25 jaargangnr.3, mrt.-apr.-mei 1981
nederlands auschwitz comité
Secr.. E. Furth, Diemerkader 43, 1111 AC Diemen, tel.: 020-905310 bankrek.: A M R O BANK, bijk. van Baerlestr. 58,1071 BA Amsterdam, spaarrek. 40.01.75.088 Gem. giro: 4875500, postgiro: 293087 t.n.v. NAC Redaktie: E.Tas, Amsteldijk23,tel.020-795716,1074 HS Amsterdam Administratie krant: D van Geens, Renkumhof 50, 1106 JB Amsterdam, tel 020-972869
Wekroep tot leven Geen verschil zag Ed Hoornik in zijn rede op onze herdenking van 1968, of hij Dachau of de wereld zei. Een diepe verzuchting, waaraan wij vrijwel dagelijks worden herinnerd. Dagelijkse kost, jarenlang alweer, is het geweld, van de granaten in Libanon tot de handgun, de 's_aturday night special' oftewel het pistool in de Verenigde Staten. En daar vanaf de negerkinderen in Atlanta tot de president in Washington. Het geweld loopt van de steen door bankruiten via ME tot het professioneel geweld in het andere, Latijnse Amerika. In Voor-, Midden- en Oost-Azië tiert wapengeweld. Om kernraketten op alle afstanden spookt het spel van aanbod, afwijzing en overweging — dit laatste ook de enige uitweg. Alsof een nachtmerrie van ons werd waargemaakt: de jongeman die zijn liefde wilde bewijzen door de (van oudsher zelf schietgrage) president Reagan dood te schieten had het zowaar al bij de neo-nazi's gezocht. Zij zouden
hem te gevaarlijk hebben gevonden of hij hen niet flink genoeg! En jawel, ook in New York werd een pretendentmoordenaar in de kraag gevat en alweer zou het niet alleen schieten-uit-liefde, maar zowaar meteen een neonazi-uit stapje hebben gegolden. Schoten klonken ook in Polen, voor ons van belang, omdat onze naasten er de dood zijn ingestuurd en velen van ons er met het naakte leven uit zijn ontkomen en ook een land dat een belangrijk deel van zijn bevolking door de nazi's heeft verloren. De Joodse bevolking is vrijwel geheel uitgeroeid: alle overlevende Polen zijn nabestaanden van nazi-slachtoffers. Met de Sowjet-Unie is het trouwens niet veel anders.
Bedreigde bevrijding Waarom wij dit alles memoreren? Onmogelijk kan men in 1981 gevoelens van bevrijding oproepen zonder een woord over de dreiging om ons heen. Toch is die niet onontkoombaar. Kijken wij, zoals gebruikelijk, over onze oostgrens, de Bondsregering treedt matigend op. En de media, het gangbare geestelijke voedsel van de hedendaagse burger, mogen er nogal eens de beproefde koude oorlog beoefenen, hier willen wij liever eens wijzen op de uitzending over (gedramatiseerde) getuigenverklaringen in een vooronderzoek voor een naziproces, gespeeld door vier Israëlische acteurs plus een Duitser en met een rake nabespreking. Treffend was ook het intervieuw met Fanya Fanéon, die een boek schreef over het 'meisjesorkest in Auschwitz', in verband met de naar dit boek gemaakte en uitgezonden film. En die werd weer gevolgd door een opmerkelijke nabetrachting door de psychologe Margarete Mitscherlich.
OP 4 MEI NAAR DE DAM Ook dit jaar zullen wij op 4 mei 's avonds in een stille tocht door Amsterdam naar de Dam trekken en daar bloemen leggen bij het Nationale monument. Het werd in de loop der jaren een traditie om op tal van punten bijeen te komen en de twee minuten stilte in acht te nemen. Wie geen bijzondere reden heeft om elders aanwezig te zijn wordt uitgenodigd om met ons mee te gaan. Verzamelen: Naussaukade bij de Bosboom Toussaintstraat. Vertrek: 18.30 uur. NAC
Het blijft niet bij dit werk door betrekkelijke beperkte teams. De grootste organisaties in de Bondsrepubliek, de vakbonden, hebben alle maatregelen geëist tegen de neo-nazi's, jeugdorganisties insgelijks en de oproep ter beteugeling van nazi-terreur heeft de steun van schrijvers, geestelijken en andere vooraanstaande persoonlijkheden en bovendien van een twaalftal leden van De Bondsdag. Er is reden voor die ongerustheid: blijkens een officieel onderzoek is het neo-nazidom het laatste jaar opnieuw gegroeid. De sympathie voor Hitier en de nostalgie naar de weldaden van het Derde Rijk blijken ook al niet afgenomen en zelfs ontloken bij een flink deel van de nieuwe lichtingen. Zoals gezegd: de reactie op zo ruime schaal is onderzijds bemoedigend. Verdere bewapening, bescheiden modernisering genoemd, riep in Bonn dichte menigten van vooral, maar niet alleen, jonge mensen op de been ter overstaan van de verzamelde NAVOministers van defensie. Vervolg op pag. 4