Maciej Hadel
Zgodnie z art. 1 ust. 1 u.p.z.p. ustawa określa: 1) zasady kształtowania polityki przestrzennej przez jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej, 2) zakres i sposoby postępowania w sprawach przeznaczania terenów na określone cele oraz ustalania zasad ich zagospodarowania i zabudowy – przyjmując ład przestrzenny i zrównoważony rozwój za podstawę tych działań. W ust. 2 pkt. 1 tegoż artykułu ustawodawca stwierdza, że w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym uwzględnia się zwłaszcza wymagania ładu przestrzennego, w tym urbanistyki i architektury. Analizując tę definicję można stwierdzić, że polityka przestrzenna w sposób zdecydowany wykracza poza sferę pewnych zagadnień o charakterze funkcjonalnym oraz kompozycyjno-estetycznym – wiąże się też z zagadnieniami społeczno-gospodarczymi, kulturowymi lub gospodarczymi. Sam ład przestrzenny stanowi w większym zakresie pojęcie filozoficzne, rozumiane jako idealny (w praktyce nawet niemożliwy do osiągnięcia) model zagospodarowania przestrzeni, do którego powinny dążyć poszczególne podmioty3. Wszelkie działania, których celem jest kształtowanie przestrzeni, winny uwzględniać wartości przywołane w omawianej definicji i mieć efekt w takim ukształtowaniu przestrzeni, które można będzie zaklasyfikować, jako ład przestrzenny4. Ład przestrzenny to, obok zrównoważonego rozwoju, główny miernik prawidłowości i legalności wykonywania przepisów ustawy w formach w niej przewidzianych, a tym samym także dyrektywa interpretacyjna przy realizacji przepisów oraz kontroli aktów planowania przestrzennego5. Definicja ta nie zawiera zbyt dużej treści normatywnej; próba zdefiniowania tego pojęcia nie zmienia jego charakteru, jako zwrotu niedookreślonego, wymaga odwołania do wiedzy pozaprawnej, urbanistycznej i interpretacji indywidualnej w każdym przypadku6. 3 M. J. Nowak, [w:] Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, red. M. J. Nowak, Legalis/el. 2012, komentarz do art. 2. 4 K. Małysa-Sulińska, Normy kształtujące…, s. 25. 5 T. Bąkowski, Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, Kraków 2004, s. 15–16. 6 Ibidem. 92