Industriële houtbouw - M'DAM

INDUSTRIËLE HOUTBOUW EEN NIEUWE GENERATIE

HET EERSTE MASSIEF HOUTEN WOONGEBOUW VAN NEDERLAND

2

3

Artist impressie project M’DAM in Monnickendam

4

VOORWOORD Innoveren, anders denken en anders doen. Dat is de toekomst van de (hout) bouw. Meedenken hoe we stappen kunnen zetten voor het welzijn van onze planeet en bereid zijn onze nek uit te steken. Houtbouw is hot en bewezen geen hype te zijn. Het is opnieuw uitgevonden en met een revival bezig.

Hout heeft naast CO2-opslagcapaciteit veel meer kwaliteiten. Hout ademt, hout leeft, het voelt warm aan en geeft daardoor ongekend wooncomfort. En het is het enige bouwmateriaal dat groeit!

Nederlandse architecten, ontwikkelaars en overheden stimuleren meer te bouwen in hout. Met dát doel voor ogen heeft BMB ontwikkeling de daad bij het woord gevoegd en het eerste permanente industrieel geproduceerde, meest duurzame massief houten appartementengebouw van Nederland opgeleverd. Woongebouw M’DAM in Monnickendam. Nu hebben we zelf een referentie­project!

Het bouwsysteem is in samenwerking met De Groot Vroomshoop & Finch Buildings ontwikkeld met het idee dat we willen werken aan een wereld waarin ook gebouwen een oplossing vormen voor het klimaatprobleem. In M’DAM is dat verenigd en wonen mensen in een hypermodern woongebouw dat klaar is voor de toekomst. Zo dragen wij en de bewoners een ”steentje” bij voor de volgende generatie.

M’DAM is in veel opzichten nieuw, zonder dat het een experiment is geworden. Het is een kwalitatief hoogwaardig gebouw dat vrije sector koopwoningen (33%) combineert met sociale woningen, koop en huur (67%), welke voorzien zijn van een Woningborgcertificaat. Het project bestaat uit 62 appartementen van 50, 65, 78 en 100 m2. Alle appartementen zijn extreem energiezuinig en gemaakt van eerlijke materialen. Hiermee laten we zien dat bouwen in hout kan, er goed uitziet en goed presteert.

Het project M’DAM is een bijzonder houten woongebouw. Het is het eerste modulaire massieve houtbouw­concept dat op deze grote schaal is toegepast in Nederland. Vernieuwend, hoogwaardig en oersterk met een bewezen gezond woonmilieu.

Ed de Weijer Directeur BMB ontwikkeling, februari 2022

5

6

HOUTBOUW REVOLUTIE Het verduurzamen van de woningmarkt houdt de gemoederen bezig. Er wordt dan ook volop geïnnoveerd. Hout is dé hernieuwbare grondstof en gunstig voor de CO2-footprint. Logisch dus dat bouwen in hout steeds meer in de belangstelling staat. Voor de ontwikkeling en bouw van M’DAM werd de samenwerking gezocht met onze VolkerWessels houtbouwer De Groot Vroomshoop en Finch Buildings. De Groot Vroomshoop bestaat al 95 jaar en was al vroeg toonaangevend in seriematige productie en bouwen in hout. Inmiddels bouwt het bedrijf ook circulair. Bouwen voor toekomstige generaties staat centraal.

DUURZAAM BEHEERDE BOSSEN Nieuwe bouwtechnieken kunnen zorgen dat we meer verantwoord met onze planeet omgaan, met als kanttekening dat niet alle beton en staal door hout kunnen worden vervangen. Als we iets neerzetten in hout, moet dat gecompenseerd worden. Houtbouw is mooi, maar roofbouw plegen op bossen is niet gewenst. Daarom wordt voor elke boom die nodig is voor de bouw van de M’DAMwoningen, één nieuwe boom (terug)geplant.

Het initiatief van duurzaam beheerde bossen wordt ook gesponsord door VolkerWessels. Een boom groeit gemiddeld vijftig jaar voor­dat deze geoogst wordt. Dat betekent dat onze woningen ook minimaal vijftig jaar mee moeten gaan. Op die manier maken we een gesloten systeem.

WINNAAR FOREST50 VolkerWessels is in 2021 – met 127 van de 135 te winnen punten - uitgeroepen tot winnaar van de Forest50. Deze prestigieuze lijst rangschikt de grootste 50 bouwbedrijven in Nederland op de mate van gebruik van duurzaam hout en de communicatie over het belang van verantwoord bosbeheer. VolkerWessels maakt volgens FSC Nederland vooral het verschil door met eigen houtbouwconcepten te werken en daarnaast minder bekende tropische houtsoorten toe te passen in projecten. Dat laatste is belangrijk om duurzaam beheer van tropische bossen te stimuleren.

De ranglijst wordt sinds 2015 gepubliceerd.

7

INDUSTRIEEL, CIRCULAIR, REMONTABEL EN ENERGIENEUTRAAL CO2 Vochtregulerende

Positieve werking

Hoge natuurlijke

(dampopen)

mentale gesteldheid

brandwerendheid

grondstof

van de mens

Licht bouwmateriaal

CO2-opslag

NO2

8

Remontabel

Minder stikstofemissie

(circulair)

HOUT: DE VOORDELEN OP EEN RIJ Hout is het enige bouwmateriaal dat een gezonde woonomgeving creëert en CO2 opslaat in plaats van uitstoot. Naast het feit dat hout CO2 opslaat, is hout een vochtregulerende grondstof, het isoleert en heeft een positieve werking op de mentale gesteldheid van de mens. Dit zijn de redenen waarom het belangrijk is dat het hout in een appartement ook in het zicht blijft.

INNOVEREN, ANDERS DENKEN, ANDERS DOEN In M’DAM is gebruik gemaakt van Cross Laminated Timber (CLT), een massief houtbouwproduct dat zorgt voor een kwalitatief duurzaam gebouw met groot draagvermogen. Als CLT wordt blootgesteld aan vuur vormt het een koollaag. Deze laag dient als warmte-isolator en beschermt het onder­liggende hout. In tegenstelling tot hout, hebben staal- en betonconstructies extra beschermings­maatregelen nodig. Door de unieke eigenschappen van hout heeft CLT een hoge brandwerendheid.

9

CLT, kruislings verlijmd éénlaags hout

DE VOORDELEN VAN ONZE MODULAIRE BOUW OP EEN RIJ

Voor elke gebruikte

Hoogwaardige en

Logistiek optimaal

Minimale overlast

Minder bouwfouten

boom planten we

duurzame kwaliteit

planbaar

op locatie

Nauwkeuriger werken

1 boom terug

Geconditioneerde omstandigheden

10

Houtbouwconcept o.b.v. gesloten bomenbalans

A

VOORBEELDPLATTEGROND < 1500 >

< 3.860 >

< 3.490 >

bouwnumm indeling tuin balkonpositi

balkon 5,77 m²

07

< 3.490 >

< 380 >

LL cai

eetkamer 12,05 m²

woonkamer 12,09 m² tel com th

badkamer 4,03 m² 0 75 R

9,10 m²

hwa

< 1.100 >

< 2.210 >

< 3.393 >

< 1.473 >

< 2.070 >

berging

WP

1,74 m²

< 3.477 >

9,59 m²

5,11 m²

slaapkamer 2 7,16 m²

⚡ KENMERKEN • 3-kamer appartement

• Opgebouwd uit twee modules

WM

slaapkamer 1 gang

• Woonoppervlakte 65 m2 GO

< 520 >

< 1.200 >

< 775 >

1,08 m²

<900 >

toilet

< 2.047 >

< 1.432 >

< 5.667 >

hal 1,82 m²

keuken

• Project M’DAM

11

< 1.970 >

galerij

bouwnumm indeling gale zoals geteke

06 0 09 1 12 15 18

12

13

Appartement van 7,20 meter breed, opgebouwd uit twee modules

14

Gezond wonen voor alle generaties

HET M’DAM CONCEPT Met circulair bouwen zorgen we dat er gebouwd wordt met grondstoffen die weer opgenomen kunnen worden door de natuur.

Om deel uit te maken van de natuurlijke kringloop is M’DAM niet van beton gemaakt, maar gebouwd met CLT, dat bestaat uit drie kruislings verlijmde éénlaags houten platen. De lijm is milieuvriendelijk en formaldehyde-vrij. De wanden, vloeren en plafonds van de modules zijn, samen met de andere onderdelen zoals kozijnen en sanitaire eenheden, samengesteld tot wooneenheden in de Fabriek van Houten Gebouwen van De Groot Vroomshoop in Enschede, volgens het concept & ontwerp van architect Jurrian Knijtijzer van Finch Buildings.

INDUSTRIËLE BOUW De woningen zijn in de fabriek met uiterste precisie samengesteld en bestaan uit 1, 2 of soms 3 modules. Deze industriële bouw­methode heeft als doel ontwerp, productie en innovatie efficiënter, sneller en beter uit te kunnen voeren dan traditionele bouw­methoden. De modules zijn over de weg naar Monnickendam getransporteerd en op elkaar gestapeld.

CIRCULAIR & REMONTABEL Het concept is gebouwd vanuit een circulair gedachtegoed. In totaal 90% van de natuurlijke materialen die tijdens de bouw zijn gebruikt, zijn in de toekomst weer herbruikbaar! Dit is goed voor het milieu en beter voor de toekomst van onze aarde. De modules zijn zo ontworpen dat deze weer kunnen worden gedemonteerd tot elementen. Door de modulaire opbouw van onze gebouwen, kunnen de afzonderlijke modules een nieuwe functie krijgen in een andere exploitatieperiode. Sloop is hiermee een begrip uit het verleden.

BIJZONDERE BOOM IN M’DAM IN JANUARI 2021 WERD IN OPDRACHT VAN BMB ONTWIKKELING EEN 60 JAAR OUDE PLATAAN BINNEN HET PROJECTGEBIED VERPLAATST OM DE BOUW VAN M’DAM MOGELIJK TE MAKEN.

15

GEVELS VAN HOUT, BAKSTEEN EN METAAL

16

17

18

19

INDUSTRIEEL PRODUCTIEPROCES

20

Voor M’DAM werden twee modules per dag opgeleverd

Productielijn in de Fabriek van Houten Gebouwen in Enschede

OPSLAG EN TRANSPORT

Capaciteit van de Fabriek van Houten Gebouwen van De Groot Vroomshoop is 1.000 modules per jaar

Modules staan gereed voor transport naar de bouwlocatie

21

TRANSPORT

22

PLAATSING EERSTE MODULES

23

24

PLAATSING LAATSTE MODULES

25

DE BOUW VAN A...

MAART - APRIL 2021

PREFABRICAGE IN DE FABRIEK VAN HOUTEN GEBOUWEN

26

APRIL - SEPTEMBER 2021

INDUSTRIËLE BOUW

27

28

OPLEVERING OKTOBER 2021

...TOT Z

FACTS & FIGURES 5.430 M2 BVO WOONPROGRAMMA .403 TON CO2 UITSTOOT VERMEDEN . 80 TON CO2 OPGESLAGEN 2.500 M3 = CA. .000 BOMEN GEBRUIKT 06 MODULES 29 KOOPAPPARTEMENTEN 20 SOCIALE HUUR­APPARTEMENTEN 62 APPARTEMENTEN 42

4 WOONLAGEN 445 ZONNEPANELEN OP HET DAK EPC = 0 MAANDEN IN DE FABRIEK OP DE BOUWLOCATIE 8 MAANDEN BOUWEN 28 MAANDEN

2 ELEKTRISCHE DEELAUTO’S GEREALISEERD IN 202

30

Modulaire keuken

Industriële badkamer MyCuby®

31

Vide in trappenhuis M’DAM

32

33

34

35

36

MODULAIRE EN HYBRIDE BOUWSYSTEMEN

DE NIEUWE GENERATIE Modulebouw is in veel opzichten een optimaal bouwsysteem, maar bij de ontwikkeling van M’DAM kwam naar voren dat het – afhankelijk van het vraagstuk - ook anders kan.

HET KAN NÓG BETER Modulebouw is uitstekend voor de bouwsnelheid. De strenge maatvoering die bij modulebouw komt kijken heeft echter, in verband met de maximale afmetingen die over de weg getransporteerd mogen worden, ook nadelen. Er worden geen concessies aan de modules gedaan, maar aan de ontwerp­opgave. De modules worden niet opnieuw geëngineerd, omdat het een industrieel systeem is. Je kunt hiermee bijvoorbeeld kostbare vierkante meters verliezen. Zo is bij M’DAM 110 meter van de bouwoppervlakte onbenut gelaten, omdat het niet in het systeem paste. Dat kan beter!

COMPLEMENTAIRE INNOVATIE Ons antwoord is een tweede bouwsysteem dat met name binnenstedelijk meer toegevoegde waarde kan leveren dan modulebouw. BMB ontwikkeling en De Groot Vroomshoop hebben de kennis en expertise samengevoegd en een nieuw bouwsysteem ontwikkeld. Hiermee zetten we weer een volgende stap in duurzame industriële woningbouw. Het nieuwe systeem concurreert niet met houtmodulebouw, maar is complementair. We willen de markt een keuzemogelijkheid bieden. Niet alles is op te lossen met modules. Het streven is om in 2022 de eerste projecten met het nieuwe systeem uit te kunnen voeren.

MET WOONGEBOUW M’DAM IS EEN MOOI VISITEKAARTJE AFGEGEVEN

37

COLOFON OPDRACHTGEVER EN ONTWIKKELAAR

PREFABRICAGE EN BOUW

38 ARCHITECT M’DAM

FOTOGRAFIE

DISCLAIMER

Jeroen Henning, studioPXL

Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden

De Groot Vroomshoop

ontleend. Zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van BMB ontwikkeling B.V. is het

ONTWERP

niet toegestaan de inhoud van dit fotoboek geheel

CROB.nl

of gedeeltelijk over te nemen of op enige wijze openbaar te maken.

MEER INFORMATIE: www.bmb.nl

Uitgave 2022

39

BEKIJK HIER DE VIDEO VAN HET BOUWPROCES

BEDENK

MAAK

WWW.BMB.NL

BELEEF