Miesięcznik Roździeński 4/2019 (13)

Rok II, Nr 4 (13) ISSN 2544-9915

GAZETA BEZPŁATNA KWIECIEŃ 2019

Brama

na Śląsk zlikwidowana Cztery noce trwała rozbiórka taśmociągu nad autostradą A4, którym transportowany był węgiel z szybu Roździeński na Giszowcu do głównego zakładu przeróbki przy szybie Pułaski KWK Wieczorek w Nikiszowcu.

Dla wielu była to symboliczna „brama na Śląsk” – s. 3

Wybory do rad dzielnic – s. 4

Nie kupuj – adoptuj – s. 8–9

Wielkanoc na Górnym Śląsku – s. 12

Dzień dobry!

Pewnie Was dziwi fakt, że ze zdjęcia obok tekstu uśmiecha się jakaś kobieta. Nie martwcie się, redaktor naczelny nie sprzedał gazety obcej firmie, która przejmie teraz kontrolę nad roździeńskim światem. Miesięcznik nadal pozostaje w rękach Fundacji z Pasją, która jest wydawcą. Redaktor Michał Malina udaje się teraz na chwilę odpoczynku, a w tym czasie

gazetę będę prowadzić ja - Sandra Braksator - wiceprezes Fundacji z Pasją. Ten numer jest numerem jubileuszowym, bo właśnie mija rok od pierwszego jej wydania. Z tej okazji przygotowaliśmy dla Was zadanie! Wyślijcie do nas zdjęcie z najnowszym numerem Miesięcznika Roździeńskiego na adres: redakcja@miesiecznikrozdzienski.pl. Dla autorów najciekawszych

zdjęć czekają nagrody!

Jeśli pragniecie podzielić się opinią o naszej gazecie, macie jakieś pomysły, sugestie, słowa krytyki lub po prostu chcecie nas wesprzeć dobrym słowem to też czekamy na wasze wiadomości!

Trzymajcie się ciepło, szczególnie w Święta Wielkanocne!■

Sandra Braksator redaktor prowadząca

Przekaż 1% podatku Fundacji z Pasją Zostało już niewiele czasu na przekazanie 1% podatku wybranej organizacji. Warto wspierać organizacje z tzw. „własnego podwórka”, które działają dla polepszenia twojej okolicy, inicjowania działań twórczych itp.

Kto może przekazać 1% podatku?

Mogą to zrobić osoby fizyczne, pracownicy umowni, przedsiębiorcy ”ryczałtowcy”, przedsiębiorcy „liniowcy”, gracze giełdowi, osoby, które sprzedały nieruchomość, osoby posiadające udziały lub akcje zagranicznych spółek kontrolowanych. Oświadczenie mogą oczywiście też wypełnić emeryci i renciści, którzy dostali od organu rentowego (np. z ZUS) roczne obliczenie podatku na formularzu PIT-40A, a chcą przekazać 1 proc. podatku dla wybranej przez siebie organizacji pożytku publicznego.

Z całego serca zachęcamy do wsparcia naszej Fundacji z Pasją, która podejmuje działania na płaszczyznach kulturalnych, historycznych,

artystycznych i społecznych. Zajmujemy się przywracaniem do życia zapomnianej historii, wydawaniem gazety, organizacją i prowadzeniem warsztatów teatralnych, spacerów historycznych i wykładów. Jeśli uważasz, że warto wesprzeć kulturę, to wesprzyj nas poprzez przekazanie 1% podatku w swoich rozliczeniu.

Jak to zrobić?

Wypełniając roczne zeznanie podatkowe PIT w rubryce Numer KRS wpisujemy: 0000 215 720, Cel szczegółowy 1% : FUNDACJA Z PASJĄ. Pomocne będzie także wypełnienie pola „Wyrażam zgodę” zaznaczając „X”.

Gwarancją otrzymania wpłaty jest wypełnienie deklaracji wyłącznie w sposób wskazany we wzorze stanowiącym wycinek formularza PIT. W przypadku błędnego wypełnienia lub niewypełnienia rubryk numer KRS i cel szczegółowy wsparcie nie zostanie uwzględnione.

tworzy

edukuje

inspiruje www.fundacjazpasja.pl Ogłoszenie własne wydawcy

Zapraszamy do naszego sklepu z śląskimi pamiątkami: www.pyrlik.pl Produkty można kupić również w księgarni POPULARNA w Szopienicach (ul. Obrońców Westerplatte 16) i Centrum Zimbardo w Nikiszowcu.

/miesiecznikrozdzienski

/miesiecznikrozdzienski

/miesiecznikrozdzienski

Adres redakcji: ul. ks. bp. H. Bednorza 20, 40-384 Katowice. Kontakt: tel. 722 849 606, e-mail: redakcja@miesiecznikrozdzienski.pl , internet: www.miesiecznikrozdzienski.pl Redaktor prowadząca: Sandra Braksator Redakcja: Michał Malina, Wojciech Brzóska, Michał Bulsa, Daniela Dylus, Oliwier Kosma, Piotr Łączniak, Paweł Maziarz, Dawid Schwarzer, Krzysztof Śladek, Leszek Wysocki Skład i opracowanie graficzne: Artur Mieczkowski/Mammal Studio Korekta: Teresa Smętkiewicz Opracowanie krzyżówek: Józef Urbańczyk Nakład: 5000 egz. Wydawca: Fundacja z Pasją, ul. ks. bp. H. Bednorza 20, 40-384 Katowice, NIP: 634-28-61-406, REGON: 364223011. Kod SWIFT: PPABPLPKXXX , IBAN: PL, nr konta: 38 2030 0045 1110 0000 0426 2280 Druk: Polska Press sp. z. o.o., Oddział Poligrafia, Drukarnia w Sosnowcu. Data wydania: 8.04.2019, Zdjęcie na okładce: Maciej Mutwil, Kolportaż: Mateusz Kurek Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń ani nie zwraca materiałów niezamówionych. Zastrzegamy sobie prawo skracania i adiustacji tekstów oraz zmiany ich tytułów. Wszelkie prawa zastrzeżone. Rozpowszechnianie artykułów bez zgody wydawcy jest zabronione.

2

Miesięcznik Roździeński 4 / 2019

informacje

Taśmociąg nad A4 rozebrany Kopalnia Węgla Kamiennego Wieczorek jest jedną z najstarszych kopalń na terenie Górnego Śląska. Powstała w 1826 roku. Pierwsze wzmianki dotyczące wydobycia węgla w granicach pola górniczego kopalni pochodzą z 1788 roku.

Po 192 latach działalności – w marcu ubiegłego roku ostatni właściciel, Polska Grupa Górnicza, przekazała kopalnię do SRK w celu likwidacji.

PGG przejęło ponad 46 km podziemnych wyrobisk, szyby Pułaski, Roździeński i Giszowiec oraz około 450 obiektów na powierzchni, takich jak budynki, rurociągi, torowiska, bocznice, pomosty, wiadukty i inne.

Część budynków kopalni znajduje się w rejestrze zabytków lub jest pod jego opieką. Jak pisaliśmy we wcześniejszych numerach w sierpniu 2018 roku miasto Katowice przejęło od SRK zabudowania szybu Poniatowski, które mają zostać zrewitalizowane i pełnić funkcje muzealne i komercyjne.

Fot. Maciej Mutwil

Na początku marca rozebrano taśmociąg biegnący nad autostradą A4, który służył do transportu węgla z szybu Roździeński na Giszowcu do głównego zakładu przeróbki przy szybie Pułaski KWK Wieczorek w Nikiszowcu.

Kończy się prawie 200-letnia historia kopalni, która od ubiegłego roku jest w fazie likwidacji. Mieszkańcy Giszowca i Nikiszowca proponowali, aby taśmociąg zaadaptować na trasę rowerową, która miała połączyć obie dzielnice.

Po wykonaniu ekspertyzy technicznej okazało się, że konstrukcja jest w złym stanie i ewentualne koszty wykonania łączników do dróg, nie było szans na adaptację estakady jako trasy rowerowej. O demontaż taśmociągu wnioskował zarządca autostrady A4 – Stalexport Autostrada Małopolska. Wykonawcą robót, na zlecenie Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A., był Mostostal Zabrze S.A. Demontaż trwał cztery noce.

Na nowe życie nadal czeka kompleks szybu Pułaski, z charakterystycznym budynkiem dawnej cechowni z wieżą zegarową, dwiema maszynowniami przy czterozastrzałowej wieży szybowej. Szyb Pułaski został zaprojektowany przez znanych i cenionych kuzynów Zillmanów z Charlottenburga koło Berlina.■ Michał Malina

Sezon rowerowy – czas, start!

Za oknem coraz cieplej, a co za tym idzie rowerzyści wsiadają na rowery. W tym roku miasto przygotowało dla miłośników turystyki rowerowej kilka nowości.

Prezydent Marcin Krupa wraz z partnerami biznesowymi i instytucjonalnymi symbolicznie zainaugurowali nowy sezon funkcjonowania największej w woj. śląskim miejskiej sieci wypożyczalni rowerów. Do dyspozycji mieszkańców w tym momencie są 54 stacje. W zeszłym roku jednoślady wypożyczono ponad 200 tysięcy razy, a łącznie w systemie zarejestrowanych jest aż 41 tysięcy katowiczan. Z rowerów korzystają dziś zarówno studenci, seniorzy, jak i rodziny, które za pomocą rowerów typu cargo mogą przewozić małe dzieci.

Dzięki inicjatywom mieszkańców i decyzji Prezydenta do końca roku sieć stacji wypożyczania rowerów rozrośnie się do 75 punktów.

Docelowo cała sieć ma obejmować 150 stacji.

Ważną zmianą dla użytkowników rowerów miejskich jest możliwość podróżowania od tego roku pomiędzy miastami, które posiadają system Nextbike. Oznacza to, że wypożyczając rower w Katowicach będzie go można

Miesięcznik Roździeński 4 / 2019

oddać m.in. w Tychach, Sosnowcu, Chorzowie czy Gliwicach.

Dużą rolę w katowickim systemie rowerów miejskich odgrywają tzw. stacje sponsorskie, czyli takie, za których utrzymanie płacą instytucje publiczne czy prywatne firmy. Od początku kwietnia w Katowicach działa 13 stacji sponsorskich.

Bardzo ważną informacją dla rowerzystów są tegoroczne plany rozbudowy sieci dróg rowerowych . W 2019 roku powstanie ok. 14 km tras rowerowych, na co przeznaczymy ponad 10 mln zł – mówi Bogusław Lowak, naczelnik wydziału transportu.

Poza budową nowych dróg rowerowych w tym roku będą też wykonywane prace koncepcyjne i projektowe, które umożliwią realizowanie inwestycji w następnych latach. Plany te dotyczą m.in. sporządzenia projektu na następujące połączenia: Giszowca i Nikiszowca (o długości 2400 metrów) oraz ul. Gospodarczej z ul. Graniczną / Pułaskiego (ok. 4000 m).■

reklama

Wojciech Brzóska

3

informacje Co dalej z szopienickim targowiskiem?

Fot. S. Braksator

Zarządzająca targowiskiem w rejonie ulic Obrońców Westerplatte i Zamenhofa fundacja „PRO-EKO Szopienice” od 2018 r. jest w likwidacji. Mieszkańcy obawiają się, że przez to teren może zostać sprzedany, a nowy właściciel zlikwiduje targowisko i zrobi tu np. parking. W ostatnich miesiącach zebrano ponad 800 podpisów pod petycją do władz Miasta, by te poczyniły wszelkie kroki, które nie dopuszczą do likwidacji targowiska.

W sprawę włączyły rady jednostek pomocniczych Szopienice-Burowiec i Janów-Nikiszowiec, które wyraziły poparcie dla działań, mających na celu utrzymanie funkcjonowania targowiska. Rady wskazały, że z tego miejsca korzystają nie tylko mieszkańcy Szopienic, ale także przyjeżdżają tu na zakupy m.in. mieszkańcy Burowca czy Janowa.

Sprawą zainteresowali się też radni miejscy - Patrycja Grolik i Dawid Durał. Ten ostatni zaproponował Miastu, by targowisko odkupić i przekazać katowickiemu Zakładowi Targowisk Miejskich. Z kolei władze Katowic poinformowały, że „PRO-EKO Szopienice” zarządzało targowiskiem od 1994 r.

Michał Bulsa

Wybory do rad dzielnic w Dąbrówce Małej i Giszowcu

4

Fot. S. Braksator

W niedzielę 14 kwietnia 2019 r. od 7.00 do 19.00 odbędą się wybory do rad jednostek pomocniczych w dzielnicach Giszowiec i Dąbrówka Mała. W Giszowcu kandyduje 29 osób, a w Dąbrówce Małej – 27 osób.

W każdej z rad jest 15 miejsc.

Głosować będzie można w tych samych lokalach co w każdych innych wyborach. Czynne prawo wyborcze do rad jednostek pomocniczych przysługuje osobom, które najpóźniej w dniu wyborów kończą 18 lat, stale zamieszkują na terenie ww. dzielnic i figurują w rejestrze wyborców. Głosować można na jednego kandydata przez postawienie znaku „X” w kratce z lewej strony obok nazwiska kandydata, na którego się głosuje. W dniu głosowania oraz w dniu poprzedzającym głosowanie obowiązuje cisza wyborcza.

W przypadku Dąbrówki Małej wybory zostaną przeprowadzone w dwóch lokalach wyborczych: w Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego Województwa Śląskiego przy ul. Wiertniczej 3 (tzw. Medyk) oraz w Szkole Podstawowej nr 47 przy ul. Grzegorzka 4. W przypadku Giszowca wybory odbędą się w czterech lokalach wyborczych: w Szkole Podstawowej dla Dziewcząt PŁOMIEŃ przy ul. Karliczka 15, w Szkole Podstawowej nr 51 przy ul. Przyjaznej 7a, w Miejskim Przedszkolu

Likwidator Fundacji poinformował Miasto Katowice o zamiarze przekazania obiektów targowiska innej osobie prawnej, zainteresowanej dalszym prowadzeniem działalności targowej w tym miejscu i wniósł o zgodę na kontynuację funkcjonowania targowiska pod zarządem innego podmiotu. Biorąc pod uwagę zgłaszane zainteresowanie społeczne dalszym funkcjonowaniem targowiska oraz przychylając się do wniosku Fundacji, wyrażono akceptację dla propozycji administrowania tym targowiskiem przez osobę trzecią. Brak jest zatem podstaw prawnych do skorzystania przez Miasto z pierwokupu nieruchomości gruntowej stanowiącej własność osób fizycznych – poinformował wiceprezydent miasta Bogumił Sobula.■

Gawlica Marcin, Gregorowicz Jacek, Grociak Grzegorz, Grzybek Justyna, Haśnik Edward, Helbig Natalia, Hryndio Jerzy, Jarmuł Wojciech, Król Joanna, Krystek Bożena, Kulawik Adam, Lebryk Katarzyna, Machowska Urszula, Majchrzak Rafał, Matuszewski Jerzy, Nowak Robert, Osial Patryk, Radzioch Paweł, Rudek Marian, Ryś Maria, Saczywko Piotr, Szoepe Grzegorz, Szymiec Justyna, Walczyńska Beata, Wójcik Zbigniew.■ Michał Bulsa reklama

nr 91 przy ul. Adama 33 oraz w Szkole Podstawowej nr 54 przy ul. Wojciecha 9.

W Dąbrówce Małej kandydują (lista alfabetyczna): Babicz Tomasz, Badura Beata, Błonkała Eugeniusz, Błonkała Ewa, Chwietczuk Łukasz, Dryńda Aleksandra, Dryszel Anna, Dryszel Arkadiusz, Florjańska Katarzyna, Góra Jolanta, Góra Mirosław, Hawryluk Tomasz, Jelonek Zofia, Jóźwicki Maciej, Łudzik Mirosława, Mitko Beata, Mitko Elżbieta, Natkaniec Ewa, Ociepko-Poznański Władysław, ReuterSobczak Renata, Skibińska Sylwia, Stebel Ewa, Szrobarczyk Jacek, Szwestka Genowefa, Śliwiok Krystyna, Tomaszowski Józef, Wolniewicz Michał.

W Giszowcu kandydują (lista alfabetyczna): Augustyn Grzegorz, Bober-Chromy Marta, Czekański Tomasz, Dmitryszyn Kazimierz,

Miesięcznik Roździeński 4 / 2019

informacje

Rowerem po Katowicach Przygodę z rowerem miejskim rozpoczynamy od rejestracji na stronie www.nextbike.pl lub poprzez aplikację na smartfonie. Uzupełniamy dane osobowe, czytamy i akceptujemy regulamin oraz wpłacamy minimum 10 zł kwoty inicjalnej. Teraz pozostało nam wypożyczyć rower w jednej ze stacji. Wszystkie dostępne stacje są podane na stronie nextbike.pl Co dalej? Jak już wybraliśmy stację, wprowadzamy na ekranie terminala swój numer telefonu i PIN, który otrzymaliśmy za pomocą SMSa podczas rejestracji. Następnie wybieramy rower, który chcemy wypożyczać, wprowadzając jego numer a on zostaje automatycznie odblokowany. Zrobimy to też za pomocą aplikacji w telefonie, wprowadzamy numer roweru i naciskamy „wypożycz”.

Ile to kosztuje? Pierwsze 15 minut jest darmowe, od 16 minuty do 1h zapłacimy 1 zł,

Fot. M. Malina

City by Bike czyli katowicki rower miejski, dysponuje 540 rowerami w 54 stacjach. Jak działa i gdzie go wypożyczymy?

Stacja rowerowa w Szopienicach

2h to 2 zł, 3h to 3 zł, czwarta i każda kolejna godzina to koszt 4 zł. Opłata ta pobierana jest automatycznie z konta które zasililiśmy na początku. Jednak obowiązują nas również kary.

Oliwier Kosma

„Scena za szybą” powstaje na osiedlu Przedwiośnie

Miesięcznik Roździeński 4 / 2019

reklama

Fot. Fundacja Konsek Kultury

W październiku ubiegłego roku władze Katowic ogłosiły 11. edycję konkursu „Lokal na kulturę”. Wybrano trzech najemców.

Jednym z nich jest Fundacja Konsek Kultury, która będzie korzystać z lokalu przy ul. Przedwiośnie 4a. Fundacja będzie prowadzić projekt „Scena za szybą”, w ramach którego będą odbywać się koncerty, wernisaże i pokazy filmowe.

W lokalu powstaje mini studio nagrań oraz kawiarnia.

Jak podaje sama fundacja, projekt „Scena za szybą” kierowany jest głównie do artystówmuzyków, którzy poszukują przestrzeni, w której mogliby prowadzić próby. Chodzi też o organizację własnych koncertów muzyki kameralnej. Fundacja zakłada, że docelowo będzie organizować minimum dwa koncerty w miesiącu, a ceny biletów dla publiczności będą symboliczne lub bezpłatne. Przewidziano również koncerty i wydarzenia dla dzieci.

Kolejnym ważnym punktem w naszej działalności będzie organizacja kursów bądź warsztatów muzycznych przeznaczonych dla uczniów. Warsztaty sztuki improwizacji, muzyki

współczesnej czy też dawnej są praktycznie nieobecne we współczesnym systemie edukacji artystycznej (na poziomie szkół I i II stopnia).

Scena za szybą ma być miejscem, gdzie sztuka nie będzie ograniczała się tylko do prezentowania stricte klasycznego sznytu wykonawczego – przekonują władze Fundacji Konsek Kultury.

Fundacja chce, by „festiwal otwarcia” lokalu odbył się w długi weekend 20‒23 czerwca br.■

Jedna z nich to 200 zł za przekroczenie 12 godzin użytkowania roweru, a druga to 2000 zł za utratę roweru, jego kradzież czy zniszczenie.

Oddanie roweru jest łatwiejsze. Wprowadzamy go w elektrozamek, a sygnał dźwiękowy zasygnalizuje prawidłowy zwrot.

Co jeśli brakuje miejsca w stacji? Przypinamy nasz rower do „ucha” któregokolwiek stojaka za pomocą zamka szyfrowanego i przestawiamy cyfry (kod do zamka jest wyświetlony na ekranie terminala podczas wypożyczenia i warto go zapamiętać). Musimy wtedy jednak podejść do terminala, wcisnąć przycisk zwrot i podać numer wypożyczonego roweru. Przy aplikacji na smartfonie jest to prostsze, bo aplikacja widzi nasz wypożyczony rower, naciskamy zwrot i rower oddany. Jest to idealna alternatywa dla osób, które nie mają swojego roweru lub nie mają gdzie go przetrzymywać.

Wybierając rower zamiast auta przyczyniasz się do zmniejszenia zanieczyszczeń powietrza, obniżasz swój cholesterol, poprawiasz wydolność organizmu oraz wzmacniasz mięśnie łydek i ud.

Do zobaczenia na rowerowych ścieżkach!■

WYNAJMĘ LOKAL BIUROWO -MAGAZYNOWY w Starym Browarze tel. 32 355 90 90, 668 804 782

Powierzchnie od 50 do 234 m2 Dodatkowo oferuję lokale usługowe przy ul. Obr. Westerplatte 40 ‫ ئ‬109 i 140 m2

Michał Bulsa

5

informacje

Rusza przebudowa DK81

Na duże zmiany w organizacji ruchu muszą przygotować się zarówno katowiczanie, jak i mieszkańcy metropolii, którzy dojeżdżają do Katowic do pracy. Zmiany w organizacji ruchu dotyczyć będą także ruchu tranzytowego przecinającego Katowice. Według planów, po Świętach Wielkanocnych, na przełomie kwietnia i maja rozpocznie się kolejny etap prac przy potężnej przebudowie węzła drogowego - skrzyżowania dróg DK86 oraz DK81 (czyli ul.

Pszczyńskiej oraz ul. 73 Pułku Piechoty) w Katowicach.

Zmiany polegać będę przede wszystkim na zawężeniu ul. Pszczyńskiej (DK86) na wysokości Giszowca - do jednego pasa w każdym kierunku – zarówno w stronę Sosnowca, jak i w stronę Tychów. Utrzymane będą funkcjonujące włączenia - zjazdy i wyjazdy - ulic Kolistej i 73 Pułku Piechoty z ul. Pszczyńską, jednak ze względu na spodziewane spiętrzenie ruchu w tym obszarze, będzie to utrudnione. Przypomnijmy, że średnio tę drogę pokonuje codziennie aż 58,5 tysiąca pojazdów. Drugą zmianą będzie zamknięcie możliwości zjazdu z autostrady A4 - jadąc od strony Gliwic – w kierunku Tychów. Tę trasę pokonuje codziennie średnio ponad 10 tysięcy kierowców. Wprowadzanie opisywanych zmian jest konieczne, by wykonać pierwszy etap inwestycji, polegający m.in. na wykonaniu nowych odcinków ul. Pszczyń-

6

skiej łącznie z budową wiaduktów drogowych nad linią kolejową i ulicą Kolistą oraz bezkolizyjnych, bezpośrednich zjazdów/wjazdów z ul. Pszczyńskiej na ul. 73 Pułku Piechoty. Piesi zyskają nowe połączenia ul. Kolistej pod wiaduktem w ciągu ul. Pszczyńskiej oraz przejścia podziemne i połączenia pomiędzy przystankami autobusowymi. Rowerzyści natomiast zyskają ścieżkę rowerową po zachodniej stronie ul. Pszczyńskiej oraz ciągi pieszo-rowerowe poprzeczne do ul. Pszczyńskiej.

Przypomnijmy, że cała inwestycja składa się z dwóch zasadniczych części. – Pierwsza z nich to budowa nowego bezkolizyjnego węzła dwóch dróg krajowych - ul. Pszczyńskiej (DK86) i ul. 73 Pułku Piechoty (DK81) oraz rozbudowa ulicy Pszczyńskiej (DK86) od autostrady A4 do ul. Górniczego Stanu. Usprawnione zatem zostanie skomunikowanie ponadlokalne obszaru południowej części aglomeracji katowickiej z jej strefą centralną oraz miejskiego obszaru południowo-wschodniej części Katowic, w zakresie połączenia z drogami krajowymi oraz centrum miasta. Druga część obejmuje rozbudowę istniejącego dziś węzła drogowego ulicy Pszczyńskiej (DK 86) z ulicami 73 Pułku Piechoty, Karolinki, Kolistą, obsługującego ruch lokalny – mówi Bogusław Lowak, naczelnik Wydziału Transportu Urzędu Miasta Katowice.

Wizualizacja - Urząd Miasta Katowice

Na zmiany muszą się także przygotować pasażerowie autobusów linii 672 i 674 – zmienią się zarówno ich trasy, jak i rozkłady jazdy.

W trakcie inwestycji autobus linii 674 z Centrum Handlowego 3 Stawy będzie kierował się objazdem ulicami Murckowską, Gospodarczą, następnie Szopienicką do Giszowca, natomiast linia 672 - po wyjeździe z Centrum Handlowego 3 Stawy będzie kierowana na ul.

Murckowską, a następnie nawracała na węźle ulic Murckowskiej i Porcelanowej w kierunku ul.

Pszczyńskiej i Murcek. Szczegółowe informacje publikowane przez Zarząd Transportu Metropolitalnego (ZTM) będzie można znaleźć na stronie internetowej w zakładce „komunikaty” https://rj.metropoliaztm.pl/news/ Koszt całej inwestycji wynosi 247,5 mln zł, z czego aż 210 mln zł – to dofinansowanie pozyskane w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Kompleksowa przebudowa tego węzła drogowego zakończy się w pierwszej połowie 2021 roku. Utrudnienia dla kierowców znacząco zmniejszą się w pierwszej połowie 2020 roku, kiedy do użytku zostaną oddane pierwsze bezkolizyjne połączenia DK 86 z DK 81.■ UM Katowice

Miesięcznik Roździeński 4 / 2019

kultura materiał promocyjny

Miejski Dom Kultury „Szopienice-Giszowiec” ul. Gen. Hallera 28, tel. 32 256 84 53 ►„ABC młodego artysty” 4 i 10 kwietnia, godz.10.00 Warsztaty kreatywne dla najmłodszych.

Wstęp wolny ►„Jestem” – koncert Krzysztofa Iwaneczko 5 kwietnia, godz. 20.00 Bilety w cenie 39 zł i 49 zł dostępne na: www.eventim.pl/goodtaste; www.ebilet.pl oraz w sklepach sieci Empik i Media Markt ►„Ale jaja…”Warsztaty wielkanocne dla Seniorów 8-9 kwietnia, godz. 11.30 Wstęp bezpłatny, obowiązują zapisy ►XI SZOPIENICKI TALENT 26 kwietnia, godz.16.00 Konkurs dla mieszkańców dzielnicy i woj. śląskiego, wstęp wolny ►Koncert umuzykalniający IPiUM Silesia dla szkół 30 kwietnia, godz. 9.00, 10.00, 11.00 Filia nr 1, ul. Obr. Westerplatte 10 tel. 32 256 99 77 ►Szopienicki wędrowanie – cykl wykładów i wycieczek poświęconych dzielnicy. Śladami życia i twórczości Kazimierza Kutza.

5 kwietnia, godz. 16.00 Prowadzi dr Daniela Dylus - projekt Centrum Społecznościowe Szopki w Szopienicach – etap I, wstęp wolny, obowiązują zapisy ►Seniorze weź bilet 6 kwietnia Projekt Wzmacniania systemów wsparcia osób w wieku senioralnym oraz ich środowiska rodzinnego” – etap I . Bezpłatny bilet do kina/teatru/NOSPR wg repertuaru ►Spotkanie ze zdrowiem 10 kwietnia, godz. 15.00 Prelekcja lekarza specjalisty - kardiologa. Projekt Wzmacniania systemów wsparcia osób w wieku senioralnym oraz ich środowiska rodzinnego” – etap I, wstęp wolny ►Klub podróżnika przy kawie - Iwona Żelazowska opowie o Gwatemali 12 kwietnia, godz. 16.00

Projekt Centrum Społecznościowe Szopki w Szopienicach – etap I, wstęp wolny, obowiązują zapisy ►Warsztaty kreatywności artystycznej 17 kwietnia, godz. 10.00 Kartki okolicznościowe techniką scrapbookingu. Projekt Wzmacniania systemów wsparcia osób w wieku senioralnym oraz ich środowiska rodzinnego” – etap I, wstęp wolny, obowiązują zapisy ►Kulturalne Katowice – koncert w Filharmonii Śląskiej pt. „Wieczór z Bachem” 27 kwietnia, godz. 18.00 Projekt Centrum Społecznościowe Szopki w Szopienicach– etap I, bezpłatne bilety do odbioru w MDK, obowiązują zapisy ►Niedzielne podwieczorki przy bonkawie i kołoczu 28 kwietnia, godz. 15.00 Projekt Centrum Społecznościowe Szopki w Szopienicach – etap I, wstęp wolny, obowiązują zapisy ►Koncert umuzykalniający IPiUM Silesia dla szkół 30 kwietnia, godz. 12.15

►Dominika Sozańska - koncert „Za Horyzontem” 13 kwietnia, godz. 15.00 Bilety dostępne online na platformie www.empikbilety.pl oraz w salonach EMPIK ►Mała Akademia Jazzu 26 kwietnia, godz. 10.00 Warsztaty muzyczne dla najmłodszych

Filia nr 2, Plac Pod Lipami 1 tel. 32 206 46 42 ►Bartek Kaszuba - koncert „MY on tour” 7 kwietnia, godz. 15.00 Bilety dostępne online www.empikbilety.pl oraz w salonach EMPIK ►„Wiosenne wariacje” - warsztaty wielkanocne dla najmłodszych 8-12 kwietnia, godz. 10.00 i 12.00 Obowiązują zapisy grup zorganizowanych. ►"Jej Wysokość Pani Szklanka" - spotkanie autorskie z poetką - Katarzyną Młynarczyk 10 kwietnia, godz. 17.00 Bezpłatne wejściówki do odbioru w Filii nr 2 MDK

reklama

Zakład Pogrzebowy MIRANDER

ul. Lwowska 5, 40-389 Katowice telefony całodobowe: 32 256 99 65 602 497 443 Miesięcznik Roździeński 4 / 2019

7

wywiad

Nie kupuj – adoptuj Z założycielką Stowarzyszenia Na Rzecz Zwierząt Porzuconych „Nikiszowy Dom Tymczasowy” – Alicją Jędrzejewską rozmawia Oliwier Kosma.

Oliwier Kosma: Czym zajmuje się wasze Stowarzyszenie?

Alicja Jędrzejewska: Nasze Stowarzyszenie zajmuje się pomocą porzuconym zwierzętom. Pomagamy im poprzez opiekę, leczenie i szukanie nowych domów. Zarówno zwierzętom znalezionym jak i tym, które znajdują się w schronisku, lecz z jakichś względów nie mają szans na znalezienie domu, a ich pobyt w schronisku zagraża ich życiu i zdrowiu.

Kim jesteście i jak to się stało, że założyliście stowarzyszenie?

Zawodowo nie jesteśmy związani z pracą ze zwierzętami. Oboje zarabiamy na życie w korporacji. Pomoc zwierzętom początkowo była tylko hobby. „Tymczasowaliśmy” zwierzęta innym organizacjom, jednak z czasem odbieraliśmy coraz więcej telefonów od osób szukających pomocy i stąd chęć sformalizowania naszych działań.

Jak trafiają do was zwierzaki ?

Drogi są różne – od schronisk, innych fundacji, stowarzyszeń, czy osób prywatnych, które nie mogły uzyskać nigdzie pomocy. Zajmujemy się z reguły zwierzętami ze specjalnymi potrzebami – przewlekła choroba, nowotwór, problem behawioralny, podeszły wiek, niesamodzielność młodych osieroconych zwierząt. Tymczasujemy koty, króliki, psy, świnki morskie. Cały wachlarz gatunków.

Co trzeba zrobić, jakie wymogi spełnić, aby zaadoptować zwierzaka?

Należy otworzyć naszego fanpage’a na FB lub ogłoszenia na portalu OLX, następnie wybrać zwierzaka, który Cię interesuje i skontaktować się z nami na Facebooku, mailowo lub telefonicznie. Później otrzymasz od nas ankietę przedadopcyjną, którą należy wypełnić. Zawiera ona 1,5 strony najważniejszych pytań, a odpowiedzi na nie warunkują to, czy będziemy przechodzić do dalszego etapu, którym jest wizyta przedadopcyjna. Na takiej wizycie sprawdzamy warunki i odpowiadamy na wątpliwości oraz rozwiewamy nasze. Interesuje nas to, czy dom wydaje się być przyjazny dla zwierzaka, np. czy balkon jest osiatkowany i inne istotne kwestie.

8

Jeżeli wszystko jest w porządku, umawiamy się na odbiór wymarzonego przyjaciela.

Czy prowadzicie jakieś zbiórki? Jeśli tak, to jakie i gdzie można was wspomóc?

Prowadzimy zbiórki do puszek – mamy je rozstawione w kilku punktach na Nikiszu np. w Cafe Byfyj czy w kiosku na św. Anny oraz zbiórkę na nasze oficjalne konto bankowe. Każda złotówka jest dla nas ważna.

które muszą żyć na zewnątrz, jesteśmy im winni pomoc i opiekę, ale absolutnie nie należy łapać ich i przetrzymywać w zamknięciu. Są to koty urodzone na zewnątrz i dzikie, a nie domowe mruczki. Kotów bezdomnych z roku na rok nie ubywa, choć Miasto Katowice co roku finansuje setki zabiegów dla kotów wolnożyjących, które ograniczają skalę bezdomności w naszym mieście.

Co robić, jeśli widzimy błąkające się lub ranne zwierzę? Jakie powinniśmy podjąć kroki?

Zmieniając nieco temat - rozpoczyna się okres rui u kotów. Jak można pomóc „nadwornym” kotom?

Przede wszystkim – kochasz – wysterylizuj. Kochasz – nie wypuszczaj. To w kwestii kotów właścicielskich. Nasz zwierzak jest od nas w 100 % zależny – czy kilkulatka, który ma ochotę wyjść z domu również wypuściłbyś samego na ulicę? Nie? No właśnie.

Tak samo nie należy postępować w ten sposób z kotami. Oprócz tego, że wychodzący kot narażony jest na śmierć, wypadek komunikacyjny, zatrucie, pobicie, pogryzienie, zarażenie wirusem kociej białaczki, złapanie wielu groźnych dla ludzi pasożytów – z nudów morduje wiele gatunków ptaków, gryzoni czy gadów, które objęte są ochroną. Należy tu podkreślić, że te same kwestie nie dotyczą kotów wolnożyjących – według ustawy to zwierzęta dzikie,

Miesięcznik Roździeński 4 / 2019

wywiad Fot. Nikiszowy Dom Tymczasowy

Fot. Nikiszowy Dom Tymczasowy

Przede wszystkim widząc takie zwierzę należy próbować je zabezpieczyć do czasu przyjazdu odpowiednich służb. Jeżeli nie jesteśmy pewni, czy zwierzę nie zrobi nam krzywdy i nie możemy bezpiecznie złapać go np. w kurtkę, czy koc, należy pozostać w jego pobliżu i zadzwonić po

straż miejską, która ma obowiązek zająć się zgłoszeniem do np. rannego zwierzęcia. W innym przypadku taką sprawę można zgłosić do lokalnego schroniska czy oczywiście na policję.

Obowiązkiem każdego jest próba udzielenia pomocy rannemu czy potrąconemu zwierzęciu – zignorowanie go grozi karą.

Dlaczego wybraliście Nikiszowiec, na swoje miejsce zamieszkania i prowadzenia stowarzyszenia?

Oboje jesteśmy z różnych rejonów Polski. Dawid z Warszawy, a ja z Krakowa. Praca zawodowa ściągnęła nas na Śląsk. Czysty przypadek sprawił, że szukając większego mieszkania, trafiłam na Nikisz. Do dziś pamiętam, jak z placu przy Zofii Nałkowskiej, przeszłam na rynek. Był piękny dzień, ciepła mżawka, na niebie tęcza. Wyszłam z bramy i aż oniemiałam. Wiedziałam, że muszę tu zamieszkać. Prowadzenie Stowarzyszenia przyszło z czasem. Na pewno pomocne jest to, że Nikisz to rozpoznawalna dzielnica nie tylko w Polsce, ale i na świecie. A jako że jesteśmy małą organizacją, prowadzimy ją tam, gdzie sami żyjemy.■ Dziękuję za rozmowę!

reklama

SUPRABIT Trwałe i szczelne hydroizolacje – HYDROIZOLACJE membrany EPDM, TPO, PCV.

ZIELEŃ – OGRODY TARASY WNĘTRZA ZAGOSPODAROWANIE WODY OPADOWEJ – zbiorniki retencyjne, ogrody deszczowe, nawadnianie ekologiczne

DACHY zielone i żwirowe TARASY - drewno / kamień / beton www.suprabit.pl biuro@suprabit.pl 32 209 99 11 605 255 669 Miesięcznik Roździeński 4 / 2019

Materiały do ogrodów: ziemia, kora drewniana i kamienna, keramzyt, kamień naturalny

9

historia Eryk Jacobsen i jego związki z Szopienicami fot. M. Malina

Fabryka wyrobów blacharskich, blacharstwo, nakrycia dachów, instalacja, zakładanie piorunochronów, wyroby asfaltowe itp. Wydobywanie piasku i szutru. Tel.: 353 – Urząd Katowice, 89 – Urząd Szopienice. Fabryka papy dachowej i produktów smolnych – tel. 1007 Urząd Mysłowice. Tak przeszło 100 lat temu reklamowała się firma Eryka Jacobsena. Nazwisko to znane jest po części mieszkańcom Szopienic, ale czy wiemy coś więcej?

Willa Jacobsena przy ul. Bednorza 60

Eryk Jacobsen

10

fot. Allegro

Firma Jacobsen została założona w 1840 r. w Mysłowicach, przez Erazma Jacobsena, który przybył do Mysłowic z Danii. W 1869 r. przyjął on obywatelstwo niemieckie. W tym samym roku prowadzenie przedsiębiorstwa objął jego syn Hugon Jacobsen i prowadził je przez 26 lat. 9 maja 1895 r. po jego śmierci firmę objął urodzony w dniu 3 czerwca 1874 r. Eryk Jacobsen. Firma wykonywała wówczas wszystkie roboty blacharskie i instalacyjne.

7 lutego 1902 r. Eryk Jacobsen kupił od Ottona Wagnera fabrykę papy dachowej w Mysłowicach, a w dniu 1 października 1907 r. zakupił od mistrza blacharskiego Juliusa Vogla warsztat blacharski i teren budowlany w Roździeniu. Co ciekawe, Julius Vogel będąc mistrzem blacharskim (Klempnermeister) wykonał w darze krzyż wieńczący wieżę kościoła ewangelickiego oraz kinkiety i żyrandole, które możemy podziwiać

po dziś dzień. Po przeprowadzce na teren Roździenia Eryk Jacobsen prowadził przedsiębiorstwo stale je rozbudowując. Firma nabyła doły piaskowe, z których wydobyty piasek służył do fabrykacji papy dachowej. W 1910 r. wielki pożar zniszczył fabrykę tektury (papy) w Mysłowicach.

Została ona w późniejszych latach odbudowana.

Willa przy ul. ks. bpa Herberta Bednorza 60 została wybudowana na początku XX wieku (między 1902 a 1910 rokiem) w stylu historyzującym, jako obiekt administracyjny. Murowany budynek z cegły, o powierzchni 373 metrów kwadratowych, posiada charakterystyczną szachulcową dekorację oraz dach o konstrukcji drewnianej, nakryty blachą falistą (pierwotnie dachówką).

Co ciekawe, w tym miejscu na mapie górniczej z 1902 roku jest oznaczona szkoła, jednak o innym rozplanowaniu. Sugeruje to, że obecny obiekt powstał po tej dacie. W czasie III po-

Miniaturowa lampa „reklamowa” Jacobsena

wstania śląskiego willa Jacobsena była główną kwaterą powstańczą – przebywał w niej Wojciech Korfanty, skąd redagował i kolportował czasopismo „Powstaniec”. Mieścił się tu także Wydział Przywozu i Wywozu Komitetu Czerwonego Krzyża w Szopienicach.

Eryk Jacobsen z Roździenia był honorowym starszym cechmistrzem Cechu Przymusowego Blacharzy i Instalatorów na miasto i powiat Katowice. Jego przedsiębiorstwo blacharskie, obejmujące zakresem działania blacharstwo budowlane, krycie dachów wszelkiego rodzaju, wykonywanie robót blacharskich, wzrastało z roku na rok i rozszerzało swój zakres pracy przez przyjmowanie robót instalacyjnych, od- i nawadniających, kanalizacyjnych, ogrzewalnych, piorunochronów itp. Firma wykonywała również roboty asfaltowe. Od 1 października 1908 r. współpracowała z firmą Markus.

W 1919 r. doszło do połączenia obu firm, które dalej pracowały już pod wspólną nazwą Eryk Jacobsen.

Firma Eryk Jacobsen była znana także z produkcji lamp górniczych. Lampy produkcji Jacobsena cieszą się do dziś wielkim uznaniem wśród kolekcjonerów.

Eryk Jacobsen był również radnym gminy Roździeń. Możemy go zobaczyć na pamiątkowej fotografii ostatniego zarządu i rady gminy Roździeń.

Decyzją władz na podstawie rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 12. XI. 1927 r. (Dz. U. R. P. Nr. 102, poz. 883), oraz rozporządzenia Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Ministerstwa Spraw Wojskowych z dnia 29.

VII. 1930 r. (Dz. U. R. P. Nr.. 58, poz, 470), ogłoszono listę kolejności osób zobowiązanych do dostarczenia samochodów i motocykli itp. jako środków przewozowych na rzecz wojska w czasie pokoju w powiecie katowickim. Na liście znalazł się Eryk Jacobsen, zamieszkały przy ul. Piłsudskiego 48 — 2 samochody osobowe i 1 półciężarowy.

Na mocy Zarządzenia nr 5 Przewodniczącego Wojewódzkiej Komisji ds. upaństwowienia przedsiębiorstw w Katowicach z dnia 20 grudnia 1946 r. Przedsiębiorstwo instalacyjnowodne, Jacobsen Erik. Szopienice, ul. Towarowa 1 zostało upaństwowione.■ Michał Malina

Miesięcznik Roździeński 4 / 2019

historia Ocalić od zapomnienia...

pamięć ofiar Katynia

Zdjęcie, które przedstawiamy naszym Czytelnikom, to ostatnie, jakie wysłali za życia uwiecznieni na nim dwaj młodzi oficerowie Wojska Polskiego w roku 1940. Są to nauczyciele szopienickiej szkoły podstawowej – dziś nr 42 im. Józefy Kantorówny – panowie Rudolf Wojaczek i Wilhelm Blacha. Żyli i pracowali w Szopienicach przed drugą wojną światową, a kiedy ta wybuchła, zostali powołani do wojska. Młodzi, pełni radości i zapału – tak zachowała ich w pamięci moja Mama, do której wysłali to zdjęcie z wiadomością, gdzie przebywają. A potem zapanowała cisza.

Zdjęcie przechowane zostało w albumie, podobnie jak pamięć o nich.

Przez długie lata ta pamięć trwała w ciszy, bo przecież słowa „Katyń”, „Smoleńsk”, „Ostaszków” były zakazane. A oni tam właśnie zakończyli swoje życie. Długie lata jako bezimienni.

Kwiecień był kiedyś miesiącem pamięci. Przypominamy właśnie zapomnianych, a może nawet już teraz nieznanych. Ich uczniowie są już teraz „na górce szopienickiej”, znajomi zresztą też. I tak się złożyło, że szkole, w której obaj uczyli, patronuje pani Józefa Kantorówna – nauczycielka, harcerka, więźniarka obozu w Ravensbrück. O niej pamięć jest nadal żywa wśród szopieniczan. Wchodząc na cmentarz katolicki, mijamy jej mogiłę z harcerskim krzyżem. Wilhelm Blacha i Rudolf Wojaczek takich mogił nie mają. Dzielą je z tysiącami rozstrzelanych Polaków w Katyniu, Ostaszkowie, Miednoje. Trzeba zatem ocalić pamięć o nich i dlatego publikujemy to wspomnienie dla przyszłości. Prezentowane zdjęcie czekało na swoją chwilę. W roku 1992 wysłałam je w imieniu mojej Mamy, opisując jego historię, do Krakowa, aby tam znalazło swoje miejsce w dokumentacji historycznej. Moja Mama otrzymała piękny list z podziękowaniem za wiadomości i zdjęcie, które pozwoliły zidentyfikować ofiary zbrodni i umieścić je w publikacji, wydanej w kilka lat później.

Zapamiętajmy zatem ich imiona i nazwiska, aby czas ich nie zatarł i niepamięć…■

Maria Kaźmierczak p.p. Wilhelm Blacha i Rudolf Wojaczek, ostatnie zdjęcie – kwiecień 1940

Kartka z kalendarza – kwiecień 2019 6 kwietnia – 1 rok istnienia Miesięcznika Roździeńskiego 12 kwietnia – 157. rocznica urodzin Antona Uthemanna 13 kwietnia – Światowy Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej 14 kwietnia – Dzień Ludzi Bezdomnych 15 kwietnia – 4. rocznica pierwszej sesji RJP nr 14 w Dąbrówce Małej 20 kwietnia – Międzynarodowy Dzień Wolnej Prasy 21 kwietnia – Wielkanoc 22 kwietnia – Rocznica 128. urodzin Teofila Ociepki i 52. urodziny artysty Sławomira Brzoski 28 kwietnia – Międzynarodowy Dzień Tańca 30 kwietnia – Światowy Dzień Sprzeciwu Bicia Dzieci

Miesięcznik Roździeński 4 / 2019

11

święta

Wielkanoc na Górnym Śląsku Przed nami Wielkanoc. Przyjrzyjmy się zatem tradycjom i obyczajom katolickim na Górnym Śląsku, związanym ze świętowaniem tego ważnego czasu. Wiele z nich świadczy bowiem o wielokulturowości naszego regionu – przenikaniu się wpływów polskich oraz niemieckich Niektóre z nich zanikają, niektóre – są kultywowane do dziś. Zachęcamy zatem do zerknięcia na nasz wielkanocny kalendarz.

NIEDZIELA PALMOWA. W ostatnią niedzielę przed Wielkanocą święci się w kościele palmowe gałązki (na pamiątkę triumfalnego wjazdu Chrystusa do Jerozolimy). Wspomniane gałązki dawniej robiło się wyłącznie z wierzby „kokocyny”, czasem z orzeszyny i rokity, przewiązując czerwoną wstążeczką, symbolizującą krew Chrystusa. W niektórych rejonach Górnego Śląska palmę tworzono z pięciu lub siedmiu gatunków drzew i krzewów, które symbolizowały rany Chrystusa i boleści Matki Bożej. Jednym ze zwyczajów, związanych z Niedzielą Palmową było uderzanie się poświęconymi palmami, co miało być pamiątką biczowania Chrystusa. Wierzono także, iż palmy mają moc leczniczą, dlatego powszechny był zwyczaj połykania bazi, aby uchronić się w ten sposób przed chorobami gardła i niestrawnością, która jest efektem przejedzenia w czasie świąt. Do dziś praktykuje się gdzieniegdzie zwyczaj zatykania w ziemię krzyżyków, zrobionych z palm.

Celem tego obrzędu jest zapewnienie urodzaju. Przed laty czyniono to albo w samą Niedzielę Palmową, w Wielkim Tygodniu lub w Wielkanoc. Palmy zatykało się również w domu – za święte obrazy, za krzyż, nad drzwiami i w zabudowaniach gospodarskich. Oczywiście, gałązki palmowe przechowuje się cały rok, by później wrzucić je do ognia, roznieconego przy kościele przed uroczystościami wielkosobotnimi.

WIELKI TYDZIEŃ. Nasi przodkowie starali się w tym czasie nie mówić głośno, nie krzyczeć ani śpiewać. Wierzono, że każdy, kto wówczas umrze, pójdzie wprost do raju, ponieważ niebo jest wtedy otwarte. Oczywiście, w tym czasie można było też wykonywać „kroszonki”, czyli malowane jajka.

WIELKI CZWARTEK. Najpopularniejszym zwyczajem tego dnia było chodzenie z klekotkami, czyli drewnianymi kołatkami (posługi-

12

nież strażacy). To pozostałość tzw. widowisk pasyjnych, które odbywały się w kościołach.

WIELKA SOBOTA. Od średniowiecza święcono w tym dniu potrawy wielkanocne. Do kościoła zanoszono zazwyczaj: jaja (kroszonki), chleb, sól, ser, masło, szynkę, kiełbasy i ciasta.

Co ciekawe, ludność niemiecka, która mieszkała na Górnym Śląsku, nie praktykowała tego zwyczaju.

WIELKANOC. Spędzano ją wyłącznie w gronie rodzinnym. Święto rozpoczynało się uroczystą rezurekcją, która dawniej odbywała się wczesnym rankiem. Na Górnym Śląsku (z wyjątkiem niektórych wsi Opolszczyzny) nie znano zwyczaju dzielenia się jajkiem. Na stole musiał za to być „święcennik”. Obok niego ustawiano zajączka lub baranka z ciasta. Skrupulatnie przestrzegano zwyczaju, by resztek potraw, poświęconych w Wielką Sobotę, nie wyrzucać.

Nawet skorupki jajka albo zakopywano w ogródku, albo dawano kurom, by dobrze niosły. Prawdopodobnie niemieckiego pochodzenia jest zwyczaj „szukania zajączka” lub malowanych jajek. Na Śląsku upowszechnił się po pierwszej wojnie światowej, choć praktykowano go tu i ówdzie już pod koniec XIX wieku. Co ciekawe, zachowały się przekazy szopieniczanek, urodzonych w pierwszej dekadzie XX wieku, które, wracając pamięcią do czasów dzieciństwa, mówiły o tym, że zazdrościły niemieckim dzieciom właścicieli tutejszych zakładów pracy i urzędników, gdyż pociechy bogaczy w wielkanocny poranek „szukały zajączka”. W tym dniu chłopcy bawili się, „kulając kroszonki” z górki w kierunku wgłębienia, tzw. ducki.

Pocztówka wysłana do Szopienic 14.04.1911 r.

Wygrywał ten, którego jajko trafiło do wgłębienia. wali się nimi nie tylko ministranci, ale również PONIEDZIAŁEK WIELKANOCNY. To dzień inni chłopcy). Do dzisiaj podczas katolickiej liturzabaw i odwiedzin oraz śmigusa-dyngusa. Nagii Wielkiego Czwartku milkną dzwony, które nie zwa zwyczaju pochodzi od słów: „dyngusować” są używane aż do Wielkiej Soboty (kiedyś mó– ‘otrzymywać wykup’ oraz „śmigus” – ‘uderzenie wiono, że „dzwony poszły do Rzymu” lub zogałązką wierzbową i oblewanie wodą’. Dziewstały „związane”). Posługiwanie się „klekotkami” częta dawały chłopcom, którzy je oblewali, kroprzez ministrantów jest zatem oznaką żałoby. szonki. Kolory jajek i wypisane na nich sentencje Od Wielkiego Czwartku nie należało już ciężko informowały o nadziejach i zamiarach dziewczypracować. ny. Dyngus w ten sposób stawał się okazją do WIELKI PIĄTEK. Starym zwyczajem, związarozpoczęcia oficjalnych zalotów. W poniedziałek nym z tym dniem, było obmywanie się w rzece. wieczorem w wielu wsiach urządzano zabawy Do dzisiaj powszechnie adoruje się Boży Grób ludowe.■ i organizuje przy nim tzw. straż (w większości parafii tworzą ją ministranci, w niektórych – rówDaniela Dylus

Miesięcznik Roździeński 4 / 2019

na sygnale Przekazanie nowego samochodu dla OSP Szopienice W dniu 30 marca na terenie OSP Szopienice odbyło się przekazanie średniego samochodu ratowniczo-gaśniczego MAN TGM 18.340 zakupionego w październiku 2018 roku. fot. OSP Szopienice

• • • • • • •

W uroczystości wzięli udział: Poseł na Sejm RP - Marek Wójcik, Posłanka na Sejm RP - Monika Rosa, Prezydent Miasta Katowice - dh Marcin Krupa, Wiceprezydent Miasta Katowice - dh Waldemar Bojarun, Przewodniczący Rady Miasta Katowice Maciej Biskupski, Naczelnik Wydziału Zarządzania Kryzysowego - Mirosław Cygan, Radni Rady Miasta Katowice - Dawid Durał i Adam Szymczyk,

Punkty dystrybucji „Miesięcznika Roździeńskiego” ® ® ® ® ® ® ®

ŚRÓDMIEŚCIE Muzeum Historii Katowic, ul. ks. J. Szafranka 9 MBP filia nr 13, ul. Młyńska 5 Biblioteka Śląska, pl. Rady Europy 1 ZSE im. Wojciecha Korfantego, ul. Raciborska 3 Piekarnia Cukiernia Michalski, pl. Miarki 2 Piekarnia Cukiernia Michalski, ul. 3 Maja 40 Śląskie Techniczne Zakłady Naukowe, ul. Sokolska 26

® ® ® ® ® ® ® ®

DĄBRÓWKA MAŁA Karczma pod Młynem, ul. Hallera 71 CrossFit Hussars, al. Roździeńskiego 191 MBP filia nr 20, ul. Strzelców Bytomskich 21 PHU Tuz, ul. Le Ronda 2 Kwiaciarnia, ul. Le Ronda 10 Sklep Warzywny, ul. Le Ronda 14 (obok przychodni) NZOZ „PULS-MED”, ul. Le Ronda 16 Sklep spożywczy, ul. Le Ronda 66

® ® ® ® ® ® ® ® ® ® ®

BUROWIEC SP nr 45 im. Kornela Makuszyńskiego, ul. Korczaka 11 Biblioteka w Zespole Szkół Handlowych, ul. Hallera 60 Solarium, ul. Hallera 6 Kwiaciarnia „JAŚMIN”, ul. Hallera 6 Dom Handlowy Model, ul. Hallera 8 MDK „Szopienice-Giszowiec”, ul. Hallera 28 MBP filia nr 36, ul. Hallera 28 Sklep Pod Ręką, ul. Przedwiośnie 2A Sklep od i do, ul. Przedwiośnie 6A Piekarnia – Cukiernia Bindrich, ul. Przedwiośnie 8A Fryzjer u Gosi, ul. Pogodna 2B

Miesięcznik Roździeński 4 / 2019

• Prezes Zarządu RJP nr 15 - Piotr Łączniak, • Komendant Miejski PSP w Katowicach mł. bryg. Arkadiusz Korzeniewski, • Naczelnik Wydziału Kwatermistrzowskiego kpt. Dariusz Paks, • Dowódca JRG 1 Katowice - st.kpt. Przemysław Małoszewski,Dowódca JRG 3 Katowice - bryg. Witold Banyś, • Prezes ZO ZOSP RP - dh Marek Durał, • delegacje OSP z Katowic i Rudy Śląskiej oraz mieszkańcy Katowic.

Uroczystość rozpoczęła się od złożenia meldunku komendantowi miejskiemu PSP przez dowódcę uroczystości druha Mirosława Czwienczka, a następnie podniesiono flagę państwową na maszt oraz odegrano hymn.

Zaproszonych gości przywitał prezes OSP dh Marcin Wojtoń.

W dalszej kolejności prezydent Katowic, komendant miejski PSP oraz prezes ZP ZOSP RP przekazali symboliczny klucz do nowego samochodu na ręce naczelnika OSP dh Dawida Schwarzera.

Po symbolicznym otrzymaniu kluczyka prezes OSP wraz z wiceprezes OSP Agatą Bobrzyńską wręczyli podziękowania osobom, które wspierają OSP, przyczyniły się do pozyskania samochodu oraz pomagały w realizacji zamówienia.

Podczas uroczystości nastąpiło także pożegnanie strażaków-płetwonurków z Sekcji Ratownictwa Podwodnego. Płetwonurkowie otrzyma-

® ® ® ® ® ® ® ® ® ® ® ® ® ® ® ® ® ® ® ® ® ® ® ® ® ® ® ® ®

SZOPIENICE Sklep Spożywczy, ul. Lwowska 10 Pizzeria Maccolino, ul. Lwowska 8 V Komisariat Policji, ul. Lwowska 7 VI LO im. Jana Długosza, ul. Lwowska 2 Salon Fryzjerski „Justyna”, ul. Obrońców Westerplatte 36 Księgarnia „POPULARNA”, ul. Obrońców Westerplatte 12 MBP filia nr 19, ul. Obrońców Westerplatte 10 MDK „Szopienice-Giszowiec”, ul. Obrońców Westerplatte 10 Optyk TOMALKA, ul. Obrońców Westerplatte 8 Sklep spożywczy, ul. Wiosny Ludów 83/ul. Chemiczna Zakład Fryzjerski, ul. Wiosny Ludów 26 SP nr 42 im. Józefy Kantorówny, ul. Wiosny Ludów 22 FHU „Piwniczka”, ul. Wiosny Ludów 17 Kwiaciarnia Mimoza, ul. Wiosny Ludów 5A Warzywniak, ul. Wiosny Ludów (obok SKOK Szopienice) Sklep mięsny MARKAM, ul. Bednorza 1 „KUBIK”, plac Powstańców Śląskich 6 Sklep TYTAN, ul. Bednorza 1 Restauracja BEKA W PIWNICY, ul. Bednorza 2a-6 Zespół Szkół Przemysłu Spożywczego, ul. Bednorza 15 Parafia ewangelicko-augsburska Zbawiciela, ul. Bednorza 20 Przychodnia przy Szpitalu Geriatrycznym im. Jana Pawła II, ul. Morawa 31 Sklep wielobranżowy, ul. Morawa 28 Mini Delikatesy, ul. Morawa 75 SP nr 44 im. Marii Curie-Skłodowskiej, ul. Morawa 86 Sklep ogólnospożywczy, ul. Morawa 89 MyModel, ul. Morawa 119b Dawne Gimnazjum nr 13, ul. Brynicy 7 Zespół Szkół Gastronomicznych im. Gustawa Morcinka,

li specjalne podziękowania za 25 lat służby na rzecz mieszkańców Katowic. A na koniec wyróżnienia otrzymali również członkowie MDP, którzy wyróżnili się w działalności OSP. Po zakończeniu uroczystości można było wpisać się do księgi pamiątkowej a uczestnicy uroczystości zostali zaproszeni na grochówkę.■ Plaga pożarów traw W marcu w naszej dzielnicy doszło do serii pożarów nieużytków. Pożary wybuchały między innymi na ulicy Bagiennej, Sosnowieckiej, Brynicy, Morawa, Kocura, Korczaka. Wszystkie te pożary powstały w wyniku celowego podpalenia. Ugaszenie pożarów wymagało zaangażowania sił i środków Państwowej i Ochotniczej Straży Pożarnej, a przecież strażacy mogli być w tym czasie potrzebni w innym miejscu.■ Zerwany dach domu przy ul. Krakowskiej W dniu 10 i 11 marca strażacy z katowickich jednostek PSP i OSP usuwali zdarzenia powstałe na skutek bardzo silnego wiatru. W samych Katowicach interwencji było ponad 200. Jedno z takich zdarzeń to było zerwanie dachu budynku mieszkalnego na ulicy Krakowskiej. Wiatr zerwał papę na dachu o powierzchni ok. 20 m2.

Do zabezpieczenia powstałej dziury zostały zadysponowane siły OSP Szopienice oraz drabina z JRG 1 Katowice. Strażacy przez 2 godziny zabezpieczali dach przy użyciu folii.■ Dawid Schwarzer ul. Roździeńska 25 ® Kolonia BAGNO, ul. Roździeńska ® Muzeum Hutnictwa Cynku WALCOWNIA / Izba Tradycji, ul. 11 Listopada 50

® ® ® ® ® ® ® ®

JANÓW Galeria Szyb Wilson, ul. Oswobodzenia 1 MBP filia nr 21, ul. Zamkowa 45 Sklep spożywczy, ul. Oswobodzenia 31 Sklep XUNO – skrzyżowanie ul. Leśnego Potoku i ul. Grodowej Kwiaciarnia, ul. Zamkowa Sklep, ul. Leśnego Potoku 2 Apteka Grosik, ul. Zamkowa 45 Supervet - Przychodnia Weterynaryjna, ul. Oswobodzenia 56

® ® ® ®

NIKISZOWIEC Kojot Cafe (Lodowisko JANTOR), ul. Nałkowskiej 11 Cafe BYFYJ, ul. Krawczyka 5 Piekarnia Ciastkarnia Michalski, ul. Krawczyka 5 Dział Etnologii Miasta Muzeum Historii Katowic, ul. Rymarska 4 Centrum Zimbardo w Nikiszowcu, plac Wyzwolenia 5 Sklep spożywczy, ul. Św. Anny 13 Sklep spożywczy, ul. Św. Anny 8 Delikatesy na Korei

® ® ® ®

GISZOWIEC MBP filia nr 15, ul. Przyjazna 7A MDK „Szopienice-Giszowiec”, pl. pod Lipami 1 Piekarnia Ciastkarnia Michalski, pl. Pod Lipami 7 Pizzeria „Sycyliana”, ul. Mysłowicka 28

® ® ® ®

13

lifestyle

e-dowód – nowy dowód osobisty oficjalnie wchodzi do użycia

14

Fot. gov.pl

Fot. gov.pl

Najważniejszą zmianą jest wprowadzenie warstwy elektronicznej. W praktyce jest to wbudowany, niewidoczny z zewnątrz chip, w którym zapisano dodatkowe informacje o użytkowniku: profil osobisty, zdjęcie biometryczne i podpis cyfrowy. Dodatek ten pozwala na logowanie się do portali administracji publicznej przy użyciu bezpiecznego środka identyfikacji elektronicznej - profilu osobistego oraz elektroniczne podpisywanie dokumentów wysyłanych do urzędu przy użyciu podpisu osobistego (taki podpis jest równoważny z podpisem odręcznym).

Dzięki zapisaniu danych posiadacza i zdjęcia biometrycznego e-dowód może również pełnić rolę dokumentu podróży. Co ważne, nowy dowód jest zgodny z wymogami Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywil-

nego (ICAO). Dodatkowo zainstalowano w nim aplikację ICAO, dzięki czemu jego posiadacz może być szybciej i sprawniej obsłużony na lotnisku.

Do użycia elektronicznych funkcji e-dowodu wymagane jest wykorzystanie czytnika (dokument działa bezstykowo, co oznacza, że wystarczy położyć go na urządzeniu). Potwierdzenie operacji odbywa się tutaj przez wpisanie numeru CAN oraz wcześniej ustalonego kodu PIN: 4-cyfrowego dla certyfikatu identyfikacji i uwierzytelnienia lub 6-cyfrowego dla certyfikatu podpisu osobistego. Obydwa kody PIN osobiście nadaje posiadacz dowodu osobistego i nie powinien nikomu ich ujawniać. Wykorzystanie warstwy elektronicznej jest opcjonalne i później można ją aktywować w urzędzie.

Nie zapomniano również o zabezpieczeniu dokumentu przed fałszowaniem – część elementów jest widoczna w promieniowaniu w zakresie widzialnym: Wszystkie dowody osobiste są już wydawane w formie e-dowodu. Co prawda obecne dokumenty nie tracą ważności, ale zainteresowani nowymi funkcjami mogą je

Fot. gov.pl

Od początku marca obywatele naszego kraju mogą składać wnioski o e-dowód. Nowy dokument ma być szansą na szybkie, sprawne i przyjemne korzystanie z cyfrowego państwa.

Czym się różni od zwykłego dowodu osobistego i dlaczego warto z niego korzystać? e-dowód wygląda bardzo podobnie do dotychczasowego dowodu osobistego. Dokument nadal potwierdza tożsamość i obywatelstwo, a także uprawnia do przekraczania granic niektórych państw, które uznają go za dokument podróży. Nową informacją na awersie jest numer CAN (numer ten znalazł się również na rewersie dokumentu w formie kodu kreskowego), który jest wymagany do korzystania z elektronicznych funkcji e-dowodu i zabezpiecza go przed nieautoryzowanym użyciem.

nieodpłatnie wyrobić – można tego dokonać w dowolnym urzędzie gminy, niezależnie od adresu zameldowania lub przez platformę www.obywatel.gov.pl (przy użyciu profilu zaufanego). Podobnie jak standardowy dowód, nowy dokument jest ważny przez 10 lat.■ Paweł Maziarz

Miesięcznik Roździeński 4 / 2019

sport I Zielone Borki

X Rajd Na Kole Kole Nikiszu 11 maja z Parku pod Lipami wyruszy X jubileuszowy Rajd Na Kole Kole Nikiszu organizowany przez Zarząd Miejski TKKF Katowice oraz Klub Rowerowy Pozytywnie Zakręceni. W tym roku na uczestników czeka moc atrakcji. Trasa rajdu tradycyjnie będzie przebiegać przez katowickie osiedle Giszowiec, Dolinę Trzech Stawów, Fabrykę Porcelany, Szyb Wilson. Nowym obiektem na trasie będzie szopienicka Walcownia Cynku. Meta jak zawsze na probostwie przy Kościele p.w. św. Anny w Nikiszowcu.

– Dla uczestników przygotowano 300 okolicznościowych koszulek. Na mecie tradycyjne losowanie fajnych nagród i coś, na co zjeżdżają się rowerzyści z całej Polski czyli żur z wkładką i chlebem z Nikisza – informuje Zdzisław Majerczyk, komandor rajdu. Odpoczynek umili kapela Ślonsko Ferajna. Na mecie będzie można wesprzeć działalność Hospicjum Cordis. Rajd ma na celu propagowanie turystyki rowerowej i rowerów jako alternatywnych środków transportu na zatłoczonych przez samochody ulicach Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

Zapisy uczestników od godziny 9.00 do 9.45 w Giszowieckim Parku pod Lipami. Start o godzinie 10.00. PozdRower!■ Wojciech Brzóska

Miesięcznik Roździeński 4 / 2019

I rzut Śląskiej Ligi Juniorów U20 Fot. HKS Szopienice

23 marca odbył się pierwszy bieg z cyklu biegów „W Kręgu Natury”, który ma na celu promocję Zespołu przyrodniczo-krajobrazowego „Szopienice -Borki” oraz nowopowstającej Doliny Pięciu Stawów.

W wydarzeniu wystartowało 110 uczestników, w tym 76 biegaczy i 34 NordicWalking. Każdy z uczestników otrzymał na mecie wyjątkowy, pamiątkowy medal, który symbolizował nadejście wiosny. Ponadto z racji wiodącego koloru zielonego, organizatorzy przygotowali pyszną zupę ogórkową jako posiłek regeneracyjny. Do Szopienic przyjechali biegacze i kijkarze z wielu miast Metropolii Górnośląsko-Zagłębiowskiej, którzy byli zachwyceni i zauroczeni widokami wokół stawu Borki i okolic. Impreza zakończyła się sukcesem i wszyscy wrócili zadowoleni do swoich domów. Więcej szczegółów na: www.wkregunatury.pl■ Piotr Łączniak

Organizatorzy biegu zachęcają do wzięcia udziału w imprezie, która zrzesza co roku kilkuset uczestników. Zapisy i szczegóły znajdziecie Państwo na stronie: www.biegsidly.pl oraz na Facebooku.■ Piotr Łączniak

V Bieg im. Janusza Sidły Już po raz piąty, 16 czerwca odbędzie się Bieg im. Janusza Sidły, który na stałe wpisał się w kalendarz imprez biegowych. W tym roku, z okazji piątej edycji, organizatorzy przygotowali nowy dystans czyli 5 kilometrową trasę biegu oraz marszu NordicWalking, oprócz stałego biegu na 10 km. Ponadto odbędą się biegi przeznaczone dla najmłodszych oraz animacje, gry i zabawy. Wydarzenie ma na celu upamiętnienie wybitnego sportowca pochodzącego z Szopienic – Janusza Sidły, promocję miasta Katowice oraz aktywnego i zdrowego stylu życia.■

30 marca równolegle w Katowicach i i Piekarach Śląskich odbył się I rzut Ślaskiej Ligi juniorów U20. Drużyna ciężarowców HKS Szopienice zajęła II miejsce.

Skład drużyny: Ścigała Nadia, Szołtysik Nadia, Świerc Oliwia, Kawa Szymon, Nowak Bolesław.■

VII miejsce w dwuboju

23 marca w Puławach Szymon Kawa zawodnik HKS Szopienice zajął VII miejsce w dwuboju podczas Mistrzostw Polski Juniorów do 20 lat - kat.wagowa 67 kg (89+104) = 193 kg.■

15

kulinaria Szanowni czytelnicy!

Wspominaliśmy ostatnio katowickie karczmy, pora więc powspominać niektóre gospody, szynki czy restauracje.

Pani Lipońska-Sajdak pisze w swej książce, iż Richard Holtze wymieniał w 1855 roku karczmę, jeden zajazd (hotel Welta) oraz 3 szynki (Schnaps Kneipen). Wraz z rozwojem miasta pojawiały się kolejne, najlepsze zaś restauracje mieściły się przy hotelach, w centrum miasta, blisko dworca kolejowego. To właśnie dworzec kolejowy był miejscem, gdzie 7 listopada 1869 roku król pruski Wilhelm I w przerwie podróży do Pszczyny (gdzie bywał na polowaniach) podejmował przedstawicieli magistratu i radnych miejskich Katowic.

Interesujące jest, co najczęściej w połowie XIX wieku zamawiano. Według Klaussmana najchętniej spożywano rosyjski kawior, jako że był tani ze względu na bliskość rosyjskiej granicy

i nagminny przemyt. Dużą popularnością cieszył się marynowany minóg, którego można było zamówić w każdej restauracji. W gospodach podawano jaja z solanki, twardą jak kamień mortadelę (kiełbasę krakowską).

W latach 70. XIX wieku pojawiły się szprotki kilońskie. Smakosz wybierający się w niedzielę na poranny kufel zamawiał 5 szprotek i pół bułki.

Rzadko i drogo serwowano wędzonego łososia.

W październiku i listopadzie restauracje zapraszały na wszelkie dania ze świniobicia. Największym powodzeniem cieszyła się tzw. Wurstzupa oraz smażona kiełbasa z kwaśną kapustą i kartoflami, krupnioki i żymloki. Do tego dużo piwa lub żytniówki aby „rozcieńczyć tłuste”.

Dobrą opinią wśród smakoszy cieszyła się restauracja przy ul. Św. Jana 7. Na dole ulokowano dyskretne loże dla par, a na górze odbywały się przyjęcia. Świeże kraby i inne frutti di mare przywożono samolotem. Na gicz cielęcą i nogę wieprzową przyjeżdżali smakosze z odległych stron.

Po wojnie urządzono tam restaurację rybną „Atlantic”, do której klienci chadzali głównie na wódeczkę i śledzika. Natomiast przy ulicy

Mickiewicza nad dzisiejszą restauracją „Europa” w latach 30. XX wieku otwarto elegancki bar-kabaret „Wojko”. Wieczorem do kabaretu wpuszczano tylko we frakach lub smokingach, a oficerów w galowych mundurach.

Mam wątpliwość, czy mając na sobie frak wypada zamówić śledzika, ale: - kilka świeżych śledzi, cebula, czosnek, pieczarki, natka pietruszki, szczypiorek, koperek, tymianek, mąka, sól, pieprz, trochę bulionu i masło. Śledzie czyścimy. Kroimy w kostkę cebulę i z rozgniecionym czosnkiem zeszkliwiamy na maśle, dodajemy pokrojone w plasterki pieczarki. Wlewamy pół szklanki bulionu. Podgrzewamy na małym ogniu przez około 10 minut. Posypujemy mąką, dodajemy zioła, sól i pieprz. Gdy masa jest zbyt rzadka dodajemy tartą bułkę.

Napełniamy masą śledzie, owijamy w folię aluminiową i wstawiamy do rozgrzanego piekarnika na około 30 minut.■ Pozdrawiam, Lesio Wędrowniczek

Znaczenie wyrazów; Poziomo: 3. Rytmiczna prędkość. 6. Święto z pisankami. 8. Podanie, legenda. 9. Uświęca środki. 11. Naciek w grocie. 15. Samochodzik. 16. Twórca dzieła. 17. Forsa. 18. Centralna część kościoła. 19. Po prostu Katowice.

20. Śmietanka towarzyska. 23. Znak zodiaku. 27. Miesięcznik Roździeński.

30. Tania i skuteczna w naszej gazecie. 31. Prezent od malucha. 32. Śmigus.

33. Bieluteńki rekwizyt wielkanocny, zazwyczaj z czerwoną chorągiewką.

34. Wypływają na łowisko. 37. Do niej po leki. 40. Znak produktu. 43. Propozycja handlowa. 44. Figowy w stroju Adama. 45. Dochody z przedsięwzięcia.

46. Struś amerykański. 47. Bania. 48. Trzy minuty na ringu. 49. Słodki z malin.

50. Mijają, jeden za drugim. 51. Czasem wyskoczy z paleniska.

Pionowo: 1. Konkrety. 2. Interes do załatwienia. 4. Składany teraz w Urzędzie Skarbowym. 5. Pora gwiazd. 6. Walczył z nimi Don Kichot. 7. Kieruje oddziałami.

10. Ilość egzemplarzy jednego wydania Miesięcznika Roździeńskiego.

11. Sprzęt z karetki. 12. Śpiewająco życzy „słodkiego, miłego życia”.

13. Święcona w Niedzielę Palmową. 14. Tkanina na ręczniki. 21. Pani w białym kitlu. 22. Strzyżony w ogródku. 24. Gromada z motylami. 25. Ogólnie przyjęta zasada. 26. Skorupiaki w menu. 27. Luźna rozmowa. 28. Szczyt nieboskłonu.

29. Wersja Poloneza. 35. Zarozumialec. 36. Uosobienie czasu w mitologii greckiej. 38. Kolorowe jajka wielkanocne z białym wzorkiem. 39. Klizma, lewatywa. 40. Ciasta wielkanocne, rozrzutnie słodkie, nadziane wszystkim co się da. 41. Dzieło w ołówku. 42. Ruchoma część przyrządu geodezyjnego.

Litery z pól dodatkowo ponumerowanych od 1 do 19 dadzą rozwiązanie krzyżówki.

KUPON - KRZYŻÓWKA / MR 4/2019

Ja, niżej podpisany(a), wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych przez Fundację z Pasją z siedzibą w Katowicach, ul. Bednorza 20, 40-384 Katowice, w celu niezbędnym do rozwiązania krzyżówki w „Miesięczniku Roździeńskim” i opublikowania moich danych osobowych na łamach miesięcznika w razie wygranej. Oświadczam, że zostałem(am) poinformowany(a) o dobrowolności podania danych osobowych, o prawie wglądu do moich danych i prawie ich poprawiania. data, miejscowość.................................................... czytelny podpis.........................................................

16

ul. Bednorza 2a-6 Katowice-Szopienice

Prosimy o nadsyłanie hasła krzyżówki na adres mailowy: redakcja@miesiecznikrozdzienski.pl lub listownie z dołączonym kuponem do dnia 1 maja br. Rozwiązanie krzyżówki z 12. Numeru Miesięcznika Roździeńskiego: Dubletka śląska - Szopienice. Nagrodę wygrał Franciszek Bara. Gratulujemy!

Miesięcznik Roździeński 4 / 2019