bespreking
<
hilarische inburgeringscursus voor nieuwkomers in groningen
Techno is ’lawoai’, Ede Staal ontroerend, een klier een ’domm’ond’ Hoe vind je als ’immigrant’ moeiteloos je draai tussen de, volgens de rest van Nederland, stugge Groningers? Misschien wel met behulp van het splinternieuwe, op de lachspieren werkende boekje Inburgeringscursus Groningen van grapjas Frank den Hollander en journalist Herman Sandman. Door Bouwe van Norden
groningen < Voor studenten van elders en andere nieuwkomers in Groningen is er hoop. Moet de integratie van allochtonen soepeler verlopen door een verplichte inburgeringscursus, een vrijwillige variant daarop leert onder anderen ’vlotgebekte westerlingen’ met de neiging ’de tent hier over te nemen’ wat je wel en niet kunt doen in de aardgasprovincie. Want wie hier nait als n kameroad binnenstapt, wordt der met een enorme peune in de moaze weer uut trapt, dreigen grapjas Frank den Hollander en journalist Herman Sandman in hun op de lachspieren werkende Inburgeringscursus Groningen. De vragen die in het recent gepresenteerde boekje worden gesteld, zullen zelfs de nieuwsgierigheid van autochtonen wekken. ’Wat is een Groninger? Wat doet hij in zijn vrije tijd? Hoe dien je hem te voederen?’ Het is maar een kleine greep uit de prangende kwesties, die het duo behandelt. De twee beloven dat ’het gemompel dat de inboorlin-
Omslag van het inburgeringsboekje.
Frank den Hollander
Herman Sandman
gen als hun eigen taal beschouwen nader onder de loep wordt genomen, zodat de lezer binnen de kortste keren een levendig gesprek kan voeren met iemand uit bijvoorbeeld Uithuizen’. Bij het doorbladeren van de cursus zullen de meeste mensen af en toe even gniffelen. Zo wordt geopperd dat hennep in Groningen wordt verbouwd voor industriële doeleinden, maar ’dat nog niet tot het Noorden is doorgedrongen dat een mens er zo stoned als een kanon van kan worden’. De Groninger zou ook behept zijn met een zeer beperkte culturele belangstelling. ’Techno’ of ’urban’,
heten hier lawoai, stellen de schrijvers. Maar ’alleen al bij het horen van de naam Ede Staal’ krijgen alle Groningers volgens hen tranen in de ogen. Ze schotelen nieuwkomers verder een mooie selectie scheldwoorden voor. Domm’ond (domme hond, red.) is volgens de twee meestal het eerste dat een Groninger bij irritatie over de lippen komt. Opgenomen zijn ook handzame Groninger ’uitdrukkings’. Bijvoorbeeld ’goed binnen te houden’ als kwalificatie voor erg lekker eten. En het onderkoelde ’kon minder’, dat hier de betekenis ’erg goed, heel fijn, fantastisch’ heeft.
Om te voorkomen dat ’gasten’ bij een gesprek met een Groninger ’binnen de kortste keren een bats tegen de kop krijgen’ worden voorbeelden van sobere, afgemeten dialogen afgedrukt, die helpen de juiste toon te vinden. Verwacht van een noordeling die peinzend naar de horizon staart ook geen bespiegelingen over de zin van het leven. De schrijvers beweren dat je van zo iemand een tekst als wie kriegen regen of wie kriegen gain regen te horen krijgt. Wie weerman Jaap Nienhuis ook na de inburgeringscursus niet verstaat, hoeft zich geen zorgen te ma-
ken, menen zij: ’Raak niet in paniek als u niets van zijn weerbericht begrijpt. Dat doen de Groningers zelf evenmin, maar ze kijken er graag naar. Wie echt wil weten wat voor weer het wordt, surft naar www.knmi.nl. Ook in Groningen is er internet.’ Af en toe komt er een verrassend weetje voorbij, hoewel er weinig duidelijkheid is over het waarheidsgehalte. Zo zou Bob Dylan ooit een kop koffie hebben gedronken in café ’t Zielhoes (’vraag Henk Scholte maar’) in Noorderpolderzijl, het kleinste zeehaventje van Nederland. En de voorste stoelen met uitzicht op de rijbaan op het terras op de Grote Markt zijn volgens de cursus altijd als eerste bezet, ’omdat men daar goed zicht heeft op wanhopige Duitsers, die in hun auto proberen van de Martinitoren naar de Oosterstraat te komen’. ’Ze zien hun bestemming honderd meter verder voor zich liggen, maar om er te komen moeten ze minstens zes kilometer omrijden’, gnuiven Den Hollander en Sandman. <
examenvragen
De ’Inburgeringscursus Groningen, taal, cultuur en nog wat’ van Frank den Hollander en Herman Sandman wordt uitgebracht door Uitgeverij Kleine Uil in Groningen en kost 10 euro. Lezers kunnen hun pas verworven kennis testen met aan het eind van elk hoofdstuk opgenomen ’examenvragen’.