
5 minute read
Fysio Cura Plaza, Sportbegeleiding
Blessuregolf na Corona lockdown
Lockdownmaatregelen vanwege de coronapandemie betekenen voor veel sporters een gehele of gedeeltelijke staking van de sportactiviteiten. Het hervatten van sportactiviteiten en competities na een lockdownperiode blijkt niet zonder blessuregevaar. De startfase na een reguliere seizoensonderbreking (2-5 weken) kent statistisch gezien al een hoog aantal blessures. Het is duidelijk dat een onderbreking van sportactiviteiten al snel leidt tot een afname van de fitheid. In een reguliere seizoensonderbreking van enkele weken is deconditionering al duidelijk te constateren en nu de periode van (gedeeltelijke) sportonderbreking minimaal 3 maanden zal bedragen leidt het geen twijfel dat sporters enorm inleveren in hun getraindheid.
Advertisement
Een vergelijkbare situatie heeft plaatsgevonden in 2011 met de staking in de National Football League (NFL) in Amerika. Na de staking was er sprake van een snelle hervatting van sportactiviteiten en zijn er in de eerste twee weken van het seizoen 12 volledige gescheurde achillespezen ontstaan. In voorgaande seizoenen waren er gemiddeld acht gelijke blessures, maar dan over het gehele seizoen.
Bij de start van de sportcompetities na de eerste lockdown is eveneens een forse toename van het aantal (overbelasting)blessures duidelijk geworden; • Bij de start van de profcompetitie in Duitsland bedroeg het blessure percentage in de eerste twee weken 0,88 blessures per wedstrijd in vergelijking met 0,27 in 2019. Dit is een toename van 226% in het aantal blessures. • Amateurvoetbalverenigingen in Nederland rapporteren een twee- tot verviervoudiging van het aantal blessures ten opzichte van een jaar eerder in de eerste drie weken van de competitie.
Alternatieve trainingsvormen (bijv. fietsen of gymtraining) kunnen positief bijdragen aan de algemene fitheid, maar zijn per definitie geen vervanging van sportspecifieke training en sportspecifieke vaardigheden (sprinten, wenden, keren, werpen, etc.). Het blijkt dat de totale trainingsarbeid (kwantiteit) vermindert en bovendien dus de kwaliteit van de training (specificiteit, intensiteit, etc.) veelal onvoldoende is geweest in de lockdownperiode. CONDITIE & CARDIOVASCULAIRE SYSTEEM Naast een te verwachten vermindering van de maximale zuurstofopname (VO2max) en wellicht een verlaging van de anaerobe drempel zal vanwege de duur van de onderbreking de efficiëntie en kwaliteit van het gehele cardiovasculaire systeem verminderen. Zo zal het bloedvolume en de concentratie hemoglobine afnemen en zal de zuurstofvoorziening aan de spieren verminderen. Dit betekent derhalve een achteruitgang van ‘conditie’ die veel groter is dan de gebruikelijke vermindering zoals men die kent van een reguliere zomer- of winterstop.
SPIERKRACHT & NEUROMUSCULAIRE EFFICIËNTIE Wellicht nog belangrijker dan de conditionele achteruitgang is dat er een afname van spierkracht en spiermassa zal optreden (gemiddeld 0,6% per dag vanaf de 15e dag van inactiviteit). Bovendien zal er sprake zijn van een vermindering van neuromusculaire efficiëntie (‘verminderd effectieve aansturing’). Het is bekend dat de zogenaamde ‘snelle spiervezels’’ (Fast twitch, type II) het snelst hun prestatievermogen kwijt raken, daar waar deze cruciaal zijn voor explosieve sporten als bijvoorbeeld voetbal. Dit betekent naast een verminderd prestatievermogen ook een vergroting van de blessurekans door de verminderde weerstand van spieren tegen vermoeidheid en grote krachten.
Een verminderde neuromusculaire efficiëntie betekent dat er sprake zal zijn van een verslechterde aansturing en verminderde feedback mechanismen van spieren en spiergroepen. Hierbij is een vermindering van “stabiliteit en coördinatie” het resultaat, hetgeen een directe aanleiding kan zijn voor diverse trauma’s aan bijvoorbeeld gewrichten.
LENIGHEID Voortdurende inactiviteit (of eenzijdige training zonder specifieke aandacht voor de lenigheid) zorgt ervoor dat bewegingsuitslagen van gewrichten verminderen, vaak door een “verkorting / verstijving” van
’Don't expect to start where you left off’
- Dr. Joel Mason, sports scientist


het spier-/peesapparaat en een vermindering van de kwaliteit van pees- en bindweefsel. Hiermee zullen spieren en pezen verminderd belastbaar zijn tegen grote krachten en geeft verminderde lenigheid een nadelig effect op de functionele beweegketens, hetgeen eveneens de kans op blessures vergroot.
PRIORITEITEN IN SPORTHERVATTING NA DE LOCKDOWN Met alle hoop gevestigd op de mogelijkheden om sport weer verantwoord te kunnen hervatten vanaf medio januari ligt er dus wederom een grote blessure bedreiging op de loer! Om een herhaalde blessuregolf zoveel mogelijk te voorkomen, lijkt het derhalve verstandig om de herstart goed voor te bereiden en weloverwogen keuzes te maken in de voorbereiding. Een structureel probleem hierbij is dat err vaak er weinig tijd beschikbaar is en de neiging bestaat om ‘in te halen’ voor de verloren trainingstijd van de voorgaande periode, met als gevolg een hoge trainingsload. Daarbij worden coaches gedwongen om prioriteiten te stellen. Hierbij is een tendens zichtbaar waarbij voorkeur gegeven wordt aan sportspecifieke training, gericht is op het winnen van wedstrijden, boven de doelstellingen gericht op de algemene getraindheid van de sporters.
POST-LOCKDOWN TRAININGSOPBOUW Coaches en sporters zouden moeten proberen om de drang om direct ‘hard aan de slag te gaan’ te weerstaan en moeten proberen een goed inzicht te krijgen in de getraindheid van de sporters. Door het uitvoeren van passende testen en metingen kan het startniveau goed worden ingeschat. Verder is het zinvol om een adequaat systeem te gebruiken om de trainingsload te monitoren, daar de trainbaarheid van sporters hoogstwaarschijnlijk verlaagd zal zijn. Op basis van deze meetgegeven kan een passend trainingsprogramma worden aangeboden en opgebouwd. Verder is het belangrijk om (in de opbouw van) trainingsprikkels, trainingsbelasting en trainingsvormen, steeds rekening te blijven houden met fysiologische hersteltijd van trainingsprikkels en met de fysiologische adaptatietijd van ieder specifiek trainingsdoel. De eerste trainingsperiode zou in ieder geval een opbouw van gerichte conditionele training, krachttraining, snelheid en flexibiliteit moeten bevatten toewerkend naar het hervatten van hoge intensiteit specifieke training.
Hierbij zou een opzet met een verdeling in drie fasen bruikbaar kunnen zijn:
FASE 1 • Optimaliseren van aeroob vermogen • Optimaliseren van algemene spierkracht • Optimaliseren van stabiliteit en coördinatie • Optimaliseren van lenigheid
FASE 2 • Transfer van aeroob vermogen naar anaeroob vermogen • Transfer van spierkracht naar snelheid toewerkend naar explosiviteit • (Blijvende aandacht voor stabiliteit en coördinatie) • (Blijvende aandacht voor lenigheid)
FASE 3 • Optimaliseren van sportspecifieke conditionele belasting • Optimaliseren van explosieve kracht- en beweegpatronen • Opbouw van intensiteit en omvang van functionele, sportspecifieke training • Blijvende aandacht voor blessurepreventie
De (sport)fysiotherapeuten van Fysio Cura Plaza zullen zich de komende periode intensief bezighouden met de ondersteuning van onze (top) sportpartners bij het realiseren van een verantwoorde hervatting van de sport na de lockdown.
’Emphasise a gentle increase in training load rather than a rapid escalation, and don't get caught playing catch up”
- Dr. Joel Mason, sports scientist
’Training resulteert niet op zichzelf in een verbetering van fitheid, dit is het resultaat van het herstel van training’

Een uitdagende periode ligt (hopelijk) voor ons!
Bas Besselink, sportfysiotherapeut
www.fysiocuraplaza.nl Tel. 088 327 00 00