Aandacht voor afscheid

AANDACHT VOOR

AFSCHEID “De dood is, van alle bezoekers, de meest aangekondigde en de minst verwachte” Paul Bourget Frans schrijver 1852-1935

2

dinsdag 27 maart 2018

Rouwwerk net zo verschillend als de mensen GOED BLOEMWERK VERTELT HET VERHAAL VAN EEN OVERLEDENE

Kom langs voor een passend advies.

Acanthus bloememotie • Noordzijde 6 •8302 GL Emmeloord • T: 0527 61 61 10 E: info@acanthusbloememotie.nl website/shop www.acanthusbloememo otie.nl

0527 - 61 59 31 info@poldernotaris.nl Ecopark 42 Emmeloord

www.poldernotaris.nl

•

levering woning

•

hypotheek

•

samenwonen en huwelijk

•

erfrecht

•

bedrijfsvormen

•

bedrijfsopvolging

Gij kent het leven niet en wilt van de dood iets weten?

Confucius Chinees filosoof 551 v.C. - 479 v.C.

Goed bloemwerk vertelt het verhaal van de overledene Hoe persoonlijk rouwbloemwerk kan zijn, blijkt uit een gesprek met Van der Schaaf van Acanthus Bloememotie in Emmeloord en enkele van haar klanten. “Ik kende Henriëtte al via mijn werk. Ik weet dat de kwaliteit van haar bloemen goed is en ik weet dat Henriëtte begrijpt wat wij bedoelen”, zegt de klant op de vraag waarom ze voor rouwbloemwerk van Acanthus koos. “En als ze het niet meteen begrijpt, dan vraagt ze wel door. Het wordt zo helemaal ons bloemstuk.” Haar man vult aan: “Henriëtte neemt de tijd voor je, nodigt je uit om er bij te gaan zitten en vraagt dan naar het verhaal: ‘Hoe oud is ze’, ‘Hoe is ze overleden?’, ‘Waar komt ze vandaan?’ Niet zo van: hier heeft u een boek en zoek maar wat uit”.

Van der Schaaf noemt het haar zesde zintuig: “Een zintuig voor sfeer. Ik laat mensen vertellen en luister goed en intussen ontstaat er bij mij een beeld”. Zo mogelijk zoekt ze er een foto bij om te illustreren wat ze bedoelt. “Maar een foto heeft voor mij weinig waarde, want grafwerk goed op de foto zetten is ontzettend moeilijk.” Veel liever visualiseert ze haar gevoel met attributen en bloemen uit de winkel. “In ons geval pakte ze een paar mooie stukken kurk”, gaan de klanten verder. “Daar schikte ze wat bloemen bij en zei: ‘Zo gaat het ongeveer worden, alleen ga ik het met die en die bloemen doen’.” Van

der Schaaf: “Ik pak bloemen uit de winkel om een kleurencombinatie te laten zien, waarvan ik denk dat die bij de overleden persoon past. Er zijn ook klanten die zelf meteen kleuren aanwijzen. Dan gaan we het erover hebben of die zes kleuren niet teveel zijn. Of was het juist een heel vrolijk iemand, dan pakken we wel tien kleuren. En voor de één doe ik die kleuren door elkaar en voor een ander juist gegroepeerd, afhankelijk van wat voor persoon het was”.

Met het in woorden en materialen geschetste beeld en het volste vertrouwen dat het goedkomt, wordt de bestelling vervolgens geplaatst. Van der Schaaf brengt het rouwbloemwerk zelf naar de overledene thuis of naar de aula en plaatst het persoonlijk bij de kist. “Ik vind het belangrijk dat het goed tot z’n recht komt en dat het er staat voor de nabestaanden in de opbaarkamer komen.” ”Dat was ook het moment dat wij het voor het eerst zagen”, vertellen de klanten. “Anderen waren er voor ons geweest en zeiden: ’Wat hebben jullie een prachtig bloemstuk’, maar dat wisten wij al!” Van der Schaaf krijgt reacties van nabestaanden die hun overleden geliefden herkennen in het rouwbloemstuk. “Dat koester ik, net als wanneer ik over straat loop en mensen lachen me vriendelijk toe, omdat ik ooit iets voor hen gemaakt heb.”

“We weten dat het mooi is, nog voor we het gezien hebben.” Dat is het vertrouwen dat Henriëtte van der Schaaf van haar klanten krijgt voor rouwbloemwerk.

ALSNOG BENEFICIAIR AANVAARDEN VAN EEN NALATENSCHAP BIJ ONVERWACHTE SCHULDEN IN EEN NALATENSCHAP Komt iemand te overlijden dan gaan al zijn bezittingen en schulden over op zijn erfgenamen, mits deze de nalatenschap zuiver hebben aanvaard.

Indien de schulden groter zijn dan de bezittingen zal dit betekenen dat de erfgenamen uit eigen zak het tekort moeten betalen aan de schuldeisers. Nu kunnen de erfgenamen dit voorkomen door de nalatenschap te aanvaarden onder het voorrecht van boedelbeschrijving (ook wel beneficiaire aanvaarding genoemd). Deze aanvaarding moet via de rechtbank gebeuren. Na een beneficiaire aanvaarding kunnen schuldeisers zich slechts verhalen op de bezittingen van de nalatenschap en niet op het privé-vermogen van de erfgenamen.

Heeft een erfgenaam eenmaal gekozen voor een zuivere aanvaarding, dan is het in beginsel niet mogelijk om terug te komen op deze keuze. Het kiezen voor een zuivere aanvaarding kan ook stilzwijgend door bepaalde gedragingen worden aangenomen. Voor 2016 was bijvoorbeeld het meenemen van spullen uit de boedel al genoeg om de nalatenschap zuiver te aanvaarden.

Erfgenamen konden op die manier met onschuldige handelingen grote problemen komen.

handelingen niet leiden tot een benadeling van schuldeisers lijkt het goed te gaan.

Sinds september 2016 zijn de regels via een wetswijziging op een paar

erfrecht meer eisen als er een laag saldo op de bankrekening van de

punten aangepast.

Ten eerste wordt een zuivere aan-

overledene staat. Als er een verklaring van erfrecht wordt geëist, zullen de nabestaanden naar de

vaarding minder snel aangenomen.

Het meenemen van spullen i.v.m. het snel moeten ontruimen van de woning wordt niet gezien als een daad van zuivere aanvaarding,

notaris moeten die hen wijst op de gevaren. Indien de bank geen verklaring van erfrecht eist, kunnen de nabestaanden over de bankrekening beschikken en betekent dat met-

tenzij deze goederen een waarde vertegenwoordigen en de goederen werden verkocht of geschonken.

een dat zij de nalatenschap zuiver hebben aanvaard met alle gevolgen van dien. Bedenk goed wat je doet

Spullen naar de stort brengen of naar een kringloopwinkel is geen probleem. Het regelen van een begrafenis wordt niet gezien als een daad van aanvaarding. Indien

bij een nalatenschap en laat je goed adviseren.

Ten tweede kan de erfgenaam in geval hij na een zuivere aanvaarding een onverwachte schuld tegen komt, binnen drie maanden de kantonrechter verzoeken om de nalatenschap alsnog beneficiair te aanvaarden. Echter, de meeste schulden zijn geen onverwachte schulden. Het moet gaan om schulden die de erfgenaam niet kende en ook niet behoorde te kennen. In de parlementaire geschiedenis bij totstandkoming van de wet is invulling gegeven wat een erfgenaam behoorde te kennen. Het gaat erom wat een erflater redelijkerwijs had kunnen weten. Van een erfgenaam wordt in ieder geval verlangd dat hij onderzoekt waaruit de nalatenschap bestaat en hij zal de administratie van de erflater moeten onderzoeken. Dat zal betekenen dat belastingschulden, terugbetaling zorg - en/of huurtoeslag niet snel zullen worden aangemerkt als onverwachte schulden.

Ook na de wetswijziging blijft het oppassen geblazen. In dat licht is het ook vreemd dat bepaalde banken tegenwoordig geen verklaring van

Bert Klein, notaris bij notariskantoor Pekel en Klein te Emmeloord

4

dinsdag 27 maart 2018

Persoonlijke Uitvaartverzorging

Debby van der Weegh

VERLIES- EN RITUEELBEGELEIDER

“Om tijdens het afscheid woorden te geven aan het spoor van herinneringen...”

Rouwcoach Ritueelbegeleider bij afscheid Spreker bij uitvaarten

“

Afscheid nemen met hart en ziel

06-304 011 81 www.ansdohmen.nl info@ansdohmen.nl

”

Dag en nacht bereikbaar op

Telefoon 0527-25 10 70

www.uitvaartzorgnop.nl

Uw wens is ons uitgangspunt

k j i l n o o s per

n i k r e St k r e w k u r d w u o R Zeeasterstraat 27 8302 CA Emmeloord

Telefoon Telefoon(0527) (0527) 61 64 81 E-mail info@drukwinkel.nl

www.drukwinkel.nl

Het leven is de buitenkant van de dood.

Fernando Pessoa Portugees dichter 1888-1935

Johan Emmink en Dineke Dijkgraaf nodigen u uit plaats te nemen rond de stamtafel.

‘Ieder mens heeft recht op een persoonlijk afscheid’

© mhpublicaties.nl

Met z’n allen om tafel voor individuele rouwkaart “Op dat moment hebben mensen wel wat anders aan hun hoofd, dus is het fijn als het regelwerk ze uit handen wordt genomen. Maar de familie zal ook met elkaar willen nadenken over wat er op de rouwkaart komt te staan. Dat kan ook hier.” Johan Emmink en Dineke Dijkgraaf nodigen hen uit plaats te nemen rond de stamtafel in de Drukwinkel in Emmeloord. “Eén belletje en ze kunnen meteen terecht. Condoleancedrukwerk gaat altijd voor.” Naast koffie en een gezellige plek, bieden de twee een luisterend oor. “Voor de meeste bekenden van de overledene is de rouwkaart de eerste kennisneming.

Nabestaanden hechten er dan ook veel waarde aan dat de kaart past bij de persoon, dat ze hem of haar daarmee eren.”

Rond de tafel ontstaan de ideeën. “Mensen hebben al wel vaak een bepaald beeld van hoe ze het willen hebben, maar ze kunnen het niet exact benoemen. Door te luisteren en mee te denken halen we dat beeld boven tafel.”

Vervolgens wordt er meteen een digitale opzet gemaakt, waarna al pratend en schavend de definitieve kaart ontstaat.

“We krijgen vaak reacties als: ‘Hadden we het maar eerder geweten, want dit gaat zo prettig’. Het korte lijntje en de snelheid waarmee we mede daardoor kunnen werken, vinden mensen verrassend en worden erg gewaardeerd.” De stamtafel staat ook voor de familie klaar om met elkaar de kaarten in de enveloppen te steken. Enveloppen die desgewenst gepersonifieerd en voorzien van adressen opgeleverd kunnen worden. “Er is veel meer mogelijk, dan waar mensen zich bewust van zijn. Terwijl ze hier om tafel zitten, poppen er vaak nog meer ideeën en wensen op. Ze bedenken zich bijvoorbeeld dat er nog een foto op de kist moet komen, maar de mooiste foto die ze hebben is klein en bovendien niet vrijstaand. Geen probleem, ook dat lossen we op, compleet met lijst.” Daarnaast wordt er meegedacht over ander drukwerk dat tijdens de uitvaart en daarna gewenst is, zoals liturgieën, gedachteniskaartjes en bedankkaartjes. “Ook steeds meer in trek zijn de hardcover gedenkboekjes. Een soort biografie met foto’s en tekst over de overledene. Die maken we vanaf één exemplaar, maar vaak willen mensen er meer om aan familie cadeau te geven.”

“Meedenken en oplossen”, is volgens

Wie geconfronteerd wordt met het overlijden van een naaste moet veel regelen. “Maar dat hoeft niet allemaal via de begrafenisondernemer”, zegt Johan Emmink, “er valt wat te kiezen”.

Johan de essentie van het grafische vak.

“Met elkaar maken we het ontwerp. Mensen komen hier bijvoorbeeld met foto’s of persoonlijke dingen van de overledene waar wij foto’s van maken die we in de kaart verwerken.” Persoonlijke rouwkaarten zijn de nieuwe standaard geworden en Johan en Dineke helpen daar graag bij.

“Daar halen we ook onze voldoening uit.

We visualiseren graag de verwachting van de klant.”

Een persoonlijk afscheid doet recht aan de overledene en is ook voor de nabestaanden van essentieel belang, vooral wat betreft de verwerking van het verlies. Professionele begeleiding begint desgewenst al voor een overlij© Evelien Fotografie den. “Het kan zijn dat men in familiekring nog een laatste afscheid willen om eindjes af te hechten.

Iedere uitvaart verdient een eigen Dat kan heel persoonlijk ingevuld worden met draaiboek. “Ieder mens is uniek, dus bijvoorbeeld muziek hoort ook ieder afscheid een persoonlijk en gedichten, maar ook eerbetoon te zijn”, zegt uitvaartspreker met het aangaan van een gesprek.” Er zijn en verliesbegeleider Ans Dohmen uit Ens. ook mensen die voor ze vertellen het levensverhaal van de overlijden, hun afscheidsplechtigheid overledene en ik inventariseer wat er geregeld willen hebben. “Dan gaat het gewenst is aan onder meer muziek en vaak om alleenstaanden of mensen sprekers.

Mijn zorg is om alles op eldie samen met hen het afscheid vorm kaar af te stemmen, dus ik neem ook willen geven. Het kan prettig zijn voor contact op met eventuele sprekers de nabestaanden als mensen weten zodat je geen dubbelingen krijgt. De wat ze willen. Dat geeft handvaten. hele dienst van het welkom tot het Maar ik probeer wel te voorkomen dat graf schrijf ik vervolgens uit en laat ik het helemaal wordt dichtgetimmerd. aan de nabestaanden lezen.” Dohmen Nabestaanden hebben ook ruimte nodig voor eigen invulling, want het is voor hen ook een afscheid.”

Vaak komt het afscheid echter plotseling, zonder dat de overledene wensen kenbaar heeft gemaakt. Dohmen gaat dan de dag na het overlijden, als de eerste emotie gepasseerd is, met de nabestaanden in gesprek. “Zij

vertelt bij een uitvaart het verhaal van de overledene. “Ik sluit het leven in, wat betekent dat je ook de mindere mooie kanten niet uitsluit. Dat kan met verzachtende woorden of door bijvoorbeeld een kaars aan te steken voor het leven dat de persoon geleefd heeft, met de mooie en minder mooie kanten.”

Het gebruik van attributen, vaak be-

Natuurlijke opbaring met Biosac 200 Opbaren zonder koelen, dat garandeert de Biosac 200. “Ik had ook mijn gedachten daarbij, maar het werkt goed”, zegt uitvaartverzorger Jacob Buijsman uit Ens uit eigen ondervinding.

De Biosac 200 is een Spaanse vinding. “Het wordt in mediterrane landen algemeen toegepast, al moeten we er de kanttekening bij plaatsen dat de overledene daar na twee of drie dagen al gecremeerd of begraven wordt. Maar ook in Nederland is het al zo’n 3000 keer gebruikt, met goed resultaat. Het is de experimentele fase dus wel voorbij, al kun je net als bij een gekoelde opbaring nooit 100% garantie geven, want ieder lichaam reageert anders.”

De Biosac 200 is een natuurlijk product op basis van actieve koolstof en klei. Twee zakjes worden op de onderbuik van de overledene gelegd. “Dit zorgt voor ontzuring van het lichaam waardoor de ontbinding worden vertraagd. Voorwaarde is dat de huid droog moet zijn en de zakjes niet worden afgedekt met synthetische materialen, want dan komt het proces niet op gang.” De technische werking wordt op de website van Debby van der Weegh Persoonlijke Uitvaartverzorging nader toegelicht.

De toepassing is me name geschikt voor thuisopbaringen.

“Om het lichaam bij hoge temperaturen goed te houden, heb je normaliter een ruimte met airco en onder- en bovenkoeling nodig. Dat kun je hiermee ondervangen.” Jacob noemt als grootste voordeel: “Je dierbare na vijf dagen van een koelplaat tillen is heel koud en confronterend. Met de Biosac blijft het lichaam beter benaderbaar”.

doeld als symbolen van een afscheid en een nieuw begin, gebeurt eveneens in overleg met de nabestaanden. “Het aansteken van kaarsen, bloemen en een foto op de kist, uitdelen van bidprentjes of het voordragen van gedichten zijn allemaal rituelen. Maar je kunt ook denken aan het oplaten van een ballon, het beschilderen van de kist, het bijsluiten van tekeningen of het plaatsen van een wensboom waarin gasten een boodschap mogen hangen. Of misschien had opa een snoeppot waaruit de kleinkinderen altijd een snoepje mochten pakken.

Die zou je neer kunnen zetten, zodat iedereen er na de dienst een snoepje uit kan pakken.” Rituelen kunnen bijdragen aan de verwerking. “Maar niet ik bepaal wat er gaat gebeuren, die rol ligt bij de nabestaanden. Ik draag alleen ideeën aan.” Samen komen we tot een mooi afscheid wat recht doet aan de overledene. Ook de plaats waar de afscheidsdienst wordt gehouden is helemaal vrij, benadrukt Dohmen.

“Het hoeft niet vanuit een uitvaartcentrum, crematorium of kerkgebouw, het mag ook een huiskamer zijn.

Vooral als het om een beperkt aantal genodigden gaat, maakt dat het heel intiem. Ik had de eerste keer ook mijn bedenkingen, maar het was zo mooi!”

6

dinsdag 27 maart 2018

Sterven hoort bij het leven Feestvieren ook

25 jaar Stichting Terminale Thuishulp Noordoostpolder - Urk en 15 jaar Bijna Thuis Huis vieren wij zo: 13 april: Symposium ‘Zorgzaam Levenseinde’ Voor professionals in de zorg

17 mei: Theatervoorstelling ‘Theater van de Laatste Dagen’ Voor genodigden en inwoners van Noordoostpolder en Urk

Theater van de Laatste Dagen: Ada Vogelezang krijgt onder wonderlijke omstandigheden een huis vol bedden met palliatieve patiënten. Met haar zorgachtergrond redt ze zich aardig, al kan ze niet zonder de wijze hulp van de oude Van Haaren. ‘Theater van de Laatste Dagen’ maakt sterven bespreekbaar en is een oproep om integer om te gaan met terminale patiënten en hun naasten.

Donderdag 17 mei 19.30 tot 22.00 uur in de Beurszaal van Theater ’t Voorhuys in Emmeloord.

Wilt u erbij zijn? Geef u op via tthnop-urk@kpnmail.nl

Democritus Grieks filosoof 460 v. C.- 380/370 v. C.

De mensen, die voor de dood vluchten, jagen hem toch na.

Veel respect voor vrijwilligers Terminale Thuishulp “We hebben veel bewondering voor de vrijwilligers van Stichting Terminale Thuishulp Noordoostpolder en Urk”, vertelt Ton Sieljes. “Zij hebben bij mijn vader gewaakt in de laatste dagen van zijn leven.”

Ton en zijn vrouw Marian wonen met hun gezin in Emmeloord, net als de vader van Ton deed. Regelmatig gaan zij en andere familie bij vader Sieljes langs. Daarnaast komt de thuiszorg zes keer per dag, waardoor hij nooit lang alleen is. Ook buren dragen meer dan hun steentje bij. “Mijn vader had prostaatkanker met uitzaaiingen. Hij woonde nog op zichzelf en kon dat met hulp van de thuiszorg en onze bezoekjes lang volhouden. Hij wist dat hij niet lang meer te leven had en gaf aan dat hij het liefst thuis wilde sterven. Op een bepaald moment moest er 24 uur per dag iemand bij hem zijn. Ondanks alle familie en mantelzorgers was dat niet meer altijd te regelen. Huisarts Schonewille tipte ons over de Terminale Thuishulp en die hebben wij toen gebeld.”

’Mooi om te voelen dat we het op deze manier met z’n allen dragen’ In eerste instantie waken de vrijwilligers van de stichting thuis bij Sieljes senior. Overdag zijn er familieleden bij hem en tussen elf uur ’s avonds en zeven uur ’s morgens is er een vrijwilliger aanwezig, zodat de familie kan slapen. “We vonden het moeilijk om in te schatten hoe lang deze situatie zou aanhouden. We probeerden ons gewone leven te combineren met de zorg voor mijn vader, maar we realiseerden ons dat dit steeds lastiger zou worden. Toen kwam toch het Bijna Thuis Huis in beeld.”

Sinds 15 jaar is het Bijna Thuis Huis in Emmeloord onderdeel van de stichting Terminale Thuishulp. Het is gevestigd in de Hof van Smeden. In dit hospice kunnen terminale patiënten de laatste fase van hun leven doorbrengen. In overleg kunnen vrijwil-

© Jannette Weultjes Voor de heer Sieljes en zijn familie was het prettig dat hij de laatste dagen in het Bijna Thuis Huis kon doorbrengen. ligers van de stichting hier zowel overdag als ’s nachts de taken van de mantelzorgers overnemen.

“Ondanks dat mijn vader had aangegeven het liefst thuis te willen sterven, was hij het eens met de verhuizing naar het Bijna Thuis Huis.

Het was ook nog bekend terrein voor hem, want als gezin hebben we vroeger in de Staalstraat gewoond, vlakbij het Bijna Thuis Huis. Voor hem was het fijn om in deze omgeving zijn laatste dagen door te brengen. In het Bijna Thuis Huis hebben de kleinkinderen en andere familieleden afscheid

van hem genomen. Het ging in een ongedwongen sfeer. De vrijwilligers en de setting van het huis hebben hier zeker aan bijgedragen. Het huis voelt als een thuis en je kunt er zelfs blijven slapen. Met de coördinator van de stichting spraken wij momenten af waarop vrijwilligers de zorg van ons zouden overnemen.” Marian vult aan: “Wij vinden het bijzonder dat de vrijwilligers dit voor ons en anderen willen doen. Ze tonen bovendien veel betrokkenheid. Het is mooi om te voelen dat we het op deze manier met z’n allen dragen”.

Vrijheid in materialen maakt grafmonumenten persoonlijker Simon Gerssen - samen met Simon Weerstand de directie van Weerstand Grafmonumenten op Urk - verwacht niet dat het vluchtige trends zijn. “De meeste inspiratie voor grafmonumenten wordt opgedaan op een begraafplaats. Als die materialen steeds meer worden toegepast, blijven ze bij mensen op het netvlies. Wij merken dat er een groeiende vraag is naar glas en metaal, vooral waar het jongeren betreft.” Wat er aan monumenten op een graf geplaatst mag worden, verschilt van gemeente tot gemeente en zelfs van begraafplaats tot begraafplaats. “Sowieso moeten we voor ieder monument een vergunning aanvragen. Normaliter kijken we eerst wat voor regels er gelden op die bepaalde

graniet bleek een duurzamer alternatief, maar door de globalisering wordt steen nu van over de hele wereld aangevoerd.” Verscholen achter een haag bij het bedrijf aan de Vlieter ligt een tuin met zo’n tachtig voorbeelden voor grafmonumenten. “Het meest verkocht is nog steeds graniet”, zegt Gerssen, “Graniet is qua kleur heel verschillend en iedere granietsoort

heeft zijn eigen prijs. Dat heeft te maken met waar de steen vandaan komt. Is het een kleine groeve dan is de steen schaarser en dus duurder.”

De stenen worden doorgaans op bestelling in het land van herkomst geslepen. “Maar we krijgen ook wel verzoeken van mensen die zelf een steen gevonden hebben in het land, of van Urker vissers die stenen van soms

Als er al sprake is van trends in grafmonumenten, dan zijn dat wel de materialen glas, metaal - rvs en Cortenstaal - en beton. In opkomst zijn de aluminium grafzerken met foto.

begraafplaats óf voor dat bepaalde veld, want soms mag daar maar één bepaalde steen staan.” Al gelden die bepalingen van uniformiteit vaak van decennia geleden. De huidige bepa-

Grootste verschuiving in grafmonumenten is de uitvoering van standaard naar persoonlijk. “Binnen regelgeving over de grootte van het monument is er tegenwoordig veel mogelijk”, weet Gerssen. Bij Weerstand krijgen klanten aan de hand van 3D-computerbeelden meteen te zien hoe hun graf eruit komt te zien. “Dat wordt heel erg gewaardeerd. Klanten overzien het geheel, maar ook de details zoals het verschil in lettertypes en in gezandstraalde of opgelegde letters. Er wordt gekeken naar wat bij de steen past, maar ook bij de persoon.” Op Urk worden volgens Gerssen veel grafstenen voorzien van een portretfoto.

“Dat heeft er in eerste instantie mee te maken dat we hier veel dezelfde voor- en achternamen tegenkomen.

Met een foto maak je onderscheid en

lingen gaan vooral over de grootte van het monument. Zo staat Noordoostpolder bijvoorbeeld een hoger monument toe dan Urk. Tot een halve eeuw geleden werd er voor grafstenen voornamelijk gebruik gemaakt van Belgisch hardsteen en Frans kalksteen. “Die stenen zijn kalkhoudend en verweren sneller. Zweeds

wel een meter hoog in hun netten hebben. Die worden door ons geslepen en gepolijst.”

© mhpublicaties.nl Simon Gerssen toont de huidige trend in glas en print.

het wordt bovendien persoonlijker.”

De technieken voor het verduurzamen van de portretten worden steeds beter. Gerssen toont voorbeelden van portretten ingebakken in porselein en gravures. Op platen van metaal en glas kunnen complete kleurenfoto’s worden aangebracht.

8

dinsdag 27 maart 2018

‘Verdriet kan ik niet wegnemen, zorgen om de uitvaart wel’ Mijn naam is Christa Hoffman, ik werk sinds 2002 bij Yarden als uitvaartverzorger en sinds vorig jaar exclusief in de regio Noordoostpolder en haar omgeving. Ik ben hier opgegroeid en woon er met veel plezier. Het is leuk om in een gebied te werken dat ik al zolang ken. De verbondenheid met de mensen voelt vertrouwd en de gewoonten zijn herkenbaar.

Voor ik dit dankbare beroep mocht gaan beoefenen, heb ik 16 jaar bij de politie gewerkt o.a. als zedenrechercheur. Het was vanaf het begin mijn doel om op deze afdeling te gaan werken maar er ontbrak iets, het kunnen ondersteunen in een stukje afronding van een moeilijke periode in hun leven. Dat missende stukje heb ik in mijn werk als uitvaartverzorger wel gevonden. Ik kan nu mensen, naast ondersteuning geven in moeilijke tijden, ook meehelpen aan een mooie invulling van een afscheid zodat een leven op een passende manier afgerond kan worden en families na een afscheid verder kunnen met het leven wat dan vaak toch al anders is zonder een dierbaar persoon.

Ook de diversiteit in mensen en wensen maakt dit vak zo bijzonder. Met empathie, rust en geduld help ik nabestaanden een waardevolle invulling aan het afscheid te geven. Het verdriet kan ik niet wegnemen, zorgen om de uitvaart wel. De dankbaarheid van de mensen is mijn grootste beloning.

Pas als dat is gelukt, ben ik tevreden.

Yarden uitvaartcentrum ’t Westerhuis, Emmeloord Ik ben zelf dankbaar dat Yarden mij de gelegenheid biedt om op kleinschalige wijze, met veel aandacht en zorg voor de nabestaande, mijn werkzaamheden te mogen verrichten. Het gevoel een kleine zelfstandige te kunnen zijn, maar met de ondersteuning van de medewerkers, kennis en professionaliteit van onze organisatie Yarden.

Wilt u met mij kennismaken, heeft u vragen of wilt u dat ik begeleid bij een uitvaart? U kunt contact met mij opnemen via telefoonnummer 088-9273790.

‘Een goed afscheid helpt je verder’

ZORG OP WAT MAAT

IS

M

DAT ?

t umen aren n o m b Een et dier en m s n o dt als e verbin leden zijn, r en die ove tussen hed id. brug wighe u e e n e

arjo van Diepen van Jager Uitvaartbegeleiding gaat er goed voor zitten; de visie die Jager Uitvaartbegeleiding heeft wil ze met zorg verwoorden.

Ze vertelt: ‘‘een uitvaart heeft alles met liefde te maken. Naasten willen een laatste keer iets bijzonders doen voor de overledene. Hoe ze dat doen bepalen ze zelf. Groots of intiem, met rituelen of in de sfeer van een informele ontmoeting.

Het gaat altijd om liefde, om de band die er is tussen mensen. Geen uitvaart is hetzelfde; ieder afscheid is bij ons maatwerk.’’

En wat houdt maatwerk in?

Er moet op drie gebieden maatwerk zijn: emotioneel, praktisch en budgettair.

Marjo: ‘‘Wat het emotionele betreft: er zijn mensen die emotioneel veel begeleiding wensen. Omdat het verlies te groot is, omdat er conflicten binnen de kring van naasten zijn, omdat men te moe of verslagen is. Maar er zijn ook mensen die in hun eigen kring voldoende ondersteuning ervaren. Wij staan naasten bij in de mate die zij wensen. Van dagelijkse bezoeken tot app-contact: je geeft zelf aan wat je wilt.

Ook praktisch maatwerk is noodzakelijk.

Bij een aantal zaken heeft bijna iedereen hulp nodig: de laatste verzorging, het vervoer en de opbaring van de overledene en het vastleggen van begraafplaats

of crematorium. Maar ook naasten die (heel) veel zelf kunnen vinden iemand die hen in deze periode van verdriet en rouw terzijde staat, fijn. In welke mate bepaal je zelf: wij kunnen alles doen of alleen helpen waar dat is gewenst.’’

En het budgettaire maatwerk?

Marjo: ‘‘Een uitvaart kost geld. Het is een wettelijke plicht om de uitvaart van je meest naasten te regelen. Dat kan eenvoudig – alleen uitvoeren van de wet door te regelen dat de overledene wordt begraven of gecremeerd – tot uitgebreid waarbij familie en vrienden het leven van de overledene herdenken. De kosten variëren met de keuzes die worden gemaakt. Wij adviseren op het gebied van het budget en kunnen voordeligere alternatieven aandragen.’’

Emotioneel maatwerk Praktisch maatwerk Budgettair maatwerk

De Morinel 65 - 8251 HT Dronten 0321 31 61 74 - www.jager-uitvaartbegeleiding.nl

K

S STEENHOUWERIJ Ve naleuitgevers.nl) DE VERBINDING

Een gedenkteken zoals u dat wenst Steenhouwerij De Verbinding Nagelerstraat 7 T: 0527 264 881 8301 XE Emmeloord E: info@steenhouwerijdeverbinding.nl

WWW.STEENHOUWERIJDEVERBINDING.NL

P Ve K 2

De slaap is de tweelingbroer van de dood.

Homerus Grieks dichter c. 850 -750 BC

Al 25 jaar mantelzorgers ontlasten in laatste levensfase “Ons motto is: er zijn”, benadrukken Conny Aalbersberg, voorzitter van Stichting Terminale Thuishulp Noordoostpolder en Urk en coördinator Nel Leber. De stichting bestaat dit voorjaar 25 jaar.

Met ‘er zijn’ doelen ze op de ruim 50 vrijwilligers die bij terminaal zieken waken. Aalbersberg licht toe: “De vrijwilligers waken in thuissituaties, maar ook 24 uur per dag in het Bijna Thuis Huis in een aanleunwoning van de Hof van Smeden in Emmeloord. In thuissituaties zijn de vrijwilligers er vooral ’s nachts, maar ze kunnen de mantelzorgers ook overdag ontlasten, bijvoorbeeld voor kappersbezoek of sport. De medische zorg wordt vaak door de eigen huisarts, verpleegkundige of het eigen zorgteam gedaan.

Doordat er vaak continu iemand bij de terminaal zieke moet zijn, kan dat een flinke belasting zijn voor de mantelzorgers. De goed opgeleide vrijwilligers van de Terminale Thuishulp

© Jannette Weultjes Conny Aalbersberg (links) en coördinator Nel Leber zijn trots op het 25-jarig bestaan van Stichting Terminale Thuishulp Noordoostpolder en Urk.

kunnen hen dan aflossen”. Coördinator Nel Leber: “In de praktijk bellen mantelzorgers ons vaak pas als ze het zorgen bijna niet meer volhouden.

Ze mogen gerust eerder de noodklok luiden, want wanneer duidelijk is dat

de levensverwachting maximaal zes weken is, kunnen onze vrijwilligers meteen worden ingezet. Vaak horen de vrijwilligers van de mantelzorgers en de terminaal zieke dat het zo fijn is dat ze er zijn.”

‘We draaien al 25 jaar als een geoliede machine met uitsluitend vrijwilligers’

Teamwork Over haar werk als coördinator bij de Terminale Thuishulp vertelt Nel Leber: “Er zijn zes coördinatoren en wij hebben om de beurt een week dienst.

Wij zijn dan het aanspreekpunt voor de terminaal zieke en de familie. In een intakegesprek bespreken we hun wensen en communiceren die met de vrijwilligers. De coördinator plant de vrijwilligers in en houdt hen dagelijks op de hoogte van de situatie. Na elke nacht belt de betreffende vrijwilliger de coördinator om zijn of haar verhaal kwijt te kunnen. De privacy wordt uiteraard gewaarborgd. Mochten wij als coördinatoren iets aangrijpends meemaken, dan kunnen wij bij het bestuur terecht. Er wordt goed voor elkaar gezorgd”.

Sinds 2013 is Aalbersberg voorzitter van de stichting. “Ik kende de organisatie vanuit mijn voormalige werk als dominee. Toen ik werd gevraagd als voorzitter vond ik dat een eer.”

Ze vervolgt lachend: “Ik ben niet zo geschikt als waker, want ik zou ‘s nachts geheid in slaap vallen, maar de rol van voorzitter past wél bij mij. Ik ben trots op onze stichting. We zijn allemaal gelijk en functioneren als een team”.

‘Wat gebruikelijk is, is niet van toepassing’ “Vroeger was alles protocol. De uitvaartleider vertelde hoe het ging gebeuren. Maar die tijd heb ik gelukkig niet meer meegemaakt.”

Aan het woord is Christa Hoffman, uitvaartverzorger bij Yarden in Emmeloord.

“Nabestaanden vragen vaak: ‘Wat is gebruikelijk?’ Maar dan zeg ik: ‘Wat gebruikelijk is, is eigenlijk niet van toepassing. Het gaat erom wat jullie willen’.” De uitvaartverzorger geeft wel aan wat er mogelijk is. “We houden alle trends en mogelijkheden in de gaten. We houden ook open dagen om belangstellenden te informeren over de nieuwste mogelijkheden op het gebied van opbaren en de uitvaart. Daarnaast organiseren we regelmatig herinneringsbijeenkomsten die zeer op prijs worden gesteld. De laatste met Valentijn was een bijzondere combinatie van muziek, dichten en beelden.” ’t Westerhuis is ideaal voor wie de uitvaart tot één locatie beperkt wil houden. “Vanuit de aula loop je de begraafplaats op en vanaf de begraafplaats kun je rechtstreeks naar de koffiekamer. Maar een crematieplechtigheid kan ook net zo goed hier gehouden worden.

Daarna kun je in besloten kring naar het crematorium, maar dan heb je hier in je eigen regio je gasten gehad.”

Yarden heeft een samenwerking met memori.nl. “Dat is een digitale versie van een rouwbrief en condoleanceregister ineen.

Wij maken de site aan waarna nabestaanden deze eenvoudig zelf kunnen beheren. Er staat wanneer de uitvaart is en vrienden kunnen er berichtjes en mooie foto’s achterlaten. Zo bouwen ze gezamenlijk een mooi herinneringspagina.”

Toekomst Hoe ziet Conny Aalbersberg de toekomst? “De zorg en de maatschappij veranderen. Door de vergrijzing overlijden er straks meer mensen. Hebben wij dan nog genoeg vrijwilligers? Als bestuur proberen wij zo goed mogelijk in te spelen op de ontwikkelingen.

Mogelijk komt er in de toekomst behoefte aan een tweede Bijna Thuis Huis. Momenteel onderzoeken wij de mogelijkheden. We draaien al 25 jaar als een geoliede machine met uitsluitend vrijwilligers en zijn een echte professional geworden. Het jubileum vieren we met een symposium voor genodigden op 13 april en een theaterstuk voor inwoners van Noordoostpolder en Urk op 17 mei.”

Meer info op www.tthnop-urk.nl.

10

dinsdag 27 maart 2018

Zorg en ondersteuning in de laatste levensfase Als u erg ziek bent en genezing blijkt niet meer mogelijk, dan komt er heel veel op u af. Hoe gaat u om met lichamelijke klachten, pijn, angst en onzekerheid, het verdriet en uiteindelijk het afscheid? Wat betekent het naderende afscheid voor uw dierbaren?

Is er ruimte en aandacht voor het benoemen van persoonlijke doelen, wensen en zingevingsvragen?

Onze gespecialiseerd verpleegkundigen bieden warme, betrokken

jeuk of andere lichamelijke klachten. De verpleegkundigen kunnen

zorg en hebben bijzondere aandacht voor uw verdriet en de zorgen

uitleg geven over de werking of bijwerkingen van medicijnen die u

van uw naasten. Er is veel mogelijk. De verpleegkundigen luisteren

krijgt tegen deze klachten. Ook kunnen ze u tot ondersteuning zijn als

goed naar uw wensen en proberen uw vragen te beantwoorden.

u angstig of onzeker bent. Er wordt nauw contact onderhouden met al

Het is belangrijk dat u en uw naasten goed geĂŻnformeerd worden

uw hulpverleners en zij stemmen de zorg op elkaar af. Er kan ook extra

over alle mogelijkheden. De zorg en ondersteuning in de laatste

zorg worden geregeld, zoals hulp bij het wassen en aankleden en het

levensfase kan bestaan uit het bestrijden van de pijn, misselijkheid,

geven van medicijnen.

Dag en nacht bereikbaar

(0527) 20 64 19

palliatievezorg@zorggroep-onl.nl

www.zorggroep-onl.nl

O, als ik dood zal; dood zal zijn; kom dan en fluister iets liefs.

Uitvaartondernemer van leider naar begeleider

Metta Bunk (op de foto derde van rechts) werkt bij het MTHteam. Dit team -dat medisch technische handelingen uitvoert- bestaat uit acht gespecialiseerd verpleegkundigen.

Thuis sterven in een vertrouwde omgeving Metta Bunk, verpleegkundige bij het MTH-team van Zorggroep Oude en Nieuw Land, vertelt dat haar liefde voor de palliatieve zorg is gegroeid sinds ze 17 jaar geleden in de thuiszorg kwam werken. In het ziekenhuis, waar ik daarvoor werkzaam was, is de zorg gericht op genezing. In de thuiszorg worden niet alle cliënten meer beter. “In de laatste levensfase moet de zorg goed geregeld zijn, je kunt het niet meer overdoen”, legt Metta uit.

Het is belangrijk om te weten wat de wensen en grenzen van de cliënt zijn, dat zijn de kaders. Mijn werk is vaak kort en intensief.”

Metta heeft als specialisatie oncologie en is sinds 5 jaar consultent palliatieve zorg bij het IKNL (Integraal Kankercentrum Nederland). “Ik word geschoold door het IKNL en geef mijn kennis en expertise weer door aan een aantal huisartsen en wijkverpleegkundigen in de PATZ-groep (Palliatieve ThuisZorg), mijn collega’s van MTHteam en de vakgroep palliatieve zorg”.

Daarnaast maakt ze deel uit van het Netwerk Palliatieve Zorg Flevoland waar de kwaliteit van palliatieve zorg wordt geborgd!.

Vertrouwde omgeving Thuis sterven in een vertrouwde omgeving is de wens van veel mensen die in de laatste levensfase verkeren.

Bij palliatieve zorg staat het bereiken van de hoogst mogelijke kwaliteit van leven voorop. ‘’Mijn collega’s van het MTH-team en vakgroep palliatieve zorg worden regelmatig benaderd door huisartsen en door onze collega’s uit de wijkteams voor advies. Ook met ziekenhuizen is er goed contact en vertrouwen zij op het MTH-team en onze vakgroep palliatieve zorg. De verpleegkundigen kunnen de cliënt en de naasten in deze periode namelijk met passende en liefdevolle zorg bijstaan.

Harmonie rondom het sterven “We kijken bij een cliënt wat er nodig is om goede zorg te kunnen geven in de laatste levensfase. Omdat ook de naaste omgeving erg belangrijk is in deze periode gaan we ook met de gezinsleden in gesprek. We gaan werken aan de herinnering, kijken naar de behoefte van de naasten en maken mensen bewust van het ‘’stukje leven’’ dat er nog is. Ook bespreken we

J. H. Leopold Nederlands dichter 1865-1925

“In de laatste levensfase moet de zorg goed geregeld zijn, je kunt het niet meer overdoen” het afscheid”’, vertelt Metta. “Je vraagt of de uitvaart is geregeld en als dit niet het geval is kijken we samen naar de mogelijkheden van uitvaartzorg.

De familie hoeft dan niet van alles te regelen na het overlijden. Er is dan al contact geweest met een uitvaartverzorger die bij de cliënt en zijn naasten past. We proberen de harmonie rondom het sterven te behouden, zodat de naasten goed terug kunnen kijken op het afscheid van hun dierbare, dit helpt bij het rouwproces”, aldus Metta.

“Wat iemand niet afneemt, hoeft hij ook niet te betalen.” Uitvaartondernemer Jan Holtland uit Emmeloord is er duidelijk in en benoemt de bedragen per onderdeel op zijn website.

Holtland is 28 jaar uitvaartverzorger.

“Toen ik begon in dit vak, had de uitvaartverzorger de volledige regie.

Nu hebben we vooral een adviserende, informerende en begeleidende rol. Wat overigens niet wil zeggen dat onze taak er makkelijker op geworden is, want we hebben wel over alles de eindverantwoordelijkheid. De hele uitvaart is voor mij als een film, in gedachten zie ik ‘m van begin tot eind aan mij voorbijtrekken. Waar ik voorzie dat iets niet goed gaat lopen, stuur ik bij en ik zie er op toe dat alles op tijd geregeld is.”

Zelfs aangifte doen van overlijden kunnen nabestaanden in eigen hand houden. “Al laten ze die praktische zaken, waar weinig emotie bij zit, vaak wel aan mij over. Maar een enkele keer

willen kinderen het zelf graag doen: ‘Mijn vader of moeder heeft aangifte van mij gedaan bij mijn geboorte. Om het af te ronden wil ik aangifte doen van hun overlijden’. Zij zien het als een stukje afsluiting.”

Holtland spreekt van ‘een uitvaart op maat’, wat ertoe leidt dat mensen die bewust op ‘goedkope uitvaart’ zoeken ook bij hem uitkomen. “Soms heeft de overledene zelf al aangegeven ‘geen poespas’ te willen. Of het is een combinatie van iemand die als een einzelgänger geleefd heeft en weinig geld opzij heeft gezet voor de uitvaart.

In die gevallen kunnen nabestaanden ervoor kiezen het heel klein te houden en zo grip te houden op de kosten van de uitvaart.”

Wilt u meer weten?

Bel dan (0527) 20 64 19, mail naar palliatievezorg@zorggroep-onl.nl of kijk op www.zorggroep-onl.nl

‘Goed afscheid is het begin van rouwverwerking’ Voor zover er nog sprake is van traditionele begrafenissen, zijn die op Urk te vinden. “Maar ook hier worden de diensten persoonlijker”, zeggen uitvaartleiders Leen van Loosen en Anneke Pasterkamp van DEL Urk. Uitvaartverenigingen zijn voortgekomen uit het ‘noaberschap’, waarbij een begrafenis door middel van burenhulp werd uitgevoerd. “Met de sociale verzekeringswetten is de dienstbaarheid verdwenen, maar de tradities bestaan nog steeds. De leden brengen samen de gelden op die nodig zijn voor een begrafenis”, legt manager Van Loosen uit. “Door middel van contributie kun je lid worden voor een bepaalde pakketwaarde.”

Begrafenisvereniging ‘Draagt Elkanders Lasten’ (DEL) bestaat dit jaar 120

Eén van de drie 24-uurs huiskamers. jaar, een feit dat onder meer herdacht

op de avond voor de begrafenis. Dan

wordt door middel van een open huis.

De vereniging heeft circa 20.000 leden die vrijwel allemaal op Urk wonen.

Gemiddeld vinden er twee uitvaarten per week plaats. De vereniging heeft een eigen uitvaartcentrum met drie 24-uurs huiskamers. Kerklidmaten worden doorgaans vanuit hun eigen kerk begraven, maar het uitvaartcentrum beschikt ook over een eigen kerkzaal en koffieruimte. “Een traditie die gebleven is, is het condoleren

zit de grote zaal hier vol.”

De uitvaartleiders kennen de gebruiken en tradities van de diverse kerkelijke gezindten op Urk. “Daar houden we rekening mee, maar daarnaast zien we dat de inbreng van de familie bij uitvaarten groter wordt”, zegt Pasterkamp, tevens ritueelbegeleider.

Wat voor ons bij iedere uitvaart vooropstaat is waardigheid en kwaliteit, “want een goed afscheid helpt op de weg van de rouwverwerking”.

• Persoonlijke benadering

Wij werken betrokken en nauwkeurig. Wij staan voor u klaar.

• Goedkoop & transparant

Een prettig geregelde uitvaart tegen zeer lage, transparante kosten.

• Betrouwbaar

Een afspraak is een afspraak en die komen wij na.

• Uitstekende nazorg

Ook na de uitvaart kunt u met uw vragen bij ons terecht.

Een uitvaart wordt nog persoonlijker door zelf mee te helpen

Het verzorgen van grote begrafenissen tot

Bij Holtland Uitvaartzorg bestaat de mogelijkheid om zelf

kleine uitvaartdiensten

mee te helpen bij het verzorgen van de uitvaart.Wellicht heeft u een familielid die goed kan ontwerpen zodat

In de 25 jaar dat wij werkzaam zijn als uitvaartver-

de rouwkaart zelf ontworpen kan worden. Misschien

zorging hebben wij al veel bijzondere en persoonlij-

wilt u de bijeenkomst na de uitvaart wel houden in het

ke uitvaarten mogen begeleiden. Grote begrafenis-

verenigingsgebouw waar de overledene altijd was en daar zelf de catering verzorgen. Door zelf actief deel te nemen wordt het laatste afscheid van uw dierbare

sen met honderden aanwezigen, maar ook kleine uitvaartplechtigheden voor enkele intimi. Door onze

nog persoonlijker. Een bijkomend voordeel is, is dat dit

ervaring kunnen wij ieder gewenste uitvaart verzorgen,

waarschijnlijk ook enorm in de uitvaartkosten scheelt.

of het nu in een grote kerk of sporthal is of bij u thuis.

VOOR HET MELDEN VAN EEN OVERLIJDEN 0900 – 555 55 60

Jan Holtland 06 – 52 67 62 20

De uitvaart verzorgers met zorg en aandacht

Dianne Meinema – Maljaars 06 – 10 87 36 35

www.holtlanduitvaartzorg.nl Normandiëplein 8, 8303 HA Emmeloord• info@holtlanduitvaartzorg.nl