Miesięcznik Roździeński 3/2019 (12)

Rok II, Nr 3 (12) ISSN 2544-9915

GAZETA BEZPŁATNA MARZEC 2019

Po 4 latach do „Starej Apteki” wraca życie

Zaprojektowana przez Hermanna Ritschela z Roździenia kamienica przy ul. Bednorza 14 od początku swojego istnienia mieściła na parterze „Starą Aptekę” prowadzoną początkowo przez Rudolfa Graefego.

W 2015 r. kolejny z właścicieli ze względów finansowych zaprzestał prowadzania działalności aptecznej w tym miejscu. Lokal przez kilka lat stał pusty. Co teraz pojawi się w jego wnętrzu? – s. 3

Kobiety sukcesu – s. 4–5

Szopienicka malarka – s. 9

Józef Ryszka. Buks.

Poeta. Konspirator.

– s. 11–13

Na horyzoncie wiosna

Nie ma co ukrywać - zima skończyła się na dobre i tak szybko nie wróci. Może nie ta astronomiczna, bo kończy się dopiero 20 marca, ale w przyrodzie zima ustąpiła wiośnie pola zdecydowanie. Wiosna astronomiczna rozpoczyna się w momencie równonocy wiosennej i trwa do momentu przesilenia letniego. Na półkuli północnej oznacza to okres pomiędzy 21 marca a 22 czerwca (czasami te daty wypadają dzień wcześniej lub później). Pora dzienna w czasie wiosny astronomicznej jest dłuższa od pory nocnej, z każdą kolejną dobą dnia „przybywa”, a nocy „ubywa” i tak aż do przesilenia letniego.

A choć wtedy właśnie zaczyna się lato, to jednak dni stają się znów stopniowo coraz krótsze.

Wiosna kojarzy się z ludowym zwyczajem topienia Marzanny, bogini mroźnej zimy i śmierci.

Przypomina mi się tu „ceremonia” z przedszkola wrzucanie Marzanny do Rawy w okolicach Szkoły Podstawowej nr 44. Ciekawe, czy dzisiaj dzieci też tak żegnają zimę?

Rozpoczął się okres Wielkiego Postu, czas pokuty przygotowujący do przeżycia najważniejszych dla chrześcijan świąt Wielkanocy. W kościołach zaczął dominować fiolet – kolor pokutny. Post rozpoczął się 6 marca Środą Popielcową i potrwa aż do Wielkiej Soboty. Post trwa kolejnych 40 dni, do których nie wlicza się niedziel. Wielki Post kończy się Triduum Paschalnym, obejmującym Wielki Czwartek, Wielki Piątek, Wielką Sobotę. Później

rozpoczyna się radosny czas świąt Zmartwychwstania Pańskiego.

Z ciekawostek - Miasto Katowice jak co roku ogłosiło plebiscyt „Galeria Artystyczna”. Wśród kandydatów mamy dwóch twóców urodzonych w Szopienicach – reżysera Kazimierza Kutza i malarza współczesnego - Andrzeja Szewczyka. PoMichał Malina redaktor naczelny piersie jednego z nich może stanąć na placu Grunwaldzkim, gdzie znajduje się już kilka rzeźb upamiętniających znanych katowiczan ze środowiska kultury i sztuki. Głosujmy na nich :-) PS Pamiętajcie o nas przy rozliczeniach podatkowych – informacje na ostatniej stronie.■

Punkty dystrybucji „Miesięcznika Roździeńskiego” ŚRÓDMIEŚCIE ® Muzeum Historii Katowic, ul. ks. J. Szafranka 9 ® MBP filia nr 13, ul. Młyńska 5 ® Biblioteka Śląska, pl. Rady Europy 1 ® ZSE im. Wojciecha Korfantego, ul. Raciborska 3 ® Piekarnia Cukiernia Michalski, pl. Miarki 2 ® Piekarnia Cukiernia Michalski, ul. 3 Maja 40 ® Śląskie Techniczne Zakłady Naukowe, ul. Sokolska 26 DĄBRÓWKA MAŁA ® Karczma pod Młynem, ul. Hallera 71 ® CrossFit Hussars, al. Roździeńskiego 191 ® MBP filia nr 20, ul. Strzelców Bytomskich 21 ® PHU Tuz, ul. Le Ronda 2 ® Kwiaciarnia, ul. Le Ronda 10 ® Sklep Warzywny, ul. Le Ronda 14 (obok przychodni) ® NZOZ „PULS-MED”, ul. Le Ronda 16 ® Sklep spożywczy, ul. Le Ronda 66 BUROWIEC ® SP nr 45 im. Kornela Makuszyńskiego, ul. Korczaka 11 ® Biblioteka w Zespole Szkół Handlowych, ul. Hallera 60 ® Solarium, ul. Hallera 6 ® Kwiaciarnia „JAŚMIN”, ul. Hallera 6 ® Dom Handlowy Model, ul. Hallera 8 ® MDK „Szopienice-Giszowiec”, ul. Hallera 28 ® MBP filia nr 36, ul. Hallera 28 ® Sklep Pod Ręką, ul. Przedwiośnie 2A ® Sklep od i do, ul. Przedwiośnie 6A ® Piekarnia – Cukiernia Bindrich, ul. Przedwiośnie 8A ® Fryzjer u Gosi, ul. Pogodna 2B SZOPIENICE ® Sklep Spożywczy, ul. Lwowska 10 ® Pizzeria Maccolino, ul. Lwowska 8 ® V Komisariat Policji, ul. Lwowska 7 ® VI LO im. Jana Długosza, ul. Lwowska 2 ® Salon Fryzjerski „Justyna”, ul. Obrońców Westerplatte 36 ® Księgarnia „POPULARNA”, ul. Obrońców Westerplatte 12

® MBP filia nr 19, ul. Obrońców Westerplatte 10 ® MDK „Szopienice-Giszowiec”, ul. Obrońców Westerplatte 10 ® Optyk TOMALKA, ul. Obrońców Westerplatte 8 ® Sklep spożywczy, ul. Wiosny Ludów 83/ul. Chemiczna ® Zakład Fryzjerski, ul. Wiosny Ludów 26 ® SP nr 42 im. Józefy Kantorówny, ul. Wiosny Ludów 22 ® FHU „Piwniczka”, ul. Wiosny Ludów 17 ® Kwiaciarnia Mimoza, ul. Wiosny Ludów 5A ® Warzywniak, ul. Wiosny Ludów (obok SKOK Szopienice) ® Sklep mięsny MARKAM, ul. Bednorza 1 ® „KUBIK”, plac Powstańców Śląskich 6 ® Sklep TYTAN, ul. Bednorza 1 ® Restauracja BEKA W PIWNICY, ul. Bednorza 2a-6 ® Zespół Szkół Przemysłu Spożywczego, ul. Bednorza 15 ® Parafia ewangelicko-augsburska Zbawiciela, ul. Bednorza 20 ® Przychodnia przy Szpitalu Geriatrycznym im. Jana Pawła II, ul. Morawa 31 ® Sklep wielobranżowy, ul. Morawa 28 ® Mini Delikatesy, ul. Morawa 75 ® SP nr 44 im. Marii Curie-Skłodowskiej, ul. Morawa 86 ® Sklep ogólnospożywczy, ul. Morawa 89 ® MyModel, ul. Morawa 119b ® Dawne Gimnazjum nr 13, ul. Brynicy 7 ® Zespół Szkół Gastronomicznych im. Gustawa Morcinka, ul. Roździeńska 25 ® Kolonia BAGNO, ul. Roździeńska ® Muzeum Hutnictwa Cynku WALCOWNIA / Izba Tradycji, ul. 11 Listopada 50 JANÓW ® Galeria Szyb Wilson, ul. Oswobodzenia 1 ® MBP filia nr 21, ul. Zamkowa 45 ® Sklep spożywczy, ul. Oswobodzenia 31 ® Sklep XUNO – skrzyżowanie ul. Leśnego Potoku i ul. Grodowej ® Kwiaciarnia, ul. Zamkowa ® Sklep, ul. Leśnego Potoku 2 ® Apteka Grosik, ul. Zamkowa 45 ® Supervet - Przychodnia Weterynaryjna, ul. Oswobodzenia 56

/miesiecznikrozdzienski

/miesiecznikrozdzienski

NIKISZOWIEC ® Kojot Cafe (Lodowisko JANTOR), ul. Nałkowskiej 11 ® Cafe BYFYJ, ul. Krawczyka 5 ® Piekarnia Ciastkarnia Michalski, ul. Krawczyka 5 ® Dział Etnologii Miasta Muzeum Historii Katowic, ul.

Rymarska 4 ® Centrum Zimbardo w Nikiszowcu, plac Wyzwolenia 5 ® Sklep spożywczy, ul. Św. Anny 13 ® Sklep spożywczy, ul. Św. Anny 8 ® Delikatesy na Korei GISZOWIEC ® MBP filia nr 15, ul. Przyjazna 7A ® MDK „Szopienice-Giszowiec”, pl. pod Lipami 1 ® Piekarnia Ciastkarnia Michalski, pl. Pod Lipami 7 ® Pizzeria „Sycyliana”, ul. Mysłowicka 28

tworzy

edukuje

inspiruje www.fundacjazpasja.pl /miesiecznikrozdzienski

Adres redakcji: ul. ks. bp. H. Bednorza 20, 40-384 Katowice. Kontakt: tel. 722 849 606, e-mail: redakcja@miesiecznikrozdzienski.pl , internet: www.miesiecznikrozdzienski.pl Redaktor naczelny: Michał Malina Redakcja: Sandra Braksator, Wojciech Brzóska, Michał Bulsa, Daniela Dylus, Oliwier Kosma, Piotr Łączniak, Paweł Maziarz, Dawid Schwarzer, Krzysztof Śladek, Leszek Wysocki Skład i opracowanie graficzne: Artur Mieczkowski/Mammal Studio Korekta: Teresa Smętkiewicz Opracowanie krzyżówek: Józef Urbańczyk Nakład: 5000 egz. Wydawca: Fundacja z Pasją, ul. ks. bp. H. Bednorza 20, 40-384 Katowice, NIP: 634-28-61-406, REGON: 364223011. Kod SWIFT: PPABPLPKXXX , IBAN: PL, nr konta: 38 2030 0045 1110 0000 0426 2280 Druk: Polska Press sp. z. o.o., Oddział Poligrafia, Drukarnia w Sosnowcu. Data wydania: 8.03.2019, Zdjęcie na okładce: Michał Malina, Kolportaż: Mateusz Kurek Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń ani nie zwraca materiałów niezamówionych. Zastrzegamy sobie prawo skracania i adiustacji tekstów oraz zmiany ich tytułów. Wszelkie prawa zastrzeżone. Rozpowszechnianie artykułów bez zgody wydawcy jest zabronione.

2

Miesięcznik Roździeński 3 / 2019

informacje

Wybory do rad dzielnic w Giszowcu

i Dąbrówce Małej. Zgłoś się! fot. M. Malina

W niedzielę 14 kwietnia 2019 r. od 7.00 do 19.00 odbędą się wybory do rad jednostek pomocniczych w dzielnicach Giszowiec i Dąbrówka Mała. Już można zgłaszać swoje kandydatury.

Głosować będzie można w tych samych lokalach, w których przeprowadza się inne wybory, np. do Sejmu czy Senatu. Czynne i bierne prawo wyborcze do rad jednostek pomocniczych przysługuje osobom, które najpóźniej w dniu wyborów kończą 18 lat, stale zamieszkują na terenie ww. dzielnic i figurują w rejestrze wyborców. Zgłoszeń kandydatów do rady, poparte podpisami co najmniej 20 wyborców – mieszkańców danej dzielnicy, będzie można dokonywać na specjalnych drukach (będą dostępne na stronie urzędu miejskiego). Do zgłoszenia kandydata na radnego uprawnionych jest dwóch pierwszych

wyborców na liście poparcia lub sam kandydat.

Będzie można też zgłaszać kandydatów do obwodowych komisji wyborczych (kandydaci do tych komisji muszą stale zamieszkiwać na terenie miasta Katowice i nie mogą być w stosunku do kandydujących do RJP zstępnymi, wstępnymi, rodzeństwem ani małżonkami).

Obok znajdują się szczegóły, dotyczące procedury zgłaszania kandydatów w Okrę-

gowych Komisjach Wyborczych i organizacji głosowania w Dąbrówce Małej i Giszowcu. Dąbrówka Mała – Okręgowa Komisja Wyborcza przy ul. Techników 5 (siedziba RJP nr 14). Dyżury: 5-8 oraz 11-14 marca w godz. od 18.00 do 19.00, 15 marca w godz. od 11.00 do 12.00. Głosowanie 14 kwietna odbędzie się w Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego Województwa Śląskiego przy ul.

Wiertniczej 3 oraz w SP47 przy ul. Grzegorzka 4.

Giszowiec – Okręgowa Komisja Wyborcza w MDK przy pl. Pod Lipami w budynku „Gawlikówki” (siedziba RJP nr 17 Giszowiec).

Dyżury: 5-8 oraz 11-14 marca w godz. od 17.00 do 18.00, 15 marca w godz. od 11.00 do 12.00. Głosowanie 14 kwietnia odbędzie się w SP dla Dziewcząt PŁOMIEŃ przy ul. Karliczka 15, SP nr 51 przy ul. Przyjaznej 7a, MP nr 91 przy ul. Adama 33, SP nr 54 przy ul. Wojciecha 9.■ Michał Bulsa

Centrum społecznościowe powstaje przy ul. Bednorza 14

Miesięcznik Roździeński 3 / 2019

fot. T. Rokicki

Pod koniec stycznia Katowice otrzymały blisko 615 tys. zł. dofinansowania na remont i adaptację pomieszczeń w budynku przy ul. Bednorza 14. Chodzi o realizację Centrum Usług Społecznych przeznaczone dla mieszkańców Szopienic.

Inwestycja realizowana w Szopienicach, na którą udało się miastu pozyskać dofinansowanie, to Centrum Usług Społecznych w kamienicy przy ul. ks. bpa H. Bednorza 14, w dawnej „Starej Aptece”. Obejmuje kompleksową przebudowę lokalu wraz z wszelkimi instalacjami oraz montaż zewnętrznej platformy dla osób niepełnosprawnych i wyposażenie lokalu.

Władze Katowic wskazują, że celem projektu jest poprawa dostępu do usług społecznościowych w szczególności dla osób w wieku senioralnym i zagrożonych wykluczeniem społecznym. Cała inwestycja będzie realizowana do końca pierwszego kwartału bieżącego roku, a całkowita wartość projektu to kwota 946 432 złotych.

Zastępca naczelnika Wydziału Funduszy Europejskich, Małgorzata Domagalska, poinformowała, że Centrum stanie się miejscem spotkań, nauki

reklama

oraz aktywizacji społecznej. Realizacja działań ściśle wynika z potrzeb projektu pn. „Wzmocnienie systemu wsparcia osób w wieku senioralnym oraz ich środowiska rodzinnego”, realizowanego przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Katowicach, który jest dofinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Obecnie trwają prace wykończeniowe. Centrum Usług Społecznych zostanie otwarte w ciągu kilku najbliższych miesięcy.■ Michał Bulsa

3

informacje

Kobiety sukcesu Bożena Mazanek-Belibassakis

fot. archiwum B. Mazanek-Belibassakis

Z okazji przypadającego 8 marca Międzynarodowego Dnia Kobiet nasza redakcja postanowiła zadać jedno pytanie czterem znanym paniom z naszych okolic. Pytanie dotyczyło pasji w życiu, która motywuje do działania. Poniżej odpowiedzi. Wszystkim Paniom z okazji ich święta życzymy wszystkiego dobrego!

Sandra Braksator, Michał Malina

Sabina Pasoń

fot. archiwum W. Siupki

fot. Mraczek Photo

Weronika Siupka

w tym i w jeszcze szerszym zakresie, do ulepszania oferty mojej firmy.

Trzeba więc szukać, nie zrażać się niepowodzeniami, nie zniechęcać się. A kiedy się już odnajdzie pasję, to konsekwentnie wytrwać i robić swoje najlepiej, jak się da, w pełnym przekonaniu, że musi się udać.

Sukces przychodzi do tych, którzy są gotowi go przyjąć.

Doktor sztuki, nauczyciel akademicki Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach, graficzka.

Pasja to akt twórczy. Pozwala „oddychać niebem”, nadaje życiu smak i wyznacza kierunek działania. Nadaje sens naszej egzystencji.

Jeżeli sztuka jest naszą pasją, to moim zdaniem jest to najpiękniejsza przygoda życia.

Niewątpliwie jest związana z aktywnością serca i rozumu. Miłość, z którą wykonujemy różne czynności, pozwala oswoić naszą rzeczywistość. Natomiast rozum porządkuje i określa nasze działania. Podążając za etymologicznym znaczeniem słowa - pasja oznacza też cierpienie.

A zatem, jak każde nasze zaangażowanie emocjonalne, ma również swoją drugą, mniej atrakcyjną stronę. Fascynacja łączy się z obojętnością, żarliwość z chłodem, a radość z frustracją.

Pasja jest więc mieszanką skrajnych uczuć.

Wymaga również poświęcenia czasu i wysiłku, a zatem samego siebie do realizacji swoich celów.

4

Od ponad 20 lat szefowa, menadżerka i projektantka firmy Suprabit Sp. J., która od ponad 30 lat zajmuje się wdrażaniem proekologicznych rozwiązań w zakresie tzw. niebieskiej i zielonej infrastruktury.

Człowiek musi znaleźć w swoim życiu swoją własną drogę. Robić to, co się lubi, co ma sens i co jest komuś potrzebne - wtedy to może stać się pasją. Robienie tego, co się lubi i co postrzega się jako wypełnione sensem – to jest samonapędzający się mechanizm. Kiedy się to coś znajdzie, poczuje - to popycha do kolejnych działań, rozrasta się, daje satysfakcję i zadowolenie. Człowiek zadowolony, człowiek, który czuje satysfakcję z tego, co robi, ma jeszcze więcej sił do działania i większą motywację.

Moja firma zajmuje się wdrażaniem proekologicznych rozwiązań w zakresie tzw. niebieskiej i zielonej infrastruktury. To jest sfera zyskująca na znaczeniu. Dajemy ludziom rozwiązania, które poprawiają indywidualną jakość życia i jakość środowiska, w którym funkcjonujemy.

Zrównoważone działania, pozyskiwanie i wykorzystywanie deszczówki, czyli zarządzanie wodą opadową, otaczanie się naturalną, bioróżnorodną zielenią, to wszystko poprawia jakość życia moich klientów, a mi daje satysfakcję napędzającą do kolejnych działań

Rodowita nikiszowianka, malarka, pochodzi z górniczej rodziny. Od lat związana z ,,Grupą Janowską’’, od 2011 r. jej przewodzi.

Nie ma lepszej motywacji do działania niż ta, gdy otaczamy się inspirującymi ludźmi, którzy w nas wierzą, dodają energii, popychają nas do aktywności, wyznaczając wspólny kierunek drogi i realizując wspólne cele. Każda chwila spędzona w gronie wartościowych ludzi, moich przyjaciół malarzy z Grupy Janowskiej mnie wzbogaca. Pielęgnowanie naszej śląskiej tradycji, jaką jest Grupa Janowska, która jest mi bliska od zawsze, jest moją pasją. Będąc jej członkiem, w jakiś tam sposób, poprzez swoje

Miesięcznik Roździeński 3 / 2019

informacje

Monika Paca-Bros

Skwer przy ul. Obrońców Westerplatte przejdzie metamorfozę

Zaniedbany skwer przy ul. Obrońców Westerplatte

Komunalny Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w Katowicach ogłosił przetarg na roboty budowlane przy ulicy Obrońców Westerplatte 15, które mają polegać na zagospodarowaniu i rewitalizacji terenu dawnego skweru.

W ramach inwestycji poddane rewitalizacji i nowemu zagospodarowaniu zostaną tereny zielone przy ul. Obrońców Westerplatte 15 w Katowicach o powierzchni prawie 1,5 tys. m2.

MSPROJEKT - Marek Smykała

fot. archiwum M. Pacy-Bros

cja, dystans do siebie i szacunek dla drugiego człowieka.

Podjęłam decyzję, że moje pasje staną się moją pracą.

Swoje fascynacje postanowiłam przekuć na coś pożytecznego także dla innych. Świat mi sprzyjał, odnalazłam się w dwóch najpiękniejszych, ale i najbardziej wykluczonych pod względem materialnym i społecznym dzielnicach Katowic. W jednej wspólnie z moim partnerem i mężem stworzyłam galerię sztuki współczesnej, w której od 20 lat zajmuję się rewitalizacją społeczną właśnie poprzez sztukę. Organizuję wspólnie z wieloma fantastycznymi ludźmi festiwale, wystawy, spektakle, koncerty, a także kolekcję sztuki.

W drugiej z dzielnic zajmuję się przywracaniem wartości staremu, poprzemysłowemu obiektowi, działam również na rzecz poprawy jakości życia jej mieszkańców, poprzez polepszenie estetyki dzielnicy, środowiska naturalnego, walkę ze smogiem. Do tych działań udało mi się zachęcić wielu pozytywnych ludzi, z którymi wspólnie budujemy społeczeństwo obywatelskie.

W życiu warto mieć marzenia, nigdy z nich nie rezygnować i starać się je konsekwentnie realizować.

Bo wszystko zaczyna się od marzeń.■

fot. S. Braksator

malarstwo, domalowuję dalszy ciąg jej historii, która trwa nieprzerwanie od 1946 r.

Malarstwo to moja pasja, a pasja dla mnie to po prostu ukochanie. Dodaje mi ona skrzydeł i motywuje do działania, to uczucie, które ma głęboki wymiar i sprawia, że czerpię z tego przyjemność. Namalowanie obrazu to dla mnie wyzwanie, jest pomysł, potem realizacja, to jest taka moja wewnętrzna inspiracja ,,od serca”, by ,,to właśnie namalować”. W tym także pomaga mi moja pasja, że kiedy widzę rzeczy zwykłe i oczywiste, wyostrza się moja intuicja i kreatywność, co pozwala na wolność w działaniach podczas przelewania tego na płótno.

Mogę w jakiś sposób te rzeczy materialne i oczywiste zamienić na mój komentarz do tej rzeczywistości, moje emocje, uczucia, skojarzenia, mój świat wartości, co potem można zobaczyć w moich obrazach. Ja po prostu kocham malować, bo radość tworzenia to wolność i moje szczęście.

reklama

SALON FRYZJERSKI U GOSI" " Katowice, ul. Pogodna 2B tel. 32 204 88 11 Działaczka społeczna, radczyni prawna, przedsiębiorca, pionierka rewitalizacji przestrzeni poprzemysłowych oraz rewitalizacji społecznej na Górnym Śląsku.

Już od dzieciństwa moje fascynacje związane były ze sztuką, chęcią poznawania świata i ludzi.

Nieustająco marzyłam o obcowaniu z dziełami sztuki, spotkaniach z ciekawymi ludźmi i podróżach.

Zawsze dużo czytałam, szukałam okazji do zwiedzania i zachwytów, fascynował mnie Inny.

Moja mama – działaczka społeczna i feministka, osoba niezwykle otwarta i aktywna - nauczyła mnie, że w życiu należy być konsekwentną, ale również empatyczną. Tata – intelektualista - pokazał mi, co to jest toleran-

Miesięcznik Roździeński 3 / 2019

Godziny otwarcia: Poniedziałek - Piątek 9.00 - 17.00 Sobota 8.00 - 13.00

Zapraszamy!

Dokumentacja projektowa

Prace obejmą rozbiórkę chodników, demontaż starych ławek i suszarki na pranie. Wykonane zostaną nowe chodniki z kostki brukowej, pojawią się cztery ławki, kosz na śmieci, wiata śmietnikowa i pergola. Całość zostanie oświetlona nowoczesnymi lampami solarnymi.

Usunięte zostanie 15 starych krzewów, w ich miejsce pojawią się nowe w ilości około 380 szt. i 5 drzew. Powstaną również kwietniki z roślinami cebulkowymi. Przetarg odbył się 28 lutego, wzięło w nim udział udział 6 firm. Obecnie trwają prace komisji przetargowej. Wyniki poznamy za około dwa tygodnie.■ Michał Malina

5

informacje Dąbrówka Mała: Czy przy rondzie powstanie stacja benzynowa?

Prywatna firma w styczniu br. wysłała do Urzędu Miasta Katowice wniosek o ustalenie warunków zabudowy dla stacji paliw przy rondzie ks. J. Pawlika. Oprócz wniosku wpłynęła także decyzja środowiskowa, która zezwala na taką inwestycję. Jednak wydanie decyzji o warunkach zabudowy

fot. M. Malina

Od kilkunastu miesięcy do mieszkańców Dąbrówki Małej dochodzą informacje, że prywatna firma chce wybudować stację benzynową przy rondzie ks. J. Pawlika, w rozwidleniu ulic Budowlanej i Siemianowickiej. Okazuje się, że właścicielem działki jest Miasto Katowice, które nie wydało żadnej zgody na budowę czegokolwiek na tym terenie.

Rondo ks. Jerzego Pawlika

nie jest równoznaczne z pozwoleniem na budowę.

Pismo w tej sprawie wystosował wiceprezydent miasta Waldemar Bojarun do

radnego Dawida Kamińskiego, który – na prośbę mieszkańców – zapytał o ewentualną budowę stacji paliw. Wiceprezydent wskazał, że „nawet wydanie pozytywnej decyzji ustalającej warunki zabudowy nie oznacza, że inwestor uzyska pozwolenie na budowę. Działki stanowią własność Miasta Katowice, a realizacja jakiejkolwiek inwestycji wymaga, na etapie pozwolenia na budowę, uzyskania przez inwestora prawa do dysponowania przedmiotową nieruchomością na cele budowlane”.

Okazuje się, że potencjalny inwestor nie przejął, nie wykupił ani nie wydzierżawił działki od Miasta.■ Michał Bulsa

Mieszkańcy chcą planu zagospodarowania dla terenów w Dąbrówce Małej

Wielokrotnie do władz Katowic wnioskowano o przystąpienie do opracowania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenu położonego w centrum dzielnicy Dąbrówka Mała. To teren po wyburzonych w 2014 roku tzw. pańskich domkach, czyli wielorodzinnych budynkach mieszkalnych przy ul. Strzelców Bytomskich 3, 5, 7, 9.

O uchwalenie planu wielokrotnie wnioskowały m.in. Rada Jednostki Pomocniczej nr 14 Dąbrówka Mała, grupa „Burowiec – Inicjatywa Mieszkańców” oraz Stowarzyszenie Przyjaciół Dąbrówki Małej i Burowca.

Interpelację w tej sprawie 19 lutego br. złożył też miejski radny Dawid Durał, który wskazał, że obecnie pusty teren może zostać zagospodarowany przez prywatnego właściciela na wiele sposobów, niekoniecznie przyjaznych okolicznej społeczności.

6

fot. M. Malina

Chodzi o teren po wyburzonych w 2014 roku budynkach przy ul. Strzelców Bytomskich, w samym środku dzielnicy, niedaleko kościoła. Działka jest prywatna, a mieszkańcy boją się, że powstanie tu coś, co może być uciążliwe dla okolicy. W związku z tym od dawna proszą o uchwalenie planu zagospodarowania przestrzennego dla tego rejonu.

Wobec tego w opinii mieszkańców konieczne jest możliwie szybkie przystąpienie do opracowania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla tego obszaru.

Rada Jednostki Pomocniczej nr 14 Dąbrówka Mała poinformowała, że otrzymała pismo od władz Katowic, iż wniosek uznano

Teren po pańskich domkach

za zasadny, zarejestrowano go, ale obecnie trwają prace nad innymi planami. To w pierwszej kolejności prace nad nimi muszą zostać zakończone, a dopiero po nich będą rozpatrywane wnioski o uchwalenie planu dla terenów w Dąbrówce Małej.■ Michał Bulsa

Miesięcznik Roździeński 3 / 2019

na sygnale

fot. OSP Szopienice

1 marca około godziny 7.40 doszło do pożaru mieszkania w bloku przy ulicy Braci Woźniaków.

Spaleniu uległ pokój dziecięcy w mieszkaniu na drugim piętrze. W wyniku pożaru nikt nie został poszkodowany. Na miejscu pracowały zastępy z JRG 1 Katowice oraz OSP Dąbrówka Mała.■

fot. OSP Szopienice

Zapach gazu na klatce schodowej fot. OSP Szopienice

Pożar pustostanu przy ulicy Ociepki W dniu 19 lutego około godziny 14 dyżurny Stanowiska Kierowania KM PSP w Katowicach odebrał zgłoszenie o pożarze pustostanu przy ulicy Ociepki. Na miejsce zdarzenia zadysponowano trzy zastępy z JRG 1 Katowice oraz Szopienice. Pożarem objęty był opuszczony budynek dwukondygnacyjny. Działania gaśnicze strażaków trwały godzinę. W pożarze nikt nie ucierpiał.■ Pożar mieszkania na Korei

Ewakuowano 3 osoby, które zostały przekazane pogotowiu ratunkowemu. Na miejscu zdarzenia pracowali strażacy z OSP Szopienice oraz JRG 1 Katowice.■

Wieczorem 1 marca wpłynęła informacja o rozchodzącym się zapachu gazu na klatce schodowej budynku przy ulicy Kocura. Na miejsce zdarzenia wysłano zastępy z JRG 1 Katowice, JRG 2 Katowice oraz OSP Szopienice. Strażacy wykonali pomiary i szukali źródła zapachu.

Po sprawdzeniu w budynku okazało się, że gaz wydobywał się z butli turystycznej, którą w piwnicy na złom rozbierali dwaj mieszkańcy kamienicy. Po przewietrzeniu klatki schodowej zastępy wróciły do bazy.■

Rozległy pożar traw przy ul. Bagiennej 4 marca około godz. 18.40 wpłynęło zgłoszenie o pożarze traw przy ulicy Bagiennej.

Na miejsce w pierwszej kolejności wysłano zastęp OSP Szopienice. Strażacy ochotnicy zastali rozwinięty pożar traw na znacznym obszarze. Dowódca OSP poprosił o dodatkowe zastępy do pomocy. Pożar ugaszono przy użyciu prądów wody oraz podręcznego sprzętu gaśniczego. Spaleniu uległy 2 hektary nieużytków. Na miejscu pracowało 7 zastępów z OSP Szopienice, JRG 1 Katowice, OSP Dąbrówka Mała, Kostuchna, Podlesie.■

Pożar mieszkania na Uthemannie W dniu 3 marca w nocy doszło do pożaru mieszkania przy ulicy Chemicznej. Spaleniu uległo wyposażenie jednego z pomieszczeń.

Tragedia w kopalni Staszic

Miesięcznik Roździeński 3 / 2019

fot. W. Brzóska

Do tragicznego wypadku doszło w kopalni Murcki-Staszic, należącej do Polskiej Grupy Górniczej. W czwartek 21 lutego o godzinie 12 rozpoczęła się akcja ratunkowa.

Powodem było znalezienie dwóch nieprzytomnych pracowników działu wentylacji.

Przybyły na miejsce lekarz po godzinie 13 stwierdził zgon obu pracowników. Zdarzenie miało miejsce w pokładzie 510 na głębokości 900 m. Obydwaj górnicy byli pracownikami działu wentylacji.

– Ze wstępnych ustaleń wynika, że pracownicy, którzy stracili życie, znaleźli się w miejscu, w którym atmosfera była niezdatna do oddychania - wyjaśnił Tomasz Głogowski, rzecznik PGG. „W upadowej Vb-S w pokładzie 510, na poziomie 900 m, w trakcie prac związanych z przebieraniem piasku wypełniające-

go korek podsadzkowy, stanowiącego tamę izolacyjną, nadsztygar górniczy i sztygar oddziałowy działu wentylacji z nieustalonych powodów weszli za tamę izolacyjną do wyłączonej z sieci wentylacyjnej, nieprzewietrzanej części wyrobiska, gdzie stracili przytomność. Po wytransportowaniu przez zastępy ratownicze górników lekarz stwierdził ich zgon” - taki komunikat pojawił się na stronie Wyższego Urzędu Górniczego.

Sprawę wypadku bada Prokuratura Rejonowa Katowice-Wschód i Okręgowy Urząd Górniczy w Katowicach. Prokuratorskie dochodzenie jest prowadzone pod kątem niedopełnienia obowiązków w zakresie BHP i narażenie pracowników na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Górnicy mieli 32 i 36 lat.■ Wojciech Brzóska

7

informacje Centrum Społecznościowe – czyli o projekcie w dzielnicach Janów i Nikiszowiec fot. Stowarzyszenie FIL

Projekt pn. „Centrum Społecznościowe w Nikiszowcu – etap I” jest adresowany do mieszkańców dzielnicy Janów-Nikiszowiec. Realizuje go Stowarzyszenie Fabryka Inicjatyw Lokalnych w partnerstwie z Miastem Katowice reprezentowanym przez MOPS Katowice.

W ramach projektu prowadzone są różnorodne działania, których celem jest zmniejszenie dysproporcji pomiędzy poszczególnymi częściami dzielnicy – przede wszystkim w oparciu o potencjał mieszkańców, m.in. przez wzmacnianie więzi sąsiedzkich, wspieranie lokalnych liderów i animatorów. Ważne miejsce w tych działaniach zajmuje młodzież z dzielnicy. Angażowana jest w aktywności, które służą rozwojowi miejsca zamieszkania i wzmacniają poczucie odpowiedzialności za jego przyszłość.

Istotną część projektu stanowią także działania mające na celu wzmacnianie kompetencji społecznych oraz polepszenie sytuacji zawodowej konkretnych osób. Głównym miejscem spotkań jest Centrum Zimbardo w Nikiszowcu, które w ramach projektu pełni rolę Inkubatora Animatorów Nikiszowca.

Prowadzone działania uwzględniają różnice między zasobami poszczególnych części dzielnicy tj. osiedlem Nikiszowiec, Janowem i Koreą.

Działalność Stowarzyszenia FIL prowadzona od wielu lat na terenie osiedla przyczyniła się do rozwoju Nikiszowca. Dlatego też obecna praca – także w ramach projektu – to kontynuacja tych doświadczeń, a równocześnie odpowiedź na nowe wyzwania, przed jakimi stoi osiedle. Należą do nich m.in. dbałość o zrównoważony rozwój – z uwzględnieniem sektora turystycznego, wspieranie lokalnej społeczności w wykorzystaniu potencjału miejsca, zachowanie autentyczności osiedla – zarówno w sferze materialnej jak i niematerialnej.

W ramach projektu planowane są w najbliższym czasie m.in. następujące działania: 1. Kurs przewodnika lokalnego po Nikiszowcu (31.03, 6.04, 13.04, 14.04)

2. Cykl warsztatów kompetencji społecznych nt.: komunikacji, asertywności i radzenia sobie z emocjami, budowania wewnętrznego spokoju (25.03, 1.04, 8.04, 15.04).

3. Przygotowanie i zorganizowanie z mieszkańcami święta sąsiada: Nikiszowiec, Korea, Janów.

4. Indywidualne poradnictwo: psychologiczne, prawne, job-coaching, doradztwo zawodowe.

5. Kursy i szkolenia: - zawodowe dla osób niezatrudnionych - egzaminy certyfikujące z języka obcego.

6. Nauka języków obcych: - francuski (co drugi wtorek w godz. 17.15-18.15) - angielski (w trakcie tworzenia 2 grup językowych) 7. Cykl warsztatów rękodzieła „Eco szycie” 8. Trening nordick walking na terenie „Korei” 9. Integracja przez kulturę – wspólne wyjścia z mieszkańcami do teatru, kina, na koncerty.

Więcej informacji: e-mail: fil@fil.org.pl; tel. 664 222 044; www.facebook.com/CentrumZimbardowNikiszowcu Udział we wszystkich działaniach jest bezpłatny. Projekt jest realizowany w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020.■ (FIL)

Galeria Artystyczna 2019. Dwóch kandydatów z Szopienic w plebiscycie

Jak zagłosować?

Oddać głos w plebiscycie można na dwa sposoby: zagłosować poprzez stronę internetową Miasta – www.katowice.eu – zakładka „Miasto” w dziale „Kultura” lub wypełnić kupon znajdujący się w marcowym numerze

8

fot. M. Bulsa

Na placu Grunwaldzkim na Koszutce od 2003 roku stawiane są popiersia upamiętniające osoby, które poprzez swoją twórczość na stałe wpisały się w historię Śląska. Jak co roku Urząd Miasta Katowice organizuje plebiscyt „Galeria Artystyczna”. Wyłoni on kolejnego laureata, którego popiersie stanie na Koszutce. Wśród tegorocznych kandydatów pojawiło się dwóch artystów urodzonych w Szopienicach – reżyser Kazimierz Kutz i malarz współczesny Andrzej Szewczyk.

miejskiej gazety „Nasze Katowice” i dostarczyć go do Centrum Informacji Turystycznej przy ul. Rynku 13 albo wysłać pocztą na adres: Urząd Miasta Katowice, ul. Młyńska 4, 40-098 Katowice z dopiskiem „Galeria Artystyczna 2019”. Głosowanie trwa do 31 marca. Co ważne, przy podliczaniu głosów będą brane pod uwagę jedynie oryginały kuponów, nie ich kserokopie.

Wyniki zostaną podane w kwietniu, a uroczyste odsłonięcie pomnika na placu Grunwaldzkim z wizerunkiem postaci wybranej przez mieszkańców odbędzie się w połowie września podczas obchodów kolejnej rocznicy nadania Katowicom praw miejskich.■ (RED)

Miesięcznik Roździeński 3 / 2019

kultura

SZOPIENICKA MALARKA Była niezwykle sympatyczną, skromną i serdeczną osobą.

I takie cechy – ciepło i pogoda ducha, wrażliwość na piękno – posiadały jej obrazy. Zdobią dziś wiele sal wystawowych w muzeach w Polsce i na świecie. Przeżywają swój renesans. Na pewno Pani Halina cieszyłaby się z tego, że utrwalono o niej pamięć w Szopienicach, nadając jej imię skwerkowi w centrum Szopienic, a ponadto zdobi go mural, przypominający jej obrazy. Warto zatem wiedzieć, że w gronie sławnych szopieniczan Halina Lerman,

wybitna malarka, posiada także swoje miejsce.

Przypominamy ją właśnie teraz, bo w marcu br. minie 6. rocznica jej śmierci. Spoczywa na katowickim cmentarzu przy ul. Sienkiewicza.■ Maria Kaźmierczak

skarbnika. Przez lata pracowała przede wszystkim jako projektant graficzny i tworzyła wielokroć nagradzane projekty dla wielu śląskich firm i instytucji. Podejmowała się różnych zleceń, m.in. projektowała plakaty, afisze, druki rekla-

mowe, opakowania, logo firm, stoiska targowe czy reklamy na tramwajach, a także katowickie neony i murale. Najszerzej jednak znana była ze swojego kolorowego i radosnego malarstwa, które przyniosło jej popularność i wielu wielbicieli. Artystka bowiem chciała widzieć świat piękny i kolorowy, zarażając widzów swoim optymizmem.

Do ulubionych tematów malarki należały zaułki południowych miast z kamiennymi domami, kolorowymi okiennicami, suszącym się praniem lub mnóstwem kwiatów, które były tematem do malarskiej gry płaszczyzn barwnych. Wyjątkowego temperamentu i indywidualnego charakteru nadawała większości jej obrazów pełna energii, budująca wyraziste faktury technika malowania przy użyciu szpachli, a nie pędzli. Jej sprawne technicznie, zrozumiałe i przeważnie optymistyczne w wyrazie obrazy zawsze cieszyły się powodzeniem u prywatnych kolekcjonerów w Polsce, a także poza jej granicami. Brała udział w wielu wystawach zbiorowych i indywidualnych w kraju i za granicą. Zmarła 20 marca 2013 roku w Katowicach. Od 15 października 2014 r. jej imieniem jest nazwany skwer pomiędzy ulicami Wiosny Ludów i L. Zamenhofa.■

Halina Lerman Urodziła się 22 lipca 1928 roku w Szopienicach. Była córką Niemki Elżbiety z d. Loos i Polaka, Wiktora Wowro, byłego hallerczyka i powstańca śląskiego, który w okresie międzywojennym był urzędnikiem w Urzędzie Gminy w Szopienicach.

Jako nastolatka, podczas wojny, długi czas spędziła na Dolnym Śląsku u ciotki, której mąż był nadzorcą dóbr hrabiów Yorck von Wartenburg, zaangażowanych w działalność antyhitlerowską.

Po wojnie, w 1947 roku, rozpoczęła studia na nowopowołanym katowickim wydziale grafiki Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych we Wrocławiu. Uczęszczała m.in. na zajęcia do pracowni Aleksandra Raka, Rafała Pomorskiego, Józefa Mroszczaka i Bogusława Góreckiego. Po studiach została przyjęta do Związku Polskich Artystów Plastyków i nie tylko korzystała ze wsparcia ZPAP, ale i sama czynnie wspierała jego działalność. Brała udział w wielu organizowanych przez Związek wystawach zbiorowych oraz plenerach, a nawet osobiście często wyjazdy te organizowała.

Kilkanaście lat pełniła funkcję członka Zarządu katowickiego oddziału ZPAP oraz jego

Miesięcznik Roździeński 3 / 2019

fot. .S. Braksator

Na ścianie dawnego kina „Blask”, które po dziejowej transformacji zamieniono na bank, podziwiać można piękny kolorowy mural, pełen kwiatów i słońca. Taki trochę bajkowy. Autorka tego projektu poświęciła go pamięci Haliny Lerman. Dlaczego? Bo takie obrazy tworzyła właśnie owa Halina Lerman z domu Wowro, urodzona w Szopienicach, co zawsze podkreślała.

Tu przyszła na świat 22 lipca 1928 roku. Wraz z rodzicami mieszkała przy ul. Wiosny Ludów obok Ratusza, w którym jej ojciec, Wiktor Wowro, był urzędnikiem w Urzędzie Gminy, zaś po wojnie kierował Urzędem Stanu Cywilnego.

Pani Halina studiowała od 1947 roku na Wydziale Grafiki w katowickiej filii Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Projektowała plakaty, druki reklamowe, neony, murale, opakowanie i kalendarze. I wtedy właśnie poznałam Panią Halinę – była autorką pięknego kalendarza dla jednej ze śląskich kopalń, drukowanego przez katowicką redakcję Krajowej Agencji Wydawniczej.

9

kultura materiał promocyjny

Miejski Dom Kultury „Szopienice-Giszowiec” ul. Gen. Hallera 28, tel. 32 256 84 53 ►Szopienicka Scena Piosenki Aktorskiej Recital piosenek Anny German w wykonaniu Adrianny Noszczyk 8 marca, godz. 17.00 Impreza w ramach projektu „Centrum Społecznościowe Szopki w Szopienicach – I etap” Ilość miejsc ograniczona, obowiązują zapisy ►Dyskoteka dla Pań z okazji Dnia Kobiet 9 marca, godz. 18.00 Ilość miejsc ograniczona/ wstęp: 45 zł ►„Pomaganie jest fajne”, czyli aukcja dzieł sztuki twórców o wielkich sercach 27 marca, godz. 18.00 Współorganizacja ze Stowarzyszeniem „Pomagam, więc jestem” ►Niedzielne podwieczorki przy bonkawie i kołoczu 31 marca, godz. 15.00 Impreza w ramach projektu „Centrum Społecznościowe Szopki w Szopienicach – I etap” Ilość miejsc ograniczona, obowiązują zapisy

►Kulturalne Katowice – wyjście na wydarzenia kulturalne (kino, teatr, NOSPR) według aktualnego repertuaru w ramach projektu „Centrum Społecznościowe Szopki w Szopienicach – I etap” 31 marca Ilość miejsc ograniczona, obowiązują zapisy Filia nr 2, Plac Pod Lipami 1 tel. 32 206 46 42 ►DZIEŃ KOBIET, CZYLI… DLO KOŻDYJ BABY PAŁER I PARA – TYJ ZE SAMOWARA 8 marca, godz. 17.00 W programie: warsztaty parzenia i degustacja herbaty przygotowanej w samowarze, mowa wachlarza, czyli jak kobiety wysyłały kiedyś smsy, pokaz z przymrużeniem oka, czyli jak działa mózg kobiecy i męski; bezpłatne wejściówki do odbioru w MDK

►Mała Akademia Jazzu 15 marca, godz. 10.00 Zajęcia muzyczno-edukacyjne dla dzieci; wejściówki 5 zł, obowiązują zapisy ►„Przygody Kubusia i Ancymona” 19 marca, godz. 9.30 i 11.00 Spektakl dla dzieci; bilety 10 zł, obowiązują zapisy ►Wiosenne warsztaty plastyczno-edukacyjne dla przedszkolaków 20 marca, godz. 9.30 i 11.00 Wejściówki - 1 zł, obowiązują zapisy ►Wernisaż wystawy akwarel Grzegorza Chudego „Zillmannowie do kwadratu” organizowanej w ramach obchodów 100-lecia rocznicy wybuchu I Powstania Śląskiego.

20 marca, godz. 18.00 Wstęp wolny ►Koncert „Nad dachami Paryża” 24 marca, godz. 17.00 Najpiękniejsze piosenki francuskie wszechczasów; bilety 15 zł

Filia nr 1, ul. Obr. Westerplatte 10 tel. 32 256 99 77 ►Spotkanie ze zdrowiem – prelekcja lekarza specjalisty poświęcona nowoczesnym metodom kontrolowania cukrzycy w ramach projektu „Wzmocnienie systemu wsparcia osób w wieku senioralnym oraz ich środowiska rodzinnego – I etap” 27 marca, godz. 15.00 Ilość miejsc ograniczona, obowiązują zapisy ►Seniorze weź bilet – wyjście na wydarzenia kulturalne według aktualnego repertuaru (kino, teatr, NOSPR) w ramach projektu „Wzmocnienie systemu wsparcia osób w wieku senioralnym oraz ich środowiska rodzinnego – I etap” 28 marca Ilość miejsc ograniczona, obowiązują zapisy ►Klub podróżnika w ramach projektu „Centrum Społecznościowe Szopki w Szopienicach – I etap” 29 marca, godz. 16.00 Ilość miejsc ograniczona, obowiązują zapisy reklama

Zakład Pogrzebowy MIRANDER

ul. Lwowska 5, 40-389 Katowice telefony całodobowe: 32 256 99 65 602 497 443 10

Miesięcznik Roździeński 3 / 2019

historia

Konspirator

Familoki w Szopienicach

Szedł śladami „poetów przeklętych”. W jego postępowaniu trudno dopatrzyć się realizacji wartości, które współtworzą śląski etos – takich jak pracowitość czy religijność. Niepokorny, identyfikował się raczej z miejscowymi „buksami” i „chacharami”. Deklarował swą miłość do Polski i Śląska.

Kochał też literaturę. I o ile jego tragicznemu, krótkiemu życiu patronowali artyści, którzy – jak pisał Leśmian – byli ze światem „na wspak i na noże”, o tyle jego twórczości – zarówno wielcy polscy klasycy, jak i sowizdrzałowie. Według Zbyszka Bednorza, jego biografa - szukał swojego stylu – stylu istnienia, ale i też stylu pisania.

Józef Ryszka. Buks. Poeta.

Ryszka? Poeta z Szopienic? Zdziwienie. Zakłopotanie. Zawstydzenie.

Wzruszenie ramion. Większość żyjących dzisiaj mieszkańców wschodniej dzielnicy Katowic tak właśnie reaguje na pytanie o swojego ziomka. Niektórzy identyfikują go z ks. Józefem Ryszką, który pełnił w parafii św. Jadwigi Śląskiej funkcję wikarego. Jeszcze większe zdziwienie budzi fakt, że wspomniany poeta uznany został za „śląskiego Kolumba”, porównywanego z Krzysztofem Kamilem Baczyńskim czy Tadeuszem Gajcym. Co więcej, „synek z Szopienic” patronuje skwerowi na Osiedlu Tysiąclecia oraz ulicy na Klimzowcu. Jego nazwisko zostało również uwiecznione na Pomniku Bohaterskich Harcerzy Chorzowa. Zbyszko Bednorz poświęcił mu książkę, powstały również prace krytyczno- i historycznoliterackie, w których omawia się jego biografię i twórczość.

Paradoksalnie, to zdziwienie szopieniczan postacią nieznanego im poety... nie może dziwić. A sam Ryszka prawdopodobnie zdziwiłby się, gdyby odkrył, że został uznany za bohatera i jest porównywany z Baczyńskim.

On przecież cały czas poszukiwał swojej drogi.

Gdym spijał młodość z Twej czary życia Może właśnie to ciągle „smykanie się”, nieustanna zmiana miejsc pobytu i środowisk były sposobem życia „synka z Szopienic”? I tylko jedno pozostało niezmienne – poczucie szczególnej więzi ze Śląskiem. Oddajmy głos poecie, który w utworze „Ludu śląski” zwraca się do swojej rodzinnej

Miesięcznik Roździeński 3 / 2019

ziemi. Choć przemawia w imieniu mieszkańców regionu, zwłaszcza tych, którzy byli „społecznie wykluczeni”, trudno nie zauważyć, że w pewnym stopniu charakteryzuje siebie…

Tyś mię pozyskał cały Gdym spijał młodość z Twej czary życia, Gdym oderwany marzeniem Bluźnił ludzkości w walce o kęs bycia, Gdym cierpiał swym istnieniem W hut, hałd mrowiskach, biedą żyjący Na żołdzie śmierci – kopalni (…)

W czas bezrobocia błądząc miastem nędzy, Radosny słońcem, nieróbstwem, Głodem wrzeszczący o chleb, o pieniądze Oślepły samolubstwem.

Gdym był kochankiem Ciebie, tysiąca, W święta, jarmarki, odpusty, Gdyś mienił sobą jak ta bryła szkląca Odziany w kiece, surduty i chusty…

Gdym w szczerym polu siedział przykucnięty Przy zawaliskach bieda-szybu dziurze, Gdym w ogniu hałdy poprzypalał pięty, Gdym spał bezdomny w betonowej rurze – Tyś mię pozyskał, serce wyrwał z duszą.

Ja wrosłem w Ciebie cały (…)

Młodość, którą „spijał z (…) czary życia” Śląska, spędził Ryszka w Szopienicach. Urodził się 14 lutego 1920 roku. Jego ojciec, Józef, górnik kopalni „Giesche”, był członkiem tutejszego gniazda Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Gdy wybuchło I powstanie śląskie, przyłączył się do niego i zginął w sierpniu 1919 roku. Miał wówczas 23 lata. Jego los podzieliło jeszcze sześciu szopieniczan: Konrad Halena, Emil Kłosek, Tomasz Chowaniec, Jan Gryc, Eugeniusz Odrowąż–Trzaskalski i Józef Grudniok.

Poeta przyszedł na świat już po śmierci ojca. Odziedziczył po nim imię oraz społecznikowską pasję. Podobnie zresztą potoczą się losy młodego Ryszki - i on zginie, mając zaledwie 23 lata…

Rodzina Ryszków była powszechnie znana w Szopienicach. Ponoć nazywano ich „piekielnymi Polokami”. Słynęli ze swych przywódczych skłonności, dobrego głosu oraz zaangażowania w tzw. ruch polski. Dla nieznającego swojego ojca chłopca autorytetem stał się dziadek – Szczepon, również górnik w kopalni „Giesche” (to imię „starzyka” wybierze jako swój konspiracyjny pseudonim). „Opa” wyróżniał się pracowitością oraz pobożnością. Organizował m.in. pielgrzymki szopieniczan do Kalwarii Zebrzydowskiej, przekazywał też pieniądze na ubogich w Galicji i zaborze rosyjskim. Wraz ze swoją żoną Franciszką mieszkał na Morawie, przy Sedanstrasse 50, w istniejącym do dziś domu p. Stachonia. To tu poeta spędzał swoje dzieciństwo. Matka, Wiktoria z Pilarskich, pobierała bardzo skromną rentę wdowią. Musiała pracować, dlatego swoich synów – Adama i Józefa – pozostawiała pod opieką dziadków. Ci chętnie wywiązywali się z powierzonych im obowiązków. Na długo w pamięci wnuków pozostały opowia-

11

historia dania „starzyków” o królach i świętych czy wyprawy „omy” Franciszki w ludowym stroju na „pąć” – do Piekar lub Częstochowy. W Szopienicach Józef Ryszka rozpoczął swoją edukację. Swoim znajomym opowiadał, że uczył się „na Jewce” przy hucie Uthemann.

W pamięci poety okres, spędzony w cieniu hutniczych kominów, był czasem „sielskim i anielskim”.

Sytuacja zmieniła się, gdy matka Józefa postanowiła po raz drugi wyjść za mąż. Ojczym Szczepona pochodził z Małopolski. Niestety, relacja z nim okazała się bardzo trudna i obfitująca w konflikty.

Pośród krzyku, łez, pożogi (…)

Jam uchodźca ciągle stał

Wybuch wojny sprawił, że ten, który dotąd znał smak „smykania się” po hałdach i biedaszybach, poznał gorzki smak wojennej tułaczki. Jeszcze 1 września – jako harcerz – zjawił się w chorzowskim urzędzie miasta, gdzie przyłączył się do Obrony Przeciwlotniczej. Wrażenia z tego czasu opisał w opowiadaniu „Ostatni dzień”. Jego kontynuacją miał być tekst zatytułowany „17 dni”, którego jednak autor nie ukończył. Po wydanym przez władze naI tak się kręci na tym Bożym świecie, kazie ewakuacji urzędników polskich – Ryszka wraz z rodziną opuścił Chorzów i znalazł się w SamboŁoś ziemsko się psuje, dobrze o tym wiecie rze. Stamtąd wyjechał do Lwowa, jednak ostatecznie W 1933 roku pani Wiktoria z synami przeniosła wrócił na zachód. Zamieszkał z bliskimi w Sosnowcu. się do Chorzowa, gdyż tam jej drugi mąż otrzyPóźną jesienią 1939 roku Szczepon został wywiemał nową pracę. Syn szopienickiego powstańca ziony na roboty przymusowe do Niemiec. Najpierw zamieszkał w domu przy placu Mickiewicza i zaczął pracował przy budowie autostrady w dalekim Vieruczęszczać do szkoły powszechnej im. Juliusza Ligosen, a od maja 1940 roku przebywał w Hamburgu, nia. Wprawdzie sytuacja materialna rodziny uległa osadzony na terenie fabryki samochodów „Hannopoprawie, jednak przyszły poeta prawdopodobnie mag”. To, czego tu doświadczył, napawało go głęstracił – tak ważne w czasie dojrzewania – poczubokim smutkiem. Jego rodacy, przebywając z daleka cie bezpieczeństwa. Być może niełatwa relacja z ojczymem chłopca sprawiła, że „synek z Szopienic” od rodzinnego domu, szukali pocieszenia w alkohorozdarty będzie pomiędzy dwoma pragnieniami Józef Ryszka podczas II wojny światowej lu, kłócili się z sobą, a nawet wzajemnie oszukiwali.

– pragnieniem przynależności do grupy i akceptacji, Codziennie musieli też zmagać się z trudnymi waa jednocześnie – pragnieniem niezależności. Problemy rodzinne nie pozorunkami życia: gryzły ich wszy i pluskwy, nie dojadali, traktowani z pogardą stały bez wpływu na edukację młodego Ryszki – po ukończeniu szkoły poprzez nadzorców, byli zmuszani do bardzo ciężkiej pracy. wszechnej chciał kontynuować naukę w gimnazjum, jednak został z niego W takich okolicznościach Ryszka ponownie szukał ukojenia w świecie wyrzucony. Kolejne lata będą wypełnione próbami odnalezienia swojego literatury. Wiele utworów z tego okresu zawiera elementy satyry, barwmiejsca w świecie, który ma zepsutą oś ziemską. Nastolatek nie będzie nie charakteryzując społeczność robotników przymusowych. Szopienicki potrafił nigdzie dłużej zagrzać miejsca w świecie, który ma „zepsutą oś buks nie wahał się wymienić nazwisk osób, których wady krytykował. ziemską”. Zbuntowany, wybrał los „elwra”, chodzącego po biedaszybach Twierdził m.in. i zbierającego nielegalny urobek, a przy tym palącego papierosy. PodSą też i tacy i to w naszej sztubie, jął też próby uporządkowania swojego życia – rozpoczął naukę w szkole Co zasługują, by dać im po dzióbie. górniczej w Katowicach, zapragnął przysposobić się do zawodu kupca, Wielkie wymagania i wielka heca, pracował na koloniach jordanowskich, w sklepie kolonialnym, w hucie „PiłA gdy noc przyjdzie, to leją do pieca (…) sudski”, w kopalni „Boże Dary”, zaangażował się w działalność KatolickieObok tego typu wierszy w Niemczech powstały i takie, w których autor go Stowarzyszenia Młodzieży Męskiej, Organizacji Młodzieży Powstańczej nawiązywał do tradycji romantycznej i młodopolskiej. Warto przytoczyć oraz został harcerzem – druhem, którego nazywano Wroną. fragment jednego z nich: Buntownik, uciekał w świat literatury. Napisał sztukę sceniczną o uroSzarość mgłą straszliwą twój żywot otacza, dzinach Piłsudskiego, tworzył wiersze, które utrwalone są w „Kronice A cisza ci wyje złym głosem puchacza, XIII Drużyny Harcerzy im. Stefana Rogozińskiego”. Opisując wyprawę kajaI jesteś jak kamień leżący przy drodze kami z Niwki do Gdańska, inspirował się „Panem Tadeuszem” Mickiewicza.

Co kopnie przechodzień (…)

Tworząc z kolei opowiadanie o losie śląskich emigrantów, naśladował styl Jak twe polskie serce gniewem się zapala nowel Sienkiewicza. Językiem niektórych utworów stała się gwara. LiteMyśl w sztylet zamienia, zapory obala ratura stanowiła jego azyl. Marzył o tym, by realizować się jako pisarz.

I dąży, prze naprzód, lotem się wyrywa, Gdy jednak przedstawił swoje wiersze w pewnej śląskiej redakcji, został wyśmiany. Powróciwszy do domu, spalił je w piecu.

12

Gdzie, chociaż spętana, Ona wciąż przebywa.

Miesięcznik Roździeński 3 / 2019

historia Ryszka nie tylko pisał o „gniewnym polskim sercu”. Pewnego dnia śląski, niepokorny buks w typowy dla siebie sposób zareagował na zaczepki upokarzającego pracowników hitlerowca – po prostu uderzył go w twarz. Wywiązała się bójka. Szczepon – jako młodszy i silniejszy – miał przewagę. Wkrótce jednak zaalarmowano straż fabryczną. „Synkowi ze Śląska” nie pozostało nic innego, jak uciekać.

W ten sposób rozpoczął się kolejny etap tułaczki w życiu poety. Udało mu się dotrzeć do rodziny w Sosnowcu, jednak szybko dowiedział się, że szukają go zarówno żandarmi, jak i pracownicy Arbeitsamtu. Szczepon narażał na niebezpieczeństwo nie tylko siebie, ale i najbliższych, dlatego zaczął się ukrywać, zmieniać miejsca noclegu, aż wreszcie przez „zieloną” granicę przedostał się do Generalnej Guberni. Najpierw przebywał w Olkuszu, gdzie mieszkali krewni jego ojczyma, a później wyjechał do Radomia. Tam zatrudnił się w fabryce „Kromołowski i Syn”, zarządzanej przez śląskiego volksdeutscha, z którym Ryszka był spowinowacony. Mieszkał w tzw. „Gigancie”, czyli hotelu robotniczym – miejscu, w którym rozwijały się wszelkiego typu patologie.

Z okresu radomskiego zachowały się dwa utwory. Jeden z nich, „Totensonntag”, rubaszny, wiele mówi o poczuciu humoru Szczepona.

Znajdziemy w nim m.in. następujące fragmenty: (…) Toż nos było pięciu ludziów, na smętorz my poszli.

Nie wiym, co nos tak zmylyło, możno dyszcz był wielki.

Dość, że zamiast nieboszczyków, znodli my butelki.

No, toż jedyn, potem drugi, za nim trzeci, czwarty, Tak że kożdy był wkirzony, znaczy się łożarty (…)

Cali my się ubabrali, do kanału wdepli (…)

Potym poszli my za miasto, trocha się wyrzigać (…).

Po krótkim okresie pracy w Radomiu po raz kolejny w Szczeponie odezwało się silne pragnienie wolności i niezależności. Toteż, gdy jesienią 1941 roku spotkał kolegę z chorzowskiej szkoły, wyruszył w jego towarzystwie do Warszawy…

Ja się wykupię własną krwią…

W okupowanej stolicy Polski Ryszka prowadził życie, do jakiego był już przyzwyczajony – życie „elwra” i „kundy”. Podejmował różne prace fizyczne, handlował papierosami, ale był bezdomny. Wreszcie, dzięki przyjacielowi, poznał swojego rówieśnika – Zbigniewa Florczaka, literata, który po wojnie publikować będzie m.in. w paryskiej „Kulturze”. Dom rodziny Florczaków przy ul. Wspólnej 61 stał się w pewnym stopniu domem Szczepona. Na początku 1942 roku przypadkowo spotkał Zbyszka Bednorza, który wówczas pracował w Departamencie Informacji i Propagandy Delegatury RP – Sekcji Zachodniej. Ryszka znał go z czasów chorzowskich. Jednak późniejszy biograf poety w czasie pierwszej rozmowy z nim bardzo nieufnie potraktował „synka z Szopienic”. Obawiał się, że może on być konfidentem. Przekonała go dopiero szczerość i bezpośredniość Ryszki. To Bednorz wprowadził młodego poetę w pracę konspiracyjną. Uciekinier z Radomia przyjął pseudonimy „Szczepon” oraz „Gizd”, miał też fałszywe papiery na nazwiska: Józef Zalewski i Józef Radny.

Miesięcznik Roździeński 3 / 2019

Zaangażowany w działalność podziemia Ryszka czuł się w swoim żywiole. Zaspokajał dwie, wspomniane wcześniej, potrzeby: wolności oraz przynależności do grupy. Jego bunt został niejako „uświęcony”. Nie musiał prowadzić „normalnego” (a dla niego nudnego) życia, nie musiał mieć wyrzutów sumienia, że nie pracuje zarobkowo. Miał za to szansę, by się rozwijać. Uczestniczył m.in. w tajnych kompletach maturalnych oraz w kursach dziennikarskich, o których poziomie świadczy fakt, że dyplom ich ukończenia nostryfikowały później władze PRL. Spełniło się też jego marzenie o publikacji własnych utworów. Współpracował ze Zbyszkiem Bednorzem przy redagowaniu „Zachodniej Straży Rzeczpospolitej” oraz satyrycznego dodatku do tego czasopisma – „Luźnej Kartki”.

U Bednorza, przy ul. Zapiecek 1, odbył się długo oczekiwany, pierwszy wieczór literacki Ryszki.

Dobrze odnajdował się „szopienicki buks” w grupie konspiratorów. Był kurierem Delegata na Śląsk Ignacego Sikory i jego zastępcy, Alojzego Targa. Zaprzyjaźnił się z innymi młodymi Ślązakami, działającymi w organizacji „Ojczyzna” – Moniką Karkoszką, Krystyną Kowalską, Marią Imielanką, Czesławą Imielanką, Eugenią Kolbuszówną, Mieczysławem Kolbuszem, Hanną i Wojciechem Karczmarczykami czy Edwardem Karpowiczem. Odważny, a ponadto obdarzony fantazją, dwukrotnie uciekał z rąk hitlerowców. Ta druga ucieczka sprawiła, że przez pewien czas był „spalony” - musiał się ukrywać, zmieniać miejsca pobytu do czasu, gdy dostarczono mu kolejne fałszywe dokumenty - Kenkartę i Arbeitskartę.

Po ich otrzymaniu wyjechał do Lublina. Powstało tu opowiadanie „Dni powikłane”, w którym dostrzec można z kolei wpływy dwudziestowiecznej awangardy. Na wschodzie Polski nie zabawił zbyt długo – zaczął tęsknić za stolicą. Była to nie tylko tęsknota za miastem i konspiracją, ale również – za ukochaną osobą. Jego wybranką była bowiem warszawianka, maturzystka – Krystyna Biedrzycka. Z ostatniego listu do rodziny wynika, że planował z dziewczyną wziąć ślub.

Nie zdążył już zrealizować swoich planów. 14 października 1943 roku około godziny 10 został ujęty w ulicznej łapance na ul. Jasnej. Posiadane przez niego dokumenty, potwierdzające tożsamość, zostały uznane przez okupantów za fałszywe. Kilka dni później do jego przyjaciół dotarł gryps z Pawiaka: „Proszę o ratunek, moje godziny są policzone – Szczepon”.

Miesiąc później, 17 listopada, Ryszka został rozstrzelany. Przewidział swoją śmierć, gdy pisał: Jam cząstką tłumu, szarą mgłą, Ci się wykupią, wystarczą sztuczki – Ja się wykupię własną krwią.

Daniela Dylus Wybrane źródła: Zbyszko Bednorz, Szczepon, czyli rzecz o Józefie Ryszce, Katowice 1960.

Maria Buszman-Szklarska, Zapomniany nurt pisarstwa śląskiego 1922-1945, Katowice 2007.

Krystyna Heska-Kwaśniewicz, Taki mroczny czas. Losy pisarzy śląskich w czasie wojny i okupacji hitlerowskiej, Katowice 2004.

13

lifestyle Uwaga na telefony z obcych numerów!

Doradzamy, jak się bronić przed oszustami

fot. Pixabay

krótkie, aby uniemożliwić odebranie telefonu.

Część ludzi w takiej sytuacji decyduje się oddzwonić. Niestety oddzwonienie na takie numery może wiązać się z poważnymi kosztami (od kilkunastu do nawet kilkudziesięciu złotych). Wykorzystują to oszuści, którzy zarabiają na nieświadomych ludziach.

Warto więc dokładnie sprawdzić, jaki numer do nas dzwonił (np. na wcześniej wspomnianych stronach) i przy podejrzeniach o oszustwo po prostu nie oddzwaniać, zwłaszcza jeżeli nie znamy nikogo z podanego kraju.■ Paweł Maziarz

sport

W Kręgu Natury

Natarczywe telefony z obcych numerów to coraz powszechniejszy problem. Takie telefony potrafią być naprawdę irytujące, a w niektórych przypadkach mogą nas narazić na utratę gotówki. Dlaczego oszuści do nas dzwonią i jak się przed nimi bronić?

Najczęściej spotykanym scenariuszem są telefony konsultantów marketingowych, którzy próbują nam przedstawić ofertę handlową i na tym zarobić. Jeżeli tego typu połączenia się powtarzają, sytuacja może być szczególnie irytująca. Mało tego, od jakiegoś czasu jest to też niezgodne z prawem - w myśl ustawy o prawie telekomunikacyjnym, zakazane jest używanie telekomunikacyjnych urządzeń końcowych i automatycznych systemów wywołujących dla celów marketingu bezpośredniego (o ile abonent lub użytkownik końcowy uprzednio nie wyraził na to zgody).

Jest jednak pewien problem, bo nie zawsze wiemy, kto próbuje się do nas dodzwonić – czy jest to natrętny marketingowiec, czy jednak obca osoba dzwoniąca np. w sprawie wystawionego ogłoszenia albo znajomy, którego nie mamy zapisanego w książce kontaktowej.

Dobrym pomysłem jest sprawdzenie podejrzanego numeru w Internecie. Funkcjonuje tutaj kilka popularnych stron, które prowadzą

14

bazę nękających numerów (np. nieznanynumer.pl, who-called.eu czy nieznany-numer.pl).

Na stronie znajdziemy komentarze innych osób odnośnie danego numeru oraz oznaczenie jego kategorii (np. niebezpieczny, nękający, neutralny, przydatny, nieznany).

Natrętnych „marketingowców” możemy zgłosić do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK). W przypadku złamania prawa, Urząd Komunikacji Elektronicznej (UKE) może nałożyć na przedsiębiorcę karę pieniężną, co powinno go zniechęcić do prowadzenia takich działań. Dodatkowo możemy wspomóc się zablokowaniem nękających numerów bezpośrednio na telefonie. W przypadku smartfonów z Androidem lub systemem iOS wchodzimy w rejestr połączeń, wybieramy daną pozycję i następnie opcję „zablokuj numer”.

Znacznie poważniejszym problemem są połączenia za granicy. W celu zmylenia nieświadomych ludzi oszuści wykorzystują tutaj numery zagraniczne z kierunkowymi kojarzącymi się z tutejszymi numerami telefonów komórkowych lub stacjonarnych. Przykładem mogą być połączenia z Kuby z numerów zaczynających się na +53, Wybrzeża Kości Słoniowej zaczynające się na +225 lub z Papui Nowej-Gwinei zaczynające się na +67. Połączenia zwykle są na tyle

Rusza inicjatywa sportowa „W Kręgu Natury”, która ma na celu promocję Zespołu przyrodniczo – krajobrazowego „Szopienice – Borki” oraz nowo powstającej Doliny Pięciu Stawów w Katowicach.

Jest to cykl biegów rozpoczynający się 23 marca od biegu „I Zielone Borki”, którego 5 km trasa będzie przebiegać leśnymi ścieżkami wokół stawu Borki. Impreza jest skierowana jest do miłośników biegania i nordic walking, lubiących rekreację w terenach zielonych, których miasto Katowice ma sporo. Organizatorzy chcą wykorzystać potencjał tego miejsca poprzez zachęcenie mieszkańców oraz przyjezdnych do poznania szopienickich stawów i aury, która je otacza.

Drugim biegiem wchodzącym w skład cyklu będzie V Bieg im. Janusza Sidły, który odbędzie się 16 czerwca, a trzeci i czwarty bieg zostaną zorganizawane w drugiej połowie 2019 roku.

Zapraszamy serdecznie do wzięcia udziału w biegach. Szczegóły znajdują się na naszej stronie: www.wkregunatury.pl oraz www.facebook.com/wkregunatury.■ Piotr Łączniak

Miesięcznik Roździeński 3 / 2019

sport

Napędzani pasją

Miesięcznik Roździeński 3 / 2019

zawodnika, ale nasz Paweł Huk doskonale go pilnował i nie pozwolił mu rozwinąć skrzydeł.

W 26 minucie, po ładnym prostopadłym zagraniu ze środka pola, do piłki dopadł niezawodny Łukasz Rak, znalazł się oko w oko z bramkarzem rywala i Hetman objął prowadzenie.

fot. K. Śladek

Hetman 22 Katowice mocno pracuje nad poprawą pozycji sportowej na bieżący i następne sezony. Dla seniorów to walka o ligowy byt i awans w tabeli do bezpiecznego miejsca, jak najdalej od strefy spadkowej. Dla juniorów czas nauki i rozwijania umiejętności indywidualnych i zespołowych. Mamy w juniorach zawodników z roczników od 2002 do 2005 i dla każdego z nich ten sezon jest innym etapem pracy. Chłopcy z rocznika 2002 trenują już z nadzieją przejścia po tym sezonie na kolejny etap, do seniorów. Młodszych czeka dalsza praca w ramach rozgrywek juniorskich.

Wszyscy natomiast napędzani są pasją i marzeniami. Trenują pilnie i z zaangażowaniem. Frekwencja jest bardzo wysoka.

Dla seniorów początek ligi będzie miał miejsce 24 marca, kiedy Hetman zmierzy się na wyjeździe z MKS II Świętochłowice.

Juniorzy rozgrywki rozpoczną dopiero 7 kwietnia, kiedy to rozegrają pierwszy ligowy mecz rundy wiosennej u siebie ze Slavią Ruda Śląska.

Pierwsza drużyna rozpoczęła regularną pracę po zimowej przerwie na początku lutego.

Najpierw, jeszcze pod koniec stycznia, była wyjazdowa porażka 1:2 w sparingu z ZEW Kazimierz Dąbrowa Górnicza, później już w lutym, dwa remisy u siebie – 3:3 z Ogrodnikiem Tychy i 0:0 z zespołem Skalniak Kroczyce. Natomiast na początku marca była efektowna wygrana 6:2 z drużyną KS Preczów. W tym meczu drużyna nie miała większych problemów z kontrolowaniem przebiegu spotkania i narzuciła rywalowi od początku swoje warunki gry. Do przerwy było 2:0 dla Hetmana i młody bramkarz Adrian Kaczmarczyk nie był w tej pierwszej odsłonie zbytnio niepokojony. Drużyna grała dobrze zarówno na skrzydłach, jak i w środku. Wszelkie próby ataku rywali rozbijały się o mocny mur obrony Hetmana. Pierwsza szansa dla Hetmana pojawiła się w 12 minucie, ale strzał testowanego zawodnika nie znalazł drogi do bramki.

Potem próbowali odpowiedzieć goście, wykorzystując do tego swojego bardzo szybkiego

Juniorzy w lutym rozegrali tylko jeden sparing wyjazdowy z MKS Siemianowiczanką i niestety wysoko go przegrali. Na początku marca zagrali pierwszy sparing u siebie z GKS Katowice i tu poszło już lepiej, jeśli chodzi o wynik, ale mecz ten także pokazał, że wiele trzeba jeszcze poprawić i wypracować na treningach.

W sparingu z GKS zaimponował formą Bartek Strzewiczek, który trafił 4 bramki i zaliczył 1 asystę. Najlepszym asystentem zaś okazał się Artur Karaś, który ukończył ten sparing z trze-

Juniorzy przed sparingiem z GKS Katowice, 3 marca 2019 r.

Chwilę później testowany zawodnik podwyższył na 2:0 i ten wynik utrzymał się do przerwy.

W drugiej połowie znów dominował Hetman i zdobywał kolejne bramki. Do 75 minuty było już 5:0. Wynik bezpieczny, ale bywa, że czasem zbytnio rozluźnia szeregi obronne zespołu i pozwala podejmować więcej inicjatywy przeciwnikowi. Tak się właśnie stało w ostatnich kilkunastu minutach tego sparingu. Najpierw goście zdobyli bramkę z rzutu karnego, a później, mimo iż Hetman podwyższył na 6:1, zmniejszyli jeszcze raz straty po uderzeniu bezpośrednim z rzutu wolnego. Podrażnione ambicje piłkarzy Hetmana sprawiły, że znów kilka razy zaatakowali oni bramkę przeciwnika, ale ostatecznie 6:2 utrzymało się do końca. Przed seniorami jeszcze dwa sparingi i po drodze dużo pracy, by drużyna mogła grać przynajmniej w połowie tak skutecznie w lidze jak w tym sparingu i by zrealizowała swój cel, pozostając w elicie A Klasy.

ma sukcesami na koncie. Warto też odnotować, że przy okazji sparingu daliśmy szansę zagrać zawodnikowi z niższej kategorii wiekowej – Mikołajowi Skorupie, trenującemu z nami ze względu na starszego brata Bartka, który jest w naszej drużynie i jest jej ważnym piłkarzem. Choć nie gra jeszcze pełnych meczy, to jest najczęściej używanym rezerwowym.

Juniorzy swoją szeroką kadrę wzmocnili jeszcze zimą. Prócz Artura Karasia, który jesienią nie grał z nami w lidze, a teraz zagra, doszedł również bramkarz Hubert Stępień i Łukasz Oberaj.

Ci byli zawodnicy i wychowankowie UKS-u Szopienice już od pierwszego treningu i sparingu pokazują swoją sportową wartość i potencjał, a przede wszystkim pasję do piłki. Zobaczymy, co przyniesie im wszystkim przyszłość i czy dobra atmosfera w drużynie, frekwencja na treningach i szczególny talent, zwłaszcza kilku naszych piłkarzy, przekuje się na jakieś sukcesy. Oby!■ Krzysztof Śladek

15

kulinaria Drodzy czytelnicy!

Początek marca, przyroda powoli wchodzi w stan przedwiośnia. A przedwiośnie zachęca i nastraja do wspaniałych poetycko-sentymentalnych spacerów. Oczywiście, nasze spacery są jedynie pretekstem do tego, aby móc wstąpić do restauracji. Następnie leniwym krokiem udać się do najbliższego food-tracka, a kończąc wędrówkę, odpocząć na chwilę w pobliskim fast-foodzie. I wtedy już mamy powód, aby spokojnie usiąść w ulubionym fotelu, włączyć telewizor i nieśpiesznie przerzucać kanały telewizyjne w nadziei, że znajdziemy odpowiedź na malujące się na naszej twarzy pytanie: jak to było z panem Twardowskim? Ta karczma Rzym się nazywa! Ale karczma Rzym z XVIII wieku stoi w Suchej Beskidzkiej. A czy w Katowicach istniały prawdziwe karczmy? Ano były i jak pisze pani Jadwiga Lipońska-Sajdak w swojej książce „Pod złotą gwiazdą”, historia katowickich karczm zaczyna się w dzisiejszych dzielnicach Dąb i Bogucice.

Pierwsza odnotowana informacja o karczmie pochodzi, jak pisze Ludwik Musioł, z około 1450 roku i dotyczy Dębu, następna z 1529

Karczma (Arrende, po prawej stronie) na litografii Ernsta Wilhelma Knippla

roku, kiedy to wśród dochodów proboszcza bogucickiego podaje się wpływy z karczmy. Po raz kolejny wspomina się karczmę bogucicką w 1644 roku we wzmiance o napadzie na wieś, podczas którego zrabowano pieniądze z karczmy, 2 konie, 13 kwart gorzałki i piwo.

Z wielu powinności ówczesnych karczmarzy warto wspomnieć konieczność dostarczania wody na pola w trakcie żniw. Dokument z 1794 podaje, że karczmę na Wełnowcu nabył Mateusz Lier. Karczma brynowska powstała w 1732 roku. Jestem ciekaw, czy ową karczmą brynowską był dawny „Singer”. Kiedy zbudowano karczmę w okolicach dzisiejszego katowickiego rynku, dokładnie nie wiadomo.

Prawdopodobnie w tym samym czasie, kiedy osadzono chłopów reaktywowanej kuźnicy bo-

Przekaż 1% podatku na Fundację z Pasją

DUBLETKA ŚLĄSKA 1

10

2 3

9 4

5

6

7

8

guckiej, czyli pod koniec XVI wieku. Na litografii Ernsta Wilhelma Knippla z połowy XIX wieku widzimy karczmę ze stajniami, gorzelnią i browarem, gdzie spotykali się miejscowi i przyjezdni wszelkich stanów, nie oglądając się na tytuły i dochody. W karczmie znajdowali nocleg, wyżywienie i rozrywkę. Imprezy taneczne zakrapiane alkoholem kończyły się często bijatykami lub „rozpustą”, co nadało później rodzącemu się miastu Katowice miano „wszetecznego” – jak pisał dr Richard Holtze, jeden z ojców założycieli.

To dopiero rodzi domysły, jakie nieprawdopodobne musiały to być „imprezy”. A co do jadłospisu owej karczmy to może…

Zapiekane ozory cielęce?

Potrzebujemy ozorów cielęcych, twardego słonego sera, mleka, masła, mąki, soli i pieprzu. Ozory myjemy i gotujemy w osolonej wodzie do miękkości, wyjmujemy i w trakcie wystudzania zdejmujemy skórę. Następnie kroimy w grube plastry. Przygotowujemy sos, czyli mieszkamy mąkę, mleko i masło. Plastry ozora wkładamy do żaroodpornego naczynia, wysmarowanego masłem. Solimy, pieprzymy, zalewamy sosem. Na górę ścieramy przez tarkę żółty twardy ser i układamy kawałki masła. Zapiekamy w piekarniku.

Czy ktoś może widział karczmę w Katowicach? ;)■ Pozdrawiam, Lesio Wędrowniczek.

ul. Bednorza 2a-6 Katowice-Szopienice

Zwracamy się do was z prośbą o przekazanie 1% podatku na naszą fundację.

Jak to zrobić?

Wypełniając roczne zeznanie podatkowe PIT wpisujemy: Numer KRS: 0000 215 720, Cel szczegółowy 1%: FUNDACJA Z PASJĄ.

Pomocne będzie także wypełnienie pola „Wyrażam zgodę” poprzez zaznaczenie X.

Należy odgadnąć wyrazy według podanych znaczeń i wpisać je dośrodkowo do diagramu. Początkowe litery tych wyrazów dadzą rozwiązanie.

Znaczenie wyrazów: 1. zol. 2. podeszwa. 3. sowa. 4. tabletka. 5. namiastka kawy mokki. 6. kolejka w Parku Śląskim. 7. melodia. 8. głupek. 9. dziwy. 10. uziemienie.

Prosimy o nadsyłanie hasła krzyżówki na adres mailowy: redakcja@miesiecznikrozdzienski.pl lub listownie z dołączonym kuponem do dnia 1 kwietnia br. Rozwiązanie krzyżówki z 11. Numeru Miesięcznika Roździeńskiego: Krzyżówka śląska - Beka, Rebus - Modro kapusta. Nagrodę wygrał Jarosław Sojda. Gratulujemy!

Ogłoszenie własne wydawcy

KUPON - KRZYŻÓWKI / MR 3/2019

Ja, niżej podpisany(a), wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych przez Fundację z Pasją z siedzibą w Katowicach, ul. Bednorza 20, 40-384 Katowice, w celu niezbędnym do rozwiązania krzyżówki w „Miesięczniku Roździeńskim” i opublikowania moich danych osobowych na łamach miesięcznika w razie wygranej. Oświadczam, że zostałem(am) poinformowany(a) o dobrowolności podania danych osobowych, o prawie wglądu do moich danych i prawie ich poprawiania. data, miejscowość.................................................... czytelny podpis.........................................................

16

Zobacz numery archiwalne: www.issuu.com/miesiecznikrozdzienski

Zapraszamy do naszego sklepu z śląskimi pamiątkami: www.pyrlik.pl Produkty można kupić również w księgarni POPULARNA w Szopienicach (ul. Obrońców Westerplatte 16) i Centrum Zimbardo w Nikiszowcu.

Miesięcznik Roździeński 3 / 2019