‘Gestudeerd in Mexico’ doet het goed op je cv

10

WEEKEND

ZATERDAG 29 JANUARI 2011

Jennifer van Dijk: ’In Mexico was ik plotseling een bezienswaardigheid, binnen de kortste keren had ik een grote vriendengroep.’

Maarten Tilburgs: ’Ik ga in Zuid-Korea niet voor de hoogste cijfers, maar ik wil hier zelfstandiger uitkomen.’ Foto onder: de campus van ‘zijn’ Ajou Universiteit.

‘Gestudeerd in Mexico’ Een jaartje blokken in Engeland? Gaap. Steeds meer studenten kiezen voor een langer verblijf in een ver land, waar je een andere cultuur én jezelf leert kennen. ‘Ik wil ontdekken of ik ook met weinig kan leven.’

Tekst: Mensje Melchior Foto’s: Marco Okhuizen, Koen Verheijden en privé-collecties

G

root-Brittannië, Frankrijk, de Verenigde Staten: het zijn de klassieke landen voor studenten die zich aan een buitenlands avontuur wagen. Maar er zijn studenten die het net iets spannender doen; zij vertrekken naar Mexico, Bhutan, Zuid-Korea of Japan. ,,Er lijkt een verandering gaande,” constateert Martine van der Lee van de Stichting Nederlandse Wereldwijde Studenten (NEWS). ,,De westerse landen met hun gerenommeerde universiteiten blijven populair, maar vooral Aziatische landen rukken op. De kwaliteit van het onderwijs wordt steeds beter en een studie in China

valt op je cv net wat meer op dan een jaartje Engeland.”

NEWS organiseert bijeenkomsten en feesten voor studenten die langere tijd in het buitenland verblijven. Het zijn de expats onder de studenten. Zij doen een hele bachelor of master in een vreemd land en keren met een buitenlands diploma terug.

In totaal zijn dat er nu 15.000. Dat is slechts 2,5 procent van alle Nederlandse studenten. Daarnaast zijn er nog veel studenten die kortere tijd gaan, voor een paar maanden of op uitwisseling. Volgens Nuffic, de Nederlandse organisatie voor internationale samenwerking in het hoger onderwijs, studeert 23 procent van de Neder-

landse studenten op enig moment tijdens de studie in het buitenland.

Studeren in het buitenland is de laatste jaren aantrekkelijker geworden. In 2002 werd het bachelor-master systeem ingevoerd, juist om de mobiliteit van de studenten te bevorderen. Hbo-studenten kunnen bijvoorbeeld veel makkelijker een opleiding aan een buitenlandse universiteit volgen; met een hbo-bachelor op zak worden zij over de grens vaak aan een universitaire master toegelaten.

Evengoed blijft het een hoop geregel. Volgens van der Lee moeten studenten al snel een jaar uittrekken om zich te oriënteren, visa aan te vragen en naar beurzen te speu-

HUISWERK Op www.wilweg.nl is alles te vinden over studeren in het buitenland. Bij www.beursopener.nl staat informatie over beurzen. En via www.newstudent.nl kun je in contact komen met andere globetrotters.

In het Fondsenboek staan zo’n beetje alle fondsen die Nederland rijk is. Het wordt uitgegeven door Walburg Pers. Veel universiteiten hebben het boek in huis.

WEEKEND 11

ZATERDAG 29 JANUARI 2011

‘Zonder sociaal vangnet en kennis van de taal word je heel vindingrijk’

Foto boven: Nick Wobma: ‘Ik heb als een Japanner geleefd en gewerkt, heel gedisciplineerd.’

Links: Sarah Collins: ‘Unieke kans om Bhutan te ontdekken.’

doet het goed op je cv ren. ,,Studeren in het buitenland is niet goedkoop, dus elke aanvullende beurs die je binnensleept, is meer dan welkom.”

Als alle hobbels zijn overwonnen, beleeft de student meer dan alleen maar een leuke ervaring. Van der Lee: ,,Je komt met alleen twee koffers aan in een land waar je niemand kent. Je hebt geen sociaal vangnet en je kunt je vaak niet goed verstaanbaar maken. Daar word je heel vindingrijk van.

En je moet wildvreemden aanspreken om toch een vriendenkring op te bouwen. Al die ervaringen neem je mee bij je eerste baan, of wanneer je straks in het buitenland gaat werken.”

Blijft natuurlijk de vraag of het voor je cv wel zo verstandig is om naar een ver, exotisch buitenland te vertrekken. Is het niet beter om voor die gerenommeerde universiteit te gaan, in een land waar je ook nog eens vloeiend Engels leert spreken, in plaats van vreemde talen als Dzongkha of Japans? Van der Lee denkt van niet. ,,Als jij later bij het solliciteren goed kunt uitleggen waarom je juist voor dit bijzondere land koos, werkt dat alleen maar in je voordeel. En de kans dat je op gesprek kunt komen als er ‘Bhutan’ op je cv staat, is stukken groter dan wanneer je veilig in Europa bent gebleven.” ■

‘Ik merkte opeens hoe Hollands ik ben’ Vlak voordat Jennifer haar vwo afrondde, gingen haar ouders scheiden.

Haar moeder is Mexicaanse en wilde terugkeren naar haar geboorteland. ,,Het betekende dat ik voor de keus kwam te staan; zou ik in Nederland blijven of ook naar Mexico vertrekken? Een studie in het buitenland leek me wel spannend, dus ging ik mee naar Guadalajara.’’

JENNIFER VAN DIJK (23) Studeerde vijf jaar aan de Universiteit van Guadalajara, in Mexico. Na terugkomst in Nederland weet ze wat ze wil.

Samen met haar moeder ging ze bij haar oma wonen en Jennifer schreef zich in voor de bachelor business en toerisme. Ze dacht dat ze met haar Mexicaanse achtergrond en vloei-

ende Spaans makkelijk zou inburgeren. Maar dat viel best tegen. ,,Plotseling was ik die buitenlandse, een bezienswaardigheid. Staat er in de kantine van de universiteit opeens een grote groep studenten om me heen me het hemd van mijn lijf te vragen. Of ik een vriendje had? Waar ik woonde? Wat mijn nummer was?

En Mexicanen zijn heel fysiek, dus ze pakten me ook nog eens vast en stonden aan me te plukken. Opeens merkte ik hoe Hollands en nuchter ik eigenlijk ben. Veel gereserveerder dan mijn medestudenten, een beetje afstandelijk zelfs.”

Het grote voordeel van al die nieuwsgierigheid was dat ze snel vrienden maakte. ,,Binnen de kortste keren had ik een grote vriendengroep. Bellen voor een afspraak kennen ze daar niet, je gaat gewoon bij elkaar langs en geniet van elkaars gezelschap. Ik ging al die warmte steeds meer waarderen en mis het nu best wel.”

Tijdens haar studie ging Jennifer

ook nog een jaar naar Melbourne als uitwisselingsstudente. Terug in Mexico zette ze de plaatselijke afdeling op van de organisatie voor Nederlandse studenten in het buitenland, NEWS. ,,Toen merkte ik pas hoe bijzonder het was om een complete studie in Mexico te doen; in totaal zijn er nu maar vijf Nederlandse studenten die dat ook doen.”

Afgelopen zomer keerde Jennifer terug naar Nederland om in Wageningen internationaal land- en waterbeheer te studeren. ,,Al op de middelbare school was ik geïnteresseerd in natuurwetenschappen, maar met mijn talenkennis leek toerisme in Mexico logischer. Maar met deze studie wil ik in ontwikkelingslanden werken en oplossingen zoeken voor problemen met het drinkwater en landbouwgrond. Ik spreek vloeiend drie talen en ken de Zuid-Amerikaanse cultuur goed. Ik zie mezelf dan ook wel eens werken bij een NGO, of op een ambassade in een Zuid-Amerikaans land.”

WEEKEND 13

ZATERDAG 29 JANUARI 2011

‘Constant vreemden aanspreken’ ‘Dit is een ervaring die je de De Maastrichtse student cultuurwetenschappen Maarten Tilburgs wilde zich helemaal onderdompelen in een cultuur die hij niet kende. De keuze viel op ZuidKorea. ,,Ik leer de taal en doe mijn best om contact te leggen met de mensen die hier wonen. Makkelijk is dat trouwens niet; mijn medestudenten zijn heel onzeker over hun Engels. Ik moet hen dus aanspreken en net zolang doorpraten tot ze hun schaamte laten varen.”

Hij is inmiddels voldoende geacclimatiseerd om geen slecht figuur te slaan wat betreft gewoontes. ,,Respect tonen is heel belangrijk.

De professoren moet je bijvoorbeeld nooit tegenspreken. In Nederland zijn we gewend kritisch te luisteren naar alles wat ons wordt geleerd, hier moet je het zonder tegenspreken aannemen.”

Voorlopig geniet hij nog van al die beleefde voorkomendheid. ,,Zelfs op het voetbalveld gaat het er gemoedelijk aan toe. Ik was bij de wedstrijd Seoel-Suwon. Dat is net zoiets als Ajax-Feyenoord in Nederland, maar hier zit iedereen gewoon door elkaar heen op de tribune, zonder dat er op elkaar wordt gescholden.”

De druk op Koreaanse studenten is groot; goede cijfers behaald aan een goede universiteit zijn cruci-

aal om later een redelijke baan te vinden. Ze studeren dan ook heel gedisciplineerd. Voor Maarten is dat anders. ,,Ik ga niet voor de hoogste cijfers. Ik ben hier niet gekomen voor het onderwijs, maar vooral voor de ervaring. Ik denk dat ik hier veel zelfstandiger uitkom. Ik moet me zien te redden in een cultuur die ik normaal niet ken en vreemden aanspreken om contact te maken.’’

MAARTEN TILBURGS (23) Verblijft vier maanden in Zuid-Korea. Wil tijdens zijn studie aan de Ajou Universiteit in de miljoenenstad Suwon ontdekken of zijn toekomst in de journalistiek ligt.

De tijd in Zuid-Korea wil Maarten gebruiken om erachter te komen of zijn toekomst in de journalistiek ligt. ,,Ik ga schrijven voor lokale kranten in Brabant, een weblog van de universiteit en mijn eigen weblog. Ik schrijf over alles wat ik meemaak en over wat me opvalt. Zo hoop ik te ontdekken of ik schrijven echt zo leuk vind als ik denk en of mijn stukjes aanslaan.”

‘Ik ga niet voor de hoge cijfers, ik wil zelfstandiger worden’

rest van je leven meeneemt’

Al vanaf het begin van zijn studie rechten aan de Universiteit van Amsterdam had Nick Wobma zijn zinnen op Japan gezet. ,,Ik wilde de taal leren en was gefascineerd door de geschiedenis en de cultuur. In mijn vrije tijd nam ik lessen Japans. De wens om er een tijdje middenin te zitten, werd steeds sterker.”

Hij was ruim een half jaar bezig met het regelen en aanvragen van fondsen. ,,Het leven in Japan is veel duurder dan hier.

Gelukkig bestaat er zoiets als het Fondsenboek, waarin alle beurzen voor studeren in het buitenland staan. Daarmee lukte het me om twee beurzen binnen te slepen.”

Aan de Keio Universiteit kreeg hij lessen Japans en hij volgde Japans recht, in het Engels. ,,Een bekende Japanse jurist gaf die lessen. Hij had een beetje sterallures.

Hij droeg witte handschoentjes, nam altijd een assistent mee en had op de universiteit een schare volgers. De lessen waren ook een introductie voor niet-juristen. Het betekende dat het voor mij erg basaal was, omdat ik al bijna was afgestudeerd.”

Toch was het hard werken. De Keio Universiteit is de oudste universiteit van het land en zeer prestigieus. Van de studenten wordt veel geëist. Meestal stond Nick rond 7 uur op en was hij tot half 12 in de weer met studeren. ,,Ik heb echt als een Japanner geleefd en gewerkt: zeer gedisciplineerd.”

Via de universiteit regelde hij een kamer in een grote studentenflat vlakbij het centrum. Daar woonden internationale studenten. Erg gezellig, maar Nick wilde

NICK WOBMA (27) Studeerde in 2009 ruim zeven maanden in Tokio, aan de Keio University. Hij leerde Japans en stortte zich op Japans recht. vooral ook Japanners leren kennen. ,,Ik ben een paar keer in de kroeg gaan zitten en daar heb ik Japanners aangesproken.

Zelf zullen ze niet zo snel een buitenlander benaderen, omdat ze bang zijn fouten te maken in het Engels. Maar als je de eerste contacten hebt gelegd, word je al snel meegevraagd naar een restaurant of karaokebar.”

Inmiddels is Nick bijna een jaar afgestudeerd en terug in Nederland. Hij kreeg een baan aangeboden bij een Japans bedrijf, maar koos voor een carrière in het Nederlandse leger. ,,Ik ben in dienst getreden bij het ministerie van Defensie, als specialist-jurist. Ik wilde werk doen met maatschappelijke relevantie en dat kan hier.”

Dat wil trouwens niet zeggen dat alle buitenlandse kennis die hij heeft opgedaan, voor niets is geweest. ,,In Tokio heb ik ontdekt dat ik onder de meest bijzondere omstandigheden goed kan functioneren, en zo’n beetje met iedereen kan communiceren. Dat is een ervaring die ik de rest van mijn leven meeneem.’’

Cultuurshock: Globetrotter Sarah Collins met haar medestudenten, die ze Engelse les geeft. ‘De universiteit vroeg me bij te springen.’

‘Er is nog zoveel te ontdekken in de wereld’ ,,Wow, your life is just like the movies!,’’ zeiden Sarah Collins’ Bhutaanse kamergenoten toen ze de foto’s zagen van haar familie, universiteit en vrienden. ,,Ik begreep die reactie wel. Toen ik hun foto’s zag, leek het voor mij juist of ik naar een artistieke filmhuisfilm keek. Terwijl mijn moeder er met haar grote zonnebril best ‘glamourous’ uitzag, waren hun moeders een koe aan het melken.”

Sarah woont op een studentencampus vlakbij hoofdstad Thimpu, op 2700 meter hoogte in de Himalaya. Dat lijkt misschien uitzonderlijk voor een 19-jarige, maar Sarah is al jaren een globetrotter.

Drie jaar geleden vertrok ze naar Hongkong om daar via de organisatie United World Colleges het vijfde en zesde jaar van het vwo af te maken.

,,Ik wilde al van jongs af aan in een ander land wonen. Maar ja, mijn ouders bleven maar in Nederland plakken, dus moest ik het wel zelf organiseren.’’

Na Hongkong verhuisde Sarah in haar eentje naar de Verenigde Staten. Aan het Wheaton College combineert ze twee studies; internationale betrekkingen en scheikunde.

Toen ze hoorde dat haar universiteit acht studenten naar Bhutan zou sturen, meldde ze zich meteen aan. ,,Het is de eerste keer dat buitenlandse studenten aan een Bhutaanse universiteit studeren.

Het land is geïsoleerd en moeilijk toegankelijk voor toeristen. Dit is een unieke kans om het leven hier van binnenuit mee te maken.”

Sarah volgt lessen over de Bhutaanse cul-

tuur en geschiedenis en het boeddhisme.

Ze leert Dzongkha, de lokale taal. Zelf geeft ze Engelse les aan haar medestudenten. ,,Ze spreken wel Engels, maar niet heel goed. De klassen voor Engelse les zijn overvol, dus heeft de universiteit me gevraagd bij te springen.”

Het is soms wel afzien. Op de campus is geen warm water en de elektriciteit valt geregeld uit. Het eten is drie keer per dag rijst met een pittig sausje. ,,Zo pittig dat je je bord maar half kunt leegeten. Ik vind het niet erg; ik wil hier juist ontdekken of ik ook met weinig kan leven.”

Sarah krijgt vaak te horen dat het heel bijzonder is dat ze op haar 19de al in drie landen buiten Nederland heeft gestudeerd. ,,Maar zo uitzonderlijk is het helemaal niet. Het is gewoon een kwestie van

SARAH COLLINS (19) Studeert als eerste Nederlandse student aan het Royal Thimpu College in het geïsoleerde Bhutan.

erop af gaan en regelen. In de Verenigde Staten studeren is bijvoorbeeld duur. Ik zorgde er dan ook voor dat ik een beurs kreeg en ik had in Wheaton twee baantjes.’’

Voor cv-building doet ze het allemaal niet. ,,Ik heb geen idee of Bhutan goed op mijn cv staat, maar veel buitenlandervaring werkt vast in je voordeel. Als je eenmaal gaat werken, ben je toch volwassener en zelfstandiger dan iemand die alleen maar in Nederland is blijven plakken. Ik keer dan ook voorlopig niet terug naar Nederland, er is nog zoveel te ontdekken in de wereld.”