Επιλογές Ηλείας 2020 (Τεύχος 8)

Επιλογές Ηλείας 2020

Μυστικά & Κάστρα... με θέα το Ιόνιο!

2020 # τεύχος 08 Αρκούδι Ηλείας

1

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

8 12-13 18-69 40-41 56-57 66 70-73 74-93 94-97 98-115 118-134 136-139 140-151 152-165 1668-179 182-185

4

Editorial Π.Δ.Ε. | Οι Αιρετοί της Π.Δ.Ε. Δήμος Πύργου Ν. Μπούκλη: «Ξεκουράστηκα, αλλά μου έλειπε η δουλειά μου» Ε. Μπούκλη: «Διακοπές τον Αύγουστο στον Πύργο» Λύκειο των Ελληνίδων | Θεματοφύλακας του πολιτισμού και των αξιών Ε. Καραλής: «Άσπρο - μαύρο υπάρχει μόνο στο σκάκι!» Δήμος Ήλιδας Γ. Τσούλης | Συνέντευξη Δήμος Ανδραβίδας - Κυλλήνης Δήμος Πηνειού Σ. Μπαλιούκος: Ο μακροβιότερος εν ενεργεία δήμαρχος στην Πελοπόννησο Δήμος Ανδρίτσαινας - Κρεστένων Δήμος Αρχ. Ολυμπίας Δήμος Ζαχάρως - Φιγαλείας Οινοποιεία της Ηλείας

EDITORIAL EDITORIAL

Επιλέγω Ηλεία !

Πάντα έχουμε λόγους για να προβάλλουμε, να επιλέγουμε και να αγαπάμε την Ηλεία. Όχι μόνο επειδή είναι «το σπίτι μας» αλλά επειδή έχει την ικανότητα να ξαφνιάζει, να προσφέρει εικόνες και ξεχωριστές εμπειρίες σε πολιτισμό, σε ιστορία, σε τοπία, σε προϊόντα, σε πολλά ! Οι παραπάνω σκέψεις μου δημιουργήθηκαν στις αρχές Ιουλίου την ώρα που επισκεπτόμουν τοποθεσίες για να συλλέξω υλικό για τις φετινές Επιλογές. Μέρη, που ενώ είχα επισκεφθεί στο παρελθόν, εξακολουθούσαν να με εκπλήσουν ευχάριστα και να μου δημιουργούν την επιθυμία για περαιτέρω εξερεύνηση και θαυμασμό. Έτσι, από το Κουνουπέλι, μέχρι τη Νέδα και από το Λιμάνι του Κατακόλου μέχρι τον Αστρά και τη Θεισόα, βρήκα 1000 και 2 λόγους να σας παροτρύνω φέτος για να επισκεφτείτε και να μάθετε μερικά από τα μυστικά της.. Πόσοι από εσάς έχετε επισκεφθεί νυχτερινές ώρες το φράγμα του Πηνειού και τη θέση Πούσι ; Πόσοι από εσάς ξέρετε ότι το δάσος της Φολόης είναι μοναδικό στα Βαλκάνια ; Πόσοι έχετε προσκυνήσει την Παναγία Πλατυτέρα που χρονολογείται από τον 11ο αιώνα ; Ναι, τη Φραγκαβίλλα εννοώ. Πόσοι αλήθεια γνωρίζετε ότι ο Επικούριος Απόλλωνας είναι το πρώτο στην Ελλάδα που ανακηρύχθηκε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO το 1986 ; Την επόμενη χρονιά εντάχθηκαν η Ακρόπολη και οι Δελφοί, ενώ η Αρχ. Ολυμπία το 1989. Πόσοι έχετε πάει στη Μοφκίτσα ; Οι φετινές Επιλογές Της Ηλείας είναι του βουνού και της θάλασσας, είναι διδακτικές, καλοκαιρινές, μέχρι και μεθυστικές γιατί σας παρουσιάζουμε και κρασιά από τα οινοποιεία της εύφορης γης μας. Ελάτε λοιπόν όλοι μαζί να στηρίξουμε την Ηλεία μας, που μας δίνει τόσους λόγους για να τη θαυμάζουμε, γιατί αυτή είναι η ρίζα μας κι εμείς, είμαστε τα κλαδιά της...

Έκδοση: Multi Productions Υπεύθυνος Έκδοσης - Σύνταξη: Νάντια Μανιάτη Γραφιστικό Τμήμα: Ρούλα Γιακισικλόγλου Υπεύθυνος διαφημιστικού τμήματος: Μάκης Τσιπολίτης Διεύθυνση: Θεμιστοκλέους & Παπαφλέσσα, 27131 Πύργος, Τ.:26210 30087 www.multipro.gr | multipy@gmail.com

8

Νάντια Μανιάτη Υπεύθυνη ύλης & Συνεντεύξεων Δημοσιογράφος Εφημ. Πατρίς

Βασίλειος Κων. Γιαννόπουλος - Αντιπεριφερειάρχης Π.Ε Ηλείας

“Η Ηλεία, ασφαλής προορισμός” Η Ηλεία, ήταν ο πρώτος νομός της χώρας που βρέθηκε αντιμέτωπος με την πανδημία του Κορωνοϊού και με τις συνέπειες της υγειονομικής κρίσης. Ήταν όμως και ο πρώτος νομός που κατάφερε να διαχειριστεί αυτή την κρίση με επιτυχία, με αποτέλεσμα, πλην των αρχικών κρουσμάτων, να μην υπάρξει περαιτέρω διασπορά. Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας και η Περιφερειακή Ενότητας Ηλείας, με «πυξίδα» τις οδηγίες της επιστημονικής κοινότητας, προχωρήσαμε στη λήψη μέτρων που λειτούργησαν ως ασπίδα στην εξάπλωση του Covιd -19. Αυτά τα μέτρα, μας οδήγησαν με ασφάλεια στην εφαρμογή του κυβερνητικού Σχεδίου σταδιακής αποκλιμάκωσης των περιοριστικών μέτρων, δημιουργώντας μια “γέφυρα” ασφάλειας στη νέα καθημερινότητα στο νομό μας. Σήμερα, βλέποντας ότι η συλλογική προσπάθεια έχει απο-

δώσει καρπούς, με αυστηρή τήρηση των ταξιδιωτικών και υγειονομικών πρωτοκόλλων, αφού προτεραιότητα μας είναι η διασφάλιση της δημόσιας υγείας, η Ηλεία είναι έτοιμη να υποδεχθεί και να φιλοξενήσει με ασφάλεια τους επισκέπτες της. Ο ανυπέρβλητης αξίας αρχαιολογικός πλούτος, οι εναλλακτικές προτάσεις τουρισμού, οι θρησκευτικές και περιβαλλοντικές διαδρομές, ο φυσικός πλούτος της Ηλείας και οι ατελείωτες παραλίες της, σε συνδυασμό με τις σύγχρονες παροχές των οργανωμένων πόλεων, την ομορφιά των γραφικών οικισμών, τις τοπικές γεύσεις που προσφέρουν μια ξεχωριστή γαστρονομική εμπειρία στον επισκέπτη και την γνωστή ζεστή φιλοξενία των ανθρώπων του τόπου μας, κατατάσσουν την Ηλεία στους ιδανικούς και ασφαλείς προορισμούς της χώρας μας.

“Προβολή & διαφήμιση της Π.Δ.Ε.” Νικόλαος Κοροβέσης Αντιπεριφερειάρχης Πολιτισμού &Τουρισμού Π.Ε Ηλείας Ο τουρισμός βρέθηκε στην πρώτη γραμμή των «θυμάτων» της κρίσης του covid-19, βιώνοντας τα αποτελέσματα ενός μεγάλου και πρωτοφανούς ασύμμετρου πολέμου. Λαμβάνοντας υπόψη τις κοινωνικές, οικονομικές και υγειονομικές αλλαγές που επέφερε η πανδημία, η πολιτική της Περιφέρειας, στοχεύει στην όσο το δυνατό, ολοκληρωμένη προσέγγιση των αναγκών και συνθηκών που αναδύονται στο παγκόσμιο και εθνικό περιβάλλον και σχετίζονται με την προώθηση του τουριστικού προϊόντος. Έτσι η στρατηγική μας αυτή τη στιγ-

12

Επιλογές Ηλείας 2020 μή, υλοποιείται με βάση τη διαφήμιση της Περιφέρειάς μας σε ακτοπλοϊκές γραμμές του Αιγίου και της Κρήτης, μέσω της προβολής video στους χώρους των πλοίων ήδη από αρχές Ιουνίου. Δώσαμε έμφαση στην ανάπτυξη του γαστρονομικού τουρισμού βάσει μελέτης που εκπονήθηκε και μας παραδόθηκε πρόσφατα. Στο παραπάνω πλαίσιο μάλιστα, η Περιφέρεια αποδέχτηκε πρόσκληση συμμετοχής ως Τιμώμενη Περιφέρεια στην 3η Διεθνή Έκθεση Τροφίμων, Ποτών και Επαγγελματικού Εξοπλισμού Food Panorama Cyprus HoReCa Expo στην Κύπρο, τον Ιούλιο του 2021. Παράλληλα η υπηρεσία Εμπειρογνωμοσύνης, σε συνεργασία με την Εκκλη-

σία, για την ανάπτυξη του Θρησκευτικού τουρισμού καθώς παρουσιάζουμε πλούσιο θρησκευτικό προϊόν και στις τρεις Π.Ε. Παράλληλα προχωρήσαμε στην υλοποίηση νέου προγράμματος για την εκπαίδευση των υπαλλήλων τουριστικών επιχειρήσεων με βάση τα νέα πρωτόκολλα. Και τέλος ενισχύσαμε το ηλεκτρονικό χαρτοφυλάκιο της Π.Δ.Ε. με τη δημιουργία τρισδιάστατων περιηγήσεων προορισμών υψηλού τουριστικού ενδιαφέροντος της Δυτικής Ελλάδας ή και της ανάπτυξης της εφαρμογής της ιστοσελίδας τουριστικής προβολής σε κινητά τηλέφωνα και tablets.

Θοδωρής Βασιλόπουλος Αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης

“Διεκδικούμε, παρεμβαίνουμε και είμαστε δίπλα στον αγρότη” Ως νέα Περιφερειακή Αρχή έχουμε αποδείξει ότι αντιλαμβανόμαστε τον πρωτογενή τομέα ως πρώτη προτεραιότητα. Έχουμε όμως αποδείξει και κάτι άλλο, εκτός από το να διεκδικούμε, παρεμβαίνουμε αποτελεσματικά στο πρόβλημα, πάντα δίπλα στον αγροτικό κόσμο. Ο αγροτικός τομέας βρέθηκε αντιμέτωπος με τις σοβαρότατες συνέπειες που προκάλεσε η πανδημία του covid19. Η δυσμενής αυτή εξέλιξη ήρθε να προστεθεί στα διαχρονικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο συγκεκριμένος κλάδος και απειλεί με κατάρρευση τη βιωσιμότητά του. Η Περιφέρειά μας συμμεριζόμενη τα μείζονα ανοιχτά ζητήματα( τιμές σε καρπούζι, πατάτες, ελαιόλαδο και άλλα προιόντα) που βιώνουν οι παραγωγοί μας με ιδιαίτερη ευαισθησία, βρίσκεται σε συνεχή επαφή με τους αρμόδιους φορείς προτείνοντας στοχευμένες δράσεις προκειμένου να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα των αγροτικών επιχειρήσεων στην περιοχή μας. Ζητήσαμε και πετύχαμε την παράταση των χρονοδιαγραμ-

μάτων για την υλοποίηση εγκεκριμένων επενδυτικών προτάσεων, ενταγμένων στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020. Προωθούμε συγκεκριμένες προτάσεις για τη διευθέτηση του σχετικού προβλήματος των οφειλών των ΟΕΒ προς τη ΔΕΗ καταθέτοντας ένα ολοκληρωμένο σχέδιο τόσο για την αποπληρωμή των οφειλών όσο και για την αναβάθμιση με «ενεργειακές κοινότητες» των ΤΟΕΒ/ΓΟΕΒ της περιοχής μας. Στο πλαίσιο κατάρτισης ενός ευρύτερου σχεδίου δράσης για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας και την ώθηση των αγροδιατροφικών προϊόντων ετοιμάζουμε φάκελο υποβολής προτάσεων χρηματοδότησης για την υλοποίηση προγραμμάτων προώθησής τους τόσο στην εσωτερική αγορά όσο και σε Τρίτες Χώρες. Οφείλουμε καθημερινά να βρισκόμαστε σε παραγωγικούς χώρους έμπρακτα και αποτελεσματικά να υποστηρίξουμε την αγροτική παραγωγή μας τον βασικότερο πυλώνα της τοπικής μας οικονομίας.

13

ΔΗΜΟΣ ΠΥΡΓΟΥ

Ένας Πύργος που δεν είχε ποτέ βασιλιά...

«Η πόλις, εκτισμένη επί εξέχοντος μέρους, εν ην εύρον εσχάτως μεγάλα υπόγεια -κατακόμβας- πλήρη οστών, συνέκειτο εξ 900 οικιών με 1000 οικογενείας και 7.000 κατοίκους, εν οις και κινητός πληθυσμός τεχνιτών και εμπόρων». Φρανσουά Σαρλ Υγκ Λοράν Πουκεβίλ (1770-1838) Γάλλος ιατρός, διπλωμάτης, ιστορικός συγγραφέας, ακαδημαϊκός και σημαντικός φιλέλληνας

18

Επιλογές Ηλείας 2020

ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΤΩΝ ΧΡΟΝΩΝ Ο Πύργος το 1821 Στις 29 Μαρτίου ο Χαράλαμπος Βιλαέτης, ύψωσε την Ελληνική σημαία και ξεσήκωσε τους κατοίκους σε εξέγερση κατά των Τούρκων έχοντας στο πλευρό οικογένειες που είχαν μυηθεί στην Φιλική Εταιρεία. Η πόλη γνώρισε μεγάλη καταστροφή τον Νοέμβριο του 1825 από τον Ιμπραήμ. Στις Εθνοσυνελεύσεις την εκπροσωπούσαν οι Παν. Άχολος, Αγαμ. Αυγερινός, Νικ. Βιλαέτης και Λυκ. Κρεστενίτης. Σε ηγετικές μορφές της Επανάστασης αναδείχθηκαν οι Πέτρος και Γεώργιος Μήτζου, ο Χαράλ.Βιλαέτης και ο Διονύσιο Διάκος. Να σημειωθεί ότι παραμονές της Επανάστασης ο Μητροπολίτης Ώλενης,Φιλάρετος συνελήφθη και εκτελέστηκε. Επί Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια (1828-1831) Μετά την Επανάσταση ο Πύργος ορίστηκε πρωτεύουσα της Επαρχίας Ήλιδας, πρώτος δήμαρχος διορίστηκε ο Συλλαϊδόπουλος και σύφδωνα με ιστορικές πηγές η κατάσταση της πόλης ήταν φριχτή με γκρεμισμένα σπίτια παντού, αποφάσισαν οι δημογέροντες στις 26 Ιουλίου του 1830 να ζητήσουν τη συνδρομή αρχιτέκτονα ώστε να συντάξει το σχέδιο πόλης καθώς και την δημιουργία λιμενοβραχίονα στο Κατάκολο. Το 1829 ιδρύεται το Πρωτόκλητο Δικαστήριο Ήλιδος, ο πρόδρομος του μετέπειτα Πρωτοδικείου Ηλείας. Ο Πύργος στη Βασιλεία του Όθωνα (1832-1862) Ο Όθωνας επισκέφθηκε τον Πύργο δύο φορές κατά την βασιλεία του. Η πρώτη επίσκεψη πραγματοποιήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 1833 και η δεύτερη, η οποία έγινε μαζί με την Αμαλία, στις 8 Μαΐου 1840, χρονιά που σημαδεύτηκε από εξεγέρσεις των αγροτών λόγω της βαριάς φορολογίας των προϊόντων τους

19

Ο Πύργος στη Βασιλεία του Γεωργίου Α΄ (1863-1913) Κατά την περίοδο αυτή ο Πύργος ακμάζει οικονομικά λόγω της σταφιδοπαραγωγής. Για την σύνδεση του Πύργου με το λιμάνι του Κατακόλου κατασκευάζεται σιδηροδρομική γραμμή η οποία είναι η πρώτη στην ελληνική περιφέρεια. Το 1878 η σιδηροδρομική γραμμή Πύργου – Κατακόλου (ΣΠΚ) ο πρώτος δημοτικός σιδηρόδρομος της χώρας και επί δημαρχίας Πέτρου Αυγερινού. Στη διάρκεια της θητείας του δημιουργήθηκε η δημοτική αγορά, το θέατρο Απόλλων και ιδρύθηκε η Φιλαρμονική Σχολή. Ο Πύργος στην Κατοχή (1941-1944) Το Μάιο του 1941, 700 Ιταλοί στρατιώτες εγκαταστάθηκαν στο 2ο Δημοτικό Σχολείο Πύργου ενώ μετέτρεψαν σε στάβλο το θέατρο «Απόλλων». Δήμαρχος διορίστηκε ο Τ. Βακαλόπουλος. Καθοριστική ήταν η συνδρομή του Τάση Καζάζη

20

-μετέπειτα επίτιμου Δημάρχου-ο οποίος το 1943 αναπλήρωσε το Βακαλόπουλο και απέτρεψε τους Γερμανούς να προβούν σε εκτελέσεις. Στις 4 Σεπτέμβρη 1944 οι Γερμανοί αποχώρησαν από τον Πύργο. Σημαντική ήταν και η συμβολή του Μιλτιάδη Ιατρίδη που ήταν ο κυβερνήτης του θρυλικού υποβρυχίου Παπανικολής. Η επτάλοφη πόλη της Πελοποννήσου Ο Πύργος είναι κτισμένος σε εφτά λόφους. Στο λόφο του κοιμητηρίου στη θέση τυροκομίστρα, στο λόφο της δεξαμενής στη θέση κοκκινόχωμα, στο λόφο του ναού του Αγίου Αθανασίου στη θέση αχιβάδα, στο λόφο του Επαρχείου, στο ύψωμα μεταξύ των πλατειών Αυγερινού και Κύπρου, στο λόφο του ιερού ναού της Αγ. Κυριακής και στου Αγίου Διονυσίου μέχρι το παλαιό νοσοκομείο στη θέση «ανεμόμυλος» ή «τούμπι». Από ιστορικής πλευράς, ο Πύργος διαδέχτηκε την αρχαία πόλη των Λετρίνων, ονομασία που έφερε μέχρι την δεκαετία του 1980.

Επιλογές Ηλείας 2020

Πύργος, η ονομασία της ηλειακής πρωτεύουσας Το όνομα Πύργος το οφείλει στον πύργο που είχε κατασκευάσει στο λόφο του Επαρχείου το 1512 ο Γεώργιος Τσερνωτάς, όπου στα χρόνια της τουρκοκρατίας διαχειρίζονταν απέραντες εκτάσεις. Μετά το θάνατό του η τεράστια περιουσία μεταφέρθηκε στη Βαλιντέ σουλτάνα. Κάποιοι ερευνητές αναφέρουν ότι ο τόπος από τα Χανάκια μέχρι το Επιτάλιο θεωρήθηκε ιερός και απαγορεύτηκε στους Τούρκους να τον κατοικήσουν. Όταν περνούσαν η σουλτάνα είχε δώσει εντολή να «τινάσσουν ακόμα και τον κονιορτόν και των ποδών των ίππων ακόμα». Πρώτοι οικιστές του Πύργου ήταν δύο οικογένειες. Οι Άχολοι απ’ την Ήπειρο και τα Μεσόγεια και οι τσελιγγάδες Βιλαεταίοι. Αργότερα ήρθαν οικιστές απ’ τα Κρέστενα οι Κρεστενίτες, από τη Δίβρη και τα Καλάβρυτα. Οι συνθήκες γίνονταν ιδανικές για κατοίκηση και ο Πύργος άρχισε να μεγαλώσει και να φτάσει τις

5000 στο τέλος του 17ου αιώνα. Ο σημερινός δήμος Πύργου προέκυψε από τη συνένωση των πρώην δήμων Βώλακος, Ιαρδάνου, Ωλένης και Πύργου, όπου σύμφωνα με την απογραφή του 2011 οι μόνιμοι κάτοικοί του ανέρχονται σε 47.995.

Περιήγηση στον Πύργο Σήμερα ο επισκέπτης έχει πολλά να δει, τόσο στην πρωτεύουσα όσο και στα γύρω χωριά. Είναι η πόλη με τις έξι εισόδους και κάθε μία έχει τη δική της ιστορία. Πριν από το 1900 ο Πύργος γνωρίζει μεγάλη άνθηση την περίοδο εκείνη κατασκευάζονται σπουδαία έργα που δημιουργούν άλλη αισθητική και εικόνα για την πόλη της βορειοδυτικής Πελοποννήσου και ανήκουν κυρίως στον Ερνέστο Τσίλλερ.

21

Αγαπημένα

νεοκλασικά πριν από το 1900

θέατρο «Απόλλων» Το πρώτο θέατρο της πόλης ήταν ένα ξύλινο πολυτελέστατο κτήριο που είχε δημιουργήσει ένας Ελληνοαιγύπτιος επιχειρηματίας και το 1879 ύστερα από δωρεά του Σωκράτη Συλλαϊδόπουλου κατασκευάστηκε το θέατρο «Απόλλων» το οποίο ανακαινίστηκε τα τελευταία χρόνια με δαπάνες του Γιάννη Λάτση.

22

Η Παλαιά Δημοτική Αγορά Καταλαμβάνοντας σχεδόν ένα οικοδομικό τετράγωνο δεσπόζει από το 1890 η Παλαιά Δημοτική Αγορά που λειτουργεί τα τελευταία χρόνια ως αρχαιολογικό μουσείο, στην ιστορική περιοχή του Σταυροπάζαρου. Η έκθεση περιλαμβάνει 1.120 αντικείμενα από όλο το νομό που αφηγούνται με το μοναδικό τους τρόπο την ιστορία της Ηλείας από τα προϊστορικά έως και τα μεταβυζαντινά χρόνια

Επιλογές Ηλείας 2020

23

Κτήρια ΟΣΕ Το κτήριο του ΟΣΕ αποτελεί σήμα κατατεθέν του Πύργου από τον προηγούμενο αιώνα που μαζί με τα υπνωτήρια επί της οδού Τ.Πετροπούλου ξυπνούν μνήμες μιας άλλης εποχής, εκείνης που ο Πύργος είχε άνθιση,προκοπή, πλούτο . Πρόκειται για την πρώτη περιφερειακή σιδηροδρομική που δημιουργήθηκε για την σύνδεση του Πύργου με το λιμάνι του Κατακόλου για τη μεταφορά του ‘’κόκκινου χρυσόυ’’ τη σταφίδα, που έγραψε με χρυσά γράμματα την ιστορία εκείνης της εποχής. Αργότερα η γραμμή επεκτάθηκε μέχρι την Αρχ.Ολυμπία και κατόπιν συνδέθηκε με το σταθμό Πελοποννήσου.

Ο Ερνέστο Τσίλλερ γεννήθηκε το 1837 στη Σαξωνία, έφερε πρώτος στην Ελλάδα τον τεχνητό εξαερισμό και την κεντρική θέρμανση. Το 1861 εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα, παντρεύεται Ελληνίδα και δημιουργεί οικογένεια και παραμένει μέχρι τον θάνατό του το Νοέμβριο του 1923. Τα κτήρια που μελέτησε ξεπερνούν τα 600 και αποτελεί για τη νεοελληνική αρχιτεκτονική ένα ιδιαίτερα σημαντικό κεφάλαιο στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου.

Η ερειπωμένη Βίλα Λεονταρίτη Επιβλητική παραμένει η βίλα του ιατρού Βασ. Λεονταρίτη, μι εξοχική οικία 180τ.μ. μέσα σε αγροτεμάχιο 14 στρεμ. Πρόκειται για ένα πέτρινο νεοκλασσικό, από τα ανατολικά φαίνεται ο Πύργος, τα βουνά της Αρκαδίας και της Μεσσηνίας, ενώ προς τα δυτικά η Ζάκυνθος και η Κεφαλονιά. Ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες αναφέρουν ότι η οικογένεια του γιατρού χάθηκε στα χρόνια του Εμφυλίου και κάποιοι άλλοι ισχυρίζονται ότι υπάρχουν συγγενείς στο εξωτερικό. Τις δεκαετίες 1950 και 1960 στο σπίτι έμεναν αγρότες, αλλά από τα μέσα του 1970 εγκαταλείφθηκε. Οι σεισμοί του 1993 και του 2008 προκάλεσαν σημαντικά πλήγματα στο κτίριο που επιμελήθηκε και έχτισε πριν από το 1890 ο Ερνέστο Τσίλλερ.

24

Μεταξύ μας .... Σε έναν καταπράσινο χώρο στα Χανάκια λειτουργεί καθημερινά από το πρωί μέχρι αργά το βράδυ, εκτός Κυριακής, το πανέμορφο εστιατόριο «Μεταξύ μας» προσφέροντας καφέ, μπίρες με ποικιλίες, φαγητό και ποτό. Καθιερώθηκε για την γαρδούμπα του που ψήνεται σε μαντεμι και για την χοιρινή μπριζόλα βάρους 800 γρ. Διαθέτει μεγάλη ποικιλία σε ορεκτικά, σαλάτες και με όλα τα ψητά στα κάρβουνα. Όσο για τα λαχανικά, είναι παραγωγής και χωρίς φάρμακα Το μαγαζί με ιστορία από το 1938, πέρασε στη δεύτερη γενιά με το μικρό γιο της οικογένειας Αλέξη Κουτσούνα και τη σύζυγό του Δώρα Καπνίση να συνεχίζουν την παράδοση . Ο Αλέξης που έχει σπουδάσει μάγειρας και η Δώρα με πολυετή εμπειρία στον χώρο λόγω σπουδών στην διοίκηση και ενασχόλησης της κυρίως με τον κλάδο, διαμόρφωσαν τον υπέροχο αυτό χώρο που λειτουργεί χειμώνα-καλοκαίρι. Στόχος τους, το καλό φαγητό με αγνά υλικά και πάνω από όλα να καλύπτουν όλες τις γαστρονομικές ανάγκες των πελατών τους, έτσι ώστε οποίος βρεθεί εδώ να περάσει ωραία και να νιώσει..Μεταξύ μας, γι’ αυτό άλλωστε το ονόμασαν και έτσι.

Κατάκολο... το αέναο λιμάνι

Το λιμάνι Κατακόλου ως φυσικό άκρο του ακρωτηρίου Ιχθύς, βρίσκεται 13 χλμ βορειοδυτι κά από τον Πύργο και αναφέρεται δυο φορές στον Όμηρο (Ιλιάδα Η’ 135, Οδύσσεια ο’ 297, 298), επίσης στο Β’ βιβλίο Ιστοριών του Θουκυδίδη, στα Ελληνικά του Ξενοφώντα, στα Γεωγραφικά του Στράβωνος, στον Πολύβιο και τον Παυσανία. Κάποτε ήταν ο φυσικός όρμος που χρησίμευε στις προσεγγίσεις πλοίων, με τις ιστορικές πηγές να αναφέρουν πως το 431π.Χ. στον Πελοποννησιακό πόλεμο, οι Αθηναίοι απέπλευσαν στο Κατάκολο με στόχο να λεηλατήσουν την Ηλεία αλλά ένας νότιος άνεμος τους ανάγκασε να στραφούν στον ορμίσκο της αρχαίας Φειάς έχοντας όμως χάσει μέρος του στόλου τους. Στο Κατάκολο γεννήθηκε πριν από 110 χρόνια ο Έλληνας μεγιστάνας εφοπλιστής Γιάννης Λάτσης του οποίου το όνομα φέρει το λιμάνι καθώς και το δημαρχείο του Πύργου..

32

40

Επιλογές Ηλείας 2020

Νάνσυ Μπούκλη

“Ξεκουράστηκα στον εγκλεισμό, αλλά μου έλειπε η δουλειά μου”

Είναι όμορφη, ταλαντούχα και φωτεινή και πάντα όταν τη συναντώ μου μεταδίδει τη θετική της πλευρά, είναι η Νάνσυ Μπούκλη με καταγωγή από τον Πύργο, που έχει καταφέρει πολλά και συνεχίζει με το ίδιο μεράκι και όρεξη. Άλλωστε δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι έχει παίξει δύο φορές ως τώρα στην ιερή σκηνή της Επιδαύρου, το 2013 η πρώτη και πέρυσι η δεύτερη. Όσο για την περίοδο του covid βρήκε χρόνο για να ξεκουραστεί, τον πρώτο μήνα έμεινε στην Αθήνα είδε πολλές ταινίες, μαγείρεψε καινούργιες συνταγές και μιλούσε με φίλους στο διαδίκτυο και το δεύτερο μήνα τον πέρασε στον Πύργο με την οικογένειά της. . Νάνσυ φέτος λόγω covid είχαμε ανατροπές. Τί θα δούμε το καλοκαίρι.; Σιγά-σιγά βρίσκουμε το ρυθμό μας, πρόσφατα συμμετείχα σε μία παράσταση που βασίστηκε στην ιδέα της Αργυρώς Χιώτη. Ήταν ένα ατομικό έργο που εστίαζε στην έννοια του χρόνου του Μάρσελ Προυστ. Επί-

σης δημιούργησα και μια δική μου δουλειά που παρουσιάζεται από 19 μέχρι τις 25 Ιουλίου στο Κτήριο Ρομάντσο στην Ομόνοια. Πρόκειται για μια ιδέα μου βασισμένη στην ταινία του Leos Carax ‘’Mauvais’’ όπου ένα ραντεβού μεταξύ αγνώστων ανθρώπων εν μέσω πανδημίας ψάχνουν να βρουν το αντίδοτο. Σχετικά με τις δουλειές που διακόπηκαν και με αυτές που δεν ξεκίνησαν, τί αποφασίστηκε ; Οι παραστάσεις που διακόπηκαν ήταν Το Σκλαβί, Τα Κόκκινα Τετράδια και Terror. Μετά το Πάσχα θα ανέβαιναν το Γελώντας Άγρια και Προμηθέας Δεσμώτης. Και για τις 5 δουλειές συζητάμε να τις παρουσιάσουμε την επόμενη χρονιά... Θα έρθεις για διακοπές στον Πύργο φέτος ; Φυσικά και θα έρθω να χαρώ τις παραλίες μας !

41

Ο Άγιος Ανδρέας

Αλφειός ή Ρουφιάς

Ο οικισμός με τους 4 μόνιμους κάτοικους -απογραφή του 2011- οφείλει την ονομασία του στην εικόνα και στα ερείπια παλαιού ναού αφιερωμένου στον Απόστολο Ανδρέα. Στο βόρειο τμήμα του ακρωτηρίου Ιχθύς είναι κτισμένο τον 13ο αιώνα από τους Φράγκους το Ποντικόκαστρο πάνω στα ερείπια παλαιότερου Βυζαντινού φρουρίου. Ονομάστηκε από τους Φράγκους Beau-Voir και τους Ενετούς Bel Vedere, δηλ. «ωραία θέα». Η Βυζαντινή ονομασία του ήταν Ποντικόν μάλλον επειδή είναι πάνω στη θάλασσα όπου πόντος, σημαίνει θάλασσα. Για τελευταία φορά αναφέρεται στο 1470, οπότε πιθανότατα καταστράφηκε από τους Τούρκους. Ένας θρύλος αναφέρει ότι υπήρχε υπόγεια σήραγγα από το Ποντικόκαστρο προς το Χλεμούτσι, κάτι που μάλλον αποκλείεται καθώς η απόσταση είναι αρκετά μεγάλη.Να σημειωθεί ότι το Χλεμούτσι, το Ποντικόκαστρο και το κάστρο στη Μπόχαλη Ζακύνθου σχηματίζουν τρίγωνο και έχουν οπτική επικοινωνία.

Ο ποταμός Αλφειός είναι ο σημαντικότερος της Πελοποννήσου λέγεται και Ρουφιάς όνομα που έχει δοθεί σε περιοχή που διασχίζει λίγο πριν από το Δέλτα του. Έχει μήκος 110 χιλιόμετρα, οι πηγές του βρίσκονται στους πρόποδες του Ταϋγέτου. Δέχεται νερά από τον Ελισσώνα, το Λούσιο, το Λάδωνα, τον Ερύμανθο και τον Κλαδέο. Το Δέλτα του Αλφειού είναι ένας υδροβιότοπος στο Επιτάλιο, ανήκει στο δίκτυο Natura 2000, έχει συμπεριληφθεί στη συνθήκη Ramsar και προστατεύεται διεθνώς. Έχει πολλές αμμώδεις παραλίες, στενές λωρίδες από άμμο, χαμηλή βλάστηση και το φθινόπωρο είναι πόλος έλξης αποδημητικών πτηνών που αποτελούν στόχο για τους κυνηγούς της περιοχής.

48

Επιλογές Ηλείας 2020

Φάρος ο κυρίαρχος του ακρωτηρίου Κατακόλου Στη νοτιοδυτική πλευρά του Κατακόλου βρίσκεται από το 1865 ο πέτρινος φάρος που φθάνει τα 9μ. και το εστιακό του ύψος τα 45 μέτρα. Eίναι γαλλικής προέλευσης και η εμβέλειά του έφτανε τα 19 ναυτικά μίλια. Λόγω αρχιτεκτονικής χαρακτηρίστηκε από το Yπ. Πολιτισμού διατηρητέος και νεότερο ιστορικό μνημείο. Εσωτερικά χωρίζεται από τέσσερα δωμάτια και στον πύργο είναι τοποθετημένος ο μηχανισμός του. Όμως με την εξέλιξη της τεχνολογίας οι υπηρεσίες του έχουν αντικατασταθεί από αυτόματα συστήματα.

49

Μνημείο Φυσικής Ομορφιάς από την UNESCO η Μονή Ασκητή.. Βορειοανατολικά του Πύργου σε υψόμετρο 492 μέτρων είναι χτισμένο το γραφικό χωριό Γούμερο. Οι κάτοικοι ασχολούνται με τη γεωργία, την εκτροφή τα αιγοπροβάτων και την παραγωγή γάλακτος. Στο Γούμερο ανήκει η Ιερά Μονή Ασκητή, πρόκειται ασκηταριό βυζαντινής προέλευσης αφιερωμένο στην Κατάθεση της Τίμιας Ζώνης της Θεοτόκου που σε οδηγεί σε αυτό ένα υπέροχο καταπράσινο μονοπάτι. Σύμφωνα με την παράδοση στο φαράγγι του ζούσε ένας ερημίτης κάποια φορά βγήκαν κυνηγοί για καρτέρι, τον πέρασαν για θήραμα και τον τραυμάτισαν θανάσιμα. Το σώμα του βρέθηκε στο βράχο και σύμφωνα με το θρύλο από το αίμα του ξεπήδησε πηγή απ’ την οποία ακόμα αναβλύζει νερό. Το 2001 η UNESCO το χαρακτήρισε Μνημείο Φυσικής Ομορφιάς.

50

ΠΑΡΑΛΙΕΣ ΠΥΡΓΟΥ Δεξιά του Κατακόλου και συναντάς την παραλία του Αγίου Ανδρέα με τη σκουρόχρωμη άμμο και το μοναδικό ηλιοβασίλεμα. Αγαπημένος προορισμός η Μπούκα Κορακοχωρίου

Ο Άγιος Ηλίας ένα φημισμένο ψαροχώρι με την ομώνυμη παραλία του, αποτελεί βασικό καλοκαιρινό πόλο έλξης από ντόπιους και διερχόμενος τουρίστες.

Οι παραλίες του Λεβεντοχωρίου ξεχωριστές, αμέσως κερδίζουν τον επισκέπτη, συνδυάζοντας θάλασσα και βουνό

Νότια του Κατακόλου και μόλις 3 χλμ από τον Πύργο βρίσκεται η παραλία της Σπιάντζας με τη χρυσαφένια άμμο και τα καταγάλανα νερά του Ιονίου όπου στα Ιταλικά spiagga σημαίνει παραλία.

Η παραλία της Σκαφιδιάς παραδοσιακά κάθε καλοκαίρι σφύζει από ζωή.

Η παραλία του Επιταλίου μορφολογικά όμοια με αυτήν της Σπιάντζας αγκαλιάζεται από τον Κυπαρισσιακό Κόλπο.

51

56

Επιλογές Ηλείας 2020

Ελένη Μπούκλη

“Διακοπές τον Αύγουστο στον Πύργο” Κι ενώ το Μάρτιο έπαιρνε την εκδίκησή της ως Ηλέκτρα για το θάνατο του πατέρα της Αγαμέμνονα, ξέσπασε η πανδημία του covid19, με αποτέλεσμα να σταματήσουν αιφνιδιαστικά οι παραστάσεις. Ο λόγος για την Ελένη Μπούκλη που πρωταγωνιστούσε στη σκηνή του Θεάτρου Τέχνης Καρόλου Κουν. Πρώτη παράσταση ήταν το 2012 και την επόμενη χρονιά οι Τραχίνιες του Σοφοκλή στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου όπου είχε τη χαρά να παίξει μαζί με την αδερφή της Νάνσυ. Την περίοδο του εγκλεισμού ξεκουράστηκε και γνώρισε καλύτερα τον εαυτό της, όσο για τις δουλειές που είτε σταμάτησαν, είτε δεν πρόλαβαν να αρχίσουν όλα είναι υπό συζήτηση. Η πανδημία ανέτρεψε τα πάντα. Πώς το αντιμετώπισες ; Ήταν κάτι εντελώς πρωτόγνωρο για όλους αυτό που συνέβη. Καμία δουλειά δεν ολοκληρώθηκε. Μείναμε αναγκαστικά όλοι στο σπίτι, όπου ξεκουράστηκα και παράλληλα προβληματίστηκα με πολλά γύρω από την επικρατούσα κατάσταση και γνώρισα καλύτερα τον εαυτό μου. Με τις δουλειές που δεν προχώρησαν, τί γίνεται ; Ακυρώθηκε η παράσταση του Άρη Μπινιάρη «Προμηθέας Δεσμώτη» στο πλαίσιο του φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου όπου θα συνεργαζόμουν με την αδερφή μου, για την οποία γίνονται συζητήσεις να ανέβει του χρόνου και διεκόπη η « Ηλέκτρα», επίσης του Άρη Μπινιάρη. Σχετικά με νέες δουλειές από την επόμενη σεζόν ; Γίνονται πολλές συζητήσεις για νέες δουλειές από το φθινόπωρο. Βέβαια όλα εξαρτώνται από τις κατευθύνσεις των ειδικών και τα Πρωτόκολλα Υγείας και δε θα ήθελα να ανακοινώσω ακόμη κάτι. Το καλοκαίρι θα μας επισκεφτείς ; Εννοείται ήδη το έχω προγραμματίσει για τον Αύγουστο.!

57

Στα τρία μακροβιότερα της χώρας το Λύκειο του Πύργου

ΛΥΚΕΙΟ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΔΩΝ Θεματοφύλακας του πολιτισμού και των αξιών

Το Λύκειο των Ελληνίδων Πύργου ιδρύθηκε το 1922 και την περίοδο του 1940 σημείωσε παύση. Το 1977 μια ομάδα γυναικών αποφάσισε την επανασύσταση του πιο σημαντικού πολιτιστικού φορέα που στόχο έχει αφενός την ενδυνάμωση και διατήρηση των παραδόσεων, των ελληνικών εθίμων, των αξιών και του λαικού πολιτισμού και αφετέρου την εξύψωση της ελληνίδας και την υποστήριξη της σύγχρονης μητέρας και των παιδιών. Αυτός άλλωστε ήταν και ο στόχος της γυναίκας που το δημιούργησε της Καλλιρόης Σιγανού – Παρρέν. Πρόεδρος το 1977 η Παρασκευή Κριτσέλλη που την διαδέχθηκε η Αλέκα Χατζηθεοδώρου, ακολούθησε η Ανθούλα Καζάζη και το 1994 η Αλεξάνδρα Γκοτσίνα, ενώ το 2006 η Τούλα Καλαμπόκα. Στις

66

Στη σκηνή του θεάτρου Φλόκα μετά την εκδήλωση οι ΤΑΚΙΜ, με μέλη του ΔΣ και φίλους του Λ.Ε.Π. τον Ιούλιο του 2019

εκλογές του 2019 εξελέγει πρόεδρος η Κατερίνα Παρασκευοπούλου. Το Λύκειο των Ελληνίδων έχει τμήματα εθνικών παραδοσιακών χορών, μουσικό με μικτή χορωδία ενηλίκων, φιλολογικό, μητέρας και παιδιού, λαογραφικό, δημοσίων σχέσεων, κοινωνικής αλληλεγγύης, εκδρομών, κοπτικής-ραπτικής, ιματιοθήκης, με περισσότερες από εκατό φορεσιές από διάφορα μέρη. Συμμετάσχει επίσης σε φεστιβάλ, παραστάσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό έχει βραβευτεί για τη Χορευτική του Ομάδα και έχει συμμετάσχει δυο φορές στο φεστιβάλ Αρχ. Ολυμπίας με κορυφαία την περσινή εκδήλωση που προσκάλεσε την παράσταση των ΤΑΚΙΜ «ΤΑΚΙΜ - ΚΑΦΕ ΑΜΑΝ Ελληνική Απόλαυσις»

70

Επιλογές Ηλείας 2020

MΑΝΩΛΗΣ ΚΑΡΑΛΗΣ

Άσπρο – μαύρο υπάρχει μόνο στο σκάκι!

O Πυργιώτης πρωταθλητής του επί κοντώ δίνει σταθερά αγώνα κατά του ρατσισμού, πιστεύοντας ότι το να υπάρχουν τέτοιες αντιλήψεις εν έτει 2020 είναι τρομακτικό. Ο Εμμανούηλ Καραλής είναι ένας από τους κορυφαίους αθλητές της Ελλάδας και συγκαταλέγεται ήδη στην παγκόσμια ελίτ του αθλήματος. Μετά τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ στη Μινεάπολη, βγήκε στο δρόμο συμμετέχοντας στην πορεία που διοργανώθηκε στην Αθήνα, στο πλαίσιο των αντιρατσιστικών διαδηλώσεων που γίνονται σε ολόκληρο τον κόσμο. Τη στιγμή που δημοφιλείς προσωπικότητες της σόουμπιζ αλλά και του αθλητισμού, όπως η Μπάρμπρα Στρέιζαντ, ο Μάικλ Τζόρνταν, ο Τζάστιν Μπίμπερ κ.ά. θεωρούν τον ρατσισμό πιο επικίνδυνη μάστιγα από αυτήν του COVID-19, o «Manolo», δηλώνει στο «Gala»: Η πρόοδος στην εποχή μας δεν μπορεί να αφορά μόνο την τεχνολογία και όχι την ανθρώπινη συμπεριφορά. Είδα το βίντεο με τον άτυχο Τζ. Φλόιντ και σοκαρίστηκα. Η σκηνή θα μείνει για πάντα αποτυπωμένη στη μνήμη μου. Οι άνθρωποι δεν διαχωρίζονται σε άσπρους, μαύρους, κίτρινους και μπλε, τo άσπρο-μαύρο υπάρχει μόνο στα πιόνια του σκακιού». Στην ερώτηση αν το χρώμα του τον δυσκόλεψε, παίρνει βαθιά ανάσα και απαντά: «Όταν ήμουν μικρός πήγαινα με τη δίδυμη αδελφή μου στο σχολείο. Κάθε μέρα μας περίμενε μια ομάδα παιδιών για να μας κοροϊδέψει. Ήμασταν λυπημένοι, καθόμασταν σε ένα παγκάκι και κλαίγαμε. Πήραμε θάρρος και το είπαμε στη μητέρα μας και εκείνη στη συνέχεια στον διευθυντή. Φωτό από: Νικόλας Κομινης περιοδικό gala του πρώτου θέματος

71

Με την παρέμβαση εκείνου μπήκαν τα πράγματα στη θέση τους. Τα τελευταία χρόνια βέβαια άνθρωποι όπως ο Γιάννης Αντετοκούνμπο που είναι τόσο δημοφιλείς καθιστά τις περιπτώσεις των Αφροελλήνων πιο οικείες στον πολύ κόσμο. Η αγάπη είναι η καλύτερη απάντηση στις χειρότερες συμπεριφορές. «Η αγάπη της οικογένειας είναι το δίχτυ προστασίας σε όλα αυτά, ο πατέρας μου υπήρξε πρωταθλητής στο δέκαθλο, ενώ η μητέρα μου στο άλμα εις μήκος. Ο πατέρας μου ο Χάρης είναι Έλληνας, η μητέρα μου η Σάρα από την Ουγκάντα. Γνωρίστηκαν στους αγωνιστικούς χώρους, ερωτεύτηκαν και θέλησαν να κάνουν οικογένεια. Τον πρώτο καιρό αντιμετώπισε και η μητέρα μου προβλήματα λόγω της διαφορετικότητάς της. Υπήρχε όμως πάντα πολλή αγάπη στο σπίτι μου. Οι γονείς μου με γαλούχησαν με τη νοοτροπία ότι η αγάπη είναι η καλύτερη και πιο αποστομωτική απάντηση ακόμη και στις χειρότερες συμπεριφορές. Βλέποντας τα πράγματα με μια ώριμη ματιά νομίζω ότι είχαν δίκιο», απαντά. Ο Εμμανουήλ Καραλής, ο Μανόλο, όπως τον πρωτοείπε ο προπονητής του και έκτοτε καθιερώθηκε, μεγάλωσε μέσα στους αγωνιστικούς χώρους. «Θυσίασα όλη την παιδική μου ηλικία. Τις εκδρομές, τις παρέες, τις εξόδους, δεν ακολουθούσα τους φίλους ούτε για ένα μπέργκερ. Λιτή ζωή, ασκητική, από μικρή ηλικία. Δεν μετανιώνω όμως. Αυτό ήθελα πάντα. Γι’ αυτό ήμουν γεννημένος. Στα 17 του είχε σαρώσει τα παγκόσμια ρεκόρ σε επίπεδο εφήβων. Το 2018 με άλμα στα 5,80 κατέκτησε την 5η θέση στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Κλειστού Στίβου. Ενας τραυματισμός, όμως, έβαλε προς στιγμήν φρένο στα όνειρά του. Ξαφνικά ήρθε η πανδημία και η ακύρωση των Ολυμπιακών Αγώνων. Ο ίδιος ομολογεί ότι αυτή είναι μια χαμένη χρονιά για τους αθλητές και ότι όλα θα ξεκινήσουν το 2021. Ευχαριστούμε το «Gala».

Φωτό από: Νικόλας Κομινης περιοδικό gala του πρώτου θέματος

72

73

Δήμος Ήλιδας

Αμαλιάδα... από την Βασίλισσα Αμαλία

74

Επιλογές Ηλείας 2020

Ο Δήμος Ήλιδας συστάθηκε με τη συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Αμαλιάδας και Πηνείας. Έδρα του έχει οριστεί η Αμαλιάδα και έχει πληθυσμό 32.219 κατ. σύμφωνα με την Απογραφή του 2011.

Το όνομα Αμαλιάδα προς τιμή της βασίλισσας Αμαλίας, χρησιμοποιείται από το 1842 όπως προκύπτει από δημόσια έγγραφα της εποχής. Ως κοινότητα η Αμαλιάδα εμφανίζεται το 1912 και σαν δήμος αναγνωρίστηκε το 1924 (ΦΕΚ Α΄234/1924). Στην βυζαντινή περίοδο δημιουργείται ο οικισμός του Καλίτσα και επί Τουρκοκρατίας το Δερβή-Τσελεπή που ήταν η έδρα του τούρκου διοικητή. Μετά την απελευθέρωση από τους οθωμανούς δημιουργείται ο δήμος Ελίσσης με έδρα το Δερβή-Τσελεπή, ένα όνομα που δανείστηκε από την μυθική Έλισσα, κέντρο επεξεργασίας πορφύρας των Φοινίκων που βρισκόταν στις εκβολές του Ελισσαίου ή Κουρλέσα ποταμού και άδειαζε τα νερά του στο Δέλτα του Πη-

νειού, στον κόλπο Χελωνίτη. Την εποχή αυτή γίνεται η περιοχή πόλος έλξης χάρη στον εύφορο κάμπο με αποτέλεσμα να εγκατασταθούν ορεινοί πληθυσμοί από τα Καλαβρύτα, τη Γορτυνία, τη Ζακύνθου και την Κεφαλλονιά. Ερχόμενοι στην περιοχή οι πληθυσμοί έφεραν και τον προστάτη Άγιό τους έτσι συναντάμε σήμερα τις αντίστοιχες εκκλησίες. Μια περιοχή με πλούσια πολιτιστική δραστηριότητα μεταξύ των οποίων το Διεθνές Φεστιβάλ Αρχαίας Ήλιδας, τη λειτουργία Βιβλιοθήκης, Λαογραφικού Μουσείου, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου και τόσα άλλα..

75

Μουσείο Νίκου Μπελογιάννη Από το Μάρτιο του 2017 λειτουργεί η Έκθεση με αντικείμενα που αφορούν το Νίκο Μπελογιάννη -του ανθρώπου με το γαρύφαλλο- που στεγάζεται στον πρώτο όροφο της οικίας που γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αμαλιάδα. Το κτήριο δώρισε στο δήμο ο γιός του, στη συνέχεια χαρακτηρίστηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο από το Υπ.Πολιτισμού, ώσπου μετά από προσπάθειες ετών ολοκληρώθηκαν οι εργασίες και ξεκίνησε τη λειτουργία του. Ένα τμήμα είναι αφιερωμένο στη ζωή του με την πρώτη του σύζυγο, ένα μέρος στην Έλλη Παππά, τη μητέρα του γιου του, υπάρχουν αντικείμενα από την μητέρα του, ενώ μεγάλο τμήμα έχει αφιερωθεί στην δίκη και την εκτέλεση του. O επισκέπτης μπορεί να δει τα ρούχα που φορούσε στη φυλακή καθώς και το παλτό που φορούσε λίγα λεπτά πριν από την εκτέλεσή του

80

Επιλογές Ηλείας 2020

81

Αρχαιολογικός χώρος ‘Ηλιδας Η Αρχ.Ήλιδα κατοικήθηκε από τα προϊστορικά χρόνια. Στη μυκηναϊκή εποχή ήταν ανεξάρτητο βασίλειο και από τις σπουδαιότερες πόλεις της Ηλείας. Ερείπια της αρχαίας πόλης ήρθαν στο φως το 1911 όταν άρχισαν οι πρώτες ανασκαφές από τον Αυστριακό αρχαιολόγο Ότο Βάλτερ. Το 1968 που ξεκίνησαν οι εργασίες κατασκευής ενός αρδευτικού αγωγού ο οποίος προοριζόταν για την άρδευση του κάμπου της Αμαλιάδας, έφεραν στο φως έναν ολόκληρο αρχαιολογικό θησαυρό. Ένα από τα σημαντικότερα κέντρα της Πελοποννήσου στην αρχαιότητα που γνώρισε ακμή τα ρωμαϊκά χρόνια, τότε που κτίστηκαν πολλά κτήρια και αθλητικές εγκαταστάσεις αφού στην Ήλιδα προπονούνταν οι αθλητές και ήταν η διοργανώτρια πόλη των Ολυμπιακών Αγώνων και πρωτεύουσα των Ηλείων.

82

Επιλογές Ηλείας 2020

83

84

Επιλογές Ηλείας 2020 Φράγμα Πηνειού

85

Η κοσμοπολίτισσα Κουρούτα Στον κόλπο Χελωνίτη βορειοδυτικά της Πελοποννήσου βρίσκεται η διάσημη παραθαλάσσια «κυρία» του δήμου Ήλιδας Κουρούτα. Πρόκειται για ένα εξαιρετικό τουριστικό θέρετρο που τα τελευταία 20 χρόνια άλλαξε όψη και κατάφερε να μαγνητίζει τα βλέμματα σε πανελλαδικό και παγκόσμιο επίπεδο. Διαθέτει οργανωμένη πλάζ με έντονη ζωή από το πρωί, μέχρι το άλλο πρωί. Πλούσια σε καλοκαιρινές εκδηλώσεις με φόντο το γαλάζιο του Ιονίου και στο βάθος να αχνοφαίνεται η Ζάκυνθος.

86

Επιλογές Ηλείας 2020

Καλλιέργειες στα Δουνέικα Τα έφορα εδάφη της περιοχής ενδείκνυνται για πολλές καλλιέργειες όλο το χρόνο. Όσο για τις υπαίθριες καλοκαιρινές έχουν γράψει ξεχωριστή ιστορία αυτή της πατάτας και του καρπουζιού.

87

Παναγίας η Πλατυτέρα, γνωστή ως Φραγκαβίλλα Μετά την κατάληψή της περιοχής από τους Φράγκους επικράτησε η ονομασία Φραγκαβίλα. Μέχρι τότε ο βυζαντινός ναός ήταν γνωστός και η γύρω περιοχή ήταν γνωστή ως Παναγία η Πλατυτέρα. Ο ναός είναι σταυροειδής μετά τρούλου και χρονολογείται τον 11ο αιώνα. Μαραθέα ή Μαραθιά Ένα καταπράσινο πευκοδάσος, ακριβώς δίπλα στο κύμα του Ιονίου που αποτελεί τμήμα του δάσους της Στροφιλιάς που εκτείνεται κατά μήκος της ακτογραμμής της δυτικής Πελοποννήσου.

90

Επιλογές Ηλείας 2020 52 χρόνια από τη κατασκευή του φράγματος Κοντά στο χωριό Κέντρο του δήμου Ήλιδας βρίσκεται ένα από τα πιο σημαντικά εγγειοβελτιωτικά έργα του νομού. Πρόκειται για τη λίμνη του φράγματος Πηνειού, το νερό της οποίας χρησιμοποιείται για την άρδευση των πεδινών εκτάσεων κατά μήκος του άξονα Λάππα-Αμαλιάδα-Καρδαμά.Η έκτασή της είναι 19,895 τ.χλμ και είναι η μεγαλύτερη λίμνη της Πελοποννήσου και η χωρητικότητά της υπολογίζεται σε 366 εκατομμύρια κυβικά μέτρα. Το φράγμα Πηνειού άρχισε να κατασκευάζεται τον Σεπτέμβριο του 1961 και το έργο ολοκληρώθηκε το 1968. Απομεινάρια ναού στις τότε Ξενιές Με τον εμπλουτισμό του φράγματος Πηνειού με νερό εγκαταλείφθηκε τότε το χωριό Ξενιές, που βρισκόταν στον πυθμένα της υπό δημιουργίας λίμνης, αφού το μεγαλύτερο μέρος του βούλιαξε στα νερά της.

91

94

Επιλογές Ηλείας 2020

Ο Γιώργος Τσούλης από τη Νέα Μανωλάδα μας λέει «Μη μασάς» από την τηλεόραση του ALPHA

Ο Γιώργος Τσούλης με καταγωγή από τη Νέα Μανωλάδα έχει περάσει αρκετά καλοκαίρια εδώ, με τη γιαγιά και τον παππού. Άλλωστε συχνά πυκνά αναφέρεται με καμάρι στον τόπο του. Είναι ένας όμορφος, ευγενικός και καλοσυνάτος νέος που σε κερδίζει αμέσως. Με θετική διάθεση και χαμόγελο και παρά το απαιτητικό του πρόγραμμα με τα γυρίσματα της εκπομπής του στον ALPHA ‘’Μη Μασάς’’ και τις υπόλοιπες επαγγελματικές του υποχρεώσεις, μας δέχτηκε και μας μίλησε για το πώς ξεκίνησε, για την πρώτη συνταγή που μαγείρεψε, για την συνεργασία με την Ελένη Μενεγάκη, για τη γεύση που νοσταλγεί από την Ηλεία ως παιδί και μου έλυσε και την απορία, γιατί οι Chefs έχουν tattoo.. Πώς ξεκίνησε η μαγειρική, επιλογή ή τυχαία; Μπήκε στη ζωή μου τυχαία, μόλις τελείωσα το στρατό ο πατέρας μου με παρότρυνε να μπω σε σχολή μαγειρικής για να ακολουθήσω τον ασφαλή δρόμο όπου θα έπαιρνα το «χαρτί» για να αναλάβω την οικογενειακή πι-

τσαρία μας. Από τη στιγμή όμως που μπήκα στη σχολή κάτι συνέβη μέσα μου - ένα σκίρτημα - και με έκανε να ανακαλύψω το πάθος μου για τη μαγειρική, με αποτέλεσμα να μην ξαναπατήσω στην πιτσαρία παρόλο που ήταν μια στρωμένη δουλειά. Ποια ήταν η πρώτη σου συνταγή; Είχα ξεκινήσει τη σχολή μαγειρικής και είχα αρχίσει να πειραματίζομαι. Ήταν μία τυρένια ομελέτα. Η αλήθεια είναι ότι η μισή μου κόλλησε, αλλά από γεύση ήταν φοβερή! Πλέον με χαρά μπορώ να πω ότι έχω βρει την τέλεια συνταγή για την πιο νόστιμη ομελέτα και μάλιστα την έχω γυρίσει και σε video στο κανάλι μου στο YouTube. Σας προτρέπω να τη δοκιμάσετε! Αξίζει τον κόπο! Προτιμάς μαγειρική ή ζαχαροπλαστική; Αγαπώ και τα δύο. Είμαι και μάγειρας και ζαχαροπλάστης. Λατρεύω να δημιουργώ νέα πιάτα, όμως μου αρέσει να φτιάχνω και γλυκά γιατί με αυτά κάνεις χαρούμενο τον κόσμο.

95

Πώς εισπράττεις την αγάπη του κόσμου; Είμαι ευγνώμων για τα όμορφα μηνύματα που λαμβάνω καθημερινά, μου εκφράζουν την αγάπη τους μέσα από όλα τα digital μέσα επικοινωνίας όπου μπορούν να με βρουν, στο κανάλι μου στο YouTube, στο site μου giorgostsoulis.com, και βέβαια και στο δρόμο είναι πάντα ευχάριστο όταν με σταματούν και μου λένε πόσο τους αρέσουν οι συνταγές μου και ότι τους βγαίνουν εύκολα δίχως κόπο, αυτό είναι η καλύτερη επιβράβευση. Σε έχουμε δει στο πλευρό επιτυχημένων παρουσιαστριών Τζ. Μπαλατσινού, Ελ.Μενεγάκη. Πώς προέκυψε το ‘’Μη Μασάς’’; Ο ALPHA είναι ένα κανάλι που αισθάνομαι οικεία, με είχαν πιστέψει από όταν μου πρότειναν να συνεργαστώ με την Ελένη Μενεγάκη. Δύο χρόνια μετά οι δρόμοι μας συναντήθηκαν ξανά όταν μου πρότειναν να κάνω τη δική μου εκπομπή, με τον τίτλο που έχω δώσει και στα δικά μου μαγειρικά videos στο YouTube, «Μη Μασάς». Αυτός ο τίτλος με εκφράζει απόλυτα γιατί, όπως το λέει και η λέξη, στην κουζίνα δε χρειάζεται να «μασάμε», πρέπει να απολαμβάνουμε τη μαγειρική και να περνάμε καλά. Σε αυτή την εκπομπή προτείνω ένα ολοκληρωμένο μενού έχοντας μαζί μου μία βοηθό από το μέλλον, ένα ρομποτάκι τη Σου από το Sous Chef και βρίσκεται δίπλα μου για να με ρωτάει ότι θα θέλατε να με ρωτήσετε εσείς. Συχνά αναφέρεσαι στην Ηλεία, τί θυμάσαι περισσότερο από’δώ ; Η αγαπημένη μου ανάμνηση είναι ένα φαγητό, μία σούπα που φτιάχνουν το καλοκαίρι, λέγεται χοτρομπίγουλη και

96

πρόκειται για μία ντοματόσουπα με φιδέ. Θυμάμαι ότι την τρώγαμε με τηγανιτές πιπεριές με σκόρδο και ξύδι. Δε ξεχνιέται η νοστιμιά της! Επιλέγεις τα προϊόντα της Ηλείας για τις δημιουργίες σου; Και βέβαια τα επιλέγω και τα προτιμώ. Αφού είναι άγια τα χώματα μας, βγάζουν τα πάντα! Οι φράουλες για παράδειγμα είναι από τα αγαπημένα μου προϊόντα στην περιοχή. Σε μια σχέση μαγειρεύεις, σου μαγειρεύουν ή παραγγέλνετε ; Η αλήθεια είναι ότι δεν είχα μαγειρέψει ποτέ σε σχέση μου, αν και αυτό ήταν το πρώτο πράγμα που μου ζητούσαν. Αυτό φέτος ανατράπηκε, καθώς μαγείρεψα πάρα πολύ για την κοπέλα μου εν μέσω καραντίνας! Γιώργο, λύσε μου την απορία, γιατί οι Chefs έχετε tattoo; Χαχαχαχα, πολύ ωραία ερώτηση. Προσωπικά, θα σου πω ότι τα tattoo μου δεν κρύβουν κάποιο μυστικό νόημα. Ίσως επειδή τα χέρια μας στη δουλειά που κάνουμε είναι πολύτιμα εργαλεία για εμάς και θέλουμε να τα στολίζουμε όμορφα με βάσει την προσωπική μας αισθητική. Πού μπορούμε να απολαύσουμε τις συνταγές σου; Όλες τις συνταγές μου θα τις βρείτε στο www.giorgostsoulis.com.

• Έχει μία μικρότερη αδελφή που ζει και εργάζεται στην Ολλανδία.

• Αγαπημένο του φαγητό είναι τα γεμιστά.

97

Δήμος Ανδραβίδας Κυλλήνης

98

Επιλογές Ηλείας 2020

Ο Δήμος Ανδραβίδας - Κυλλήνης συστάθηκε από την συνένωση των δήμων Ανδραβίδας, Βουπρασίας, Κάστρου–Κυλλήνης και Λεχαινών, με συνολικό πληθυσμός 21.581 κατοικ. σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Έδρα του δήμου ορίστηκαν τα Λεχαινά και ιστορική έδρα η Βάρδα.

99

Η Ανδραβίδα στα χρόνια της Φραγκοκρατίας 1205-1460, υπήρξε πρωτεύουσα του πριγκιπάτου της Αχαΐας και έδρα του επισκόπου Ωλένης. Το 1230 χτίστηκε η εκκλησία της Αγίας Σοφίας από το τάγμα των Δομινικανών και εκεί γινόταν οι στέψεις των διαδόχων του πριγκιπάτου. Το 1433 πέρασε στους Παλαιολόγους και το 1460 κατακτήθηκε από τους Τούρκους. Η κοινότητα Ανδραβίδας συστάθηκε το 1912 και αποσπάσθηκε από το νομό Αχαΐας στο νομό Ηλείας το 1930. Προήχθη σε δήμο το 1948 και παρέμεινε αυτόνομος δήμος έως το 2010.

Η Βουπρασία ή αλλιώς Βουπράσιο ήταν πόλη Ομηρική με βασιλιά τον Αμαρυγκέα. Από ευρήματα γνωρίζουμε ότι οι πρώτοι κάτοικοι ήταν από τη Θεσσαλία. Αναφορές για τη Βουπρασία συναντάμε στον Παυσανία, ο οποίος την επισκέφθηκε το 173 π.Χ. και αναφέρει τον ποταμό Βέργα, ο οποίος ονομάζετο “βαδύ ύδωρ” στον Ηρόδοτο δίνοντάς μας πληροφορίες για τη συμμετοχή της στους Μηδικούς πολέμους. Πιθανολογείται ότι οφείλει το όνομά της στην εμποροπανήγυρη των ζώων (βούς + πιπράσκω). Τα Λεχαινά είναι πρώην έδρα του δήμου Λεχαινών και σήμερα είναι η έδρα του Καλλικρατικού δήμου Ανδραβίδας-Κυλλήνης. Με το βασιλικό διάταγμα της 8ης Απριλίου 1835 σχηματίστηκε ο δήμος Μυρτουντίων και έδρα του ορίστηκε η Μυρτουντία τα σημερινά Λεχαινά. Στα χρόνια της Επανάστασης διαδραματίστηκε μάχη όταν στις 11 Ιουλίου 1825 ξεκίνησαν για τα Λεχαινά από την Πάτρα, επτακόσιοι ιππείς και 2000 πεζοί Τούρκοι. Αποτέλεσμα ήταν οι Τούρκοι να τραπούν σε φυγή παίρνοντας μαζί και τους 43 αιχμαλώτους. Στη μάχη αυτή σκοτώθηκαν δεκατρείς Έλληνες και πενήντα Τούρκοι. Η Κυλλήνη είναι χωριό και λιμάνι της Ηλείας. Την αναφέρει ο Όμηρος στον Τρωικό πόλεμο στο φόνο του Ώτου του Κυλλήνιου, αρχηγού των Επειών. Σύμφωνα με τον Παυσανία ιδρύθηκε από Αρκάδες που μετανάστευσαν στο όρος Κυλλήνη, το επίνειο της αρχαίας Ήλιδας, σε απόσταση 120 σταδίων δηλ.23 χλμ. από αυτή. Το 1204 οι Φράγκοι δημιούργησαν την πόλη Γλαρέντζα, η οποία έκοψε και δικό της νόμισμα, το τορνέζι και ήταν ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια της Μεσογείου. Γνωστή και για τα ιαματικά της λουτρά, εγκαταστάσεις των οποίων σώζονται μέχρι σήμερα..

100

Επιλογές Ηλείας 2020

101

Αρχοντικά των Λεχαινών Παλιά αρχοντικά σπίτια στα Λεχαινά σε ταξιδεύουν σε μια άλλη εποχή και σου προσφέρουν στοιχεία για εκείνο το υπέροχο χθες που βίωσε η πόλη κάποτε. Σπίτια με ιδιαίτερη αισθητική και αρχιτεκτονική σε ένα παρελθόν που μένει επίκαιρο και ικανό να φωτίζει το μέλλον

Αξιοθέατο της πόλης των Λεχαινών αποτελεί το σπίτι του συγγραφέα Ανδρέα Καρκαβίτσα που γεννήθηκε εκεί το 1866. Το έργο του ‘’Λυγερή’’ το 1896 διαδραματίζεται στα Λεχαινά και φανερώνει στοιχεία της ζωής σχετικά με τα ήθη, τα έθιμα, τις συνήθειες και τις παραδόσεις στην επαρχία. Ο Καρκαβίτσας πέθανε τον Οκτώβριο το 1922 και ο τάφος του είναι στη γενέτειρά του τα Λεχαινά.

102

Επιλογές Ηλείας 2020

Λουτρά Υρμίνης Άγνωστο και κατ’ επέκταση ανεξερεύνητο παραμένει το σπήλαιο στα λουτρά της Υρμίνης στη θέση Κουνουπέλι του οποίου οι θεραπευτικές ιδιότητες είναι γνωστές από τα πρόομηρικά χρόνια και η υψομετρική διαφορά του σπηλαίου δεν ξεπερνά το 1,5 μέτρο από την επιφάνεια της θάλασσας. Περνώντας σκυμμένος την είσοδο θα βρεθείς στον πρώτο θάλαμο του σπηλαίου που έχει μήκος 16 μέτρα και πλάκα από 70 εκατοστά στην αρχή μέχρι 4 μέτρα στο τέλος, ενώ το βάθος του νερού είναι από 15 με 30 εκατοστά. Και όλα αυτά στη θέα του Ιονίου πελάγους και του πευκοδάσους Στροφιλιάς.

103

Κοτύχι, ένα σπουδαίος υδροβιότοπος Η λιμνοθάλασσα Κοτυχίου προστατεύεται από τη συνθήκη Ramsar και αποτελεί ένα μωσαϊκό οικοτόπων με σπάνια είδη χλωρίδας και πανίδας και μεγάλη φυσική ομορφιά. Λαβράκια, Κέφαλοι, Τσιπούρες και Χέλια είναι μέρος της ιχθυοπανίδας που συναντάμε. Είναι σημαντικός τόπος ξεκούρασης για πολλά αποδημητικά πουλιά, όπως ερωδιούς, χαλκόκοτες, χελιδόνια, τσαλαπετεινούς, γεράκια, τρυγόνια κ.ά. Με φόντο το νησάκι της Καυκαλίδας που βρίσκεται στο δυτικότερο σημείο της Πελοποννήσου λίγο πιο έξω από την Κυλλήνη. Εντός των ορίων του Δήμου Ανδραβίδας-Κυλλήνης βρίσκονται πολλές και πανέμορφες παραλίες οργανωμένες ή και όχι, που προσφέρουν στον επισκέπτη ώρες δροσιάς και χαλάρωσης με φόντο το Ιόνιο. Ένα πράσινο λιμάνι Το λιμάνι της Κυλλήνης είναι ένα από τα 4 ευρωπαϊκά λιμάνια της Ευρώπης που εφαρμόζει ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα, το οποίο θα επεκταθεί σε όλα. Πρόκειται για το ELEMED που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, μαζί με αυτά του Πειραιά, της Λεμεσού Κύπρου και του Κόπερ της Σλοβενίας και αφορά τις εναλλακτικές λύσεις για τα καύσιμα. Πρόκειται για τη λειτουργία παράκτιας υποδομής ηλεκτρικής σύνδεσης η οποία τροφοδότεί ένα επιβατηγό πλοίο που εξυπηρετεί τα νησιά της Ζακύνθου και της Κεφαλονιάς καλύπτοντας όλες τις ενεργειακές ανάγκες του πλοίου κατά την παραμονή του στο λιμάνι της Κυλλήνης. Το έργο αυτό εντυπωσίασε τους Ισπανούς οι οποίοι τον περασμένο Μάιο ζήτησαν από την τεχνική υπηρεσία του δήμου Ανδραβίδας Κυλλήνης που υλοποίησε το έργο να τους δώσει τα «φώτα» της ώστε να δημιουργηθεί παρόμοιο λιμάνι στη Βαρκελώνη.

106

Επιλογές Ηλείας 2020 Κάστρο Χλεμούτσι Το Χλεμούτσι ήταν τo σημαντικότερο κάστρο του Πριγκιπάτου της Αχαΐας. Χτίστηκε μεταξύ του 1220 και του 1223 κατά την εποχή της Φραγκοκρατίας από το Γοδεφρείδο Β’ Βιλλεαρδουίνο και προστάτευε την Ανδραβίδα, αλλά και το επίνειο της, τη Γλαρέντζα δηλαδή τη σημερινή Κυλλήνη. Βρίσκεται πάνω σε ένα λόφο ύψους περίπου 220 μέτρων, με θέα στο Ιόνιο Πέλαγος, απέναντι από τη Ζάκυνθο. .

107

108

Επιλογές Ηλείας 2020 Φάρος Καυκαλίδας

109

112

Επιλογές Ηλείας 2020

Υδροθεραπευτήριο Κυλλήνης Οι ιαματικές πηγές είχαν εγκαταλειφθεί επί αιώνες και το έτος 1890 άρχισε η αξιοποίηση τους με την παραχώρηση στην εταιρεία ΣΠΑΠ (Σιδηρόδρομος Πειραιώς - Αθηνών - Πελοποννήσου) για πενήντα χρόνια. Τότε ακριβώς κατασκευάστηκε η γραμμή προς τα Λουτρά με αφετηρία τα Καβάσιλα. Η εταιρεία ΣΠΑΠ αξιοποιώντας τα Λουτρά προέβη στην κατασκευή υδροθεραπευτικού με μεγάλη αίθουσα αναμονής, 50 μαρμάρινους λουτήρες, τμήμα εισπνευσοθεραπείας, ωτο-ρινόπλυσης και ψεκασμών του λάρυγγα, ξενοδοχεία, ξενώνες κ.ά. Κατά την διάρκεια της κατοχής και του εμφυλίου, οι εγκαταστάσεις των Λουτρών καταστράφηκαν και της σιδηρ.γραμμής. Το 1951 ανέλαβε την οργάνωση και εκμετάλλευση ο Εθνικός Οργανισμός Τουρισμού με τη δημιουργία υδροθεραπευτηρίου, ξενοδοχείων και camping. Και το 1998 οι τουριστικές εγκαταστάσεις ενοικιάσθηκε από τον Όμιλο Δασκαλαντωνάκη Νικόλαο για 46 έτη όπου χτίστηκαν πολυτελή ξενοδοχεία.

113

Δήμος Πηνειού Ο δήμος Πηνειού προέκυψε με το πρόγραμμα Καλλικράτης το 2011 και από την συνένωση των δήμων Βαρθολομιού, Γαστούνης και Τραγανού και ο πληθυσμός του ανέρχεται σε 21.034 κατοίκους . Έδρα του είναι η Γαστούνη, η πρώτη πρωτεύουσα της Ηλείας. Είναι ένας από τους τρεις δήμους του ηλειακού κάμπου με ιστορία, πολιτιστική κληρονομιά, μαγευτικές παραλίες και εύφορες για καλλιέργεια εκτάσεις.

118

Η Γαστούνη είναι η τρίτη σε πληθυσμό πόλη στην Ηλεία και αποτελεί σημαντικό αγροτικό και εμπορικό κέντρο. Η γύρω περιοχή γνωστή και ως Κάμπος Γαστούνης, φημίζεται για τις πλούσιες καλλιέργειες αμπελιών,ελαιόδενδρων, οπωροφόρων και λαχανικών και παράλληλα στην περιοχή λειτουργούν βιοτεχνίες και βιομηχανίες.

Επιλογές Ηλείας 2020

Επί Φραγκοκρατίας αποτελούσε μέρος του Πριγκιπάτου Αχαΐας, γνωστή με το όνομα La Gastogne, επειδή στην περιοχή εγκαταστάθηκε ένας με το όνομα “Γκαστόν” (Gaston) στον οποίο η πόλη χρωστάει το όνομά της. Στα χρόνια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας ήταν πρωτεύουσα της Ηλείας και κέντρο ανεφοδιασμού το 1821. Είναι άγνωστο πότε ιδρύθηκε ωστόσο τον 6ο με 8ο αιώνα μ.Χ αναφέρεται ότι η περιοχή ήταν σημαντικό κέντρο παραγωγής μεταξιού και γι΄αυτό ευδοκιμούσαν οι μουριές.

Η Γαστούνη του χθες και του σήμερα Το ‘21 σημαντικό ρόλο έπαιξε η οικογένεια Σισίνη, το σπίτι της οποίας διασώζεται και σήμερα και βρίσκεται το γραφείο του δημάρχου Πηνειού και κάποιες υπηρεσίες του δήμου. Η Γαστούνη το 1835 κι ενώ βρίσκεται σε περίοδο ακμής, γίνεται η πρωτεύουσα του δήμου Ηλειαίων, το 1912 γίνεται η έδρα της κοινότητας Γαστούνης έως το 1997 που αυτή καταργείται και προσαρτάται στον δήμο Γαστούνης και γίνεται έδρα του ομώνυμου δήμου μέχρι το 2010. Το 1922 στη Γαστούνη εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες από την Μικρά Ασία και σήμερα 98 χρ. μετά, παραμένουν ενωμένοι και οργανωμένοι, μάλιστα έχουν ιδρύσει το “Σύλλογο Μικρασιατών Γαστούνης «Οι Ίωνες».

119

122

Επιλογές Ηλείας 2020

123

Ναός Παναγίας Καθολικής Από τον 12ο αιώνα μ.Χ δεσπόζει ο Ναός της Παναγίας Καθολικής, κατασκευασμένος κατά την Φραγκοκρατία ο οποίος χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα. Είναι κτισμένος σε βυζαντινό ρυθμό με μικρή Φράγκικη προσθήκη του 14ου αιώνα. Η επιγραφή που έχει βρεθεί αναφέρει έτος κτίσης το 1279.

124

Επιλογές Ηλείας 2020

125

ΑΠΟΔΡΑΣΗ ΣΤΟ ΒΑΡΘΟΛΟΜΙΟ Το Βαρθολομιό είναι κωμόπολη και η τέταρτη μεγαλύτερη πόλη της Ηλείας. Κύρια ενασχόληση αποτελεί η γεωργία, ο τουρισμός, το εμπόρίο και η βιοτεχνία. Διοικητικά ανήκει στο Δήμο Πηνειού, ενώ μέχρι το 2010 ήταν η έδρα του δήμου Βαρθολομιού. Πριν από τη Φραγκοκρατία ονομαζόταν Βαλτοχώρι ή Βατραχοχώρι, εξαιτίας ενός έλους. Στη συνέχεια πήρε το όνομα του φεουδάρχη Βαρθολομαίου Β΄ Γκίζι που εγκαταστάθηκε στην περιοχή, στο μεταξύ υπάρχουν και άλλοι μύθοι γύρω από την ονομασία του.

126

Το Νοέμβριο του 1825 δόθηκε σκληρή μάχη στο Βαρθολομιό στην προσπάθειά τους οι Έλληνες να διακόψουν την πορεία του Ιμπραήμ. Η μάχη έληξε με μεγάλες απώλειες για τους Τούρκους και για πρώτη φορά γιορτάστηκε η επέτειός της το 2001. Σε απόσταση 2 χλμ. από το Βαρθολομιό βρίσκεται η παραλία Θίνες με την τόσο ξεχωριστή πευκόφυτη παραλία, συνέχεια του δάσους της Στροφιλιάς. Πόλος έλξης για Έλληνες και ξένους τουρίστες αποτελεί η παραλία της Γλύφας. Το ηλιοβασίλεμα στο Αρκούδι είναι από τα πιο εντυπωσιακά της Ηλείας, σε έναν γραφικό κολπίσκο με φόντο το Ιόνιο.

Επιλογές Ηλείας 2020

Λαογραφικό μουσείο Αγίας Μαύρας

Το στολίδι του κάμπου Χωρισμένο σε τρεις θεματικές ενότητες άνοιξε τις πύλες του πριν από δύο χρόνια το Λαογραφικό Μουσείο στην Αγία Μαύρα του δήμου Πηνειού. Πρόκειται για ένα παλαιό σπίτι στο εσωτερικό του οποίου ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει παλιά έπιπλα ρούχα, εργαλεία και διάφορα χρηστικά αντικείμενα άλλων εποχών. Επίσης υπάρχουν εκθέματα γύρω από επαγγέλματα του παρελθόντος τα οποία ή καταργήθηκαν ή αντικαταστάθηκαν από μηχανές. Ένα πραγματικά μοναδικός χώρος που μας αφηγείται με τον καλύτερο τρόπο την ιστορία του τόπου.

127

128

Επιλογές Ηλείας 2020

129

Εμπνευστής και δημιουργός του λαογραφικού μουσείου ο πρώην δήμαρχος Τραγανού Γρηγόρης Γιαννακόπουλος με την πολύτιμη βοήθεια συνεργατών και κατοίκων της περιοχής.

130

Επιλογές Ηλείας 2020

131

Ο μακροβιότερος εν ενεργεία δήμαρχος στην Πελοπόννησο

Ανοίξαμε (χωρίς να το γνωρίζει ) το άλμπουμ των αναμνήσεων, για να σας κάνουμε έκπληξη κ.Δήμαρχε ! Από τις εκλογές του 1998, όταν πρωτοεκλεγήκατε..!

136

Επιλογές Ηλείας 2020

Σάκης Μπαλιούκος

«ο Δήμος μου είναι η γη της ελιάς και του πολιτισμού»

Συνέντευξη στη Νάντια Μανιάτη

«25 χρόνια συνεχούς Δημαρχιακής θητείας είναι πολλά και προκαλούν ιδιαίτερη ικανοποίηση όταν ο πολίτης αγκαλιάζει την προσπάθεια που καταβάλεις, όταν συμμερίζεται τους φόβους και τις ανησυχίες σου για το μέλλον της περιοχής. Από την άλλη, συναισθανόμενος την αγάπη και την εκτίμηση που λαμβάνεις, πολλαπλασιάζεις την προσπάθεια και εργάζεσαι ακατάπαυστα. Στις Δημοτικές Αρχές σημαντικό στοιχείο διαδραματίζει η ομοιογένεια της ομάδας»...με τα λόγια αυτά ο Δήμαρχος Ανδρίτσαινας-Kρεστένων κ. Σάκης Μπαλιούκος άρχισε την κουβέντα μας χαρούμενος και λίγο συναισθηματικά φορτισμένος, κάτι που ήταν αναμενόμενο για τον απολογισμό της 25χρονης θητείας του που κάνει μαζί μας, για τους αναγνώστες των Επιλογών Της Ηλείας... Είστε ο μακροβιότερος εν ενεργεία δήμαρχος πού οφείλεται η συνταγή της επιτυχίας ; Δεν τα κατάφερα μόνος μου, ήταν μαζί μου οι Σύμβουλοι, οι Πρόεδροι, οι Πρ. των Νομ. Προσώπων, οι Αντιδήμαρχοι, απλοί άνθρωποι, επαγγελματίες, επιστήμονες,νέοι με φρέσκιες απόψεις που μας

ανανεώνουν το όραμα. Η καλή διαχείριση των οικονομικών, η παρουσία μας τις δύσκολες στιγμές, η επιτυχία στην αναζήτηση προγραμμάτων και η επαφή με το δημότη μας, δημιουργούν συνθήκες αποδοχής και συνεργασίας. Σημαντικότερο όλων είναι η διάθεση για «αυτοαναίρεση» υπέρ των απόψεων του δημότη που αποβάλλει από τη συμπεριφορά μας τον δογματισμό και την αλαζονεία. Το 2023 θα είστε ξανά υποψήφιος; Έχουμε μπροστά μας δύσκολη πορεία, η κρίση πριν, ο ιός τώρα, ο φόβος ότι το φθινόπωρο θα έχουμε νέο κύμα δεν μας αφήνει περιθώρια για προσωπικούς σχεδιασμούς. Είμαι όμως από αυτούς που αναγνωρίζω το δικαίωμα στην κοινωνία να πει την τελική λέξη ποιον θέλει να την εκπροσωπεί, όπως έκανα μέχρι τώρα. Πανέμορφη η περιοχή που διοικείται, με την οποία με συνδέουν ισχυροί δεσμοί λόγω καταγωγής της μητέρας μου. Τί σημαίνει αυτός ο τόπος για εσάς ; Είναι η πατρίδα μου, ο χώρος που γεννήθηκα, που δημιούργησα οικογένεια, ο χώρος που καταξιώθηκα επαγγελματικά. Είναι η γωνιά που έχει κλέψει την καρδιά και την σκέψη μου. Είναι η γη της ελιάς και του πολιτισμού.

137

Φέτος συμπληρώνετε 22 χρόνια δήμαρχος, ποια είναι η πιο χαρούμενη και η πιο δυσάρεστη στιγμή ως τώρα ; Ήταν πορεία μόχθου, αγωνίας και δημιουργίας, πορεία χαράς για μεγάλα και μικρά πράγματα από τις νικηφόρες εκλογικές αναμετρήσεις έως την ένταξη της περιοχής μας σε προγράμματα. Υπήρχαν όμως και στιγμές που δοκιμάστηκε η αντοχή μας, πυρκαγιές 2007 αλλά και τραγικές στιγμές αποχωρισμού με αγαπημένους συνεργάτες και φίλους, τον Αντιδήμαρχο Χρόνη, τους Προέδρους Γιώργο και Σπύρο που είχαμε ξεκινήσει μαζί αυτή την πορεία αλλά την άφησαν στη μέση.

138

Επιλογές Ηλείας 2020

Πέρυσι υδροδοτήσατε τον Επικούριο Απόλλωνα, τον Παρθενώνα της Πελοποννήσου. Σκέφτεστε και κάτι περισσότερο ; Ανακοινώσαμε με καμάρι την υδροδότησή του με αγωγό υψηλής αντοχής,μήκους άνω των 8 χλμ. Μετά από 200 χρόνια ελεύθερου βίου της χώρας μας, το δεύτερο μνημείο της Ελλάδας απέκτησε μια υποδομή που σε άλλες περιοχές θα ήταν αυτονόητη. Ο οδικός άξονας, η σύνδεση με την Αρχ Ολυμπία, ο ηλεκτροφωτισμός του μνημείου είναι στον άμεσο σχεδιασμό του φορέα μας. Για ποιο έργο θέλετε να μείνετε στην ιστορία του δήμου σας ; Οι παρεμβάσεις είναι πολλές και έχουν αφήσει αποτυπώματα σε όλο το δήμο. Η κατασκευή των διυλιστηρίων νερού με μονάδες αποσκλήρυνσης, η κατασκευή των συστημάτων επεξεργασίας, τα δίκτυα αποχέτευσης, η δημιουργία του Κέντρου Περ. Εκπαίδευσης, η δημιουργία του Ειδικού Σχολείου, τα αντιπλημμυρικά έργα του Αλφειού, ο οδικός άξονας Κρέστενα– Ανδρίτσαινα, είναι μερικές από τις πολλές παρεμβάσεις που άλλαξαν τη φυσιογνωμία του Δήμου μας. Κάτι τελευταίο, ο χώρος της πολιτικής μπορεί να είναι έντιμος ; Το πολιτικό σύστημα έχει δεχθεί αρκετές φορές σκληρή κριτική, άλλοτε δίκαια άλλοτε άδικα. Σίγουρα μπορεί ν α υπάρξει περιβάλλον εντιμότητας και έχουμε παραδείγματα έντιμης διαχείρισης και εκπροσώπους που τιμούν την εντολή του πολίτη. Δεν θα αναφερθώ στους σημερινούς αιρετούς, αλλά σε πρόσωπα που υπηρέτησαν στο παρελθόν, αλήθεια ποιος έχει να προσάψει κάτι στην διαχείριση του αείμνηστου Παναγιώτη Αθανασόπουλου, του Μάκη Παρασκευόπουλου, του Θύμιου Κοτζιά και του Αλέξη Καστρινού; Υπάρχουν, λοιπόν, έντιμες Αρχές και αποτελούν την κορωνίδα της κοινωνίας μας, που δίνουν αγώνα καθημερινά να μην είναι ζητούμενο η εντιμότητα στην πολιτική αλλά αυτονόητη υποχρέωσή μας.

139

Δήμος Ανδρίτσαινας-Κρεστένων

140

Επιλογές Ηλείας 2020

Ο δήμος Ανδρίτσαινας-Κρεστένων συστάθηκε από την συνένωση των δήμων Αλιφείρας, Σκιλλούντος και Ανδριτσαίνης. Έδρα του δήμου είναι τα Κρέστενα και ιστορική έδρα η Ανδρίτσαινα και με συνολικό πληθυσμό 14.109 κάτ. σύμφωνα με την απογραφή του 2011.

141

Αλίφειρα, η αρχαία πόλη

Σκιλλουντία, μια πολή με ιστορία

Η Αλιφείρα πήρε το όνομά της από τον Αλιφήρο γιο του Λυκάονα. Το 224 π.Χ. δόθηκε από τον Λυδιάδη τύραννο της Μεγαλόπολης στους Ηλείους. Το 219 π.Χ. την καταλαμβάνει ο Φίλιππος Ε΄ και τότε έκοψε και δικό της νόμισμα. Οι πρώτες ανασκαφές έγιναν το 1932 και έχουν έρθει στο φως το ιερό της Αθηνάς και του Ασκληπιού, η αρχαία ακρόπολη, το αρχαίο νεκροταφείο, το τείχος και μέρη κτιρίων.

Σκιλλουντία, το όνομά της προέρχεται από το φυτό σκίλλα που ευδοκιμεί στην περιοχή. Κοντά στη Σκιλλουντία βρισκόταν το Τυπαίο όρος και η Ιερή άλτη από όπου οι γυναίκες παρακολουθούσαν τους αρχαίους ολυμπιακούς αγώνες αφού δεν επιτρεπόταν να πάνε πιο κοντά. Η θέση της αρχαίας πόλης βρίσκεται στην τοποθεσία Προφήτης Ηλίας Μακρισίων και από τις ανασκαφές έχουν βρεθεί ερείπια του ναού της Αθηνάς, το νεκροταφείο και ερείπια κτιρίων.

142

Επιλογές Ηλείας 2020

Η Ανδρίτσαινα, η πέτρινη πόλη Είναι χτισμένη στη δυτική πλευρά του Λυκαίου όρους, αναπτύχθηκε στη Φραγκοκρατία και διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στα Ορλωφικά όσο και την Επανάσταση. Το 1826 καταστράφηκε από τον Ιμπραήμ. Μέχρι και το 2010 ήταν δήμος ενώ σήμερα αποτελεί την ιστορική έδρα του Δήμου Ανδρίτσαινας - Κρεστένων. Η πέτρινη πόλη... Βρύσες, πηγές, πλακόστρωτα, ξενώνες και διώροφες κυρίως οικίες και κεραμοσκεπές συνθέτουν τη γενική εικόνα της ιστορικής και τόσο ξεχωριστής Ανδρίτσαινας. Πέτρινα σπίτια με μικρά μπαλκόνια και αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες που κατασκευάστηκαν πολλές δεκαετίες πριν και παραμένουν μακριά από κάθε νέα τεχνοτροπία. Το ισόγειο τμήμα των περισσότερων χρησιμοποιείται είτε ως επαγγελματικός είτε ως αποθηκευτικός χώρος, ανάλογα με τη θέση που βρίσκεται. Η γραφική της πλατεία είναι σκεπασμένη με πλατάνια και εκεί βρίσκεται η “Τρανή Βρύση”, πρόκειται για την αρχαιότερη κρήνη της Πελοποννήσου και είναι χτισμένη το 1724, το κτίσμα δηλαδή για τη συλλογή και τη διανομή του νερού.

143

Επικούριος Απόλλωνας, ο Παρθενώνας της Πελοποννήσου Σε υψόμετρο 1.130 μ. στο κέντρο της Πελοποννήσου, στο σημείο που αγκαλιάζονται τα βουνά της Ηλεία, της Αρκαδίας και Μεσσηνίας και μόλις 14 χλμ. από την Ανδρίτσαινα στέκεται επιβλητικός από το δεύτερο μισό του 5ου αιώνα π.Χ. ο ναός του Επικουρίου Απόλλωνα. Είναι το πρώτο στην Ελλάδα που ανακηρύχθηκε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO το 1986. Τμήμα της ζωφόρου του ναού αποσπάστηκε το 1814 και εκτίθεται στο Βρετανικό Μουσείο. Αν και ο ναός χαρακτηρίζεται δωρικού ρυθμού εμπεριέχει στοιχεία ιωνικου και κορινθιακού ρυθμού. Σημειώνεται ότι η σωστή ορθογραφία της λέξης “επικούριος” είναι με “ι” καθώς προέρχεται από το ρήμα -επικουρώ (συνδράμω, βοηθώ) καθώς ο Απόλ λωνας είχε επικουρήσει την περιοχή.

144

Άη Γιάννης Μακρισίων, ένα διεθνούς φήμης γεγονός... Το 30ο ραντεβού θα είναι για τους απανταχού απόδημους το φετινό, εάν τελικά πραγματοποιηθεί, που λόγω covid19 η κατάσταση για τέτοιου είδους εκδηλώσεις δεν έχει οριστικοποιηθεί μέχρι αυτή τη στιγμή που γράφαμε αυτές τις γραμμές, όπως άλλωστε συμβαίνει και με τις μεγάλες διοργανώσεις του φετινού καλοκαιριού που συγκεντρώνουν μεγάλη μερίδα κοινού. Ανεξάρτητα λοιπόν με το αν λάβει χώρα, εμείς οφείλουμε να αναφέρουμε το εξαιρετικό αυτό γεγονός που δεν είναι μόνο η συγκέντρωση των καλλιτεχνικών ονομάτων του στην Ολυμπιακή Γη της Ηλείας, αλλά η ένωση όλων των Ελλήνων που ζήτησαν την προηγούμενες δεκαετίες ένα καλύτερο αύριο, ως μετανάστες σε χώρες του εξωτερικού. Εμπνευστής και δημιουργός ο μοναδικός Γιάννης Τζουανόπουλος και όλα αυτά στο μαγευτικό τοπίο του Άη Γιάννη Μακρισίων...

Επιλογές Ηλείας 2020

145

146

Επιλογές Ηλείας 2020

Κρουνοί, ένα χωριό από το χθες... Οι Κρουνοί ή αλλιώς Ρίσοβο, ένα χωριό στο οποίο ο χρόνος σταμάτησε στις 4 Απριλίου 1965 μετά τον καταστροφικό σεισμό που έγινε στη γειτονική Αρκαδία και επλήγη και η περιοχή της Ηλείας. Κτήρια με ιστορία και αναμνήσεις που αποτυπώνουν με ακρίβεια τις συνήθειες και τον τρόποζωής που διεκόπη τόσο βίαια εκείνο το ξημέρωμα... Φανάρι ή Αρδίτσα Ένα από τα αρχαιότερα χωριά της Πελοποννήσου και της Ελλάδας γενικότερα, η αρχική του ονομασία ήταν Αρδίτσα από το ρήμα αρδεύω επειδή υπήρχαν νερά που άρδευαν τις καλλιέργειες. Το Φανάρι ιστορικά αναφέρεται από το 1354. Τα χρόνια της Επανάστασης διαδραμάτισε σπουδαίο ρόλο. Στο Φ.Ε.Κ 262Α της 31ης Αυγούστου 1912, το Φανάρι αναγνωρίζεται επίσημα ως κοινότητα,

Κυπαρισσιακός Κόλπος

147

148

Επιλογές Ηλείας 2020

Ι.Μ Σεπετού 8 αιώνες ιστορίας Ιστορική και επιβλητική στέκεται στο βράχο η Ιερά Μονή Κοιμήσεως Της Θεοτόκου κτισμένη από το 12 αι. μ.Χ ακριβώς επάνω από το φαράγγι του Τρίτωνα, παραπόταμος του Αλφειού ποταμού. Για το όνομα της μονής υπάρχουν δύο θεωρίες. Η πρώτη από το ‘’σεπτός’’ που σημαίνει άξιος σεβασμού, σεβαστός, ιερός, η οποία είναι και η επικρατέστερη και η άλλη άποψη ότι προέρχεται από το ‘’sopot’’ που σημαίνει καταρράκτης στα σλαβικά. Πόλο έλξης αποτελεί η παραλία Σαμικού που ανήκει στο δήμο. Πιο ήσυχη και με θέα το Ιόνιο η παρθένα παραλία στις Ράχες σε ταξιδεύει και σε παρασύρει στα μαγευτικά νερά του Κυπαρισσιακού.

149

150

Επιλογές Ηλείας 2020 Παραλία Ραχών

151

118

δοβ

Δήμος Αρχαίας Ολυμπίας Ο Δήμος Αρχαίας Ολυμπίας δημιουργήθηκε με τη συνένωση των «καποδιστριακών» δήμων Αρχαίας Ολυμπίας, Λασιώνος, Λάμπειας και Φολόης και σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ανέρχεται στους 13.409 κατοίκους και έδρα του δήμου ορίστηκε η Αρχαία Ολυμπία.

154

Επιλογές Ηλείας 2020

Δ.Ο.Α H Διεθνής Oλυμπιακή Aκαδημία βρίσκεται λίγα μέτρα από την Iερή Άλτη στην Aρχαία Oλυμπία. Oι εγκαταστάσεις είναι χτισμένες σε μία καταπράσινη και λοφώδη έκταση 400 περίπου στρεμμάτων και περιλαμβάνουν το Συνεδριακό Κέντρο (1800 μ2) διαμορφωμένο σε 3 επίπεδα με Αθλητικές & επιπρόσθετες εγκαταστάσεις. Ο εξωτερικός χώρος λειτουργεί επίσης ως μουσείο γλυπτών. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας 2004 τα αγωνίσματα της σφαιροβολίας έλαβαν χώρα στο αρχαίο στάδιο της Ολυμπίας το οποίο φιλοξένησε αθλητικό διαγωνισμό για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία. Οι εγκαταστάσεις στην Αρχαία Ολυμπία λειτούργησαν ως μικρό Ολυμπιακό Χωριό, παρέχοντας διαμονή και κατάλληλο χώρο για προπόνηση για τους σφαι-

ροβόλους. Στις εγκαταστάσεις στην Αρχαία Ολυμπία βρίσκεται επίσης η συμβολική έδρα του Διεθνούς Κέντρου Ολυμπιακής Εκεχειρίας. Ο Κρόνιος λόφος είναι μικρός λόφος γνωστός από την αρχαιότητα και βρίσκεται στην αρχαία Ολυμπία. Δημιουργήθηκε από ιζήματα ποταμών και δεν έχει συμπαγή πετρώματα. Ήταν πλούσιος σε βλάστηση και δέντρα αλλά γνώρισε πολλές καταστροφές από πυρκαγιές του 1821 από τον Ιμπραήμ και τελευταία φορά στις φωτιές του 2007. Εξαιτίας των καταστροφών αυτών της βλάστησής του, το ύψος του σήμερα είναι 113,9 μέτρα ενώ το 1880 ήταν 122,6 μέτρα. Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία το όνομά του το έδωσε ο Ηρακλής προς τιμήν του θεού Κρόνου και στην κορυφή του οι ιερείς έκαναν θυσίες στον Κρόνο

155

Μνημείο Pierre de Coubertin Ο Pierre de Coubertin, Γάλλος Παιδαγωγός και Ιστορικός, είναι ο ιδρυτής της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής και θεωρείται ο πατέρας των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων γιατί είναι ο άνθρωπος που συνέλαβε την ιδέα των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων. Ο Πιερ ντε Κουμπερτέν πέθανε στη Γενεύη της Ελβετίας το Σεπτέμβριο 1937, σε ηλικία 74 ετών και με επιθυμία του η καρδιά του τοποθετήθηκε σε αναμνηστική στήλη σε χώρο της Διεθνούς Ολυμπιακής Ακαδημίας στην Αρχαία Ολυμπία.

156

Επιλογές Ηλείας 2020

157

Αγορά Ολυμπίας Με τα καλύτερα ξενοδοχεία και τουριστικά είδη από ντόπια ποιοτικά προιόντα, μέχρι souvenirs υποδέχεται όλο το χρόνο η βασίλισσα ‘’Ολυμπία’’ τους Έλληνες και ξένους τουρίστες επιβεβαιώνοντας με τη μοναδικότητά της, ότι οι Θεοί ήξεραν γιατί την είχαν επιλέξει.

Μοναδικό στα Βαλκάνια δάσος Φολόης «Υψίκορμος Δρύς» είναι το δέντρο που καλύπτει μια έκταση 42 χιλιάδων στρεμμάτων στη Φολόη. Πρόκειται για ένα αυτοφυές δάσος που πήρε το όνομά του από την μυθολογία και τον βασιλιά των Κενταύρων Φόλο, φίλο του Ηρακλή. Το δρυοδάσος, βρίσκεται στην ορεινή Ηλεία στα σύνορα Αρκαδίας και Αχαΐας στους πρόποδες του Ερυμάνθου. Μεταξύ των ειδών που επιτρέπονται για κυνήγι ο λαγός, η ορεινή πέρδικα, τα αγριογούρουνα, φάσες, μπεκάτσες, τρυγόνια κ.ά. Συναντάμε έντομα και ερπετά όπως οχιές, αστρίτες, δεντρογαλιές, αστριτοχές, σαΐτες, σαύρες, γαϊδουρομουστέλες κ.ά

158

Επιλογές Ηλείας 2020

159

160

Επιλογές Ηλείας 2020

199 χρόνια από τη μάχη στο Πούσι Την ιστορική αυτή μάχη του Ιουνίου του 1821, που άνοιξε το δρόμο για τις νίκες των Ελλήνων κατά των Τούρκων.Ένα γεγονός που τιμάται κάθε χρόνο και προσελκύει τις θρησκευτικές , τις πολιτικές και διοικητικές αρχές του τόπου καθώς και πολλούς κατοικους από την ευρύτερη περιοχή της Ηλείας

161

162

Επιλογές Ηλείας 2020

163

164

Επιλογές Ηλείας 2020

Στη Νεραιδοχώρα της Ηλείας... Σχεδόν 42χλμ βορειοανατολικά από τον Πύργο φτάνεις στη Νεµούτα κοντά στα σύνορα µε την Αχαΐα και την Αρκαδία. Είναι ένα χωριό χτισμένο σε υψόμετρο 560 µ. πλάι στον ποταμό Ερύµανθο βγαλμένο από παραμύθι. Η περιοχή δεν έχει ιδιαίτερη τουριστική προβολή, συνεπώς λίγοι γνωρίζουν την ύπαρξη των καταρρακτών στη Νεμούτα και ελάχιστοι τους έχουν επισκεφθεί.Ένα καταπράσινο, παραδεισένιο τοπίο με έντονο στοιχείο του υγρού στοιχείου με μοναδικούς ήχους της φύσης και του νερού. Εκτός από τους καταρράκτες και το πανέμορφο γενικά τοπίο, ξεχωριστό δέος προκαλεί το εκκλησάκι του Ι.Ν. Κοιμήσεως Της Θεοτόκου.

165

Δήμος Ζαχάρως-Φιγαλείας Ο Δήμος Ζαχάρως-Φιγαλείας συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης από την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Ζαχάρως και Φιγαλείας. Έδρα του ορίστηκε η Ζαχάρω και έχει συνολικό πληθυσμό 8.953 κατ .

168

Επιλογές Ηλείας 2020

169

170

Επιλογές Ηλείας 2020

Στην καρδιά του Κυπαρισσιακού, προβάλλει η Ζαχάρω Το 1881 η Ζαχάρω, ανακηρύχθηκε επίσημα σε κοινότητα, λέγεται ότι πήρε το όνομά της από ένα χάνι που υπήρχε στην περιοχή, στο οποίο διανυκτέρευαν οι ταξιδιώτες.Το λειτουργούσε μία γυναίκα που την έλεγαν Ζαχαρούλα, από την οποία πήρε το όνομα η περιοχή. Ήταν αρκετά αραιοκατοικημένη και σταδιακά εγκαταστάθηκαν κάτοικοι από τις ορεινές περιοχές. Φημίζεται για τις παραλίες της, τη Λίμνη Καϊάφα και τα Ιαματικά Λουτρά Καϊάφα. Βρέχεται από τον Κυπαρισσιακό Κόλπο, είναι βασική λουτρόπολη της Ηλείας και με τεράστιες προοπτικές ανάπτυξης.

171

Φιγαλεία μια πόλη με ιστορία αιώνων Η πόλη ιδρύθηκε τους προϊστορικούς χρόνους από τον Φίγαλο γιό του Λυκάωνα. Η κοινότητα Παύλιτζας του νομού Μεσσηνίας συστάθηκε στις 31 Αυγούστου 1912 με την απόσπαση του οικισμού από το δήμο Φιγαλείας Ηλείας. Ο οικισμός Παύλιτζα μετονομάστηκε σε Φυγαλία στις 22 Δεκεμβρίου 1927 και από το 1939 ανήκει ξανα στο νομό Ηλείας. Το 1940 το όνομα Φυγαλία διορθώθηκε σε Φιγαλεία. Από το 1997 ήταν η έδρα του δήμου Φιγαλείας και από το 2011 αποτέλεσε Καλλικρατικό δήμο με τη Ζαχάρω. Το 659 π.Χ. η πόλη κυριεύτηκε από τους Σπαρτιάτες. Το 421 π.Χ. η Φιγαλεία κατελήφθη από τους Αιτωλούς. Το 219 π.Χ. παραδόθηκε στο Φίλιππο τον Ε’ της Μακεδονίας. Για την Φιγαλεία ομιλεί ο Όμηρος στην Ιλιάδα και στην Οδύσσεια. Ο Σοφοκλής στον Οιδίποδα επί Κολωνώ κ.ά. Σπουδαία ευρήματα στη Φιγαλεία από τις ανασκαφές του 1996. Πριν από 24 χρόνια η αρχαιολόγος Ξένη Αραπογιάννη και η ομάδα της, έφεραν στο φως το ιερό της Αθηνάς και του Διός Σωτήρος στο ύψωμα “Κουρδουμπούλι” Φιγαλείας. Ο ναός αποτελείται από πρόναο και σηκό. Από το εσωτερικό του ναού προήλθε μεγάλος αριθμός τμημάτων επιγραφών, που μαρτυρούν ότι το ιερό είχε και σημαντική πολιτική σημασία για την πόλη των Φιγαλειέων. Βόρεια του ναού αποκαλύφθηκαν τα λείψανα μεσοελλαδικού και υστεροελλαδικού οικισμού. Τα νομίσματα που έχουν βρεθεί μαρτυρούν ότι υπήρχε λατρεία της Υγείας, του Ασκληπιού, της Αφροδίτης και της Νέδας ή Τύχης.

172

Επιλογές Ηλείας 2020

Λίμνη Καϊάφα, από τον 6ο αιώνα. Η Λίμνη Καϊάφα που βρίσκεται δίπλα στην Θάλασσα πιστεύεται ότι δημιουργήθηκε το 6ο αιώνα μ.Χ ύστερα από μεγάλο σεισμό. Έχει ιαματικά νερά και είναι γνωστή και για τη διεξαγωγή αγώνων θαλασσίου σκι. Έχει μήκος 3 χιλιόμετρα, βάθος 2 μέτρα και η έκτασή της καλύπτει επιφάνεια 1500 στρεμμάτων. Στη λίμνη Καϊάφα υπάρχει και το νησάκι της Αγίας Αικατερίνης και είναι αυτό που φιλοξενούσε κάποτε την παλαιά λουτρόπολη. Η χλωρίδα της λίμνης περιλαμβάνει καλάμια και αποτελεί χώρο αναπαραγωγής για τις χελώνες καρέτα καρέτα. Στην πανίδα περιλαμβάνονται νερόφιδα, μεσογειακές χελώνες, γραμμωτές νεροχελώνες, στικτές νεροχελώνες κ.α. Ιαματικά λουτρά Καϊάφα, μια ιστορία 113 χρόνων Τα ιαματικά λουτρά Καϊάφα αναβλύζουν σε σπήλαιο, στους πρόποδες του όρους Λαπίθα, και στην Αρχαιότητα ήταν αφιερωμένα στις Ανιγρίδες Νύμφες. Τα λουτρά Καϊάφα άρχισαν να λειτουργούν το 1907, όταν ολοκληρώθηκε και η σιδηροδρομική σύνδεση με την Πάτρα και μπορούσε να μετακινηθεί πιο εύκολα ο κόσμος. Το νερό είναι υδροχλωρο-νατριούχο με μεγάλη ποσότητα ελεύθερου υδρόθειου και αναβλύζει σε θερμοκρασία 32-35 βαθμών Κελσίου στο μεγάλο σπήλαιο και σε 29-34 βαθμών Κελσίου στο μικρό σπήλαιο. Είναι κατάλληλο για την αντιμετώπιση μυοσκελετικών και ρευματικών παθήσεων, γυναικολογικών και δερματικών περιπτώσεων.

173

Η Σμέρνα το “μπαλκόνι του Δήμου Ζαχάρως” Η Σμέρνα είναι ορεινό χωριό του δήμου Ζαχάρως, χτισμένη στο όρος Λαπίθα σε υψόμετρο 650μ. Στις 7 Σεπτεμβρίου 1825 πυρπολήθηκε από τον Ιμπραήμ. Το σημαντικότερο αξιοθέατό της είναι ο Ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου που βρίσκεται ριζωμένος στα βράχια με θέα που σε καθηλώνει.

Τα απομεινάρια του δωρικού Ναού της Δήμητρας στο Λέπρεο Το αρχαίο Λέπρεο ήταν χτισμένο στο όρος Μίνθη, σε σημείο από όπου έλεγχε τους δρόμους που συνέδεαν την Ηλεία, τη Μεσσηνία και την Αρκαδία. Είχε στρατηγική θέση και διαδραμάτισε ηγετικό ρόλο. Το 196 π.Χ. το Λέπρεο μαζί με τις άλλες τριφυλιακές πόλεις εντάσσεται στην Αχαϊκή Συμπολιτεία, ενώ το 146 π.Χ. οι Ρωμαίοι το προσαρτούν και πάλι στην Ηλεία. Σήμερα οι επισκέπτες μπορούν να διακρίνουν την κάτοψη του ναού της Δήμητρας, δωρικού ρυθμού που ανάγεται στους κλασικούς χρόνους καθώς και τμήμα της κλασικής και ελληνιστικής ακρόπολης.

174

Επιλογές Ηλείας 2020

175

Ο παραδοσιακός οικισμός Ταξιάρχες Μοφκίτσα ή Ταξιάρχες είναι ένα μικρό ορεινό χωριό, που ποτέ δεν έπαψε να κατοικείται από τα αρχαία χρόνια έως σήμερα. Γύρω στο 746 μ.Χ κατοικήθηκε από τους Σλάβους και στα χρόνια της Φραγκοκρατίας άνηκε στη Βαρονία Αρκαδίας που υπαγόταν στο πριγκιπάτο της Αχαΐας και το 1460 υποδουλώθηκε στον Μωάμεθ τον Πορθητή. Σήμερα έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός, τα πέτρινα ετοιμόρροπα σπίτια αναπαλαιώθηκαν και η περιοχή έχει αλλάξει αέρα, διατηρώντας τα στοιχεία του χθες. Ι.Ν Αγίων Ταξιαρχών από το 13 αιώνα Στον χαρακτηρισμένο παραδοσιακό οικισμό Ταξιάρχες του δήμου Ζαχάρως-Φιγαλείας, βρίσκεται η εκκλησία των Παμμεγίστων Ταξιαρχών. Πρόκειται για ένα εκπληκτικό βυζαντινό μνημείο. Κατόπιν ερευνών των συντηρητών της Εφορείας Αρχαιοτήτων διαπιστώθηκε ότι ο ναός των Ταξιαρχών δεν διατηρεί τοιχογραφικό διάκοσμο. Είναι αμιγώς πετρόχτιστος και χτίστηκε στα τέλη του 13ου αιώνα με αρχές του 14ου αιώνα.

176

Επιλογές Ηλείας 2020

Η Νέδα είναι το θηλυκό ποτάμι της Πελοποννήσου Αποτελεί φυσικό σύνορο των νομών Ηλείας και Μεσσηνίας, πηγάζει από το όρος Λύκαιο και εκβάλλει στο Ιόνιο πέλαγος, μεταξύ της Ζαχάρως και της Κυπαρισσίας. Κατά μήκος της πορείας του δημιουργούνται καταρράκτες με το μεγαλύτερο να βρίσκεται κοντά στην Φιγαλεία, το ύψος του οποίου είναι περίπου 50 μέτρα. Το όνομά της προέρχεται από τη Νέδα, τη νύμφη της Αρκαδίας, κόρη του Ωκεανού, στην οποία εμπιστεύτηκε η Ρέα τον γιό της Δία προκειμένου να τον γλυτώσει από τον Κρόνο που έτρωγε τα παιδιά του.

Ι.Ν.Κοιμήσεως της Θεοτόκου στη Νέδα Το τοπίο στη Νέδα είναι μοναδικό. Οι ήχοι από τους καταρράκτες και τα πουλιά του δάσους σε ταξιδεύουν προσφέροντας μαγεία και ηρεμία. Μετά το πέτρινο γεφύρι ακολουθεί το μονοπάτι που οδηγεί στην καρδιά του φαραγγιού. Πανύψηλα δέντρα συνθέτουν το σκηνικό χαρίζοντας σκια στον επισκέπτη και το εκκλησάκι του Ι. Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου που ξεπροβάλλει, προσφέρει ξεχωριστό δέος στον επισκέπτη..

177

178

Επιλογές Ηλείας 2020 Φιγαλεία

179

Οίνος ευφραίνει καρδίαν ανθρώπου

Το κρασί είναι εμφιαλωμένη ποίηση. Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον

Ως μητέρα του κρασιού λογίζεται η άμπελος, αυτή που τρέφει και δημιουργεί το χυμό της το γνωστό μας μούστο, ή αλλιώς γλεύκος (το). Ο καρπός της αμπέλου περιέχει νερό, σάκχαρα και αλλά 200 πολύτιμα συστατικά και με τη βοήθεια της αλκοολικής ζύμωσης (C6H120642C2H5ΟΗ+2CO2) παράγεται το κρασί που φτάνει στο ποτήρι μας. Η αρχαιότερη νομοθεσία για το κρασί γράφτηκε το 1700 π.Χ. από τον Βαβυλώνιο Βασιλιά Χαμουραμπί. Η Ηλεία είναι μια σπουδαία περιοχή παραγωγής κρασιού και τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικές επενδύσεις στην οινοποιεία με αυτόχθονες

182

καλλιέργειες αμπελιών και ποικιλίες που εμπλουτίζονται.. Οι κλιματικές συνθήκες με την υγρασία και την έντονη ηλιοφάνεια καθώς και τα εύφορα εδάφη προσφέρουν ξεχωριστά χαρακτηριστικά στα αμπέλια που συναντάμε διάσπαρτα στις εύφορες πεδιάδες της Ηλειακής γης, είτε στις πλαγιές των βουνών ή ακόμη και παραλιακά και αντικριστά στο Ιόνιο ... Οι Επιλογές σας παρουσιάζουν γευστικές και αρωματικές προτάσεις από Οινοποιεία της Ηλείας για το καλοκαίρι του ‘20. Και αφού τα δοκιμάσαμε, σας τα προτείνουμε...

Επιλογές Ηλείας 2020

Το Κτήμα ΟΛΥΜΠΙΑ ΓΗ παράγει αυτό το υπέροχο καλοκαιρινό κρασί από την ποικιλία Μαλαγουζιά. Χρώμα χρυσοκίτρινο, με διακριτικό άρωμα μπουκέτου λευκών λουλουδιών και κίτρου. Στόμα πλούσιο και ισορροπημένο, με έντονη γεύση λευκόσαρκων φρούτων να έχουν κεντρικό ρόλο, ήπια οξύτητα και μακρά δροσερή επίγευση. Συνδυάζεται τέλεια με θαλασσινά και κρέατα αλλά είναι και ιδανικό για παραδοσιακά λαδερά φαγητά.

«MALAGOUSIA 2019, από το Κτήμα ΟΛΥΜΠΙΑ ΓΗ»

Προτείνουμε να δοκιμάσετε τη σπάνια ποικιλία Τινακτορώγος όπου το ίδιο το κλήμα αποφασίζει ποιες ρώγες θέλει να κρατήσει και ποιες να τινάξει και αναφέρεται στην αρχ. ελληνική γραμματεία και τα ομηρικά έπη. Το καλλιεργούμε και το εμφιαλώνουμε αποκλειστικά ακολουθώντας την παράδοση. Οι γευστικές νότες ανθών λεμονιάς και εξωτικών φρούτων και η ανάλαφρη οξύτητα που διαθέτει ταιριάζει υπέροχα με φρέσκα ψάρια,φρούτα και λευκά τυριά, είναι ιδανικό σε θερμοκρασία 6 βαθμών.

«ABELON, από το Κτήμα Μπριντζίκη»

Σε μια ιδιαίτερη περίοδο σαν αυτή που διανύουμε, όλοι μαζί ενώνουμε τις δυνάμεις μας για να βοηθήσουμε τον τόπο μας. Εμείς στο Κτήμα Μερκούρη σας προτείνουμε λόγω εποχής τα ιδιαίτερα λευκα κρασιά μας με κορυφαία επιλογή το “ΦΟΛΟΗ”, ένα Blend ορεινού ροδίτη και Viognier με ιδιαίτερη ισορροπία και αρωματικό δυναμικό που είναι ιδανικό να συνοδεύσει όλα τα καλοκαιρινά εδέσματα όπως θαλασσινά πιάτα, λευκά κρέατα και τυριά Ένα κρασί που ομορφαίνει τις ιδιαίτερες στιγμές μας. «Φολόη, από το Κτήμα Μερκούρη»

183

Ποικιλίες Ασύρτικο σε αναλογία 40%-Ροδίτης, 30%-Μοσχάτο, 30% Αρώματα εσπεριδοειδών φρέσκων τροπικών φρούτων και λεμονανθών. Δροσερό και ευχάριστα νευρικό στο στόμα με όμορφη λεμονάτη επίγευση. Ιδανική θερμοκρασία 8-10c Θα ήταν ευχάριστο ως aperitif με ποικιλία τυριών και με λευκά κρεατικα με λεμονάτο χαρακτήρα συνοδεύοντας με ψητά λαχανικά. «Λευκός ξηρός οίνος από το Κτήμα Μαρκογιάννη»

Γι’ αυτό το καλοκαίρι το οινοποιείο Σκούτα, προτείνει την Ψηλή Ράχη, έναν λευκό ξηρό οίνο με ζωηρό λαμπερό χρυσοκίτρινο χρώμα με έντονες πρασινωπές ανταύγειες. Ένα κρασί κομψό, με νότες λουλουδιού και φρουτένιο με δροσερή επίγευση. Ένα κρασί που συνοδεύεται ευχάριστα με καλοκαιρινές γεύσεις δίνοντας ξεχωριστή νότα δροσιάς.

«Ψηλή Ράχη, από το οινοποιείο Σκούτα»

Πλούσιο και αρωματικά πολύπλοκο λευκό κρασί με έμφαση στα τροπικά φρούτα, τα λουλούδια και τις φυτικές νότες, χάρη στην εξαιρετική πρώτη ύλη του, αλλά και στην περίτεχνη οινοποίησή του. Είναι χαρακτηριστικό για τα αισθησιακά φρουτώδη αρώματα και την τέλεια τραγανή του οξύτητα. Συνοδεύει σαλάτες, ζυμαρικά με λευκή σάλτσα,οστρακοειδή, θαλασσινά, ριζότο λαχανικών, γαρίδες, λαυράκι με φινόκιο, τσιπούρα στη σχάρα, λευκά κρέατα και τυριά κ,ά «ROUBINI SAUVIGNON BLANC από το οινοποιείο Σταγκουράκη»

184

Επιλογές Ηλείας 2020

Το Ασύρτικο του Κτήματος Σταυρόπουλου εκφράζει το πολυδυναμικό χαρακτήρα μιας από τις κορυφαίες ελληνικές λευκές ποικιλίες που καλλιεργείται στις εκβολές του Πηνειού. Το όνομά του Λίνον, το τραγούδι του τρύγου στον Όμηρο. Οίνος ξηρός, με όγκο και μακρά επίγευση στο στόμα, υψηλή οξύτητα με αρώματα εσπεριδοειδών αλλά και νότες ροδάκινου. Σερβίρεται στους 8-10°C και συνδυάζεται με θαλασσινά, οστρακοειδή, ζυμαρικά με λευκές σάλτσες, λιπαρά τυριά κ.ά.

«Λίνον, από το Κτήμα Σταυρόπουλου»

Από τη γκρι ποικιλιακή σύνθεση γλευκοποιείται ο κλώνος Μαυροφίλερο, που βιβλιογραφικά τουλάχιστον, έδινε λευκούς οίνους και εδώ, με κρυοεκχύλιση 20 ωρών, δίνει ερυθρωπό. Μοναδικά χαρακτηριστικά του το λαμπερό ερυθρωπό χρώμα και τα ξεχωριστά αρώματα των κόκκινων φρούτων και εσπεριδοειδών. Η γεύση του είναι φρουτώδης, με έντονη φρεσκάδα λόγω οξύτητας και πολύπλοκη επίγευση.

«ΦΟΙΝΙΚΑΣ ΡΟΖΕ από το Κτήμα Δρούβα»

Ο μελωδός οίνος, είναι ένα πλούσιο αρωματικά Sauvignon Blanc από εξαιρετικούς αμπελώνες με αρώματα τροπικών φρούτων και κίτρου, σερβίρεται στους 8 – 10 o C . Το οινοποιείο μας σας προτείνει αυτό το βραβευμένο λευκό ξηρό κρασί το οποίο συνδυάζεται άψογα με θαλασσινά και ελαφρά καλοκαιρινά πιάτα ..

«ΜΕΛΩΔΟΣ / SAUVIGNON BLANC από το Κτήμα Κωνσταντινόπουλου»

185