Karekiet 1 van 2020 Natuurpunt De Wielewaal

KAREKIET

DRIEMAANDELIJKS VERENIGINGSBLAD VAN NATUURPUNT AFD. DE WIELEWAAL

INCLUSIEF HET JNM-BOEKJE ‘T ZOMERKLOKJE

Jan 2020, Jaargang 51, nr. 1

Nieuwjaarsdrink Winterwandelingen Beheerwerken

www.natuurpuntdewielewaal.be

januari 2020 Karekiet

1

Onze leden fotografeerden,

tekenden, schilderden Coverfoto: Viersels Gebroekt in de winter @Gerda Cabus

Ransuil.

Deze vogel kan je meestal niet vinden zonder slag of stoot want ze zijn meester in camouflage. Deze tijd van het jaar is een goed moment om ze te zoeken want in de winter hokken ze samen op winterslaapplaatsen waar ze overdag vertoeven. Dikwijls zijn er op zo’n slaapplaats meerdere exemplaren te vinden. Aan Anderstad Lier is er bijvoorbeeld zo’n plaats en niet zelden zitten er daar tot wel 5 uilen. Dit is een gekende plaats want zo een winterstek wordt soms vele jaren na elkaar gebruikt.

Wel goed zoeken hoor want soms zitten ze vol in je verrekijkerbeeld en zie je ze haast nog niet….tot ze een beetje bewegen. Wel kicken als je ze uiteindelijk kan vinden.

Ransuil (kleurpotlood) @ Peter TIbax

Parelstuifzwam @ Leo Vaes

Grauwe klauwier @ Luc De Vos

Zonnedauw @ Lief Verbunt

Gelobde citroenkorst (korstmos) @ Leo Vaes

Graag krijgen we ook jouw creatieve arbeid om iedereen mee te laten genieten van al het mooie en/of het speciale dat jij zag in onze natuurgebieden of waar dan ook. Zorg ervoor dat de redactie niet weet wat kiezen uit de vele mooie en/of merkwaardige inzendingen die ze hopelijk mag ontvangen .

2

Karekiet oktobert 2019

Mijmeringen Beste Natuurpunters !

Vooreerst aan allen een voorspoedig 2020 toegewenst! Een goede gezondheid als prioritaire voorwaarde om ons verder te kunnen inzetten voor het NATUURBEHOUD in eigen regio!

Niet dat de klimaatproblematiek, kaalkap op wereldvlak, vervuiling van oceanen ons hartje niet raakt … maar we hebben onze handen MEER dan vol met in eigen streek de zaken in goede ( lees ‘betere’ ) banen te leiden. Vandaar nog een oproep aan iedereen die ‘ergens’ 5 minuten tijd heeft om aan te sluiten bij de steeds groeiende groep van actieve NP-ers. Typisch voorbeeld is uiteraard onze zgn. dinsdagploeg die iedere week bergen werk verzet en tegelijkertijd veel plezier maakt. Voor verdere info hierover blader je maar enkele bladzijden verder in deze Karekiet.

Op zaterdag 1 februari houden we onze jaarlijkse nieuwjaarsdrink tijdens dewelke we terugblikken op het Natuurpuntjaar 2019 ! Wat hebben we gepresteerd qua aankopen, beheer, beschermingsacties, … Graag uw aanwezigheid om onze beleidslijnen te bevestigen en/of te verfijnen. We horen die dag graag uw mening nadat we een kort jaaroverzicht hebben getoond.

DANK aan iedereen die participeerde aan onze 18de Spaghettidag, marsepein of speculaas bestelde of een gift deed naar aanleiding van een feestje, een babyborrel, een verhuis, een jubileumviering. Ons actief aankoopbeleid vergt vele centjes!

Een datum die iedereen al lang heeft vastgeprikt in zijn persoonlijke agenda is vanzelfsprekend zondag 17 mei! De officiële inhuldiging van het educatief wandelpad NazarethZuid. In samenwerking met de Stad Lier en diverse partners openen we onze mega-aankoop van eind 2016!

Inhoud

Inhoud

Onze leden fotografeerden ..................... 2 Mijmeringen ................................................. 3 Activiteitenkalender ................................... 4 Info ................................................................. 8 Expeditie Natuur 2020 ............................. 9 Kammetjessstekelzwam in Lier.............. 10 Githo Nijlen helpt Natuurpunt................ 12 Vuursalamander in Lier............................ 13 Veldkers........................................................ 14 De Zwanenmossel..................................... 15 Excursieverslag Brede Zeyp.................... 15 Behaang natuurlijk in Zandhoven......... 16 JNM voorblad............................................... 21 JNM woordje vooraf.................................. 22 JNM activiteitenkalender......................... 23 JNM kampen................................................ 26 JNM.honingstrip.......................................... 27 JNM werkmierenlijst ................................. 28 JNM lidmaatschap...................................... 29 JNM foto’s pieperactiviteiten ................ 31 JNM foto’s Zeelandtocht . ....................... 32 Vogelnieuws................................................ 40 Geringde vogels en vogelsprokkels....... 42 Velduil . ..........................................................43 Verslag cursus Vogeltrek......................... 44 Wandelpad Nazareth-Zuid ..................... 45 Nieuws van onze Beheerteams ........... 46 Hooi en hout ............................................. 49 Gelezen en gezien ................................... 50 Fondsenwervingsacties ......................... 51 Puzzel ........................................................... 52 Info ............................................................... 53 Contact ...................................................... 54 Foto’s speciale acties .............................. 55 Overzicht winterwandelingen .............. 56

Even vermelden dat we nog wachten op deelnemers aan Expeditie Natuur eind juni! Let wel : de data zijn veranderd. Het is nu het weekend geworden van 27 en 28 juni. Wil je je sportieve kant laten zien en door te fietsen, wandelen, roeien de natuur steunen? Aarzel niet en geef een seintje!

Nog een bericht ‘op de valreep’ : de boomaanplantingsactie in Berlaar is een succes geworden : via een fotocollage verderop in deze Karekiet krijgt U een sfeerbeeld van deze geslaagde actie!

Tot op één van onze activiteiten !

Uw voorzitter MARC

Winter is voor de natuur de tijd van rust en krachten opdoen voor een nieuwe lente van groei en bloei januari 2020 januari 2019 Karekiet

3

ACTIVITEITENKALENDER DINSDAG 7 JANUARI

ZONDAG 12 JANUARI

Er werden heel wat zakken en bakken noten binnen gebracht en daarom plannen we weer 2 peldagen.

De noten-kraakmachine doet het grove werk maar er is nog veel dat handmatig moet gebeuren. We kunnen echt alle hulp gebruiken.

Iedereen is van harte welkom ook al is het maar voor een uurtje!

Kom je een ganse dag breng dan picknick mee.

Voor drank wordt gezorgd. Breng ook een notenkraker en aardappelmesje mee.

Wil je de beentjes eens strekken na de Kerstvakantie en genieten van het winterweer? Wandel mee met onze Frisse neuzenwandeling. Tijdens onze wandeling hebben we oog voor een aantal winterse verschijnselen in de natuur. Kunnen we hier en daar sporen van leven ontdekken van dieren die niet in winterslaap zijn?

Notenkraken

Afspraak : 09.30 uur in de Herderin Corenhemelstraat 1 Lier Leiding: Herman Dhondt 03 489 28 86 en 0473 819 343 Einde: 17.00 uur

WOENSDAG 8 JANUARI

Vergadering Beheerteam Kleine Nete Ieder NP-lid is welkom om dit erg actieve Beheerteam te volgen in zijn beheerplannen, nieuwe aankoopmogelijkheden, …

Afspraak : 20.00 uur Vogelzangstraat 21, Nijlen Einde: 22.30 uur Leiding: Marc Vermylen 03 481 94 79

Frisseneuzenwandeling

Afspraak: 09.30 uur, Badhuis, Emblemsesteenweg 73 te Kessel Einde 12.00 uur Stevig schoeisel Leiding: Kristine Wuyts 03 481 94 79

WOENSDAG 15 JANUARI

Maandelijkse Open Vergadering Iedereen welkom die mee het reilen en zeilen van onze Natuurpuntafdeling wil volgen.

Voorwaarde is wel dat je lid moet zijn van Natuurpunt.

Afspraak : 20.00 uur wijklokaal Zevenbergen, Peter Benoitlaan 6, Lier Einde: 22.30 uur Leiding: Marc Vermylen 03 481 94 79

ZATERDAG 18 JANUARI

Beheerwerkdag in het Goor in Nijlen

ZATERDAG 11 JANUARI Notenkraken

Zie hierboven 7 januari

ZONDAG 12 JANUARI

Beheerwerken Kern Zandhoven

Vandaag gaan we het bosbeheerplan van dit natuurgebied verder uitvoeren. We kunnen dus best wel wat vrijwilligers gebruiken.

Daarbij komt er brandhout vrij dat verdeeld mag worden onder de helpers Welkom voor een ganse dag of voor enkele uurtjes’s morgens of ‘smiddags. Graag boterhammetjes voorzien voor ’s middags

Elke eerste of tweede zondag van de maand voeren een aantal vrijwilligers beheerwerken uit in Viersel (of soms wat verder weg).

Wil je ook wat tijd besteden aan de natuur, kom dan mee de handen uit de mouwen steken.

Afspraak: 9.00 uur aan het Goor tegenover Arilat (Breugelhoevestraat 135- verlengde Lindekensbaan Contact: Waldo Peeters 0477 20 3519

Aanmelding via npzandhoven@natuurpuntdewielewaal.be en we houden je op de hoogte via email.

Afspraak: 09.00 uur aan materiaalloods (in zandweg naast huisnr. 164 van de Veerstraat in Viersel.)

Einde: 12.30 uur Voorzie goede werkkledij, werkhandschoenen en laarzen.

Leiding: Hugo Van Aert 0475 670 565

ZATERDAG 18 JANUARI

Watervogeltelling – Slaapplaatstelling In het kader van de watervogeltellingen worden vanaf oktober tot en met maart halfmaandelijks alle watervogels geteld in onze regio.

Ben je ervaren met watervogels en wens je mee te tellen? Neem dan contact op met Gerald Driessens 03 488 56 66 of 0497 41 65 63 of met Filip Christiaens 0474 55 63 15

ZONDAG 19 JANUARI

Watervogeltelling – Slaapplaatstelling zie hierboven 18 januari

4

Karekiet januari 2020

Activiteitenkalender

ZATERDAG 25 JANUARI

WOENSDAG 29 januari

Korstmossenwandeling

Vergadering Kern Zandhoven

Wil je de wonderlijke wereld van dit kleine maar o zo fascinerend deel van onze flora iets beter leren kennen ? Kom dan af … dit mag je niet missen!

Iedereen die wat wil opsteken over de werking van NP Kern Zandhoven of wil meewerken aan onze activiteiten is zeker welkom.

Afspraak: 14.00 uur kerk Nijlen Leiding: Dirk Jordaens Einde: 16.30 uur ter plaatse

Afspraak : 20.00 uur in vergaderzaal van sportcentrum Het Veld in Zandhoven.

Einde: 22.00 uur Leiding: Rudy Van Cleuvenbergen 0478 26 16 03

ZONDAG 26 JANUARI

Afleveren gepelde noten en wandelen We gaan de gepelde noten afleveren in De Laermolen ( Hoogstraten) en combineren dat met een wandeling in Wortel.

We doen deze keer de “ wandeling van het jaar 2019 “ : Flirten met de grens in de Vallei van het Merkske ( 11km) We vertrekken aan de Klapekster en eten daar ook na de wandeling onze picknick op. Nadien rijden we naar de Laermolen waar je kan zien hoe het persen in zijn werk gaat.

ZONDAG 2 FEBRUARI

Beheerwerken Kern Zandhoven Elke eerste of tweede zondag van de maand voeren een aantal vrijwilligers beheerwerken uit in Viersel (of soms wat verder weg).

Wil je ook wat tijd besteden aan de natuur, kom dan mee de handen uit de mouwen steken.

Aanmelding via npzandhoven@natuurpuntdewielewaal.be en we houden je op de hoogte via email.

Afspraak: 09.00 uur aan de fietsenstalling station Lier of 09.45 uur aan bezoekerscentrum De Klapekster Kolonie 41 2323 Wortel Meebrengen: stevig schoeisel, verrekijker, picknick Leiding: Herman Dhondt 03 489 28 86 en 0473 819 343 Indien geen eigen vervoer laat dan iets weten.

Afspraak: 09.00 uur aan materiaalloods (in zandweg naast huisnr. 164 van de Veerstraat in Viersel.)

Einde: 12.30 uur Voorzie goede werkkledij, werkhandschoenen en laarzen.

Contact: Hugo Van Aert 0475 670 565

ZATERDAG 1 FEBRUARI

ZATERDAG 8 FEBRUARI

Nieuwjaarsdrink en wandeling Dit jaar starten we met een winterse wandeling door het mooie bos- en heidegebied Lovenhoek. Na de wandeling komen we samen in Pulderbos in het chalet achter het oud gemeentehuis, Dorp 13, 2242 Pulderbos. We ontvangen jullie vanaf 17.00 uur voor een aperitief en toasten op het nieuwe jaar. Rond 18.00 uur schuiven we aan tafel voor een verzorgd, lekker etentje dat bestaat uit een voorgerechtje met groentewraps en daarna een keuze uit 8 verschillende quiches, groene salade en groentemixen. Dit alles sluiten we af met een dessert.

Voor dit alles betaal je 20€, aperitief en 1 drankje inbegrepen. Graag uw deelname bevestigen door mail of telefoon naar: -leo.lieve@telenet.be, tel 034809742 -kristine.marc@skynet.be, tel034819479 En uw bijdrage van 20€ pp te storten op rekening nr BE84 8802 9892 6159 van Natuurpunt afd De Wielewaal met vermelding Nieuwjaarsdrink en dit voor 24 januari 2020.

Afspraak: 14.30 uur aan kruising Boskant en Pulderdijk achteraan Pulderbos. Geen eigen transport, contacteer dan een Marc.

Stevig wandelschoeisel dat tegen water kan is aangeraden.

Leiding: Marc Vermylen 03 4819479

ANKONA ontmoetingsdag

ZONDAG 9 FEBRUARI

Frisseneuzenwandeling Viersels Gebroekt Het is stil. De natuur is nog in volle rust. Een uitgelezen moment om zalig te genieten van winterse sferen in het Viersels Gebroekt: trekvogels overwinteren in de natte beemden, beken kunnen buiten hun oevers treden, weilanden kunnen in ijsvlaktes veranderen, … Heb je zin om een frisse neus te halen en te genieten van de stilte en de winterse landschappen in het Viersels Gebroekt, trek dan je waterdichte laarzen aan en stap mee door dit weidse landschap. Aan het einde van de wandeling nodigen we je uit in de parochiezaal van Viersel voor een warm drankje met een versnapering .

Afspraak: 13.30 uur aan de kerk van Viersel Einde van de wandeling: 15.30 uur Einde binnenactiviteit: 16.30 uur Leiding: Rudy Vancleuvenbergen rudy.vancleuvenbergen@skynet.be Vergeet je waterdichte laarzen niet! januari 2020 Karekiet

5

Activiteitenkalender

WOENSDAG 26 FEBRUARI

Vergadering Kern Zandhoven Iedereen die wat wil opsteken over de werking van NP Kern Zandhoven of wil meewerken aan onze activiteiten is zeker welkom.

WOENSDAG 12 FEBRUARI

Vergadering Beheerteam Kleine Nete Ieder NP-lid is welkom om dit erg actieve Beheerteam te volgen in zijn beheerplannen, nieuwe aankoopmogelijkheden, …

Afspraak : 20.00 uur in vergaderzaal van sportcentrum Het Veld in Zandhoven.

Einde: 22.00 uur Leiding: Rudy Van Cleuvenbergen 0478 26 16 03

Afspraak : 20.00 uur Vogelzangstraat 21, Nijlen Einde: 22.30 uur Leiding: Marc Vermylen 03 481 94 79

ZONDAG 1 MAART

ZATERDAG 15 FEBRUARI

Elke eerste of tweede zondag van de maand voeren een aantal vrijwilligers beheerwerken uit in Viersel (of soms wat verder weg).

Wil je ook wat tijd besteden aan de natuur, kom dan mee de handen uit de mouwen steken.

Sneeuwklokjeswandeling Dit is een stevige wandeling die grotendeels over verharde wegen loopt maar langsheen de Itterbeek en tussen de sneeuwklokjes kan het zeer drassig zijn. Laarzen kunnen dus nodig zijn. DE wandeling vertrekt richting Anderstad en wij volgen de wandelroute rond dit gebied.

Vervolgens gaan we verder naar het sneeuwklokjesreservaat waar we in volle bewondering zullen staan voor het resultaat van het beheer door de familie Cuvelier. We sluiten de dag met lekkere pannenkoeken in wijklokaal de Herderin Afspraak: 14.00 uur parking De Mol aan de brug over de Nete, Aarschotsesteenweg in Lier Einde: 17.00 uur Leiding: Luc Swaegers en Luc Cuvelier

ZATERDAG 15 FEBRUARI

Watervogeltelling – Slaapplaatstelling zie 18 januari

ZONDAG 16 FEBRUARI

Watervogeltelling – Slaapplaatstelling

Beheerwerken Kern Zandhoven

Aanmelding via npzandhoven@natuurpuntdewielewaal.be en we houden je op de hoogte via email.

Afspraak: 09.00 uur aan materiaalloods (in zandweg naast huisnr. 164 van de Veerstraat in Viersel.)

Einde: 12.30 uur Voorzie goede werkkledij, werkhandschoenen en laarzen.

Leiding: Hugo Van Aert 0475 670 565

VRIJDAG 6 MAART

Reisverslag vogelreis naar Georgië In het voorjaar van 2019 reisden Peter Tibax en enkele vogelvrienden naar Georgië. Een verre reis met het doel heel wat vogels te spotten die daar voorkomen. We krijgen vanavond een zeer interessant relaas van hun waarnemingen zowel van vogels als van de lokale natuur.

Afspraak: 20.00 uur in de afspanning Sint Christoffel, Amelbergastraat 1, Zandhoven Einde: rond 22.30 uur.

Contact: Peter Tibax peter_tibax@yahoo.com

zie 18 januari

ZATERDAG 7 MAART Knoppenwandeling

DONDERDAG 20 FEBRUARI

Iedereen welkom die mee het reilen en zeilen van onze Natuurpuntafdeling wil volgen.

Voorwaarde is wel dat je lid moet zijn van Natuurpunt.

Tijdens deze wandeling bekijk je de bomen op een andere manier. We bestuderen de knoppen en deze tijd van het jaar mogelijk ook al veel katjes aan de bomen. We stappen rond de Steenbeemden en determineren aan de hand van knoppentabellen een aantal bomen.

Afspraak : 20.00 uur wijklokaal Zevenbergen, Peter Benoitlaan 6, Lier Einde: 22.30 uur Leiding: Marc Vermylen 03 481 94 79

Afspraak: 14.00 uur Badhuis, Emblemsesteenweg 73 te Kessel Einde 17.00 uur Leiding: Kristine Wuyts 03 481 94 79

Maandelijkse Open Vergadering

6

Karekiet januari 2020

Activiteitenkalender

ZONDAG 8 M A ART

WOENSDAG 18 MAART

De vroege lente is het beste moment om fruitbomen te snoeien.

Na een korte theoretische inleiding kan je uitgebreid oefenen onder vakkundige begeleiding van Gerald Vereyken in de Natuurpuntboomgaard aan het einde van de Fertlarelei in Berlaar.

Als het vriest of regent wordt deze activiteit uitgesteld, want de snoeiwonden moeten tegen zonsondergang opgedroogd zijn.

Voorzie goede en warme werkkledij en werkhandschoenen.

Er zal telkens op vrijdagavond een bevestiging gestuurd worden aan wie zich aanmeldde.

Iedereen welkom die mee het reilen en zeilen van onze Natuurpuntafdeling wil volgen.

Voorwaarde is wel dat je lid moet zijn van Natuurpunt.

Wintersnoei fruitbomen in ‘t Hutteke

Afspraak: 09.00-12.00 uur in de Natuurpunt boomgaard - Fertlarelei - 2590 Berlaar Contact: Joris Van Dyck – joris.vandyck1974@ gmail.com – 0494/372644

WOENSDAG 11 MAART

Vergadering Beheerteam Kleine Nete Ieder NP-lid is welkom om dit erg actieve Beheerteam te volgen in zijn beheerplannen, nieuwe aankoopmogelijkheden, …

Maandelijkse Open Vergadering

Afspraak : 20.00 uur wijklokaal Zevenbergen, Peter Benoitlaan 6, Lier Einde: 22.30 uur Leiding: Marc Vermylen 03 481 94 79

DONDERDAG 19 MAART

Vergadering Beheerteam Jutse Plassen Afspraak : 20.00 uur ten huize van Vic Vanhouche, Putsesteenweg 3 Koningshooikt Leiding: Kristin Mortelmans Einde: 22.00 uur

ZONDAG 22 MAART

Wintersnoei fruitbomen in ‘t Hutteke zie 8 maart

WOENSDAG 25 MAART

Afspraak : 20.00 uur Vogelzangstraat 21, Nijlen Einde: 22.30 uur Leiding: Marc Vermylen 03 481 94 79

Vergadering Kern Zandhoven

ZATERDAG 14 MAART

Afspraak : 20.00 uur in vergaderzaal van sportcentrum Het Veld in Zandhoven.

Einde: 22.00 uur Leiding: Rudy Van Cleuvenbergen 0478 26 16 03

Watervogeltelling – Slaapplaatstelling zie 18 januari

ZONDAG 15 MAART

Watervogeltelling – Slaapplaatstelling zie 18 januari

ZONDAG 15 MAART

Wintersnoei fruitbomen in ‘t Hutteke zie 8 maart

DINSDAG 17 MAART

Vergadering Beheerteam Brede Zeyp Afspraak : 20.00 uur ten huize van Maarten Cuvelier Leiding: Luc Swaegers Einde: 22.00 uur

Iedereen die wat wil opsteken over de werking van NP Kern Zandhoven of wil meewerken aan onze activiteiten is zeker welkom.

ZATERDAG 28 MAART

Wandeling Nazareth Zuid Diegenen die de primeur op onze wandeling van de Spaghettidag misliepen … dit is de ideale kans om nog voor het moment van de officiële opening van dit educatieve wandelpad kennis te maken met een deelgebied van onze megaaankoop van eind 2016. Niet alleen fauna en flora komen aan bod maar ook cultuurhistorisch zul je je hartje kunnen ophalen met onze gids , Jean!

Afspraak : 14.00 uur : Fiets- en wandelbrug aan de Sionssite ( PJ Denisstraat), Lier om 14u.

Leiding: Jean Van Loock 0471 53 92 65 Einde: 16.30 uur

ZONDAG 29 MAART

Wintersnoei fruitbomen in ‘t Hutteke zie 8 maart januari 2020 Karekiet

7

Activiteitenkalender Vooraankondigingen

DONDERDAG 2 APRIL

ZATERDAG 4 APRIL

Afspraak : 20.00 uur Vogelzangstraat 21 Nijlen Leiding: Marc Vermylen 03 481 94 79 Einde: 22.00 uur

De lente begint zichtbaar te worden. Het is zalig wandelen in Lovenhoek en met een gids de eerste lentebloeieers te ontdekken. Genieten maar van dit mooie bos- en heidegebied.

Lentewandeling in Lovenhoek

Programmatievergadering

Afspraak : 13.30 uur aan kruising Boskant en Pulderdijk in Pulderbos.

Einde: 16.00 uur Contact: Rudy Van Cleuvenbergen rudy.vancleuvenbergen@skynet.be

Info

Lidgeld wordt aangepast

Zadenruilbeurs ‘Reclaim the seeds’ zaterdag 15/02/2020 – 10.00 tot 17.00 uur

Een winkelbezoek, elektriciteit, papier en drukwerk: het leven wordt duurder. Als natuurbeweging ontsnapt Natuurpunt daar ook niet aan.

Daarom werd op de Algemene Vergadering beslist om het lidgeld te indexeren.

Voortaan betaal je 30 euro voor een jaar lidmaatschap van Natuurpunt, 3 euro meer dus.

Daarvoor krijg je veel in de plaats: het tijdschrift Natuur.blad, gratis activiteiten voor het hele gezin en tal van kortingen bij onze partners.

Op zaterdag 15 februari 2020 is Lier dé plek voor tuinliefhebbers, erfgoedlovers en levensgenieters. Tijdens deze 5de editie van ‘Reclaim The Seeds’ valt er weer heel wat te beleven: * zaden, knollen, stekjes… ruilen aan de stand van Zadenwerkgroep Velt * genieten van boeiende lezingen en gesprekken (al dan niet tussen pot en pint) * nieuwe variëteiten ontdekken bij de vele standhouders * kennis maken met homemade producten van diverse producenten * ...

Plaats: Steinerschool – Middenschool

Mallekotstraat 43 2500 Lier Inkom: leden Velt (lidkaart tonen!): 3 euro - niet-leden: 5 euro Kinderen < 12 jaar: gratis

www.natuurpunt.be/lidworden

8

Karekiet januari 2020

(Foto: Leo Vaes)

Expeditie Natuur - editie 2020 Op avontuur voor en door de natuur

Vanaf nu kunnen jij en je team je weer inschrijven voor Expeditie Natuurpunt. Op 27 en 28 juni 2020 geven teams het beste van zichzelf in de Vlaamse natuur: per fiets, te voet of met de kano. Op voorhand zamelen de teams geld in voor hun favoriete natuurgebied. Zin om mee te doen voor de natuur in jouw buurt? Schrijf je snel in, want de plaatsen zijn beperkt!

Slapen onder de sterren, zere voeten, de slappe lach, filosoferen aan een kampvuur: dat is Expeditie Natuurpunt. En het mooist van al? Je doet iets voor de natuur. Om als team aan dit unieke avontuur te mogen deelnemen, moet je namelijk minstens 1500 euro inzamelen voor een natuurgebied naar jouw keuze. Dat klinkt heel wat, maar valt reuze mee, zeker met onze tips en tricks. Bovendien gaat het geld integraal naar jouw favoriete natuurgebied.

Ook meedoen?

Kriebelt het al om ook mee te doen? Je kan kiezen uit een tweedaagse kanotocht, drie tweedaagse wandelroutes, twee fietstochten en drie combitochten, waarbij je de ene dag wandelt en de andere dag met de kano vaart. Alle teams komen aan in Muizen (Mechelen), waar hen een warme ontvangst en een heus feest wacht.

Roep dus snel enkele sportievelingen bij elkaar. Ze hoeven zeker niet allemaal lid van Natuurpunt te zijn, en ook geen actieve vrijwilliger. Misschien ken je wel iemand uit de sportclub of jeugdbeweging, iemand die graag reist of op zich wel houdt van de natuur? Iedereen is welkom om mee te doen!

Dankzij zoâ&#x20AC;&#x2122;n sponsortocht kunnen we dure aankopen van natuurgebied al voor een mooi deel bekostigen, of investeren in onze werking.

Meer info en inschrijven: expeditienatuurpunt.be

Ploegen die vorige jaren deelnamen ten voordele van onze natuurgebieden:

2018

2017

2019

januari 2020 Karekiet

9

Wie niet zoekt, die vindt: Kammetjesstekelzwam gezien in Lier Hij lijkt recht uit een koraalrif te komen: de Kammetjesstekelzwam. Natuurpunter Joeri Belis ontdekte hem tijdens een herfstwandeling in Lier en het is een echt juweeltje. In Vlaanderen zijn er eerder nog maar 6 waarnemingen geweest. Hoe komt het dat zo’n paddenstoel, die gewoon op dood beukenhout groeit, toch zo zeldzaam is?

De Kammetjesstekelzwam is een opmerkelijke paddenstoel die wel 20 tot 30 cm groot kan worden.

Door de talrijke vertakkingen, waaraan tot 1cm lange stekeltjes hangen, is de paddenstoel gemakkelijk te herkennen. Het is één van de meest fotogenieke zwammen die je in Europa kan aantreffen. Ondanks zijn opvallende verschijning wordt deze soort in heel West-Europa als een zeldzaamheid beschouwd. Uit Vlaanderen en het Brussels Gewest waren totnogtoe slechts 6 vindplaatsen bekend. De vondst in Lier is de eerste voor de provincie Antwerpen.

Leefgebied Deze zwammensoort is een opruimer van dood beukenhout. Aan het afbraakproces van dood hout komen heel wat zwammensoorten te pas. Sommige zijn algemeen en komen vooral voor op vers dood hout, zoals de Porseleinzwam en de Zwarte knoopzwam. Andere verschijnen pas als dat hout al vele jaren ligt weg te rotten; een dikke beukenstam doet er gemakkelijk 30-40 jaar over om volledig opgeruimd te worden. Onder de opruimers van groot dood beukenhout bevinden zich ook heel wat minder algemene soorten. Er werd zelfs een lijst van Europese indicatorsoorten opgemaakt, waarvan de aanwezigheid duidt op hoge habitatkwaliteit in beukenbossen. De Kammetjesstekelzwam staat ook op die lijst.

10

Karekiet januari 2020

Vindplaats Toch gebeurde de vondst in Lier niet in een bijzonder bos. Maar wel gewoon op een beukenstronk in de berm van een oude dreef. In Nederland is de Kammetjesstekelzwam sinds 2005 aan een opmars bezig.

Vooral op de Veluwe en omgeving is het aantal vondsten sterk toegenomen. Gezien het veranderd bosbeheer in de voorbije decennia, waarbij dood hout een belangrijke plaats krijgt in het bos, was die toename van zo’n houtopruimer wel te verwachten. Het is eigenlijk opmerkelijk dat deze opvallende zwam de voorbije jaren niet meer in ons land aangetroffen is. In Vlaanderen beschikken we over een netwerk van bosreservaten, waar lokaal ook (veel) groot dood beukenhout aanwezig is (bijv. in het Zoniënwoud).

Zeldzaam of niet?

Buitenlandse mycologen bogen zich eerder al over de vraag waarom zo’n paddenstoel dan toch maar zo weinig gevonden wordt. Is hij echt zo zeldzaam? Of komt de zwamvlok van deze soort op vele plaatsen in beukenhout voor, maar vormt hij gewoon nauwelijks vruchtlichamen? Of is het een weinig competitieve soort, die door andere zwammen weggeconcurreerd wordt? Engelse mycologen toonden aan dat dat laatste niet het geval is. In experimenten met twintig andere zwammensoorten houdt de Kammetjesstekelzwam stand. Wel is gebleken dat de sporen van deze zwam maar moeilijk kiemen, en mogelijk ligt daarin een verklaring van de zeldzaamheid.

De vondst in Lier gebeurde niet door een paddenstoelenexpert, maar door een liefhebber met een brede interesse in de natuur. Het illustreert dat je niet per se een specialist hoeft te zijn om een topvondst te doen. Jouw waarnemingen documenteren met een duidelijke foto en ze doorgeven via een online portaal zoals www.waarnemingen.be volstaat om bij te dragen aan een betere kennis van algemene en minder algemene soorten in onze natuur.

Wim Veraghtert

januari 2020 Karekiet

11

Githo Nijlen renoveert tractor voor Natuurpunt Tijdens de voorbije zomer heb ik in ĂŠĂŠn weekend een 7-tal hectare grasland gemaaid in het Viersels Gebroekt.

Maar toen het gras gekeerd moest worden, begaf onze hooikeerder het. Om verder te kunnen werken, heb ik contact opgenomen met de regioverantwoordelijke van Natuurpunt. In hun loods in het fort van Walem stond nog een hooikeerder die we mochten gebruiken.

Daar stond ook nog een oude Landini 7860 tractor. Deze had Natuurpunt van het OCMW Mechelen overgenomen toen ze een aantal gronden van hen in natuurbeheer namen. De tractor stond al een tijdje stil en had een grondige renovatie nodig, maar mocht weg.

Vervolgens heb ik aan het Githo Nijlen, een technische school met vele mogelijkheden, gevraagd of zij de tractor wilden renoveren. Het Githo zag het als een haalbaar project om de tractor te renoveren, indien er nog wisselstukken te verkrijgen zijn. Dat bleek geen probleem; de Landini tractor is bijna identiek aan Massey Ferguson en gebouwd tussen 1988 en 2000. Mechanisch is de Landini nog in orde; hij beschikt over een sterke Perkins 3,9L 4-cilinder motor. Verder heeft hij een servostuur, 4x4, weegt hij iets meer dan 3 ton en heeft hij 9000 uren gewerkt.

Twee laatstejaarsstudenten Stan en Mill Peeters zullen aan de tractor werken. De elektriciteit wordt volledig vernieuwd. Momenteel hebben ze de cabine van de tractor gehaald om te zandstralen, schilderen en de rubbers te vervangen. Achteraan moet er nog een nieuw raam in en de spatborden dienen opgelast te worden.

Ook de 4 banden dienen vervangen te worden, wat een grote kost met zich meebrengt. Vier nieuwe tractorbanden kosten best veel geld. De opbrengst van de hooiverkoop wordt dit jaar gebruikt om de wisselstukken en banden van de Landini te betalen.

Een tweede tractor voor onze afdeling komt zeker van pas. Tijdens de drukke zomermaanden met de vele maaiwerken is de eerste tractor dikwijls bezet. Deze John Deere is minder geschikt om zware lasten te trekken en heeft bovendien gazonbanden, die niet goed zijn om op de openbare weg te rijden.

Tegen het einde van het schooljaar van 2020 is de Landini hopelijk gerenoveerd en kan hij ingezet worden voor lokaal natuurbeheer in de omgeving van Nijlen. Nu rest ons nog de taak om een droge parkeerplaats te vinden, want de loods in Viersel wordt te klein. Suggesties zijn altijd welkom: een droge en veilige standplaats van ongeveer 3 x 7 meter in de directe omgeving van Viersel-Nijlen.

Ik denk dat dit een mooi project is, waarvan zowel het Githo Nijlen als Natuurpunt de Wielewaal beter kunnen worden.

Waldo Peeters

12

Mil Peeters bekijkt het vele werk Karekiet januari 2020

Vuursalamander gevonden in Lier!

Op zondag 29 september kwam er bij onze buurafdeling wel een heel raar bericht binnen. Er zou in Lier vlakbij het militair kerkhof aan de Mechelsesteenweg een Vuursalamander gevonden zijn!

Het is op zijn minst gezegd een heel rare waarneming!

De Vuursalamander mag dan wel inheems zijn maar komt in onze streek van nature niet voor. De soort heeft zijn meest noordelijke grens ter hoogte van de taalgrens.

In Vlaanderen zijn er nog enkele relictpopulaties in grote bossen in het zuiden. De dichtstbijzijnde populatie is Buggenhout- of Heverleebos op ruim 40 km van onze regio. In de Ardennen is de soort wel wijder verspreid. Het is bijgevolg onmogelijk dat het dier op eigen kracht naar Lier is gekropen. Het moet dus een dier zijn dat door toedoen van de mens in Lier is gesukkeld. Is het dier ontsnapt uit een terrarium? ... Toevallig meegekomen met hout of grond ... of heeft iemand dieren vanuit een streek met Vuursalamanders meegebracht naar Lier.? Vuursalamanders worden ook al wel eens illegaal verkocht of verhandeld. We zullen het wellicht nooit te weten komen! â&#x20AC;&#x2122;t Strafste van al is dat iemand dat dier gevonden heeft.

Vuursalamanders zijn bij wet nochtans beschermd in heel de Europese unie. Wegvangen is een praktijk die dus streng verboden is. Ze mogen niet gevangen worden. Bovendien is de Vuursalamander erg gevoelig voor de ook al ingevoerde Aziatische schimmel. Elke regio heeft dan ook nog eens eigen ondersoorten. In totaal zijn er 14 ondersoorten van de Vuursalamander in Europa.

De Vuursalamander loslaten op een plaats waar nog Vuursalamanders voorkomen kan een oplossing zijn maar dan moeten we wel zeker zijn dat het dier geen drager is de hoger vermelde ziekte en ook genetisch in het verhaal past, de juiste ondersoort is, anders doen we meer kwaad dan goed.

Marc Vermylen

Vuursalamander @ Leo Vaes

januari 2020 Karekiet

13

Veldkers -Cardamine Het genus ‘Veldkers’ behoort tot de Kruisbloemenfamilie en heeft wereldwijd gezien bijna 200 soorten.

In onze streken kunnen we de volgende soorten aantreffen: de Pinksterbloem, de Bittere veldkers, de Bosveldkers, de Kleine Veldkers en de Springzaadveldkers.

Springzaad is trouwens ook een bijnaam voor de Kleine Veldkers: door de speciale bouw van zijn hauwtjes, springen de zaadjes er uit als ze rijp zijn. De Kruisbloemenfamilie heeft immers een speciale naam voor haar vruchten: hauwen als ze meer dan 3 keer zo lang zijn als breed, hauwtjes als ze minder dan 3 keer zo lang zijn als breed. Verder zijn er in deze familie de volgende typische kenmerken: 4 kroonbladeren, 4 kelkbladeren en 6 meeldraden.

Kleine veldkers

De Kleine veldkers kan je overal tegenkomen, het is een zeer algemeen plantje. Zelfs in bloembakken in het tuincentrum, tussen straatstenen, als ‘onkruid’ in je tuin. Wildplukken is in, mensen gaan in de natuur plantjes halen om op te eten, maar vergeten dan soms dat ze ook het onkruid uit de tuin eigenlijk kunnen opeten. De tuin is netjes, onkruid weg maar in de natuur ga je dan ‘wild’ plukken?

Laat de Kleine Veldkers hier nu net een voorbeeld van zijn. Het is perfect eetbaar en kan de waterkers of de ‘cresson’ vervangen die je koopt in de winkel. In Kleine veldkers zitten namelijk onder andere dezelfde stoffen die je ook in mosterd, radijzen en zo kan vinden.

Hoe kan je de Kleine veldkers herkennen? Als je hem ziet, zie je gewoonlijk ook al zijn vruchten, de hauwen.

Want dit plantje doet aan zelfbestuiving en schiet onmiddellijk in zaad van zodra het bloeit. Het kiemt al in het najaar, overwintert als rozet en bloeit als één van de eersten in de prille lente. Het is een zogenaamde winterannuel. De hauwen komen bij de Kleine veldkers boven de bloemetjes uit, bij de Bosveldkers blijven ze er gewoonlijk onder. In tegenstelling tot zijn familiegenoten heeft de Kleine veldkers gewoonlijk maar 4 meeldraden. Van de Bosveldkers verschilt hij nog door de gaafrandige steunblaadjes. Beide soorten hebben een bladrozet.

De Aziatische veldkers is een recente soort die waarschijnlijk met potgrond in Nederland en België is terecht gekomen. Deze soort heeft geen bladrozet, maar onmiddellijk bij kieming een schuin opstaande stengel.

De Bosveldkers vind je op beschaduwde, voedselrijke plaatsen, in bossen, parken, waterkanten,…De kroonblaadjes van deze soort zijn dubbel zo lang als de kelkblaadjes. De stengel is bij deze soort bochtig, vandaar zijn wetenschappelijke naam: Cardamine flexuosa.

De Bittere veldkers heeft een aantal groeiplaatsen in onze Kleine Netevallei – hij groeit voornamelijk op moerassige standplaatsen. Van ver lijkt deze plant op de Pinksterbloem, maar hij is wat sierlijker en de kleur van de helmknoppen is rood – roodpaars, bij Pinksterbloem zijn ze geel.

De Pinksterbloem is spijtig genoeg een zeldzamere verschijning geworden. Deze alom gekende plant en voorbode van de lente kan niet tegen bemesting en moet zo wijken naar plaatsen waar de grond dus niet te rijk is. Vandaar dat je ze dikwijls onder de draad van weilanden ziet. Nog iets leuks bij Pinksterbloem is dat zij haar kopje kan laten hangen: ’s Nachts en als het regent buigen de bloemen naar beneden zodat het stuifmeel in de bloemetjes beschermd blijft. De Pinksterbloem is de waardplant voor het prachtige Oranjetipje.

Kristine Wuyts

14

Karekiet januari 2020

Oranjetipje @ Leo Vaes

De Zwanenmossel...

In onze regio treffen we in de waterrijke gebieden zoetwatermossels aan.

Toen enkele jaren geleden karpers werden weggevangen te Anderstad in de Beneden-Netevallei lieten we het waterpeil fors dalen. Karpers, een restant van viskweek in het verleden, horen daar niet thuis en woelen de bodem doorheen. Het water bleef wel aanwezig in de leigrachten die naar het reservaat leiden. We treffen daar, niet onverwacht, de Zwanenmossel uit de grotere groep van zoetwatermossels aan.

De mossel bevat een weekdier binnenin de schelp en leeft van plankton en algen die weg gefilterd worden uit het water. De schelp van de mossel gaat open en dicht waardoor telkens vers water met o.a. algen binnenstromen. Het weekdier eet het plankton op en groeit op deze manier gedurende jaren tot de schelp uiteindelijk volwassen wel een lengte van 20 cm kan bereiken en 12 jaar oud kan worden. Op één dag filtert een Zwanenmossel zowat 50 liter water door zijn schelp, en draagt zo bij tot het helder houden van vijvers in natuurgebieden. Een ganse familie ‘mossels’ kan m.a.w. dagelijks ruim een kubieke meter vijverwater reinigen waardoor het water helder blijft. De mossel houdt van stilstaand en zoet water. De Zwanenmossel heeft twee zeer sterke spieren, waarmee de twee schelpen bij elkaar worden gehouden. Wanneer er gevaar dreigt, kan de mossel de schelp zo sterk sluiten, dat het zelfs voor een mens welhaast onmogelijk is de mossel te openen zonder de schelp te breken.

Je zou zeggen dat je geen vijanden hebt zo diep in de modder maar niets is minder waar. Ratten, muskusratten, reigers en meeuwen weten de mosselen wel te vinden voor een heerlijk hapje.

De Zwanenmossel is bovendien zeer gevoelig voor watervervuiling. Als de habitat van de Zwanenmossel vervuild raakt, sterft vaak een groot deel van de populatie.Door de droge periode (zomer 2018 en deels ‘19) kun je soms ook heel bijzondere waarnemingen tegenkomen.

Voortplanting: De mannetjes laten hun sperma in grote hoeveelheden in het water los. Omdat er veel sperma wordt verspreid en omdat de vrouwtjes het water actief rondpompen, worden de eitjes (in de mantelholte) bevrucht. De eieren (het vrouwtje kan er enkele miljoenen leggen) komen snel uit, ontwikkelen na zo’n vijf dagen kleine schelpjes en nemen een parasitaire levensstijl aan. De schelpjes hebben kleine tandjes, waarmee de larven zich vasthechten aan passerende vissen, op wier slijmlaag zij een maand lang zullen teren. Na deze maand laten de mossels los, en de rest van hun leven zullen zij doorbrengen als filtervoedende bodembewoners.

In ieder geval is dit een bijzonder nuttig weekdier waarmee we er trots op mogen zijn dat dit in onze eigen regio her en der voorkomt.

Luc Swaegers (Info, via o.a. de sociale media).

Zwanenmossels verplaatsen zich bij droogte en zoeken nattere, lagere oorden op in poelen en vijvers

Lege Zwanenmossels uit Anderstad opgevist.

Tot 20 cm lang

januari 2020 Karekiet

15

Klimaat

Excursieverslag uit Brede Zeyp Natuurstudiegroep Beneden-Dijle Op 23 april 2019 ging ik als gids met de natuurstudiegroep Beneden-Dijle uit de buurafdeling Mechelse Rivierengebied op stap in de Brede-Zeyp te Koningshooikt.

De focus lag op de planten nl. de lentebloeiers maar door de brede interesse van een aantal mensen zagen we nog heel wat meer. Door de dunning in een deel van het bos zorgde de toegenomen lichtinval voor meer bloeiende planten alvorens de bomen met hun kruinen het zonlicht voor zich opeisen. Uiteindelijk was het een momentopname in zowat de helft van het bos. Het werd een ware belevenis door de input van al deze natuurvrienden. Dank hiervoor!

Voor de geĂŻnteresseerden, hieronder een indrukwekkende lijst met waarnemingen zowel van fauna als van flora.

Luc Swaegers

16

Karekiet januari 2020

Verspreidbladig goudveil

Grote muur

Behaag...Natuurlijk

voor de eerste keer in Zandhoven Op vraag van de milieudienst van Zandhoven en met hun administratieve ondersteuning, organiseerde Kern Zandhoven van onze afdeling, voor de eerste keer een Natuurpunt-actie “Behaag...natuurlijk” met de bedoeling mensen aan te zetten om inheemse (vooral bloeiende) pakketten met haagplanten aan te kopen en nu te planten in hun tuinen.

We mogen spreken van een mooie respons voor een eerste editie. Er werden nl. bijna 150 pakketen met haagplanten aangekocht en begin december geleverd (totaal: 2527 planten).

De ondersteuning van de gemeente (die zorgde voor uitgebreide aankondiging in het gemeenteblad, administratieve ondersteuning met verwerking betalingen, druk- en kopieerwerk, ...) wordt erg geäpprecieerd.

Ook veel dank aan Lutgart De Bie die langs onze kant deze actie coördineerde met de gemeente, met de vrijwilligers en met de parochiegemeenschap Sarah en Abraham die deze actie ook steunde.

(Bloeiende) hagen zijn op vele vlakken enorm interessant. Een bloeiende haag levert tijdens het bloeiseizoen bijvoorbeeld niet alleen een kleurrijk uitzicht op; vlinders en bijen zullen zich ook nog graag voeden met het nectar in de bloemen. Bijen hebben het immers al zo moeilijk en vlinders zorgen voor nog meer kleur in de tuin. Veel bloeiende struiken krijgen na de bloei bessen waar vogels graag van eten.

We gaan deze actie volgend jaar zeker herhalen en breiden dan het aanbod nog uit.

januari 2020 Karekiet

17

18

Karekiet januari 2020

januari 2020 Karekiet

19

Maarten Cuvelier Certified European Treeworker GSM: +32 486 84 37 99 www.boomwerkenMC.be BTW: BE 0878.770.411 - snoeien, vellen en planten van bomen - boomverzorging - natuurwerken (conservator van Brede Zeyp) - vrijmaken van bouwgronden - uitdunnen van bossen - uitfrezen van stronken - boomdemontage GRATIS OFFERTE

20

Karekiet januari 2020

DRIEMAANDELIJKS VERENIGINGSBLAD VAN JNM PALLIETERLAND - januari 2020

‘t Zomerklokje

Jeugdbond voor natuur en milieu

december 2020

‘t Zomerklokje

21

Woordje van de voorzitsters

Lieve Pallies, Het is winter. Het donkerste en koudste seizoen en tegelijkertijd het seizoen dat het meest tot de verbeelding spreekt. Ijskristallen, bevroren tenen en chocomelk naast het haardvuur.

Sommige dieren houden hun winterslaap en worden pas wakker, wanneer ook de eerste nieuwe plantenkiemen hun hoofdjes boven de grond steken.

Sommige mensen kijken reikhalzend uit naar de eerste zonnestralen, terwijl anderen nog liever even blijven doezelen in de gezelligheid van de winter.

Als er ĂŠĂŠn ding is waar we allemaal van kunnen genieten, dan is het wel een stralende dag, waarop elke stap een krakend geluid maakt en je de adem uit je mond kan zien vliegen.

We zien jullie graag op een van de activiteiten vol warmte en (hopelijk) sneeuwballen! Want jullie zijn onze zonnestraaltjes die ons zoveel energie geven!

Grote groeten, Dorien en Aster

22

â&#x20AC;&#x2DC;t Zomerklokje

december 2020

Activiteiten ZONDAG 5 JANUARI Piep Wat? We komen nog eens gezellig samen voor we voor de eerste keer naar school gaan in 2020!

Hebben jullie zin om samen te knutselen? Want zoals jullie misschien wel weten is het 6 januari drie koningen! Dan kan je van deur tot deur gaan en zingen voor geld!

Maar dit gaat natuurlijk niet goed werken zonder prachtige kostuums!! Wij helpen jullie graag met er één te maken! Heb je al een kostuum? Geen probleem dan knutselen we iets anders bij dit thema!

Waar?

De locatie komt nog op de site!

Wanneer?

Van 14.00 u tot 17.00 u Contactpersoon: Hanne Van de Velde: 0483 32 49 27, hanne.vdvelde@gmail.com Meenemen: Als jullie nog knutselgerief hebben of oude stukjes stof, …. mag je dit altijd meenemen!

Neem ook een hapje en een drankje mee voor een vieruurtje!

Inschrijven(verplicht) Vóór 2 januari!

ZATERDAG 11 JANUARI We gaan nog eens naar de Ardennen, maar nu echt, hoor!

Ini Wat? Hey Pallini’s, Zaterdag nemen we de trein vanuit Lier naar de verre Ardennen. We hopen er immers deze keer wel te geraken... Daarom ontwaken we supervroeg om zo snel mogelijk een trein te kunnen kapen. Maar pas op! Er zijn kapers op de kust...

Heb je ook zin in een avontuurlijk Ardennentochtje dat wel eens geniepig uit de hoek kan komen?

Dan moet je zaterdagochtend zeker en vast mee de trein komen kapen!!!

Waar?

We spreken af bij het station van Lier.

Wanneer?

Van 9.00 u tot 17.00 u (Dit zijn nog geen definitieve uren. Meer info volgt zo snel mogelijk op de site.)

Contactpersonen: • Jef Van Dycke, 0493 71 30 07, jefvandycke@outlook.com • Pieter Braeckmans, 0485 71 98 08, pieter.braeckmans1@gmail.com Meenemen: Eten en drinken om een dag mee te overleven.

Warme kleren, stevige schoenen en een waterdichte jas. Het zal waarschijnlijk nog zeer koud zijn. Eventueel wat excursie materiaal zoals een verrekijker.

Inschrijven (verplicht): vóór 5 januari! december 2020

‘t Zomerklokje

23

Activiteiten ZATERDAG 1 FEBRUARI Pallini’s explore Mother Nature Ini Wat? Hey Pallini’s (=Pallie(terlanders)+ini’s) !

Pak die verrekijker, veldgidsen en loeppotjes maar vanonder het stof! Leer al die viezebeestjestabellen nog eens rats vanbuiten! We gaan nog eens aan echte natuurstudie doen!

Meer info volgt later op de site...

Contactpersoon: Jef Van Dycke, 0493 71 30 07, jefvandycke@outlook.com

Inschrijven (verplicht) vóór 29 januari!

ZATERDAG 15 februari Piepers Wat? Al wie zin heeft in een keitoffe wandeling moet zeker afkomen, maar niet te veel geloven van wat we zeggen want misschien is het wel fout….

Waar?

Voor de exacte locatie zie de site.

Wanneer?

Van 14.00 u tot 17.00 u.

Contactpersoon: Andries Vanvinckenroye andrieskivv@gmail.com, 0489 08 29 38 Meenemen: Genoeg eten en drinken en aangepaste kledij.

ZATERDAG 22 FEBRUARI Het grote kubtournooi Iedereen Wat? Aandacht aandacht!

Aan allen die gekomen zijn, welkom!

Aan allen die niet gekomen zijn, ook welkom!

Welkom op het grote kubtournooi!

We spelen niet tegen elkaar maar met elkaar!

We gooien niet met houten blokken, we mikken ermee!

“Kan ik ook komen als ik kubben niet zo leuk vind??” Ik hoor het jullie al denken. Natuurlijk!!

Dan zijn er voor jou nog tal van andere mogelijkheden... Slacklinen, voetballen, verstoppertje spelen, bijpraten in de hangmat… het kan allemaal!

Dus: welkom!

Waar?

De exacte locatie verschijnt op de site Wanneer?

Zaterdag 22 februari van 13u tot 17u Contactpersoon: Dorien Goossens, 0468 230981, voorzitter.pallieterland@outlook.com Meenemen: Een knabbeltje

(Inschrijven niet verplicht)

24

‘t Zomerklokje

december 2020

Activiteiten ZATERDAG 29 FEBRUARI Vogelhuisjes bouwen Ini’s Wat? Vogelhuisjes bouwen.

Klop, klop, klop!

Geef mij een nestje warm en zacht, want o, uw vogelhuisje, wat een pracht! Buiten is het nat en koud. Zou ik mij mogen verwarmen in uw huisje van hout?

Waar?

Bartstraat 23, 2560 Kessel Wanneer?

Zaterdag 29 februari van 13.00 u tot 16.00 u Contactpersoon: Willem Cafmeyer Tel: 0495 41 33 82 cafmeyerwillem@gmail.com

ZATERDAG 7 MAART Regionale piepdag Graspiepers en Boompiepers Wat? Hebben jullie al eens het kikkertje gelezen? Dat is het nationale tijdschriftje voor alle piepers van de JNM. Er is dan ook 1 opperpiep, die heel veel voor jullie doet: zoals bijvoorbeeld het trollenfeest, na elke zomer. Dit jaar is dat Lore.

Zij organiseert op 7 maart de regionale piepstartdagen.

Dat wil zeggen dat zij een mega leuke activiteit voor ons in elkaar steekt en dat wij die samen met onze buurafdelingen gaan doen.

Zin om te komen???

Waar?

Dat zal op de site verschijnen.

Wanneer?

Zaterdag 7 Maart, het exacte uur zal op de site verschijnen Contactpersonen: • Pieter Braeckmans, 0485 71 98 08, pieter.braeckmans1@gmail.com • Dorien Goossens, 0468 23 09 81, voorzitter.pallieterland@outlook.com

•

Meenemen: Aangepaste kledij en een knabbeltje

Inschrijven verplicht !

december 2020

‘t Zomerklokje

25

Activiteiten ZONDAG 22 MAART Lentekoekjes bakken Piep Wat? Omdat de Lente juist begonnen is gaan wij dit vieren met het bakken van koekjes in lente-thema. Maak jezelf klaar om te kneden en te bakken en doe al inspiratie op om zo de lekkerste koekjes te bakken!

Waar?

Bartstraat 23, Kessel Wanneer?

Van 14:00 u tot 17:00 u Contactpersoon: Robin Vermeulen, 0468183660, Robino.vermeulen@gmail.com Meenemen: Kokskledij

Inschrijven verplicht!

ZATERDAG 28 MAART Hoge Venen-tocht: Tweekeizers-editie Ini + Groot Wat? We trekken de Hoge Venen in. Deze keer niet in putje winter, maar tegen het einde ervan.

Velen onder jullie zullen je wel herinneren dat we er de vorige keer niet geraakt zijn.

Op 28 maart moet het wel lukken.

28 maart, exact 1656 jaar geleden benoemde keizer Valentinianus I zijn broer Valens tot medekeizer.

Vanaf 28 maart 364 waren er twee Romeinse rijken; één in het Westen, geregeerd vanuit Milaan, door Valentinianus, en één in het Oosten, geregeerd vanuit Constantinopel, door Valens.

We gebruiken deze wandeling dan ook om deze grote heersers te herdenken en te filosoferen, zoals de Romeinen dat deden op de Agora.

Waar?

We spreken af aan het station van Lier om 06.50 u.

Wanneer?

Van 06.50 u tot 18.00 u Meebrengen: Genoeg drinkwater, 5 euro voor de trein (je hoeft zelf géén ticket te kopen), kledij aangepast aan het weer, middagmaal, elfuurtje en vieruurtje, optioneel: verrekijker, natuurgidsen…

Contactpersoon; Aeneas Peeters Dedapper aeneaspeeters@telenet.be – 0489 43 42 14

Inschrijven verplicht vóór 19 maart

26

‘t Zomerklokje

december 2020

Activiteiten

RIL

P 18 A

X U L UX

DE G DA

P A R W

lgt o v nfo i e r e

Verd

december 2020

â&#x20AC;&#x2DC;t Zomerklokje

27

28

â&#x20AC;&#x2DC;t Zomerklokje

december 2020

De raad van tante Kaat Het begint weer stilaan koud te worden… Voor vogeltjes is het dan extra moeilijk om eten te vinden en voor de plantjes is het ook niet makkelijk. Daarom heb ik, Kaat, hier voor jullie: "De raad van tante Kaat".

Hoe kan ik de vogeltjes helpen?

• Schud je tafellaken het hele jaar uit in de tuin.

• Voederen kan het hele jaar door, maar vooral wanneer het vriest en/of

sneeuwt.

• Voeder niet teveel tegelijk en liefst 's ochtends en tegen het einde van de middag. Na een lange, koude nacht hebben vogels behoefte aan een stevig ontbijt en tegen de avond eten ze hun buikje rond om de nacht door te komen. Strooi niet te veel, dat kan muizen en ratten aantrekken.

• Geef geen voedsel waarin zout is verwerkt. In de kaas en het brood dat je strooit zit voldoende zout. Geef vogels geen margarine of boter, dat werkt laxerend.

• Voedsel dat makkelijk bevriest, zoals appels, voeder je best als geheel en niet in kleine stukjes.

Hoe kan ik de plantjes helpen?

• Stop op tijd met bemesten:​Geef vanaf september helemaal geen mest • • • • •

• • • •

meer.

Zorg dat de potkluit niet te nat wordt:​Als de planten met een natte potkluit naar binnen gaan, loop je kans dat de wortels gaan rotten.

Breng de planten zo laat mogelijk naar binnen:​Planten die lang buiten blijven staan, zijn weerbaarder.

Pak 'm in:​De wortels van planten zijn altijd minder goed bestand tegen vorst dan de bovengrondse delen en dat geldt des te meer voor planten in potten.

Geef water:​Vrijwel alle kuipplanten zijn bladhoudend en dat maakt ze gevoelig voor uitdroging. Vooral bij een schrale, oostenwind. Beschut ze hiertegen.

Bladverliezend of bladhoudend? Geschikte overwinteringsplekken voor bladhoudende kuipplanten (bijv. Oleander en Callistemon) zijn een kasje of een koele kamer. Bladverliezende soorten (bijvoorbeeld knolgewassen) kunnen ook in het donker (garage, kruipruimte) overwinteren.

Juiste temperatuur, licht en water:​De meeste kuipplanten verlangen een temperatuur tussen de 5 en 12 °C, maar sommige willen het kouder of warmer. Meer info: (www.kuipplantenvereniging.nl/ overwintering/) Vliesdoek tegen de kou:​Over het algemeen is een iets te warme ruimte minder schadelijk dan wanneer het (langdurig) te koud is. Is dat laatste het geval, omwikkel de planten dan (luchtig) met vliesdoek.

Laat 'm niet verdrogen:​Geef tijdens de overwintering heel matig water, maar let erop dat de planten niet verdrogen. Vaak ontstaan er eerder problemen door nattigheid dan door droogte Overwinteringsadressen:​Heb je geen geschikt onderkomen voor je kuipplant(en)? Er zijn ook overwinteringsadressen bij kwekers en tuincentra. Daar kun je kuipplanten tegen betaling laten overwinteren. december 2020

‘t Zomerklokje

29

Donker in het bos...

Op een dag werd het donker in het bos. De dieren rilden en huiverden en lieten hun hoofd tussen hun schouders zakken. Het was nog nooit zó donker geweest. ‘Donker! Donker!’ riepen ze en ze werden boos, trokken bomen en struiken uit de grond en trapten met opzet op elkaars tenen, vleugels en staart. ‘Au!’ krasten, kwaakten, loeiden en brulden ze, en ze holden tegen elkaar tot het zó donker was dat ze elkaar niet meer konden zien en tegen elkaar botsten. Grote builen verschenen op hun hoofd, en hun gedachten werden donker en kil.

‘Hu!’ riepen ze. ‘Wanneer wordt het weer licht?’ Sommige dieren meenden dat het nooit meer licht zou worden. Zij wisten het zeker! riepen ze. En als iemand vroeg ‘Waarom?’ dan riepen ze: ‘Omdat het zo is!’

Het was zó donker dat zelfs de mol onder de grond tegen de muren van zijn hol botste en somber begon te mopperen.

Maar plotseling, tegen het einde van het jaar, verscheen er een lichtje.

‘Wie is daar?’ riepen de dieren verbaasd.

‘Ik…’ zei een stem.

‘Wie ben je?’ ‘Dat… eh… weet ik niet,’ zei de stem. ‘Ik kan mezelf niet goed zien.’

‘Waar kom je vandaan?’ vroegen de dieren.

‘Tja…’ zei de stem, ‘wist ik dat maar… volgens mij kom ik nergens vandaan… waar zou ik eigenlijk vandaan kunnen komen…?’

De dieren zwegen en keken met grote ogen naar het onbekende lichtje.

Maar opeens zag de eekhoorn wie het was. ‘Je bent het vuurvliegje!’ riep hij. ‘Ik zie het!’

‘O!’ zei het vuurvliegje. ‘Ben ík nu het vuurvliegje… ach… dat wist ik niet.’ En hij dacht: zo zo… ik ben dus het vuurvliegje… en hij knikte verwonderd in zichzelf.

De dieren gingen om hem heen staan en het vuurvliegje verlichtte ze allemaal: de tor, de kever, de olifant, de kikker, het nijlpaard, de mier en iedereen.

De dieren lieten de warme gloed over hun gezicht glijden en het speet hun dat ze met opzet op elkaars staart, tenen en vleugels hadden getrapt.

‘Kan je nóg harder branden?’ vroegen sommigen.

‘Nóg harder?’ vroeg het vuurvliegje verbaasd, en hij brandde nog iets harder.

Het hele bos werd licht en warm. De dieren waren zó blij dat ze besloten een verjaardag te vieren, ook al was er niemand jarig.

‘Gefeliciteerd!’ riepen ze en ze grepen elkaars hand, poot of vleugel en schudden die. ‘Dank je wel!’

En alles wat ze elkaar cadeau konden geven gaven ze elkaar cadeau. Niet lang daarna dansten ze, terwijl het vuurvliegje op een tak van de beuk zat.

‘Niet uitgaan, hoor!’ riepen de dieren omhoog.

‘Nee,’ zei het vuurvliegje. Hij wist niet eens hoe dat moest. Zou ik hier altijd blijven? dacht hij. Maar wat is altijd eigenlijk… is dat hetzelfde als nu…? Er verschenen rimpels in zijn voorhoofd en heel voorzichtig haalde hij zijn gloeiende schouders op.

Tellegen, T. (2001). Misschien wisten zij alles. Amsterdam Antwerpen: Em. Querido’s Uitgeverij B.V.

30

‘t Zomerklokje

december 2020

Ik ben een een onsterfelijke kwallensoort; wanneer ik volwassen ben, keer ik terug naar de onvolwassen vorm en word ik opnieuw volwassen, enzovoort. In praktijk zorgen letsels en predatoren echter dat ik nooit oneindig lang zal leven...

Ik ben het enige zoogdier dat niet kan springen

Ik ben een blauwe vinvis en mijn tong weegt meer dan een volwassenolifant, soms wel 2 ton

Ik ben een slechtvalk en de snelste vogel in duikvlucht. Mijn snelheid is dan tot 250 km/u !

Ik ben een mug en het geluid dat je van mij hoort komt

van mijn vleugels. Vrouwtjes muggen slaan 400 tot 500 keer per seconde met hun vleugels en mannetjes muggen maar liefst 700 keer. Door dat gezoem weten de mannetjes en vrouwtjes elkaar te vinden in het donker!

Ik ben echt wel stekelig want als ik volwassen ben heb ik 7000 tot 8000 stekels !

Ik ben een Ezelspinguin en ga mijn partner ten huwelijk vragen met een kiezelsteentje als geschenk.

Ik produceer meer melk als ik naar kalmerende muziek luister! Vooral “everbody hurts” van REM vind ik megacoolsuperkalmerend!

december 2020

‘t Zomerklokje

31

Zalige kampherinneringen....

32

â&#x20AC;&#x2DC;t Zomerklokje

december 2020

Lidmaatschap

Wat is JNM? JNM is een landelijke organisatie voor en door jongeren van 7 t.e.m. 26 jaar. Onze doelstellingen zijn het kennismaken met alles wat leeft en bloeit, en het werken aan een natuur-en mensvriendelijke omgeving. Dit gebeurt door middel van talrijke afdelingen, werkgroepen, excursies, kampen, studies, acties, tijdschriften, …

Het nationaal bondssecretariaat is gevestigd in de Kortrijksepoortstraat 192, 9000 Gent tel 09/223 47 81 Elke werkdag open van 10.00 u tot 12.30 u en van 13.30 u tot 17.00 u

Hoe lid worden?

Om lid te worden surf je naar www.jnm.be/lidworden en vul je het online inschrijvingsformulier in.

Je krijgt dan verdere betalingsinstructies per mail.

Ben je reeds lid? Hoe je lidgeld vernieuwen?

Sinds de zomer van 2012 gebeurt de lidgeldhernieuwing bij JNM automatisch. Je surft ingelogd naar jnm.be/lidgeldhernieuwen en ons systeem loodst je door de verschillende stappen van je lidgeldhernieuwing. Eens je lidgeld verwerkt is, krijg je van ons een bevestigingsmailtje.

Je kan ook een domiciliëringsaanvraag indienen. Hiervoor vind je het aanvraagformulier op www.jnm.be/domiciliëring. Dit vul je in en stuur je op naar het bondssecretariaat. Je lidgeld zal elk jaar twee weken nadat we je via brief gewaarschuwd hebben van je rekening gevorderd worden.

Wie zich domicilieert krijgt een leuk extraatje: een écht JNM-cadeau.

Is je buur, neef, vriend, lief, broer, zus, klasgenoot…nog geen lid van de JNM? Laat ze kennismaken met JNM: het eerste werkjaar dat je lid bent, betaal je amper 5 euro!!!

Alle vraagjes i.v.m. lidgeld kan je richten aan onze ledenadministratie via info@jnm.be of 09/223.47.81

Lidgelden voor het werkjaar 2019-2020 * Introductielid

Dit is het eerste jaar dat je lid bent

5 euro

Piep-, iniof gewoon lid

Je bent 7 jaar voor januari van het lopende werkjaar Je bent 12 jaar voor januari van het lopende werkjaar Je bent 15 jaar voor januari van het lopende werkjaar en jonger dan 26 Je bent ouder dan 26 en wilt een abonnement op Euglena Je wilt een abonnement op Kikkertje en Euglena

18 euro 18 euro 18 euro

steunlid Instelling (bvb bibliotheek)

18 euro 36 euro

* een werkjaar loopt van 1 september tot en met 31 augustus

december 2020

‘t Zomerklokje

33

Werkmieren 2019-2020 Dorien Goossens

Aeneas Peeters Dedapper

Aster Vermeulen

Hannah Matthys

Voorzitter, piep- en inibegeleider voorzitter.pallieterland@outlook.com 0468 23 09 81 Handelsstraat 2 2570 Duffel

Voorzitter, piep- en inibegeleider voorzitter.pallieterland@outlook.com 0468 18 75 76 Hoenderstraat 6 2560 Kessel

Grotenverantwoordelijke, piep- en inibegeleider aeneaspeeters@telenet.be, 0489 43 42 14 Donderheide 21 2500 Koningshooikt

Milieuverantwoordelijke, beheerverantwoordelijke, piep- en inibegeleider hannahmatthys@gmail.com 0483 02 28 85 De Stappe 20 2640 Mortsel

Pieter Braeckmans Jef Van Dycke

Natuurstudieverantwoordelijke, piepverantwoordelijke, gewoneledenverantwoordelijke, piep- en inibegeleider pieter.braeckmans1@gmail.com 0485 71 98 08 Kwakkelenberg 22 2570 Duffel

Robin Vermeulen

Willem Cafmeyer

Natuurstudieverantwoordelijke, secretaris, piep- en inibegeleider, jefvandycke@outlook.com 0493 71 30 07 Stationssteenweg 258 2560 Kessel

Redacteur, T-shirtverantwoordelijke, piep- en inibegeleider robino.vermeulen@gmail.com 0468 18 36 60 Hoenderstraat 10 2560 Kessel

Jens De Roeck

Webmaster, materiaalassistent, archivaris jensderoeck@hotmail.com 0491 07 83 02 Spoorweglei 130 2500 Lier

Andries Vanvinckenroye

Iniverantwoordelijke, natuurpuntverantwoordelijke, piep- en inibegeleider andrieskivv@gmail.com 0489 08 29 38 Bartstraat 23 2560 Kessel

Piepverantwoordelijke, piep-en inibegeleider vanantoon@gmail.com 0487 38 07 85 Bartstraat 23 2560 Kessel

â&#x20AC;&#x2DC;t Zomerklokje

Hanne Van De Velde Pers & Promo, T-shirtverantwoordelijke, piep- en inibegeleider hanne.vdvelde@gmail.com 0483 32 49 27 Quinten Verstappen Buitenlandse reporter, facebookverantwoordelijke quinten.verstappen@gmail.com 0489 08 29 85 Julie Maes Pers & Promo Julie.maes09@gmail.com 0499 15 98 33 nog Piep- en Ini-begeleiders: Kato Vanbosstraeten kato.vanbostraeten@gmail.com - 0497 77 76 74 Johanna Daems johannadaems@hotmail.com - 0489 60 98 65

Antoon Vanvinckenroye

34

Beheerverantwoordelijke, piep- en inibegeleider cafmeyerwillem@gmail.com 0495 41 33 82, Achterbist 16 2560 Nijlen

december 2020

Emily Raltchouk emily.raltchouk@gmail.com - 0488 00 44 18 Lena Noorts lena.noorts@hotmail.com - 0477 04 42 45 Nathan Laureyn, laureynnathan@gmail.com - 0495 92 12 45

december 2020

â&#x20AC;&#x2DC;t Zomerklokje

35

36

â&#x20AC;&#x2DC;t Zomerklokje

december 2020

U wilt ethisch en ecologisch beleggen ?

BIF EcoLogical gaat al 10 jaar véél verder dan de meeste bancaire fondsen

Bekijk onze aanpak op

www.ecological.be of maak een afspraak via

info@ecological.be Bvba Lyriensis Vlotstraat 28 2520 Oelegem

Uit respect voor mens en milieu !

Onze openingsuren: dinsdag, woensdag, donderdag en vrijdag van 10u tot 13u en van 13u30u tot 17u30 zaterdag van 10u tot 17u30

Antwerpsestraat 141 • Tel. 03 488 55 61 www.oww.be • lier@oww.be www.facebook.com/oxfamlier januari 2020 Karekiet

37

.k

www

Onthaasten in een luxueuze B&B Seminaries en vergaderingen in een groene, inspirerende omgeving Domus Silva - Bossen 16 - 2500 Koningshooikt (Lier) tel 0479 379 832 - email info@domussilva.be www.domussilva.be

38

Karekiet januari 2020

e

ckx.b

ndery

n-He lokke

januari 2020 Karekiet

39

Vogels

Vogelnieuws uit onze regio

van 21 augustus 2019 tot 20 november 2019

Duizenden trekvogels. Het najaar is een drukke periode, voor zowel vogelkijkers als trekvogels. Vogels in het najaar hebben maar één doel: veilig op hun winterbestemming geraken. Ze moeten heel wat obstakels trotseren waarvan de lijst tegenwoordig heel lang is zoals windmolens, elektriciteitsdraden, plezierjacht, vensters en stroperij. Ook natuurlijke hindernissen mogen we niet vergeten!

De grootste trekactiviteit kunnen we soms niet waarnemen omdat ze ’s nachts vliegen. Dankzij radarbeelden krijgen wetenschappers wel een beter zicht op de verplaatsingen. Vooral lijsters trekken graag ’s nachts in het latere najaar. Kleine zangvogels zoals Kleine karekiet en de schaarse Waterrietzangers trekken ook uitsluitend ’s nachts. Ze vliegen soms op grote hoogtes.

Dagen in oktober met meer dan duizend trekvogels zijn heel normaal. Vinken, Graspiepers, Aalscholvers en Veldleeuweriken vliegen in grotere groepen over. Het is telkens een prachtig schouwspel. Het wordt nog leuker als er af en toe een zeldzaamheid passeert tijdens het kijken. Hier in deze rubriek maken we een selectie van de meest straffe waarnemingen in de periode van 21 augustus tot 20 november.

Niet overal veilig. In de eerste alinea van dit artikel is het al duidelijk dat de vogeltrek niet voor elke vogel als van een leien dakje verloopt. Hier geven we in enkele tekstregels even aandacht aan de vogelstroperij in veel mediterrane landen. Zo staan we even stil bij deze gruwelijke praktijken. Het beeld van geroosterde Roodborstjes uit Italië doet ons hier kokhalzen maar is harde realiteit. Op de vlieghaven van Beirut in Libanon werden deze herfst Zwartkoppen in folie verkocht bij een taxvrije shop, in meerdere verpakkingen bij de lokale specialiteiten. In hetzelfde land lijkt “nightshooting” ook een hype te worden.

Met straffe koplampen en vogelgeluiden halen ze nachttrekkers naar beneden en schieten ze alles neer wat gelokt wordt door het geluid en verblind wordt door de lampen. Het is vanzelfsprekend dat we op deze manier veel vogels verliezen. Bepaalde vogelsoorten zoals Kwartel en Zomertortel krijgen op deze manier al jaren harde klappen. Niet te verwonderen dat we ze bijna niet meer zien in de natuurgebieden in onze Netevallei. Meer informatie over stroperij vind je in een rapport van Birdlife in volgende link: file:///C:/Users/user/Downloads/rapport_birdlife.pdf. Gelukkig is er in België tegenwoordig een goede handhaving en beleid om deze praktijken te vermijden.

Vogelaars massaal op pad. Vogels kijken wordt steeds populairder zo blijkt. Er waren maar liefst 161 vogelkijkers actief in onze regio. Dit betekent dat deze mensen via computer of smartphone vogels invoerden of melding maakten. In de top drie van ingevoerde vogelsoorten staan Aalscholver, Lepelaar en Blauwe reiger. De Vink werd het meest geteld.

Natuurlijk kijken we niet alleen hier vogels maar ook elders in België. Aan de kust te Zeebrugge was het een spetterend najaar met straffe soorten zoals Izabeltapuit, Izabelklauwier, Siberische sprinkhaanzanger, Bruine klauwier en Roodoogvireo. Sommige van deze dwaalgasten kregen aandacht in de media en ook vogelkijkers uit onze regio konden met succes aanschuiven bij de kijkers en fotografen. Volledig terecht natuurlijk. De Bruine klauwier was een nieuwe soort voor België en de Roodoogvireo was nog maar de 2de veldwaarneming.

Klaar voor de winter. Een rustigere periode komt op ons af. Wie de koude kan of wil trotseren maakt toch nog zeker kans op fijne soorten. Tip: loop eens langs plaatsen waar je veel besdragende struiken weet staan zoals Wilde lijsterbes, Rozenbottels of Gelderse roos. Grote kans dat je hier lijsters aantreft of vinkachtigen. Misschien kom je wel een Pestvogel tegen? Meld het zeker op www.waarnemingen.be!

Robin Vermylen

Ooievaars en Kraanvogels

Roofvogels

Net op 22/08 werd er nog een Zwarte ooievaar gemeld langs Varenheuvel te Zandhoven (KT). De tweede melding dit jaar.

Grote aantallen Rode wouwen bleven dit jaar uit. Wellicht kozen deze prachtige roofvogels een meer oostelijkere trekroute. Enkel op 23/10 trok een exemplaar over Anderstad (JC, JT). Telkens één Blauwe kiekendief vloog op 13/10 langs Broechem (PT), op 23/10 langs Anderstad (JC, JT) en op 29/10 langs de Babbelbeekse beemden te Duffel (HG). Dit laatste exemplaar betrof een prachtig overvliegend mannetje. Een Visarend vloog op 1/09 over Anderstad (GD, KVA, JT). Een ander exemplaar trok op 6/09 over Emblem (LB).

Ooievaars vlogen dit najaar in grote groepen over onze regio. Goed voor 26 ingevoerde waarnemingen. Op 25/08 vloog een groep van 20 over Zandhoven (PT) en een groep van 44 over Lier (EC). Een dagtotaal van maar liefst 142 Ooievaars passeerde op 8/09 langs trektelpost Anderstad te Lier. Het blijft voor veel waarnemers een prachtig schouwspel om dit mee te maken.

40

Karekiet januari 2020

Vogels

Reigers en Lepelaars Begin september werden er een tot twee Lepelaars waargenomen op Anderstad te Lier. Ze kozen de grote plas als hun geliefkoosde foerageerplek. Ze lokten ook veel kijkers, ze werden meer dan 130 keer gemeld! Naarmate de maand vorderde, steeg het aantal, en op 30/09 werd er hier een maximumaantal waargenomen van 27 stuks. Waarschijnlijk een maximumaantal voor de regio. Begin oktober werd de groep al snel kleiner, er bleven slechts een of twee Lepelaars foerageren. Zelfs in november bleef één Lepelaar voedsel zoeken. We zijn benieuwd tot hoelang deze hier blijft vertoeven. Overwinterende Lepelaars zien we wel vaker in de Benelux maar dat is toch steeds fijn om waar te nemen.

Op dezelfde plas kon een juveniele Woudaap op 30/08 bekeken worden. De vogel bleef nog ter plaatse tot 8/09 (EC, RL, DVT, JT, GD).

Vanaf 31/10 worden er hier op Anderstad terug één tot twee Roerdompen waargenomen (JD, FS, JC, e.a). Op een koude maar zonnige winterdag maak je het meeste kans. Als jij van het zonnetje geniet, doet de Roerdomp dat vaak ook. Houd vooral de rand van de rietkraag in het oog.

Een Grauwe klauwier pleisterde hier op 31/08, even later belandde de vogel zelfs in de opgestelde vangnetten waardoor de vogel een wetenschappelijke ring kreeg (RL, GD, JT, PS).

Verder kwamen er ook nog meldingen van fijne waarnemingen elders uit de regio. Een Draaihals werd op 27/08 gemeld te Kessel (JT) en een Beflijster vloog op 23/10 over de Kesselse heide (BM).

Lijst van waarnemers BEM: Bernard Miserez, BM: Bart Moons, DR: Daniël Rochtus-Ria Ysenbaardt, DVT: Dirk Van Tricht, EC: Elie Coremans, ET: Elias Tibax, FS: Fr. en R. Simons-De ROeck, GD: Gerald Driessens, HG: Hannes Giglot, JC: Jan Celis, JT: Joachim Tafforeau, KVA: Kristof Van Asten, LB: Louis Beyens, MG: Marc Gorrens, PT: Peter Tibax, PS: Peter Standaert, RL: Rudy Lenaerts, SVB: Steven Van den Bussche

Eenden en zaagbekken Een vrouwtje Middelste zaagbek zwom van 3/11 tot 11/11 op het AWW-bekken van Broechem (PT, MG, JT, e.a.). Ook de eerste Nonnetjes zijn gearriveerd. Op 15/11 pleisterde een vrouwtje op AWW5 te Eeckhoven (DR).

Zangvogels en overige Elk jaar kijken veel vogelkijkers uit naar de aankomst van zeldzamere trekvogels uit het noorden of het oosten. Een goed voorbeeld is de Bladkoning. Op 19/10 en 24/10 werd er telkens één exemplaar geringd op Anderstad. Een ander exemplaar werd op 26/10 gevonden op AWW-Broechem (ET, PT). Voor wie ze graag wil vinden, oktober is zeker de beste maand om er eentje te zien.

Rode wouw @ Elias Tibax

Trektelpost Anderstad werd goed bemand dit jaar, dat zien we zeker aan de hand van alle waargenomen zeldzaamheden. De trekvogels volgen hier op een rijtje. Op 21/08 vloog een Duinpieper langs (JC) en een Grote pieper op 27/10 (JC, GD, JT, HG). Er werden maar liefst 30 overtrekkende Beflijsters waargenomen dit najaar. Een Buidelmees vloog over op 12/10 (SVB, DVT) en op 24/10 nog een Grauwe gors (JC, JT).

Op 22/08 pleisterde een Grote karekiet langs de rietkraag van de bekende Anderstadvijver (JC, JT).

Steeds een fijne soort om in het najaar te vinden.

Een dag later was mogelijk dezelfde vogel nog ter plaatse. Nog leuker was een pleisterende Waterrietzanger op 27/08 en 29/08 op dezelfde plaats (JC, JT, BEM).

Middelste Zaagbek @ Elias Tibax

januari 2020 Karekiet

41

Vogels

Geringde vogels broedseizoen 2019

Koolmees

Soort

Geringde vogels

Aantal nestenantal

Koolmees

869

97

Pimpelmees

531

46

Spreeuw

37

7

Ringmus

36

11

Torenvalk

33

7

Boomklever

21

3

Roodborst

12

21

Vink

4

1

Zanglijster

4

1

Kerkuil

2

1

Houtduif

2

1

Gaai

1

1 (vliegend jong)

Totaal

1552 vogeljongen

Pimpelmees @ Robin Vermylen

Sprokkels uit de vogelwereld * Het aanbrengen van een wetenschappelijke unieke ring van het Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen geeft elke geringde vogel een paspoort mee voor de rest van zijn leven. * Zwaluwen zijn de echte lentebrengers. Op 3 april 2019 heb ik Boerenzwaluwen gespot in de buurt van de Kijfbossen in Berlaar. De vogels hebben reeds 6000 km achter de veren vanuit West-Afrika. * Tijdens het broedseizoen 2019 was er in de Steenbeemden een Pimpelmees met 16 jongen in een nestkast , alsook een Koolmees met 14 jongen. Nooit eerder werden deze aantallen in de Kleine Netevallei in Kessel waargenomen. * Er was dit jaar een broedsel van een Mandarijneend in een Holenduifnestkast in de Steenbeemden.

Enkele jaren voordien huisde een Eekhoorn in deze nestkast. * Een Zwartkop, geringd op 10.09.2016 , werd gecontroleerd in in Patera Guadacorte in Spanje na 2 maanden en 10 dagen. Hij had een afstand afgelegd van 1856 km. * Een Kramsvogel, geringd op 27.10.2015 werd na 1 jaar, 2 maand en 25 dagen geschoten in La Cavalerie in Frankrijk op 21.01.2017 * Een Havik, geringd in het natuurgebied Varendonk te Herselt op 24.04;1997 werd dood teruggevonden in Testelt op 28.02.2016 De vogel was dusruim 18 jaar oud. Zijn ringnummer was H90934. * Een Scholekster werd op 26.06.2016 geringd in Noorderwijk en werd dood gevonden in Hoedekenskerke in Nederland op 25.05..2018 * Een Kokmeeuw werd als pulli geringd op 23.05.1997 in Pulderbos. De vogel werd met een telescoop waargenomen in Gdansk in Polen op 18.03.2017 na meer dan 19 jaar.

42

Karekiet januari 2020

Vogels

Kerkuil

na luchtgevecht “Tijdens een fietstocht langs het Netekanaal zag ik een luchtgevecht tussen een Kraai en deze Kerkuil.

De Kerkuil belandde in het water (zie foto’s). Na een tijdje kon hij zich plaatsen op een takje boven het water.

Na een half uur zat de vogel daar nog bij te komen van het geleverde luchtgevecht.”

Walter Van Genechten (tekst en foto’s)

Geringd in het VOC te Herenthout in 2017 Blauwe reiger (2), Havik (1), Sperwer (3), Buizerd (6), Torenvalk (6), Kievit (9), Kleine mantelmeeuw (2), Zilvermeeuw (1), Koekoek (1), Oehoe (1), Bosuil (4), Gierzwaluw (1), Zwarte specht (1), Grote bonte specht (3), Witte kwikstaart (4), Heggenmus (5), Merel (31), Zanglijster (1), Grote lijster (1), Vlaamse gaai (2), Ekster (7), Kauw (2), Zwarte kraai (1), Spreeuw (19), Huismus (13), Vink (3), Keep (5), Groenling (1), Putter (7), Sijs (1), Grote barmsijs (4), Kleine barmsijs (1) en Appelvink (1).

33 soorten dus.

Geringd in het VOC in 2018 Torenvalk (8), Havik (1), Buizerd (4), Kievit (14), Kleine mantelmeeuw (1), Kokmeeuw (3), Koekoek (1), Bosuil (4), Gierzwaluw (16), Grote bonte specht (3), Witte kwikstaart (10), Heggenmus (2), Merel (13), Vlaamse gaai (2), Ekster (1), Kauw (41), Zwarte kraai (1), Spreeuw (2), Huismus (10), Rode wouw (3), Wespendief (1), Kerkuil (4), Steenuil (3), Waterhoen (3), Groene specht (1), Bosrietzanger (1), Roodborst (6), Zwarte roodstaart (3), Koolmees (1), Boerenzwaluw (10), Huiszwaluw (6) 31 soorten dus.

Miel Voorspoels

januari 2020 Karekiet

43

Vogels

Verslag

Cursus “Vogeltrek” 16 enthousiaste vogelkijkers daagden op aan het Mosterdpotje in Duffel voor een boeiende cursus rond vogeltrek, gegeven door Koen Leysen in september en oktober 2019.

5 september, de eerste les over de vogeltrek.

Het begon over de kennis tussen vroeger en nu. Vroeger dachten ze bijvoorbeeld dat een koekoek in de winter veranderde in een sperwer. Nu weten we allemaal wel dat dat natuurlijk niet waar is.

Koen vertelde waarom de vogels wegtrekken en wat vogeltrek is: “Het is eigenlijk een jaarlijkse verplaatsing van vogelpopulaties in voorspelbare perioden en in voorspelbare richtingen.” Vogels trekken weg omdat er anders in de winter te weinig voedsel is voor het aantal vogels of omdat het te koud wordt.

Er werd ook uitleg gegeven over haasje-over-trek, wat het verschil is tussen standvogels en trekvogels, en de verschillende soorten trek: verticale trek, slaaptrek, gestuwde trek,…

Ook de thermiek werd grondig besproken.

19 september, deel 2 over het theoretische deel vogeltrek.

Tijdens de tweede les kwam de tijd wanneer de vogels trekken aan bod, zowel het tijdstip van het jaar als het tijdstip van de dag. Koen vertelde ook over dwaalgasten en de gevaren van de trek.

Ook een minder leuk maar zeker een belangrijk onderwerp kwam aan bod: de jacht.

Er werd ook over het ringen en over zenders gesproken.

“De zenders en het ringen van vogels zijn heel belangrijk voor onderzoek” zei Koen, “zo kan je zien naar waar de vogels trekken en waar ze overwinteren.”

6 oktober, vogeltrek bekijken op Anderstad.

Om 07:45 worden we verwacht op de parking van Anderstad. In de ochtend zitten er nog enorm veel Canadese ganzen op de grote plas, een exotische soort die we liever niet hebben.

Een paar mensen van de vogelwerkgroep gidsten de groep, anderen namen de jaarlijkse deelname aan de Euro birdwatch voor hun rekening.

Ter plaatse waren er 6 Lepelaars, 5 Wintertalingen, 2 Cetti’s zangers en een Kleine bonte specht te zien.

Het was een regenachtige dag dus erg veel trek was er niet. Toch vlogen er wel zeer veel Zanglijsters en Koperwieken over. Ook een aantal Aalscholvers, Kieviten, Graspiepers, Veldleeuweriken en Rietgorzen waren goed te zien. De zeldzaamste soorten waren toch Sijzen, Torenvalken en een paar late Boerenzwaluwen.

Een dikke dankuwel aan de gidsen!

20 oktober, vogeltrek bekijken op de Maatheide in Lommel.

Onder een bewolkte maar nog droge hemel brengen we een bezoek aan deze gekende telpost waar we enthousiast worden ontvangen door Eddy Vaes en zijn medetellers. Na een korte uitleg over dit ontoegankelijke gebied en over hoe het trektellen praktisch in zijn werk gaat, krijgen we meteen het vaste koppeltje Slechtvalken in actie te zien.

Helaas werkten de weergoden ook in Lommel niet helemaal mee en kwam er een regenzone vroeger dan verwacht de vogeltrek verstoren. Toch kregen we nog een paar leuke soorten te zien door de verrekijkers en telelenzen: Roeken, Beflijster, Bruine kiekendief, Sperwer en voor de meesten de eerste Toendrarietganzen van het najaar.

Bedankt aan de tellers van de Maatheide!

Hannes Giglot

44

Karekiet januari 2020

Wandelpad Nazareth-Zuid krijgt vorm Reeds verschillende weken wordt er hard gewerkt, zowel door de vrijwilligers van de dinsdagploeg als door de terreinploeg van Natuurpunt, aan de realisatie van het wandelpad Nazareth-Zuid. In overleg met de Vlaamse Waterweg worden trappen aangelegd om de dijk op het wandelpad aan te sluiten.

Bovendien willen we de mooiste natuurplekjes van dit gebied laten zien maar dit houdt in dat we een slenk passeren en wat moeilijker terrein. Daarom werd gekozen voor de aanleg van een stuk knuppelpad.

Het vrijzetten van dit gedeelte van het wandelpad, het verwijderen van stronken e.d. uit de diepe modder, het wegkappen van struiken en opslag, en dan uiteindelijk de aanleg van het knuppelpad zelf, hebben we bijna achter de rug. Hieronder enkele â&#x20AC;&#x153;sfeerbeeldenâ&#x20AC;? van de noeste arbeid van de terreinploeg en de dinsdagploeg in de voorbije maanden.

januari 2020 Karekiet

45

Nieuws van onze Beheerteams Beheerteam Kleine Nete In vorige Karekiet las u een korte bijdrage over de zogenaamde dinsdagploeg die iedere week ‘uitrukt’ om allerlei jobs te doen in de natuur! (zie ook artikel hieronder).

De voorbije periode hebben we veel tijd besteed aan het opruimen van stormschade, vrijmaken en herinrichten van educatieve paden, bestrijden van exoten en afbreken van illegale koterijen. In Viersel proberen we nog voor de winter de opslag van Wilgen en Zwarte elzen aan de waterpartijen en beken drastisch terug te zetten en worden er nog de laatste kleine maaiwerkjes uitgevoerd.

Opruimen van zwerfvuil hoorde er ‘helaas’ ook iedere keer bij. Bij een uitzonderlijke regendinsdag kuisten we de materiaalloods op en kreeg het beheerwerkmateriaal een flinke onderhoudsbeurt. Zeker vermelden dat steeds meer NP-vrijwilligers de expertise hebben om ons materiaal technisch pico-bello te onderhouden en/of te herstellen.

Vermeldenswaard is zeker dat dit beheerteam er geen probleem van maakt op ‘op verplaatsing’ te gaan; m.a.w. ze gaan regelmatig een handje toesteken bij andere beheerteams.

Een aantal leerlingen van de Steinerschool kwamen met een mooie groep ons team gedurende 4 dagen helpen : wilgenkap, hakselen, maaien, exotenbestrijding, …

De dinsdagploeg...

Zeg nooit ‘NOOIT’… meestal regent het niet op dinsdag, wij hebben zo onze eigen weergoden.

Heel, maar dan ook héél uitzonderlijk sluiten wij onze werkdag af met een nat pak en als we vooraf weten van Frank of Sabine dat er veel water uit de lucht zal vallen, dan doen we opruim- en onderhoudswerkjes in de materiaalloods te Viersel.

Renovatiewerken behoren ook tot deze binnenwerkjes, een zevental nestkasten hebben we opnieuw bewoonbaar gemaakt voor het jonge volkje in de lente van volgend jaar. Later zijn ze terug opgehangen in de mooie Jubeleumdreef te Koningshooikt. Een ploeg van elf dapperen heeft daar ook de overhangende takken afgezaagd en op hoopjes gelegd zodat het weer mooi wandelen is op deze trage weg.

Leuke en héél leuke werkjes wisselen elkaar af op verschillende plaatsen zodat we veel variatie hebben en meer mooie plekjes ontdekken in onze natuurgebieden.

Heel af en toe komen we wel eens een raar creatuur tegen, een driebenig gedrocht dat uit de blubber van de slenk opduikt. Best wel schrikken maar gelukkig… vredelievend. Sommigen onder ons denken dat het van Mars afkomstig is, maar daar is niet iedereen zeker van.

Wil jij ook de handen uit de mouwen steken en deel uitmaken van deze toffe ploeg stuur dan een mailtje naar kristine.marc@skynet.be of bel Marc op 03 481 94 79.

Groetjes en tot binnenkort, De dinsdagploeg

46

Karekiet januari 2020

Beheerteam Jutse Plassen De strijd tegen de verwilging werd verder gezet.

Zowel het Beheerteam Kleine Nete als de firma Vandeputte – in het kader van hun jaarlijkse teambuildingactie - snelden ter hulp. Zo kon de Softrack op maandag 2/12 op een veilige manier verschillende stroken maaien.

In de zaal ‘De Juteneer’ kregen de leden van Samana op 29/9 de film van Julien Verheyen ‘ De 4 seizoenen van de Jutse Plassen’ te zien. Het werd erg gesmaakt!

Met vertegenwoordigers van de Provincie en de professionele terreinploeg hielden we eind november de jaarlijkse rondgang om het beheer verder te verfijnen.

De komende maanden staan er nog enkele beheerwerken op de agenda : enkele vensters zullen gemaakt worden om het open karakter van het gebied te garanderen en de oeverzwaluwendam zal terug een ‘kaal kopje’ krijgen in de hoop dat de Oeverzwaluwen het bij hun terugkomst uit het verre Afrika appreciëren.

Tenslotte nog even melden dat we de exoten die er voorkomen stilaan onder controle krijgen.

Beheerteam Grote Nete Op een mooie zaterdag einde september was er heel wat volk aanwezig bij mooi weer voor de jaarlijkse actie “Balder de boom in”. Er werd geplukt dat het een lieve lust was. Bovendien huldigden we de gloednieuwe schapenstal in ‘t Hutteke in. Een toffe dag met veel aandacht voor Natuurpunt.

Zie fotoreportages van beide activiteiten op blz. 51

Het beheerteam Grote Nete was gastheer en begeleider bij een sponsoractie waarbij een flink aantal personeelsleden van ABN Amro Bank 2500 bomen kwamen aanplanten in ons werkingsgebied nl. op een perceel aan de monding van de Gestelbeek.

Prachtig initiatief ten voordele van natuur voor de toekomst.

januari 2020 Karekiet

47

Opgekuiste slenk aan wandelpad Nazareth-Zuid

48

Karekiet januari 2020

Viersels Gebroekt

Bio hooi te koop We hebben nog een aantal pakjes droog hooi beschikbaar van de eerstse snee.

Dit kruidenrijk hooi uit eigen natuurgebied wordt erg geapprecieerd door paarden, ponys, bizons...

Bij interesse een email sturen met je gegevens naar : waldo.peeters@skynet.be

Hout voor werk.

De natuurgebieden die we in beheer hebben worden steeds groter, hierdoor zijn er ook meer beheerwerken. Wij krijgen hiervoor hulp van de professionele ploeg van Natuurpunt Mechelen, maar nog heel wat beheerwerken worden uitgevoerd door vrijwilligers. Om toch wat meer beheerwerken te kunnen uitvoeren richten we dit jaar nogmaals het project â&#x20AC;&#x153;Hout voor werkâ&#x20AC;? in. Het principe is eenvoudig, deelnemers voeren beheerwerken uit in ruil voor een partij brandhout op stam.

De deelnemer kan bijvoorbeeld komen meehelpen tijdens enkele werkdagen en krijgt nadien enkele kub brandhout op stam die hij mag verzagen en gratis meenemen. Of de deelnemer doet individueel beheerwerken en krijgt vervolgens hout op stam.

Mogelijke beheerwerken : maaien en afvoeren, exotenbestrijding, wilgenstruiken kappen, grachtjes ruimen, illegale koterij afbreken enz...

Kortom wie zich de komende jaren gratis wil verwarmen en de natuur een handje wil helpen mag contact opnemen met Waldo Peeters tel 0477 20 35 19 of waldo.peeters@skynet.be januari 2020 Karekiet

49

Gelezen / gezien

Lewis-Stempel J., 2019. Weideland, een jaar uit het leven van een weiland, Atlas Contact, Amsterdam/Antwerpen, 253 blz., ISBN 978 90 450 3700 4, € 22,99.

Weidelandvogels verdwijnen in hoog tempo door de intensiteit van het agrarisch landgebruik. Op korte termijn moeten de resterende goede weide- en akkervogelgebieden veilig gesteld worden. Op een langere termijn is een ander soort landbouw nodig. Een omslag in denken en doen is daarvoor noodzakelijk. Niet alleen bij boeren, maar ook bij voedselproducenten en consumenten. Om beter te begrijpen wat zich precies in een weideland afspeelt is dit boek onontbeerlijk.

John Lewis-Stempel is historicus en landbouwer.

Hij heeft al een vijftiental boeken uitgebracht. In Weideland neemt hij ons mee in de wondere wereld van planten en dieren. Hij observeerde een jaar lang het leven in en op zijn landgoed in Herefordshire. Dit boek legt haarfijn uit hoe planten en dieren zich verhouden, elkaar nodig hebben om te overleven maar ook bedreigd worden door de meedogenloze landbouwpraktijken.

Walter Belis Gagliano M., 2019. De stem van de plant, AnkhHermes, Utrecht, 190 blz., ISBN 978 90 2021579 3, € 22,5.

Pratende planten zal je nooit zien. Toch kunnen planten prima met elkaar en andere organismen communiceren. Hoe communiceren planten dan met elkaar?

Waarom communiceren planten eigenlijk? Aangezien een plant zich niet kan bewegen, kan hij onmogelijk wegrennen als hij wordt belaagd door schimmels of knagende beesten. Ook de vijand op een ‘traditionele manier’ verjagen zit er voor de plant niet in. Daarom hebben planten andere methodes ontwikkeld om af te rekenen met belagers. Zodra ongedierte, zoals een rups of mijt, zich vergrijpt aan hun takken of bladeren, maken veel planten giftige stoffen aan die de insecten niet lusten of zelfs doden. Als dat niet helpt, vragen planten versterking van buitenaf. Hoe dat precies werkt, wordt in dit boek haarfijn uitgelegd. Monica Gagliano wil ons botanisch bewustzijn vergroten en ons aanzetten om meer naar planten te luisteren.

Walter Belis

50

Karekiet januari 2020

Klees D., et al., 2019. De wolf is terug! eng of enerverend?, Kosmos Uitgevers, Utrecht/Antwerpen, 160 blz., ISBN 978 90 21573 711 7, € 17,5.

Posthumus R., 2019. Wolf, de terugkeer van een geniale jager, Noordboek Natuur, Gorredijk, 256 blz., ISBN 978 90 5615 546 9, € 25.

Als we terugdenken aan het sprookje roodkapje, dan is het imago van deze viervoeter bepaald niet positief. Hij werd onverbiddelijk gecatalogeerd als de boze en wrede wolf. Dat was het gevolg van een misvatting die lange tijd gekoesterd en stevig onderhouden werd. In die mate zelfs dat de wolf geheel werd uitgeroeid in onze contreien. De terugkeer van de wolf is goed nieuws en een teken dat de soort hier thuis hoort en ook dat het beter gaat met de biodiversiteit in Vlaanderen. Een wolf heeft immers nood aan grotere, aaneengesloten natuurgebieden. Na de laatste waarneming in ons land, in 1911, beginnen we opnieuw aan een nieuw tijdperk. Is de wolf welkom? Dat is een andere vraag. Hij heeft nog steeds het imago dat hij schapen aanvalt, wat maakt dat we bang zouden moeten zijn van de wolf. Maar de wolf is niet de agressieve veelvraat uit de sprookjeswereld. Het is een schuw dier dat elk menselijk contact vermijdt.

In De wolf is terug! beantwoorden enkele wolvendeskundigen alle vragen die zouden kunnen rijzen omtrent onze relatie met de wolf. Of is het eerder de ongerepte natuur die ons angst inboezemt? In Wolf, de terugkeer van een jager gaat biologe Roelke Posthumus dieper in op de ecologie van dit zoogdier. Het doorzettingsvermogen van de wolf tijdens het jagen, zijn tactiek om vijanden te ontwijken en het sociaal contact binnen een roedel, het zal ons altijd blijven fascineren.

Walter Belis

Een interessant natuurboek gelezen, een prachtige natuurfilm gezien, leuk of leerrijk materiaal gekocht ? Laat het ons weten, schrijf een recensie, stuur een foto,... Laat de andere NP-leden ook kennis maken met mooie boeken, films en materiaal waaraan u veel genoegen beleefde.

Doorlopende fondsenwervingsacties !

BRANDHOUT

Momenteel verkrijgbaar bij onze voorzitter: verschillende m3 gekliefd en gestapeld brandhout aan prijzen van 50 tot 65 euro/m3 Ook droog brandhout verkrijgbaar tegen meerprijs! marc.vermylen@natuurpunt-wielewaal.be In het Goor en de Steenbeemden mag er nog heel wat gedund worden in onze bossen.

Op die manier krijgen we mooie toekomstbomen voor de volgende generaties.

Brandhout op stam uit dunningen prijs 15 à 25 euro per kub zelf te vellen en verzagen info : waldo.peeters@skynet.be 0477 20 35 19

Kroonkurkenactie.

Onze langlopende actie om kroonkurken te verzamelen loopt nog steeds en brengt nog geregeld wat geld in het laatje. Dus als je een mogelijkheid

ziet om aan een wat grotere lading kroonkurken te geraken, mag en kan dit nog steeds afgeleverd worden aan de oprit van volgend adres : Koen Kerremans - Molenlei 74 - 2590 Berlaar Tel : 03 482 38 31 - GSM: 0476 35 41 43 email: koen.kerremans@natuurpunt-wielewaal.be

Dringende vraag daarbij: gelieve de kroonkurken zeker niet in kartonnen dozen af te zetten want als het vochtig is vallen die gewoon in mekaar. Dus graag afleveren in plastic zakken ( er liggen meestal ook enkele zakken klaar vooraan de oprit om de kroonkurken in over te kappen indien ze vervoerd zijn in kartonnen dozen of papieren zakken .)

Wij bakken een heel jaar door onze eigen unieke Wielewaalspeculaas .

Deze bestaat in twee vormen : in de vorm van een Ransuiltje of met de Karekiet en het NP-logo als ‘opdruk’. Beide speculazen wegen ongeveer 100 gram. We maken ze van volwaardige ingrediënten: biologisch voltarwemeel, ongeraffineerde rietsuiker, een scharreleitje en bioplantaardige margarine. Het geheim van de speculaaskruiden maakt het geheel af! Het geheel kost €1,4/speculaas.

Vanaf nu verpakt in biologisch afbreekbaar materiaal.

Geen plastic meer.

Gans het jaar bestelbaar! Dus : als je eens lekker/gezond wil eten en iets anders wil serveren dan taart op een feestje… één adres : Marc Vermylen 03 481 94 79!

SMUL GEZOND EN LEKKER EN

STEUN DE NATUUR IN EIGEN STREEK!

Ook onze afdeling biedt een aantal mooie broedpotten aan (via infostand of bestuurslid)

Infostand op vele activiteiten Steun onze fondsenwervingsactie: APPELSAP UIT EIGEN NATUURGEBIED! Al vele jaren verkopen we ambachtelijk geoogst appelsap uit spuitvrije boomgaarden. Dat kennen we wel van op vergaderingen, spaghettidagen en andere evenementen.

MAAR NU HEBBEN WE EEN PRIMEUR! Het Beheerteam Grote Nete plantte jaren geleden een boomgaard aan in Berlaar op één van de percelen van ons natuurgebied ’t Hutteke. Vorig jaar leverden de hoogstamappelbomen ruim een half ton appelen op waarvan we appelsap maakten. Dank aan alle helpers die de handen uit de mouwen staken bij plukken, vervoer, hakselen, persen, pasteuriseren, bottelen, stockeren. Een heel proces maar erg interessant én leerrijk!

APPELSAP UIT EIGEN NATUURGEBIED wordt dus nu aangeboden in glazen flessen van telkens 1 liter inhoud tegen € 4 / fles ( €0,5 leeggoed inbegrepen) en in 3-literboxen : €10.

Zeker een 7-tal appelsoorten werden gebruikt om dit superlekker sap te bekomen.

BESTEL EN DRINK DUS GEZOND én LEKKER APPELSAP en STEUN ZO DE NATUUR IN EIGEN STREEK Marc ( 03 481 94 79) januari 2020 Karekiet

51

Onderstaande rooster verbergt de volgende organismen: aalscholver, aardster, adelaarsvaren, akelei, baars, blauwborst, driedistel, dwergmuis, engelwortel, ereprijs, gageleer, gele plomp, giebel, grutto, hengel, hop, ijsvogel, keep, koolbladroller, kramsvogel, mantelmeeuw, maretak, meerval, moederkoren, moeraskartelblad, okkernoot, olm, otter, patrijs, raaf, raket, reigersbek, ringmus, roek, roerdomp, rotgans, sabelsprinkhaan, sleedoorn, smient, snor, snoek,spar, steltloper, topper, toverhazelaar, vos, wederik, wegslak, wezel, woelrat, zalm, zilvermeeuw en zilverreiger.

Alle organismen staan door elkaar en in alle richtingen en kunnen gemeenschappelijke letters delen. Heb je ze ontdekt, dan verschijnen twee zoogdieren… of toch maar een. Succes!

PUZZEL

Gevonden? Stuur je antwoord (met je adres !) voor 20 februari naar Clark Peeters, Schranshoeveweg 18 A, 2520 Ranst of mail het naar clark_peeters@hotmail.com.

Frie Verwerft uit Kessel vond het GIRAFJE op de Kesselse Heide. Zij kan weldra genieten van een fles biowijn geschonken door Axybel Wines, Beemdweg 7 te Kessel. Met dank aan de onschuldige hand.

Gezondheid Frie!

Karekiet ook digitaal (en in “full-colour”) beschikbaar.

Probeer het ook eens: wie toegang heeft tot internet kan zijn Karekiet nu van overal rustig bekijken en lezen. En om het nog aantrekkelijker te maken is de digitale versie volledig in kleur (terwijl dit voor de gedrukte versie nu juist wat te duur uitvalt).

Hoe krijg ik toegang tot de digitale versie: 1) ga via internet naar de website www.issuu.com 2) tik bovenaan in het veld ‘search issuu’ (naast symbool vergrootglas) het woord Karekiet 3) indien er meerdere mogelijkheden worden aangeboden, kies gewoon Karekiet (zonder meer) 4) je ziet een aantal uitgaven van de Karekiet staan en kiest de Karekiet die je wil lezen door er op te klikken 5) vergroot eventueel het scherm door te klikken op het icoontje rechts onderaan en wil je het nog groter zien, dubbelklik dan op de bladzijde en beweeg de bladzijde door ze met de cursor vast te nemen (hier terug uitgaan doe je door opnieuw te dubbelklikken) 6) blader door de Karekiet met de pijltjes op het scherm (links en rechts) 7) druk ESC om terug te gaan 8) bij beëindigen gewoon de website sluiten.

Veel kleurrijk leesplezier !

52

Karekiet januari 2020

Algemene info

Natuurpunt vzw Natuurpunt (opgericht in 2001) is de fusie van vereniging De Wielewaal vzw (opgericht in 1933) en Natuurreservaten vzw (opgericht in 1953).

De vereniging heeft 110.000 leden (gezinnen), 170 afdelingen en ruim 24.000 ha natuurgebied in beheer.

Natuurpunt afdeling De Wielewaal: (voorheen de afdelingen Regio Lier en Ranst) opgericht in 1947.

Grondgebied: Lier met Koningshooikt, Nijlen met Kessel en Bevel, Berlaar, Zandhoven met Massenhoven, Viersel, Pulle, en Pulderbos, Broechem en Emblem (deelgemeenten van Ranst).

Wij bieden: Talrijke uitstappen, dia-avonden, cursussen, kleine en grote reizen, beheerwerk en nog veel meer...

Word lid door storting van € 30 op rek. nr. 230-0044233-21 (IBAN: BE17 2300 0442 3321, BIC: GEBABEBB) van Natuurpunt Coxiestraat 11 2800 Mechelen. Gans het gezin is lid en verzekerd BA. U wordt steunend lid door betaling van € 30 bovenop het lidmaatschap.

Info over bepaalde deelfacetten van de natuur is mogelijk via abonnement op extra tijdschriften.

Tel. Natuurpunt centrale Mechelen 015 29 72 20 Ruilnummers: Marc Vermylen Vogelzangstraat 21 2560 Nijlen Tel. 03 481 94 79

KAREKIET INFO Abonnement: Leden van Natuurpunt afdeling De Wielewaal ontvangen automatisch de Karekiet, leden van andere afdelingen schrijven hiervoor € 6.00 over op het afdelingsrekeningnummer van NP-afdeling “De Wielewaal” te Lier met vermelding ‘Karekiet 2019’ . Deze Karekiet werd gedrukt door Drukkerij De Bie in Duffel.

Bankrekeningnummer van de afdeling BE84 8802 9892 6159 U steunt ons: rek. nr. BE56 2930 2120 7588 met vermelding: Nr. 3711 : reservatenfonds - Nr. 7250 : reservatenfonds Kleine-Netevallei - Nr. 7251 : reservatenfonds Beneden-Netevallei (Anderstad) - Nz. 7786 : reservatenfonds Jutse Plasen( Koningshooikt) - Nr. 7192 : reservatenfonds Grote-Netevallei - Nr. 7782 : reservatenfonds Bossen van de Lachenebeek (giften vanaf 40 euro geven recht op een fiscaal attest) Adreswijzigingen: altijd melden aan Lindsay Otten ( zie onder contact)

Website van de afdeling: www.natuurpuntdewielewaal.be Overtuig familie, vrienden en kennissen dat een lidmaatschap van Natuurpunt bijdraagt aan het behoud van natuur in Vlaanderen. Meer financiële middelen voor Natuurpunt maken het immers mogelijk meer natuurgebieden aan te kopen, te beheren met het oog op het behoud van biodiversiteit en gedeeltelijk open te stellen voor iedereen die van de natuur wenst te genieten !!!

Aan deze en de vorige Karekiet werkten mee (waarvoor hartelijk dank) : - allen die tekeningen en foto’s bezorgden aan de redactie.

- de opstellers van de activiteitenkalender en de indieners van de artikels.

- de deelnemers aan de zgn. plakavond van de Karekiet - de vele bussers van ons afdelingstijdschrift die ons vele euro’s besparen aan postzegels.

- diegenen die het nalezen op fouten voor hun rekening namen.

- de ganse redactieploeg die nog altijd extra krachten kan gebruiken.

Deadline volgende Karekiet: 20 februari - programma en artikels bij Paul De Haes, onze secretaris (zie adres en emailadres onder contact) - foto’s en tekeningen naar Sonja Mariën:

sonja.marien@skynet.be

met kopie aan hugo.van.aert@telenet.be OPGELET! • foto’s maken aan hoogst mogelijke resolutie en best doorsturen via www.wetransfer.com • meld bij foto’s onderwerp en fotograaf

januari 2020 Karekiet

53

Bestuur en werkgroepen

Contactpersonen van afdeling De Wielewaal Voorzitter:

Marc Vermylen, Vogelzangstraat 21, 2560 Nijlen Tel. 03 481 94 79 - e-mail: kristine.marc@skynet.be Lid Milieuraad Nijlen, infostand

Secretaris:

Paul De Haes, Boechoutselei 37, 2640 Mortsel Tel. 03 455 57 99 - e-mail: haesjes@telenet.be Programmering

Penningmeester:

Lieve Mariën & Leo Vaes, Bist 2A, 2500 Lier Tel. 03 480 97 42 - e-mail: leo.lieve@telenet.be

Ledenadministratie:

Lindsay Otten, 03 411 28 53 - e-mail: lindsay.o@telenet.be

Redactie Karekiet:

Hugo Van Aert, 03 484 49 22 - email: hugo.van.aert@telenet.be Sonja Mariën, 03 484 54 07 - email: sonja.marien@skynet.be

Coördinator Kern Zandhoven: Rudy Van Cleuvenbergen, 03 464 05 57 - rudy.vancleuvenbergen@skynet.be Website:

Marc Lambrechts, email: marclambrechts@telenet .be Olivier Olyslaegers, email: olivier.olyslaegers@gmail.com

Beheerteams:

Beneden-Netevallei Luc Swaegers 03 488 24 55 - e-mail: luc.swaegers@skynet.be

Grote-Nete

Alice Maes

Kleine Netevallei

Marc Vermylen zie hierboven

Jutse Plassen

Kristin Mortelmans 0497 07 86 76 - email: kristin.mortelmans@gmail.com

Brede Zeyp

Werkgroepen:

e-mail: kristine.marc@skynet.be

Beheerteam: Maarten Cuvelier, Gerhard Smets en Sonja Van Loock e-mail: bredezeyp@gmail.com

Educatie , Plantenwerkgroep en Gidsenwerking Kristine Wuyts 03 481 94 79 - e-mail: kristine.marc@skynet.be

0472 39 08 15 - e-mail: alice.maes2@telenet.be

Luscinia (Vogelwerkgroep ) Filip Christiaens, 0474/55 63 15 - email: filip_chr@hotmail.com

Vlinders Robin Vermylen, 03 481 94 79 - e-mail: robinvermylen77@gmail.com

Infostand:

Ann Willems en Dirk Van Haver, 0495 49 26 91 - email: ann.willems1210@telenet.be

Beheer materiaalloods:

Waldo Peeters, 0477 20 35 19- e-mail: waldo.peeters@skynet.be

Milieu-en klimaatraad Zandhoven

Lutgart De Bie - email: lutgartdebie@gmail.com Steven Sels - e-mail: steven.sels@scarlet.be

Milieuraad Lier:

Cultuurraad Lier:

Willy Goyvaerts, 03 480 25 32 - e-mail: willy.goyvaerts3@telenet.be Tania Van Leeckwyck en Luc Swaegers (tevens Gecoro en Regionaal Landschap Rivierenland) Marc Huybrechts, 0483 36 21 92 - email: swaggy@skynet.be

Opvangcentrum voor Vogels en Wilde Dieren: VOC Neteland

Langstraat 29/1, 2270 Herenthout Tel: 014 51 40 41

Plaatselijke contactpersoon: Seppe Sebreghts 0497 58 52 54

Voc.herenthout@vogelbescherming.be — www.vocherenthout.be

54

Omgeving Zomerklokje aan Bollaak @ Leo Vaes Karekiet januari 2020

Boomplantactie aan Gestelbeek

ABN Amro Bank sponsorde aankoop van 2500 bomem en personeelsleden van de bank kwamen onderbegleiding van ons Beheerteam Grote Nete de bomen aanplanten aan de Gestelbeek in Berlaar!

Balder de boom in

Jaarlijkse fruitplukactie in Berlaar en inhuldiging van de nieuwe schapenstal.

Fotoâ&#x20AC;&#x2122;s: Leo Vaes januari 2020 Karekiet

55

P206145 - AFGIFTEKANTOOR: NIJLEN V.U. Hugo Van Aert De Linden 34, 2240 Zandhoven tel. 03 484 49 22

Wandelen en genieten van de natuur in de winter

BelgiĂŤ - Belgique P.B. 2560 Nijlen 8/4570

12/01

Frisse Neuzen wandeling in Emblem / Kessel

28/03

Wandeling Nazareth-Zuid

25/01 Korstmossenwandeling in Nijlen

26/01 Wandeling in vallei v/h Merkske

01/02 Nieuwjaarswandeling in Lovenhoek

07/03 Knoppenwandeling in de Steenbeemden 15/02 Sneeuwklokjeswandeling in Lier Voor meer informatie over deze wandelingen, kijk in de activiteitenkalender p. 4-7

Karekiet januari 2020

chloorarm papier

09/02 Frisseneuzenwandeling in Viersels Gebroekt