Op weg naar één provincie

Op weg naar één Nederlands-Vlaamse provincie

Vorig jaar besloten de Vlaamse en Nederlandse franciscanen op hun kapittels om samen te gaan tot één provincie. De Vlaamse minderbroeders werden in 2013 al als custodie afhankelijk van de Nederlandse provincie. Daniël De Rycke, provinciaal van de Vlaamse custodie, staat stil bij de veranderingen.

Samenwerking en ontmoetingen waren er al eerder. Tussen 1994 en 2004 was er zelfs een gemeenschappelijk noviciaat en post-noviciaat van Nederlandse en Vlaamse minderbroeders, kapucijnen en conventuelen (in Eindhoven en Brussel). Na 2013 organiseerden de besturen jaarlijks ontmoetingen, afwisselend voor de gardiaans en voor alle broeders. Goed bijgewoonde en deugddoende dagen, waarin we elkaar leerden kennen en waarderen. Ook met de verschillen die er zijn. Want beide landen hebben toch na de godsdienstoorlogen in de Spaanse tijd (1566- 1580) hun eigen lucht ingeademd en hun eigen taal ontwikkeld. Nederland is niet door de katholieke vorsten heroverd, maar werd een hoofdzakelijk protestants bedrijf, terwijl wat nu België is hardhandig op de calvinisten en lutheranen heroverd is en zo tamelijk uniform katholiek bleef. De verschillen zijn ondertussen wel wat uitgesleten en stereotypen overleven misschien nog het best in wederzijdse moppen. Nieuwe samenwerkingsverbanden en fusies dringen zich op. Zo neemt Nederland al vele jaren ook voor Vlaanderen de zorg op zich voor nieuwe kandidaten en hun vorming. In Vlaanderen dwingt de veroudering nu naar een volgende stap: volledig samengaan.

Verzoend

De broeders liggen daar overigens niet wakker van. Ongetwijfeld roept deze hele evolutie van een bloeiende provincie naar een kleine, oude groep religieuzen enig verdriet op en vragen over hoe het verder zal gaan. Maar het is een proces dat al lang gaande is en waarmee de meeste broeders zich ook verzoend hebben. Zij mogen oud zijn met fierheid en dankbaarheid voor wat goed geweest is. Het verder op weg gaan met de Nederlandse provincie in een nieuwe provincie voor de Lage landen mag ook wat voorzichtige hoop geven.

Goede zorg

De broeders verwachten voor zichzelf geen grote veranderingen. Het blijft toch vooral een bestuurszaak zoals dat reeds het geval was bij de overgang in 2013. Een kleine werkgroep vanuit de besturen bereidt die overgang voor. Er is de burgerlijke kant en de kerkrechtelijke kant. Burgerrechtelijk blijft er in beide landen een orgaan om de landelijke wetgeving te volgen en toe te passen. In Vlaanderen is dat de Vereniging Zonder Winstoogmerk Minderbroeders, in Nederland de Sint Franciscus-stichting. De statuten zijn ondertussen al aangepast voor de nieuwe situatie. Maar veel detailpunten zullen nog wel verder overleg vragen. Aan de kerkrechtelijke overgang naar één provincie heeft het generalaat van de minderbroeders zijn zegen gegeven. Nu is het aan de werkgroep om het beluit uit te werken in provinciale statuten en huishoudelijke afspraken. Maar zoals gezegd: De broeders liggen er niet wakker van. Op het voorbije kapittel dat de beslissing nam, is benadrukt dat ze zich ook niet onnodig ongerust moeten maken met irreële voorstellingen of angsten. Een goede zorg voor de broeders en de communiteiten blijft een prioriteit. Het feit dat voor niemand nu alles al duidelijk is en dat er zo enige onzekerheid blijft, geeft geen aanleiding tot grote zorg.

Daniël De Rycke ofm

Jaarlijkse ontmoetingsdag van Vlaamse en Nederlandse broeders.