Speech uitreiking Kees van der Hoef prijs 2008

Geachte aanwezigen, Sinds vandaag kent onze stad de Kees van der Hoefprijs. Een prijs vernoemd naar een geboren Groninger met blauw bloed, kleinzoon van een barones en kroegbaas annex dichter, opgegroeid in de huiskamer boven de gelagkamer van café Chez Antoine. Het café dat in de dertiger en veertiger jaren van de vorige eeuw het trefpunt was van kunstenaars, dichters, schilders en musici, waar je vader Anton gastheer was en zelf ook de dichtkunst beoefende. Het café barstte van het literaire leven met stamgasten als Max Dendermonde, A. Marja, Menno de Munck en Ferdinand Langen. Pa was verzetsheld, verbleef een korte periode in het beruchte Scholtenshuis en later in het concentratiekamp Amersfoort. In het kamp schreef je vader gedichten die hij onder moeilijke omstandigheden optekende op stukjes toiletpapier en snippers van Duitse kranten. Jij verzorgde een tweede uitgave van zijn prachtige gedichtenbundel Mijn Kamp in 1979.

De jaren vijftig, de jaren van rock ’n roll en schrijvers als Allen Ginsberg en Kerouac. On the road werd de reisgids, handboek en bijbel van de ontluikende Groningse Beat Generation omlijst met Jazz, de Bebop van Chet Baker en Miles Daves. Je maakte deel uit van de kunstzinnige scien van kunstenaars, schrijvers en jonge idealisten die het gehad hadden met de naoorlogse, verzuilde, burgerlijke en materialistische cultuur.

Snel en opgewonden met een instinctmatig gevoel voor actie en verbeelding maakten jullie het leven in de stad dieper, breder en intenser maar vooral leuker en ludieker. De happenings vormden een opgestookte dollemanspicknick met hash, joints in torpedo of bajonetvorm, kosmische klanken, bezwerende formules en met speelse literaire krijgsdansen waarop feestelijk allerlei taboes werden vertrapt en doorbroken.

Je was binnen de improviserende subcultuur van Groningen de gangmaker, deejay, festivalorganisator, performer, zanger van groepen als Big Hill and the Rock Bombers en van een van de meest roemruchte bands uit de geschiedenis van de Groninger popmuziek: de “The Jan Hekert Experience” samen met Robbie Kaufmann, dichter Riekus Waskovsky, Alan Haveman en danseres Aimee. De concerten waren een opwindende psychedelische mix van muziek, poëzie en dans met op de achtergrond de bubbels en bellen van dampende vloeistofdia’s. Met Buddy Hermans trad je regelmatig op tijdens Provadya-avonden als verre voorlopers van Dichters uit Epibreren die in de jaren negentig furore zouden maken.

Ik heb een prachtige foto van je gezien uit die tijd met die onafscheidelijke leren pet, te nauwe broekpijpjes en bordeelsluipers omringt door de vrouwelijke queenies met hun opwaaiende petticoats. De verpersoonlijking en katalysator van de Groningse variant op de provobeweging, die wist door te dringen tot het bewustzijn en gevoel van jonge stadgenoten en die hier de boel aan het rollen bracht. De bovenwoning met garage eronder van je aan de Kruitlaan was inmiddels een opvangtehuis geworden voor dakloze hippies, provo’s en andere rare vogels. Illustratief voor de mens Kees van der Hoef.

Je was inspirator en stimuleerde vrienden en bekenden, moedigde ze aan tot schrijven, dichten en schilderen en om hun stem te verheffen, zorgde er voor dat kleine tijdschriften van de grond kwamen met bladen als Troglodyte (holbewoner in het Grieks) met tekeningen en gedichten onder het motto: Voor ons was niets, na ons komt niets en met het blad Luca die beschermd werd door een ‘literaire knokploeg’ vanwege allerlei bedreigingen omdat jullie onder andere het idee hadden geopperd d’ Olle Grieze op te blazen…

Je organiseerde allerlei literaire bijeenkomsten en schrijvers als Jean Pierre Rawie, Driek van Wissen en Leendert Witvliet zochten je regelmatig op in een van de cafés in de Poelestraat, bij Raven in de Herestraat of Huis de Beurs aan het Akerkhof.

Eind jaren zeventig kruiste jij mijn pad. Ik studeerde psychologie en werkte als barkeeper achter de bar van de Grote Griet. Met een dummy onder je arm van het tijdsdocument “Van je hela hola Groningen” met verhalen en foto’ s van de partij voor Sex en Oproer, van Juul Deelder, Johny de Selfkicker, Henry de Wolf en Ploppetou. “Dit wordt een onvervalste klapper, een bestseller “ zei je met gepaste trots, en zo was het.

In de jaren tachtig en negentig begon je fotoboeken te maken over het Groningen van vroeger, zoals Groningen lens geschoten en Kijk op Oud-Groningen. Daarbij gebruik makend van je enorme persoonlijk archief van historische foto’s.

Een van je bekendste bundels is Twee pakjes Javaanse jongens en nog meer leed. Je grootste literaire succes werd de cyclus Dodentoavel. Het streektaaltijdschrift Krödde nam er gedichten van op en Nederlandse

vertalingen verschenen in bundels als De omgevallen boekenkast en andere poÍzie en Oh, moeder, wat was ik vroeger gelukkig, uitgegeven door literair cafÊ AaBC. Beste Kees, je wordt met recht de grand old man van de Groninger literatuur, de Groninger rock-scene, de Groninger geschiedenis genoemd en hoort zoals Hannie Diemer en Jakob Loer schreven bij de kunstenaarsscène van de stad als de Martinitoren bij de Grote Markt.

Je humor, hang naar vrolijkheid, een beetje gein en oprechte interesse in je medemens maar ook je grote literaire kennis en kennis van de geschiedenis van onze stad zijn spreekwoordelijk.

Kees je bent voor mij, als ik het dichterlijk mag uitdrukken, de Groningse regenboog van het dansende neonlicht op de natte stenen in ons stadshart. Een stadjer om van te houden en trots op te zijn.

Ik wil dan ook Rense Sinkgraven en anderen bedanken voor dit geweldige initiatief en jou Kees van harte feliciteren met de enig echte Kees van der Hoefprijs.

Groningen, 3 januari 2008 Jaap Dijkstra