Samen maken we de buurt - in Overstegen - 3 -

'Samen maken we de buurt!'

Overstegen

17

Colofon

Teksten: Eelco Visser

Ontwerp en vormgeving: Coert de Boe

Beelden: Eelco Visser, Nicole van Vonno en geïnterviewden

Drukwerk: Drukwerkdeal

3 > Voorwoord Martijn de Witt (Buurtplein)

4 > Zoveel te doen in Overstegen

6 > Wijkagent Janneke Rensing verlaat Overstegen op het hoogtepunt

“Voor mij is het belangrijkste succes dat iedereen, jong en oud, weer zin heeft om mee te doen met activiteiten. Dat iedereen komt. En dat iedereen prettig woont en leeft in de wijk.”

8 > Verslag Pas-op-de-plaats-gesprek bewoners

“Het goede contact in de flat groeit verder door. Sterker nog; het is inmiddels prettig uit de hand gelopen. We zijn met veertig gezinnen van verschillende pluimage en iedereen hoort erbij. Er komen nu veel verschillende dingen bij elkaar en alles heeft zijn pracht en praal.”

12 > ABCD POSTER

14 > Verschillende bewonersinitiatieven ontmoeten elkaar in Natuurpark Overstegen

Bewoners Coby en Marion melden direct dat ze de keet wel willen hebben als deze weggaat. Voor op de Palettuin. Die mogelijkheden, om assets van elkaar te ontdekken en delen, ontstaan alleen als je elkaar ontmoet en leert kennen!

17 > Bewoners Angela en Jochem opdrachtgevers van leerlingen Technasium

“Angela en Jochem zijn experts op het gebied van de kinderen voor wie de leerlingen gaan ontwerpen. Zij hebben kennis waarover leerlingen niet beschikken, maar die ze wel nodig hebben.”

19 > Bewoners van de Caenstraat bespreken wat er in hun wijk is gebeurd en veranderd

Als bewoners samen praten over hun buurt, gaat het niet over overlast. Het gaat over de moestuin en de wens dat het snel weer langer licht wordt ‘s avonds. Over het samenspelen van de kinderen en talloze voorbeelden waarbij buren elkaar hebben bijgestaan.

22 > Rody Poelhuis en zijn ‘ABCD’tje in Overstegen’

“Het eigenaarschap is en blijft bij de bewoners. Dat is wat er nu gebeurt. De bewoners pakken zelf een rol! Eerst rondom een initiatief, maar vervolgens zetten ze ook samen de schouders onder andere dingen. Tussen mensen ontstaat er van alles. Ze gaan elkaar verder helpen en tot steun zijn.”

"ABCD gaat om positief verbinden"

ABCD is wereldwijd de meest uitgewerkte vorm van gemeenschapsversterkend werken. Daar wordt nu in Overstegen werk van gemaakt. Uniek is dat de organisaties die er samenwerken in het wijknetwerk hier samen voor hebben gekozen. En zich in korte tijd een andere manier van samenwerken eigen hebben gemaakt. Met elkaar én bewoners in de wijk.

Buurtcoach Martijn de Witt van Buurtplein is een van deze beroepskrachten. Ondanks dat zijn tongval zijn Nijmeegse roots verraadt, werkt hij al ruim 20 jaar in de wijk Overstegen.

“Ik vind Overstegen een harstikke mooie wijk. Er wonen hier veel verschillende mensen en je komt met allerlei culturen en achtergronden in aanraking. Ik vind het interessant om me daarin te verdiepen. Een tijdje terug kwam dat samen, toen we met z’n allen bij Homespot op een cultuurmarkt stonden. Overstegen is een bruisende wijk, die de laatste tijd gelukkig weer een stuk positiever in het nieuws komt.

Ik startte hier 20 jaar geleden in de Daele als sociaalcultureel werker. We organiseerden toen samen met bewoners veel activiteiten om vroegtijdig en positief contact te maken met kinderen en hun ouders. Ik vind het belangrijk om mensen niet pas te leren kennen als er iets aan de hand is. Als je het eerste contact met jongeren hebt als ze lekker voetballen, dan kan het gesprek gaan over wat ze allemaal in hun vrije tijd doen. Dan ontstaat er een goed en vertrouwd contact en zijn de jongeren veel beter aanspreekbaar als er eens iets speelt. Dat vind ik ook mooi aan werken vanuit ABCD. Dat gaat om positief verbinden.

Mensen krijgen zo meer begrip voor elkaar, wat een positieve invloed op de buurt heeft.

Met werken vanuit ABCD was ik bekend, het kwam bij mij op de opleiding al voorbij. Dus toen in het wijknetwerk werd voorgesteld om op die manier te gaan samenwerken, was ik enthousiast. Het heeft geholpen dat we dit met verschillende organisaties samen zijn gaan doen. Maar ook dat verschillende beroepskrachten, zoals mijn collega Susan en ikzelf, al lang in Overstegen werken. Doordat we de wijk kennen, hebben we wijkverbinder Nicole snel in contact kunnen brengen met bepaalde bewoners en groepen. Anders had de aanpak vast ook resultaat gehad, maar niet zo snel als nu. Het is mooi dat Nicole tijd heeft gekregen om verbindingen te leggen in de wijk. Want die hebben wij niet. Wel mogen wij vanuit Buurtplein de komende tijd weer meer aan samenlevingsontwikkeling doen. Dat vind ik een mooie ontwikkeling.”

> ONTMOETEN: BRENg MENSEN BIJ ElkAAR

“Het is hier weer net zo gezellig als vroeger!”

kerst, kerstukjes en samen oliebollen bakken

> BEWONERS lEIDEN DE VERANDERINg!

> ONTMOETEN: BRENg MENSEN BIJ ElkAAR

Op 28 en 29 december waren er feestelijke bijeenkomsten op het plein bij Homespot en in de Daele. De rode draad in de gesprekken was dat er zoveel is veranderd in de wijk. Vorig jaar hadden veel bewoners helemaal geen zin in een Pleinfeest. Nu staan ze gezellig oliebollen te bakken voor de buurt. Om ze op te eten met de jongeren om wie vorig jaar nog zo veel was te doen. De sfeer in Overstegen is echt veranderd.

De kerstactiviteiten beginnen al op 21 december. In Homespot stalt Ina een tas vol materialen uit. Oase, bordjes, kerstballetjes, mos en takken; alles is aanwezig voor een spectaculair kerststukje. Koffie, thee en kerstkransjes maken het pre­kerstfeest compleet.

kerstpakketten

Ik besluit vandaag niet alleen te schrijven, maar om mee te doen. Kijken of ik mijn thuisfront nog trots kan krijgen; ik sta niet echt bekend om mijn handigheid. Jovanka van Homespot vertelt nog dat ze met de tieners kerstpakketten heeft gemaakt voor tien gezinnen in de buurt die wel wat leuks kunnen gebruiken. Buurtplein heeft ze, vanuit de contacten in de buurt, uitgekozen en gaat de pakketten overhandigen. De tiener hebben er veel aandacht aan besteed. Alles zit in schitterende, grote tassen die kerstsfeer uitademen. Die komen vast goed terecht! Wijkverbinder

Nicole is er ook. Ze is zichtbaar blij. Dat blijkt een reden te hebben. “Een aantal buurtbewoners dat met kerst vorig jaar nog met weinig plezier in de wijk woonde, gaat nu op 28 december oliebollen bakken op het plein bij OBS Overstegen,” vertelt ze. “Dat geeft maar aan hoeveel er in een jaar is veranderd in de wijk.” Na een uur heeft Ina een prachtig kerststukje gemaakt. En ik? Ik heb iets gemaakt wat ik mee naar huis mag nemen. Onderweg van Homespot naar de auto zie ik veel bewoners toch wat lacherig naar mijn creatie kijken. Ach; ik heb mijn best gedaan en het was gezellig!

Volgend jaar weer een Pleinfeest!

Op 28 december is het, net als met Burendag in september, beroerd weer. Alsof de weergoden het nieuwe elan in de buurt steeds weer op de proef willen stellen. Het deert de bewoners niet. Ze vieren met zo’n 80 a 100 mensen sterk hun Pleinfeest. Bewoners, de tieners van Homespot, de jongeren uit de buurt en hun ouders vormen een mooi en divers gezelschap. Samen bakken ze poffertjes en oliebollen en spelen ze spelletjes. Er wordt mooi gezongen, er is cake, er brandt een vuurtje en de kraampjes en partytenten bieden uitkomst tegen het slechte weer. Nicole volgde er wat gesprekken. “Steeds ging het weer over het verschil met vorig jaar. Dat was hét gesprek van de middag. Dat het zo relaxed is en de overlast verleden tijd lijkt. Echt mooi om te horen. Volgend jaar willen ze weer een Pleinfeest!”

Balletjes rollen

Een dag later is het van hetzelfde laken een pak. Met als grote verschil dat de activiteit deze keer in de Daele is. Lekker binnen dus. Er zijn opnieuw veel bewoners. De mensen van het MAC (Maatschappelijke Activeringscentrum) bakken, samen met twee jongeren die zich spontaan aanmelden, oliebollen. Nicole spreekt nog even kort met buurtbewoner Daan Bod. “Hij vond het weer net zo gezellig als vroeger. En proefde weer een beetje de sfeer van het oude buurt­ en clubhuiswerk van de jaren ‘70. Een mooie opmerking, want de kracht van ontmoeting heeft geen houdbaarheidsdatum. Er was veel aanloop en de bewoners vonden het hartstikke gezellig! Ook het Team Ontmoeting was er. Dat zijn bewoners uit heel Doetinchem die verbinding hebben met de Stadskamer. We gaan komend jaar samen kijken wat er op de Daele nog meer kan gebeuren om ontmoeting te stimuleren. Dat vindt Jan Wassink van de Daele mooi. Die zegt altijd dat het hier ieder uur van de dag uit zijn voegen moet barsten!” Het waren twee middagen boordevol ontmoetingen. Waarbij Homespot en de mensen van het MAC weer van alles in de buurt in gang hebben gezet. Want als je elkaar maar ontmoet, gaan er balletjes rollen. En dan kan van het een het ander komen!

Janneke heeft het afgelopen jaar op veel manieren indruk gemaakt, maar niet in de laatste plaats met haar taartenbakkerij. Liefst twee keer mochten haar collega’s in het wijknetwerk proeven van zelfgemaakte Bokkenpootjestaart. Die taart staat symbool voor het laatste jaar in Overstegen. Waarin er taart was om iets te vieren, maar taart ook diende om mensen te verbinden. En samen taart eten ineens onderdeel van haar werk werd.

Meer dan alleen brandjes blussen

Al op de middelbare school besloot Janneke dat ze bij de politie wilde. Slechts 19 was ze, toen ze de regio uit wilde en ging werken als agent in een grote stad. “Dat werd Tilburg. Destijds was het een bewuste keuze om uit Lichtenvoorde te vertrekken. Maar toen ik juist daar de liefde vond, wilde ik ook graag weer terugkeren. Het werd in eerste instantie Zevenaar. Toen kwamen er kinderen en in 2015 ging ik aan de slag als wijkagent in Overstegen. Wat me in die functie vooral aansprak, was het

“Als je met elkaar in gesprek blijft, ga je elkaar snappen en krijg je dingen voor elkaar"

Wijkagent Janneke Rensing verlaat Overstegen met een goed gevoel

“Het onderlinge contact in de buurt is nu compleet anders”

Wijkagent Janneke Rensing heeft na ruim zeven jaar afscheid genomen van Overstegen. Voor haar ‘de mooiste wijk van Doetinchem’, met al het groen, de vele voorzieningen en de plek dichtbij het centrum én alle uitvalswegen. Janneke blikt terug op een bijzondere tijd waarin ze de waarde van samenwerken ondervond. Ze geeft het stokje door aan haar opvolger in de wijk, Richard Ticheloven.

contact met mensen, de samenwerking met anderen en het samen kunnen voorkomen van erger. Deze functie bood meer diepgang dan alleen brandjes blussen.” Janneke heeft een aantal bijzondere jaren achter de rug. Wat ze vooral meeneemt is de kracht van samenwerken. “Samen kun je echt bouwen. Ik heb in Overstegen in een fijn netwerk mogen werken. Er zijn ook echt casussen geweest waar we samen successen hebben geboekt. Met als resultaat bijvoorbeeld dat iemand door ons ingrijpen uiteindelijk niet in de criminaliteit is beland.”

Samen uit impasse

Iets waar ze ook altijd met warme gevoelens aan zal terugdenken, is de ABCD ­aanpak rondom de Houtsmastraat. “We zijn daar op een gegeven moment met z’n allen, bewoners en beroepskrachten, in een impasse geraakt. Maar door op een andere manier te gaan samenwerken, zijn we er samen ook uitgekomen. Het onderlinge contact is compleet anders nu. Er komen wel eens jongeren naar me toe die vragen dan: ‘Hoe is het met jou, mevrouw?’ We hebben dingen opgebouwd en dat vertaalt zich nu positief. Ik kom, als wijkagent, ook regelmatig in de wijk als het er goed gaat. Bijvoorbeeld bij een bewonersavond van Sité. Laatst hadden wijkverbinder Nicole en ik zelfs het idee om met een groep jongeren de Bokkenpootjes­taart te gaan bakken. Daar is het niet meer van gekomen, maar het kán nu wel.

Zo ontstaat er een heel ander contact en associëren bewoners de politie ook met andere dingen dan overlast en andere narigheid.”

Iedereen doet weer mee

Janneke heeft het altijd belangrijk gevonden om haar collega’s in de aanpak mee te nemen. “Als je met elkaar in gesprek blijft, ga je elkaar snappen en krijg je dingen voor elkaar. Dan snappen ze beter waarom ik doe wat ik doe in de wijk. Als collega's dan wel eens meelopen in de wijk, zien ze zelf wat dat oplevert. Hoe de bejegening is veranderd.” Net als voor veel bewoners was Zomerstegen, het activiteitenprogramma voor en door bewoners in de zomer van 2022, ook voor Janneke het kantelpunt in de aanpak. “De zomer ervoor waren er nog overlastmeldingen met jongeren. Maar deze zomer was het in dat opzicht rustig. Er waren veel activiteiten en de sfeer was echt anders. De aanpak leverde dus al snel een kentering op. Voor mij is het belangrijkste succes dat iedereen, jong en oud, weer zin heeft om mee te doen met activiteiten. Dat iedereen komt. En dat iedereen prettig woont en leeft in de wijk.” Ze heeft nog wel een boodschap voor Richard, die het stokje van haar overneemt. “Ja, ik wens hem heel veel werkplezier in Overstegen toe. En hoop dat hij net zo veel vruchten plukt van de onderlinge samenwerking als ik heb gedaan.”

> DEEl DE VERHAlEN

Bewoners

“Het is hier inmiddels prettig uit de hand gelopen!”

> kIJk SAMEN VOORUIT

> BEWONERS lEIDEN DE VERANDERINg!

> ONTMOETEN: BRENg MENSEN BIJ ElkAAR

Op 14 december troffen de bewoners elkaar in de Daele voor een ‘Pas op de plaats-gesprek’. Daar spraken ze, met gespreksleider Birgit Oelkers, samen over alles wat er in 2022 is gebeurd en veranderd. Over wat hen daarbij het meest heeft geraakt en welke betekenis het voor henzelf en Overstegen heeft gehad. Maar ook over hoe ze verder willen.

Waar de bewoners het de hele avond over eens zijn: de sfeer in de wijk is een stuk beter geworden. Allerlei kleine en grote gebeurtenissen, activiteiten en ontmoetingen hebben daaraan bijgedragen. Net als de komst van wijkverbinder Nicole. Die mensen met elkaar begon te verbinden, ook als dat niet zo gemakkelijk leek. En de nieuwe manier waarop buurtprofessionals van Buurtplein, Buha en Sité met elkaar én de bewoners gingen samenwerken. Door dat alles is er nu meer reuring in de wijk. De sfeer is goed, zelfs bruisend, en de overlast verdwenen.

‘Hun Overstegen’

Er is enorm veel gebeurd in 2022. Dat blijkt wel als bewoners de tientallen activiteiten waarbij ze betrokken zijn opschrijven. Waarbij op een briefje ‘alle activiteiten tijdens Zomerstegen’ staat. Om maar aan te geven dat het er eigenlijk nog veel meer zijn. Wethouder Hans Dales, die net als zijn collega wethouder Patrick Moors ook aanwezig is, vat het aan het einde van de avond kernachtig samen: “De bewoners hebben de buurt teruggepakt. Het is weer ‘hun Overstegen’. Wat in korte tijd is ontstaan, is ongelooflijk.

En dit groeit door, daar ben ik van overtuigd.” Dat zijn de bewoners ook. Ze hebben dan ook ervaren wat hun inspanningen en het op een andere manier samenwerken met elkaar en buurtprofessionals heeft opgeleverd. Voor de bewoners aan de Houtsmastraat bijvoorbeeld. “Het goede contact in de flat groeit verder door. Sterker nog; het is

inmiddels prettig uit de hand gelopen. We zijn met veertig gezinnen van verschillende pluimage en iedereen hoort erbij. Er komen nu veel verschillende dingen bij elkaar en alles heeft zijn pracht en praal. Maar het moet aandacht houden, anders ontstaan er eilandjes. We moeten het samen water blijven geven. Want als je het contact verliest, sta je met 3­0 achter.”

Van het een komt het ander

Het contact tussen (groepen) bewoners is van groot belang. Zo kwamen bijvoorbeeld ook ‘de buren’ uit Noord in beeld. Die werden door buurtcoach Susan, die al tien jaar actief is in de buurt, en wijkverbinder Nicole gekoppeld aan bewoners in Overstegen. Bewoner Marjolein organiseerde hierna een Meidenavond in de Daele voor meiden uit Noord en Overstegen. “Zo voelde het ook; er was

een groep uit Noord en een uit Overstegen. Maar nu zijn ze er echt samen! Doordat ze elkaar hebben leren kennen. Terwijl ze voorheen vaak botsten als ze elkaar buiten tegenkwamen.” Marjolein en andere bewoners hebben in een half jaar tijd vervolgens nog veel meer georganiseerd.

Bijna 70 kinderen deden aan die activiteiten mee. Dat is ‘van het een komt het ander’; een belangrijk principe bij werken vanuit ABCD. Dat vang je niet in cijfers, je kunt het niet plannen, het ontstaat in de buurt. Als je elkaar kent, weet je wat er gebeurt en daarop kun je dan weer verder bouwen. Dat ontstaat alleen in contact.

Begin met iets kleins en ga het doen

Ook de buurtprofessionals staan, sinds ze gezamenlijk vanuit ABCD werken, met meer plezier in hun werk.

Houkelien van Sité ervaart dat beroepskrachten onderling meer dezelfde taal spreken. “Iedereen doet iets met een andere opdracht, maar wil nu hetzelfde. Dat betekent dat we samen sneller kunnen schakelen en handelen. En dat doen we steeds ter ondersteuning van wat er groeit en bloeit in de buurt.” Dat is iets wat bewoner Han onderschrijft. “Het contact met de gemeente en organisaties is echt verbeterd. Organisaties staan veel meer open voor onze ideeën. Er is medewerking, zo van ‘we komen kijken, goed idee’. Het is nu ‘ja en’ in plaats van ‘ja maar’.” Han woont sinds 1996 in de buurt en geniet enorm van al het nieuwe contact dat is ontstaan. Bewoner Jessica is daarbij een belangrijk ‘vonkje’ geweest. Ze vertelt over hoe de brand in de flat aan de Caenstraat haar heeft geholpen richting liefde, respect en erkenning. Het contact met anderen als warme deken. Zo is ook voor haar van alles gaan rollen. Ze organiseerde Pasen, nadat ze zelf Albert

Heijn als sponsor had binnengehaald. Met flatbewoners gingen ze eieren verstoppen voor de kinderen, terwijl de ouderen in de eerste twee flatgebouwen konden meekijken. Ze organiseerde een Vossenjacht. Maakte koekjes en cakejes met mensen om ze samen op te eten. Zo bracht ze steeds meer buren bij elkaar. ‘Je vergeet het Koffie­ en thee uurtje nog’, vult haar dochter aan. Iedere dag doet Jessica dat voor één van de zes flats; zondag is rustdag. En toen kwam dus het idee van de moestuin en het contact met Nicole. Nu zien de flatbewoners steeds meer kansen. Er sluiten ook steeds meer mensen aan. Het geeft Jessica vleugels. Haar tip? Begin met iets kleins en ga dat gewoon doen. ‘Zin in een kopje koffie of thee?’ Dat kleine, elkaar groeten, dat helpt naar een volgende stap.

Radijsjes

De bewoners gaan die volgende stappen zeker zetten. Nicole vindt die spirit typerend voor Overstegen. “Er is hier zoveel potentie onder de oppervlakte aanwezig; iets heeft vaak maar een heel klein zetje nodig. Om in de termen van de moestuin te blijven: Overstegen is eigenlijk als radijsjes! Een warm bad als je ervoor open staat. Geen plek voor projecten die stoppen of aflopen.” Han vult dat aan: “Sterker nog, we gaan alleen maar uitbreiden!” De bewoners doen iets vanuit zichzelf, omdat ze het leuk of belangrijk vinden. Dan zijn de enthousiaste reacties van buurtgenoten heel fijn. Voor het vervolg willen de bewoners blijven werken

‘Van het een komt het ander’; een belangrijk principe bij werken vanuit ABCD

"Begin met iets kleins en ga dat gewoon doen"

aan de onderlinge verbondenheid; met elkaar en de buurtprofessionals. Om te weten waarmee iedereen bezig is en wat er speelt. Het helpt dan als je letterlijk bij elkaar gaat stilstaan. Zoals Marion ooit deed bij de moestuin. Daar zaten bewoners buiten op een bank. Ze reed er twee keer langs, de derde keer groette ze en de vierde keer stapte ze af om erbij te gaan zitten. Als je elkaar kent, groet je elkaar anders. Han stelt voor om elkaar bij de verschillende bewonersinitiatieven te ontmoeten. Dan leer je de faciliteiten van ieder initiatief kennen en kun je er gebruik van gaan maken. De conclusie is dat het een positieve avond was. Waarbij het mooi is om te zien wie er allemaal al actief zijn in de buurt. Dat maakt extra trots op iedereen die zijn schouders eronder zet. Het voorstel vanuit de buurt is dan ook om vaker een Pas op de plaats­avond te gaan organiseren!

Samen trots

Bewoner Elly heeft nog een verhaaltje voor het laatst bewaard. “Nicole vroeg mij wat ik nou leuk zou vinden voor de buurt. Nou: een grote kerstboom! Die mocht ik van Nicole gaan bestellen. Alleen konden wij die niet in elkaar zetten. Gelukkig kende Nicole wel wat sterke, jonge kerels.

Het bleken de jongeren die wij vooral kenden omdat ze overlast in de buurt veroorzaakten. Toen Nicole de jongeren benaderde, waren zij ook wat huiverig. Uiteindelijk sprak Nicole met ze af voor de Albert Heijn. Nadat ze gerustgesteld waren, gingen ze samen met ons aan de slag. En het was hartstikke gezellig! We hebben samen die boom in elkaar gezet en waren er enorm trots op. De jongeren werden betrokken en ontdekten zo dat wij, als bewoners, ook maar gewone, normale mensen zijn. En wij ontdekten een andere kant bij hen.”

"Het is mooi om te zien wie er allemaal al actief zijn in de buurt"

Asset Based Community Development ABCD in een notendop! Betekenis

ABCD? Dat staat voor Asset Based Community Development. Het is wereldwijd de meest uitgewerkte vorm van community building. Grondleggers zijn wetenschappers John McKnight en Jody Kretzmann. Zij trokken eind jaren ’80 door Noord­Amerika, waarbij ze honderden buurten in twintig steden aandeden. Met als doel bouwstenen van gezonde stadswijken te ontdekken en benoemen. In ruim vier jaar spraken McKnight, Kretzmann en hun teamleden duizenden bewoners. Veel van hen waren in de systeemwereld verworden tot een etiket en teruggebracht tot hun probleem. Ze waren geen vaders, moeders, dochters, zonen, bewoners of buurtgenoten, maar tienermoeders, werklozen of daklozen. Het onderzoeksteam wilde burgerschap en gemeenschappen begrijpen en tekende in die ambitie ruim drieduizend verhalen op. Vanuit oprechte interesse voor de bewoners, hun buurt en de betekenis die ze aan hun buurt en buurtrelaties toekenden. Zo destilleerden

McKnight en Kretzmann de zes belangrijkste bouwstenen die in veel verhalen terugkeerden:

1 De vaardigheden van buurtbewoners

2 De kracht van lokale verenigingen

3 De middelen van openbare, particuliere en non-profit instellingen

4 De fysieke hulpbronnen in buurten

5 De economische middelen van buurten

6 De verhalen en het erfgoed van buurten

De basis

Het fundament van ABCD ABCD is geen project of een methodiek. Het is een manier van je verhouden tot buurtbewoners of buurtgenoten. Zodat de zes bouwstenen van McKnight en Kretzmann verbonden en benut worden. Onderstaande vijf punten vormen samen de ruggengraat van werken volgens ABCD. Ze geven vorm en stevigheid, bieden houvast en een denkframe.

1 Bewoners ‘in the lead’

2 Focus op relaties

3 Asset based

4 Bouw van binnenuit

5 Iedereen is welkom!

gangmakers

Werken vanuit ABCD als

community builder

Community building is een permanent proces van verbinden, versterken en onderhouden. Het is geen project en nooit af! Een tuin is ook niet klaar na het ontwerp en de aanleg, een auto ook niet na de productie en de verkoop. Het is voor een gemeenschap niet anders. Bewoners kunnen veel zelf. Als community builder verzorg je het onderhoud. Daarbij biedt de ruggengraat houvast en helpen onderstaande zeven ‘gangmakers’ je in het doen.

1 In gesprek gaan

2 Ontmoeten: breng mensen bij elkaar

3 Zoek een community builder

4 Bewoners leiden de verandering!

5 Deel de verhalen

6 ga doen!

7 kijk samen vooruit

komt dat zien!

Veel meer weten en lezen? ga naar

Wil je veel meer weten over ABCD? Bijvoorbeeld hoe het werken als community builder verschilt van regulier werken in de wijk? Of wil je meer uitleg bij de ruggengraat en gangmakers van ABCD? Surf dan naar de website abcdoverstegen.nl!

> ONTMOETEN: BRENg MENSEN BIJ ElkAAR

> BEWONERS lEIDEN DE VERANDERINg!

> gA DOEN!

“Dit Natuurpark is toch een enorme rijkdom?”

Bewoners van verschillende buurtinitiatieven ontmoeten elkaar

Het is zaterdagochtend, eind februari, een uurtje of 10. We zitten in de vrijwilligerskeet bij de boerderij in Natuurpark Overstegen. De gesprekken van de vrijwilligers van De groene knoop gaan over de plannen voor de boerderij en de klussen die er te klaren zijn. Daar zijn handjes voor nodig. Vrijwilliger Clara ziet kansen: “Als je mensen uitnodigt, kunnen zij enthousiast raken. En vervolgens kennen zij wel weer anderen die het leuk vinden om hier te zijn. Zo gaat het dan door.” Precies op deze manier kwam gideon bij de groep terecht; door het enthousiasme van zijn buurman Henk. Heel erg ABCD; als je elkaar ontmoet en leert kennen, kan van het een het ander komen!

De toon is gezet, de stemming goed. We zitten warm binnen, want buiten is het nog behoorlijk fris. Zo meteen komen er andere buurtbewoners langs. Op 14 december, tijdens een Pas op de plaats­gesprek in de Daele, gaven ze aan bij elkaars initiatieven op bezoek te willen. Vandaag is het zover.

Samen aan de slag

Han Hensing heet zijn buurtgenoten van harte welkom in een partytent. Daar vertelt hij over de geschiedenis van het park. Hoe het in 1995 een ecologisch park werd. Waar niet meer wordt gemaaid, geen kantjes meer worden gestoken, maar alleen nog natuurvriendelijk wordt gedacht en gedaan. IVN, de Bijenvereniging en KNMV hebben zich bij De Groene Knoop aangesloten. Een groep van drie a vier vrijwilligers groeide naar 16 a 17. Iedere maandag gaan ze aan de slag in het park. De groep is inmiddels aangesloten bij Stichting ‘Buur maakt natuur’ die grond opkoopt en het teruggeeft aan de natuur. De boerderij die er staat is een gemeentelijk monument. De gezamenlijke partijen willen er van alles in gaan doen en zijn daarover in gesprek met de gemeente.

Voor én door de buurt

Wim is voorzitter van deze stichting en al een jaar bezig met het plan. Ultieme doel is dat de boerderij zelfstandig kan functioneren; voor de natuur en voor én door de buurt. Daarom is er ook contact met wijkverbinder Nicole. Zodat de buurt en het Natuurpark met elkaar worden verbonden. In de plannen is ruimte voor de vrijwilligersploeg. Zij krijgen een gedeelte voor materiaal en een kantine. Daarnaast moet er een activiteitencentrum komen, met vergaderruimten, een winkeltje, kleine horeca voor passanten, een toilet en ruimte voor buurtactiviteiten. Ruimten kunnen gehuurd worden en er is een beheerder voorzien die het overzicht bewaart. Er is contact met allerlei organisaties die een rol in de plannen kunnen en willen spelen. Op de plek waar nu de partytent en de keet van de vrijwilligersgroep staan, komt een educatieplein voor groepen kinderen. De introductie maakt direct het nodige aan ideeën los bij de bezoekers. Na tien minuten lijkt er zelfs al een potentiële beheerder voor de Natuurboerderij te zijn. Bewoners Coby en Marion melden direct dat ze de keet wel willen hebben als deze weggaat.

Voor op de Palettuin. Die mogelijkheden, om assets van elkaar te ontdekken en delen, ontstaan alleen als je elkaar ontmoet en leert kennen!

Alles draait om de natuur

Han nodigt ons uit voor een wandeling. Hij vertelt over problemen die bramen, invasieve exoten (planten die hier niet thuis horen, maar er wel zijn) en de waterstand veroorzaken. Hij laat bomen zien die gekapt moesten worden, maar niet zijn afgevoerd. Ze liggen nu op de grond, waardoor verschillende planten en dieren er veel aan hebben. We komen langs de twee beken die door het natuurpark lopen: de Rozengaardse beek en de Doetinchemse Slinger. Met verschillende waterkwaliteit, wat op zich niet uitmaakt. In ieder water gedijen weer andere planten. We zijn weer snel terug bij de toekomstplannen. Als het Natuurpark uiteindelijk de nodige mensen moet kunnen ontvangen, is er verlichting nodig. Om het nachtleven in het Park niet teveel te storen, komen er dan kleine paaltjes met de verlichting naar beneden gericht. Om nog maar eens te benadrukken dat alles hier draait om de natuur.

Waardevolle contacten gelegd

Het is de belangrijkste reden dat Henk in 2014 vrijwilliger bij de Groene Knoop werd. En natuurlijk zijn buurtgenoot Han, die hij al via de IVN kende. “Voor mijn pensioen was ik veel in de natuur te vinden. Ik vond het belangrijk er zuinig op te zijn en er goed voor te zorgen. Nu ik hier als vrijwilliger actief ben, leer ik ook veel. Bijvoorbeeld van Han, die beroepshalve, bij Buha, al veel met de natuur te maken had. Daarnaast is het ook gewoon gezellig om hier iedere maandag samen aan de slag te gaan. Iedereen doet wat hij of zij kan en dat is voldoende.” Henk geniet zichtbaar van het Natuurpark. “Ja, prachtig toch? Als je hier bent en om je heen kijkt, je verdiept in alle functies van de natuur en in alles wat hier leeft, dan is dat toch een enorme rijkdom? Die waardeer je pas als je ermee in aanraking komt. Daarom zou het zo mooi zijn als we hier straks groepen kinderen kunnen ontvangen. Om die rijkdom te delen en door te geven!” Inmiddels is het twaalf uur als de groep uit elkaar gaat. In twee uur tijd zijn er weer waardevolle contacten gelegd en telefoonnummers uitgewisseld. En er is weer een nieuw idee geopperd; ‘laten we nog een of twee keer zo’n wandeling organiseren!’

“Voor de natuur en voor én door de buurt”

“Nu ik hier als vrijwilliger actief ben, leer ik ook veel”

Hoe Technasium-leerlingen en buurtbewoners elkaar in Overstegen vinden en versterken!

Aan het einde van de Bizetlaan staat een prachtig schoolgebouw. Het is, in ABCD-termen, een mooie asset van Overstegen. Iets wat de wijk te bieden heeft en sterk maakt, net als bijvoorbeeld het Natuurpark, het winkelcentrum en de kennis en kunde van de bewoners. Yorrit van der Staay werkt bij het Ulenhofcollege en Houtkamp College als docent en coördinator van het vak Onderzoek en Ontwerpen. Zestien van zijn leerlingen ontwerpen Belevingspanelen voor de Inclusieve speeltuin in Overstegen. Hun opdrachtgevers? Dat zijn wijkbewoners Angela en Jochem!

leerlingen van het vak Onderzoek en Ontwerpen werken in viertallen. Dat zie je in de prachtige Technasiumruimte in het gebouw overal terug. Yorrit leidt me langs lasersnijders, 3d­printers, een geluidsdichte ruimte om filmpjes op te nemen en een groot rommelhok met spullen. De leerlingen mogen alles wat er is, inzetten in hun werk. Het is bijna als bij ABCD, waar het ook draait om het ontdekken, versterken en verbinden wat er al aanwezig is. In dit geval in de wijk.

Inclusieve speeltuin

Terug naar het Technasium. En naar Yorrit. Hij vertelt wat over de aanleiding van de opdracht die zijn leerlingen nu vanuit de buurt hebben gekregen. “Begin september wist een groepje 5 Havo­leerlingen niet wat het moest doen. Ze vonden het lastig een opdrachtgever voor hun Onderzoek

en Ontwerpen­opdracht te vinden. Uit eerdere projecten kende ik René Reumer van Stichting Doetebol. Daar draaiden we met eerste klassen al eens een succesvol project. Ik heb het groepje op zijn pad gezet. Uiteindelijk bleek dat de leerlingen zelf ook al met Leisurelands in gesprek waren. Ze besloten daar de opdracht te gaan doen. Daarom ben ik zelf met René in gesprek gegaan. Om te kijken of we alsnog iets voor elkaar konden betekenen. Het werd een levendig gesprek met als resultaat veel concrete opdrachten voor leerlingen. Een ervan was een project voor sociale veiligheid rondom de basisschool in Overstegen. Met als contactpersoon wijkregisseur Rody Poelhuis van de gemeente. Hij zette mij op het spoor van wijkverbinder Nicole van Vonno. Samen gingen we in gesprek en al pratende kwam het op de Inclusieve speeltuin van Angela en Jochem.”

“Het is uniek dat Angela en Jochem, als bewoners, onze opdrachtgever zijn”

Bewoners als opdrachtgevers

Yorrit zocht contact met beide buurtbewoners. “Ik heb al een aantal keren contact gehad met Angela. Op basis daarvan heb ik een projectboekje gemaakt. Daar hebben Angela, Jochem en Nicole op gereageerd. Nu is het klaar en gaan vier groepjes van vier leerlingen er vier lesuren per week mee aan de slag. Ze gaan Belevingspanelen ontwerpen, die aan allerlei criteria moeten voldoen. Ze moeten kinderen met een beperking van 6 tot en met 16 een leuke ervaring kunnen bieden. Daarbij staat de combinatie actiereactie centraal. Ook moeten ze hufterproof zijn en aan het huidige hekwerk kunnen worden gemonteerd, zodat de kinderen erbij kunnen.” Yorrit praat bevlogen over de opleiding, deze opdracht en zijn leerlingen. “Ieder groepje heeft andere ideeën en presenteert uiteindelijk een top­3 aan Angela en Jochem. Zij zijn de opdrachtgevers. En dat is uniek, want in alle andere gevallen zijn het bedrijven of organisaties. Angela en Jochem bepalen per groepje wat ze het beste idee vinden. Dat gaan de groepjes vervolgens uitwerken. In maart zijn hun ontwerpen dan klaar, in de vorm van een werkend prototype. Vervolgens kunnen Jochem en Angela dan bepalen of het goed genoeg is voor gebruik, of dat ze het laten maken op basis van het ontwerp. Samen doen we de eindbeoordeling. Ik beoordeel het proces, Angela en Jochem het product.”

leren over ‘de echte wereld’

Het bijzondere aan het Technasium is dat het praktisch is. En middenin de samenleving staat. Yorrit: “Dit vak heeft geen lesboeken. We spelen altijd in op de actualiteit en op

waar de leerlingen van waarde kunnen zijn met wat ze weten en kunnen. We draaien nu 16 verschillende projecten bij 14 opdrachtgevers. Meestal zijn dat dus bedrijven als Leisurelands, Tennet of Exit Toys, of organisaties als de gemeente. Maar nu dus ook rechtstreeks bewoners. Dat geeft een andere dynamiek. Angela en Jochem zijn, als opdrachtgevers, experts op het gebied van de kinderen voor wie de leerlingen gaan ontwerpen. Daar zit kennis die de leerlingen niet hebben. Bij bedrijven ligt die kennis meestal op het ontwerpgedeelte.”

Een zinnetje van een eindexamenkandidaat is Yorrit altijd bijgebleven. “Dat ging over de vaardigheden die je bij dit vak op doet. En die je echt nodig hebt als je later gaat werken. Het was een leerling die in groepjes zat waarin regelmatig iets mis ging. Ongevraagd, zei hij tegen mij: “In dit vak heb ik het meest van de echte wereld geleerd”. Dat vat het wel samen. Je leert hier je verhouden tot opdrachtgevers in die echte wereld. Maar ook samenwerken, verdiepen in dingen, durven te bellen, communiceren in je groepje en met opdrachtgevers. In al die vaardigheden zetten ze samen stappen. Richting het examenjaar zie je ze hierin echt groeien. Dat maakt het zo’n mooi vak om te geven!”

“Ieder groepje heeft andere ideeën en presenteert uiteindelijk een top-3”

“Angela en Jochem hebben kennis die de leerlingen niet hebben”

Bewoners Caenstraat praten met elkaar over hun buurt

tijdens de WinterBBQ

“Dat is wel eens anders geweest hier in de buurt”

Soms kunnen verschillende dingen zo mooi samengaan! Een fijne BBQ, tientallen ontmoetingen tussen bewoners in de Caenstraat én een goed gesprek over hoe ze hun buurt zien. Onder het genot van een broodje hamburger deelden zo’n 35 bewoners en hun kinderen op 31 januari hun ervaringen. Met elkaar! En met behulp van zes vragen die samen de ‘Straatbarometer’ vormen.

De Straatbarometer is een snelle, simpele en mooie manier om buurtgenoten nader kennis met elkaar te laten maken. Ze delen wat ze van de situatie in hun buurt vinden en de resultaten bespreken ze weer met elkaar. In de Caenstraat is het afgelopen jaar van alles in beweging gezet, met de Moestuin als stuwende kracht.

Onderzoek helpt bij gezamenlijk gevoel van trots

Het gebruik van de Straatbarometer verschilt sterk met hoe onderzoek normaal wordt gedaan. Vaak gaat het dan om een probleem. Onderzoekers die niet bekend zijn in de buurt gaan dan een keer de buurt in met een vragenlijst en meten dan of er minder problemen zijn. Het rapport gaat dan naar de gemeente en niet naar de bewoners. Bij de Straatbarometer is het onderzoek niet het doel. Het draait om ontmoeting en samen stilstaan bij wat er gebeurd en veranderd is. De bewoners kunnen de Straatbarometer de volgende keer zelf gebruiken. Al wat ze nodig hebben zijn een paar vragenlijsten, wat pennen en iemand met wat verstand van Excel. De gesprekken die op gang komen over de buurt, leiden tot een gezamenlijk gevoel van trots. Dat was precies wat er 31 januari ook gebeurde in de Caenstraat.

Moestuin geeft betekenis aan het samenleven

Wijkverbinder Nicole opent de avond. Ze vertelt over gesprekken die ze heeft gehad met buurtbewoner Jessica. Waarin bleek dat ABCD in de Caenstraat een eigen vorm heeft gevonden en is omgedoopt tot RLWE. Dat staat voor

Respect, Liefde, Waardering en Erkenning en sluit mooi aan bij wat er in de Caenstraat is ontstaan. Hierna gaan de enorme kogelbarbecue, de muziek en de straalkachel aan. Zo’n 35 flatbewoners haken aan in de hal van de flat. De Straatbarometer­lijsten liggen op statafels; bewoners pakken ze zelf en gaan met elkaar in gesprek, als vanzelf en vanuit interesse. Het realiseren van de moestuin is hét verhaal van 2022. De moestuin geeft betekenis aan het samenleven in de Caenstraat. De ene bewoner kan zijn groene vingers eindelijk gebruiken, een ander helpt er een paar avonden per week een uurtje mee. Weer een ander kookt graag en heeft al courgettesoep voor de hele flat gekookt. En iedereen weet: om 19 uur ontmoeten we elkaar bij de moestuin. Vaak gaan de kinderen mee, die spelen nu meer samen. Een bewoonster vertelt dat ze jarenlang niet voor zes uur ’s avonds opstond. Ze kwam haar flat niet of nauwelijks meer uit. Toen de moestuin er kwam, is ze een keer gaan kijken. Dat heeft veel voor haar veranderd. Ze gaat nu regelmatig naar buiten en heeft diverse flatgenoten leren kennen.

Positief over de toekomst van de buurt

In de gesprekken beantwoorden de bewoners de zes vragen van de Straatbarometer. Deze gaan over gemeenschapskracht en veerkracht. Een voorbeeld is: wat vindt u van de ontwikkeling in de straat in de afgelopen 12 maanden? Maar ook: heeft u zelf de afgelopen 12 maanden meer

“Het realiseren van de moestuin is hét verhaal van 2022”

FIgUUR 1: AANDEEl POSITIEVE, NEUTRAlE EN NEgATIEVE SCORES OP STEllINgEN STRAATBAROMETER

Toekomst van de buurt als geheel

Hoe waarschijnlijk mensen uit de straat elkaar bijstaan als dat nodig is Verwachte ontwikkeling contacten met mensen in de straat (komende 12 mnd.)

Ontwikkeling contacten met mensen in de straat (afgelopen 12 mnd.)

Verwachte ontwikkeling contacten met mensen in de straat (aankomende 12 mnd.)

Ontwikkeling in de straat (afgelopen 12 mnd.)

of minder contacten gehad met mensen in uw straat dan het jaar ervoor? En: hoe ziet u de toekomst van de buurt als geheel? Zeventien bewoners vullen de lijst in. Met elkaar, met ons, in gesprekken. Dat voelt voor niemand vreemd, aangezien wij (‘de onderzoekers’) er het afgelopen jaar vaak bij waren op momenten die voor de bewoners belangrijk waren. Twee dagen later heeft bewoner Han nog zes vragenlijsten afgenomen door willekeurig op een aantal plekken in de flat aan te bellen. In totaal is de Straatbarometer dus door 23 bewoners ingevuld. In het gros van de gevallen met tenminste één andere buurtbewoner. Dat zijn dus al 23 ontmoetingsmomenten tussen tientallen bewoners!

De figuur 1 laat zien wat er volgens de bewoners in de Caenstraat is gebeurd en veranderd. Ruim 80% ziet een positieve ontwikkeling in de straat, 77% denkt dat deze het komende jaar verder gaat doorzetten. Circa 86% ziet de toekomst van de buurt (zeer) positief in en 77% acht het waarschijnlijk dat mensen elkaar bijstaan als dat eens nodig is. Ruim twee derde (68%) heeft het afgelopen jaar (veel) meer contacten gehad met mensen in hun straat, 77% denkt het komende jaar (veel) meer contacten met mensen in de straat te gaan hebben.

gesprekken gaan over samenleven, -zijn en -spelen

De cijfers vertellen een deel van het verhaal. Daarnaast zijn er de verhalen van de bewoners. Wat opvalt, is dat het woord ‘overlast’ maar een keer valt in twee uur vol levendige gesprekken. Als bewoners samen praten over hun

(zeer) positief is/blijft hetzelfde (zeer) negatief

buurt, gaat het over de moestuin en de wens dat het snel weer langer licht wordt ‘s avonds. Over het samenspelen van de kinderen en talloze voorbeelden waarbij buren elkaar hebben bijgestaan. Over de moestuin­app waar al zoveel bewoners op actief zijn. Als iemand zich er een tijdje niet op meldt, checkt een buur even of alles wel in orde is. De titel van dit artikel is de zin die het vaakst voorbij kwam: ‘Dat is wel eens anders geweest hier in de buurt’. Om de ervaren positieve reuring nog maar eens extra kracht bij te zetten.

“Het woord ‘overlast’ valt maar een keer in twee uur vol levendige gesprekken”

Zoveel te doen in Overstegen

De Nieuwsbrief

Houtsmastraat 13-91

De bewoners van de Houtsmastraat maken zelf een nieuwsbrief. Mooi om te zien is dat het in de tweede editie vooral gaat over wat er allemaal gebeurt en te doen is. Over wat bewoners samen met elkaar en voor elkaar doen.

Elkaar kennen

De bewoners blikken terug op een gezellige en succesvolle Oudjaarsdag. Waar het zo druk was, dat om 15:00 uur de Glühwein, Oliebollen en Chocomel al op waren! De bewoners presenteren in de Nieuwsbrief de activiteiten die al gepland staan. Om elkaar te ontmoeten en bij te praten. Of zoals ze het zelf zeggen: ‘juist het elkaar kennen zorgt voor saamhorigheid, je biedt gemakkelijker of vraagt gemakkelijker hulp aan iemand die je ‘kent’.’ De bewoners gaan samen zwerfvuil opruimen, Paasversiering aanbrengen, meedoen aan de World clean up­day en Burendag en het aanbrengen van de Kerstversiering en het bakken van oliebollen staan ook al gepland!

lief & leed-potje

Bewoner Elly nodigt bewoners met groene vingers uit om mee te komen helpen met het bijhouden van de tuin en bewoner Ans vertelt over het Lief & Leed­potje dat ze namens de bewonerscommissie beheert. Iedere bewoner wordt gevraagd om een bijdrage van 2 euro. Dat bedrag wordt gebruikt als er iemand ziek is of juist nieuw in de flat komt wonen. Dan is er een bloemetje of een welkomstkaartje, namens de buurt! Het wordt niet alleen gewaardeerd, maar zorgt er ook voor dat iedereen meer naar elkaar omkijkt.

Rody Poelhuis werkt voor de gemeente Doetinchem als wijkregisseur voor de wijken Centrum, Noord en Overstegen. Hij heeft al meerdere ABCD’tjes in Overstegen meegemaakt.

“Vanuit mijn functie zijn er twee kanten. Een inhoudelijke, als het gaat om alles wat ik zie gebeuren en veranderen in de wijk. En daarnaast mijn rol als regisseur van de aanpak. De prettige samenwerking met de andere organisaties, op basis van vertrouwen, en het besef dat we elkaar aanvullen en nodig hebben. Dat heeft enorm geholpen bij de start en het effect van de aanpak. De medewerkers van de verschillende organisaties weten elkaar en de bewoners goed te vinden. Op inhoud, maar ook als mens, in de relatie. Mooi voorbeeld is het moestuininitiatief van de bewoners in de Caenstraat.

Bij zo’n idee komen normaal eerst allerlei vragen. Van wie is die grond eigenlijk? Wie moet er wat mee? Normaal kan het best even duren voordat daar antwoorden op zijn. Nu was er maar één antwoord: het maakt niet uit, we gaan er gewoon mee aan de slag! Bewoners noemen dat zelf een ‘ja, en’ in plaats van ‘ja, maar’­houding.

Het helpt in de beleving natuurlijk wel dat we ervaren dat ze samen met de bewoners aan het bouwen zijn. De buurt beweegt echt ergens heen en het groeit steeds verder! En waar hebben we het uiteindelijk over? Met onze inzet, en soms wat financiële injectietjes, creëren we een groot vliegwieleffect. Je maakt initiatieven mogelijk die geheel vanuit de samenleving zelf komen. En die vaak maar een heel klein zetje nodig hebben. Als

beroepskrachten werken we dan aanvullend, zodat het kan ontstaan. Als je dan ziet wat dit allemaal voor resultaten geeft, is dit naar mijn idee hoe je preventief met elkaar bezig wilt zijn.

Het eigenaarschap bij de aanpak is en blijft bij de bewoners. Dat is wat er nu gebeurt. De bewoners pakken zelf een rol! Eerst rondom een initiatief, maar vervolgens zetten ze ook samen de schouders onder andere dingen. Tussen mensen ontstaat er van alles. Ze gaan elkaar verder helpen en tot steun zijn. Als we op deze manier wijkgericht werken, zijn we ook de democratie aan het vernieuwen. Samen kunnen we zo werken aan een ‘wijkprogramma’. Dat was eerst vooral vanuit de organisaties, nu doen we het al meer samen. Ik weet zeker dat het wijkprogramma in een volgende fase veel meer gaat vertrekken vanuit bewoners. De zeggenschap verschuift dan ook naar de wijk.”

‘Een ABCD’tje in Overstegen’ laat in hele kleine voorbeelden zien hoe ABCD de samenwerking tussen bewoners en beroepskrachten in Overstegen verandert.

> IN gESPREk gAAN

Han, bewoner Caenstraat

> ONTMOETEN: BRENg MENSEN BIJ ElkAAR

> ZOEk EEN COMMUNITY BUIlDER

> BEWONERS lEIDEN DE VERANDERINg!

HEB JE EEN VRAAg OF WIl JE EEN IDEE DElEN?

Neem contact op met Wijkverbinder Nicole van Vonno: 06 41 76 97 69.

WIl JE MEER WETEN OVER ABCD IN OVERSTEgEN?

ga naar www.abcdoverstegen.nl en luister bijvoorbeeld naar de podcast. Of bezoek 'Wijkverbinder Overstegen' op Facebook.

> DEEl DE VERHAlEN

> gA DOEN!

> kIJk SAMEN VOORUIT

“Het contact met de gemeente en organisaties is echt verbeterd. Ze staan nu veel meer open voor onze ideeën. Er is medewerking, de instelling is nu ‘we komen kijken, goed idee’. Het is ‘ja en’ in plaats van ‘ja maar’.”