Mijn Hollands
Nummer 1, Zomer 2016
Groene Hart nieuiw e t gav
grat i
su
PUUR GELUK GELUK PUUR Boerderij BuitenLand BuitenLand Boerderij LEKKERE STREEKPRODUCTEN STREEKPRODUCTEN LEKKERE Platteland op tafel Platteland VAN VEGER VEGER TOT TOT VEERUST VAN Groene Winkel Winkel van van Sinkel Sinkel Groene
Zomer!
Dit is hem, de allereerste ‘Mijn Hollands Groene Hart’: een vrolijk, uitnodigend en informatief feel-good magazine voor bezoekers, bewoners en bedrijven over een van de mooiste cultuurhistorische en natuurgebieden die ons land rijk is: het Groene Hart van Holland.
D E S C H O O N H E I D VA N In dit magazine spreken wij recht uit óns Groene Hart; we nemen u mee naar mooie, leuke, belangrijke en interessante locaties, evenementen en mensen. Graag willen wij de schoonheid van het Groene Hart en de prachtige verhalen die erachter schuil gaan met u delen. Daarvoor banjeren wij met evenveel plezier met onze kaplaarzen door de weilanden, als dat we in ‘tenue de ville’ de opening van een mondaine expositie bezoeken. Die diversiteit maakt het Groene Hart zo leuk en aantrekkelijk.
HET GROENE H A RT We zijn trots op deze eerste editie. Toch is dit nog maar het begin. In de loop van de tijd zal het magazine zich uitbreiden, met een grotere redactie die meer mooie verhalen maakt en meer bezoektips over natuur, cultuur en gezellige evenementen. U kunt ons helpen: waar klopt uw Hollands Groene Hart net een tikje sneller van? Laat het ons weten op redactie@ghmagazine.nl, uw ideeën, tips en suggesties zijn van harte welkom. Wij wensen u veel plezier bij het lezen van deze zomereditie. De volgende ‘Mijn Hollands Groene Hart’ verschijnt in het najaar en is gratis af te halen tientallen VVV’s, TIP’s en toeristische trekpleisters in en om het Groene Hart. Online is het magazine ook te lezen via www.groenehart.nl waar ook duizenden uitjes, evenementen, arrangementen, restaurants en logeeradressen
NIECK ENGELHARD Reclamemaker en grafisch ontwerper. Zijn wieg stond in Gouda en hij groeide op in Woerden. Nieck vindt het mooi om de schoonheid van het Groene Hart op een speelse manier met anderen te delen.
© Foto: Aschwin Snel
© Foto: Patrick Meijboom
te vinden zijn. DANIËLLE VERWEI J Journalist en fotograaf, geboren en getogen in Woerden. Haar werk brengt haar dwars door het Groene Hart, dat haar telkens weer verrast. De verhalen van mensen vertalen in artikelen en foto’s vindt ze het mooiste dat er is. 1
Mijn Moestuin MIJN HOLL ANDS GROENE HART Hoofdredactie Daniëlle Verweij Grafisch ontwerp Engelhard Nederland
12
Redactionele bijdragen Hans van Dam, Kristel Glazer, Kitty Kusters, Margriet Noordergraaf, Pia Sprong, Daniëlle Verweij, Kees van Velzen Boekje Historisch Lekkerbekken Wil van der Kooij, Annette Geerlings en Patricia Pol Foto cover Maarten Koch Model cover Suus Koch Fotografie Maarten Koch, Harald Lakerveld, Barend Houtsmuller, Daniëlle Verweij, Hans Splinter, Paula Romein,
‘Er is altijd wel iets te eten uit eigen tuin’. Margriet Noordergraaf is dol op het telen van allerlei lekkernijen in eigen moestuin.
Patrick Meijboom, Aschwin Snel Druk Rodi Rotatiedruk, Diemen Bronnen Groene Hart Merk & Marketing (www.groenehart.nl), Vogelbescherming Nederland Met dank aan Rebecca de Boer (De Blauwe Meije), Richard van Stralen, Groene Hart Merk & Marketing, Groene Hart Winkel (Woerden), Gemeenten Alphen aan den Rijn-Gouda-Woerden, Gorcums Museum, Archeon en alle adverteerders Adverteren in najaar en winter 2016 verschijnt dit magazine weer. Interesse in adverteren? adverteren@ghmagazine.nl Oplage 20.000 exemplaren – gratis mee te nemen bij VVV’s, TIP’s, recreatie ondernemers, musea en horeca in en rondom het Groene Hart. Het magazine is ook online te lezen www.groenehart.nl
PL AT TE L A N D O P TA FE L
Wat je van dichtbij haalt, is hartstikke lekker.
Groene Winkel van Sinkel
De redactie ontvangt graag tips over activiteiten en bijzonderheden in het Groene Hart: redactie@ghmagazine.nl Mijn Hollands Groene Hart is een uitgave van Daan Magazines, onderdeel van DEN Uitgever B.V. www.ghmagazine.nl Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, door middel van druk, fotokopieën, geautomatiseerde gegevensbestanden of op welke andere wijze ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. 2
18
Molenmesje, komkommerplant of boxershort: met 15.000 artikelen is het altijd raak.
40
Mijn Hollands
Groene Hart Puur Geluk op Boerderij BuitenLand
Wonen, werken en gasten ontvangen op één van de mooiste plekjes in Nieuwerbrug.
44
Beschermheer van Het Hart
14
Van de natuur gaat z’n hart sneller kloppen. Bernt Feis blijft het Groene Hart beschermen.
LEZERSOPROEP
Beste liefhebber van Het Groene Hart Een leuke activiteit, markante inwoner, bijzonder bedrijf of aparte boerderij? Vertel het ons! redactie@ghmagazine.nl
IN DIT NUMMER
4
Dynamische Driehoek
8
Maarten Koch
10
Grutto
12
Op pad - De leukste uitjes
14
Beschermheer van Het Hart
18
Platteland op tafel
20
Gezicht op Gorcum
22
De Moestuin van Margriet
24
Kinderdijk
28
Op pad - De leukste uitjes
30
Gastvrij Hart
32
Historisch lekkerbekken
35
Central Park
36
Waterdorp Nieuwkoop
38
Pia’s Passie
40
Groene Winkel van Sinkel
44 Boerderij BuitenLand 3
ALPHEN A AN DEN RIJN • GOUDA • WOERDEN
Samen is het sleutelwoord. Over de gemeentegrens héén kijken. Want alleen door de blik te verbreden, helpen we ons Groene Hart. Drie burgemeesters zijn de aanjagers: Liesbeth Spies (Alphen aan den Rijn), Milo Schoenmaker (Gouda) en Victor Molkenboer (Woerden). De Dynamische Driehoek.
Dynamische Driehoek Economie, bereikbaarheid, water en recreatie houden zich nu eenmaal niet aan de stadsgrenzen. De ontwikkeling van het Groene Hart een impuls geven doen ze samen met andere gemeenten. Maar ook bedrijven, onderwijs en andere overheden denken en doen gemotiveerd mee.
4
De drie burgemeesters werken vanuit hun ‘groene’ hart. Ze zijn professioneel én privé groot liefhebbers van het Groene Hart.
V I C TO R M O L K E N BO E R
L I ES B E T H S PI ES
M I LO S C H O E N M A K E R
(1958 – P vd A)
(1966 – CDA)
(1967 – V VD )
Burgemeester van
Burgemeester van
Burgemeester van
Woerden sinds 2013
Alphen aan den Rijn sinds 2013
Gouda sinds 2012
5
Restaurant De Markies Valk Boumanlaan 61 3446 GG Woerden Tel. (0348) 43 13 99 www.restaurantdemarkies.nl
Fijn lunchen en dineren in een oase van rust. Iedere vrijdag- en zaterdagavond: Weekend Proeverij. A la Carte genieten van kleine smaakvolle gerechtjes 9,50 per gerecht
De ållerlekkerste boerenkaas en nog veel meer‌
Winkels in het Groene Hart: Boskoop Diemen Gorinchem Uithoorn Weesp Zoetermeer
www.kaasenzo.nl 6
MILO SCHOENMAKERt
LIESBETH SPIES
VICTOR MOLKENBOER
Wat is het belang van samenwerking in de driehoek Alphen-Gouda-Woerden? Al langer bestaat er een samenwerking in de regio Midden-Holland, waarin 5 gemeenten samenwerken: Waddinxveen, Bodegraven-Reeuwijk, Zuidplas, Krimpenerwaard en Gouda. Deze regio kent een vrij losse samenwerking op een aantal belangrijke thema’s. Sommige onderwerpen overschrijden echter de grenzen van deze regio, denk aan bodemdaling, de profilering van het Groene Hart en vele recreatieve projecten. Hiervoor is nu de samenwerking met Al hen aan den Rijn en Woerden opgezet. Samen staan we veel sterker in de richting van andere partijen, zoals de provincie of de metropoolregio. Met deze partijen maken we concrete afspraken over de aanpak van dit type vraagstukken.
MILO SCHOENMAKER
L I E S B E T H S P I E S Alphen aan den Rijn, Gouda en Woerden vormen samen het centrale deel binnen de ring van grote steden Utrecht, Amsterdam, Den Haag, Rotterdam. Daardoor delen we veel belangen op verschillende terreinen zoals infrastructuur, water en bodem, wonen en werken en recreatie en toerisme. En daar waar sprake is van gedeelde belangen, is samenwerking nodig.
V I C T O R M O L K E N B O E R Wij voelen ons verantwoordelijk voor de toekomst van het Groene Hart. Op overkoepelende thema’s zoals economie, bodemdaling, recreatie, infrastructuur hebben we een gezamenlijk belang. Met deze samenwerking maken we hierin concrete stappen en voeren we gezamenlijk het gesprek met de stedelijke regio’s en de provincies. Daarmee geven we invulling aan onze ambitie om stad en land in de Randstad te verbinden en een impuls te geven aan de economische ontwikkeling van het Groene Hart.
“Wij voelen ons verantwoordelijk voor de toekomst van Het Groene Hart”
Wat is uw favoriete locatie in Het Groene Hart? Een favoriete locatie van mij is de markt in Gouda, al eeuwenlang belangrijke trekpleister van het Groene Hart. Maar ik kan ook erg genieten van plekken met weilanden en weidsheid, zoals de route langs de Lek in Krimpenerwaard of langs de Vlist.
MILO SCHOENMAKER
L I E S B E T H S P I E S Het Zaanse Rietveld, een waterrijk natuurgebied net de bebouwde kom van Alphen aan den Rijn. Het is niet alleen een paradijs voor vogels en planten, ook wandelaars genieten hier volop. Je waant je midden in de natuur en merkt niet dat de stad zo dichtbij is.
portret
V I C T O R M O L K E N B O E R Wandelen langs het riviertje De Meije (Zegveld, Gemeente Woerden). Een zijrivier van de Oude Rijn en aan de Nieuwkoopse plassen. Een prachtige plek in een uniek natuurgebied.
Wat is uw meest aangename vrijetijdsbesteding in Het Groene Hart? Fietsen, soms naar een leuke markt, met af en toe een terrasje… Op de racefiets, maar vaker op de normale tourfiets. En het mooie is: je bent vanuit de bebouwing, midden in de Randstad, zó weer in de natuur. Dat is genieten.
MILO SCHOENMAKER
L I E S B E T H S P I E S Dat is zonder meer wandelen met onze hond. Vooral in het weekend trekken we er graag op uit. We genieten dan van het Hollandse polderlandschap dat het Groene Hart zo kenmerkt. Het weidse en open landschap moeten we koesteren.
V I C T O R M O L K E N B O E R Lekker wandelen in onze prachtige groene omgeving. En als het effe kan een terrasje met een bijzonder biertje.
7
MAARTEN Schilderachtig Hollands Licht Maarten Koch is de fotograaf van het Groene Hart. Al bijna 30 jaar vind je hem zwervend langs polders en plassen, op zoek naar bijzondere beelden. Zijn vermogen om het Hollandse licht op een schilderachtige manier vast te leggen is uniek. Fotografie van landschappen, natuur, mensen en dieren is tot kunst verheven. De fotoboeken van Maarten Koch over het Groene Hart blijven boeien en verrassen. Met mijn camera om mijn nek Kom ik overal en nergens in het Groene Hart Soms wel honderd keer bij dat ene hek Of maar ĂŠĂŠn keer bij honderden ganzen In de ochtenddauw of avondmist In een winterse storm of een zomerse windstilte Als de zon schijnt of juist verdwijnt Altijd op zoek naar bijzonder licht Dit boek laat je proeven wat ik zie Van de wereld vol water wild en wolken Die jij ook kan zien als je het maar wilt Overal en nergens in het Groene Hart
WO L K E N W I L D WAT E R
e 3 9, 9 5
W W W. B O E K M A A R T E N KO C H . N L 8
Kunsthistorica Helena Stork schrijft in het voorwoord van WOLKEN WILD WATER: ‘Hij maakt foto’s die in je geheugen gegrift blijven staan. Nooit zul je meer anders aan het Hollandse landschap kunnen denken: zo mooi. Je wordt er plaatsvervangend trots van. Dank je, Maarten.’
W W W. K I J K VA N KO C H . N L
A M B A S S A D E U R VA N H E T N E D E R L A N D S E P O L D E R L A N D S C H A P
12
Vorig jaar liet de H O O GP OTI GE KO N I N G onder meer de huismus en de merel achter zich in de verkiezing tot N ATI O N A L E VO G E L 30.000 GRUTTO’S zijn naar schatting nog in leven, terwijl dat er in 1960 nog 120.000 waren.
door VARA-programma Vroege Vogels.
90 PROCENT van de grutto’s die in het voorjaar vanuit Afrika richting Europa gaan, blijft in Nederland om te broeden. Zelfs in Amsterdam broeden meer grutto’s dan in heel Frankrijk en Engeland.
40 TOT 44 CENTIMETER is de lichaamslengte van een volwassen grutto. De weegschaal wijst tussen de 280 en 500 gram aan. De spanwijdte van de vleugels is 62 tot 70 centimeter.
KRUIDEN EN BLOEMEN in een langer grasland met hoge waterstand vormen de ideale broedstek.
BOEREN EN VRIJWILLIGERS doen op tal van plaatsen hun uiterste best om de nesten van grutto’s te beschermen. Ze markeren de nesten en maaien er ruim omheen. Ook wachten ze met maaien tot de kuikens groot genoeg zijn om te vliegen.
VIER EIEREN telt ieder nest. Ze zijn olijfgroen of bruin van kleur met vlekken. 25 DAGEN duurt het broeden, meestal in april en mei. Nadat de eieren in een ondiep kuiltje zijn gelegd, willen de ouders vooral graag rust om zich heen. PIEPKLEIN zijn de overlevingskansen voor een grutto-kuiken. Maar 4.000 kuikens werden vorig jaar in ons land een volwassen grutto. Een historisch dieptepunt want voor een stabiele populatie zijn 10.000 jongen per jaar nodig. INDUSTRIE ontwatering, intensieve landbouw, verstedelijking, roofvogels en versnippering van het leefgebied vormen de grootste bedreigingen.
RIJST is het favoriete maaltje. Maar dan wel tijdens het winterse verblijf in de West-Afrikaanse moerassen. Langpootmuggen, hun larven en regenwormen zijn het lievelingskostje in de zomer.
Twee jonge grotto’s net uit het ei en al droog. De derde is onderwerg
VLIEGVLUG zijn de kuikens na ruim vier weken. De eerste vliegavonturen zijn nog wat wiebelig. Kort daarna verlaten de ouders de jongelui: zij vertrekken in juni en juli alvast richting het verre zuiden. Een maand later vertrekt het jonge kroost pas.
VOGELBESCHERMING Nederland probeert intensief het tij voor de grutto te keren. Netwerken van weidevogelboeren worden opgezet. Deze superboeren weten een goed lopend bedrijf en het beschermen van de grutto’s te combineren. WELNESS voor Weidevogels, een heus kuuroord in Montfoort. Boer Leen Verkaik besloot de grutto’s en andere weidevogels écht te gaan verwennen. Zijn weiland zette hij onder een laagje water met daar omheen kruidenrijk grasland. Vaste mest en stro trekt insecten als voedselbron. De strohalmen dienen tevens als nestmateriaal. Broeden op vijf sterren niveau…
11
A MBACHT PROEVEN OP DE STREEK M ARKT VERS, PUUR
LEKKER, GEZOND
Appels, jam en kaas maar ook
In Woerden (Kerkplein) zijn mi-
worst, brood en zomerfruit:
nimaal vijftien aanbieders iedere
je proeft het ambacht op de
zaterdag van 9.00 tot 17.00 uur
Streekmarkt. Een ruime keus
present. Kinderen kunnen zich
aan lekkernijen die puur, vers,
vermaken bij de mini-boerderij.
lekker en gezond zijn. De producenten zelf, afkomstig
De Streekmarkt van Bodegraven
uit de streek, verkopen vanuit
(Kerkstraat) vindt nog tot en
gezellige kraampjes. Tussen-
met september iedere laatste
door is het heerlijk toeven op
zaterdag van de maand plaats
de terrassen en strobalen.
(10.00-16.00 uur).
K A M E RYC KS E ZOM E RS PE L E N STORMBAAN VOETGOLF K A N O VA R E N
Wie van wat actie houdt, kan zich lekker
Kameryck dagelijks tal van spannende
uitleven bij de Kameryckse Zomerspelen.
activiteiten. Kleine kinderen vermaken zich
Tot en met 21 augustus zijn bij Restaurant
op de kinderboerderij en peuterzwembad. Ook kunnen ze knutselen, schminken en broodjes bakken op een echt vuur. Voor de oudere jeugd is er een stormbaan, kanovaren, handboogschieten, voetgolf, bungeekano en een survivaltocht. Wie het wat rustiger aan wil doen en wil genieten van de natuur, is er een prachtig wandelrondje van 1,5 kilometer langs de plas, het weiland, de sloten en een vlindertuin. Je loopt langs oevers met weidebloemen die honderden vlinders huisvesten. Informatie en reserveren
W W W. K A M E R YC K . N L
HERFSTFOTO DIE DE M O E I T E WA A R D I S ? De redactie van dit magazine is voor de najaarseditie op zoek naar de mooiste herfstfoto’s. Wie heeft in z’n archief nog een foto die de moeite waard is voor een publicatie Mijn Hollands Groene Hart? De natuur, de mens of een sfeerfoto: alle onderwerpen zijn welkom. Minimale grootte: 2 Mb. Graag de locatie waar de foto is gemaakt vermelden. redactie@ghmagazine.nl 12
WA T E R WA N D E L I N G 1815
HELEMAAL GEEN RARE JONGENS In de stripalbums van Asterix en Obelix worden ze betiteld als ‘Rare jongens, die Romeinen’. Wie het Archeon bezoekt, ontdekt dat het helemaal geen rare jongens (en meiden) zijn. De Romeinen zijn hartstikke slim, interessant en indrukwekkend. Tijdens de Romeinse weken, van 31 juli tot en met 13 augustus, krijgt het Archeon hoog bezoek. Tientallen Romeinse legionairs, leden van de Brits-Nederlandse groep Legio Secvnda Avgvsta slaan hun kampen op in het park. Zij worden vergezeld door ambachtslieden, dames, slaven en kinderen. Tijdens het
WAT E R , K A A S E N VO G E L S
festival staan veel extra demonstraties en activiteiten op het programma die het Archeon nóg spannender maken.
Op de grens van Utrecht en Zuid-Holland komt een
ARCHEON
boeiende watergeschiedenis tot leven. Wat is de Koeneschans? Waarom worden polders onder water gezet? Deze en nog meer vragen beantwoordt de bevlogen watergids Marina Perdijk. De ontdekkingstocht van zeven kilometer door het inundatiegebied van de Oude Hollandse Waterlinie voert onder meer langs Kaasboerderij Vlist. Ook wordt de boezemmolen en het gemaal van Haastrecht bezocht, evenals het vogelrijke waterbergingsgebied Hooge Boezem en Ooievaarsbuitenstation Het Doove Gat. Begin en einde zijn in het centrum van Haastrecht.
W W W. A R C H E O N . N L Open: dagelijks van 10.00 tot 17.00 uur tijdens de
Deelname: e20,16. Herfstwandeling 21 september
zomervakantie (maandag 11 en 18 juli gesloten).
- 11.30 tot 16.30 uur. Vanaf zes personen ook op
Volwassenen e18,40 - Jeugd van 4 t/m 9 jaar e16,40
afspraak. Aanmelden:
(online bestellen - aan de kassa +e1,-) - t/m 3 jaar gratis
W W W.G E M A A L H A A S T R E C H T/A R R A N G E M E N T E N
- Museumjaarkaarthouders gratis.
G RO E N E H A R T ZO M E R FA I R
WEEKEND 27 EN 28 AUGUSTUS
Het hele Groene Hart ontdekken kan uiteraard nooit in twee dagen maar op zaterdag 27 en zondag 28 augustus biedt de Zomerfair wel een verrassend voorproefje. Bij biologische beleefboerderij Geertje’s Hoeve in Haarzuilens zijn meer dan veertig kramen, muziek, workshops en proeverijen. Kaas, likeur, worst, groenten en forel uit de streek kunnen naar hartenlust worden geproefd. Maar ook de leukste ideeën voor een dagje uit, de nieuwste wandelroutes en natuurgebieden worden op een presenteerblaadje aangeboden.
PROEVEN ONTDEKKEN BELEVEN
W W W.G R O E N E H A R T. N L Entree is gratis. 13
Al in zijn studententijd ging hij de barricades op om ‘groen’ te behouden. En hoewel nu een stuk ingetogener, is dat zijn missie gebleven. Met name het Groene Hart is hem zeer dierbaar. Dagelijks zet hij zich met hart en ziel in voor het behoud van dit unieke gebied. Bernt Feis, beschermheer van het Groene Hart van Holland.
B E S C H E R M H E E R VA N H E T H A R T
PRINS BERNT
Zijn lange sixties-lokken zijn al lang vervangen door een kort kapsel. Maar heel soms omlijsten lange lokken toch kortstondig zijn gezicht. ,,Als Prins Willem III van Oranje,’’ verklaart Feis. ,,Om de Oude Hollandse Waterlinie in de schijnwerpers te zetten, verschijnt de Prins soms ten tonele. En dat na bijna 350 jaar.’’ Het op de kaart zetten van dit erfgoed is één van de successen die Feis wist te behalen tijdens zijn bijna twintigjarige inzet voor de Stichting Groene Hart. ,,Het is nu één van de speerpunten van het cultuurhistorische programma Erfgoedlijnen van de provincie Zuid-Holland.’’
Foto en montage: © Harald Lakerveld, Woerden
15
B E R N T F E I S stond in 1997
als oprichter aan de wieg van Stichting Groene Hart. Samen met drie andere bevlogen natuurliefhebbers zette hij met deze stichting stevig in op milieu, natuur, landschap en cultuur. Nog altijd is Feis verbonden aan de Stichting
Gras en wolken In de tijd dat het Groene Hart nog on-
zich aansloten. Uit die tijd dateert nog het
bekend was, ging het eerste bestuur aan
prachtige logo van de stichting: gras en
de slag met milieu, natuur, landschap en
sloten, lucht en wolken. ,,Onder die leden
cultuur. Zij wisten veel boeren, burgers en
waren veel boeren die zich zorgen maak-
buitenlui achter hun ideeën te scharen. In
ten over schaalvergroting. Maar inmiddels
2005 volgde een fusie met Gras & Wol-
waren ook veel ondernemers het eens met
ken waardoor nog eens vierhonderd leden
ons gedachtengoed.’’
Groene Hart, onder meer als projectleider.
Arnhem, 14 september 1947 Studie: geschiedenis Universiteit van Utrecht Privé: getrouwd met Joanne, vader van Leonard en Nienke, opa van Reinier en David Woont in Woerden Is projectdirecteur Stichting Groene Hart – gepensioneerd docent geschiedenis Houdt van: fotografie, geschiedenis, cultuur, klassieke muziek, wandelen, natuur, koken en op pad gaan met de kleinkinderen
16
B E S C H E R M H E E R VA N H E T H A R T
De stichting groeide in bekendheid en leden. Inmiddels is
,,We hebben veel tegen kunnen houden waar het Groene
het een serieus grote club met een flinke stem. ,,We heb-
Hart van zou zijn verloederd. Tal van bedrijventerreinen
ben veel bereikt,’’ vindt Feis. ,,Neem alleen al tientallen
in mooie polders, windmolenparken en grote wegen door
publicaties over uiteenlopende onderwerpen. Voorlichting
natuurgebieden. Wij vechten voor het behoud van een
over het gebied is een belangrijk speerpunt.’’ Maar de
prachtig open landschap waar rust en ruimte regeert. En
stichting staat ook bekend om haar strijd tegen alles wat
met een prachtige toekomst voor zowel boeren als horeca-
groen doet verwelken.
en recreatieondernemers. ’’
Weilandenruil
Paradijsje Zelf geniet Feis met volle teugen van de natuur en dan met name de kleinschalige stiltegebieden. ,,Daar hebben we er wel twintig van in het Groene Hart! Een favoriet is Lusthof De Haeck bij Nieuwkoop. Dat is echt een paradijsje. Maar ook kleine private musea vind ik aandoenlijk. Zo veel moois bij elkaar gesprokkeld door bevlogen mensen. Het kleinschalige, niet of nauwelijks commercieel, spreekt mij aan.’’ Met zijn kleinzoons Reinier (3,5 jaar) en David (bijna 1 jaar) maakt Feis ook vaak ommetjes door het park ‘om de hoek’ van zijn woning in Woerden. ,,Eendjes voeren, naar de vogels kijken en gewoon genieten van al het groen. Kinderen kijken vaak naar de kleine dingen.’’
Na zijn studententijd streek Feis neer in Oudewater. Hij ging werken als docent bij een grote school in Utrecht en tevens actief aan de slag om het landschap van de Lopikerwaard te redden. ,,In die tijd speelde de ruilverkaveling, waarbij weilanden werden geruild. Soms kregen boeren geld om grond af te staan waar vervolgens rotzooi uit de Rotterdamse havens werd gestort. Daar kwam ik tegen in het geweer. Al snel was Werkgroep Behoud Lopikerwaard opgericht. Maar ik besefte dat je het groter aan moest pakken om een vuist tegen deze praktijken te maken. En zo richtte ik samen met drie anderen in 1997 Stichting Groene Hart op,’’ memoreert Feis.
Groen voor rood Maar Feis realiseert zich maar al te goed dat steen en asfalt soms onvermijdelijk zijn. Daarom denkt hij ook mee in de Kwaliteitsatlas, podium voor debat over ruimtelijke ontwikkelingen. ,,We onderzoeken kansen en bedreigingen. En als er echt gebouwd moet worden, compenseer het dan met natuur. Neem bijvoorbeeld het Bentwoud Bos, een prachtig nieuw natuurgebied aan de rand van Zoetermeer. Dat ligt er nu omdat elders flink werd gebouwd. Groen voor rood, is het credo. Maar daarvoor moet je bedreigingen wel in een vroeg stadium signaleren. En in oplossingen denken.’’
Onvervangbaar Het Groene Hart hoeft van Feis niet persé op slot. Maar, blikkend op de jongste generatie Feis: ,,Je moet wel je knopen tellen. Waar ontwikkel je wel of niet? Realiseer je dat ontwikkelen kostbaar groen kost. En houd de polders alsjeblieft in stand. Dat geldt ook voor de gebieden rondom de plassen, de schootsvelden van vestingsteden en de uiterwaarden van rivieren. Blijf daar alsjeblieft met je vingers van af. Ze zijn veel te kostbaar, uniek en bovendien onvervangbaar.’’ Sla om:
PLATTELAND OP TAFEL
GEEL GENOT Schudden voor gebruik! Volgens oma’s recept. Boerenadvocaat – Hoeve Rietveld Nieuwerbrug 450 gram – e 6,-
PLATTELAND
ZOETEK AUW Kaneelstokje: de zoete smaak van vroeger. Hocus Pocus Oudewater – e 1,95
Groene Hart Winkel Het verbaasde Bernt Feis altijd dat de lekkernijen van de boer en teler onontdekt bleven door het grote publiek. Om de lijn tussen producent en consument te verkorten, opende hij vijf jaar geleden de Groene Hart winkel in Woerden. ,,Kaas van de boer, appeltjes en jam van de fruitteler. Maar ook bier, mosterd, meel en wijn. Het aanbod is enorm en de vraag naar eerlijk eten uit de streek is groter dan ooit,’’ aldus Feis. ,,Trots ben ik op het toenemend aantal Jumbo supermarkten dat onze streekproducten in het assortiment opneemt.’’ Feis bemiddelde intensief tussen de producenten en Jumbo.
IMKER’S TROTS Verzameld door zwermen harde werkers. Fruitbloesemhoning Imker G. Maaijen Woerden 450 gram – e 5,-
18
LEK K ER BRUTA AL Brutaal Blondje. Blond en fris biertje van Brouwerij De Borrelnoot Woerden – 33 cl. – e 2,25
OP TAFEL
ZOETEK AUW Frambozenzuurtjes: de zoete smaak van vroeger. Oud-Hollandse snoepjes Hocus Pocus Oudewater e 1,95
VA N DA AG I S R O O D. . . Aardbeien, bramen en bessen. Pure jam - Oudewater 250 gram – e 1,95
WIT GR A AG Van de wijngaard met 660 druivenplanten. Fris en droog met een pinot gris karakter. Johannitter Chateau du Tets Goudriaan 0,75 cl. – e 9,50
SPELT EN STRO O P Van de Lopikse akker naar de Montfoortse molen en bakkerij. Speltstroopwafels Lopik/Montoort 10 stuks – e 2,75
ZOET THEEKRANSJE Aroma van korenbloemetjes, citroengras en roosjes. Groene Hart thee De Boom Nieuwkoop Potje – e 3,95
19
Kunst voor de welgestelden Over het leven van deze schilder uit de Gouden Eeuw
grafisch juist weergegeven. Soms ‘jokte’ de schilder
is weinig bekend (overleden 1677 - geboortejaar on-
een beetje, zoals rechtsonder waar het dorp Dalem
bekend). Jan Meerhout heeft lange tijd in Gorinchem
is geschilderd. Dit plaatsje ligt in werkelijkheid veel
(Gorcum in de volksmond) gewoond en gewerkt.
verder weg van Gorinchem. Herkenbaar zijn de voor-
Zijn stijl was zeer geliefd in Gorinchem maar voor
loper van het huidige Dalemse kerkje, het voormalige
weinigen weggelegd de werken te bezitten. Alleen
Rechthuis en de Dalemse sluis. Een sfeervol geschil-
de welgestelde Gorcumers hadden schilderstukken
derd werk, met mooie Hollandse luchten, molens
van Meerhout aan hun muren hangen. Hij schilderde
en gebouwen. Meerhout was geen fijnschilder. De
graag stadsgezichten, waaronder dit Gezicht op
losheid van zijn werk maakt dat het vrij en spontaan
Gorinchem, vanuit het oosten gezien. Veel objecten
overkomt.
in zijn werken zijn duidelijk herkenbaar en topo-
JAN MEERHOUT OLIEVERF OP DOEK Z.J. 48 x 64 CM
20
Gezicht op
D E V O N D S T VA N VA N DA M Hans van Dam is een gediplomeerd restaurator van schilderijen en ikonen. Hij werkt voor verschillende musea, gemeentelijke instellingen, kerken, kunst-
TE ZIEN IN HET GORCUMS MUSEUM
handels , particuliere verzamelaars in binnen- en bui-
Het Gorcums museum is een zeer leuk en interessant
tenland. Hij verzorgt bij het AVROTROS programma
museum, met mooie kunstwerken en andere objecten.
‘Tussen Kunst & Kitsch’ de voorselectie schilderijen en
Met werken van o.a. Cornelis Saftleven, Aert van der
geeft restauratie advies. Voor deze rubriek belicht hij
Neer, Jan Hendrik Meijer. www.gorcumsmuseum.nl
bijzondere kunstwerken in musea in het Groene Hart. www.vandamrestauranties.nl
Gorinchem
21
‘Altijd wel iets te eten uit eigen tuin’
Margriet Noordergraaf (62) Beroep: Gepensioneerd leerkracht Moestuin sinds: 40 jaar Favoriete oogst: Aardappels Vervelendste klusje: Prei poten Uren in de tuin: Zes uur per week Favoriete gereedschap: Hakje Waar gaat de oogst heen? Eigen gebruik
‘’Mijn liefde voor de moestuin heeft een lange geschiedenis. Als kind
Mooiste tijd van het jaar: Mei
was ik al een buitenmens. Mijn vader had een moestuin met een kas.
Waarom de moestuin?
Dat vond ik geweldig mooi. De prachtige rode trossen van de tomaten-
Rust, voldoening, plezier,
plant, de heerlijke aardbeien, de wonderlijke plant van de tuinboon;
verwondering en ritme
het was een feest om daar tussen te lopen.
Voor Mijn Hollands Groene Hart gaat Margriet ieder seizoen op bezoek bij bevlogen moestuinders in het Groene Hart.
Met acht jaar had ik mijn eerste
de moestuin om bramen, bes-
moestuintje. Het lag tussen de
sen, druiven en frambozen te
silo en de vaarsloot. Het was wel
eten.
niet de ideale plek maar ach, ik
Op den duur vond ik het toch
had een tuintje. De grond was
teveel werk. Ik had het gevoel
harde klei en later kwam ik er
dat het mijn werkeiland was
achter wat het betekende. Mijn
geworden.
vader had het keurig omgespit. Ik
Dus verplaatsten we de moes-
mocht beginnen. Ik begon dap-
tuin weer naar het oude stekje,
per met het inzaaien: zonnebloe-
waar het al jaren had gelegen,
men, goudsbloemen, boerenkool,
voor het huis! Nu kijk ik vanuit
alleen hetgeen ik mooi of lekker
het huis op de tuin en kan ik ’s
vond. In het begin hield ik het
morgens bedenken, wat ik ga
wel netjes bij, maar al gauw
doen op de tuin en ’s avonds
verdween de regelmaat en daar
kijk ik heel tevreden naar het
stond ineens wat anders in mijn
resultaat. Elk jaar kijk ik er
tuin. Riet! Verschrikkelijk, dat
weer naar uit om te beginnen
zwoegen met het hakje. Ik kreeg
met de moestuin. In september
het er niet uit. Teleurgesteld gaf ik het tuintje op. Nog twee
laat ik meestal alles zijn gang gaan om in februari daarop
jaar daarna begon ik weer enthousiast aan het tuintje,
weer te beginnen met opruimen, mesten en spitten. In
maar ik struikelde steeds weer in dezelfde valkuil.
maart begint het zaaien en poten.
Eenmaal getrouwd begonnen we dapper met het aanleg-
Het mooiste van alles vind ik wel het rooien van aardap-
gen van een moestuin bij onze hoekwoning.
pels. Je stopt één aardappel in de grond en je krijgt er een
In een zakje boerenkool zitten veel zaadjes en als die het
hele bos voor terug. Prachtig!
allemaal gaan doen dan heb je veel plantjes. Onze halve
In mijn moestuin heb ik allerlei groente geprobeerd te
moestuin stond dus met boerenkool. De oogst konden wij
telen. Zelfs witlof. Het is goed te doen, maar het is veel
helemaal niet verwerken. We lieten het rustig doorgroeien
werk. Raapsteeltjes zijn ook zo lekker, maar als het iets te
en er kwamen allemaal prachtige gele bloemen uit. De
oud wordt, is het niet lekker meer. Zo zijn er steeds weer
voorbijgangers bleven vaak staan en vroegen de naam van
groenten, die je niet meer plant en andere planten die je
die mooie plant.
weer wel probeert.
Enkele jaren later gingen we op
Ik ben elk jaar weer benieuwd,
een boerderij wonen in de polder
wat het dit jaar goed zal doen.
van het Groene Hart. Er lag een
Het ene jaar doen de bloem-
moestuin voor het huis. Nog voor
kolen het goed en het andere
dat we het huis gingen bewonen,
jaar weer de bietjes. De slak-
hebben we de moestuin inge-
ken en andere grondbeestjes
zaaid. Mijn droom was echter een
kunnen er wat van. Ik probeer
moestuin op een eiland. Dus ver-
geen gif te gebruiken. Het
plaatsten we de moestuin naar
wonderlijke vind ik, dat er
een eiland met een bruggetje. Het werd een echt paradijs. Onze kinderen vermaakten zich daar
altijd wel iets te eten is in de moestuin.
kostelijk. Hele horden vriendjes en vriendinnetjes trokken naar 23
K I N D E
W E R E L D E R F G O E D U I T D E 18 E E E U W
D RO N EFOTO G R A FI E BAREN D H O UTSMU LLER
R D I J K
K I N D E Gezamenlijk vormen ze een betoverend schilderij, de achttien Kinderdijkse molens. En vanuit de lucht is het zo mogelijk nóg indrukwekkender. De molenrijen worden gevormd door vier soorten molens: acht bakstenen, acht rietgedekte en twee achtkante windmolens. Eén wipmolen maakt de collectie compleet. Gezamenlijk vormen ze twee molengangen.
W E R E L D E R F G O E D U I T D E 18 E E E U W
Ze worden allemaal in één adem genoemd met het dorpje Kinderdijk
KINDERDIJK BEZOEKEN
maar één van de molens, De Blokker, bevindt zich nét daarbuiten in gemeente Alblasserdam. Op die plaats stond in de Middeleeuwen al
Volwassenen
een molen. Ook aan het einde van de vijftiende eeuw stonden ‘op Kin-
Kinderen van 4 tm 12 e 5,50
derdijk’ al molens. De huidige molens werden echter bijna allemaal in
Online 10% korting
1738 en 1740 gebouwd.
Kinderdijk.nl
e 7,50
Ze zijn eigendom van de Stichting Werelderfgoed Kinderdijk dat jaarlijks erg haar best doet om bezoekers naar de toeristische trekpleis-
Kinderdijk is ook over water
ter te trekken. De inkomsten worden gebruikt voor onderhoud, zo’n
binnen een half uur te bereiken
15.000 euro per jaar per molen. Alleen zo kan de plek op de Werelderf-
met de Waterbus vanuit Rotter-
goedlijst van UNESCO (sinds 1997) worden behouden.
dam (Erasmusbrug) en Dordrecht
Het fiets- en wandelpad is het hele jaar open en vrij toegankelijk.
(Merwedekade).
Betalende bezoekers mogen de twee museummolens en het informa-
Een ticket kost € e 4,00.
tiecentrum bezoeken.
Waterbus.nl
26
R D I J K FOTO G R A A F BA REN D HOOGVLIEGER HOUTSMULLER
Houtsmuller werd beroemd met zijn foto’s van vrouwelijk schoon die zelfs zijn opgenomen in de collecties van het Stedelijk Museum Amsterdam, The International Polariod Collection (USA) en La Bibliothèque Nationale Paris.
Maar toch zoekt Barend Houtsmuller (1953) het tegenwoordig vaker hogerop. Met zijn geavanceerde dronecamera (‘mijn droomcamera’) vereeuwigt hij de natuurlijke schoonheid van het Groene Hart. Omdat hij middenin het gebied woont, is een fototochtje snel gemaakt. De resultaten zijn adembenemend. Bij de molens van Kinderdijk kreeg Houtsmuller het nog even aan de stok met de politie die tegenwoordig streng optreedt tegen dronefotografen. De hoogvlieger had echter niets te vrezen omdat hij zich keurig aan de geldende regels houdt. Overigens viert zijn fascinatie voor het vrouwelijk schoon nog steeds hoogtij. Recent weet hij infrarood fotografie naar een hoger niveau te tillen. Nieuwe exposities zijn in de maak en de recensies zijn lovend. Houtsmuller exposeert van 2 juli tot 2 september met de groepstentoonstelling ‘Rode Peper’ bij Galerie Sille, Oudewater BARENDHOUTSMULLER.NL 27
‘KO E-T I PS’ I N D E P O L D E R
Knuffel een koe, pers zelf je appelsap of maak een schilderijtje met wilde bloemen. Zo maar een greep uit het aanbod ‘Koe-tips’ in de Polder. De uitgave van Stichting Struinen en Vorsen biedt tal van fietsroutes in een straal van twintig kilometer rondom Gouda. Maar de activiteiten met een educatief tintje zijn ook los te bezoeken. Het boekje is te downloaden: www.struinenenvorsen.nl
‘Geluk is houden van wat je doet en doen
K A AG EN BR A ASSEM POLDERTOCHT
waar je van houdt’
Join the family! Eenmalige routes die je langs verrassende en onontdekte polderlandschappen voeren, dát is het geheim achter het succes van de Kaag en Braassem Poldertocht. Het is een must voor iedere wandelaar die graag verrast wil worden. Ieder jaar leidt de poldertocht door gebieden die normaliter niet toegankelijk zijn binnen de gemeentegrenzen van Kaag en Braassem. Op zondag 4 september zijn start en finish in Hoogmade.
www.golfbaan4you.nl
Geen zin in broodjes smeren? Polderpicknick halverwege kan ook. (e 19,50 p.p. – reserveren via de site). Opbrengst bestemd voor de Monique Velzeboer Foundation/Liliane Fonds. Afstanden variëren van 6 tot 23,5 kilometer. W W W. P O L D E R T O C H T.C O M
28
MIJN HOLLANDS GROENE HART
Deftig
Dutten
SL A APK AMERGEHEIMEN... Waarom forceerde een kamermeisje de toegang tot de
...OP K ASTEEL DE HA AR
slaapkamer van operadiva Maria Callas? En wat spookte Brigitte Bardot ‘s nachts uit op een brommer in het kasteel? De Slaapkamertour op het kasteel onthult amusante anekdotes over het verblijf van de baron en de barones en hun gasten uit de jetset. U ziet waar illustere gasten als Yves Saint Laurent, Brigitte Bardot, Gregory Peck, Joan Collins en Roger Moore destijds ‘deftig dutten’ op het kasteel. Voor de tweede keer in honderd jaar gaan de deuren tijdelijk open voor publiek. Tot en met 4 september. Iedere dag van 11.00-17.00. e14,-, kinderen e9,-, museumkaart gratis. Slaapkamertour: toeslag e3,50.
W W W. K A S T E E L D E H A A R . N L
LEO GESTEL EN CORNELIS VREEDENBURGH
Twee internationaal bekende kunstenaars uit Woerden. Beiden zijn er eind 19e eeuw geboren en getogen, waren even oud en zaten bij elkaar in de klas. Op de lagere school ontstond
0 2 | 0 7 | 2 016 - 15 | 01 | 2 017
vriendschap tussen hen toen bleek dat ze allebei tekentalent bezaten. Later ontwikkelden de kunstenaars zich en bewandelden ze stilistisch heel verschillende wegen. Deze unieke tentoonstelling belicht de verschillende stijlperiodes en woon- en werkplaatsen van beide kunstenaars maar ook hun reizen, privé- en gezinsleven. Nooit eerder waren hun kunstwerken samen te zien. Nu zijn Leo en Cees weer samen thuis in Woerden. Di. t/m za. 10.00 - 17.00 uur. Zo. 13.00 - 17.00 uur. €5,Tot 18 jaar en museumkaart: gratis
STAD SMU S E U M WOE RDE N
Kerkplein 6 - Woerden STADSMUSEUMWO ERDEN.N L 29
Wij mogen ons, vol trots, het Central Park van Nederland noemen.
GROENE
HART.NL
Dit zal ook zeker bij de buitenlanders een belletje doen rinkelen. Zo’n
30
prachtig groen gebied, een welkom rustpunt de drukke, verstedelijkte contreien. Steeds meer toeristen uit eigen land en buitenland weten de groene oase van rust te vinden. Er zijn duizenden plekken om tot rust te komen. Genieten van de natuur en het boerenleven kan hier volop. Maar er valt uiteraard nog veel meer te beleven. Een terras aan de plas, wandelen door de vestingsteden, evenementen beleven of sportief recreëren. De mogelijkheden zijn eindeloos en steeds meer levensgenieters ontdekken het ‘geheim’ van het Groene Hart.
Zelf prijs ik mij rijk dat ik hier mag werken Ên wonen. Dat ik in mijn eigen achtertuin mag luisteren naar een concert van de vogels of dat ik op een smal landweggetje voorrang moet geven aan een eigenwijs zwanenpaar. Ik geniet daar enorm van, het zorgt ervoor dat je met beide benen op de grond blijft staan. Het zal ongetwijfeld worden aangewakkerd door mijn vak, maar ik heb altijd sterk de drang om die mooie momenten te willen delen. Mensen bewegen om hier heen te komen en mee te genieten. Dompel jezelf onder in ons Groene Hart, geniet met volle teugen‌ Gastvrijheid is wat mij betreft een vanzelfsprekendheid. Want door te delen, vermenigvuldig je immers de vreugde. Groene Hart, Gastvrij Hart
Kitty Kusters Merk & Marketing Groene Hart
Gastvrij Hart 31
Historisch Onlangs werd tijdens het 20-jarig jubileum van de Vrienden van het Archeon een kookboekje uitgebracht: Historisch Lekkerbekken. Vrijwilligers verzamelden recepten uit de prehistorie, Romeinse tijd en middeleeuwen. Ook bevat het boekje globale informatie, leuke wetenswaardigheden en recepten uit de drie tijden van het Archeon. Bijzondere gerechten, hapjes, taarten en dranken die gemakkelijk zelf
Diner op bed
thuis zijn te bereiden.
De rijke Romeinen maakten van het diner altijd een feest-
De arme Romeinen konden zich geen chique diners
je. In een speciale eetkamer streken ze lui neer op bedden,
veroorloven. Bovendien waren ze klein behuisd waardoor
banken of sofa’s. De linkerhand diende als hoofdsteun,
binnenshuis koken onmogelijk was. Zij aten dan ook vaak
de rechter als hulp om het eten te pakken. Deze luxe
op straat bij eethuisjes. Ze hadden keuze uit een taverna
ligplekken waren alleen gereserveerd voor de mannen, zij
(eetcafé) of popina (snackbar).
mochten ‘aanliggen’. Voor de vrouwen en kinderen waren
In het badhuis konden ook lekkere snacks worden besteld:
er krukjes. Op iedere tafel lag een mes, lepel en tanden-
stukjes vis, olijven, druiven, noten, dadels en vijgen.
stoker. Een vork was overbodig omdat er met de hand werd gegeten. De vieze handen werden zo nu en dan gewassen in een door de slaven aangereikte waskom. Muzikanten en danseressen zorgden tijdens feesten en huwelijken voor extra vermaak.
Fotografie: Hans Splinter Samenstelling boekje: Wil van der Kooij, Annette Geerlings en Patricia Pol Het boekje is te koop bij Archeon. Daarnaast bij boekhandel Haasbeek in Alphen aan den Rijn, voor e 12,50
S AV ILLUM
C H E ESEC AK E O P Z’N ROM E INS
INGREDIËNTEN
Cheesecake is tegenwoordig in alle soorten, smaken en maten verkrijgbaar. Het recept is ‘zo oud als de weg naar Rome’. Savillum is een honingcake die in een handomdraai te bereiden is. Volgens de Romein Cato, die het recept omschreef, eet je de lekkernij direct uit de schaal.
32
- 100 gram (volkoren of spelt)meel - 500 gram verse kaas - 1 ei - 50 gram honing + extra om het maanzaad te laten plakken - Maanzaad - Olie of boter (om in te vetten)
Lekkerbekken tijdloos genieten
BEREIDING 1 - Verwarm de oven voor op 175º 2 - Meng meel, kaas, honing en ei in een kom goed door elkaar 3 - Beolie een kleine ovenschaal of vet deze in (ø 20 cm.) 4 - Voeg het beslag toe en dek het af met aluminiumfolie 5 - Zet de cake in het midden van de oven: 60 min. 6 - Bedruip de cake direct uit de oven met honing 7 - Strooi er maanzaad over 8 - Laat de cake afkoelen met aluminiumfolie Tip: Ook heerlijk met sesamzaad. De Romeinen gebruikten dat op de Savillum tijdens huwelijksfeesten.
“KOOPT U W FI E TS BIJ DE VA K M A N DI E ’ M OOK R E PA R E R E N K A N.” H A N S VO OR N RIJWIELH E R ST E L L E R S SI N DS 19 5 6 WOE R DE N
WINKEL :
VOORSTRAAT 12 WERKPLAATS :
RIJNSTRAAT 11
Kaas en zo
EETCAFÉ DE GEKEERDE KANIS - KAMERIK 34
K E E S VA N V E L Z E N Kees van Velzen is wethouder in Alphen aan den Rijn met in zijn portefeuille onder andere cultuur, recreatie & landschap. Hij is ook actief in de Stuurgroep Nationaal Landschap Groene Hart
Ik zeg wel eens: ‘Het mooiste aan Alphen aan den Rijn is de ligging in het Groene Hart. Alle kernen zijn omringd door een groene omgeving.’ Dit geldt ook voor Gouda, Woerden of de andere plaatsen in het Groene Hart. Het Groene Hart heeft ons veel te bieden en dat moeten we zo houden. Het is een uniek natuurgebied met uitgestrekte weiden, veengebieden, grote plassen, meren en rivieren, historische dorpen en steden, forten, molens en boerderijen, maar ook met sterke economieën in dorpen en steden. Beide zaken bepalen de kwaliteit de kracht van het Groene Hart.
Het is een nationaal landschap met cultuurhistorische
Volgens landschapsdeskundige Adriaan Geuze is een
en natuurlijke elementen. Dat moeten we koesteren,
fraai landschap goed voor de economie. Daar ben ik het
maar we moeten het ook willen delen met elkaar. Ik zie
van harte mee eens. Gelukkig werken alle gemeenten
het als het Central Park van de Randstad maar dan wel
in het Groene Hart samen om de recreatieve mogelijk-
180.000 ha groot.
heden te vergroten. Verblijfsrecreatie is in opkomst, een
Bent u er weleens geweest? In het Central Park van New York? Het is met 320 ha. een stuk kleiner dan het Groe-
nieuwe economie voor het Groene Hart. Samen werken we dus aan de toekomst van het Groene Hart.
ne Hart, maar het wordt gezien als de groene long van
Ik vind dat wij als inwoners van het Groene Hart best
de stad waar veel mensen gebruik van maken. Dat beeld
trotser mogen zijn op dit unieke natuurgebied. En er
heb ik ook voor ogen met het Groene Hart, maar dan in
ook meer van zouden moeten genieten. Dus trek er eens
het groot. Belangrijk groen voor de Randstad, waar dui-
wat vaker erop uit in de regio.
zenden mensen recreëren. U hebt waarschijnlijk nog nooit echt het Groene Hart bekeken als ‘recreant’. Het groen is zo vanzelfsprekend aanwezig dat u misschien de schoonheid niet (meer) ziet.
In dit magazine vindt u tal van informatie over het Groene Hart. Veel leesplezier. Kees van Velzen
35
Toen makelaar Corina Vervaet en haar man Johan achttien jaar geleden een huis lieten bouwen in het landelijke dorp Nieuwveen waren ze ervan overtuigd: ‘dit is voor altijd’. Maar niets bleek minder waar; de aantrekkingskracht van het water werd groter en groter. Vandaar dat ze vier jaar geleden hun heerlijke ‘huis op maat’ verlieten voor een huis aan het water in Nieuwkoop. Nu woont Corina op loopafstand van haar kantoor; de vestiging van De Koning makelaars aan het Rechthuysplein, praktisch aan de Nieuwkoopse plassen. “Het is hier echt een paradijsje.”
Natuur, rust en ruimte Na het werk en in het weekend zijn Corina en haar man Johan vaak op de Nieuwkoopse Plassen te vinden. Een makkelijke maaltijd mee en ontspannen maar. “Alle dagelijkse beslommeringen glijden van je af als je op het water bent.” Voor Corina is wonen in Nieuwkoop net alsof het altijd vakantie is. “Die prachtige natuur en heerlijke rust en
Corina en Johan trekken er regelmatig met hun sloep op uit. Wij varen op een zonnige avond met hen mee. Het is al snel duidelijk waarom ze zo van dit gebied houden: de Nieuwkoopse Plassen zijn wonderschoon.
ruimte! En het is ook een heel cultureel dorp. Er is altijd wel ergens een expositie. We hebben hier zelfs een theater waar je ook films kunt kijken. Op het water worden leuke evenementen gehouden, en er zijn zomers vaak concerten. In Nieuwkoop is meer te beleven dan je denkt!”
Waterdorp
TEKST: KRISTEL GLAZER
40
FOTO G R A FI E : PAU L A RO M E I N
In Het Groene Hart vindt u De Koning makelaars in Alphen aan den Rijn, Gouda, Nieuwkoop en Woerden. www.dekoningwonen.nl
W E E L D E R I G PA R A D I J S M I D D E N I N D E R A N DS TA D
Vanaf de Teuntjesbrug varen we richting centrum. De Nieuwkoopse skyline ligt er mooi bij met zijn oude panden zoals het Reghthuys en de Rechthuystoren. Deze 17e eeuwse toren kun je beklimmen. Met helder weer heb je zicht tot aan Schiphol, de Domtoren en de Eramusbrug. Op het Regthuys plein zijn leuke restaurants met terrassen. Verderop komen we langs schitterende tuinen, we varen richting het strand met strandpaviljoen Strand Zomer. Deze is dit jaar voor het eerst open. Een
heerlijke plek om te luieren, zwemmen en van het uitzicht te genieten. Nieuwkoops eigen dorpsstrand! Onder Kwakelbrug door - die op het Meijepad ligt - komen we op Zuideinderplas. In de verte zie je ‘Pietje Potlood’ staan, de watertoren in het lintdorp De Meije. We steken de plas over richting de Ziende en net voor de sluis die trouwens wordt beheerd door Pons, de leukste sluiswachter van Nederland, aldus Corina - richting het kronkelige riviertje de Meije. Een idyllische om-
geving met weidse vergezichten. Langs de weg aan het water wordt ook veel gefietst. Via de Oude Vaart varen we weer terug. De zonsondergang kleurt Pietje Potlood schilderachtig roze. Wat een heerlijke avond en wat een prachtig gebied! Een vaartocht over de Nieuwkoopse Plassen kunnen wij u zeker van harte aanbevelen. TIP NIEUWKOOP voor info over fluisterbootverhuur
Nieuwkoop
De Ko n i n g m a ke l a a r s
woondromen waarmaken
TEKENENTEKENENTEKENENTEKENEN
Pia’s Passie
TE HUUR De tekeningen van Pia zijn ook ‘te huur’. Het schermabonnement maakt deel uit van een wachtkamerproject waarbij de 75 tekeningen rouleren op een beeldscherm. Ieder half jaar voorziet de actieve kunstenares het scherm van een nieuwe serie kleurrijke kunstwerken. Zo wordt wachten een aangenaam tijdverdrijf. 38
TEKENENTEKENENTEKENENTEKENEN PIA SPRONG
Het atelier van beeldend kunstenaar Pia Sprong (1958) is een voormalig stoomgemaal aan de Grecht, een wetering tussen de Oude Rijn bij Woerden en de Kromme Mijdrecht. Een unieke stek die alleen te voet over de dijk of met een boot te bereiken is. De schoonheid van het weidse landschap is één van haar favoriete thema’s. Zij ‘paint’ op de iPad kleurrijke tekeningen van de natuur die haar omringt. Vrolijke en energieke schilderijen uit ‘Het Groene Hart gegrepen’. Behalve in haar atelier tekent Pia ook ‘live’ bij culturele- en sportevenementen, zoals concerten, schaak- en golfwedstrijden en is ze bekend van haar treffende sfeertekeningen van raadsvergaderingen.
W W W. P I A S P R O N G . N L
PIASPRONG.NL 39
45
VA N KO M KO M M E R P L A N T T O T K L O M P E N
Zelden hoeft hij een klant teleur te stellen. Want eigenlijk heeft hij alles wel in huis. In een bakje, zakje, doosje of hoekje. Of op de plank, in een stelling of aan het plafond. ,,Exact weet ik het niet, maar 15.000 artikelen zeker,’’ vertelt Martin de Ridder, eigenaar van Uw Groene Vakwinkel in Polsbroekerdam.
Groene
Winkel van Sinkel ‘Alles voor tuin, dier en hobby’ zo luidt de slogan. Eenmaal binnen wordt snel duidelijk waarom dat ‘alles’ geen loze reclamekreet is. In de voormalige schuur achter het huis waar zijn ouders in 1969 begonnen, is het assortiment duizelingwekkend. Van gereedschap tot klompen en van dierenvoer tot bestrijdingsmiddelen. Maar ook agrarisch kinderspeelgoed, boxershorts van Bjorn Boer en schroeven, moeren en bouten. Buiten is nog een scala aan moestuinplanten, schuttingen, tuinaarde en picknicktafels opgesteld. En dan zijn we er nog niet want op de eerste verdieping schuilt nog een flinke ruimte met professionele werkkleding. Veiligheidsschoenen en werkbroeken maar ook regenpakken, sokken en handschoenen. Dat heb je wel nodig in het weidegebied.
41
47
“Boeren komen vaak voor afrastering zoals schrikdraad. Maar ook de ringetjes die rondom het oormerk van een koe zitten, zijn hier gewoon op voorraad. Het ruime assortiment is een bewuste keuze. Ik verkoop niet graag ‘nee’,’’ verklaart de eigenaar. ,,Niet altijd makkelijk met een paar honderd leveranciers, maar wel de kracht van de winkel. Naast service en kwaliteit natuurlijk.’’ Tijdens een rondleiding toont de eigenaar trots de sortering. ,,Had ik al gezegd dat we ook geneesmiddelen verkopen voor koeien? Maar ook mineralen die koeien die net gekalfd hebben extra kracht geven. Ik schat in dat ruim de helft van mijn winkel agrarisch is.”
HET MOLENMESJE EN DE OUDERWETSE ZEEM Het altijd scherpe, ambachtelijke schilmesje van oma. Ook wel molenmesje genoemd. Er is lastig aan te komen maar in de Polsbroekerdamse winkel gewoon op voorraad. Net als de ouderwetse kachelpoets, oliestellontjes, de ouderwetse dikke zemen en wel drie soorten uierzalf. Klanten komen er speciaal voor naar de winkel. ,,Er is niet altijd even makkelijk aan te komen,’’ erkent de eigenaar. ,,Maar tot nu toe lukt het gelukkig nog steeds. Veel klanten zijn er heel blij mee.’’
Het enorm breed inzetten zit De Ridder in de genen want eigenlijk was zijn opa al grondlegger van de winkel. ,,Hij startte hier een paar huizen verderop aan de Zuidzijdseweg. Hij was mollenvanger maar hielp de boer ook wel eens met de koeien. In een kratje op zijn brommer had hij spulletjes die hij verkocht.’’ Martin, zijn 73-jarige moeder en drie medewerkers houden de zaak draaiende. Zijn zus helpt bij de administratie. ,,Alsjeblieft, voor onderweg,’’ zegt De Ridder bij het afscheid. De grote zak drop, in de vorm van klompjes, laat zich goed smaken. 43
Puur Geluk Jeanine, Norbert, Olivier, Jules en Felix zijn gastvrij en dol op gezelschap. En wie op visite mag komen, wordt getrakteerd op pure lekkernijen van het seizoen uit eigen moestuin of kleine producenten uit de streek. Met liefde bereid en vervolgens gereserveerd in de sfeervol ingerichte voormalige koeienstal, hooiberg of terras. Puur geluk op Boerderij BuitenLand.
44
Boerderij BuitenLand
51
De kippetjes struinen gemoedelijk rond in het gazon van de uit 1870 daterende boerderij. In het decor van de langhuisboerderij die tot 1995 in gebruik was als melkveehouderij, past dat perfect in het pittoreske boerenplaatje. Boerderij BuitenLand in Nieuwerbrug aan den Rijn is zo’n stek waar je je direct welkom voelt. En dat is nu precies wat de bewoners Jeanine Schreuders en Norbert van Doorn willen bereiken. Zij wonen hier nu
Steentjes bikken ,,De renovatie was een flinke klus,’’ erkent Jeanine, styliste
twaalf jaar samen met hun kinderen Olivier (19 jaar), Jules
van beroep. Nadat het voorhuis was gerenoveerd kon het
(17) en Felix (14). Ze delen graag, zijn enorm gastvrij en
gezin er gaan wonen. De lichte woonkamer onthult tal van
laten bezoekers eindeloos meegenieten van de plattelands-
verrassende accessoires die het oorspronkelijke beroep van
pracht.
de bewoonster verklappen. ,,Toen we eenmaal woonden, konden we verder met de volgende projecten. De oude koeienstal, het boenhuis, het koetshuis en de hooiberg moesten nog op de schop.’
Pastinaak en rode peper Tussendoor werd ook ‘het groen’ flink onder handen genomen. De moestuin is het pronkstuk van oudste zoon Olivier die het ontwerp en aanleg voor zijn rekening nam. ,,En ik vind het heerlijk om er in te werken. We gebruiken in de keuken veel uit eigen tuin, zoals pastinaak, snijbiet, asperges, tomaten, courgette en rode peper. Aan de bomen groeien de pruimen, appels en peren waar we sap van laten persen.’’
Cadeau De verhuizing naar de monumentale boerderij in Nieuwerbrug heeft heel wat teweeg gebracht. Maar dat ‘het roer om ging’ vindt Norbert wat te zwaar aangezet. ,,Terugblikkend in de tijd is het eigenlijk wel de realiteit,’’ relativeert Jeanine. ,,Norbert werkte voorheen veel uren in projectmanagement en ik als styliste. We waren veel onderweg en voor het huishouden en de tuin huurden wij hulp in. En nu richten wij ons op de gasten en doen we thuis heel veel. Naast koken voor de gasten betekent dat ook schoonmaken, tuinieren, houthakken. We hebben ons leven anders ingevuld en daar zijn we heel gelukkig mee.’’
46
Op visite Het is een aanrader, op visite gaan bij Boerderij
bewoners. ,,Olivier studeert journalistiek maar helpt vaak in
BuitenLand. De gerenoveerde stal en tuin zijn, op
de bediening. Jules zit op een professionele koksopleiding
afspraak, het domein van hun gasten. Groepen van maxi-
en Felix vindt taarten bakken en tafeldekken erg leuk. Het is
maal 45 personen zijn welkom op Boerderij BuitenLand.
zo heerlijk om met elkaar te mogen werken.’’
Vergaderen, trouwen, familiediners, aanschuifdiners en
Naast delicatessen uit eigen tuin doen Jeanine en Norbert
presentaties; de agenda vult zich er mee. Wie op visite
vaak inkopen bij kleine streekproducenten in de buurt. Zo
komt, krijgt gerechten van het seizoen voorgeschoteld
zijn ze dol op kaas van Ruygentaler uit Papekop en het
die puur, eerlijk en gezond zijn. In de grote professionele
Kaasmeisje (Oudewater), snoekbaars en rivierkreeftjes
keuken die de grens vorm tussen de woonboerderij en de
van een Reeuwijkse visser, vlees van de boerderij/slage-
voormalige stal, worden de lekkernijen bereid door alle
rij Rietveld en vleeswaren van slagerij Ferry Lempers uit Linschoten.
Boerderij BuitenLand W W W. B O E R D E R I J B U I T E N L A N D. N L
51 4 7
Alles vind je via w w w.groenehar t.nl DAGJE UIT ETEN EN DRINKEN OVERNACHTEN ARRANGEMENTEN HET GROENE HART UIT AGENDA ROUTES MAGA ZINE
48
MIJN HOLLANDS GROENE HART
‘zal ik er nog een inschenken?’ vraagt van rossum, die niet van lege glazen houdt. ‘ik heb geen tijd,’ zegt zijn gast. ‘vergeet de tijd,’ zegt van rossum, ‘die is van niemand en jij bent iemand.’
Wat staat het Arsenaal in Woerden, dat stoere monument, er schitterend bij. Driekus van Rossum is trots op zijn Stadshotel Woerden met bar, restaurant en proefwinkel. Toch is hij pas echt tevreden als hij zijn gevoel kan delen met zijn gasten. Als hij reizigers van heinde en verre in zijn luxueuze logement kan verwennen met een warm bad, een lekker bed en een verrukkelijke maaltijd. Wanneer Van Rossum merkt, dat zijn gasten zich te goed doen aan zijn gerechten met pure ingrediënten uit Het Groene Hart en zich helemaal thuis voelen, is hij een gelukkig mens.
VAN ROSSUM BAR RESTAURANT PROEFWINKEL www.vanrossumwoerden.nl
STADSHOTEL WOERDEN www.stadshotelwoerden.nl
Š foto: Harald Lakerveld
Het Groene Hart
Een aandeel in elkaar
Een aandeel in elkaar
Sterk in alle opzichten