BNR33

Restaurantspecial: ontdek je plekje

Fix je eigen fiets

NEEM GRATIS MEE

LEES EN GEEF DOOR

MAKELAARS

SCAN MIJ

Volg en like ons b.bloemendaal b-magazine.nl bee-media.nl

Bijzonder

#33 is om meerdere redenen een bijzondere uitgave van B.Magazine. Om te beginnen is 33 een betekenisvol getal, dat in veel religies en spirituele tradities staat voor innerlijke groei, verlichting, transformatie en wijsheid (op onze website lees je meer hierover). Hoe goed past het thema ‘Kunst’ hierbij! Want kunst – zo lees je in deze B. – zet je aan het denken, vergroot je inlevingsvermogen en werpt nieuw licht op de werkelijkheid die je denkt te kennen. Kunst biedt inzicht, geeft zin, prikkelt emoties en verbindt.

Deze B. staat propvol verhalen en beelden over kunst: exposities, concerten, theatervoorstellingen, films, fotografie en boeken. In verschillende artikelen komt naar voren dat vrouwelijke kunstenaars in het verleden vaak niet de aandacht en waardering kregen die hen toekwam op basis van hun talent en kunde. Gelukkig is dat veranderd. Het Frans Hals Museum heeft een expositie ingericht met werk van de – ten onrechte – in vergetelheid geraakte kunstschilder Coba Ritsema. Bij Muzenforum kun je in februari muziek beluisteren van de zeer getalenteerde Clara Wieck, die na haar huwelijk met Robert Schumann stopte met componeren. De Overveense violiste Laura Oomens is op zoek naar onbekend werk van vrouwelijke componisten. Voor deze kunstuitgave vroegen we een aantal van onze fotografen om vrij werk te laten zien. Wat een prachtige beelden stuurden ze. Lekker koken in een gastvrije ambiance is ook een kunst. Bloemendaal is rijk

aan restaurants; in de restaurantspecial vind je een gevarieerd aanbod in de gemeente.

Afscheid

Ten slotte is deze B. ook voor mij persoonlijk bijzonder, omdat het mijn laatste is als lid van de redactie. Twaalf jaar geleden begon ik met schrijven voor dit destijds nieuwe magazine, de laatste tien jaar als co-hoofdredacteur. Door de talloze ontmoetingen en gesprekken die ik had met buurtgenoten uit de Bloemendaalse dorpen, leerde ik mijn woonomgeving beter kennen dan in de twintig jaar daarvoor. Hierdoor ben ik me steeds sterker verbonden gaan voelen met wat er leeft in onze gemeenschap. Maar nu is de (leef)tijd gekomen voor een volgende stap. Loslaten kost moeite en doet een beetje pijn, maar biedt ook ruimte voor iets nieuws. Ik ga op zoek naar andere vormen van creativiteit (al blijf ik ook graag schrijven voor B.).

Vanaf deze plek wil ik graag mijn dierbare maatjes Mimi en Ellen bedanken voor onze unieke samenwerking (nooit ruzie gehad) en voor hun onvoorwaardelijke vriendschap.

Mede namens Mimi Sugarman en Ellen Meijer wens ik je een inspirerend en smakelijk winterseizoen. Maaike Brouwer

PS van Mimi en Ellen: we gaan je missen Maaike, en we wensen je enorm veel plezier en geluk bij wat hierna op je pad komt, onze vriendschap houden we graag vast!

Coverfoto: met dank

LOSSE NUMMERS NABESTELLEN

Je kunt B.Magazine nummer 33 nabestellen voor € 7,95 + € 5,25 verzendkosten. Ook eerdere uitgaven van B. zijn nog verkrijgbaar, zolang de voorraad strekt. Mail naar info@bee-media.nl o.v.v. nabestellen en vermeld je naam, adres en de uitgave(n) die je wilt ontvangen.

Volg en like ons b.bloemendaal b-magazine.nl bee-media.nl

in elk nummer

7 Hebbes! Leuke dingen voor jezelf of om cadeau te geven

9 15 pagina’s kunst en cultuur

74 Agenda

81 Medewerkers

82 Adressen en colofon

columns

33 51 59 65

Bas Wassenberg

Jessica IJzer

Roos Panis

Eelco van Ravenswaaij

thema: kunst

Wat is kunst?

Binnenkijken in een atelier: Chris Tap

Vrij werk van onze fotografen

Culinair: eten à la art

en verder

Aandacht voor werk, kinderen en elkaar

Leven met een haperend brein

Je kan het: zelf je fiets repareren

Wat is jouw favoriete restaurant in de buurt?

Zichtbaar in B.Magazine?

B.Magazine verschijnt drie keer per jaar gratis voor de ruim 44.000 inwoners van de vijf Bloemendaalse dorpen, Heemstede, Santpoort, delen van Haarlem (Ramplaankwartier, Kleverpark) en bij theaters en musea in de omgeving. Met een lezersbereik van ruim 50.000 en een groeiende online community voor lezers en lokale ondernemers is B.Magazine het ideale medium om je product, dienst of activiteit onder de aandacht te brengen. We doen je graag een aantrekkelijk voorstel. info@bee-media.nl

B.MAGAZINE is een uitgave van Bee-Media. Bee-Media bedenkt creatieve concepten en produceert communicatiemiddelen met een aansprekend verhaal. We zijn een klein, flexibel bureau met een groot professioneel netwerk.

Je kunt ons team inschakelen voor redactionele en commerciële producties, zoals jubileumuitgaven, themabladen, branding, websites en/ of bedrijfsspecials of andere communicatie vraagstukken.

1 Trek eens een panter-sprintje op supercomfortabele sneakers. Of kies een van de andere dessins uit de nieuwste collectie Xsensible. Sneakers Xsensible | € 260 | Kaptein luxe schoenen en lederwaren Heemstede | kapteinshop.nl

2 Bij de tentoonstelling over Coba Ritsema in het Frans Hals Museum is dit boek uitgebracht. Naast een portret over haar leven en rol in de kunstwereld vind je paginagrote afbeeldingen van haar werk. (zie ook pag 14) ‘Coba Ritsema. Oog voor kleur’ | € 24,95 | auteurs Maaike Rikhof Hanna Klarenbeek, Jet Sloterdijk | uitgeverij Waanders | waanders.nl

3 De robijnrode ‘bijna’ Ripasso heeft maandenlang gerijpt op hout. Onweerstaanbaar bij pittige pasta en rijstgerechten. Cantine Buglioni/Valpolicella Classico Superiore (2022) L’Imperfetto € 15,95 | Henri Bloem | Bloemendaal | henribloem.nl

4 Gun jezelf de mooiste dromen in zijdezachte beddengoed van vezels uit duurzaam beheerde bossen. Dat wordt zzzzzz Dekbedovertrekset van Coco & Cici | formaat 240/220 | € 249,95 100% Tencel–Sateen weving | Bedtime | Haarlem | bedtime.nl

5 Wat betekende het mannelijk lichaam voor Michelangelo? Rond de tentoonstelling die nu te zien is in Teylers Museum (zie ook pag 15) belichten kunsthistorici deze kant van de kunstenaar. Een prachtig lees- en kijkboek. ‘De mannen van Michelangelo’ | € 42,50 | auteurs Eric Boot, Klazina Botke e.a. | uitgeverij Hannibal Books | hannibalbooks.be

verwennerij

OOK IN ONZE SHOPPING? Heb je een product dat je onder de aandacht wilt brengen? Laat het zien op onze shoppingpagina. Stuur een mail naar info@bee-media.nl met vermelding van SHOPPING.

Het mannelijk lichaam in het werk en leven van Michelangelo

Kasper van der Veldt

kunst & cultuur

In theaters, musea, bioscopen en concertzalen is het hoogseizoen. De komende maanden vind je overal om je heen cultuur in alle vormen.

Theatermagie

Het is nog niet zo lang geleden dat ik met Jacob Bron, onze artistiek directeur, door de verlaten Stadsschouwburg & Filmtheater Velsen liep. De gangen roken naar stof en herinneringen. In de hoek flikkerde een lamp, aan de muur bij de ingang hingen vergeelde affiches van eerdere voorstellingen. We dwaalden van de artiestenfoyer naar de orkestbak. Daar zat ooit een orkest dat nét iets te groot was, maar niemand klaagde, want het paste bij de charmante chaos van toen. Samen keken we achterom – niet uit nostalgie, maar om ons te verheugen op wat komen gaat: de vernieuwing van het theater.

De vertrouwde zaal met de blauwe stoelen blijft. Er komen een extra theaterzaal, filmzaal, dans- en repetitiestudio’s en zelfs een restaurant. De schouwburg wordt dus wel twee keer zo groot. Het is een enerverende tijd; we moeten nu al nadenken over zaken als: waar komen stopcontacten, hoe ziet de foyer er straks uit en wat zetten we op het menu?

Toen we de schouwburg vanwege de verbouwing moesten verlaten, zijn we gewoon doorgegaan. We trokken de oude tennishal in en maakten er, met een flinke dosis verbeelding en theatermagie, een zo goed als volwaardige schouwburg van. De oude bar kreeg een ereplaats in de foyer en we openden met een nieuwe naam – Haventheater IJmuiden. Inmiddels hebben we een gevarieerd programma met muziek, dans, cabaret en toneel. Doordat er nog steeds een podium is, kunnen ook alle amateurverenigingen en dansscholen van Velsen optreden in hun eigen stad. Elk jaar ontdekken kinderen en jongeren met hun school wat theater en film met je kunnen doen. Samen met Welzijn Velsen zorgen we ervoor dat ook gezinnen die normaal gesproken niet zo snel naar het theater gaan, hun weg weten te vinden naar onze zaal.

Film is een belangrijk onderdeel van onze programmering, van arthouse en documentaires tot publieksfavorieten en tijdloze klassiekers. Zelf ben ik fan van de dinsdagavond: dan eten we met z’n allen fish & chips aan lange tafels voordat de film begint. Iedereen kan aanschuiven – ook als je alleen komt – en dan ontstaan vaak de leukste gesprekken. Dat we dat allemaal kunnen doen, vind ik een groot goed. Want via cultuur krijg je de kans om de wereld door een andere bril te bekijken. Door een film die je inspireert of ontroert, een cabaretier die je een spiegel voorhoudt. Kunst vergroot je inlevingsvermogen en laat je stilstaan, lachen of zet je aan het denken. Juist in deze tijd is dat belangrijker dan ooit. Kunst en cultuur helpen ons met een open blik naar elkaar te kijken en verschillen niet weg te poetsen, maar te begrijpen. Precies dáárom bouwen we aan een nieuw theater: een plek die ruimte biedt aan verbinding en verwondering. Ga er dus op uit komende maanden en laat je raken door een mooie voorstelling, zing mee met muziek of geniet van een prachtige film!

Martine Wouters is sinds maart 2025 directeur van Stadsschouwburg & Filmtheater Velsen en Haventheater IJmuiden

theater

Informatie en tickets: haventheaterijmuiden.nl

HAVENTHEATER IJMUIDEN

EEN FEESTELIJK, WARM

WINTERSEIZOEN

Als het buiten donker en koud is, kun je je in Haventheater IJmuiden onderdompelen in het culturele winterseizoen. Alleen al het programma voor de decembermaand is zo gevarieerd dat kiezen moeite kost.

Vrouwejaars

Het is de tijd van het jaar voor cultuur: hoogseizoen in het theater. Het decemberprogramma van Haventheater IJmuiden brengt een waaier aan nostalgische films, een oudejaarsconference, een klassiek ballet én de grote Kerstpubquiz.

Terugkijken

Het naderende einde van 2025 nodigt uit om terug te blikken op het voorbije jaar. De oudejaarsconference is inmiddels een vaste waarde in het theater. Cabaretier Dolf Jansen deed dat begin november op zijn eigen herkenbare manier. Met scherpe observaties, razendsnelle taalgrappen, poëzie en improvisatie wist hij de verwarring, hoop en humor van onze tijd te vangen. Ook ‘Vrouwejaars’ keert terug. Na twee uitverkochte edities en een tv-uitzending op NPO3 neemt

Yora Rienstra samen met een groep sterke vrouwelijke artiesten 2025 onder de loep. Via cabaret, muziek en teksten die zowel persoonlijk als prikkelend zijn richten ze het oog op de wereld om ons heen.

Muzikaal feest

December heet niet voor niets feestmaand. Bij de voorstelling ‘Crazy

Piano’s’ rollen de piano’s het podium op, worden gitaren gestemd en vult de zaal zich met herkenbare melodieën. Probeer dan nog maar eens stil te blijven zitten. The Diamond Baritones nemen je in ‘The Circle of Life’ mee van Puccini tot Queen – een avond die eindigt in een groots muzikaal feest. In ‘The Story of the Cats – Winter is Here’ hoor je de grootste hits en verborgen parels van de legendarische Volendamse band The Cats.

Kerstpubquiz

Dit jaar start het theater een nieuwe traditie met de grote Kerstpubquiz. Onder de energieke leiding van Warnars & Warnars kun je in de middag meedoen aan ‘De Kerstquiz voor het Hele Gezin’, inclusief live gespeelde kersthits. ’s Avonds volgt de ‘Top 2000 Pubquiz’ voor muziekliefhebbers met een goed geheugen en brede smaak. Na afloop gaan de tafels aan de kant voor borrelen en dansen.

Verder is er ballet op het grote doek. Begin december wordt de klassieker ‘Assepoester’ vertoond, rond kerst gevolgd door het betoverende ‘De Notenkraker’, uitgevoerd door The Royal Ballet & Opera. De dansers van Celtic Steps brengen een sprankelende voorstelling vol Ierse traditie.

Filmfavorieten

Omdat kerst en films bij elkaar horen, draaien tijdens de kerstvakantie vertrouwde favorieten als ‘Love Actually’ en ‘The Polar Express’ (als je naar deze film in pyjama komt, mag je zelfs gratis naar binnen!). Houd je meer van thrillers en horror, dan kun je uitkijken naar ‘Amsterdamned 2’ geregisseerd, geschreven en mede-geproduceerd door Dick Maas. Ook feelgood-kerstfilm ‘Wicked for Good’ is te zien, een verhaal over vriendschap en hoop met Elphaba en Glinda uit The Wizard of Oz. En dan moet het nieuwe jaar nog beginnen...

De Notenkraker

Wicked for Good

DORPSKERK BLOEMENDAAL

Proeverij van muziek

Vanaf begin 2026 kun je in de Dorpskerk van Bloemendaal concerten met een verhaal beluisteren. Zo krijgt het gebouw weer een prominentere plek in de lokale cultuur.

Violiste Laura Oomens speelt al jaren geregeld in de Bloemendaalse dorpskerk. Daardoor weet ze hoe goed de akoestiek er is. Dat bracht haar op het idee om vanuit de stichting Close-Up Classics een nieuwe concertreeks te initiëren. Hierover sprak ze met Jaap Hulscher, voorzitter van de Vrienden van de Dorpskerk te Bloemendaal. Beide stichtingen hebben de handen ineengeslagen onder de naam ‘Dorpskerkconcerten Bloemendaal’.

Familieconcert

De Vrienden van de Dorpskerk organiseren geregeld activiteiten rond cultuur en bezinning. “Dat was ook het oorspronkelijke doel van de kerk,” vertelt Jaap. “Sinds de opening in 1636 kwamen buurtgenoten hier voor kerkdiensten, maar ook voor onderwijs, begrafenissen, huwelijken en nieuws uit de omgeving. Die rol van gemeenschapsplek willen we weer versterken. Laura gaf aan dat ze als Overveense een klik heeft met deze locatie. Dat sluit mooi aan bij onze doelen.”

Laura wil via muziek mensen verbinden. “Dat is mijn manier om inwoners cultuur dicht bij huis mee te geven.” Naast de programmering met klassieke kamermuziek komt er een familieconcert in samenwerking met de muziekschool. “En zodra de financiën het toelaten, willen we

een zonnig feest organiseren – een beetje in festivalsfeer.”

Nieuwe wereld

Bezoekers kunnen concerten verwachten met een bijzonder verhaal. “Je krijgt achtergrond bij de muziek die we spelen en we kiezen soms bewust voor minder bekende componisten,” aldus artistiek leider Laura. “In Nederland wordt naar mijn idee vaak vrij ‘voorzichtig’ geprogrammeerd, uit vrees dat het publiek anders wegblijft. Het mag wel wat avontuurlijker.”

Na het feestelijke openingsconcert eind januari volgt in april werk van de Hongaarse componist György Kurtág. Laura: “Hij speelt op een grappige manier met noten, bijvoorbeeld in ‘Signs, games and messages’. ‘Signs’ verwijst zijn vroegere beeldende notatievormen, ‘Games’ naar zijn werk voor piano en ‘Messages’ naar de persoonlijke aard van zijn stukken. Je hoort ook componisten die zijn muziek hebben beïnvloed.” In de muziekwereld staat Kurtágs werk bekend als enigszins atonaal. “Daarom moet je het goed doseren,” meent ze. “Je kunt onze concerten zien als proeverij van muziek; iets nieuws proberen en ervaren of het je smaak is.”

Verbinding

De Vrienden van de Dorpskerk helpen Laura door de locatie ter beschikking te stellen. Andersom vestigen haar concerten de aandacht op de culturele activiteiten in de kerk. Door samen te werken willen ze een nieuw publiek opbouwen van muziekliefhebbers, mensen die liever niet naar grote(re) concertzalen gaan en familie en vrienden van muziekschoolleerlingen. Wie straks op een zondagmiddag komt luisteren, krijgt het zicht op het sfeervolle kerkinterieur erbij cadeau. Evenals een drankje na afloop. Jaap: “Het leuke is dat de concerten uitnodigen tot gesprek, of wat je hebt gehoord je nu wel of niet aansprak. Muziek brengt inderdaad verbinding – alleen daarom al hoop ik dat er veel buurtgenoten komen.”

In de eerste helft van 2026 staan drie concerten gepland. Tickets: dorpskerkconcertenbloemendaal.nl. Meer informatie over de dorpskerk: dorpskerkbloemendaal.nl

Ons belt u liever niet, maar mocht het ooit nodig zijn…

STADSKLOOSTER HAARLEM

Dag en nacht bereikbaar

023 - 5 272 272 06 - 83 5959 38

EEN OEFENING IN TOEWIJDING

Korte Zijlweg 3

2051 BD Overveen

Voor een afscheid met compassie en respect uitvaartzorgijzerenheeremans.nl

Kunst maken vraagt je volledige aandacht en de bereidheid om je open te stellen voor wat er wil ontstaan. Het gaat niet om perfectie, maar om aandacht en inspanning, om aanwezig zijn in het moment. De reis is belangrijker is dan de bestemming.

Stadsklooster Haarlem benadert het maken van kunst als een proces van bewustzijn en verbinding, en biedt daarvoor verschillende activiteiten aan. Zoals Gouden Verhalen – Tekenen & Schrijven. Daarbij vang je je herinneringen en breng je woorden en beelden samen. Geen complexe technieken, maar simpele lijnen, vormen en taal gebruiken die ruimte geven aan wat er in je leeft. Juist in die eenvoud en subtiliteit ligt de kracht.

Bijzondere ervaring

Ook het maken van een zogeheten oloïde levert een bijzondere ervaring op. Deze geometrische vorm van hout die een tuimelende beweging maakt, creëer je met aandachtige, ritmische bewegingen en de bereidheid om door te zetten. Wat er tussen je handen ontstaat krijgt betekenis door de tijd en zorg die je erin investeert. Het is een oefening in zowel toewijding als loslaten.

In een wereld vol afleiding en haast nodigt kunst je uit om stil te staan, om

volledig aanwezig te zijn in wat je aan het doen bent. Creëren kan een pad zijn naar verstilling, waarbij het gaat om de ontmoeting met jezelf en de ander. Ervaar hoe een creatief proces je hoofd tot rust kan brengen te midden van de ruis van alledag.

Kijk voor informatie over de activiteiten op stadskloosterhaarlem.nl.

Casper Heeremans en Jessica IJzer

ZOCHERLOUNGE

KRITISCH REALISME VAN GER EIKENDAL

Hij schildert allesbehalve vanzelfsprekende beelden. Ger Eikendal (1954) behoort tot de Noordelijke Realisten, een kunststroming die zich met name ontwikkelde in en rond Groningen en kunstacademie Minerva.

Het werk van Ger Eikendal gaat over thema’s met een maatschappelijk relevante inhoud – van complexe politieke theorieen tot algemene, alledaagse gebeurtenissen. Vervallen gebouwen met de voeten in het water, half afgescheurde affiches en grote industriële complexen bevolken zijn doeken. Met het verbeelden van een ME’er met een schild waarop ‘Coca Cola’ staat, of van het Vrijheidsbeeld in New York omgeven door een olieraffinaderij laat de schilder zijn kritische mening over deze onderwerpen zien.

muziek

Kijker bewust maken

De titel is een belangrijk onderdeel van elk schilderij en geeft richting aan de betekenis van de voorstelling. Er blijft echter altijd voldoende ruimte over voor eigen

De expositie ‘Kritisch

Realisme’ van Ger Eikendal is te zien van 22 november t/m 22 december. Meer informatie: zocherlounge.nl.

expositie

interpretatie van de kijker. De kunstenaar wil de kloof tussen kunst en maatschappij verkleinen. Ger: “Ik probeer via mijn schilderijen mensen bewust te maken van hun omgeving. Daarbij gaan schoonheid en vergankelijkheid samen.”

MUZENFORUM

Klassieke muziek van topniveau

De komende maanden biedt Muzenforum een zeer afwisselend programma, met zowel oude als eigentijdse muziek.

Violiste Liza Ferschtman, die bekend staat om haar gepassioneerde interpretaties van Bachs solo-vioolwerken geeft op 23

november een solo-recital. De maand daarop, op 14 december, geeft de internationaal gevierde sopraan Johannette Zomer een kerstconcert, waarbij ze zich laat begeleiden door haar muzikale vrienden Bert van den Brink (piano), Johan van der Linden (saxofoon), Marcel Booij (contrabas) en Franc auf dem Brinke (slagwerk). Het programma ‘Yuletide’ (kersttijd) bestaat voornamelijk uit kersttraditionals.

Opwindend

Het nieuwe jaar gaat op 11 januari van start met het Amatis Trio, dat bestaat uit violiste Lea Hausmann, cellist Samuel Shepherd en pianist Mengjie Han. Zij spelen onder andere het Mozart-Adagio van Arvo Pärt. Een bijzonder stuk volgens programmeur Tobias Borsboom. “Het is sfeervol, soms onheilspellend en geeft je het gevoel dat de tijd stilstaat.” Na de pauze volgt pianotrio no. 2 van Mendelssohn Bartoldy, “een van de meest opwindende, spannende stukken voor pianotrio.”

Tobias kijkt uit naar het concert van klarinettist Jelmer de Moed en pianist Rik

Kuppen, op zondag 8 februari. “Dit duo is altijd op zoek naar nieuwe of vergeten muziek. Ze spelen onder andere een stuk van Clara Wieck, de echtgenote van Robert Schumann. Zij was net als haar man een zeer getalenteerd componist, maar stopte na haar huwelijk met componeren, zo zonde. Mooi dat we haar muziek bij Muzenforum kunnen laten horen. En ik ben benieuwd naar de nocturne die Mathilde Wantenaar – een van de meest succesvolle jonge componisten van nu – speciaal voor dit duo schreef.”

Informatie en tickets: muzenforum.nl

Amatis Trio

Same as it ever was 2

‘Coba Ritsema. Oog voor kleur’ t/m 1 maart 2026

Frans Hals Museum tickets: franshalsmuseum.nl

FRANS HALS MUSEUM

VROUWELIJK VERTOON

➊ Atelier (zittend meisje), ca. 1900, ongedateerd, Kunstmuseum Den Haag

➋ Meisje in het wit, ca. 1925, Centraal Museum Utrecht, foto Adriaan van Dam

Als twintiger gooide Coba Ritsema hoge ogen. Toch raakte ze in vergetelheid, mede vanwege vooroordelen. Het Frans Hals Museum zet haar opnieuw in de schijnwerpers.

In 2026 is het 150 jaar geleden dat Coba Ritsema werd geboren. En 75 jaar na haar jubileumtentoonstelling in Haarlem. Er is nog een reden om aandacht te besteden aan deze kunstenaar, zegt Maaike Rikhof, conservator moderne kunst bij het Frans Hals Museum: “Begin twintigste eeuw behoorde ze tot de crème de la crème van de Nederlandse kunstwereld. Hoe goed ze ook was, tegenwoordig is ze nauwelijks bekend.”

Kunstacademie

Het museum laat bezoekers kennismaken met Ritsema’s werk en legt uit hoe het kan dat iemand die internationaal succes behaalde als moderne kunstenaar – ze exposeerde onder meer op de Wereldtentoonstelling van Parijs in 1937 – daarna is weggezet als ‘negentiende-eeuws’ en ‘ouderwets’. Maaike deed hiervoor onderzoek naar de geschiedschrijving. Haar viel op dat de kunstwereld na 1950 in de ban raakte van abstracte en expressionistische kunst: “Degenen die begin vorige eeuw zo abstract mogelijk werkten werden gezien als de grootste kunstenaars, vaak mannen. Vrouwen kregen pas eind negentiende eeuw toegang tot kunstacademies en de meesten hielden vast aan figuratieve tradities die ze daar leerden. Ritsema was een van de eerste voltijdstudenten. Ook zij nam de werkelijkheid als uitgangspunt, maar schilderde wel met losse toets.” Een ander handelsmerk waren ‘impressies’ van meisjes en jonge vrouwen.

Lange tijd werd Ritsema ingedeeld bij de Amsterdamse Joffers, terwijl ze Haarlemse

was. Maaike: “De term joffer, oftewel een jonge, welgestelde en ongetrouwde vrouw, is deze groep opgeplakt door een mannelijke kunstcriticus. Veel leden bleven ongehuwd, mogelijk omdat vrouwen tot 1957 handelingsonbekwaam werden zodra ze trouwden. Met name mannelijke kunstkenners bleven de term herhalen, die verwijst naar de huwelijkse staat. Met de ogen van nu nogal seksistisch.”

Over Ritsema wordt ook gezegd dat ze een leerling was van Breitner. Maaike: “Dat heeft ze zelf meermaals tegengesproken. Verder is gehamerd op de rol van mannen in haar leven, onder wie haar broer, die ook schilderde. Dit alles doet afbreuk aan het beeld van een vakvrouw die leefde voor de kunst.” Hoe ging Ritsema daarmee om? Ze heeft zich nooit feminist genoemd. Toch was ze vaak de eerste vrouw in kunstcommissies en jury’s, en ze leidde een nieuwe generatie vrouwelijke kunstenaars op. “Daarin zat het baanbrekende,” concludeert Maaike.

Kleurharmonieën

Wat maakt Ritsema’s werk bijzonder?

Maaike: “Ze vond poëzie in de finesse van een veertje, in hoe licht op een glazen fles valt. En is ze geroemd om haar kleurharmonieën. Het kenmerkende turquoise, in combinatie met okergeel, rozerood en felblauw.” Een voordeel van de tentoonstelling is dat diverse werken zijn gerestaureerd. Maaike: “Nu het vergeelde vernis is vervangen, zie je de kleuren weer in volle glorie.”

fotografie op zaal: Mike Bink

TEYLERS MUSEUM

Michelangelo’s ideale mannen

Dat Michelangelo Buonarroti een fascinatie had voor het mannelijk lichaam komt overal in zijn werk en leven terug. Het is een van de thema’s in de tentoonstelling in Teylers Museum over de wereldberoemde kunstenaar. Je kunt er unieke bruiklenen zien, zoals voorstudies voor zijn plafondschilderingen in de Sixtijnse Kapel.

Maar liefst 22 tekeningen heeft Teylers Museum van Michelangelo (1475-1564) in haar vaste collectie. Daar zijn internationale topstukken bij. Hoe is het Haarlemse museum ooit aan deze werken gekomen? Terry van Druten, hoofd van de kunstverzameling bij Teylers, maakt een sprong terug in de tijd: “In 1790 kocht het nog jonge museum in Rome een verzameling van bijna 1800 bladen voor 10.000 gulden. Daar waren werken bij van de grootste namen, onder wie Rafaël, Bernini en ook Michelangelo.” Een adellijke Italiaanse familie met geldtekort had de tekeningen op de markt gebracht. De aankoop tilde Teylers in één keer naar internationaal niveau.

Fascinatie

De laatste keer dat de tekeningen in Teylers te zien waren is twintig jaar geleden. Terry werkte toen nog niet

bij het museum, maar bezocht wel de tentoonstelling. “De focus lag destijds op Michelangelo als tekenaar, daarom zocht ik nu een andere invalshoek. Het begon ermee dat ik me afvroeg wat ik nou eigenlijk wist over de kunstenaar. Zo kwam ik uit bij zijn visie op en fascinatie voor lichamen.”

Supergespierd

Net als tijdgenoot Leonardo da Vinci deed Michelangelo zelf anatomisch onderzoek om te bestuderen hoe lichamen in elkaar zitten. Hij wist bijvoorbeeld veel over spieropbouw en dat is te zien in zijn afbeeldingen van ideaal gevormde mannen. Sommige critici menen dat hij mensen onnatuurlijk weergaf. “De spierbundels zijn extra aangezet,” beaamt Terry, “toch klopt alles anatomisch. Het is alsof je kijkt naar mensen die elke dag naar de sportschool gaan.”

‘De mannen van Michelangelo’ t/m 25 januari 2026 tickets kun je uitsluitend online boeken via teylersmuseum.nl.

➊ Michelangelo Buonarroti, Apollo-David, ca. 1530, Marmer, Collectie Museo Nazionale del Bargello, Florence

➊

‘Het was meer dan lichamelijk verlangen; Michelangelo was diepgelovig’

➋ Onbekende kunstenaar, gipskopie naar

Michelangelo’s sculptuur ‘Nacht’, 19de eeuw, Collectie Maastricht Institute of Arts, Hogeschool Zuyd, Maastricht

➌ Michelangelo Buonarroti, Zittend mannelijk naakt (ignudo) voor de Sixtijnse Kapel, ca. 1511 - Rood krijt, wit gehoogd op papier - Collectie Teylers Museum

➍ Michelangelo Buonarroti, Verschillende figuurstudies voor de Sixtijnse Kapel, ca. 1511 - Rood krijt, metaalstift, zwart krijt op papier - Collectie Teylers Museum (Met links de voorstudie voor de hand van God)

➎ Michelangelo Buonarroti, Studie van een mannelijk naakt voor de Slag bij Cascina, 1504 - Zwart krijt, wit hoogsel op papier

- Collectie Teylers Museum

➏ Michelangelo Buonarroti, ‘De Droom’, ca. 1533 - Zwart krijt op papier - Collectie The Courtauld, Londen, geaccepteerd door de Britse regering in plaats van erfbelasting en toegewezen aan de Samuel Courtauld Trust, 1981

➐ Onbekende kunstenaar, naar

De tentoonstelling biedt een hedendaagse blik op Michelangelo via onder anderen een theoloog en een queer-bladenmaker. Ook trainer Jasper Schmitz komt aan het woord. Hij begeleidt mensen die voor de cover van tijdschrift Men’s Health poseren. Terry: “Michelangelo verbeeldt in Jaspers wereld het ideaalplaatje van een superfitte man met een lichaam waarin alles perfect in verhouding is.”

Smoorverliefd

De algemene opvatting is dat Michelangelo een voorkeur had voor mannen. Terry: “In de tentoonstelling proberen we recht te doen aan zijn persoon door woorden te vermijden die in zijn tijd niet bestonden, zoals homo. Elke vorm van seks buiten het huwelijk werd destijds gezien als schandelijk. Tegelijkertijd werden in Florence tijdens de Renaissance relaties tussen volwassen mannen en tienerjongens sociaal gedoogd, zolang die zich enigszins in het verborgene afspeelden. We weten niet met wie Michelangelo intieme relaties had. Wel is duidelijk dat hij op een aantal jongens smoorverliefd was. Enkele van zijn mooiste tekeningen heeft hij gemaakt voor de edelman Tommaso de’ Cavalieri.” Het museum toont brieven van beiden aan elkaar, en een brief aan iemand anders waarin Michelangelo schrijft over zijn verlangen naar Tommaso.

Diepgelovig

De vrouwenlichamen die de kunstenaar tekende zien er niet bepaald vrouwelijk uit. Zo ogen hun borsten als halve sinaasappels. Mogelijk was voor Michelangelo het ideaalbeeld van een mens gerela-

teerd aan het mannelijk lichaam, vanuit het Bijbelse beginsel dat Adam de eerste mens was, geschapen naar het evenbeeld van God. “In zijn tijd keken mensen anders naar geloof,” aldus Terry. “Schoonheid was een manier om dichter bij het goddelijke komen en daarin speelt (platonische) liefde een belangrijke rol. Met de tekeningen die hij voor Tommaso maakte, probeerde hij het aardse te overstijgen en het goddelijke te benaderen. Het was meer dan lichamelijk verlangen; Michelangelo was diepgelovig.”

Voorstudies

Iedereen die met eigen ogen het plafond van de Sixtijnse Kapel in het Vaticaan heeft gezien, zal beamen dat Michelangelo’s schilderingen adembenemend zijn. Hoe zit dat met zijn tekeningen? Terry: “Tekenkunst brengt je misschien wel nóg dichter bij een kunstenaar. We hebben bijvoorbeeld een voorstudie van Adam voor de plafondschilderingen – dan kijk je als het ware over Michelangelo’s schouder mee. De kracht en intensiteit van zijn werk zijn iconisch.”

Naast tekenaar en schilder was Michelangelo ook dichter. Hij beschouwde zichzelf overigens vooral als beeldhouwer, wat blijkt uit zijn ondertekening van veel brieven met de aanduiding scultore. De tentoonstelling belicht al die verschillende facetten, met als kers op de taart de marmeren Apollo-David. Terry wil dit beeld met name tonen vanwege de anatomische correctheid en referenties naar de klassieke oudheid. “Je kunt ontzettend goed zien hoe hij in het harde materiaal de elegante draaiing van het lijf heeft vormgegeven.”

Michelangelo Buonarroti, Gipskopie naar Michelangelo’s sculptuur van de Stervende Gevangene, 19de eeuw, Collectie Maastricht Institute of Arts, Hogeschool Zuyd, Maastricht ➌

Specialisten

De aanloop naar de tentoonstelling begon zeven jaar geleden. Terry vroeg Klazina Botke, expert in Renaissance-tekeningen, als gastconservator en ook Martin Gayford, die een biografie over Michelangelo heeft geschreven. Aan het boek dat rond de tentoonstelling verschijnt werkten diverse specialisten mee. Ook het vinden van bruiklenen kostte veel tijd. Terry had zijn zinnen gezet op een late tekening van de gekruisigde Christus, maar dit werk was net op zaal geweest in het British Museum. Veel andere bijzondere bruiklenen

zijn er wel, uit prominente musea als het Louvre, Uffizi en Metropolitan Museum. De toezegging over de Apollo-David van het Bargello Museum in Florence kwam uiteindelijk dit jaar.

Licht

Michelangelo’s mannen zijn drieënhalve maand te zien in Teylers – relatief kort. Dat is vooral vanwege de kwetsbare bruiklenen, legt Terry uit: “Het grootste deel van de tentoonstelling bestaat uit tekeningen. Er gelden strenge regels voor hoe lang je deze aan licht mag blootstellen. De interna-

tionale norm is maximaal vier keer drie maanden per tien jaar, bij 50 lux. Dit is het laagste lichtniveau waarbij je nog goed alle kleuren kunt zien. Want het is balanceren tussen enerzijds de kleuren en lijnen goed tonen en anderzijds zo min mogelijk straling van licht; die is schadelijk voor de werken.”

In de vormgeving is gekozen voor frisgroen en ovale doorkijkjes. Die elementen dragen bij aan een andere kijk op de kunstenaar. Terry verwacht dat bezoekers verrast zullen zijn: “Er valt nog zo veel over Michelangelo te ontdekken.”

LIEF & LEED IN BLOEMENDAAL

In het Simon de Heerplantsoen

kunt u tevens het monument ‘Lief en Leed’ bezoeken, dat op 16 april 2025 door burgemeester Michel Rog werd onthuld.

Te zien is onder andere dit staatsieportret van Prinses Juliana, door Simon de Heer geschilderd tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Portretten en landschappen van de hand van Simon de Heer

Informatie over het vergissingsbombardement in Bloemendaal

De expositie zal nu in ieder geval tot en met 16 november 2026 te zien zijn!

Voor meer informatie en als u onze Stichting wilt steunen nodigen we u graag uit onze website te bezoeken: www.simondeheer.nl

VERWEY MUSEUM HAARLEM

OVERWELDIGENDE KALMTE

Nadat vorig jaar een muurschildering van haar te zien was in Verwey Museum Haarlem, heeft Jacobien de Rooij er nu een solotentoonstelling. Je raakt niet uitgekeken op haar abstracte, kleurrijke landschappen.

Ben je de hectiek van alledag even beu?

Laat je dan meevoeren door de fantasievolle blik van Jacobien de Rooij (1947) op de natuur in ‘Rest and remember’. In de series ‘Rockpools’ en ‘Tidepools’ verbeeldt ze werelden van water, stenen, dieren en planten in vloeiende vormen en rijke kleuren. Alsof je naar een microscopisch beeld op megaschaal kijkt; bijna hallucinerend.

Internationaal vermaard

Werk van Jacobien de Rooij is opgenomen in museale collecties, bijvoorbeeld van het Rijksmuseum en Boijmans van Beuningen, in kunstcollecties van banken en ministeries, en in particuliere verzamelingen. Ze heeft ook internationaal geëxposeerd. In haar eerste museale solotentoonstelling in Haarlem zie je hoe ze door de tijd heen steeds andere thema’s en materialen koos.

Herinneringen

In haar vroege carrière schilderde de kunstenaar veelal kleine aquarellen van alledaagse voorwerpen, zoals speelgoed. Vanaf de jaren tachtig trok ze de natuur in en maakte ze grotere werken in meer impressionistische stijl. Ook nu nog gaat ze geregeld op reis om inspiratie op te doen

in landschappen. Haar schilderijen zijn geen exacte weergave van wat De Rooij ziet. Ze neemt de indrukken die ze opdoet mee naar haar Haarlemse atelier en schildert aan de hand van herinneringen. Recent werk is nog abstracter en groter. Ze gebruikt bijvoorbeeld papieren vellen van drie bij tien meter.

Meditatief

“In nieuwer werk benadert Jacobien landschappen van bovenaf,” vertelt Laura van der Wijden, directeur van Verwey Museum Haarlem. “Ze duikt er helemaal in en brengt verschillende lagen aan. Het is technisch uitzonderlijk kundig wat ze met pastelkrijt doet. Jacobien vangt de kracht en pracht van de natuur via texturen van bijvoorbeeld bladnerven, zompig mos en gladde keien.”

Omdat deze kunst uitnodigt om je gedachten erbij de vrije loop te laten, organiseert het museum meditatie- en yoga-activiteiten rond de tentoonstelling. “Zeker in deze onrustige tijd met overal polarisatie is het goed dat een breed publiek haar werk kan zien,” meent Laura. “Het is overweldigend kalmerend. Je kunt blijven kijken en helemaal tot rust komen.”

‘Rest and remember’ t/m 24 mei 2026, ‘Pas de Limites’ t/m 4 januari 2026, informatie en tickets: verweymuseumhaarlem.nl

Directeurswissel

Na veertien jaar neemt Laura van der Wijden afscheid als directeur van Verwey Museum Haarlem. Onder haar leiding kreeg het museum er twee verdiepingen bij, wat grotere tentoonstellingen mogelijk maakte. Op de eerste verdieping is steevast ‘Allemaal Haarlemmers’ te zien over de geschiedenis van de stad, en ruimte voor werk van Kees Verwey. Op de begane grond programmeert het museum tentoonstellingen rond maatschappelijke thema’s en lokale kunstenaars. Anne van Lienden volgt Laura op.

Jacobien de Rooij, All in the family 1, 2025, pastel op papier

Kleurrijk Frankrijk

Twee kunstenaars die zowel een atelier als hun liefde voor Frankrijk delen nemen je mee naar stille straatjes en zonovergoten landschappen die je doen verlangen naar de zomer. Schetsboekjes, schilderijen en tekeningen van Wendy Tjalma en Frans Strunk (hierboven) zijn tot begin januari te zien.

theater

STADSSCHOUWBURG

WELKOM IN DE MIDDELEEUWEN

Deze kerstvakantie presenteert Stadsschouwburg Haarlem de gloednieuwe familievoorstelling ‘Welkom in de middeleeuwen’, een grappige tijdreis voor jong en oud.

Regisseur en scriptschrijver Niek Barendsen brengt zijn populaire tv-serie ‘Welkom

in...’ naar het theater en creëert een duizelingwekkend avontuur door duizend jaar geschiedenis, speciaal voor de hele familie.

Van builenpest tot scheurbuik

De stadsschouwbrug wordt omgetoverd tot middeleeuws kasteel. Presentatrice

Dorine Goudsmit (gespeeld door Desi van Doeveren) neemt je mee op reis, dwars door een millennium vol ridders, jonkvrouwen, uitvinders en ontdekkingsreizigers. Van modderige Germanen tot koene kruisridders, van builenpest tot scheurbuik, van Karel de Grote tot Jeanne d’Arc: allemaal passeren ze de revue in een dolkomisch avontuur.

Niek: “Op tv was ‘Welkom in de middeleeuwen’ al een feest, maar in het theater wordt het dubbelfeest. Je kan hier zoveel meer met de acteurs, de interactie met het publiek en vooral met de viezigheid.”

Unieke familievoorstelling

De cast – Kim van Zeben, Teun Donders, Desi van Doeveren, Tobias Nierop, Dick Kingma en Sophie de Wit – vliegt door de

advertentie

plantagerococo.nl

geschiedenis met sketches, dansjes, quizzen en catchy liedjes. “We zijn trots dat we deze unieke familievoorstelling in Haarlem kunnen presenteren,” zegt Edwin van Balken, directeur van de stadsschouwburg. “Precies wat je in de kerstvakantie wilt zien: slim, grappig en muzikaal.”

20 dec. t/m 4 jan. Informatie en tickets: stadsschouwburghaarlem.nl/ welkomindemiddeleeuwen

@plantagerococo

Dé verborgen buitenplaats van Amsterdam

Landgoed Waterland Rijksweg 116, Velsen-Zuid

CAFÉ RESTAURANT

Lunch - Diner - Borrel - Candystore

ECO HOTEL

14 hotel rooms - Pick your fav!

EVENTS & BUSINESS MEETINGS Surrounded by nature...

fotografie: Kim Krijnen

ZANDVOORTS MUSEUM

VAN VISSERSDORP TOT

BADPLAATS

In de loop van de tijd is Zandvoort fors van karakter veranderd. Die diverse historie én moderne kunst kun je zien het Zandvoorts Museum, dat sinds kort een nieuwe plek heeft.

Met de – tijdelijke – terugkeer van de Grand Prix denken veel mensen bij Zandvoort vooral aan het circuit. Daarnaast zijn boulevard en strand geliefd bij zonaanbidders. Dat de kustplaats een veelbewogen geschiedenis heeft, weet lang niet iedereen. “Een goede reden om tijdens een fietstocht door de buurt of zomaar op een vrije dag het Zandvoorts Museum te bezoeken,” zegt Fokelien RenckensStenneberg. Afgelopen maanden begeleidde zij als ad interimdirecteur de overgang naar de nieuwe locatie.

Vaste tentoonstelling

Het gebouw aan de Louis Davidsstraat heeft de uitstraling van een museum. Het museum is inmiddels ook formeel een museale instelling. Dat betekent dat het voldoet aan strenge eisen voor klimaat en veiligheid. Fokelien: “Het voordeel is dat je dan aanvragen kunt doen voor grote bruiklenen van andere musea.” Zo zijn de komende maanden dertien schilderijen uit het Amsterdam Museum te zien, waaronder werk van Jozef Israëls en Cornelis Springer.

Beide schilders lieten zich inspireren door de kustplaats. Daarom passen ze volgens Fokelien naadloos bij ‘The Life of Memories’: “In deze vaste tentoonstelling belichten we de historie van Zandvoort. De collectie bestaat grotendeels uit objecten met een verhaal, bijvoorbeeld een kopje uit een servies waar een inwoner een anekdote over vertelt. Er zijn ook foto’s en video’s met historische beelden. Alles bij elkaar geeft dat een goed beeld van de ingrijpende veranderingen door de tijd heen.”

Moderne kunst

Aan de hand van twaalf thema’s zie je hoe Zandvoort van dorp met visserscultuur tijdens de belle epoque uitgroeide tot mondaine kustplaats met paviljoens à la het Kurhaus in Scheveningen. Tijdens de oorlog werd alles met de grond gelijkgemaakt. Daarna volgde de wederopbouw

en veranderde de gemeente in een populaire badplaats met souvenirs, casino en het circuit.

Atelier en depot

Het museum heeft op de nieuwe locatie twee expositiezalen en een open atelier voor activiteiten en workshops. Daardoor is er naast de vaste tentoonstelling ook ruimte voor tijdelijke, hedendaagse kunst. Deze winter is dat ‘Sculpture now’, met werken van steen, keramiek en brons. In een derde, ronde zaal draait in doorlopende vertoning de 360-graden film ‘Panorama Zandvoort’.

Fokelien heeft ruime ervaring met het herinrichten van musea. Ze was eerder onder meer directeur van het Zaans Museum. Nu het Zandvoorts Museum open is voor publiek, legt ze de laatste hand aan de inrichting van het depot: “Ook dat moet er goed uitzien, want voor het conserveren van kunst is een depot minstens zo belangrijk als de publieksruimtes, ook al zien bezoekers dat niet.” Voor mensen uit de omgeving is een museumbezoek aan Zandvoort het ideale uitje, meent ze: “Je ziet eens een andere kant van je buurgemeente en dat laat zich goed combineren met een lunch in een strandpaviljoen.”

Jozef Israëls, ‘Kinderen der zee’, 1863

Informatie en tickets: zandvoortsmuseum.nl

expositie

Wil je een thema of werk aandragen voor een expositie aan de Kunstmuur? Mail naar z.uslu@bloemendaal.nl

KUNSTMUUR GEMEENTEHUIS

PODIUM VOOR CREATIEF TALENT

In het gemeentehuis in Overveen is begin november de laatste expositie geopend van het kunstproject BOOM ROOS VIS VOGEL MENS. De Bloemendaalse kunstmuur blijft ook daarna van en voor inwoners.

Achter in de publiekshal van het gemeentehuis hangt een groot vredesdoek. Lokale kunstenaars Cora Verhoog en Julia Henneman hebben hierop, met af en toe hulp van anderen, symbolen van de woorden uit het project BOOM ROOS VIS VOGEL MENS geborduurd. Ze kozen voor wit op wit – de kleur van vrede en vrijheid.

Troost en schoonheid

Als artist in residence organiseerde Julia namens de gemeente de afgelopen twee jaar elf exposities van lokale kunstenaars. Voor haar is kunst een investering in de toekomst: “Het biedt schoonheid en troost. Het werpt nieuw licht op wat je al denkt te weten en het zet aan tot nadenken.”

Naast de exposities ontstond gaandeweg een poëziecollectie en er werden cultuurworkshops gegeven. Een minstens zo belangrijke uitkomst van het project noemt Julia dat het mensen bij elkaar heeft gebracht. “Rond 4 en 5 mei werd werk getoond van inwoners die de Tweede Wereldoorlog hebben meegemaakt. Bij de opening kwamen de hoogbejaarde makers in optocht binnen. Ze ontvingen allemaal een witte roos, dat was ontroerend.”

Kruisbestuiving

Voormalig cultuurwethouder Thessa van der Windt (wethouder Tine van Heerikhuize heeft inmiddels cultuur in haar portefeuille) opende een aantal exposities: “Ze gaven een divers beeld van wat mensen in deze omgeving creëren. Het is mooi dat er zo veel cultureels gebeurt in deze relatief kleine gemeente. De kruisbestuivingen tussen thema’s vond ik ook boeiend, zoals in ‘Droomlicht’.” In die expositie was werk te zien van Tamara Floria en haar moeder Nila. Na hun vlucht voor het oorlogsgeweld in Oekraïne ging Tamara schilderen om haar dromen en ervaringen te visualiseren. Geïnspireerd door het vredesdoek maakte Nila Floria kleurrijke borduurwerken. Max Kaansdorp is loca-

tiebegeleider bij de opvang van Oekraïners en natuurfotograaf. In de expositie hingen foto’s die hij maakte van dieren en landschappen in de duinen.

Jonge generaties

Na de afronding van BOOM ROOS VIS

VOGEL MENS geeft Julia het stokje van exposities organiseren door: “Het is tijd dat jongere generaties de kunstmuur gaan vullen.” Tot maart 2026 zijn het vredesdoek en borduurwerken van Nila Floria te zien. Daarna biedt de kunstmuur een podium aan studenten van creatieve opleidingen. In nieuwe exposities ligt de nadruk op maatschappelijke thema’s. Verder keert de tentoonstelling rond oorlog en vrijheid jaarlijks terug.

Ruimte voor cultuur

Het gemeentehuis is volgens Thessa een passende plek voor lokale kunst: “Inwoners komen er om burgerzaken te regelen. Door ruimte in de publiekshal beschikbaar te stellen kunnen zij op een laagdrempelige manier zien wat er op artistiek gebied gebeurt in hun omgeving.” Zoals veel gemeenten moet ook Bloemendaal komend jaar bezuinigen vanwege lagere rijksbijdragen. Thessa: “De gemeenteraad heeft opgeroepen om cultuur en sport zo veel mogelijk te ontzien. Dat geeft aan hoeveel belang mensen in de gemeente hechten aan kunst.”

Julia Henneman

Arno

Freedom

In een B. met als thema ‘Kunst’ krijg je leestips in stijl. Arno Koek van Boekhandel Blokker zocht de mooiste (levens)kunstboeken uit om jezelf of een ander cadeau te doen. Met baanbrekende fotografie, Japanse erotica, recepten om van te watertanden en vogels met menselijke trekjes.

Als je zijn eerdere overzichtstentoonstelling in Den Haag hebt gemist, krijg je tot en met 1 maart 2026 een herkansing in Stedelijk Museum Amsterdam. Vrijheid om te zijn wie je bent is een centraal thema in het werk van Erwin Olaf (19592023), een van de meest toonaangevende kunstfotografen van ons land. Zowel de tentoonstelling als het koffietafelboek dat daarbij is uitgebracht heten dan ook ‘Freedom’. Olaf was uitgesproken in zijn opvattingen, maatschappelijk betrokken en gedreven in zijn werk. Je herkent zijn sterk gestileerde beelden uit duizenden.

Andreas Marks Hokusai. Shunga

In het Japan van de achttiende eeuw waren ze minder preuts dan in Europa. Seks hoorde bij het leven en daar mocht je van genieten. Katsushika Hokusai (1760–1849), een beroemde Japanse kunstenaar uit het Edo-tijdperk, verbeeldde dit via shunga, oftewel ‘lentebeelden’. Hij begon al op zijn zesde met schilderen en bleef dat zeventig jaar doen. Hokusai maakte gedurfde en vaak vrolijke erotische beelden van huwelijksgeluk en buitenechtelijk plezier in elke denkbare houding. Dit prachtig uitgegeven boek bevat afbeeldingen van schilderijen, houtsneden en illustraties, verrijkt met verhalen die de kunstenaar zelf schreef. Andreas Marks publiceerde al veel boeken over Japanse kunst en voegt historische context toe aan Hokusai’s werk.

Pien Wekking

Pien’s Dinner Club

Volg je op Instagram ‘Pienlaathaaretenzien’? Dan ken je Pien

Wekkings video’s van gerechten die je makkelijk thuis zelf maakt en waar je je vingers bij aflikt. Nu is er ook een boek met recepten voor kleine en grote eetfestijnen. Daarin kun je alvast culinaire inspiratie opdoen voor de decembermaand (en trouwens ook voor de rest van het jaar). Zó organiseer je een memorabel diner voor vrienden, je familie of gewoon voor met z’n tweeën zonder megastress, zodat je na alle voorbereidingen zelf nog energie hebt om met plezier aan te schuiven.

Rogier Cornelisse

Dagvogels 2 – de boekvogels

Vogels, vogels, vogels: illustrator en dichter Rogier Cornelisse plaatst elke dag een vogeltekening met grappig, snedig of ontroerend menselijk commentaar op Instagram (@bureaucornelisse). Het zijn er inmiddels meer dan 2000, een selectie is ook te zien op dagvogels.nl. Zoals degene waarop de ene parkiet aan de andere vraagt: ‘Weet je het zeker?’ In de nieuwste uitgave gaan de tekeningen allemaal over boeken, schrijven, lezen en lezers. Dit boek is gemaakt ter gelegenheid van 70 jaar Boekhandel Blokker. Elke vogel- én boekliefhebber wil dit hebben.

Scan of ga naar boekhandelblokker.nl voor meer tips van het team van Boekhandel Blokker in Heemstede.

Koek van Boekhandel Blokker in Heemstede.

Erwin Olaf

Black Weeks

Eindelijk… de slaap van je dromen. Niet te warm, niet te koud, en altijd perfect ondersteund. Tijdens de Auping Black Weeks ontvang je tot 20% voordeel Kom proefliggen in onze Auping Studio. De Auping Black Weeks lopen van 3 november t/m 1 december 2025.

Al 40 jaar slaapspecialist

WE SLAPEN BIJNA EEN DERDE VAN ONS LEVEN, DUS DE

PLEK WAAR WE DAT DOEN MOET UITSTEKEND BIJ ONS

PASSEN. HET JUISTE BED KIES JE NIET IN EEN OPWELLING, MAAR MET AANDACHT EN DESKUNDIG ADVIES. OM

DIE KEUZE TE MAKEN IS BEDTIME AL VEERTIG JAAR HET

VERTROUWDE VERTREKPUNT.

bij iemand past. Vervolgens nemen ze uitgebreid de tijd om daarover te adviseren. Overigens zonder hun mening op te dringen, want een bed of matras kiezen blijft iets persoonlijks.”

Advies op maat dus. Bart: “Wat Marion of Brigitte jou adviseren zullen ze de volgende klant nooit aanraden. Iedereen is uniek. Daar hebben zij gevoel voor.”

Bart durft wel te zeggen dat hij en zijn collega’s van veel aspecten rond slaaphouding en aanverwante lichamelijke klachten meer kennis hebben dan veel fysiotherapeuten. “Zij laten zich geregeld door ons adviseren.”

Internationaal

Bedtime heeft een vaste klantenkring. “Best gek, als je bedenkt dat een matras tien tot twaalf jaar meegaat. Toch zien we mensen steeds weer terug.” Adverteren hoeft niet. “Omdat slaapkwaliteit tegenwoordig veel aandacht krijgt, vinden mensen uit de wijde omgeving de weg naar ons.” Lachend: “Een paar jaar geleden kwam zelfs een man vanuit de VS naar ons toe. Hij belde en vroeg of we in de VS leverden. Daarna kwam hij ’s morgens aan op Schiphol, liet zich bij ons adviseren, bestelde en vertrok ’s middags weer. Dat maken we niet elke dag mee, hoor.”

Duurzaamheid

Gedempte Oude Gracht 135, 2011 GP Haarlem 023 - 532 83 23 bedtime.nl

Bedtime is als enige beddenspecialist overgebleven in deze regio. “We hadden dertien uitstekende collega-beddenzaken, die zijn allemaal gesneuveld of vertrokken,” aldus Bart Res. Hij nam het bedrijf in 2004 over van zijn vader. Bedtime overleefde niet voor niets: “Ik ben er trots op dat klanten ons steeds opnieuw spontaan complimenteren over onze persoonlijke aandacht en het deskundige advies.” Het zijn precies die kwaliteiten waarvan Bart hoopt dat mensen ze ervaren.

Uitgebreid advies

Adviseurs Marion en Brigitte zijn het gezicht van Bedtime, vertelt Bart. “Dankzij hun jarenlange ervaring zien zij al bij binnenkomst welk matras het beste

In de branche vonden door de jaren heen nauwelijks spectaculaire veranderingen plaats. Met uitzondering van één aspect. Bart: “Verduurzaming is ook bij ons tegenwoordig een issue. Sommige leveranciers zijn daar zeer vooruitstrevend in. Auping bijvoorbeeld, heeft een honderd procent circulaire matrassenlijn. Dat is een grote verandering, net als onze sterk verminderde afvalproductie.”

Betaalbare luxe

De luxe uitstraling van Bedtime kan mogelijk afschrikken. Een nieuw bed is best een uitgave, beaamt Bart: “Toch verbazen klanten zich er in de praktijk vaak over dat het veel betaalbaarder blijkt dan ze vooraf hadden ingeschat. Je kunt het zo kostbaar maken als je zelf wilt, maar dat hoeft niet. Ik zou zeggen: kom vooral eens langs om het zelf te ervaren.”

HOE KRIJG JE HET VOOR ELKAAR?

Als je kinderen hebt en je werkt allebei, sta je geregeld (misschien wel dagelijks) voor de vraag: hoe krijgen we kinderopvang, school, werk en ons sociale leven op één lijn? En blijft er dan nog tijd over voor elkaar, laat staan voor eigen ontwikkeling? Multitasken met een gezin vraagt creativiteit. Deze ouders vertellen hoe zij de kunst van het combineren beheersen.

tekst: Els Mannaerts fotografie: Hilde de Wolf

Op 24-uursdate

Drie dagen per week staat Maike Gerritsen voor de klas op een basisschool. Haar man Enrico Damo (49) is een eigen bedrijf begonnen en kan nu wat vaker thuis zijn voor zoons Marlin (13) en Seppe (10). Andere koek dan in de beginjaren van het gezin.

“Ik werkte altijd als freelance copywriter,” vertelt Maike. “Toen de kinderen klein waren, gingen ze niet naar de kinderopvang. Enrico werkte fulltime en ik werkte als het ware om hun dagritme heen. Ik schreef tijdens hun slaapjes, als ze op school waren, als ze me niet nodig hadden. Die tijd probeerde ik dan zo optimaal mogelijk te benutten. Ik ben ook wel opdrachtgevers kwijtgeraakt hoor, want ik kon niet altijd zo kort op een deadline leveren. Maar ja, je maakt keuzes.”

Toen de jongens groter werden, kwam er meer tijd voor werk.

“Grappig genoeg begon het toen te kriebelen,” vertelt Maike.

“Mijn schrijvershart klopt nog steeds, maar ik zat veel in mijn eentje thuis achter de laptop en miste de dynamiek van een werkomgeving en collega’s.”

Ze begon lessen creatief schrijven te geven op basisscholen. “Je kunt met kinderen zo veel doen, ze hebben veel ideeën, staan overal voor open. Daar ontstond het idee om volledig het onderwijs in te gaan.” Maike volgde de zij-instroomopleiding.

“Pittig: een dag per week naar school in Leiden, drie dagen voor de klas. Dat was een drukke periode. Voordeel was dat ik in dezelfde weken vakantie had als de kinderen, maar dat heeft ook een nadeel. Was ik eindelijk vrij, stonden er twee bij de deur te springen om leuke dingen te gaan doen. Ik vond het ook moeilijk om de kinderen wat meer los te laten; had het gevoel veel te missen.”

Na een intensieve opleidingsperiode is het stof neergedaald. “We hebben een vaste structuur, daar vinden we allemaal rust in. De jongens hebben momenteel toevallig twee keer per week op dezelfde tijd voetbaltraining, waardoor Enrico en ik wat meer tijd voor elkaar krijgen. Onlangs zijn we voor het eerst in lange tijd weer op ’24-uursdate’ geweest, daar was de klad in gekomen. Hartstikke fijn, we pakken dit zeker weer op.”

Op de camping

De ‘T-eenheid’ van consultant Tim Schuiten (37), manager Talitha Snel (35) en hond Ted (5) werd twee jaar geleden verbroken met de komst van zoontje Lou (zijn naam begint niet met een T). De jonge ouders werken allebei fulltime.

“We werken beiden vier lange dagen in plaats van vijf ‘gewone’ dagen”, vertelt Tim. “Zo hebben we allebei een dag met Lou.” Eén dag per week vertrekt de moeder van Tim al om 07.00 uur ’s ochtends uit de Beemster om op haar kleinzoon te passen, twee dagen per week gaat hij naar de opvang. “En dan zijn er nog mijn ouders, die in Haarlem wonen. Zij kunnen inspringen bij calamiteiten,” vult Talitha aan. Maar dit grote sociale vangnet maakt van de combinatie werk en kinderen nog geen appeltje-eitjeconstructie. “Ted gaat naar de hondenopvang in Osdorp. Hem halen we eerst op. Maar als het verkeer tegenzit of er loopt iets uit, kun je de ander niet bellen om bij te springen, want we hebben één auto.”

Af en toe werken de jonge ouders thuis. “Met dank aan de coronaperiode. En we hebben allebei een flexibele werkgever.

Maar je moet die flexibiliteit niet overdrijven, wij werken graag op kantoor. Trouwens: het werk vraagt daar ook om.”

Als Tim dinsdag vrij is, werkt Talitha extra lang door en gaat ze sporten. Tim heeft de luxe dat hij drie keer per week op kantoor kan sporten. Dan is er nog Ted – hondlief moet minimaal twee keer per dag worden uitgelaten. “Heerlijk!,” roept Tim. Talitha: “De eerste vraag die we elkaar ’s ochtends stellen is: doe jij Lou of doe jij Ted? Het is allebei leuk.”

Tijd voor elkaar maken ze met de 7-7-7-regel: eens in de zeven dagen samen iets doen (‘Al is het maar lekker samen op de bank zitten’), eens in de zeven weken samen uit eten en eens in de zeven maanden samen een weekendje weg. In de weekenden zien ze vrienden en ondernemen ze activiteiten met het gezin. “En we hebben geluk met onze straat. Je kunt bij iedereen naar binnenlopen, we passen op elkaars kinderen, de vaste oppas woont hier in de straat. We noemen het niet voor niets ‘de camping’.”

Puzzelstukjes

Monique Roelfsema (46) en Vincent (50), ouders van Feline en Nora (13 en 10), werken allebei fulltime. Daarnaast runt Monique een eigen bedrijf waarin ze organisaties helpt bij leiderschaps- en verandervraagstukken. Alsof dat nog niet genoeg is, vullen hockeywedstrijden, MRvergaderingen en hulp bij huiswerk hun dagen verder. Hoe ze dat doen?

“We hebben niet altijd zo veel gewerkt,” vertelt Monique. “In de beginjaren maakten we optimaal gebruik van ouderschapsverlof. Toch bleef het puzzelen, want de meisjes gingen maar twee dagen naar de bso. Onze ouders woonden niet dichtbij, dus het kwam aan op strak agendabeheer. Thuiswerken, afspraken over wie de kinderen ophaalde en ’s avonds werk inhalen. Zo hielden we de dagen flexibel en spaarden we reistijd. De kinderen zijn inmiddels zelfstandiger geworden en ik

weet hoe ik werk en gezin kan combineren, maar pubers zijn weer een ander verhaal. Gelukkig vind ik die nieuwe fase leuk: ik ontdek door hen zelfs nieuwe make-uproutines, haha.”

De kinderen vragen tegenwoordig misschien minder tijd, maar er kwam een ander puzzelstukje bij: haar moeder, die sinds kort in Bloemendaal woont. “Zij heeft onze hulp wat vaker nodig.”

Toch maken Monique en Vincent ook tijd voor elkaar. Ze gaan graag samen naar de film of uit eten. “We willen elkaar in de hectiek niet uit het oog verliezen.” Hun sociale leven? “Haha, nee, dat speelt zich niet ’s nachts af. We koken graag uitgebreid voor vrienden. Alleen sporten schiet er vaak bij in, terwijl mijn leeftijd daar eigenlijk wel om vraagt.” O ja: omdat ze zo graag koken, wordt de keuken ook nog verbouwd…

Alles in de buurt

Xander de Bas (33) is eigenaar van wijnhandel C’est le vin, Stephanie de Bas (35) werkt vier dagen per week als eventmanager/personal assistent. Samen zijn ze ouders van zoons Mason (7) en Sam (5). De meeste bewoners van de kindvriendelijke en groene wijk in Bennebroek waar ze wonen, zitten in dezelfde levensfase. Dat geeft veel gemak en plezier.

Drie dagen per week gaan de kinderen naar school en bso. Daarnaast hebben beide ouders ieder een dag vrij. “Op woensdag is Xander vrij en geeft hij ’s middags voetbaltraining. Ik ben op vrijdag vrij en ga dan met de kinderen naar tennisles,” vertelt Stephanie. Zaterdags wordt er weer gevoetbald, zondag is het tijd voor zwemles. “Nee, wij sporten zelf niet, daar hebben we geen tijd voor.”

De ouders van Xander wonen in Spanje, die van Stephanie in Haarlem. “Zij zijn met pensioen en veel op reis. Maar als ze weten dat ik voor een beurs naar Parijs of Milaan moet, houden

ze daar rekening mee en gaan ze niet weg. Dan springen ze bij.”

En dat doen ze – als ze in het land zijn – ook bij noodgevallen. Stephanie: “Gelukkig zijn de kinderen niet meer zo vaak ziek. Xander is eigen baas en ik heb een flexibele werkgever. Als de kinderen ziek zijn, kan ik gewoon weg. Dan werk ik ’s avonds.”

Het sociale leven van het gezin speelt zich voornamelijk in de omgeving af. De kinderen spelen graag op het nabij gelegen schoolplein en regelmatig zakken de buurtgenoten af naar de tuin van de familie De Bas, waar een pizza-oven de hele straat van eten voorziet. Xander: “In de weekenden spreken we ook wel af met vrienden, dan gaan we lunchen op een kindvriendelijke locatie, zoals Kraantje Lek.” Slechts zelden gaan ze samen op pad. Stephanie: “Als we uit eten gaan, hebben we het alleen maar over de kinderen. En als we naar een film gaan, is het een kinderfilm, dan gaan de jongens mee. Wij genieten als zij genieten, waarom zouden we ze dan thuislaten?”

Eén team, één taak

Suzanne (43) en Maarten (45) Eikelenboom vormen samen niet alleen een gezin met hun kinderen Julius (12) en Félise (8), maar ook een team binnen goeiezaak.com, het online-marketingbureau dat Maarten vijftien jaar geleden met een compagnon oprichtte. Toch gaat het thuis aan de keukentafel zelden over werk. Suzanne: “Thuis zijn we vooral papa en mama – niet collega’s.”

Twee jaar geleden stapte Suzanne in bij het bedrijf, oorspronkelijk als ‘tijdelijke oplossing’. Daarvoor werkte ze in marketingfuncties bij verschillende werkgevers. Maarten: “We dachten altijd: samen werken? Geen goed idee. In het begin was het bovendien handig dat één van ons een vast inkomen had. En eerlijk is eerlijk: we waren ook een beetje bang voor de invloed op onze relatie.” De tijdelijke oplossing bleek een blijvertje. Suzanne: “Op papier werk ik 28 uur, in de praktijk is het vaak bijna fulltime. Het voelt voor mij ook als mijn eigen bedrijf.”

deels afgevinkt. Deels, want Suzanne en Maarten tennissen ook nog samen. “We doen gewoon graag dingen samen”, vertelt zij. “We brengen de kinderen ook samen naar school. Julius zit in de brugklas, dus die gaat nu zelfstandig.”

De balans tussen werk en gezin is altijd belangrijk geweest. Toen de kinderen kleiner waren, werkte Suzanne drie dagen. “Opa en oma pasten één dag op, twee dagen gingen ze naar de bso. En doordat ik parttime werkte, kon ik flexibel inspelen bij een ziek kind of andere noodgevallen.”

Die flexibiliteit is er nog steeds, in een andere vorm. Maarten: “Als Félise ziek is, nemen we haar gewoon mee naar kantoor. Dan ligt ze hier op de bank onder een dekentje. Dat kan bij een ‘gewone’ werkgever natuurlijk niet. Dat is echt een luxe.” Ook de oppasplanning is goed geregeld: in hun digitale adresboek staat een groot aantal babysitters.

Maarten maakt meer dan volle werkweken, maar heeft dan weer het voordeel dat hij een deel van zijn tijd kan besteden aan de golfsport, “als vorm van netwerken.” Daarmee is het vakje ‘sport’

In het weekend is het gezin Eikelenboom meestal samen op pad. “We plannen niet alles vol,” zegt Maarten, “omdat we van spontaniteit houden. Even kijken wat de dag brengt – dat past goed bij ons.”

adem- & ontspanningstherapie - yoga - retraites

Van disfunctioneel naar

FUNctioneel ADEMEN

Leer ontspannen in beweging én rust

natanjavandenbrink.nl

Heb je lichamelijke of mentale klachten?

Bodymindmassage vermindert problemen en kan een oplossing bieden wanneer reguliere behandeling niet voldoet. De kosten worden mogelijk vergoed vanuit de aanvullende zorgverzekering.

Amaryllislaan 2 2121 TG Bennebroek

bodymindmassage@hotmail.com

Bodymindmassage.nl ma di do vr – 9.00-22.00 uur

Bas Wassenberg woont in Bloemendaal en is zelfstandig hypotheekadviseur. Zijn bedrijf Bèta Financiële Diensten bestaat 16 jaar en helpt onder meer bij het financieren van de eigen woning en bij verzekeringsvraagstukken, en biedt financieel advies bij echtscheiding. Hij informeert de lezers van B.Magazine over ontwikkelingen in zijn vakgebied.

Hypotheekstress

Stel, je bent op zoek naar nieuwe woonplek en onverwacht kom je het perfecte huis tegen. In de huidige markt moet je vaak snel reageren. Om te voorkomen dat iemand het huis voor je neus wegkaapt, is mogelijk zelfs flink overbieden nodig. Hoever kun je gaan?

Mijn collega’s en ik krijgen dagelijks telefoontjes van mensen die een bod willen uitbrengen op hun droomwoning. In veel gevallen zijn het klanten die we al eerder hebben gesproken, omdat ze zich wilden oriënteren op hun mogelijkheden. Zij weten tot hoever ze kunnen gaan. Dat is wel zo relaxed.

Toch komt het nog (te) vaak voor dat mensen willen bieden zonder dat ze zich vooraf laten informeren over het hypotheekproces. Dan is onduidelijk wat ze met hun inkomen kunnen lenen. Ik heb op deze plek al eens uitgelegd wat de vele variabelen zijn om de maximale hoogte van de hypotheek te bepalen. Mensen onderschatten vaak de complexiteit daarvan.

Bij het afsluiten van een hypotheek komen – soms op het laatste moment – allerlei vragen naar voren. Kun je de bestaande hypotheek meeverhuizen? Mag je de verwachte overwaarde van je huidige woning laten meewegen? Is het verstandig eigen spaargeld in te brengen? Welke invloed heeft je leeftijd? Wanneer je een bod uitbrengt met voorbehoud van financiering, wat zijn dan precies de voorwaarden? Wat worden straks je nieuwe bruto- en nettomaandlasten, en hoe ontwikkelen die zich op de lange termijn? Al die vragen leiden tot hypotheekstress.

Een flink deel daarvan kun je voorkomen door je éérst goed te laten informeren. Het is de moeite waard om daar wat tijd in te investeren. Dan weet je waar je staat en wat je maximaal kunt bieden. Ook wanneer je als ouder je kinderen wilt helpen met de aankoop van hun (eerste) woning, is het goed die vragen al in een vroeg stadium te stellen. Dat helpt teleurstellingen te voorkomen. Het kopen van een woning is al stressvol genoeg.

Wist je dat het eerste gesprek bij een hypotheekadviseur in principe altijd kosteloos is? Maak daar gebruik van en kom goed beslagen ten ijs op het moment dat je gaat bieden. Snel kunnen reageren vergroot je kansen. Zoek je een nieuwe woning, dan wens ik je een relaxte aankoop toe.

Onze energieke en persoonlijke aanpak zorgt voor optimale resultaten bij de AANKOOP en VERKOOP van uw woning. Wij hebben recent o.a. bemiddeld in de navolgende woningen:

Zonnebloemlaan 29 Aerdenhout Vraagprijs: € 1.850.000,- k.k

VERKOCHT VERKOCHT

Duinwindelaan 3 Bentveld Vraagprijs: € 1.250.000,- k.k

Julianalaan 35 • Overveen Vraagprijs: € 1.395.000,- k.k

Hageveld 40 Heemstede Vraagprijs: € 2.200.000,- k.k

Distellaan 36 Aerdenhout Vraagprijs: € 1.675.000,- k.k

Oranje Nassaulaan 126 • Overveen Vraagprijs: € 1.070.000,- k.k

Duinwijckweg 5 • Bloemendaal Vraagprijs: € 1.770.000,- k.k

Kennemerpark 9 Aerdenhout Vraagprijs: € 1.330.000,- k.k

Ter Hoffsteedeweg 21a • Overveen Vraagprijs: € 2.650.000,- k.k

Kunst filosoferen over

Kunst is overal. In musea, theaters en concertzalen, maar bijvoorbeeld ook thuis aan de muur, in je boekenkast, in de playlist op je telefoon en buiten in de openbare ruimte. Wat betekent kunst eigenlijk in een mensenleven en door de tijd heen?

tekst: Maaike Brouwer

Celine van den Boorn - The tide of humanity #2 - 2025 - acrylic on photo - 120 x 80 cm.courtesy: Gallery Vriend van Bavink

Of je nu geraakt wordt door een schilderij, kippenvel krijgt van muziek of aan het denken wordt gezet door een film: kunst doet iets met je. Feitelijk is een leven zonder kunst ondenkbaar. Maar wat is nu eigenlijk kunst en wie bepaalt dat? Wat maakt het zo belangrijk en welke invloed heeft het op de werkelijkheid? Hierover sprak ik met vier lokale professionals die met kunst verbonden zijn: kunstliefhebber Ruud Lapré, kunsthistorica Thera Folmer-von Oven, violiste Laura Oomens en beeldend kunstenaar Celine van den Boorn.

Wat maakt iets tot kunst?

Wat de een ervaart als een meesterwerk ziet een ander als gepruts: ‘dat kan mijn kind ook’. Gaat het bij waardering van kunst om de intentie van de maker of is de beleving van de toeschouwer leidend? En is het mogelijk kunst te maken met AI (artificial intelligence)?

Volgens kunsthistorica Thera Folmer-von Oven heeft kunst in elk geval te maken met kunde. Kunst met een grote K moet echter wel boven het ambachtelijke uitstijgen. “Vroeger zag men kunst vooral als vakmanschap. Schilders waren bijvoorbeeld allemaal lid van hetzelfde gilde, of ze nu uithangborden schilderden of portretten van voorname personen. Pas rond 1600 scheidden de kunstschilders zich af.” Voor Thera is een kunstenaar iemand die bij voorkeur een kunstopleiding heeft gevolgd, het vak beheerst en zijn of haar leven in dienst stelt van de kunst.

Meer dan een technische vaardigheid Ook violiste Laura Oomens vindt dat kunst meer is dan technische vaardigheid. “Je kunt een muziekstuk technisch perfect spelen, dat maakt het nog niet tot muziek. Het gaat om de betekenis die je er eraan geeft. Door de ruimte, de spanning tussen twee noten te benadrukken kun je er de emotie in leggen die je zelf voelt. Hoe je iets speelt bepaalt of het de luisteraar raakt. Ik kan niet enkel technisch spelen, er zit altijd een drive achter en die verschilt per keer. Dat maakt elk concert uniek, ook al speel ik hetzelfde programma.”

Ruud Lapré bouwde samen met zijn vrouw Marga in dertig jaar tijd een omvangrijke collectie op van moderne, hedendaagse beeldende kunst. “Bij de aanschaf van een werk zijn vernieuwing, originaliteit en exclusiviteit voor ons belangrijke criteria. Het gaat om de manier waarop de kunstenaar een idee omzet in iets tastbaars, zichtbaars of hoorbaars. Ook schoonheid kan daarbij een rol spelen. Ik vind het lastig om een definitie te geven van kunst, want in die begrenzing schuilt het gevaar dat je blijft hangen in het oude.”

Verder dan het esthetische

De waarde van kunst is dat het kan ontregelen, vindt beeldend kunstenaar Celine van den Boorn. “Kunst prikkelt, zet aan

tot nadenken en geeft een andere blik op de werkelijkheid. Kunst kan natuurlijk ook puur schoonheid zijn, maar ik vind het extra mooi als het mij iets zegt over de wereld. Voor mij gaat het verder dan het puur esthetische.”

De factor tijd

Tijd is een belangrijke factor bij de waardering van kunst. “Rembrandt is daarvan een goed voorbeeld,” aldus Thera. “Zijn losse manier van schilderen werd in zijn latere jaren minder gewaardeerd dan tegenwoordig. Pas halverwege de negentiende eeuw kwam hij weer in de mode. Hetzelfde geldt voor Frans Hals. Dus een kunstenaar kan heel goed zijn, maar toch in bepaalde periodes niet worden gewaardeerd.” Volgens haar speelt de waardering van de markt wel een rol, maar is die niet bepalend voor de vraag of iets kunst is. Voor Ruud is die ‘landing in de samenleving’ juist een belangrijk criterium. “Kunst is er omdat het gezien wordt, al dan niet met kritische blik. Het moet tot een emotionele reactie leiden, anders praat of schrijft niemand erover en zegt het dus niets.”

Controverse “Je kunt alles in een museum zetten en het kunst noemen,” zegt Celine. “Ik vind het lastig om daarin grenzen aan te brengen.” Als voorbeeld noemt ze ‘Comedian’ van Maurizio Cattelan: hij bevestigde een verse banaan met ducttape aan een wand. Het werk werd vorig jaar bij Sotheby’s in New York verkocht voor 6,2 miljoen dollar. Ook muziek kan controverse veroorzaken. Zoals het stuk 4’33” van John Cage – een experimentele Amerikaanse componist – dat bestaat uit vier minuten en 33 seconden stilte. Laura heeft daar een dubbel gevoel bij. “Ik weet dat stilte superbelangrijk is, maar ik hou van muziek die iets in mij beweegt. Het gaat hierbij vooral om de context.”

Op de vraag of AI kunst kan genereren zijn de kunstprofessionals het eens. Het is een handig hulpmiddel, maar in met AI gegenereerde werken ontbreekt de emotie, de menselijke factor, waardoor ze je niet raken. Ruud: “Als mensen het mooi vinden, is dat natuurlijk prima.” Thera merkt op dat het gaat om een nieuwe technologie en dat fotografie in de begintijd ook niet werd erkend als kunst, “dus wie weet wat de toekomst brengt.”

Waarom maken

mensen kunst?

Tienduizenden jaren geleden maakten de voorlopers van homo sapiens al rotsschilderingen van jachttaferelen. Op een 2500 jaar oude vrouwelijke ijsmummie uit Siberië werden kunstzinnige tatoeages aangetroffen. Archeologisch bewijs suggereert dat symboliek in de kunst – ooit gezien als iets waartoe alleen de moderne mens in staat zou zijn – al door eerdere mensachtigen werd geproduceerd. Waar komt die oeroude creatieve behoefte vandaan?

“Het is een drang van de menselijke geest om iets te creëren, naast eten en drinken,” zegt Ruud. “Ik denk dat die creatieve drijfveer onderdeel is van ons neurologische systeem. Creativiteit is ruimte in je brein. Sommigen zoeken daar vormen voor en kunst is een van die vormen.” Zelf heeft hij altijd een drang gevoeld om te schrijven. Misschien is die creatieve behoefte wat ons onderscheidt van dieren, denkt Thera. “Al tienduizenden jaren versieren mensen hun gebruiksvoorwerpen, ze dansen en zingen. Dat alles heeft geen praktisch doel, maar komt kennelijk voort uit een behoefte.”

Noodzaak

Uitvoerend kunstenaars Laura en Celine voelen die behoefte om te creëren sterk. Laura: “Muziek maken is voor mij noodzaak, een uiting van emoties en gevoelens in mij die ik niet in woorden kan vatten. Als ik de luxe heb om – in mijn drukke gezinsleven – per dag een paar uur te studeren, word ik daar intens gelukkig van.” Celine heeft naast het schilderen ook sterk de behoefte om kunst voor het voetlicht te brengen. Ze geeft les aan een kunstacademie en ziet die gedrevenheid ook bij studenten. “Ze komen meestal via een omweg op de academie terecht. Thuis worden ze vaak ontmoedigd te

kiezen voor een creatief vak, omdat het moeilijk is om als kunstenaar van je werk te leven.”

Kunst: luxe of levensbehoefte?

Kunst brengt mensen bij elkaar, bevordert innovatie met nieuwe invalshoeken en ideeën en draagt zo’n 3,4% bij aan de economie. Volgens een onderzoek* van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) bevordert het actief en passief beleven van kunst de gezondheid en het algehele welbevinden. De WHO roept beleidsmakers op meer te investeren in cultuur in de gezondheidszorg.

*‘What is the evidence on the role of the arts in improving health and well-being? A scoping review’ (2019)

Ruud kan zich helemaal vinden in die aanbeveling. “In het Zwitserse Neuchâtel schrijven dokters museumbezoeken voor op kosten van de zorgverzekering. Omdat genieten van kunst het risico op voortijdig overlijden kan verlagen.” Zelf is hij actief betrokken bij de oprichting van het Centrum voor Kunst en Zorg, een kenniscentrum waarin het Museum van de Geest, de Erasmus Universiteit en zorgorganisatie Cordaan hun krachten bundelen om kunst en zorg te verbinden. “Kunst als middel om het welzijn van zieke of terminale mensen te verbeteren is bewezen effectief en hoeft niet veel te kosten. We willen onderzoeken hoe we kunst hiervoor kunnen inzetten. Dat biedt bovendien werkgelegenheid aan kunstenaars.”

Waardering

Stel je eens voor dat muziek, film, literatuur, theater en beeldende kunst zouden wegvallen...

‘Kunst prikkelt, zet aan tot nadenken en geeft een andere blik op de werkelijkheid’

Ruud Lapré was ruim twintig jaar hoogleraar gezondheidszorgbeleid en economie aan de Erasmus Universiteit. Dertig jaar geleden werd hij ernstig ziek. Tijdens zijn ziekte nam hij schilderles. Sindsdien is kunst een waardevol onderdeel van zijn leven. Hij is nog altijd actief in bestuurlijke functies op het gebied van gezondheidszorg en beeldende kunsten. Ruud publiceerde boeken over beeldende kunst(enaars). Met zijn vrouw richtte hij de Stichting Collectiebeheer Ruud en Marga Lapré op, die o.a. kunstprojecten in de openbare ruimte stimuleert en schenkingen van kunst doet aan ziekenhuizen en andere openbare non-profit instellingen. ruud-lapre.nl

Thera Folmer-von Oven studeerde kunstgeschiedenis in Leiden. Als conservator van de Liberna Collection – een particuliere verzameling middeleeuwse handschriften, oude drukken, tekeningen en prenten –organiseerde zij bijna veertig jaar tentoonstellingen en lezingen. Sinds 2018 is Thera actief bij Artetcetera, een lokaal initiatief van kunstprofessionals die lezingen, rondleidingen en cursussen verzorgen. Op 18 november (zie agenda) geeft zij een lezing over de tekeningen van Michelangelo, naar aanleiding van de tentoonstelling ‘De mannen van Michelangelo’ in het Teylers Museum (zie pag.15).

artetcetera.nl

Celine: “We zouden ons kapot schrikken en een ongelooflijk saai leven hebben. Zonder hoop. Kunst biedt zingeving. Daarom vind ik het zo belangrijk dat we in Nederland de intrinsieke waarde van kunst erkennen. In veel andere landen is die waardering vanzelfsprekender. Kunst is een primaire levensbehoefte, daarom moet je eigenlijk naast water en eten ook een paar goede boeken en een instrument in je noodpakket stoppen. Verhalen en muziek houden mensen overeind.”

Precies dat gebeurde tijdens de covid-19 pandemie, toen iedereen noodgedwongen opgesloten zat in zijn eigen bubbel. Op een zonnige voorjaarsdag in 2020, het was Goede Vrijdag, hield violiste Laura het niet langer uit; ze moest gewoon spelen. En dat deed ze, staand aan de oever van de vijver voor haar buurtgenoten in Overveen. Een voor een kwamen de buren naar buiten en gingen in het gras zitten luisteren. De muziek droeg prachtig over het water, het was een magisch en ontroerend moment, voedsel voor de ziel.

Geluksgevoel

Dat kunst die rol heeft, ervaart ook Thera. “Kunst kan me in moeilijke tijden een geluksgevoel geven. Ik denk dat veel mensen daar ontvankelijk voor zijn. Je ziet kunst ook in oorlogsgebieden en in landen waar mensen zich niet uit mogen spreken.” Kunst biedt haar een kijkje in de wereld waarin een kunstwerk is ontstaan en ze voelt zich daardoor sterk

‘Het gaat mij om de grens tussen wat echt is en dat wat we liever niet willen zien’

verbonden met de mensen uit die tijd, “omdat zij net zo zijn als wij.”

Hoe verhoudt kunst zich tot de werkelijkheid?

Al sinds de oudheid denken filosofen na over (de betekenis van) kunst. Plato (ca. 427-347 v.Chr.) stelde dat kunst een imitatie is van het gewone leven. Friedrich Nietzsche (1844-1900) vond dat kunst het wezen van de werkelijkheid moet uitbeelden. Volgens Albert Camus (1913-1960) biedt kunst de mogelijkheid om een wereld laten zien waarin alles radicaal anders is en om maatschappelijk verzet te uiten. Martin Heidegger (1889-1976) meende dat een kunstwerk een verborgen waarheid onthult.

Voor Ruud ís kunst de werkelijkheid. “Kijk eens om je heen, overal zie je feit en fictie. Er wordt volop gelogen, steeds meer mensen geloven in fictieverhalen. Wat is dan echter: een biografie geschreven naar de werkelijkheid met een vrije geest? Of een roman die de werkelijkheid wil beschrijven? De grenzen tussen feit en fictie zijn volgens mij flinterdun. De waarheid van de een is de onwaarheid van de ander.”

Concreet doel

Toen moderne reproductiemiddelen nog niet bestonden had kunst vaak een concreet doel: muziek voor de mis, een altaarstuk voor de kerk of decoratie van een gebouw. De vraag naar kunst was gigantisch. “Tegenwoordig kun je van alles krijgen in reproductie. Voor veel mensen is dat genoeg, maar zij missen daardoor het contact met het origineel,” is Thera’s observatie. “Het idee om zomaar iets te maken is eigenlijk vrij nieuw,” stelt ze vast. “Hoe een kunstenaar zich verhoudt tot de werkelijkheid en of diens werk een boodschap heeft, bepaalt hij of zij uitsluitend zelf.”

Voor Laura is muziek met een boodschap betekenisvol. “Protestliederen bieden een uitlaatklep voor mensen die zich willen verzetten. Tot slaaf gemaakten gaven in de diaspora verhalen en liederen aan elkaar door, die soms ook waarschuwingen bevatten. Is dat kunst of communicatie? Het is een dun lijntje, maar als het wordt gevoeld door de ontvanger is het wat mij betreft al gauw kunst.” Veel componisten mochten niet bestaan, vanwege hun religie, geaardheid, kleur of geslacht. Laura is nieuwsgierig naar het onbekende werk

van vrouwelijke componisten. “Ze schreven onder een mannelijk alias of worden nu pas ontdekt, er is nog een schat aan verborgen muziekstukken te ontdekken.”

Emotionele reactie

“We leven in een wereld waarin veel gebeurt. Ik heb altijd de neiging om me te verhouden tot de werkelijkheid. In het nieuws zie ik veel voorbijkomen dat me raakt,” vertelt Celine. “Soms doet zich een nieuwssituatie voor, waardoor iedereen in shock is. Na een tijdje raken we emotioneel afgevlakt door die beelden. Dat is een bizar fenomeen, waarmee ik iets wil doen.” Celine werkt op krantenfoto’s en schildert de hierin voorkomende vluchtelingen, toeristen of militairen weg, zodat ze ogenschijnlijk verdwijnen in het omringende landschap. Sommige voorwerpen, bijvoorbeeld kledingstukken, accentueert ze door deze felgekleurde delen niet weg te schilderen, maar open te laten. Hierdoor ontstaat een andere, ogenschijnlijk zachtere werkelijkheid. Het contrast met de ‘echte’ werkelijkheid die erdoorheen schijnt creëert een spanning. “Het gaat mij om de grens tussen wat echt is en dat wat we liever niet willen zien.”

Kan kunst de wereld veranderen?

Kan kunst je kijk op de werkelijkheid veranderen? En daarmee uiteindelijk ook de wereld? Mag kunst activistisch zijn?

Kunst is een ‘change agent’ die je aan het denken zet, aanzet tot discussies en leidt tot nieuwe ideeën. “Daarmee mag je elkaar om de oren slaan, het mag schuren,” vindt Ruud. “Kunst kan een boodschap hebben, dat maakt het juist zo interessant. Die boodschap kan activistisch zijn. Ik ken heel wat Afrikaanse kunstenaars die dat activisme weten te vertalen naar fantastische kunst. Maar je moet oppassen dat het niet ontspoort. Zodra kunst gaat bepalen wat je moet denken, wordt het minder interessant.”

Instrument

“Kunst kan een instrument zijn om ideeën te verspreiden,” zegt Thera. “Juist daarom wordt het gebruikt en misbruikt door dictatoriale regimes. Om ervoor te zorgen dat mensen alleen datgene zien waar die ideologie voor staat. Ik vind het veelzeggend dat Trump de invloed van het wokisme wil onderdrukken, door bij-

Celine van den Boorn - At the European border #6 - 2025 - acrylic on photo 120 x 80 cm.- courtesy: Gallery Vriend van Bavink

voorbeeld het Smithsonian te censureren (een groep Amerikaanse overheidsmusea en centra voor educatie en onderzoek, red.). Ontzettend dom; rampzalig als daar geen verzet tegen komt. Het laat zien hoe belangrijk kunst is.”

Aanzetten tot discussie “Zodra de vrijheid in het gedrang komt, kun je er zeker van zijn dat mensen die kunst en muziek maken die vrijheid gaan zoeken,” aldus Laura. “En dan bijvoorbeeld protestliederen maken of schilderijen die aanzetten tot discussie. Dan kan kunst ook activistisch worden. Bij de grote bezuinigingen op kunst en cultuur in 2011 gingen mensen vioolspelend de straat op om te protesteren en waren er flashmobs van orkesten. Extinction Rebellion heeft zelfs een orkest opgericht om op de A12 te spelen tijdens hun bezettingsacties. Toen dat niet meer mocht, gingen ze luchtviool spelen en zingen, alleen om te laten zien: ons krijg je niet weg.”

Celine: “Veel mensen willen het nieuws niet meer zien. Die mensen probeer ik te bereiken door het in mijn kunst op een subtiele manier over urgente onderwerpen te hebben. Ik hoop dat ik met mijn methode aantrekkelijk werk maak dat ergens over gaat; dat de werkelijkheid verzacht maar toch een deurtje openhoudt naar de realiteit.” In opdracht van de NAVO maakte ze zestien werken met als titel ‘Shifting landscapes’. Hiervoor gebruikte ze persfoto’s van de NAVOmissie in Afghanistan, waarop ze de actie van soldaten en tanks wegschilderde. “Ik liet alleen wat camouflagekleding staan. Hierdoor werd het prachtige landschap weer zichtbaar. Het laat zien dat de militaire aanwezigheid (en de mens) slechts tijdelijk is. Dat zet aan tot denken over onze rol in dat landschap.”

Laura Oomens kreeg op haar vierde vioolles van haar vader, violist Radboud Oomens. Later studeerde ze onder meer bij Herman Krebbers. In 2004 haalde ze haar Master of Music Performance aan de Guildhall School of Music & Drama in Londen. Ze was verbonden aan het Residentie Orkest Den Haag en werkt sinds 2012 bij het Nederlands Kamerorkest. Daarnaast speelt ze in kamermuziekverband. Laura vormt een duo met pianiste Ksenia Kouzmenko en is artistiek leider van de nieuwe Dorpskerkconcerten Bloemendaal (zie pag.11). Daarnaast is zij een veelgevraagd coach voor professionele ensembles en musici. lauraoomens.com

Celine van den Boorn is afgestudeerd aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht en studeerde daarna culturele antropologie aan de VU, waar ze een programma volgde over de verhouding tussen natuur en cultuur. Daarnaast geeft Celine les aan de HKU. Haar werk is aangekocht door musea in binnen- en buitenland, door collecties als AZKO, LUMC, het ministerie van Buitenlandse Zaken en recent door Museum Fenix in Rotterdam. Celine’s werk was onlangs te zien op kunstbeurs PAN Amsterdam en ze won meerdere prijzen. Tot 10 januari 2026 heeft Celine een solo-expositie in Gallery Vriend van Bavink (zie agenda). celinevandenboorn.com

het atelier van...

Chris Tap

Sinds

2017 is het koetshuis van landgoed Elswout in Overveen de werkplaats van beeldend kunstenaar Chris Tap.

tekst: Christien Jansen - fotografie: Willy Slingerland

Na het behalen van zijn propedeuses economie en culturele antropologie maakte Chris Tap (52) in het atelier van zijn vader – beeldend kunstenaar Wim Tap – zijn eerste beeld. “Omdat mijn vader de Japanse tuin in Artis ontwierp, was ik daar vaak te vinden, vooral bij de verblijven van de grote katachtingen. Mijn eerste werk was een grote gipsen jaguarkop. Die nam ik onder mijn arm mee naar de Spiegelstraat in Amsterdam. Ik liep de galerie van voormalig tennisster Tom Okker en diens zakenpartner Nico Koster binnen en vroeg: ‘Is dit iets voor jullie?’ In principe was dat het niet – de galerie was vooral gespecialiseerd in Corneille en de Cobragroep. Maar na even denken stelde Okker voor de kop op zijn kosten in brons te laten gieten. Bij verkoop zouden we de winst delen. Binnen een week was de kop voor negenduizend gulden verkocht en sindsdien kan ik leven van mijn kunst. Ik heb nooit een beurs of een kunstenaarstoelage gehad.”

Chris’ sculpturen, vooral levensechte dieren, zijn inmiddels overal ter wereld te vinden. Wat vooral opvalt aan de beelden zijn de levensechte ogen. “Die haal ik speciaal uit de VS. Ze zijn magisch mooi, omdat er een twinkel in zit. Je hebt het gevoel dat het dier je aankijkt. Ik hoor vaak dat mensen interactie voelen met het beeld, waardoor ze een rustmoment in zichzelf vinden. Dat vind ik een mooi idee.”

Plastiline

Het materiaal waarmee Chris werkt is onder meer plastiline. “Die droogt niet uit, omdat er vet in zit en is daarom heel geschikt is voor projecten waaraan ik langer wil werken. Wanneer het vriest, kan het behoorlijk koud worden in het atelier. Eén keer maakte ik een beeld van gewone klei. De dag erop trof ik, na een vriesnacht, een berg gruis aan. Gewone klei verpulvert namelijk bij temperaturen onder nul.”

Midden in het atelier ligt een levensgrote leeuw waaraan Chris al jaren werkt. Voor hem is het maakproces leuker en interessanter dan het eindresultaat. In het atelier zijn momenteel ook een stier te zien en een leeuwenwelp. “Die laatste wordt in een serie van acht uitgebracht, de meeste zijn al verkocht.”

Binnenkijken

Al die prachtige sculpturen kunnen voorbijgangers – mits Chris in zijn atelier is – ook bewonderen. “Als ik aan het werk ben, staan de deuren altijd open. Ik ben ongelofelijk blij dat ik hier mijn atelier heb, vind het een heerlijke plek. De interactie met wandelaars is een toegevoegde waarde. Ik denk dat hier per week wel een paar honderd mensen naar binnen lopen. Iedereen is van harte welkom en als je zeker wilt weten of ik er ben, mag je me vooraf even bellen. Mijn nummer is gewoon te googelen.”

VRIJ WERK

Fotografen werken meestal in opdracht, waarbij het onderwerp vastligt en ze gebonden zijn aan instructies. Voor dit themanummer over Kunst vroegen we enkele van onze vaste fotografen om ons vrij werk te laten zien, waarin ze hun creativiteit uitleven.

tekst: Maaike Brouwer

EWOUT PAHUD DE MORTANGES

The forest match Locatie: Ermelo

SASKIA KONING - Mila

Locatie: Bij het Brouwerskolkje in Overveen

JORIS FUNCKE - Vogelmeer

Locatie: Nationaal Park Zuid-Kennemerland

Zaans veem

Locatie: Langs de Zaan in Wormerveer

WILLY SLINGERLAND

Tunnel

Locatie:Tunnel van Pouillyen-Auxois, Canale du Bourgogne, Frankrijk

ANITA VAN DER KROL-VAN HASSELT

Grote grazers

Locatie: Vogelmeer, Kennemerduinen

Canada ligt aan uw voeten

Droomt u van een unieke vakantie in Canada waarbij u de schoonheid van dit land op een exclusieve manier ontdekt? Maak kennis met een unieke manier van reizen, waarbij u alleen doet waar u blij van wordt.

Geniet van het comfort en de charme van kleinschalige accommodaties, waar u kunt ontspannen te midden van adembenemende landschappen. Of het nu een lodge is aan een kristalhelder meer in Banff, een gezellige berghut met uitzicht op de majestueuze Rockies, of een charmante chalet op Vancouver Island.

Tijdens uw samengestelde reis voelt u zich thuis in de meest betoverende omgevingen. Maar er is meer dan alleen het prachtige landschap. Ontdek ook het authentieke Canada tijdens activiteiten met de locals.

Maak kennis met de vriendelijke bevolking, leer hun cultuur kennen en creëer blijvende herinneringen. Onze reisexperts wijzen u graag de weg.

Meer weten? Meld u gratis aan voor een presentatie of maak een afspraak met een van onze reisadviseurs op ons kantoor in Haarlem. Canada ligt aan uw voeten.

Little America • Houtplein 24 • 2012 DH Haarlem • littleamerica.nl

EWOUT PAHUD DE MORTANGES

“Mijn passies voor sport en natuur komen hier samen. Ik vind het prachtig om dingen vanuit een ander perspectief te bekijken. Tennisbanen zien er van bovenaf spectaculair uit, vooral door het lijnenspel en de structuur van de omliggende bomen, die eruitzien als broccoli.”

Camera/lens:

DJI-drone met 24 mm Hasselblad lens

“In 2010 begon ik met fotografie, sinds 2017 werk ik als freelance fotograaf. Mijn werk is internationaal gepubliceerd, bekroond en tentoongesteld, onder meer bij de Verenigde Naties in New York, in Muscat (Oman) en in Amsterdam, waar ik deelnam aan BIG ART. Met mijn luchtfotoreeks van tennisbanen –geschoten vanuit een onderscheidend perspectief – wil ik mensen inspireren om tennis te spelen of actief te worden in andere sporten. Sport werd al vroeg een constante factor in mijn leven en blijft een dagelijkse passie. Een van mijn langetermijndoelen is het fotograferen van de Olympische Spelen.” ewoutpahudphoto.com

SASKIA KONING

“Dit was mijn eerste kunstproject voor deelname aan de Kunstlijn in Haarlem. Het dromerige en gelijktijdig mysterieuze vind ik een mooie combinatie.”

Camera/lens:

Canon 5D Mark II/ 24-70 f/2.8

Instellingen: 1/60-f/3,5 ISO 250

“Mijn vader heeft een enorme fascinatie voor fotografie, dus het zit in de genen denk ik. Een van mijn dochters fotografeert nu ook. Het liefst fotografeer ik kinderen, een fijne doelgroep, omdat zij gewoon zichzelf zijn.” saskiakoning.nl

JORIS FUNCKE

Vogelmeer: “Het duingebied is een onuitputtelijke bron voor fraaie foto’s. Tijdens ideale omstandigheden, op een windstille, spatheldere dag, kon ik deze uit het water oprijzende berkenstammen schieten.”

Camera/lens:

Sony A6000 16-70 mm

Instellingen: 1/200 ISO 100

Zaans veem: “Met enige regelmaat fotografeer ik het gebied waar ik ben opgegroeid: de oevers van de Zaan. Zo ook op een frisse, heldere zondag in februari. Daar had ik het geluk dat er net een schipper voor een afgetakeld Zaans veem voorbij voer.”

Camera/lens:

Sony A7 III 85 mm

Instellingen: 1/1250 ISO 200

“Mijn liefde voor fotografie is ontstaan tijdens mijn opleiding grafische vormgeving. Dat was het oude handwerk: rolfilm, zelf ontwikkelen en afdrukken. Door mijn werk als vormgever en bureau-eigenaar verdween het fotograferen naar de achtergrond. Het gaf me wel de mogelijkheid om te werken met en te leren van zeer goede fotografen. Sinds tien jaar fotografeer ik zelf weer actief met veel plezier.

Voor mij is een foto geslaagd als die een sfeer weergeeft en een gevoel oproept. Een foto zonder ’verhaal’ kan mooi zijn, maar boeit me eigenlijk niet. Het verhaal, de emotie, vind ik belangrijker dan technische perfectie. Ik laat me graag inspireren door fotografen als Alex Webb, Monaris en Todd Hido.” jorisfuncke.nl

WILLY SLINGERLAND

Deze zomer heb ik, toen ik in Frankrijk was, een nieuwe lens en camera uitgeprobeerd. Ik had daarbij een thema: reflectie en avondlicht. De tunnel is een combinatie van beide.

Camera/lens:

Nikon Z6-2 met Nikkor Z 24-70 Instelling: F4 1/80

“Ik fotografeer al lang en vind reportages maken het leukst om te doen. Jarenlang heb ik voor commerciële opdrachtgevers gewerkt. Tegenwoordig doe ik het was rustiger aan, maar ik fotografeer altijd graag mensen, dieren, bloemen, zaken rond levensbeschouwing en alles waar ik een mooie lichtval op zie.

Het fijne is dat als je gewend bent om te fotograferen, je gewend bent om goed waar te nemen in het moment. Waardoor er bijna altijd wel iets moois, bijzonders of grappigs te zien is. Dat maakt het leven een stuk leuker. En daar heb je niet eens een camera voor nodig.” willyslingerland.nl

ANITA VAN DER KROLVAN HASSELT

“Deze foto’s heb ik afgelopen zomer gemaakt op een warme dag. Twee grote grazers stonden steeds heel dichtbij elkaar. Ik ben een uur blijven kijken, gefascineerd door hun liefdesleven, vooral het voor- en naspel. Het zag er liefdevol uit.”

Camera/lens:

Canon 5D mark III / 70-200 mm

“Voor mijn tiende verjaardag vroeg en kreeg ik mijn eerste camera en op mijn vijftiende werd ik lid van de fotoclub op het Kennemer Lyceum. Sindsdien loopt fotografie als een rode draad door mijn leven. In de jaren zeventig woonde ik vijf jaar in Dubai, destijds nog een onschuldige vissersplaats. Daar kocht ik mijn eerste Nikon spiegelreflexcamera. Een aantal van de foto’s die ik daar maakte, hangen in het Sindaga (heritage) museum in Dubai.

Terug in Nederland heb ik me toegelegd op portret- en natuurfotografie. De fotografie heeft me geleerd bewuster te kijken, dat ervaar ik als een verrijking van mijn leven.” anitavanderkrol.com

Plantsoenlaan

Vondellaan 2, Aerdenhout

Jessica IJzer is uitvaartondernemer in Overveen, samen met haar compagnon Casper Heeremans.

Ook in afscheid nemen schuilt schoonheid

De dood maakt stil. En juist in die stilte zoekt de mens naar vormen om zich uit te drukken. Kunst kan daarbij helpen. Misschien omdat we, wanneer woorden tekortschieten, onze gevoelens proberen te vangen in iets wat veel langer tastbaar kan blijven: een schilderij, een beeldhouwwerk, een lied, een gedicht.

Kunst kan ontstaan uit religie, uit de behoefte om de vergankelijkheid van alles wat leeft te laten zien. Of simpelweg om het verdriet van het verlies een vorm te geven. Soms wil kunst ons iets leren, soms heeft een werk alleen tot doel ons te raken. Beeldende kunst, muziek en literatuur door de eeuwen heen bieden genoeg voorbeelden. Van de ‘Danse Macabre’, via Bachs ‘Komm, süßer Tod, komm selge Ruh’ en ‘Het Lijk’ van Hieronymus van Alphen tot theatergezelschap ‘De Kunst van het Rouwen’ – de dood duikt op in allerlei kunstuitingen. Niet vreemd: hij raakt immers aan de kern van het mens-zijn.

Vroeger zag je het verlangen naar schoonheid rond het afscheid terug in prachtige mausolea en zorgvuldig vormgegeven bidprentjes. Van eind negentiende eeuw tot halverwege de jaren zeventig waren ook graftrommels in gebruik – versierde metalen trommels met een glasplaat als bovenkant. Onder het glas lag een ‘gift’ voor de overledene, bijvoorbeeld een bloemenkrans van metaal of porselein. Ware kunstwerkjes op zich.

Vandaag de dag is kunst rond een uitvaart vaak persoonlijker van aard. Een rouwkaart met iemands favoriete schilderij, een zelfontworpen lijkwade, livemuziek tijdens de plechtigheid, een kleindochter die haar pas aangeleerde balletdansje naast de kist opvoert of een zorgvuldig gekozen tekst die voelt als pure poëzie. Het zijn kleine gebaren, maar ook die geven vorm aan iets groots: liefde, gemis, verlies en herinnering. Een van mijn mooiste herinneringen is die van een zoon die een prachtige kist voor zijn moeder had gemaakt met ingelegd hout. Alle familieleden gingen er om de beurt in liggen om een boodschap voor haar op de binnenkant te schrijven. Je kunt het bizar vinden, maar dat was het niet, want het gebeurde uit liefde. Meer verbinding konden ze niet hebben op dat moment met hun moeder en oma.

Wat minder mensen weten is dat je kunst rond een afscheid letterlijk op maat kunt laten maken. Een lied dat speciaal is geschreven voor de overledene, een schilderij of sieraad waarin wat as wordt verwerkt, een urn die de persoonlijkheid van iemand weerspiegelt of een grafornament dat een uniek verhaal vertelt.

Kunst en de dood raken elkaar op het punt waar controle ophoudt. Wij mensen kunnen het leven niet vasthouden. We kunnen wel onze gedachten en gevoelens hierover vormgeven in het afscheid van een geliefde. Misschien is dat wel wat troost biedt: dat schoonheid, zelfs in rouw, een manier is om de liefde die er was te laten voortleven.

Wijnkoperij Henri Bloem Bloemendaal viert feest

DIT JAAR VIEREN WIJ, CAMPBELL EN

IVO RIEMENS, MET TROTS HET 35-JARIG

BESTAAN VAN WIJNKOPERIJ HENRI BLOEM

BLOEMENDAAL. JAREN WAARIN WE –

SAMEN MET ONZE VOORGANGERS – EEN

PRACHTIGE PLEK HEBBEN GEBOUWD WAAR

WIJNLIEFHEBBERS DESKUNDIG ADVIES

KRIJGEN EN KEUZE HEBBEN UIT EEN MOOIE,

BREDE COLLECTIE WIJNEN.

Mede dankzij de loyaliteit van onze klanten, zowel uit het dorp als uit de wijde omgeving, is de wijnwinkel een bloeiende zaak. Daar zijn we ongelooflijk dankbaar voor. Bijna vijf jaar geleden namen wij de winkel met veel liefde en vol plannen over. Samen met ons enthousiaste team zetten we ons elke dag in om onze klanten te adviseren en te inspireren. We kijken vol vertrouwen naar de toekomst en blijven investeren in kwaliteit, service en beleving.

Feestdagen

Natuurlijk staan wij in december weer klaar om u te helpen met het vinden van

de perfecte wijnen voor het kerstdiner en voor persoonlijke relatiegeschenken.

Verrassing

Om dit jubileum samen met u te vieren, hebben we iets feestelijks in petto. Houd onze winkel en communicatiekanalen in de gaten, want binnenkort leest u wat wij weggeven! Kom langs en vier dit jubileum met ons mee –op naar de volgende 35 jaar!

henribloem.nl

fotografi

e: Hélène Wiesenhaan

kunst

Lekker artistiek

Met alle kant-en-klaarmaaltijden en verspakketten van tegenwoordig heb je in een handomdraai eten op je bord. Maar wat nou als je je laat meeslepen door de grote namen in de kunst? Dan schotel je je tafelgenoten eetbare kunst voor. Probeer het eens en laat je fantasie de vrije loop! receptuur, styling en fotografie: Jolanda Leuven-Braakman

naar Van Gogh

Mondriaan-style Pokébowl

à la Pollock

Kletskoek naar de zonnebloemen Van Gogh

Vincent van Gogh schikte zelf de zonnebloemen voordat hij ze schilderde. Dat gebeurde met veel zorg en artistieke intentie. Hij zette de bloemen bewust in een vaas en liet ze zó uitkomen dat ze een krachtige visuele impact hadden.

Ingrediënten voor 1 grote kletskoek

1 grote ananas 25 gr patentbloem 20 gr roomboter op kamertemperatuur 20 gr witte basterdsuiker

20 gr amandelen, fijngehakt 0,5 el water snufje kaneel snufje zout

Bereiden

Verwarm de oven voor op 100˚C. Snijd de kroon en de onderkant van de ananas, zodat hij goed blijft staan. Snijd met de ronding mee de schil er helemaal vanaf. Snijd de vrucht daarna in dunne plakken van 3 mm. Bedek 2 bakplaten met bakpapier. Leg hier de ananasschijven op en laat ze in de oven in ca. 4 uur drogen. Draai ze halverwege de baktijd om. Laat de schijven na het bakken goed afkoelen. Ze zijn dan lang houdbaar in een luchtdichte pot.

Verwarm voor de koek de oven voor op 200˚C. Meng de roomboter met de suiker en het water. Voeg kaneel, zout en gehakte amandelen toe en doe dan de bloem erbij. Kneed tot deeg en rol dit met de hand tot een bol. Geef het deeg de vorm van een vaas (ovaal) en leg het op een met bakpapier beklede bakplaat. Druk iets meer plat en bak 8-10 min. Let op dat de koek niet verbrandt. Laat uitharden op de bakplaat en volledig afkoelen op een rooster. Leg de grote koek op een vlakke ondergrond en schik de gedroogde ananasschijven tot een boeket zoals Van Gogh dat op zijn schilderij vastlegde.

Pokébowl Mondriaan-style

Piet Mondriaan gebruikte een beperkt kleurenpalet met vooral primaire kleuren. Hij paste kleuren toe in rechthoekige vlakken, gescheiden door zwarte horizontale en verticale lijnen. De plaatsing van kleuren was nooit willekeurig – hij experimenteerde intensief om het juiste evenwicht te vinden.

Ingrediënten (4 personen)

400 gr sushirijst

200 gr verse zalm, sashimikwaliteit

200 gr tonijn, sashimikwaliteit

200 gr edamame (soyaboontjes), gepeld en gekookt

150 gr wakamé (zeewiersalade)

25 poké sprinkle (zeewiervlokken en sesamzaadjes)

2 vellen nori

1 rijpe mango, in blokjes

4 snackkomkommers, dungesneden

2 el sesam zaadjes

Overige toevoegingen sojasaus, ponzu of teriyakisaus en naar smaak wasabi of sriracha: voor wat pit (meng eventueel met mayonaise)

Bereiden

Bereid de sushirijst volgens de verpakking. Breng op smaak met sushi-azijn en zout. Snijd de zalm en tonijn in dunne plakjes. Schaaf de komkommer in schijfjes. Knip de norivellen in dunne reepjes. Verdeel alle ingrediënten in aparte bakjes. Je kunt ook variëren met avocado, wortel (julienne gesneden), radijs, lente-ui, gebakken uitjes, garnalen en/of tempeh.

Als je tempeh gebruikt, snijd deze dan in blokjes. Bak ca. 5 min in een koekenpan tot de stukjes goudbruin zijn. Voeg 2 el sojasaus toe en laat nog 2 min pruttelen.

Pokébowl komt oorspronkelijk uit Hawaï. Poké betekent ‘in stukjes gesneden’ en verwijst meestal naar rauwe vis, zoals tonijn of zalm, en groente in blokjes. Het is een kleurrijk, gezond en veelzijdig gerecht. Zoals de naam aangeeft, wordt het gerecht veelal geserveerd in een (lage en wijde) kom. Je kunt alle ingrediënten ook los serveren, zodat iedereen zijn of haar eigen bowl kan samenstellen. Geen stress over dieetwensen en heel gezellig. Maak er een kleurige combinatie van, net als Mondriaan.

Bloemkoopsoep à la Jackson Pollock

Jackson Pollock liet verf letterlijk druppelen – of hij gooide of spatte het – op een liggend doek. Daarbij gebruikte hij stokken, penselen of zelfs zijn handen en hij bewoog rondom het doek alsof hij aan het dansen was.

Ingrediënten (4 personen)

1 grote bloemkool, in roosjes

750 ml groentebouillon

200 ml kokosmelk

1 grote ui, grof gesneden

2 teentjes knoflook, fijngehakt

2 el olijfolie

2 takjes basilicum

1 handje verse kiemgroente peper en zout naar smaak

Toppings

1 gekookte rode biet

0,5 eetrijpe mango

1 cm verse gember, geraspt

1 bosje verse basilicum (30 gr)

100 ml extra vierge olijfolie

Bereiden

Begin met de 3 toppings. Pureer voor de rode topping de biet tot een schenkbare coulis (dikke, gladde saus). Pureer de mango en gember als gele topping. Voor de groene gebruik je basilicum. Was de blaadjes en dep ze droog met keukenpapier. Blend de basilicum met de olijfolie tot een gladde olie. Laat door een fijne zeef lopen als je een heldere olie wilt zonder stukjes. De olie die overblijft is 1 week houdbaar. Je kunt hem ook invriezen (in een ijsblokjesvorm). Zet de toppings tot gebruik apart.

Verhit de olijfolie in een grote pan. Voeg de ui toe en fruit in 3-4 min glazig. Voeg de knoflook toe en bak 1 min mee. Doe de bloemkoolroosjes in de pan en bak ca. 5 min mee tot ze licht kleuren. Voeg de groentebouillon toe en breng aan de kook. Laat de soep 15-20 min zachtjes koken tot de bloemkool helemaal zacht is. Haal de pan van het vuur en pureer de soep met een staafmixer (of in een blender) tot een gladde massa. Roer de kokosmelk erdoor en warm daarna nog even goed door. Breng op smaak met peper en zout.

Serveer de soep in kommen. Schenk de toppings uit door tegelijkertijd de kom te draaien om een spontaan effect te creëren. Plaats in het midden een toefje kiemgroente en wat blaadjes basilicum.

BULB SPACES

LEIDSEVAARTWEG 1 2106 NA HEEMSTEDE

WERKRUIMTE NODIG?

Roos Panis nam na 31 jaar bij de bibliotheek afscheid van haar werkende leven. Maar boeken blijven haar grote liefde. En ook haar man Max, zoon, schoondochter en kleinkind. Roos kan niet zonder lezen, lopen (liefst in de bergen) en liefhebben. Sinds 2024 is ze eigenaar van een Zweedse stuga (houten huis).

Geen kunst aan

Lange tijd wilden we een huis in Italië. We begonnen zo ongeveer met zoeken aan het begin van deze eeuw. In het land van Kunst en Schoonheid zagen we prachtige huizen en appartementen op prachtige plekken. Kleine huisjes met uitzicht, grote moderne appartementen met antieke meubels, krakkemikkige krotjes en luxe lofts; huizen op bergtoppen, huizen aan meren; we maakten makelaars moedeloos.

Het werd 2024 en we hadden nog steeds niets gekocht. Het bleek een onmogelijke opgave. Man Max wilde in een stad wonen, het liefst in een appartement, het liefst op de bovenste verdieping, het liefst met een koffiebarretje om de hoek en het liefst zonder honden in de buurt. Ik wilde zo ver mogelijk van een stad af wonen, op een afgelegen plek, in de natuur. Hier was duidelijk geen compromis mogelijk. Gelukkig beseften we ook voortdurend dat dit alles een luxeprobleem was en we hebben genoten van de weg die uiteindelijk nergens heen leidde.

In juli 2024 kocht ik, ongezien(!), met het erfgoed van mijn ouders een huis in Zweden – een land waar we nooit eerder geweest waren. Het bod dat ik via de Zweedse Funda-website deed werd geaccepteerd. En wat we ‘kregen’ – want voor dit bedrag koop je in Nederland nauwelijks een garage – was een droom van een Pippi Langkoushuis, aan een meer, met een grote tuin, in de nabijheid van een leuk dorpje.

Terwijl ik dit schrijf verblijf ik in het huis, ruim dertig dagen lang. Dat betekent een maandlang genieten van absolute rust, vriendelijke buren en andere mensen, loppis (tweedehands winkels) bezoeken en eindeloos veel natuur. Ik loop, lees en geniet van mijn bestaan als oudgediende bij de bibliotheek in Bloemendaal. Als ik in de woonkamer naar buiten kijk, zie ik een schilderij van Turner. In de keuken heb ik uitzicht op een romantische Friedrich en tijdens het wandelen knipoogt Monet naar me. Als ik een kanelbulle eet in de Konditori van het dorp, waan ik me in een tekening van Carl Larsson.

Het afgelopen jaar heb ik tientallen loppis afgestruind. In het huis hangen nu meer dan tien schilderijen, met een totaalwaarde van nog geen vijftig euro. Dromerige landschappen, kleurrijke abstracten, gestileerde gebouwen; allemaal van onschatbare waarde. Simpel en gemoedelijk is de beste omschrijving van het leven hier. Geen kunst aan.

Fix je

Op vakantie in Normandië zag Overvener

Frank van Alphen een atelier waar mensen, met goed gereedschap en wat hulp, hun fiets kunnen repareren. Begin dit jaar ging hij aan de slag om iets dergelijks hier van de grond te krijgen – met succes.

tekst: Cécile Klok - fotografie: Bart Reitsma

Oud-journalist Frank van Alphen is best trots op wat hij heeft bereikt. “Ik wilde iets doen zonder beeldscherm, iets met mijn handen.” Samen met Nicolette Smit runt hij sinds afgelopen juni Fix je fiets in voormalig zorgcomplex Oldenhove in Overveen. Buurtbewoners kunnen hier elke woensdag terecht om tussen 10 en 14 uur (voor vijf euro per halfuur) hun eigen fiets te repareren. Frank kwam via vrijwilligerscentrale BUUV in contact met Nicolette: “Zij is al 22 jaar fietsenmaker en heeft daar dus veel verstand van. Nicolette is de fietsenmaker, ik de praatjesmaker,” lacht hij. “Zij is echt goud!” Naast Nicolette meldden zich nog enkele vaste vrijwillige fietsensleutelaars, onder wie een bewoner van Oldenhove.

Werkplaats en gereedschap Sinds januari 2025 is Frank met pensioen. In het halve jaar daarna gebeurde veel. “We hadden een werkplaats nodig en vonden deze fantastische plek op de begane grond achter Oldenhove. De saamhorigheid met andere vrijwilli-

Nicolette ziet vooral achterstallig onderhoud aan banden, remmen, verlichting en fietskettingen: “Mensen doen zelf de reparatie of opknapbeurt,” legt ze uit. “Wij kijken over de schouder mee zoveel als nodig is, maar nemen het niet over. De een heeft meer behoefte aan uitleg en ondersteuning dan de ander. En als het nodig is, springen we heus wel bij.”

Frank en Nicolette willen mensen stimuleren zelf hun fiets te repareren. “We hopen daarmee ook ouwe rammelbakken rijdend te houden. Dat past in het groeiende streven naar duurzaamheid in de maatschappij. Een fiets die het nog doet zet je minder snel aan de kant.”

Bandenplakken op school

Inmiddels doen ze nog meer. Frank: “Bij Hogeschool Inholland Haarlem zijn we sinds september elke donderdagmiddag op locatie met gereedschap, onderdelen en vrijwilligers. Daar kunnen overigens ook andere buurtbewoners zelf (begeleid) hun fiets repareren. We knappen

fiets

gers hier is groot.” De werkplaats meet pakweg vier bij vier meter. Alle fietsgereedschappen zijn aanwezig, inclusief een fietslift. “We kochten de uitgebreide inventaris van een Amsterdamse fietsenmaker die ermee stopte,” vertelt Nicolette. “Vroeger hadden mensen vaak klusschuurtjes met eigen gereedschap. Dat is tegenwoordig minder het geval. Wij bieden een alternatief.”

Meekijken

Dankzij de nodige publiciteit en een zeer welkome aanmoedigingssubsidie van de gemeente Haarlem konden ze vlak voor de zomer starten. Frank: “Geïnteresseerden vonden al snel de weg naar Fix je Fiets.”

daarnaast fietsen op met en voor bewoners van Oldenhove. Velen van hen zijn statushouders die weinig tot geen ervaring hebben met fietsen.” Afgedankte fietsen die mensen doneren krijgen een tweede leven. “Ook bezoeken we basisscholen om bandenplakcursussen te geven,” aldus Frank. “Kinderen leren op die manier zelf een lekke band te verhelpen. We vragen een leerling ter plekke een band lek te prikken en dan repareren we daarna gezamenlijk het gat.” In de toekomst willen Frank en Nicolette ook fietsreparatiecursussen voor volwassenen aanbieden.

Of ze door dit artikel in B.Magazine vrezen voor te veel aanloop in de vier uur die

Nog meer initiatieven in Oldenhove

Aan de achterkant van Oldenhove zitten vlak voor dit interview zo’n tien mensen rond een tafeltje aan de soep. “Kom erbij,” klinkt het uitnodigend. Vrijwilligers maken hier wekelijks ‘Wereldse Woensdagsoep’ van groenten en kruiden uit tuinderij De Ark en de volkstuinen van Buitentwist. Iedereen is welkom om mee te genieten.

Op de begane grond van het voormalige woonzorgcentrum zijn op initiatief van dorpscoördinator Paul Feldbrugge van Welzijn Bloemendaal in het afgelopen jaar verschillende vrijwilligersinitiatieven gestart. Een ervan is Fix je fiets. Daarnaast zit de Weggeefwinkel, waar iedereen gratis kan winkelen (of bruikbare kleding kan doneren). Er is een naaiatelier dat onder andere gordijnen maakt. Ook vind je er het dadelbedrijf van Noori uit Jemen. Kinderen en ouders kunnen technische werkstukken maken en elkaar ontmoeten bij Werkplaats Jeroen. Er is een speelgroep voor 0-4-jarigen en ouderen kunnen onder begeleiding eropuit met Oppeppers op Pad. Er zijn nog meer initiatieven op komst, vertelt Paul: “Binnenkort starten de Energiebank en de Fixbrigade. Beide gaan kwetsbare huishoudens helpen hun energierekening te verlagen via coaching en aanpassingen in huis. Daarvoor zoeken we trouwens nog vrijwilligers. Als je interesse hebt hiervoor, meld je dan aan via Welzijn Bloemendaal.”

info@welzijnbloemendaal.nl

Fix je fiets wekelijks open is? Frank: “De tijd zal het leren. We zoeken trouwens nog vrijwillige fietsenmakers. Zij moeten wel meer kunnen dan alleen fietsen repareren. Didactische vaardigheden zijn zeker nodig: mensen moeten immers leren zélf hun fiets te maken.” Frank en Nicolette zijn trots dat de selffixers na afloop tevreden vertrekken. “Niet alleen omdat hun fiets het weer doet, ook vanwege de positieve sfeer in Oldenhove.”

Als je brein gaat haperen

Ruim veertig jaar werkte Philip Collignon in de zorg. Sinds drie jaar is hij gediagnosticeerd met de ziekte van Alzheimer. Hij vertelt welke invloed dat heeft op zijn leven.

tekst: Eva Lunshof m.m.v. gemeenten Bloemendaal en Heemstede

Elke dinsdag gaat Heemstedenaar Philip Collignon (74) naar De Luifel in zijn woonplaats. “Daar komen mensen met een haperend brein, net als ik,” vertelt hij. “Samen bereiden we de maaltijd voor en koken we voor ongeveer dertig personen.” Op donderdagen is hij in een groep andere mensen met een vergelijkbare aandoening onder begeleiding van boswachters aan de slag met snoeiwerk in het Groenendaalse Bos. “Het is fijn elkaar tegen te komen en het gezellig te hebben. Soms vertelt iemand een paar keer hetzelfde verhaal, dat hoort erbij.”

Geheugentesten

Philip werkte 43 jaar in de zorg. Hij werd opgeleid als psychiatrisch verpleegkundige en was later hoofd P&O en opleidingen in de ouderenzorg. “Ik weet dus goed wat dementie is. Meestal merkt de omgeving het eerst signalen op en nemen naasten het initiatief tot actie.”

Bij hem verliep het anders: “Ik vergat na twee stappen waarom ik naar de keuken ging.” Omdat dat steeds vaker gebeurde, ging hij naar de huisarts. Die dacht eerst dat het meeviel, maar uit diverse testen bleek dat Philips geheugen op veel onderdelen tekortschoot. Vervolgonderzoek bij een geriater en neuroloog gaf uitsluitsel: er waren beschadigingen in zijn brein, passend bij alzheimer. Terugkijkend denkt hij dat de eerste tekenen al veel eerder aanwezig waren. “Als je er middenin zit, ervaar je dat niet zo. Alzheimer sluipt langzaam je leven in.”

Het brein verandert

Een haperend brein betekent dat wat je normaal makkelijk doet niet meer vanzelfsprekend is, legt Philip uit: “Een gesprek voeren, een maaltijd plannen, tafel dekken – het automatisme verdwijnt. Ik maak afspraken met mijzelf, zodat dingen wél kunnen. Zoals iemand op de koffie vragen, als ik het het bezoek zorgvuldig voorbereid.” Bij anderen ziet hij wat hem mogelijk te wachten staat. “Het alsmaar herhalen van verhalen. Dat is soms moeilijk voor de omgeving en ik weet dat dit ook mijn toekomst kan zijn.”

Vaste structuur

Philip en zijn vrouw Olga hebben duidelijke afspraken. “Ik doe veel in huis, dat is mijn veilige plek. Olga heeft haar eigen bezigheden. De tuin is haar domein. Zwa-

re dingen sjouwen doe ik, maar zij bepaalt wat er moet gebeuren. Een vaste structuur is voor mij belangrijk. Elke dag dezelfde routine bij opstaan, wassen en aankleden, zorgen voor de maaltijd en het huishouden. Ik hou van lezen en ben geïnteresseerd in geschiedenis. De oorspronkelijke versie van het boek ‘The earth transformed’ van Peter Frankopan ligt op tafel. Dat ik regelmatig opnieuw aan een hoofdstuk moet beginnen, hoort erbij.”

Van zorgverlener naar zorgontvanger De buurt weet dat Philip alzheimer heeft. “De een zegt niets en lijkt me te ontwijken. De overbuurman daarentegen, vraagt me op de koffie. Vaak zeggen mensen dat ze er niets van merken. Op straat, met de boodschappentas in mijn hand, zie je ook niks aan me. Maar als ik in de winkel kom en dan blijkt dat ik mijn boodschappenbriefje vergeten ben, moet ik dat eerst thuis ophalen en dan opnieuw naar de winkel.”

Het voelt bizar dat hij alzheimer heeft, zegt hij. “Maar het is zoals het is. Soms ben ik boos, want ik had andere dingen willen doen met mijn vrouw, kinderen en kleinkinderen. Maar ik ga het niet ingewikkeld maken voor mezelf of voor hen.” De stap om weer de deur uit te gaan was groot. “Mijn vrouw heeft me gestimuleerd om eropuit te gaan. Toevallig startten in Heemstede twee groepen voor mensen met een haperend brein, het kookproject in De Luifel en de bosgroep. De eerste keer dacht ik: waar ben ik beland? Toen zei ik tegen mezelf: ‘Doe niet zo raar en arrogant. Je bent niet beter of slechter dan de anderen. Ga er gewoon heen!’ Het bleek een goede beslissing. “We doen leuk werk en hebben veel plezier.”

Natuurstroom

Natuurstroom is er voor inwoners met een haperend brein (zoals dementie). Zij kunnen in Bloemendaal en Heemstede samen genieten van de natuur en buiten zijn door te wandelen of tuinieren in een ontspannen sfeer.

• In Heemstede op dinsdag en donderdag van 10.0015.15 uur in Kom in mijn tuin, Herenweg 18. Informatie en aanmelden: natuurstroom@zorgbalans.nl 06-5189 0127.

• In Bloemendaal op woensdag van 10.00-15.30 uur in De Kapel, Potgieterweg 4. Informatie en aanmelden: bloemenstroom@zorgbalans.nl 023-891 3874.

“Over alzheimer is nog maar weinig bekend,” weet Philip. “Er wordt veel onderzoek gedaan, maar niemand weet precies hoe de ziekte ontstaat. En werkende medicijnen zijn helaas nog ver weg.” Hoelang hij zijn eigen verhaal nog kan vertellen, is ongewis. “Op termijn zal ik verder achteruitgaan. Ik ga niet kniezen, maar probeer leuke dingen te doen met Olga, de kinderen en onze kleinkinderen goed te hebben.” Na elke activiteit moet hij er rekening mee houden dat hij voldoende rust neemt om weer op te laden. Toch betekent een haperend brein niet dat je leven stopt, concludeert hij. “Je moet ermee leren omgaan.”

Trefpunt voor mensen met dementie

Trefpuntavonden zijn er voor mensen met dementie, hun partners, familieleden en vrienden. Ook hulpverleners en andere belangstellenden zijn welkom.

• Voor inwoners van Heemstede Trefpunt Dementie Heemstede: elke 2 maanden op de 3e woensdag van de maand, Plein1, Julianaplein 1. Informatie: 023-528 8510.

• Inwoners van Bloemendaal kunnen aansluiten in Heemstede of HaarlemTrefpunt ‘t Trionk, Van Oosten de Bruijnstraat 60. Elke eerste maandag van de maand van 19.30 tot 21.00 uur (inloop vanaf 19.00 uur). Informatie: 023-532 4261.

‘ Een fluweelzachte wijn die past bij de eenvoud en complexiteit van de Italiaanse keuken’

L’Imperfetto - Cantine Buglioni / Valpolicella

RAVIOLI VAN COURGETTES

Voor 12-15 stuks

750 g marinara-saus, 350 g runder- en varkensgehakt (70/30%), 2 middelgrote courgettes, 200 g grofgehakte spinazie, 120 g zoete paprika in blokjes, 85 g venkel in blokjes, 1 knoflookteen, gehakt 250 g ricotta, 25-30 g geraspte Parmezaanse kaas , 1/3 kopje grofgehakte peterselie, 2 tl Italiaanse kruiden, 3 el olijfolie om in te bakken, zout en peper

Snijd van de courgettes reepjes met een dunschiller of mandoline. Leg de reepjes apart. Snijd het binnenste vruchtvlees met de zaadlijsten in blokjes. Bak de venkel en paprika in een pan op middelhoog vuur met 1,5 el olijfolie ca. 5 minuten afgedekt, roer af en toe. Voeg de courgettestukjes, knoflook, spinazie, zout en peper toe. Roer tot de spinazie slinkt. Laat even sudderen met deksel op de pan, af en toe roerend, tot alle ingrediënten bijna gaar zijn. Voeg de peterselie toe en meng. Doe de groenten in een zeef boven een kom om overtollig vocht af te gieten.

Rul het gehakt en de Italiaanse kruiden in dezelfde pan met de resterende olie. Breng op smaak met zout en peper. Bak het vlees met deksel op de pan gaar en roer het daarna door de groenten. Zodra het mengsel is afgekoeld, voeg je de ricotta en evt. extra kruiden toe en roer je opnieuw.

Verwarm de oven voor op 180°C. Doe de marinara-saus in een ovenschaal. Voor de ravioli leg je 2-3 courgettelinten op elkaar op een snijplank. Leg er 2-3 linten haaks bovenop, zo maak je een kruis. Alle linten moeten overlappen om de vulling op zijn plaats te houden. Schep in het midden van elk kruis 4-5 eetlepels vulling. Vouw een zijflap eroverheen. Herhaal dit met de klok mee totdat een gesloten ‘ravioli’-vierkant ontstaat. Verdeel alle ravioli’s over de schaal en bestrooi met Parmezaanse kaas. Bak onafgedekt 35-45 minuten. Heerlijk met pasta, buon appetito!

Classico Superiore (2022)

Eelco van Ravenswaaij heeft een adviesbureau op het gebied van communicatie en lobby en begon een start-up in kwaliteitswodka met cannabisolie. Daarnaast is hij enthousiast lid van de oudste en mooiste voetbalclub in Nederland, de Koninklijke HFC. Met vrouw en twee zonen woont hij bewust anders in Aerdenhout.

De zeurende bubbel

All news is local, is een bekend mantra in de journalistiek. Daarom lezen we dit magazine, maar ook de oudste krant van Nederland. Met deze krant heb ik een haat-liefdeverhouding. Berichten over mijn geliefde voetbalclub (ook ’s lands oudste) komen er met liefde in naar voren en ook de Bloemendaalse politieke operette wordt uitgebreid beschreven.

Nog uitgebreider aan bod komen zeurende en door en door verwende bewoners van delen van onze biotoop. Een jaar geleden las ik een uitgebreid artikel over hofjes waar Ziggokastjes de verkeerde kleur hebben. De woningen in het hofje zijn monumenten. Daarom vindt een bewoonster de grijze kastjes niet passen bij het straatbeeld. Ze mochten niet worden overgeschilderd door activistische bewoners, omdat de grijze coating voorkomt dat de kastjes oververhit raken bij hoge temperaturen. ’s Lands oudste krant stuurt een verslaggever en biedt hem twee volle krantenpagina’s om dit leed onder de aandacht te brengen. Het zal niemand verbazen dat in dit stadsdeel GroenLinks met afstand de grootste politieke partij is.

Ook de videodeurbel komt met regelmaat terug als onderwerp om over te zeuren. Best handig zou je denken, maar klachten over privacy – ongezien bespied worden en mogelijk misbruik van de beelden (hoe dan?) – worden voor ieder bericht gerecycled. Voor de echt verwende zeurpieten is de fatbike een geschenk uit de hemel. Dit voertuig staat inmiddels voor alles wat slecht gaat met de jeugd, de samenleving en onze toekomst. Terwijl het toch gewoon een e-bike is met dikkere banden en een ander zadel. Middelbare mannen klagen er onophoudelijk over in de kroeg, maar zijn inmiddels vergeten dat zijzelf vijftig jaar geleden op een Puch, Tomos of Honda C50 K1 zaten. En dat ze allemaal trucjes hadden om die op te voeren tot snelheden die alleen buiten de bebouwde kom waren toegestaan. Zelf kende ik als atechnische alfa-nerd het verschil niet tussen een bougie en een derailleur. Dus ik bleef braaf fietsen.

Waartoe dienen al deze klaagzangen in de media? Willen we echt iets veranderen – liefst met een verbod? Is het collectief stoom afblazen of worden we uit verveling allemaal steeds grumpier? Tijdens het schrijven van deze column lees ik dat in onze gemeente vier basisscholen gaan sluiten. Te weinig aanbod van jeugd. Dat is een weinig bemoedigend vooruitzicht. We lijken een gemeenschap te worden van oudere, verwende en klagende inwoners. De toekomstige berichtgeving laat zich makkelijk raden: overlast van te veel rollators in de openbare ruimte en winkelstraten. Regels voor sociaal rollatorgebruik dringend nodig! De eerste Kamervragen worden inmiddels voorbereid. En ’s lands oudste krant zal er weer over berichten.

Uit eten in je eigen dorp

Ga je mee een hapje eten? In de Bloemendaalse dorpen is het gezellig koffiedrinken, lunchen, borrelen en dineren.

Maar ken je alle leuke plekken in je buurt al? Laat je inspireren om eens wat nieuws te proberen.

illustratiues: Fay Melkman

The Blonde

Republiek Bloemendaal

Stach

Pizzabar Nolita

Brouwerskolkje Exclusief

RESTAURANTS IN DE BUURT

Rijksstraatweg

Le Petit Café

Noor

Cafe ’t Hemeltje

Locael Bloemendaal

Nieuw Vreeburg

La Capannina

Cour des Vins

Bar Bleecker

Zen Restaurant Lounge

Mesa

De Wachtkamer

Rijksstraatweg

COUR DES VINS

Intieme wijnbar

Ontdek Cour des Vins, met zijn indrukwekkende selectie wijnen per glas. Laat je verrassen door smakelijke hapjes en kleine gerechten, perfect om te delen of te combineren met je favoriete wijn. We ontvangen geregeld gastchefs voor unieke pop-up diners, waardoor elk bezoek anders is. Van borrel tot verjaardag, van intiem diner tot condoleance: onze sfeervolle locatie biedt de ideale setting.

Kom langs, proef, ontdek en beleef Cour des Vins in Bloemendaal.

Mollaan 2

Bloemendaal courdesvins.com

Cafe ‘t Hemeltje

Nieuwe eigenaar

Een jaar geleden nam Bart-Jan Seelen Café ’t Hemeltje over: “Wat volgde was een intensief, gezellig en leerzaam jaar. Inmiddels voelt het alsof dit café altijd al een deel van mijn leven was. Als een huiskamer waar mensen komen voor warmte en gezelligheid, vaste gasten elkaar kennen, buren verhalen delen en toeristen zich welkom weten. En waar we lachen, vieren en verdriet delen.

Huiselijke sfeer

Ik ben trots op ons team van 25 collega’s. Samen doen we er alles aan om die huiselijke sfeer elke dag opnieuw te laten ontstaan. En ik ben dankbaar voor hoe hartelijk Bloemendaal mij heeft ontvangen. ’t Hemeltje blijft wat het altijd was: niet helemaal privé, niet helemaal openbaar, maar precies dat stukje ertussenin waar iedereen zich thuisvoelt.”

Binnenkort is er elke maand een avond met livemuziek. Komende winter staan onder meer traditionele erwtensoep en wildgerechten op het menu.

Bloemendaalseweg 102

Bloemendaal hemeltje.nl

Restaurant Noor

Vers en lokaal

Met veel plezier en een flinke dosis gastvrijheid bezorgt restaurant Noor jou en je tafelgenoten graag een ontspannen avond uit in een ongedwongen sfeer. In de keuken wordt alles vers bereid, zoveel mogelijk met seizoens- en streekproducten. Hierdoor wisselt de kaart geregeld.

Bloemendaalseweg 35

Bloemendaal restaurantnoor.nl

RESTAURANTS IN DE BUURT

Locael Bloemendaal

Gezellig en warm

Door de centrale ligging is Locael Bloemendaal van oudsher een iconische, gezellige ontmoetingsplek. Dankzij de heaters kun je ook in de winter al snel buiten zitten op het zonnige terras. Ons nieuwe keukenteam presenteert een geregeld wisselende menukaart met seizoensgerechten en daarnaast dagelijkse specials. Je kunt bij ons elke dag terecht voor ontbijt, lunch, diner en een lekkere borrel of cocktail.

Theekoepel

Tegenover Locael ligt de monumentale zeventiende-eeuwse theekoepel van De Rijp. In samenwerking met Stichting Kennemerhart is deze stijlvolle ruimte nu ook beschikbaar voor onze gasten. Je kunt deze reserveren voor private dining, een high tea of vergadering. Vanaf januari is de theekoepel verwarmd, zodat je ook in de koude maanden kunt genieten op deze unieke plek. Oprechte gastvrijheid en betrokken service.

Bloemendaalseweg 141

Bloemendaal locael.nl

La Capannina

Al 40 jaar familierestaurant

Generaties Bloemendalers zijn opgegroeid met de heerlijke pizza’s van La Capannina. Kinderen aten er met hun ouders, sommigen hadden er als jongere een bijbaantje en nu ze volwassen zijn, komen ze ook weer met hún vrienden en gezin. Logisch, want zo veel keuze in huisgemaakte Italiaanse gerechten vind je nergens anders dicht bij huis. Reserveren is aan te raden.

Bloemendaalseweg 28

Bloemendaal lacapannina.nl

NIEUW VREEBURG

Voor elke gelegenheid

Dé locatie voor lunch, borrel, (private)diner, vergadering, bijeenkomst of feest. Wij creëren de passende ruimte voor elke gelegenheid, voor grote en kleinere gezelschappen. Kom gezellig een potje biljarten, poolen of darten. Ook organiseren wij regelmatig pubquizzen.

Elke derde zondag van de maand is er live jazz.

Kerkplein 16 Bloemendaal nieuwvreeburg.nl

BAR BLEECKER

Bistrostijl

Sinds begin september is in Hotel Bleecker in Bloemendaal een nieuw restaurant gevestigd. “We hebben gekozen voor een retrostijl interieur, met lichtbollen die je vaak in Franse bistro’s ziet,” vertelt mede-eigenaar Nicolas Cherigui. “In combinatie met veel licht en hout geeft dat een huiselijke sfeer.”

Van klassiek tot vega

Op het menu staan klassieke bistrogerechten, zoals steak frites en zeebaars. Vega-fans zullen smullen van de knolselderij met beurre noisette, “en de Poussin is het meest malse kippetje dat je in tijden hebt gegeten,” aldus Nicolas. Alle gerechten zijn huisgemaakt van zo veel mogelijk lokaal geproduceerde ingrediënten. Daarnaast blinkt Bar Bleecker volgens hem uit met haar wijnkaart: “Dankzij onze samenwerking met topwijnwinkels Okhuysen en Divinité krijg je bij ons de perfecte wijn-spijscombinatie.”

Bloemendaalseweg 90

Bloemendaal barbleecker.nl

LE PETIT CAFÉ

Franse charme

Bloemendaal

STACH

Vers en gezond

Bij STACH kun je terecht voor een goede kop koffie en een lekker ontbijtje. Voor de lunch heb je keuze uit gezonde salades, soepen en heerlijke sandwiches. Ons ambachtelijke zuurdesembrood is met aandacht en liefde bereid volgens het recept van de Franse meesterbakker Geraud. Daarnaast hebben we een groot aanbod aan zoete lekkernijen en een uitgebreid borrelassortiment.

Elke dag open tot 18.00 uur.

Zandvoorterpad 1

Ruim twee jaar na de start in Haarlem openden wij onze tweede locatie, in het hart van Bloemendaal. Een plek waar alles draait om goed eten, lekkere wijnen en ontspannen genieten. Binnen heerst de warmte van een échte Franse bistro, buiten wacht een groene, mooie oude binnentuin, gelegen in de middag- én avondzon, waar de tijd even stil lijkt te staan. Perfect voor een lunch met vrienden, een familiefeest of een intiem diner onder de wijnranken.

Bloemendaalseweg 4

Bloemendaal lepetitcafebloemendaal.nl

Overveen stach-food.nl

RESTAURANTS IN DE BUURT

Pizzabar Nolita

Pittige twist

De lekkerste Romeinse pizza’s hebben een dunne, krokante bodem en superverse toppings. Bij Nolita kun je natuurlijk aanschuiven voor de welbekende Margherita en Napolitana. Toch houden vaste gasten ook wel van een eigentijdse twist. Een van de hardlopers is de pizza ‘Piccante’, met pittige salami en ‘nduja – gedroogde worst met chilipepers uit Calabrië. Op de kaart staat ook ‘Pera’, een pizza bianca met peer, gorgonzola, walnoten en balsamico.

Mediterraan

Kom je in het restaurant eten? Probeer dan vooraf de antipasti met huisgemaakte focaccia, bruschetta in verschillende soorten en flinterdun gesneden ham. Ná de pizza wil je vast en zeker de tiramisu van eigen recept proeven. Veel ingrediënten komen rechtstreeks uit Italië. Zo brengt Nolita je weer even in zomerse sferen. Je kunt ook pizza’s afhalen of laten thuisbezorgen via Uber Eats.

Bloemendaalseweg 333

Overveen nolita.nl

Brouwerskolkje Exclusief

Knusse winterdagen

Bij Brouwerskolkje draait alles om gezelligheid, warmte en samen genieten – met vuurtjes en goed eten in een ontspannen sfeer. Het terras kreeg een make-over en binnen hebben we het gezellig gemaakt met warme herfstsferen. De komende maanden staan in het teken van knusse winterdagen: in oktober zijn we gestart met onze winterkaart. Daarnaast organiseren we deze winter af en toe een thema-avond, zoals een sfeervolle kaasfondue-avond.

Feesten en andere bijeenkomsten

Brouwerskolkje ligt midden in de natuur: kom bij ons opwarmen met koffie of warme chocolademelk na een frisse wandeling (je hond is ook welkom). Van woensdag t/m vrijdag serveren we een heerlijke lunch. En het restaurant is de ideale plek voor je feest, trouwerij of ander event.

Voor koffie, lunch en festiviteiten op maat.

Brouwerskolkweg 5

Overveen brouwerskolkje.nl

RESTAURANT THE BLONDE

Duinen, strand en design

In B. schreven we al eerder over het op Jac. P. Thijsse geïnspireerde – en prijswinnende – interieur van boetiek-hotel Blendin Bloemendaal. Sinds deze zomer kun je in het hotel ook uitgebreid dineren met uitzicht op zee. Restaurant The Blonde, vernoemd naar de Kennemerduinen, ademt dezelfde sfeer van blonde duinen, strand en design.

Lokale specials

Sterrenchef Menno Post, bekend van restaurant Olivijn in Haarlem, heeft de menukaart bedacht en hij begeleidt de chefs. Dat levert een seizoensgebonden kaart op met lokale specials, zoals een cocktail van duindoorn en charcuterie uit de Waterleidingduinen. Dichter bij de duinen kom je niet. In The Blonde ben je ook van harte welkom voor ontbijt en lunch.

Zeeweg 80

Overveen restauranttheblonde.nl

Republiek Bloemendaal

Winters welkom

Na alle zomerse drukte komt het leven in ons strandrestaurant weer tot rust, net als de natuur. Onze gasten kunnen genieten van heerlijke seizoensgerechten, bedacht en bereid door Gerrit en zijn sous-chef Jeroen.

Voor de buurt

In de herfst en winter richten we ons vooral op lokale gasten (en hun kinderen). Voor hen organiseren we allerlei activiteiten, zoals kerstkrans versieren, muzikale middagen en een wintermarkt. Op Kerstavond bieden we een speciaal menu en tweede kerstdag zijn wij ook geopend, beide dagen met muzikaal entertainment. Je kunt bij ons ook zakelijk terecht voor een feest, nieuwjaarsborrel, afscheid of vergadering. Wat is nou mooier dan aan het strand samen te komen met vrienden, familie, collega’s of… Het hele jaar door alle dagen open.

Zeeweg 94 BLM1

Overveen republiekbloemendaal.nl

MESA BENNEBROEK

Bijzondere sfeer

Wie voor het eerst bij ons binnenkomt, wordt verrast door de bijzondere sfeer in ons tuinrestaurant. En als het maar even mooi weer is, kan het dak zelfs open. Ons team laat je genieten van smaakvolle gerechten in verrassende combinaties, bereid met passie en respect voor eerlijke producten.

Bij MESA Bennebroek kun je kiezen voor de informele bar bistro tussen de wijnrekken of voor het sfeervolle restaurant. Gezellig borrelen kan natuurlijk ook.

Bennebroekerlaan 19b

Bennebroek mesabennebroek.nl

Zen Restaurant Lounge

Verfijnd Aziatisch

Al 16 jaar ervaren onze gasten verfijnde Aziatische gerechten van topkwaliteit, in combinatie met correcte en vriendelijke bediening. Ter kennismaking hebben we een 4-gangen shared dining-arrangement van vlees- en visgerechten voor € 53,50 per persoon. We hebben een uitgebreide wijnkaart en sushispecials buiten de kaart. Parkeren is gratis. Reserveren gewenst.

Rijksstraatweg 51

Bennebroek zenrestaurant.nl

DE WACHTKAMER: 20 JAARGASTVRIJHEID

Alles huisgemaakt

Dit jaar viert De Wachtkamer haar 20-jarig jubileum. Onze lunchroom is gevestigd in het monumentale stationnetje van Vogelenzang. Wij zijn 7 dagen per week geopend. Je kunt bij ons genieten van ontbijt, huisgemaakte taarten, lunch, high tea of een gezellige borrel met cocktails en bites. Bij mooi weer is het heerlijk vertoeven op onze veranda. Door het karakteristieke pand en idyllische terras waan je je in mediterrane sferen. We maken alles zelf met liefde en passie, zodat je altijd pure, verse smaken proeft.

Feesten, bruiloften en partijen

De Wachtkamer is een unieke locatie die je kunt huren voor borrels, walking dinners, feesten en partijen. Het is ook een perfecte trouwlocatie. Parkeren kan voor de deur.

Leidsevaart 36 Vogelenzang dewachtkamer.com

kunst & cultuur

t/m 16 november 2026

EXPOSITIE LIEF EN LEED TER NAGEDACHTENIS AAN DE SLACHTOFFERS VAN HET VERGISBOMBARDEMENT IN BLOEMENDAAL

(zie ook pag. 18)

Stichting Simon de Heer

Simon de Heerplantsoen

22 november t/m 22 december

EXPOSITIE KUNSTSCHILDER GER EIKENDAL NIEUW REALISME (zie ook pag. 13)

Zocherlounge (zaterdag en zondag, en op afspraak)

6 december t/m 5 april

EXPOSITIE ZANDVOORT 200 JAAR BADPLAATS (zie ook pag. 21)

Zandvoorts Museum

t/m 18 januari 2026

EXPOSITIE SCULPTURE NOW! 3 HEDENDAAGSE BEELDHOUWERS (zie ook pag. 21)

Zandvoorts Museum

30 januari t/m 24 mei

EXPOSITIE SCULPTURE NOW! MARLÈNE SJERPS (zie ook pag. 21)

Zandvoorts Museum

t/m 4 januari 2026

ATELIER IN BEELD | KEES VERWEY, NICO KOSTER, HANS DE BRUIJN

Verwey Museum Haarlem

t/m 4 januari 2026

PAS DE LIMITES | WENDY

TJALMA EN FRANS STRUNK

(zie ook pag. 19)

Verwey Museum Haarlem

t/m 10 januari 2026

SOLO-EXPOSITIE CELINE VAN DEN BOORN

(zie ook pag. 35)

Gallery Vriend van Bavink

t/m 25 januari 2016

DE MANNEN VAN

MICHELANGELO

(zie ook pag. 15)

Teylers Museum

t/m 1 maart 2026

COBA RITSEMA | OOG VOOR KLEUR (zie ook pag. 14)

Frans Hals Museum

t/m 24 mei 2026

JACOBIEN DE ROOIJ | REST AND REMEMBER (zie ook pag. 19)

Verwey Museum Haarlem

12 november en 10 december

19:30-21:30 uur

GOUDEN VERHALEN | TEKENEN & SCHRIJVEN (zie ook pag. 12)

Stadsklooster Haarlem

ABC Architectuurcentrum

14 november & 12 december

10:00-11:45 uur

SCHRIJFMEDITATIE

Stadsklooster Haarlem

Doopsgezinde Kerk

14 november & 12 december

19:30-21:00 uur

DANSBEZINNING

Stadsklooster Haarlem

Rosenstock-Huessy Huis

23 november

11:00 uur

LIZA FERSCHTMAN - VIOOL (zie ook pag. 13)

Muzenforum

25 november

20:00-21:30 uur

SAMEN GOSPEL ZINGEN

Stadsklooster Haarlem

Doopsgezinde Kerk

26 november

20:00 uur

SOUNDOS EL AHMADI | WITTE RUIS

Haventheater IJmuiden

29 november

20:00 uur

28 november

20:00 uur

VROUWEJAARS | CABARET (zie ook pag. 10)

Haventheater IJmuiden

MARTIJN KONING | EEN AAP DIE GEEN

BANANEN EET

Haventheater IJmuiden

3 december

20:00 uur

THEATERCOLLEGE: SVEN FIGEE | DE WILDE NOORDZEE

Haventheater IJmuiden

7 december

14:30 uur

4 december

20:00 uur

SANNE WALLIS DE VRIES & FRÉDÉRIQUE SPIGT | IN NATURA Haventheater IJmuiden

FILM: THE ROYAL BALLET | ASSEPOESTER

Haventheater IJmuiden

12 december

20:00 uur

WILLIAM RUTTEN | DOKA THEATERCOLLEGE Haventheater IJmuiden

19 december

20:00 uur

14 december 11:00 uur

KERSTCONCERT | JOHANNETTE

ZOMER MET MUZIKALE VRIENDEN (zie ook pag. 13) Muzenforum

CRAZY PIANOS | THE PARTY OF THE YEAR! (zie ook pag. 10) Haventheater IJmuiden

20 december

14:00 uur

FILM: THE ROYAL BALLET | DE NOTENKRAKER Haventheater IJmuiden

21 december

15:00 uur

20 t/m 30 december & 2 t/m 4 januari div. tijden

WELKOM IN DE MIDDELEEUWEN MUZIEKTHEATER (zie ook pag. 20) Stadsschouwburg

THE DIAMOND BARITONES | THE CIRCLE OF LIFE (zie ook pag. 10)

Haventheater IJmuiden

22 december

20:00 uur

THE STORY OF THE CATS | WINTER IS HERE (zie ook pag. 10) Haventheater IJmuiden

26 december

15:00 uur

CELTIC STEPS | AN IRISH CHRISTMAS Haventheater IJmuiden

28 december

19:30 uur

28 december

15:30 uur DE GROTE KERSTQUIZ VOOR FAMILIE EN VRIENDEN (zie ook pag. 10) Haventheater IJmuiden

TOP 2000 PUBQUIZ (zie ook pag. 10) Haventheater IJmuiden

7 januari

20:00 uur

TOP 2000 LIVE | HEROES Haventheater IJmuiden

9 januari

20:00 uur

IRIS RULKENS | HIER IS IRIS LIVE Haventheater IJmuiden

11 januari

11:00 uur

10 januari

20:00 uur

FROM HERE TO LAS VEGAS | WITH MR. JONES & JUST IN CASE Haventheater IJmuiden

AMATIS TRIO (zie ook pag. 13) Muzenforum

11 januari

15:00 uur

DUBBEL OP! MET JOEY SCHALKER, IRENE MOORS, MYLÈNE D’ANJOU E.A. Haventheater IJmuiden

kunst & cultuur

Een persoonlijk en liefdevol

laatste afscheid

Zoals je leeft wil je herinnerd worden door de mensen die van je houden. Een laatste vaarwel dat past bij wie je bent helpt je naasten het verlies te dragen.

18 januari

19:30 uur

16 januari

20:00 uur

THE CHARLIE CHAPLIN SONGS | HET STOCHELO & MOZES ROSENBERG TRIO Haventheater IJmuiden

BOULEVARD OF MAGIC | NACHT DER MAGIE MET HANS KLOK Haventheater IJmuiden

22 januari

20:00 uur

LEADING LADIES LIVE | WILLEMIJN VERKAIK, GAIA AIKMAN EN RENÉE VAN WEGBERG Haventheater IJmuiden

24 januari

20:00 uur

TIS HIER GEEN HOTEL | VOOR IEDEREEN MET PUBERS OF DIE HET OOIT WAS Haventheater IJmuiden

28 januari

15:00 uur

Reichrath Uitvaartverzorgers

Kennemerplein 6-14 2011 MJ Haarlem +31 6 5202 1776 info@yvonnereichrath.nl www.reichrathuitvaartverzorgers.nl yvonnereichrath.nl reichrathuitvaartverzorgers.nl

Wat zijn uw wensen voor de uitvaart? Download ons wensenboekje.

25 januari

15:00 uur

OPENINGSCONCERT DORPSKERKCONCERTEN BLOEMENDAAL

Dorpskerkconcerten Bloemendaal Dorpskerk

ALS DE DAG VAN TOEN | MET HENK POORT, MARJOLIJN TOUW E.A. (DEMENTIEVRIENDELIJK) Haventheater IJmuiden

29 januari

20:00 uur

RONALD SNIJDERS | ALS MENS | CABARET Haventheater IJmuiden

30 januari

20:00 uur

THE FORTUNATE SONS | THE BEST OF CCR Haventheater IJmuiden

8 februari

11:00 uur

JELMER DE MOED & RIK KUPPEN (zie ook pag. 13) Muzenforum v

educatief & sociaal

elke vrijdag

20:00-23:00 uur

STERRENKIJKAVOND

Sterrenwacht Copernicus

1e zaterdag van de maand

13:00-16:00 uur

ZONNEKIJKMIDDAG

Sterrenwacht Copernicus

elke 2e zaterdag van de maand

13:30-16:00 uur

REPAIR CAFÉ OVERVEEN

Duurzaam Overveen

Gebouw Tinholt

elke 3e zaterdag van de maand

10:00-13:00 uur

REPAIRCAFÉ VOGELENZANG

Dorpshuis Vogelenzang

18 november, 2 en 16 december

10:30-13:00 uur

DOCUTHEATER | SPRAAKMAKENDE EN KUNSTZINNIGE DOCUMENTAIRE

Welzijn Bloemendaal

Sociëteit Aerdenhout

20 november

19:00-21:00 uur

18 november

14:30-16:00 uur

LEZING THERA FOLMER-VON OVEN | MICHELANGELO EN HET PERFECTE LICHAAM (zie ook pag. 35)

Artetcetera Theater de Luifel

LEZING MARTIJN VAN GELDER | HET UNIVERSUM IN INFRAROOD MET DE JAMES WEBB

RUIMTETELESCOOP

Sterrenwacht Copernicus Zocherlounge

25 november

10:30-13:00 uur

LEZING DIK VAN DER MEULEN | JAC. P. THIJSSE EN HET LANDSCHAP

Welzijn Bloemendaal

Sociëteit Aerdenhout

1 december

08:40-09:20 uur

BOSENERGIZER HAARLEMMERHOUT MET CLAIRE BOS

Stadsklooster Haarlem Haarlemmerhout

3 december

19:30-21:00 uur

MOONLIGHT MANTRA AVOND

Stadsklooster Haarlem

Nieuwe Kerk

8 december

09:30-11:00 uur

LABYRINTHLOOP

Stadsklooster Haarlem Grote of St. Bavokerk

10 december

14:00-15:30 uur

9 december

10:30-13:00 uur

LEZING ROB MASCINI

HET ONTSTAAN EN VIEREN VAN KERSTMIS

Welzijn Bloemendaal Sociëteit Aerdenhout

LEZING FREEK VAN SCHIE | DE HANZE

Buurtvereniging Overveen

Gebouw Tinholt

12 december

20:30 uur

LEZING HANS VERGEER | VERKEERSPROBLEMEN

SAMEN OPLOSSEN

Trefpunt Café

13 december

14:00-16:00 uur

NATUUR & HAIKU SCHRIJVEN

Stadsklooster Haarlem

Evengelisch-Lutherse Kerk

Bij een overlijden komt er veel op u af. Wij kunnen u veel zorgen uit handen nemen.

EEN UITVAART BEGELEIDEN

Dit doen we met warmte en persoonlijke betrokkenheid. Wij zijn er voor u , of het nu gaat om een grote uitvaart in een aula of een intiem afscheid in ons Afscheidshuis in Bloemendaal.

Hier kan uw dierbare verblijven vanaf het overlijden tot aan de dag van de uitvaart.

Voor meer informatie kijk op www.afscheidshuisbloemendaal.nl of neem contact met ons op.

Astrid Rengers

Uitvaartverzorger

Afscheidshuis Bloemendaal

Bergweg 60, Bloemendaal

023-5260327 / 0255-729100

educatief & sociaal

14 december

14:00-15:30 uur

14 december

09:00-11:30 uur

ZIEN WAT ER IS | FOTOGRAFIEWORKSHOP

MET JAAP KROON IN CAPRERA Stadsklooster Haarlem Caprera

LEZING FOLKERT BLOEME DE WEDEROPBOUW VAN ZANDVOORT Zandvoorts Museum

18 december

19:30-21:15 uur

17 december

09:30-10:30 uur THEEMEDITATIE

Stadsklooster Haarlem Shaolin Centrum

KLANKREIS NIEUWE MAAN Stadsklooster Haarlem Studio Mucha

9 januari

10:00-11:30 uur

LEZING MARTIN BUNNIK | VIRTUELE RONDLEIDING DOOR BENNEBROEK

Welzijn Bloemendaal - locatie zuid

9 januari

20:30 uur

LEZING CONNY VAN DER LAKEN

STEEDS BETER ZICH OP REUMA Trefpunt Café

29 januari

13:30-15:30 uur

15 januari

19:30-21:30 uur THUIS ONDER DE STERREN | TEKEN- EN BEWEGINGSWORKSHOP

Stadsklooster Haarlem Van Dam Huis

LEZING | ARCHEOLOGIE IN DE DUIN- EN

BOLLENSTREEK

Welzijn Bloemendaal - locatie noord

6 februari

20:30 uur

LEZING FRANK WESTERMAN | DE FEITEN ALS BASIS

VAN HET VERHAAL

Trefpunt Café

26 februari

13:30-15:30 uur

18 februari

20:00 uur

GRIET OP DE BEECK | HET WORDT BETER | THEATERCOLLEGE

Haventheater IJmuiden

LEZING JAN OOSTENBRINK | WONDEREN BESTAAN

Welzijn Bloemendaal - locatie noord

6 maart

20:30 uur

LEZING JAN BERKVENS | ZORG VOOR HET

EINDE BIJ HOSPICE

Trefpunt Café

elke vrijdagavond

19:00-22:00 uur

JONGERENRUIMTE THE SPOT | INLOOP 12-15 JAAR

Welzijn Bloemendaal - locatie zuid

tot 1 maart 2026 woe-vrij-zon

13.00-17.00 uur

TENTOONSTELLING

OVER DINO’S | 3-8 JAAR Pieter Vermeulen Museum

kids & jongeren

elke dinsdagmiddag

15:00-17:30 uur

JONGERENRUIMTE THE SPOT

GROEP 6 T/M 8

Welzijn Bloemendaal locatie zuid

elke woensdagmiddag

14:00-16:30 uur

JEUGDHONK VOGELENZANG | GROEP 5 T/M 8

Welzijn Bloemendaal Dorpshuis Vogelenzang

elke donderdagmiddag

15:00-17:30 uur

MEIDENMIDDAG THE SPOT

Welzijn Bloemendaal locatie zuid

elke vrijdagmiddag

15:00-17:30 uur

JONGERENRUIMTE THE SPOT | GROEP 6 T/M 8

Welzijn Bloemendaal - locatie zuid

19 november

15:00 uur

DE LIEVE GOEDE SINTSHOW Haventheater IJmuiden

30 november

10:30 uur

22 & 23 november 16:00 uur

DANCEWORKS VELSEN DE GROTE SINTSHOW 2025 VOOR HET HELE GEZIN Haventheater IJmuiden

FILM & ONTBIJT | DE GROTE SINTERKLAASFILM

EN DE VERDWENEN VERLANGLIJSTJES Haventheater IJmuiden

30 november 13:30 & 16:00 uur

BUURMAN & BUURMAN

GAAN NAAR DE MAAN (4+) Stadsschouwburg

kids & jongeren

25 februari

13:30 en 16:00 uur

PIMPELEN VOOR PIM

DE OLYMPISCHE BORREL VA V N KENNEMERLAND

Kom naar de borrel en support de helden van de toekomst

Donderdag 4 december 2025 | 16.30 – 19.00 uur DE KOEPEL, HAA A RLEM

• Interviews met PIM-talenten

• Forum met Gouden Olympiërs

• Mini-sportquiz met prijzen

• Meet & Greet

Oud Olympisch kampioenen Yvonne van Gennip, Floris Jan Bovelander en Claudia Zwiers zijn samen met Sociëté Pim Mulier de initiatiefnemers van dit unieke team. Samen met de Olympische toppers Myrthe Schoot en Bente Rogge zetten zij zich in voor de dromen van sporttalenten van Zuid-Kennemerland.

WANT: sporters moeten zich ontwikkelen naar ambitie, en potentie. Talent, doorzettingsvermogen en passie moeten bepalen of talenten de top halen en niet de financiële (on-)mogelijkheden van ouders of de maatschappelijke belemmeringen. Wij helpen graag.

Help ons helpen en help de talenten hun dromen na te jagen. Kom naar de borrel en/of word aandeelhouder van hun succes!!

Meld je aan voor de borrel of word aandeelhouder van het succes van de talenten.

Scan de code voor meer informatie.

14 december

13:30 en 16:00 uur DANCEWORKS KERSTSHOW 2025 | VOOR HET HELE

GEZIN

Haventheater IJmuiden

MEES KEES | DE HUSSELRACE 7+

Haventheater IJmuiden

27 februari

09:00 uur

PRENTENBOEKJESFESTIVAL | THEATERSPEELTUIN 2 T/M 7 JAAR

Haventheater IJmuiden

27 februari

09:30 uur

GEWOON ZOALS JE BENT 2+

Haventheater IJmuiden

Ben je een kei in het verkopen van advertenties en heb je een groot netwerk in en om de Bloemendaalse dorpen?

Lijkt het je leuk om 3 keer per jaar mee te werken in ons team, aan de productie van B.Magazine?

Stuur dan een e-mail naar info@bee-media.nl.

Foto: sailing energy

B.Magazine maken we met een team van Bloemendaalse zelfstandigen. Vind je het ook leuk om mee te werken, dan horen we je graag. Mail de redactie op info@bee-media.nl.

Christien Jansen Tekst woordenvanjansen.nl info@woordenvanjansen.nl 06 - 2619 8175

Hilde de Wolf Fotografie hildedewolf.nl 06 - 4818 3036

Cécile Klok Tekst cecileklok@yahoo.com 06 - 3882 9733

Joris Funcke Fotografie joris@funcke.com 06 - 54 93 85 50

Jolanda LeuvenBraakman Fotografie jol.leuven@gmail.com @delicious.yo 06 - 1063 2157

Anita v.d. Krolvan Hasselt Fotografie anitavanderkrol.com acvanderkrol@quicknet.nl 06 - 5570 3552

Els Mannaerts Tekst elsmannaerts@gmail.com 06 - 5371 0906

Willy Slingerland Fotografie willyslingerland.nl willy.slingerland@wxs.nl

Eva Lunshof Tekst elunshof@gmail.com

Ewout Pahud de Mortanges Fotografie ewout_pahud@hotmail.com 06 - 52 31 46 62

Saskia Koning Fotografie saskia.koning@quicknet.nl saskiakoning.nl 06 - 4765 6806

Wendy Laimböck Fotografie 06 – 15 467 787 wendymarialaimbock@gmail.com

Bart Reitsma Fotografie info@studio78.nl studio78.nl 06 - 5323 6636

ABC Architectuurcentrum Haarlem Groot Heiligland 47 Haarlem architectuurhaarlem.nl

Artetcetera info@artetcetera.nl Heemstede artetcetera.nl

Bar Bleecker Bloemendaalseweg 90 Bloemendaal barbleecker.nl

Bedtime/Auping Gedempte Oude Gracht 135 Haarlem bedtime.nl

Bèta Financiële Diensten Zijlweg 61 Haarlem betafd.nl

Blendin Bloemendaal Zeeweg 80 Overveen blendin.com

Bodymindmassage Amaryllislaan 2 Bennebroek bodymindmassage.nl

Boekhandel Blokker Binnenweg 138 Heemstede boekhandelblokker.nl

BulbSpaces Leidsevaartweg 1 Heemstede bulbspaces.nl

Café ‘t Hemeltje Bloemendaalseweg 102 Bloemendaal hemeltje.nl

Cour des Vins Mollaan 2 Bloemendaal courdesvins.com

De Graaf en Groot Willemsparkweg 58 Amsterdam degraafengroot.nl

De Wachtkamer Leidsevaart 36 Vogelenzang dewachtkamer.com

DMC Makelaars Bloemendaalseweg 245 B Overveen dmcmakelaars.nl

Doopsgezinde Kerk Frankestraat 24 Haarlem doopsgezindhaarlem.nl

Dorpshuis Vogelenzang Henk Lensenlaan 2a Vogelenzang dorpshuisvogelenzang.nl

Dorpskerk Bloemendaal Kerkplein 1 Bloemendaal kerkpleinbloemendaal.nl

Evangelisch-Lutherse Kerk Witte Herenstraat 22 Haarlem luthersekerkhaarlem.nl

Frans Hals Museum Groot Heiligland 62 Haarlem franshalsmuseum.nl

Frans Hals Museum, locatie Hal Grote Markt 16 Haarlem franshalsmuseum.nl

Gallery Vriend van Bavink Oosterdokskade 243 Amsterdam vanbavinkgallery.com

Gebouw Tinholt, Buurtvereniging Overveen Vrijburglaan 17 Overveen bvo-tinholt.nl

Gemeente/Gemeentehuis Bloemendaal Bloemendaalseweg 158 Overveen bloemendaal.nl

Grote of St. Bavokerk Grote Markt 22 Haarlem bavo.nl

Haventheater IJmuiden Dokweg 43-45 IJmuiden haventheaterijmuiden.nl

Henri Bloem’s Wijnkoperij Bloemendaal Kleverlaan 11-13 Bloemendaal henribloem.nl-henri-bloem-bloemendaal

Het Afscheidshuis Bergweg 60 Bloemendaal afscheidshuisbloemendaal.nl

Hofstede Sparrenheuvel Bloemendaalseweg 139 Bloemendaal bedrijfslocatie.nl

Kaptein luxe schoenen & lederwaren Raadhuisstraat 99 Heemstede kapteinlederwaren.nl

La Capannina Bloemendaalseweg 28 Bloemendaal lacapannina.nl

Le Petit Café Bloemendaalseweg 4 Bloemendaal lepetitcafebloemendaal.nl

Little America Houtplein 24 Haarlem littleamerica.nl

Locael Bloemendaal Bloemendaalseweg 141 Bloemendaal locael.nl

MESA Bennebroek Bennebroekerlaan 19B Bennebroek mesabennebroek.nl Muzenforum Hoge Duin en Daalseweg 16 Bloemendaal muzenforum.nl

Natanja van den Brink Yoga Acacialaan 16 Bloemendaal natanjavandenbrink.nl

Nieuw Vreeburg Bistrobar Kerkplein 16 Bloemendaal nieuwvreeburg.nl

Nieuwe Kerk Nieuwe Kerksplein 36 Haarlem www.bavo.nl

Nolita Pizzabar Bloemendaalseweg 333 Overveen nolitapizzabar.nl

NVD Beveiligingsgroep Delftlaan 325 Haarlem nvd.nl

Oldenhove Dompvloedslaan 1 Overveen

Oogst Gierstraat 14L Haarlem oogst.shop

Openluchttheater & Wandelpark Caprera Hoge Duin en Daalseweg 2 Bloemendaal openluchttheaterbloemendaal.nl

Pieter Vermeulen Museum Driehuizerkerkweg 34d Driehuis pietervermeulenmuseum.nl

Plantage Rococo Rijksweg 116 Velsen-Zuid plantagerococo.nl

PUUR Makelaars Bloemendaalseweg 123 B Bloemendaal puurmakelaars.nl

Repair Café Overveen Vrijburglaan 17 Overveen duurzaamoverveen.nl

Repaircafé Vogelenzang Henk Lensenlaan 2a Vogelenzang repaircafevogelenzang@gmail.com

Republiek Bloemendaal Zeeweg 94 Overveen republiekbloemendaal.nl

Restaurant Brouwerskolkje Exclusief Brouwerskolkweg 5 Overveen brouwerskolkje.nl

Restaurant Noor Bloemendaalseweg 35 Bloemendaal restaurantnoor.nl

Rosenstock-Huessy Huis Hagestraat 10 Haarlem rosenstock-huessy-huis.nl

Shaolin Centrum Haarlem Paul Krugerkade 45 Haarlem shaolincentrumhaarlem.nl

Sociëteit Aerdenhout Oscar Mendliklaan 3 Aerdenhout welzijnbloemendaal.nl

Stach Food Overveen Zandvoorterpad 1 Overveen stach-food.nl

Stadsklooster Haarlem Oude Groenmarkt 3-5 Haarlem stadskloosterhaarlem.nl

Stadsschouwburg Haarlem Wilsonsplein 23 Haarlem stadsschouwburghaarlem.nl

Sterrenwacht Copernicus Tetterodeweg 27 a Overveen sterrenwachtcopernicus.nl

Stichting Simon de Heer info@estherjansen.nl Haarlem simondeheer.nl

Strumphler Makelaars Oscar Mendliklaan 9 Aerdenhout strumphlermakelaars.nl

Studio Mucha Kinderhuissingel 4 A Haarlem studio-mucha.nl

Teylers Museum Spaarne 16 Haarlem teylersmuseum.nl

The Spot jongerenruimte Kerklaan 6 Bennebroek welzijnbloemendaal.nl

Theater de Luifel Herenweg 96 Heemstede podiaheemstede.nl

Trefpunt Café Akonietenplein 1 Bennebroek pkntrefpunt.nl

Uitvaartzorg IJzer & Heeremans Bloemendaalseweg 139 Bloemendaal uitvaartzorgijzer.nl

Van Dam Huis Prinsen Bolwerk 3 B Haarlem vandamhuis.nl

Verwey Museum Haarlem Groot Heiligland 47 Haarlem verweymuseumhaarlem.nl

Welzijn Bloemendaal, locatie noord Bloemendaalseweg 125 Bloemendaal welzijnbloemendaal.nl

Welzijn Bloemendaal, locatie zuid Kerklaan 6 Bennebroek welzijnbloemendaal.nl

Yvonne Reichrath Uitvaartverzorging Kennerplein 6-14 Haarlem yvonnereichrath.nl

Zandvoorts Museum Swaluëstraat 1 Zandvoort zandvoortsmuseum.nl

Zen Restaurant Lounge Rijksstraatweg 51 Bennebroek zenrestaurant.nl

Zocherlounge Zocherlaan 1 Bloemendaal zocherlounge.nl

B.Magazine is een uitgave van Bee-Media

Platanenlaan 77 2061 TS Bloemendaal

info@bee-media.nl bee-media.nl

Hoofd- en eindredactie Maaike Brouwer maaike@bee-media.nl

Ellen Meijer ellen@bee-media.nl

Art-direction & vormgeving Mimi Sugarman mimi@bee-media.nl

Aan dit nummer werkten mee Jolanda Braakman-van Leuven, Joris Funcke, Jessica IJzer, Christien Jansen, Cécile Klok, Saskia Koning, Anita van der Krol, Wendy Maria Laimböck-Dekker, Eva Lunshof, Els Mannaerts, Ewoud Pahud de Mortanges, Roos Panis, Eelco van Ravenswaaij, Bart Reitsma, Willy Slingerland, Bas Wassenberg en Hilde de Wolf

Drukwerk Balmedia bv

Distributie

B.Magazine wordt 3 keer per jaar verspreid in de 5 Bloemendaalse dorpen en in aangrenzende wijken in Santpoort, Haarlem en Heemstede. Het blad ligt ook bij adverteerders, musea, theaters, winkels, horeca en wachtkamers.

Volg en like ons b.bloemendaal b-magazine.nl bee-media.nl

Oprichters: Mimi Sugarman, Marjan Gielen en Madelon Heering

©2025 Bee-Media - Alle rechten voorbehouden. Gehele of gedeeltelijke overname, plaatsing op sites, verveelvoudiging op welke andere wijze dan ook en/of commercieel gebruik van deze informatie is niet toegestaan, tenzij hiervoor uitdrukkelijk schriftelijke toestemming is verleend door de uitgever.

De kunst van het makelen.

De huizenmarkt is dynamisch. Dat vraagt om een makelaar die meebeweegt. Iemand die professioneel, scherp en met name creatief is. Niet bang is om buiten de lijntjes te kleuren. Want wat soms voelt als een achtbaan, is voor ons gewoon een dinsdag. PUUR* makelaars. Nét even anders.