vpro gids bijlage
bij #16 van 20 april t/m 26 april 2013
www.musicmeeting.nl
18 t/m 20 mei 2013
VPRO Gids bijlage
29th music meeting
Jazz & Pop Popacademie MediaMusic Klassieke Muziek Muziektheater Muziektherapie Docent Muziek www.artez.nl/conservatorium eindexamens mei t/m juli artez.nl/ďŹ nals
In het Pinksterweekeinde (18, 19 en 20 mei) vindt in Nijmegen voor de 29ste keer Music Meeting plaats. In Park Brakkenstein kunnen bezoekers genieten van muziek uit vele werelddelen, van cumbia tot jazz, van Indiase ‘house’ tot modern Afrikaans. Het programma telt tenminste negen premières voor Nederland. Naast concerten biedt het festival onder meer interviews, workshops, films en kinderactiviteiten. In deze VPROGids-bijlage vindt u alles over de programmering.
7 Geïmproviseerde liedjes
4 Bruggenbouwers Spannende cross-over van Braziliaanse (pop) ster Lenine en het Nederlandse orkest van Martin Fondse.
Producer, dj en toetsenist Mark de Clive-Lowe bereikt via de jazz zijn eigen stem als muzikant. Presenteert de jazzy ‘clubnacht’ CHURCH.
3 14 Oervader van de acidhouse Vond Charanjit Singh uit India per toeval de acid house uit?
12 Wie, wat, waar? Artiesten per dag op Apollo en overige podia, en meer.
15 Colombiaanse schatten
16 ‘Ik werk intuïtief’ Nynke Laverman toog naar Spanje voor het project Alter: Friese poëzie met een vleug flamenco.
Superband Ondratrópica en het muzikale universum van Colombia.
20 Tradi-modern Afrikaans Rechtstreeks uit de muzikale goudmijnen van Afrika: Jupiter & Okwess International en Bassekou Kouyate.
Colofon
www.musicmeeting.nl
Cedric Watson mixt met band Bijou Creole stuwende Franstalige cajun en zydeco: vernieuwende danslust opwekkende muziek.
10 Jazz meets dance
VPRO Gids bijlage
9 Cajuncowboy met een missie
Soca, salsa, reggae, hiphoprock: niets is te gek voor het Amerikaanse Dafnis Prieto Proverb Trio. Met virtuoze drummer en imposante rapper.
17 Folk zonder gitaren Sam Lee geeft de Britse volksmuziek een opfrisbeurt. Nederlands debuut.
22 Tips & Highlights
vpro gids bijlage
Hoofdredactie Hugo Blom, Arne Leffring (adj.) Tekst Armand Serpenti, Ton Maas,
Omslag-
Stan Rijven, Tim Sprangers, Dieter van den Bergh, Thomas Snoeijs Eindredactie
illustratie
Dieter van den Bergh Beeldredactie Carla van Thijn Vormgeving Frederik Vorderhake Bladcoördi-
Hedy Tjin
18 t/m 20 mei 2013
www.musicmeeting.nl
29th music meeting
VPRO Gids bijlage
natie Gabriëlle Hagedorn Lithografie Sarah Tames Druk Roto Smeets, Weert
bij #16 van 20 april t/m 26 april 2013
kk mamomi
Twee toondichtende avonturiers ontwierpen een stabiele cross-over tussen de ‘oude’ en ‘nieuwe’ wereld: Lenine, pop/rockster uit Brazilië, en Martin Fondse, toetsenist uit Nederland. door armand serpenti
T
29th Music Meeting
he Bridge noemen ze hun project. Niet voor niets. ‘De brug is een universeel symbool en past prima op de Music Meeting: een verbinding tussen muziekculturen,’ laat Lenine vanuit zijn woonplaats Rio de Janeiro weten. ‘Onze brug is meer dan een middel om een kijkje te nemen aan de overkant. Het gaat om onze tocht óver de brug.’ De Nederlandse jazzmuzikant Martin Fondse (Bergen op Zoom 1967) maakte alvast de Atlantische oversteek, ook hij is in Rio. ‘We wilden elkaar tegenkomen en een muzikaal gesprek beginnen. Lenine componeert pakkende liedjes waarin hij zichzelf op akoestische of elektrische gitaar begeleidt. Deze plaatsen we in een nieuwe omgeving, die van mijn orkest.’ In dat orkest komen jazz en klassiek samen in een breed klankpalet met piano en andere toetsinstrumenten, bas, drums, vibrandoneon (een houten melodica), violen, cello, saxofoon, hobo, Engelse
‘Recife is een haven waar muziek vanuit de hele wereld aanscheept, verandert, blijft of weer getransformeerd vertrekt’
VPRO Gids bijlage
4 hoorn en klarinetten. Lenine (uitgesproken als ‘lènienie’) werd als Osvaldo Lenine Macedo Pimentel geboren in 1959 en groeide op in metropool Recife, in het noordoosten van Brazilië, de muzikaal rijke streek die nog steeds weerklinkt in zijn werk. ‘Medio 17de eeuw heette Recife nog Mauritsstad, van waaruit Nederlanders korte tijd een deel van het huidige Brazilië bestuurden,’ weet
de Braziliaan. ‘Het ligt aan de uiterwaarden van twee grote rivieren en bestaat uit eilandjes met veel bruggen, waaronder de Maurits van Nassaubrug, een kopie van de Amstelbrug in Amsterdam. Dat gegeven vond ik erg toepasselijk als uitgangspunt voor ons project.’ ‘We zijn beiden geboren op een eiland,’ zegt Fondse, die uit het Zeeuwse Tholen stamt, ‘en moesten altijd een brug over om op een andere plaats te komen. Ook om een nieuwe fase in ons leven te bereiken. Voor mij was het bijvoorbeeld onmogelijk op mijn eiland jazz te spelen.’ Lenine en hij zijn geboren cross-overmuzikanten, zegt hij. ‘Ik was altijd geinteresseerd in veel muzieksoorten. Mijn ouders waren koorzangers en thuis klonk middeleeuwse en renaissancemuziek. Later ontdekte ik jazz, waarin het bij uitstek mogelijk is al mijn muziekfascinaties een plaats en eigen karakter te geven. De basis voor mijn muziek begon eigenlijk met één noot: tijdens het oefenen voor mijn pianolessen vroeger ontdekte ik dat je heel gemakkelijk tussen stijl en sfeer kunt wisselen door maar één nootje te veranderen. Op dat moment wist ik dat ik componist wilde worden. Met slechts één noot nieuwe werelden scheppen; geweldig toch die eenvoud?’
(Con)fusion Ook Lenine groeide op met een grote verscheidenheid aan muziek in zijn oren. ‘Recife is een haven waar muziek vanuit de hele wereld aanscheept, verandert, blijft of weer getransformeerd vertrekt. De variatie aan genres en stijlen is er enorm groot.’ Lachend, in gebroken Engels: ‘It’s fusion and confusion at the same time.’ Thuis bij Lenine zong en speelde de
Bru hele familie samen. ‘Met muziek probeerde mijn vader elke zondag een gewijde sfeer in huis te scheppen. Alle soorten muziek kwamen voorbij. Op jonge leeftijd al hoorde ik verbanden. Een grote fascinatie was Led Zeppelin. Die heavy rocksound is nog steeds een belangrijk ingrediënt van mijn muziek.’ Lenine is autodidact en al dertig jaar profmuzikant, trad op over de hele wereld, schreef voor sterren als Maria Bethânia, Milton Nascimento, Gilberto Gil en Sergio Mendes, werkte met uiteenlopende artiesten als Living Colour, Igor Cavalera en Richard Bona en won twee Latin Grammy’s. ‘Ik voel mij op de eerste plaats liedjesschrijver en pas daarna zanger en gitarist. Ik moet gitaar spelen om te componeren, om mijn handtekening te kunnen zetten.
VPRO Gids bijlage
5 www.musicmeeting.nl
ggenbouwers De gitaar is een extra ledemaat voor mij en maakt mijn toon herkenbaar. Je moet je onderscheiden in een land als Brazilië, dat eigenlijk een wereld op zich is.’
‘Met slechts één noot nieuwe werelden scheppen; geweldig toch die eenvoud?’
Diepe sonoriteit Fondse, die recent een Edison won voor zijn album Testimoni (met Eric Vloeimans), is ook geen onbekende in de Braziliaanse muziekjungle. Sinds de liefde hem regelmatig naar Brazilië voert, heeft hij veel geleerd. ‘Brazilië is meer dan samba, voetbal en mooie vrouwen op maagdelijke stranden. Nederlanders gingen erheen, Portugezen, Afrikanen en natuurlijk zijn er de indianen. De wortels hier zijn zo verstrengeld dat je onmogelijk kunt spreken van ‘de Braziliaan’, laat staan van ‘de Braziliaanse muziek’.’
Wat hem opvalt, is het bloemrijke karakter van de taal. ‘Het is Portugees, maar het wordt heel anders uitgesproken dan door Portugezen. De teksten van Lenine zijn daar een virtuoos voorbeeld van. Ze bestaan uit meerdere lagen met meerdere betekenissen. Hij zingt ze met een mooie, diepe sonoriteit.’ Zijn woordkeuze is heel belangrijk. ‘Het Braziliaans-Portugees kent meerdere uitspraakmogelijkheden van klinkers, en de plaatsing van klemtonen varieert flink. Het is een prachtige taal
om te zingen: ritme en klank gaan samen met soms wel driedubbele woordbetekenissen. De taal geeft de melodieën vorm.’ Lenine zingt over van alles. Als een journalist pakt hij thema’s die spelen in de samenleving, maar uitgesproken politiek is hij niet. Hij mag dan beroemd zijn, zegt hij, daar was het hem nooit om te doen. ‘Je kiest een pad in je leven en probeert dat met zoveel mogelijk plezier te bewandelen. Net als Martin heb ik zoveel muziekvrienden gemaakt dat ik overal in de wereld kan spelen. Dat maakt dit vak zo leuk.’ Fondse: ‘Laten we in Nijmegen samen de brug oversteken en zien waar we uitkomen. Als we een foute stap zetten, maakt dat het alleen maar spannender.’
NORTH SEA JAZZ FESTIVAL 12 • 13 •14 JULI 2013 WWW.NORTHSEAJAZZ.COM
SANTANA • JOHN LEGEND • STING • THE ROOTS • SONNY ROLLINS • DIANA KRALL STEVE WINWOOD • BONNIE RAITT • MCCOY TYNER LATIN JAZZ ALL STARS BEN HARPER & CHARLIE MUSSELWHITE BLUES SET • ROY HARGROVE QUINTET JAMIE CULLUM • ANTHONY HAMILTON • SEASICK STEVE • CARO EMERALD MALA IN CUBA • MIGUEL • LIANNE LA HAVAS • IBRAHIM MAALOUF • EBO TAYLOR CALEXICO • CODY CHESNUTT • SHUGGIE OTIS • MICHEL CAMILO & TOMATITO BASSEKOU KOUYATE & NGONI BA • CHARLES BRADLEY AND MANY MORE
Soca, salsa, reggae, kneiterharde hiphoprock: het kan je allemaal zomaar overkomen tijdens een concert van Dafnis Prieto Proverb Trio. DOOR TIM SPRANGERS
W
Geïmproviseerde liedjes
drummer Max Roach, pianist Cecil Taylor en blazer Ornette Coleman gingen hem hierin voor.
Pochpraktijken
7 www.musicmeeting.nl
Prieto speelde onder meer bij de saxofonisten Henry Threadgill en Steve Coleman. Beide jazzvernieuwers, immer op zoek naar nieuwe improvisatietheorieën en technieken. Dat Prieto is geinspireerd door deze muzikanten is een understatement, toch baart hij met zijn Proverb Trio – conceptueel – nu pas opzien. Want in de jaren nul was Prieto vooral de jongen met die puike techniek. Hij bracht latin en jazz samen in onnavolgbare ritmes, zonder het saaie virtuoze geweld dat veel latinjazzdrummers kenmerkt. Dankzij zijn jeugdige spontaniteit en oprechtheid onderscheidde zijn spel zich van de klinische pochpraktijken. Juist die onbevangenheid tekent zijn interessantste project tot nu toe.
Prieto koos voor de, in fysieke omvang en vocaal bereik, indrukwekkende rapper/zanger Kokayi (Carl Walker), die hij midden jaren negentig ontmoette bij Steve Coleman. Een muzikant met een duidelijke hang naar hiphop en tevens stemkunstenaar met intense uithalen. Vaker dan eens steelt hij met zijn rapkwaliteiten de show. Dat de lappen teksten, soms in moordend tempo, ingevingen zijn, valt bijna niet te geloven. Achter de toetsen en synthesizer zit Jason Lindner, een van de hippere figuren uit de New Yorkse scene. Lindner kleurt de ruimten tussen zang en percussie, imiteert of initieert de thema’s, en is vooral de metselaar die de melodische gaten opvult. Die verschillende achtergronden maken dit trio tot een avontuurlijke act in een wat vervreemdend oerwoud van genres. Zonder er daadwerkelijk één te willen spelen, aldus Prieto: ‘Misschien zijn we zelf wel een genre.’
VPRO Gids bijlage
aarschijnlijk een primeur tijdens de laatste editie van het North Sea Jazz Festival: reggaeton. Of iets wat er op lijkt. Pompende beats met Latijns-Amerikaanse invloed, vroeg op de avond, festival net begonnen. Met je eerste drankje in de hand, waan je je verdwaasd in een dancehall. Alleen dan zittend op een stoeltje. Het kan je zomaar overkomen tijdens een concert van het Dafnis Prieto Proverb Trio. Een paar minuten soca-salsareggaemix, inclusief rapper. Of een popliedje, zuiver gezongen door dezelfde vocalist. Sciencefiction-spacevelden daarna. En als toetje kneiterharde hiphoprock. Andere volgorde kan net zo goed. Ook mogelijk: geen van bovenstaande klanken. De jonge band heeft geen plan als ze het podium betreedt. Ze musiceren zonder enige afspraak met elkaar. Nu ondervind je wel eens wat weerstand bij de combinatie ‘vrij’ en ‘geïmproviseerde muziek’. Veel te ingewikkeld gedoe, waarbij het lichtelijk respectloze ‘piepknor’ te pas en te onpas valt. Maar waar dit soort muziek zich vooral leent voor gewillige oren, bewijst het Proverb Trio dat de ter plekke ontstane creatie ook de weinig geduldige mens kan vermaken. Dus geen moeilijke impro, maar toegankelijke liedjes maken. Binnen welk genre dan ook. De naamgever van de band is het brein en de initiatiefnemer van deze knap op de bühne gecomponeerde muziek. Prieto (1974) is een in New York woonachtige drummer van Cubaanse afkomst. In 2011 winnaar van de MacArthur Fellowship, een prijs van een half miljoen dollar, bedoeld voor uitzonderlijk creatieve Amerikanen. Legendarische jazzmuzikanten als
De allerbeste en allerlekkerste rode wijn van Nederland kiest voor By the Grape. Jij ook? Eenmalig extra laag geprijsd Goed nieuws voor klanten van By the Grape. De nummer 1 wijn uit de Omfietswijngids 2013 van wijnschrijver Nicolaas Klei is vanaf nu exclusief verkrijgbaar bij By the Grape. Deze biologische Corbières is uit maar liefst 2700 wijnen verkozen tot allerbeste en allerlekkerste rode wijn van Nederland.
r Bespaa p o 8 1 € nu lling je beste tis + gra g bezorgin
- Nicolaas Klei, wijnschrijver
Château de Caraguilhes Corbières 2011 (biologisch) Lezers van deze gids profiteren eenmalig van een extra lage prijs:
Donker fruit van onbesproken komaf, scharrelspecerij en ecologisch verantwoord sap in het glas. Koopje.
6,-
van 7,50 voor + gratis bezorging Bestel via: bythegrape.nl/vpro1 Liever wit of rosé? Ook deze wijnen van Château de Caraguilhes zijn bijzonder smaakvol en exclusief bij ons verkrijgbaar. Bestel met dezelfde eenmalige korting via: bythegrape.nl/vpro2
Goddelijk lekkere boerse rode puurnatuurwijn van Zuid-Franse wijnranken. Opgewekt, ouderwets landelijk. Stoer van smaak, vol donker fruit, met wat kreupelhout en geurspoor van wild everzwijn.
nr 1
Eerlijke prijs voor klant én wijnboer Omdat wij vinden dat zowel jij als klant als onze wijnboer een eerlijke prijs verdient, betalen wij voor zijn beste wijn graag iets meer. Want alleen zo kan onze wijnboer de beste kwaliteit blijven leveren. Dit is een van de redenen waarom wijnmaker en eigenaar Pierre Gabison van Château de Caraguilhes exclusief
- Harold Hamersma, wijnschrijver
Beoordeling van deze wijn in De Grote Hamersma 2013
voor By the Grape heeft gekozen. Dat scheelt een blokje omfietsen, want landelijk verkrijgbaar via onze wijnwebwinkel bythegrape.nl - en standaard gratis bezorgd. Kom je toch liever op de fiets of met de auto, dan ben je van harte welkom in onze winery in Velp of Utrecht.
Actie geldig tot 15 mei 2013 of zolang de voorraad strekt. Indien voorraad 2011 op is leveren we jaargang 2012. Nieuws: Nu ook mobiel shoppen bij bythegrape.nl via je mobiel of tablet. Wijn is bezieling volgens By the Grape. Daarom: kleine wijnboeren met een bijzonder verhaal, bio- & fairtrade, topkwaliteit & scherpe prijzen én excellente service. Onze klanten geven By the Grape het rapportcijfer 8,9 voor klanttevredenheid. (bron: Trustpilot begin april 2013)
Gratis bezorging We bezorgen je wijn gratis in heel Nederland en tegen een kleine meerprijs leveren we ook ‘s avonds en in het weekend. Als service ontvang je een uur voor bezorging een gratis sms dat we er aan komen. Wil je liever een persoonlijk wijnadvies, kom dan langs in onze winery in Utrecht of Velp (Gld) of bel ons: 026 763 04 44. Met wijnliefhebbende groet, Bart van den Brink en Derrick Neleman.
By the Grape, telefoon: 026 763 04 44, Hoofdstraat 21, 6881 TA Velp (Gld) K.v.k.-nummer: 08188998, btw-nummer: NL8203.95.572.B01 NL-BIO-01 Skal 028046, hallo@bythegrape.nl
Cajuncowboy met een missie Cedric Watson uit Louisiana mengt stuwende Franstalige cajun en zydeco tot vernieuwende trance en danslust opwekkende muziek. Met band Bijou Creole voor het eerst in Nederland. door dieter van den bergh
Smeltkroesmuziek Watson onderscheidt zich met zijn gepeperde, bijna agressieve geluid en het feit dat hij de meeste songs zelf schrijft, maar meer nog door zijn – zeker in bakermat Louisiana zeldzame – mix van stijlen. Als een onverschrokken muzikale cowboy mengt hij cajun,
‘Ik wil de Creoolse cultuur van Louisiana presenteren aan Creolen in de rest van de wereld’
een blanke smeltkroes van Europese polka’s en walsen en Amerikaanse hillbilly, met zydeco, de stevige Creoolse tegenhanger, voortgedreven door rhythm & blues en spirituele Afrikaanse polyritmiek. Het resultaat is progressieve, poppy dansmuziek met een flinke vleug nostalgie. Met zijn vernieuwende, opwindende geluid oogst hij niet alleen lof in de VS. Ook in Haïti bijvoorbeeld, een land dat hij bewust opzoekt. Want Cedric Watson heeft ook een missie. Een pan-Creoolse. Hij wil zijn muziek exporteren, langs de weg terug van de Afrikaanse diaspora, via de Cariben naar andere ‘homelands’ in West-Afrika. ‘Ik wil de Creoolse cultuur van Louisiana presenteren aan Creolen in de rest van de wereld.’
9 www.musicmeeting.nl
en een stapeltje platen: cajun en zydeco. Het klikt tussen de jonge Cedric en de Franstalige muziek, zodanig dat hij op zijn twintigste verhuist naar Lafayette, hart van de cajun. Hij gaat in de leer bij veteranen en sluit zich aan bij cajun-act The Pine Leaf Boys, de jongste band ooit op het roemruchte rootslabel Arhoolie. In 2008 verlaat hij de groep en levert het solodebuut Eponymous af. Voor de opvolger, L’Ésprit Créole (2009) richt hij met een bassist, gitarist, drummer en - uiteraard - een wasbordspeler de band Bijou Creole op. In 2010 wordt Creole Moon - Live from Blue Moon Saloon uitgebracht, die net als de voorganger voor een Grammy genomineerd wordt. Een jaar later volgt – aangevuld met sax en klarinet – het caleidoscopische Le Soleil est Levé.
VPRO Gids bijlage
De dood van zydeco-koning Clifton Chenier veroorzaakte in 1987 een aardbeving in het muzikale landschap van Louisiana. De strijd om zijn troonopvolging zorgde voor een nieuwe lichting cajun- en zydeco-bands en een fikse revival van deze dansmuziek. De naschok was tot hier te voelen. En hoe. Nederland ging massaal aan de cajun en zydeco, aangevoerd door nota bene de Nijmeegse trekzakspeler Mark Söhngen en zijn Captain Gumbo, in 1990 zelfs goed voor een Top 40-hit met het opgepimpte ‘Allons à Lafayette’. Toppers uit de VS, zoals Eddy LeJeune, zoon van cajunpionier Iry, werden overgevlogen voor concerten. De hausse hield een paar jaar stevig aan, daarna werd de kajoen & zaaidéko weer feestelijke exotica uit een ver verleden. In de VS, rond de swamps van Louisiana, ingeklemd tussen New Orleans en Houston, is de muziek nooit weg geweest. Aanvoerder van de nieuwste lichting is Cedric Watson (1983), schatplichtig aan zowel Chenier als de LeJeunes. De accordeonist, violist en zanger wordt in 1983 geboren in het Texaanse gehucht San Felipe. Groeit op met blues, soul, country en hiphop, onder de (armoedige) vleugels van zijn oma. Van haar krijgt hij op zijn achttiende een tweedehands viool van 75 dollar
Jazz meets dance Producer, deejay en toetsenist Mark de Clive-Lowe bereikt via de jazz zijn eigen stem als muzikant. Op Music Meeting presenteert hij de jazzy ‘clubnacht’ CHURCH. DOOR TIM SPRANGERS
29th Music Meeting
K
VPRO Gids bijlage
10
lotsende oksels bij Mark de Clive-Lowe op een festival in Boedapest, een paar jaar geleden. Zijn succesvolle concert is net afgelopen en het publiek schreeuwt de longen uit het lijf. Nog een liedje dus. Probleempje: op de onoverkomelijke toegift is niet gerekend. Zijn voorgeprogrammeerde beats, die netjes uit de computer komen na een druk op de knop, heeft hij allemaal al laten horen. En dan gebeurt het: zijn jazzachtergrond komt naar boven. Hij ontworstelt zich aan de relatief statische taken van producer en dj en gaat terug naar het verleden. De voormalige jazzpianist komt terug de bühne op, creeert een beat in het moment en reageert op zijn medemuzikanten. Improviseren, hij was het even vergeten, maar wat voelt het goed. Het Hongaarse moment vormde een ommekeer in zijn muzikale aanpak. Want ja, hij vindt zichzelf nu een jazzmuzikant. Sterker nog, De Clive-Lowe is er ten volste van overtuigd. Ten minste, als je het genre gelijkstelt met openheid en spontaniteit: ‘Jazz gaat over de beleving van het moment. Im-
provisatie en creativiteit gekanaliseerd op een organische en elastische manier. Als je het zo bekijkt, ben ik absoluut een jazzmuzikant.’ Als je zijn platen van een jaar of tien, vijftien geleden beluistert, zul je je wenkbrauwen even fronsen bij het lezen van deze uitspraak. De tegenwoordig in Los Angeles woonachtige dertiger, opgegroeid in Nieuw-Zeeland, was een spilfiguur in de late Londense ‘broken beat’ en ‘nu jazz’, dance-genres die hooguit jazzelementen bevatten, maar vooral de reputatie hebben snel af te zakken naar slappe loungebarmuziek. Toch was zijn tijd in Londen uitermate inspirerend, zo vertelt hij. Met zijn brede muzikale interesse kon hij volledig los gaan in de energieke scene daar. ‘Ik kwam terecht in een te gekke gemeenschap van producers en dj’s, die muziek maakten beïnvloed door de gehele geschiedenis van zwarte muziek. Ze herinterpreteerden dit tot iets unieks voor die tijd. Akoestische jazz had voor mij zijn relevantie verloren.’ Na tien jaar Londen verhuisde hij in 2009 naar Los Angeles. Pagina omslaan en beginnen met een nieuw hoofd-
stuk. Ook niet onbelangrijk: warmer weer, net als vroeger in Nieuw-Zeeland. Dat laatste leidde blijkbaar tot nostalgische gevoelens, want net in Los Angeles besloot hij op aanraden van zangeres Nia Andrews weer te gaan spelen op de akoestische piano; die was in Londen ingewisseld voor de elektrische piano en synthesizers. Na zijn improvisatieherontdekking in Boedapest vormde het spelen op de akoestische piano een nieuwe openbaring. Hij focuste zich vanaf nu op jazz, ook zonder elektronica. Los Angeles was een katalysator in dit proces. De Clive-Lowe trof een aansprekende jazzscene aan. ‘Er is zoveel talent hier. Van legendes uit de jaren zeventig als Ndugu en Freddie Washington, tot een zwaargewicht van nu als Walter Smith III en recent ook Chris Daddy Dave en Jamire Williams. Daarbij vinden er interessante cross-overs plaats met de clubscene. Zoals Flying Lotus die behoorlijk wat muzikanten naar zijn veld trekt.’
VPRO Gids bijlage
‘Als je in een hokje blijft, werkt dat contra-intuïtief voor je creatieve proces’
11
Elektronische vibe Op initiatief van de trompettist van dit orkest, Rob van de Wouw, ontstond deze laatste samenwerking vier jaar terug. De plaat Take the Space Train, een geinige knipoog naar Duke Ellingtons ‘Take the A-Train’, kwam onlangs uit. De CliveLowe fungeerde als componist, beatmaker en toetsenist. ‘Erg leuk om de bigbandmuziek in een fusie met clubmuziek weer terug naar de dansvloer te brengen,
www.musicmeeting.nl
Niet dat De Clive-Lowe zich nu graag ‘jazzmuzikant’ noemt. Voor hem zijn er geen genres of muziekrichtingen: ‘Als je in een hokje blijft, werkt dat contra-intuïtief voor je creatieve proces. Muziek moet zich ontwikkelen door buiten je eigen perspectief te kijken. Genrekannibalisme kan niet leiden tot iets nieuws of vers.’ Dat laatste is een slogan in zijn carrière, zie ook de acts met wie hij samenwerkte zoals Lauryn Hill, Omar en Pino Palledino, maar ook: het Rotterdam Jazz Orchestra.
daar waar het vandaan komt,’ aldus De Clive-Lowe. CHURCH is zijn nieuwste, overkoepelende expeditie die hij beschrijft als ‘mijn eigen reis als muzikant, gepresenteerd in een clubnacht.’ Alle stijlen die hij heeft meegekregen als dj, remixer, muzikant en producer gooit hij voor CHURCH in de blender. En dat in een live-presentatie, waarin de spontaniteit en improvisatie in een elektronische vibe wordt geprezen. De avonden vinden plaats in LA en New York. Hoe zien ze er uit? ‘We beginnen altijd in een jazzsetting: piano, bas, drums en wat gasten. Ik probeer de muziek ter plekke in een nieuwe context te gieten, door wat er op het podium gebeurt te samplen en dit als een producer te remixen. Langzaam schuift de muziek naar de dansvloer als ik afrobeat, house, hiphop en breakbeat-elementen toevoeg. Zoiets is er nergens.’ Luisteraars die vooral voor de eerste set komen, gaan later op de avond dansen, en dansliefhebbers genieten stiekem best wel van het akoestische gedeelte. In de tour worden alle elementen van een clubnacht samengevoegd tot een show. De band bestaat onder meer uit bassist Tim Lefebvre en drummer Nate Smith, twee vooraanstaande jazzmuzikanten. ‘Elektronica brengen we samen met de energie en intensiteit van improvisatie en interactie. Weet je, toen ik jonger was wilde ik me altijd meten aan mijn favoriete muzikanten. Maar wat er zo mooi was aan deze mensen, is dat zij juist als zichzelf klinken en als niemand anders. Met CHURCH heb ik eindelijk mijn eigen stem als muzikant gevonden.’
29th
musicprogra meetingmma 18, 18, 19, 19, 20 20 mei mei 2013 2013 Park Park Brakkenstein, Brakkenstein, Nijmegen Nijmegen
Zaterdag Zaterdag 18 18 mei mei
Nynke Nynke
Apollo Apollo
Meer Meer info? info? www.musicmeeting.nl www.musicmeeting.nl
Nederland/Spanje Nederland/Spanje Nynke Nynke Laverman Laverman zang; zang; Sytze Sytze
Pruiksma Pruiksma percussie, percussie, nordse nordse balke; balke; Jan Jan Roel Roel Hamersma Hamersma marimba; marimba; Manuel Manuel Cazas Cazas gitaar; gitaar; Oleg Oleg Fateev Fateev accordeon. accordeon.
Henosis: Henosis: Bram Bram Stadhouders Stadhouders Trio Trio & & Nederlands Nederlands Kamerkoor Kamerkoor Nederland Nederland Bram Bram Stadhouders Stadhouders gitaar, gitaar, electronica, electronica, composities; composities; Onno Onno Govaert Govaert slagwerk; slagwerk; David David Hoogerheide Hoogerheide
keyboard, keyboard, laptop; laptop; Merlijn Merlijn Wackers Wackers dirigent; dirigent; Annet Annet Lans Lans && Mariët Mariët Kaasschieter Kaasschieter sopranen; sopranen; Karin Karin van van der der Poel Poel && Petra Petra Ehrismann Ehrismann alten; alten; Alberto Alberto ter ter Doest Doest && Albert Albert van van Ommen Ommen tenoren; tenoren; Erks Erks Jan Jan Dekker Dekker && Gilad Gilad Nezer Nezer bassen. bassen. RDCongo Congo Jupiter JupiterBokondji BokondjiIlola Ilolazang, zang,tamtam tamtam Jupiter Jupiter & & Okwess Okwess International International RD
Nelly Nelly Eliya Eliya Liyenge Liyenge zang, zang, shakers, shakers, percussie; percussie; Montana Montana Kinunu Kinunu Ntunu Ntunu zang,dans; zang,dans; Richard Richard Kabamga Kabamga Kasonga Kasonga gitaar; gitaar; Yende Yende Balamba Balamba Bongongo Bongongo bas, bas, zang; zang; Eric Eric Malu Malu Malu Malu Muginda Muginda drums. drums.
presents presents Church Church
Mark Mark de de Clive-Lowe Clive-Lowe
Nieuw-Zeeland/Verenigde Nieuw-Zeeland/Verenigde Staten Staten Mark Mark de de Clive-Lowe Clive-Lowe keyboard, keyboard, drum drum machine, machine,
Charanjit overige overige podia podia Charanjit India Brassafrik Brassafrik –– The The Ghana Ghana Connections Connections Ghana/België Ghana/België RomaNeno RomaNeno Project Project Bulgarije Bulgarije Singh Singh India EFX; EFX;Nia NiaAndrews Andrewszang; zang;Jaleel JaleelShaw Shawaltsax; altsax;Nate NateSmith Smithdrums; drums;Tim TimLefebvre Lefebvrebas. bas.
Zondag Zondag 19 19 mei mei
Apollo Apollo
Groot-Brittannië Sam Sam Lee Lee Sam Sam Lee Lee & & Friends Friends Groot-Brittannië
zang, zang, mondharp, mondharp, shruti shruti box; box; Francesca Francesca Ter-Berg Ter-Berg cello; cello; Jonah Jonah Brody Brody koto, koto, ukelele; ukelele; Steve Steve Chadwick Chadwick trompet; trompet; Camilo Camilo
Verenigde Dafnis Dafnis Prieto Prieto Proverb Proverb Trio Trio Verenigde Lenine Lenine & & Martin Martin Fondse Fondse Brazilië/Nederland Brazilië/Nederland Lenine Lenine zang, zang, gitaar; gitaar; Martin Martin Fondse Fondse piano, piano, Orchestra Orchestra ‘The ‘The Bridge’ Bridge’ Tirado Tirado tabla, tabla, percussie; percussie; Laura Laura Pardue Pardue viool. viool.
Staten Staten Dafnis DafnisPrieto Prietodrums; drums;Kokayi Kokayizang; zang;Jason JasonLindner Lindnerkeyboard. keyboard.
29th Music Meeting
vibrandoneon; vibrandoneon; Dirk Dirk Peter Peter Kölsch Kölsch drums; drums; Eric Eric van van der der Westen Westen bas; bas; Claudio Claudio Puntin Puntin klarinet; klarinet; Irma Irma Kort Kort hobo; hobo; Søren Søren
12
Ebo Ebo Taylor Taylor
Siegumfeldt Siegumfeldttenorsax; tenorsax;Vera Veravan vander derBie Bieviool; viool;Herman Hermanvan vanHaaren Haarenviool; viool;Annie AnnieTangberg Tangbergcello. cello.
Ghana Ghana Ebo Ebo Taylor Taylor gitaar, gitaar, zang; zang; Henry Henry Taylor Taylor toetsen, toetsen, zang; zang; Ekow Ekow Alabi Alabi Savage Savage zang, zang, drums; drums; Eric Eric Owusu Owusu zang, zang,
percussie; percussie; Ben Ben Abarbanel-Wolff Abarbanel-Wolff sax; sax; Muyiwa Muyiwa Kunnuji Kunnuji trompet; trompet; Patrick Patrick Frankowski Frankowski bas; bas; Franck Franck Biyong Biyong gitaar. gitaar.
Cedric Watson Watson & & Bijou Bijou Créole Créole VS VS Etsuro Etsuro Ono Ono & & Shunsuke Shunsuke Kimura Kimura Japan Japan overige overige podia podia Cedric Hanggai Hanggai China China Koffie Koffie Nederland Nederland King King Ayisoba Ayisoba Ghana Ghana Teta Teta Madagaskar Madagaskar
Maandag Maandag 20 20 mei mei
Apollo Apollo
Mali Bassekou Bassekou Kouyate Kouyate & & Ngoni Ngoni Ba Ba Mali
Bassekou BassekouKouyate Kouyatelead leadngoni ngoni&&ngoni ngoniba; ba;Amy AmySacko Sackolead lead&&backing backingvocals; vocals;Mamadou MamadouKouyate Kouyatengoni ngonibass; bass;Moustafa Moustafa
VPRO Gids bijlage
Kouyate Kouyate ngoni ngoni ba; ba; Mahamadou Mahamadou Tounkara Tounkara yabara, yabara, tama; tama; Abou Abou Sissoko Sissoko ngoni ngoni medium; medium; Moctar Moctar Kouyate Kouyate calebasse. calebasse.
Duitsland/Hongarije/Italië Michael Michael Schiefel Schiefel Michael Michael Schiefel’s Schiefel’s Platypus Platypus Trio Trio Duitsland/Hongarije/Italië zang, zang, laptop, laptop, EFX; EFX; Miklós Miklós Lukács Lukács cimbalom; cimbalom; Paolo Paolo Damiani Damiani cello. cello. Laïla Laïla Amezian Amezian ‘Triode’ ‘Triode’ België/Marokko Laïla Laïla Amezian Amezian zang; zang; Anja Anja Naucler Naucler cello; cello; Stephan Stephan Pougin Pougin & & Laurent Laurent Blondiau Blondiau België/Marokko drums, drums, percussie; percussie; Laurent Laurent Blondiau Blondiau trompet. trompet. Ondatrópica Colombia/Groot-Brittannië Colombia/Groot-Brittannië Mario Mario Galeano Galeano Ondatrópica
bas; bas; Will Will Holland Holland gitaar, gitaar, accordeon; accordeon; Nidia Nidia Gongora Gongora zang; zang; Marcos Marcos Micolta Micolta zang; zang; Michi Michi Sarmiento Sarmiento sax; sax; Jorge Jorge Gaviria Gaviria
overige overige podia podia Teta Teta Madagaskar Madagaskar Miklós Miklós Lukács Lukács & & Michiel Michiel Braam Braam Hongarije/Nederland Hongarije/Nederland Jam Jam de de la la Crème Crème Nederland Nederland Eddy Eddy & & The The Ethiopians Ethiopians Nederland Nederland Etsuro Etsuro Ono Ono & & Shunsuke Shunsuke Kimura Kimura Japan Japan
trompet; trompet;Wilson WilsonViveros Viverosdrums, drums,timbales; timbales;Freddy FreddyColorado Coloradoconga, conga,alegre; alegre;Eblis EblisAlvarez Alvarezgitaar. gitaar.
Wie twijfelt, kiest Trouw.
Concerten Concerten
Mezzo Mezzo
Akoestische Akoestische optredens optredens
13
Mixed Mixed Media Media Lounge Lounge
let letter ter rr ge gge g ees ees st sttt
Club ¡mm…! Kinderprogramma Kinderprogramma
Arcadië Arcadië
2013 2013 RI F E B RUA RI F E B RUA
2 2 DA G
DA G
Z AT E R
Z AT E R
DeDe geheime geheime dochter dochter van van dede blanke blanke senator senator
Een Een Waarheidscommissie Waarheidscommissie voor voor bankiers bankiers
Naschrift Naschrift 4 4
Tv-serie Tv Tv-serie Tv over over Heineken Heineken is is heerlijk, heerlijk, helder, helder, hijgerig hijgerig
Religie Religie & filosofie & filosofie 6|76|7
Cultuur Cultuur & media & media 11 11
de de Ve V Ve V er er rrd rrd di di ie ie ep ep Nieuwe Nieuwe pi pi in in techniek techniek ng ng en en gg
ontrege ontregelen lende deethiek ethiek
maa maa ndag ndag 28 28 janu janu ari ari 2013 2013
€ 1,40 € 1,40
»16»16
@Doornroosje @Doornroosje
Lekker Lekker eten eten
Workshopbands Workshopbands Cross-overprojecten Cross-overprojecten
Laveren Laverentussen tussen hulp hulpen enhandel handel
PriPri véc véc olloll ect ect ieie nunu tete ziezie nn inin dridri e mu e mu sea sea
E U ERUOR O P E PAENA N N ENWE W www www S P SA PPA P .trou .trou w.nlw.nl E RE O | 71ste | 71ste R FO F jaarg jaarg T H TE H E angang nr 20927 nr 20927 Y E YAERA R | e-mail | e-mail via www via www .trou .trou w.nl/s w.nl/s erviCe erviCe | Postb | Postb Zeke Zeke us 859 us 859 r 233 r 233 | verdieping@trouw.nl | verdieping@trouw.nl 1 1 10001000 dode dode aw amste aw amste n n bij bij bran bran rdam rdam d d in nach | redaC | redaC Noo Noo tie 020-56 tie 020-56 in Sant in Sant in nach dtoe dtoe tclutclu 2 9444 2 9444 stan stan b b a Mar a Mar d in d drie | Klant | Klant in drie sted sted ia ia enser enser en en viCeviCe uitg uitg VAnDA VAnDA 088-05 088-05 eroe eroe ‘Ik ‘Ik AG 3AG 3 6 1588| 6 1588| hebheb penpen volk volk de de beZor beZor na na swo swo hoop hoop gingging edeede 088-05 088-05 Syri Syri in Port in Port voor voor ë opge ë opge 6 1599 6 1599 Said Said VAnDA VAnDA
Bra Bra zilizili ë ë
| maandag | maandag 11 februari 11 februari 2013 2013 Tr Trouw Trouw Tr
Masterclasses Masterclasses
VOVO O ROLRE L ZE Z RES RESNEDNED NEKNEK RES R S
TTrro ou uw w deVerdi deV deVer deVerdi deV deVer diepi diepi eping eping pi pi
Markt Markt
Mini Meeting
Intro
w.nl | www.trou w.nl | www.trou
Brunchconcerten Brunchconcerten
DOEN DOEN N EN N EN LEVE LEVE
ouw Tr Trouw
Hortus Hortus
Muziekdocumentaires Muziekdocumentaires
Trouw Tr Trou Trouw Tr Trou ww je wililje ap, ,w PPap zo eerrzo mee nnóóóóititm en taalalddooen ruta bbru gennddee te tege s? s? ei eiddGoog sc schhDe De Goog ggl gl gle-br le-bri le-bri le-br illillhaalt haalt onze onzemora moraalaloverh overh er erho er erho ooop oop oop op
ZATERDAG ZATERDAG 8 DECEMBER 8 DECEMBER 2 012 2 012
Egy Egy ptepte
OpOp dede vluvlu chtcht
AG 5AG 5
geve geve n. In n. In Jord Jord anië anië is het is het bete bete r’ r’
dede VerVer diedie pin pin g g
Aus Aus tral tral ianian
Ope Ope Djok Djok nn ovic ovic volto volto oitoit trilo trilo giegie door door Mur Mur in fina in fina rayray le te le klop te klop penpen SPORT SPORT
PolPol derder opv opv oed oed inging
OOnnru russttoovvee rrggaasswwin innnin inggzzwwee ltltaaaann Hannie Hannievan vanLeeuwen Leeuwenzitzit Ronald RonaldGiphart Giphartisisdede EUROP EUROP A|WER A|WER ELD ELD 11 11
16 16
n Min n Min iste iste
‘Het ‘Het gaat gaat niet niet zoze zoze omom stren stren g zijn, er er g zijn, maa maa omom sam sam r r enw enw erke erke n’ n’
PODIU PODIU M 19M 19
r Kam r Kam p op p op spo spo Aard Aard edb edb bevin bevin ezo ezo gengen ekek door door inin gasw gasw Gro Gro innin innin nin nin g ingNoor in Noor gen gen Gron Gron d- dn Bew n Bew inge inge DEDE MOEDER MOEDER n word n word VAN VAN one one HET HET CDA CDA »10»10 en en rs rs talri talri EINDELIJK EINDELIJK wowo jkerjker VOLWASSEN VOLWASSEN ede ede en hevi en hevi »27 »27 nd, nd, WE WE WORDEN WORDEN ger.ger. Bewo Bewo pol pol DOMMER »35 »35 ners ners wille itie itie k bez kDOMMER bez n dat n dat de winn de winnwille org org d ove d ove inging word word r bev r bev t t terug OfOfvalt valthet ing ing hetmet gesc gesc metdede altijd altijd terug enen
ininde de hroe hroe linkerhoek linkerhoek fd, fd, Kam Kam mini mini p p vind vind t dat t dat econ econ omis omis ch ch onve onve rantw rantw oord oord . .
sterster
flauwiteite flauwiteite n nontgroeid ontgroeid
verplatting verplattingwel welmee? mee?
EllisEllis Ellenb Ellenb roekroek MetMet het het nodig nodig e cynism e cynism inwon inwon ers van ers van e bekek e bekek Midde en de en de overover lstum lstum de de ozb de ozbMidde die die zaterd de brief brief zorgd zorgd . Sinds . Sinds zaterd ag werd ag werd vrijda vrijda nersners g weten g weten be- bevan van het het de bewode bewodorpdorp in Noord in Noord en ander en ander -Gron -Gron e dorpe e dorpe ingen ingen zeker zeker n n het het : hun : hun name name huize huize lijk lijk meer meer n zijn n zijn waard waard geengeen . . stuive stuive Die Die r r dag dag kwam kwam Noord Noord het het nieuw nieuw -Gron -Gron s dats dat ingen ingen sen sen aardsc aardsc de 4de 4 en de en5de 5 hokke hokken Richte Richte op de opschaa tusde schaan tusr kan r kan verwa verwachten l vanl van winni winni ng uit ng het , door , door uit hetchten gas-gasdoordoor Groni Groni de Neder de Neder ngenngenveldveld landse landse schap schap Aardo pij (Nam) pij (Nam) Aardo lie Maatlie Maat. . Dat Dat veroo veroo rzaak rzaak dat minis dat minis te zovee te zovee ter Kamp ter Kamp l onrus l onrus ken)ken) t t (econo dit weeke dit weeke (econo misch misch nd al ndafreis noord noord al afreis e za-e zaelijke elijke de naar de naar provin provin tweed tweed de de cie, cie, aagsaags voorvoor spoed spoedbezoe een een een een woede woede bezoe k. Hij k. trof Hij trof veren veren Bodem Bodem nde nde iging iging Beweg Beweg Groni ing (GBB) ing (GBB)Groni hame hame ngernger rt oprtde opschad diejaren de schad die al al jaren van van gaswi gaswi elijke elijke In het In het nning nning effect effect huishuis waswas . Klap . Klap en en een een van van op op de vuurp schok schok KeesKees Reind Reind bij het bij het de vuurp van van ijl ijl 3,4 op 3,4de ers uit ers uit opschaa de schaadorpdorp Huizi Huizi Midde Midde 16 augus 16 augus nge ngeHet Het lstum lstum l vanl van tus vorig tus vorig Richte Richte zijnzijn SodM SodM de gevol de gevol mens mens r– r– jaar.jaar. raadt raadt en de en de straat gen gen Die Die dreef de gaswi de gaswi minis minis van van ter Kamp ter Kamp NamM NamM straat de bevin de bevin nning nning op, op, endreef een een in Groni in Groni moge gen gen leverd aan aan record record en leverd duide duide lijk lijk e dee de moge dossie dossie ngen zo te minde te minde ngen lijk lijk rs op. rs op. van van 25002500 zichtb zichtb snel Aard Maar Maar ren.ren. zo snel schad schad Aard aar. aar. dat is datecono OokOok e- e- woord bevin bevin is econo vanda vanda woord gengen misch misch ag isagKamp , was, was is Kamp regio regio in Gron in Gron onver onver Kamp Kamp om om nognog metmet inge inge s eerste s eerste ant-antGroni Groni in de in de Het Het bestu bestu n 1996 n 1996 nersners ngenngenreacti reacti urder urder te sprek te sprek -201 -201 gasve gasve schatk schatk s s en en en. Kees en. Kees 2 2 ld levert ld leverte. e. bewobewoist veel ist veel Midde Midde Reind Reinders lstum lstum geldgeld de de 11,511,5 op: op: vorig zou zou miljar miljar praten praten uit zo mee zo mee ers uit d. Daarb d. Daarbvorig jaarjaar . Hij. had Hij had Kamp Kamp kunne kunne ij komt ij komt Besl Besl dat 97 datproce vinkje vinkje 97 de door de door n n landse issin issin volgen volgen proce s veroo s veroonet net landse g over g over s s nt van nt van aardb aardb rzaak rzaak zijnzijn huish e- e- van vanhuish de de Neder gasw gasw te te schad wonin wonin op op ouden ouden zijnzijn inniinni g laten g laten schad e aan e aan s afhan s afhanNeder - het het vroe vroe ng ng de schok de schok Groni Groni herste herste kelijk kelijk gstgst ngernger wordt llen,llen, eind eind van van is is gas en gashet 16 augus 16 augus toentoen wordt geleve geleve 81-jar 81-jar dit dit en het jaarjaar ige laat ige laat rd aan rd aan tus kwam tus kwam ook ook landland België België een een en Frank en Frank venve venve . De. De kame kame Minis Minis , Duits, Duitsrdiepi rdiepi al extra rijk.rijk. ter Kamp ter Kamp opboWelWel ng zien ng zien r oprde de bo- al extra gemb gemb zegde zegde onder onder beslis beslis (econo (economisch waarwaar erpotj erpotj Kamp Kamp zoekzoek toe en hoe en hoe t optz’n hij zijn hij zijn op vroeg esverz esverz z’n vroegmisch EenEen de bevin de bevintoe om e zaken om ameli ameli overover dikke dikke te zien te zien st pas e zaken ng bewaa ng bewaa inged ) ) inged de gaswi de gaswi st pas lange lange of of kunne kunne amd.amd. gen gen is zichtb is zichtb scheu scheu dit jaar dit jaar rt. rt. nning nning eindeind “Dat“Dat n worde n worde r in rde inmuur aar. aar. kankan in Groni in Groni de muur KanKan n n Eenze Eenze nognog Midde Midde zijn,zijn, Hilda Hilda Huizin alle alle lfdelfde ngen. ngen. zei hij zei gister maar maar lstum lstum Huizin Groen Groen hij ge ge kante kante verha verha winni winni gister toch toch eveld, eveld, n opgaa n opgaa al voor al voor ng worde ng worde moet moet de GBB.GBB. avond avond secret teretere Bij haar Bij haar secret n”, n”, . Om. Om n terugg n terugg de gasgasvindt vindt aardb aardb aris aris meer meer van van de GBB. de GBB. eving eving los op loshet eschr eschr Loppe Loppe en groen grode de moet moet op het staatstaat de schoo Delfzi oefd, oefd, Om Om rsum rsum Delfzi te voork te voork toesta de gaswi de gaswien en jl jl huis.huis. de schoo ‘leven ‘leven rsteen rsteen toesta nden’ nden’ nning nning Jarenl Jarenl sgeva sgeva omen omen schro schro te te arlijk arlijk ang ang voork voork worde worde , , geme geme efd, efd, bezwo bezwo e e advise adviseert omen omen esters esters n terugg n terugg het het ereneren de op de opMijne KNMI KNMI . De.burvan van De burde Mijne ert het het Staats e- emond mond Loppe Loppe dat het dat het de Nam Staats , Ten, Ten n. n. rsum, rsum, vinge vinge toezic toezic en en zou zou blijveNam Boer, Boer, Bedum Het Het n van n van EemsEemsht ht Delfzi advies advies maxim maximblijve n bijnbebij be- Delfzi jl, Appin jl, AppinBedum derzo derzo heeft heeft , Winsu de de aal 3,9. ek, waarb ek, waarbaal 3,9. tot veel tot veel provin provin gedam gedam, Winsu zullen vanda m, m, Nieuw Nieuw zullen cie cie en Sloch en Sloch onrus onrus ij ook ij ook zicht zicht on- on-gen genvanda geleid geleid praat praat op de opMijne ag bij agKamp het het teren teren de Mijne bij Kamp . . Kamp t in t in vanda vanda Staats Staats op veilig op veilig trokk trokk ag met ag metKamp n (SodM toe- toe- moge Groni Groni aandr aandr (VVD) (VVD) stuurd stuurd en, toont en, toontn (SodM heidsg heidsg ngen ngen moge in- inGroni Groni ers en ersbewon ) was) was aranti aranti en n n nu nu ngse ngse vengr vengr bebevanav vanav bewon es. Burge es. Burge aan aan tie. De tie. De ens ens ond,ond, dat die dat die ers over ers over be- benietniet PvdA PvdA in Loppe in Loppe rs rs de bewin de bewin gegar gegar bo- bo- metmet worde worde de kwesin de inTweed in de in de de Tweedde kwesandee andee rsum, n. Ook n. Ook dsman dsman rsum, zullen zullen rd kan rd kan Groni Groni e Kame e Kame staatstaat in gespr in gespr zegge zegge groeie groeie ngsengse Staten Kamp Kamp vastvast r enr en n dat n de nde nde ek. Zij dat100 dat het dat het euroeuro gasveld gasveld te weini te weiniStaten aanta aanta de 100 ek. Zij die de dieNam vindt vindt stijge stijge Groning Groning l bevin l bevin de Nam miljoe miljoe veilig veilig g oog g oog nde nde dat dat en en gen gen aan heidheid krachtkracht Minister Minister n n Ploumen Ploumen zwaar zwaar wordt wordt heeft heeft vrijda omarmd omarmd doordoor een een Rwandese. Rwandese. enNederlands De vrouw De vrouw werkt werkt de de bestaa vrijda aan aan een een weg.weg. Het Het en de enbelan onderhoud onderhoud van de vanaardbe wordt wordt deels deels hun hun aan meten met van van Nederlands bestaa tebetaald tebetaald g toevo g toevo geld. geld. voorvoor de belan de aardbe het het wone wone de de de de nde nde gevolg gevolg toege toege egdeegde een een rs, en rs,te ving:ving: schad schaderege enveel nome nome lacher lacher van van te veel gen gen 3,0 - 3,0 de bede ben gaswi n gaswizijnzijn kenken schesche tje istjeenis en erege 3,5 - 3,5 lingling voorvoor belan belan nning nning metmet de econo de econo om om gen.gen. . . de GBB de GBB de gaswi de gaswi Kamp Kamp zei zei 2,5 - 2,5 mi- miHooge Hooge hij, hij, lager lager sme-sme3,0 - 3,0 is ook is ook nning maar maar zandzandte zetten te zettennning bezor bezor een een hij noem hij noem misch misch Sappe Sappe tandje tandje gd, gd, . . meer meer onver onver 2,0 - 2,0 t het t het econo 2,5 - 2,5 antwo antwo ningning ord ord om econo - terug terug de gaswi te schro te schroom de 1,5 - 1,5 2,0 - 2,0 De PvdA De PvdA even. even. gaswi n- nin de in Tweed de Tweed dat dat het het aanvu aanvu e Kame e Kame llende llende doordoor r r wil wil de gaswi de gaswi onder onder 10 km 10 km zoekzoek norga norga wordt wordt nietniet nisati nisati gedaa gedaa e Nam e Nam n. De n. provin heeft heeft De provin zelf zelf een een spoed spoed ciale ciale ale Staten ale Staten debat debat PvdA PvdA in de inProvin de Provin aange aange vraag vraag ci- cid. d.
Nu Nu 33 weken weken 50 voor voor 12, 12,50
@ArtEZ @ArtEZ
#mm29
Stopt Stoptautomatisch automatisch Ga Ganu nunaar naartrouw.nl trouw.nl
Sponsors Sponsors
Subsidiënten Subsidiëntenen enfondsen fondsen
Trouw Trouw brengt brengt nieuws nieuws en en verdieping. verdieping. Zet Zet uu aan aan tot tot denken denken en en biedt biedt ruimte ruimte voor voor twijfel. twijfel. Want Want wie wie op op zoek zoek isis naar naar de de waarheid, waarheid, moet moet wel wel durven durven twijfelen. twijfelen. Partners Partners
ArtEZ ArtEZHogeschool Hogeschoolvoor voorde dekunsten kunsten••Balans BalansBoekhoudbureau Boekhoudbureau••Bosjuweel Bosjuweel••De De Markies Markies••Doornroosje Doornroosje••Ecolicht Ecolicht••HAN HANHogeschool HogeschoolArnhem ArnhemNijmegen Nijmegen••Hortus Hortus Arcadië Arcadië••KCG KCG••LantarenVenster LantarenVenster••Lindenberg LindenbergHuis Huisvoor voorde deKunsten Kunsten•• MixedWorldMusic.com MixedWorldMusic.com••Moers MoersFestival Festival••NS NS••NTR NTR••One Onefor forthe theRoad Road•• OptimaForma OptimaForma••Radboud RadboudUniversiteit UniversiteitNijmegen Nijmegen••Radio6 Radio6••ROC ROCNijmegen Nijmegen•• Stichting StichtingFederatie FederatieGelderse GelderseFestivals Festivals••Stijn StijnAudio Audio••Whaa Whaa
Misschien Misschienwel welde debeste bestekrant krantvan vanNederland Nederland
TR-ADV-IMG2013-VPRO-SPECIAL-80x265.indd TR-ADV-IMG2013-VPRO-SPECIAL-80x265.indd 11
3/28/2013 3/28/2013 9:58:39 9:58:39AM AM
www.musicmeeting.nl
tijd
Movie Movie Meeting Meeting
1 1
8(8(HLANRB!UUYUUX)+bHLANRB!UUYUUX)+b-aa-f-l-n -f-l-n
Interviews Interviews
VPRO Gids bijlage
Mondo
Charanjit Singh maakte acid house toen nog niemand van het genre had gehoord. Hijzelf ook niet. Een 72-jarige Bollywoodmuzikant en zijn experimenteerzucht. DOOR THOMAS SNOEIJS
sizing: ‘Ik had het album in 2002 meegenomen uit Delhi vanwege de grappige titel, maar toen ik het opzette in mijn hotelkamer sloeg ik stijl achterover. Het klonk als een soort acid house, monotone housebeats met abstracte melodieën. En dat uit 1982.’ In 2006 wijdt toongevend muziekblog Pitchfork een artikel aan Singhs vroege experimenteerzucht. Strekking van het artikel: let op reissue-labels, dit is een vergeten pionier. Bouman brengt het album uit en Singh wordt een acid houselegende zonder dat hij ooit van de term gehoord heeft. Hij heeft de opkomst van de muziekstroming nooit bewust meegemaakt. Chicago eind jaren tachtig, de baanbrekende plaat Acid Tracks van Phuture, de kroning van Aphex Twin tot ‘Mozart van de moderne tijd’ – het is hem allemaal ontgaan. Toch, op Synthesizing gebruikt hij dezelfde instrumenten en het resultaat komt overeen met het genre dat later de dansvloeren zou vullen. Acid house, de psychedelische trance waarop heads tot op de dag van vandaag trippen. Van Bollywoodmuzikant naar paddoprofeet. Het kan verkeren. Heeft Charanjit Singh de elektronische muziek zoals wij die kennen gedefinieerd? Waarschijnlijk niet. De kans is klein dat Phuture naar Synthesizing luisterde in die tijd: té obscuur. Dat hij zijn tijd ver vooruit was staat buiten kijf, en daar krijgt hij nu erkenning voor. Zo gaat Singh – die tot een achterstandswijk in Mumbai veroordeeld leek – op 72-jarige leeftijd alsnog de wereld over. Tien ragas, een paar vette discobeats en de ooit zo eenvoudige Bollywoodman in zwetende lijve.
Housepionier
29th Music Meeting
E
VPRO Gids bijlage
14
lektronische muziek is volwassen geworden; veel grondleggers zijn inmiddels drie keer zo oud als de gemiddelde clubbezoeker. Dat zorgt voor surrealistische situaties. Vorig jaar op het Tilburgse Incubate Festival bijvoorbeeld: Silver Apples. De 76-jarige Simeon Cox III pompte venijnige krautrockbeats door popzaal 013. Rechterhand aan de oscillators, linker op de synthesizer en ondertussen klaagde hij over het tijdstip van programmeren: ‘Three o’clock on a Sunday, way to fucking early’. In 1968 werd zijn muziek niet gehoord – te progressief – in Tilburg moest hij handtekeningen uitdelen na zijn set. Music Meeting heeft er dit jaar ook zo eentje: Charanjit Singh. In 1982 koppelt Singh een Roland 303 (bas-synthesizer), TR-808 (drumcomputer) en Jupiter 8 (synthesizer) aan elkaar. Dat dit eind jaren tachtig de heilige drie-eenheid van de acid house zou worden, kon de beste man uit Bombay ook niet weten. Singh is in die tijd een productieve, maar niet bijster bekende naam in de Indiase filmindustrie. Verzorgt soundtracks voor Bollywood, geeft leiding aan een bruiloften- en partijenband. Als hij zijn transistor aanzwengelt, hoort hij uit het westen overgewaaide discomuziek. ‘Ra-ra-rasputin’, ‘Ah, ha, stayin
tegen wil en weten
alive’, enfin, u kent ze. Singh besluit een tiental klassieke Indiase ragas in een nieuw (glitter)jasje te steken. De Indiase tak van platenlabel EMI drukt het op vinyl en plakt er een weinig verhullende naam op: Synthesizing, Ten Ragas to a Disco Beat. Het album flopt. Deejays gebruiken de futuristische muziek hooguit als muzak onder hun praatje. De smeltkroes van westerse en oosterse muziek belandt in de uitverkoopbak, of nog erger, op de vuilnisstort. Dertig jaar lang blijft het album in obscuriteit hangen, tot het in de handen van Edo Bouman belandt. Als labelbaas van The Bombay Connection brengt hij Bollywoodmuziek opnieuw uit. De VPRO-Gids sprak de Amsterdammer eerder over Synthe-
Het verhaal van supergroep Ondatrópica. Of hoe een Engelse producer goud aanboorde in Colombia. Primeur voor Nederland.
C
umbiaaa! Met z’n oppeppende sexy beat en onweerstaanbare groove misschien wel de allerlekkerste wereldse dansmuziek. Made in Colombia en ontzettend heet momenteel, zoals ook andere vintage exotica, mede dankzij platenlabels als het Berlijnse Strut en het Londense Soundway. Op dit laatste label debuteerde de Colombiaanse supergroep Ondatrópica, een uniek project in de Colombiaanse muziekgeschiedenis, dat zomaar eens de nieuwste tropische sensatie zou kunnen worden. Voor het verhaal erachter moeten we een paar jaar terug in de tijd. In 2007 verhuisde de Britse multi-instrumentalist en muziekverzamelaar Will Holland (beter bekend als de wereldse funk- en soulartiest Quantic) van Londen naar Cali, in Colombia. Hij struinde het land af op zoek naar muzikale schatten en bracht zijn trofeeën samen in zijn eigen old school – want analoge – geluidsstudio Sonido del Valle. Voor Soundway Records stelde hij de dubbelaar The Original Sound of Cumbia samen, vol pareltjes uit een ver verleden. Ook de platen die hij sindsdien maakten met zijn eigen (deels Colombiaanse) orkesten Quantic Soul Orchestra, Combo Bérbaro en recentelijk Los Miticos Del Ritmo staan bol van de Zuid-Amerikaanse folk. Voor Ondatrópica bundelde Holland zijn krachten met de Colombiaanse producer en bassist Mario Galeano, die met de Britse dubheld Mad Professor het psychedelische cumbia-experiment aanging in zijn groep Frente Cumbiero, uit Bogota. Het duo verzamelde liefst 42 muzikanten om zich heen, waaronder bejaarde legendes
als bandleider Fruko, accordeonwizard Anibal Velasquez, de pianisten Alfredito Linares en Juancho Varga en fluitist Pedro Ramayá Beltran.
Seventies-feel Maar Ondatrópica is meer dan de Buena Vista Social Club van Colombia. Ook jonge tropicalistas uit bands als Frente Cumbiero, Sidestepper en Combo Bérbaro deden mee. Hieronder vocalisten, percussionisten, rappers en human beatboxers. Samen trokken ze zich vorig jaar drie weken lang terug in de roemruchte Discos Fuentesstudio’s in Medellín, de Colombiaanse Abbey Road. Dit leverde een zweterige mix van cumbia, champeta, porro, mambo, guaracha, boogaloo én hiphop, psychedelica, funk en ska op: clasico en moderno, met seventiesfeel en hedendaags tegelijk. Dit allemaal analoog opgenomen op dubbel-cd en triple-elpee. Als het negental ‘Los Irreales de Ondatrópica’ gaat de band live aan de slag, met jonge muzikanten, maar ook
Mario Galeano
15 www.musicmeeting.nl
door dieter van den bergh
met de krasse knarren Wilson Viveros (drums, timbales), Jorge Gaviria (jarenlang de vaste trompettist van superster Joe Arroyo) en Michi Sarmiento (saxofoon). Mario Galeano beroert de bas en Will ‘Quantic’ Holland himself de gitaar en accordeon. Ook op gitaar: Eblis Alvarez. En die laatste is dan weer de man achter de hippe, en momenteel erg succesvolle Colombiaanse Meridian Brothers, een andere recente verrassing van Soundway Records. Ondatrópica draait zeker niet alleen om nostalgie, aldus Mario Galeano. ‘We wilden een sluitend document maken van onze nationale muziek. Waar die voor stond, maar zeker ook waar deze momenteel voor staat.’ Hij doopte het Ondatrópica-project ‘de definitie van Colombia’s muzikale en tropische universum’.
VPRO Gids bijlage
De muzikale schatten van Colombia
‘Ik werk intuïtief’ Zangeres Nynke Laverman toog naar Spanje voor haar nieuwste project Alter: Friese poëzie met een vleug flamenco. 29th Music Meeting
door ton maas
VPRO Gids bijlage
16
S
inds ze tien jaar geleden doorbrak met fado’s in het Fries (Sielesâlt) heeft zangeres Nynke Laverman heel wat transformaties doorgemaakt. Ze toog naar Mexico om er inspiratie op te doen voor De Maisfrou en vervolgens naar Mongolië, waar ze een maand lang logeerde bij een nomadenfamilie. Nog maar pas geleden was ze in Madrid, waar haar nieuwste cd Alter werd opgenomen. Vanwaar die op het eerste gezicht grillige keuzes? Laverman: ‘Ik ga heel intuïtief te werk en laat me vaak leiden door toevallige ontdekkingen. Mongolië, bijvoorbeeld, was er opeens. Het gevoel van daar moet ik naar toe. Ik had ooit een documentaire gezien en die was ook wel blijven hangen, maar pas toen me op een dag het woord ‘nomade’ te binnen schoot, vielen er allerlei kwart-
jes. Toen had ik meteen de titel voor een nieuw programma en de rest rolde er vervolgens eigenlijk vanzelf uit.’ Ook nu weer. ‘Een tijdje geleden zag ik een filmpje van Javier Limón met zangeres Buika, een rijzende ster in Spanje. Ik vond het geweldig hoe hij haar begeleidde op flamencogitaar. En vervolgens ontdekte ik dat hij ook producer is, en dat er bovendien de nodige producties van zijn hand bij mij in de platenkast staan.’ Dus trok Laverman de stoute schoenen aan en stuurde Limón een filmpje van zichzelf. Tot haar verbazing kwam er vrijwel meteen een enthousiaste reactie terug en kort daarna reisde Nynke af naar Madrid voor een eerste samenwerking. Hoewel er diverse Spaanse musici aan de opnamen meewerkte, en ze live werkt met de Spaanse flamencogitarist Manuel Cazas, is Alter geen flamencoproject geworden. ‘Ik zing bijvoorbeeld geen flamenco. Sinds Sielesâlt probeer ik me geen andere stijlen meer eigen te maken, maar ben ik vooral bezig mijn eigen vorm te vinden. Al doe ik dat wel door telkens inspiratie te zoeken in andere werelden. De flamenco is een fascinerende wereld, ongelofelijk complex met al die
ritmes en codes. Heel ver doorontwikkeld en met een ongelofelijke precisie, al is die voor de argeloze toehoorder nauwelijks waarneembaar.’
Noardske balke Geen onversneden flamenco dus op de cd Alter, maar wel duidelijk herkenbare invloeden zoals flamencoritmes en -gitaren. Centraal in Lavermans eigenzinnige idioom staat zoals altijd haar zangerige en poëtische behandeling van het Fries. En ook horen we op Alter een oud Fries instrument, de noardske balke. Hoewel Laverman zich in de eerste plaats als zangeres beschouwt, werken de andere disciplines die ze via de kleinkunstacademie opdeed altijd door. ‘Veel muzikanten beginnen gewoon met een lekker rifje, maar bij mij draait het altijd om de vraag: wat wil ik vertellen? Heb ik een verhaal? Dus de tekst komt eerst en pas daarna de muziek. Via de muziek een verhaal vertellen, dat is mijn stiel. Vroeger was mijn werk ook theatraler. Toen begon ik vaak met het decor en mijn kleding. Ik ontdoe mijn werk steeds meer van theatraliteit en zoek juist naar de kern, zodat de muziek voor zichzelf kan spreken.’
DOOR TON MAAS
Opwelling Via een vriend kwam Lee in aanraking met de muziek van de Engelse folkgroep The Watersons. Hij was gefascineerd door hun rauwe stemgebruik en snijdende samenzang, maar miste het gevoel van authenticiteit dat hij had ontdekt bij de tribale samenlevingen uit zijn studietijd. Via de cd-box Mighty River of Song ontdekte hij echte volkszangers als Harry Cox en Walter Pardon, kocht hun platen en raakte volledig in de ban. Zelfs via de telefoon is
Sam Lee (3e van rechts) & band
www.musicmeeting.nl
G
round of its own, de cd die in de critics poll van het gezaghebbende blad fROOTS tot beste folk- en zelfs wereldmuziekplaat van 2012 werd uitgeroepen, is in bijna alle opzichten een buitenbeentje. Op de typisch Britse folkstem van Lee en de eeuwenoude traditionele melodieën na lijkt de muziek in niets op wat je zou verwachten bij Engelse volksliedjes. Zelf bespeelt Sam de uit India afkomstige shruti-box, een simpel balginstrument waarmee een ‘drone’ wordt geproduceerd. De rest van de begeleiding is al even atypisch voor een folkplaat, met onder meer trompet, klarinet, cello, steeldrums en Fender Rhodes-piano. De wringende, schurende en soms vervreemdende arrangementen maken duidelijk dat Lee in elk geval een fikse dosis Tom Waits tot zich genomen heeft. Sam Lee groeide op in een joods gezin in Noord-Londen en studeerde culturele antropologie, waarbij hij onderzoek deed naar zelfvoorzienende gemeenschappen en inheemse technologieën. Uiteindelijk koos hij toch voor de kunstacademie en volgde een survivaltraining. Vervolgens bezocht hij een aantal ontwikkelingslanden en verdiepte zich in geneeskrachtige kruiden, sjamanisme en de spirituele aspecten van inheemse culturen. Zijn eerste ervaringen met volksmuziek deed hij op tijdens schoolkampen, maar alvorens een plekje te veroveren in de voorhoede van de Britse folkscene, maakte hij allerlei muzikale omzwervingen door rock, jazz en blues. Als tiener liep hij een keer van huis weg om zijn held Michael Jackson te kunnen zien. Kocht van zijn spaarcentjes een ticket naar Praag en belde onderweg zijn ouders om te zeggen dat ze niet op hoefden te blijven.
17
BERNDT OTT
Sam Lee geeft de Britse volksmuziek een opfrisbeurt. In Nijmegen maakt hij zijn Nederlandse debuut.
VPRO Gids bijlage
Folk, maar geen gitaar te bekennen
zijn enthousiasme nog altijd voelbaar: ‘Mijn eerste opwelling was al die liederen uit het hoofd te leren. Ik had er geen idee van waar ze over gingen, waar ze vandaan kwamen of waarom zij ze zongen, maar ze hadden iets diep spiritueels en religieus. Ik had nog nooit zoiets gehoord. Ik moest en zou er iets mee, en ik was toen nog niet eens een zanger. Ik was alleen maar aan het leren, leren, leren.’ Het maken van Ground of its own, vorig jaar genomineerd voor de prestigieuze Mercury Prize, werd een langdurig proces van vallen en opstaan: ‘We probeerden de gekste dingen uit: speelden instrumenten ondersteboven of met vreemde effecten, gewoon om te kijken wat werkte. Maar we lieten ons altijd leiden door de song. Ik kies het liefst obscure en vergeten songs, die ik eerst uitbeen tot op de kale essentie en vervolgens aankleed met een collage van klanken om ze een nieuw leven te bezorgen. Eigenlijk ben ik een soort opvangcentrum voor dak- en thuisloze liederen.’
Over vertrouwen Wat is vertrouwen? Waarom is vertrouwen belangrijk? Sprekers uit binnen- en buitenland belichten op inspirerende wijze het thema vanuit de wetenschap, financiĂŤle sector, bedrijfsleven en cultuur. En ontwikkelen ideeĂŤn hoe vertrouwen op de verschillende terreinen vernieuwd kan worden. Sprekers zijn onder andere wiskundige en natuurkundige Robbert Dijkgraaf, lid Hoge Raad Ybo Buruma, Al Jazeera journalist Step Vaessen, publicist Ian Buruma en hoogleraar Digital Security Bart Jacobs.
www.TEDxRadboudU.com
TEDxRadboudU staat voor iedereen open en de inschrijving is gratis (www.TEDxRadboudU.com). De voertaal is Engels. TEDxRadboudU vindt plaats in concertgebouw De Vereeniging te Nijmegen op 23 mei, van 9.30 - 17.30 uur.
TEDxRadboudU wordt georganiseerd in het kader van het lustrum van de Radboud Universiteit
jens schwarz
Tradi-modern Afrika
29th Music Meeting
Bassekou Kouyate
VPRO Gids bijlage
20
Music Meeting staat voor de nieuwste muziekontmoetingen. Zo ook ‘tradi-modern’. In Kinshasa is Jupiter het boegbeeld van de daar geboren stroming, in Bamako heet hij Bassekou Kouyate. Allebei fuseren ze eeuwenoude traditie met elektrische actualiteit. door stan rijven
Z
onder Afrika – lees ‘Subsahara’ – geen jazz, blues en hiphop. Als omgekeerde ontwikkelingshulp voedt het zwarte continent in cyclische bewegingen de westerse muziekwereld. De herbronning door jazzmusici (John Coltrane), rappers (Last Poets) en popmuzikanten (Paul Simon) herhaalt zich vandaag in het alternatieve circuit. Voor een digiwijze generatie van indiebands, -labels en -deejays symboliseert Afrika geen armoede maar een muzikale goudmijn. Twee fonkelende schatten uit deze mijn zijn Jupiter uit Congo en Bassekou Kouyate uit Mali.
Bassekou Kouyate De Niger-rivier is als de Mississippi van Mali: bakermat en transportroute van bluesmuziek ineen. Aan haar oevers liggen Timboektoe, Ségou en Bamako, waar steeds meer westerse artiesten het DNA van de Amerikaanse blues traceerden. Na Ry Cooder met Ali Farka Touré (’94), Taj Mahal met Toumani Diabaté (’99) en Joep Pelt met Lobi Traoré (’08) is het nu de beurt aan Malinese artiesten zelf. Bassekou Kouyate verlegt de blueshistorie op zijn ‘ngoni’, een traditioneel snaarinstrument, naar de 21ste eeuw. Ook letterlijk. Tijdens de opnameses-
sies voor zijn laatste album Jama ko, maart 2012 opgenomen in Bamako, vond nog geen kilometer van de studio een militaire coup plaats. Regelmatig viel de stroom uit, dan weer arriveerden muzikanten te laat wegens beschietingen elders in de stad. Die geladenheid spat van ieder nummer af. Kouyate’s groep bespeelt in viervoud de ‘ngoni’, elektrisch versterkt als in een stevige bluesrockformatie. Het resultaat klinkt overrompelend, alsof je Jimi Hendrix in het kwadraat beluistert. ‘De ngoni is de stamvader van de banjo,’ zo vertelde hij in het blad Beyond. ‘Op een banjo-conventie
Blurzanger Damon Albarn hem vorig jaar in Engeland introduceerde, krijgt Jupiter eindelijk de kans zijn ideeën in het Westen uit te dragen. Tevreden terugblikkend: ‘Vandaag zijn er talloze bands die zich door onze muziekgeschiedenis laten inspireren. Zou ik nu verdwijnen, dan is mijn missie volbracht!’
Discografie Jupiter & Okwess International Man don’t cry (2007) Jupiter’s Dance (soundtrack, 2007) Bofenia Rock (2009) Hotel Univers (2013) Bassekou Kouyate & Ngoni Ba Segu blue (2007) I Speak Fula (2010) Jama ko (2013)
Jupiter & Okwess International Wie Kinshasa nog steeds met zoete rumba congolaise of tintelende soukous associeert, heeft even niet geluisterd. Vandaag domineren heftiger urbanstijlen de hoofdstad van de Democratische Republiek Congo. Onder de noemer ‘tradi-modern’ bieden ze het Westen nieuwe inspiratie. Grote motor is de charismatische ‘Rebel General’ Jupiter. ‘Je moet Kinshasa niet zien, maar hóren, in ieder huis woont wel een muzikant,’ vertelt Jupiter Bokondji (1964) in Jupiter’s Dance. In deze documentaire (Barret & De la Tullaye, 2007) gidst de zanger je door de undergroundmuziekscene van een metropool (7 miljoen), die barst van de energie. Voor de vele straatbands en rapcrews biedt muziek er de enige kans om te ontsnappen aan een land dat – ondanks de gigantische rijkdom aan grondstoffen – haar bevolking nauwelijks voeden kan. Uit de gonzende getto’s van ‘Kin’ kwam met tradi-modern een nieuwe urbanstijl voort. ‘Tradi’ verwijst naar ritmes en instrumenten van zo’n 450 verschillende etnische groepen die het land telt. ‘Modern’ duidt
Tet a Zo moeilijk als de naam van hoofdstad Antananarivo, zo makkelijk komt de muziek van Madagaskar binnen. Vermaard om zijn flora en fauna blijft de evenzo unieke muziek van dit enorme eiland (15x Nederland) nagenoeg onbekend. Hooguit popquiz-fanaten kennen Les Surfs, de sixtiesgroep die via exkolonisator Frankrijk doorbreekt in Europa. Oorzaak: tussen 1970-’92 zit Madagaskar wegens protectionistisch beleid potdicht. De Amerikaanse gitarist David Lindley opent haar weelderige klankentuin met
de klassiek geworden compilatie A world out of time (1992). Daarna maakt het Westen kennis met artiesten als Njava en Tarika Sammy. Ze enten hun kwikzilveren mix van zang, percussie en gitaren op de klanken van inheemse instrumenten; zoals de ‘vahila’, een buisvormige citer. Begeleid door percussionist Vira zet singer/songwriter Teta (1967) deze traditie voort. Zijn verbluffend gitaarspel herinnert aan Leo Kottke, zijn aangrijpende zang aan countryblues uit vervlogen tijden. Teta’s muziek is grenzeen tijdloos, out of time!
21 www.musicmeeting.nl
in Amerika ontmoette ik bluesman Taj Mahal, hij raakte totaal ondersteboven van mijn spel en instrument. “Bassekou is mijn broer uit Mali!” riep hij tegen iedereen.’ De aantrekkingskracht van de Malinese muziek kent nog andere verklaringen. De griot-traditie is er springlevend met troubadours die al zingend geboorte- en bruiloftsfeesten opluisteren. Malinese sterren als Salif Keita, Oumou Sangaré, Ali Farka Touré, Toumani Diabaté en Fatoumata Diawara bouwen hierop voort. Kouyate in de Britse krant The Observer: ‘Ook al bestond de ngoni al voor Christus, je kunt er van alles op spelen, van klassiek en blues tot gitaarrock en hiphop.’
op elektrische versterking, maar ook op de gerecyclede apparatuur. Staff Benda Bilili is er mee doorgebroken en onlangs, wegens overstelpend succes, afgebroken. Ondertussen mogen Konono No.1, die op zelfgemaakte duimpiano’s hun traditionele Bazombotrance spelen, The Ex, Björk en Radiohead tot hun fans rekenen. De flamboyante Jupiter is de grondlegger van tradi-modern. Op percussie begeleidt hij als kind de begrafenissen die zijn grootmoeder leidt. Zodoende komt hij in contact met een brede waaier aan muziektradities. Als puber woont Jupiter in Oost-Berlijn (pa was diplomaat), maar keert later terug naar zijn geboorteland. In 1990 richt hij Okwess International op met muzikanten uit elf verschillende Congolese provincies. Daarmee reactiveert hij ‘s lands traditionele ritmes en melodieen en injecteert ze met elektrische grooves. Dankzij Jupiter’s Dance en de Africa Express-toernee waarop ex-
VPRO Gids bijlage
Uit de gonzende getto’s van Kinshasa kwam met tradi-modern een nieuwe urbanstijl voort
Music Meeting 2013
De oudste muzikant op Music Meeting? Ebo Taylor! De ‘James Brown van Ghana’. Bouwjaar 1936, net even eerder geboren dan de Indiase ‘dance-pionier’ Charanjit Singh en Michi Sarmiento van Ondatrópica. Maar oubollig is het allesbehalve wat de gitarist en bandleider presenteert. Taylor draait al een halve eeuw mee in de
29th Music Meeting
Brassafrik
VPRO Gids bijlage
22
Denk afrobeat uit Ghana plus folk en fanfare uit België. De uitkomst van de optelsom is Brassafrik. Percussie en koperblazers vormen het uitgangspunt voor een clash tussen Ghanese muziekstijlen als highlife, agbadza en gome en Europese blaas- en volksmuziek. Brassafrik ontstond uit de vriendschap tussen de Belgische trombonist Stefaan Blancke (o.a. Think of One, Belgian Afrobeat Association) en zijn landgenoot, percussionist Babs Jobo, oorspronkelijk uit Ghana. Na een eerste album en een aantal succesvolle concertreeksen in binnen- en buitenland ging Brassafrik een nieuwe uitdaging aan. Vorig jaar reisde de groep naar Ghana en werkte er intensief samen met een
funky Ghanese highlife-scene. In 1962 richt hij The Black Star Highlife Band op, met wie hij ook in Europa actief is. In Londen werkt hij samen met Fela Kuti, wiens afrobeat een grote impact op hem heeft. Taylor werd begin deze eeuw herontdekt door Britse dj’s en Amerikaanse hiphopproducers (zie het gesamplede
Heaven in Usher’s hit She Don’t Know), wat resulteerde in de releases van twee fonkelnieuwe, spraakmakende albums op het Duitse Strut-label. Dit hippe ‘vintage’-label koppelde Taylor aan de Berlijnse Afrobeat Academy, met doorgewinterde Duitse en Ghanese muzikanten. Met in 2010 Love and Death tot gevolg en in 2012 Appia Kwa Bridge, met drummer Tony Allen, grondlegger van de afrobeat. Hier tussen zat nog het fraaie overzicht Life Stories: Highlife & Afrobeat Classics 19731980. Taylor mengt – in pidgin-Engels – traditioneel materiaal met afrobeat, soul, jazz en funk tot een vette seventiescocktail, strak en zweterig. Denk staccato stuiterende drums, groovy orgeltjes, mitrailleurvuur spuwende saxen en meanderende bassen. Anno 2013 geeft de kwieke veteraan nog immer dampende concerten, samen met zoon Henry op orgel en leden van The Afrobeat Academy.
aantal muzikanten van de groep Wind Afrique (uit Accra), thuis in highlife en afro-fusion, en met zanger/componist King Ayisoba uit Bolgatanga, een avonturier op de tweesnarige kologo, gezegend met een fraai raspende stem en toonaangevend in de Ghanese ‘hiplife’-scene (highlife & hiphop). Van de Ghanees kwam onlangs op het Makkum-label van The Ex-frontman Arnold de Boer de overzichtsplaat Modern Ghanaians uit. Niet alleen King Ayisoba komt mee naar Nijmegen, ook bandleider Joseph Darko en trombonist Moses Batintora van Wind Afrique. Het resultaat is het dertienkoppige Brassafrik + The Ghana Connections. Met gloedvolle akoestische afro(bel)beat slaat de groep een spiksplinternieuwe brug tussen België en Ghana.
A o e 2 m n s p T r g w J c b – p
M P
U v v v e e t n C e m z e c N k
H &
Moses Batintora
SEBASTIAAN DEERENBERG
JANE HAHN
Tips & Highlights
Ebo Taylor & Afrobeat Academy
E S
SAMENSTELLING DIETER VAN DEN BERGH
Etsuro Ono & Shunsuke Kimura
Avontuurlijk en virtuoos Japans duo op driesnarige, luitachtige shamisen en shinobue (een bamboefluit). Sinds 2009 ruige vernieuwers van de aloude muziekstijl tsugaru-shamisen. De dynamische, deels geïmproviseerde folkstijl komt oorspronkelijk uit Noord-Japan, nader beschouwd de Tohoku- en Tsugaru-regio en werd gespeeld door rondtrekkende blinde muzikanten. Tegenwoordig is de tsugaru-shamisen weer populair bij de jongere generatie Japanners. In de eigen instrumentale composities – met invloeden uit jazz, blues, soul, Ierse folk en zelfs hardrock – verwerkt het duo ook bekende Japanse melodieën.
Michael Schiefel’s Platypus Trio
Muziek uit China. Dat klinkt nog altijd wat ver-van-ons-bed. Gelukkig is er bruggenbouwer Hanggai uit Peking, dat rock met volksmuziek en keelzang mixt. Frontman Ilchi, voormalig zanger/ gitarist van punkband T9, ging op zoek naar zijn Mongoolse roots en kwam terecht op het conservatorium van Ulaanbaatar. Hij kwam in aanraking met keelzang (khoomei) en instrumenten als de morin khuur (de ‘paardenkopviool’) en de taobuxuur, een tweesnarige banjo. Met twee traditionele muzikanten startte hij Hanggai, dat - terug in Peking - werd uitgebreid tot zestal. In 2008 verscheen Introducing Hanggai, waarop naast traditionele instrumenten ook elektrische gita-
Henosis: Bram Stadhouders Trio & Nederlands Kamerkoor
low (REM, Neil Young). De Hanggai-songs zijn vaak geïnspireerd op Mongoolse traditionals en worden gezongen in het Mongools. Dat de groep als ‘Chinese’ band wordt geafficheerd, steekt frontman Ilchi soms. ‘Sommige songs zijn beïnvloed door Chinese muziek, maar het is toch vooral zeer traditionele Mongoolse muziek.’ Goed, Mongoolse muziek dus. In het geval van Hanggai niks moeilijks of geks aan, maar verrassend ‘herkenbaar’. Neem Jiu Ge, de Drinking song. Krek, da’s drinkmuziek zoals we die kennen van folkbands à la Pogues en Rowwen Hèze. Ook live met eenzelfde dosis energie, zo bleek in 2009 tijdens Club ¡mm...!, waar Hanggai al een hit was.
initieerde het project Henosis (‘eenheid’ in het Oudgrieks), dat wordt uitgevoerd door Stadhouders en zijn trio – gitaar, drums en elektronica – én acht zangers van het gerenommeerde Nederlands Kamerkoor. Het staat sinds 1937 aan de internationale top en bracht meer dan 75 cd’s uit in alle stijlen tussen middeleeuws en hedendaags, waarvan een aantal zijn bekroond met een Edison en een Diapason d’Or. ‘Vergeet je kapsel maar, want je haren staan stijf naar achteren, als de symbiosekrachten die vanaf het podium waaien de toegestane limiet ver overschrijden’, schreef de Volkskrant.
23 www.musicmeeting.nl
Gitarist/componist Bram Stadhouders (1987, Tilburg) is momenteel een van de interessantste improviserende muzikanten van Europa. Verkent grenzen van hedendaagse elektronica en jazz. Muzieklab Brabant
ren en banjo’s en elektronica klinken. De opvolger He Who Travels Far werd geproduceerd door de gitaristen JB Meijers en Ken Stringfel-
VPRO Gids bijlage
Unieke ‘vocal jazz’ uit Berlijn en een van de meest opwindende jazzacts van nu. Schiefel (1970) gebruikt behalve zijn (swingende) stembanden ook elektronica, bijvoorbeeld om live zijn eigen stem te samplen. Internationaal trok hij de aandacht met zijn eigenzinnige a capella-versie van ‘Boys Don’t Cry’ van The Cure. Het Platypus Trio is een kersvers gelegenheidsverbond met twee door de Duitser uitverkoren zwaargewichten: de Italiaanse cellist en contrabassist Paolo Damiani en cimbalist Miklós Lukács uit Hongarije. Nederlandse première en slechts één keer te zien!
Hanggai
a
d n e g a r e m o z e Culturel T/M 26.05
UIT DE PLOOI – MUSEUM HET VALKHOF ZO 05.05
BEVRIJDINGSFESTIVAL: !!! (CHK CHK CHK), GNUČČI E.A. ZO 12.05
DAG VAN HET LEVENSLIED – VALKHOFPARK ZA 18.05
DRIFT FESTIVAL: BEN KLOCK, FREQUENCY 7 E.A. ZA 18.05 T/M MA 20.05
29TH MUSIC MEETING: NYNKE, ONDATRÓPICA E.A. ZA 01.06
FORTAROCK XL: RAMMSTEIN, VOLBEAT, MOTÖRHEAD E.A. ZA 15.06
KIDS ‘N’ BILLIES FESTIVAL: BOB WAYNE E.A. ZA 22.06
BRUCE SPRINGSTEEN & THE E STREET BAND ZA 13.07 T/M 19.07
VIERDAAGSEFEESTEN MET O.A. VALKHOF FESTIVAL | FESTIVAL OP ‘T EILAND DO 01.08 T/M ZO 18.08
NJO MUZIEKZOMER: ROMEO & JULIA E.A. VR 23.08 T/M ZO 25.08
GEBROEDERS VAN LIMBURG FESTIVAL VR 06.09 T/M ZO 08.09
ODDSTREAM FESTIVAL ZA 28.09
NIJMEEGSE KUNSTNACHT FOTO: WILLIE KERKHOF
WWW.NIJMEGENCULTUURSTAD.NL