Polish & Swedish Trial of Local Product

Polis och Polsk

h an

S ve

Polski i Szwedzk i z w e Szlak Lokalndezgoki a l n e g o P Prroodduukkttuu

d Sw

edish T ra i l o f L n sk o c a l P ro G uide duct รถver Lok ala Produk ter

Polski i Szwedzki Szlak Lokalnego Produktu

Tłumaczenie angielskie / English translation Krzysztof Kida © 2013

ISBN 978-83-934165-2-3 Opracowanie graficzne i druk / Graphic design and printing Drukarnia Rytter Investment Wydawca / Publisher

Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania “Podbabiogórze” ul. Kościelna 5 b 34-200 Sucha Beskidzka tel/fax +48 33 874 41 72 e-mail: podbabiogorze@op.pl http://www.lgdpodbabiogorze.pl/

Leader Gränslandet Bievägen 1 641 46 KATRINEHOLM tel. +46 150-66 25 50 email: kansli@granslandet.se http://www.granslandet.se/ EGZEMPLARZ BEZPŁATNY Nakład: 1000 egz.

Europejski Fundusz Rolny na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie

Publikacja opracowana przez Stowarzyszenie LGD “Podbabiogórze” i Leader Gränslandet i współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach działania Wdrażanie projektów współpracy Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 Instytucja zarządzająca PROW na lata 2007-2013 - Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi

8

1. Gospodarstwo agroturystyczne – Teresa Leśko–Talaga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 2. Kosze z łuby – galanteria drewniana, Firma SECO . . . . 13 3. Pasieka „Na Stoku” – Mirosława i Adam Światłoń. . . . 15 4. Hafciarstwo – Marianna Jończyk. . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 5. Haft makowski – Maria Strączek. . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

Gmina Bystra-Sidzina

1.

2.

3.

4.

5.

Koronkarstwo – Katarzyna Chorąży. . . . . . . . . . . . . . . . 19 Rzeźba ludowa – Aleksander Basiura. . . . . . . . . . . . . . 20 Pasieka dydaktyczna – Janina i Marian Totoś. . . . . . . . 21 Skansen w Sidzinie – Muzeum Kultury Ludowej. . . . . . 22 Rzeźba ludowa – Bartłomiej Trzop . . . . . . . . . . . . . . . . 23

Gmina Jordanów

1. Gospodarstwo Ekologiczne i Agroturystyczne – Halina Grubarek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 2. Bibułkarstwo – GOKSiP Jordanów, filia w Naprawie. . . 25 3. Klub Sportowy „Bór”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 4. Dwór w Wysokiej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 5. Bibułkarstwo – Małgorzata Kowalczyk–Mysza. . . . . . . 28

Gmina Stryszawa

1.

2.

3.

4.

5.

Rzeźba w drewnie – Emilia Leśniak. . . . . . . . . . . . . . . . 29 Zabawki ruchome – Józef Lasik. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Zabawkarstwo – Tadeusz Leśniak. . . . . . . . . . . . . . . . . 31 Szachy dla trzech – Jan Żurek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Warsztaty edukacyjne – GOK Stryszawa. . . . . . . . . . . . 34

Gmina Maków Podhalanski

1. Kwiaty z bibuły – Wiesława Wolczko. . . . . . . . . . . . . . . 35 2. Rzeźba w drewnie – Mieczysław Głuch . . . . . . . . . . . . 36 3. Zabawka drewniana – Firma Zabielanka, Barbara Piaseczny. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 4. Hafciarstwo – Anna Malinowska. . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 5. Hafciarstwo – Anna Koziana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

Gmina Zawoja

1.

2.

3.

4.

5.

Wyroby bednarskie – Ryszard Zajda. . . . . . . . . . . . . . . 40 Pasieka „Jodła” – Stanisław Ceremuga. . . . . . . . . . . . . 41 Schronisko „W Murowanej Piwnicy”. . . . . . . . . . . . . . . 42 Galeria „Na Uciechę”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 Rzeźba – Józef Mazur. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

Gmina Zembrzyce

1.

2.

3.

4.

5.

Spis tresci

6

Zabawka drewniana – Firma „Stol–Hand”, Józef Krzak. . . 45 Koronkarstwo – Wanda Talaga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Haft ręczny – Krystyna Matyszkowicz. . . . . . . . . . . . . . 47 Bugle Zembrzyckie – Jolanta Fidelus. . . . . . . . . . . . . . . 48 Piekarnia „Ania” – Jan Lorek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

ktu Polski i Szwedzki Szlak Lokalnego Produ

Wstep. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

LGD Podbabiogórze. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Gmina Budzów

Table of Contents Innehållsförteckning

Leader Gränslandet. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Gmina Hallsberg

1. Największe szwedzkie prywatne muzeum skamieniałości. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 2. Wioska Åfallet Naturby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 3. Zamek Boo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 4. Skinnarbacka Nocleg ze śniadaniem, Averby Hjortkvarn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 5. Muzeum Volkswagena Holmgrena. . . . . . . . . . . . . . . . 55

Gmina Kumla

1.

2.

3.

4.

5.

Muzeum Wojskowe w Sannahed . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Sztuka na wzgórzu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Galeria Örsta. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Stadion żużlowy Kumla. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 Hotel kolejowy w Kumla . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58

1.

2.

3.

4.

5.

Wyspa Vinön . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 Kemping Hampetorp. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 Brevens Bruk - piękna wioska przemysłowa. . . . . . . . 60 Sztuka i rzemiosło Brevens Bruk. . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 Dwór Segersjö. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62

1.

2.

3.

4.

5.

Kanał Göta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 Cydr Brunneby. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 Medevi Brunn - najstarsze skandynawskie spa. . . . . . 64 Kajakarstwo na jeziorach Östergötland . . . . . . . . . . . . 65 Wędrówki piesze na obszarze górniczym Tjällmo. . . . 66

1.

2.

3.

4.

5.

Muzeum Straży Pożarnej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 Centrum kuźnicze Hults Bruk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 Gospodarstwo rolne Czerwony Jeleń w Simonstorp . . 68 Centrum alpejskie Yxbacken. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 Obóz w Glotternskogen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70

1.

2.

3.

4.

5.

Huta Szkła w Rejmyre. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71 Wioska Rejmyre Handelsby. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71 Tkalnia Björke. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72 Rybołóstwo w gminie Finspång . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 Hostel Regnagårdens. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74

1.

2.

3.

4.

5.

Dwór Julita . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 Rezydencja Dufweholms. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 Gospodarstwo rolne Sörtorps. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 Tor wyścigowy gokarta w Valla. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 Żółta Skała – pływanie na tratwie po jeziorze. . . . . . . 77

1.

2.

3.

4.

5.

Punkt Sprzedaży Vingåker Factory. . . . . . . . . . . . . . . . 78 Obszar odpoczynku Båsenberga i stok narciarski . . . . 79 Pole Golfowe Båsenberga. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80 Zamek Säfstaholm. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 Hotel Hjälmargården . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82

Gmina Örebro

Gmina Motala

Gmina Norrköping Gmina Finspång

Gmina Katrineholm Gmina Vingåker

Wstep Introduction Antagning

O

Szanowni Państwo,

ddajemy w Wasze ręce katalog „Polski i Szwedzki Szlak Lokalnego Produktu” jako mierzalny efekt realizowanego projektu współpracy pomiędzy Leader Gränslandet z siedzibą w Katrineholm, Szwecja, a Stowarzyszeniem LGD „ Podbabiogórze” z siedzibą w Suchej Beskidzkiej, Polska. Katalog świadczy o nawiązanych kontaktach i pełni rolę promocyjną dla obiektów obrazujących wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe obu regionów.

Produkt lokalny to dla nas przede wszystkim dziedzictwo, własność ogólnospołeczna mieszkańców, to istotny element lokalnej tożsamości, symbol naszej „małej ojczyzny”. Stwarza nowe możliwości wzrostu dochodów rolniczych bez wzrostu produkcji rolnej. Działania w naszym projekcie ukierunkowane były na uświadomienie mieszkańcom obszarów wiejskich oraz lokalnym samorządom z regionu podbabiogórskiego oraz Södermanland unikalnej wartości naszych produktów lokalnych jako istotnego zasobu i zarazem czynnika rozwoju gospodarczego tych regionów. W naszych regionach lokalna twórczość stanowi czynnik zwiększający atrakcyjność turystyczną oraz staje się również osią wspólnych działań i zachętą dla aktywnych i przedsiębiorczych.

Zamierzeniem naszym było ukazanie wartości znaczenia produktu lokalnego na obszarze działania LGD „Podbabiogórze” i Leader Gränslandet. Produkty lokalne, same sobą, wyrażają dziedzictwo kulturowe naszych regionów. Dzięki nim nasze regiony uzyskują rozgłos i prestiż, a do tego mieszkańcy społeczności mogą pomnażać swoje dobra bazując na zasobach kulturowych regionów.

W katalogu przedstawiamy produkty lokalne z gmin Hallsberg, Kumla i Örebro, Motala, Norrköping, Finspång, Katrineholm, Vingåker oraz Budzów, Bystra-Sidzina, Jordanów, Maków Podhalański, Stryszawa, Zawoja, Zembrzyce.

W

Dear readers,

e give on your hands this catalogue „The Polish and Swedish Trail of Local Product” as a measurable result of the realized cooperation project between Leader Gränslandet with its registered seat in Katrineholm, Sweden, and Association LAG „Podbabiogórze” with its registered seat in Sucha Beskidzka, Poland. The catalogue gives evidence about established contacts and fulfils promotional role for objects illustrating natural, historical and cultural values of both regions.

Local product is for us above all heritage, collective property of the residents, it is an essential unit of local identity, the symbol of our „little homeland”. It creates the new possibilities for earnings growth without a growth in agricultural production. The actions in our project were directed to make the inhabitants of rural areas and local governments from the Podbabiogórze and Södermanland regions realise about the unique value of our local products as an essential supply and also a factor of economic development of these regions. In our regions local creativity makes up the factor increasing touristic attractiveness and it also becomes the axis of common actions and encouragement for the active and enterprising.

Our intention was to show the importance of local product on the areas of LAG „Podbabiogórze” and Leader Gränslandet. Local products, by themselves, express the cultural heritage of our regions. Owing to the local products our regions get publicity and prestige and the residents of communities can increase their goods basing on the cultural supplies of the regions.

In this catalogue we present the local products from the communes of Hallsberg, Kumla and Örebro, Motala, Norrköping, Finspång, Katrineholm, Vingåker and Budzów, Bystra-Sidzina, Jordanów, Maków Podhalański, Stryszawa, Zawoja, Zembrzyce.

D

Kära läsare,

u har i din hand katalogen ”Polsk och svensk guide över Lokala Produkter” som ett mätbart resultat av det realiserade samarbetsprojektet mellan Leader Gränslandet baserat i Katrineholm, Sweden, och Association LGD ”Podbabiogórze” baserat i Sucha Beskidzka, Polen. Katalogen är bevis för etablerade kontakter och fungerar som en avbildning av det naturliga, historiska och kulturella arvet för de båda regionerna.

För oss är lokala produkter utöver kulturarv, invånarnas kollektiva ägande och grundläggande enheter för lokala identiteter symbolen för vårt ”lilla hemland”. Det skapar nya möjligheter för tillväxt inom jordbruket utan att öka jordbruksproduktionen. Verksamheten i vårt projekt var inriktad på att göra invånarna på landsbygden och lokala makthavare i Podbabiogórze och Södermanland-regionerna medvetna om det unika värdet av lokala produkter som en viktig resurs och samtidigt en faktor för den ekonomiska utvecklingen i regionen. I våra regioner gör den lokala kreativiteten de ökande turistattraktionerna och det blir också en axel för vanliga företeelser och främjande av aktiviteter och företagsamhet.

Vår avsikt var att visa vikten av lokala produkter från LGD ”Podbabiogórze” och Leader Gränslandet. Lokala produkter uttrycker på egen hand kulturarvet i våra regioner. Tack vare de lokala produkternafår regionerna publicitet och prestige och invånarna i kommunerna kan öka sina varor baserade på det kulturella utbudet i regionerna.

I den här katalogen presenterar vi lokala produkter från kommunerna Hallsberg, Kumla, Örebro, Motala, Norrköping, Finspång, Katrineholm, Vingåker, och Budzów, Bystra-Sidzina, Jordanów, Maków Podhalański, Stryzawa, Zawoja, Zembrzyce.

LGD Podbabiogórze LAG „Podbabiogórze” LGD „Podbabiogórze”

Zarys charakterystyki obszaru LGD „Podbabiogórze”

S

towarzyszenie LGD „Podbabiogórze” obejmuje swoim działaniem obszar siedmiu gmin leżących u podnóża Babiej Góry: Budzów, Bystra-Sidzina, Jordanów, Stryszawa, Zawoja, Zembrzyce oraz Maków Podhalański. Obszar ten leży na południowo-zachodnim krańcu województwa małopolskiego i graniczy od zachodu z powiatem żywieckim w województwie śląskim, od północy i wschodu z trzema innymi powiatami wchodzącymi w skład województwa małopolskiego: wadowickim, myślenickim i nowotarskim, a od południa ze Słowacją. Powierzchnia jego wynosi 637 km2, a zamieszkuje go 67 613 osób. Jest to obszar typowo górski, a naturalne bogactwo regionu stanowią lasy, zasoby wodne, różnorodne formy ochrony przyrody oraz bogate dziedzictwo kultury. Z najwyższego wierzchołka Babiej Góry roztacza się przepiękna panorama we wszystkich kierunkach. Możemy podziwiać ze szczytu większość pasm Beskidów (Śląski, Żywiecki, Makowski, Mały, Wyspowy, Gorce, Tatry oraz góry Słowacji, a także kotlinę Orawsko-Nowotarską).

Na dziedzictwo kulturowe mieszkańców Podbabiogórza składa się przede wszystkim: gwara, bogata obrzędowość doroczno – rodzinna, tradycje związane z dożynkami, kolędowaniem, jasełkami, święceniem palm, rękodzieło ludowe, folklor muzyczny i taneczny, tradycyjna kuchnia i architektura.

Przetrwały starodawne przyśpiewki i opowieści z wieloma bardzo specyficznymi obrzędami jak chociażby palenie hub, sobótki, folklor. Zachowała się również drewniana i murowana tradycyjna architektura np. zabudowa wiejska i małomiasteczkowa, dworska i zamkowo – pałacowa, sakralna i świecka. Przetrwała również tzw. „mała architektura” min. liczne kapliczki i krzyże przydrożne, rękodzieło i nieprofesjonalna sztuka ludowa.

Z tradycji wywodzą się również potrawy regionalne. Królową góralskich potraw jest kwaśnica z kiszonej kapusty z ziemniakami, a nie mniej smakowite są kluski bulate przygotowywane z tartych ziemniaków z dodatkiem mąki razowej, a także wyrabiane do dziś tradycyjnymi metodami wędzone i suszone sery, czy oryginalna nalewka – miodówka, przyrządzana z miodu wielokwiatowego i spadziowego.

Bogactwo produktów lokalnych na obszarze podbabiogórskim jest efektem zróżnicowania kulturowego regionu, wyrażającym się m. in. w zwyczajach, tradycjach i obrzędach. Sztuka ludowa w regionie, tworzona i funkcjonująca na obszarze wsi, występuje równolegle do sztuki kreowanej przez profesjonalistów.

Za regionalne produkty Podbabiogórza można uznać produkty rękodzieła ludowego oraz potrawy regionalne.

Bogate tradycje rękodzieła ludowego dzisiaj najbardziej znane są dzięki tzw. haftowi makowskiemu, rzeźbie, wyrobom z wikliny, łuby, bibuły, galanterii drewnianej, a także produkcji oryginalnych, drewnianych zabawek, będących jednymi z bardziej charakterystycznych wizytówek regionu i wciąż cieszą się niesłabnącą sławą spełniając wszelkie wymogi tak poszukiwanych dziś produktów ekologicznych. Mieszkańcy czerpiąc inspirację z tradycji znajdują czas na tworzenie pięknych haftów, rzeźb, kwiatów z bibuły, tradycyjnych zabawek z drewna. Na Podbabiogórzu nadal działa ponad 80 twórców ludowych: hafciarek, bibułkarek, rzeźbiarzy, gawędziarzy, w tym także osoby reprezentujące zanikające zawody, takie jak: bednarstwo, gonciarstwo, kowalstwo, plecionkarstwo, wikliniarstwo, folusznictwo, garbarstwo, koronkarstwo, zabawkarstwo i inne.

Jak ważnym aspektem dla LGD „Podbabiogórze” jest produkt lokalny pokazuje organizowany corocznie od 2011 roku konkurs „Produkt Lokalny Podbabiogórza”, podczas którego promowane są produkty lokalne charakterystyczne dla obszaru LGD „Podbabiogórze. Cieszy się wielkim zainteresowaniem twórców ludowych.

Wartością bezcenną dla każdej społeczności jest jej tradycja i dziedzictwo kulturowe. Żadna lokalna czy regionalna zbiorowość nie może bez nich istnieć, a tym samym się rozwijać. Dziedzictwo kulturowe Podbabiogórza jest swoistego rodzaju kapitałem o wartościach trudnych do oszacowania. Mieszkańcy podbabiogórskich gmin są spadkobiercami bogatego i różnorodnego dorobku kulturowego poprzednich pokoleń, na który składają się zabytki kultury materialnej i duchowej. Są wśród nich zabytki architektury, zbiory etnograficzne, obrazy, rzeźby, wytwory rękodzieła, obiekty kultury i kultu religijnego, a także zasoby środowiskowo-przyrodnicze oraz wierzenia, język, folklor słowno - muzyczny, zwyczaje i obrzędy.

Ochrona dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego to cele, które między innymi realizuje Stowarzyszenie LGD „Podbabiogórze”, do którego przyczynia się również wydanie niniejszego katalogu.

The description outline of the area of LAG „Podbabiogórze”

T

he area of Association LAG “Podbabiogórze” consists of seven communes lying at the foot of Babia Góra: Budzów, Bystra-Sidzina, Jordanów, Stryszawa, Zawoja, Zembrzyce and Maków Podhalański. The area is situated in the south-western part of the Małopolska Province and borders with the District of Żywiec (to the west), the Districts of Wadowice and Myślenice (to the north and east) as well as with the District of Nowy Targ and Slovakia (to the south). The area of the LAG encompasses 637 km2 and has population of 67 613 people. The area of the LAG is a typical mountain terrain and the natural richness of the region is made up of forests, water resources, various forms of nature protection and a rich cultural heritage.

The beautiful panorama stretches in all directions from the highest peak of Babia Góra. We can admire most of the ranges of the Beskids Mountains (The Silesian Beskid, The Żywiec Beskid, The Maków Beskid, The Little Beskid, The Island Beskid, The Gorce, The Tatras and also the mountains of Slovakia, as well as the Orava-Nowy Targ Basin.

The cultural heritage of the residents of Babia Góra is made up mostly of: local dialect, rich family rituals, traditions connected with harvest festivals, carolling, Nativity play, consecration of Easter palms, folk handicraft, musical and dance folklore, traditional kitchen and architecture.

Time-honoured songs and tales have survived with many very specific ceremonies including smoking of bracket funguses(huba), bonfires, folklore. Wooden and brick traditional architecture has also survived for example rural and small-town housing, court buildings, castles and palaces, sacred and secular. The so-called „small architecture” has also survived including numerous wayside shrines and crosses, handicraft and unprofessional folk art.

Regional dishes also derive from tradition. Kwaśnica is the queen of Highlanders’ dishes made of brined cabbage with plenty of pork meat (some of it smoked) with potatoes, and equally delicious bulate dumplings prepared from grated potatoes with the addition of whole-meal flour, and also dried and smoked cheese which have been produced with traditional methods to this day or an original cordial –the so-called “miodówka” made from multifloral and honeydew honey.

The richness of local products on the area of Podbabiogórze is the effect of cultural diversity of the region, expressing in customs, traditions and ceremonies. Folk art in the region, created and functioning on the area of villages, exists simultaneously with the art created by professionals.

Folk handicraft products and regional dishes can be classified as the regional products of Podbabiogórze.

Rich traditions of folk handicraft are best known today thanks to the so-called “Maków embroidery”, sculpture, wicker products, splint products, decorative tissue-paper products, wooden haberdashery, and also to the production of original wooden toys which are the most characteristic flagships of the region and still popular ecological products. The residents draw their inspiration from tradition and they find time for creation of beautiful embroideries, sculptures, flowers from tissue-paper, traditional toys from wood. There are above 80 folk artists in the area of Podbabiogórze: embroiderers, tissue-paper artists, sculptors, story-tellers including people representing disappearing professions such as: coopery, shingle-making, smithing, wicker weaving, basketry, fulling, tanning, lace-making, toy-making and others.

The importance of local product for LAG “Podbabiogórze” shows the competition „Local Product of Podbabiogórze” which has been organized annually since 2011 during which local products characteristic of the area of LAG „Podbabiogórze are promoted. It is popular among folk artists.

The priceless value for each community is its tradition and cultural heritage. No local or regional community can exist without them and thereby develop. The cultural heritage of Podbabiogórze is a special kind of capital which values are difficult to estimate. The residents of the communes of Podbabiogórze are the heirs of rich and diverse cultural attainment of the previous generations which consists of the relics of material and spiritual culture. There are among them architectural monuments, ethnographic collections, paintings, sculptures, handicrafts, the objects of culture and religious cult and also environment-natural resources as well as beliefs, language, verbal and musical folklore, customs and rituals.

The protection of cultural and natural heritage is one of the objectives that Association LAG „Podbabiogórze” realizes, to which the publication of present catalogue contributes.

Beskrivning av området kring LGD ”Podbabiogórze”

O

mrådet kring Association LGD ”Podbabiogórze” består av sju kommuner som ligger vid foten av berget Babia Góra: Budzów, Bystra-Sidzina, Jordanów, Stryszawa, Zawoja, Zembrzyce och Maków Podhalański.

Området är beläget i den sydvästra delen av Małopolska Provinsen och gränsar i väster till distriktet Źywiec och Schlesien och i norr och öster med de tre övriga län som tillhör Malopolska provinsen: Wadowice, Myślenice och Nowy Targ, och i södra Slovakien. LGD-området omfattar 637 km2 och har en befolkning på 67 613 personer.

Området är typisk bergsterräng och regionens naturliga rikedom är uppbyggd av skog, vattentillgångar, olika sorters naturskydd och ett rikt kulturarv. Den högsta punkten på Babia Góra erbjuder en vacker panoramautsikt i alla riktningar. Från toppen kan man beundra större delen av bergskedjan Beskidy (Schlesien, Źywiec och Makówski, Gorce, Tatrabergen och bergen i Slovakien, såväl som dalen Orawsko-Nowotarska.

Babia Góras kulturarv består, förutom lokala dialekter och rika familjetraditioner, främst av traditioner förbundna med årliga skördefestivaler, caroling (att gå från hus till hus och sjunga julsånger), jasełkami ( julspel om Jesu födelse, oftast i kyrkan), stänka heligt vatten med palmblad, (påsktradition), hantverk, folkmusik och folkdans, traditionella maträtter och arkitektur.

De gamla sångerna och berättelserna med många mycket specifika riter som att röka näver, Sobotka (elda brasor under olika helger), och folklore har överlevt fram till idag. Välbevarade trä- och tegelbyggnader i traditionell landsbygds- och småstadsarkitektur, herrgårdar och slott, kyrkligt och sekulärt har också överlevt.

Så kallad ”Liten arkitektur”, bland annat många små kapell och vägkors, hantverk och oprofessionell folkkonst finns även det kvar.

Traditionen har sitt ursprung i de regionala rätterna. Matens drottning i bergsområdet är sur soppa med surkål och potatis, och inte mindre välsmakande ”kluski bulate” är gjorda av riven potatis med fullkornsmjöl, och knådade med samma traditionella metoder som förr, torkad och rökt ost, eller original tinktur – miodówjam beredda av flerblommig honung och honungsdagg.

Mängden lokala produkter i Podbabiogórskis område är resultatet av regionens kulturella mångfald, som uttryckts bland annat i seder, traditioner och ritualer. Folkkonst i regionen, skapad och utövad i byarna, förekommer parallellt med konst skapad av professionella konstnärer.

Regionala produkter kan vara produkter av folkloristiska och regionala rätter. Den rika traditionen av folklore är mest känd idag tack vare den så kallade haft makowski (broderi), skulptur, produkter gjorda av vide, silkespapper, lädervaror, trä, liksom produktion av ursprungliga träleksaker, som är bland de mest karaktäristiska i regionen och de har ett oförminskat rykte som populära ekologiska produkter.

Invånarna inspireras av traditioner och tar sig tid att skapa vackra broderier, skulpturer, silkespappersblommor och traditionella träleksaker. Det arbetar mer än 80 konsthantverkare i Podbabiogórze: brodöser, silkespappersklippare, skulptörer, berättare, inklusive de som representerar ett fåtal försvinnande yrken, såsom tunnbinderi, gonciarstwo (takläggare som lägger träplankor), smed, flätning, korgflätning, folusznictwo (ett sätt att bearbeta tyg), garvning, knyppling, leksakstillverkning och andra.

Som en viktig del av LGD ”Podbabiogórze” är tävlingen för lokala produkter som hålls årligen sedan 2011 ”Local produkt Podbabiogórza” som främjar lokala produkter som är typiska för området LGD ”Podbabiogórze”. Den är populär bland folkkonstnärer.

Ett värde som inte går att sätta pris på för varje område är dess tradition och kulturarv. Inga lokala eller regionala samhällen kan existera utan dem, och på så sätt utvecklas. Podbabiogórze kulturarv är en typ av kapital med värden som är svåra att uppskatta. Invånare i kommunerna är arvingar av Podbabiogórzes rika och mångfacetterade kulturarv från tidigare generationer, vilket inkluderar materiell och andlig kultur. Dessa inkluderar arkitektoniska monument, samlingar av etnografiska föremål, målningar, skulpturer, kulturella och religiösa hantverk samt miljö- och naturresurser och övertygelser, språk, folklore, muntlig och musikalisk tradition, seder och ritualer.

Skydd av kultur- och naturarvet är ett av målen, som bland annat Föreningen LGD ”Podbabiogórze”är ett redskap för, vilket också bidrar till utgåvan av denna katalog.

Obiekty na obszarze LGD „Podbabiogórze

B

Gmina Budzów

The Budzów Commune Budzóws kommun

1.

Gospodarstwo agroturystyczne - Teresa Leśko-Talaga

GG

ospodarstwo turystyczne jest położone w miejscowości Budzów na południowym zboczu pasma górskiego należącego do Góry Makowskiej. W skład gospodarstwa wchodzi duży murowany trzy kondygnacyjny dom oraz drewniany domek stylem nawiązujący do góralskich chat. Wystrój budynków jest ściśle związany z tradycją regionalną. Gospodarstwo oferuje zdrową żywność tj. mleko kozie, jaja, sery, jarzyny. Dostępne jest miejsce na ognisko lub do grillowania. Atrakcją dla gości jest możliwość przejażdżki bryczką lub jazdy konnej. Posiada również kącik rekreacyjny z ławkami i huśtawkami oraz stary sad doskonale nadający się do spacerów. Walory i uroki gospodarstwa doceniło wielu turystów.

A A

Agrotourism farm - Teresa Leśko-Talaga

grotourism farm is located in the locality of Budzów on the southern slope of mountain range belonging to the Maków Beskid. A big, bricked three-storey house and a wooden house referring with style to mountainous huts. The interior decorations are strictly connected with regional tradition. The farm offers healthy food that is goat milk, eggs, cheese, vegetables. There is also a place for bonfire and grill.

Riding on a horse and in a horse carriage is an attraction for guests. The farm has also a recreation recess with benches and swings and an old orchard perfect for walks. The attraction and values of the farm were appreciated by many tourists.

GG

Agroturistisk gård – Teresa Leśko-Talaga

ården ligger i turistområdet byn Budzów på sydsluttningen av bergskedjan som tillhör Gory Makowska. Innehaven inkluderar ett stort trevånings tegelhus och en timmerstuga i stil med hänvisning till höglandets hyddor. Inredningen av byggnaderna är nära besläktad med den regionella traditionen. Gården erbjuder hälsosam mat som getmjölk, ägg, ost och grönsaker. Det finns en plats för brasa eller grill. Attraktioner för besökare är möjligheten att åka häst och vagn eller ridning. Det har också ett rekreationsområde med bänkar och gungor och en gammal fruktodling perfekt för promenader. Gårdens kvaliteter och attraktiva läge uppskattas av många turister.

FF

irma SECO powstała w 1992 roku. Właściciel Pan Czesław Sikora jest promotorem wyrobów z łuby. Lata praktyki umożliwiły mu wyspecjalizowanie się w produkcji koszy z łuby, wikliny oraz w szerokiej gamie galanterii drzewnej. Do produkcji wyrobów stosuję materiały najwyższej jakości, co zadowala najbardziej wymagających klientów, zarówno krajowych jak i zagranicznych.

Wyroby Pana Sikory są eksportowane do Szwecji, Norwegii, Holandii, Wielkiej Brytanii, Niemiec oraz Czech.

Produkty wykorzystywane są jako ekologiczne opakowania żywności, elementy dekoracji do kompozycji z żywych oraz suszonych kwiatów. Doskonale zdają egzamin jako oryginalne doniczki. Produkowane są również drewniane opakowania na butelki, skrzynki, skrzyneczki, pudełka, opakowania na prezenty świąteczne, budki lęgowe oraz karmniki dla ptaków.

Gmina Budzów

2.

Kosze z łuby - galanteria drewniana, Firma SECO

TT

Splint baskets – Woodem haberdashery, firm SECO

he firm SECO came into being in 1992. The owner Czesław Sikora is the promoter of products made of splint. The years of practice enabled him to specialize in the production of baskets made of splint, wicker and in the wide range of wooden haberdashery. He uses materials of the highest quality to the production of articles what satisfies the most demanding customers, both national and foreign. The articles of Mr. Sikora are exported to Sweden, Norway, Holland, Great Britain, German and the Czech Republic.

Products are used as the ecological packaging of food as well as the elements of decoration to the composition from alive and dried flowers. Products also prove useful as original flower-pots. There are also produced wooden packaging on bottles, cases, chests, boxes, holiday gifts packaging, breeding cabins and bird tables for birds.

SS

Näverkorgar – träslöjd SECO företag

ECO Företaget grundades 1992. Ägaren Czeslaw Sikora är en förespråkare av näverprodukter. Många års erfarenhet har gjort det möjligt för honom att specialisera sig på tillverkning av korgar av näver, rotting, och ett brett utbud av träbearbetning. Czeslaw Sikora använder i sin produktion högkvalitativa material som uppfyller kraven för de mest krävande kunderna, både inhemska och utländska. Mr Sikoras produkter exporteras till Sverige, Norge, Nederländerna, Storbritannien, Tyskland och Tjeckien. Produkterna används som ekologiska livsmedelsförpackningar, som en del i sammansättningar av levande och torkade blommor. Hans produkter klarar väl testet som ursprungliga blomkrukor. Här produceras också träemballage för flaskor, askar, lådor, julklappsförpackningar, fågelholkar och fågelbord.

3.

PP

Pasieka „Na Stoku” - Mirosława i Adam Światłoń

asieka rodzinna założona została w 1994 roku, która znajduje się przy leśniczówce w Budzowie oraz w Baczynie. Obecnie liczy około 50 rodzin pszczelich w ulach typu ostrowskiej. W pasiece pozyskuje się miód wielokwiatowy oraz spadziowy z jodły. Właściciele zajmują się też miodosytnictwem, czyli wyrobem miodów pitnych i win miodowo - owocowych według staropolskich receptur. W niewielkich ilościach robione są świece. Pasiekę można odwiedzić i dowiedzieć się wszystkiego na temat pszczelich wyrobów, prowadzone są zajęcia edukacyjne dla dzieci. Właściciel jest Prezesem Koła Pszczelarzy „Jodła” w Budzowie oraz posiada tytuł Mistrza Pszczelarza.

TT FF

Apiary „On a slope” - Mirosława and Adam Światłoń

Bigården ”Na stoku”. Mirosłava och Adam Światłon

amiljens bigård grundades 1994, och ligger vid skogsvaktarens hus i Budzowie och Baczynie. Den har för närvarande cirka 50 kolonier i Ostrowski typ bikupor, På bigården erhålls flerblommig honung och honung från honungsdagg av gran. Ägarna producerar drycker, som är en produkt av mjöd och honung, vin och frukt av traditionella polska recept. Det görs mindre mängder ljus också. Bigården kan besökas och man kan lära sig allt om biprodukter, det genomförs även pedagogiska aktiviteter för barn. Ägaren är ordförande i Biodlare-föreningen ”Gran” i Budzów och har titeln Master-biodlare.

Gmina Budzów

he family apiary was established in 1994. It is situated in a forester’s house in Budzów and also in Baczyn. It counts about 50 bees’ families in the hives of ostrowski type at present. In the apiary polyfloral honey and honeydew honey from fir are acquired. The owners also deal with making meads and honey wines according to old Polish recipes. Candles are also made in small quantities. One can visit the apiary and find out all on the subject of bee products, educational activities are conducted for children. The owner is the president of Beekeepers Association „Fir” in Budzów and has got the title of Master Beekeeper.

4.

JJ

Hafciarstwo - Marianna Jończyk

est hafciarką, która kontynuuje tradycje rodzinne. Mama, babcia przekazały jej tą pasję.

Na swoje obrusy, serwety nanosi nowe wzory o motywach kwiatowych, wykonuje między innymi tradycyjny haft makowski. Igła jest dla niej jak pędzel dla malarza. Hafty są starannie wykonane. Pracownia haftu mieści się w domu pani Marianny z pięknym przydomowym ogrodem. Właścicielka organizuje pokazy haftu, prezentacje bibułkarstwa oraz w piękny sposób opowiada o rękodziele hafciarskim i tradycjach panujących w okolicach Bieńkówki. W konkursie Produkt Lokalny Podbabiogórza w kategorii Haft, Koronkarstwo otrzymała II miejsce w 2011 i I w 2012 roku.

SS

Embroidery - Marianna Jończyk

he is an embroiderer who continues family traditions. Her mother and grandmother passed down this passion to her. She uses floral patterns on tablecloths and teacloths and also practises the so-called Maków embroidery. A needle is for her like a brush for a painter.

Her embroideries are elaborately made. An embroidery studio is in her house with a beautiful garden. She organizes demonstrations of embroidery, tissue paper craft and wonderfully tells about embroidery craft and reigning traditions in the vicinity of Bieńkówka. She has won second and first place at the Local Product of Podbabiogórze competition in the category Embroidery, Lace-making in 2011 and 2012.

SH 5.

HH

Broderi – Marianna Jończyk

on är brodös och fortsätter familjetraditionen. Hennes mor och mormor har gett henne denna passion. Hon använder blommotiv på dukar och praktiserar även det traditionella Maków-broderiet. Nålen är för henne som penseln är för en målare. Broderiet är noggrant gjort. Arbetsrummet ligger i hennes hus med en vacker trädgård. Hon anordnar demonstrationer av broderi och silkespapperskonst och berättar om hur vackert broderihantverket och traditionerna som finns i området Bieńkówki är.

Haft makowski - Maria Strączek

Dwukrotnie zdobywała II nagrodę w konkursie „Rękodzieło Ludowe Górali Babiogórskich” (Sucha Beskidzka 2000 r. i 2002 r.). Za swoją działalność Pani Maria otrzymała nagrodę Starosty Suskiego, a także Laur Babiogórski przyznany przez Stowarzyszenie Gmin Babiogórskich. W konkursie Produkt Lokalny Podbabiogórza w kategorii Haft, Koronkarstwo otrzymała II miejsce w 2011 i III w 2012.

Pani Maria jest członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Przez wiele lat pracowała w Spółdzielni Rękodzieła Ludowego i Artystycznego „Makowianka” w Makowie Podhalańskim, a swoje umiejętności chętnie przekazuje dzieciom i młodzieży podczas spotkań i specjalnych pokazów organizowanych m.in. w przedszkolach i szkołach na terenie gminy Budzów. Maria Strączek jest również kilkukrotną laureatką Powiatowego Konkursu Literackiego „Podbabiogórskie Opowieści”.

Gmina Budzów

afciarka, ceniona twórczyni ludowa, od lat angażującą się aktywnie w życie lokalnej społeczności i biorąca udział w licznych konkursach i przeglądach, organizowanych na terenie Podbabiogórza oraz poza jego granicami. Wyrabia obrusy, pościel, bieżniki, serwety, nakrycia ołtarzowe, obrazki, a także bluzki i sukienki; ponadto pisze wiersze i krótkie opowiadania oparte na własnych przeżyciach oraz podaniach i opowieściach ludowych. Od urodzenia nieprzerwanie mieszka i tworzy w rodzinnej Jachówce. Jej prace pojawiły się na wielu wystawach lokalnych, a także na wystawie zbiorowej „Beskidzka Sztuka Ludowa” w Lublinie w 1985 r.

AA

Maków Embroidery - Maria Strączek

n embroiderer, a highly valued folk artist. She has been actively involved in community life for many years. She takes part in numerous competitions and reviews, organized in the region of Podbabiogórze and beyond its borders. She makes table-cloths, bedding, table-runners, teacloths, altar coverings, small pictures, and also blouses and dresses; moreover she writes poems and short stories based on her own experience and also on legends and folk tales. She has been living and creating in Jachówka all her life. Her works were exhibited at many local exhibitions, and also at the collective exhibition „the Beskids Folk Art” in Lublin in 1985.

She won second prize twice at the competition „Folk handicraft of the Babia Góra Highlanders ” (Sucha Beskidzka 2000 and 2002). She has also received the Starost of Sucha Beskidzka award for her work, and also the Babia Góra Laurel awarded by The Association of Gminas (communes) in the Babia Góra Region. She won second and third place at the Local Product of Podbabiogórze competition in the category Embroidery, Lace-making in 2011 and 2012. She is a member of The Association of Folk Artists. She worked for many years in The Folk and Artistic Handicraft Society „Makowianka” in Maków Podhalański. She passes on her skills to children and youth during meetings and special demonstrations organized at schools and kindergartens in the Budzów commune.

Maria Strączek is also a multiple laureate of The District Literary competition „ Tales from Podbabiogórze”.

MM

Valmö broderi – Maria Strączek

aria Strączek är brodös och mycket uppskattad som konsthantverkare sedan många år. Hon har varit engagerad och tar aktiv del i sin hembygd i många år och deltar i ett stort antal tävlingar och festivaler som anordnas i Podbabiogórza och utanför. Hon broderar dukar, lakan, löpare, altardukar, tavlor, blusar och klänningar. Hon skriver även poesi och noveller baserade på sina egna erfarenheter och berättelser från folksagor. Hon har bott och arbetat i sin födelsestad Jachówka i hela sitt liv. Hennes arbete har medverkat i många lokala utställningar, liksom den kollektiva utställningen ”Folkkonst Beskidzka” i Lublin 1985.

Två gånger har Maria fått andra pris i tävlingen ”Babiogórskich Bergsfolk handarbete” (Dry Beskidzka 2000 och 2002). För sitt arbete fick Maria av borgmästare Suski Babiogórski en lagerbladkrans som utfärdas av Kommunförbundet Babiogórskich. Maria är medlem av Förening Folkkonstnärer.

Under många år arbetade hon i Kooperativa Folkloristiska Skapare och konst ”Makowianka” i Maków Podhalanski. Hon är skicklig på att visa barn och ungdomar sitt arbete under möten och organiserar speciella filmvisningar, bland annat i förskolor och skolor i samhället Budzów. Maria Strączek har också flera gånger vunnit District Litterära Contest ”Podbabiogórskie Tales”.

BS

Gmina Bystra-Sidzina The Bystra-Sidzina Commune Bystra-Sidzinas kommun

1.

CC

Koronkarstwo - Katarzyna Chorąży

eniona koronkarka, która na szydełku wykonuje m.in. serwety, obrusy, chusty, kapelusze, czapki, sukienki, spódnice oraz bluzki. W jej domu szklanki stoją w koszyczkach z muliny, a pokrywki słoików ukryte są pod wymyślnymi białymi czepeczkami. Pani Katarzyna posiada nawet szydełkowe podstawki do jajek. Do szydełkowania artystka używa głównie barwnych nici. Swoją pasję nieustannie rozwija poszerzając wiedzę i umiejętności w tej dziedzinie. Inspiracją jej prac są rozmaite wydarzenia, wyjazdy np. przed Bożym Narodzeniem wykonuje aniołki, a na Wielkanoc – koszyczki. Wytwarza przedmioty w zależności od pory roku i okazji. W swojej twórczości wykorzystuje tradycyjne wzory, adaptując je do swoich potrzeb.

Pani Katarzyna chętnie wprowadza zainteresowanych w tajniki swojego rzemiosła. Uważa, że szydełkowanie nie jest trudne, a sprawia wiele radości. Pani Katarzyna bierze udział w licznych pokazach tego rzemiosła podczas wydarzeń kulturalnych. O swoim zajęciu opowiada z pasją i w niezwykle interesujący sposób.

A A

n esteemed lace-maker who crochets teacloths, table-cloths, kerchiefs, hats, caps, dresses, skirts and blouses. Glasses in her house are placed in the baskets made of embroidery floss, and jar lids are hidden in sophisticated white bonnets. Mrs. Katarzyna has even got crochet egg covers. The artist uses mainly colourful threads for crocheting. She continuously develops her passion by broadening knowledge and skills in this field. Various events, journeys are inspiration for her works for example she makes little angels before Christmas, and at Easter – little baskets. She makes objects depending on the season of the year and occasion. She uses traditional patterns in her works, adapting them to her needs. She willingly reveals the secrets of her craft to those who are interested. She believes that crocheting is not difficult, and it brings a lot of joy. Moreover she takes part in numerous demonstrations of this craft during cultural events. She talks about her occupation with passion and in a very interesting way.

Spetsar – Katarzyna Chorąży

n uppskattad spetstillverkare som virkar servetter, dukar, halsdukar, hattar, mössor, klänningar, kjolar och blusar.

I hennes hem står dricksglas i spetskorgar och burkar med lock gömda under fina vita spetshättor. Fru Katarzyna har även virkade glasunderlägg för ägg. Virk-konstnären använder mestadels färgade trådar. Hennes passion utvecklar stadigt kunskaper och färdigheter inom detta område. Hon inspireras till arbete av olika evenemang, såsom resor. Före jul tillverkar hon änglar och till påsk korgar. Hon producerar varor beroende på säsong och tillfälle.

I sina verk använder hon traditionella mönster och anpassar dem till deras behov. Fru Katarzyna introducerar gärna intresserade i hantverkets hemligheter. Hon tycker inte att virkning är svårt, och att det är mycket roligt. Fru Katarzyna är engagerad i ett antal hantverksvisningar och kulturevenemang. Om sitt yrke berättar hon med passion och på ett mycket intressant sätt.

Gmina Bystra-Sidzina

E E

Lace-making-Katarzyna Chorąży

2.

RR

Rzeźba ludowa - Aleksander Basiura

zeźbi w drewnie, kamieniu, węglu i soli, sporadycznie wyrabia także figurki z gliny. Zajmuje się także odnawianiem okolicznych kapliczek. Tematyka rzeźb pana Aleksandra jest bardzo zróżnicowana, ale są to głównie rzeźby sakralne i postacie z ludowych wierzeń.

Prace te często można oglądać podczas lokalnych wystaw i targów. Posługuje się techniką ręcznego rzeźbienia, do zdobienia używa farb, a odlewy wykonuje metodą traconego wosku. Jest samoukiem. Pierwsze kroki w dziedzinie uprawianej przez siebie twórczości stawiał w 1973 r. Kilka ruchów dłuta i z płaskiej deski wyłania się twarz. To właśnie twarze sprawiają, że obok prac pana Aleksandra nie można przejść obojętnie. Jego rzeźby żyją, każda postać jest charakterystyczna, każda twarz ma niepowtarzalny grymas – skrzywienie warg, kształt nosa, wyraz oczu. Pomysły czerpie z tradycji, stawia na oryginalność i niepowtarzalność każdego dzieła. Pan Aleksander jest autorem serii drewnianych rzeźb, związanych z wierzeniami ludowymi mieszkańców Podbabiogórza. Artysta udostępnia pracownię zwiedzającym i chętnie opowiada o swojej pracy.

HH

Folk sculpture - Aleksander Basiura

e carves in wood, stone, coal and salt and occasionally makes clay figures. The subject matter of his works is very diverse and it consists mainly of sacred sculptures and figures from folk beliefs. His works can be often seen at local exhibitions and trade fairs.

He hand carves, uses paints for decoration, and makes casts with the lost wax method. He is a self-taught person. He began carving in 1973. Several movements of a chisel and a face emerges from a flat board. The faces are the reason that no one can pass his works indifferently. His sculptures live, every figure is distinctive, every face has its unique grimace – the bending of lips, the shape of nose, the expression of eyes. He draws ideas from tradition, he puts originality and uniqueness in his each work. He is the author of a series wooden sculptures connected with folk beliefs of Podbabiogórze residents. The artist makes his studio accessible to visitors and tells willingly about his work.

AA

Folkskulptur – Aleksander Basiura

leksander Basiura gör skulpturer i trä, ibland sten, kol, salt, då och då gör han också lerfigurer. Han restaurerar också områdets lokala helgedomars kapell. Aleksander skulpturers tema är mycket varierande, men de är oftast religiösa statyer och figurer av folktro. Detta arbete kan ofta ses på lokala utställningar och mässor. Han snidar för hand, använder färg för att dekorera, och för att gjuta använder han den bortglömda vaxmetoden. Han är självlärd. De första stegen i sitt arbete tog han 1973. Efter åtskilliga försök med mejslar i plana träskivor framträdde ett ansikte. Det är ansiktena som gör att man inte kan vara likgiltig för hans arbeten. Hans skulpturer lever, var och en har en distinkt karaktär, och varje ansikte har en unik grimas – krökning på läpparna, formen på näsan, ögonens uttryck. Idéer kommer från traditionen, fokuserar på originalitet och det unika hos varje verk. Aleksander är upphovsman till en serie träskulpturer kopplade till folktro i Podbabiogórza. Konstnären låter verkstaden vara tillgänglig för besökare och berättar gärna om sitt arbete.

3.

PP

Pasieka dydaktyczna – Janina i Marian Totoś

asieka państwa Janiny i Mariana Totoś mieści się w niezwykle malowniczym zakątku Podbabiogórza. Otoczona lasami, oferuje nie tylko miód, ale i odpoczynek na łonie natury.

Funkcjonuje od 2000 roku i liczy ponad dwadzieścia uli. Państwo Totoś prowadzą zajęcia dydaktyczne, dzięki którym można zapoznać się bliżej z funkcjonowaniem pasieki. Podczas warsztatów pani Janina Totoś prezentuje produkty pozyskiwane z natury – miód, pyłek kwiatowy, propolis oraz wytwarzane przez pszczoły – plaster woskowy, mleczko pszczele i jad pszczeli. Opowiada o roli pszczół, prezentuje rozwój i życie pszczoły, omawia rodzaje miodu i kwiaty, z których ten produkt powstaje. Państwo Totoś posiadają przeszklone, dydaktyczne ule, dzięki którym można zobaczyć, zwykle niedostępne, życie pszczół. Tu degustując miodowe ciasteczka lub miodówkę sidzińską można posłuchać ciekawych opowieści o życiu pszczół, rozwoju rodziny pszczelej, zobaczyć królową i zastępy robotnic. Można tu również skosztować miodowych ciasteczek lub miodówkę sidzińską oraz zaopatrzyć się w produkty z pasieki, które mają właściwości lecznicze i odżywcze. Pasieka jest prowadzona zgodnie z zasadą „przyjazna dla środowiska”, bez użycia środków chemicznych.

TT

Didactic Apiary – Janina and Marian Totoś

UU

Undervisningsbiodling – Janina och Marian Totoś

ndervisningsbiodlingen hos Janina och Marian Totoś är beläget i en mycket pittoresk del av Podbabiogórza. Gården är omgiven av skog, den erbjuder inte bara honung, utan också avkoppling i naturen. Biodlingen är i drift sedan år 2000 och har över 20 bikupor. Paret Totoś undervisar för att visa hur biodlingen fungerar. Under workshopen presenterar Janina Totos naturligt framställda produkter – honung, pollen, propolis samt de som produceras av bin – vaxkaka, bidrottninggelé och bigift. Hon talar om den roll som bin har i naturen, presenterar bins utveckling och liv, diskuterar vilka typer av honung och blommor som finns och bildas till denna produkt. Paret Totoś har en bikupa av glas, undervisningsbikupa, där man kan se hur bina lever, vilket annars är svårt. Här kan man också få provsmaka honungskakor eller miodówkę sidzińska (honungsdricka) och man kan lyssna på intressanta berättelser om bins liv, utveckling av kolonierna, och se drottningen och arbetarnas värld. Det finns möjlighet att köpa produkter från bigården, som har medicinska och näringsmässiga egenskaper. Biodlingen bedrivs i enlighet med principen om ”miljövänlig”, utan användning av kemikalier.

Gmina Bystra-Sidzina

he apiary belonging to Janina and Marian Totoś is situated in an extraordinarily picturesque corner of Podbabiogórze. Surrounded with forests, it offers not only honey, but also rest in the bosom of the nature. It has functioned since 2000 and it counts above twenty hives. Mr and Mrs Totoś conduct didactic activities thanks to which one can acquaint oneself closer with functioning of an apiary. During workshops Janina Totoś presents products gained from nature – honey, bee pollen, propolis and produced by bees – bee wax, royal jelly and bee venom. She tells about the role of bees, presents the development and life of bees, talks about the types of honey and flowers from which this product is made of. Mr and Mrs Totoś have didactic glass beehives thanks to which it is possible to see bees’ life, usually inaccessible.

You can also taste here honey cookies or honey cordial from Sidzina and equip yourself with products from the apiary which have healing and nutritive properties. The apiary is run according to the principle „environment-friendly”, without the use of chemicals.

4.

SS

Skansen w Sidzinie - Muzeum Kultury Ludowej

kansen Muzeum Kultury Ludowej w Sidzinie powstał z inicjatywy księdza Józefa Świstka i jego kontynuatora Adama Leśniaka. Podjęli się oni w latach 50-tych XX wieku zbierania lokalnych zabytków kultury ludowej. Szybko powiększające się zbiory przeniesiono na teren skansenu wraz z zabytkowymi chałupami z okolicznych przysiółków. Otwarcie nastąpiło w 1963 roku z okazji jubileuszu 400-lecia powstania Sidziny. Pierwszym oddanym do zwiedzania budynkiem była chałupa Banasików z 1809 roku. W 1967 roku odbyło się tutaj pierwsze powojenne spotkanie byłych partyzantów Armii Krajowej z rejonu Policy i Babiej Góry. W 1968 roku otwarto na poddaszu chałupy Banasików Izbę Pamięci Narodowej. W kolejnych latach na teren skansenu przeniesiono kuźnię z Górnej Sidziny, chałupę wójta z Sidziny i chałupę ze Spytkowic. Niezwykłą ozdobą skansenu jest drewniana dzwonnica loretańska z 1937 roku pozyskana z Sidziny Wielkiej Polany. Obecnie na terenie Skansenu znajdują się zabytkowe budynki i przedmioty codziennego użytku typowe dla XIX i pierwszej połowy XX wieku. W okresie letnim w Skansenie odbywają się wystawy i pokazy lokalnej twórczości ludowej.

TT

SS

The Heritage Park in Sidzina - Museum of Folk Art

he Heritage Park in SIDZINA - Museum of Folk Art came into being through the initiative of a priest Józef Świstak and his continuator Adam Leśniak. They made an effort to collect local relics of folk art. Because the collections of relics were growing so quickly, they were moved to the area of heritage park together with the historic huts from neighbouring hamlets. The ceremonial opening took place in 1963 on the occasion of the 400th year anniversary of the foundation of Sidzina – the first building visited was the hut of Banasiki from 1809. The first post-war meeting of former partisans of the Polish Home Army from the regions of Polica and Babia Góra Mountain took place here in 1967. The National Remembrance Chamber was opened in the hut of Banasiki in 1968. A smithy from Górna Sidzina, the village mayor’s hut from Sidzina and a hut from Spytkowice were moved to the heritage park in successive years. The unusual pride of the heritage park is the wooden Loretian belfry from 1937 acquired from Sidzina Wielka Polana. Nowadays there are here historic buildings and objects of everyday use typical for the 19th and first half of the 20th century.

In the summer period exhibitions and demonstrations of local folk art take place in the heritage park.

Skansen i Siedzin – Museum Folkkultur

kansen Folkkultur Museum i Sidzinie kom till på initiativ av fader Joseph Swistak och hans kompanjon Adam Lesniak. De bestämde på 50-talet att samla in lokalt, historiskt folkkulturarv av det tjugonde århundradet. Snabbväxande samlingar flyttades till museet med historiska stugor från de omgivande byarna.

Det öppnades 1963 för att fira 400-årsdagen av Sidzin. Den första byggnaden som lämnades till turister är stugan Banasików från 1809. År 1967 hölls här det första mötet i efterkrigstiden för kombatanter från den tidigare i Lands Armén från regionen i Polica och Babia bergen. År 1968 öppnades ett Rum för Nationellt minne på vinden i stugan Banasików. Under de följande åren flyttades till museet smedjan från Övre Sidzina, borgmästarens stuga från Sidzina och en stuga från Spytkowice.

Den ovanliga utsmyckningen av museet är ett Loretanskt klocktorn av trä från 1937 som erhållits från Sidzina Wielkiej Polany. För närvarande är museets historiska byggnader och vardagliga föremål typiska för artonhundratalet och första hälften av nittonhundratalet. På sommaren har friluftsmuseet utställningar och demonstrationer av lokal konst och hantverk i kulturparken.

5.

NN

Rzeźba ludowa - Bartłomiej Trzop

ajczęstszym tematem jego prac są rzeźby sakralne, a wśród nich kapliczki przedstawiające Chrystusa Frasobliwego. Z drewna potrafi zrobić wszystko, od rzeźb, poprzez płaskorzeźby, po meble artystyczne. Rzeźbieniem zajmuje się od dziecka. Pierwsze rzeźby jakie wykonał to ptaszki drewniane, które są charakterystycznym wyrobem pana Bartłomieja, dzięki któremu nie sposób go pomylić z kimś innym. Artysta rzeźbi w drewnie lipowym, czereśni i brzozie. Rzeźbi za pomocą zwykłego dłutka. Nie używa papieru ściernego do wygładzania powierzchni swoich rzeźb, nie maluje ich, niektóre tylko woskuje. Jego prace można podziwiać zarówno podczas wystaw ogólnokrajowych, jak i lokalnych. Jest laureatem licznych konkursów, między innymi ogólnopolskiego konkursu im. Emila Zegadłowicza, odbywającego się w Gorzeniu, w którym zajął II miejsce w 2004 r. i I miejsce w 2006 r., II miejsce w konkursie na rzeźbę ludową Kraków 2005 oraz III miejsce w konkursie malarstwa i rzeźby ‘‘Boże Narodzenie w obrazach’’ Maków Podhalański 2004 i II w 2005 r.

T

T

Folk sculpture - Bartłomiej Trzop

DD

Folkskulptur – Bartlomiej Trzop

et vanligaste temat i Bartlomiej Trzops verk är religiösa skulpturer, bland dem kapellet Kristus - smärtornas man. Han kan göra allt från skulpturer, till reliefer och konstnärliga möbler. Bartlomiej har skulpterat sedan barndomen. Den första skulptur som han gjorde är små träfåglar som är karakteristiska för honom, så den kan inte förväxlas med någon annan. Konstnären skulpterar i lindträ, körsbär och björk. Han skulpterar med vanlig mejsel. Han använder inte sandpapper för att jämna ut ytan på sina skulpturer, han målar dem inte heller, han vaxar bara en del. Hans verk kan beundras på utställningar, både nationella och lokala. Han har vunnit flera tävlingar, bland annat den nationella tävlingen, Emil Zegadłowicz, som hölls i Gorzen. Han kom på andra plats 2004 och på första plats 2006, på andra plats i tävlingen om folkskulptur i Kraków 2005 och på tredje plats i tävlingen om måleri och skulptur ”Julbilder” i Maków Podhalański 2004 och på andra plats 2005.

Gmina Bystra-Sidzina

he most frequent subject of his works is sacred sculpture including wayside shrines representing Worrying Christ. He has been carving since he was a child. Wooden little birds were the first sculptures he has made and they are typical of him and not to be mistaken for someone else. The artist carves in linden, cherry and birch wood by means of his chisel. He does not use sandpaper to polish the surface of his sculptures, he does not paint them, he only waxes some of them. It is possible to admire his works both at nationwide and local exhibitions. He is a laureate of numerous competitions, including The All-Polish Emil Zegadłowicz Competition held in Gorzeń where he won second place in 2004 and first in 2006, second place at the competition on folk sculpture Kraków in 2005 and III place at the competition of painting and sculpture “Christmas in the paintings” Maków Podhalański in 2004 and II in 2005.

J

Gmina Jordanów The Jordanów Commune Jordanóws kommun

1.

GG

Gospodarstwo Ekologiczne i Agroturystyczne - Halina Grubarek

ospodarstwo położone jest w bardzo ładnej okolicy w miejscowości, która słynie z pięknych lasów, czystej wody i świeżego powietrza. Gospodarstwo oferuje wyżywienie z domowej ekologicznej kuchni z własnych upraw.

Gospodarstwo posiada „Certyfikat Zgodności” potwierdzający prowadzenie produkcji rolnej metodami ekologicznymi oraz dyplomy i nagrody za ogródek i gospodarstwo rolne w Gminie Jordanów. Produkt otrzymał Znak Promocyjny “Łączy nas Babia Góra” w roku 2003, 2006. Gospodarstwo wytwarza takie produkty jak, mleko i jego przetwory, jaja, owoce i warzywa pochodzące z ogrodu i sadu przydomowego. W gospodarstwie często pieczony jest prawdziwy wiejski chleb, a kuchnia oparta jest na świeżych i zdrowych produktach. W gospodarstwie prowadzone są jednodniowe warsztaty edukacyjne dla młodzieży. Omawianych jest wiele tematów np.: Od mleczka do sereczka, Od konika do ciągnika, Śladami dzikich zwierząt (wycieczki do lasu kończące się ogniskiem). Zwolennicy twórczości ludowej mogą tutaj nabyć: serwety, obrusy.

TT

Ecological and agrotourism farm Halina Grubarek

he farm is located in a very pretty area in the locality which is famous of beautiful forests, clear water and fresh air.

The farm offers food from home ecological kitchen from its own household farming. The farm possesses „Certificate of Compliance” confirming running agricultural production with ecological methods and also diplomas and prizes for garden and agricultural farm in the commune of Jordanów. The product received promotional logo “Babia Góra unites us” in 2003 and 2006. The farm produces products such as milk and its products, eggs, fruit and vegetables coming from a garden and a house orchard.

A true country bread is often baked in the farm and cooking is based on fresh and healthy products. In the farm oneday educational workshops are conducted for the youth. There are many subjects discussed e.g.: From milk to cottage cheese, From a horse to a tractor, Traces of wild animals (trips to the forest ending with a bonfire). The advocates of folk art can purchase here serviettes, table-cloths.

GG

Ekologisk och agroturistisk gård – Halina Grubarek

ården ligger i ett mycket trevligt område av samhället, som är känt för sina vackra skogar, rent vatten och frisk luft. Man erbjuder ekologisk mat med hemlagade rätter från sina egna odlingar. Gården har ett ”intyg om överenskommelse” som bekräftar bibehållandet av jordbruksproduktionen organiskt, och certifikat och priser för trädgården och en gård i kommunen Jordans. Gården fick utmärkelsen ”Babia Góra Mountain förenar oss” 2003 och 2006.

Gården producerar produkter såsom mjölk och mejeriprodukter, ägg, frukt och grönsaker från trädgården och frukter från fruktträdgården. På gården bakas ofta ett riktigt lantbröd, och köket är baserat på färska och hälsosamma produkter. Gården driver endags-workshops för ungdomar. Då diskuteras ett antal ämnen som: från mjölk till ost, från häst till traktor, i fotspåren av vilda djur (en resa till skogen som avslutas med brasa). Produkter av folkkonst kan köpas här: servetter och dukar.

2.

RR

Bibułkarstwo GOKSiP Jordanów filia w Naprawie

óże z bibuły są wytwarzane w Gminnym Ośrodku Kultury, Sportu i Promocji w Jordanowie filia w Naprawie gdzie odbywają się warsztaty zdobnictwa bibułkarskiego. Miejscowa twórczyni ludowa pani Maria Kania oraz instruktor kultury pani Anna Wyka przekazują technikę wykonywania kwiatów z bibuły. Produkt otrzymał Znak Promocyjny “Łączy nas Babia Góra” w roku 2006. Działalność GOKSiP w Naprawie opiera się na pracy młodych ludzi. Instruktorzy kultury ciągle uczą ich nowych rzeczy i zachęcają do rozwijania różnych zdolności, m.in. wyszywania haftem krzyżykowym i matematycznym, zdobnictwa bibułkowego, Quillingu (czyli ozdoby ze zwijanego papieru), ozdób z origami, szydełkowania, wiązania makram, wykonywania kartek okolicznościowych itp. Dzięki zajęciom artystycznym młodzi ludzie uczą się aktywności, pracy w grupie i dobrej organizacji własnego czasu. Rękodzieło wykonane przez dzieci prezentowane jest na kiermaszach, promując Naprawę oraz gminę Jordanów.

RR

Tissue-paper craft Communal Centre of Culture, Sport and Promotion Jordanów branch in Naprawa

oses from tissue-paper are produced in Communal Centre of Culture, Sport and Promotion in Jordanów branch in Naprawa where workshops of tissue-paper decorative art are held. Local artist Maria Kania and culture instructor Anna Wyka pass the technique of making flowers from tissuepaper. The product received promotional logo “ Babia Góra unites us” in 2006.

The work of CCCSP in Naprawa is based on young people. The culture instructors teach them constantly new things and encourage them to develop various skills for example counted cross stitch and embroidery on paper, tissue-paper decorative art, quilling (the art of creating decorative designs from thin strips of curled paper), decorations from origami, crocheting, knotting macrames, making occasional cards. Owing to the artistic classes, they learn to be active, work in group and have good organization of their own time. The handicraft made by children is presented at the fairs, promoting Naprawa and the commune of Jordanów.

osor av silkespapper produceras i det kommunala centrum för kultur, idrott och marknadsföring i Jordan med filial i Naprawa där det finns en silkespappersverkstad i ornamentik. Den lokala folkskaparen Maria Kania och kulturinstruktören Anna Wyka lär ut tekniken med silkespappersblommor. Produkten fick en utmärkelse ”i Babia Góra Mountain förenar oss” 2006. GOKSiPs aktivitet i Naprawa bygger på ungdomars arbete. Kulturinstruktörer uppmuntrar dem att utveckla olika färdigheter och lär dem nya saker hela tiden, bland annat korsstygn och matematiskt broderi, Quillingu (som är dekorationer av hoprullat papper), prydnadsföremål av origami, virkning, binda makramé, tillverka gratulationskort, etc. De lär ut hur man är aktiv, att arbeta i grupp, att organisera sin egen tid på ett bra sätt. Hantverk gjorda av barn presenteras på mässor, främst Naprawa och kommun Jordan.

Gmina Jordanów

RR

Silkespapperstillverkning GOKSiP, i Jordanów, filial i Naprawa

3.

PP

Klub Sportowy „Bór”

owstał w 1995 roku, a dwa lata później założono Stowarzyszenie KS „BÓR”- ośrodek rehabilitacji i hipoterapii. Stowarzyszenie w 2004 roku otrzymało statut organizacji pożytku publicznego. Klub oferuje jazdę konną dla początkujących jak i zaawansowanych, hipoterapię oraz zakwaterowanie wraz z pełnym wyżywieniem. Prowadzi sekcję kolarstwa górskiego. Klub Sportowy posiada Certyfikat Polskiego Towarzystwa Hipoterapeutycznego oraz Ośrodka Patronackiego Polskiego Związku Jeździeckiego. Trzykrotnie otrzymał znak promocyjny „Łączy nas Babia Góra”,a także jest laureatem konkursu „Wielkie odkrywanie Małopolski”. W ramach popularyzacji turystyki jeździeckiej w przeciągu ostatnich lat klub wyznakował około 200 km szlaków turystyki konnej na terenie Podbabiogórza. Od 2006 roku Klub Sportowy prowadzi sekretariat Grupy Partnerskiej „Łączy nas Babia Góra”. W ramach tej działalności m.in. koordynował projekt „Podbabiogórskie Ekomuzeum”, a także uczestniczy w targach turystyki.

I S S I

Sport Club „BÓR”

t came into being in 1995 and two years later Association Sport Club „Bór”- the centre of rehabilitation and hippotherapy was established. It received the charter of Public Benefit Intitution in 2004. The club offers horsemanship for beginners and advanced, hippotherapy and accommodation with full board. It runs the unit of mountain cycling. The Sport Club has the certificate of Polish Hippotherapeutic Association and Affiliated Outlet of Polish Equestrian Federation. It has received three times promotional logo “Babia Góra unites us” and it is also the laureate of the competition „Discover Małopolska”. In order to popularize riding tourism in the period of last years the club marked out about 200 km horse trails in the area of Podbabiogórze. The Sport club has run the secretariat of the Partnership „Babia Góra unites us” since 2006. Within this activity it has coordinated the project „Ecomuseum of Podbabiogórze” and it also participates in tourism fairs.

Sportklubb ”BÓR” (”Urskog”)

portklubben grundades 1995, och två senare grundade föreningen KS ”Bor” – ett rehabiliteringscentrum och hippoterapi. Föreningen fick godkänt som välgörenhetsorganisationer 2004. Klubben erbjuder ridning för nybörjare och anvancerade, hippoterapi och boende med helpension. Den leder en mountainbike-avdelning. Sports Club är certifierad Hippoterapi Association och Center Sponsor Polska Ridsportförbundet. Tre gånger har sportklubben fått utmärkelsen, ”Babia Góra Mountain förenar oss”, och är också en vinnare av ”stor upptäckt Malopolska”. För att popularisera hästturism under de senaste åren har klubben anlagt ca 200 km ridspår i Podbabiogórzas område. Sedan 2006 driver Sports Club sekretariatet Partner Group ”Babia Mountain sammankopplar oss”. Som en del av denna verksamhet omfattar det samordnade projektet ”Podbabiogóra Ekomuseum” samt delta i turism-mässor.

4.

DD

Dwór w Wysokiej

wór został zbudowany w XVII w. Pierwotnie budynek pełnił funkcję dworu obronnego. Przeprowadzona pod koniec XVIII w. przebudowa nadała mu charakter szlacheckiej rezydencji mieszkalnej. Zamieszkiwany aż do 1848 r., kiedy to, opuszczony, pełnił rolę spichlerza. Wyremontowany w latach 1910-1912, odzyskał funkcję rezydencji mieszkalnej. Jesienią 1939 r. budynek spłonął. W 1942 r. dokonano jego odbudowy i umieszczono w nim szkołę podstawową. W 1988 r. opuszczony i zrujnowany budynek znalazł nowych właścicieli. Przeprowadzili gruntowną restaurację obiektu, przywracając dawne podziały wnętrz oraz przystosowując go do potrzeb mieszkalnych. Dwór wzniesiony jest z kamienia łamanego i cegły z dachem czterospadowym pokrytym dachówką. W otoczeniu zachowały się czytelne do dzisiaj założenia zieleni: ogrodu, parku krajobrazowego i tzw. zwierzyńca (las w przedłużeniu ogrodu dworskiego). Tworzą one wraz z samym dworem zespół o unikatowych wartościach historycznych, architektonicznych i krajobrazowych. Obecnie można w nim usłyszeć dawne pieśni dworskie i ludowe, wypocząć i spotkać się z tradycją. Przy dworze działa Fundacja „Lutnia Staropolska”, prowadząca studia nad kulturą i muzyką dawną, oraz Bractwo Lutni z Dworu na Wysokiej – zespół wykonujący wokalną i wokalno-instrumentalną muzykę renesansową.

T

The Mansion in Wysoka

T

he mansion was built in the 17th century. The building originally functioned as a fortress mansion.

The reconstruction conducted at the end of 18th century gave it the character of a noble habitable residence. It had been habitable until 1848, then it was deserted, and it started to function as a granary. After it had been renovated in the years 1910-1912, it became habitable mansion once again. The building burnt down in Autumn 1939. In 1942 the building was reconstructed and an elementary school was placed in it. In 1988 the deserted and ruined building found new owners. The building was thoroughly renovated, restoring former divisions of interior and adapting it to habitable conditions. The mansion was built of rubble and brick with four-side tile roof. In the surroundings a manor and garden layout and also a hunting park have been preserved. Together with the mansion they create unique historical, architectural and landscape values. The foundation called „Staropolska Lute”, which conducts studies on culture and old music, and The Fraternity of Lute – an ensemble performing vocal and vocal-instrumental Renaissance music – work by the mansion.

errgården byggdes på sextonhundratalet, byggnaden tjänade ursprungligen som en försvarsbyggnad. I slutet av sjuttonhundratalet genomfördes ombyggnationer som gav huset en ädel karaktär. Bebodd fram till 1848, då den övergavs. Den fungerade sedan som ett spannmålsmagasin. Huset renoverades 1910-1912, och återfick då sin funktion som herrgård. Hösten 1939 brann huset ner. År 1942 återuppbyggdes det och fick bli grundskola. År 1988 fick de övergivna och förfallna byggnaderna nya ägare. De genomförde en grundlig restaurering och byggnaderna återfick det gamla utseendet, utformat och anpassat till de behov som en herrgård har.

Herrgården är byggd av bruten sten och tegel med valmat tak täckt med takpannor.

Området runt omkring är idag en återspegling av den gamla planeringen med grönska i trädgården, en anlagd park och den så kallade djurfristaden (skog i förlängningen av gården). Den utgör tillsammans med herrgården ett unikt, historiskt, arkitektoniskt landskap. Det är nu möjligt att höra de gamla låtarna och herrgårdslåtar, slappna av och möta traditionen. I herrgården finns en stiftelse, ”Lute Staropolska”, för studier av kultur och av den gamla musiken och Brotherhood of Lyras herrgård i Wysoka – ett band som spelar vokal och instrumental musik och renässans-sång.

Gmina Budzów

H H

Herrgård i Wysoka

5.

P

P

Bibułkarstwo Małgorzata Kowalczyk-Mysza

ani Małgorzata Mysza - rodowita mieszkanka Toporzyska. Jest artystką wszechstronną. Zajmuje się szyciem i zdobieniem gorsetów, stanowiących część strojów ludowych. Jednak największą pasją pani Małgorzaty jest bibułkarstwo.

Tradycyjnej sztuki tworzenia kwiatów z bibuły nauczyła ją babcia. Artystka swoje inspiracje czerpie głównie z natury. Obserwując żywy kwiat, potrafi wyczarować jego wierną kopię. Do swoich wyrobów używa głównie krepiny i bibuły marszczonej.

Pani Małgorzata bierze czynny udział w promowaniu tradycyjnego rzemiosła i kultury ludowej. Należy do Koła Gospodyń w Toporzysku. Swój talent wykorzystuje również w tworzeniu regionalnych atrybutów obrzędowych pielęgnujących tradycję ludową. Wykonuje palmy wielkanocne, bukiety ślubne, jej kwiaty zdobią także wieńce dożynkowe.

Artystka dzieli się swoją pasją i sprzyja artystycznemu rozwojowi dzieci i młodzieży oraz zapoznaje ich z twórczością ludową poprzez prowadzenie warsztatów z bibułkarstwa. Prace pani Małgorzaty Myszy można obejrzeć na wystawach i gminnych imprezach kulturalnych.

MM

Tissue paper craft Małgorzata Kowalczyk- Mysza

ałgorzata Kowalczyk- Mysza is a native dweller of Toporzysko. She is a versatile artist. She sews and decorates corsets which make up a part of folk costumes. However tissue-paper craft is her biggest passion. Her grandmother taught her traditional art of creating flowers from tissue-paper. The artist mainly draws her inspiration from nature. By observing a living flower, she can create its faithful reproduction. She mainly uses crepe paper for her products.

Mrs. Małgorzata takes active part in promotion of traditional craft and folk culture. She belongs to The Farmer’s Wives’ Association in Toporzysko. She also uses her talent in creation of regional ritual attributes which foster folk tradition. She makes Easter palms, wedding bouquets; her flowers also decorate harvest-home wreaths.

The artist shares her passion and supports artistic development of children and youth and she acquaints them with folk art through the conduction of tissue-paper workshops. Her works can be seen at exhibitions and communal cultural events.

M M

Silkespapperstillverkning – Malgorzata Kowalczyk-Mysza

algorzata Mysza är född och bosatt i Toporzysko. Hon är en mångsidig konstnär.

Hon syr och gör utsmyckning till korsetter, som är en del av folkdräkter. Dock är fru Malgorzatas största passion silkespapper.

Den traditionella konsten att göra pappersblommor lärde hon sig av sin mormor. Konstnären får sin inspiration främst från naturen. Hon observerar levande blommor och kan trolla fram en exakt kopia. Till sina produkter använder hon främst krepiny och ruggat papper.

Malgorzata deltar aktivt i främjandet av traditionellt hantverk och folkkultur. Hon är medlem i hemmafruarnas förening i Toporzysku. Hon använder också sina talanger för att skapa regionala attribut och ta hand om traditionell rituell folkmusik.

Hon tillverkar påskpalmer och bröllopsbuketter och hennes blommor pryder skördekransar. Hon delar med sig av sin passion och främjar konstnärlig utveckling av barn och ungdomar och låter de bli bekanta med folkkonst genom att deltaga i workshops med silkespapper. Fru Malgorzata Myszas verk kan ses på utställningar och lokala kulturevenemang.

BS

Gmina Stryszawa

The Stryszawa Commune Stryszawas kommun

1.

RR

Rzeźba w drewnie – Emilia Leśniak

zeźby w drewnie nauczyła się od ojca i przekazała tę umiejętność swoim dzieciom, a te z kolei – jej wnukom. Wspomina, jak ojciec siadał przy stole i rzeźbił zabawki dla niej i rodzeństwa. Rzeźbą zajmuje się od początku lat siedemdziesiątych. Wcześniej przez wiele lat wykonywała koniki i wózki drabiniaste oraz tradycyjne ptaszki stryszawskie, które przyniosły jej uznanie i popularność nie tylko w Polsce. Za pośrednictwem spółdzielni (Cepelia i Milenium) trafiły m.in. do Holandii, Francji, Austrii, Niemiec, USA, Brazylii. Najbardziej popularne są małe sikorki, jemiołuszki, czyżyki, kukułki, gile oraz kompozycje ptasich rodzin z pisklętami w uwitym gniazdku, czy na gałęzi. Charakterystyczne dla niej są postacie świętych oraz tematy związane z życiem wsi. Jej twórcze dokonania uhonorowano licznymi nagrodami i wyróżnieniami. Jest członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Pani Emilia została nagrodzona najważniejszą nagrodą w dziedzinie twórczości ludowej im. Oscara Kolberga. Swoje umiejętności przekazała dzieciom: Janinie, Danucie i Tadeuszowi, którzy są znanymi artystami ludowymi w Polsce i za granicą.

SS

Wood Sculpture – Emilia Leśniak

he learnt carving in wood from her father and passed on this skill to her children, and her children to her grandchildren. She started carving at the beginning of the seventies. Before she had made ponies and ladder-like trolleys and traditional little birds from Stryszawa which brought her acknowledgement and popularity not only in Poland. They get to Holland, France, Austria, Germany, USA, Brazil through the medium of handicraft societies (Cepelia and Millennium). The most popular are small tomtits, waxwings, siskins, cuckoos, bullfinches and the compositions of birds’ families with nestlings in woven nests or on a branch. The figures of saints and the subjects connected to village life are characteristic of her. Her creative achievements have been honoured with numerous prizes and distinctions. She is a member of The Association of Folk Artists. Mrs. Emily was awarded with the most important prize in the field of folk art-The Oskar Kolberg prize. She passed on her skills to her children: Janina, Danuta and Tadeusz who are well-known folk artists in Poland and abroad.

EE

Träskulptur – Emilia Leśniak

milia Leśniak lärde sig träsnideri av sin far och lärde ut denna färdighet till sina barn och i sin tur sina barnbarn. Hon minns hur hennes far satt vid bordet och snidade leksaker till henne och barnen. Hon skulpterar sedan början av sjuttiotalet. Tidigare under många år täljde hon hästar och vagnar och traditionella stryszawskie fåglar som gav henne erkännande och popularitet inte bara i Polen. Genom kooperativ (Cepelia och Millennium) finns de i Nederländerna, Frankrike, Österrike, Tyskland, USA, och Brasilien. De mest populära är de små talgoxarna, sidensvansarna, grönsiskor, gökar, domherrar och kompositioner med fågelfamiljer med fågelungar i det vävda boet eller på en gren. Hennes kännetecken är det heliga och ämnen med anknytning till livet i byn. Hennes kreativitet hedras med många priser och utmärkelser. Hon är en medlem av Folkkonstnärers förening. Fru Emilia fick det viktigaste priset inom folkkonst, Oscar Kolberg. Hennes kunskaper fick efterföljare: Janina, Danuta och Tadeusz, som är kända folkkonstnärer i Polen och utomlands.

2.

T

T

Zabawki ruchome – Józef Lasik

wórczością ludową zajmuje się od 30 lat. Pierwsze swoje rzeźby, żołnierzy, górali wykonał w dzieciństwie. Z biegiem czasu nabrał doświadczenia i zaczął wykonywać rzeźbę sakralną: szopki świąteczne, krzyże oraz różne świątki. Mając 25 lat został członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Od tego momentu zaczął tworzyć tradycyjne zabawki stryszawskie takie jak: drewniane zwierzątka domowe i leśne, zabawki ruchome (kaczki, kurki, krasnale, bociany), itp. Jego zabawki często są ruchome, jak na przykład „chodzące” kurki czy bociany ruszające skrzydłami. Rzeźbi przede wszystkim w białym drewnie, a sporadycznie także w kamieniu.

Dzieła maluje raczej rzadko. Uważa bowiem, że „rzeczy powinny starzeć się wraz z człowiekiem”, co zaobserwować można tylko na niemalowanym drewnie. Lubi rzeźbić w plenerze, przyroda działa na niego inspirująco. Jego prace biorą udział w wielu konkursach ogólnopolskich i międzynarodowych w rzeźbie i zabawkarstwie, takich jak „Patroni Polski i Europy”, w międzynarodowych konkursach na zabawkę ludową. Wielokrotnie prezentował już swoje umiejętności, zarówno w szkołach i podczas festynów, jak i w programach telewizyjnych.

HH

Jest zdobywcą wielu nagród i wyróżnień, m.in.: III nagroda w kategorii tradycyjnej zabawki ludowej w V Międzynarodowym Konkursie Zabawki i Form Zdobniczych „Fantastyczna Fauna i Flora” 2002 r., wyróżnienie w zespole tradycyjnej zabawki ludowej w IV Międzynarodowym Konkursie Zabawki pt. „Przyjaciele naszego dzieciństwa” 2001 r. etc. Corocznie uczestniczy w ogólnopolskim konkursie rzeźbiarskim „Patroni naszych kościołów” organizowanym przez Gminny Ośrodek Kultury w Stryszawie.

Moving toys – Józef Lasik

e has been engaged in folk art for 30 years. He made his first sculptures, which were soldiers and highlanders, when he was a child. Over the course of years he gained experience and began to make sacred sculpture: Christmas crèches, crosses and various holy images. When he was 25 years old he became a member of The Association of Folk Artists and thenceforth he has made traditional toys from Stryszawa such as: little wooden home and forest animals, moving toys (ducks, hens, dwarves, storks) etc. He mostly carves in white wood, and also occasionally in stone. He rarely paints his works. He believes that „things should age together with a man” which can only be observed on unpainted wood. He likes carving in the open air, the nature of Babia Góra works inspirationally on him. His works have been exhibited at many Polish nationwide and international competitions in the category of sculpture and toy-making such as „The Patrons of Poland and Europe”. He has presented his skills many times, both at schools and during fêtes and in television programmes.

He is a winner of many prizes and distinctions, including III prize in the category of traditional folk toy at V International Competition of Toy and Decorative Forms „Fantastic Fauna and Flora” in 2002, the distinction in the category of traditional folk toy at IV International Competition of Toy „Friends of our childhood” in 2001. Every year he participates in the Polish Nationwide Sculptor competition „The Patrons of Our Churches” organized by Cultural Communal Centre in Stryszawa.

J

Rörliga leksaker - Józef Lasik

J

ózef Lasik har arbetat med folkkonst i 30 år. En av de första av hans skulpturer är soldater, bergsbestigare, som gjordes i barndomen. Med tiden fick han erfarenhet och utförde religiösa skulpturer: julkrubbor, kors och olika helgon. När han fyllde 25 år blev han medlem i Folkkonstnärernas Sällskap och från det ögonblicket började han göra traditionella stryszawskie leksaker såsom trä och skogsbruk, husdjur, rörliga leksaker, ankor, tuppar, dvärgar, storkar, etc. Hans leksaker är ofta rörliga, till exempel ”walking” hönor och storkar med rörliga vingar. Han skulpterar främst i vitt trä, och ibland även i sten. Han använder sällan färger. Han anser att ”saker och ting ska åldras som en man”, vilket endast kan ses på omålat trä. Józef Lasik tycker om att skulptera utomhus, naturen fungerar inspirerande för honom. Hans verk är inblandade i många nationella och internationella tävlingar i skuptur och leksaker som tävlingen ”polska och europeiska sponsorer”.

Många gånger har han visat sina kunskaper, både i skolor och på festivaler, liksom i TV-program. Han har vunnit flera priser och utmärkelser, som tredje pris i kategorin för traditionella folkleksaker i Femte Internationella Leksakstävlingen för Dekorativ Form, ”Fantastiska djur och växter” 2002, hedersomnämnande i laget Traditionella leksaker i den fjärde Internationella Leksakstävlingen under motto ”Vänner från vår barndom” 2001, osv. Årligen deltar han i en nationell skulpturtävling ”Beskyddare av våra kyrkor”, som anordnades av det kommunala kulturcentret i Stryszawa.

3.

T

T

Zabawkarstwo – Tadeusz Leśniak

wórczością ludową zajmuje się od dzieciństwa. Pierwsze lekcje z zakresu „ptaszkarstwa” pobierał od swoich rodziców, którzy od dzieciństwa wtajemniczali go w wykonywaną przez siebie twórczość.

Tadeusz Leśniak zajmuje się również wytwarzaniem innych zabawek według ludowych wzorów, takich jak: koniki, bryczki, klepoki, taczki itp. Swoje prace prezentował na wielu konkursach i wystawach w kraju i zagranicą, m.in. w Warszawie, Krakowie, Zakopanem, Lublinie, Bielsku – Białej, Kielcach oraz we Francji, Włoszech, Belgii i Hiszpanii. Otrzymał wiele nagród i wyróżnień. Jest laureatem nagrody Stowarzyszenia Twórców Ludowych w Lublinie – 1994, laureatem Fundacji Cepelia w Warszawie – 1997, oraz laureatem nagrody Regionalnego Ośrodka Kultury w Bielsku Białej – 2001. Jest członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych.

Gmina Stryszawa

Wykonuje ptaszki, tradycyjne zabawki stryszawskie, zgodne z utrwalonymi przez lata wzorami oraz ptaki przypominające wielkością, kształtem i malowaniem te naturalne (sowy, puchacze, dzięcioły, dudki, sójki). Ptaszki – chociaż są zaliczane do zabawek – najczęściej pełnią funkcję dekoracyjną – przyozdabiają choinki, ściany, kwiaty. Zabawkarstwo to dla pana Tadeusza nie tylko hobby, lecz także sposób na życie. Na co dzień pracuje w Gminnym Ośrodku Kultury w Stryszawie, gdzie prowadzi warsztaty rzemiosła tradycyjnego dla dzieci i dorosłych. Po pracy tworzy u siebie w domu.

HH

Toy-making – Tadeusz Leśniak

e has been engaged in folk art since childhood. He learnt the craft of making wooden birds from his parents who initiated him into this craft when he was a little child. He makes little birds, traditional toys from Stryszawa, consistent with patterns that have been preserved for years and birds which resemble in size, shape and colour the real nature birds (owls, eagle owls, woodpeckers, hoopoes, jays). Although little birds are counted among toys, they mostly serve decorative purposes – they decorate Christmas trees, walls, flowers. Toy making is not only hobby for Mr. Tadeusz, but he also makes a living out of it. He works in Communal Cultural Centre in Stryszawa, where he leads workshops of traditional craft for children and adults. After work he creates works for himself at home. Tadeusz Leśniak is also involved in the production of different toys according to folk patterns, such as: ponies, carriages, clapping birds (klepoki), wheelbarrows etc. He has presented his works at many exhibitions and competitions in the country and abroad including Warsaw, Cracow, Zakopane, Lublin, Bielsko – Biała, Kielce and France, Italy, Belgium and Spain. He has received many awards and distinctions. He is the laureate of the prize of The Association of Folk Artists in Lublin in 1994, the laureate of CEPELIA Polish Art And Handicraft Foundation in 1997, and the laureate of the prize of The Regional Culture Centre in Bielsko–Biała in 2001. He is a member of The Association of Folk Artists.

T

Leksakstillverkning – Tadeusz Leśniak

T

adeusz Leśniak har arbetat med konsthantverk sedan barndomen. De första lektionerna i ”att göra en fågel” fick han av sina föräldrar, som visade honom sina arbetsmetoder redan när han var liten. Han har tillverkat fåglar, traditionella stryszawskie leksaker, enligt fastställda formler under många år, och fåglar som påminner i form och färger om de naturliga (ugglor, örnar, hackspettar, härfågel, nötskrikor). Fåglar – även om de är klassificerade som leksaker – fungerar mestadels som dekoration, de dekorerar julgranen, väggar och blommor.

Att göra leksaker är för Tadeusz Leśniak inte bara en hobby, utan också ett sätt att leva. Han arbetar i det kommunala Kultur Center i Stryszawa med traditionella hantverk-workshops för barn och vuxna. Efterarbetet skapar han hemma. Tadeusz Lesniak deltar också i produktionen av andra leksaker av populära mönster såsom hästar, vagnar, klepoki (leksak på hjul som klappar när man kör den), skottkärror, etc. Hans verk har ställts ut i många tävlingar och utställningar i landet och utomlands, bland annat i Warszawa, Krakow, Zakopane, Lublin, Polen, Bielsko-Biala, Kielce, Polen och Frankrike, Italien, Belgien och Spanien. Tadeusz har fått många priser och utmärkelser. Han vann Association of Folkkonstnärer i Lublin 1994, stiftelsen tilldelad av Cepelia i Warszawa 1997, och var vinnare av det regionala kulturcentret i Bielsko-Biala 2001. Han är medlem i Föreningen för Folkkonstnärer.

4.

PP

Szachy dla trzech – Jan Żurek

an Jan z zawodu leśnik, z domu rodzinnego wyniósł umiejętność „dłubania w drewnie”. Początkowo były to różnego rodzaju półeczki i pudełka by w końcu zająć się tylko produkcją szachów. Rozmyślania nad ideą dobra i zła doprowadziły do stworzenia szachownicy dla trzech graczy. Plansza ma kształt sześciokąta foremnego, podzielona jest na 96 pól, trzy strefy dla trzech graczy po 32 pola. Gra się identycznymi figurami i stosuje się te same zasady, co w szachach klasycznych. Ważne jest zakończenie partii. Gra się do momentu zadania pierwszego mata, wygrywa tylko ten z graczy, który mata zadał a zarówno ten, który mata otrzymał jak i ten trzeci, który – czy biernie czy czynnie – uczestniczył w zadaniu mata, obydwaj przegrywają. Wymusza to na każdym z graczy zasadę obrony najsłabszego gracza i to obrony we własnym interesie. Trojaczki produkowane są z drewna lipy, topoli, osiki, buku i jaworu. Tradycyjnie prace wykończeniowe wykonywane są ręcznie. Oprócz szachów dla trójki graczy Pan Jan produkuje szachy tradycyjne różnej wielkości i formy a także warcaby. Pan Żurek jest właścicielem wzoru przemysłowego Skrzynka drewniana z szachownicą a produkt otrzymał Znak Promocyjny “Łączy nas Babia Góra” w roku 2005.

HH

Chess for three – Jan Żurek

e is a forester by profession. He learnt the skill of wood carving in his family house. At first he made various kinds of drawers and boxes and eventually he took up the production of chess. The meditation on the idea of good and bad made him create the chessboard for three players. The board has a shape of regular hexagon, it is divided on 96 alternating cells, three sets for three players with 32 cells.

A game is played with identical figures and it complies to the same rules as in classic chess. The ending of a party is important. The game is played until someone gives the first checkmate, the first player to give checkmate wins the game, the third player loses as well as the checkmated one. Players must concentrate not only on their own attack and defense, but also on preventing the two opponents from checkmating each other.

Three player chess is produced from the wood of lime-tree, poplar, aspen, beech and sycamore. Decoration of chess is done traditionally by hand. Apart from three-player chess Mr. Jan also makes traditional chess of various size and form and draughts. Mr Żurek is the owner of the industrial design A wooden case with a chessboard and the product received the promotion logo “ Babia Góra unites us” in 2005.

an Źurek är professionell skogvaktare. Hemifrån fick han kunskapen att ”mejsla i veden”. Till en början var det olika typer av hyllor och lådor för att slutligen endast handla om produktion av schackspel.

Tankar om idén om det goda och det onda ledde till skapandet av schack för tre spelare. Brädet har formen av en regelbunden sexhörning, uppdelad i 96 fält, tre zoner för de tre spelarna och efter de 32 fälten. Man spelar med identiska figurer och tillämpar samma regler som i klassiskt schack. Det är viktigt att avsluta matchen. Spelet spelas tills någon får schackmatt. Den första spelare som får schackmatt vinner spelet, den tredje spelaren förlorar, liksom den som har blivit schackmattad. Detta tvingar varje spelare att koncentrera sig inte bara på sitt eget spel, utan också på att hindra de två medspelarna från att schackmatta varandra. Schack för tre är gjort av lind, trä, poppel, asp, bok och lönn. Dekorationen görs traditionellt för hand. Förutom tre-schackspelen tillverkar Jan traditionella schackspel i olika storlekar och former samt pjäser. Jan Zurek äger den industriella designen av ”en trälåda med ett schackspel” och produkten erhöll rutiga PRutmärkelsen ”Babia Góra Mountain förenar oss” 2005.

Gmina Stryszawa

JJ

Schack för tre - Jan Źurek

5.

WW

Warsztaty edukacyjne – GOK Stryszawa

Gminnym Ośrodku Kultury w Stryszawie można wziąć udział w zajęciach folklorystycznych, prowadzonych w ramach Warsztatów Twórczych. Organizację Warsztatów rozpoczęto w roku 1995. Dzięki ówczesnemu wsparciu Ministra Kultury i Regionalnemu Ośrodkowi Kultury w Bielsku Białej powstało miejsce, w którym stryszawskie dzieci i młodzież mogą nauczyć się wytwarzać proste zabawki ludowe.

Zainteresowane osoby oraz grupy zorganizowane mogą uczestniczyć w 10 rodzajach warsztatów takich jak ptaszki stryszawskie, ekozabawki z siana, zdobnictwo bibułkowe, garncarstwo, tkactwo artystyczne, malowanie na szkle. Dodatkową atrakcją dla uczestników Warsztatów są “Babiogórskie Sklepiki”, czyli sklepy produktów lokalnych, które wytwarzane są w całym regionie babiogórskim. Odwiedzający je goście mogą zobaczyć a także zakupić oryginalne produkty lokalne wytwarzane przez babiogórskich twórców ludowych i producentów produktów lokalnych.

I

I

Educational workshops – Commune Culture Centre Stryszawa

n the Communal Culture Centre in Stryszawa one can take part in folk activities conducted within Creative Workshops. The workshops were started in 1995. Owing to the support of then the Minister of Culture and Regional Culture Centre in Bielsko-Biała a place was established where children and youth from Stryszawa can learn to make simple folk toys. Because of popularity of folk education lessons and Workshops among adults and tourists (foreigners included) the workshop offer was broadened. People interested in the workshops can participate in 10 kinds of workshops such as little birds from Stryszawa, ecotoys from hay, tissue-paper decorative art, pottery, artistic weaving, painting on the glass. “Babia Góra Shops” is an additional attraction for the participants of workshops, these are the shops with local products produced in the whole region of Babia Góra. The visitors can see and also buy original local products made by folk artists and manufacturers of local products from the Babia Góra region.

II

Undervisningsverkstad – GOK (Kultur kommun center) STRYSZAWA

det kommunala Kulturcentret i Stryszawa kan man delta i folklore-aktiviteter under Creative Workshop. Anordnandet av seminarier startade 1995. Med stöd av den dåvarande kulturministern och det regionala kulturcentret i Biala skapades det en plats där barn och ungdomar från Stryszawa kan lära sig att göra enkla folkleksaker. Intresserade personer och organiserade grupper kan delta i 10 typer av workshop och göra Stryszaws fåglar, ekoleksaker av hö, konsthantverk av silkespapper, keramik, vävning och måla på glas. En extra attraktion för deltagarna i workshopen är ”Butikerna Babia Góra”, som lagrar lokala produkter som produceras i regionen Babiogóra. Besökare kan se och köpa originalprodukter som tillverkas av Babiogóras lokala folkliga konstnärer och producenter av lokala produkter.

BS

Gmina Maków Podhalanski The Maków Podhalanski Commune Maków Podhalanskis kommun

1.

MM

Kwiaty z bibuły – Wiesława Wolczko

ieszka i pracuje w Makowie Podhalańskim. Bibułkarstwem zajmuje się od 10-tego roku życia. Zamiłowanie do tej tradycyjnej dziedziny twórczości wyniosła z domu rodzinnego. Wykonuje różne kompozycje kwiatowe z motywami ludowymi, jak również różne formy dla potrzeb współczesnych.

Są to bukiety, wieńce, gałązki, gaiki, stroiki, palmy, ozdoby choinkowe, kabłąki.

Pomysły czerpie z podpatrywania przyrody babiogórskiej. Brała udział w licznych wystawach m.in. w Myślenicach, Jeleśni, Suchej Beskidzkiej i Żywcu. Zdobyła także liczne nagrody, między innymi II i III miejsce w konkursie „Rękodzieło Ludowe Górali Babiogórskich” (Sucha Beskidzka 2000 r. i 2002 r.), dwukrotnie III miejsce w Wojewódzkim Konkursie Zdobnictwa Bibułkowego (1997r. i 2000r.) w Żywcu oraz II (1998r.) i III miejsce (1999r.) w Ogólnopolskim Konkursie na Tradycyjne Ozdoby Bibułkowe pod nazwą “Kwiaty Polskie” w Myślenicach. Współpracuje z instytucjami organizującymi warsztaty z bibułkarstwa. Chętnie dzieli się swoimi umiejętnościami.

Jest twórcą ludowym zrzeszonym w Stowarzyszeniu Twórców Ludowych.

SS

Tissue-paper flowers – Wiesława Wolczko

he lives and works in Maków Podhalański. She has been engaged in tissue-paper craft since she was 10 years old. Her passion for this traditional field started at home. She makes various floral compositions with folk motifs, as well as for specific needs including bouquets, wreaths, twigs, bosks, Christmas and Easter centerpieces, palms, Christmas decorations, bows. She draws her inspiration from the nature of Babia Góra. She also won numerous awards including second and third place at the competition „Folk Handicraft of the Babia Góra Highlanders” (Sucha Beskidzka 2000 and 2002), twice III place at Provincial Competition of Tissue Decorative Art (1997 and 2000) in Żywiec and II (1998) and III place (1999) at All-Polish Competition on Traditional Tissue-Paper Decorations under the name “Polish Flowers” in Myślenice. She cooperates with institutions which organize tissue-paper workshops. She willingly shares her skills. She is a folk artist associated with The Association of Folk Artists.

W

Blommor av silkespapper - Wieslawa Wolczko

W

ieslawa Wolczko bor och arbetar i Maków Podhalański.

Hon har arbetat med silkespapper från 10 års ålder.

Passionen för detta traditionella arbete fick hon från familjens hem. Hon tillverkar en mängd olika blomsterarrangemang av popu- lära motiv, samt andra former för nutidens behov. Det är buketter, kransar, kvistar, Blomsterarrangemang till jul och påsk, palmer, juldekorationer, bågar m.m. Sina idéer får hon från Babiogóras natur. Wieslawa har deltagit i många utställningar, bland annat i Mysłenice, Jelesnia, Sucha Beskidzka och Zywiec. Hon har vunnit flera utmärkelser, bland annat andra och tredje plats i den regionala tävlingen ” Handgjord konst av högländernas folk i Babiogóra (Sucha Beskidzka 2000 och 2002), och har kommit på tredje plats två gånger i den regionala tävlingen ”Dekorationer av silkespapper” (1997 och 2000) i Zywiec samt på andra plats (1998) och på tredje plats (1999) i den nationella tävlingen för traditionell Ornament silkespapper under namnet ”Polska blommor” i Myslenice. Hon samarbetar med organisationskommittén för workshops av silkespapper, och delar gärna med sig av sina kunskaper. Hon är medlem av Föreningen för konsthantverkare.

2.

P P

Rzeźba w drewnie – Mieczysław Głuch

an Mieczysław jest rzeźbiarzem od prawie czterdziestu lat.

Jego działalność obejmuje rozmaite rodzaje rzeźb: monumentalne, modernistyczne, klasyczne, ceramiczne, sakralne oraz stylizowane ludowo. Dodatkowo zajmuje się rzeźbą użytkową oraz wyrobem kapliczek. Dzięki stałemu kontaktowi ze sztuką i środowiskiem twórców, w głowie pana Mieczysława zakiełkował pomysł stworzenia organizacji artystycznej. Tak powstało Babiogórskie Stowarzyszenie Twórców Kultury, którego został prezesem– i jest do tej pory – pan Mieczysław. Jednocześnie od 2000 r. organizuje on w Makowie Podhalańskim międzynarodowe plenery malarstwa, rzeźby i ceramiki. W Makowie znajduje się również jego autorska galeria (ponad 147 rzeźb), która jest zarazem placówką Ekomuzeum Babia Góra.

M M

Wood Sculpture – Mieczysław Głuch

ieczysław Głuch is a sculptor who carves monumental, modernist, classical, ceramic, sacred and folk sculptures. He is also engaged in utilitarian sculpture and the production of wayside shrines. An idea to create an artistic society was born in his mind because of the close contact with art and the circle of artists.

The Babia Góra Society of Culture Artists was established and he was elected the chairman of this society. He has been the chairman of this organization to this time. At the same time he has been organizing international outdoor workshops of painting, sculpture and pottery since 2000. There is also his private gallery in Maków (over 147 sculptures), which is also the station of The Babia Góra Ecomuseum.

M M

Träskulptur - Mieczysław Głuch

ieczysław Głuch har varit skulptör i nästan 40 år.

Verksamheten omfattar olika typer av skulptur: monumentala, moderna, klassiska, gjorda i keramik, religiösa och stiliserad folkkultur. Dessutom gör han vardagsskulpturer och tillverkar kapell. Tack vare ständig kontakt med konsthantverkarna och den konstnärliga miljön kom herr Mieczysław på idén att skapa en konstnärlig organisation. Så grundades föreningen Babia Góra för kulturkonstnärer, som han fortfarande är ordförande i. Sedan år 2000 har han organiserat de internationella utomhusverkstäderna Podhalałński Maków för måleri, skulptur och keramik. I Makow finns också ett galleri som han har skapat (mer än 147 skulpturer), som också är basen för Ekomuseum Babia Gora.

3.

ZZ

Zabawka drewniana Firma “Zabielanka” – Barbara Piaseczny

ajmuje się rękodziełem, głównie zabawką ludową drewnianą, związaną z regionem Podbabiogórze, taką jak: koniki, krówki, ptaszki, bryczki, karuzelki, lalki, rybki i wiele innych, a także biżuterię drewnianą. Produkty te wykonywane są przeważnie ręcznie w sposób niemasowy z surowców dostępnych lokalnie. Z zabawką ludową pani Barbara miała styczność od dzieciństwa. Tradycję rodzinną przekazuje swoim dzieciom - w procesie powstawania zabawek bierze udział cała rodzina.

W swojej pracowni stworzyła,,Kącik regionalny” gdzie można zobaczyć jej wyroby.

Prowadzi warsztaty twórcze z zakresu zabawka drewniana,bibułkarstwo i decoupage.

Swoje prace prezentuje na lokalnych targach i kiermaszach sztuki ludowej, udziela się także w Kole Gospodyń w Białce. Niektóre z prac pani Barbary zostały nagrodzone certyfikatem produktu lokalnego,,Łączy nas Babia Góra”. Otrzymała również III miejsce w konkursie,,Produkt lokalny Podbabiogórza” w kategorii zabawkarstwo.

SS

Wooden Toy Company “Zabielanka” – Barbara Piaseczny

he is engaged in handicraft, mainly folk wooden toy, connected with the region of Podbabiogórze, including: ponies, small cows, little birds, carriages, carousels, dolls, fish, wooden jewellery and many others. These are hand-made products from locally accessible raw materials. She has had contact with folk toy since her childhood. She passes on this family tradition to her children - the whole family takes part in toy creation process. She has created “The regional corner” in her workshop, where one can see her products.

She conducts creative workshops within the range of wooden toy, tissue-paper craft and decoupage. She presents her works at local fairs and fairs of folk art, she is also a member of The Farmer’s Wives’ Association in Białka. Some of her works have been awarded with the certificate of local product “Babia Góra unites us”.

She has also received III place in the competition “The Local Product of Podbabiogórze” in the category of toymaking.

arbara Piaseczny är engagerad i hantverk av trä, folkleksaker som förknippas främst med Podbabiogórze-regionen, till exempel hästar, kor, fåglar, vagnar, karuseller, dockor, fiskar och många andra, liksom träsmycken. Dessa produkter är oftast gjorda för hand, inte i masstillverkning, av råmaterial som finns tillgängligt lokalt. Som den populära leksak som Barbara hade haft kontakt med som barn. Barbara vidarebefordrar familjens tradition till sina barn – hela familjen är inblandad i processen att tillverka leksaker. I sin ateljé har hon skapat ett ”regionalt hörn” där man kan se produkterna. Här kör man kreativa workshops inom träleksaker, silkespapper och decoupage. Hennes verk presenteras på lokala mässor och folkkonst-mässor, hon deltar också i Białka Hemmafruars Cirkel. En del av Barbaras arbeten har tilldelats certifikat av den lokala ”Babia Gora”. Hon fick också en tredjeplats i tävlingen om en lokal produkt i Podbabiogórzas leksakstillverkning.

Gmina Maków Podhalański

BB

Träleksaker - “Zabielanka” företag.

Barbara Piaseczny

4.

P

Hafciarstwo – Anna Malinowska

P

ani Anna Malinowska całe swoje życie zawodowe związała z hafciarstwem. Przygodę z haftem rozpoczęła w firmie „Makowianka” oraz Cepelia, w których pracowała przez 20 lat. Obecnie jest na emeryturze, ale pasja i zamiłowanie do haftu pozostało. W dalszym ciągu zajmuję się haftowaniem oraz sprzedażą wyrobów z tzw. „haftem makowskim”. Wyroby takie jak: obrusy, serwety, bieżniki, a także pościel haftuje ręcznie na płótnie lnianym nawleczonym na tak zwany „tamborek”. Pani Malinowska swoje wyroby prezentowała na różnych wystawach zdobywając liczne nagrody. Inspiracji do projektów haftu Pani Anna szuka w kwiatach, ogrodzie i tradycji, ale także w spotkaniach z twórcami z innych terenów.

AA

Embroidery – Anna Malinowska

ll her professional life has been connected with embroidery. She started embroidering in The Folk and Artistic Handicraft Society „Makowianka” and Cepelia where she worked for 20 years. Currently she is retired, but her passion for embroidery has remained. She has been continuously engaged in the embroidery and sale of products with the so-called “Maków embroidery”. She uses hand embroidery stitches when she embroiders products such as: table-cloths, teacloths, table runners and bedding on linen fabric attached to embroidery hoop. Mrs. Malinowska has presented her works at various exhibitions where she has won numerous awards. She draws her inspiration from flowers, garden and tradition, but also from the meetings with the artists from different territories.

A A

Broderi - Anna Malinowska

nna Malinowskas hela yrkesliv är knutet till broderi. Äventyret med broderi började på ”Makowianka” och Cepelia, där hon arbetade i 20 år.

Hon är numera pensionerad, men passionen för och kärleken till broderi kvarstår. Hon fortsätter att syssla med broderi och försäljning av det så kal�lade ”Makowski-broderiet”. Hon gör dukar, servetter, löpare, och sängkläder.

Dessutom broderar hon för hand på linneduk den så kallade ”korgen”. Anna har presenterat sina produkter på olika utställningar och har vunnit flera utmärkelser. Inspirationen till sitt broderi får Anna när hon tittar på blommor, från trädgårdar och traditioner, men också i möten med konstnärer från andra områden.

5.

PP

Hafciarstwo – Anna Koziana

ani Anna zajmuje się haftem odkąd skończyła siedemnaście lat. Przez czterdzieści lat pracowała w Cepelii w lokalnej spółdzielni „Makowianka”. Przeprowadziła ponad dwieście kursów haftu. Wielokrotnie reprezentowała Maków Podhalański podczas „Cepeliad”. Haftuje obrusy, bieżniki, pościele, serwety – wszystko w rozmaitych kształtach i rozmiarach. Jest specjalistką zarówno od haftu białego, jak i kolorowego. Pani Anna zdobyła wiele nagród i odznaczeń, między innymi nagrodę Oskara Kolberga, odznakę „Zasługi dla województwa bielskiego – 1979, odznakę „Zasłużony dla Cepelii” – 1984, odznaczenie Ministra Kultury i Sztuki „Zasłużony Działacz Kultury” – 1989, oraz medal Sigullum – Civitatis za zasługi dla turystyki 2006 a także liczne dyplomy i świadectwa uczestnictwa w targach i pokazach twórczości ludowej. Jest twórcą zasłużonym dla sztuki hafciarskiej Regionu Babiogórskiego. Artystka sporo podróżuje, ze względu na swoje szczególne zdolności hafciarskie jest ciągle zapraszana w różne miejsca w kraju i za granicą. Obecnie nadal uczy haftu „Makowskiego”, prowadzi pokazy i kursy rzemiosła. Część jej prac można zobaczyć podczas Tygodnia Kultury Beskidzkiej w Żywcu.

AA

Embroidery – Anna Koziana

AA

Broderi - Anna Koziana

nna har broderat sedan hon var sjutton år gammal. Under 40 år arbetade hon i den lokala kooperativa Capelia ”Makowianka”. Hon ledde över 200 kurser i broderi. Makow Podhalański representerade hon upprepade gånger under ”Cepeliad”. Hon broderar dukar, löpare, lakan – allt i en mängd olika former och storlekar. Hon är expert på broderi i både vitt och färg. Anna har vunnit många utmärkelser, bland annat en Oscar Kolberg, emblem: ”Förtjänst av Bielska – 1979, emblem: ”Förtjänst för Cepelia – 1984, hedrad av kulturministern och konst”. ”Förtjänst i kulturen” – 1989, och en medalj Sigullum – civitatis för tjänster till turismen under 2006, liksom många diplom och deltagande i mässor och utställningar med folkkonst. Hon är skapare av broderikonst i Babiogórski-regionen. Hon reser mycket, tack vare sin speciella förmåga att brodera är hon fortfarande inbjuden till olika platser i landet och utomlands.

För närvarande lär hon ut att brodera ”Makowski”, och leder demonstrationer och kurser i hantverk. Några av hennes arbeten kan ses under Kulturhusveckan i Zywiec Beskidzka.

Gmina Maków Podhalański

nna Koziana has been engaged in embroidery since she was seventeen years old. She worked in The Folk and Artistic Handicraft Society „Makowianka”. She has conducted above two hundred courses of embroidery.

She has represented Maków Podhalański many times during „Cepeliada”(Fairs of Folk Art). She embroiders table-cloths, table-runners, beddings, teacloths– in all shapes and sizes. She is an expert in white and colourful embroidery. She won many awards and distinctions, including the Oskar Kolberg prize, the badge „To the merit for the Bielko-Biała Province” in 1979, the badge „To the merit for Cepelia” in 1984, the distinction of the Minister of Culture and Art „The Distinguished Cultural Activist” in 1989, and the Sigullum – Civitatis medal for the services to tourist industry in 2006 and also numerous diplomas and certificates of participation in trade fairs and demonstrations of folk art. The artist travels a lot of; because of her special embroidery skills she is still being invited to different places in the country and abroad. She has been teaching the so-called “Maków embroidery” and has been conducting demonstrations and courses of the craft. Some of her works are exhibited during The Beskid Culture Week in Żywiec.

B

Gmina Zawoja

The Zawoja Commune Zwojas kommun

1.

PP

Wyroby bednarskie – Ryszard Zajda

an Ryszard jest jednym z niewielu żyjących przedstawicieli niemal całkowicie już zapomnianego zawodu, jakim jest bednarstwo. Jest to dla niego zajęcie z tradycjami, gdyż jego rodzina zajmuje się tym rodzajem rzemiosła od trzech pokoleń. Jak wspomina, dawniej bednarze mieli pełne ręce roboty, ponieważ beczki, wiadra, wanny czy czerpaki były niezbędne w każdym gospodarstwie. Dziś wyroby drewniane zostały zastąpione plastikiem i metalem i dlatego bednarze wykonują niemal wyłącznie miniaturki dawnych wyrobów. Obecne wyroby służą bardziej do dekoracji oraz mają mniejsze znaczenie praktyczne.

W warsztacie pana Ryszarda powstają miski, wiaderka, czerpaki, kufle i masielnice. Do ich wyrobu wykorzystuje drewno drzew iglastych – jodły, sosny, świerku, które pozyskuje miedzy innymi z własnego gospodarstwa. Podstawowymi narzędziami pracy są wałki i piły. Jak opowiada pan Ryszard, kiedyś praca bednarza była bardziej wymagająca, ponieważ wszystkie elementy wykonywało się ręcznie. Dawne narzędzia, takie jak strug, ośnik, skoblica czy tzw. krozydło, można nadal oglądać w jego pracowni. Choć proces powstawania wyrobów bednarskich znacznie się usprawnił, pewne rzeczy pozostały niezmienione od dziesięcioleci. Pan Ryszard korzysta z tych samych tradycyjnych wzorców, z których korzystali jego ojciec, dziadek i pradziadek. Również techniki zdobienia gotowych przedmiotów – struganie, rzeźbienie i wypalanie – pozostały te same. Pan Ryszard wielokrotnie brał udział w konkursach rzemiosła i odnosił liczne sukcesy, zdobył m.in. główną nagrodę w konkursie na znak promocyjny „Łączy nas Babia Góra”. Osoby zainteresowane obejrzeniem warsztatu bednarza mogą liczyć na taką możliwość. Pan Ryszard chętnie pokaże swoją pracownię, może również poprowadzić na miejscu warsztaty dla dzieci lub dorosłych.

RR

Cooperage products – Ryszard Zajda

yszard Zajda is one of the few living representatives of an almost forgotten profession which is cooperage. For him it is an occupation steeped in tradition, because his family has been involved in copper making for three generations. As he mentions, coopers had their hands full in the past, because barrels, buckets, tubs or scoops were indispensable in each farm. Today, wooden articles have been replaced by plastic and metal products and that is why coopers make almost exclusively the miniatures of former articles. The present articles are used for decorative purposes and have lesser practical significance. He makes cups, buckets, scoops, mugs and butter churns in his workshop.

He uses the wood of coniferous trees for his products – fir, pine, spruce, which he also acquires from his own farm. The basic tools of work are crozes and saws. As Mr. Ryszard tells, the cooper work was once more demanding, because all elements were hand-made. It is possible to see old tools including plane, rasp, croze in his workshop. Although the formation process of cooper articles has been improved considerably, some things have remained unchanged over the decades. Mr. Ryszard uses the same traditional patterns which his father, grandfather and greatgrandfather used. The decorative techniques of ready objects– planing, carving and burning – have remained the same. He has participated in craft competitions many times and has won numerous awards including main award in the promotion logo competition „Babia Góra unites us”. Mr. Ryszard willingly shows the workshop of a copper and he can also lead cooperage workshops for children or adults.

RR

Tunnbindningstillverkning - Ryszard Zajda

yszard är en av få levande representanter för ett redan nästan glömt yrke, som är tunnbinderi. Det här jobbet är en tradition i hans familj, som har varit engagerad i den här typen av hantverk i tre generationer. Han säger att tidigare tunnbindare hade händerna fulla av arbete, tunnor, hinkar, baljor och hinkar behövdes i varje hushåll. Idag har träprodukter ersatts med plast och metall och därför tillverkar tunnbindare nästan uteslutande gamla miniatyrer. Aktuella produkter används mer för dekoration och av mindre praktisk betydelse. I verkstaden gjorde Ryszard skålar, hinkar muggar och smörskålar. Till dessa produkter används trä av barrträd – gran, tall, råvaran kommer bland annat från den egna gården. De grundläggande verktygen är kavlar och sågar. Som Ryszard berättar, brukade tunnbindare förr ha ett mer utmanande arbete, eftersom alla delar gjordes manuellt. De gamla verktygen som hyvel, spånhyvel, skoblica (verktyg), eller så kallade krozydł (verktyg), kan du fortfarande se i hans ateljé. Även om arbetet med tunnbinderi förbättrats avsevärt har vissa saker förblivit oförändrade under årtionden.

Ryszard använder samma traditionella mönster som användes av hans far, farfar och farfars far. Även färdiga föremåls dekorationstekniker som hyvling och bränning har förblivit detsamma.

Ryszard har upprepade gånger deltagit i hantverkstävlingar och har haft många framgångar, han vann första pris i tävlingen för PR-skyltar ”i Babia Gora”. De som är intresserade av att se tunnbindarens butik kan räkna med den möjligheten. Ryszard visar gärna sin ateljé, och det kan också bli en workshops för barn och vuxna.

PP

Pasieka „Jodła” – Stanisław Ceremuga

asieka leży na południu Polski, w sercu malowniczego Beskidu Żywieckiego, u stóp pięknej Babiej Góry.

Liczy 500 rodzin pszczelich. Teren, na którym stoją pasieki, jest otuliną Babiogórskiego Parku Narodowego. Charakteryzuje się czystym, zdrowym powietrzem, wysokim stopniem zalesienia, różnorodnością dziko rosnących roślin miododajnych, a co najważniejsze dla wysokiej jakości miodu, brakiem przemysłu. Region nasz obfituje w miody wielokwiatowe o bogatym bukiecie smakowym, jednakże szczególne miejsce zajmuje tu spadź iglasta jodłowa. W celu wzbogacenia asortymentu właściciele prowadzą gospodarkę wędrowną i dzięki temu mogą zaoferować klientom miody takie jak rzepakowy, akacjowy, lipowy, gryczany oraz wrzosowy. Pozyskują również: pyłek kwiatowy, który jest naturalnym źródłem białka, mikroelementów oraz aminokwasów i soli mineralnych, propolis (kit pszczeli), który działa jak naturalny antybiotyk. Wysoka jakość produktów potwierdzona jest Certyfikatem nr 16 Polskiego Związku Pszczelarskiego w Warszawie. Produkty otrzymały Znak Promocyjny “Łączy nas Babia Góra” w roku 2005, 2006.

Gmina Zawoja

2.

T

Apiary „Fir” – Stanisław Ceremuga

T

he apiary lies in the south of Poland, in the heart of the picturesque Żywiec Beskids, at the feet of beautiful Babia Góra. There are 500 bees’ families. The land on which apiaries stand is the lagging of Babia Góra National Park. It is characterized by clean, healthy air, high level of afforestation, variety of wildly growing honey-yielding plants, and what is the most important for high quality honey, the lack of industry. The region abounds in multiflorous honey with rich taste flavour bouquet, however special place occupies here fir honedew. The owners run a wandering apiary and that is why they can offer to customers different kinds of honey: rape seed, acacia, linden, buckwheat and heath honey. They also acquire: pollen which is a natural source of proteins, microelements, amino acids and mineral salts, propolis (bee putty), which is used as a natural antibiotic. The high quality of products is confirmed by the certificate no. 16 of Polish Beekeeping Association in Warsaw. The products received promotional logo “Babia Góra unites us” in 2005 and 2006.

BB

Biodling ”Jodła” - Stanisław Ceremuga

iodlingen är belägen i Södra Polen, i hjärtat av de pittoreska Beskidybergen, vid foten av de vackra Babiabergen. Här finns 500 bisamhällen.

Bigården ligger i närheten av Babiogóra Nationalpark. Det kännetecknas av en ren, frisk luft, mycket skog, en mångfald av pollen från vilda växter, och, viktigast för den höga kvaliteten på honungen, bristen på industrier. Vår region är rik på honung från många olika sorters blommor med en rik smakflora, även om en del platser här upptas av gran med honungsdagg. För att berika produktsortimentet, erbjuder han en resande ekonomi och kan därför erbjuda kunderna olika sorters honung, såsom rapshonung och smakerna akacia, lime, bovete och ljung. De får också pollen, som är en naturlig källa till protein, mineraler och aminosyror och propolis som fungerar som en naturlig antibiotika. Den höga kvaliteten på våra produkter bekräftas av certifikat nr 16, polska föreningen för biodlare Warszawa. Kampanjprodukter har fått märket ”i Babia Mountain” under 2005 och 2006.

3.

SS

Schronisko „W Murowanej Piwnicy”

chronisko „W Murowanej Piwnicy” z Zawoi Opaczne położone jest na pięknej polanie (876 m n.p.m.) w Paśmie Jałowieckim, będących częścią Beskidu Makowskiego. Mieści się w pochodzącej z końca XIX wieku murowanej chacie góralskiej. Położone z dala od osad ludzkich gwarantuje spokój i ciszę.

Ze schroniska widać piękną panoramę Babiej Góry i pasma Policy. Równie piękne widoki rozciągają się z pobliskiego szczytu Jałowca (1111 m.n.p.m).

Schronisko stanowi doskonałą bazę wypadową dla wycieczek w Beskid Makowski i okolice Babiej Góry. Właścicielami i gospodarzami schroniska są Renata Cybulska – Front i Stanisław Front. Schronisko “W Murowanej Piwnicy” posiada Certyfikat potwierdzający wpisanie schroniska do obiektów hotelarskich Marszałka Województwa Małopolskiego.

T

Mountain shelter „In Brick Cellar”

T

he mountain shelter„ In the brick cellar” from Zawoja Opaczne is located on a beautiful clearing (876 m a.s.l.) in the Jałowiecki Range. It is situated in a bricked mountain hut coming from the end of the 19th century. Located far away from human settlements it guarantees peace and quiet. You can see beautiful panorama of Babia Góra and the range of Polica from the shelter. The shelter makes up a perfect excursion base for trips to the Maków Beskids and the neighbourhoods of Babia Góra. The mountain shelter has the certificate confirming registration of the shelter to the hotel buildings of the Marshal of the Małopolska Province.

VV GG

andrarhemmet ”W Murowanej Piwnicy” ligger i Zawoja Opaczne i ett vackert skogsbryn (876 m.ö.h), i bergskedjan Jaloewiecki, som är en del av Beskid Makowski. Det är inrymt i en bergsbyggnad i tegel från slutet av 1800-talet. Beläget långt från bebyggelse garanteras lugn och ro. Från vandrarhemmet har man en vacker utsikt över Babia Góra och berskedjan Polica.

Vandrarhemmet är en idealisk bas för utflykter runt Beskid Makowski och området runt Babia-bergen. Vandrarhemmets ägare och värdar är Renata Cybulska-Framt och Stanislaw Front. ”W Murowanej Piwnicy” har certifikat som intygar att vandrarhemmet är registrerat som hotell-byggnad i Marshal of the Małopolska Province.

Galeria „Na Uciechę”

aleria “Na Ucieche” to niezwykłe miejsce w Zawoi. Mieści się w stylowej przedwojennej willi. Zgromadzono tutaj produkty wykonane z naturalnych surowców przez miejscowych rzemieślników, rękodzielników i artystów. Od drobnych pamiątek, upominków, poprzez przedmioty użytkowe, elementy wystroju wnętrz i ozdoby a skończywszy na sztuce ludowej z tego regionu. Wszystko to można znaleźć w galerii „Na Ucieche”. W galerii organizowane są wystawy rzeźb, obrazów i fotografii jak również organizowane są warsztaty rękodzieła. Poprzez swoją działalność Galeria “Na Ucieche” przybliża kulturę i tradycje regionu podbabiogórskiego.

Gmina Zawoja

4.

Vandrarhem ”W Murowanej Piwnicy”

T

The Gallery „For Joy”

T

GG

Galleri ”Na Uciechę”

he gallery “For Joy” is an unusual place in Zawoja. It is located in a stylish pre-war villa. The products gathered here are made from natural materials by local craftsmen, manufacturers and artists. From small souvenirs, gifts, through objects of everyday use, elements of interior decorations and decoration to folk art from this region. The exhibitions of sculptures, paintings and photos are organized in the gallery as well as handicraft workshops. The gallery “For Joy“ brings closer the culture and the traditions of the Podbabiogórze region.

alleri ”Na Uciechę är en ovanlig plats i Zawoja. It är inrymt i en elegant villa från före kriget. Produkterna som är samlade här är gjorda av naturmaterial av lokala hantverkare och konstnärer. Från små souvenirer och presenter, vardagsföremål och inredningsdetaljer till folkkonst från regionen. Allt detta kan hittas i galleriet ”Na Uchiechę”. Galleriet är värd för en utställning med skulpturer, målningar och fotografier, samt är organisatör för hantverks-workshop inom sin verksamhet.

Galleri ”Na Uciechę” för samman kultur och traditioner i regionen Podbabiogórze.

5.

PP HH

Rzeźba – Józef Mazur

an Józef zaczął rzeźbić z kory akacji. Pod okiem swojego ojca rzeźbiarza zaczął wykonywać świątki wszelkiego rodzaju. Nie lubi wystaw ani kiermaszy, jednak dał się namówić na wystawy „Patroni naszych kościołów”, w których bierze udział od pięciu lat i zdobywa wyróżnienia. Postanowił, że w dalszym ciągu będzie brał udział w tego typu wystawach, bo to stało się już jego pasją, pomimo, iż nagród i dyplomów ma już pokaźną liczbę. Rzeźby Józefa Mazura powstają wyłącznie z drewna lipowego.

J J

Sculpture – Józef Mazur

e began carving in acacia wood. He made different kinds of holy images under the guidance of his father. He does not like exhibitions neither fairs, however he was encouraged to exhibit his works at „The Patrons of Our Churches” competition.

He has participated and has won distinctions in this competition for five years. He has decided to participate in these types of exhibitions because it has already become his passion, even though he has got a considerable number of awards and diplomas. The sculptures of Józef Mazur are exclusively made of linden wood.

Skulptur - Józef Mazur

ózef Mazur började skulptera i barken av akaciaträ.

Under överinseende av sin far började skulptören att göra helgon av olika slag. Han gillar inte utställningar eller mässor, men lät sig övertalas att visa sina arbeten vid ”The Patrons of Our Churches”-tävlingen. Han har beslutat att deltaga i dessa typer av utställningar eftersom det redan har blivit hans passion, även om han har vunnit ett stort antal utmärkelser och diplom. Józef Mazurs skulpturer är tillverkade helt i trä.

BS

Gmina Zembrzyce The Zembrzyce Commune Zembrzyces kommun

1.

Zabawka drewniana – Firma „Stol-Hand”, Józef Krzak

TT

wórca ludowy i gawędziarz – jego głównym zajęciem jest wykonywanie zabawek z drewna, ale na tym zainteresowania kulturą ludową się nie kończą: pan Józef pisze również gwarą opowiadania, gawędy i wiersze. W rodzinie Krzaków zabawkarstwem zajmowano się od pokoleń, prawdopodobnie od roku 1830. Wiadomo na pewno, że zabawki z drewna wytwarzali pradziadek i prapradziadek pana Józefa. On sam rzemiosła uczył się od ojca. Podstawowym tworzywem stolarza jest oczywiście drewno, przede wszystkim liściaste – buk, jawor, dąb i olcha. W jego warsztacie powstają tradycyjne wyroby takie jak: taczki, konie na biegunach, huśtawki i kołyski, sanki a także drobne przedmioty: ptaszki, koniki, pociągi. Taczki i konie posiadają regionalny certyfikat „Łączy nas Babia Góra”. Wyroby pana Józefa utrzymane są w stylu typowym dla regionu Podbabiogórza, tradycyjnie malowane i dekorowane. Charakterystyczną techniką zdobienia, po którą twórca chętnie sięga, jest tzw. ryzowanie, czyli zdobienie ryciną. Najczęściej wykorzystywanymi wzorami są barwne rozety, gwiazdy, miotełki, kratki, kółka i elipsy. Pan Józef jest członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Jego zabawki są znane w bliższej i dalszej okolicy, można je spotkać na wystawach i kiermaszach w całej Małopolsce. Chętnie zdradza tajniki swojego rzemiosła podczas targów czy festiwali twórczości ludowej.

A

A

Wooden toy – Company „Stol-Hand”, Józef Krzak

folk artist and a story-teller – his main occupation is the production of wooden toys, but his interests in folk culture do not end with it: he also writes stories, tales and poems with local dialect. His family has been involved in wooden toy making for many generations, probably since 1830. It is known certainly that great grandfather and great-great grandfather produced wooden toys. His father taught him the craft of toy making.

Wood is obviously the basic material of a carpenter, first and foremost of deciduous trees – beech, great maple, oak and alder. In his workshop traditional articles are made such as: wheelbarrows, rocking horses, swings and cradles, sledges and also small objects like little birds, ponies, trains. His works are produced in a style which is typical for the Podbabiogórze region, traditionally painted and decorated. The socalled “ryzowanie”(engraving) is a characteristic technique of decoration which the artist uses willingly, that is decoration with etching. Colourful rosettes, stars, small brooms, checks, circles and ellipses are the patterns most often used by him.

He is a member of The Association of Folk Artists. His toys are known in closer and farther neighbourhood, and can be seen at exhibitions and fairs in the whole province of Małopolska. He willingly reveals the secrets of his craft during fairs or festivals of folk arts.

EE

Träleksaksföretag - Józef Krzak

n folkkonstnär och berättare – Józef Krzaks huvudsakliga uppgift är att tillverka leksaker i trä, men intresset för folkkulturen slutar inte där: Joseph skriver också berättelser, sagor och dikter på lokal dialekt. Hans familj har varit involverad i tillverkning av träleksaker sedan många generationer, troligen sedan 1830. Man vet med säkerhet att Józefs farfars farfars far tillverkade träleksaker. Han lärde sig tillverkningen av sin far. Grundmaterialet för en snickare är först och främst lövträd som bok, lönn, ek och al. I hans verkstad tillverkas traditionella produkter såsom skottkärror, gunghästar, gungor och vaggor, slädar och små föremål såsom fåglar, hästar och tåg. Skottkärror och hästar är regionalt certifierade i ”i Babia Mountain”. Hans arbeten är producerade i en stil som är typisk för Podbabiogórze-regionen, traditionellt målat och dekorerat. Konstnären använder gärna den så kallade ”ryzowanie”, en sorts grafik, där han dekorerar med etsning. De mest använda mönstren är färgglada rosetter, stjärnor, dammvippor, galler, cirklar och ellipser.

Józef är medlem av Föreningen för folkkonstnärer. Hans lek- saker är kända i både i närområdet och längre bort, och kan ses på utställningar och mässor i hela Małopolska-regionen.

Han avslöjar gärna hemligheter om sitt hantverk på mäs�sor och folkkonst-festivaler.

2.

PP

Koronkarstwo – Wanda Talaga

ani Wanda Talaga szydełkować nauczyła się już w szkole podstawowej i wróciła do tej pasji kilkanaście lat temu. Zaczynała od haftu richelieu i robótek na drutach, jednak najwięcej prac wykonuje przy użyciu szydełka. Prace jej są inspirowane przez stare wzory, które wykorzystuje do swoich potrzeb, w ten sposób tradycyjne wzory zyskują drugą młodość. Szydełkowanie traktuje jako sposób na spędzanie wolnego czasu i relaks. Uczestniczy w wystawach i pokazach prac artystów ludowych na imprezach organizowanych w regionie m.in. w Zawoi, Marcówce. W konkursie Produkt Lokalny Podbabiogórza w kategorii „Haft, Koronkarstwo”, organizowanym przez Stowarzyszenie LGD „Podbabiogórze” zajęła III miejsce. Należy również do Stowarzyszenia Koło Gospodyń Wiejskich „Marcowianki”.

MM

Lace-making – Wanda Talaga

rs. Wanda started with Richelieu embroidery and knitting but she makes most works by means of a crochet-hook. Her works are inspired by old patterns which she uses for her needs, in this way traditional patterns get a second wind. She treats crocheting as a way of spending free time and relaxation. She participates in exhibitions and demonstrations of works of folk artists at events organized in the region including Zawoja and Marcówka. She has won third place at the Local Product of Podbabiogórze competition in the category “Embroidery, Lace-making”, organized by Association LAG “Podbabiogórze”. She also belongs to The Farmer’s Wives’ Association “Marcowianki”.

W W

Spetsar - Wanda Talaga

anda Talaga lärde sig virka redan i grundskolan, och återupptog denna passion för några år sedan.

Hon började med Richelieu-broderi och stickning, men det mesta av arbetet utförs med hjälp av virknål. Hennes verk är inspirerade av de gamla mönstren som används för att täcka hennes behov och därmed får de traditionella mönstren en andra ungdom. Att virka är för henne en fritidssysselsättning och avkoppling. Wanda deltar i utställningar som visar verk av folkkonstnärer i evenemang som anordnas i regionen, bland annat i Zawoja och Marcówce. Hon kom på tredje plats i tävlingen Lokala produkter i kategorin Broderi och Spetstillverkning. Tävlingen arrangeras av Föreningen LGD Podbabiogórze. Hon är också medlem av Föreningen Cirkel för landsbygdens kvinnor, ”Marcowianki”.

O O

Haft ręczny – Krystyna Matyszkowicz

d dziecka zachwycała ją sztuka rękodzieła, a miłość do tego rzemiosła wyniosła z domu rodzinnego. Pochodzi z rodziny w której haft ręczny kultywowany był już od wielu pokoleń. Przygodę ze sztuką zaczynała w różnych szkolnych konkursach. Ukończyła szkołę o kierunku haft ręczny. Swoje prace wykonuje na najwyższej jakości naturalnym lnie, nićmi bawełnianymi mulina. Bogactwo możliwości artystycznych w hafcie ludowym jest dla niej inspiracją do samodzielnej pracy twórczej, w której próbuje się realizować poprzez takie techniki jak haft atłasowy, toledo, richelieu, dziergany, mereżka. W jej pracach można również znaleźć bogate wzory richelieu, zawdzięczające swój niepowtarzalny urok dzięki charakterystycznym, misternym ażurom.

Haftuje: obrusy, bieżniki, serwety, zasłony, firany, pościel, inspiracją dla niej są tradycyjne Podbabiogórskie wzory. Dzieli się swoją wiedzą poprzez prowadzenie warsztatów artystycznych na terenie całej Polski. W konkursie Produkt Lokalny Podbabiogórza w kategorii „Haft, Koronkarstwo”, organizowanym przez Stowarzyszenie LGD „Podbabiogórze” zajęła I miejsce. Brała również udział w Targach Sztuki Ludowej i Rękodzieła Artystycznego podczas 27 Babiogórskiej Jesieni w Zawoi.

Gmina Zembrzyce

3.

SS

Hand embroidery – Krystyna Matyszkowicz

he has been fascinated with the art of handicraft since she was a child, and the love for the craft of embroidery started in her family house. She comes from the family in which hand embroidery has been cultivated for many generations. She began the adventure with art from various school competitions.

She graduated from school with specialty hand embroidery. She makes her works on natural linen by means of embroidery floss. The richness of artistic possibilities in folk embroidery is inspiration for her independent creative work in which she tries to fulfil her professional goals using techniques such as satin embroidery, Toledo embroidery, Richelieu embroidery, knitted embroidery, drawn thread embroidery. It is also possible to find rich richelieu patterns in her works, which owe their unique charm to characteristic mysterious openworks. She makes: tablecloths, table runners, teacloths, curtains, net curtains, bedding. The traditional patterns of Podbabiogórze are inspiration for her. She shares her knowledge through conducting artistic workshops on the territory of Poland. She has won first place at the Local Product of Podbabiogórze competition in the category “Embroidery, Lace-making”, organized by Association LAG “Podbabiogórze”. She has also taken part in Fair of Folk Art and Artistic Handicraft during Babia Góra Autumn in Zawoja.

KK

Handbroderi - Krystyna Matyszkowicz

rystyna Matyszowicz har varit fascinerad av konsthantverk sedan barndomen och kärleken till det fick hon hemifrån. Hon kommer från en familj där handbroderi har utövats sedan många generationer. Äventyret med konst började i olika skoltävlingar. Krystyna utexaminerades med handbroderi som specialitet. Krystynas arbeten utförs med högsta kvalitet på naturligt linne med bomullstråd. Mångfalden av konstnärliga möjligheter med folkbroderi är en inspiration till självständigt skapande arbete, i vilket hon försöker fullfölja sina yrkesmässiga mål där hon använder tekniker som satin-broderi, Toledo-broderi, Richelieu-broderi, stickat broderi, och dragen tråd-broderi. I hennes verk hittar man också det rika Richelieu-mönster som är unikt tack vare det distinkta, intrikata azurom-mönstret. Hon broderar dukar, löpare, servetter, gardiner, draperier, sängkläder. Podbabiogórskies traditionella mönster är en inspirationskälla för henne. Krystyna delar med sig av sin kunskap genom att genomföra konstnärliga workshops över hela Polen. Hon har vunnit första pris i tävlingen Lokala produkter i Podbabiogórze i kategorin Broderi och Spetstillverkning, som arrangeras av Föreningen LGD Podbabiogórze.

Hon har också deltagit i utställningen med folkkonst och konsthantverk i 27 Babiogórski Höst i Zawoja.

4.

P

P

Bugle Zembrzyckie – Jolanta Fidelus

iekarnia Wyrobów Regionalnych „BUGIELEK” to firma rodzinna. Bugle są okrągłe, smakują jak prawdziwe, świeże pieczywo bez polepszaczy. Posypane zazwyczaj makiem z grubą solą, łaczone w małe wiązki na sznurek z dratwy. Bugle były wypiekane w tej rodzinie już od dwóch wieków. „Bugle Zembrzyckie” to dawniejszy rarytas sprzedawany niegdyś na odpustach, jarmarkach jak również w Krakowie gdzie był zagryzką do piwa i innego alkoholu. Bugle zembrzyckie wypiekane są z mąki pszennej, drożdży z dodatkiem odrobiny soli. Cały proces przygotowania jest bardzo pracochłonny, gdyż wszystkie czynności wykonywane są ręcznie. To właśnie dlatego Bugle Zembrzyckie mają wyjątkowe walory smakowe. Produkty otrzymały Znak Promocyjny “Łączy nas Babia Góra” w roku 2005 i 2006.

T

The Zembrzyce Bagles – Jolanta Fidelus

T

he bakery of Regional Products „BUGIELEK” is a family firm. Bagels are round, they taste as true, fresh bread without dough enhancers.

Bagels are usually sprinkled with poppy seeds and salt, joined in small bundles on a string from a twine. Bagels have been baked in this family for two ages. „The Zembrzyce Bagels” is a former rarity sold at church fetes, fairs and also in Kraków where it used to serve as a snack to beer and other alcohol.

The Zembrzyce Bagels are baked from wheat-flour, yeast with the addition of a bit of salt. The whole process of preparation is very labour-consuming, because all actions are done by hand. That is why The Zembrzyce Bagels have exceptional gustatory values. The products received promotional logo “Babia Góra unites us” in 2005 and 2006.

RR

Zembrzyckie Bugle - Jolanta Fidelus

egionala bageriprodukter ”BUGIELEK” är ett familjeföretag. Bugle är runda, de smakar som äkta, färskt bröd utan smakförstärkare.

De är vanligtvis beströdda med grovt salt och vallmofrön, hopbuntade och upphängda i ett tunt bomullssnöre. Bugle har bakats i familjen i två århundraden. ”Bugle zembrzyckie” är en sällsynthet som tidigare såldes på marknader samt mässor i Krakow, där de brukade serveras som smårätter till öl och annan alkohol. Bugle zembrzyckie bakas av vetemjöl och jäst med lite salt. Hela processen tar mycket tid och är mycket arbetskrävande, eftersom alla moment utförs manuellt. Detta är anledningen till att Bugle zembrzyckie har en unik smak. Produkten har erhållit utmärkelsen ”i Babia Mountain” 2005 och 2006.

5.

FF T T

Piekarnia „Ania” – Jan Lorek

irma istnieje od 20 lat i jest firmą rodzinną. Oferuje produkty tradycyjne, standardowe i nowe. Piekarnia ma produkty o własnej recepturze takie jak chleb razowy-wieloziarnisty, razowy ze śliwką kalifornijską, beret szefa, chleb góralski. Wypieki, jeszcze ciepłe można zakupić w sklepiku firmowym, który jest czynny codziennie. Ma on stałych klientów, często również kupują w nim pieczywo wczasowicze i osoby przejeżdżające z Krakowa.

his family firm has existed for 20 years. It offers traditional, standard and new products. The bakery has products with their own recipes such as whole-meal malt bread, whole-meal bread with California plum, the so-called “chef’s beret bread”, mountain bread. Baking, still warm, can be bought in manufacturer’s retail outlet, which is open every day. It has regular clients, but it is also popular among vacationers and visitors from Kraków.

DD

Bageriet ”Ania” - Jan Lorek

etta familjeföretag har funnits i 20 år. Det erbjuder traditionella, standard- och nya produkter. Bageriet säljer produkter efter egna recept, som fullkornsbröd med malt, fullkornsbröd med California plum, och så kallade ”kockens basker-bröd”, bergsbröd.

Gmina Zembrzyce

Ania’s Bakery – Jan Lorek

Obiekty na obszarze Leader Gr채nslandet

Leader Gränslandet

SS

towarzyszenie Leader Gränslandet jest usytuowane około 200 km na południowy zachód od Sztokholmu. Obszar składa się z ośmiu gmin i trzech regionów. Około 60 tysięcy ludzi mieszka na tym obszarze.

Części gmin Hallsberg, Örebro, Finspång, Katrineholm, Kumla, Motala, Norrköping and Vingåker należą do tego obszaru. W promieniu 250 km mieszka około 3 milionów ludzi, co równa się jednej trzeciej populacji Szwecji. To oznacza, że możliwości dla lokalnego rozwoju są liczne odnośnie turystyki, lokalnie wytwarzanej żywności, odnowy terenów zieleni oraz rozwiązań dotyczących energii na małą skalę. Nasze naturalne środowisko jest oznaczone przez otwarte pastwiska, które przeplatają się z lasami i jeziorami. Te obszary są naznaczone małymi rolniczymi społecznościami w których ludzie przez dziesięciolecia utrzymywali się z pracy z ziemi (górnictwo, odlewnie żeliwa), rolnictwa i rybołówstwa. Handel na tym obszarze jest blisko powiązany z lasami i rolnictwem, jak również z drobnym przemysłem odlewniczym. „Poprzez zrobienie użytku z zalet każdej jednostki, tworzymy trwały rozwój”.

Leader Gränslandet koncentruje swoją pracę rozwojową na rozwiązaniach energetycznych na małą skalę, polepszeniu i produkcji lokalnej żywności, polepszeniu ogólnego stanu budynków, pomieszczeń i wyposażenia oraz usługach na obszarach wiejskich, jak również turystyce w różnych formach w sposób, który respektuje świadomość środowiskową. Bierzemy również pod uwagę dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe, które znajduje się na tym obszarze i udostępniamy to zainteresowanym grupom. Kultura jest dla nas istotnym czynnikiem wzrostu na obszarach wiejskich. Leader Granslandet uważa, że nauka z doświadczeń innych w podobnych sytuacjach jest niezwykle istotna we współpracy z innymi państwami.

Nie chcemy na nowo odkrywać koła, chcemy tylko, aby się toczyło w lepszy sposób!

Chcemy dzielić się naszymi dobrymi przykładami, aby inni mogli również z nich korzystać.

Aktywny sektor non-profit i różnorodność małych firm tworzy dobre warunki dla zrównoważonego społeczeństwa. Nowe techniczne rozwiązanie, takie jak szerokopasmowy Internet, umożliwia życie i pracę na wsi w bardziej wydajny sposób niż dotychczas. Poprzez rozwijanie nowych metod współpracy pomiędzy firmami na obszarach wiejskich wspieramy firmy z lepszymi warunkami rozwoju. Pozytywne nastawienie, które przesiąka całą socjalną strukturę jest istotne dla nas zgodnie z sentencją, “cała Szwecja będzie żyć”. Jest także ważne, aby poczynione wysiłki w celu rozwoju aktywnego obszaru wiejskiego były skierowane w populację jako całość: kobiety, meżczyźni, młodzież i nowi Szwedzi; aby wybór życia i środowiska życiowego każdej osoby był uwzględniony.

L L

eader Gränslandet is located approximately 200 km southwest from Stockholm. The area comprises of eight municipalities and 3 regions. About 60 000 people live in this area. Parts of the municipalities Hallsberg, Örebro, Finspång, Katrineholm, Kumla, Motala, Norrköping and Vingåker belong to this area. There are approximately 3 million people living within a radius of 250 km, which is equal to one third of the population of Sweden. This means that possibilities for local development are numerous regarding tourism, locally produced food, green rehabilitation and small-scale energy solutions. Our natural habitat is marked by open grazing landscapes that alternate with forest and lake districts. These areas are specked with small agricultural communities in which individuals for decades have made a living from working the lands (mining, iron foundries,…), farming, and fishing. Commerce in this area is closely linked to forests and farming, as well as to minor foundry industries.

“By making use of every individual’s equal values, we create lasting development” Leader Gränslandet concentrates its development work on small- scale energy solutions, improvement & production of local food, improvement of general facilities and services in rural areas, as well as tourism in different forms in a way that respects environmental consciousness. We take into account nature and cultural heritance

located in the area and make it available for groups of interest. Culture is for us an important growth factor in rural areas. Leader Gränslandet considers collaboration with other countries, in order to learn from their experiences in similar situations, as an extremely important factor.

We do not want to discover the wheel once more, we only want to get it rolling in a better way!

We want to share our good examples so that others can benefit from them.

The active volunteer sector and the diversity of small companies create good possibilities for a sustainable society. New technical solutions, for instance broadband ISDN, make it possible to live and work in the countryside in a more efficient manner than it was previously done. By developing new methods of co-operation between rural companies we support the companies with better development possibilities. A positive attitude that permeates the whole social structure is vital for us to live up to “all of Sweden shall live”. It is also important that those efforts made to further develop an active countryside can be directed at the population as a whole: women, men, youth and new-Swedes, so that everyone’s choice of life and living environment is respected.

LL

eader Gränslandet ligger cirka 200 km sydväst från Stockholm. Området består av åtta kommuner och 3 regioner. Ungefär 60 000 personer bor i området. Delar av kommunerna Hallsberg, Örebro, Finspång, Katrineholm, Kumla, Motala, Norrköping och Vingåker tillhör området. Det bor cirka 3 miljoner personer inom en radie utav 250 km vilket är en tredjedel av Sveriges befolkning. Det betyder att möjligheter för lokal utveckling är många när man ser till turism, lokalt producerad mat, ”grön” utveckling och småskaliga energilösningar. Vår naturliga miljö kännetecknas av öppna landskap alternerat av skogsmark och sjöområden. I de här områdena finns det små jordbrukssamhällen som i årtionden har levt på att bruka jorden, (gruvdrift, järnbruk), lantbruk och fiske. Handeln i det här området är knutet till skogs och lantbruk och även mindre järnbruk. ”Genom att använda alla människors lika värde, skapar vi en hållbar utveckling.”

Leader Gränslandet koncentrerar sitt utvecklingsarbete på småskaliga energilösningar, förbättring & produktion för lokaltillverkad mat, förbättringar på allmänna inrättningar och förbättrad service på landsbygden, och även turism i olika former som på ett medvetet sätt respekterar miljön. Vi vill även ta tillvara på natur och kulturarv som finns i dessa områden och göra det tillgängligt för intresserade grupper. För oss är kultur en viktig tillväxtfaktor på landsbygden. Leader Gränslandet anser att samarbete med andra länder för att lära av deras erfarenheter i liknande situationer är otroligt viktigt. ”Vi vill inte uppfinna hjulet igen bara få det att rulla på ett bättre sätt.”

Vi delar gärna med oss av våra bra erfarenheter så att andra kan få dra fördel av dessa.

Den aktiva ideella sektorn och blandningen av små företag skapar bra möjligheter för ett hållbart samhälle. Även nya tekniska lösningar som t.ex. bredband gör det möjligt att bo och arbeta på landet på ett effektivare sätt än förut. Genom att utveckla nya metoder för samarbete mellan företag på landsbygden hjälper detta till att stärka företagens utvecklingsmöjligheter. En positiv attityd som genomsyrar hela den sociala strukturen är viktig för oss och att leva upp till ”Hela Sverige ska leva”. Det är också viktigt att de satsningar gjorda för att ha en fortsatt utveckling på landsbygd riktas till befolkningen som en helhet: kvinnor, män, ungdomar, nysvenskar, så att allas val av levnadsförhållanden tillmötesgås.

H

Gmina Hallsberg The Hallsberg Commune Hallsberg kommun

1.

OO VV

Największe szwedzkie prywatne muzeum skamieniałości

dwiedź największe szwedzkie muzeum skamieniałości istniejące od 20 lat, umieszczone w domku wiejskim z szesnastego wieku, na południe od Örebro. Jest to unikalny zbiór geologicznej historii z całego świata. Tutaj można prześledzić początki Ziemi i różne stadia rozwoju. Znajduje się tu ponad 40 pomieszczeń w różnych budynkach z tysiącami skamielin, takich jak komnaty ze: skałami, minerałami, wędrówka kontynentu, stratygrafia, od czasów Kambru 550 milionów lat temu do czasów obecnych, meteoryty, księżyc, archaik, stromatolity, proterozoik itd.

The largest private fossil museum of Sweden

isit the largest fossil museum of Sweden which has existed for twenty years. It is located in a farmhouse from the 1500s, south of Örebro. It’s a unique collection of geological history from worldwide. Here you can follow the origin of Earth and the different development phases.

There are more than 40 rooms in different buildings with thousands of fossils, such departments as: rocks, minerals, continental drift, stratigraphy, from the Cambrian 550 million years ago to the present, meteorites, the moon, archean, stromatolites, proterozoic etc. http://www.fossilmuseum.se

B B

Sveriges största privatägda fossilmuseum

esök Sveriges sedan 20 år största fossilmuseum inhyst i en bondgård från 1500-talet söder om Örebro. En unik samling av historisk geologi från hela världen. Här kan du följa jordens tillkomst och de olika utvecklingsfaserna. Det finns ett 40-tal rum i olika byggnader med tusentals fossiler, exempelvis avdelningar med: bergarter, mineral, kontinentaldrift, stratigrafi, nutid till Kambrium 0-550 miljoner år, meteoriter, månen, arkäikum, stromatoliter, proterozoikum mm. http://www.fossilmuseum.se/

2.

W W YY

Wioska Åfallet Naturby

ioska oferuje wiele atrakcji takich jak: wędrówka po lasach, pływanie w Jeziorze Serce, pływanie kajakiem oraz jazda na rowerze. Wieczorami można miło spędzić czas przy ognisku a porankami posłuchać ptasiego śpiewu podczas leżenia w hamaku. Nocleg w namiotach. Dołącz się do nas w ekscytującą podróż odkrywczą na obszar rezerwatu przyrody i lasu pierwotnego, dowiedz się więcej o szwedzkich pierwotnych lasach i zobacz jedne z najwyższych drzew w Szwecji. Wycieczki z przewodnikiem po szwedzku, niemiecku i angielsku. http://www.naturby.se

HH

Åfallet Nature Village

ou can hike here in the woods, take a walk and swim in the Heart Lake or ride on a bike or in a canoe. In the evenings you can sit and enjoy the night sky at one of our fireplaces and in the mornings listen to the birds singing while lying in a hammock.

Accommodation in tents. Join us on an exciting discovery journey in one of the old-growth forests and nature reserves of the area, learn more about the Swedish old-growth forests and see some of the tallest trees in Sweden. Guided tours in Swedish, German and English. http://www.naturby.se

Åfallet Naturby

är kan du vandra i skogen, ta en promenad och bada i Hjärtasjön, eller varför inte ta en kanot – eller cykeltur? Om kvällarna kan du sitta och njuta av stjärnhimlen vid någon av våra eldplatser, och om morgnarna lyssna på fågelsång liggande i en hängmatta... Boende i tältkåtor finnsFölj med ut på en spännande upptäcktsfärd i någon av områdets gamla naturskogar och naturreservat. Lär dig mer om den svenska gammelskogen eller se några av de högsta träden i Sverige! Guidning på svenska, tyska och engelska. http://www.naturby.se/

3.

W W

Zamek Boo

skład kulturalnego skarbu w lesie wchodzi bajkowy zamek Boo wraz z jego wieżami, Kościół Boo oraz posiadłość Boo. Wiele budynków zostało zbudowanych w starożytnym greckim stylu, na przykład kościół i szkoła kościelna z potężnymi kolumnami. Zachwyć się ekscytującą florą i bogatą przyrodą. http://booegendom.agriprim.com

AA EE

Boo castle

cultural treasure in the woods consists of the fairytale castle Boo with its pinnacles and towers, church Boo and there is also Boo estate. Many of the buildings were constructed in ancient Greek style, such as the church and the church school with their mighty columns. Marvel at the exciting flora and the rich wildlife. http://booegendom.agriprim.com

Boo slott

n kulturskatt i skogen Runt sagoslottet Boo med sina tinnar och torn och Boo kyrka ligger Boo herrgårdslandskap. Många av byggnaderna är uppförda i antik grekisk stil, till exempel kyrkan och kyrkskolan med sina mäktiga kolonner.

Förundras också över den spännande floran och det rika djurlivet.

4.

ZZ

Skinnarbacka Nocleg ze śniadaniem, Averby Hjortkvarn

apraszamy do zatrzymania się w byłej Kaplicy Baptystów, datowanej na lata 70 dziewiętnastego wieku. Do wynajęcia pokoje ze śniadaniem oraz domki. Możliwość zjedzenia lunchu i obiadu.

Skinnarbacka B&B jest usytuowane w Obszarze Interesu Narodowego otoczone przez otwartą przestrzeń z bardzo bogatą przyrodą. Przyjemne szlaki piesze i rowerowe. Blisko do miejsca, gdzie rosną jagody i grzyby oraz około 3 km do miejsca, gdzie można popływać i połowić ryby. Możliwość wynajęcia rowerów. W ośrodku znajduje się również basen i sauna. http://www.skinnarbacka.se

W W V V

Skinnarbacka Bed & Breakfast, Averby Hjortkvarn

e invite you to stay in a former Baptist Chapel, dated from the 1870s.

There are B&Bs and cottages for rent.

Lunch and dinner can be served. Skinnarbacka B&B is located in National interest area surrounded by open countryside with very rich wildlife. Nice bike and walking paths. Close to the berries and mushrooms, about 3 km to the swimming and fishing place. There are bicycles for hire. There is also a swimming pool and a sauna. http://www.skinnarbacka.se

Skinnarbacka Bed & Breakfast, Averby Hjortkvarn

älkommen att bo i ett f d Baptistkapell med anor från 1870-talet. Det finns B&B och stugor att hyra.

Lunch och middag kan serveras. Skinnarbacka B&B är beläget i ett Riksintresseområde omgivet av öppna landskap. Mycket djurrikt. Fina cykel- och promenadvägar. Nära till bär- och svampmarker, ca 3 km till bad och fiske. Cyklar finns att hyra. Här finns även swimmingpool och vedeldad bastu. http://www.skinnarbacka.se/

5.

W W W W

Muzeum Volkswagena Holmgrena

V V

Holmgren’s Volkswagen museum

elcome a step back in time! Holmgren’s Volkswagen museum in Pålsboda shows a unique and interesting automotive history. An exclusive collection of 60 Volkswagen cars, the oldest from 1948. Cars shown in original condition and as special constructions. http://www.vwmuseum.se

Holmgrens Volkswagenmuseum

älkommen ett steg bakåt i tiden! Holmgrens volkswagenmuseum i Pålsboda visarunik och spännande bilhistoria. En exklusiv samling av ett 60-tal volkswagenbilarfrån 1948 och framåt. Bilar i originalskick och som specialbyggen. http://www.vwmuseum.se/

Gmina Hallsberg

itaj w podróży do przeszłości! Muzeum Holmgren Volkswagen w Pålsboda ukazuje unikalną i interesującą historię motoryzacyjną. Ekskluzywny zbiór około 60 samochodów Volkswagen, najstarszy z 1948 roku. Samochody ukazane w swoim oryginalnym stanie i jako specjalistyczne konstrukcje. http://www.vwmuseum.se

K

Gmina Kumla

The Kumla Commune Kumla kommun

1.

PP

Muzeum Wojskowe w Sannahed

rzez większą część dziewiętnastego wieku dwa pułki stacjonowały w Sannahed. Sannahed został jedną z największych stref ćwiczeń i miejsc kempingowych. Z czasów pobytu wojska zachowanych jest tuzin budynków. Przykład stanowi kasyno oficerskie, które zostało dokładnie odnowione. Budynek został zbudowany w latach 30 dziewiętnastego wieku jako prosta budowla, która później uległa kilku zmianom i rozszerzeniom. http://www.orebrotown.com/ sv/uppleva/sevardheter/sevardheter/sevardheter---kumla/2010-02-17-sanna-hed-militar--och-friluftsmuseum.html

F I I

F

Military museum in Sannahed

or the most of the 19th century two regiments were located in Sannahed. Sannahed became one of the largest military exercise areas and camping areas. A dozen buildings from the military time have been preserved. The example is the officers’ mess which has been carefully renovated. The building was constructed in the 1830s as a simple log building and it later underwent several alterations and extensions. http://www.orebrotown.com/sv/uppleva/sevardheter/sevardheter/sevardheter---kumla/2010-02-17-sanna-hed-militar--och-friluftsmuseum.html

Militärmuseum i Sannahed

Sannahed fanns under större delen av 1800-talet två regementen förlagda. Sannahed blev därmed ett av Sveriges största militära övnings- och lägerområden. Ett tiotal byggnader från militärtiden finns bevarade. Främst den pietetsfullt renoverade Officersmässen. Byggnaden uppfördes på 1830-talet som en enkel timmerbyggnad och har sedan dess genomgått flera omoch tillbyggnader. http://www.orebrotown.com/sv/uppleva/sevardheter/sevardheter/sevardheter---kumla/2010-02-17-sanna-hed-militar--och-friluftsmuseum.html

2.

SS AA K K 3.

DD T T

Sztuka na wzgórzu

ztuka na wzgórzu - 100 metrów nad ziemią. Od 1998 roku, na szczycie Kvarntorpshögen istnieje stała wystawa rzeźby i kawiarnia. Podczas letnich miesięcy są prowadzone różnorodne aktywności począwszy od przedstawień muzycznych i teatralnych a skończywszy na wystawach dzieł sztuki w “Arce”, która również jest jedną z tych rzeźb. Obecnie jest 26 dzieł sztuki na wystawie rzeźb “Sztuka na Wzgórzu”. http://kph.kumla.com

Art on a hill

rt on a hill - 100 meters above ground. There has been a permanent sculpture exhibition and a coffee house on the top of Kvarntorpshögen since 1998. During the summer months there is a variety of activities ranging from music and theater to art exhibitions at the “Ark” which is one of the sculptures. 26 artworks are currently in the sculpture exhibition “Art on a hill”. http://kph.kumla.com

Konst på hög

onst på Hög — 100 meter över markenSedan 1998 finns på toppen av Kvarntorpshögen en permanent skulpturutställning samt en kaffestuga.

Under sommarhalvåret sker en mängd aktiviteter med allt från musik- och teaterföreställningar till konstutställningar i ”Arken” som är en av skulpturerna. 26 konstverk finns för närvarande i skulpturutställningen ”Konst på Hög”.http://kph. kumla.com/

Galeria Örsta

omek jest byłą własnością rolniczą z 1891 roku. W jednym ze swoich skrzydeł mieści nowoczesną galerię sztuki. Przez lata, Galeria Örsta współpracowała z artystami znanymi na skale krajową i międzynarodową. Biuro architektoniczne Claesson Koivisto Runo zaprojektowało i zbudowało nowy budynek galerii w maju 2009 roku. Pomysł na fasadę pokrytą szkłem jest z inspiracji artysty Michael Paul. Fasada zmienia swój kolor w zależności od oświetlenia. Galeria ma w przybliżeniu 356 m2 i jest umieszczona zaraz obok gospodarstwa rolnego. http://www. galleriorsta.se

Galleri Örsta

GG

Galleri Örsta

ården är en före detta jordbruksfastighet från 1891.

På gården finns en flygelbyggnad som inrymmer det ursprungliga konstgalleriet. Under åren har Galleri Örsta samarbetat med både nationellt och internationellt kända konstnärer. Under maj -2009 byggdes den nya galleribyggnaden. Arkitektkontoret Claesson Koivisto Rune ritade. Idégivare till den glasbelagda fasaden, är konstnären Mikael Pauli verk. Fasaden ändrar färg beroende på belysning. Galleriet är ca 356 m2 och ligger precis i anslutning till gården. http://www.galleriorsta.se/

Gmina Kumla

he gallery is a former agricultural property from 1891.The farm has a wing that houses the original art gallery. Over the years, Gallery Örsta collaborated with nationally and internationally famous artists. Architect office Claesson Koivisto Rune designed and built the new gallery building in May 2009. The glass-coated facade was by inspiration of Michael Paul. The facade changes its color depending on lighting. The gallery is approximately 356 m2 and it is located right next to the farm. http://www.galleriorsta.se

4.

I“I “I I I”I

Stadion żużlowy Kumla

CA Maxi Arena” jest umieszczona w Sannahed, na obrzeżach miasta Kumla. Klub Indianie ma tu swój tor wyścigowy, który ma 375 m długości i jest bardzo popularny wśród najlepszych motocyklistów kraju. Znajduje się tu również tor motocyklowy o długości 175 m. Klub Indianie jest jednym z najlepszych w Szwecji, który wyszkolił 80 motocyklistów. http://indianerna.nu/banan.php

Motor Stadium in Kumla

CA Maxi Arena” is located in Sannahed, just outside Kumla city.

The Indians have there their speedway track which is 375 m long; very popular among the country’s elite riders. There is also a track for motorcycles which is 175 m long. The club is one of the best in Sweden. Its has trained 80 riders. http://indianerna.nu/banan.php

Motorstadion i Kumla

ca Maxi Arena” ligger i Sannahed, strax utanför Kumla tätort.

Här har Indianerna sin hemmabana. På området finns en 500 cc bana som är 375 m lång och mycket populär bland landets elitåkare. Det finns också en 80 cc bana som är 175 m lång. Klubben är en av landets bästa plantskolor för för duktiga 80 cc åkare. http://indianerna.nu/banan.php

5.

M L L M

Hotel kolejowy w Kumla

niej niż 100 metrów od Stacji Kolejowej Kumla znajduje się rodzinny hotel, który zapewnia w swojej ofercie bezprzewodowy Internet i telewizory z płaskim ekranem w każdym pokoju. Do zaplecza hotelu zalicza się także nocny klub, salon fryzjerski i restaurację. Wszystkie pokoje są jasne, z własną łazienką. W niektórych znajdują się również biurka oraz podłogi pokryte dywanem. Restauracja hotelowa oferuje tradycyjny szwedzki lunch w formie bufetu i dania z karty. Basen Kumlahallen i sauny znajdują się w odległości 15 minut spacerem od hotelu kolejowego. Do centrum miasta Örebro jest 20 minut jazdy samochodem. http://www.stathotellet.se

D D

Station hotel in Kumla

ess than 100 metres from Kumla Train Station, this family-run hotel offers free WiFi and in-room flat-screen TVs in each room. Facilities include a nightclub, a hairdresser and a restaurant. All rooms are bright and have their own bathrooms. Some have carpeted floors and work desks. The in-house restaurant offers traditional Swedish buffet lunches and à la carte dishes. The swimming pool and saunas of Kumlahallen are within 15 minutes’ walk from the hotel. Örebro city centre is a 20-minute drive away. http://www.stathotellet.se

Stationshotellet i Kumla

etta familjedrivna hotell ligger mindre än 100 meter från Kumlas järnvägsstation. Hotellet erbjuder gratis Wi-Fi och platt-TV på rummet, samt nattklubb, frisör och restaurang. Stationshotellets ljusa rum har en sällskapsdel och eget badrum. Några av rummen har heltäckningsmatta och skrivbord. Det finns 35 hotellrum. Hotellets restaurang erbjuder en traditionell svensk lunchbuffé och à la carte-rätter. Badbassäng och bastu finns i Kumlahallen, 15 minuters promenad från Stationshotellet. Centrala Örebro ligger 20 minuters bilresa bort. http://www.stathotellet.se/

O

Gmina Örebro Örebro Commune Örebro kommun

1.

V

Wyspa Vinön

V

inön jest największą wyspą na jeziorze Hjälmaren i bardzo popularnym celem podróży. Można tu doświadczyć pięknych widoków, popływać, posmakować pysznego jedzenia lub po prostu się zrelaksować. Do Vinön można dotrzeć promem z Hampetorp poprzez południowy brzeg jeziora Hjälmaren.

W lecie można zostawić samochód na lądzie, wynająć rower na Vinön i odkrywać wyspę objeżdżając ją wokół. Na Vinön znajdują się: szlaki piesze, sklep z ziołami, zajazd, kawiarnia, muzeum, obszar do pływania oraz punkt ze sprzedażą ryb wędzonych i warzyw. http://vinon.se

VV VV

Vinön island

inön is the largest island of Hjälmaren and a very popular destination. You can experience here beautiful scenery, swim, try delicious food or just relax. You can get to Vinön by ferry from Hampetorp through the southern shore of Lake Hjälmaren. In the summer you can leave the car on the mainland and rent a bicycle on Vinön, and then go around the island.

On Vinön there are: hiking paths, a herb shop, an inn, a café, a museum, a swimming area and a sale point of smoked fish and vegetables. http://vinon.se

Vinön

inön är Hjälmarens största ö och ett mycket populärt utflyktsmål. Här kan du uppleva vacker natur, bada och äta gott eller bara ta det lugnt. Till Vinön åker man med Vägverkets färja från Hampetorp vid södra hjälmarstranden.

På sommaren kan man ställa bilen kvar på fastlandet och hyra cykel på Vinön, för att sedan åka runt på småvägarna och upptäcka ön. På Vinön finns, från färjeläget i söder mot norra badet: Det finns vandringsstigar, Örtbod, Värdshus, Café, Museum, badplats och försäljning av rökt fisk samt grönsaker. http://vinon.se/

2.

KK

Kemping Hampetorp

emping Hampetorp jest umieszczony na brzegu Hjälmaren. Jest to spokojny i przyjazny dla dzieci obiekt z różnorodnymi aktywnościami.

Znajduje się tu pole do minigolfa, sauna, malownicze tereny do spacerów i miejsce z wynajmem łodzi. W głównym budynku znajdują się sklep usługowy, kiosk i niedawno odnowiona restauracja. Całoroczny kemping. http://www.hampetorpscamping.nu

H HH H

Hampetorp camping

ampetorp camping is located at the shore of Hjälmaren. It is a quiet and child friendly camp with a variety of activities. There is a mini-golf, a sauna, scenic walks and a boat rental. In the main building there is a service shop, a kiosk and the newly renovated restaurant. Year-round camping. http://www.hampetorpscamping.nu

Hampetorps camping

ampetorps Camping ligger precis vid Hjälmarens strand och är en lugn och barnvänlig camping med en rad olika aktiviteter för den som så önskar. Här finns minigolfbana, bastu, fina promenadstråk och möjlighet att hyra båt – med mera!I huvudbyggnaden finns servicebutik/kiosk och nyrenoverad restaurang med fullständiga rättigheter. Året runt camping. http://www.hampetorpscamping.nu/

3.

BB

Brevens Bruk - piękna wioska przemysłowa

revens Bruk jest umieszczony około 50 km na południe od Örebro. Jest to dobrze zachowana i piękna wieś przemysłowa, która jest prawdopodobnie najlepszym przykładem starej szwedzkiej tradycji produkcji, która jest zachowana w prawie swoim pierwotnym stanie. Spacer po terenie jest spacerem przez historię, ale zarazem jest on również przyjemnością dla oczu. Ponadto można odwiedzić muzeum młynarstwa, poświęcone historii przemysłu.

W starych przemysłowych budynkach można również znaleźć sklep ze sztuką i rzemiosłem oraz galerię. Jest również “Brevensgården” z pubem, restauracją, pokojami do wynajęcia i salą konferencyjną. Znajdują się tu również domy krótkiego wynajmu. Brevens Bruk jest sklasyfikowany jako kulturalny i historyczny obszar interesu narodowego. http://brevensgarden.eniroportal.se

BB CC

Brevens Bruk

revens Bruk is located about 50 km south of Örebro. It’s a well-preserved, beautiful industrial village, which is probably the finest example of the old Swedish tradition of manufacture that has preserved in almost its original condition. A walk through the area is a walk through history which is also a pleasure for the eyes. Additionally you can visit the mill museum which is dedicated to the industrial history of the place. In the old industrial buildings you also can find an art and craft shop and a gallery. There is also “Brevensgården” with a pub, a restaurant, rooms for rent and a meeting hall. There are also houses for short-term rentals.

Brevens Bruk is classified as a cultural and historical national interest area. http://brevensgarden.eniroportal.se

Brevens Bruk

irka fem mil sydost om Örebro ligger Brevens Bruk, en välbevarad och vacker bruksort, troligen det finaste exemplet på gammal svensk brukstradition som finns bevarad i nästan sitt ursprungliga skick. En promenad genom bruket är en vandring genom historien och samtidigt en njutning för ögat. Dessutom har Breven ett alldeles eget Bruksmuseum som visar brukets produktion. Vi finner också i de gamla bruksbyggnader en konst- och hantverksbutik samt ett galleri. I samhället hittar vi även den modernare ” Brevensgården” med pub, restaurang, rum att hyra och samlingslokal. Det finns också hus för korttidsuthyrning både i och utanför själva samhället. Brevens Bruk är klassat som kulturhistoriskt riksintresse.

dylliczny sklep z kawiarnią, ulokowany w starej pralni z dziewiętnastego wieku. Wewnątrz sklepu można znaleźć sztukę i rzemiosło miejscowych wytwórców: żelazo kute, ceramikę, baranią skórę, tekstylia domowe i upominki. Sztuka i Rzemiosło jest dobrym miejscem dla ludzi, którzy lubią dobrą kawę i doceniają smak dobrego domowego chleba.

Powiększono również asortyment przepysznych lodów i kanapek. Wejdź i zasmakuj się w kawie przy kominku i doceń prawdziwe środowisko twórcze. http://www.brevenskonstochhantverk.se

AA

Art and Craft in Brevens Bruk

n idyllic shop with a café in the old laundry room from the 1800s. In the shop you will find arts and crafts from locals: wrought iron, pottery, sheepskin, soft furnishings and gifts. Art and Craft is a good destination for those who feel for coffee and appreciate a really good homemade bread. We also have increased our range of delicious ice cream and sandwiches. Come in and enjoy a cup of coffee by the fireplace and the genuine work environment. http://www.brevenskonstochhantverk.se

Gmina Örebro

II

4.

Sztuka i rzemiosło Brevens Bruk

EE 5.

SS

Konst och Hantverk i Brevens Bruk

n idyllisk butik med café i den gamla tvättstugan från 1800-talet. I butiken hittar Du konst och hantverk från närproducenterna, smide, keramik, fårskinn, hemtextilier och presentartiklar. Konst och Hantverk är ett utflyktsmål för många kaffesugna gäster och för dem som uppskattar ett riktigt gott hembakat bröd. Vi har dessutom tillökat vårt utbud med god glass och olika smörgåsar. Kom in och ta en fika vid brasan och njut av den genuina bruksmijön. http://www.brevenskonstochhantverk.se/

Dwór Segersjö

egersjö to natura. Hjälmaren jest czwartym największym jeziorem w Szwecji, miejscem dobrym na rybołówstwo i obserwację życia ptaków. W Hjälmaren można znaleźć okonia, węgorza, północnego szczupaka i raka. Jest i sztuczne jezioro Parksjön, w którym rezydencja odbija się w wodzie.

W jeziorze znajdują się również pstrągi i raki. Do posiadłości zalicza się również piękny park z wiekowymi dębami, jak również cudowne tereny zalesione. Jest także możliwość polowania - od szkolenia polegającego na strzelaniu do rzucanych w powietrze glinianych krążków do strzelania do ptaków i do małych i dużych dzikich zwierząt. Nowo zbudowany basen obok dworu zapewnia gościom dobre samopoczucie. Obiekt ma saunę zwyczajną i parową, kominek i miejsce na spotkania konferencyjne, jak i na relaks. Kąpiel w odkrytym basenie i uspokajający pełny masaż ciała podkreśli przeżycia. www.segersjo.com

SS

Segersjö Estate

egersjö is nature. Hjälmaren is the fourth largest lake of Sweden, with rich bird life and good fishing. There are perches, eels, northern pikes and crayfish. There is also Parksjön, an artificial lake in which the mansion reflects itself. There are trouts and crayfish in the lake. A beautiful parkland with ancient oak trees and also wonderful woodlands belong to the mansion. You can hunt here - from training with clay pigeon to shooting birds and small and large wild animals. The newly built pool house next to the manor is a jewel for our guests’ well-being. The pool house has a common and steam sauna, a fireplace and space for both conference meetings and relaxation.

A dip in the outdoor pool and a soothing full body massage will round out the experience. www.segersjo.com

S

S

Segersjö Herrgård

egersjö är natur. Här finns Hjälmaren, Sveriges fjärde största insjö, med ett rikt fågelliv och bra fiske. I Hjälmaren finns gös, ål, gädda, abborre och, inte minst, kräftor. Parksjön är en konstgjord sjö anlades för att herrgården skall kunna spegla sig i vattenytan. Denna sjö som ingår i terrängbanan under våra fälttävlansarrangemang - har också ädelfisk och kräftor. Till Segersjö hör ett vackert parklandskap med uråldriga ekar, men också fina skogsmarker. Här finns möjlighet till jakt i alla dess former - från träning med lerduveskytte till jakt på fågel, småvilt och större vilt. Det nybyggda poolhuset alldeles intill själva herrgården är en liten juvel för våra gästers välbefinnande.

I poolhuset finns ångbastu, vanlig bastu, öppen spis och utrymmen för såväl konferensmötet som för skön avkoppling. Ett dopp i utomhuspoolen avrundar upplevelsen - eller kanske en välgörande helkroppsmassage?

M

Gmina Motala

The Motala Commune Motala kommun

1.

K G G K

Photo: Can Burcin Sahin/LcProBild

Kanał Göta

anał Göta jest jedną z najbardziej niezwykłych arterii wodnych oraz częścią połącznenia wodnego pomiędzy dwoma największymi miastami Szwecji. Kanał ma 190 km długości i został głównie wykopany za pomocą ludzkich rąk. W celu utworzenia kanału o głębokości 3 metrów i szerokości 14 metrów w latach 1810-1832, 58 tysięcy żołnierzy usunęło 300 tysięcy metrów sześciennych skały i ziemi. Osobą, która najbardziej promowała projekt budowy kanału był kierownik konstrukcji Baltzar von Platen. Na kanale można pływać łodzią oraz jeździć na rowerze wzdłuż kanału. www.gotakanal.se

Göta Canal

öta Canal is one of the most remarkable waterways of the world and a part of the water connection between the two largest cities of Sweden. The canal itself is 190 km long and mostly dug out by hand. During the years 1810-1832, 58 000 soldiers removed 300 000 cubic meters of rock and soil to create the three-meters deep and about 14 meters wide canal. The construction foreman Baltzar von Platen eminently promoted the project. You can cycle along the canal and go through the canal by boat. www.gotakanal.se

Photo: Niclas Albinsson

GG

Photo: Göran Billesson

Göta kanal

öta kanal är en av världens märkligaste vattenvägar och ett led i vattenförbindelsen mellan Sveriges två största städer. Själva Göta kanal är 190 km lång och till största delen handgrävd. Under åren 1810-1832 transporterade 58 000 soldater bort 300 000 kubikmeter sten och jord för att skapa den tre meter djupa och och cirka 14 meter breda kanalen. Byggherre och i alla högsta grad drivande bakom projektet var Baltzar von Platen. Du kan cykla längs kanalen eller varför inte åka kanalbåt.

Photo: Göran Billesson

2.

B B

Cydr Brunneby

runneby Musteri jest pięknie usytuowane tuż obok Kanału Göta w Östergötland. Jest to firma rodzinna, która w swoim asortymencie ma ponad 100 wysokiej jakości owoców oraz produktów z nich wytworzonych takich jak nalewki, cydr, konfitury. Obok sklepu jest Restauracja Bettina, gdzie można zjeść obiad lub wypić filiżankę kawy. Jest również sklep z architekturą wnętrz, w którym można znaleźć ładne domowe urządzenia i upominki. www.enburk.se/index.php?nr=27&klient=brunneby

BB

Brunneby Cider

runneby Musteri is beautifully situated right next to Göta Canal in Östergötland. It is a family company with more than a hundred high quality fruit and berry products, such as cordials, cider and preserves. Next to the farm shop there is Bettina Restaurant where you can dine or have a cup of coffee. There is also an interior design shop with many fine home furnishing and gift items. www.enburk.se/index.php?nr=27&client=brunneby

B 3.

OO S S B

Brunneby Cider

runneby Musteri ligger mycket vackert alldeles intill Göta Kanal i Östergötland Här mustas äpplen om höstarna och om somrarna pressas i bl a jordgubbar, fläderblom, svarta vinbär och hallon. I anslutning till gårdsbutiken finns även Restaurang Bettina där du kan äta mat eller ta en kopp kaffe. De har också en interiörbutik med många fina heminrednings- och presentartiklar.

Medevi Brunn - najstarsze skandynawskie spa

d ponad 300 lat możliwe jest picie wody z Medevi Brunn. W skład firmy wchodzi hotel, schronisko, restauracja i kafejka. Karczma Medevi Brunn i kafejka Schweizeriet są otwarte cały rok dla wycieczek grupowych. Doświadcz piękna ogrodu zdrojowego pokrytego zawilcami na wiosnę i promieniującego kolorami jesienią. Podczas chłodu zimy ogrzej się podczas konsumpcji wspaniałego obiadu bożonarodzeniowego. Orkiestra Medevi Brunnsorkester od wczesnych lat siedemdziesiątych dziewiętnastego wieku daje koncerty w Schweizeriet i maszeruje na czele dobrze znanego pochodu Grötlunken. Termin koncertu oraz pochodu jest niezmienny od 130 lat. www.medevibrunn.se

Medevi Brunn

ince more than 300 years it has been possible to drink the water in Medevi Brunn.

Today the business consists of a hotel, a hostel, a restaurant and a café. They are open all year round. The Inn Medevi Brunn and café Schweizeriet are open year round for group tours. Experience the spa garden strewn with wood anemones in the spring and the glowing colors in the autumn. In the sparkling winter chill warm yourself from the sumptuous Christmas dinner. Medevi Brunn Orchestra has given concerts at Schweizeriet and marched in the vanguard of the well-known Grötlunken every summer since the early 1870s. The concert and the marching have always started at the same time for 130 years. www.medevibrunn.se

SS

Medevi Brunn

edan mer än 300 år tillbaka i tiden har man kunnat dricka brunn i Medevi. Medevi Brunn drivs numera som hotell och vandrarhem, fest-, konferens- och restaurangverksamhet samt sommaröppet café. Brunnshotellet och Wärdshuset är öppet året runt för förbokade sällskap, daglig servering under sommaren.

Upplev brunnsparken översållad av vitsippor på våren, eller glödande av färger på hösten. I den gnistrande vinterkylan värmer ni er med dignande Julbord. Medevi Brunnsorkester har varje sommar sedan tidigt 1870-tal gett konserter vid Schweizeriet samt marscherat i täten för den välkända Grötlunken. Även konserttiderna med dagliga eftermiddags- kvälls- och marsch-konserter följer 130-åriga traditioner.

4.

N N

Kajakarstwo na jeziorach Östergötland

a północ od Borensberg, na zalesionych, skalistych i bogatych w jeziora terenach Östergötlands, znajduje sie kilka tras kajakarskich.

Można wiosłować z Borensberg na południu wzdłuż Tjällmo do Godegård na północnym zachodzie i wzdłuż Hällestad na północnym wschodzie. Na obszarze znajduje się kilka jezior i rzek, gdzie ludzie od wieków korzystają z surowców naturalnych. Nawet wzdłuż kanału Göta jest łatwo wiosłować. Piękny krajobraz rozciąga się wzdłuż kanału pomiędzy jeziorem Boren a Roxen. Możliwość wypożyczenia kajaków. www.motala.se/sv/Turister/Se-och-gora/Kanot

N N

orth of Borensberg, in Östergötlands lakerich, rocky and wooded countryside, there are several canoe routes. You can paddle from Borensberg in the south along Tjällmo to Godegård in the northwest and along Hällestad in the Northeast. There are several lakes and rivers where people for centuries have stopped to take advantage of natural resources in this area. Even along the Göta Canal it is easy to paddle. There is a beautiful landscape extending around the long canal between the lakes Boren and Roxen. Canoes can be rented here. www.motala.se/sv/Turister/Se-och-gora/Kanot

Kanoting

orr om Borensberg i Östergötlands sjörika bergsslag och skogsbygd finns det flera möjliga kanotleder som du kan att välja mellan. Du kan paddla från Borensberg i söder långt förbi Tjällmo mot Godegård i nordväst och förbi Hällestad i nordöst. I detta område ligger det flera sjöar och åar där människor i flera århundraden har stannat till för att ta tillvara på naturens resurser. Även längs Göta kanal går det enkelt att paddla, det finns det många sevärdheter i det vackra kulturlandskapet som sträcker sig runt omkring långkanalen mellan sjöarna Boren och Roxen. Kanoter finns att hyra.

Gmina Motala

NN

Canoeing

5.

ZZ

Wędrówki piesze na obszarze górniczym Tjällmo

atrzymaj się na kilka dni, aby powędrować po starych obszarach przemysłowych - dzielnica górnicza Tjällmo jest jednym z pierwszych obszarów górniczych w Szwecji. Można tutaj znaleźć pakiety piesze na obszarze Skönnarboleden,bogatym pod względem naturalnym i kulturalnym. Można zatrzymać się w starym zajeździe, który oferuje zakwaterowanie i gastronomię najwyższej klasy. Przechodząc przez drzwi Zajazdu, wkracza się do historii. Zajazd Tjällmo, kiedyś nazywany Kielmo Krogh, został otwarty w latach siedemdziesiątych siedemnastego wieku. Przez lata wielu przyjezdnych przenocowało i ugasiło swoje pragnienie w tym obiekcie. www.gastgifvaregarden.se

PP S S

Hiking in Tjällmo mining district

ause for a few days to hike in the old industrial areas - Tjällmo mining district is one of the first mining areas in Sweden. Here you can find a hiking package for the rich natural and cultural environment in Skönnarboleden. You can stay in the old hostelry which offers accomodation and gastronomy of the highest class. When you step through the door, you step also into history. Kielmo Krogh that Hostelry Tjällmo was once called, was opened in 1670th. Through the years many have been able to quench their thirst and spend the night here. www.gastgifvaregarden.se

Vandra i Tjällmo bergslag

tanna upp ett par dagar för att vandra i den gamla bruksbygden – Tjällmo bergslag var ett av de första bergslagsområdena i Sverige – här kan du hitta ett vandringspaket längs Skönnarboledens rika natur- och kulturmiljö. Bo gör du på den gamla anrika gästgifvaregården, som erbjuder såväl gastronomi som logi av högsta klass.

När du kliver in genom dörrarna kliver du också in i historien, Kielmo Krogh som Tjällmo Gästgifvaregård hette, öppnades redan 1670. Här har många kunnat släcka törsten och därtill fått en natts sömn genom åren.

N

Gmina Norrköping

The Norrköping Commune Norrköping kommun

1.

P

P

Muzeum Straży Pożarnej

onad 250 letnie muzeum ma w swoich w zbiorach pojazdy, wyposażenie, mundury. Muzeum w Simonstorp, usytuowane na drodze krajowej 55 pomiędzy Norrköping i Katrineholm, zostało otworzone w lecie 2002 roku. Goście są mile widziani w trakcie miesięcy letnich od maja do września w każdym dniu tygodnia oprócz poniedziałków. Muzeum mieści się na pięknym lesistym zboczu na obrzeżach Simonstorp w byłym sklepie z artykułami obrony cywilnej. Znajdują się tam również kafejka i mały sklep. http://www.brandmuseum.se/Simonstorp.htm

M M

TT

Fire brigade museum

he museum is more than 250 years old and it has the collection of vehicles, equipment, uniforms. The museum in Simonstorp, located at the national road 55 between Norrköping and Katrineholm, was opened in the summer 2002. Visitors are welcome during the summer months from May to September every day of the week except for Mondays. In a beautiful wooded hillside on the outskirts of Simonstorp lies the former Civil Defense store as the house of the museum. There is also a café and a little store. http://www.brandmuseum.se/Simonstorp.htm

Brandkårsmuseet

useet rymmer mer. än 250 års utveckling inom brandväsendet som speglas i samlingarna av fordon, utrustning, uniformer och mycket annat. Museet i Simonstorp, som ligger vid riksväg 55 mellan Norrköping och Katrineholm, invigdes redan sommaren 2002. Besökarna välkomnas under sommarmånaderna maj-september alla dagar i veckan utom måndagar. I en vacker skogsbacke i utkanten av Simonstorp ligger det tidigare civilförsvarsförrådet som inrymmer museet. Där finns även ett café och kiosk. http://www.brandmuseum.se/Simonstorp.htm

2.

CC H H

Centrum kuźnicze Hults Bruk

entrum kuźnicze Hults Bruk jest narodowym miejscem spotkań dla kowalstwa artystycznego. Kowalstwo artystyczne rozwija się poprzez edukację, wystawy, kulturalne spotkania i wycieczki zorganizowane po przemysłowym środowisku - rozwój, który jest w harmonii z otaczającym naturalnym środowiskiem i we współpracy z mieszkańcami Hults Bruk. Oferowane są kursy dla początkujących i zawansowane dla profesjonalnych kowali. Co dwa lata organizowane jest międzynarodowe spotkanie dla kowali z całego świata. http://hultsbruk.se

Hults Bruk Forge Center

ults Bruk forge center is a national meeting place for wrought ironwork. The wrought ironwork develops through education, exhibitions, cultural events and guided tours in the industrial environment - a development that is in harmony with the surrounding natural environment and in collaboration with the residents of Hults Bruk. Courses for beginners and advanced courses for professional blacksmiths are also offered. There is also organized an international meeting every two years with forging blacksmiths from all over the world. http://hultsbruk.se

H H

Hults Bruk

ults bruks smidescentrum är en nationell mötesplats för smideskonst. Här utvecklas smideskonsten genom utbildningar, utställningar, kulturarrangemang och guidningar av industrimiljön - en utveckling som sker i samklang med den omgivande naturen och i samverkan med de boende i Hults Bruk. Kurser för nybörjare och mer avancerade kurser för yrkessmeder arrangeras också. Dessutom arrangeras en internationell smidesträff som hålls vartannat år med smeder från hela världen. http://hultsbruk.se/

3.

N T T N

Gospodarstwo rolne Czerwony Jeleń w Simonstorp

ajdłuższy dom z drewna w południowej Szwecji. Pięknie usytuowany w nienaruszonej naturze 5 km od Simonstorp. W obiekcie znajduje się centrum konferencyjne wraz z centrum odnowy biologicznej, dużym pomieszczeniem konferencyjnym, jadalnią i miejscem spotkań.

W Kronhjortsgården możliwe jest zorganizowanie safari z bobrem i jeleniem oraz połów szczupaka. Można odprężyć się w centrum odnowy biologicznej, zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz. Zakwaterowanie w pokojach dwuosobowych i akademikach blisko centrum odnowy biologicznej i w domkach wokół gospodarstwa rolnego. http://www.kronhjorten.se

Red deer farm in Simonstorp

he longest timber house of Southern Sweden. It is beautifully situated 5 km from Simonstorp in unspoiled nature. There is a conference center with an indoor spa, a large conference room, a dining room and a meeting room. In Kronhjortsgården it´s possible to go on a beaver or deer safari or to fish pikes. Relax in Spa, both indoor and outdoor. Accommodation in double rooms and dormitories near the spa and in cottages around the farm. http://www.kronhjorten.se

S 4.

1515 S

Kronhjortsgården i Simonstorp

ödra Sveriges längsta timmerhus. Vackert beläget 5 kilometer från Simonstorp i orörd natur. Konferensanläggning med inomhusspa, stort konferensrum, matsal, grupparbetsrum. På Kronhjortsgården finns möjlighet till Bäversafari, Hjortsafari, Gäddfiske. Koppla av med Spa, både inne och ute. Boende i dubbelrum och flerbäddsrum nära spaavdelningen samt i Stugor runt gården

Centrum alpejskie Yxbacken

minut od miasta Norrköping znajduje się miejsce, gdzie podczas zimy przyjeżdża wielu entuzjastów nart i snowboardu. Duża ilość armat śnieżnych i nowoczesne ratraki gwarantują, że stok jest biały i dobrze przygotowany, jak tylko nadchodzi zimna pogoda. Z dwiema trasami i taką samą ilością wyciągów, Fun Parkiem i oślą łączką dla małych dzieci, jest coś dla każdego-od początkującego do najbardziej zaawansowanego narciarza.

Dla tych, którzy nie mają własnego sprzętu otwarte są całą zimę wypożyczalnie narciarskie a kiedy burczy w brzuchu można pójść do chaty na posiłek. Zamów gorącą czekoladę, gofry z bitą śmietaną lub miskę przepysznego gulaszu. Częstuj się, zamknij oczy i marz o górach. http://www.yxbacken.nu

minutes from Norrköping city. Many ski- and snowboard enthusiasts come to the hill during the winter. A lot of snow cannons and modern snow groomer vehicles ensure that the slope is white and well prepared as soon as cold weather arrives. With two slopes, and the same number of lifts, FunPark and a small children’s slope, there is something for everyone - from the newest beginner to the most advanced racer, carver or jibber. For those without their own equipment there is ski rental open during the whole winter and when you feel your stomach rumbling you can go to a warming hut for a meal. Order a cup of hot chocolate, waffles with whipped cream or a bowl of delicious goulash. Taste, close your eyes and dream about the mountains. http://www.yxbacken.nu

Yxbacken

minuter från Norrköping city. Här väntar backen där många av Östergötlands skid- och snowboardentusiaster lägger såväl säsongens första som sista svängar. Med massor av snökanoner och modern pistmaskin ser vi till att snön ligger vit och välpreparerad så fort kylan kommer Med två nedfarter, lika många släpliftar, FunPark och en liten barnbacke finns något för alla, från den allra nyaste nybörjare till den mest avancerade racer, carver eller jibber. För den som saknar egen utrustning håller skiduthyrningen öppet hela vintern och när det kurrar i magen är det aldrig långt till värmestugans servering.

Beställ varm choklad, våfflor med vispgrädde eller kanske en skål härlig gulasch. Smaka, blunda och dröm om fjällen – du är nästan därhttp://www.yxbacken.nu/.

Gmina Norrköping

1515 1515

Yxbacken Ski Resort

5.

WW

Obóz w Glotternskogen

spinaczka zespołowa i pływanie kajakiem dla firm, szkół i osób indywidualnych oferowana od 1988 roku. Największy park północnej Europy ze szlakiem na dużej wysokości! Na brzegach Jeziora Glottern obok ogromnej skały znajduje się obóz. Większość aktywności odbywa się tutaj. Są aktywności trwające 1 godzinę do aktywności trwajacych 3-4 dni. Można wybierać spośród następujących: szlak na dużej wysokości, skoki z 25 metrowego słupa na trapez, skoki z poukładanej w pozycji pionowej dużej ilości skrzyń, alpinistyka, kontrolowane schodzenie po linie ze skały, wchodzenie na wieżę, działalności zespołowe, sąd rówieśnika, rzucanie toporem, łucznictwo, strzelanie z pistoletu, chodzenie po żarzącym się węglu, rybołówstwo, kajakarstwo i wiele innych. Noce spędzane w dużym, wojskowym namiocie w obozie. Firma Adventure Experiences oferuję również swoje niektóre aktywności nie tylko w Glotternskogen, ale w miejscu wybranym przez klienta. http://www.aventyrupplevelser.com/

CC

Adventure in Glotternskogen

limbing in team and canoeing activities with companies, schools and individuals have been offered since 1998. The largest park of Northern Europe with high-altitude path! On the shores of Lake Glottern beside a huge rock, there is a base camp. Most of activities are carried out here. There are activities lasting 1 hour to activities lasting 3-4 days. You can choose between: High-altitude path, pamperpole, backstapling, rock climbing, rappelling, climbing tower, team activities, peer court, axe throwing, archery, blowpipe, walking on live coal, fishing, canoeing and many more. Overnight stay in a military tent at the base camp. Adventure Experiences can even visit you with their mobile activities. http://www.aventyrupplevelser.com/

KK

Äventyr i Glotternskogen

lätter-team och kanotaktiviteter med företag, skolor och privatpersoner sedan 1988. Nordeuropas största park med höghöjdsbanor! Vid stranden av sjön Glottern invid foten av en stor klippa, ligger baslägret.

Här äger huvuddelen av aktiviteterna rum. Här finns aktiviteter från 1 timma till 3-4 dagar. Ni kan välja mellan: Höghöjdsbana, pamperpole, backstapling, klippklättring, rapellering, klättertorn, teamaktiviteter, kamratbana, yxkastning, bågskytte, blåsrör, glödvandring, fiske, kanot mm. Övernattning i storkåta eller militärtält vid baslägret. Äventyrsupplevelser kan även besöka dig med deras mobila aktiviteter. http://www. aventyrsupplevelser. com/

1.

HH R R RR

F

Gmina Finspång

The Finspångs Commune Finspångs kommun

Huta Szkła w Rejmyre

uta Szkła Rejmyre została zbudowana w 1810 roku i jest jedną z najstarszych hut szkła w Szwecji. Fachowi wydmuchiwacze tworzą piękne dzieła sztuki ze stopionego szkła. Huta jest otwarta dla zwiedzających przez cały rok a podczas świąt przeprowadzane są specjalne pokazy wydmuchiwania szkła.

Można odwiedzić muzeum szkła, gdzie można prześledzić tradycje w produkcji szkła. Oprócz huty szkła w Rejmyre istnieje wiele innych lokalnych przemysłów z interesującymi produktami. http://rejmyre.com/

Rejmyre Glassworks

ejmyre Glassworks was built in 1810 and it is one of the oldest glassworks in Sweden. The expert glassblowers create beautiful works of art from molten glass. The glassworks is open to visitors throughout the year and during the holidays there are held special demonstrations of glassblowing. You can visit the glass museum where you can follow traditions in manufacture of glass. In addition to the glassworks, Rejmyre has many other local industries with interesting products. http://rejmyre.com/

Rejmyre Glasbruk

eijmyre Glasbruk började tillverka munblåst glas redan 1810, vilket gör det till Sveriges näst äldsta glasbruk som fortfarande är i drift. På glasbruket kan man följa glastillverkningen och se hur munblåst glas blir till. I Glasmuseet kan man följa hela glasbrukets historia och se trenderna inom svenskt glas över decennierna.

En levande och spännande glashytta som är fylld av kreativitet och glödande energi. Med en lång tradition av glas, som blivit samlarföremål i många svenska hem, är Reijmyre med mästerglasblåsare, idérikedom och nya formgivare ett glasbruk i tiden. http://www.reijmyre.se/

2.

WW

Wioska Rejmyre Handelsby

Rejmyre Glas- i Hantverksby można znaleźć zakłady, sklepy i wystawy. W Rejmyre znajduje się kuźnia, kawiarnia, piekarnia, antykwariat, sklepy z pracami mosiężnymi, odzieżą i upominkami, muzeum szkła i akademiki, które sąsiadują z historyczną Hutą Szkła Rejmyre i restauracją Rejmyre Gestgifveri. W pięknym budynku Angielskiego Magazynu znajdują się różne wystawy włącznie z wystawą rzemiosła i wzorów przemysłowych. Artystyczny projekt Rejmyre Matters organizuje warsztaty z międzynarodowymi i szwedzkimi artystami. Centrum kultury Rejmyre organizuje muzyczne wydarzenia, pokazy filmu i wystawy sztuki. http://rejmyre.com/

I

I

Rejmyre Glas - and Hantverksby

n Rejmyre Glas- and Hantverksby you can find workshops, shops and exhibitions. There is a forge, a cafe, a bakery, an antique shop, a brass work, a clothing and gift shop, a glass museum and hostels, which are located adjacent to the historic Rejmyre Glassworks and Rejmyre Gestgifveri Restaurant. In the beautiful building of English Magazine there are held various exhibitions, including design and crafts. The artistic project Rejmyre Matters also organizes workshops with international and Swedish artists. The community center of Rejmyre organizes musical events, film showings and art exhibitions. http://rejmyre.com/

I

I

Rejmyre Glas - och hantverksby

Rejmyre Glas- och Hantverksby hittar du flera små verkstäder, butiker och utställningar. Här finns bl.a. smedja, café, bageri, antikhandel, mässingsbruk, kläd- och presentbutik, glasmuseum och vandrarhem, allt beläget i direkt anslutning till anrika Reijmyre Glasbruk och Rejmyre Gestgifveri. I den vackra magasinsbyggnaden Engelska Magasinet visas olika utställningar med bl.a. design och konsthantverk. Konstprojektet Rejmyre Matters har här också workshops med internationella och svenska konstnärer. Rejmyre Folkets Hus arrangerar musikevenemang, filmvisning samt konstutställningar. http://rejmyre.com/

3.

B BB BB B

Tkalnia Björke

jörke jest wyjątkową tkalnią wykonującą projekty, produkcję i sprzedaż w jednym miejscu. Wystawy zmieniają się wraz z porami roku. Patrząc na obrusy na stołach i zasłony w oknach, zostaniesz zainspirowany i dostaniesz wiele wskazówek i pomysłów. Sklep oferuje piękne, nowoczesne i w przystępnych cenach obrusy, bieżniki i zasłony, w różnych rozmiarach i kolorach. Można tu znaleźć wspaniałe tkaniny dla swojego domu. W kawiarnii można coś przekąsić, a jeśli pogoda pozwoli, można siąść na zewnątrz i zachwycać się kwiatami z ogrodu. W tkalni można popatrzeć na mechaniczne krosna i zachwycić się włókienniczą historią. http://www.bjorkevavstuga.se

Björke Weaving Mill

jörke is a unique weaving mill with design, manufacturing and sales in one place. Exhibitions alternating with the seasons. With tablecloths on the tables and curtains in the windows, you will be inspired and get many tips and ideas. The shop offers beautiful, modern and affordable tablecloths, runners and curtains that are in many sizes and colors. You can find here great fabrics for your home! In the coffee house you can have a snack and if the weather permits, sit outside and enjoy the beautiful flowers of the garden. In the weaving mill you can look at the mechanical looms and marvel at the textile history. http:// www.bjorkevavstuga.se

Björke Vävstuga

jörke Vävstuga är ett unikt väveri med design, tillverkning och försäljning på samma ställe. Utställning som växlar med årstiderna. Med dukar på borden och gardiner i fönstren blir du inspirerad och får många tips och idéer. Butik- vackra, moderna och prisvärda dukar, löpare och gardiner som finns i många storlekar och färger. Här kan du hitta fantastiska textilier till ditt hem! Kaffestugata en fikapaus i vår trivsamma kaffestuga. Om vädret tillåter kan du sitta ute och njuta av trädgårdens vackra blommor. Väveri här kan du titta på de mekaniska vävstolarna och förundras över textilhistorien. http://www.bjorkevavstuga.se/

4.

SC

Rybołóstwo w gminie Finspång

entrum rybackie Östergötland zostało zbudowane w 2000 roku. Przedsiębiorstwo ma swoją lokalizacje w Rejmyre i zasadniczą ideą jest, że większość wody Sveaskog musi być dostępna dla szerokiej grupy odbiorców oraz że powinien być możliwy zakup licencji wędkarskich dla tych wód. Współpraca między Centrum Rybackim Östergötland i Sveaskog oznacza, że Centrum Rybackie Östergötland sprzedaje licencje wędkarskie a inne rybołówstwa dzierżawią wodę Sveaskogs dla powyższego obszaru. Centrum Rybackie Östergötland ma kilka branż handlowych, poniżej są te najważniejsze. Sprzedaż kart rybackich dla ryb w “wspólnych jeziorach” głównie okonie, szczupaki i białoryby. Sprzedaż kart rybackich na wędkę i połów pstrąga i pstrąga potokowego w dziewięciu jeziorach i jednej rzece. Wypożyczenie miejsc na połów raka. http://www. sportfiskeguidning.se/lankar.shtml

stergötland Guided Sport Fishing was built in 2000.

The business is located in Rejmyre and the basic idea is that most of Sveaskog water must be accessible for the wide public and that it should be possible to buy a fishing license for those waters.

Cooperation between Östergötland Guided Sport Fishing and Sveaskog means that Östergötland Guided Sport Fishing sells fishing licenses and other fisheries lease the water of Sveaskogs for the above area. Östergötland Guided Sport Fishing has a number of business lines, the most important are below. Fishing cards sale for fish in the “common lakes” , mainly with stocks of the perch, pike and whitefish. Fishing cards sale for Put and Take fishing and continuous planting of catch complete trout and rainbow salmon trout in nine lakes and one river. Rental of crayfish fishing ground. http://www. sportfiskeguidning.se/lankar.shtml

ÖÖ

Fiske

stergötland Sportfiskeguidning bildades år 2000. Verksamheten är lokaliserad i Rejmyre, Grundidén är alltså att merparten av Sveaskogs vatten skall vara tillgängliga för den breda allmänheten och att det skall finnas möjlighet att köpa fiskekort till dessa vatten. Samarbetet mellan Östergötlands Sportfiskeguidning och Sveaskog innebär att Östergötlands Sportfiskeguidning säljer fiskekort och andra fiskeupplåtelser på Sveaskogs vatten på ovan angivna område. Östergötlands Sportfiskeguidning har ett antal verksamhetsgrenar, här nedan följer de viktigaste.* Fiskekortsförsäljning för fiske i ”vanliga sjöar” i huvudsak med bestånd av abborre, gädda och vitfisk.* Fiskekortsförsäljning till Put and Take fiske, med kontinuerlig inplantering av fångstfärdig öring och regnbågslax i nio sjöar och en å.* Uthyrning av kräftfiskevatten. http://www.sportfiskeguidning.se/lankar.shtml

Gmina Finspång

ÖÖ

Fishing

5.

SS

Schronisko Regnagården

chronisko Regnagården leży we wsi Regna Kyrkby w gminie Fingspång. Daleko poza utartymi szlakami można znaleźć tu ciszę oraz energię dla ciała i duszy. Jest również mnóstwo jezior i małych dróżek odpowiednich dla pieszych wycieczek lub jazdy rowerem. Hostel oferuje zakwaterowanie oraz wyżywienie w postaci śniadań i obiadów w restauracji. W hostelu znajduje się 27 łóżek, które są rozdzielone na dziesięć pokoi. Jeden pokój dwuosobowy służy jako zakwaterowanie ze śniadaniem. Goście hotelu mają dostęp do kuchni dla gości, gdzie mogą przygotować własne posiłki.

Jest również grill w ogrodzie. Oferowany jest również darmowy bezprzewodowy Internet. http://www.regnagarden.se

RR

Regnagårdens hostel

egnagårdens hostel lies in the Regna Kyrkby in Fingspång municipality. You can find here tranquility far beyond the beaten track and obtain energy for body and soul.

There is also a lot of lakes for swimming and there are small roads suitable for hiking and biking. The hostel offers accommodation and breakfast and dinner in the restaurant. There are 27 beds which are divided into ten rooms. One double room serves as a Bed & Breakfast room. The hotel guests have access to guest kitchen. There is a barbecue grill in the garden. There is also free Wi-Fi. http://www.regnagarden.se

PP

Regnagårdens vandrarhem

ensionat & Vandrarhem Regnagården ligger i Regna Kyrkby i Finspångs kommun. Här råder lugnet långt bortom allfarvägarna, där du kan hämta energi för både kropp och själ. Det är också gott om sjöar för bad och småvägar som passar för vandring eller cykling. Vi erbjuder boende, frukost, middagsrestaurang med fullständiga rättigheter (öppen efter förbokning). Det finns 27 bäddar som är fördelade på tio gästrum.

Alla rum kan bokas som dubbelrum. Ett dubbelrum fungerar som Bed&Breakfast-rum, vilket betyder att bäddning och frukost ingår. Våra boendegäster har tillgång till gästkök och två gästmatsalar för självhushåll. Det finns en grill i trädgården. Du kan använda Regnagårdens trådlösa Internet utan kostnad. http://www.regnagarden.se/

K

Gmina Katrineholm The Katrineholm Commune Katrineholms kommun

1.

DD

Dwór Julita

wór Julita znajduje się w samym sercu Södermandland nad jeziorem Öljaren. W dobrze zachowanym środowisku z ostatniego wieku są wystawy i wydarzenia ukazujące trendy i tradycje w szwedzkim rolnictwie. Znajduje się tutaj obszerny park, ogrody, ogród ziołowy, piękne i dobrze zachowane budynki i ich wnętrza, mleczarnia, straż pożarna, mury ceglane, wiatrak, tartak i wszystko inne co kiedyś należało do tej dużej rezydencji. Ogród z drzewami owocowymi w rezydencji Julita jest szczególny. Muzeum Nordyckie jako jedno z pierwszych muzeów na świecie podjęło działania, aby zachować żywe zbiory dla potomności. Obejmuje to teraz 123 różnych gatunków jabłek w gospodarstwie rolnym, z których muzeum zapewnia przetrwanie dla 47 tych gatunków. Gospodarstwo jest popularnym letnim celem podróży, które mieści w sobie kawiarnię, restaurację, sklepy, kwaterę noclegową, infrastrukturę bankietową i infrastrukturę dla dzieci i piękne miejsca na pikniki. www.nordiskamuseet.se/julita

J

J

Julita Farm

ulita farm is situated in the heart of Södermandland by the Lake Öljaren. In the preserved environment from the end of the last century there are exhibition and events for old and young that illustrate trends and traditions of the Swedish agriculture. There is an extensive park, some gardens, a herb garden, some beautiful and well preserved buildings and interiors, a dairy, a fire station, some brickworks, a windmill, a saw and everything else that belonged to the large mansion. The fruit tree garden at Julita mansion is special. The Nordic Museum as one of the first museums in the world has been working here to preserve the living collections for posterity. Nowadays, it includes 123 different apples varieties on the farm, of which the museum ensures survival for 47 of them. The farm is a popular summer destination that houses a café, a restaurant, some shops, overnight accommodation and banqueting facilities, children’s activities, and fine park areas for picnics.

J J

Julita Gård

ulita gård, som ägs och drivs av Nordiska museet, ligger i hjärtat av Södermanland vid sjön Öljaren. I den bevarade miljön från förra sekelskiftet finns utställningar och evenemang för stora och små som belyser trender och traditioner kring det svenska lantbruket. Här finns en vidsträckt park, trädgårdar, örtagård, vackra och välbevarade byggnader och interiörer, gårdsmejeri, brandstation, tegelbruk, väderkvarn, såg och allt annat som hörde ett storgods till. Fruktträdgården på Julita gård är speciell. Som ett av de första museerna i världen arbetar nämligen Nordiska museet här med att bevara levande samlingar för eftervärlden. Idag finns bland annat 123 olika äppelträdssorter på gården, varav museet garanterar 47 av dessa sorters fortlevnad. Gården är sommartid ett populärt utflyktsmål som rymmer café, restaurang, butiker, övernattnings- och festmöjligheter, barnaktiviteter samt fina miljöer och parkytor för picknickar. Se hemsidan (www.nordiskamuseet.se/julita) för mer information och kalendarium över sommarens evenemang.

2.

DD DD 3.

GG SS PP

RR

Rezydencja Dufweholms

ezydencja Dufweholms jest prawdziwym małym romantycznym hotelem mającym swoją siedzibę na przedmieściach Katrineholm. Rezydencja została odnowiona, aby zachować swój historyczny urok oraz aby spełnić dzisiejsze standardy. Znajduje się tutaj około 20 pokoi włącznie z unoszącą się na wodzie sauną. Rezydencja posiada centrum odnowy biologicznej. Skorzystaj z wyprawy łodzią dookoła wyspy i rozkoszuj się pięknym otoczeniem. http://www.dufweholm.se/index.aspx

Dufweholms Manor

ufweholms Manor is a romantic and genuine little mansion hotel located just outside Katrineholm. It has been renovated to retain its historic charm and at the same time meet today’s requirements for standard. There are about 20 rooms including floating sauna. There is also spa and relaxation area. Take a boat trip around the island and enjoy the beautiful environment. http://www.dufweholm.se/index.aspx

Dufweholms herrgård

ufweholms herrgård är ett litet romantiskt och genuint herrgårdshotell beläget strax utanför Katrineholm. Här har allt renoverats för att behålla sin historiska charm och samtidigt leva upp till dagens krav på standard. Cirka 20 rum varav ett flytande. Spa och relaxavdelning. Ta en roddtur runt holmen och njut den vackra miljön. http://www.dufweholm.se/index.aspx

Gospodarstwo rolne Sörtorps

ospodarstwo rolne Sörtorps zaczęło uprawę rolną certyfikowaną przez organizację KRAV w Szwecji w 1985 roku. Jest tu hodowane prawie każde warzywo jakie sobie można wyobrazić: rabarbar, aronia, kwiaty, ziemniaki i warzywa korzeniowe i żywność dla owiec i krów. Każdego roku trzydzieści owiec i mieszańców rodzi około 60 jagniąt. Mięso jest sprzedawane bezpośrednio do konsumentów, kupców detalicznych i restauracji a z sierści zwierząt powstają piękne futra. W gospodarstwie znajduje się dziewięć krów, które każdego roku rodzą 9 cieląt. W gospodarstwie znajdują się również kurczaki do domowej konsumpcji. Są również trzy koty oraz jamnik o szorstkiej sierści Stina. Każdego roku organizowany jest festiwal rabarbaru i “Sztuka na Krawędzi”. http://www.ekojord.se/

Sörtorps Farm

örtorps Farm started KRAV cultivation in Sweden in 1985. You can find here almost every imaginable vegetable: a rhubarb, a chokeberry, flowers, potatoes and root vegetables and food for sheep and cows. Every year thirty ewes and cross breeds breed about 60 lambs. The meat is sold directly to consumers, retailers and restaurants, and the furs become beautiful pelts. There are nine cows that breed nine calves every year. Chickens are for home consumption. There are also three cats and the wirehaired dachshund Stina. Every year Rhubarb Festival and “Art on the Ridge” are organized here. http://www.ekojord.se/

Sörtorps Gård

å Sörtorps gård startade KRAV-odlingen 1985 i Sverige. Här odlas nästan alla tänkbara grönsaker, rabarber, aronia, blommor, potatis och rotfrukter samt foder åt våra får och kor.

Ett trettiotal tackor, pälsfår och korsningsraser, får varje år omkring 60 lamm. Köttet säljs direkt till konsumenter, butiker och restauranger, pälsarna blir vackra fällar. Vi har nio kor som brukar få lika många kalvar. Höns finns för husbehov, tre katter samt den strävhåriga taxen Stina. Varje år anordnas Raberberfestival samt ”Konst på Åsen” http://www.ekojord.se/

4.

W W WW M M

Tor wyścigowy gokarta w Valla

nowych szybkich gokartach do wynajęcia można poczuć wiatr z przodu. Tor wyścigowy Valla oferuje jazdę gokartem dla młodszych i starszych. Organizujemy wyścigi dla firm, organizacji lub osób indywidualnych od Grand Prix z trofeami do wyścigów okazjonalnych. Po jeździe można pożywić się jedzeniem z naszej kuchni. Śledź na żywo pokonywane okrążenia na torze przez twoich przyjaciół na ekranie telewizora i poczuj pompującą adrenalinę osób ścigających się! http://www.kmk.nu/gokart/index.html

Go-cart Raceway in Valla

ith new rapid rent-carts everyone can feel the head wind. In Valla Raceway everyone can try to drive a Go Kart-young and old. We organize races for companies, organizations or individuals ranging from Grand Prix with trophies to Drop-in driving. Afterwards it is possible to feed hungry competitors with food from our kitchen. Follow your friends’ lap times live on the TV screen and feel the adrenaline pumping when the visor on the helmet pulls down and head out on the track! http://www.kmk.nu/gokart/index.html

Go-cart i Valla

ed nya snabba hyrkartar kan vem som helst känna fartens fläkt.

Valla Raceway erbjuder ung som gammal att prova på gokart. Vi anordnar race för företag, föreningar eller privatpersoner med alltifrån stora Grand Prix med pokaler och allt som tillhör en riktig tävling, till Drop-in körning. Efteråt finns möjlighet att mätta de hungriga race-kropparna med en bit mat från vårat kök. Följ dina vänners tider live på TV-skärmen och känn adrenalinet pumpa när visiret på hjälmen fälls ner och du ger dig ut på banan! http://www.kmk.nu/gokart/index.html

RR H H

5.

WW

Żółta Skała – pływanie tratwą po jeziorze

ypożycz tratwę i naciesz się lśniącymi jeziorami i czarującym Kanałem Tisnare. Zobacz okolice Södermanlands i Östergötlands pływając po jeziorze. Odbierzemy cię, za małą opłatą, ze stacji kolejowej w Katrineholm lub z portu lotniczego Skavsta. Połącz przygodę ze spokojem. Korzystaj z niektórych jezior w Södermanland i Östergötland. Żółta Skała ma również kajaki i namioty do wynajęcia. Witamy na tratwie! http://www.yellowrock.se

Yellow Rock – lake raft

ent a raft and enjoy the glittering lakes and the enchanting Tisnare Canal. See the Södermanlands and Östergötlands countryside from the lake. We’ll pick you up, for a small fee, at the railroad in Katrineholm or at Skavsta Airport. Combine adventure with peace and quiet. Enjoy some of the lakes in Södermanland and Östergötland. Yellow Rock also has canoes and tents for rent. Welcome to rafting! http://www.yellowrock.se

Yellow Rock - sjöflotte

yr en flotte och njut av de glittrande sjöarna och den förtrollande Tisnarekanal. Se den sörmländska och östgötska landsbygden från sjösidan Vi hämtar Er gärna, mot en liten avgift, vid järnvägen i Katrineholm eller vid Skavsta flygplats. Förena äventyr med lugn och ro. Upplev några av sjöarna i Sörmland och Östergötland. Yellow Rock har också kanoter och tält för uthyrning. Välkommen på flottfärd! http://www.yellowrock.se

V

Gmina Vingåker The Vingåker Commune Vingåkers kommun

1.

OO

Punkt Sprzedaży Vingåker Factory

d momentu rozpoczęcia działalności w 1997 roku Detaliczny Punkt Sprzedaży Vingåker Faktory, który ma jako przedsiębiorstwa zależne Tiger of Sweden i część IC Company, powiększył swój obszar powierzchni zakupowej do 5000 m2. Misją firmy jest dostarczanie markowych ubrań od 30% do 70% taniej niż w regularnym handlu. Główna działalność firmy zawsze oparta była na tradycji odzieżowej, z której Vingåker jest znany. Wysokiej jakości garnitury, marynarki, żakiety i spodnie są przemieszane z ofertą nowszych działów takich jak Jeansy i Buty dla mężczyzn i kobiet. Oprócz niewiarygodnych zakupów, które można tutaj zrobić, można również wstąpić do niedawno odnowionej kawiarni, która oferuje wszystko od czekoladowych kulek do gorących dań. http://www.vfo.se

VV SS

Factory outlet

ingåkers Factory Outlet has expanded into a shopping area of 5000m2 since 1997. It has Tiger of Sweden and a part of IC Company as subsidiaries. The mission is to provide branded clothes at prices 30-70% lower than in regular trading. The main activity has always been based on the clothing tradition which Vingåker is known for.

High-quality suits, jackets and pants are interspersed with the offer from the newer departments like Jeans and Shoes for men and ladies. In addition to an incredible shopping there is also the newly renovated café which offers everything from chocolate balls to hot dishes. http://www.vfo.se

Factory outlet

edan starten 1997 har Vingåkers Factory Outlet, ett dotterbolag till Tiger of Sweden som ingår i IC Companys, expanderat till en shoppingyta på 5000m2. Affärsidén är att erbjuda märkeskläder till priser som ligger 30-70% lägre än i ordinarie handeln. huvudverksamheten har alltid utgått ifrån den konfektionstradition som Vingåker är känt för. Högkvalitativa kostymer, kavajer och byxor varvas med utbudet från de nyare avdelningarna Jeans och Skor för både dam och herr. Utöver en otrolig shopping, finns dessutom vårt nyrenoverade Café som serverar allt från chokladbollar till varma rätter. http://www.vfo.se

2.

OO

Obszar odpoczynku Båsenberga i stok narciarski

biekt plenerowy gminy Vingåker znajduje się na północ od miasta Vingåker. W obiekcie znajdują się oświetlone szlaki, kilka miejsc grillowych z zadaszeniem, trzy stoki narciarskie i rezerwat przyrody Igelbålen. Za pomocą sztucznego śniegu zapewniona jest 800 metrowa pętla śniegowa dla narciarstwa śladowego. Wgłębienie jest ulokowane na stoku Båsenberga Slalomkubbs. Długość: 2.5 km. Zimą, o ile jest śnieg, można brać udział w zawodach na orientację w terenie Vingåker. Południowa strona jest doskonała do jeżdżenia na saniach oraz dla początkujących narciarzy i snowboardzistów. Na północnej stronie są dwa stoki z wyciągiem orczykowym. Klub Båsenberga BSLK przygotowuje stoki za pomocą armatek śnieżnych i ratraków. Jest także chata góralska z kioskiem i toaleta. http://www.vingaker.se/Startsida/kultur-och-fritid/ Foreningsliv/Foreningsregister/BLSK/

V

V

Båsenberga recreation area and ski slope

VV

Båsenberga Fritidsområde och slalombacke

ingåkers kommuns friluftsanläggning finns strax norr om centralorten. Elbelysta motionsspår, flertalet grillplatser med vindskydd, tre skidbackar samt naturreservatet Igelbålen. Vingåkers OK kan med hjälp av konstsnö erbjuda en slinga på 800 meter för längdskidåkning. Spåret är beläget vid Båsenberga Slalomkubbs skidbacke.

Längd: ca 2,5 km Vintertid, i mån av snö, ordnar Vingåkers orienteringsklubb, med längdskidspår. På södra sidan passar utmärkt för pulkaåkning och nybörjare på skidor och snowboard. Grillplats med vindskydd och torrdass. På norra sidan finns två nedfarter anslutna till en knapplift. BSLK´s, Båsenberga slalomklubb, driver anläggningen och preparerar backarna med snökanon och pistmaskin. Värmestuga, kiosk, torrdass. http://www.vingaker. se/Startsida/kultur-och-fritid/Foreningsliv/Foreningsregister/BSLK/

Gmina Budzów

ingåker Municipality outdoor facility is just north of the main town. In the facility there are floodlit trails, several barbecue areas with shelters, three ski slopes and the nature reserve IgelbålenVingåkers OK. With the help of artificial snow, a loop of 800 meters for cross country skiing is provided. The groove is located at the Båsenberga Slalomkubbs slope. Length: 2.5 km. In winter, provided there is snow, orienteering club with cross-country tracks is arranged in Vingåker. The south side of the mountain is great for sledding and beginners in skiing and snowboarding. On the north side, the two slopes are connected to a button lift. BSLK’s Båsenberga slalom club operates the plant and prepares slopes with snow-cannons and snow groomer vehicle. There is a heat cottage, a kiosk and a toilet. http://www.vingaker.se/ Startsida/kultur-och-fritid/Foreningsliv/Foreningsregister/BLSK/

3.

WW A A

Pole Golfowe Båsenberga

obszarze odpoczynku Båsenberga znajduje się pole golfowe Vingåker z 18 dołkami z widokiem na jezioro Kolsnaren. Pole golfowe leży na pagórkowatym i zalesionym terenie z dużą ilością naturalnych wodnych przeszkód. Firma z pewnością zaoferuje ci specjalne wspomnienia związane z golfem jak i z naturą. Na obszarze pola golfowego znajduję się kawiarnia i sklep golfowy.

Przyległe do pola golfowego są hotel i restauracja. http://www.vingakersgolf.se

Båsenberga Golf Course

t Båsenberga recreation area, overlooking the Lake Kolsnaren, there is Vingåkers Golf course with 18 holes. The golf course lies on a hilly forest with natural water hazards. The firm is sure to offer you both nature and special golf memories. The is a café and a golf shop. There is a hotel and a restaurant adjacent to the golf course. http://www.vingakersgolf.se

VV

Båsenberga Golf

id Båsenberga fritidsområde, med utsikt över sjön Kolsnaren, ligger Vingåkers Golfs välskötta golfbana med 18 hål. Banan är en kuperad skogs- och parkbana med en hel del inslag av vatten. Anläggningen kommer garanterat att bjuda dig på såväl naturupplevelser som speciella golfminnen! Café och golfshop. Intill golfbanan finns hotell och restaurang http://www.vingakersgolf.se/

4.

ZZ

Zamek Säfstaholm

amek Säfstaholm oferuje każdego roku wysokiej jakości wystawy dzieł sztuki. Jednakże Pałac ma więcej do zaoferowania niż tylko sztuka. Otoczenie przypominające stare dzieje, jak stara aleja, która kiedyś łączyła pałac z rolnictwem. Drzewo mateczne dla Säfstaholmsäpplet nadal istnieje i przynosi owoce każdego roku. Można zjeść w kafejce jak i zrobić zakupy w sklepie na zamku. Przy wejściu na zamek znajduję się informacja turystyczna a osoby tam pracujące zawsze służą pomocą. Angielski Park Krajobrazowy Säfstaholm został założony we wczesnym latach dziewiętnastego wieku. Woda została doprowadzona ze strumienia Vingåkersån do kilku tam wzdłuż których zostały wybudowane mosty łukowe. Park został uformowany na niskich pagórkach i drzewa zostały posadzone w naturalnych grupach. Większość potężnych drzew została wtedy posadzona. Ponad 20 tysięcy sadzonek modrzewia zostało wysłanych ze Szkocji na rzecz zamku Säfstaholm. http://www.vingaker.se/Safstaholms-slott/

T

T

Säfstaholms castle

he Säfstaholm castle offers new art exhibitions of high quality every year. The palace has so much more to offer than just art. The surroundings reminiscent of old days, as the old avenue that used to connect the palace to the agriculture. The parent-tree of Säfstaholmsäpplet still exists and bears fruit every year. It is possible to eat at the castle café and shop in the castle shop. There is a tourist office at the entrance of the castle and people working there are always willing to help.

Säfstaholm English Landscape Park was laid out during the early 1800s. Water was led from Vingåkersån stream to several dams across which the arch bridges were built. The land was formed in low hills and trees were planted in natural groups. Most of the mighty trees were planted then. Over 20 000 larch seedlings were shipped from Scotland to to the benefit of Säfstaholm. http://www.vingaker.se/Safstaholms-slott/

PP

Säfstaholms slott

å Säfstaholms slott bjuds varje år nya konstutställningar av hög kvalitet. Slottet har så mycket mer att erbjuda än bara konsten. Omgivningarna minner om gamla dagar, t ex den gamla allén som förband slottet med jordbruket. Moderträdet till Säfstaholmsäpplet finns fortfarande kvar och bär frukt varje år. Det finns möjlighet att äta på slottscaféet och handla i slottsboden. Turistbyrån i slottets entré ger gärna vägledning om man vill förlänga sin dag i omgivningarna Säfstaholms engelska landskapspark anlades under 1800-talets början. Vatten leddes från Vingåkersån till flera dammar över vilka bågbroar i trä byggdes. Marken formades i svaga kullar och man planterade träd i naturliga grupper. De flesta av de mäktiga träden runt slottet planterades då. Över 20 000 lärkträdsplantor fraktades från Skottland för Säfstaholms räkning. http://www.vingaker.se/Safstaholms-slott/

5.

H H

Hotel Hjälmargården

jälmaregården jest pięknie umieszczony na plaży Hjälmarens w Läppe.

Hjälmaregården jest od 1962 własnością Kristen Cooperation Middle of Sweden (KSM) jest regionem Wolnego Kościoła Ewangelicznego (EFC). KSM organizuje coroczny obóz dla około 2 tysięcy uczestników, organizuje wydarzenia takie jak świętowanie nocy świętojańskiej i koncerty. Inną działalnością gospodarstwa rolnego jest wynajem 123 miejsc noclegowych dla turystów i biznesmenów.

W obiekcie znajduje się restauracja i kawiarnia. http://www.hjalmargarden.se

HH

Hjälmargården Hotel

jälmaregården is beautifully located at Hjälmarens beach in Läppe. Hjälmaregården has been owned since 1962 by Kristen Cooperation Middle of Sweden. (KSM) is a region of the Evangelical Free Church (EFC). The region holds an annual camp for about 2,000 participants and events like the Midsummer celebrations and concerts. Moreover, the farm rents out 123 beds to communities, businesses, tourists and associations. There is a restaurant and a cafe here. http://www.hjalmargarden.se

HH

Hjälmargården

jälmaregården ligger naturskönt vid Hjälmarens strand i Läppe. Hjälmargården ägs sedan 1962 av Kristen Samverkan Mellansverige (KSM) som är en region inom Evangeliska frikyrkan (EFK). Regionen arrangerar årligen läger för ca 2000 deltagare samt evenemang såsom midsommarfirande och konserter. I övrigt hyrs gården ut till kommuner, företag, turister och föreningar samt övriga som vill besöka oss. 123 bäddar. Restaurang och café. http://www.hjalmargarden.se

Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania “Podbabiogórze”

Leader Gränslandet

ISBN 978-83-934165-2-3