δεδομένο 1 _παρατήρηση
Η θάλασσα, αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής στην πόλη της
Θεσσαλονίκης, κομμάτι της πορείας του περιπατητή, στοιχείο
προσανατολισμού, μυθική οντότητα εκτός χρόνου: μια αχανής
ρευστότητα σε αέναη κίνηση.
Η πρώτη προβλήτα του λιμανιού, μια «ετεροτοπία», ένας μεταβατικός
χώρος που λειτουργεί σαν πλατφόρμα μεταφοράς: η σχέση της
προβλήτας με το νερό και τη θάλασσα πολλαπλασιάζει τις δυνατότητες
σύνδεσης με το χρόνο και το χώρο, μέσα από την ενατένιση του
ορίζοντα.
data 1 _observation
The sea is an integral part of life in the city of Thessaloniki. It could also become part of the walker’s path, an element of orientation, a mythical entity out of time: a vast fluidity in perpetual motion.
The first pier of the port is a “heterotopia», a transitional space that functions as a transport platform. The pier’s relationship with water and the sea maximizes the connection with time and space, through the contemplation of the horizon.
ορίζοντας
< αρχαία ελληνική ὁρίζων (κύκλος) < του ρήματος ὁρίζω
_η νοητή γραμμή που χωρίζει τον ουρανό από τη γη στο οπτικό πεδίο
του παρατηρητή
_το οπτικό πεδίο του παρατηρητή
_(μεταφορικά) η πραγματικότητα γύρω μας σε μια δεδομένη στιγμή
horizon
_the line at which the earth’s surface and the sky appear to meet.
_the limit of a person’s knowledge, experience, or interest
data 2 _ reference
Driving away from Merida down Highway 261 one becomes aware of the indifferent horizon. Quite apathetically it rests on the ground devouring everything that looks like something. One is always crossing the horizon, yet it always remains distant. In this line where sky meets earth, objects cease to exist. Since the car was at all times on some leftover horizon, one might say that the car was imprisoned in a line, a line that was in no way linear. The distance seemed to put restrictions on all forward movement, thus bringing the car to a countless series of standstills. How could one advance on the horizon, if it was already present under the wheels? A horizon is something other than a horizon, it is closedness in openness, it is an enchanted region where down is up. Space can be approached, but time is far away. Time is devoid of objects when one displaces all destinations. The car kept going on the same horizon.
Robert Smithson, Incidents of Mirror - Travel at the Yucatan, 1969 δεδομένο 2_ αναφοράδεδομένο 3_ δομή
Αφετηρία της παρακάτω διαδικασίας χαρτογράφησης
αποτέλεσε η μελέτη της κριτικής ζώνης (critical zones). Η
Alexandra Arenes, διερευνά τις διαταραχές που προκαλούν
οι ανθρώπινες δραστηριότητες στο φυσικό περιβάλλον, με
σκοπό να επηρεάσει τις πρακτικές σχεδιασμού μέσω της
επιστήμης. Η χαρτογράφηση της γης είναι αποτέλεσμα
ενός δικτύου από αυτές ζώνες (οι οποίες αναπαριστούν
μια επιφάνεια πάχους μερικών χιλιομέτρων). Η κριτική
ζώνη είναι το μόνο σημείο της γης που μπορεί να βιωθεί
με τις αισθήσεις. Στις χαρτογραφήσεις της Arenes, ο κάθε δακτύλιος αποτελεί διαφορετικό επίπεδο σε μια νοητή κατακόρυφη τομή της ζώνης αυτής. Έτσι στο κέντρο τοποθετείται η κατώτερη ατμόσφαιρα, ενώ όσο
απομακρυνόμαστε από αυτό κατευθυνόμαστε προς το
κέντρο της γης. Φαίνεται έτσι η αλληλεπίδραση των
στρωμάτων, οι σχέσεις που αναπτύσσονται, αλλά και το
γεγονός πως οτιδήποτε συμβαίνει στην ατμόσφαιρα γυρνά σε εμάς, καθώς αποτελούμε ένα κλειστό σύστημα.
data 3_ structure
Study of the critical zones was the first step of the mapping process. Alexandra Arenes investigates the disturbances in the natural environment that are caused by human activities. She aims to influence the design practices through science. The mapping of the earth is the result of a network of these zones (which represent a surface a few kilometers thick). The critical zone is the only part on earth that can be experienced with the senses. In Arenes’ maps, each ring is a different level in an imaginary vertical section of this zone. The lower atmosphere is placed in the center of the circle and the farthest we go for it, the closest we get to the center of the earth. The map reveals the interaction of all the layers, the relationships with each other, but it also emphasizes to the fact that everything that happens in the atmosphere returns to us, because we consist a closed system.
υπόθεση
Ο
ορίζοντας είναι μάλλον μια γραμμή χωρίς
πάχος, ή και το σημείο σύνδεσης με το νερό.
Όντας πάνω στην προβλήτα ο ορίζοντας
περιστρέφεται γύρω από αυτή. Σε μερικά
σημεία είναι ευδιάκριτος, ενώ σε άλλα χάνεται
και κρύβεται. Δημιουργείται έτσι ένα νοητά
κλειστό σύστημα, χωρίς να υπάρχουν διακριτά
όρια, ενώ η αποτύπωση του στο διάγραμμα
γίνεται με το σχήμα του κύκλου.
hypothesis
The horizon might be a line without thickness or the point where the sky meets the sea and the land. While being on the pier, the horizon revolves around it. It is clearly visible in some places, while in others it can’t be detected. Thus, a conceptually closed system is created, without distinct boundaries. The shape of the circle illustrates its imprint on the diagram.
χώρος
Σε αρχικό στάδιο αποτυπώθηκαν τα σημεία από όπου
πραγματοποιείται η θέα προς τον ορίζοντα. Ο βασικός άξονας κίνησης
είναι ο διαμήκης ενώ υπάρχουν δύο βασικά σημεία θέασης στην
προβλήτα για τους επισκέπτες. Ανάμεσα στα κτίρια της προβλήτας
υπάρχουν μεταβατικοί χώροι με άλλοτε
μεγαλύτερη και άλλοτε μικρότερη δυνατότητα
θέασης προς τη θάλασσα.
space
At first, the points of view towards the horizon were captured. The main path follows the long side of the pier. There are also two main view points on the pier for the visitors. Gray zones are detected between the pier’s buildings, which determine the sea view according to what obstacles exists on these spaces.
Ο ορίζοντας δεν είναι από όλα τα σημεία αντιληπτός, ενώ η θέα
του είναι καθοδηγούμενη και περιορισμένη κυρίων των εμποδίων.
Πέρα από τα κτίρια που αποτελούν σταθερά εμπόδια, οι μεταβατικοί χώροι ανάμεσα τους φέρουν επίσης εμπόδια που δυσκολεύουν την
οπτική. Επιπλέον, τα συρματοπλέγματα περιορίζουν την πρόσβαση
προς το μέτωπο του εμπορικού λιμανιού. Τέλος εμπόδια συνιστούν, αν και μεταβλητά, οι άνθρωποι ή οι εφήμερες κατασκευές που
τοποθετούνται στο χώρο.
The horizon cannot be defining from everywhere, while its view is guided and limited by obstacles. Accept of the buildings that are permanent obstacles, there are obstacles in the gray zones, which make it more difficult for the horizon to be seen. In addition, barbed wire fences don’t allow the access to the commercial port front. Finally, there are moveable obstacles, such as people or ephemeral constructions placed on the pier.
βήματα
_Στο κέντρο τοποθετήθηκε η κατώτερη ατμόσφαιρα στην οποία ανήκει η πρώτη προβλήτα. Η αλληλοκάλυψη των κύκλων δηλώνει
την συνεχής αλληλεπίδραση τους, ενώ η αποτύπωση τους στο σχέδιο δείχνει την γραμμή του ορίζοντα. Οι αποστάσεις τους
είναι πλασματικές, ενώ τα όρια είναι ρευστά και μερικές φορές δυσδιάκριτα.
_Σε επόμενο στάδιο τοποθετούνται τα σταθερά εμπόδια, ενώ οι άξονες αποτυπώνουν τα κομμάτια εκείνα που αποκρύπτονται από τη θέα προς τη θάλασσα.
_Έπειτα τοποθετούνται τα μεταβλητά εμπόδια, τα οποία με τη σειρά
τους αποκόπτουν και αλλοιώνουν την θέα προς τον ορίζοντα.
_ Σε μεγαλύτερη απόσταση προστίθενται τα μακρινά εμπόδια, τα οποία
με την σειρά τους παρεμποδίζουν ή γίνονται και αυτά κομμάτια του
ορίζοντα.
_Στην συνολική εικόνα, συνεχίζουν να παράγονται κύκλοι, καθώς ο
ορίζοντας δεν υπάρχει σε ένα σταθερό σημείο. Φτάνει ως εκείνο το
σημείο που φτάνει το βλέμμα, αλλά συνεχίζει να ταξιδεύει μέχρι εκεί
που φτάνει το μυαλό, ώστε να συναντήσει μακρινούς τόπους, με σκοπό
να αποτελέσουν και οι ίδιοι κάποιο κομμάτι του.
steps
_The lower atmosphere, that the first pier belongs, is placed in the center. The overlap of the circles indicates their continuous interaction, while their imprint on the drawing shows the horizon line. Their distances are notional, while the boundaries are fluid and sometimes it is difficult to be noticed.
_The permanent obstacles are placed and the axes indicates the places that are hidden from the view towards the sea.
_ Then, the moveable obstacles are placed, which in turn cut off and distort the view towards the horizon.
_The obstacles that are located in greater distance are also added and become part of the horizon.
_Overall, cycles continue to be produced, as the horizon does not exist at a specific point. It might be as far as the eyes can see, but it continues travelling as far as the mind can reach, in order to meet distant places, with the aim of becoming a part of them.
credits
Το έργο «Ορίζοντας τον ορίζοντα: απόπειρα χαρτογράφησης μιας
αβέβαιης γραμμής» πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια του εργαστηρίου
τέχνης και αρχιτεκτονικής «Post Platform : ανιχνεύοντας το αόρατο, σχεδιάζοντας το επερχόμενο» καθώς επίσης και στο πλαίσιο του
διεθνούς προγράμματος “A Sea Change” . Σε συνεργασία με το
MOMus - Πειραματικό Κέντρο Τεχνών και με το Μεταπτυχιακό
Πρόγραμμα Σπουδών «Σχεδιασμός Αιχμής: Καινοτομία και
Διεπιστημονικότητα στο Σχεδιασμό» του Τμήματος Αρχιτεκτόνων
Μηχανικών του ΑΠΘ από 20/10/2023 έως 20/12/2023.
Επίβλεψη: Νάντια Καλαρά, αναπληρώτρια καθηγήτρια του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΑΠΘ
The project “Defining the horizon: attempt to map an uncertain line” was carried out in the framework of the art and architecture workshop “Post Platform: tracing the unseen, drawing the forthcoming “ as well as in the framework of the international program “A Sea Change”. In collaboration with MOMus - Experimental Arts Center and with the Master’s Program “Advanced Design: Innovation and Transdisciplinarity in Design” of the School of Architecture of Aristotle University (AUTH) from 20/10/2023 to 20/12/2023.
Supervision: Nadia Kalara, associate professor in the Department of Architecture, AUTH