NMF Magazine 2014

NMF NMF MAGAZINE 2014

M A G A Z I N E 2014

4

persoonlijke visies op muziek

Guido van Oorschot • Roland Kieft Ard van der Steur • Mascha van Nieuwkerk

25 jaar

FREDERIEKE_SAEIJS_SUSSIE_AHLBURG.TIF

INCLUSIEF JAARVERSLAG 2013

1

NMF MAGAZINE 2014

8 Everything you always wanted to know about our cellos

10 9 Zonder vrijwilligers geen NMF Het NMF krijgt vleugels

FOTO DIRK RIETVELD

13 De collectie in beeld gebracht

2

19

NMF MAGAZINE 2014

Zomaar een dankbare NMF-musicus

Jaarverslag

Het feestjaar | Voorwoord 7 Nieuw begin! | Inleiding 9 2013 in een notendop 12

Waarom het NMF bestaat 17 Feiten 2013 20

Het in bruikleen geven van een muziekinstrument 21

24 Jubelend het jaar door

Cultureel Erfgoed 29 Educatie 30

32

Inkomstenbronnen 30 Onze donateurs 36 Communicatie 37

Het NMF in het nieuws 42 De organisatie 45 De toekomst 52

Bestuursverslag 56

31

Magazine Everything you always wanted to know about our cellos 8

Zonder vrijwilligers geen NMF 10 De collectie in beeld gebracht 13

INTERVIEW Guido van Oorschot

Bijzondere schenkingen in 2013: het NMF krijgt vleugels

19

Jubelend het jaar door 24

Het mysterie van de Bach suites 31

Zomaar een dankbare NMF-musicus 32

de instrumentencollectie

Hoe een 12-jarige violiste in een 300 jaar oude

Hollandse instrumenten

viool haar ideale partner vond 38

Musicus in beeld: Ingrid van Dingstee 44 Un pianoforte per perfezionisti 53 Concert met koelkast 54

Musicus in beeld: Joachim Eijlander 60 Een verjaardagsfeest 61

Musicus in beeld: Joris van den Berg 62 Wat is er gebeurd met de Jacobs van Harriet Krijgh? 63

Een viool als een parfum 66

Het mysterie van de Bach suites

Breed gedragen

14 87

Interviews

Guido van Oorschot 14 Roland Kieft 34

Ard van der Steur 48

Mascha van Nieuwkerk 58

3

NMF MAGAZINE 2014

44 MUSICUS IN BEELD

Ingrid van Dingstee

38 Hoe een 12-jarige violiste in een 300 jaar oude viool haar ideale partner vond INTERVIEW Ard van der Steur

INTERVIEW Roland Kieft Verbindingen leggen

Concert met koelkast

52

Krachtcentrale

48

34

62 MUSICUS IN BEELD

4

Joris van den Berg

NMF MAGAZINE 2014

Un pianoforte per perfezionisti

60 MUSICUS IN BEELD

Joachim Eijlander

53 INTERVIEW Mascha van Nieuwkerk

63

Een verjaardagsfeest

61

Wat is er gebeurd met de Jacobs van Harriet Krijgh?

Mooie verhalen

66

59

Een viool als een parfum 5

NMF MAGAZINE 2014 Stichting

Comité van Aanbeveling

Nationaal Muziekinstrumenten Fonds

dr. J.E. Andriessen

Postbus 11912 1001 GX Amsterdam Sint Annenstraat 12 1012 HE Amsterdam

(CBF) is een onafhankelijke stichting die al

Fonds, oud-minister van Economische Zaken

sinds 1925 toezicht houdt op het inzamelen

jhr. drs. P.A.C. Beelaerts van Blokland

CBF is het bevorderen van een verantwoorde

Provincie Utrecht

fondsenwerving en besteding door middel

Anner Bijlsma mr. M.J. Cohen oud-burgemeester Amsterdam

e info@muziekinstrumentenfonds.nl i www.muziekinstrumentenfonds.nl

van geld voor goede doelen. De taak van het

oud-Commissaris van de Koningin in de

cellist t 020 622 1255

Het Centraal Bureau Fondsenwerving

oud-voorzitter Nationaal Muziekinstrumenten

mr. J.H.M. Deiters oud-directeur Concertgebouw N.V.

van het beoordelen van de fondsenwervende organisaties en het verstrekken van informatie en advies aan overheidsinstanties en publiek. Wanneer u het CBF-keur ziet afgebeeld, kunt u er als gever vanuit gaan dat er verantwoord met uw gift wordt omgegaan.

Hans Heg muziekjournalist

www.cbf.nl

Philippe Herreweghe www.facebook.com/ muziekinstrumentenfonds

www.twitter.com/instrumentfonds

dirigent

Het NMF is door de Belastingdienst aange-

Janine Jansen

wezen als een Culturele ANBI, een Algemeen

violiste

Nut Beogende Instelling. Het NMF hoeft

mr. P.J. Kalff

daarom geen erfbelasting of schenkingsrecht

oud-voorzitter Raad van Bestuur

te betalen. Donateurs van het NMF kunnen

ABN AMRO Bank N.V.

hun giften aftrekken van de inkomsten- of

prof. dr. Ton Koopman dirigent De Stichting is statutair gevestigd te Amsterdam Inschrijving Kamer van Koophandel en Fabrieken te Amsterdam nr. 41205257

vennootschapsbelasting (uiteraard binnen de geldende regels).

Herman Krebbers violist mr. C.J.A. van Lede

www.belastingdienst.nl www.anbi.nl

oud-voorzitter Raad van Bestuur Akzo-Nobel N.V.

BTW nummer NL 0090.56.002.B.01

prof. drs. R. de Leeuw

bankrelatie

Cornélie Möller

oud-algemeen directeur Rijksmuseum NL58ABNA0555028666

Max Möller & Zoon drs. George Möller

grafisch ontwerp & productie

oud-voorzitter Raad van Bestuur Robeco Groep

www.conceptcommunicatie.nl

N.V.

Beschermheer Z.K.H. Prins Constantijn

dr. H.O.C.R. Ruding Alle musici die zijn afgedrukt in dit jubileum­ magazine hebben of hadden tot voor kort een instrument of strijkstok van het NMF in bruikleen, tenzij anders vermeld.

oud-minister van Financiën prof. Frans de Ruiter voorzitter CvB Koninklijk Conservatorium Den Haag dr. M. Sanders

foto omslag Frederieke Saeijs | © Sussie Ahlburg

oud-directeur Concertgebouw N.V. W.E. Scherpenhuijsen Rom oud-voorzitter Bestuur van het

Alle rechten voorbehouden.

Een ieder die meent rechten te kunnen ontlenen aan deze uitgave, wordt vriendelijk

Koninklijk Concertgebouworkest drs. Mischa Spel muziekredacteur NRC Handelsblad

6

© RVDRVD FOTO

verzocht contact met ons op te nemen.

Het feestjaar

© SJAAK RAMAKERS

NMF MAGAZINE 2014

Alvorens me aan het schrijven van dit voor-

was ervoor!) in de Ridderzaal en de 100 con-

het niet. Wél voor het faciliteren van het aan-

woord te zetten, blader ik nog weer eens door

certen in het ‘Weekend van het NMF’ in de

stormend talent. ‘Wij’ is dat geweldige bureau

ons jubileummagazine. Die prachtige neer-

stijlvolle ambiances van de panden van de

van ons, een handvol fantastische mannen en

slag van 25 jaar Nationaal Muziekinstrumen-

Vereniging Hendrick de Keyser. Het feestjaar

vrouwen die, jawel, een mooi jubileumfeest

ten Fonds van waaruit ons tientallen oudere

gonst na in onze oren, maar het leven gaat

kunnen organiseren, maar zich nu weer met

en (piep)jonge bruikleners toestralen. Waarin

normaal verder: instrumenten krijgen uit

dezelfde ijver en passie op hun eigenlijke werk

steunpilaren als donateurs en schenkers dui-

schenkingen en legaten, kopen op veilingen,

storten.

delijk maken waarom ze ons graag bijstaan.

laten bouwen bij Nederlandse vioolbouwers,

Over de begintijd met het Nationaal Strijkin-

instrumenten uitlenen, innemen en weer uit-

strumenten Fonds met Pieter Moerenhout,

lenen, ter verhoging van het algeheel speel-

onze oprichter, en mijn voorgangers als voor-

niveau. Maar wel met - gelukkig - veel meer

zitter: Theo Olof (1988-1997) en Koos Andries-

donateurs. Ons doel, weer meer donateurs

Prof. ir. W. Dik

sen (1997-2001). En de muziekpedagogen,

halen in het lustrumjaar, is gelukt! Een heerlijk

voorzitter

zonder wie al onze instrumenten niet zo mooi

gevoel van zekerheid en continuïteit naar de

zouden klinken, nietwaar Coosje Wijzenbeek?

toekomst.

Wat een schitterende jubileumviering heb-

We zijn nu in bruikleners - binnen onze doel-

ben we gehad! Met als hoogtepunten de twee

stelling - het grootste instrumentenfonds ter

concerten op één dag (zoveel belangstelling

wereld! Geen misverstand: dáárvoor doen we

Als u bij ons blijft, gaan wij door!

7

De internationale instrumentenbeurs ‘Mondo

in het boek te worden opgenomen. Lim kwam

Musica’ brengt jaarlijks begin oktober hande-

met het idee om een boek uit te geven over

laren, bouwers, experts én musici uit de hele

instrumenten van het NMF. Het NMF hoefde

wereld naar het Noord-Italiaanse stadje Cre-

alleen de foto’s aan te leveren, die toch zouden

mona, de bakermat van de vioolbouw. Van

worden gemaakt door fotografe Cathy Leves-

handgesneden stemknoppen tot het duurste

que. Besloten werd om het boek te wijden aan

gereedschap, van de beginnende vioolbouwer

cello’s uit de NMF-collectie. In verband met de

tot de doorgewinterde handelaar, en van een

omvang van het boek moest een keuze worden

Chinese elektrische contrabas tot de waarde-

gemaakt en die viel op alle cello’s van overleden

volste Stradivari- of Guarneri-viool. Dat alles

bouwers.

kan men daar tegenkomen.

Geheel in lijn met Lim’s andere boeken, is het

FOTO NMF BAS JONGEN

© DARLING PUBLICATIONS

Everything you always wanted to know about our cellos

Uitgever Andy Lim heeft er al jaren een stand

een uitzonderlijk mooie uitgave geworden,

waar hij de prachtigste boeken presenteert

waarin de bijzondere cello’s geheel tot hun

over viool- en stokkenbouw. Het zijn boeken

recht komen. De foto’s laten de belangrijkste

die opvallen door de vaak uitzonderlijke for-

aspecten van elke cello zien en de teksten ver-

Bestelinformatie

maten en materialen. Zo heeft hij een boek uit-

tellen de verhalen over hoe de cello in de collec-

Het Celloboek is te verkrijgen via

gegeven waarin strijkstokken op volle lengte

tie terecht is gekomen. Het boek bevat verder

reservering@muziekinstrumentenfonds.nl

staan afgebeeld, en is er een boek over stok-

interviews met experts Andreas Post en Serge

Prijs €55,-- inclusief verzendkosten.

kenbouwer Nikolaus Kittel met een schapen­

Stam, directeur Marcel Schopman en collectie-

leren omslag en bladgouden paginaranden.

beheerder Frits Schutte, waardoor de lezer ook

Dit laatste boek was de aanleiding voor onze

een goed beeld krijgt van de verschillende in-

ontmoeting in 2011. Het NMF heeft namelijk

valshoeken van waaruit er naar de unieke col-

twee bijzondere Kittel-stokken, waarvan met

lectie van het NMF gekeken wordt en wat er bij

name de cellostok zeer interessant bleek om

komt kijken om die collectie samen te stellen.

8

NMF MAGAZINE 2014

MARCEL.JPG

Nieuw begin! door Marcel Schopman directeur NMF

zelfs ook nog een beetje aangenaam, als het

In dit jaarmagazine treft u naast de traditione-

meezit. Dat jaarverslag werd in de afgelopen

le onderdelen van het jaarverslag ook een aan-

jaren maar liefst vier maal bekroond met een

tal verhalen: van en over mensen die met het

nominatie voor de Transparantprijs, de prijs

NMF en muziek begaan zijn. Zoals vrijwilligers

voor het beste jaarverslag van een goed doel

en NMF-musici. En verhalen van een viertal

in Nederland. En in 2009 wonnen we die

personen die hun visie geven op de toekomst

Transparantprijs zelfs! Nog steeds zijn we

van de muziekwereld: de wereld van het NMF.

het enige ‘kleine’ goede doel in Nederland dat

Een orkestdirecteur die NMF-musici in zijn or-

ooit deze prijs gewonnen heeft!

kest heeft, een muziek­journalist die regelmatig voor het NMF schrijft, een politicus die lid

Nu we de viering van een kwart eeuw NMF

Wellicht heeft u vorig jaar ons nieuwe jaar-

is van de donateursdenktank van het NMF en

achter de rug hebben, is het tijd voor een

magazine in handen gekregen, dat we ter

met enige regelmaat NMF-concerten in eigen

frisse start. In het afgelopen jubileumjaar ke-

gelegenheid van ons 25-jarig jubileum uit-

huis organiseert en (natuurlijk) ook een echte

ken we (uiteraard) regelmatig terug naar het

brachten. Het was een publicatie waarin we

NMF-musicus. Want die mag zeker niet ont-

verleden, dit jaar kijken we weer naar de toe-

aandacht aan andere zaken konden beste-

breken in zo’n rijtje van experts.

komst – zoals dat hoort. En bij een nieuwe

den dan in het traditionele jaarverslag. Uw

start horen nieuwe dingen. Zoals dit jaarma-

enthousiaste reacties op dat magazine heb-

Over NMF-musici gesproken: we dachten u

gazine 2014.

ben dit jaar geleid tot het magazine dat nu

dit jaar eens alle musici te laten zien die ge-

voor u ligt.

durende 2013 (of een deel van dat jaar) een

U bent van ons gewend dat ergens in het

instrument of stok van het NMF in bruikleen

tweede kwartaal van elk jaar het NMF jaar-

Nieuw is het niet alleen vanwege de ­inhoud,

hadden. Het zijn er maar liefst 419. Hun por-

verslag verschijnt. Een publicatie waaraan

nieuw is het ook omdat dit magazine - anders

tretten vindt u door het magazine verspreid.

we altijd veel aandacht besteden. Niet alleen

dan vorig jaar - het traditionele jaar­verslag

Zonder u zouden wij hen niet hebben kunnen

omdat het het verhaal van het NMF van het

­incorporeert. Dat betekent dus één ­publicatie,

helpen. Zij allen zijn u zeer dankbaar voor uw

afgelopen jaar vertelt, maar ook en vooral

die jaarmagazine en jaarverslag combineert.

steun in het afgelopen jaar!

omdat het ons visitekaartje is. Dat visite-

Zo hopen we u aantrekkelijker en efficiënter

kaartje behoort duidelijk, compleet, infor-

dan in het verleden te informeren over verle-

matief en transparant te zijn. En misschien

den, heden en toekomst van het NMF.

9

NMF MAGAZINE 2014

Het afgelopen jaar is er op veel grotere schaal dan voorheen ­gebruik gemaakt van de inzet van ­vrijwilligers. Dat was noodzakelijk vanwege de grote hoeveelheid extra werk veroorzaakt door het J­ ubileum.

Maar dat was gelukkig ook mogelijk, doordat velen zich belangeloos voor het doel van het NMF wilde inzetten.

Een evenement als het Weekend van het NMF was onmogelijk geweest zonder de inzet van enige tientallen vrijwilligers.

© NMF

Vrijwilligers worden niet alleen bij ­evenementen ingezet. Vrijwilliger Theo Laceulle bijvoorbeeld zet zijn kennis en liefde voor musici, muziek en instrumenten elke week in bij het NMF. Dit is zijn verhaal.

10

NMF MAGAZINE 2014

Zonder vrijwilligers geen NMF “

In het NMF-najaarsbulletin van 2012 stond een

Inmiddels zijn er ruim 100 dossiers door mijn

Zimmermann. Het verwerven van de Guarne-

oproep van Manon Veenendaal om vrijwilligers

handen gegaan. Ik heb heel wat leuke ontdek-

ri-cello die Quirine Viersen nu bespeelt, leest

te werven, vooral met het oog op het Jubileum-

kingen gedaan! Zo kwam ik de vleugel tegen

als een spannend verhaal: dankzij een aantal

weekend in mei 2013, waarvoor veel hulp nodig

van de grote Nederlandse pianist George van

enorme giften van verschillende fondsen kon

was. Ik voel me als donateur al lang verbonden

Renesse, de violen van Herman Krebbers en

de kostbare ex-Navarra-cello, die van Quirines

met het NMF, mijn vrouw en ik hebben ook be-

Theo Olof, de prachtige collectie van Max Ro-

leermeester Heinrich Schiff was geweest, wor-

middeld bij de schenking door de ­musiciënne

driguez, de collectie Röntgen en de Kersjes-

den verworven. Net op tijd voor het verlopen

Henriette Kruseman van haar prachtige Dodd-

collectie. Het beheer van de collectie van het

van de deadline kon die beslissing worden ge-

cello aan het fonds. Toen dus die oproep kwam

Studiefonds Oskar Back is door het NMF over-

nomen. De grote Franse cellist André Navarra

heb ik me enthousiast opgegeven en in het

genomen; daarin zit bijvoorbeeld de Stradiva-

was weer de leraar van Schiff geweest en zo

Weekend hebben mijn vrouw en ik drie prach-

rius-viool die toebehoorde aan de grote Joodse

kon het instrument van leermeester op leerling

tige concerten mogen presenteren. Maar er

violist en altist Paul Godwin. De Petrus Guar-

overgaan. Door alle giften en schenkingen van

was meer. In een gesprek met directeur Marcel

nerius-viool waar Frederieke Saeijs op speelt

fondsen en donateurs is het voor het NMF de

Schopman en Manon bleek dat er behoefte

heeft toebehoord aan de bekende Belgische

afgelopen 25 jaar mogelijk geweest vele instru-

was aan de hulp van vrijwilligers, vooral op ad-

violist Carlo Van Neste, die hem geschonken

menten te verwerven; zo spelen dankzij een

ministratief gebied, om de profielpagina’s van

kreeg van koningin Elisabeth van België. Ik heb

grote daartoe bedoelde gift de leden van het

de musici op de site van het NMF wat ‘gevulder’

Frederieke een CD van Carlo Van Neste kunnen

EnAccord strijkkwartet allen op een prachtig

te krijgen en om meer te kunnen vertellen over

sturen. De Pique-viool van Theo Olof heeft toe-

negentiende-eeuws Frans instrument. Ook

de instrumenten die door het NMF worden be-

behoord aan de schrijver-vliegenier Antoine de

spelen vele musici op bijzondere oud-Neder-

heerd. Dat laatste nu bleek een kolfje naar mijn

Saint-Exupérie (die speelde goed viool en had

landse instrumenten van Jacobs, Rombouts,

hand. Ik ben mijn hele leven al een groot lief-

een mooie collectie strijkinstrumenten). In een

Kleijnman en Cuijpers, waardoor ook actief Ne-

hebber van vioolmuziek, van violisten (vooral

briefje schreef mevrouw Olof - Elias hoe blij haar

derlands erfgoed wordt behouden. Natuurlijk

ook de historische), ga veel naar concerten en

echtgenoot was met dit instrument dat een

zijn er vele roerende verhalen in de dossiers te

heb een grote collectie grammofoonplaten

mooie grote toon bezit. Toen vioolbouwer Max

vinden van particulieren die hun instrumenten

en CD’s, met heel veel vioolmuziek. Collectie-

Möller hem dit instrument te koop aanbood,

aan het NMF schonken of in bruikleen gaven,

beheerder Frits Schutte heeft mij lijsten met

wist hij meteen dat dit zíjn instrument was!

om die te laten bespelen door jong talent. En

instrumenten gegeven en gevraagd of ik over

De fantastische Bergonzi-viool van Herman

dat is uitermate belangrijk; tenslotte is het in

de geschiedenis van die instrumenten, voor zo-

Krebbers blijkt niet door de beroemde Carlo

het huidige culturele klimaat voor jonge musici

ver dat te halen viel uit de dossiers, een stukje

Bergonzi te zijn gebouwd, zoals eerst werd

gewoon niet mogelijk een goed (en dus veelal

zou kunnen schrijven, deels te gebruiken op de

geoordeeld, maar, zoals uit dendrochronolo-

kostbaar) instrument aan te schaffen.

NMF-site, deels als samenvatting van de docu-

gisch onderzoek bleek, door diens zoon Mi-

menten in de dossiers. Sinds die vraag kom ik 1

chelangelo. De bekende violist Bouw Lemkes

Het is voor mij een groot voorrecht om dit vrij-

à 2 keer per week naar het NMF om een uittrek-

verkocht zijn Goffriller-viool voor de helft van

willigerswerk voor het NMF te kunnen doen, ik

sel te maken uit de dossiers die in grote lade-

de werkelijke waarde aan het NMF en schonk

ga er met plezier nog lang mee door!

kasten op Frits’ kamer verzameld zijn. Die uit-

de rest aan het Fonds. De Vuillaume-­viool van

treksels werk ik dan thuis uit en stuur ze weer

Piet Nijland is aan het NMF in bruikleen gege-

naar Frits.

ven. Dit instrument werd eerder bespeeld door

”

Mengelbergs eerste concertmeester Louis

11

2013 Balans (x e 1.000)

in een notendop

31-12-2013

31-12-2012

MateriĂŤle vaste activa

23.049

22.557

FinanciĂŤle vaste activa

7

15

De bestedingsratio brengt de verhouding tus-

223

146

sen de bestedingen en de inkomsten tot uit-

551

619

drukking. Een ratio groter dan 100% betekent

______ ______ Nicolas van Poucke, Ella van Poucke en Gerard Spronk 23.830 23.337

dat de bestedingen groter zijn dan de inkom-

Vorderingen Liquide middelen

Presentatieconcert 2007 Totaal reserves Langlopende schulden Kortlopende schulden

OVERIGE GEGEVENS

Bestedingsratio: 60 %

sten.

23.629

23.101

73

115

Kosten eigen fondsenwerving: 23 %

128

121

Het kostenpercentage eigen fondsenwerving

______

______

geeft inzicht in de omvang van de kosten ei-

23.830

23.337

gen fondsenwerving. Het Centraal Bureau Fondsenwerving hanteert voor CBF-Keur

Staat van baten en lasten (x e 1.000)

houders een norm van maximaal 25% (gemid2013

2012

914

752

deld over 3 jaar). Het 3-jaarsgemiddelde van het NMF bedraagt 15 %.

Baten eigen fondsenwerving Overige baten

Kosten beheer en administratie: 25 %

182

186

______

______

1.096

938

663

875

213

98

drag aan instrumenten.

Het kostenpercentage beheer en administratie geeft inzicht in deze kosten gerelateerd

Besteed aan doelstelling Besteed aan werving baten Besteed aan beheer en administratie

aan de totale lasten exclusief het bestede be-

185

185

Het NMF hanteert als interne richtlijn dat dit

______

______

percentage maximaal 30% gemiddeld over

1.061

1.158

______

______

35

(220)

Resultaat

12

drie jaar mag bedragen.

Het 3-jaarsgemiddelde van het NMF bedraagt 27%.

NMF MAGAZINE 2014

De collectie in beeld gebracht Onze instrumentencollectie staat in dienst

een ander cultureel kader, een andere econo-

zorg werden toevertrouwd, via schenking, le-

van de musici. Hetzelfde geldt voor de men-

mische situatie. Elk instrument heeft zijn eigen

gaat of bruikleen. Elk instrument kan in detail

sen die bij het NMF werken. De focus op onze

geschiedenis, toekomst en klank en is daar-

worden bekeken en is (of zal worden voorzien)

doelgroep houdt ons bij de les en zorgt ervoor

door uniek. Dat het NMF trots is op al die in-

van relevante technische gegevens en infor-

dat we ons niet laten verleiden door het mu-

strumenten, willen wij tot uiting laten komen

matie over de bouwer, de geschiedenis van het

seale aspect dat uiteraard wel lonkt als je zo’n

door ze stuk voor stuk te laten vereeuwigen op

specifieke instrument en hoe het in de collectie

prachtige collectie instrumenten onder je

prachtige digitale foto’s en die met u te delen op

is terechtgekomen. Cathy Levesque, profes-

hoede hebt. Maar trots zijn we natuurlijk wel.

onze website. Maar uiteraard is trots niet het

sioneel fotografe in Amsterdam, is inmiddels

En die trots geldt niet alleen voor de grote na-

belangrijkste argument. Belangrijker is dat het

bijna klaar met de fotografie, die plaatsvond

men in de collectie, maar net zo goed voor de

NMF op die manier visuele toegang biedt tot

in het atelier bij expert Andreas Post in Amster-

anonieme 18e-eeuwse Italiaanse alt, de vrij

alle 400 strijkinstrumenten die we sinds 1988

dam. Nieuwe aanwinsten in de collectie zullen

onbekende Bernhard Stoss uit Wenen, of de

aan onze collectie konden toevoegen. Daaron-

steeds gefotografeerd en toegevoegd worden

135 hedendaagse –voornamelijk Hollandse-

der bevinden zich natuurlijk de vele instrumen-

aan de website. De digitale ontsluiting van de

instrumenten uit de collectie. Elk strijkinstru-

ten die het NMF kon aankopen dankzij geldelij-

collectie is mede mogelijk gemaakt door de

ment is vorig jaar, vorige eeuw, of eeuwen gele-

ke donaties. Maar ook komen de instrumenten

genereuze steun van de Stichting Dioraphte

den met de hand gebouwd door een bekwaam

in beeld die als dierbaar bezit werden gekoes-

en vele particuliere donateurs. Het NMF is hen

vakman. Met iedere keer een andere tijdgeest,

terd, voordat ze door de eigenaren aan onze

zeer dankbaar voor hun steun.

FOTOGRAFE CATHY LEVESQUE IN HAAR STUDIO AAN HET WERK

13

SELFIEW

© MARCO BORGGREVE

DOOR GUIDO VAN OORSCHOT

Journalist Guido van Oorschot (52) schrijft onder meer voor de Volkskrant over klassieke muziek en opera.

Hij stelt zich te weer tegen sceptisch gesomber. ‘Klassieke muziek heeft buiten de eigen parochie nog nooit zo’n groot bereik gehad.’

Catharina Ungvari

Breed

NMF MAGAZINE 2014

Waarom heerst er rond klassieke muziek zo’n

Dat is toch ook zo?

Lowlands veroorzaakte het Residentie Orkest

alarmstemming?

Welnee, propagandistisch gekwaak. Om

een vibe met Sjostakovitsj. Het Nederlands

Dat vraag ik me ook af. Ik weet niet beter of we

maar een voorbeeld te noemen: Nederland

Kamerorkest snuift soms de verschaalde bier-

wonen nog altijd in een paradijs. Amsterdam

telt ruim 13 duizend amateurkoren, tegenover

lucht op van Paradiso.

herbergt een toporkest en een spraakmakend

2.672 voetbalclubs. Cultuur wordt wel degelijk

operahuis. Utrecht heeft het belangrijkste

breed gedragen.

oude-muziekfestival ter wereld. Nederlandse

Leuke gimmicks, daar niet van, maar levert het publiek op?

musici staan wereldwijd bekend als creatief,

Waarom hoor ik de gevestigde instellingen daar

Vergeet de tv niet. Na het programma Maes-

innovatief en ondernemend. We hebben een

dan nooit over?

tro, met al die zwaaiende BN’ers, snapte op-

topsector waarin we slim moeten investeren.

Dat begrijp ik ook niet. Ze moeten zich niet zo

eens iedereen waar dirigeren over ging. Mooi

laten piepelen. Meng je in het debat, zou ik

was ook de serie rond het Koninklijk Con-

U bedoelt: draai de subsidiekraan maar open.

zeggen. Vuur terug met oneliners. Bedelf Den

certgebouworkest. Bleken in die chique club

Nee, ik zei: investeren. Ergens geld in stoppen

Haag onder lobbyisten!

gewone, hardwerkende mensen van vlees en

om er later de vruchten van te plukken.

bloed te zitten. Of neem de eenminuutopera’s Blijft toch dat lelijke, atonale componeren. Het

van De Wereld Draait Door. Of Reinbert de

In Den Haag zien ze u al aankomen.

lijkt wel prikkeldraad.

Leeuw, die 4’33’’ van John Cage mocht uitvoe-

Sommige politici kennen inderdaad van alles

Ik zal u een geheim verklappen: dat is allang

ren. Op primetime!

de prijs, maar van weinig de waarde. Ik be-

weer uit de tijd. Arvo Pärt, Philip Glass, of in

hoor niet tot de dorknopers die cultuur gelijk-

Nederland Joep Franssens en Calliope Tsou-

O ja, dat stiltestuk. Wat een nep. Dat kan mijn

stellen aan een racefiets, onder het mom: die

paki: ze schrijven muziek die als honing in het

nichtje van 6 ook.

betaal je toch óók zelf? Een faire bijdrage van

oor vloeit.

Laat het haar vooral proberen. Maar waar het

de overheid blijft onmisbaar.

mij om gaat: tel alles bij elkaar op en klassieke En ondertussen stromen de zalen leeg.

muziek heeft buiten de eigen parochie nog

Toch zitten veel Nederlanders helemaal niet op

Dan heeft u andere cijfers dan ik. Volgens het

nooit zo’n groot bereik gehad. En de volgende

cultuur te wachten. Toen Halbe Zijlstra het kunst-

CBS bezocht in 1983 13 procent van de Neder-

fase breekt alweer aan. In Utrecht opent bin-

budget kortte met 200 miljoen, steeg zijn partij,

landers minimaal eens per jaar een uitvoering

nenkort TivoliVredenburg. Dat herbergt niet

de VVD, drie, vier zetels in de peilingen.

van klassieke muziek, in 2007 was dat 14 pro-

alleen de vertrouwde Grote Zaal, daaromheen

Dat mag de kunstsector zichzelf aanrekenen.

cent.

zijn vier kleine zalen gebouwd waarin klas-

Het debat is gekaapt door populisten. Die

siek, pop en jazz door elkaar heen gaan lopen.

hebben er enthousiast het beeld in geramd

Ach kom, als criticus ziet u toch ook de open

Niet alleen de genres, maar ook het publiek.

van kunstenaars als luie subsidieslurpers, van

plekken in het Concertgebouw en bij De Nationale

Als TivoliVredenburg het slim aanpakt, staat

componisten die alleen maar atonaal gekrijs

Opera?

daar de échte tempel zonder drempel.

afleveren, van een grachtengordelelite die op

De kredietcrisis heeft inderdaad gezorgd voor

kosten van Jan met de pet z’n modernistische

een dip. Inmiddels trekt het alweer bij. De toe-

Dus?

wansmaak botviert.

stand lijkt me allerminst dramatisch.

Dus laten we elkaar niet in de put praten. Misschien moet het mooiste nog wel komen.

Kijk naar al die grijze koppen!

Daar heeft u een punt. De verversing van het publiek heeft aandacht nodig. Dat is precies de reden waarom orkesten, zalen en musici druk in de weer zijn met nieuwe activiteiten.

Ze trekken de wijk in en bezoeken scholen. Op

gedragen

15

NMF MAGAZINE 2014

ADINDA MEERTINS | 1987 | CONTRABASSISTE

AIDAN MIKDAD | 2001 | PIANIST

AIJA REKE | 1988 | VIOLISTE

AKOS KERTESZ | 1973 | CELLIST

ALEXANDER DROZDOV | 1979 | PIANIST

ALEXANDER WARENBERG | 1998 CELLIST

AMARINS WIERDSMA | 1991 VIOLISTE

AMITAI KAMP | 2003 | VIOLIST

ANASTASIJA ZVIRBULE |1983 | VIOLISTE

ANIA KATYNSKA | 1980 | CELLISTE

ANNA BADALIAN | 1984 | VIOLISTE

ALBA ENCINAS | 1989 | VIOLISTE

ALEKSANDRA RYBAK | 1984 | CELLISTE (DANIEL KEMPISTY)

ALEXANDER BUSKERMOLEN | 1985 | PIANIST

419 AMKE TE WIES | 1994 | CELLISTE

AMSTERDAM SINFONIETTA | 1988 CONTRABAS

ANASTASIA KOZLOVA | 1979 VIOLISTE

NMF-musici

ANNA MEENDERINK | 1996 ALTVIOLISTE

ANNA SOPHIE TORN | 1988 | VIOLISTE

ANNA STEENHUIS | 1989 | VIOLISTE

ANNA-MAGDALENA DEN HERDER 1988 | ALTVIOLISTE

ANNABETH SHIRLEY | 1989 | CELLISTE

ANNE BAKKER | 1989 | VIOLISTE

ANNE ROOS HOIJTINK | 1998 VIOLISTE (PETER CUYPERS)

ANNE-LINDE VISSER | 1992 | CELLISTE

ANNEFLOOR PLANTINGA | 1997 VIOLISTE

ANNEKE VAN HAAFTEN | 1972 VIOLISTE (MARTEN ROOT)

ANNEMARIE VAN PROOIJEN | 1983| VIOLISTE

ANNEMIEKE HULS | 1983 | ALTVIOLISTE

ANNEMIJN DEN HERDER | 1975 ALTVIOLISTE

ANNERIEKE NENTJES | 1983 | VIOLISTE

ANNERIEN STUKER | 1987 | VIOLISTE

ANNIE TÃ…NGBERG | 1972 | CELLISTE

ANSFRIED PLAT | 1969 | CELLIST

ARBEN ADEMI | 1986 | ALTVIOLIST

ARJUN GANGULY | 1997 | CELLIST

ARMEN NAZARIAN | 1984 | ALTVIOLIST

ARNO VAN DER VUURST | 1978 | CELLIST (GER ADRICHEM)

ARTHUR RUSANOVSKY | 1993 VIOLIST

ARTHUR SCHOONENBERG | 1995 CELLIST

16 ANTON SPRONK | 1994 | CELLIST

NMF MAGAZINE 2014

Waarom het NMF bestaat Muziekinstrumenten kosten geld: veel geld.

Doelstellingen

Vaak zoveel dat musici en muziekstudenten

Het NMF is een organisatie die in grote lijnen

zich de aanschaf ervan niet kunnen veroor-

drie specifieke doelen heeft:

loven.

- het uitlenen van instrumenten aan

En dat terwijl een goed instrument geen luxe

musici. De nadruk ligt hierbij op het helpen

is, maar een absolute noodzaak voor iemand

van jong talent, conservatoriumstudenten

wiens vak het is te musiceren. Dat betekent

en beroepsmusici. Maar ook topsolisten

dat velen een probleem hebben.

die dure instrumenten nodig hebben krijgen hulp van het NMF. Zo wordt het hoog-

Het NMF is in 1988 opgericht om dat

staande Nederlandse muziekleven structu-

probleem op te lossen. En vandaag

reel gesteund;

de dag geldt die oorspronkelijke

- het behouden en ontwikkelen van cul-

doelstelling nog onverkort: het NMF

tureel erfgoed. Het NMF rekent het tot

geeft jaarlijks ongeveer 400 kwalita-

zijn taak de instrumenten uit de historisch

tief hoogstaande muziekinstrumenten

belangrijke Nederlandse vioolbouwschool

en 350 strijkstokken in bruikleen aan

te behouden voor het nageslacht en deze

professionele musici en aan hen die dat willen worden.

ook bespeelbaar te laten zijn. Zo wordt de hoogstaande collectie Nederlandse instrumenten geconserveerd, uitgebreid en beluisterbaar gemaakt en gehouden; - het geven van educatie. Het NMF begeleidt

muziekstudenten

bij

het maken van de juiste keuze van een instrument en/of stok.

Het NMF heeft ondervonden dat er aan dit aspect in de traditionele muziekopleidingen te weinig aandacht wordt besteed, terwijl dit juist van wezenlijk belang is.

Daarnaast biedt het NMF de NMF-musici ondermeer de mogelijkheid

podiumervaring

op te doen, mee te doen aan CD/ DVD-opnames en te participeren in klanktesten.

17

NMF MAGAZINE 2014

De doelgroep: professionele musici en zij die dat willen worden.

Het NMF wil beroepsmusici en hen die dat willen worden helpen. Zij kunnen een beroep doen op het NMF om een instrument in bruikleen te krijgen. Dit geldt voor zowel klassieke als niet-klassieke musici. Bovendien kan men voor elk instrument een aanvraag indienen, zodat met recht kan worden gezegd dat het NMF het gehele Nederlandse muziekleven steunt.

De aanvraag Een musicus die een aanvraag wil doen moet voldoende kwaliteit hebben om beroepsmusi-

DE BERGONZI VIOOL (EX HERMAN KREBBERS)

cus te zijn of dat te worden. Hij komt in aanmerking voor een instrument dat past bij zijn artistieke niveau en hij mag niet zelf in staat zijn een dergelijk instrument aan te schaffen.

Het NMF vindt het belangrijk dat alle muziekinstrumenten van het fonds door het publiek gehoord kunnen worden. Dat betekent dat NMF-musici een actieve rol in het Nederlandse muziekleven moeten vervullen. Buiten­ landers die met voldoende regelmaat op de Nederlandse podia optreden, kunnen een aanvraag bij het NMF indienen als zij aan de overige eerder genoemde criteria voor bruikleen voldoen.

De procedure Een instrument dient schriftelijk aangevraagd te worden. Na ontvangst van de aanvraag vindt er een intakegesprek plaats. Het NMF probeert dan enerzijds een beeld te krijgen van motivatie, capaciteiten en verlangens van de potentiële NMF-musicus, terwijl anderzijds de do’s en don’ts van het NMF uitvoerig worden uitgelegd. Na deze voorselectie bespreekt de Commissie Aanvragen en Instrumenten de aanvraag. Deze commissie bestaat uit een achttal deskundigen en brengt een niet-bindend advies uit aan het bestuur dat uiteindelijk beslist over de aanvraag.

18

© CATHY LEVESQUE

NMF MAGAZINE 2014

Bijzondere schenkingen in 2013

Het NMF krijgt vleugels Het is in het 25-jarig bestaan van het NMF nog niet eerder voorgekomen dat we een historische vleugel in goede staat van onderhoud als schenking kregen aangeboden. In het afgelopen jaar gebeurde het plotseling twee keer achter elkaar!

Dankzij het online dossier van de Citée de la Musique in Parijs, kon worden vastgesteld dat de geschonken vleugel in 1873 werd gebouwd en dat een zekere heer James Wittering op 18 november van dat jaar de eerste eigenaar werd. Ton Stolk verkreeg de vleugel in 1984 via een ­pianist. Een aantal jaren later, in 1992, vond een ingrijpende restauratie plaats bij Frits Janmaat in Amsterdam. Janmaat is één van de bekendste restaurateurs van Franse toetsinstrumenten ter wereld en is met name gespecialiseerd in instrumenten van Erard. Zo bijzonder was de vleugel van Stolk dat deze op verzoek van Janmaat gebruikt werd tijdens een TV-opname met muziekjournalist Han Reiziger in een concert in de bijzondere combinatie van piano met harp. Edward Witsenburg speelde in dit concert met Jeanette de Boer. Samen maakten deze musici (beiden overigens profesTON STOLK , MET OP DE VOORGROND DE ERARD-VLEUGEL

Een prachtige Erard

sor aan het Mozarteum in Salzburg) voor deze ongebruikelijke combinatie ook een CD.

De eerste schenking betrof een Erard-vleugel

stelligde dat door zijn bijzondere Erard-vleugel

met een lengte van 212 cm uit 1873 die we aan-

aan het NMF te schenken!

Een rechtsnarige Bechstein

geboden kregen van Ton Stolk, toonkunste-

Sebastien Erard (1752 - 1831) was een uitvinder

De tweede historische vleugel die het NMF

naar en eigenaar van het Muziekinformatie- en

en instrumentenbouwer die grote invloed

geschonken kreeg was een Bechstein met

documentatiecentrum in Vlaardingen. Het

heeft gehad op onder andere de ontwikkeling

een lengte van 190 cm uit 1864/65. Het is een

ging op een bijzondere manier, want Ton Stolk

van de piano. Zo vond hij het linker pedaal uit

uitzonderlijk vroege, rechtsnarige vleugel die

was één van de deelnemende gastheren tijdens

waarmee het gehele klavier een stukje ver-

in zeer goede staat verkeert. En dat mag een

het Weekend van het NMF, waarbij in samen-

schuift en ontwikkelde hij het repetitieme-

wonder heten, want de schenker uit Mijdrecht

werking met vereniging Hendrick de Keyser

chaniek, waardoor één zelfde toets zeer snel

verkreeg de vleugel als afdankertje. Hij stond

door het hele land concerten plaatsvonden op

achter elkaar kan worden aangeslagen. Ook

bij een garagehouder in Nijmegen die hem ooit

instrumenten van het NMF. De locatie die Ton

was hij het die het smeedijzeren raamwerk als

voor zijn dochter had gekocht. De vleugel was

beschikbaar wilde maken voor het concertpu-

eerste toepaste en omwond hij bassnaren met

zeer slecht onderhouden en had duidelijk gele-

bliek, was klein en vooral erg vol vanwege zijn

koperdraad. Na zijn dood in 1831 werd de zaak

den onder de houtkachel die er vlak naast had

verzameling instrumenten. Hij besloot daarom

voortgezet door neef Pierre. In 1855 overleed

gestaan. De schenker liet de vleugel in etappes

dat er ruimte moest worden gemaakt om wat

Pierre. Diens weduwe vond een kennis, de heer

uitgebreid reviseren, zodat er uiteindelijk weer

meer mensen toe te kunnen laten en bewerk-

Schaeffer, bereid om de zaak te leiden.

een compleet gezonde vleugel stond.

19

NMF MAGAZINE 2014

Feiten 2013 Doelstelling 1 Het in bruikleen geven van muziekinstrumenten

Bestuur, commissies en werkgroepen

De resultaten van een organisatie zijn op ver-

Begeleiding bij podiumpresentatie, marke-

Naast de medewerkers van het bureau, die

schillende manieren te definiëren. Wat zijn de

ting, promotie en communicatie zijn even-

het meest zichtbaar zijn voor de buitenwe-

relevante resultaten voor een organisatie als

eens ­essentiële onderdelen. Het NMF onder­

reld, is er ook een aantal mensen die zich op

het Nationaal Muziekinstrumenten Fonds?

zoekt samen met andere partijen hoe dit het

een andere manier inzetten voor het NMF.

Voor een stichting, die als voornaamste doel

beste verwezenlijkt zou kunnen worden.

Zo zijn er verschillende commissies die met het

heeft om musici te helpen, is het belangrijkste

Wilt u meer lezen over educatie, kijk dan op

NMF verbonden zijn. Daarnaast is er natuurlijk

resultaat het aantal musici dat de stichting

pagina 30.

het Bestuur, de Commissie Aanvragen en In-

heeft kunnen helpen. Dat zijn er in 2013 419

strumenten, de Raad van Advies en het Comité

geweest. Wilt u hier meer over weten, kijk dan

De financiële situatie

op pagina 21.

Het NMF haalde in 2013 iets meer dan een

samenstelling van de diverse commissies, kijk

miljoen Euro binnen. Wilt u meer weten over

dan op pagina 45.

Doelstelling 2 Cultureel Erfgoed

financiële zaken, kijk dan op pagina 30.

Het NMF heeft als voornemen het behouden,

Onze donateurs

conserveren, gebruiken en zelfs ontwikkelen

Het hebben van donateurs is onontbeerlijk

van cultureel erfgoed. Het doet dat door een

voor het NMF, omdat het grootste deel van

belangrijke collectie Nederlandse muziekin-

de inkomsten van het NMF van deze groep af-

strumenten op te bouwen. Enerzijds gaat het

komstig is. Het aantal donateurs bereikte met

daarbij om oude instrumenten die men tracht

1.619 het hoogste aantal ooit in de geschiede-

te bewaren voor de Nederlandse samenle-

nis van het NMF. Wilt u meer lezen over onze

ving, anderzijds gaat het om het ontwikkelen

donateurs, kijk dan op pagina 36.

van nieuw Nederlands cultureel erfgoed door het geven van bouwopdrachten aan Neder-

Nieuwe instrumenten

landse vioolbouwers. Wilt u meer weten over

Ondanks dat het aantal NMF-musici en aan-

ons cultureel erfgoed, kijk dan op pagina 29.

vragen iets terugliep ten opzichte van de ­jaren

Doelstelling 3 Educatie

daarvoor, is er nog steeds een tekort aan instrumenten en bestaat er een wachtlijst. In 2013 werd dus opnieuw getracht instrumenten

Het wordt keer op keer duidelijk dat er bij jonge

aan de collectie van het NMF toe te voegen.

musici behoefte is aan begeleiding op hun weg

Dat lukte ook: er werden 15 instrumenten en

naar volwassenheid. Talent en het geven van

stokken toegevoegd aan de collectie.

alleen een uitstekend instrument is niet genoeg om een carrière te laten slagen.

20

van Aanbeveling. Wilt u meer weten over de

NMF-bureaumedewerkers Wilt u meer weten over de NMF-medewerkers, kijk dan op pagina 46.

NMF MAGAZINE 2014

Het in bruikleen geven van een muziekinstrument 400

Op 31 december 2013 waren er bijna 400 mu-

Gedurende het jaar 2013 werden 12 instru-

sici in Nederland die met een instrument van

menten en 3 strijkstokken aan de collectie

het NMF rondliepen. Hoewel “rondliepen” mis-

toegevoegd (vergelijk in 2012: 12 instrumen-

schien niet altijd de juiste benaming is. Want

ten en 7 stokken). Het ging hier voornamelijk

ruim 30 van onze NMF-musici hebben thuis

om schenkingen. Eén alt en één viool werden

een vleugel van het NMF staan, waarop zij

in bruikleen gegeven. Een andere viool en een

hun concertoptredens voorbereiden. Het NMF

vleugel werden gedeeltelijk gekocht, gedeelte-

heeft immers niet alleen strijkinstrumenten in

lijk geschonken.

zijn collectie, maar ook vleugels, piano’s, har300

pen en een klein aantal blaasinstrumenten.

Sommige NMF-musici hadden slechts een deel

Weliswaar bezit het NMF een verzameling

van het jaar een instrument van het NMF in

muziekinstrumenten van museale waarde (de

bruikleen. Op 31 december 2013 waren er 376

gemiddelde waarde van een instrument uit de

bruikleners, terwijl er gerekend over het gehele

NMF-collectie bedraagt ongeveer €50.000),

jaar 419 waren.

de collectie is een levende collectie, dat wil zeggen zij wordt bespeeld en reist daarom voortdurend door Nederland en andere landen. Het NMF zou daarom met recht een mobiel museum genoemd kunnen worden. Maar het gaat

200

bij het NMF niet in de eerste plaats om het samenstellen van een waardevolle collectie, het gaat er het NMF om dat musici geholpen worden door deze instrumenten ter beschikking te stellen aan hen. Het is daarom van het grootste belang dat het aanbod instrumenten aansluit op de vraag van musici.

Het totaal aantal musici met een instrument van het NMF bleef ten opzichte van het voor-

100

gaande jaar constant. Het aantal nieuwe aanvragen van musici daalde iets ten opzichte van vorig jaar (zie tabel). aantal aanvragen en NMF-musici in 2013 aantal aanvragen aantal NMF-musici

0 2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

21

© STEVEN HEYBROEK

Jubelend h

et jaar door

NMF MAGAZINE 2014

Jubileumconcert

Weekend van het NMF

10 NOVEMBER 2013, RIDDERZAAL DEN HAAG

19 20 21 APRIL 2013, DOOR HET HELE LAND

In plaats van de gebruikelijke het jaar afslui-

100 concerten in ruim 2 dagen in 100 panden

dat de bezorger de stoelen maar in de voortuin

tende Presentatieconcerten die in een aantal

van de Vereniging Hendrick de Keijser, waarvan

van het betreffende pand neerzette, zonder de

plaatsen in Nederland gehouden worden (het

in de meeste nog nooit een concert is gegeven.

bewoners te waarschuwen. Helaas werden de

laatste jaar in Amersfoort, Zwolle, Den Bosch

Dat lijkt vragen om problemen. Want: willen de

stoelen echter in de tuin van het verkeerde huis

en Delft) organiseerde het NMF in haar Jubile-

bewoners van die bijzondere panden hun huis

gezet, zodat de volgende ochtend de overburen

umjaar een groots en feestelijk Jubileumcon-

wel openstellen voor publiek? En hoeveel men-

tot hun stomme verbazing 50 stoelen in hun

cert in de Ridderzaal in Den Haag. Bijzonder

sen kunnen die concerten in die panden eigen-

tuin vonden. En het concertpand zonder stoe-

was dit concert alleen al door de locatie: want

lijk bijwonen? En zijn er wel voldoende stoelen

len zat.

de Ridderzaal is misschien wel de mooiste zaal

om op te zitten? Zijn de sanitaire voorzieningen

in Nederland. En het is slechts bij hoge uitzon-

wel toereikend? Is er wel koffie en thee of fris en

Enfin, (bijna) alles is goed gekomen. Dankzij de

dering dat de zaal beschikbaar wordt gesteld.

wijn voor het publiek? Wie gaat dat regelen? Zijn

medewerking van ongeveer 300 musici, 100

Dankzij de steun van staatssecretaris Sander

er wel voldoende piano’s en vleugels om de mu-

huizenbewoners en bijna 100 NMF en HdK vrij-

Dekker, die als gastheer wilde optreden, kon

sici te begeleiden? En waar kleden de musici zich

willigers werd het onmogelijke mogelijk. Nooit

het Jubileumconcert in de Ridderzaal plaatvin-

om? Wie zorgt er voor eten en drinken voor de

eerder vertoond: 100 concerten door professi-

den. Bijzonder was uiteraard de aanwezigheid

musici? Hoe kan het publiek trouwens kaartjes

onele musici en muziekstudenten in bijzondere

van onze beschermheer Z.K.H. Prins Constan-

kopen? Hoe regelen we de promotie voor het

monumenten door heel Nederland. Van achtja-

tijn en zijn echtgenote H.K.H. Prinses Lauren-

Weekend? Wie zorgt er voor de kaartcontrole?

rige talenten tot musici met een internationale

tien. Daarnaast gaf ook de Commissaris van

Wie gaat het verhaal van het Weekend vertellen

carrière. In een boerderij, een watertoren, een

de Koning Jan Franssen, acte de presence. De

aan het publiek?

middeleeuwse kapel, een 17e eeuwse bibliotheek, een landgoed, een smederij en in nog veel

huidige Fancy Fiddlers van Coosje Wijzenbeek

Soms is het maar goed dat je van tevoren niet

meer bijzondere panden. Van middeleeuwse

met Noa Wildschut als soliste, naar voorma-

weet wat er allemaal mis kan gaan. Zoals het

muziek tot en met hedendaagse improvisatie.

lige Fancy Fiddlers die een ad-hoc strijkkwartet

feit dat een paar uur voor aanvang van het uit-

Het zat er allemaal in, u kon het allemaal zien en

hadden gevormd en een voormalige Fancy Fid-

verkochte openingsconcert blijkt dat de vleugel

horen. Onmogelijk? Niets is onmogelijk als ie-

dler die samen met een zigeunerensemble uit

toch niet door de trap omhoog kan (zie foto). Of

dereen het wil en meehelpt. Het NMF heeft zijn

de Balkan speelde.

dat de violiste die spontaan aangeboden had

visitekaartje afgegeven, met dank aan HdK en

om op elke avond tijdens het Weekend Bach te

aan allen die meehielpen. Hopelijk heeft u met

De publieke belangstelling voor het Jubileum-

spelen een week van tevoren van haar paard

ons genoten van één of meerdere van de bijzon-

concert was dermate groot, dat er besloten

valt en er dus opeens drie concerten uitvallen.

dere concerten in het Weekend.

werd om het geplande programma tweemaal

Of dat de busjes met stoelen die door het land

op één dag te brengen. Zo was er opeens een

rijden naar de concertlocaties vast komen te zit-

ochtend- en een middagconcert. Elfhonderd

ten in vrijdagmiddagfiles en dreigen te laat aan

enthousiaste mensen maakten het officiele

te komen. Moet het publiek dan maar staan? Of

einde van het Jubileumjaar mee.

dat ene busje met stoelen dat zo laat aankwam

24

© JAN VAN SELMS

© STEVEN HEYBROEK

rode lijn in het muzikale programma liep van de

BIRTHE BLOM | © DIRK RIETVELD

SOPHIE GROOTE IN HET HUIS VAN BRIENEN TE AMSTERDAM VAN VERENIGING HENDRICK DE KEIJSER | © ARJAN BRONKHORST

NMF MAGAZINE 2014

TERUGBLIK JUBILEUMJAAR

25

NMF MAGAZINE 2014

Luisterconcoursen

Lezingencyclus

Luisterconcours viool

Onder de vleugels

27 APRIL 2013

door Frank Bonarius

WAALSE KERK AMSTERDAM

(Andriessen vleugels en piano’s)

i.s.m. Het Nederlands Vioolconcours

15 MAART 2013 HAARLEM

In de keuken van Coosje

Luisterconcours cello

door Coosje Wijzenbeek

24 AUGUSTUS 2013

24 MEI 2013 HILVERSUM

COMPAGNIE THEATER AMSTERDAM

Het antiek van de toekomst

i.s.m. Grachtenfestival Amsterdam Tweemaal dit jaar organiseerde het NMF

door Jaap Bolink en Annelies Steinhauer

een blinde klanktest, ofwel een zogenaamd

11 OKTOBER 2013 HILVERSUM

Luister­concours. Het ging erom vijf verschilwerden door Frederieke Saeijs en Joris van den

Hollands Glorie in Vioolbouw

Berg, van elkaar te kunnen onderscheiden

door Serge Stam en Andreas Post i.s.m.

door een blinde test af te leggen. Maar niet na-

Gemeentemuseum Den Haag

dat onze Frits Schutte uitvoerig tips and tricks

19 NOVEMBER 2013 DEN HAAG

lende instrumenten, die heerlijk bespeeld

aan het publiek had gegeven. De testen bleken ook dit jaar weer heel lastig. In de eerste klanktest (met violen) had niemand alle vijf de instrumenten goed geraden, bij de klanktest met de celli was er maar één persoon die alle antwoorden juist had. Die daarmee als prijs

26

ANNE-LINDE VISSER | 1992 | CELLISTE.PNG

© GEERTJE VAN DER LINDEN

© SUZY AHLBORG

een privé-concert van het NMF won.

TERUGBLIK JUBILEUMJAAR

ANNEFLOOR PLANTINGA | 1997 | VIOLISTE.PNG

ANNEMARIE VAN PROOIJEN | 1983 | VIOLISTE.PNG

ANNEMIEKE HULS | 1983 | ALTVIOLISTE.JPG

Het NMF kan met recht een kenniscentrum genoemd worden op het gebied van muziekinstrumenten en musici. Natuurlijk komt dat enerzijds door 25 jaar ervaring met instrumenten en musici, maar anderzijds ook door het uitgebreide netwerk dat het NMF heeft opgebouwd met vioolbouwers en bouwers van andere instrumenten, muziekpedagogen en -docenten en dergelijke. Die kennis wil het NMF graag delen met anderen, vandaar dat in 2013 een viertal lezingen georganiseerd werd met thema’s uit de wereld van instrumenten en musici.

Frank Bonarius vertelde in de eerste lezing in zijn piano-atelier in de Haarlemse binnenstad over (de restauratie van) vleugels en piano’s, geassisteerd door NMF-bruikleenster Mariana Izman. Coosje Wijzenbeek vertelde (bijna) leiden van jong talent. Een paar kilometer verder weg en een paar weken later lieten vioolbouwers Jaap Bolink en Annelies Steinhauer een select gezelschap kennis maken met het bouwproces van een viool. Tenslotte deelden

© SJAAK RAMAKERS

in haar eigen keuken over het coachen en op-

experts/vioolbouwers Andreas Post en Serge

Jongste musici in het oudste huis van Amsterdam

Stam hun grote kennis over het ontstaan en de interessante ontwikkelingen van de vioolbouw in Nederland met de bezoekers van het Gemeentemuseum in Den Haag. De meest

Het NMF heeft bijzondere bruikleners: van

een paar zeldzame instrumenten uit de col-

jonge talenten tot internationale sterren. In

lectie van het NMF werden tijdens de lezing

het Jubileumjaar wilde het NMF graag juist

getoond en besproken.

die talentvolle jongeren in het zonnetje zet© SJAAK RAMAKERS

unieke exemplaren uit de museumcollectie en

ten. En omdat het NMF ook beschikt over een bijzonder pand, was de combinatie gauw gemaakt. ‘Jongste musici in het oudste huis in Amsterdam’ heette de concertserie die in 2013 van start ging. Zes zondagochtenden speelden de jonkies alsof hun leven ervan af hing.

Voor sommigen was het zelfs hun solistisch concertdebuut. Zo genoten musici en publiek van bijzondere concerten op een bijzondere plek.

27

NMF MAGAZINE 2014

BARBARA BEKHOF | 1991 | ALTVIOLISTE

BARBARA VARASSI PEGA | 1977 PIANISTE

BAS BARTELS | 1990 | ALTVIOLIST

BAS JONGEN | 1992 | CELLIST

BAS TREUB | 1987 | VIOLIST

BEATRIJS PRONK | 1990 | CELLISTE

BEN WEISHAUPT | 1996 | PIANIST

BENJAMIN DE BOER | 1995 CONTRABASSIST

BENJAMIN SCHERER | 1979 | VIOLIST

BENTE VERHEUL | 1995 | CELLISTE

BERDIEN VRIJLAND | 1973 | ALTVIOLISTE

BERNADETTE WIJNHAMER | 1995 VIOLISTE

BI-NAN WANG | 1994 | VIOLISTE

BIRTHE BLOM | 1982 | VIOLISTE

BOB HEUVELMANS | 1987 | HARPIST

BRENDA BROUNS | 1991 | VIOLISTE

BRIT ISSA RIJNEN | 1999 | VIOLISTE (MAJANKAFOTOGRAFIE)

CAMILLA VAN DER KOOIJ | 1984 VIOLISTE

CARIEN DE BAKKER | 1990 | VIOLISTE

CARLA DE KLEUVER-LEURS | 1978 VIOLISTE

CARLES PUIG RUSCALLEDA | 1981 | VIOLIST

CARLO NABBE | 1963 | VIOLIST

CAROLIEN HULSHOF | 1981 VIOLISTE

CAROLINE KANG | 1980 | CELLISTE

CASSANDRA LUCKHARDT | 1969 CELLISTE

CATHARINA UNGVARI | 1975 VIOLISTE

CATHERINE BAHN | 1975 | CONTRABASSISTE

CÉCILE GOUDER DE BEAUREGARD 1985 | VIOLISTE

CECILIA BERNARDINI | 1984 | VIOLISTE

CHARLOTTE GULIKERS | 1995 CELLISTE

CHRISTIAAN LASCAE | 1980 | VIOLIST

CLAUDINE CARMEN ROMA | 1975| PIANISTE

CLEMENS VAN DER FEEN | 1980 CONTRABASSIST

CODARTS ROTTERDAM | 1930 VLEUGEL

CORALINE GROEN | 1996 | VIOLISTE

CORINNE STAAL | 1964 | PIANISTE

CYNTHIA KLOSTERMANN | 1992 ALTVIOLISTE

DAAN BORMAN | 1991 | CELLIST

DANIËL ESSER | 1949 | CELLIST

DANIEL ROWLAND | 1972 | VIOLIST

DANIËLLE DAOUKAYEVA | 1992 VIOLISTE

DAPHNE OLTHETEN | 1989 VIOLISTE

DETMAR LEERTOUWER | 1967 CELLIST

DIAMANDA DRAMM | 1991 | VIOLISTE

DIETHARD STRUELENS | 1988 | CELLIST

DIONNE NIJSTEN | 1988 | CELLISTE

DOMINIQUE CHABOT | 1991 CONTRABASSISTE

EILDERT BEEFTINK | 1974 | PIANIST

28 DAVID RABINOVICH | 1959 | VIOLISTE

NMF MAGAZINE 2014

Cultureel Erfgoed Het NMF heeft in zijn ruim 25-jarige bestaan

derlandse musici. Zo bezit het NMF

een collectie Nederlandse instrumenten sa-

de Pique viool van Theo Olof, de

mengesteld, die een museale waarde heeft.

Carlo Bergonzi viool die Her-

Het NMF bezit instrumenten uit het tijdperk

man Krebbers tientallen jaren

van de eerste belangrijke Nederlandse bouw-

heeft bespeeld, twee violen

periode tot aan nu. Binnen deze periode van

(een Jaap Bolink en een Fede-

ruim 300 jaar is een belangrijke collectie op-

rico Goldnagl) uit de collectie

gebouwd. Hoewel het Haags Gemeentemu-

van Isabelle van Keulen en vele andere

seum (middels de collectie verzameld door de

instrumenten met een bijzondere af-

bankier Daniël Scheurleer) een nog veel grote-

komst.

re verzameling bezit, heeft de collectie van het NMF het voordeel dat deze (in tegenstelling tot die in Den Haag) zichtbaar is en bespeeld wordt: indachtig het oorspronkelijke doel van een muziekinstrument. Een muziekinstru-

DE PIQUE VIOOL (EX THEO OLOF)

ment is immers een gebruiksvoorwerp.

Jarenlang is het belang van de Hollandse school en de instrumenten die zij maakte onderschat. Pas nadat met name buitenlandse beleggers hun oog lieten vallen op deze instrumenten en violen in grote aantallen naar het buitenland verdwenen en (dus) in prijs stegen, kwam de aandacht voor deze ten onrechte vergeten groep weer op. Het NMF speelt bij de hernieuwde aandacht voor eigen erfgoed een leidende rol. De prijs/kwaliteitverhouding van deze instrumenten is nog steeds aantrekkelijk en mede daarom heeft het NMF een grote belangstelling voor Hollandse instrumenten.

Het NMF bezit onder meer instrumenten van belangrijke instrumentenbouwers als Pieter Rombouts, Hendrick Jacobs, Johannes ­Cuypers, Max Möller, Eberhard Uebel, Jaap Bolink, Otto Stam en Daniel Royé en vele anderen.

Ook als cultureel erfgoed beschouwt het NMF de verzameling instrumenten die afkomstig is of bespeeld is geweest door belangrijke Ne-

© CATHY LEVESQUE

29

NMF MAGAZINE 2014

Educatie Inkomstenbronnen Het oorspronkelijke doel van het NMF was

De inkomsten van het NMF zijn naar hun aard

uitsluitend het in bruikleen geven van mu-

altijd in hoge mate variabel. Slechts een zeer

ziekinstrumenten aan talentvolle musici, met

beperkt deel van de inkomsten van het NMF is

als oogmerk om hun carrière een krachtige

min of meer vast te noemen. Nu de overheids-

impuls te geven.

subsidie in 2012 is beëindigd, bestaan de vaste

Later werd “additionele” hulp geboden door

en vrij besteedbare inkomsten van het NMF

het organiseren van masterclasses, CD-opna-

nog uitsluitend uit de bruikleenvergoedingen

mes en het geven van concerten. Door deze

die musici betalen voor het gebruik van hun

zaken werd de NMF-musici extra leermomen-

instrument. Dat deel bedroeg in 2013 17% van

ten geboden om verder te komen in hun vak.

de totale inkomsten.

Het is duidelijk dat de aandacht die het NMF

De laatste jaren zien we een ontwikkeling

in het aankoopbeleid wil geven aan musici die

waarbij meer particuliere- en familiestich-

al verder zijn in hun carrière, gepaard moet

tingen het NMF steunen. Die inkomsten zijn

gaan met een verdergaande begeleiding van

per gift meestal hoog en de procedures (als

deze musici op andere gebieden. Te denken

die er al zijn) om steun te krijgen zijn ten op-

valt aan podiumpresentatie, ondersteuning

zichte van “gewone” fondsen doorgaans veel

bij het zoeken naar management, ondersteu-

simpeler. Het grootste probleem bij dit soort

ning bij marketing, CD-contracten, promotio-

fondsen is het vinden van deze stichtingen.

nele zaken en dergelijke. Het NMF onderzoekt

Doorgaans opereren ze in de anonimiteit en

momenteel op welke wijze deze steun het

zijn ze daardoor onzichtbaar. Zij vinden jou in

beste verleend kan gaan worden.

plaats dat jij hen vindt. Rekent men deze par-

Herkomst inkomsten 2012-2013

2013 14% 10%

2012 70%

69%

ticuliere fondsen daadwerkelijk tot inkomsten Door het sterk gestegen aantal NMF-concer-

uit particulieren, dan is het aandeel van deze

particulieren

ten in de afgelopen jaren geeft het NMF aan

categorie in het totaal bijna 70%.

bruikleners

steeds meer musici de kans om podiumervaring op te doen. Speciaal van belang is ook de mogelijkheid die het NMF biedt om authentieke en bijzondere instrumenten te bespelen.

Het NMF leent op projectbasis klassieke en barokstrijkstokken uit: dit geeft de musicus een unieke kans vertrouwd te raken met een andere, historiserende manier van spelen.

30

fondsen

20%

17%

NMF MAGAZINE 2014

Het mysterie van de Bach suites Twaalf NMF-musici spelen delen uit de zes Suites voor cello solo van Johann Sebastian Bach op poten. Z.K.H. Prins Claus was de eerste beDe NMF-cellisten

schermheer. Zijn zoon Z.K.H. Prins Constantijn

op de dubbel-CD

volgde hem op. Het erevoorzitterschap werd

Karlien Bartels

vervuld door fameuze musici als Yehudi Menuhin en Yo-Yo Ma.

Joris van den Berg Job ter Haar

Het zijn grote namen. Maar het zijn vooral de

Viola de Hoog

jonge, onbekende, getalenteerde en hardwer-

Bas Jongen

kende muzikanten die van de collectie profite-

Harriet Krijgh

ren. Niemand had van Janine Jansen gehoord

Jaap ter Linden

toen zij als klein meisje haar toonladders oe-

Steuart Pincombe

fende op een instrument van het NMF. Of neem

Quirine Viersen

Lavinia Meijer, die zich in 1997 meldde voor

Pieter Wispelwey

een harp en twaalf jaar later de Nederlandse

Eric de Wit

Muziek­­­prijs won. Zonder het NMF zou ook de © SJAAK RAMAKERS

Gideon den Herder

Nederlandse cello-scene kariger klinken. Quirine Viersen kon fluiten naar haar Guarneri. Geen zoevende Rombouts voor Pieter Wispelwey. En pech ook voor Harriet Krijgh.”

Een bijzonder Jubileumproject was de zoge-

Sinds de oprichting in 1988 geeft het NMF ze

Het NMF vroeg 12 musici om hun favoriete delen

naamde ‘Mystery CD’ die in het voorjaar van

in bruikleen aan gearriveerde of aankomende

uit de cello suites van Bach op te nemen op hun

2013 verscheen. Het project was bedoeld om

professionals. Zo kon barokpionier Jaap ter Lin-

instrument – dat wil zeggen, op het instrument

een aantal NMF-musici de mogelijkheid te ge-

den twintig jaar lang genieten van een Gran-

dat ze van het NMF in bruikleen hebben. Maar

ven mee te doen aan een CD-opname en tege-

cino uit 1703. En met dank aan het NMF speelt

wie op welke tracks speelt hebben we niet ver-

lijkertijd om de aandacht te vestigen op de bij-

de jazzman Ernst Reijseger zijn improvisaties

meld in het CD-boekje. Dat vroegen we aan de

zondere collectie celli die het NMF bezit. Deze

op een gloednieuwe, vijfsnarige cello van het

luisteraar. Iedereen die meedeed maakte kans

collectie van in totaal ruim 100 stuks omvat

bouwersechtpaar Bolink-Steinhauer. Cello’s en

op een gratis privéconcert door één van de mu-

namelijk een groot aantal bijzondere antieke

violen, maar ook vleugels, harpen en een enkele

sici van de CD!

instrumenten. Deze instrumenten worden be-

gitaar: de NMF-collectie van 450 instrumenten

speeld door bijzondere musici, toptalenten en

en 350 strijkstokken wordt beheerd vanuit de

LET OP

internationale sterren. Muziekjournalist Guido

Amsterdamse Sint Annenstraat. De waarde van

deze 2CD is nog steeds verkrijgbaar.

van Oorschot (Volkskrant) schrijft in het bij de

de verzameling nadert de 27 miljoen euro. Na

nu inclusief de antwoorden.

CD behorende tekstboekje onder andere over

het wegvallen van een bescheiden rijkssubsidie

Prijs: €15,- (bij concerten),

het belang van het NMF voor de Nederlandse

in 2012 draait het NMF geheel op particuliere

verzending binnen Nederland €17,50.

cellowereld:

donaties, schenkingen, bruiklenen en legaten.

Stuur een e-mail met de bestelling, uw naam,

“Een Chiocchi uit 1870. Een Guadagnini uit 1772.

De eerste gedachten aan het fonds borrelden op

reservering@muziekinstrumentenfonds.nl.

Een Jacobs en een Rombouts: twee Hollandse

in 1984. Toen violist Theo Olof er z’n schouders

Het verschuldigde bedrag (mét verzendkosten)

toppers uit 1690. Samen met een paar dozijn

onder zette, ging het snel. Met een extra zetje

kunt u overmaken naar NL58ABNA0555028666

andere cello’s behoren ze tot de collectie van het

van het Prins Bernhard Cultuurfonds stond het

t.n.v. Stichting Nationaal Muziekinstrumenten

Nationaal Muziekinstrumenten Fonds (NMF).

Nationaal Muziekinstrumenten Fonds in 1988

Fonds, onder vermelding van: CD Bach.

adres en telefoonnummer naar

31

© AD VLEMMIX

Zomaar een dankbare NMF--

--musicus

Van: Marie <mariedethouars@mailadres.nl> Onderwerp: Bolink viool Datum: 8 december 2013 17:31:57 CET Aan: Geertje van der Linden <vanderlinden@muziekinstrumentenfonds.nl> Hoi Geertje, Ik wil jou en heel het NMF bedanken voor het instrument en de stok die ik nu al bijna twee jaar in bruikleen heb. Ik geniet zo enorm van de klank van het instrument en de mogelijkheden en rijkheid qua klank die ik kan ontwikkelen.

Ik kan daar nu aan werken dankzij dit instrument, maar ook dankzij de stok. Ik realiseer me elke keer wanneer ik “mijn” viool oppak dat dit helemaal niet vanzelfsprekend is. En volgens mij had ik jullie nog helemaal niet bedankt! Bij deze dus, ik had zonder jullie nu niet zo’n mooi instrument in handen gehad.

Groetjes, Marie de Thouars

INTERVIEW

DOOR GUIDO VAN OORSCHOT

Kracht

Het voortbestaan van het Residentie Orkest hing aan

een zijden draad. Artistiek directeur Roland Kieft (54) laat sinds anderhalf jaar een nieuwe wind waaien.

Zijn missie: het orkest moet betekenis krijgen voor een zo groot en divers mogelijk publiek.

NMF MAGAZINE 2014

Wat was er mis met het Residentie Orkest?

hebben we de serie Symphonic Junction bedacht,

Blijven over: de 50-plussers. Het trouwe publiek

Toen ik aantrad speelde het nog altijd ontzet-

een kruispunt van nieuw publiek, nieuwe gen-

dat het orkest groot heeft gemaakt.

tend goed, maar in sommige opzichten leek

res en nieuwe artiesten. Ik vergelijk de program-

Onze supporters van het eerste uur blijven

het een oudere dame: iemand met meer verle-

maformule weleens met Museum De Fundatie

we uiteraard ook bedienen. Al was het alleen

den achter zich, dan toekomst voor zich.

in Zwolle. Op dat classicistische gebouw staat

maar, zeg ik eerlijk, omdat we niet zonder ze

tegenwoordig een azuurblauw, modernistisch

kunnen. De valkuil bij vernieuwingen is dat je

Een beetje zoals de klassieke muziek zelf?

ei. Laatst traden we op met de popzangeres Jan-

je oude publiek van je vervreemdt, terwijl je

Dat geloof ik dus niet. Niemand kan mij uit-

ne Schra. Zij zong haar eigen liedjes, wij bege-

het nieuwe publiek onvoldoende binnenhaalt.

leggen waarom nu, na al die eeuwen, de be-

leidden. Tussendoor speelden we Franse orkest-

langstelling voor klassieke muziek opeens zou

muziek. Bij Honeggers Pastorale d’été kon je een

Werpt u eens een blik in de toekomst. Hoe staat het

verdampen.

speld horen vallen. Als een scepticus dan vraagt:

Residentie Orkest er over tien jaar voor?

kopen die jongelui meteen een kaartje voor

Ik hoop dat het druipt van creativiteit, dat

Door de vergrijzing misschien?

Mahler en Bruckner? Natuurlijk niet, maar door

het orkest stevig geworteld is in de stad en

Inderdaad, we zitten op een demografisch

klassieke muziek op deze manier aan te bieden,

dat het betekenis heeft voor een zo groot en

kantelmoment. Behalve grijzer wordt de sa-

krijgt de kunstvorm voor hen wél betekenis.

divers mogelijk publiek in de regio Den Haag.

menleving trouwens ook veelkleuriger. Als

Het Residentie Orkest moet een krachtcen-

we niks doen, sterft het publiek langzaam uit.

Komen we bij de veertigers.

trale worden waaruit je allerlei energieën kunt

Klassieke muziek kent eenvoudig te weinig in-

Dan ontwaakt de marktkoopman in mij. Wie

putten. We onderzoeken bijvoorbeeld de mo-

stappers.

die leeftijdscategorie binnenhaalt, is spek­koper.

gelijkheid om het educatieproject uit te brei-

Ze hebben tijd, ze hebben geld, ze willen best

den naar 65-plussers. Klinkt gek misschien,

Maar ja, waar vind je die?

naar klassieke muziek luisteren, maar weten

maar ze hebben tijd, zijn vaak nog vitaal, en

Alles begint met educatie. Het Residentie Or-

niet hoe ze dat geheimzinnige sprookjesbos

vinden het juist nu jammer dat ze nooit een

kest werkt in Den Haag samen met 81 basis­

moeten betreden. Voor hen is de geijkte con-

instrument hebben leren bespelen. Laten we

scholen en 22 scholen voor voortgezet onder-

certvorm – ouverture, soloconcert, symfonie –

het proberen, roep ik dan, kijken hoe ver we

wijs. Daarmee bereiken we jaarlijks 27 duizend

al een ondoordringbaar woud. En dan die wur-

komen!

kinderen en jongeren. Ons project loopt van

gende concertetiquette. Een collega zei ooit:

een musicus die in de klas komt vertellen over

het grootste probleem van het nieuwe publiek

Dan moet het orkest eerst wel overleven. Den Haag

z’n instrument, tot een driejarige leerlijn waar-

is het oude publiek.

is geen gemakkelijke stad.

in leerlingen twee keer per jaar in aanraking

We zijn inderdaad nog lang niet op het droge.

komen met het orkest. Verder verzorgen we

Welke list hebt u verzonnen?

Als over twee jaar in de gemeenteraad de sub-

in drie achterstandswijken instrumentaal mu-

Symphonic Friday. Concerten met een theatraal,

sidie opnieuw ter sprake komt, komt de dis-

ziekonderwijs. Ik kan oprecht ontroerd raken

visueel of verhalend raamwerk. Je kunt natuur-

cussie keihard terug. En als sommige raads-

als ik zie hoe sommige leerlingen een uitge-

lijk een musicoloog laten uitleggen dat Brahms

leden zeggen: er zijn in de stad bejaarden die

sproken dispositie blijken te hebben voor een

twintig jaar over z’n Eerste symfonie deed, om-

maar twee keer per week zorg krijgen, hebben

instrument. Die waren anders nooit met een

dat Beethovens voorbeeld hem verlamde. Ik

we dat Residentie Orkest eigenlijk wel nodig,

muziekinstrument in aanraking gekomen.

toon die strijd liever. Maar dan wel op een niveau

dan is dat niet per definitie een discussie on-

dat ik ook van mijn musici verlang. Voor volgend

der barbaren. Een orkest moet z’n maatschap-

Schuiven we een leeftijdscategorie op: de twintigers

seizoen maakt Aus Greidanus van Toneelgroep

pelijke betekenis keer op keer bewijzen. Nou,

en dertigers. Die krijg je toch nooit naar de Dr Anton

De Appel twee korte scènes waarin Brahms

wij zullen er staan.

Philipszaal?

over zijn worsteling vertelt. Reken maar dat het

Maar wel naar de Haagse popzaal, Paard van

publiek daarna de bevrijding in de Finale hóórt!

Troje. Voor studenten en young professionals

centrale

35

NMF MAGAZINE 2014

Onze donateurs Stichtingen en fondsen Het aantal donateurs steeg in 2013 opnieuw,

Het NMF werd in 2013 gesteund door onder-

dit keer met 13%, naar het hoogste aantal ooit.

meer de volgende stichtingen en fondsen: Prins Bernhard Cultuurfonds

1500

Stichting Otten Philips Fonds Maarten Weldam Stichting Stichting Thurkowfonds Stichting Kateker

1000

Stichting Van Leeuwen Rietberg Stichting Douglas Kane Fonds Stichting Labbarté-Hoedemaker Fonds

500

Marez Oyens-van Ittersum Stichting Mr. A. Fentener van Vlissingen Fonds Rens-Holle Stichting 2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Stichting Regina Fonds Stichting Corbello Stichting IBAFU

Het aantal mensen dat een schenking per no-

Jansen – Ten Cate Stichting

tariële akte af heeft gesloten steeg eveneens,

KF Hein Fonds

namelijk met 3%.

De Ruusscher Stichting Stichting Wowodushi Stichting Harlequins G. Ph. Verhagen Stichting

200

Stichting Dioraphte

100

en een aantal stichtingen dat anoniem wenst te blijven.

2005

36

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

NMF MAGAZINE 2014

Communicatie Communicatie met belanghebbenden Als direct belanghebbenden (“stakeholders”) bij het NMF kan men aanvragers, bruikleners, conservatoria, orkesten en ensembles, donateurs, sponsors, de overheid, instrumentenbouwers, andere goede doelen, de pers en het muziekpubliek noemen. Het NMF probeert met al deze groepen op de voor hen meest geëigende manier te communiceren. Uiteraard is er ook een aantal communicatiemiddelen dat voor alle groepen beschikbaar is. Bij het NMF gaat het daarbij om het jaarverslag en magazine, om de bulletins waarin verslag wordt gedaan van de activiteiten van het

een instrument hebben geschonken aan het

nieuwsbulletin werden specifiek voor deze

NMF en om de website van het NMF (www.

NMF of een belangrijke bijdrage voor een spe-

groep een aantal persberichten uitgestuurd.

muziekinstrumentenfonds.nl).

cifiek instrument hebben verschaft, worden

Verder is er veelvuldig informeel contact tus-

geïnformeerd wie op hun instrument speelt.

sen pers en medewerkers van het NMF.

Het NMF is van mening dat de drempel voor

Zij kunnen desgewenst ook eventuele concer-

bruikleners en aanvragers zo laag mogelijk

ten waar dit instrument te horen is bijwonen.

moet zijn. Het NMF is een instantie die er juist

Het muziekpubliek tenslotte werd geïnformeerd over het NMF door de evenementen

voor hen is. Dat betekent dat contact wordt

Met de instrumentenbouwers in Nederland

die het NMF organiseert. Daarnaast verplicht

aangemoedigd zodat eventuele vragen of

is veelvuldig contact. Het gaat daarbij zowel

het NMF alle bruikleners bij concerten en CD-

problemen in een vroeg stadium boven water

om advies bij aankopen, als om taxaties en

opnames en dergelijke altijd in hun biografie

komen. Alle medewerkers van het NMF zijn

onderhoud. Daarnaast is het NMF ook een

te vermelden dat zij op een instrument van

daarom zo veel mogelijk aanspreekbaar – om-

belangrijke klant voor sommigen uit deze vak-

het NMF spelen.

gekeerd proberen de NMF-medewerkers ook

groep. Het NMF zal ook in de toekomst graag

concerten en examens van de bruikleners te

samenwerken met de vioolbouwers in Neder-

Vrijwilligers

bezoeken. Kennismakingsgesprekken helpen

land. Verschillende prominente instrumen-

Ondermeer door de grote hoeveelheid evene-

het persoonlijke contact te verbeteren.

tenbouwers zijn lid van de Raad van Advies

menten en het beslag wat deze leggen op de

van het NMF.

tijd van de medewerkers van het NMF is het

Conservatoria, orkesten en ensembles profite-

meer dan voorheen noodzakelijk om vrijwilli-

ren direct en indirect van de betere instrumen-

Hoewel er sprake kan zijn van conflicterende

gers in te zetten. In het verslagjaar gebeurde

ten van hun leerlingen en leden. Met een aantal

belangen, neemt het NMF toch het stand-

dat dan ook met grote regelmaat. Inmiddels

van deze instanties is in 2013 contact geweest.

punt in dat ook samenwerking tussen goede

is er een pool van ruim 60 vrijwilligers die ook

doelen mogelijk moet zijn. Er kan geleerd wor-

voor andere activiteiten dan evenementen

Donateurs worden zoveel mogelijk op de

den van de ervaring van anderen en soms kan

wordt ingezet. Het NMF wil deze ontwikke-

hoogte gehouden van de activiteiten en ont-

men iets voor elkaar betekenen.

ling zo mogelijk graag doortrekken en is alle

wikkelingen van het NMF. Zij ontvangen naast

betrokkenen zeer dankbaar voor hun tijd en

het gewone bulletin een evenementenagenda

De pers werd in 2013 met regelmaat op de

en worden uitgenodigd voor het jaarlijkse pre-

hoogte gehouden van de activiteiten van het

sentatieconcert in november. Diegenen die

NMF. Naast het voor iedereen beschikbare

inzet.

37

NMF MAGAZINE 2014

© MAURICE HEESEN

Hoe een 12-jarige violiste in een 300 jaar oude viool haar ideale partner vond 38

De belangrijkste aankoop van het NMF in 2013 was een viool van Giovanni Battista Grancino voor Noa Wildschut.

Dit is haar verhaal.

De uitzonderlijke talenten van violiste Noa

meteen duidelijk dat de Grancino het perfecte

Wildschut waren voor docente Coosje Wijzen-

instrument zou zijn voor Noa. Noa bloeide op

beek al heel snel duidelijk. Maar voor het ‘grote

en ze ontdekte elke dag nieuwe mogelijkheden

publiek’ was het internationale Louis Spohr

in de viool. Coosje beseft ook dat het belangrijk

Wetbewerb in 2010 het moment waarop het te

is dat Noa niet steeds van instrument hoeft

horen kreeg hoe onderscheidend haar talenten

te wisselen; dat zou enorm afleiden. Ze ziet in

zijn in vergelijking met andere jonge toptalen-

deze viool voldoende kwaliteiten om Noa de

ten. Ze was op haar 9e de jongste deelneem-

komende jaren te blijven uitdagen.

ster en won de eerste prijs. De Duitse kranten stonden er vol mee. Voor het publiek was

Noa bespeelde de Grancino ongeveer een

dat een hoogtepunt, voor Noa was het een

half jaar, steeds in de onzekerheid verkerend

moment­opname waarna ze meteen weer met

of het NMF er wel in zou slagen om hem aan

beide benen op de grond kwam en haar ‘gewo-

te kopen. Zowel Noa als haar ouders hebben

ne’ leventje voortzette. Dat bestaat uit school,

gezien hoe de band met het instrument in die

huiswerk, vioolles, films kijken, muziek luiste-

tijd groeide. Het lijkt ook alsof de viool zelf nog

ren (klassiek, Klezmer, tango) en natuurlijk vi-

is gegroeid. De uitgesproken enthousiaste re-

ool studeren en optreden. ‘Ze wil graag zichzelf

actie van Janine Jansen op de viool bevestigde

blijven’, staat er in één van de vele persuitingen

de bijzondere kwaliteiten. Ook vioolbouwer

op haar eigen website.

en expert Andreas Post zag dat deze viool een buitenkans was. Uiteindelijk kon het NMF de

Of dat ‘bij zichzelf blijven’ zal gaan lukken, is

viool in de zomer van 2013 aankopen. De vo-

natuurlijk de vraag. Zeker toen ze in 2013 de

rige eigenaresse, mevrouw Marianne Geugjes

Young Talent Award kreeg toegekend van het

schonk het NMF een groot deel van de viool.

Concertgebouw en de Deutsche Bank. Toen

Mede dankzij de steun van vele donateurs kon

het besluit werd genomen om haar de prijs

de viool uiteindelijk in de collecie van het NMF

toe te kennen, speelde ze nog op een 3/4 Max

en dus in de handen van Noa belanden.

Möller-viool die ze leende van haar docente.

Toen ze de prijs echter in ontvangst nam, kon

Giovanni Battista Grancino (1673 - 1730) is de

ze optreden met de volwassen Grancino-viool

enige zoon van vioolbouwer Giovanni Granci-

die ze toen al op proef mocht bespelen. Janine

no en heeft met hem samengewerkt tot 1708.

Jansen sprak haar tijdens dat evenement meer-

Instrumenten met zijn etiket (en die stilistisch

dere keren aan op het prachtige instrument

gezien aan hem kunnen worden toegeschre-

dat ze bespeelde.

ven) vindt men tot 1726 terug. Hij kreeg twee

Haar vroegere docente Coosje Wijzenbeek (nu

zonen: Francesco en Michel Angelo. Beiden

heeft ze les van Vera Beths) prijst zich heel ge-

leerden het vak, maar geen van beiden produ-

lukkig met het feit dat Noa de kans krijgt om de

ceerde werk onder eigen naam. Het NMF heeft

prachtige Grancino-viool te bespelen. Coosje

naast de viool die Noa bespeelt ook een cello

weet als geen ander hoe belangrijk het is dat

van de vader (Giovanni) in de collectie. Die werd

een groot talent als Noa al zo vroeg mogelijk

20 jaar bespeeld door Jaap ter Linden en wordt

op een instrument speelt van uitzonderlijke

nu bespeeld door toptalent Joris van den Berg.

kwaliteit dat uitdaagt en inspireert. Maar bovenal moet het instrument perfect passen bij de bespeler. Toen Noa voor het eerst de Grancino mocht uitproberen, was het voor Coosje

39

NMF MAGAZINE 2014

EKATERINA LEVENTAL | 1977 | HARPISTE

ELIEN WILLEMS | 1985 | VIOLISTE

ELINE HENSELS | 1998 | CELLISTE

ELINE SNOEK | 1971 | ALTVIOLISTE

ELISABETH SMALT | 1964 ALTVIOLISTE

ELISE BESEMER | 1994 | VIOLISTE

ELISE TEN WESTENEND | 1988 | VIOLISTE

ELISE VAN DER WEL | 1992 | VIOLISTE

ELSKE KRIJNEN | 1979 | VIOLISTE

EMILIANO ZENODOCCHIO | 1985 FLUITIST

EMMA BESSELAAR | 1992 | CELLISTE

EMMA BREEDVELD | 1974 | VIOLISTE

EMMA VAN DER SCHALIE | 1987 VIOLISTE (CARINE BIJLSMA)

EMMA WARMELINK | 1997 CELLISTE

EMMY STORMS | 1988 | VIOLISTE

EPHREM CORTVRINT | 1996 | VIOLIST

ERIC DE WIT | 1980 | CELLIST

ERNÖ LASTLO OLAH | 1948 | VIOLIST

ERNST REIJSEGER | 1954 | CELLIST (MARCO BAKKER)

ERWIN WIERINGA | 1974 | HOORNIST

ESTELA BRICEÑO MEZQUITA | 1984 ALTVIOLISTE

ESTHER DE BRUIJN | 1966 | VIOLISTE

ESTHER GARCIA CALVO | 1988 CELLISTE

ESTHER VAN DER EIJK | 1971 | ALTVIOLISTE

EVA OTERO PICADO | 1989 | CELLISTE

EVA SALADIN | 1987 | VIOLISTE

EVA VAN HAAFTEN | 1992 | VIOLISTE

EVELIEN DE VRIES | 1978 ALTVIOLISTE

FELIX CORPORAAL | 1995 | VIOLIST

FEMKE HUIZINGA | 1983 | ALTVIOLISTE

FEMKE VAN DER WINKEL | 1978 |VIOLISTE

FIONA JANSEN | 1985 | VIOLISTE

FLOOR LE COULTRE | 1990 | VIOLISTE

FLORIN COSMIN NEGREANU | 1980 | VIOLIST

FLORIS FABER | 1994 | ALTVIOLIST

FREDERIEKE SAEIJS | 1979 | VIOLISTE

FREDERIK BOITS | 1977 | ALTVIOLIST

GEERTEN FELLER | 1993 | ALTVIOLIST

GENEVIÈVE VERHAGE | 1985 | CELLISTE

GERRIT VAN PUTTEN | 1983 | VIOLIST

GIDEON DEN HERDER | 1986 | CELLIST

GIOIA KUIPERS | 1995 ALTVIOLISTE

GIORGOS SAMOILIS | 1986 | VIOLIST

GITAARORKEST NEDERLAND | 2005 GITAAR

GONÇALO SILVA | 1985 | CELLIST

GUIDO MÜLLER | 1968 | VIOLIST

GWYNETH WENTINK | 1981 HARPISTE (DAAN NOPPEN)

40 GIORGOS KOTSIOLIS | 1979 | CELLIST

NMF MAGAZINE 2014

HADEWYCH VAN GENT | 1997 CELLISTE

HAEJIN PARK | 1996 | VIOLISTE

HANNAH FELTKAMP | 1996 | VIOLISTE

HANNAH STRIJBOS | 1989 | ALTVIOLISTE (FEIKO KOSTER)

HANNAH VISSER | 1992 | VIOLISTE

HANS ROELOFSEN | 1950 CONTRABASSIST (V. MENTZEL)

HARALD AUSTBØ | 1982 | CELLIST

HARMEN FRAANJE | 1976 | PIANIST

HAWAR TAWFIQ | 1982 | VIOLIST

HAWIJCH ELDERS | 1998 | VIOLISTE

HEBE MENSINGA | 1972 | VIOLISTE

HELEEN KNOOP | 1982 | VIOLISTE

HELENA DRUWÉ | 1981 | VIOLISTE

HENK RUBINGH | 1955 | VIOLIST

HESSEL MOESELAAR | 1995 ALTVIOLIST

HINSE MUTTER | 1986 CONTRABASSIST

HRAYR TER-SARGSYAN | 1993 VIOLIST

IAN DE JONG | 1987 | VIOLIST

IAN VAN DEN BERK | 1982 | VIOLIST

IGOR RUHADZE | 1969 | VIOLIST

ILKA VAN DER PLAS | 1983 | VIOLISTE

ILONKA VAN DEN BERCKEN | 1976 CELLISTE

ILSE TE WIES | 1989 | CELLISTE

INGRID LUBBERS | 1981 | ALTVIOLISTE

INGRID VAN DINGSTEE | 1975 VIOLISTE (MARCO BORGGREVE)

INTAN WERRY | 1988 | VIOLISTE

IRENE ENZLIN | 1993 | CELLISTE

IRENE KOK | 1990 | CELLISTE

ITEKE WIJBENGA | 1989 ALTVIOLISTE

IVAN PENKOV | 1989 | PIANIST

JACOB PLOOIJ | 1973 | VIOLIST

JACOBUS DEN HERDER | 1985 PIANIST

JAN BASTIAAN NEVEN |1972 | CELLIST

JAN VAN DER PLAS | 1997 | CELLIST

JANNA KUIPERS | 1989 | VIOLISTE

JANNEKE STOUTE | 1996 | VIOLISTE

JANNEKE ZEGVELD | 1977 | VIOLISTE

JEANINE VAN AMSTERDAM | 1992 VIOLISTE

JEANITA VRIENS | 1983 | VIOLISTE

JEROEN VAN MEYEL | 1994 | CELLIST

JIRI TAIHUTTU | 1995 | GITARIST

JISKA TER BALS | 1974 | VIOLISTE

41 JOACHIM EIJLANDER | 1975 | CELLIST

JOB TER HAAR | 1964 | CELLIST

JOBINE SIEKMAN | 1995 | CELLISTE

JOHAN CHRISTIAN VAN EGGELEN 1976 | VIOLIST

JOHAN OLOF | 1981 | VIOLIST

JONATHAN VAN IJZERLOOIJ | 1992 CELLIST

JORINDE GERADTS | 1977 | VIOLISTE

Het NMF in het nieuws Het NMF in de bladen

NMF op de radio

Met grote regelmaat verscheen het Nationaal

1 MAART 2013

28 JANUARI 2013

Muziekinstrumenten Fonds in het nieuws in

“Goed gereedschap is het halve werk”. In:

Marcel Schopman, directeur van het NMF,

2013. Op de radio, op televisie of in dagbladen.

Luister nr. 689 (maart/april). Door: Jan

vertelt aan Mieke van der Weij op Radio 4

Nooit eerder werd er zoveel aandacht aan het

Vredenburg.

over het jubileumjaar.

Fonds besteed. Vooral in het voorjaar, rondom

3 MAART 2013

19 FEBRUARI 2013

het Weekend van het NMF stonden de kran-

Een samenvatting van de jubileum­

Marcel Schopman, directeur van het NMF,

ten vol en was het NMF vaak op de radio te

activiteiten, onderdeel van een artikel in het

wordt geïnterviewd door Dieuwertje Blok

horen. Alleen de aandacht op de televisie bleef

AKKOORD magazine nr. 50

(Radio 4).

daarbij achter. Een tweede publiciteitsgolf

6 MAART 2013

6 APRIL 2013

ontstond in de zomer naar aanleiding van de

Een artikel in het blad en op de website van

Marcel Schopman, directeur van het NMF,

Grancino viool die het NMF aan Noa Wild-

Klassieke Zaken over het jubilerende NMF

wordt een uur lang geïnterviewd door Paul

schut in bruikleen gaf. In de regionale en lo-

(auteur: Jos van der Zanden).

Witteman in ‘Pianistenuur’ (Radio 4).

kale pers verschenen ook nog eens ruim 200

30 MAART 2013

7 APRIL 2013

artikelen over het NMF.

“Zoeken naar de klik tussen musicus en

Het Weekend van het NMF en de nieuwe

instrument”. In: AKKOORD magazine nr. 50

Jubileum CD kregen aandacht in ‘Spiegelzaal’

Hiernaast treft u een overzicht van de publici-

(april/mei). Door: Diet Scholten.

(Radio 4). Met live-optredens door cellisten

teit in landelijke media.

13 APRIL 2013

Maarten Jansen, Bas Jongen en Job ter Haar.

“Klassieke muziek in historische huizen”.

10 APRIL 2013

In: De Telegraaf. Door: Thiemo Wind.

Lex Bohlmeijer besteedt in ‘Amoroso’ (Radio

18 APRIL 2013

4) aandacht aan de Mystery CD van het NMF

“Geleende liefde”. In: De Volkskrant. Door:

met 12 cellisten die delen uit de 6 suites van

Neil Westerlaken.

Bach spelen.

18 APRIL 2013

13 APRIL 2013

“De planken op met een leenviool”. In:

‘In een goedemorgen met...’ (Radio 4) vertelt

Trouw. Door: Frederike Berntsen.

Wim Dik meer over zijn liefde voor muziek

18 APRIL 2013

en zijn werk als voorzitter van het Nationaal

“De viool van tante Beppie”. In: NRC Han-

Muziekinstrumenten Fonds.

delsblad. Door: Mischa Spel.

17 APRIL 2013

19 APRIL 2013

Interview door Botte Jellema met Svenja

“Bach, maar eigenwijzer en transparanter”

Staats en Marcel Schopman over 25 jaar

(Recensie Jubileum CD). In: Trouw. Door:

NMF bij ‘De Gids FM’ (VARA, Radio 1).

Frederike Berntsen.

18 APRIL 2013

31 JULI 2013

Lex Bohlmeijer noemt in ‘Amoroso’ (Radio 4)

“Topviool voor Noa”. In: De Telegraaf. Door:

het Weekend van het NMF naar aanleiding

Thiemo Wind.

van de prachtige contrabas van Rick Stotijn

31 JULI 2013

(Gagliano, 1846).

“Jong talent Noa Wildschut (12) krijgt 300 jaar oude Grancino-viool”. In: Metro Amsterdam (ANP, redactie).

31 JULI 2013 “Noa (12) krijgt een viool van drie eeuwen oud”. In: Algemeen Dagblad. Door: Renske Baars.

42

NMF MAGAZINE 2014

NMF op televisie 18 APRIL 2013

31 JULI 2013

Interview bij ‘Met het oog op morgen’ (NOS,

Een item over de aangekochte Grancino-

Radio 1) met violiste Frederieke Saeijs en

viool voor Noa Wildschut in ‘Hart van

Marcel Schopman over het jubilerende NMF

­Nederland’ (SBS 6), met een kort interview

en de Guarneri-viool van Frederieke. Ze

met collectiebeheerder Frits Schutte.

speelt hierop het Andante in C van Bach.

19 APRIL 2013 Telefonisch interview met directeur Marcel Schopman over het Weekend van het NMF op Radio 4: ‘De Ochtend van Vier’.

19 APRIL 2013 Marcel Schopman geïnterviewd door Dieuwertje Blok op Radio 4 (‘NTR Podium’) over het Weekend van het NMF en de JubileumCD (met fragment).

20 APRIL 2013 Marcel Schopman en Joachim Eijlander (cello, Rubens Kwartet) vanuit de studio van ‘Opium’ (Radio 1). Met muziek van J.S. Bach en aandacht voor het Weekend van het NMF. 4 MEI 2013 In ‘NTR Podium op zaterdag’ (Radio 4) een uur lang interview met Marcel Schopman.

Presentatie: Co de Kloet.

24 MEI 2013 Het NMF in de serie ‘Kunst die overleeft’ deel 5 (Radio 1). Interview met Marcel S ­ chopman en muziek (3e vioolsonate van Grieg) door Frederieke Saeijs, gespeeld tijdens het Luister­concours (27 april 2013).

30 JULI 2013 Op Radio 1 een kort interview met collectiebeheerder Frits Schutte over de aangekochte Grancino-viool voor Noa Wildschut.

16 SEPTEMBER 2013 Een kort gesprek met NMF-medewerker Lennart van der Sman tijdens de Open Monumentendag op het NMF-kantoor, Amsterdam FM, Menne Vellinga.

43

NMF MAGAZINE 2014

Behalve dat het NMF inmiddels bijna zijn gehele collectie instrumenten op de website heeft geplaatst, zijn ook alle NMF-musici daar te vinden. Iedere musicus die een instrument met een foto en een omschrijving van zichzelf.

Zo wordt een maximale transparantie nagestreefd. In dit magazine vindt u de profiel­ pagina’s van drie musici.

© MARCO BORGGREVE

of stok in bruikleen heeft, presenteert zich

MUSICUS IN BEELD

Ingrid van Dingstee “Een viool om verliefd op te worden, te zijn en te blijven! En zoals in elke goede relatie wordt de band alleen maar sterker en hechter. Deze Nicolaus Gagliano bespeel ik al zo’n twintig jaar!! Als veertienjarige ben ik voor het eerst in aanraking gekomen met het NMF. Toen nog een heel kleine organisatie. Ik was één van de allereerste bruikleners. Samen met mijn ouders ging ik naar het huis van Pieter Moerenhout om een viool uit te zoeken. Op grond van mijn aanbevelingen had hij een aantal violen voor me klaar gelegd. Ik bespeelde ze allemaal en maakte de eerste selectie. Eén van de violen was niet helemaal mijn smaak, omdat het een Franse viool was (tegenwoordig ben ik iets genuanceerder…) en een andere vond ik gewoon niet mooi.

(Als kind kun je zo heerlijk gewoon zeg-

44

gen wat je denkt!) Het bleek inderdaad te gaan om een Franse viool en een viool uit een goedkopere categorie om mij te testen… Ik geloof dat ik inderdaad door de test ben gekomen, en heb een prachtige Italiaanse viool mee naar huis genomen.

Meer dan twintig jaar later bespeel ik nog steeds een instrument van het NMF. ‘Mijn’ Gagliano bespeel ik sinds mijn zeventiende. Ik had toen net het Davina van Wely Concours gewonnen en de Gagliano kwam vrij. Tot op de dag van vandaag ben ik zeer gelukkig dat de Gagliano en ik toen zijn gekoppeld!!!

Tegenwoordig speel ik als eerste violiste in Amsterdam Sinfonietta, een groep van ongeveer 22 solisten die een

strijkorkest vormen. Wij werken zonder dirigent, wat maakt dat we puur vanuit kamermuziekprincipe musiceren. Voor mij de ideale werkomgeving, omdat kamermuziek toch het allermooiste is voor een musicus. De communicatie gecombineerd met solistisch spel. In nog kleiner verband speel ik in het Van Dingstee Kwartet. Wij spelen al sinds 1995 regelmatig in binnen- en buitenland. Na een jaar rust (i.v.m. de geboorte van ons tweede kind) zal ik binnenkort weer de draad met veel plezier oppakken. Het strijkkwartetrepertoire is zo prachtig en uitgebreid! Ik kan niet wachten daar weer in te duiken!

Naast deze twee hoofdwerkzaamheden remplaceer ik regelmatig in symfonieorkesten en geef ik les aan gevorderde amateurs. Wat een rijk leven!”

NMF MAGAZINE 2014

De organisatie Het bestuur In het jaar 2013 bestond het bestuur van het NMF uit zes leden. Voor de samenstelling van het bestuur en overige informatie omtrent

Samenstelling en rooster van herbenoeming Commissie Aanvragen en Instrumenten

het bestuur wordt verwezen naar het be-

De Raad van Advies De Raad van Advies bestaat uit 16 leden. Deze Raad is opgericht om het bureau bij te staan in allerlei zaken waarbij extra expertise gewenst of noodzakelijk is. De leden van deze

stuursverslag op pagina 56.

Pieter Moerenhout

1996

2014

De Commissie Aanvragen en Instrumenten

Coosje Wijzenbeek

1996

2014

De Commissie Aanvragen en Instrumenten

Christian Timm

afgetreden

(kortweg: de Instrumentencommissie) is het

adviseur

1996

belangrijkste permanente adviesorgaan van

Francis Wammes

2016

het NMF en bestaat uit deskundigen uit de

ex-directeur KAM

2012

De samenstelling van de Raad van Advies per 1/1/2014

muziekwereld. De belangrijkste taken van

Monique Bartels

2004

2017

Vera Beths

oprichter NMF viooldocente

deze commissie zijn enerzijds het beoordelen

cellodocente

van de aanvragen, anderzijds het adviseren

Raad worden op onregelmatige basis geconsulteerd en worden voor onbepaalde tijd aangesteld. In de Raad zitten onder meer musici, docenten, vioolbouwers en beleidsmakers.

violiste

Peter Stotijn

contrabasdocent

2012

2016

Jaap Bolink

over het aankoopbeleid en dus over de samenstelling van de collectie instrumenten.

David Kuyken

2009

2017

Ferdinand Erblich

Daarnaast fungeert de commissie als denk-

pianodocent

tank voor het bestuur en bureau.

Gisella Bergman

2009

2017

Kees HĂźlsmann

Christian Timm nam in het Jubileumjaar af-

Maria Kuster

2013

2017

Rudolf Koelman

scheid van de Instrumentencommssie en het NMF. Hij was vanaf het prille begin betrokken

altviooldocente

voormalig adjunct-directeur van het Rotterdams Conservatorium (Codarts)

vioolbouwer altviolist violist violist

Bouw Lemkes

bij het NMF. Nadat hij jarenlang bestuurslid

violist

was geweest, werd hij daarna (in 1996) lid van

Cyril van Lennep

de Instrumentencommissie. Ook was Chris-

adviseur, ex-bestuurslid

tian verantwoordelijk voor de samenstelling

Fred J. Lindeman

en begeleiding van de meeste CD-producties

vioolbouwer

die het NMF heeft laten verschijnen. Zijn grote

Andreas Post

betekenis voor het NMF kan niet genoeg wor-

vioolbouwer

den benadrukt.

Henk Rubingh

In het verslagjaar 2013 trad Maria Kuster, voor-

Marien van Staalen

violist

malig adjunct-directeur van het Rotterdams

cellist

Conservatorium (Codarts), toe tot de Instru-

Serge Stam

mentencommissie.

vioolbouwer

Sven Arne Tepl

adjunct-directeur Conservatorium van Amsterdam

Jaring Walta violist

Jan Wijn pianist

CĂŠleste Zewald klarinettiste

45

NMF MAGAZINE 2014

Het bureau van het NMF werd gedurende het verslagjaar bemand door:

De mensen op instrument bij het NMF wilden onderbrengen.

De enorme betrokkenheid van deze begunstigers en veel van onze donateurs, maakt dat ik er trots op ben om bij het NMF te werken”.

Voor vragen aan Frits, mail naar: schutte@muziekinstrumentenfonds.nl

drs. Marcel Schopman

Frits Schutte

directie

collectiebeheer

“Als ik denk aan één woord om mijn baan bij

“Op 28 juli 1999 speelde ik mijn laatste dubbel-

het NMF te omschrijven, komt er eigenlijk on-

concert van Bach als concertmeester van een

middellijk deze term naar boven: ‘blijdschap’.

Spaans kamerorkest. Daarmee zette ik defini-

Dat klinkt op het eerste gehoor wellicht over-

tief een punt achter mijn professionele carrière

dreven, maar het is echt waar. In zoveel aspec-

als violist. Twee weken later liep ik het kantoor

ten van het werk bij het NMF speelt blijdschap

van het NMF binnen als kersverse collectiebe-

drs. Geertje van der Linden

een belangrijke rol. Het meest duidelijk is dat

heerder. Nu kijk ik terug op een tijd waarin het

collectiebeheer en evenementen

wel als een aanvraag voor een instrument

NMF een enorme ontwikkeling heeft doorge-

van een musicus is goedgekeurd en hij of zij

maakt. Ik doel daarmee niet alleen op de pro-

“Na twee studies aan het conservatorium en

een instrument mag komen uitzoeken. Vaak

fessionalisering, die evident is, maar vooral ook

een afgeronde opleiding orthopedagogiek

verlaten de musici stralend ons kantoor met

op de beweging in de richting van de musici,

kwam ik toevallig, of ook weer niet, terecht

het nieuwe instrument stevig onder de arm

de vakwereld en de betrokken begunstigers. Ik

bij het Nationaal Muziekinstrumenten Fonds.

geklemd. Blijdschap is er natuurlijk ook bij elk

heb mijn eigen functie daardoor breder en dyna-

Daar ben ik inmiddels medeverantwoordelijk

concert dat gegeven wordt waarbij prachtige

mischer zien worden. Ik voel een grote betrok-

voor het collectiebeheer en voor de organisa-

muziek klinkt. Blijdschap is er als je merkt dat

kenheid bij de musici die voor het eerst een aan-

tie van de concerten. Zelf speel ik al heel lang

musici zich kunnen ontwikkelen, mede dank-

vraag indienen, leef mee met degenen die op

op de cello van mijn grootmoeder en ik weet

zij hun instrument. En blijdschap is er even-

de wachtlijst staan en heb regelmatig contact

dus als geen ander hoe belangrijk het is om

zeer als iemand ons wil steunen in ons werk

met de musici die het geluk hebben om op één

een mooi instrument te kunnen bespelen en

en daarom –zonder er ook maar iets voor te-

van onze instrumenten te mogen spelen. Het

het door te geven van generatie op generatie.

rug te willen hebben - geld, een instrument

persoonlijke traject van aanvraag tot bruikleen

Samen met mijn collega collectiebeheer heb-

of tijd en energie aan het NMF schenkt! En

vind ik dan ook het mooiste onderdeel van mijn

ben we een uitgebreid netwerk opgebouwd

zo kan ik nog wel een aantal voorbeelden van

werk. Aan de andere kant is er een sterke relatie

waardoor veel mooie instrumenten hun weg

blijdschap noemen. Ik voel me zeer bevoor-

opgebouwd met een selecte en waardevolle

vinden naar het NMF. In de afgelopen 25 jaar

recht en blij dat ik -samen met mijn collega’s

groep van Nederlandse en buitenlandse instru-

is het NMF gegroeid tot een rijke bron voor en

en heel veel anderen- een steentje mag bijdra-

mentenbouwers en handelaren. De combinatie

door musici, waar jonge musici aankloppen

gen aan een mooiere wereld door het werk bij

van professionaliteit, betrouwbaarheid en liefde

in hun zoektocht naar een passend instru-

het NMF.”

voor het vak, vormt niet alleen de basis voor de

ment, en oudere musici na een lange carrière

prachtige aankopen die het NMF in de loop der

een nieuwe bestemming vinden voor het in-

Voor vragen aan Marcel, mail naar:

jaren heeft kunnen doen, maar ook voor het de-

strument waar ze zo veel op hebben meege-

schopman@muziekinstrumentenfonds.nl

len van kennis met onze doelgroep, bijvoorbeeld

maakt. Met de concerten die ik bij het NMF

in de vorm van interactieve lezingen. En dan is

organiseer bieden wij de musici een extra po-

er natuurlijk nog het contact met de eigena-

dium, waarop zij veel toehoorders enthousi-

ren of schenkers van instrumenten. Ik zou een

ast maken om het NMF te ondersteunen.”

boek kunnen schrijven over de bijzondere ontmoetingen met particulieren die een dierbaar

46

Voor vragen aan Geertje, mail naar: vanderlinden@muziekinstrumentenfonds.nl

de St. Annenstraat

NMF MAGAZINE 2014

nenstraat. Ik studeerde eerst Slavische talen en culturen en Muziekwetenschap in Amsterdam.

Mijn studie Kunstbeleid en -management in Utrecht is bijna voltooid. Daarnaast speel ik al jaren cello, iets wat binnen het NMF niet

drs. Manon Veenendaal

mr. Marie-Thérèse Kuijkhoven

vreemd is. Door mijn passie voor muziek en in-

marketing en fondsenwerving

officemanagement en boekhouding

teresse in de ontwikkeling van muzikaal talent is een organisatie als het NMF de leukste en best

“Ruim negen jaar geleden solliciteerde ik bij

“Na bijna 15 jaar als kandidaat-notaris, notari-

passende werkplek voor mij. Het is geweldig om

Marcel, directeur van het toen nog kleinere

eel jurist en stafmedewerker in het notariaat

te zien dat het NMF een steentje bijdraagt aan

NMF. Zelf kende ik het NMF al sinds mijn jeugd,

gewerkt te hebben, zocht ik medio 2010 een

de weg van een musicus naar de top.”

toen ik vrij fanatiek cello speelde. Jaren later

baan in de charitatieve sector. Lang hoefde

leek het mij fantastisch om voor zo’n organi-

ik niet te zoeken. Bij het NMF vond ik wat ik

Voor vragen aan Lennart, mail naar:

satie te mogen werken en musici te kunnen

zocht. Een te gekke afwisselende job, waarin

ls@muziekinstrumentenfonds.nl

helpen in hun ontwikkeling. Mijn wens werd

ik samen met een gezellig en gedreven team

werkelijkheid in 2005, toen ik net een aantal

veel kan betekenen voor talentvolle musici in

jaren bij Amsterdam Sinfonietta had gewerkt.

Nederland. Na ruim 3 jaar fiets ik nog steeds

Nog steeds zet ik me dagelijks met veel plezier

met veel plezier 3 dagen per week naar het

in om de musici van het NMF verder te helpen

prachtige pandje aan de Sint Annenstraat.

in hun carrière door het werven (en vooral be-

Eenmaal binnen houd ik mij bezig met het

houden!) van particuliere donateurs en het

office management en de financiële adminis-

organiseren van de privé-concerten. Ook doe

tratie. Ook zorg ik voor de afhandelingen van

ik de marketing, communicatie en publiciteit.

erfenissen en legaten.”

Inmiddels is het NMF uitgegroeid tot een professionele organisatie met 7 vaste medewer-

Voor vragen aan Marie-Thérèse, mail naar:

kers. Een leuke, kleine club dus, maar met een

mtk@muziekinstrumentenfonds.nl

grote maatschappelijke impact.

Steven Heybroek financiën en database

met zijn allen voor kunnen zorgen dat de mu-

“Een dag per week ben ik op kantoor van het

sici hun werk op topniveau kunnen uitvoeren.

NMF te vinden. Binnen het NMF concentreer

Het leuke aan mijn werk vind ik het creatieve

ik mij al heel lang op het verder ontwikkelen

aspect, maar vooral ook het contact met alle

van ons gecompliceerde database systeem

begunstigers, musici en andere relaties. Mijn

waarin alles over onze instrumenten, musici,

uitdaging voor het komende jaar is uiteraard te

donateurs, concerten en financiën te vinden

zorgen dat het aantal begunstigers wederom

is. Daarnaast heb ik sinds 2010 ook de eind-

stijgt door originele evenementen te organise-

verantwoordelijkheid voor de financiële ad-

ren en creatieve marketing te voeren. Ook wil

ministratie, iets wat ik ook al heel geruime

ik het contact tussen beide doelgroepen (de

Lennart van der Sman BA

tijd doe voor een andere muzikale club: het

begunstigers en de musici) intensiveren door

promotie

Nederlands Kamerkoor. Vergeleken met het

middel van het vertellen van verhalen. Zodat

Kamerkoor valt vooral op dat de koekjes van

onze begunstigers weten waaróm ze geven,

“Met mijn carrière nog voor de boeg ben ik de

het NMF veel beter zijn! Buiten het NMF ligt

en aan wie. Een mooi voorbeeld hiervan zijn de

jongste medewerker bij het NMF. En ik zit hier

mijn hart onder andere bij zeilen en bergbe-

profielpagina’s van al onze musici op de web-

werkelijk op rozen! In 2011, tijdens mijn studie,

klimmen.”

site.” http://www.muziekinstrumentenfonds.

klopte ik op de Amsterdamse Wallen aan bij

nl/128/musici/alle-nmf-musici/

het NMF voor een stage onder de vleugels van

Voor vragen aan Steven, mail naar:

Manon Veenendaal. Nu ben ik met het groot-

heybroek@muziekinstrumentenfonds.nl

Voor vragen aan Manon, mail naar: veenendaal@muziekinstrumentenfonds.nl

ste plezier in deeltijd werkzaam op de Sint An-

47

BEKNOPT VERSLAG OVER 2013

Ik vind het bijzonder dat wij er in Nederland

INTERVIEW

DOOR GUIDO VAN OORSCHOT

Ard van der Steur (44) is woordvoerder Justitie namens de Tweede Kamerfractie van de VVD. Als particulier muziekliefhebber organiseert hij huisconcerten en zet hij zich in voor het NMF. Ook is hij lid van de donateursdenktank van het NMF. â&#x20AC;&#x2DC;Je kunt klassieke muziek op allerlei manieren populariseren zonder te vulgariseren.â&#x20AC;&#x2122;

Verbinding 48

NMF MAGAZINE 2014

Was het liefde op het eerste gezicht tussen u en de

Het hele klassieke-muziekleven moet op de schop?

Hebt u nog meer tips?

klassieke muziek?

Dat hoeft nou ook weer niet. Het goede van

Nederland kent een ongelooflijk aantal ver-

Integendeel! Als jongen vond ik het afschu-

de traditie moet je handhaven. Veel muziek­

enigingen dat zich inzet voor cultuur. Gek

welijk. Mijn vader was een groot liefhebber,

liefhebbers vinden het fijn daar deel van uit te

genoeg werken die nauwelijks samen. Ik ben

hij draaide te kust en te keur klassieke muziek

maken. Daar is niets mis mee, een beetje fol-

ervan overtuigd dat er veel meer verbindingen

en opera. Uit protest ben ik toen fan gewor-

klore kan geen kwaad. Maar de sector moet

kunnen worden gelegd. Een voorbeeld zagen

den van de popgroep Queen. Ik herinner me

z’n potentie wel beter benutten. Waarom

we vorig jaar rond het 25-jarig jubileum van

nog een Johannes-Passion in het kerkje van

hoor je niet veel vaker klassieke muziek op

het NMF, toen concerten plaatsvonden in his-

Bloemen­daal. Ik was een jaar of 10 en als zo’n

verrassende locaties? Het Festival Classique

torische panden van de Vereniging Hendrick

aria dan eindelijk was uitgezongen, begonnen

in Den Haag heeft dat goed begrepen, met elk

de Keyser. Zoiets zou je eigenlijk elk jaar moe-

ze tot mijn starre verbijstering opnieuw.

jaar een spectaculair concert op de Hofvijver.

ten doen. En bovendien de sluimerende klas-

Bij het NMF pleit ik al een tijdje voor concer-

sieke belangstelling aanboren van clubs als

De da capo-aria, waarbij het begindeel wordt

ten op stations. Eén weekend per jaar, met

Museum Van Loon, de Vereniging Rembrandt

herhaald.

topmusici op NMF-instrumenten, in plaats

en noem maar op.

Ik dacht dat ik gék werd. Dat duurde maar en

van de bekende accordeonist. Mensen lopen

duurde maar.

langs en denken: wat krijgen we nou! Je kunt

U voegt zelf de daad bij het woord?

klassieke muziek op allerlei manieren popula-

Ik organiseer elk jaar een huisconcert dat

riseren zonder te vulgariseren.

wordt gegeven door jonge talenten die spelen

U kwam in botsing met een klassieke conventie.

Daar zijn er veel te veel van. Doorbreken die handel.

op instrumenten van het NMF. Op die manier U bent geen doemdenker.

probeer ik een gestaag uitdijende groep men-

Helemáál niet. Maar ik ben wel een realist.

sen uit mijn kennissen- en vriendenkring te in-

Hoe dan?

Klassieke muziek moet niet alleen meer jon-

teresseren voor klassieke muziek. Bovendien

Rond Pasen zag ik de aankondiging voorbijko-

geren aanspreken, her en der moet ook de

gebruik ik de concerten om donateurs voor

men van een flash-Matthäus, een verkorte ver-

kwaliteit omhoog. We hebben in Nederland

het NMF te werven. In mijn omgeving kom ik

sie van Bachs Matthäus-Passion, speciaal voor

een aantal uitstekende orkesten, maar als ik

nog te vaak mensen tegen die niet weten dat

jongeren. Briljant! En wat ik nu ga zeggen

in het buitenland naar de opera ga valt me

zo’n prachtfonds bestaat. Als donateur draag

klinkt sommige mensen misschien eng in de

toch op dat de solisten doorgaans net een ni-

je rechtstreeks bij aan de kwaliteit van het

oren, maar denk ook eens aan een cross-over

veautje hoger zijn. In Baden-Baden heb ik al

muziekleven. Je geeft jong talent – letterlijk –

tussen klassiek en dance. Dat is een trend:

drie keer Anna Netrebko gehoord, dat is me bij

de tools in handen om zich te ontwikkelen. Je

de dj draait z’n plaatjes en naast hem staat

De Nationale Opera in Amsterdam nog niet

merkt dat donateurs er trots op zijn, die zien

iemand live te zingen of speelt saxofoon. Dat

gelukt.

talenten als Rosanne Philippens en Remy van

moet toch ook kunnen met piano of viool?

Kesteren als hún musici. En terecht. Maar, Dat snap ik wel. Duurder dan Netrebko kun je niet

denk ik er dan meteen achteraan, organiseer

Janine Jansen treedt op met DJ Tiësto?

krijgen.

ook zelf eens een concertje!

Absoluut! Het is mijn stellige overtuiging dat

Kan zijn, maar als Cecilia Bartoli in het Con-

dance en housemuziek meer met klassiek

certgebouw optreedt kost een kaartje 250

te maken hebben dan de vroegere pop. Het

euro en zit de zaal óók vol. Veel mensen die

klinkt allemaal veel symfonischer. Ik zie volop

naar de opera gaan, kunnen best wat meer

kansen. Kijk naar de Duitse elektronicaband

betalen. En laten we eerlijk zijn: als je geen top

Enigma: toen die flarden van Carl Orffs Car-

hebt, zul je het op termijn niet redden.

mina Burana in z’n muziek stopte, ontstond er onder jongeren een run op dat stuk.

en leggen

49

NMF MAGAZINE 2014

JORINDE VAN DEN THILLART | 1988 VIOLISTE

JORIS VAN DEN BERG | 1986 | CELLIST (MARCO BORGGREVE)

JOS JONKER | 1992 | VIOLISTE

JOSHUA HERWIG | 2000 | CELLIST

JOSJE TER HAAR | 1961 | VIOLISTE

JOSTIJN LIGTVOET | 1981 | CELLIST

JOZIEN JANSEN | 1981 | CELLISTE

JUAN SALVADOR ZURUTUZA | 1981 | PIANIST

JUDIT BERENDSCHOT | 1983 | CELLISTE

JUDITH GROEN | 1988 | CELLISTE

JUDITH JAMIN | 1956 | CELLISTE

JUDITH NOORDZIJ | 1989 | VIOLISTE

JUDITH VAN DER KLIP | 1985 VIOLISTE

JUDITH WIJZENBEEK | 1983 ALTVIOLISTE

JULIA KLEINSMANN | 1995 | VIOLISTE

JULIA PHILIPPENS | 1984 | VIOLISTE

JULIA RUSANOVSKY | 1987 | VIOLISTE

JULIA WEEDA | 1990 | VIOLISTE

JULIETTE VAN KALMTHOUT | 1986 VIOLISTE

JULIJA HARTIG | 1972 | VIOLISTE

JUNYA NOMURA | 1994 | CELLIST

JURRIAN VAN DER ZANDEN | 1984 | CELLIST

JURRIÃ&#x2039;TTE VAN DER HOEVEN | 1985 VIOLISTE

JUSTUS BROEK | 2000 | VIOLIST

JUSTYNA BRIEFJES | 1978 | VIOLISTE

KARLIEN BARTELS | 1984 | CELLISTE

KATE HARRIS | 1981 | CELLISTE

KEES KOELMANS | 1958 | VIOLIST

KEIMPKE ZIGTERMAN | 1986 | CELLIST

KIM DE BEER | 1984 | VIOLISTE

KIM SPIERENBURG | 1993 | VIOLISTE

KOEN STAPERT | 1990 | VIOLIST

KONINKLIJK CONSERVATORIUM 1990 | FORTEPIANO

KONINKLIJK CONSERVATORIUM 1990 | VLEUGEL

KSENIA KOUZMENKO | 1971 | PIANISTE

LAURA GROENESTEIN-HENDRIKS | 1982 | ALTVIOLISTE

LAURA LUNANSKY | 1995 | VIOLISTE

LAURA OOMENS | 1978 | VIOLISTE

LAURA SOETERS | 1999 | VIOLISTE

LAURA VAN DER STOEP | 1978 ALTVIOLISTE

LAURENS KNOOP | 1986 | CONTRABASSIST

LEONIE BOT | 1984 | VIOLISTE

LIDEWIJ FABER | 1988 | CELLISTE

LIDY BLIJDORP | 1986 | CELLISTE

LIESBETH BOSBOOM | 1995 CELLISTE

LILIAN VAN DER HOEVEN | 1984 CELLISTE

LINDA DIAS PAULINO | 1983 CONTRABASSISTE

KRISTIAN VAN PUTTEN | 1998 VIOLIST

50 LEN BIELARS | 1988 | CONTRABASSIST

NMF MAGAZINE 2014

LISA EGGEN | 1994 | ALTVIOLISTE

LISALOTTE GERARDS | 1996 | VIOLISTE

LOES DOOREN | 1990 | VIOLISTE

LONNEKE VAN STRAALEN | 1985 VIOLISTE (SARAH WIJZENBEEK)

LOTTI PEVERELLI | 1991 | VIOLISTE

LOUELLA ALATIIT | 1979 | VIOLISTE

LUÍS FABIANO RABELLO | 1979 PIANIST

LYANNE VAN WESTEN | 1994 VIOLISTE

MAARTEN JANSEN | 1973 | CELLIST

MANON VAN DE KEMPE | 1996 VIOLISTE

MARA OOSTERBAAN | 1987 | VIOLISTE

MARA TIELES CUTIÉ | 1986 ALTVIOLISTE

MARIA-PAULA MAJOOR | 1977 | VIOLISTE

MARIANA IZMAN | 1979 | PIANISTE (SARAH WIJZENBEEK)

MARIE DE THOUARS | 1989 VIOLISTE

MARIE-CLAIRE BOEL | 1992 VIOLISTE

MARIE-JOSÉ SCHRIJNER | 1963 VIOLISTE

MARIEKE BERENDSEN | 1979 | VIOLISTE

MARIËLLE RIJKAART | 1984 | CELLISTE

MARIJE PLOEMACHER | 1982 VIOLISTE

MARIJE TOENINK | 1982 | CELLISTE

MARIJKE MULDER | 1991 | VIOLISTE

MARIJKE TJOELKER | 1988 | VIOLISTE

MARIJN VAN PROOIJEN | 1975 | CONTRABASSIST

MARIKA ACS | 1987 | VIOLISTE

MARJOLEIN NIEUWENKAMP | 1986 CELLISTE

MARJON MINDERHOUD | 1973 CELLISTE

MARK DUPERE | 1982 | CELLIST

MARK MULDER | 1984 | ALTVIOLIST

MARLENE HEMMER | 1981 | VIOLISTE

MARTA LEMANSKA | 1981 | VIOLISTE

MARTHE LASTHUIS | 1990 | VIOLISTE

MARTIJN WILLERS | 1979 | PIANIST

MASCHA VAN NIEUWKERK | 1990 CELLISTE

MATTIAS SPEE | 1997 | PIANIST

MAXIME GULIKERS | 1994 | VIOLIST

MAYTE LEVENBACH | 2001 | VIOLISTE

MAYU KONOE | 1997 | VIOLISTE

MELANIE VAN OVERBEEKE | 1982 ALTVIOLISTE

MELISSA USSERY | 1980 | VIOLISTE

MASCHA VAN SLOTEN | 1975 VIOLISTE

MEREL VAN DER MEULEN | 1997 VIOLISTE

51 METTE SEIDEL | 1981 | CELLISTE (FLORIS LEEUWENBERG)

MICHAËL MÜLLER | 1961 | CELLIST

MICHEL XIE | 1992 | PIANIST

MICHELLE CHOW | 1992 | PIANISTE

MILOU DE ROOY | 1990 | HARPISTE

MINTJE VAN LIER | 1982 | VIOLISTE

MIREYA PEÑARROJA SEGOVIA 1985 | CELLISTE

NMF MAGAZINE 2014

De toekomst Beleid

Educatieprojecten

Ruim een kwart eeuw NMF

Aan het uitgangspunt van het beleid zoals dat

Het NMF is van mening dat alleen het uitle-

Het Jubileumjaar 2013 ligt achter ons. Waar de

er nu ligt zal niet getornd worden.

nen van instrumenten niet volstaat. Een kost-

aandacht in dat jaar voornamelijk was gericht

Het doel blijft om musici en muziekstudenten

baar instrument ter beschikking stellen geeft

op het zoveel mogelijkheid aandacht geven

aan een bij hen passend instrument te helpen.

de ontwikkeling van de musicus in kwestie

aan het bestaan van het NMF, is onze focus

De groep van professionele beoefenaars van

een zeer krachtige impuls. Maar daarnaast

in 2014 weer grotendeels gericht op de kern-

muziek en van hen die dat willen worden blijft

zijn talloze andere elementen noodzakelijk

activiteit van het NMF: het ondersteunen van

de doelgroep van het NMF.

om een musicus succesvol te laten zijn. Het

musici door hen een instrument in bruikeen te

NMF zal aan deze elementen, mogelijk in sa-

geven. Alle hulp wordt hierbij buitengewoon

menwerking met andere organisaties op dit

op prijs gesteld.

Aankoopbeleid In de afgelopen jaren heeft er al een verschui-

gebied, meer aandacht gaan schenken. Pas

ving plaatsgevonden in het soort aankopen

zo levert de investering in een instrument een

van het NMF. Er zijn veel minder aankopen

optimaal resultaat voor de musicus.

gedaan, maar wel met een gemiddeld hogere

Amsterdam, 20 mei 2014

aankoopprijs. Deze ontwikkeling zal zich blij-

De fondsenwerving

drs. Marcel Schopman

ven voortzetten. Daarnaast zullen, meer dan

De fondsenwerving van het NMF is met name

directeur

voorheen, incidenteel instrumenten of stok-

op het gebied van inkomsten van particulie-

ken worden aangekocht die op projectbasis

ren succesvol. Het NMF richt zich ook bewust

gebruikt zullen kunnen worden.

op die groep. Niet alleen is er een grote groep

Cultureel erfgoed

vermogende particulieren in Nederland, het wegvallen van één of meerdere particuliere

Het NMF blijft het bewaren van cultureel

donateurs is veel minder ernstig dan het weg-

erfgoed als een belangrijk deel van zijn werk

vallen van een stichting of fonds. Bovendien

beschouwen. Bij de verdere uitbouw van zijn

zijn de particuliere donateurs van het NMF

collectie zal getracht worden een voor de Ne-

buiten­gewoon trouw. Maar zeer weinigen

derlandse vioolbouw evenwichtige en veel-

beëindigen hun donateurschap. De voor-

zijdige samenstelling te bereiken. Uiteraard

naamste reden van beëindiging is overlijden,

blijft bij het aankoopbeleid het belang van de

wat soms resulteert in een nalatenschap of

potentiële bruiklener altijd de eerste prioriteit

een legaat. Daarnaast is de fondsenwerving

hebben. Maar waar gelijkwaardige keuzes

bij stichtingen vaak gecompliceerd, kan deze

kunnen worden gemaakt, zal prioriteit gege-

slechts bijvoorbeeld eenmaal per jaar plaats-

ven worden aan Hollandse meesters, zowel

vinden en zijn de opbrengsten uit deze vorm

antieke als hedendaagse.

van fondsenwerving vaak geoormerkt. Waar het vermogen van stichtingen en fondsen in omvang veelal teruggelopen is, is bij particulieren het omgekeerde het geval.

52

NMF MAGAZINE 2014

Un pianoforte per perfezionisti Eén van de zeer bijzondere aanwinsten in 2013 betreft een Fazioli-vleugel. Het gaat hier om een instrument uit 1991 van 183 cm. Deze vleugel verkeert in zeer goede staat en is helemaal speelklaar. De naam Fazioli is nog niet zo bekend, want dit bedrijf is een nieuwkomer in pianoland, opgericht in 1980. In zijn korte bestaan heeft hij zich snel een plekje weten te veroveren tussen de topmerken. “Un pianoforte per perfezionisti“, noemt Paolo Fazioli zijn vleugels. En dat is de Fazioli ook: een instrument dat door veel pianisten ‘de Ferrari onder de vleugels’ wordt genoemd. U zult begrijpen dat het NMF blij verrast was door de komst van deze vleugel.

De vleugel is deels geschonken en deels verkocht aan het NMF door een mevrouw uit het midden van het land. Hij vertegenwoordigt voor haar een belangrijke herinnering aan haar overleden man, waardoor het besluit om hem weg te doen haar niet makkelijk viel.

Toch kon ze het niet over haar hart verkrijgen om de vleugel langer onbespeeld te laten en daarom besloot ze een goede bestemming te zoeken; zo kwam ze bij het NMF uit. De aankoop werd voor het NMF mogelijk doordat zij bereid was een aanzienlijk deel van de waarde aan het NMF te schenken. Dankzij een particuliere donatie kon het NMF het resterende bedrag van de aankoop bekostigen.

Een bijzondere vleugel verdient een bijzonder talent. En dat kreeg deze vleugel ook in de persoon van Aidan Mikdad. Aidan is 12 jaar en speelt nog maar 4 jaar intensief piano, maar dat heeft hem niet belet al in 2013 de Concertwon hij ook nog eens de International Piano Competition in Lagny-sur-Marne in Frankrijk.

Hij mag zich sindsdien de beste jonge pianist ter wereld noemen. De Fazioli-vleugel van het NMF komt daarom precies op tijd voor Aidan.

Een topvleugel voor een toppianist!

© DIJKSTRA YOUNG PIANIST FOUNDATION

gebouw Talentenjacht te winnen. Begin 2014

53

NMF MAGAZINE 2014

Concert met “

In de lente van 2013 werd het NMF benaderd

Mijn jongste dochter Naomi Magdalena hoort

bouwd in 1750. Haar companen Giles Francis

door een meneer van de Stichting Het Glazen

tot de gelukkigen, ze bespeelt een Marconcini

(altviool) en Timora Rosler (cello) deden niet

Huis Amersfoort. Hij deelde het heuglijke feit

viool uit Italië, gebouwd in 1781. Ze is eerste vi-

voor haar onder en zo hoorden we een trio op

mee dat hij voornemens was het NMF te on-

oliste bij het Residentie Orkest en tweede

Concertgebouw-niveau, en dat domweg in de

dersteunen met zijn stichting en zo geschied-

violiste (op proef) bij de London Symphony.

Stations­straat te Amersfoort. Als je al niet ont-

de. Als dank voor de genereuze gift, organiseer-

Voor zo’n positie heb je echt een kwaliteits­

haast was, onthaast je al door deze muziek en

de het NMF in samenwerking met de stichting

instrument nodig. Het KCO heeft een eigen

de wijze waarop deze toptalenten het uitvoer-

een privé-concert. Een van de gasten van het

­instrumentenfonds. Maar lang niet alle be-

den. Wij mochten van een vroeg Beethoven trio

concert schreef naar aanleiding van het con-

gaafde musici spelen in het KCO, daarom zijn

genieten. Als bonus kregen we een trio van de

cert een uitgebreide reactie.

we zo blij met het NMF. Dat heeft een gedurfd

te onbekende componist Dohnányi. Heerlijke

en creatief beleid. Er is plaats voor gerouti-

muziek. In de tijd dat hij het schreef misschien

“Het NMF-privéconcert voor Stichting Het Gla-

neerde musici van de hoogste klasse, maar er

achterhaald, maar wie maalt daar nu nog om?

zen Huis vond plaats op een bijzondere locatie:

is ook plaats voor jong talent. Het NMF is niet

Zoals mijn dochter Naomi zegt, dan kan je een

Terminus de Onthaasting. Gemeen hebben

bureaucratisch of partijdig. Ieder talent krijgt

beetje ‘romantisch raggen en ronken’. Nou, de

belanghebbenden van beide instanties een

een kans een instrument dat bij hem past te

koelkast in Amersfoort hoorden we niet meer!

handicap. De mensen van de Onthaasting die

mogen lenen.

Maar wel de muziek, de instrumenten en die

ons prima ontvingen en verzorgden hebben

heerlijke Santo Seraphin van Cecilia.

een verstandelijke handicap en de musici heb-

Dan het concert! Helaas is het strijktrio niet de

ben de handicap om een passend instrument

populairste kamermuziek, maar in de excel-

En daarmee bewijst zo’n concert zijn doel,

te kunnen verwerven. Goede instrumenten

lente keuze van het Serafino String Trio moch-

mensen uitnodigen om te investeren in het

zijn zo duur dat ze voor de standaardbeurs niet

ten we toch even in deze twee- tot driesterren­

NMF. Want het betaalt zich ter plekke uit. We

te betalen zijn. Daarom worden ze geleend van

muziekkeuken meekijken, of liever gezegd

hoorden de motivatie om mee te doen met het

fondsen. Janine Jansen leent haar Stradivarius,

luisteren. In zo’n klein zaaltje is het echt gena-

NMF in vivo. Mooie instrumenten zijn onbe-

Maxim Vengerov leent zijn Stradivarius van de

deloos. De drie strijkers een meter voor je neus.

taalbaar, net als hun bespelers, dus wat weer-

Russische staat. En in Nederland lenenF zo’n

Een soort Kleine Zaal van Amersfoort. Zonder

houdt u om aan die onbetaalbaarheid iets mee

400 musici hun instrument van het NMF!

pluche, maar met een leuke ijskastdreun op de

te betalen?

achtergrond. Maar daar hadden we dus geen last van want het Serafino String Trio speelde

Tot de volgende keer en heel erg bedankt!

de ruis gewoon weg. Wat een musici! Als zij spelen ‘valt’ gansch het raderwerk stil. Als dit soort mensen gaan voor kamermuziek en niet kiezen voor een solocarrière (hotel in, hotel uit, eenzaam hoor), dan zijn het meestal rasmuzikanten. En Cecilia Bernardini is er zo een.

Ze bracht het ondermeer tot concertmeester van het Dunedin Consort uit Glasgow, op dit moment een van de leidende barokensembles op het wereldpodium. Cecilia bergt ook een pre-romantische ziel in zich en kan dan niet om Beethoven heen. Daarvoor verstrekte het NMF haar een werkelijk prachtig instrument: een viool van Santo Seraphin, uit Venetië, ge-

54

Govert Jan Bach

”

NMF MAGAZINE 2014

© DONALD VAN HASSELT

koelkast

55

NMF MAGAZINE 2014

Bestuursverslag Het Jubileumjaar van het NMF kan als zeer geslaagd worden bestempeld. Het NMF slaagde

Verantwoordingsverklaring

- de instelling streeft naar optimale relaties met belanghebbenden, met gerichte aan-

er in een aantal aansprekende nieuwe evene-

Intern toezicht

menten te produceren. Met name door deze

Het NMF werkt volgens een bestuursmodel

inname en verwerking van wensen, vragen

evenementen werd een tot nu toe ongekende

waarbij het bestuur het merendeel van zijn ta-

en klachten.

hoeveelheid publiciteit voor het NMF gegene-

ken gedelegeerd heeft aan de titulaire directie.

reerd. Daarnaast heeft het NMF opnieuw een

Er is dus sprake van een toezichthoudend be-

Tijdens het verslagjaar 2013 vergaderden be-

aantal kwalitatief hoogstaande instrumenten

stuur. De directie geeft richting aan de organisa-

stuur en directie viermaal.

aan haar collectie kunnen toevoegen, waar-

tie, zorgt voor het verwerven van de nodige mid-

Vaste gespreksonderwerpen waren daarbij

mee jeugdig toptalent (bijvoorbeeld violiste

delen en het besteden daarvan en zorgt voor het

de financiële situatie van het NMF, toekomst-

Noa Wildschut en pianist Aidan Mikdad) in hun

adequaat functioneren van de organisatie in het

perspectieven, de rapportage en goedkeuring

ontwikkeling kan worden gesteund.

algemeen. De directie is dus zowel beleidsiniti-

van de aanbevelingen van de Instrumenten­

ërend als beleidsuitvoerend. Het bestuur houdt

commissie, de vaststelling van het aankoop-

Ook is het NMF er opnieuw in geslaagd om

toezicht op het besturen door de directie, zo-

budget, een overzicht van de fondsenwerving

meer mensen warm te maken voor zijn doel-

wel door middel van preventief toezicht (vooraf

en de daarmee verband houdende activiteiten

stellingen. Het aantal donateurs steeg in 2013

worden plannen ter goedkeuring voorgelegd)

en personele zaken. Ook de samenwerkings-

in vergelijking tot vorig jaar met 13%. Tenslotte

als ook door toezicht achteraf (het functioneren

verbanden tussen NMF en derden waren regel-

werd ver boven de begroting gepresteerd. In

van de stichting wordt kritisch gevolgd en zo no-

matig onderwerp van gesprek. Ook stelt het

verband met extra kosten voor het Jubileum

dig wordt ingegrepen). De bevoegdheden van

bestuur in de vergaderingen de begroting, het

was een verlies van ruim €100.000 gebud-

de directeur van het NMF worden omschreven

jaarverslag en de jaarrekening vast. Naast de

getteerd. Het uiteindelijke resultaat was een

in het directiestatuut. Naast de directie bestaat

bovengenoemde vergaderingen is er met regel-

winst van ruim €35.000. In totaal werd dus

de Commissie Aanvragen en Instrumenten, die

maat contact tussen de directeur en individu-

€140.000 boven budget gepresteerd.

onafhankelijk van de directeur rechtstreeks ad-

ele leden van het bestuur over een variëteit aan

dacht voor de informatieverschaffing en de

viezen en aanbevelingen aan het bestuur geeft.

­onderwerpen. Elk jaar wordt door de voorzitter,

Wel blijft de afhankelijkheid van een klein aan-

Evenzeer geldt dit voor de leden van de Raad van

na consultatie van de overige bestuursleden,

tal schenkingen of legaten een probleem. Het

Advies, die dit op individuele basis kunnen doen.

een functioneringsgesprek met de directeur

NMF blijft streven naar een kasreserve van

Hierdoor is gegarandeerd dat de directie zelf

gevoerd. Er vindt ook jaarlijks een gesprek met

minimaal een jaar exploitatiekosten. Verste-

geen beslissingen kan nemen over de aanschaf

penningmeester en accountant plaats.

viging van het draagvlak van het NMF blijft

van instrumenten en/of het goedkeuren van

daarom ook de komende jaren een belangrijk

een aanvraag voor een muziekinstrument.

Samenstelling van het bestuur

aantal donateurs blijft noodzakelijk. Maar

De leden van het bestuur verklaren de volgende

In 2013 bestond het bestuur van het NMF uit

daarnaast is het opvallend en geruststellend

principes, opgenomen in de artikelen 4 lid 1.A, 4

zes leden. De samenstelling ziet u hiernaast.

te constateren dat driekwart van de door het

lid 4 en 4 lid 5.2. van het Reglement CBF-keur te

NMF ontvangen legaten en nalatenschappen

onderschrijven:

Het NMF streeft ernaar het bestuur zo sa-

afkomstig is van mensen die bij leven niet bij

- binnen de instelling dient de functie ‘toezicht

men te stellen dat alle noodzakelijke soorten

het NMF bekend zijn. Dat maakt het waar-

houden’ (vaststellen of goedkeuren van plan-

kennis en contacten vertegenwoordigd zijn.

schijnlijk dat er op dat gebied in de toekomst

nen en het kritisch volgen van de organisatie

Naast algemeen bestuurlijke elementen gaat

nog veel verwacht mag worden.

en haar resultaten) duidelijk te zijn gescheiden

het daarbij ook met name om kennis van het

uitgangspunt. Structurele vergroting van het

van het ‘besturen’ dan wel van de ‘uitvoering’.

Nederlandse muziekleven en kennis van in-

- de instelling dient continu te werken aan een

strumenten. De bestuursleden hebben allen

optimale besteding van middelen, zodat ef-

een gezamenlijke bevoegdheid met andere

fectief en doelmatig gewerkt wordt aan het

bestuurders.

realiseren van de doelstelling.

56

NMF MAGAZINE 2014

De bestuursleden hebben de volgende functies:

Prof. ir. W. Dik Voorzitter Raad van Advies Connekt Voorzitter Brabantse Stichting voor Ondernemendheid Voorzitter EU PowerNet Team Ambassadeur Habitat for Humanity Nederland Freelance hoogleraar TU Delft

Dhr. H. Hollander, RA Partner Cleantech & Sustainability services Penningmeester Child At Venture Vakjurylid Koning Willem 1 prijs plaquette voor duurzaamheid

Mr. S.A. Reinink Algemeen Directeur Het Concertgebouw NV Voorzitter Stichting G. Ribbius Peletier jr. tot behoud van

Het bestuur krijgt geen vergoeding voor zijn werkzaamheden. De leden hebben de mogelijkheid een onkostenvergoeding voor gemaakte reis- en telefoonkosten ten behoeve van de stichting te ontvangen. Hiervan is in 2013 zeer bescheiden gebruik gemaakt. Het bestuur heeft het salaris van de directeur vastgesteld conform de Adviesregeling van de VFI, de overkoepelende brancheorganisatie voor Goede Doelen. Voor een toelichting op bovenstaande wordt verwezen naar de jaarrekening 2013.

Amsterdam, 20 mei 2014

het Landgoed Linschoten Lid Raad van Toezicht Nationaal Museum Speelklok Lid Raad van Advies Nexus Instituut Lid Raad van Advies Stichting Het Nationale Park De Hoge Veluwe

Prof. ir. W. Dik voorzitter

Lid Bestuur Stichting 4 mei concert Lid bestuur Stichting Tjardus Greidanus

Mr. D.C. Baron van Wassenaer Lid ING Senior Leadership Team Global Head Network Regent Stichting Twickel, te Delden, Regent Stichting RCOAK te Amsterdam Voorzitter Stichting Jacoba van Wassenaer Fonds Voorzitter Stichting Bouwstenen voor Dierenbescherming, Leiden Vice-voorzitter Stichting Lemstra, Amsterdam Lid Bestuur Ir. H.G. Boumeester Foundation

Mr. J.W.P. Verheugt Raadsheer-plaatsvervanger in het gerechtshof te Amsterdam Rechter-plaatsvervanger in de rechtbank te Amsterdam

Mw. drs. S.C. Wolff Lid Bestuur WWF Schweiz Adviseur Artists for Nature Foundation Lid bestuur Stichting NatuurZijn Zakelijk leider Nederlandse Fluit Academie Voorzitter Stichting Mirador

Samenstelling en rooster van herbenoeming functie

aangetreden herbenoeming

Prof. ir. W. Dik

2001

n.v.t

Dhr. H. Hollander RA

2006

2014

Mr. D.C. Baron van Wassenaer

2002

2015

1994

2016

Mr. S.A. Reinink

2008

2016

Mw. drs. S.C. Wolff

2009

2017

Mr. J.W.P. Verheugt

57

BEKNOPT VERSLAG OVER 2013

Voorzitter Adviescollege verloftoetsing TBS

INTERVIEW

© MERLIJN DOOMERNIK

DOOR GUIDO VAN OORSCHOT

Mascha van Nieuwkerk (24, bruiklener van het NMF sinds 2003) combineert de masters cello en geschiedenis. Met haar strijkerscollectief Fuse organiseert ze clubavonden waarin alle genres door elkaar lopen. ‘Vaak merken we dat juist klassieke stukken het meest indruk maken.’

Mooie

NMF MAGAZINE 2014

Kun jij ook zo tobben over de toekomst van klas-

Fairouz. In het derde blok staken we over naar

Als historicus ben je in de 19de-eeuwse muziekcul-

sieke muziek?

Zuid-Amerika, met muziek van Villa-Lobos,

tuur van Amsterdam gedoken. Duffe boel?

Nee hoor, ik ben juist heel optimistisch! Men-

maar ook een masquenada, een lied dat mijn

Integendeel, muziek stond midden in het le-

sen van mijn generatie zijn wel degelijk gevoe-

generatiegenoten kennen van de popgroep

ven. Luisteraars konden oprecht verontwaar-

lig voor klassieke muziek. Ik heb tenminste

Black Eyed Peas. En al die tijd verspreidde een

digd raken als Brahms een muzikale keuze

nog nooit iemand horen zeggen: da’s niks voor

geur-dj de geuren die pasten bij het continent.

maakte die hen niet zinde.

singer-songwriters, maar staan net zo goed te

Het Koninklijk Concertgebouworkest moet het

Maar die concertprogramma’s hingen toch als los

popelen om kennis te maken met klassiek. Ik

kortom over een andere boeg gaan gooien?

zand aan elkaar? Een deeltje strijkkwartet, een

zie een groot potentieel publiek, maar je moet

Dat denk ik dan weer niet. Je hebt groepen

losse aria, een ouverture. Daar halen wij tegen-

wel aansluiten bij hun beleving.

nodig die nieuwe initiatieven ontplooien, zo-

woordig de neus voor op.

als Fuse, maar ook instellingen die de traditie

Ten onrechte. Je kunt het achterhaald vinden,

Hoe doe je dat?

in de hoogst denkbare kwaliteit koesteren.

maar zo’n potpourri maakt een programma

Door klassieke muziek niet te presenteren in

Uiteindelijk willen wij met onze avonden

wél aantrekkelijk voor het publiek. Als je

een apart domein. Dan maak je er een muse-

jonge mensen aansporen om ook eens naar

vocale en instrumentale muziek afwisselt,

um van. Voor mijn leeftijdsgenoten zijn visue-

het Concertgebouw te gaan. Ik ben een soort

komt de kleur van allebei beter uit. Een fris

le elementen bijvoorbeeld belangrijk, daar zijn

curator. Mensen met belangstelling voor klas-

menuetje voor strijktrio, een aria vol adre-

ze nu eenmaal mee opgegroeid. Verder is mu-

sieke muziek weten vaak niet waar ze moeten

naline, een intiem duet voor alt en sopraan:

ziek voor hen een leuke manier om te sociali-

beginnen en hebben iemand nodig die zegt:

je krijgt een avond met een spanningsboog

seren. En ze denken associatief. Met mijn strij-

luister hier eens naar. Bij het tv-programma

waarin je mooie verhalen kunt vertellen. De

kerscollectief Fuse organiseer ik clubavonden

De Tiende van Tijl doen ze dat heel handig:

programmering zoals we die nu kennen, met

waarin we van het een naar het ander sprin-

ze laten bijvoorbeeld zien hoe de popgroep

een ouverture, een soloconcert en een sym-

gen. Als je iemand eerst euforisch maakt met

Pink Floyd een spannend akkoord oppikt bij

fonie, is in Amsterdam trouwens pas in de

een arrangement van Britney Spears, wordt

jazzpianist Miles Davis, die op zijn beurt ge-

jaren 1880 ingevoerd door Julius Röntgen. Hij

hij daarna extra gegrepen door muziek die op-

ïnspireerd is geraakt door een pianostuk van

kwam uit de Duitse traditie, met filosofen als

eens heel kwetsbaar is. We spelen klassiek en

Claude Debussy. Bij Fuse zetten we steevast

Hegel en Schopenhauer die zeiden: muziek is

eigentijds met hetzelfde elan en merken vaak

een Spotifyplaylist op de website, zodat ons

het hoogste van het hoogste. Tot de vroege

dat juist klassieke stukken het meest indruk

publiek de stukken van elke editie kan terug-

19de eeuw was muziek weinig meer dan ge-

maken. Die hebben de eeuwen natuurlijk niet

luisteren.

organiseerd geluid.

mij. Twintigers lezen poëzie, ze luisteren naar

voor niets getrotseerd.

Wordt internet van doorslaggevend belang?

Wat is je leukste verovering tot nu toe?

Beschrijf eens zo’n programma van Fuse?

In elk geval kan ik via sociale media mijn pu-

Een rapper. Ik zat in de kleedkamer te stem-

Eén avond hebben we bedacht vanuit een vi-

bliek gemakkelijk bereiken. Niet alleen voor

men toen hij binnenliep. Wow!, riep hij, komt

ool, een prachtig 17de-eeuws instrument van

het delen van muziek of het promoten van

er zóveel geluid uit zo’n ding. Alle muziek die

Bouwmeester, uit de collectie van het NMF.

een clubavond, maar ook om geld bij elkaar te

hij kende was digitaal en elektronisch. Best

Waar kan die de afgelopen eeuwen allemaal

krijgen. Met een ander ensemble, Five, breng

wel heftig: hij was helemaal geshockeerd

geweest zijn, vroegen we ons af. We begon-

ik bijvoorbeeld cello, design en nieuwe mu-

door dat trillende instrument.

nen in de Balkan met Zigeunerweisen van Sa-

ziek bij elkaar. Via de website voordekunst.nl

rasate, op cimbalom begeleid door Vasile Ne-

hebben we een tournee gefinancierd. Je zet er

dea, een Nederlandse Roma. De tweede helft

een filmpje bij en bedenkt leuke extra’s voor de

speelde zich af in Arabische sferen, met bij-

donateurs. Zo groeit vanzelf een community.

voorbeeld een stuk van de Libanese zangeres

verhalen

59

NMF MAGAZINE 2014

Behalve dat het NMF inmiddels bijna zijn gehele collectie instrumenten op de website heeft geplaatst, zijn ook alle NMF-musici daar te vinden. Iedere musicus die een instrument met een foto en een omschrijving van zichzelf.

Zo wordt een maximale transparantie nagestreefd. In dit magazine vindt u de profiel­ pagina’s van drie musici.

© MARCO BORGGREVE

of stok in bruikleen heeft, presenteert zich

MUSICUS IN BEELD

Joachim Eijlander “Sinds ongeveer tien jaar ben ik een gelukkige bruiklener bij het Nationaal Muziekinstrumentenfonds. De cello waarop ik nu speel, is in 1870 gebouwd door Gaetano Chiocchi te Padova. De strijkstok is van Nikolaus Kittel, een Duitse vioolbouwer die zijn atelier in hartje St Petersburg had. De stok is in 1860 aldaar gemaakt. Deze cello en stok zijn dus leeftijdgenoten. Dit is niet de enige reden waarom ze zo goed bij elkaar passen. Ze halen het beste bij elkaar naar boven, zoals goede vrienden dat kunnen. De cello klinkt nog voller, ronder en ook transparanter door deze strijkstok. Iedere dag sta ik er weer versteld van en het blijft mij uitdagen om steeds meer te spelen. Het Nationaal Muziekinstrumenten Fonds vind ik echt geweldig. Er is een uitmuntende expertise, die mij steeds verder helpt in mijn werk.

60

Er is goed en duidelijk management.

Maar bovenal is er een enorme passie en belangstelling voor de bruikleners bij iedereen die er werkt. Er ontstaan mooie ideeën en steeds als ik er langs geweest ben, kom ik er geïnspireerd vandaan. Het komt geregeld voor dat ik iemand van het Nationaal Muziekinstrumenten Fonds bij een concert van mijn strijkkwartet in de zaal zie zitten.

Mijn strijkkwartet, het Rubens Quartet, heb ik mede opgericht in 2000, bijna veertien jaar geleden. Het mooiste aan mijn kwartet vind ik, naast de grote rijkdom van het repertoire, concerten geven. Een concert is iets magisch, het is een liefdevolle overgave aan het het nieuwe, het onbekende. Een concert is nooit routine, het is een steeds verder gaande zich verdiepende ontdekkingsreis. Dit is zeker nu wij meer en meer in het buitenland actief zijn het geval; het

reizen brengt zoveel nieuwe indrukken en nieuwe vriendschappen met zich mee, dat is zeker van positieve invloed bij concerttoernees. Naast mijn kwartet begin ik ook solistisch en in andere kamermuziekformaties werkzaam te zijn. Dit is voor mij na veertien jaar kwartetspel een logische stap. Eind september 2013 vroeg het Nationaal Muziek­instrumenten Fonds mij een soloconcert te geven in Amsterdam, ik speelde met veel plezier suites van Bach en Britten. Ik hoop van harte u snel tegen te komen op mijn ontdekkingsreis!”

NMF MAGAZINE 2014

Een verjaardagsfeest!

Het NMF organiseert met grote regelmaat

land, met plaats voor zo’n 175 toehoorders.

Le Poole: “Ik ben er nog steeds erg van onder de

privé-concerten. Voor donateurs of anderen

Een schitterende entourage voor muziek van

indruk dat het in alle opzichten zo voortreffelijk

die iets te vieren hebben. Een verjaardag, een

Vivaldi, Bach en Schubert, uitgevoerd door een

is geweest.”

jubileum, een herdenking, een afscheid, een

indrukwekkend strijktrio van zijn juist met een

receptie. Bij mensen thuis, op speciale plek-

cello van het NMF afgestudeerde nichtje Sas-

ken of in het NMF-huis, het oudste stenen huis

kia Le Poole, met Rolin van Opstal (met NMF-

van Amsterdam. Een van die concerten in 2013

viool) en Walter de Kok (viool/altviool). Zelf

vond plaats ter gelegenheid van de verjaardag

speelt Rudolf Le Poole vanaf zijn tiende viool.

van een van onze trouwe donateurs, Rudolf Le

Hij gaat graag naar kamermuziekconcerten

Poole.

en speelt al ruim veertig jaar in een kwintet.

De passie voor muziek, zijn trots op zijn nichtje

De zeventigste verjaardag van een muziek­

en het enthousiasme voor het NMF deelde hij

liefhebber als Rudolf Le Poole kon haast niet

graag met zijn gasten. Dat resulteerde in een

mooier – in ieder geval niet muzikaler – dan in

enorme vrijgevigheid van hem: het verjaar-

de vorm van een huisconcert in samenwerking

dagscadeau voor de jarige werd een enorme

met het NMF. De familie Le Poole had hiervoor

steun aan de musici van het NMF. Het door

een kerkje in Woerden in gedachten, een intie-

zijn gasten gedoneerde bedrag stemt het NMF

me schuilkerk uit het midden van de 17e eeuw

evenals Le Poole en zijn vrouw zeer dankbaar!

van de oudste Lutherse gemeente van Neder-

Viert u ook iets bijzonders binnenkort? Het NMF verzorgt desgewenst voor u een privéconcert! Bel of mail Manon Veenendaal voor informatie, of kijk op © HANS LE POOLE

www.muziekinstrumentenfonds.nl

61

NMF MAGAZINE 2014

Behalve dat het NMF inmiddels bijna zijn gehele collectie instrumenten op de website heeft geplaatst, zijn ook alle NMF-musici daar te vinden. Iedere musicus die een instrument met een foto en een omschrijving van zichzelf.

Zo wordt een maximale transparantie nagestreefd. In dit magazine vindt u de profiel­ pagina’s van drie musici.

© MARCO BORGGREVE

of stok in bruikleen heeft, presenteert zich

MUSICUS IN BEELD

Joris van den Berg “Ik ben Joris van den Berg, cellist (solist en kamermusicus) en al lange tijd bruiklener van het NMF. Vanaf ongeveer mijn 15e tot mijn 20e had ik een prachtige cello van Jaap Bolink van het NMF in bruikleen. Met deze mooie cello heb ik mijn eerste concerten gegeven en ik denk dan ook met veel plezier terug aan die tijd. Na het winnen van het Nationaal Celloconcours 2006 kreeg ik de bijzondere kans om op een Guadagnini cello van het NMF te spelen. Een heel speciale cello met een fantastische klank, maar die tegelijkertijd een enorme uitdaging vormde om te bespelen (ook omdat deze alleen met darmsnaren bespeeld mocht worden). Sinds 2010 bepeel ik nu een Grancino cello uit 1703. Het is een fantastisch instrument, een echte ‘all-rounder’.

62

Nu, na bijna twee jaar met de Grancino, blijf ik nog steeds nieuwe klanken en karakters ontdekken en ik denk (en hoop) dat dit nog lang zal blijven. Er gaat geen concert voorbij zonder dat ik een compliment krijg over de klank van dit prachtige instrument. Daarbij heb ik ook sinds 2009 een ‘Tourte l’Ainé’ strijkstok in bruikleen. Een stok is zo mogelijk nog persoonlijker en belangrijker dan het instrument zelf.

Na veel zoeken en uitproberen heb ik in deze stok een balans gevonden tussen robuustheid en flexibiliteit. Met deze stok kan ik de meest intensieve tot de meest intieme klanken vinden. Ik ben het NMF ongelooflijk dankbaar voor de fantastische kansen die zij mij en vele andere musici bieden en hebben geboden. Een goed instrument geeft ons

de kans om de mogelijkheden tot het uiterste te benutten en het NMF maakt het mogelijk dat wij (jonge) musici geschikte instrumenten bespelen om op de grote podia te staan.

Nadat ik in verschillende landen gestudeerd heb, besef ik nog veel meer de onvoorstelbare waarde van een fonds als het NMF. In geen ander land hebben zoveel jonge musici de kans om op zulke goede instrumenten te spelen.

Het is ontzettend stimulerend om een goed instrument te hebben en ik denk dat ik zelf niet bereikt zou hebben wat ik nu heb zonder de hulp van het NMF!”

NMF MAGAZINE 2014

DOOR FRITS SCHUTTE

© NANCY HOROWITZ

Wat is er gebeurd met ‘de Jacobs’ van Harriet Krijgh?

Als het je doel is om een talentvolle musicus

jaren. Naast haar intensieve studie in Wenen,

bleek nog niet zo makkelijk, daarvoor was de

een impuls te geven in de carrière door een in-

bouwde ze aan een succesvolle concertprak-

relatie te sterk geweest. Toch vertelde ze ons

strument beschikbaar te stellen dat uitdaagt,

tijk. Zo volgden optredens in de Musikverein

kort geleden dat ze hem, met pijn in het hart,

inspireert en mee beweegt, dan moet je er ook

en het Konzerthaus in Wenen, trad ze in Ne-

aan het NMF terug zou geven. Ze zei erbij: “ik

op voorbereid zijn dat hij of zij op gegeven mo-

derland onder andere op in de Doelen, het

ben ontzettend dankbaar voor iedere minuut

ment de vleugels uitslaat en zonder jouw hulp

Concertgebouw en Vredenburg en nam ze drie

die ik op de fantastische Jacobs mocht spelen

een eigen weg gaat. In het geval van Harriet

CD’s op. Ze won verschillende prijzen, waar-

en neem ontzettend goede en mooie herin-

Krijgh ging dat wel heel snel, in minder dan drie

onder ook de eerste én de publieksprijs tijdens

neringen mee”. De lijn met het NMF was in de

jaar. Harriet klopte eind 2010 bij het NMF aan

de Amsterdamse Cello Biënnale in 2012. Sinds

afgelopen drie jaar niet alleen verbonden via

en kon vrij direct geholpen worden dankzij het

September 2013 studeert ze als ‘jonge soliste’

de Jacobs. Het NMF bood Harriet ook een po-

feit dat we een absoluut unieke Jacobs-cello

aan de gerenommeerde Kronberg Academy in

dium, betrok haar in de publiciteit en kon haar

uit 1690 konden aankopen. Toen ze de Jacobs

Berlijn. Harriet’s profiel staat ondertussen op

vaak van waardevol advies dienen. Wij houden

voor het eerst aanstreek tijdens een klanktest

de website van één van de belangrijkste impre-

er een dubbel gevoel aan over hier bij het NMF:

in de grote zaal van het Muziekgebouw aan ‘t

sariaten, naast grote namen als Yo-Yo Ma en

Harriet heeft haar vleugels uitgeslagen en is bij

IJ, was er onmiddellijk een klik. Ik was erbij en

Christian Tetzlaff. En dan is het niet vreemd dat

ons weg.... Gelukkig gaat ze precies die kant op

voelde, hoorde en zag dat dat gebeurde. Ze

er een moment komt waarop er een ander, nóg

die wij haar al die tijd toewensten. Wij gunnen

vergeleek verschillende cello’s kort na elkaar,

mooier instrument in haar handen belandt.

haar daarbij ontzettend veel succes!

maar zodra ze de Jacobs speelde, veranderde

De enorme drang waarmee Harriet steeds op

En wat de Jacobs betreft, ook die gaat een nieu-

haar houding en haar verhaal. De muziek kreeg

zoek is gebleven naar nieuwe mogelijkheden,

we weg. Na eerst bewonderd te zijn tijdens

een andere dimensie en Harriet verdween in

meer klankkleuren en een grotere dynamiek,

een exclusieve presentatie over oudhollandse

een diepe concentratie; zo’n ervaring gun ik

werd ineens gestild toen ze een prachtige

vioolbouw in het Gemeentemuseum van Den

iedere musicus en overigens ook iedere toe-

Montagnana-cello mocht uitproberen die haar

Haag, gaat hij opnieuw naar Wenen, wederom

hoorder! Harriet klampte zich aan de Jacobs

door een particuliere verzamelaar in bruikleen

in handen van een zeer talentvolle Nederland-

vast en er volgden drie ongelofelijk succesvolle

werd aangeboden. Het loslaten van de Jacobs

se student: Bas Jongen.

63

NMF MAGAZINE 2014

MIRIAM VAN ESSEVELD | 1994 | VIOLISTE

MIRJAM WIJZENBEEK | 1982 | VIOLISTE

MONIEK DE LEEUW | 1986 | VIOLISTE (EDDIE WESTVEER)

MONIQUE HEIDEMA | 1966 | CELLISTE

MYRTHE HELDER | 1983 | VIOLISTE

MYRTO MORAITOU | 1987 | VIOLISTE

NAOMI BACH | 1980 | VIOLISTE

NAOMI DE VRIES | 1995 | VIOLISTE

NASIM DE HAAS-ALLAMEHZADEH | 1980 | VIOLISTE

NELLY PAVLOVA | 1972 | PIANISTE

NICOLAS VAN POUCKE | 1992 | PIANIST

NIENKE KOSTERS | 1987 | CONTRABASSISTE

NINO GVETADZE | 1981 | PIANISTE

NOA EYL | 1988 | VIOLIST

NOA WILDSCHUT | 2001 | VIOLISTE

NOOR HENDRIKS | 2001 | VIOLISTE

NORA VAN DER STELT | 1989 | VIOLISTE

NORMAN JANSEN | 1969 | VIOLIST

OENE VAN GEEL | 1973 | ALTVIOLIST

OLFJE VAN DER KLEIN | 1994 | VIOLISTE

OLGA ALESHINSKI | 1972 | VIOLISTE

OLGA RYBINA | 1984 | VIOLISTE

OLIVIA SCHEEPERS | 1989 | VIOLISTE

OTTO BAKKER | 1987 | CELLIST

PAMELA KUBIK | 1970 | VIOLISTE

PEPIJN MEEUWS | 1974 | CELLIST

PETER JESSEN | 1976 | CONTRABASSIST

PETER LEERDAM | 1952 CONTRABASSIST

PIA EVA GREINER | 1985 | CELLISTE

PIETER DE KOE | 1994 | CELLIST

PIETER VAN LOENEN | 1993 | VIOLIST

PIETERNEL TILS | 1999 | VIOLISTE

PIOTR JASIURKOWSKI | 1987 | VIOLIST

QUINTIJN VAN HEEK | 2003 | VIOLIST

QUIRINE SCHEFFERS | 1976 | VIOLISTE (MERLIJN DOOMERNIK)

QUIRINE VIERSEN | 1972 | CELLISTE

RADKA DIJKSTRA-DOHNALOVA | 1976 VIOLISTE

RAPHAELLA ENGELSBERG | 1989 VIOLISTE

RARES MIHAILESCU | 1979 | CELLIST

RATA KLOPPENBURG | 1963 | CELLISTE

REINDERT KRAGT | 1989 CONTRABASSIST

RENATE VAN RIEL | 1971 | VIOLISTE

RICK STOTIJN | 1982 | CONTRABASSIST

RIËTTE OLTHOF | 1989 | PIANISTE

RIK KUPPEN | 1994 | PIANIST

RIK OTTO | 1967 | CELLIST

ROAR BLASMO | 1987 | CELLIST

ROBIN VAN GAMEREN | 1994 ALTVIOLIST

64 RENÉ VAN MUNSTER | 1989 | CELLIST

NMF MAGAZINE 2014

ROELAND JAGERS | 1980 ALTVIOLIST

ROGER REGTER | 1972 | CELLIST

ROLIN VAN OPSTAL | 1994 | VIOLISTE

ROMY UIJTTENBOOGAART | 1999 VIOLISTE

ROOSJE REUMKENS-DILLINGH | 1978 VIOLISTE

ROSA ZARZUELA GUTIERREZ | 1989 ALTVIOLISTE

ROSALINDE KLUCK | 1981 ALTVIOLISTE

ROSANNE PHILIPPENS | 1986 VIOLISTE

ROSANNE SLOOTS | 1996 ALTVIOLISTE

RUBEN VAN KRUISTUM | 1989 CELLIST

RUTGER FRANSEN | 1993 | CELLIST

RUUD MEESTER | 1971 | CELLIST

RYO TAKAYAMA | 1997 | VIOLIST

RYUKO ELIZABETH REID | 1985 | VIOLISTE

SABINE POIESZ | 1987 | VIOLISTE

SABINE VAN LIER | 1988 | VIOLISTE

SALIM METINOV MEHMEDOV | 1995 ALTVIOLIST

SALOMÃ&#x2030; BONNEMA | 2001 | VIOLISTE

SAMIRA VAN DE WALLE | 1986 CELLISTE

SAMUEL TAMARIT OTERO | 1987 VIOLIST

SANDER VAN BERKEL | 1979 | CELLIST

SANNE VAN DER HORST | 1978 CELLISTE

SARAH LOUISE KAPUSTIN | 1981 VIOLISTE

SASKIA HUISINK | 1981 | HARPISTE

SASKIA LE POOLE | 1985 | CELLISTE

SEBASTIAAN DE RODE | 1974 | CELLIST

SEBASTIAAN HAGEMAN | 1998 GITARIST

SEBASTIAAN VAN HALSEMA | 1985 | CELLIST

SERGEY ARSENIEV | 1982 | VIOLIST

SERVAAS JESSEN | 1990 CONTRABASSIST

SHIN SIHAN | 1994 | VIOLIST

SHUANN CHAI | 1975 | PIANISTE

SIETSE-JAN WEIJENBERG | 1983 CELLIST

SILVAN LIKLIKUWATA | 1998 | CELLIST

SIMON DANELL | 1989 | PIANIST

SIMON VERBANDT | 2000 CELLIST

SINAN ERCAN | 1982 | CELLIST

SJAAN OOMEN | 1985 | VIOLISTE

SOFIA VASHERUK | 1988 | PIANISTE

SOFIE VAN DER SCHALIE | 1989 ALTVIOLISTE

SONJA SCHRAVESANDE | 1999 VIOLISTE

65 SOPHIA TORRENGA | 1979 | VIOLISTE

SOPHIE GROOTE | 1988 | ALTVIOLISTE

SOPHIKO SIMSIVE | 1991 | PIANISTE

SPLENDOR AMSTERDAM | 2013 VLEUGEL

STEPHAN NIEUWESTEEG | 1992 VIOLIST (RONALD KNAPP)

STEUART PINCOMBE | 1987 | CELLIST

NMF MAGAZINE 2014

Een viool als Het NMF, zo zeggen we al jaren, is eigenlijk een huwelijksbureau. Een bemiddelingsbureau tussen musicus en instrument. Want een viool is niet zomaar een prachtige viool, een viool moet vooral passen bij de musicus.

Het is eigenlijk net als het uitzoeken van een parfum. De geur die bij je past is vooral een hoogstpersoonlijke keuze. Zo kan het dat een instrument in de handen van de één schittert, en in de handen van een ander veel minder goed functioneert.

Frederieke Saeijs speelt sinds 2008 op een viool van het NMF die naadloos aansluit bij wat zij verlangt van een topinstrument. Zij vertelt in hartstochtelijke bewoordingen over haar bijzondere relatie met haar bijna drie eeuwen oude Petrus Guarnerius.

“

Al bij de eerste ontmoeting met dit instrument was duidelijk dat het een viool is met een pittig karakter. Net als bij een temperamentvol paard voelde ik dat het een behoorlijke klus zou worden om het te “temmen”. En juist dat sprak me aan bij de eerste streek. De viool, een “hij” in mijn beleving, gaf mij qua klankvorming zeker niet meteen mijn zin. Ik moest goed zoeken om het juiste “contactpunt” (tussen de toets en de kam) in combinatie met de juiste streeksnelheid en hoeveelheid stokhaar te vinden, waarbij de klank niet “op slot ging” of protesteerde, maar juist maximaal straalde en zong. Mijn leraar in de VS toentertijd speelde er af en toe een noot op om iets voor te doen in de les, waarop hij dan geregeld een kreet slaakte van “I don’t understand how you can play this fiddle!!”. Ja, het heeft zeker tijd gekost om dit instrument (een beetje) te leren kennen, maar ik vond het heerlijk om mijn tanden in die uitdaging te zetten! Het studeren en concerteren op deze viool is en blijft een eindeloze ontdekkingstocht van zijn karakter en zijn klankkleur­mogelijkheden, een wisselwerking die net als bij een vriend-

66

NMF MAGAZINE 2014

een parfum schap of andersoortige relatie met een

zo groot is, wordt je als musicus qua inspiratie

concert van Alban Berg vertolkt. Probleemloos

mens altijd in ontwikkeling lijkt te zijn.

enorm gevoed en borrelen de muzikale ideeën

kon ik met de klank boven het orkest uitko-

Het was alsof de grond onder mijn voeten

zo ‘ploep!’ als bij een fontein naar boven. Echt

men, ook wanneer in het tweede deel met alle

ging trillen toen ik deze viool voor het eerst

‘pingpongen’ is het dus, tussen musicus en

geweld het noodlot toeslaat in de muziek. Als

aanraakte met de strijkstok, alsof ik in de

instrument! Niet-musici kijken je vaak een

musicus kan je nog zo’n goede techniek heb-

buurt kwam van een wakker wordende vul-

beetje vreemd aan als je het hebt over je in-

ben, maar zonder een goed instrument ben je

kaan, en dat gevoel is nooit meer weggegaan.

strument als ‘partner’, laat staan als ‘levend

als solist achter in de zaal niet meer te horen.

wezen’…maar de invloed van een instrument Gek genoeg doet het instrument pas wat ik

op het uiteindelijke creatieve en muzikale re-

Het mooie aan dit instrument is, dat hij zich

wil als ik het laat ‘leiden’. Deze viool een van

sultaat is dan ook ‘wezenlijk’. Een muziekstuk

als een salamander kan aanpassen, van een

tevoren bedachte klank ‘opleggen’, maakt

dat drie keer door één en dezelfde musicus

meer robuuste klank voor het orkest naar een

dat hij zich als een slak in z’n huisje terugtrekt

op drie verschillende instrumenten wordt

meer elegante klank in een kamermuziekbe-

met de deur op slot. Pas als ik het instrument

uitgevoerd, zal drie verschillende interpre-

zetting. Vaak krijg ik na concerten i.p.v. “Wat

vrij baan geef om mij, als ware hij mijn dans­

taties opleveren. En andersom zal hetzelfde

heb je mooi gespeeld” of iets dergelijks, te ho-

partner, bij de hand te nemen en te leiden, kan

instrument, bespeeld door drie verschillende

ren “ Wat heb je een mooi instrument zeg! Wat

ik met subtiele suggesties en kleine aanpas-

musici, ook drie keer anders klinken - net als

is het?”. Dus, alle hulde voor Petrus Guarneri!!

singen langzaam mijn eigen handtekening

een parfum dat bij iedere drager ervan anders

Natuurlijk kan ik nooit (althans, tenzij ik de

toevoegen aan de klank. Vooral als ik in een

ruikt. Het plafond, of de bodem, van dit in-

loterij win of een aantal banken beroof), zelf

grote zaal speel en het instrument zijn vleu-

strument heb ik nog lang niet bereikt, sterker

een instrument van dit kaliber bekostigen. Ik

gels maximaal kan spreiden, dan voel ik ‘de

nog, het lijkt wel alsof dit instrument geen

realiseer mij maar al te goed dat het een bui-

teugels van het paard’ ontspannen en komt

grens heeft wat uitdrukkingsmogelijkheden

tengewone luxe is om überhaupt op een in-

zijn kleurrijke ziel volledig tot leven. Daaren-

betreft. Hij daagt me uit, en blijft in zekere

strument van deze klasse te kunnen spelen,

tegen kan het spelen in een kleinere, drogere

zin een mysterie voor me. Een onweerstaan-

dankzij het NMF. Tijdens mijn concertreizen

ruimte, soms een bijna ‘ongelukkig’ gevoel op-

baar mysterie zelfs, dat ik maar niet volledig

kom ik genoeg musici tegen die om een goed

wekken, alsof het instrument worstelt en zijn

kan doorgronden, beheersen of ‘grijpen’! En

instrument verlegen zitten, omdat zij in hun

klank als een soort Alice in Wonderland met

daardoor zo aantrekkelijk als een magneet.

eigen land geen fonds zoals het NMF hebben.

armen en benen uit de f-gaten van de klank-

Kortom, ik ben ontzettend veel van dit instru-

kast puilt. Naast het pittige karakter spreekt

ment gaan houden!

me de combinatie tussen de stralende, bijna

Dus, tot slot wil ik heel erg graag mijn grote dank uiten voor de afgelopen zes onvergete-

‘ijle’ klank in de hoogte (vergelijkbare sensa-

Het is mijn grote wens en droom om de sa-

lijke jaren op dit prachtinstrument! Muchísi-

tie met het inademen van pure, frisse wind

menwerking met deze viool en het NMF

mas gracias!!! Deze viool is ondertussen een

bovenop een bergtop) en de warme, ronde

voort te zetten. Ik ben nog lang niet uitge-

deel van me geworden, ook al weet ik dat ik

klank in de diepte (als ware hij een altviool)

groeid op dit instrument! En ik hoop dat de

slechts een passant ben in zijn lange leven en

mij enorm aan. Ik kan er alle kanten mee op!

viool ook nog niet op mij is ‘uitgeluisterd’.

dat ik een grote geluksvogel ben dat hij op m’n pad is gekomen na 283 jaar avonturen elders

Sinds dat ik op dit instrument speel, is mijn

Als soliste met orkest is het van wezenlijk

in de wereld te hebben beleefd. Ik hoop dat we

palet aan klankkleuren en daardoor aan mu-

belang om op een karaktervol instrument te

voorlopig nog een muzikaal “stel” mogen blij-

zikale ideeën enorm uitgebreid. Het gaat

spelen dat bovendien heel goed kan projecte-

ven, en dat we samen over de hele wereld nog

natuurlijk samen: doordat het aanbod aan

ren in een grote zaal. Met dit instrument heb

vele harten mogen raken via de trillende sna-

klankkleurmogelijkheden op dit instrument

ik bijvoorbeeld verscheidene malen het viool-

ren van mijn geliefde Venetiaanse Vesuvius!

”

67

NMF MAGAZINE 2014

STEVEN BOURNE | 1988 | CELLIST

SUSANNE BROEKHUYSEN | 1975 VIOLISTE

SUZANNE DIJKSTRA | 1972 ALTVIOLISTE

SUZANNE VAN DUUREN | 1986 CELLISTE

TANJA TREDE | 1972 | ALTVIOLISTE

TANYA SCHAAP | 1976 | VIOLISTE

TEODORA NEDYALKOVA | 1990 CELLISTE

TESSA HELDER | 1987 CONTRABASSISTE

THOMAS VAN GEELEN | 1988 | CELLIST

TIEMO WANG | 1972 | VIOLIST

TIJMEN HUISINGH | 1979 | VIOLIST

SVENJA STAATS | 1996 | VIOLISTE

SZYMON MARCINIAK | 1983 CONTRABASSIST

TALITHA MUGGE | 1997 | HARPISTE

419 TESSEL HERSBACH | 1990 | VIOLISTE

TEUN FABER | 1990 | ALTVIOLIST

TEUN GODSCHALK | 1987 CONTRABASSIST

NMF-musici

TIM BRACKMAN | 1993 | VIOLIST

TIM DE VRIES | 2000 | VIOLIST

TINEKE DE JONG | 1964 | VIOLISTE

TOM VAN LENT | 1976 | CELLIST

TOSCA OPDAM | 1988 | VIOLISTE

VALERIE SCHÖNEN | 1995 | VIOLISTE

VEERLE SCHUTJENS | 1991 | CELLISTE

VERA BEUMER | 2001 | VIOLISTE

VIKTOR YUANDONG MATTSSON 1992 | PIANIST

VIOLA DE HOOG | 1955 | CELLISTE

WIESJE NUIVER | 1989 | VIOLISTE

WILLEM STAM | 1988 | CELLIST

WILLEMIJN KNÖDLER | 1986 CELLISTE

WILLEMIJN PAMEIJER | 1997 | VIOLISTE

WYTSKE HOLTROP | 1994 | CELLISTE

XAVIER VAN DE POLL | 1995 | VIOLIST

YAMAN ZENCIRCI | 1982 CONTRABASSIST

YANNICK HIWAT | 1988 | VIOLIST

YINGSHAN HU | 1999 | PIANISTE

YOTAM GATON | 1986 | VIOLIST

YUKIE YAMAGUCHI | 1977 | VIOLISTE

ZAYNAB MARTIN | 1988 CONTRABASSISTE

in dit NMF MAGAZINE kunt u ze nu eens allemaal zien: de 419 bruikleners van het NMF gedurende 2013

68