SIAN BENTHAM SIAN BENTHAM
Arriving at the Art Centre on Friday evening, I felt I was encountering a very distinct sub-section of Aberystwyth society. I saw trilby hats, peacoats, plaid shirts, men with similar beards, old men with tiny scarfs, and men standing alone, holding plastic cups with contemplative faces. Was this the liberal intelligentsia, I wondered, ever-present at Stewart Lee’s shows and habitually heckled by the man himself? I’d never seen so many all in one place.
Lee - perhaps unfamiliar to the average Aberystwyth student - has been active on-stage and behind-the-scenes since the 1980s, working with other creatives like Steve Coogan, Noel Fielding, Chris Morris, and Armando Iannucci, to name but a few. He is known for his deadpan delivery, political satire, and failed comedian persona (now failed, awardwinning comedian persona), frequently referring to the comedic process as part of his act.
Stewart Lee vs. the Man-Wulf examines the meaning of freedom-of-speech in comedy, kicking back at the ‘$60 million Netflix comedians of hate’, who capitalise on a casual cruelty that we find increasingly normalised. What emerges is the essential difference between the comedian and the bully: whether you’re punching up or down. He swipes at Dave Chapelle and RickyGervais, as well as the controversial Riyadh Comedy Festival in Saudi Arabia, at which Jimmy Carr and Jack Whitehall (discretely) performed.
The show, as Lee explains from the onset, is split into three parts: the first finds Lee in his familiar guise as the depressed, halloumi-chasing liberal; in the second he becomes the Man-Wulf, a wisecracking American comic, devoid of all moral inhibitions; and in the final act Lee attempts to reconcile the two, because perhaps lefties can be the tough guys after all.
This is not comedy for the faint hearted –prepare for an evening that wallows in Labour government mediocrity, the ongoing rise of right-wing populism, and the meta-physical deconstruction of what you thought your night was supposed to be – and all while a man in the latter half of middle-age sweats in his £6000 wolf costume, complete with leopard print cuffs and lapels. As you watch Lee stumble across the stage of the Great Hall, encumbered by his wolf boots and unable to subdue a swivel chair, you’re prompted to consider the purpose of comedy, as a relief from the world but also a challenge to it. At Riyadh, where performers can joke about anything except religion and the government, how much can comedyreallyhope to achieve?
But thankfully, Man-Wulf’s despair is peppered with surreal trivialities: Lee being put in a headlock by Michael McIntyre’s late manager, impressions of Bob Dylan at varying stages of vocal decay, and a creative reimagining of Gregg Wallace as the Full Moon.
This is certainly alternative comedy, but that isn’t to say it’s exclusive. I mean it is artfully constructed, politically resonant, sensitive to modern anxieties without conceding to them, and gleefully absurd. The gig closed with a few words of genuine sincerity, with Lee noting that although the Saudi festival claimed to be the largest in the world, Machynlleth Comedy Festival had five times as many acts, all of whom ‘much better’ than anyone theyhad over there.
So, those bearded men with their plaid shirts and trilby hats, with their tiny scarves and pockets stuffed with jam jars: the liberal intelligentsia. Was I one of them now? I wondered. In my Lucy & Yak dungarees, a Times cryptic crossword book tucked under one arm, I think I was.
Students are lonelier than we’ve ever been. Even worse, students are more resistant to getting help than ever. In a 2023 YouGov poll, a staggering 93% of students admitted to feeling lonely, with over half of them feeling too afraid to seek help for their loneliness this seems pretty bleak on its surface, but if you do feel lonely, you’re certainly not in the minority. This collective isolation and desire for community is a uniting experience Transitioning from high schoolwhere your social life is largely linked to your school life - to a new place where you know virtually no one is understandably jarring Finding connection was so much easier when you had sports teams, debate club, or student council immediately after your final period The issue comes when students don’t know how to find it again. I truly believe that community is necessary for a wellrounded and fulfilling life as humans are naturally social beings But where is it?
In his book ‘The Great Good Place’, sociologist Ray Oldenburg outlined the three social ‘spaces’ or parts of a person’s life The first space is the home where you spend time alone or with family, often doing domestic labour like chores. The second is the workplace, where you work and earn a living But most importantly to Oldenburg, however, is ‘third spaces’, like parks, gyms, cafes and clubs where we willingly socialise and connect outside of the constraints of family or work. Oldenburg felt deeply that these third spaces are fundamental to our personal and social wellbeing How often do you go to parks or café or events to meet and talk to new people? How much of your social life is outside of work and home? If your answer is very little, it isn’t your fault Third spaces, as Oldenburg understood them, arguably don’t exist anymore
As Covid 19 forced us inside and away from the social spaces that Oldenburg believed to be so vital to our mental health, socialisation became digital, and anything ‘in person’ became daunting More than ever young people find their community online, but as social media forces users into algorithmic echo chambers, real human connection becomes harder to find. The pandemic transformed out third spaces and moved them into our phones. But when lockdown ended and the world came out of its hibernation, our third spaces stayed online, stuck in an internet that prioritises engagement over connection.
So, what’s the answer? I feel as if the picture I’ve painted here is not so optimistic, but it can be. Community isn’t a lifeless object that one day appears before you like a lucky penny. Community is built and maintained by those in it; to be part of it, you must actively participate in it. The answer is not to let community find you, but for you to find it. This is how it works, humans finding connection over a shared feeling or interest and creating something together I know that this is easier said than done but keeping in mind we are all just as lonely as each other, and so simply reaching out to someone cool you met in seminar for coffee is a great place to start. As intimidating as it may seem, you have little to lose by putting yourself out there Its worth the effort it takes to pursue. Go to a societies’ social, just once, because you never know. Head to Irie’s Bar in town for a spoken word night Try out a swing class at the church hall in Llanbadarn Fawr.
Connection isn’t looking for you, it’s waiting for you.
of an exchange student
I am an exchange student from Germany, and right now I am spending my semester abroad in Aberystwyth. To be honest, if my home university had not offered this place, I would probably have never heard of Aberystwyth. When I first took the train after arriving in the UK from Birmingham to Aberystwyth and looked out the window, I saw hardly any buildings, justlots of green landscapes. My first thought was: What have I done? Maybe I have chosen the wrong university. You can tell I am more used to big, massive, crowded cities. During my first few days, it rained like crazy, but after that there were a couple of sunny days, and I started to explore to the city. Gradually, I began to appreciate the quietness that Aberystwyth offers. It is very different from my hometown, at first, I kept
Page no. 13
comparing everything and thinking how much better my hometown was.Looking back, that was probably just a form of homesickness. Change is always exciting and a bit scary, but it helps you grow and learn. Living in Aberystwyth has already been a great experience that I am really enjoying. The people here are so friendly, and living on campus is quite different from what I am used to in Germany. I immediately noticed that after my first classes. There are so many differences between the two universities. For example, in Germany our student cards are our train tickets that we can use to travel across the whole Germany. In contrast, here in Aberystwyth public transport is limited and tickets are much more expensive. The people who have been in Germany may also tell that it is good to have this opportunity to use public transport but with the amount of train cancellations it would not bring you that far. But despite that, it still feels special to sit in class and see the sea from my window. I also love the variety of societies the university offers, there is always something going on, and it never gets boring. So, living as a student in Aber is a great experience so far, and I would definitely encourage other students to choose this university!
Papur Newydd ymyfyrwyr Aberystwyth ydyn ni, yn adrodd ar bob peth myfyrwyr Aberystwyth a’r dref ei hun. Gallai adroddiadau’n dod mewn llawer o fathau: celf, lluniau, cerddi, strorïaybyr, stribedi comig ac erthyglau ac adolygiadau!
Annwyl Darllenwyr, Dyma’r argraffiad hydrefol o ‘Mouth of The Ystwyth, yn cynnwys themâu arswydus sy’n hollol addas i’r calan gaeaf hefyd llawer o ddarnau mewnblyg wedi'u teilwra i Aber a bywyd myfyrwyr. Hydref yw’r tymor o newid – dyma rywbeth
oeddwn eisiau pwysleisio yn yr argraffiad hwn o’r papur newydd. Rwy’n gobeithio byddech yn mwynhau’r farddoniaeth, ffotograffiaeth, straeon creadigol ac yr erthyglau yn yr argraffiad hwn!
Cymerwch ofal,
Kate Stepanova
Gelwir dechreuad Calan Gaeaf yn ‘Samhain’ (Diwedd yr Haf): tridiau o ŵyl dân i ddathlu’r meirw a’r byw. Roedd hyn oherwydd bod y calendr Celtaidd yn gwahanu’r flwyddyn yn ddwy hanner, golau (haf) a thywyll (gaeaf) Roedd ‘Samhain’ yn cael ei ddefnyddio i gydnabod y newid hwn – pryd mae’r ffin rhwng byd y meirw a’r byw ar ei deneuaf. Credir bod yr ŵyl dân yn ffordd i gysylltu gyda’r ysbrydion drwy dalu teyrnged i'r rhai a fu farw, ac i yrru ysbrydion drwg i ffwrdd Mae’r digwyddiad yma yn cael ei gynnal mewn gwisgoedd, gan ei fod yn bwysig i warchod eich gwyneb rhag ysbrydion drwg. Mae’r gwisgoedd wedi’u gwneud o grwyn anifeiliaid a deunyddiau eraill o’i hamgylchfyd. Yn ystod yr ŵyl, roedd hi’n gyffredin i aberthu cnydau ac anifeiliaid fel offrymau, i ddenu lwc Byddai traddodiadau gwerinol yn codi yn y gymdeithas, fel chwarae triciau ar ei gilydd, ac wedyn rhoi bai ar ysbrydion drygionus. Mae’r hanesydd David Skal yn disgrifio’r syniad o fywyd ar ôl marwolaeth fel rhywbeth cyffredin mewn credoau ac arferion Celtaidd hynafol
Mae Calan Gaeaf yn ŵyl glytwaith , sy’n golygu ei fod yn gyfuniad o gredoau ac arferion wedi’u cymryd gan amryw o gymdeithasau. Canlyniad goresgyniad y Rhufeiniaid yn 43 OC oedd bod y diwylliannau Celtaidd yn mynd yn debycach er mwyn cydymffurfio yn fwy hefo credoau a thraddodiadau Cristnogol. Roedd hwn yn gyffredin er mwyn helpu pobol i drosi i'r ffydd Gristnogol, drwy fabwysiadu eu credoau a’u harferion ond ei newid ychydig i gyd-fynd â’r naratif Cristnogol Newidiodd ‘Samhain’ gydag amser i ‘Hallowmass’ (offeren y seintiau), ‘Gŵyl yr Holl Saint’, neu ‘All Hallows’ Day’, yn dibynnu ar yr ardal. Mae’r gair Halloween yn tarddu o’r gair ‘Hallow’sy’n golygu person Sanctaidd – ac ‘Een’ffurf ar y gair eve
Dros y blynyddoedd mae’r dathliadau wedi esblygu, gan gyfnewid dathlu’r ffigurau Cristnogol ac offrymau am elusen. Yr un peth arhosodd yr un fath oedd chwarae triciau, Roedd sefydliad Gogledd America yn gydamserol gyda’r rhwyg rhwng y gŵyliau a’r eglwys Gatholig, felly doedd ‘Hallowmass’ braidd yn cael ei ddathlu. Dim ond gyda thŵf y cyfnod diwydiannol, a’r cynnydd mewn mewnfudo yr ymddangosodd traddodiadau Calan Gaeaf fel gwisgoedd a chwilota am afalau, a daeth llawer o gredoau ac arferion draw i America. Ond yn y 19eg ganrif, dechreuodd mwy o draddodiadau Calan Gaeaf godi, gyda llu o fewnfudwyr Gwyddelig yn ffoi i America oherwydd Newyn Mawr Iwerddon Daeth y Gwyddelod â hen draddodiadau a chwedlau Celtaidd gyda nhw, fel cerfio pwmpenni – sy'n dod o chwedl ‘Stingy Jack’. Roedd Jack yn dwyllwr a drechodd y diafol ar sawl achlysur. Pan fu Jack farw, gwrthodwyd mynediad iddo i'r nefoedd ac i uffern, gan ei adael i grwydro’r ddaear hefo meipen wedi’i cherfio gyda glo ynddi er mwyn goleuo’i ffordd. Newidiodd hyn i wrthrych mwy, fel pwmpenni neu ‘Jack O Lanterns’ gan eu bod nhw’n haws i gerfio. Daeth chwarae triciau yn gymaint o broblem gyda fandaliaeth bod losin yn cael eu cynnig fel cildwrn Arweiniodd hyn at bobol yn mynd o ddrws i ddrws i chwarae Trick or treat. O'r 20fed ganrif ymlaen, gwelwyd cynnydd mewn marchnata o Galan Gaeaf gyda gwisgoedd, losin, ffilmiau arswyd, gŵyliau, a rhaglenni arbennig Heddiw, mae Calan Gaeaf yn cael ei ddathlu gan filiynau ledled y byd ac fe wariwyd $6.2 biliwn ar wisgoedd yn 2024. Mae llawer o bobol wedi hen anghofio gwreiddiau gwirioneddol Calan Gaeaf, ond mae ei natur hwyliog yn parhau
SIAN BENTHAM SIAN BENTHAM
SIAN BENTHAM SIAN BENTHAM
Wrth i mi gyrraedd y Ganolfan Celfyddydau ar nos Wener, roeddwn i'n teimlo fel petawn i wedi dod ar draws rhyw is-fyd benodol iawn o gymdeithas Aberystwyth. Gwelais hetiau trilby, peacoats, crysau plad, dynion hefo barfau tebyg, hen ddynion mewn sgarffiau pitw, a dynion yn sefyll ar eu pennau eu hunain, yn dal cwpanau plastig hefo gwynebau myfyrgar. Ai dyma’r intelligentsia rhyddfrydol tybed, a oedd yn bresennol ym mhob un o sioeau Stewart Lee, tybed, ac yn cael eu gwawdio’n gyson gan y dyn ei hun? Doeddwn i erioed wedi gweld cymaint ohonynt yn yr un lle.
Mae Lee – sydd efallai yn anghyfarwydd i fyfyrwyr cyffredin Aberystwyth – wedi bod yn weithgar ar lwyfannau a thu ôl y llen ers yr 1980au, gan weithio gyda phobol creadigol eraill fel Steve Coogan, Noel Fielding, Chris Morris, ac Armando Iannucci. Mae'n adnabyddus am ei gyflwyniad deadpan, ei ddychan gwleidyddol, a’i bersona 'Comedïwr aflwyddiannus’ (bellach yn portreadu ‘Comedïwr aflwyddiannus sydd wedi ennill gwobrau’), gan gyfeirio’n aml at y broses gomedi fel rhan o’i act.
Mae ‘Stewart Lee vs the Man-Wulf' yn archwilio ystyr rhyddid barn o fewn comedi, gan daro nôl at ‘$60 million Netflix comedians of hate’, sy’n gwneud arian allan o greulondeb sydd bellach yn cael ei normaleiddio. Yr hyn sy’n amlygu ei hun yw’r gwahaniaeth elfennol rhwng y digrifwyr a’r bwli: os ydych chi’n dewis neud comedi am ben pobol sy’n fwy, neu
llai pwerus na chi. Mae Lee yn anelu ei saethau at Dave Chappelle a Ricky Gervais, yn ogystal â Gŵyl Gomedi Riyadh yn Saudi Arabia, lle perfformiodd Jimmy Carr a Jack Whitehall (yn dawel fach).
Mae’r sioe, fel mae Lee yn egluro o’r cychwyn, wedi’i rhannu’n dair rhan: mae’r cyntaf yn canfod Lee yn ei wisg gyfarwydd fel y rhyddfrydwr ag iselder sy’n caru halloumi; Yn yr ail ran, mae’n troi mewn i'r ‘Man-Wulf’, digrifwr Americanaidd call, heb unrhyw rwystrau moesol; ac yn yr act olaf, mae Lee yn ceisio cymodi’r ddau, oherwydd efallai y gall pobol ar y chwith fod yn ddynion caled wedi’r cyfan?
Dydy’r sioe yma ddim i'r gwangalonparatowch am noson sy’n ymgolli ym mha mor dila mae’r llywodraeth Lafur, cynnydd mewn poblyddiaeth asgell dde, a dadfeilio metaffisegol o’r hyn yr oeddech chi wedi disgwyl o’r noson – a hynnyi gyd tra bod dyn canol oed yn chwysu yn ei siwt blaidd gwerth £6000, gyda chyffiau a lapeli leopardprint. Wrth i chi wylio Lee yn baglu ar draws llwyfan y Neuadd Fawr, wedi’i rwystro mewn bŵts blaidd, a methu rheoli cadair swyddfa, rydych chi’n cael eich annog i ystyried pwrpas comedi, fel rhyddhad o’r byd, ond hefyd fel her i'r byd. Yn Riyadh, lle gall perfformwyr jocan am unrhyw beth ar wahân i grefydd a’r llywodraeth, faint all comedi wir obeithio ei gyflawni?
Ond diolch byth, mae anobaith ‘ManWulf’ yn llawn materion dibwys swrreal: fel Lee yn cael ei roi mewn headlock gan gyn-reolwr Michael McIntyre, dynwared Bob Dylan ar wahanol adegau yn ei ddirywiad lleisiol, ac ailddychmygiad creadigol o Greg Wallace fel y Lleuad Llawn.
Mae hwn yn sicr yn gomedi amgen, ond nid yw hynny’n golygu ei fod yn anghynhwysol. Dwi’n meddwl ei fod wedi’i greu yn grefftus, yn adleisio’n wleidyddol, yn sensitif i bryderon modern heb ildio iddynt, ac yn hapus absẃrd. Daeth y gig i ben hefo ychydig o eiriau didwyll, gyda Lee yn nodi, er bod gŵyl
Saudi Arabia yn honni mai hi yw’r fwyaf yn y byd, bod gan ŵyl Gomedi Machynlleth bum gwaith yn fwy o berfformwyr, hefo pob un ohonynt yn ‘llawer gwell’ nag unrhyw un oedd ganddyn nhwdrawyno.
Felly, y dynion barfog hynny gyda’u crysau plad, a’u hetiau trilby, a’u sgarffiau bach, a’u pocedi wedi’u llenwi gyda jariau o jam: yr intelligentsia rhyddfrydol. Oeddwn i'n un ohonynt nawr? Meddyliais i. Yn fy dungarees Lucy &Yak, a llyfr croesair cryptig The Times wedi’i guddio o dan un fraich, dwi’n credu yr oeddwn i.
Mae myfyrwir y mwyaf unig mae ni erioed wedi bod Hyd yn oed yn wath, rydym yn mwy gwydn tuag cael cymorth. Mewn arolwg 2023 gan YouGov, mi wnaeth 93% o fyfyrwir cydnabod i deimlo’n unig, gyda dros hanner o nhw yn peri ofyd am ceisio am gymorth efo’r unigrwydd. Mae hyn yn edrych yn weddol llwm ar yr arwyneb, ond os ydych yn unieuthu efo’r teimlad o unigrwydd, rydych chi yn sicr dim yn y lleifarif. Mae'r unigedd cyfunol hwn a'r awydd am gymuned yn brofiad sy'n uno Yn mynd o’r uwchradd – ble mae eich bywyd cymdeithasol wedi ei plethu efo’ch bywyd ysgol – i le newydd ble rydych yn gwybod braidd neb yn wir teimlad rhyfedd Mi oedd darganfod cysylltiad yn llawer haws pryd oedd ganddoch timau chwaraeon, clwb dadleuon neu’r cyngor ysgol yn syth ar ol eich dosbarth olaf. Mae’r problem yn deullio o’r sefyllfa pryd mae myfyrwir dim yn gwybod sut i ail-darganfod hyn eto. Dwi’n hollol credu mae cymuned yn holl bwysig am fywyd boddhaus gan fod pobl yn fodau cymdeithasol yn naturiol Ond ble mae o?
Yn ei lyfr ‘The Great Good Place’, amlinellodd y cymdeithasegydd Ray Oldenburg y tri ‘gofod’ cymdeithasol neu ran o fywyd person. Y gofod cyntaf yw’r cartref lle rydych chi’n treulio amser ar eich pen eich hun neu gyda’r teulu, yn aml yn gwneud llafur domestig fel tasgau tŷ. Yr ail yw’r gweithle, lle rydych chi’n gweithio ac yn ennill bywoliaeth. Ond yr hyn sydd bwysicaf i Oldenburg, fodd bynnag, yw ‘trydydd mannau’, fel parciau, mannau chwaraeon, caffis a chlybiau lle rydym yn cymdeithasu ac yn cysylltu’n fwriadol y tu allan i gyfyngiadau teulu neu waith Teimlai Oldenburg yn ddwfn fod y trydydd mannau hyn yn hanfodol i’n lles personol a chymdeithasol Pa mor aml ydych chi’n mynd i barciau neu gaffis neu ddigwyddiadau i gwrdd â phobl newydd a siarad â nhw? Faint o’ch bywyd cymdeithasol sydd y tu allan i’r gwaith a’r cartref? Os mai ychydig iawn yw eich ateb, nid eich bai chi yw e. Gellir dadlau nad yw trydydd mannau, fel y deallodd Oldenburg, yn bodoli mwyach. Wrth i Covid 19 ein gorfodi i mewn ac i ffwrdd o'r mannau cymdeithasol yr oedd Oldenburg yn credu eu bod mor hanfodol i'n hiechyd meddwl, daeth cymdeithasu'n ddigidol, a daeth unrhyw beth 'yn bersonol' yn frawychus Yn fwy nag erioed mae pobl ifanc yn dod o hyd i'w cymuned ar-lein, ond wrth i gyfryngau cymdeithasol orfodi defnyddwyr i mewn i siambrau adlais algorithmig, mae cysylltiad dynol go iawn yn dod yn anoddach i'w ganfod. Trawsnewidiodd y pandemig drydydd mannau a'u symud i'n ffonau. Ond pan ddaeth y cyfyngiadau symud i ben a daeth y byd allan o'i aeafgwsg, arhosodd ein trydydd mannau ar-lein, yn sownd mewn rhyngrwyd sy'n blaenoriaethu ymgysylltu dros gysylltiad
Felly, beth yw'r ateb? Rwy'n teimlo nad yw'r darlun rydw i wedi'i baentio yma mor optimistaidd, ond gall fod. Nid yw cymuned yn wrthrych difywyd sy'n ymddangos o'ch blaen un diwrnod fel ceiniog lwcus. Mae cymuned yn cael ei hadeiladu a'i chynnal gan y rhai sydd ynddi; i fod yn rhan ohoni, rhaid i chi gymryd rhan weithredol ynddi. Yr ateb yw peidio â gadael i gymuned ddod o hyd i chi, ond i chi ddod o hyd iddi Dyma sut mae'n gweithio, bodau dynol yn dod o hyd i gysylltiad dros deimlad neu ddiddordeb a rennir ac yn creu rhywbeth gyda'n gilydd Rwy'n gwybod bod hyn yn haws dweud na gwneud ond gan gofio ein bod ni i gyd yr un mor unig â'n gilydd, ac felly mae estyn allan at rywun cŵl y gwnaethoch chi ei gyfarfod mewn seminar am goffi yn lle gwych i ddechrau. Cyn belled ag y gall ymddangos yn frawychus, nid oes gennych lawer i'w golli trwy roi eich hun allan yna. Mae'n werth yr ymdrech y mae'n ei gymryd i'w ddilyn. Ewch i gymdeithasu cymdeithasau, unwaith yn unig, oherwydd dydych chi byth yn gwybod Ewch i Far Irie yn y dref am noson gair llafar Rhowch gynnig ar ddosbarth swing yn neuadd yr eglwys yn Llanbadarn Fawr Nid yw cysylltiad yn chwilio amdanoch chi, mae'n aros amdanoch chi.
