FIER op Velsen-Noord

FIER OP VELSEN-NOORD

LEERLINGEN STELLEN VRAGEN

AAN DE BURGEMEESTER

QUIZ:

Hoeveel weet jij over Velsen-noord?

LUNA KWEEKT GROENTEN IN HAAR EIGEN MOESTUIN

Fahad en Omar:

klasgenoten, vrienden en voetbalmaatjes

1

Voorwoord

18

Inhoud

FIER en GEZOND Met trots presenteren we FIER, het magazine over gezond opgroeien in Velsen-Noord. De gemeente Velsen heeft aan ons, de GGD, gevraagd om samen met basisschool De Plataan aan de slag te gaan met gezondheid. We willen kinderen stimuleren om lekker te bewegen, veel groenten

6

te eten, vooral water te drinken en om beter te slapen. Door corona waren we minder actief in het dorp dan we hadden gewild. Toch hebben

19

we de afgelopen maanden gezien dat kinderen in Velsen-Noord veel doen om trots op te zijn.

Ze sporten met plezier, kweken hun eigen groenten, zijn zorgzaam voor elkaar en maken plezier. We kozen ervoor om dáár de schijnwerpers op te richten.

‘Fier’ is een ander woord voor ‘trots’. Trots zijn op wie je bent, wat je doet en waar je woont, helpt om je beter en gezonder te voelen. Bij het maken van dit blad hebben we veel kinderen en volwassenen ontmoet die trots zijn op hun dorp. Als je door FIER bladert zie je dat: het enthousiasme spat ervan af!

We wensen je heel veel plezier met het magazine.

Laat het aan iedereen zien die voor jou belangrijk is. We hopen dat jij na het lezen zegt: ja, ik ben FIER op Velsen-Noord!

4

24

4 Skatebaan Wijkeroogstraat “ Ik ga het liefst met vrienden”

19 Open dag bij Fietscross Wijkeroog

6 Leerlingen van de Plataan Interview met burgemeester en wethouder: “Wat vindt u leuk aan Velsen?”

22 Vriendschap Waarom zijn zij beste vrienden?

9 Playing for Success Ryann (11) sprak een speler van Telstar en kreeg meer zelfvertrouwen.

2

10

10

Daily Mile Elke dag samen lopen om De Plataan.

12

Meester Arjan vertelt over het verleden van Velsen-Noord.

14

Luna over haar moestuin bij V.T.V. Wijkeroog. Met gezond recept.

Marjon & Lida

16

puzzels en raadsels

Gezondheidsadviseurs GGD Kennemerland

18 Workshop bij Monique “Macrameeën is weer helemaal hip”

24

FC Velsenoord is rookvrij “Iedereen zou moeten stoppen met roken”

26

Buurtgezinnen Milan voelt zich thuis in twee families.

28

“Je bent behulpzaam” Leerlingen tekenen zichzelf en geven elkaar complimenten.

29

30

Mijn gezondheid Wanneer voel je je gezond?

colofon Bladmanagement: Moving Words Teksten: Jacqueline Schadee Vormgeving: Kirsten Vermeulen Correcties: Edith Bijl Foto’s: Eva Cameron Stockbeeld: Shutterstock, Noord-Hollands Archief Met dank aan: Monique Hendriks, Arjan van Rijn, Jan Schotman en Ilona Zijlstra van De Plataan.

Dit is een uitgave in opdracht van

in samenwerking met

Quiz Hoe goed ken jij Velsen-Noord?

NB De leeftijden golden op het moment dat de foto’s werden genomen, najaar 2021. De kinderen zijn nu ouder.

3

skatebaan

“ I k ga het liefst met vrienden” Skates, steps en fietsen: allerlei voertuigen razen naar beneden en naar boven in het Skatepark langs de Wijkeroogstraat. De baan zorgt al sinds 2007 voor veel plezier en beweging bij jonge buurtbewoners. Walid (10), Ryan (10) en Jayden (11) laten hun beste tricks zien.

R

yan vliegt met zijn step de lucht in, laat hem ronddraaien en landt, voeten naast elkaar op de step, weer op de grond. “Dat was een tailwhip”, grijnst hij. “Ik ken ondertussen heel wat tricks.”

Voor de fotoshoot leent Ryan een step van een schoolgenoot. Het is een Black Dragon. Zijn eigen step is fijner, bekent hij. “Dat is een hele goeie van wel 160 euro.”

Paar keer per week Walid vindt steppen leuk, maar crosst meestal met een fiets over

op de skatebaan Walid, Ryan en Jayden op de rand van de skatebaan in het Peppark. Ze komen zich hier een paar keer per week uitleven.

4

de baan. “Ik kom elke week wel een keer naar de skatebaan”, zegt hij.

Jayden komt vaker: “Ik kom hier wel vijf keer per week. In het weekend ga ik vaak even heen en weer. Op dinsdag en donderdag ga ik ook, na school, maar dan wat korter. Die middagen moet ik na het skaten door naar BMX-training.”

Met vrienden is leuker Ryan gaat eigenlijk elke dag wel naar de skatebaan. “Ik ga soms

alleen, maar met vrienden is het leuker, vind ik.” Jayden: “Vaak haal ik vrienden op als ik onderweg ben naar de skatebaan. Of ik stuur een appje naar de skate-appgroep om op een bepaalde tijd af te spreken.”

Zere neus Hoe spectaculair hun sprongen ook zijn, blessures hebben de jongens nog nauwelijks gehad. Alleen Ryan beschadigde een keer zijn neus.

“Ik viel om. Over mijn stuur heen.

Behalve een zere neus had ik verder niets.”

Ryan (midden) doet een tailwhip.

“Ik kom met mijn step van de grond.

Ik duw met één voet tegen de step zodat hij ronddraait.”

5

interview

vraag 1: U bent geboren in de VS. Hoe lang heeft u daar gewoond?

Frank: “Ik kwam naar Nederland toen ik twaalf jaar was. Ik sprak geen woord Nederlands. Nog steeds weet ik niet altijd of ik ‘de’ of ‘het’ moet zeggen. ‘Het kaars’ klinkt voor mij net zo goed als ‘de kaars’. Ik heb wel een truc: ik weet dat verkleinwoorden altijd ‘het’ krijgen. Zoals het meisje, het kaarsje, het kraampje. Maar ja, het is natuurlijk raar om alleen verkleinwoorden te gebruiken!”

vraag 3:

vraag 2: Had u heimwee?

Frank: “Heel erg. Het is niet leuk als je de taal niet spreekt en naar de brugklas gaat.

In Nederland begon de kindertelevisie in de jaren zeventig pas om 3 uur op zondagmiddag. In Amerika kon ik de hele dag kindertelevisie kijken, de hele nacht zelfs. Ik vond alles ook heel klein hier: de huizen, de straten, de auto’s. En ik miste de spontaniteit. Mensen in Amerika tonen meer belangstelling. Toen ik eens een paar weken in mijn eentje door Amerika reisde, heb ik me nooit alleen gevoeld.”

Waarom kwam u naar Velsen?

Frank: “Ik was eerst burgemeester van Breukelen. Daarna was ik zeven jaar directeur van de Dierenbescherming.

Toen wilde ik graag weer burgemeester worden. Velsen is heel afwisselend. Je vindt bijna alles in deze gemeente: een nationaal park, zware industrie, betaald voetbal, een grote haven, landgoederen. Dat vind ik heel erg leuk. Daarom heb ik in Velsen gesolliciteerd. Ik hoop dat ik nog een paar jaar burgemeester mag blijven.”

De ambtsketen van burgemeester Dales “Ik draag hem alleen als ik officiële dingen moet doen, niet als ik boodschappen doe.

Vandaag heb ik hem ook niet om, want ik ben hier voor de gezelligheid.”

vraag 4: Waarom bent u de politiek ingegaan?

Mila, Dylan, Naima en Neron interviewen de burgemeester en wethouder

“Velsen heeft alles: natuur, cultuur, industrie en profvoetbal” Frank Dales is al sinds 2016 burgemeester van Velsen. Samen met de wethouder van Onderwijs, Marianne Steijn, kwam hij op 4 oktober 2021 naar basisschool De Plataan.

Vier leerlingen uit groep 7 mochten het tweetal interviewen. Mila, Dylan, Naima en Neron verzamelden eerst informatie op internet. Daarna bedachten ze, samen met meester Caetano, een paar goede en verrassende vragen.

6

Frank: “In Amerika was er veel aandacht voor politiek op school. Ik vond dat interessant. Ik ben eens gekozen tot klassenpresident, een soort klassenvertegenwoordiger. In Nederland werd ik lid van de jongerenorganisatie van een politieke partij.”

Marianne: “Politici willen ervoor zorgen dat mensen prettig kunnen leven. Dat spreekt mij aan. Ik ben opgegroeid in Velsen-Noord.

Daarna woonde ik op andere plekken. Toen ik terugkwam in de regio dacht ik: laat ik niet afwachten of dingen beter worden, maar ze zélf aanpakken.” lees verder >>>

7

interview

portret

Burgemeester Dales en Wethouder Steijn nemen de tijd voor de vragen.

vraag 5: Houdt u van sporten?

vraag 6: Wat moet er volgens jullie gebeuren met Tata Steel?

Marianne: “Tata Steel hoeft niet weg. Er werken veel mensen.

Het bedrijf moet wel schoner worden. Ik ben opgegroeid in Velsen-Noord. Het was vroeger normaal dat je iets merkte van de fabriek. We weten nu steeds beter welke slechte stoffen er vrijkomen. We willen dat Tata Steel milieuvriendelijker wordt, maar dat kan niet zo snel als we willen.”

vraag 7: Heeft u als wethouder iets goeds gedaan voor de gemeente?

Marianne: “Ik heb me erg ingezet voor de zomerschool op De Plataan. Ik wilde dat kinderen op een leuke manier in de zomer iets extra’s konden leren. Dat is gelukt.”

8

Frank: “Ik heb altijd veel gesport. Ik heb aan voetbal, honkbal en volleybal gedaan. Als burgemeester kan ik geen teamsport doen, omdat ik nu vaak ’s avonds en in het weekend moet werken. Daarom ben ik gaan hardlopen. Ik probeer een paar keer per week een rondje te joggen, om mijn conditie op peil te houden.”

Marianne: “Hoe ouder je wordt, hoe belangrijker het is om te blijven bewegen. Ik heb altijd veel gedanst. Ballet en stijldansen. Ik heb er door het werk niet zoveel tijd meer voor, helaas.”

Playing for Success Ryann (11) deed vorig jaar mee aan ‘Playing for Success’. Dat is een training van twaalf weken om kinderen van 9 tot 14 jaar meer zelfvertrouwen te geven.

“De trainingen waren na schooltijd, in het stadion van voetbalclub Telstar”, vertelt Ryann. “Als ik daar aankwam, mocht ik meteen gaan voetballen op het grote veld.

Dat vond ik heel gaaf. Daarna gingen we kletsen en spelletjes doen. Daarna was weer een pauze en deden we nog een uur spelletjes.”

Samenwerken De meeste spelletjes waren ‘samenwerkingsspelletjes’, vertelt Ryann.

“We werkten in teams en leerden om elkaar te vertrouwen. Vóór Playing for Success kon ik niet goed samenwerken. Als ik met iemand een opdracht voor school deed, moest die ander alles doen. Ik werd ook snel boos als ik dacht dat ik gepest werd.

In de training leerde ik samenwerken. Ik leerde ook om te vragen of iemand wil stoppen met iets doen wat ik niet leuk vind.”

Interviewen Op het eind van de training mochten deelnemers iemand van Telstar interviewen.

“Ik heb vragen gesteld aan de keeper. Ik vroeg of hij goed samenwerkte en of hij zelfvertrouwen had. Hij zei: ‘Ja, je moet als keeper samenwerken en zelfvertrouwen uitstralen.’ Ik vond het heel spannend om de vragen te stellen, maar ik ben trots dat ik het heb gedaan.”

Naima en Neron stellen goede vragen. Journalist Jacqueline schrijft de antwoorden op.

vraag 8:

Meer zelfvertrouwen “Ik vond het heel leuk om mee te doen aan Playing for Success. Ik heb een mooie tas gekregen, een boek, een diploma en een fles met mijn naam erop. Ik heb ook meer zelfvertrouwen gekregen en kan nu beter samenwerken!”

Heeft u weleens de koning ontmoet? Dat lijkt ons vet!

Frank: “Jazeker. En de koningin ook, meerdere malen. Het zijn twee heel gewone, aardige mensen. En je kunt heel erg met ze lachen!”

9

Daily Mile

Elke dag een stukje lopen

Dewi: “Ik voel me blijer na het lopen” De Plataan doet mee aan de Daily Mile. Elke ochtend wandelen of rennen leerlingen en leerkrachten een kwartiertje rondom hun school en het bosje ernaast. Samen lopen is niet alleen gezond, maar ook heel gezellig, vertellen ze.

K

ausar (8) en Rozerîn (7) zitten in groep 5 bij juf Mae. “Ik voel me lekker gezond door het buiten lopen”, vertelt Kausar. Rozerîn: “Ik vind het altijd leuk, ook als het slecht weer is.” Kavyansh vindt het een klein beetje leuk. “Ik ben iets liever binnen. Mijn knie doet pijn.”

Meester Caetano loopt ook mee.

Amber, Jaidy, Levy, Alex, Kavyansh, juf Mae, Dewi en Mayamin. Amber: “Als je loopt, word je sportiever. Je kunt je ook beter concentreren.”

Juf Mae: “We gaan elke dag, door weer en wind, op pad met de leerlingen van groep 5A en 5B. Iedereen doet op zijn of haar eigen manier mee.

Sommige rennen zes rondjes in een kwartier.

Andere lopen er maar twee. Het maakt niet uit, als ze maar bewegen”, zegt ze. Uit onderzoek blijkt dat bewegen goed is voor je lichaam en voor je geest.

Juf Mae: “Je hersenen verwerken informatie tijdens het bewegen. Na afloop neem je nieuwe informatie beter op.”

Juf Mae ziet nog een voordeel aan de Daily Mile: “Tijdens het wandelen kan ik makkelijk een gesprekje met de kinderen aanknopen. Soms komt iemand ’s morgens niet zo lekker binnen. Ik kan dan tijdens het lopen makkelijker even vragen of er iets is.”

10

Abdellah, juf Mae, Dilana, Kausar en Rozerîn.

Alex: “Ik vind het vooral lekker in de zomer en de lente.”

Sayed Hussein en Jayden lopen het liefst samen.

11

geschiedenis

Meester Arjan vertelt:

Over de geschiedenis van Velsen-Noord Meester Arjan van De Plataan vertelt met aanstekelijk enthousiasme over vroeger. Hij weet veel over het verleden van Velsen-Noord en kent er veel families. “Ik sta al 28 jaar voor de klas in Velsen-Noord. Ik geef nu les aan de kinderen van oud-leerlingen. De opa’s en oma’s ken ik vaak ook, dat waren de ouders van toen. Er zijn veel hechte families in het dorp.”

Wijkermeer “In de 18 e eeuw lag Velsen aan het Wijkermeer. Prachtige buitenhuizen van rijke Amsterdammers keken uit op dat meer, zoals Watervliet, Scheybeek en Wijkeroog. Het meer slibde steeds verder dicht. In 1861 werd begonnen met het droogleggen.”

Tweede Wereldoorlog “De Duitse bezetter heeft in de oorlog Velsen-Noord ontruimd. Het gebied werd ‘spergebied’. De Duitsers wilden het kanaal in de gaten houden. Zeker duizend huizen werden verwoest en de helft van de winkels. Alleen het PEN-dorp bleef gespaard.”

Noordzeekanaal

“Amsterdam wilde toegang tot de Noordzee. De Zuiderzee was te ondiep. Voor Pampus liepen schepen vast. Daarom werd van 1865 tot 1876 het Noordzeekanaal gegraven. Hier was Holland op z’n smalst. Een Engelse ingenieur had de leiding.”

Industrie langs het kanaal “Langs het kanaal kwam steeds meer industrie. De Hoogovens en andere fabrieken trokken tussen 1920 en 1930 veel nieuwe mensen naar de regio.

Er werden veel huizen voor ze gebouwd in Velsen-Noord.”

Historische gebouwen “Bijna alle mooie oude gebouwen in Velsen-Noord zijn gesloopt. Dat gebeurde in de oorlog of daarna, om plaats te maken voor fabrieksterrein. Alleen de tramremise, de Jozefkerk en de gereformeerde kerk zijn blijven staan. En het Melkhuisje.”

Lopen of fietsen

Tram op brug “Het kanaal doorkliefde alle wegen van noord naar zuid.

De stoomtram van Haarlem naar Alkmaar moest over een spoorbrug. Een koninklijk bevel luidde dat de oversteek over het kanaal altijd gratis moest zijn. Daarom kost het pontje niets.”

12

“Italiaanse en Spaanse gastarbeiders kregen in de jaren 60 en 70 van de vorige eeuw flats vlak bij de Hoogovens. Zij konden lopen naar hun werk. Werknemers uit andere delen van Nederland, zoals Drenthe, kregen huizen wat verder van de fabriek. Zij waren gewend om te fietsen.”

Hoogovens “Als ik 25 jaar geleden vroeg wiens ouders bij de Hoogovens werkten, stak de halve klas zijn hand op. Nu heb ik meestal maar één leerling in de klas met een ouder bij Tata Steel.

Vaak in een ondersteunende dienst, zoals de brandweer.”

13

volkstuin

Luna kweekt groenten in haar eigen moestuin

Volkstuinen van Wijkeroog Volkstuinvereniging V.T.V. Wijkeroog wordt wel ‘de groene long van de IJmond’ genoemd. Het complex is ongeveer 80 duizend vierkante meter groot en heeft 260 heel verschillende tuinen. Ook het complex Holland op zijn Smalst, tussen de nieuwe Randweg en Scheybeeck, hoort erbij. In 2021 bestond de Volkstuinvereniging zestig jaar. V.T.V. Wijkeroog is voor iedereen toegankelijk. Bij het Praathuis kun je elke middag (behalve maandag) een drankje op het terras komen drinken, mits de coronaregels het toelaten.

Luna (10) komt bijna elk weekend met haar ouders Miranda en Uddy naar Volkstuinvereniging Wijkeroog. Ze hebben een lapje grond met daarop een huisje (opgeknapt door papa Uddy), fruitbomen, rozen, olijfboompjes, vlinderstruiken en een akkertje.

Ze wijst de verschillende groenten aan. “We hebben boerenkool, minimais, Spaanse peper, uien en paprika”, zegt ze.

“Van de pruimen hebben we pruimenjam gemaakt. Van onze appels maakten we appelmoes en appeltaart. En we aten gele frambozen en courgette.” Haar moeder Miranda vult aan: “We hebben ook onze augurken ingemaakt.” Luna: “Ze waren héél zuur!” Miranda lacht. “Ja, we moeten nog een beetje experimenteren met het recept.”

Wassen Dit recept is heel makkelijk en gezond. Er zitten heel veel vitamines in. Het is belangrijk om de groenten te wassen voordat je ze gaat bereiden.

Uit: ‘Het allermakkelijkste familiekookboek ter wereld’ van J.F. Mallet

In g r e d ië n te

Hoe maak je de ratatouille?

Luna kweekt onder andere paprika’s. Op de pagina hiernaast staat een lekker, gezond recept met paprika.

14

1. W as de paprika’s, courgettes en aubergine.

2. Snijd de ui, paprika’s, courgettes en aubergine in kleine stukjes.

3. Verhit de olijfolie. Fruit de groenten zonder dat ze verkleuren.

4. Voeg zout en peper toe. Laat 45 minuten sudderen.

5. Laat de ratatouille afkoelen en meng er fijngeknipte munt door.

n

• 1 zo e t e u i • 2 pap r ika ’s • 2 c o u r g et te s • 1 au b e rg in e • 20 b la adj e s m u nt • 6 e etle p e l s o lij fo lie • zo u t • pe pe r

EET SMAKELIJK 15

olhof puzzels en raadsels

doo lho f

Kom jij met de pont naar Ijmuiden?

Zoek de 10 verschillen

S u d o ku Vul de puzzel zo in, dat in elke rij, elke kolom en elk blok van 3×3 vakjes de soort groenten 1x voorkomen.

Raads e ls Het is geel en als het op de grond valt, gaat bij de buren de telefoon. Rara, wat is dat?

Antwoord: Puur toeval

Wie ligt als eerste in bed: de wolf of de haas?

Antwoord: De haas, want die hoeft maar 2 tanden te poetsen.

16

Welke groente heeft pijn?

Antwoord: Een au-gurk.

Duuk (15) is opgegroeid in Velsen-Noord. Hij zit op het Vellesan College in IJmuiden. Elke dag gaat hij er met het pontje heen. Nu is hij op de terugweg naar huis. “Het pontje gaat een beetje sloom, maar ik vind het wel leuk. De oversteek duurt zeven minuten. Onderweg praat ik meestal bij met m’n vrienden. Het liefst ga ik met de elektrische pont. Het voelt alsof je daarop veel sneller gaat. Ik zit nu in 4 mavo. Later wil ik iets met architectuur doen. Ik vind het fijn om in Velsen-Noord te wonen. De sfeer is goed, relaxed. Het maakt niet uit wat je doet. Je kunt hier gewoon zijn wie je bent.”

Antwoord: Sambal.

Elke dag met de pont

Wat blijft heet in de koelkast?

17

workshop

Fietscross Wijkeroog

Lekker je eigen ding doen Vijf meter bijna loodrecht naar beneden vanaf de start. Een wheelie maken voor de eerste heuvel, scherp de bocht door en dan doortrappen, zo snel mogelijk naar de finish. Soms op je kont vallen maar altijd weer doorgaan: BMX is een superstoere sport.

Samen knutselen

Stef, Tom, Boy, Yordy, Pim, Stijn en Axel vinden het heerlijk om te komen crossen bij Wijkeroog.

Elham (11) en zijn vriend Aryan (10) zitten in diepe concentratie te macrameeën. Van zwart touw maken ze een vestje voor om het potje van een hangplant. “We blijven tot in de avond”, zeggen ze vastberaden.

Macrameeën is weer helemaal terug. De workshop van Momo’s Macramé tijdens Burendag op Volkstuinvereniging V.T.V. Wijkeroog is een groot succes. De een na de ander schuift aan om een kleedje te knopen: dames, een paar heren en veel kinderen. Begeleidster Monique is van huis uit zangeres en werkt als conciërge op De Plataan. Tijdens de lockdown in 2020 (her)ontdekte ze het macrameeën.

“Iedereen kan het”, zegt ze. “Je maakt iets moois en wordt er heerlijk rustig van.”

18

H

et is een zaterdagmiddag in september, de open dag van Fietscrossclub Wijkeroog. Nieuwsgierige kinderen rijden met een helm op achter elkaar aan de heuvels op en af. Ervaren jongens scheuren vanaf de starthelling over het parcours. Een van hen is Boy (14). Hij helpt de begeleiders en demonstreert al vanaf 11 uur zijn sprongen.

Yordy en René sjezen van de starthelling naar beneden.

Achterwielen Stef (13) begon al met fietscrossen toen hij vijf jaar was. Met zijn

broer Yordy (15) en maatje Tom (14) traint hij twee keer per week op Wijkeroog. Op zaterdag rijden ze clubwedstrijden, op zondag regionale competities.

Het coolste aan BMX is volgens de jongens de snelheid en het ‘achterwielen’. Daarbij rijden ze op hun achterwiel en proberen het voorwiel ‘over de heuvel’ te zetten.

Overdekte startheuvel Wijkeroog is een van de weinige fietscrossclubs in de regio. De leden zijn trots op de nieuwe

lees verder >>>

19

Fietscross Wijkeroog Boy maakt superhoge sprongen met zijn fiets.

Stijn (9): “Ik vind het leuk om hard te fietsen. Ik ga graag lekker snel.

In het fietscrossen kan ik lekker mijn energie kwijt. Zonder het fietsen zou ik vaker een beetje boos zijn.”

overdekte startheuvel, waarmee de club goed voor de dag komt in de landelijke competitie. Het parcours van de 395 meter lange baan wordt vernieuwd en krijgt een paar nieuwe bochten.

Paardenstaarten op het parcours “Het leuke van Wijkeroog”, zegt voorzitter Ron Dijkman, “is dat de club steeds gemengder wordt.

Van de 60 leden zijn er nu 55 man. Die verhouding verandert.

Zeker de helft van de twintig kleintjes die meedoen met de open dag, is een meisje.” Hij wijst naar het groepje meiden. Met roze jassen, paardenstaarten en panterprint-broeken sjezen ze over het parcours. Net zo hard en onbevreesd als de jongens.

Boy fietst nationale en internationale wedstrijden.

De BMX’ers doen een slalom op een klein parcours.

Boy (14): “Ik was zes jaar toen ik begon met BMX. Ik vond het meteen leuk.

Je zit op een club en doet toch lekker je eigen ding. Soms val je keihard op je kont, maar daarna ga je gewoon weer door.”

Startheuvel De jonge fietscrossers van Wijkeroog zijn klaar voor de start.

20

21

Vrienden VERTELLEN over elkaar

VRIENDSCHAP

Sepp (10) en Oliwia (10)

“Oliwia en ik kennen elkaar al bijna ons hele leven”, vertelt Sepp.

“Mijn moeder is gastouder. Oliwia komt al sinds de peuterspeelzaal bij ons thuis. We vinden het allebei leuk om buiten te spelen. Soms gaan we samen voetballen. Of we spelen ‘Superhelden’. Je mag daarbij kiezen welke superheld je bent.” Oliwia: “In de pauze op school spelen we niet samen, maar bij Sepp thuis wel. We gaan soms ook tekenen. Sepp kan goed apen tekenen. En ik teken ook graag dieren. Sepp is lief en behulpzaam.”

Sepp: “Ik vind het leuk dat Oliwia zo grappig is. Ik kan met haar lachen.”

Liliana (9) en Imane (9) Fahad (11) en Omar (12) Omar: “We houden allebei van voetballen, tekenen en gamen. Fahad kwam bij mij in het voetbalteam. Zo leerden we elkaar kennen. Zijn naam betekent ‘luipaard’ in het Arabisch. Mijn naam is ook Arabisch. We zijn moslim, we komen uit dezelfde cultuur.” Fahad: “Omar helpt mij als ik iets niet begrijp.” Omar: “Omdat ik wat langer in Nederland woon, snap ik de taal beter, dus help ik hem. En Fahad komt voor mij op.” Fahad: “We spelen elke dag samen. Na schooltijd gaan we vaak samen naar huis.” Omar: “Ik hoop dat we vrienden blijven als we naar de middelbare gaan.” Fahad: “Ik denk het wel.”

Liliana: “We zijn buurmeisjes. We kennen elkaar al heel lang. In groep 1 en 2 waren we al elkaars vriendinnen. Imane weet altijd wel iets leuks om te doen. Ze is creatief en heel speels.” Imane: “Liliana is vaak blij en gezellig. En ze speelt vaak met mij. Dat vind ik leuk aan haar.” Liliana: “We gaan soms samen knutselen. Of we gaan naar buiten.” Imane: “Ja, dan gaan we naar leuke plekken. We doen daar zelfbedachte spellen. Het liefst spelen we dat we zussen zijn.”

Omar: “We hebben alleen onenigheid over voetbal. Ik zeg dan: Ronaldo is de beste speler ter wereld.” Fahad: “Nee, Messi!”

22

23

rookvrij

FC Velsenoord heeft een ROOKVRIJ sportterrein

“ I edereen zou moeten stoppen met roken” Rajath (14), Dylan (13), Sem (13) spelen bij FC Velsenoord in JO14 (Jeugd Onder 14). Hun team is een hechte vriendengroep. Alle drie hopen ze ooit in het eerste team te spelen. “We willen allemaal goede voetballers worden”, zeggen ze. Hoe denken de jongens over gezond leven en (niet) roken?

Wat doe je als je vrienden wel roken?

Rajath: “Dan denk ik: ‘Jammer voor ze, ik ga het niet doen.’”

Het sportterrein is sinds 2019 rookvrij. Hoe vinden jullie dat?

“We vinden dat heel fijn. Er wordt nog wel eens gerookt, maar veel minder”, zegt het drietal.

De jongens vinden dat iemand die een sigaret opsteekt, 50 euro boete zou moeten krijgen.

“Iedereen zou moeten stoppen met roken”, zeggen ze.

Dylan, Rajath en Sem zijn blij dat de club rookvrij is.

Wat betekent ‘gezond leven’ voor jullie?

“We proberen gezond te leven.

Dat moet wel als je een betere speler wil worden. Onze trainer praat er ook over met ons. Voor ons betekent ‘gezond leven’: geen blessures oplopen; rustig aan doen op de dag voor de wedstrijd; op tijd naar bed gaan en water drinken”, zeggen de jongens. “We drinken wel eens een AA’tje na de wedstrijd, maar verder vooral water, ook thuis.”

Wat weten jullie over roken?

Rajath: “Ik heb met biologie geleerd dat er stofjes in sigaretten zitten

24

die je verslaafd maken.” Dylan: “Dat heb ik ook geleerd. Dat is nicotine.” Rajath: “De geur kan ook verslavend zijn. Sommige mensen vinden rook lekker ruiken.” Dylan: “Als je rookt kun je minder jaren leven, een hartaanval krijgen of kanker.”

Ga je later zelf roken?

Dylan: “Ik ga het gewoon niet doen.

Ik wil het niet eens proberen. Een goede conditie is belangrijk, ook voor een goede baan. Ik wil later iets doen met sport of bij de politie.”

Sem: “Ik heb astma. Ik heb last van rook. Ik ga dus later echt niet roken.

Dat zou het alleen maar erger maken.”

Jeugdopleiding Twee jaar gratis lid FC Velsenoord deelt het sportpark met de handbal-, honkbal- en tennisvereniging.

De voetbalclub heeft 250 leden. Kinderen van zes jaar of jonger die lid worden, hoeven, onder bepaalde voorwaarden, twee jaar lang geen contributie te betalen.

De club wil zo een positieve bijdrage leveren aan een actief sportklimaat onder jonge kinderen.

Veel water De jongens drinken tijdens en na de wedstrijd meestal water. Rajath: “Water is gezond. Ik drink geen energydrinks.” Dylan en Sem: “We drinken na de wedstrijd wel eens een AA’tje om een feestje te vieren. Maar verder drinken we heel veel water, ook thuis.”

25

Interview

Amanda: “‘Ik heb fibromyalgie en hypermobiele gewrichten. Ik kan op de binnenkant van mijn enkels lopen zonder dat het pijn doet. Na een operatie heb ik bovendien een B12-tekort opgelopen. Ik ben daardoor constant uitgeput.”

“Mijn schoonouders springen vaak bij, maar zij zijn de jongsten niet meer. En Milan en Kayllinn moeten wel kínd kunnen zijn. Ze helpen me graag om mijn sokken aan te trekken, maar ik wil dat eigenlijk niet van ze vragen. Mijn man werkte vroeger in ploegendienst. Hij zorgde toen ’s morgens of ’s middags voor de kinderen. Nu werkt hij vijf dagen per week van half acht tot vijf. Hij kan me overdag niet meer helpen.”

“Toen ik er eens helemaal doorheen zat, wees een vriendin me op Buurtgezinnen. Deze organisatie koppelt steun- en vraaggezinnen aan elkaar. Ik moest heel veel schaamte overwinnen voordat ik me durfde aan te melden. Ik hoorde mensen denken: ‘Jij wilde kinderen, dus jij moet voor ze zorgen’. En eigenlijk dacht ik dat zelf ook. Maar het ging gewoon niet meer. Ik ben zó blij dat ik de stap gezet heb.

Buurtgezinnen gaat heel zorgvuldig te werk. Pas als de coördinator het gevoel heeft dat twee gezinnen een ‘match’ kunnen zijn, stelt ze voor om kennis te maken. Milan heeft het ontzettend naar zijn zin bij Daniëlle. Ik heb een goede klik met haar en we overleggen als het nodig is. Kayllinn gaat op dezelfde dag naar een ander buurtgezin. Ik kan daardoor even bijkomen en iets voor mezelf doen, in de wetenschap dat mijn kinderen het goed hebben.”

Daniëlle:

Milan voelt zich thuis bij twee gezinnen Milan (6) woont met zijn zus Kayllinn (7) en zijn ouders in Velsen-Noord. Milans moeder Amanda heeft ernstige gezondheidsklachten. Ze kan Milan en Kayllinn daardoor niet de zorg en aandacht geven die ze wil. Gelukkig mag Milan elke vrijdag na school naar zijn buurtgezinmoeder Daniëlle.

26

“Ik had Buurtgezinnen een paar keer voorbij zien komen op Facebook. Het leek me wel wat. Toen ik er thuis over begon, bleek dat mijn man er ook al aan dacht. We hebben het goed thuis, met onze dochters van elf en vijftien gaat het goed.

We zeiden tegen elkaar: het is fijn als anderen daarvan mee mogen genieten. Onze dochters stonden er ook voor open.

Toen hebben we ons aangemeld bij Buurtgezinnen.”

“Toen Milan hier voor het eerst kwam, klikte het meteen. Hij voelde zich thuis en dook de kast met Lego in. Het gaat nu fantastisch. Als ik hem vrijdagmiddag uit school haal, gaan we eerst wat drinken. Daarna doen we spelletjes of gaan we met de hond wandelen. En soms wil hij gewoon een filmpje kijken. We hebben een eigen bedrijf en een drukke agenda, maar ik houd de vrijdag altijd vrij voor Milan. Als we die dag een verjaardag hebben, gaat hij gewoon mee. Hij hoort die dag bij ons gezin. Ik vraag wel van tevoren aan Amanda of Milan mee mag. Ze vindt het gelukkig altijd goed.”

“Milan geeft ons een hoop plezier. Hij is een heerlijk ventje en geeft veel liefde. Ik zeg altijd over Buurtgezinnen: ‘Je levert een beetje tijd in en krijgt er een heleboel liefde voor terug.’”

27

Complimenten

Gezondheid

Op je gezondheid

Hoe gaat het met mij?

‘Gezond zijn’ is meer is dan ‘niet ziek zijn’. Ook samen spelen, fijn wonen en vrolijk zijn, maken je gezonder. Het gaat er bij gezondheid ook om welke gevoelens of gedachten je hebt, hoe het met je lichaam gaat, hoe je je toekomst ziet, of je lekker in je vel zit, of je vrienden hebt en hoe je leeft.

Beantwoord de vragen in de bloemblaadjes en ontdek hoe het met je gaat op verschillende gebieden. Wil je iets veranderen? Bedenk dan wat je daarvoor nodig hebt. Je kunt daarbij hulp vragen aan je ouders, iemand van school of de jeugdverpleegkundige. Op mijnpositievegezondheid.nl vind je een langere test. Op die website staan ook adviezen van leerlingen uit groep 7 en 8 om je beter te voelen.

Mijn lichaam

Tip: vul de bloem samen met je ouders in en stel de vragen ook aan hen!

Krijg ik genoeg slaap? ja/soms/nee

dagelijks leven

Beweeg ik elke dag een uur? ja/soms/nee Eet en drink ik gezond? ja/soms/nee

Game ik veel? ja/soms/nee

Ben ik blij met mezelf? ja/soms/nee

Help ik weleens met koken? ja/nee/soms

Ben ik bang om fouten te maken? ja/soms/nee

Gaat het goed op school? ja/soms/nee

mijn gezondheid

Word ik wel eens (digitaal) gepest, of pest ik zelf iemand? ja/soms/nee

“Je bent lief”

Ben ik lid van een vereniging of club? ja/soms/nee

Leerlingen van groep 5/6 van De Plataan schilderden aan het begin van het schooljaar een zelfportret.

Klasgenootjes schreven er complimenten bij. Dit is een selectie.

28

Meedoen

h et “I k vi n d je in t e m k u le .” d e k l as

Mijn gevoelens en gedachten

Voel ik me gestrest? ja/soms/nee

nu en later

Heb ik vriend(inn)en? ja/soms/nee

Krijg ik thuis genoeg steun? ja/soms/nee

lekker in mijn vel

Heb ik vertrouwen in de toekomst? ja/soms/nee Weet ik waar ik goed in ben? ja/soms/nee

Ben ik blij? ja/soms/nee Kan ik goed praten met iemand in mijn omgeving? ja/soms/nee Voel ik me veilig? ja/soms/nee

29

Quiz

Oplossingen

Wat weet jij over velsen-noord?

1 Waarom werd in 1865 het Noordzeekanaal gegraven? a. Omdat de rijken graag aan het water woonden.

B. Omdat Amsterdam een verbinding met Noordzee wilde.

2

Wat gebeurde er in de oorlog met VelsenNoord? a. De gemeente werd per

C. Omdat Velsenaren naar Amsterdam wilden varen.

C.

De Duitse bezetter kwam er wonen omdat het zo gunstig gelegen was. e Duitse bezetter stuurde D de inwoners weg en gooide veel huizen plat.

3

4 Hoeveel inwoners had Velsen-Noord op 1 januari 2021?

Vadim (8) “Ik voetbal bij VelsenNoord in de onder 9.”

a. H et terrein is nog niet rookvrij.

B. In 2021.

C. In 2019.

5 Wat stond vroeger op de plek van sportpark Rooswijk? a.

B. C.

Huis Rooswijk.

Een rozentuin.

Een groot winkelbedrijf.

doolhof

ongeluk gebombardeerd door Engeland.

B.

In welk jaar werd F.C. Velsenoord rookvrij?

Zoek verschillen

a.

B. C.

5.280.

10.280.

15.280.

6 Welk bedrijf zit in dit pand? a.

B. C.

Een timmerman.

Een aannemer.

Een tandarts.

7 Waarom heet de villa ‘Holland op zijn smalst’? a.

B. C.

Het was een heel smal huis.

sudoku

Het huis stond op een smal stukje land.

Het huis stond waar Holland het smalst was.

8 Waarom heet de Ladderbeekstraat zo? a.

B. C.

Hij is vernoemd naar meneer Ladderbeek.

Zo heette het beekje dat hier stroomde.

Hier stond vroeger een ladderfabriek.

Quiz 1.B • 2.C • 3.C • 4.A • 5.A • 6.B • 7.C • 8.B

30

31

Beste vriendinnen Imane (l): “Liliana is vaak blij en gezellig” Liliana: “We doen soms alsof we zussen zijn.”

Over dit magazine In FIER laten kinderen uit Velsen-Noord zien welke leuke en gezonde dingen ze doen. Ze vertellen over hun sport, hun beste vriend(in) of over een training die ze zelfvertrouwen gaf. FIER laat zien dat je trots kunt zijn op Velsen-Noord en vooral ook op jezelf. Heb jij ideeën om nog trotser of gezonder op te groeien? Praat er dan over op school. Heb je vragen of zorgen over je gezondheid? Mail dan de jeugdverpleegkundige van de GGD via jgz@jgzkennemerland.nl.