Nbtp magazine relatie

Jaargang 1 Ψ Nummer 2 Ψ Juni 2013

Thema: Relaties Hard to get

3

De ‘hard-to-get’-strategie wordt vaak gepropageerd. Niet alleen aan de borrel- of theetafel, maar ook in populaire boeken zoals “The Rules”: waar vrouwen kunnen lezen hoe ze een man aan de haak slaan die met hen trouwt. Maar niet alleen dat; ze lezen ook over hoe ze ervoor kunnen zorgen dat hun man altijd aan hun voeten blijft liggen...

Zelfbeeld

4

In een liefdesrelatie heb je een relatie met jezelf en een relatie met de ander. Hoe fijn de relatie met jezelf is, wordt mede bepaald door je zelfbeeld.

Je perceptie beïnvloedt je gedachten, gevoelens en gedrag. Dat geldt ook voor de perceptie die je partner en jij van elkaar hebben.

TP-er @ work

13

Hoe ziet je werkdag eruit als je jobcoach en cognitief trainer bent? In dit interview is aan het woord Elisah Spijkerman, afgestudeerd TP’er aan de hogeschool Groningen en werkzaam bij organisatie Heliomare Arbeidsintegratie.

Trends

16

Trends en ontwikkelingen zal licht werpen op het nieuwe fenomeen ‘rokjesdag’. Er is een app waar u in therapie kan gaan en er staat een korte beschrijving van een methode voor relatietherapeuten: Emotionally Focused Couple Therapy.

NBTP projecten - De nieuwe website www.nbtp.nl is in aanbouw.

Meerdere leden denken online mee over de inhoud en vormgeving. Meedenken kan nog via http://bit.ly/16WUUe4.

Wist je Dat...  je vanaf nu in het online magazine ook door kunt linken naar verschillende bladzijdes, artikelen of websites?

 het thema van ons volgende magazine: "ons brein" is?

 wij nog op zoek zijn naar mensen die het leuk vinden hierover een artikel te schrijven?

 het heel goed staat op je cv als je kunt aangeven dat je artikelen (voor het online magazine) hebt geschreven?

- Het online magazine komt 4x per jaar uit en is altijd op zoek naar schrijvers.

- Beroepscode en beroepsprofiel: Een eerste opzet is gemaakt. Planning is dat er 1 januari 2014 een definitieve versie staat. Het opleidingsprofiel wordt in de gaten gehouden.

- Kwaliteitsregister: De structuur van het register is in grote lijnen al bepaald, inhoudelijk moet dit nog ingevuld worden.

- Intervisie: De eerste intervisie bijeenkomsten hebben op

verschillende locaties plaats gevonden. Vaak in kleine groepjes en met goede inbreng van de deelnemers om elkaar te ondersteunen.

– Helpdesk: Het nieuwe ticketsysteem verwerkt een flink aantal opmerkingen en vragen. Na een beginperiode kunnen we steeds sneller vragen beantwoorden.

- Werkgroep ALV en congres: Deze groep is gestart om dit jaar een mooi evenement neer te zetten. Programma en thema volgen binnenkort.

In dit nummer: Redactioneel

2

Van de voorzitter

2

Hard to get

3

Zelfbeeld

4

Zijn vrouwen en mannen verschillend?

5

Column Relaties

7

Liefde in vijf dimensies

8

Lichaamstaal

9

Ouders zijn ‘gewoon’mensen

11

Gezocht & Gevonden

12

TP-er @ work

13

Hooggevoeligheid

14

Trends

16

Boekbespreking

18

 het volgende nummer van het magazine op 21 september uitkomt?

NBTP zoekt nog nieuwe actieve bestuursleden!

Pagina 2

2013, Nummer 2

Van de redactie Colofon Hoofdredacteur Hans van Doremalen en Magda Slimmens-Bos. Redactie Annette Beuze-Silvester, Mirella Brok, Hans van Doremalen, Amber van Es, Sophie de Haan en Magda SlimmensBos. Vormgeving/ Strip Amber van Es / Bas van Elk Bestuur André Lollinga(voorzitter), Jenny Schoonbeek(secretaris), Hans Weijmer (penningmeester), Sophie de Haan, Monique Korpershoek, Elout van Leeuwen, Valerie Reiter en Magda Slimmens-Bos. Website www.nbtp.nl Onderwerper logo Anne Sesink en Joost Snel Lidmaatschap Wil je je gegevens wijzigen of kan je niet meer inloggen op Mijn NBTP van http://mijn.nbtp.nl, neem dan contact op met ledenadministratie@nbtp.nl.

Wil je je uitschrijven? Je kan je uitschrijven via mijn.nbtp.nl/ uitschrijven. Uitschrijving dient minimaal één maand voor het einde lidmaatschap plaats te vinden.

Relaties Magda Slimmens-Bos Roos Vonk. Ja! Die moeten we hebben als het over het thema relaties gaat.

Zou ze een stukje willen schrijven voor ons magazine?

“Neeeee,” dachten wij.

“Ze heeft het vast veel te druk. Dat doet ze nooit.”

Maar, je bent geen toegepast psycholoog geworden om je acties door dit soort gedachten te laten leiden. Dus trokken we de stoute schoenen aan en mailden naar Roos Vonk.

Ja, ze had het inderdaad te druk om een apart stukje te schrijven in zo’n korte tijd.

(We mailden haar een week voor de deadline). Maar we mochten wel wat columns uit haar nieuwste boek plaatsen. Ze stuurde ons een aantal columns toe en op de bladzijde hiernaast en blz 9 kun je lezen welke het zijn geworden.

Pas toen we met het thema relaties aan de slag gingen, ontdekten we hoe uitgebreid

Niets uit deze uitgave mag, noch geheel, noch gedeeltelijk, worden overgenomen en/of vermenigvuldigd zonder voorafgaande schriftelijke toestemming.

We zijn niet aansprakelijk voor fouten, verkeerde interpretatie te gevolge van de uitgave van de NBTP Magazine. Aan deze uitgifte kunnen geen rechten worden ontleend. Het kopiëren of vermenigvuldigen van de NBTP Magazine is niet toegestaan, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming.

In dit nummer vind je, naast artikelen over (liefdes)relaties, ook weer een interessant interview met een tp’er in het werkveld.

Benieuwd welke baan deze tp’er heeft? Kijk snel op pagina 13 Veel leesplezier gewenst en je weet het: mocht je voor ons thema van de volgende keer ’Ons brein’ nog iemand weten die hier een leuk en informatief artikel over kan schrijven, mail ons dan. We staan open voor de bijdragen van onze lezers. Het online magazine blijft een blad van tp’ers, voor tp’ers!

Van de voorzitter

Lid worden? Dat kan via mijn.nbtp.nl Contributie De contributie voor het jaar 2013 is vastgesteld op 10 euro voor studentleden en 25 euro voor leden.

dit thema eigenlijk is. Want een relatie, wat bedoel je daar eigenlijk mee? Een liefdesrelatie of een vriendschapsrelatie? Een arbeidsrelatie? Een coachingsrelatie? De relatie tussen ouders en kinderen? En wat als je hsp’er bent (high sensitive person)?

Heeft dat invloed op je relaties? En wat doet je zelfbeeld eigenlijk met relaties?

Genoeg uitgangspunten dus om weer een interessant, en voor tp’ers aantrekkelijk magazine te maken.

Onze relatie tot jou André Lollinga Als vereniging zijn we de afgelopen jaren allerlei relaties aangegaan met mensen, verenigingen, instellingen en organisaties. Allemaal uniek en anders. Met andere verwachtingen en uitwerkingen. Sommigen verwateren en anderen worden alleen maar sterker.

Onze relatie tot jou als lezer werd niet al te lang geleden voor het eerst gelegd met ons eerste online magazine. De relatie tussen de NBTP en de professionals, en de aankomende professionals binnen het werkveld toegepaste psychologie werd voor mij

duidelijk door het aantal mensen dat het magazine heeft gedownload. De teller staat nu op 1530 keer. Een geweldig aantal. Die relatie is nog wat eenzijdig via dit magazine en ik hoop daarom dat een deel van deze 1530 mensen ons als bestuur weet te vinden en contact opneemt.

Zelf zie ik de relatie als bestuurslid met leden/geïnteresseerden als een relatie waarin we elkaar gemakkelijk weten te vinden. Een relatie waarin open gesproken kan worden over vragen, wensen, problemen en successen. Dus hopelijk spreken we elkaar binnenkort!

2013, Nummer 2

Pagina 3

Hard to get Roos Vonk Roos Vonk uit: Liefde, lust en ellende (scriptum, 2013) www.liefdelust.nl

George heeft een afspraakje gehad met een vrouw. Hij zit te piekeren of hij het allemaal goed heeft gedaan en of zij hem wel leuk vindt.

‘Je moet haar bellen!’ vindt Elaine.

Als je iemand aantrekkelijk vindt en je bent onzeker of die jou wel leuk vindt, dan kan hij nog aantrekkelijker worden.

Onzekerheid creëren kan dus wel slim zijn – áls er al een bepaalde mate van attractie is.

Maar wat je zeker níet moet doen is spelen dat je de ander niet erg leuk vindt, of dat je nog twijfelt omdat er een andere kandidaat is. In het algemeen is wederkerigheid van groot belang bij aantrekkingskracht. Iemand die met iederéén wil, is niet aantrekkelijk: die is te wanhopig. Maar iemand die

‘Nee, veel te vroeg,’ zegt George. ‘Ik heb gepland dat ik haar over twee dagen bel.’

‘Waarom nou? Ik vind het altijd leuk als een man meteen belt.’

Dat kan natuurlijk mislukken; dan leren ze een lesje in nederigheid. Maar als het werkt heeft het andere voordelen. Het idee is dat een afwijzende, kritische ander een hogere ‘marktwaarde’ heeft. Wanneer iemand als een rijpe appel in je schoot valt, speel je onder je eigen klassement. In de woorden van Groucho Marx: ‘I don’t want to belong to any club that would have me for a member.’ Iemand die kieskeuriger is, hoeft blijkbaar niet zo nodig, en dat geeft een hogere status op de relatiemarkt. Weet je die persoon te veroveren, dan vergroot je je opwaartse mobiliteit. Zo proberen mensen met een hoge zelfwaardering soms in feite om in de liefde hetzelfde te bereiken als overal: opklimmen.

Uiteindelijk is die ambitie en dat spel toch de liefde onwaardig, vind ik. Als je hard to get moet spelen om iemand voor je te winnen, dan heb je eigenlijk al verloren.

‘Als ik haar nu bel vindt ze me te behoeftig.’

‘Ze zal alleen maar denken dat je haar leuk vindt!’

‘Dat probeer ik nou juist te vermijden!’

Pakt George het goed aan? De ‘hard-to-get’strategie wordt vaak gepropageerd. Niet alleen aan de borrel- of theetafel, maar ook in populaire boeken zoals “The Rules”*: waar vrouwen kunnen lezen hoe ze een man aan de haak slaan die met hen trouwt, maar niet alleen dat; hoe ze ervoor kunnen zorgen dat hun man altijd aan hun voeten blijft liggen en met plezier mee gaat naar de shopping mall om nieuwe dekbedovertrekken te kopen. Om dit paradijs op aarde te bereiken, moeten vrouwen zich met harde hand houden aan regels als: hem nooit bellen na een afspraakje, een telefoongesprek altijd als eerste afronden, en altijd doen alsof ze het druk hebben als hij wil afspreken.

Toch is niet alles aantrekkelijk wat moeilijk te krijgen is. Een schorpioen als huisdier is in ons land moeilijk te krijgen, maar niet aantrekkelijk. Voor vrouwen is een relatie met Gordon moeilijk te krijgen, maar aantrekkelijk? Waar het om gaat, is dat dingen of personen die je toch al aantrekkelijk vond, extra aantrekkelijk worden als ze moeilijk te krijgen zijn. Als je van drop houdt en je komt in een land waar dat niet wordt verkocht, dan wordt drop extra begeerlijk.

* Fein & Schneider, 1995, in Nederland vertaald als: De Regels: de beproefde manier om de man van je dromen te krijgen ** Rudich, Sedikides, & Gregg (2007).

Self-esteem moderates preferences for accepting versus rejecting interaction partners. European Journal of Social Psychology, 37, 955-967. niemand leuk vindt valt ook af, die is te moeilijk. Iemand die heel selectief alleen jóu leuk vindt: dat is wat je wilt. Maar mensen met een hoge en een lage zelfwaardering verschillen van elkaar.** Mensen met weinig zelfvertrouwen gaan risico’s uit de weg en vermijden contact met iemand die hen maar zo-zo vindt.

Mensen met veel zelfvertrouwen houden van een uitdaging en zoeken dat contact juist op.

Zij rekenen erop dat ze de afwijzer wel tot andere gedachten brengen.

Pagina 4

2013, Nummer 2

Hoofdartikel

Zelfbeeld Mirella Brok Liefde begint bij jezelf. Sterker nog liefde voor de ander heeft méér met onszelf van doen dan met degene van wie we houden.

Liefhebben is namelijk afhankelijk van je persoonlijke ontwikkeling. Liefde begint dus met zelfliefde en zelfkennis. En die komen op hun beurt weer voort uit het zelfbeeld.

Maar wat nou als het zelfbeeld van je cliënt niet zo positief is? Wat voor invloed heeft dat op zijn relaties met anderen?

Hoe ontstaat het zelfbeeld?

Kijk eens naar de poppetjes in mijn ogen Het zelfbeeld ontstaat in drie processen.

Allereerst door de vergelijking met anderen: je weet wie je bent als je weet wie je niet bent. Ten tweede door de feedback van anderen in alledaagse interacties. De feedback komt van ouders, vrienden en partner.

Mensen die dichtbij staan, wijzen je op karakteraspecten, waar onbekenden dat niet doen. Het derde proces dat het oordeel van gedrag beïnvloedt zijn de gedachten; je denkt te weten wat anderen van je vinden.

Realistische en onrealistische zelfbeelden Heb je een realistisch zelfbeeld? Dan zie je jouw gedrag niet als een vaststaand feit. Je koppelt je gedrag vaak aan de situatie waar je in zit. Heb je een onrealistisch zelfbeeld?

Dan zie je het eigen gedrag vaker als een uiterste en extreme eigenschap. Je houdt

daarbij vaak geen rekening met de situatie.

Hoe zekerder dat je denkt “zo ben ik nu eenmaal”, hoe onrealistischer je zelfbeeld waarschijnlijk is. Nadelen van een onrealistisch zelfbeeld zijn: het is moeilijk te veranderen; je roept soms bepaalde gebeurtenissen over jezelf af; je kan de werkelijkheid belemmeren; en de verhoudingen met anderen worden vaker negatief beïnvloed.

Wil je jouw cliënt begeleiden bij een negatief zelfbeeld? Gebruik dan de het GGZ protocol voor een negatief zelfbeeld.

Positieve en negatieve zelfbeelden Misschien sta je over het algemeen helemaal niet zo veel stil bij de oordelen die je over jezelf hebt. Je kan naar jezelf kijken, tevreden zijn met het resultaat en voornamelijk prettige kwaliteiten aan jezelf toekennen. Dat zijn kenmerken van een positief zelfbeeld. De meeste mensen houden zichzelf daarbij een beetje voor de gek. Zij beoordelen zichzelf ietsje beter dan dat ze misschien in werkelijkheid zijn. Is dat erg? Niet als je dat met mate doet. Positieve illusies over het zelfbeeld zijn goed voor de eigen geestelijke gezondheid. Hoe positiever en realistischer het zelfbeeld, hoe minder gevaarlijk het contact met anderen aanvoelt. Je hoeft namelijk niet bang te zijn voor ontmaskering.

Bij een negatief zelfbeeld, is het oordeel dat je over zichzelf uitspreekt negatief. Je bent ontevreden over jezelf en kent negatieve eigenschappen aan jezelf toe. Ook als dat eigenlijk niet klopt met de werkelijkheid.

Dat is schadelijk voor de geestelijke gezondheid. Gedachten van iemand met een negatief zelfbeeld zijn bijvoorbeeld;

‘Als je van me houdt, dan is dat alleen omdat je nog niet alles van me ziet.’

‘Liefde die ik krijg heb ik niet verdiend.’

‘Ik wil niet aan liefde te wennen, want de liefde verdwijnt altijd weer.’

‘Ik wil geen geliefde zijn van iemand die mij als geliefde accepteert.’

‘Waarom zouden anderen mij hoger aanslaan dan ik mijzelf?’

Een cliënt met een onrealistisch en negatief zelfbeeld gaat vaak op een andere wijze relaties aan. Soms vrij onschuldig (ongelijkheid in een relatie), soms iets vervelender (onveilige hechtingsstijl), soms zeer ongezond (liefdesverslaafden, loverboy slachtoffers of een relatie waar sprake is van mishandeling).

Twee zelfbeelden in één bed Zoals hierboven beschreven vorm je jouw zelfbeeld mede door de reacties van anderen. Het is dus interessant om te zien hoe anderen feedback geven aan jouw cliënt. Het maakt uit of die feedback reëel of irreëel, positief of negatief is.

Sprookjes versus werkelijkheid Ben je verliefd, dan kan je geliefde verdacht veel lijken op de prins op het witte paard.

Totdat je hormoonhuishouden zich na 3 tot 6 maanden herstelt en de heftige continue verliefdheid wegebt. Dan blijkt de ander toch ook gewoon mens te zijn. Dat is niet wat je had verwacht. Dat is teleurstellend.

2013, Nummer 2

Pagina 5

Zelfbeeld (vervolg) Mirella Brok Je kan op twee manieren met die teleurstelling omgaan: Mogelijkheid 1: De prins is een kikker.

Mogelijkheid 2: De kikker is een prins.

De prins is een kikker Je bent teleurgesteld in de ander, en blijft dat. Het oordeel over de ander is negatief.

De ander is eigenlijk gewoon…tja, niet zo leuk. Dat is nu en dat zal voortaan zo blijven aangezien je dat minder leuke gedrag vooral opmerkt, benoemt en er op reageert. Zo kun je het minder leuke gedrag zelfs over jezelf afroepen. Hoe kun jij als psycholoog cliënten daarbij helpen? Vansteenwegen raadt koppels in een vastgelopen relatie onderstaande aan:



Probeer een meer realistisch beeld te vormen door te luisteren en kijken naar de ander zonder vast te houden aan het oordeel dat je maakte in je eerste teleurstelling.



Onderhandel door afspraken te

maken.

De kikker is een prins Je bent teleurgesteld, maar na de ergste schok accepteer je dat de ander anders is dan gedacht. Je bekijkt dit met humor, interesse en nieuwsgierigheid. Buiten de huiselijke irritaties die er bijhoren, blijft je eigenlijk vooral positief over de ander.

Een idealistische kijk op je partner geeft meer tevredenheid in een relatie dan realistische kijk op je partner. Mensen in een prettige relatie omschrijven hun partner ideaal. Terwijl de partner zichzelf minder ideaal beschrijft.

reageert kleiner.

Conclusie Er is een wisselwerking tussen je zelfbeeld en je relaties met anderen. Je zelfbeeld bepaalt hoe je jezelf gedraagt in relaties.

Tegelijkertijd bepaalt de feedback die je krijgt in je relatie jouw zelfbeeld. Het is interessant om bij relatieproblemen te kijken naar het beeld dat partners van elkaar en zichzelf hebben.

Schat je jouw partner hoger in? Dan kan je partner na jaren daadwerkelijk die betere persoon worden. Jouw positieve kijk op het gedrag van je geliefde kan het beste in de ander naar boven halen. Jouw positieve blik zorgt ervoor dat je jouw partner de mogelijkheid geeft om zich ideaal te gedragen. Jouw positieve blik maakt ook de mogelijkheid dat je partner minder ideaal

Zijn mannen en vrouwen nu echt zo verschillend?

Marcel Sanders Yvonne Kroonenberg, John Gray, Byron Katie, David Deida. Ze schrijven allemaal dat we zo verschillend zijn.

Zijn mannen en vrouwen nu echt zo verschillend?

Zelf bestudeer ik al meer dan 15 jaar de kracht van het mannelijke en het vrouwelijke. Anders gezegd, de mannelijke en vrouwelijk energie die in ieder mens leeft.

Wij ervaren dat er tussen koppels (zelfs na vele jaren van samenzijn) nog steeds een deel in de partner is dat de ander niet kent.

We doen dingen echt anders. Of toch niet?

Als eerste stap is het goed om te weten in wat voor een soort relatie iemand leeft. Is het Een relatie waar “mijn wil wet is”, de IK relatie (niveau 1)? Of is het meer een relatie die lijkt op: “als je dit voor mij doet dan doe ik dat voor jou”. Dan is er nog de JIJ en IK relatie (niveau2) die veel op ruilhandel lijkt.

Of is er sprake van de WIJ relatie (niveau 3) waar je samen 1 team bent? Vanuit dit opzicht heb ik het boek ‘Samen 1 team, de kracht van de mannelijke en vrouwelijke energie’ geschreven, omdat daar volgens mij de oplossing begint.

Wat ik als relatiecoach vaak meemaak is, dat men snel een emotie toont (lachen bijvoorbeeld). Men zet zijn lachmasker op om maar niet naar het achterliggende gevoel te hoeven gaan om erachter te komen wat er werkelijk aan de hand is. Dat zou wel eens te heftig kunnen zijn.

Zoals de meeste mensen waarschijnlijk wel weten, kun je de ander niet veranderen.

Elke verandering begint bij jezelf. Laten wij ons er goed van bewust zijn dat onze (liefdes)relaties ons binden en dat ze ons elk moment beïnvloeden in wie we zijn. Voor velen is onze liefdesreltie de primaire bron

van ons geluk……EN verdriet. We willen zo graag dat onze relaties harmonisch, evenwichtig en vervullend zijn.

Navigeren in de emotionele zee, zwemmen of verzuipen!

Om onze verschillen nog meer te verduidelijken gebruik ik een voorbeeld in de vorm van een metafoor. In dit voorbeeld praat ik over de mannelijke en vrouwelijk kracht die in de mens leeft. Of anders gezegd, de mannelijke en vrouwelijk energie die in ons leeft. Dus als ik man schrijf, bedoel ik de mannelijke energie en als ik vrouw schrijf, bedoel ik vrouwelijke energie.

“The sea of love” Het emotionele welzijn van de vrouw kun je vergelijken met de emotionele zee, er zijn altijd gedachten en ze is met haar gevoelens en emoties flink in de weer. Daar kan ze dan

Pagina 6

2013, Nummer 2

Zijn mannen en vrouwen nu echt zo verschillend? (Vervolg)

ook erg in op gaan. Haar emoties creëren vaak mooie speelse golven en laten haar genieten in het moment. Ook vele anderen genieten mee van deze golven en hebben veel plezier. Toch kan het emotionele weer ineens omslaan en dan komt er een heftige storm voorbij of zelfs ineens een orkaan.

Daar schrikt ze vaak ook zelf van en de mensen om haar heen. En dan is het ineens weer windstil en kan ze weer heerlijk ronddobberen in het nu. Loslaten en vrij voelen is vaak het effect. Zoals bijvoorbeeld bij shoppen: heerlijk rondsnuffelen en genieten in het moment. Of bijvoorbeeld delen en praten met vriendinnen die oprecht luisteren, dat geeft weer rust op zee.

“Don’t rock the boat, baby” Het emotionele welzijn van de man kun je vergelijken met het bootje op zee, dat van A naar B wil. Hij voelt de passie, het doorzettingsvermogen en is gedreven. Het liefst wil hij in een zo’n direct mogelijke lijn naar zijn doel. Op een windstille dag komt zijn bootje stil te liggen, dan raakt hij geïrriteerd en gefrustreerd. Hij wil vooruit, gefocust en doelgericht naar B. In deze energie kan hij slecht genieten van wat er nu is zoals bijvoorbeeld op vakantie gaan: de man, die op vakantie gaat, wil een directe weg naar de plaats van bestemming en er zo snel mogelijk zijn. Hij zal mopperen tegen de

GPS als die hem een weggetje teveel omleidt.

Als het te druk aan de benzinepomp is, is hij geïrriteerd en kan hij niet echt genieten van het moment. Hij wil vooruit, dan geniet hij volop.

Als bij de vrouw haar zee van emoties een storm veroorzaakt, dan kan dit voor een man teveel zijn. Hij trekt z’n emotionele bootje op het strand en wacht totdat de zee van emoties weer rustiger is. Dan gaat hij weer de zee op en geniet van de speelse golven. Dit gedrag maakt de emotionele zee van de vrouw steeds bozer en laat een orkaan overwaaien. En de man? Die verschuilt zich op dat moment achter de duinen en heeft geen idee hoe hij hier mee om moet gaan.

Om heel kort te zijn: de man wil terugtrekken en erover nadenken en er een oplossing

voor vinden. Vrouwen willen delen…… het liefst veel. Goed voor hem is te weten, dat de zee van emoties verlangt naar begrip, een luisterend oor en als het mogelijk is, een stevige knuffel! Om een relatie op emotioneel niveau succesvol te laten zijn, is het goed dat het bootje leert omgaan met de zee van emoties.

Een eerste stap, een rots in de branding te zijn in het moment van de emotionele vrouwelijke storm. Met andere woorden: er voor haar te zijn, oprecht te luisteren en zijn oplossingen nog even voor zichzelf te houden. De zee is nu eenmaal veel krachtiger dan het bootje. Heb je de zee als vriend, dan zul je beide nog veel genieten van de golven van plezier.

Het antwoord op de vraag: doen we de dingen echt anders? Of toch niet?

Op emotioneel niveau gezien reageren we zeker anders en zijn onze behoeften echt anders. Het unieke hiervan: ‘dit echt anders

Marcel Sanders Marcel Sanders Health Balance Group

Marcel is getrouwd met Kitty en samen hebben ze twee zonen (Tijs 2 en Guus 6).

Marcel werkt al meer dan 20 jaar internationaal als Life Coach en heeft een eigen opleidingsinstituut waar hij in verschillende specialisaties les geeft. Hij is de schrijver van het boek: Samen 1 Team. Dat is op dit moment te bestellen via info@healthbalance.nu

2013, Nummer 2

Pagina 7

Column

Relaties, relaties en nog eens relaties Sophie de Haan Dit tweede magazine gaat over relaties en ik heb toegezegd een column te schrijven over dit onderwerp. Onder de douche en in mijn tuin probeerde ik vast wat te bedenken. Nu had ik wel vaker wat geschreven, maar dat was op mijn eigen blog, en alleen wanneer ik zin had. Maar dit is wat anders.

Nadat ik het er met wat mensen over heb gehad moet ik tot de conclusie komen dat alles met relaties te maken heeft. Alles wat zich afspeelt tussen mensen: zakelijk, vriendschappelijk, op liefdesgebied, klantrelaties, de relatie tussen hulpverlener en client en hoe relaties eruit kunnen zien is vaak ook nog cultuur gebonden.

Volgens de encyclopedie is de definitie van het woord relatie: “een verhouding tussen mensen, dingen en begrippen”. Dat bracht me ook niet veel verder.

Ik besloot in de bibliotheek van Delft wat boeken over relaties te bekijken. Ook probeerde ik mijn vriend Google (met wie ik een intieme, dagelijkse relatie onderhou).

Google geeft me als eerste een link naar een ander psychologie magazine met daarin een artikel over een gelukkige relatie. Is het de seks? Of is het die strandwandeling met je liefje? Als ik het zou moeten zeggen: allebei en nog wel wat meer.

Maar bij een liefdesrelatie hoort ook liefdesverdriet. Hoe ga je daar mee om?

Google komt met veel links naar deze onderwerpen. Ook ‘ruzie maken’, ‘ontrouw’ en ‘lichaamstaal’ komen vaak voorbij.

Kennelijk staat de liefdesrelatie nogal bovenaan. Maar ik vraag mij af hoe het met de vriendschapsrelatie zit. Ook daar kan van alles in mis gaan: bedrog, ruzie, afspraken niet nakomen, eigenlijk net als in een liefdesrelatie. Maar wanneer er in deze relatie een breuk dreigt op te treden gaat niemand in relatietherapie. Hoewel er wel therapeuten zijn die je kunnen helpen als jij en je partner elkaar niet meer lijken te begrijpen, bestaan er geen vriendschapstherapeuten.

Ik vraag me af of hier niet een enorme behoefte aan is. Een vriendschap die je jaren hebt gehad- misschien wel vanaf toen je een kind was, met iemand bij wie je echt alles kwijt kon -die opeens ophoudt, kan zorgen voor enorme rouw en een gevoel van verlies dat misschien wel groter is dan een relatiebreuk met een partner waar je er na vijf jaar achterkomt dat je toch niet zo goed bij elkaar past.

“Wanneer er in een vriendschapsrelatie een breuk dreigt op te treden gaat er niemand in relatietherapie.”

Zo had ik een jeugdvriendinnetje die ik na een verhuizing van Eindhoven naar Alkmaar totaal uit het oog verloren ben. Ik was daar destijds enorm verdrietig om. Zag haar in eerste instantie minder en later nooit meer.

Gelukkig heb ik haar na 25 jaar weer op LinkedIn en Facebook!

van al je zakelijke relaties, maar er gebeurt veel meer via dit medium. Mensen vinden werk via LinkedIn. Mensen maken reclame via LinkedIn. Mensen daten via LinkedIn. Zelf deelde ik het eerste online magazine van de NBTP via LinkedIn. Personal branding- het jezelf als een merk in de markt zetten- speelt een steeds grotere rol in de maatschappij, zeker nu je met websites als LinkedIn en Facebook de controle hebt over hoe je je profileert.

Social media trainers zijn al een tijdje bezig om mensen te helpen hun etalage er goed uit te laten zien (op het NBTP-congres van vorig jaar was hier nog een interessante workshop over). Je behoort je niet alleen in levende lijve op je eerste sollicitatiegesprek goed te presenteren, maar je moet er ook voor zorgen dat je Facebook-account en LinkedIn pagina er piekfijn uitzien, want recruiters weten je te vinden. Je ziet hierdoor een interessante verschuiving ontstaan van een nieuw soort relatie: de personen die jou nog niet kennen maar al wel veel van je weten.

Bijna alles heeft dus echt met relaties tussen mensen te maken. Ik heb bijvoorbeeld ook een relatie met jou, de lezer. Ik hoop dat die nog een beetje goed zit na het lezen van deze column, nu je meer van mij weet dan ik van jou.

Terugkomend op vriendschapstherapeuten: de principes van de systeemtheorie binnen de psychologie lijken mij bij vele relaties hetzelfde: er treedt een bepaalde onwenselijke dynamiek op die met behulp van professionele hulp vaak weer hersteld kan worden. Dat moet dan toch ook bij vriendschappen kunnen wanneer je met ruzie uit elkaar gaat?

Tegenwoordig, met het gebruik van social media, zijn er ook steeds meer online relaties. Neem nou LinkedIn. LinkedIn is bedoeld als een soort digitale kaartenbak

Sophie de Haan

Pagina 8

2013, Nummer 2

Uitgelicht wetenschappelijk artikel

Liefde in vijf dimensies Hans van Doremalen De meest significante prikkel die ons mensenleven beheerst is liefde. Van onze geboorte tot onze dood beheerst deze emotie ons gedrag. Ooit door de natuur in het leven groepen om onze voortplanting te borgen heeft deze vorm van liefde zich in het evolutieproces verder ontwikkeld tot een magisch fenomeen. Het begint bij de liefde voor onze ouders en vloeit dan uit naar onze partner, kinderen, kleinkinderen etc. Over deze emotie en al haar facetten wordt al duizenden jaren gezongen, geschreven of op een andere creatieve vorm uiting gegeven. Er wordt voor gevochten en gemoord. Zelfs sommige oorlogen zijn, hoe paradoxaal ook, ontstaan uit liefde. Het valt dus nauwelijks te betwisten dat liefde in onze maatschappij een grote rol speelt. Zo is het Christelijke geloof gebaseerd op het feit dat Jesus Christus, uit liefde voor de mensheid, het ultieme offer heeft gebracht : namelijk zijn eigen leven. De schrijver Umberto Eco beweert in zijn boek, "De naam van de roos" dat onze moderne maatschappij voor een groot deel te danken is aan het feit dat monniken, uit liefde voor Christus, geheel belangeloos van generatie op generatie kennis hebben overgedragen welke een grote rol heeft gespeeld in de totstandkoming van onze huidige welvaart.

Liefde toont zich in vele vormen. De liefde van een moeder voor haar kind en andersom. Ook vriendschap is een, zij het wat

mildere , vorm van liefde. De liefde waar ik dit stuk aan wil wijden is de liefde voor een partner.

Uit liefde doen (of laten) we dingen die, rationeel gezien, onverstandig kunnen zijn (zie boven). Zo gaat bij het kiezen van onze partner nogal eens wat mis: de liefde wordt niet beantwoord, de ander (meestal man) blijkt het alleen maar om de seks te doen of de liefde wordt zo heftig dat het lijdt tot obsessief gedrag. Ook schijnt de biologische klok niet voor een mensenleven lang te zijn ingesteld op één partner. Als je de natuurlijke intentie van liefde beoordeelt dan blijkt dat deze meer ontworpen is voor voortplanting dan voor levenslang harmonieus geluk.

De cyclus: heftige verliefdheid vol passie en seks, gehechtheid en trouw, gewenning en uiteindelijk nieuwsgierigheid naar nieuwe liefdeservaringen -waar ongeveer 99% van de mensheid aan lijdt- duurt ongeveer 7 jaren en is een bewezen succesfactor om ons voortbestaan als mens te garanderen.

Toch streven we er wel naar om deze evolutionaire countdown te overwinnen.

Een pas verliefd stel belooft elkaar eeuwige trouw. "Ik wil altijd bij jou blijven en samen met jou oud worden", is een heel breed geaccepteerd voornemen en leidt tot een emotioneel positieve respons. Het voorstel: "Schatje, ik wil graag de komende 4 tot 7 jaar met je getrouwd zijn", zal in de meeste gevallen tot een reactie leiden als: "Hoezo?

Waarom 4 tot 7 jaar?".

Als je dan probeert uit te leggen dat, statistisch gezien, er een kans van 50% is dat jullie dan niet meer bij elkaar zijn kun je er gevoegelijk van uitgaan dat er die avond weinig sprake zal zijn van romantiek.

Er is veel onderzoek gedaan naar de kritische succesfactoren voor een duurzame en gelukkige relatie. In een bekend

Dimensie 1 Je voelt je op je gemak bij elkaar en het is niet moeilijk om vertrouwelijkheid te creëren.

Dimensie 2 Je voelt je veilig in je relatie met de ander.

Dimensie 3 Het is leuk om samen te zijn.

Dimensie 4 Jullie voelen echte genegenheid en passie voor elkaar.

Dimensie 5 Je voelt dat er wederzijds respect is.

2013, Nummer 2

Pagina 9

Liefde in vijf dimensies (Vervolg) Amerikaans onderzoek is het gedrag van hevig verliefde stelletjes geobserveerd waarbij na vijf jaar is gekeken welke van die stellen nog bij elkaar waren. Uit dit onderzoek bleek dat de stelletjes die elkaar veel complimenten gaven, een veel grotere kans hadden om na vijf jaar nog samen te zijn dan de stelletjes die dat niet of nauwelijks deden.

om met elkaar te praten en naar elkaar te luisteren. De communicatie is open en eerlijk en verloopt soepel. Jullie gesprekken verzanden niet. Je hoeft niet op eieren te lopen.

gekkigheid heersen als jullie samen zijn.

Natuurlijk niet voortdurend en misschien niet het grootste deel van de tijd. Maar je moet weten dat jullie samen die sfeer kunnen creëren.





Een prima leidraad waarbij ik mijn huidige relatie al jaren op het goede spoor houd zijn de vijf dimensies uit het boek Prins op het witte paard van Mira Kirshenbaum.

Dimensie 2 : Je voelt je veilig in je relatie met de ander. Je veilig voelen betekent dat je vrij kunt ademhalen als je bij hem of haar bent. Het gevoel dat deze peroon niet tegen je zal liegen. Het gevoel dat hij of zij niet alle touwtjes in handen hoeft te hebben. Veiligheid betekent ook geborgenheid. Het betekent dat je partner goed voor zichzelf kan zorgen, een baan weet te houden, goed verdient, de rekeningen kan betalen. Veiligheid betekent dat je partner niet verslaafd is aan drank of drugs.

Je veilig voelen betekent dat de dingen die hij of zij tegen je zegt je zelden kwetsen en je nooit bang maken.

Hieronder een samenvatting.



Maar complimenten geven alleen is niet voldoende. De kans om een leven lang harmonieus en gelukkig met één partner door het leven te gaan vereist behoorlijk wat inspanning. Keer op keer zal een relatie onder druk komen te staan door allerlei interne en/of externe factoren.



Dimensie 1: Je voelt je op je gemak bij elkaar en het is niet moeilijk om vertrouwelijkheid te creëren. Het is gemakkelijk

Dimensie 3: Het is leuk om samen te zijn. Het is gemakkelijk om plezier met je partner te hebben en dat heb je ook heel vaak. Er moet een sfeer van luchtigheid, vrolijkheid, speelsheid, misschien zelfs

Dimensie 4: Jullie voelen echte genegenheid en passie voor elkaar. Niet alleen lichamelijke genegenheid, maar ook knuffels, liefkozingen, kussen enz, maar ook de sfeer van genegenheid. Alles van complimentjes tot knuffelen. Deze wederzijdse affectie moet altijd aanwezig zijn, je moet er geen moeite voor hoeven te doen en ze moet oprecht zijn, niet om woede of afstandelijkheid mee te maskeren.

Dimensie 5: Je voelt dat er wederzijds respect is. Je moet voelen dat je de ander respecteert om wie hij of zij nu is en wat de ander met zijn of haar leven doet. Niet om wie je partner zou kunnen zijn. En je bent er van overtuigd dat de ander ook jou respecteert, en wel zozeer dat hij of zij het beste in je boven brengt. Als je minachting voelt voor elkaar is respect niet aanwezig.

Lichaamstaal Roos Vonk Roos Vonk uit: Liefde, lust en ellende (scriptum, 2013) www.liefdelust.nl

Onze eerste indrukken van mensen worden niet alleen bepaald door uiterlijk, maar ook door lichaamstaal. Gezichtsuitdrukkingen en mimiek, manier van bewegen, lachen, spreken, oogcontact: het zijn allemaal variabelen die een grote rol kunnen spelen in datgene wat we de eerste ‘klik’ noemen.

Mensen kunnen zichzelf nog zo weergaloos

aanprijzen in een dating-profiel, uiteindelijk worden ze verraden door hun eigen lichaamstaal. Een man die zichzelf presenteerde als zelfverzekerd en succesvol heeft een hoge stem en geeft een klam slap handje (de ‘dooie vis’-handdruk); een vrouw die elegant en sophisticated leek, blijkt plat Amsterdams te praten en eet met één arm leunend op tafel.

Lichaamstaal is belangrijk omdat het wordt gezien als een tamelijk ongecensureerde uiting van hoe iemand echt is. Mensen kunnen hun verbale gedrag vaak bewust sturen, maar op hun nonverbale gedrag

hebben ze veel minder grip. Vooral bij een tegenstelling tussen verbaal en nonverbaal gedrag zullen waarnemers dan ook meestal aannemen dat iemand nonverbaal de waarheid ‘spreekt’.

Sollicitanten en partnerzoekenden kunnen op trainingen leren hoe ze beter voor de dag komen met de juiste lichaamstaal. Ik geloof daar niet in; daarvoor is het te complex en subtiel. Als je onzeker bent kun je best leren een stevige handdruk te geven en iemand aan te kijken, maar honderden andere subtiele variabelen geven je even hard weer weg; de stand van je schouders,

Pagina 10

2013, Nummer 2

Lichaamstaal (Vervolg) je oogopslag, een giechel om niks. Alles bij elkaar zijn je signalen dan onderling niet congruent, waardoor je vooral ‘raar’ overkomt.

Datingsites werken alsof je mensen kunt beschrijven als een product, zoals een fototoestel of een stofzuiger, waarbij je kunt kiezen op basis van de beschrijving en de kenmerken.

Maar mensen zijn meer als wijn: je moet ruiken en proeven om te weten of je er wat aan vindt.

Het oppikken van nonverbale signalen doen mensen helemaal vanzelf, automatisch. Het is eigenlijk net als bij andere groepsdieren: die geven ook met lichaamstaal signalen aan elkaar, waardoor ze weten wie dominant is, wie er op elkaar vallen, wie een conflict hebben en wie samen een bondje vormen. Hierdoor wordt het sociale verkeer snel en soepel geregeld. Toen ik mijn hond voor het eerst naar de ‘hondencrèche’ bracht, wist hij binnen 10 seconden met wie hij wilde spelen, wie hij kon domineren en voor wie hij uit moest kijken. Mensen doen het in feite precies zo, alleen doen ze er een hoop kletspraat bovenop. Als we onze rudimentaire instincten op het gebied van inschatten en beoordelen wat meer zouden benutten, kunnen we onszelf heel wat blabla besparen.

Des te jammerder is het dat we die schat aan informatie, die we allemaal met ons meedragen, totaal onbenut laten op datingsites. Stel: je vraagt 100 bekenden een

“profiel” van zichzelf te maken voor een datingsite. Het maakt niet uit of ze echt een partner zoeken, het gaat erom dat ze zichzelf zo goed mogelijk beschrijven. Je benadert mensen die je graag mag, en ook mensen waar je niet dol op bent. Als je de profielen leest, kun je dan uitmaken welke afkomstig zijn van degenen die je leuk vindt en welke juist niet?

Het kiezen van een partner is misschien nu net een van die dingen waarbij je zou moeten vertrouwen op je gut feeling, je instincten. Die werken vooral op het primitieve niveau van beelden, geuren, aanrakingen, net als bij andere dieren. Al die woorden en lijstjes vangen toch nooit datgene waar het om gaat in liefde, lust en romantiek.

Psycholoog Dan Ariely voerde dit experiment daadwerkelijk uit met mensen uit zijn omgeving. Aanleiding was zijn collega, die via internet een vrouw zocht.

Ondanks aanhoudende ijver en inzet wilde dat maar niet lukken. Ariely wilde wel eens weten of zo’n profiel iets zegt over de mens

Maar als dat zo is, wat is dan het nut van datingsites? Zou het helpen dat die tegenwoordig steeds meer werken met psychologische tests om te bepalen wie er bij elkaar past? Daar geloof ik al helemáál niks van. Zou je echt willen matchen op een test, vraag dan doodgewoon naar iemands hobby’s, interesses, meningen, waarden: gelijkenis daarin kan wel iets zeggen over de kans op aantrekkingskracht. En het is makkelijk te meten. Maar nee, neem nu de ‘psychologische’ ‘wetenschappelijke’ test van bijvoorbeeld Parship**, met flauwekulvragen gebaseerd op ideeën die in de wetenschap allang niet meer serieus worden genomen. Je zou mensen nog beter op hun schoenmaat kunnen matchen.

erachter, of dan toch minimaal over iemands eigen sympathieën en antipathieën tegenover die mens.

Het resultaat was treurig: op basis van de zelfbeschrijvingen kon hij de twee groepen volstrekt niet uit elkaar halen. In een interview hierover* zegt hij: datingsites werken alsof je mensen kunt beschrijven als een product, zoals een fototoestel of een stofzuiger, waarbij je kunt kiezen op basis van de beschrijving en de kenmerken. Maar mensen zijn meer als wijn: je moet ruiken en proeven om te weten of je er wat aan vindt.

Zijn die sites dan nutteloos? Nee, want je kunt er je jachtveld enorm mee uitbreiden.

Je kunt met veel meer mensen in contact

*http://bigthink.com/ideas/20749

**http://www.trosradar.nl/artikel_det ail/bericht/datingsites/ Of http://www.youtube.com/watch?v=Zd 2nfZLPL4k

2013, Nummer 2

Pagina 11

Ouders zijn ook maar ‘gewone’ mensen Annette Beuze-Silvester Terwijl ik bezig was met zoeken naar informatie in een boek over de relatie tussen ouders en kinderen, vroeg mijn dochter (11) wat ik nou eigenlijk aan het doen was.

“Ik was net aan het lezen in het boek van Martine Delfos - Ik heb ook wat te vertellen , over hoe Martine het met een jeugdige cliënt heeft over het Oedipuscomplex” . Dat zou het antwoord eigenlijk moeten zijn, maar ik sprak het toch maar niet uit. Het leek me op dat moment niet echt geschikt om het ineens over dit complex te hebben. Het boek belandde weer terug in de kast en ik vertelde mijn dochter dat ik informatie zocht over “de relatie tussen ouders en kinderen”, omdat ik dat had gekozen in het kader van van dit themanummer: Relaties. “Maar mam,” was haar antwoord, “daar hoef je toch niks over te lezen? Dat weet je toch allemaal zelf wel!?”

Die opmerking deed me glimlachen. Ik zie het als een groot compliment van mijn jongste dat zij denkt dat ik het allemaal wel weet. Maar of het echt zo is dat ik alles over de relatie tussen ouders en kinderen weet, dat betwijfel ik ten zeerste. Het is wel zo, dat ik gaandeweg (ik ben nu ruim 17 jaar moeder) al vele ‘opvoedboeken’ en tijdschriften heb gelezen. Maar vaak heb ik ze ook weer snel weggelegd omdat ik mij er niet in kon vinden . Ook de studie TP helpt

me bij het psychologisch inzicht rondom de relatie ouder-kind. Daarnaast heb ik regelmatig opvoedadviezen op internet geraadpleegd, en met ouders op het schoolplein gesproken over het gedrag van ons kroost.

Een ding is zeker; het gaat bij iedereen anders.

in Nederland goede hulp in de vorm van jeugdzorg, online hulp, ggz-instellingen, psychologen, pedagogen enzovoort. Dan moeten ouders en tieners wel de juiste weg weten te vinden. En meestal gaat dat goed, soms helaas ook niet.

De meeste ouders hebben geen opleiding gevolgd in het kader van opvoeden.

Waarom gaat het dan meestal wel goed?

“Waarom het meestal goed gaat met de opvoeding, zonder dat ouders daarvoor een opleiding hebben gevolgd? “

Ik sla er maar weer eens een boek op na; Hoe voed ik mijn ouders op? van Karin de Korte-Munk ; Naar aanleiding van e-mails van jongeren bespreekt de psychotherapeute problemen waar veel jongeren en hun ouders mee worstelen en probeert oplossingen aan te dragen. Ik word er niet vrolijk van.

Alcoholmisbruik, tienermoeders, spuiten en slikken , anorexia, echtscheidingsperikelen, depressie, zelfdoding en allerlei andere verschrikkelijke problemen. Gelukkig is er

Om toch positief te blijven stel ik mijzelf de vraag; “Waarom het meestal goed gaat met de opvoeding, zonder dat ouders daarvoor een opleiding hebben gevolgd? “. Is het de opvoeding die de ouders zelf hebben genoten, de omgeving, zit het in het kind zelf, speelt er iets anders?

Als het gaat om het houden aan regels, iets wat regelmatig aan de orde in de diverse opvoed-artikelen, zijn de meeste ouders het eens. Ze willen dat kinderen hen en anderen met respect behandelen. En kinderen zien hier vaak zelf ook de voordelen van in, is mijn ervaring. Helaas zie je dat niet altijd terug in het gedrag van de pubers. Dit heeft natuurlijk ook weer verschillende oorzaken, een interessant vlak voor de TP. Het kan aan het temperament van het kind liggen, de copingsstrategieën die het kind passief of actief gebruikt, de manier van opvoeden, de manier van hoe ouders met elkaar en anderen om gaan

Een Praktijkvoorbeeld Mijn oudste vertelde laatst dat ze had ontdekt dat alle ouders ‘ook maar gewoon mensen zijn, die maar wat doen.’ En gelijk heeft ze. Laatst hoorde ik bijvoorbeeld over twee kleine jongetjes, die bijna constant bij de buurjongens spelen na schooltijd.

“Wij vinden het helemaal niet erg hoor, we hebben gewoon twee zoons erbij”, hoor ik dan van één van de ouders. Om daarna te vervolgen “Wat ik wel jammer vind is, als de jongens een keer bij hen thuis willen spelen met mijn jongens, dan kan dat eigenlijk nooit, er is altijd wel iets waardoor het niet doorgaat”. Er is bij beide gezinnen een duidelijk verschil in de relatie tussen ouders-kinderen. Vanaf de zijlijn is het makkelijk commentaar geven. Ik zou kunnen zeggen dat het erop lijkt dat het ene gezin geniet van hoe de eigen kinderen spelen, en dat ze ze de buurkinderen ‘voor lief’ nemen. De kinderen leren delen en krijgen aandacht van de ouders/buren. Het andere stel ouders lijkt het allemaal teveel te zijn om energie in de opvoeding te steken, Ik vraag me af, zou het onmacht, onwil, onvrede of kan het ook iets anders zijn?

Pagina 12

2013, Nummer 2

Ouders zijn ook maar ‘gewone’ mensen (Vervolg) (voorbeeldgedrag), lichamelijke invloeden en allerlei andere omstandigheden.

tegenwoordig’ ook nog eens ‘last’ van het veranderende puberbrein!

Ook kinderen zijn ‘net mensen’ met behoeften. Zonder voldoende liefde, slaap, eten en drinken, een comfortabele leefomgeving en kleding, zal het kind meestal minder prettig in de omgang zijn. Uit vele onderzoeken blijkt ook dat kinderen ‘elkaar opvoeden’( ‘reinforcement’; Patterson). De regels worden dan door de groep bepaald, of door degene met de meeste overredingskracht. Daarnaast hebben ‘de kids van

Bestaan er dan geen kant-en-klaar oplossingen voor het succesvol opvoeden?

Uiteindelijk vind ik het boek: “Gids voor succesvol opvoeden van Peter Adriaenssens ” in de bibliotheek. Ik vind het prachtig. Het is geen kant-en-klaar oplossing, maar dat is juist het mooie. Deze kinderpsychiater geeft zijn visie op het opvoeden van kinderen in de 21ste eeuw. Aan de

hand van vele concrete voorbeelden uit de eigen gezins- en beroepspraktijk, krijgen ouders antwoorden op vragen als: wat zijn gedragsregels in het gezin? Hoe kunnen die er het beste uitzien? Hoe kunnen we als ouders verantwoord straffen en belonen?

Hoe pak ik ongehoorzaamheid aan? “De rol van de ouders is nu belangrijker dan ooit. In de eenentwintigste eeuw komt er zoveel op jongeren af, en er is nog zo weinig dat we als zeker kunnen beschouwen, dat ouders meer dan ooit de rots in de branding moeten en kunnen zijn”, aldus de tekst op de achterkant van het boek van Adriaenssens.

Normaal gesproken verlaten bijna alle kinderen deze ‘rots’. Sommigen varen weg vol zelfvertrouwen met de wind in de zeilen, anderen zijn druk doende het roer vast te houden of telkens om te gooien. Ook proberen sommigen tegen de wind in, in de boot te klimmen om weg te varen, en doen soms meerdere pogingen. In het beste geval blijven ze in gunstig vaarwater. Het eerste zeilbootje heet toch niet voor niets Optimist? Hopelijk houden de ouders, die dus ook maar gewoon mensen zijn, altijd een prettig plekje vrij in de haven. O, wacht even! Zwemvesten aan jongens!

Gezocht, gedeeld, gevonden Ben je op zoek naar een goed boek over een bepaald thema? Ben je zoekende naar een bepaalde methode? Wil je inspiratie op doen of een goed advies?

Dit stuk in het magazine geeft jullie de ruimte om te zoeken en te vinden. Stuur een mail naar magazine@nbtp.nl

Heb je een goed thema gevonden voor een volgende editie? Vind je een bepaalde trend grappig of belangrijk? Of heb je een mening over een psychologische thema dat je graag met ons deelt?

Wij lezen je mail en nemen de meest intrigerende mails op in ons magazine.

Schrijf het ons.

NBTP Magazine zoekt: Schrijvers Wil jij je CV uitbreiden en je arbeidsmarktkansen te vergroten? Werkgevers letten ook op publicaties die je hebt gedaan. Als je het leuk vindt om te schrijven, graag in een teamverband werkt, maar ook individueel kunt werken, stuur ons dan een mailtje magazine@nbtp.nl

Welke Toegepaste Psycholoog heeft ervaring met PGB Ik ben op zoek naar tips over het Persoon Gebonden Budget. Mag een HBO Toegepaste Psycholoog een PGB aanvragen voor cliënten? Hoe werkt dat dan? Zijn er tips bij het invullen? En ook: heb je tips bij het schrijven van een zorgcontract? Stuur je mailtje naar psycholoog@psycholoogmirellabrok.nl

2013, Nummer 2

Pagina 13

Interview

TP-er @ work Magda Slimmens-Bos en Elisah Spijkerman Waar heb jij je opleiding TP gevolgd en wat was jouw specialisatie?

Ik heb de opleiding Toegepaste Psychologie gevolgd in Groningen met als specialisatie Gezondheid.

Wat voor meerwaarde heeft de opleiding TP in jouw baan?

Elisah Spijkerman Jobcoach/ cognitief trainer

Wie ben je en wat doe je?

De opleiding heeft een bijdrage geleverd om een brede basis te verkrijgen op het gebied van trainen, coachen en begeleiden.

De verschillende theorievakken in combinatie met leuke practica hebben ervoor gezorgd dat je zowel theoretisch als praktisch breed opgeleid bent.

Mijn naam is Elisah Spijkerman, werkzaam als jobcoach en cognitief trainer bij Heliomare Arbeidsintegratie.

Bij wat voor soort organisatie werk je?

Ik werk bij een organisatie die professionele aandacht geeft aan mensen met een beperking. Er wordt ondersteuning geboden aan kinderen, jongeren en volwassenen op het gebied van wonen, arbeidsintegratie, onderwijs, dagbesteding, revalidatie en sport. Er zijn meer dan 40 verschillende locaties door heel Noord-Holland.

Wat zijn precies jouw taken?

In mijn functie als jobcoach fungeer ik als coach op de werkvloer voor mensen met autisme of niet-aangeboren hersenletsel. In mijn functie als cognitief trainer ondersteun ik mensen tijdens de werktraining. In de werktraining werken mensen met hersenletsel aan hun eerste stap richting werk.

Zijn er nog vakken uit je studie waar je heel gericht wat aan hebt?

Vooral de vakken gespreksvoering, oplossingsgericht coachen en positieve psychologie hebben een bijdrage geleverd in mijn ontwikkeling als Toegepast Psycholoog. Het vak positieve psychologie heeft een belangrijke rol gespeeld, omdat ik nu nog steeds merk dat ik het liefst werk met de insteek van de positieve psychologie.

Het vak positieve psychologie staat voor, zoals de naam al zegt, de positieve kant van de mens. We hebben tijdens de opleiding

zelf ervaren hoe het is om de positieve kant van de mens te benadrukken, door leuke interactieve opdrachten. Zo moesten we een positief zelfportret samenstellen, waarbij ik van tien mensen een positief verhaal over mijzelf heb ontvangen. Dit heeft voor veel verheldering en positiviteit gezorgd. Die positiviteit gebruik ik nu ook in de coaching, door uit te gaan van de krachten van mensen in plaats van beperkingen.

Hoe ziet een dag voor jou eruit?

Voor mij is elke dag anders. Wanneer op maandag mijn week begint, begin ik die dag als jobcoach. Met een oplossingsgerichte insteek ga ik in de ochtend langs bedrijven om op de werkvloer cliĂŤnten te coachen.

Tussen de middag wandel ik zo nu en dan als ontspanning door de duinen of over het strand. In de middag doe ik als cognitief trainer de werktraining, waarin cognitieve beperkingen in een nagebootste werksetting worden getraind. Er wordt aandacht besteed aan belastbaarheid, geheugen, aandacht en concentratie. Zo maken we gebruik van een wekker om voldoende pauzes in te lassen om zo de belastbaarheid te vergroten. Verder heeft de digitalisering ook ingang gevonden in het vak van de cognitieve training, dus maken we steeds meer gebruik van computers om vaardigheden te trainen.

Heb je nog tips of opmerkingen voor de TP' ers onder ons?

Omdat de opleiding nog erg nieuw is, moet je zelf je kansen zien om je plek in werkend Nederland te verkrijgen.

De opleiding Toegepaste Psychologie biedt je veel kansen, als je die kansen maar grijpt!!

Pagina 14

2013, Nummer 2

Hooggevoeligheid en relaties Femke de Grijs Relaties bestaan er in diverse vormen. Hoe ervaar jij de relatie met de natuur, dieren, je partner, vrienden, collega’s, familie en cliënten? Welke relaties geven of kosten jou energie?

Het kan interessant zijn om heel bewust bij deze vragen stil te staan. Relaties kunnen je een spiegel voorhouden, en je uitnodigen om jezelf verder te ontwik-kelen en je ziel* op aarde te manifesteren, zodat je meer voldoening in je leven ervaart. Er zijn allerlei aspecten verbonden met hoe jij de relatie met jezelf en de buitenwereld ervaart. Een aspect wat invloed kan hebben op relaties is hooggevoeligheid.

Hooggevoeligheid Psychotherapeute Dr. Elaine Aron deed wetenschappelijk onderzoek naar gevoeligheid. Zij kwam tot de conclusie dat ongeveer 1 op de 5 mensen een meer dan gemiddelde gevoeligheid bezit. Dit wordt ook wel hooggevoeligheid of hoogsensitiviteit genoemd. Jij en/of je cliënt en/of mensen in je omgeving kunnen dus hooggevoelig zijn. Inzicht in jezelf en een ander op het vlak van hooggevoeligheid kan je relaties prettiger maken. Jij bent namelijk als Toegepast Psycholoog je eigen instrument om Jezelf te manifesteren!

*Ik ga ervan uit dat je meer bent dan je lichaam, emoties en gedachten en erken een spirituele kern. Deze energie wordt ook wel ‘ziel’ of ‘authentieke zelf’ genoemd. **Vanuit een holistische visie is alles (zoals je lichaam, emoties en gedachten) energie en heb je een energieveld. Dit wordt ook wel ‘aura’ genoemd.

Wat is hooggevoeligheid precies?

Een hoogsensitief persoon heeft een relatief open energieveld** en een zeer gevoelig zenuwstelsel. Prikkels kunnen sneller en intenser binnenkomen. De informatieverwerking in de hersenen verloopt nauw-keuriger en uitgebreider dan bij een ‘gemiddelde’ persoon. Er ontbreekt als het ware een selectiefilter waardoor hoogsensitieve personen (onbewust) subtielere verschillen kunnen opmerken, die aan anderen voorbij kunnen gaan.

Voordelen van hooggevoeligheid Hoe hooggevoeligheid zich precies uit, verschilt van persoon tot persoon. Zo zijn sommige hoogsensitieve personen extra gevoelig op het vlak van horen, zien, ruiken, voelen, proeven en/of intuïtief ‘weten’. Dit wil niet zeggen dat alle hooggevoelige mensen paranormaal waarnemen en bijvoorbeeld ‘helder zien’. Wel hebben mensen die paranormale waarnemingen hebben en bijvoorbeeld entiteiten, zoals overleden personen ‘horen’, een hoge gevoeligheid.

Het relatief subtieler waar-nemen heeft voordelen voor de hoog-sensitieve persoon en zijn relaties. Zo kan een hoogsensitief persoon relatief snel waarnemen hoe een ander zich voelt en hoe hij een ander kan helpen. Dit kan nuttig zijn in je werk.

Evolutionair gezien heeft hooggevoeligheid een functie. Zo was het in de prehistorie handig dat sommige hoog-sensitieve mensen extra snel gevaar, zoals een roofdier, konden opmerken en op tijd konden vluchten. Ook nu kunnen hoog-sensitieve personen relatief snel ‘beren op de weg’ opmerken en maat-regelen treffen, wat zijn voordelen kan hebben.

Tip 1 Krijg inzicht in jouw gevoeligheid.

Tip 2 Erken je hooggevoeligheid.

Tip 3 Ontwikkel je hooggevoeligheid.

Tip 4 Heb jij soms last van nadelen die bij hooggevoeligheid horen?

Nadelen van hooggevoeligheid Hooggevoeligheid kan echter ook, als de hoogsensitieve persoon het nog niet optimaal beheerst, voor nadelen zorgen.

Zowel in relatie tot jezelf als in relatie tot de buitenwereld. Vaak hebben hoog-sensitieve personen moeite met fysieke, emotionele en mentale begrenzing. Zo kunnen hoogsensitieve personen zich extreem snel geraakt voelen door prikkels uit de

Tip 5 Vermoed je dat je cliënt hooggevoelig is?

2013, Nummer 2

Pagina 15

Hooggevoeligheid en relaties (Vervolg) ‘buitenwereld’. Ze kunnen opeens (onverklaarbaar) overstuur zijn door kritiek, of overspoeld raken door eisen van anderen en ‘bevriezen’.

gevoelig bent www.femkedegrijs.com/hooggevoeligheidt est. De enige die echter 100% zeker kan weten of je hooggevoelig bent, ben jij!

Als er teveel prikkels zijn binnengekomen kan een hoogsensitief persoon overprikkeld raken. Zo kan een hoogsensitief persoon na een korte termijn overprikkeling zoals een gesprek, of een verjaardag humeurig of ‘leeggezogen’ en moe zijn. Ze kunnen last hebben van bepaalde ‘energievreters’, zoals van mensen die |klagen, kritisch, oneerlijk of jaloers doen.

Bij lange termijn overprik-keling is sprake van ingesleten gewoontes die niet ‘goed’ voor de hoogsensitieve persoon zijn. Hoogsensitieve personen kunnen zich gemakkelijk verliezen in het helpen van anderen en alsmaar ‘hollen’, moeilijk ‘nee’ zeggen en zichzelf wegcijferen.

Gevolgen van lange termijn overprik-keling zijn onder meer grote stemmingswisselingen, depressie, verslaving en/of oververmoeidheid. Overprikkeling is voor zowel de hoogsensitieve persoon zelf als voor zijn omgeving vaak niet prettig. Zo staat bijvoorbeeld seksualiteit vaak op een laag pitje bij lange termijn overprikkeling.

2 - Erken je hooggevoeligheid

Ben jij en/of je cliënt hooggevoelig en wat kun je hiermee? – 5 tips 1 - Krijg inzicht in jouw gevoeligheid Er bestaat geen apparaat zoals een hartslagmeter, die meet in welke mate je gevoelig bent. Sommige hooggevoelige mensen nemen energievelden waar en kunnen waarnemen of, en in welke mate iemand (hoog)gevoelig is. Via deze wetenschappelijke onderbouwde test van Elaine Aron kun je zelf testen of je hoog-

Je kunt hooggevoeligheid niet ‘behandelen’ in de zin dat het ‘weggaat’. Wel kun je er beter mee leren omgaan en het transformeren van mogelijke ‘last’ tot kwaliteit.

Als jij jezelf, met al je hooggevoelige kwaliteiten en valkuilen 100% erkent en accepteert, kun je ook makkelijker de buitenwereld erkennen en accepteren. De relatie met jezelf, en de relatie met je buitenwereld kan zo beter worden.

3 - Ontwikkel je hooggevoeligheid Je kunt als je hooggevoelig bent tegen ‘ethische dilemma’s’ aanlopen in je relaties.

Deel je bijvoorbeeld wel of niet je ‘toekomstwaarnemingen’ met cliënten?

Door je gevoeligheid te leren beheersen en te ontwikkelen kun je beter waarnemen wat ‘goed’ voor jou en een ander is. Relaties kunnen dan nog prettiger zijn. Boeken, zoals deze http://femkedegrijs.com/hsp-boekenrecensies/ kunnen daarbij helpen.

4 - Heb jij soms last van nadelen die bij hooggevoeligheid horen?

Het is voor een hoogsensitief persoon belangrijk om tijd en aandacht te geven aan ontspanning, zodat binnengekomen prikkels verwerkt kunnen worden. Vooral bij lange termijn overprikkeling, zoals bij een burnout is het belangrijk om aandacht te geven aan zelfreflectie, het leefpatroon en denkpatroon. Vaak zijn er allerlei (onbewuste) belemmerende gedachten die begrenzing lastig maken of die energie kosten. Door dit

soort gedachten grondig te onderzoeken, bijvoorbeeld met iemand die is gespecialiseerd in hooggevoeligheid, kun je blokkades overwinnen en meer voldoening in je leven creëren.

5- Vermoed je dat je cliënt hooggevoelig is?

Nog niet iedereen erkent hooggevoeligheid.

Het kan voor een cliënt een enorme opluchting zijn als hij feedback krijgt van iemand die ‘vermoed’ dat hij ‘wel eens een hoge gevoeligheid kan hebben’. Je kunt je cliënt bijvoorbeeld wijzen op de test van Aron, of meer laten lezen over hooggevoeligheid. Dit boek van Aron geeft je meer tips hoe je om kunt gaan met hooggevoelige cliënten: http://femkedegrijs.com/hsp-boekenrecensies/#psychotherapie.

Groeien Hoe jij de relatie met de buitenwereld en je cliënten ervaart, zegt wat over jou. Het is niet ‘toevallig’ dat jij (‘niet’) hoog-sensitief bent en nu een bepaalde om-geving om je heen hebt en werkt met een grotendeels (‘niet’) hoogsensitieve doelgroep.

(Onbewust) heb je vaak cliënten aangetrokken die worstelen met problemen waarvan jij de aard al kent.

Welke relatie je ook onderzoekt, relaties zijn een uitnodiging, om je Ware zelf te leven. Zodat je van en met elkaar mag leren en je verder kunt ontwikkelen.

Kennis en inzicht in jezelf, en in anderen op het vlak van hooggevoeligheid kan diepgang aanbrengen in relaties. Jij bent de sleutel naar relaties waarbij je plezier ervaart!

Femke de Grijs Femke de Grijs is Toegepast Psycholoog en ervaringsdeskundige op het vlak van hooggevoeligheid en vermoeidheid. In haar praktijk is zij gespecialiseerd in het begeleiden van hoger opgeleide hoogsensitieve mensen, die last hebben van vermoeidheid. Ze leert ze, op een holistische wijze, hoe ze energieker en productiever zijn. Centraal staat daarbij haar intuïtie. Hier neemt ze snel blokkades mee waar, en wat er ‘moet’ gebeuren om deze te overwinnen. Zie voor meer informatie www.femkedegrijs.com

Pagina 16

2013, Nummer 2

Trends en Ontwikkelingen door Mirella Brok

Waar komen ze opeens allemaal vandaan die meisjes?

Als een man zich dat afvraagt… dan is het een teken dat de lente is begonnen. Het lijkt dan alsof de wereld ineens vele jonge en aantrekkelijke dames rijker is dan de weken ervoor. Het meest opvallend is dan: rokjesdag. De dag waarop vrouwen spontaan hun panty’s en lange broeken in de kast laten en de jurkjes en rokjes aantrekken. Ineens heeft de wereld de lente in de bol. Dit jaar viel rokjesdag op 14 april 2013.

Agenda NVRG

Therapie-App

Wil jij je als professional verder ontwikkelen in relaties? Kijk dan eens op de site van de Nederlandse Vereniging voor Relatie- en Gezinstherapie. Op hun site vind je erkende opleidingen en cursussen voor relatie en gezinstherapeuten. In hun agenda zie je welke activiteiten de komende tijd op het programma staan. Of klik op hun nieuwsoverzicht.

Relaties worden steeds meer online vorm gegeven. Neem nou Skype-therapie of andere vormen van online therapie. Laatst stuitte ik op een therapie App (genaamd Therappi Stemming), te gebruiken bij licht depressieve klachten. E-health verovert steeds meer terrein in Nederland.

Ontspannen met relatieweetjes Vind je het heerlijk om vanuit je luie stoel meer te weten over relaties? Het is geen verassing dat er op het internet voldoende te vinden is over relaties. Allemaal wetenschappelijk? Vast niet. Maar leuk is het wel. Zo heeft Psychologie Magazine genoeg pagina’s om doorheen te scrollen. De website Overpsychologie.nl heeft zelfs aparte sectie gemaakt voor relaties. Wil je liever ouderwets genieten van what’s hot or not? Loop dan naar de kiosk voor de tweede editie van De Liefdes magazine.

Emotionally Focused Couple Therapy Sue Johnson (2009) maakte een methode die relatietherapeuten kunnen gebruiken tijdens relatietherapie. Ondanks dat in de westerse cultuur wordt gedacht dat rijpheid bij volwassenen draait om onafhankelijkheid en zelfstandigheid, hebben volwassenen wel degelijk behoefte aan emotionele nabijheid. Liefde is een fundamentele primaire levensbehoefte.

Verlangen naar zekerheid in de relatie van troost en betrouwbaarheid bij moeilijke situaties.

Verlangen dat de geliefde steunt bij bewandelen van vreemde paden.

De hechtingsstijl waarmee volwassenen deze najagen, lijkt op die van kinderen. Onder ruzies en verdriet liggen de vragen; kan ik op je rekenen, je vertrouwen, ben je er voor mij, reageer je als ik je nodig heb, tel ik nog voor je, heb je mij nog nodig?

2013, Nummer 2

Pagina 17

Schematisch weergave Emotionally Focused Couple Therapy

Pagina 18

2013, Nummer 2

Boekbespreking

Relaties: Een Psychodynamisch perspectief Mirella Brok Welke boek is interessant voor ons werkveld? Welke boek bevat belangrijke, interessante of vermakelijke informatie? Dat leest u in de boekbespreking. In iedere editie van het NBTP Online Magazine staat een boekbespreking. Het boek heeft een samenhang met het editiethema.

In deze editie, met het thema relaties, bespreek ik een boek met 7 essays over relaties & psychodynamiek. De essays ontstonden uit lezingen op het jubileumsymposium van Stichting Psychoanalytische Symposia Utrecht in 2008. Voor het boek zijn de lezingen herschreven en aangevuld. Het boek werd uitgebracht in 2010.

‘Waar spreken mensen het meest over? Over relaties.’

slaagt daarin door de chronologische opbouw van zijn essay, de gedetailleerde beschrijving van gebeurtenissen, het gebruik van theoretische achtergrond informatie en het toevoegen van zijn eigen reflectie over zijn bedenkingen en overwinningen.

Het levert een intieme essay op.

Ladan, A. Over relaties en fantasie.

Er valt zoveel te beleven in relatie met jezelf, met anderen, en in het bijzonder in de praktijk van de toegepaste psycholoog. De zes schrijvers beschrijven dan ook een scala aan onderwerpen. Hoewel de ene schrijfstijl makkelijker leest dan de ander, de ene casus meer tot de verbeelding spreekt dan de volgende, en sommige thema’s wat meer aan het hart liggen dan anderen; alle essays zijn zeer de moeite waard. Ik vond meer achtergrondinformatie over de psychodynamiek, inspiratie voor casussen en een aanstekelijke liefde voor het vak. Een aanrader dus.

Hieronder beschrijf ik van ieder essay kort de onderwerpen en wat ik er vond. Om zo jouw keuze makkelijker te maken; welk essay ga jij als eerste lezen?

Het derde essay gaat over fantasie in relaties. Hoewel Landan fantaseren ziet als “{…} trouwste bondgenoot bij onze pogingen het leven voldoende dragelijk te houden.”, gaat zijn essay over de keerzijde van fantasie in relaties. De onbewuste fantasie waardoor mensen een onzichtbaar patroon herhalen, geleidt door diffuse gevoelens, die realistische gezien niet horen bij een gegeven situatie.

Landan geeft bruikbare handvaten aan de toegepaste psycholoog om te reageren op de patronen van cliënten.

Dirkx, J. Relaties en hun ontwikkeling – Een beschouwing vanuit psychoanalyse en neurowetenschappen.

Stufkens, T. In het labyrint van de liefde – Over enkele aspecten van de psychoanalystische relatie.

Stufkens bijt het spits af, en legt objectrelaties, overdrachtliefde en tegenoverdrachtsliefde uit. Hij gebruikt een duidelijk voorbeeld over een verliefde analytica. Dat voorbeeld gebruikt hij om de valkuilen te beschrijven die iedere behandelaar tegen komt. Stufkens sluit af met de oplossing zelfreflectie bij tegenoverdracht.

“Wat kunnen we als behandelaars meer doen dan proberen onszelf zo goed mogelijk te begrijpen...en je in een soort permanente staat van zelfreflectie afvraagt wat wel en wat niet in het belang van de patiënt is.”

‘Psychoanalysis is essentially a cure effected by love.’ Freud in Stufkens.

Volder, F. de Een handjevol stenen – Wanneer het vermogen om lief te hebben en de psychoanalystische relatie niet vanzelfsprekend zijn.

De Volder beschrijft zijn moeizame werkrelatie met een jongen. Het doel van De Volder is om begrip te creëren voor de beleefwereld van de jonge cliënt. De Volder

Dirkx behandelt in zijn essay uiteenlopende onderwerpen. Hij begint het essay met vriendschap. Daarna reageert hij op het artikel over fantasie van Landan. Vervolgens begint Dirkx echt over de kernonderwerpen van zijn essay; de ontwikkeling van metalliseren, empathie en theory of mind. Zeer interessante thema’s.

Dirkx had het bij deze thema´s mogen laten.

Hij had het essay niet aan hoeven vullen met de onderwerpen vriendschap en fantasie. Dat maakte het alleen maar lastiger om te lezen. Dirkx heeft mij flink laten zweten op zijn essay. Sommige

2013, Nummer 2

Pagina 19

Relaties: Een Psychodynamisch perspectief (Vervolg) stukken heb ik drie maal gelezen. En zelfs nu ben ik niet overtuigd dat ik de materie onder de knie heb. Het taalniveau mag lager.

Nicolai, N. Heeft de liefde een sekse.

Nicolai gaat aan de hand van een specifieke casus op zoektocht naar de vraag: “Het maakt toch niets uit welke sekse je ouders hebben?”. Haar zoektocht leidt de lezer langs onderzoeken over moderne gezinssamenstellingen, het vaderschap, hechtingsstijlen en het aandeel van vader, vader als broodnodige tegengewicht van moeder, en de rol van vaders op de seksuele ontwikkeling van het kind. Uitermate interessant essay. Nicolai haalt fascinerende onderzoeken aan. Ze belicht vele kanten van het thema de sekse van liefde. Tegelijkertijd houdt ze de hoofdvraag goed in de gaten.

Nicolai sluit haar mooie essay af met een prettig leesbare conclusie.

Dohmen, J. Wat betekent de laatmoderne zelfgerichtheid? – Kritische beschouwingen over levensstijl, narcisme en moraal.

Het essay van de laatmoderne zelfgerichtheid begint wat ongelukkig met een aantal dogma’s over de moderne tijd. Laat je als lezer niet afschrikken, dat is alleen in de inleiding. Hierna neemt Dohmen je aan de hand en schrijft over het ontstaan van onze moderne tijd en de taken die wij moeten volbrengen. Het essay geeft vanuit de filosofie bruikbare inzichten en handvatten over zelfzorg. Een erg inspirerend stuk waar ik cliënten zeker naar ga verwijzen.

artikelen. In het artikel beschrijft Dohmen schilderijen van Edward Hopper. De schilderijen, niet de wetenschap, zijn inspiratie om relaties te omschrijven. Het essay geeft inzichten en compassie voor een fenomeen dat ik in de praktijk veel terugzie, en dat Dohmen beschrijft als; De Non Relatie. Een relatie waarbij geen communicatie, geen warmte, kortom geen betrokkenheid is. Deze inspiratie vanuit een andere invalshoek hebben wij professionals net zo hard nodig als de wetenschap. Zo kunnen wij ons werk met liefde doen.

Dohmen, J. Het oeuvre van Edward Hopper als uitdrukking van de laatmoderne tijdgeest.

Ik sluit met plezier af met het laatste essay, ook geschreven door filosoof Dohmen. Een gedurfde uitzondering op de overige

Volgende editie: Ons Brein De volgende editie van het NBTP Magazine zal uitkomen onder het thema Ons Brein. Deze zal op 21 september a.s. verschijnen als online versie. Mocht je een interessant artikel hebben of willen schrijven, ben je van harte welkom om een stuk in te dienen.

Dit kan je mailen naar: magazine@nbtp.nl.

Ben je een afgestudeerd Toegepast Psycholoog, heb je een interessante baan in het werkveld en wil je dit graag delen? Dan kan je ook mailen met een korte samenvatting van jouw baan. Wie weet ben jij de volgende geïnterviewde TP-er @ Work!