okienko sypialni – cudownemu wydarzeniu kszta³towania siê wielkiego pisarza i jego dalszemu rozwojowi. W s³ynnym eseju-wywiadzie Cortázar o la cachetada metafísica (Cortázar, czyli metafizyczny policzek) Luis Harss, który pozna³ go w 1964 roku, pisa³, ¿e „Cortázar nie zawsze by³ tym, kim jest, jak zaœ siê taki sta³, jest rzecz¹ tajemnicz¹ i zadziwiaj¹c¹”. Rzeczywiœcie, dla Harssa niewiadom¹ by³o to zagadkowe i cudowne po³¹czenie lektur, genetyki, intuicji i przypadku, które – jak wskazywa³ Chesterton, badaj¹c fenomen drogi twórczej Dickensa – ukszta³towa³o tego pisarza, zagadka, do której musia³ dodaæ niepewnoœæ co do tego, co ów osobnik mia³ uczyniæ w przysz³oœci. Gdy cykl biologiczny ju¿ siê zakoñczy³, gdy zamkn¹³ siê równie¿ cykl publikacji najwa¿niejszych poœmiertnych ksi¹¿ek, a dziêki korespondencji zarysowany zosta³ kontur ¿yciowej i intelektualnej drogi, posiadamy pe³ne wyobra¿enie, które dostarcza odpowiedzi na te pytania; znamy pierwsze pisma i mamy dostêp do niemal ca³ego dzie³a. Do stworzenia jeszcze dok³adniejszego wizerunku brakowa³o tylko odzyskania i ca³oœciowego wydania rozproszonych tekstów. Dopóki zbiór dokumentalny Aurory Bernárdez nie zosta³ szczegó³owo zbadany, zak³adano w³¹czenie do dzie³ zebranych – w formie apendyksów do tomów poœwiêconych opowiadaniom, poezji, dzie³om krytycznym i tak zwanym variom – tekstów opublikowanych przez autora, lecz nie zebranych w ksi¹¿kê, jak równie¿ tych, które pozosta³y nieopublikowane, jednak ze wskazaniem, i¿ mog³yby siê ukazaæ poœmiertnie. Jednak¿e odkrycie takiej iloœci nowych materia³ów zmusi³o do przeformu³owania pierwotnego zamys³u: teksty rozproszone, a raczej inne rzeczy znajdowane wówczas, gdy zdwoi siê czujnoœæ („Jest rzecz¹ znan¹, ¿e wszelkie natê¿enie uwagi dzia³a na zasadzie piorunochro-
14