towego do formy prawnej spółki29. Kontrowersje wywołują tu m.in. próby dopasowania odpowiedniego prawa podmiotowego, z którego korzystanie miałoby stanowić nadużycie. Jak wskazuje R. Szczepaniak podstawą koncepcji nadużycia prawa podmiotowego do formy prawnej spółki może być przyjęcie, iż: �
istnieje prawo podmiotowe do posługiwania się formą osoby prawnej,
�
istnieje możliwość aby określone upoważnione do tego podmioty (sądy) ingerowały w stosunek prawny, w sytuacji w której uznają, że sposób jego ukształtowania jest niesprawiedliwy tj. godzący w zasady słuszności (zgodnie z szerokim ujęciem instytucji art. 5 k.c.)30;
�
naruszenie prawa podmiotowego może stanowić samoistną podstawę roszczenia31.
W ocenie R, Szczepaniaka łączne wystąpienie powyższych przesłanek pozwalałoby na stosowanie doktryny piercing the corporate veil na gruncie prawa polskiego32. Możliwość przypisania wspólnikowi (akcjonariuszowi) odpowiedzialności za zobowiązania spółki na podstawie np. art. 5 k.c poddaje się jednak w wątpliwość. Jak wskazuje A. Opalski „korzystanie przez wspólników z zasady wyłączenia osobistej odpowiedzialności za zobowiązania spółki (art. 151 § 4 i art. 301 § 5 k.s.h.) nie kwalifikuje się w kategoriach wykonywania prawa podmiotowego. Przywilej braku odpowiedzialności wspólników za zobowiązania spółki należy rozpatrywać jedynie w kategoriach normy prawnej, będącej dla wspólników źródłem korzystnej sytuacji prawnej,
62
29
R. Szczepaniak, Nadużycie prawa do posługiwania się formą osoby prawnej, Toruń 2009, s. 143.
30
Szerzej: M. Pyziak-Szafnicka, Art. 5 pkt 7 [w:] P. Księżak (red.) Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna, Lex 2014.
31
R. Szczepaniak, Nadużycie prawa …, op. cit., s. 143‒158.
32
Ibidem.
Prawo GOSPODARCZE