Energiestrijdboek Alkmaar

= ENERGIESTRIJD

i

ALKMAAR

n!

iederee Energie besparen kan

Gas 15408 15655 15897 15913

Electra checken!

EM 2 3 N OV

B E R 2 0 11

b r e v Wereld

ALK202

DAG WOENS

aren p s e b d l e Samen g wedstrijd ie in energ

Nicolaas in de vengehouden ol aan de Beetho scho er uur. ts ev 0 g ee .3 g B 19 la g vers Alkanvan ergie van onze dereen in et de singel. A ordhollandse En ats A R - Ie m kpla De No ALKMA eestrijden t n de wer

Hoofdsponsor Gemeente Alkmaar maakt de energiestrijd mogelijk. Vanuit haar klimaatagenda wil de gemeente twee procent conventionele energie besparen en een procent conventionele energie omzetten in duurzame energie. De energiestrijd is een stap in de goede richting.

“We gaan voor een duurzame, leefbare en energieneutrale stad.

Bewustwording staat daarbij centraal.” JAn nAGenGAst

Mediapartner elke twee weken maakte het noordhollands Dagblad het nHDverslag van de strijd.

“Wat me opviel is dat er mensen waren die echt alles uit de kast haalden om te besparen. Een soort ‘fanatisme’.” RuuD scHmitz

initiatief De noord Hollandse energie coöperatie bracht de energiestrijd onder de aandacht in de regio.

“Energie besparen is – afgezien van het voordeel dat je geld bespaart – vooral ook heel leuk. De Energiestrijd bewijst dit.” Rolf Heynen meneer de leeuw ontwikkelde het concept en leidde de strijd.

“Ik hoop dat er nog veel meer energiestrijden zullen plaatsvinden in Nederland.” PePik HennemAn

s Beetsschool Eerste strijdbijeenkomst, Nicolaa Alkmaar, 29 november 2011

BESTE MENSEN, over energie gesproken... We zitten op een energievriendelijke locatie. met als gastheer een school, De nicolaas Beetsschool, die op het gebied van duurzaamheid bijzonder actief is. We zagen dat recentelijk bij de campagne afvalscheiding. ook was de school van de partij bij het plaatsen van zonnepanelen, een groot bewonersinitiatief in het Rembrandtkwartier. Dit is meteen ook een mooi bruggetje naar de energiestrijd.

energieprograMMa De gemeente Alkmaar maakt de energiestrijd mogelijk. We doen dat graag en met veel overtuiging. De energiestrijd past namelijk uitstekend in het Alkmaars energieprogramma.

Vanuit dit programma wil Alkmaar twee procent conventionele energie besparen en ĂŠĂŠn procent conventionele energie omzetten in duurzame energie. De energiestrijd kan hier een bijdrage aan leveren.

Zon en Wind ook de doelstelling voor energieopwekking uit het Alkmaars energieprogramma is fors: in 2020 is het aandeel duurzame energie, verkregen uit zon en wind, gestegen naar twintig procent. samen met onze partners gaan we Alkmaar verduurzamen. We gaan voor een duurzame, leefbare en energieneutrale stad. Bewustwording staat daarbij centraal. ik wens de deelnemers en organisatie succes met deze energiestrijd. op een sportieve competitie!

Jan Nagengast, wethouder Duurzaamheid gemeente Alkmaar 1

q

dagtocht naar Moviepark Duitsland, een rondleiding door Theater de Vest en een verloting van kaarten voor Indian Summer.

Niet alleen minima kunnen

2 er gebruik van gemaakt.

De gemeenteraad houdt in de begroting rekening met vier ton voor de AlkmaarPas.

Man bedreigt vrouw - Een 26-jarige Alkmaarder werd donderdagnacht rond twee uur aangehouden op het Kooimeerplein, na een ruzie op de Vondelstraat. Ter plaatse bleek dat hij met zijn auto tegen

A L K M AA R

een geparkeerde scooter was gereden. De automobilist maakte ruzie met de eigenares van de scooter en bedreigde haar. Vervolgens vervolgde de man zijn weg met hoge snelheid.

ober ‘11 Noordhollands Dagblad, za 29 okt

- De McDonald’s aan de Robijnstraat s vrijdag iets voor één uur overvallen. De dader gingen er met onbekende buit lopend vando

ALKM A AR

’Jaar later 443 euro aan energiekosten terug’ door ruud schmitz

De Energiestrijd werd in 2009 al tussen Oost- en West-Knollendam gestreden. Samen bespaarden de Knollendammers zo’n 35 procent gas in een van de strengste winters van afgelopen jaren.

Een van de deelnemers uit Oost-Knollendam zegt er het volgende over: ,,Wat betreft het gebruik van stroom en gas zitten we op hetzelfde schema als vlak na de energiestrijd. Een jaar na de competitie kregen we 443 euro energiekosten terug.

Erg prettig.’’

Prettig is het ook voor de gemeente Alkmaar, die vierkant achter de Energiestrijd staat.

Sterker, het initiatief is uitgegaan van wethouder Jan Nagen-

gast. Hij verwacht er veel van: ,,Zonder dat er van enige competitie sprake was, zijn bijvoorbeeld bewoners uit het Rembrandtkwartier flink aan het verduurzamen gegaan. We zien dat dit overslaat op andere buurten. Goed voorbeeld doet goed volgen. We willen bewoners laten zien dat duurzaam gedrag ook zorgt voor meer comfort’’, aldus de wethouder, die ’duurzaam’ in zijn portefeuille heeft.

Sexy

Nagengast noemde ’duurzaam’ eerder al eens hip, trendy en sexy.

Een aantal gezinnen staat al

(ADVERTENTIE)

te popelen om ook sexy te zijn.

Maar er wordt nog een aantal ’hippe en trendy’ gezinnen in diverse samenstellingen gezocht. De Alkmaarsche Courant zal regelmatig een gezin of team uitlichten en vragen naar hun motivatie en vorderingen.

Ook op de website www.energiestrijd.nl zijn de vorderingen te volgen. Daar kan men zich tevens aanmelden.

Gelijktijdig, vanaf 1 december dus, zal ook een energiestrijd losbarsten tussen de fusiegemeenten Harenkarspel, Zijpe en Schagen. Eveneens onder auspiciën van de Noordhollandse Energie Coöperatie en werkplaats Meneer de Leeuw.

(ADVERTENTIE)

mooie

door ru

,,De to tegem lige lan ciële d beweg kansen niet vo hebt g

René S Dat ni spil in ’Landm famili heeft w in de w reld. E is Lan leven straffe che op ,,Het dienst team Een man! ’Schm ken? ,,Ik telt R zaak Inge de ko een w Ee geled start zoon & Zn

N N

t in Alkmaar is in de nacht van donderdag op s, twee jongens met zwarte jas en zwarte pet, oor richting Oude Heilooërdijk. Kort daarvoor

enen aan het loket van was één van beiden met een vuurwapen versch en. getuig naar politie is op zoek FOTO

rijf

Landman Assurantiën al 75 jaar een familiebed

’Verandering brengt kansen

uud schmitz

oekomst zie ik positief moet. Ondanks het woendschap waarin finandienstverleners zich nu gen. Verandering brengt n. Ook wanneer je zelf oor die verandering gekozen.’’

Schmidt is een optimist. iet alleen. Hij is ook de n het Alkmaarse bedrijf man Assurantiën’. Een iebedrijf dat zich al 75 jaar weten staande te houden woelige verzekeringsweEn als het aan Schmidt ligt ndman nog een heel lang beschoren. Ondanks de e tegenwind die de branp het moment ondergaat. gaat om de kwaliteit van tverlening. En ons hele heeft die kwaliteit.’’ n familiebedrijf dus. LandMaar wat heeft een midt’ in die familie te zoe-

k doe het niet alleen’’, verRené Schmidt. ,,Ik run de samen met mijn vrouw.

Landman. Ik ben dus van ouwe kant. Maar wel met warm gevoel voor de zaak.’’ en ’zaak’ die dus 75 jaar den begon. Dick Landman tte in 1936 samen met zijn n Jaap de firma ’D. Landman n’ in Alkmaar. En zoals dat ijd, met

Landm René Schmidt en zittend op het bureau Inge van de medewerksters: Mariëlle. Inzet: de oprichter . vrouw in de deuropening van de Heilooërdijk

name in de agrarische sector.

Daar kwamen later ook veel

het bedrijf. En Dick krijgt weer een dochter, die op haar beurt verliefd wordt op ene René.

Toevallig ook een deskundige op financieel gebied. Samen nemen ze de zaak over en het kantoor, toen gevestigd aan de Saturnusstraat in Oudorp, wordt verruild voor een nieuw gebouw aan de Scheldestraat, zijstraat van de Rijnstraat in de Oudorperpolder.

inmiddels een medewerkers, financieel ges financiële rom nemen. Niet v ze nog steeds en grote bedr Bedrijven som oprichting hu Landman late familie op fam ringen en hyp Maar

Wist u dat bij Wist u dat bij huishoudens 58% van de energie or wordt gebruikt vo Het ruimteverwarming? er verwarmen van wat kost 24%

huishoudens

58%

van de energie

Wordt ordt gebruikt voor ruimteverWarming?

W Warming? het verWarmen van Water kost 24% verlichting en apparatuur zijn goed voor 12% van het totale energiegebruik en koken voor 6%

4

W

INLEIDING Wie bespaart de meeste energie? Een tiental Alkmaarse huishoudens uit de wijken Bergermeer, Blaeustraatkwartier en Rembrandtkwartier streden in deze wintermaanden om de eer. in dit boekje leest u wat de strijd met hen heeft gedaan. De tips en inzichten van deze nieuwe ervaringsdeskundigen bieden u hopelijk informatie ĂŠn inspiratie om ook zelf energie te besparen! tussen 1 december 2011 en 1 maart 2012 hebben de gezinnen er ondanks de extreme vorstperiode (de elfstedentocht ging bijna door) alles aan gedaan om hun gas- en elektriciteitsrekening flink omlaag te krijgen. Wekelijks gaven zij hun meterstanden door. en elke maand vond een strijdbijeenkomst plaats waar de tussenstand werd besproken, tips werden uitgewisseld en energieprofessionals het woord kregen. in dit boekje leest u over het energieverbruik van de strijders en het resultaat van de strijd (zie de hoofstukken Beginstand en Eindstand). Wie welke maatregelen nam en hoe dat uitpakte leest u in Tips uit Alkmaar. ook wordt vooruitgeblikt op het energiegebruik van huishoudens in de toekomst en over duurzame energieproductie in de regio. tot slot treft u een praktisch stappenplan over hoe u zelf een energiestrijd kunt organiseren (Zelf beginnen met een strijd).

De finale van de energiestrijd op 21 maart 2012 waar de winnaars bekend werden gemaakt ging gepaard met de lancering van de nieuwe campagne van de gemeente Alkmaar over energiebesparing. Heeft u zelf tips om energie te besparen?

Plaats ze dan op facebook pagina:

A

facebook.com/kostjeweinigenergie 5

Energieteam 1

g REMBRANDTKwARTIER “De buurt heeft zich georganiseerd toen wij ons inzetten voor het realiseren van een speeltuin. Met hetzelfde groepje initiatiefnemers zetten wij ons nu in om collectief energie te besparen.�

7

Energieteam 2 2 Deelnemers, wijk

g BLAEuSTRAATKwARTIER “Wij komen de bewoners van het Rembrandtkwartier tegen bij onze bakker.”

9

Energieteam 3 wijk2 2 ers, Dee ers,wijk eelnem Dlnem

g BERGERMEER “De Nicolaas Beetsschool is het centraal gelegen, sociale trefpunt van de drie wijken.”

11

,

BEGINSTAND Weet u hoeveel energie u verbruikt? Weet u of dit een gangbare hoeveelheid is? Weet u hoe u energie kunt besparen? De eerste stap is een kijkje nemen in de meterkast en de meter regelmatig checken.

Opmerkingen bij wekelijkse opgave van meterstanden tijdens de Alkmaarse Energiestrijd: Helaas moest ik een bouwlamp gebruiken bij schilderwerk voordat de gordijnen opgehangen kunnen worden S opgewekt = opgewekt – teruggeleverd = 1429 – 683 = 746 S Helaas de kachel moest toch aan S onze cV is stuk, dus de gaskachel draait overuren S Aquarium verkocht S een gaspit heeft drie uur opengestaan zonder vlam, schrikken! S leD- en spaarlampen gemonteerd S sabotage? normaal twee m3 gas - vrijdag 3 oktober opeens vier m3? S er pikt bij ons iemand stroom en gas, kan niet anders! S Radiowekker vervangen door reiswekker met batterij

13

e STRooM IN Kwh/D zorg dat u weet waar uw stroom voor wordt gebruikt! Het gemiddelde jaarlijkse elektriciteitsverbruik van een huishouden hangt vooral af van het aantal personen in dat huishouden. De deelnemende huishoudens uit Alkmaar bestaan uit twee tot en met zes personen. Het landelijke gemiddelde jaarverbruik ligt bij soortgelijke huishoudens tussen de 5 en de 9 kWh/d. ter vergelijking: als je op een dak in bijvoorbeeld de Vermeerstraat drie zonnepanelen legt met een totaal vermogen van 600 Wattpiek, dan leveren ze gemiddeld ongeveer 1,25 kWh/d op. Je hebt dus 12 Ă 21 van dit soort zonnepanelen nodig om genoeg op te wekken voor dergelijk verbruik.

Het stroomverbruik hangt natuurlijk ook nauw samen met het aantal apparaten in het huishouden. een huishouden heeft gemiddeld honderd units die stroom gebruiken, waarvan er veertig lampen zijn.

STROOM in kWh/d

20 15 10

2010 gemiddeld verbruik strijders

5 0 0

5

10

14

15

\ 15

wATTchER “Ik heb nu de Wattcher naast de televisie hangen. Ik ben steeds benieuwd wat ik verbruik: tijdens het televisie kijken, tijdens het koken en ’s nachts als ik er even uit moet.” tijdens de strijd kregen alle deelnemers de kans om te experimenteren met de Wattcher. De Wattcher is een stroommeter die aangeeft wat je op dat moment verbruikt.

Als het metertje goed in het zicht wordt gehangen (keuken, huiskamer), dan kom je er spelenderwijs snel genoeg achter welke apparaten energievreters zijn en waar sluipverbruik voorkomen kan worden.

A kijk ook op www.wattcher.nl

16

#stroom Vermijd sluipverbruik. Een gemiddeld huishouden heeft een sluipverbruik van twaalf tot veertien procent. 1 Watt een jaar lang kost 2 euro! Een deelnemer wist zijn sluipverbruik terug te brengen naar 20 Watt. “Dat is heel netjes en bespaart veel geld,� aldus de bedenker van de Wattcher, Arno van Wayenburg. Het sluipverbruik in Alkmaar varieerde tussen de 20 en 250 Watt. Probeer het te voorkomen en tel uit uw winst.

17

GAS IN M3/D

,

Hoeveel gas een gemiddeld huishouden per jaar stookt, hangt mede af van het soort woning en van het bouwjaar. een oud groot vrijstaand huis heeft het hoogste verbruik met meer dan 12 m3/d, een nieuwe flatwoning de laagste met iets meer dan 2 m3/d.

De woningen van de strijders zijn deels twee-onder-eenkapwoningen uit de jaren ’70 (Bergermeer). Deze woningen zouden minder dan 5 m3/d gas moeten verbruiken. een ander deel bestaat uit tussenwoningen van vlak voor de oorlog (Bleaustraatkwartier en Rembrandtkwartier). Deze woningen verbruiken doorgaans net iets meer dan 6 m3/d.

A Heeft u een andere woning kijk dan bijvoorbeeld op www.milieucentraal.nl om te vergelijken.

20

15

10

5 GAS in m3/d 0 0

5

10

18

15

#gas Gemiddeld gebruikt een huishouden eenderde van het gas om te koken en te wassen, en tweederde om het huis te verwarmen. Bekijk in de zomer eens uw gasverbruik per week. zo komt u erachter welk deel van uw gas naar douchen en water verwarmen gaat, en welk deel naar het verwarmen van uw woning gaat.

19

STROOM in kWh/d

20

15

10

waar staat u?

?

5 GAS in m3/d 0 0

5

10

15

,e\Yut

21

30

Vorstperiode

25 m3 per dag

20 15 10 5 0 1/Dec

31/Dec

30/Jan

29/Feb

kilowattuur per dag

Deze grafiek toont het wekelijks gemiddelde gasverbruik van alle strijders. Duidelijk zichtbaar is de vorstmaand.

Dit was de koude februarimaand waarin wij allemaal nog hoopten op een Elfstedentocht. Bij -10 tot -20 graden Celsius wordt het verschil in verbruik tussen een goed en een slecht geïsoleerde woning extra zichtbaar.

Uit deze ‘spagetti’-grafiek van stroomverbruik blijkt hoe grillig het stroomverbruik was tijdens de strijd.

22

Y

EINDSTAND De strijd bleek een nek-aan-nekrace tussen het Rembrandtkwartier en Bergermeer. De eindstand is geworden: 1. Rembrandtkwartier 2. Bergermeer 3. Blaeustraatkwartier Het Rembrandtkwartier bespaarde het 3% meer energie dan Bergermeer en 23% meer dan het Blaeustraatkwartier.

Wel bespaarde Bergermeer 8% meer stroom dan het Rembrandtkwartier. maar uiteindelijk is elke strijder winnaar van de energiestrijd. Dat merken zij vast en zeker tijdens de jaarlijkse eindafrekening van het energiebedrijf.

De energiestrijders hebben flinke resulaten geboekt door hun stroom- en gasverbruik wekelijks bij te houden. Achteraf blijkt dat zij structurele maatregelen namen, zoals een andere keuken of isolatie. maar het merendeel van de besparing is puur te danken aan een aanpassing van gewoontes! op de volgende pagina’s delen zij hun tips.

Bergermeer

Bleaustraatkwartier

rembrandtkwartier

meer 3% meer besparing dan Berger

23

TIPS uIT ALKMAAR Op internet is een schat aan informatie beschikbaar over energiebesparende maatregelen. Tik het woord ‘energiebesparen’ in en Google toont je in een tiende van een seconde ruim 260.000 hits. Weten is één ding. Maar doen, daar komt meer bij kijken! in dit hoofdstuk leest u tips van de energiestrijders uit Alkmaar. zij vertellen u welke maatregelen zij tijdens de energiestrijd hebben genomen en laten zien hoe ze in de nabije toekomst willen blijven besparen. eén ding is duidelijk: anders met energie omgaan en investeren in structurele en energiebesparende maatregelen is een winnende combinatie. Voor een beter ALK202

WOENS DAG 23 NOVEM B ER 2011 Noordh olla nds

Dagblad, woe 23 nov ‘11

Wereld verbeteren na e door ruud schmitz

- Gezellig een biertje drinken kan soms emoties oproepen. Je ontkurkt weer een fles en zegt ineens: ’Jongens, we moeten wat aan de wereld teruggeven.’

A L K M AA R

Samen geld besparen in energiewedstrijd

van onze verslaggever gehouden in de Nicolaas A L K M AA R - Iedereen in AlkBeetsschool aan de Beethovenmaar kan meestrijden met de singel. Aanvang 19.30 uur. drie wijken die op het punt De Noordhollandse Energie staan een energiewedstrijd aan Coöperatie en de werkplaats te gaan. voor innovatie en maatschapHet Rembrandtkwartier, Blae- pelijke verandering leggen die ustraatkwartier en de Berger- avond uit hoe het werkt en op mee doen mee aan een energie- welke manier behoorlijk wat strijd. Een aantal gezinnen valt te besparen. Niet alleen heeft zich daarvoor al opgege- energie, maar vooral ook geld. ven, maar er worden nog ge- De genoemde organisaties zinnen uit die wijken gezocht. blijven de deelnemers steuDaarnaast is het ook voor nen. Deze krant zal regelmatig anderen mogelijk aan te slui- verslag doen van de strijd. Op 1 ten bij de energiestrijd. Wie december gaat de wedstrijd daar wat voor voelt, kan ook van start. naar de infoavond komen, die Informatie en inschrijven op volgende week dinsdag wordt www.energiestrijd.nl/alkmaar

Je schrikt van je uitspraak, kijkt voorzichtig om je heen en wat je niet had verwacht gebeurt: je krijgt een aantal vrienden mee.

En dan sta je ineens voor het blok. Je moet je aan de slag.

Zo ongeveer is het gegaan in het Rembrandtkwartier. Een Alkmaarse wijk uit de jaren dertig waar alles rustig zijn beloop leek te krijgen. Tot in de eeuwigheid. En ineens stonden daar drie mensen op. Wat eeuwigheid? Dat gaan we niet halen als we zo doorgaan. Eeuwigheid kon wel eens eindig zijn. Hup, aan de slag. Duurzaam! Overal. Te beginnen in onze eigen wijk.

Vrij vertaald is dit hoe het in een vriendenploeg is gegaan.

Gedachten vlogen over en weer.

24Dat werden ideeën. En ideeën gingen over in daden. Even

voorstellen: Erik Uiterwijk, Richard Kooge en Arjen Slooves De drie musketiers van het Rembrandtkwartier. Eén voor allen, allen voor één.

Het trio zet zich al lange tijd in om buurtbewoners zover te krijgen dat zij helpen om van het Rembrandtkwartier een duurzame wijk te maken. Drie dromers? Type geitenwollen sok? Niets van dat. Arjen, Richard en Erik zijn ’gewone’ jongens. Uit de bouw, verkoop en marketing. Zonder geitenwol. Maar stiekem toch wel dromen En vooral gedrevenheid.

Waarom? Waar komt dat vandaan? ,,We drinken graag een biertje samen en dan ontstaan de leukste ideeën’’, vertellen ze. ,,Het geeft een kick om je energierekening omlaag te

N leefcomfort, het waardebehoud van uw huis en voor lagere energiekosten. De energieprofessionals kunnen dat beamen. op de komende bladzijden maakt u kennis met enkele Alkmaarse huishoudens uit de energiestrijd. Van elke deelnemer krijgt u de gegevens te zien: het bouwjaar van hun huis, het aantal mensen in het huishouden en het gemiddeld stroom- en gasverbruik tijdens de strijd. en natuurlijk hun persoonlijke score: het percentage gas en stroom dat zij bespaarden ten opzichte van de andere deelnemers. in de grafieken krijgt u inzicht in hun verbruik aan stroom (kWh/d in het rood) en gas (m3/d in het blauw) tijdens de wedstrijd.

R EDACTI E.AC@N H D.N L

een aantal biertjes

s

s.

Arjen Slooves (links) met wethouder Jan Nagengast met het eerste zonnepaneel voor het Rembrandtkwartier. gaan. Maar dat is niet eens het belangrijkste. Als je ook maar iets aan de toekomst van onze kinderen wil doen, moet je bij jezelf beginnen. En het is echt niet zo ingewikkeld allemaal.’’

De drie zijn zo’n beetje de raadgevers van de buurt geworden waar het gaat om bijvoor-

beeld spouwmuur- en dakisolatie, zonnepanelen en dubbele beglazing. Ze helpen de buurt graag met adviezen. Sterker, ze hebben alle drie een beroep dat hun in staat stelt om naast adviezen ook voorstellen te 25 doen. Want ja, duurzaam is mooi, maar wat kost het?

Alkmaa PRIKBORD

Vandaag

ALKMAAR - Winkelcentru De Mare. Markt, 12.30 uur.

Theater De Vest, Canadaple Daar nu kunnen ze de buurt Buurman & Buurman (3+), 1 met tips terzijde staan. En ze 16 uur. hebben de gemeente Alkmaar Woon- en zorgcentrum De mee. Kijk naar hun laatste staal- Nieuwpoort, Prins Alexand tje van participatie: het plaatsen straat 25. Winterfair, 14-18 uu van zonnepanelen bij meer dan Gymzaal Elgerweg (De Mar vijftig huizen in de buurt. AlkSportbus in de Wijk, 14.15 uu maar was bereid – want ’wat Poppentheater Petit, Korte een mooi initiatief’ – om daar Schermerdijk 3. ’Zie de maa een kleine subsidie tegenover te schijnt door de bomen’, 15 u stellen. De eerste panelen zijn Marionettentheater De Fier onlangs geplaatst.

Kroon, Kennemerstraatweg Voor het allemaal zover was ’De bak van Sinterklaas’, 15 u moesten ze eerst de buurt overGymzaal Picassolaan (De Ho tuigen. Maar na diverse druk Sportbus in de Wijk, 15 uur. bezochte informatieavonden Veiling Alkmaar, Phoenixstr was een groot deel van de wijk 11. Veiling, 19 uur. om. De een isolatie, de ander Provadja, Verdronkenoord 12 zonnepanelen, een derde dubFilmvertoning en lezing: ’A bel glas, de drie musketiers seperation’, 19.30 uur. hielpen met raad en daad. En Poppodium Victorie, Breeddoen dat nog. straat 33. Sizzling Salsacafé, En nu? ,,Volgend jaar willen uur. we ons meer op groen richten’’, BERGEN - Restaurant Duin vertelt het trio. ,,Echt groen, vermaak, Breelaan 132. VVD zoals bomen en volkstuinen.

Politiek café met Paul de Wit Maar we blijven in alle opzich19.30 uur. ten altijd een aanspreekpunt Bibliotheek, Dreef 1. Presenta voor de buurt.’’ En ook dat is ’Sociale media’, 20 uur. een duurzame gedachte.

BROEK OP LANGEDIJK -

SLoovES @ REMBRANDTKwARTIER Bouwjaar huis: .................................... 1938 Soort huis: ........................................... tussenwoning Aantal mensen in huishouden: .......... vier personen Stroom verbruik: ................................. 8,2 kWh/d Gas verbruik: ....................................... 5,7 m3/d Energie besparing: ............................... +1% De familie slooves is al jaren energiebewust. maar toen Arjen slooves de Wattcher thuis had hangen was hij toch verbaasd. “Als je de energiemeter omhoog ziet springen, word je toch nieuwsgierig. Het apparaatje helpt je vooral bewust te worden.�

Vanaf eind 2011 heeft Arjen spouwmuurisolatie en binnenkort laat hij zonnepanelen plaatsen. Hij heeft nog een oude VR-ketel en die wil hij op den duur vervangen. Bij aankoop van nieuwe apparaten, zoals bijvoorbeeld een koelkast, zal hij meer letten op het energieverbruik. De familie slooves bespaarde 14% meer gas dan gemiddeld!

Y 20 Wattcher in gebruik?

15 10 5 0 1/dec

31/dec

30/jan

26

29/feb

Tips S #stroom Gebruik thuis geen waterkoker, maar een ouderwetse fluitketel.

S #gas De kachel staat overdag op 18 graden. in het begin misschien wat koud, maar het went.

S #gas Houd alle deuren dicht en gebruik vaker de houtkachel.

S #gezellig organiseer in de buurt collectieve inkoop en installatie van zonnepanelen of neem gezamenlijk isolerende maatregelen. Dat scheelt enorm in kosten en uitzoekwerk.

Bovendien vergroot je de kans om in aanmerking te komen voor subsidie of een andere vorm van financiering.

27

BRAAKMAN @ BLAEuSTRAATKwARTIER Bouwjaar huis: ................................ 1934 Type woning: ................................... tussenwoning Aantal mensen in huishouden: ...... vier personen Stroomverbruik: .............................. 10,7 kWh/dag (excl. PV) Gasverbruik: .................................... 9,2 m3/dag Energiegebruik: ............................... -57% De familie Braakman was voor de energiestrijd al bewust bezig met energie. Het gezin heeft zonnepanelen en liet twee jaar geleden een energierapport opstellen. toch prikkelde het idee van een energiestrijd ook hen: “zo’n Wattcher laat zien dat er toch best veel sluipverbruik is”.

De familie Braakman overweegt extra energiebesparende maatregelen. comfort is belangrijk en de huiskamervloer is nu vaak koud. Vandaar dat de familie van plan is om de vloer op de begane grond te isoleren. spouwmuurisolatie en het vervangen van een (warmte)lekkend raam staat ook op de agenda.

Tips S #stroom Doe ook op kantoor het licht uit als je weggaat. Dat voorkomt veel verspilling en horizonvervuiling.

S #stroom Hang de was buiten op, want een droger kost veel energie.

S #gezellig kijk samen met buurtgenoten naar besparingsmogelijkheden. Het goede voorbeeld van het Rembrandtkwartier laat zien dat samen veel mogelijk is.

28

en je ar

’Kinderen leren zuinig met energie om te gaan’ den opgenomen. Wie heeft er na drie maanden het meest wedA L K M AA R - Een prettige bespaard? Dat is de vraag waar strijd. Dat moet het gaan het allemaal om draait bij de s emer deeln de n tusse worden ’energiebattle’, die door de eVerli jd. aan de energiestri gemeente Alkmaar is mogelijk zers zijn er niet. Alleen wingemaakt en die wordt ondergezin het ook Zo . naars steund door de Noord-HollandsBlaeu het uit Braakman se Energie Coöperatie (NHEC) traatkwartier. Donderdag en Meneer de Leeuw. Dit onderavond werd de aftrap gegedeel past helemaal in het Alkven. maarse Energieprogramma, spanhet Ed Braakman vindt waarbij duurzaamheid en benend. ,,Het lijkt me leuk om wustwording centraal staan. anderen af te troeven’’, vertelt Drie Alkmaarse wijken nehet niet zeker is hij. ,,Maar dat het vanaf nu tegen elkaar men geals belangrijkste. Wij gaan de Alkmaarsche Courant en op zin al lang bewust om met het met enige regelmaat daar zal onze ook willen Wij u. milie doen. Het Remvan g versla enermet g kinderen leren zuini tier, de Bergermeer tkwar brand en gie om te springen. Ze douch en het Blaeustraatkwartier nu korter bijvoorbeeld. En we hebben de strijdbijl opgenohebben al enkele jaren zonnemen. Hoewel, vanuit de Bergercellen op het dak.’’

Rembrandtkwartier Bij de familie werden donder- meer en het nog enkele gezinnen en word e enkel bij als net ond, dagav gezocht die daadwerkelijk wilandere gezinnen uit de deelnelen ’strijden’ om de energiekosmende wijken, de energiestan

door ruud schmitz

ten drastisch te verlagen. Ze worden daarbij ondersteund door de drie genoemde partijen.

Opgeven kan nog tot 20 december. Overigens kan elke Alkmaarder zich bij de strijd aansluiten, al zal het dan alleen om het individueel belang gaan.

De afgelopen tijd werd al duidelijk dat enkele gezinnen voorop lopen in de strijd voor duurzaamheid. Waar zelfs zonnecellen aan te pas kwamen.

Maar dat is zeker niet de standaard voor deze energiestrijd.

Iedere deelnemer mag op zijn of haar manier een bijdrage leveren. Hoe klein ook. En kan toch in de race blijven. En… het gaat niet zozeer om het winnen van de strijd, maar vooral om winst te maken in het besparen van energie. Goed voor het milieu en goed voor de portemonnee.

Meer informatie en opgeven: www. energiestrijd.nl/alkmaar

Alkmaarsche Courant, zaterdag 3 dec ‘11

Y 20 15 10 5 0 1/dec

31/dec

30/jan

29

29/feb

SANTIBANEz & LANGEDIJK @ BERGERMEER Bouwjaar huis: ................................beiden jaren ’70 Soort huis: .......................................drive-in hoekwoning & twee-onder-een-kapwoning Aantal mensen in huishouden: ......zes personen, vier personen Stroom verbruik: .............................13,5 kWh/d Gas verbruik: ...................................14,8 m3/d Energiebesparing: ............................-5% Roy langedijk en Raoul santibanez rondden vorig jaar alle twee hun opleiding Bouwmanagement en Vastgoed af. ze weten ontzettend veel over energiebesparende maatregelen die je als huisbezitter kunt nemen. samen zijn ze een bedrijf begonnen: Duurzaam Bouwloket. Raoul woont bij zijn ouders in Bergermeer.

Hij doet mee aan de energiestrijd, omdat hij in de toekomst misschien zelf een energiestrijd wil organiseren. Roy verklaarde zich solidair met Raoul en schreef zijn ouderlijk gezin ook in voor de battle.

Hun uitdaging is om hun broers, zussen en ouders mee te krijgen in de strijd. Dat lijkt Roy beter af te gaan. Hij bespaart 14% meer gas en 20% meer stroom dan de gemiddelde

Y

25 20 15 10 5 0 1/dec

Roy compenseert voor Raoul

31/dec

Gas Roy Elektriciteit Roy Gas Raoul Elektriciteit Roy

30/jan

30

29/feb

deelnemer. Raoul bespaart 34% gas, maar een gemiddelde hoeveelheid stroom. Beide mannen zijn in gesprek met hun ouders om de structurele maatregelen die ze hun klanten adviseren ook in hun eigen gezin te nemen.

Tips S #stroom Je kunt al zoveel besparen door alleen je gedrag aan te passen, ongelooflijk! met een Wattcher zie je bijvoorbeeld dat op de bovenverdieping nog allerlei apparaten en lichtbronnen onnodig aanstaan. Als je het volhoudt om overbodige elektra systematisch uit te doen, boek je enorme winst.

S #gas in oude woningen kun je makkelijk 40% energie besparen met een slimme combinatie van vloer-, spouwmuur-, glas- en dakisolatie.

31

de ’Messiah’ van Händel. Dit Solisten: Caroline Stam (sopraan), oratorium wordt vaak in de Liesbeth van der Loop (alt), Robbert en rd uitgevoe weken voor kerst Overpelt (tenor), Matthijs Mesdag van edig kan soms wat zwaarmo (bas). Dirigent: Marcel Joosen. Gede hoord: donderdag 15 december, Grote karakter zijn. Mede door Sint Laurenskerk. ontspannen wijze van dirigeren de pure drang is vooral te verklaren door gasbesparing Overpelt Robberten was daar stroomJoosen “onze door MarcelRoy: tot spiritualiteit in de muziek van. feit dat mijn geen sprake het broertje en ik – sinds wij vorig jaar afstudeerden hadden in het vaandel hoog Het geheim van het Toonzong zónder staan. Overpelt . thuis in de bezetting kunstkoor ligt – veel minder zijn overdag. met mijn moeder heb ik partituur: de ervaren tenor wist Jonge zangstemmen worden extra stapje een hiermee zich we de thermostaat op 15 graden zetten voordat ervaren koorzan- dat gepaard aanafgesproken boven de noten te plaatsen, gers. Met een evenwichtige wij het huis uitgaan. balans tussen mannen- en vrou- waarmee de inhoud aan betekewon. Zeer fraai waren de ontstaat wenstemmen ook hebeenikge-mijnnis douchetijd teruggebracht van tien naar vijf aria’s ’Rejoice’ en ’How beautiluid dat helder is en tegelijk bij sopraan the feet’ ful are . Zo werden diepgang vertoont minuten. maar ik geloof niet dat mijn broertje deze nieuwe Caroline Stam. Een stem met de koorgedeeltes het absolute glimlach en een zijden heeft een overgenomen.

Wij hebben sinds een jaar van deze Messiah, hoogtepuntgewoonte glans. met een koor dat plezier in de een haard die op gas werkt. ik vreesde Met de beklemmende drama- dat dit een echte partituur uitstraalde. Eigenlijk van de tenoraria ’Thou tiek eonbegrijp vooral en een schril energievreter zou zijn, maar dat valt gelukkig mee. mijn ouders shall break them’ als opmaat, lijk contrast met de musici van nde ’Halleoverbeke het klonk bij am, Amsterd willen voor de volgende winter spouwmuren isoleren, maar Philharmonia luja!’ als perfecte muzikale wie het heilig vuur behoorlijk is tot warenhu andere maatregelen zitten er hier niet in. zodra wij het huis uit Van t. juichkree had ontbrak. Dirigent Joosen het orkest mee godshuis: het Toonkunstkoor zichtbaar moeite zijn willen ze kleiner gaan wonen.” als de sopranen zorgde met te krijgen. vocale pijlers voor kippenvelMooie dingen gebeurden er momenten. bij de solisten, bij wie vooral Iedereen is druk bezig met de voorbereiding van het k JOS RUITERS sopraan Caroline Stam en tenor

Noordhollands Dagblad, za 17 dec 2011

’Als mijn zussen een half uur door ruud schmitz

- ,,Ik ben hartstikke gemotiveerd om de meterstand omlaag te krijgen. Daar doe ik ook alles voor. Maar ja, als mijn zussen ieder een half uur per dag onder de douche staan, dan schiet het niet op, hè?’’

A L K M AA R

Raoul Santibanez (22) woont met zijn ouders en twee zussen in de Bergermeer. Ook hij is de energiestrijd aangegaan. Al wordt het nog wel even knokken binnen het gezin. Niet iedereen is (nog) zo gemotiveerd als Raoul.

Ook zijn maatje Roy Langedijk (21) – eveneens gezinslid in zijn ouderlijk huis – doet mee.

En zo gek is dat eigenlijk niet.

De twee jeugdvrienden zijn samen bezig een bedrijfje op te zetten: ’Duurzaam Bouwloket’.

Klinkt misschien wat ingewikkeld, maar dat is het niet.

Energie besparen. Doen we toch even? Nou, je zult maar een oud huis hebben. En in Nederland is er een grote verouderde woningvoorraad, zoals beide ondernemers dat noemen.

dus, denken Rao Niet alleen hu is duurzaam, ook zijn dat. Beiden ven in. Dat moes komen in een ge aanpak. En dat k De website van ’ Bouwloket’ is in Binnenkort kan op vinden welke moet maken – e welke niet – om woorde manier komen. Het hele beschreven. Incl en nadelen. Voo onafhankelijk. Z melijk financiee la- door de overhei Roy (links) en Raoul zetten de thermostaat graag een paar graden Mooi, prachti FOTO JOSÉ DE JONG ger. Nu hun ouders nog overtuigen.

Maar hoe is het energiestrijd, w derde huizen om? Is daar nog Dan is dat nog niet zo makkeWant ja, als ged wat te halen op het gebied van lijk. Ja, de gordijnen dicht doen mist’ onderdeel energiebesparing? En welke kan iedereen. En de kachel wat uitmaken is één maatregelen moeten er dan eerder uitzetten, geen punt. En besparing bij je genomen worden? Tijdens hun verder? drukken is twee afstudeeronderzoek zijn ze dat Duurzaam bouwen en renojullie? omen. tegengek nde onvoldoe ie informat genoeg is daar veren, ,,Zelf doe ik w markt e duurzam de in gat Een veroumet je ga hoe Maar over.

kerstdiner.

g Lions Club werken zich in het zweet voor het kerstdiner.

Het is een eenmalige samenwerking die ontstond tijdens de opening van Resto VanHarte in Lions Club is er. ,,De septemb Raoul: “ik heb steeds geprobeerd alle elektra overal uit te doen. een serviceclub en organiseert maar mijn zussen heb ik helaas niet weten te overtuigen. jaar een evenevier keer perik ment in dezelfde geest. Resto en hoopte dat de vakantie van mijn ouders zou schelen... maar ikgoed bij elLions passen heel t Astrid presiden aldus kaar’’, zie jammer genoeg geen verschil in de grafiek.

Tromp. Resto VanHarte staat voor meer dan een hapje eten in mijn ouderlijk huis kunnen we veel energiebesparende voor een zacht prijsje. ,,De maatregelen nemen. tijdens de vorstperiode merkte je dat ers serveren eerst uit vrijwillig komen daarna gezellig tusde kou via het enkel glas binnenstroomde. nieuween HR++ sen de gasten zitten met hun bord. De binding tussen eigen ramen aanleggen gaat enkele tienduizenden euro’s kosten. mensen, daar gaat het om’’, spouwmuren isoleren daarentegen is een stuk betaalbaarder: aldus Wanda Nieste.

Wethouder Anjo van de Ven ongeveer tweeduizend euro. en de garagedeur vanopende onzehet drive-in diner en serveerde eerste borden uit. Daarna de woning, daar moet echt wat aan gebeuren! ik hoopnam dat ik mijn ze plaats tussen de gasten eten. Tussen de te je meein ouders kan meekrijgen, want ik heb ontdekt dat jeom het gangen door zorgden de Lions eentje niet redt.” voor entertainment met muzikanten, gezang, een quiz en een verhaal.

FOTO JJFOTO/TOM RUITER

r douchen schiet het niet op’

Raoul. ,,Lichten uit waar ze niet nodig zijn, kort douchen, stand-by standen uitzetten, opladers uit het stopcontact oul en Roy. halen, computer meteen uitzetun vriendschap ten, dat soort dingen. Maar als k hun ideeën zijn daar gedre- mijn zussen lang staan te doust wel tot uiting chen gaat het niet lukken.’’

En je ouders, zijn die gemotiezamenlijke veerd? ,,Ik probeer ze uit te kwam het ook. leggen dat ze een dief van hun ’Duurzaam eigen portemonnee zijn als ze n ontwikkeling. alles maar laten zoals het is. En n iedereen daardat begint nu wel bij ze door te e keuzes men dringen. Maar het knopje is nog en zeker ook niet helemaal om.’’ m tot een verantEn hoe zit het bij Roy thuis? van besparing te ,,Mijn ouders staan er wel ache proces wordt ter. Maar ik had ze misschien lusief de vooreven moeten waarschuwen. Op oral eerlijk en een dag komt mijn moeder Ze worden nathuis en dacht dat de kachel el gestimuleerd stuk was. Het was erg koud in id. de kamer. Ik had de verwarig, schitterend. ming iets lager gedraaid. Iets t thuis? Met de teveel misschien.’’ wel te verstaan.

Binnenkort komt de website dreven ’duurzavan beide heren in de lucht. l van het gezin Maar het is ook mogelijk om ze n. Maar energiefysiek te vragen wat te doen om e familie doorenergie te besparen. Twee lokete. Hoe zit dat bij ten dus. Hou de website in de gaten: duurzaambouwloket.nl. wat ik kan’’, zegt

Het kan nog, meedoen met de energiestrijd! door ruud schmitz

- De energiestrijd van de gemeente Alkmaar tussen drie Alkmaarse wijken is losgebarsten. De Bergermeer, het Rembrandtkwartier en het Blaeustraatkwartier strijden de komende maanden om… Ja, om wat. Zeker, om wie de meeste energie heeft bespaard.

Maar vooral is het een strijd om kostenbesparing. Dus iedereen is een winnaar.

A L K M AA R

Er liggen prijzen in het verschiet. Maar de grootste prijs is de lagere energierekening. En, natuurlijk, het milieu!

Op dinsdag 20 december is de eerste strijdbijeenkomst.

Dan wordt duidelijk in hoeverre er al energie is bespaard en welk team op kop gaat.

De bijeenkomst wordt van 19.30 tot 21 uur gehouden in de

Nicolaas Beetsschool, Beethovensingel 17. De stand van de strijd wordt besproken door Rolf Heyne (NHEC).

Arno van Wayenburg, van Innovaders, geeft energiebesparend tips. Waar iedereen, strijder of niet, voordeel uit kan halen. Hij legt ook uit hoe de Wattcher werkt, een meetapparaat dat werd uitgedeeld aan de strijders. Ruud Meijns, MO-techniek, vertelt hoe hij zijn energiehuishouding flink heeft ingeperkt.

Iedereen is dinsdag welkom, deelnemer of gewoon geïnteresseerd in energiebesparing.

Wie zich nog in de strijd wil mengen: aanmelden bij: Pepik@meneerdeleeuw.nl.

Wie op een of andere manier bij de bijeenkomst aanwezig wil zijn kan zich aanmelden via www.energiestrijd.nl.

A t u W A u B d b C G c T S R k G K P e u

KooGE @ REMBRANDTKwARTIER Bouwjaar huis: .................................... 1940 Soort huis: ........................................... tussenwoning Aantal mensen in huishouden: .......... vier personen Stroomverbruik: .................................. 8,8 kWh/dag Gasverbruik: ........................................ 8,9 m3/dag Energiebesparing: ................................ +29%

Richard kooge, buurtburgemeester van nudge, is een van de initiatiefnemers om het Rembrandtkwartier duurzamer te maken. zijn familie is al langer bezig met energiebesparing en had al een Wattcher in huis. De verwarming staat nooit hoger dan 19 graden. Vorig jaar is de spouwmuur ge誰soleerd en begin 2012 is de voorkamer voorzien van dubbel glas. Volgens mevrouw kooge is het verschil aanzienlijk. Het valt nu extra

34

op hoeveel kou het enkel glas van de badkamer op de eerste verdieping oplevert. in de toekomst willen ze dat ook vervangen door dubbel glas.

Daarnaast heeft de familie sinds kort zonnepanelen op het dak. Volgens hen zou eigenlijk iedereen zonnepanelen moeten installeren. Aan hun dochter (11) zal het in ieder geval niet liggen; ze heeft de directeur van haar school per brief gevraagd of er op school zonnepanelen ook geplaatst kunnen worden. een geweldig initiatief!

Y 20 Bij vorst is dubbel glas extra aangenaam!

15 10 5 0 1/dec

31/dec

30/jan

29/feb

Tips S #stroom Besparen is een optelsom van kleine dingen: doe overbodig brandende lampen uit, vervang gloeilampen en haal stekkers uit het stopcontact.

S #gezellig maak energie besparen ook leuk voor kinderen S #stroom iedereen aan de zonnepanelen!

35

fietsen van zijn werkgever verZijn ’hulpjes’ in het kwaad Ke-

aas in een loods een grote partij inruil-

vrienden zocht de jonge werknemer regelmatig ’s avonds fietsen

fietsen hebben verkocht, voordat Pr ze gesnapt werden. stu Ste (ve Sta uu tre Pro de Wo Po uu Th Ma Ate gel Spa late BE van onze verslaggever van A L K M AA R - Niet alleen de Zon deelnemers aan de energie10 u strijd waren donderdag aanEG wezig bij de bijeenkomst in Slo de Nicolaas Beetsschool. folk Ook andere geïnteresseeruur den waren op de avond afgeHE komen om docent Cor Peerdu deman en zijn studenten Caf van de Hogeschool InholTre land in de weer te zien met ove het maken van warmteporWit tretten van de deelnemers.

Can Hoe dit werkt en wat voor man nut dit heeft, daarover volgt KO later meer in deze krant. naa In de strijd, die gaat tusDus sen de drie Alkmaarse wijNO ken Bergermeer, het RemSpo brandtkwartier en het BlaeDok ustraatkwartier, staat de vloo Bergermeer nog steeds voor.

SCH De strijd duurt nog tot 29 feOor bruari en 21 maart is er een ber feestelijke eindbijeenkomst.

WA Ursu Vesp van de eersten was die zich opgaf voor de energiestrijd tussen de wijken Rembrandtkwartier, Blaeustraatkwartier en Berger-

(ADVERTENTIE)

meer. Hij heeft alle gloei- en halogeenlampen vervangen voor led- en spaarlampen. ,,Mijn kinderen heb ik het niet

FOTO JOSÉ DE JONG

verteld, maar ook de vloerverwarming heb ik lager gezet.

Maar tot nu toe hebben ze niets gemerkt.''

Erik Uiterwijk met zijn kinderen Karsten (links) en Wester. ,,Ik heb de vloerverwarming lager gezet, maar mijn kinderen hebben niets in de gaten.’’

Bergermeer staat nog steeds voor

’Ik mocht de wasdroger niet verkopen’

door ruud schmitz

A L K M AA R - ,,Ik was geschrokken van de kosten van de wasdroger dus ik denk, die zet ik op Marktplaats en ik koop er een gasdroger voor terug. Dat bespaart flink wat. Maar toen zag mijn vrouw de advertentie. Dat heb ik geweten. Afijn, de droger wordt dus niet verkocht.’’

De familie Uiterwijk is enthousiast deelnemer en ze waren een van de eersten in de buurt die fanatiek aan energiebesparing deden. Sterker nog, gezinshoofd Erik zet zich met drie vrienden ten volle in om buurtbewoners zover te krijgen dat zij helpen om van het Rembrandtkwartier een duurzame wijk te maken.

Mede door dat trio is vorig jaar het eerste zonnepaneel in de wijk geplaatst.

Erik en zijn kompanen zijn zo’n beetje de raadgevers van de buurt geworden waar het gaat om bijvoorbeeld spouwmuur- en dakisolatie, zonnepanelen en dubbele beglazing. Ze helpen de buurt met adviezen. Bovendien hebben ze alle drie een beroep dat hun in staat stelt om ook voorstellen te doen.

Logisch dat Erik Uiterwijk een

Noordhollands Dagblad, za 21 jan ‘12

Informeer mij vrijbli

FAMILIE uITERwIJK @ REMBRANDTKwARTIER Bouwjaar huis: .................................... 1939 Soort huis: ........................................... tussenwoning naast steegje op beganegrond Aantal mensen in huishouden: .......... vier Stroom verbruik: ................................. 14,2 kWh/d (excl. PV) Gas verbruik: ....................................... 7,6 m3/d Energie besparing: ............................... +10% net als buurtgenoot Arjen slooves is energiestrijder erik uiterwijk initiatiefnemer van een aantal collectieve energiebesparende acties in de wijk. na spouwmuurisolatie en de installatie van zonnepanelen, volgt misschien nog een houtkachelclub en een actie voor dakisolatie. erik bespaarde 4% meer gas dan de andere strijders. Hij was verbaasd hoeveel stroom een wasdroger verbruikt en overweegt nu een gasdroger aan te schaffen. Daar moet echter nog even voor worden gespaard. in de tussentijd onderzoekt erik hoe hij, na het vervangen van zijn inductiekookplaat naar een gaskookstel, zijn stroomverbruik nog verder omlaag kan brengen.

Tips 20

S #gas stook bij met je houtkachel. Dat helpt en is ook nog eens gezellig!

S #gas combineer verbouwen met isoleren. zo verdien je de verbouwing op termijn terug.

relatief hoog electra... hoe kan dat?

15 10

geen hoge uitschieter tijdens vorst periode

5 0 1/Dec

37

31/Dec

30/Jan

29/Feb

MoDELwoNING IN REMBRANDTKwARTIER

H

“Wat kan ik nog meer doen om energie te besparen? En vooral op elektriciteit?”, vroeg Erik Uiterwijk zich af. Roelof Schuitema, specialist in duurzaam renoveren van Teamwork Technology, ging op onderzoek uit in de woning van de familie Uiterwijk.

“Wat opvalt”, zegt Roelof “is dat de uiterwijks de afgelopen tien jaar bijna alles hebben gedaan om in deze mooie jaren ’40-woning het gasverbruik te minimaliseren en het wooncomfort te verhogen. ze hebben flink geïnvesteerd. Vloer, dak, ramen en waar mogelijk de muren zijn geïsoleerd. Als erik thuis is, stookt de familie bij met hun open haard, de rest van het huis verwarmen ze met de HR-ketel. Het gemiddelde gasverbruik van uiterwijk (4,5 m3/d) ligt ruim onder het landelijk gemiddelde van een soortgelijke woning (5,2 m3/d of meer).”

WarMteLeK “Afgezien van het plaatsen van dubbel glas in het Wc-raampje en het raam boven de voordeur, is er weinig dat de familie nog kan veranderen. De muur naast het steegje is veel kouder dan de muur van de nieuwe aanbouw. maar om dit warmtelek te verhelpen, moet de familie de woonkamer van binnen weer helemaal openbreken.” toch ziet Roelof nog een kans. “stel dat van de 1.600 m3 gas die erik en zijn gezin 38

verbruiken, 600 m3 gas per jaar aan douchen wordt verstookt.

Dan kunnen ze met een zonneboiler de helft besparen. De vliering biedt genoeg ruimte voor een bijbehorend warmtevat.

Daniëlle uiterwijk verzekerde mij zojuist dat ze voor altijd in dit huis wil blijven. over de komende twintig jaar betekent die investering – uitgaande van de huidige gasprijs – gemakkelijk een besparing van 3.500 euro.”

speUrtocHt “Het elektriciteitsverbruik van de familie uiterwijk ligt met een verbruik van 14,3 kWh/d ietwat aan de hoge kant. ter vergelijking: een gemiddeld huishouden van vier personen verbruikt 12,6 kWh/d, het landelijk gemiddelde ligt rond de 9,3 kWh/d,” zegt Roelof. “een korte speurtocht naar de grote

39

x

verbruikers leert dat de cooker (kokend water uit de kraan) die onlangs in de splinternieuwe keuken werd aangelegd een van de boosdoeners kan zijn. een cooker verbruikt maximaal 350 kWh per jaar om het water op temperatuur te houden.”

eLeKtriscHe vLoerverWarMing “Van tropische aquaria, waterbedden en fonteinen is geen sprake bij de familie uiterwijk. maar een andere oorzaak van het hogere verbruik kan de elektrische vloerverwarming in de nieuwe badkamer zijn. Deze staat continu op stand 3 en heeft een capaciteit van 300 Watt. Het verbruik van elektrische vloerverwarming kan flink uit de hand lopen wanneer die geen goede thermostaat of regelaar heeft die het aantal ‘stookuren’ binnen de perken houdt. ik raad de familie aan de vloerverwarming een week uit te doen en te kijken wat dat scheelt in het verbruik. mocht het verschil groot zijn is het wellicht een idee om de vloer alleen te verwarmen tijdens de spitsuren in de badkamer.”

Het huis van de familie Uiterwijk is, wat Roelof betreft, een voorbeeldhuis. “Als meerdere huizen in een straat te koop staan, zou ik kiezen voor een huis als dit. Een huis dat al goed geïsoleerd is!”

Wilt u weten wat u kan doen om energie te besparen?

Kijk dan op site van de gemeente Alkmaar. U vindt daar regelmatig aanbiedingen voor een energieadvies tegen een zeer aantrekkelijk tarief.

41

ENERGIEBELEIDSMEDEwERKERS @ ALKMAAR Bouwjaar huis: ..................................... 2009, 1960, jaren ’70 Soort huis: ........................................... appartement en tussenwoning Aantal mensen in huishouden: .......... drie, vier, twee Stroom verbruik: ................................. 10,6 kWh/d Gas verbruik: ....................................... 12,1 m3/d Energie besparing: ............................... +3%

ervaren is veel beter dan praten. Daarom deden energiebeleidsmedewerkers Gijs van Wijk (gemeente zaanstad) en Remco nigten en Willem van Douwen (gemeente Alkmaar) ook mee aan de energiestrijd. zij konden concluderen dat dingen die je aan den lijve ondervindt, veel meer effect hebben en beter ‘blijven hangen’.

Als huurlingen streden zij respectievelijk mee voor de wijken Blaeustraatkwartier, Bergermeer en Rembrandtkwartier. en dat deden zij fanatiek! zij bespaarden 3% meer energie dan de gemiddelde energiestrijder! Remco bespaarde de meeste

Y 20

willem heeft het minst goed geisoleerde huis

15 10 5 0 1/dec

gijs bespaart het meeste gas 31/dec

30/jan

42

eigenlijk gebruikt remco geen gas...

29/feb

stroom: 11% meer dan gemiddeld. Gijs wist zelfs 25% meer gas te besparen dan gemiddeld. een behoorlijke prestatie.

Remco: “een gemeente moet bewoners goed informeren over de mogelijkheden op het gebied van isolatie en de aanschaf van zonnepanelen. We kunnen mensen helpen bij het krijgen van energieadvies op maat en de financiering van energiebesparende maatregelen. ik doe mijn best om daaraan bij te dragen.”

Gijs: “ik had al een Wattcher in huis, maar acties zoals de energiestrijd hebben toch impact. ik schakel nu bijvoorbeeld vaker de stekkerblokken uit. Het is belangrijk dat mensen dingen meemaken en er niet alleen maar over blijven praten. niet alleen je gedrag aanpassen door het licht uitdoen en de thermostaat lager zetten, maar ook aanpassingen aan de woning besparen energie. Als beleidsmaker zie ik veel goede dingen gebeuren, maar er is nog ruimte voor verbetering. een warmwateraansluiting voor de wasmachine scheelt bijvoorbeeld behoorlijk wat energie.”

43

Remco: “ik voelde me tijdens de strijdbijeenkomsten soms wel een beetje verwend met mijn appartement uit 2009.

Als ik luisterde naar alle problemen van medestrijders met oudere huizen, besefte ik wat een verschil het bouwjaar van een huis kan maken. mijn huis is vrij energiezuinig. Het is goed geïsoleerd, aangesloten op het stadswarmtenet en ik heb vloerverwarming. toen de vloerverwarming het op een gegeven moment niet meer deed vanwege een defect in de warmtewisselaar, bleef de pomp doordraaien. zonde van de energie. ik denk dat mijn warmte- en stroombesparingen vooral te verklaren zijn door de schakelaar die ik heb aangebracht in mijn vloerverwarmingsysteem. ik kan nu de temperatuur van de watertoevoer lager instellen en de pomp slaat af wanneer er geen warmtevraag is.”

Willem: “toen ik besloot deel te nemen aan de strijd heb ik toch maar snel die zonnecellen aangeschaft waarover ik al jaren nadacht. De warmtefoto’s die warmtelekken in het huis zichtbaar maken, waren voor mij een ware eye-opener. ik moet toch maar eens gaan denken over spouwmuurisolatie.”

44

5

er gd

kg, tuk 50

w d m C A J G m m P B h V C t 1 B z E P

FOTO JOSÉ DE JONG

Willem van Douwen in zijn studeerkamer.

’Energie ligt gewoon voor het oprapen’

maatbeheersing, fair trade, het verduurzamen van bestaande woningen, energiebesparing en wat al niet meer. Als het aan Willem ligt worden we de meest duurzame gemeente in de hele wereld. Maar dan moet iedereen wel een beetje meewerken.

Kortom, ’duurzaam’ zit bij Willem in de genen, zo mag je Willem van Douwen is proveronderstellen. grammamanager ’DuurzaamMaar doet de familie Van heid & Klimaat’ bij de gemeente zelf ook wat aan het Douwen hij is team zijn Alkmaar. Met behoud van onze toekomst? onder meer verantwoordelijk Hoe duurzaam is Willem thuis? voor de installatie van elektri,,Ik doe ook mee aan de enersche oplaadpunten voor voervan de gemeente Alkgiestrijd de aan staat tuigen. De eerste maar en dat gaat eigenlijk wel Kanaalkade. ,,Maar dit jaar moeten er totaal tien staan in de goed’’, vertelt hij. ,,Al mijn gemeente’’, vertelt hij gedreven. lampen heb ik vervangen door spaar- en ledlampen, de therAndere aandachtspunten van mostaat staat lager, ik heb wamWillem en zijn team zijn kli-

door ruud schmitz

A L K M AA R - ,,De thermostaat staat nu op 18. En dat blijft ondanks deze kou zo. Je komt snel in de verleiding om hem wat hoger te zetten, maar dat is helemaal niet nodig.’’

tefoto’s laten maken waaruit blijkt waar de kou nog doorheen komt – dat zal je nog verbazen – en mijn dak ligt vol met zonnepanelen. Dat scheelt, echt waar, 60 procent aan energiekosten.’’

Binnen de gemeente is hij bezig met het uitrollen van ’Warmtenet’, waarbij restwarmte van de Huisvuilcentrale uiteindelijk 120.000 huishoudens van warmte moeten voorzien.

Te beginnen in Alkmaar.

De gemeente lijkt dus goed bezig te zijn met duurzame projecten. ,,Wat wil je ook met een wethouder als Jan Nagengast.’’, zegt Willem van Douwen. ,,Hij predikt ook elke keer dat energie gewoon voor het oprapen ligt. En dat is ook zo.’’

Noordh 45 ollands Dagblad, za 4 feb '12

BRIENEN @ BERGERMEER Bouwjaar huis: .................................... 1976 Soort huis: ........................................... kwadrantwoning Aantal mensen in huishouden: .......... twee personen Stroom verbruik: ................................. 9,1 kWh/d Gas verbruik: ....................................... 11,7 m3/d Energiebesparing: ................................ +13 % meneer en mevrouw Brienen waren nooit zo bezig met energie besparen. De energiestrijd maakte hen bewust van hun verbruik. inmiddels hangt er in de woonkamer een meter die het stroomverbruik van alle apparaten apart meet. ook het boekje van de consumentenbond met 250 besparingstips is weer uit de kast gehaald. en dat loonde: de familie Brienen bespaarde 18% meer stroom dan de andere strijders. om het gasverbruik te verlagen in hun kwadrantwoning zijn structurelere maatregelen nodig. normaal gesproken verhuizen de Brienens om de zeven jaar. Daarom hebben zij nooit besparingsmaatregelen genomen. maar nu zij waarschijnlijk in Bergermeer blijven wonen, loont het om te investeren in besparende ingrepen.

Y 20

met de vorst grote uitschieters in gas!

15 10 5 0 1/Dec

bravo! stroom onder jaargemiddelde 31/Dec

30/Jan

46

29/Feb

Vijf jaar geleden werd het dak van hun huis vervangen, maar de gemaakte warmteportretten tonen dat er nog steeds veel warmte weglekt. Brienen wilde direct zelf beginnen aan dakisolatie. cor Peerdeman, docent Bouwkunde aan de Hogeschool inholland, waarschuwde tijdens een van de strijdbijeenkomsten niet zomaar te isoleren. Het vocht in huis moet nog wel kunnen ontsnappen. Brienen is nu voorzichtiger en laat zich eerst goed adviseren.

Tips S #stroom laat geen verlichting branden in vertrekken waar niemand aanwezig is S #stroom Vervang gloeilampen door spaarlampen en/of leDlampen S #stroom laat geen apparaten onnodig stand-by staan. opstarten is niet comfortabel, vandaar dat bij de Brienens de computer en printer 24/7 op stand-by stonden. maar simpelweg uw apparaten uitzetten kan op jaarbasis wel â‚Ź 175,- op uw energierekening schelen.

S #gas zet de thermostaat tijdig voor het slapen gaan op de nachtstand. ’s nachts op twaalf graden, bij vorst op veertien graden.

47

MEEDENKEN MET DE BuuRMAN Raoul Santibanez rondde recentelijk zijn opleiding Bouwmanagement en Vastgoed af. Hij bezoekt zijn buurman Gerrit Brienen om mee te denken over besparende maatregelen. Gerrit is weg- en waterbouwkundig ingenieur en heeft ter voorbereiding op het gesprek eens flink gemeten en gerekend.

Raoul vertelt Gerrit dat de gewenste dakisolatie van de binnenkant van zijn platte dak geen goed idee is vanwege vochtvorming. Het alternatief – een dak op dak constructie – is erg kostbaar. Raoul denkt dat de familie Brienen de 1.500 euro veel beter kan besteden aan isolatie van de vloer, leidingen en spouwmuren.

Brienen had al meerdere offertes opgevraagd voor vloerisolatie, maar die verschilden aanzienlijk in werkwijze en prijs.

Waarschijnlijk kiest de heer Brienen voor isolatie met behulp van PuR-schuim (polyurethaan). Dit is relatief goedkoop en geeft goede isolatie, maar het schuim is wel belastend voor het milieu.

Voor de gevel is waarschijnlijk spouwisolatie toegepast.

Raoul: “om zekerheid hierover te krijgen is een endoscopisch onderzoek door professionals nodig.” Daar gaat Gerrit nog even over nadenken.

Gerrit overweegt om net als de buurman zonnepanelen te nemen. Hij wil vooral weten hoe de installatie in zijn werk gaat. Raoul benadrukt voor de juiste installateur te kiezen: “Het inhuren van gecertificeerde installateurs leidt vaak tot betere kwaliteit. Bovendien krijg je als consument dan ook een aantal jaar garantie op het geleverde werk.”

48

y

op de website van Raoul kunnen bezoekers zien wat verschillende isolatiemethoden aan besparing kunnen opleveren. ook biedt de site informatie over de kosten en hoe het isolatieproces eruit ziet. De gecertificeerde installateurs in de regio zijn hier ook te vinden.

A kijk op www.duurzaambouwloket.nl

49

PEERDEMAN & STuDENTEN @ hoGESchooL INhoLLAND De vier enthousiaste eerstejaarsstudenten van de opleiding Bouwkunde aan Hogeschool inholland zijn het eens: “zo zouden we nu nooit meer een huis bouwen.” onder begeleiding van docent cor Peerdeman gingen zij op zoek naar warmtelekken bij drie energiestrijders: Gijs van Wijk, Willem van Douwen en Gerrit Brienen.

De kleurrijke infraroodfoto’s laten duidelijk zien hoe de contacttemperaturen kunnen verschillen tussen wel en niet geïsoleerde muren en vloeren. en dat scheelt enorm in comfort en in stookkosten. een niet geïsoleerde vloer voelt bij 23 graden comfortabel. Bij een geïsoleerde vloer is dat 20 graden! op de foto’s wordt zichtbaar hoe een niet geïsoleerde betonnen vloer op de eerste verdieping van het huis van Gerrit Brienen in Bergermeer een zogenaamde koudebrug vormt naar buiten, een verbinding waarbij warmteoverdracht – in dit geval naar buiten toe – plaatsvindt. er zijn allerlei soorten kieren zichtbaar op de foto’s die de studenten trots tonen. maar Peerdeman

50

relativeert: het relatieve effect van een koudebrug hangt af van de isolatie in het huis. “in een goed geïsoleerd huis zuigt een slecht geïsoleerde aangebouwde erker de warmte als het ware naar buiten. maar wanneer het huis zelf niet goed geïsoleerd is, maakt zo’n erker niet zo veel meer uit. toch is slim en goed isoleren de moeite waard voor de portemonnee, comfort en gezondheid!”

Tips S #gezellig investeer in je huis Het heeft economisch zin om oudere huizen alsnog goed te isoleren: daarmee vergroot je hun toekomstige waarde. uit de statistieken blijkt dat een rijtjeshuis uit 1975 twee keer zoveel energie gebruikt als een rijtjeshuis dat na 2000 is gebouwd. met de stijgende energieprijzen blijkt nu al dat stookkosten van oude huizen hoger kunnen zijn dan de hypotheekkosten! in de nabije toekomst kunnen kopers een aantrekkelijkere hypotheek afsluiten, wanneer ze geen of lage energiekosten hebben. Dat is nu soms ook al het geval.

51

S #gas isoleer, maar doe het goed! cor waarschuwt Gerrit Brienen net op tijd voor de gevolgen van doe-het-zelfisolatie.

Pas op dat je geen condensatie op de verkeerde plekken teweeg brengt. Het vocht moet goed gereguleerd worden.

Dit kan door de juiste plekken in een dak, muur of vloer te ventileren. of door een ondoorlaatbare laag voor vocht aan te brengen. Deze maatregelen voorkomen schimmels en rottende bouwmaterialen. kijk op www.duurzameburen.nl voor ervaringen van andere doe-het-zelvers!

S #gezellig Ventileer je huis goed! zeker als je een huis bezit dat na 1990 is gebouwd, is het van groot belang om goed te ventileren. Houd ventilatiestrips open en zet eventuele mechanische ventilatie aan. niet alleen belangrijk voor je wooncomfort, maar ook voor je gezondheid.

De luchtvochtigheid van je huis hoort tussen de 40% en 60% te zijn. en de hoeveel co2 mag niet structureel hoger liggen dan 1.200 ppm. uit de metingen die de studenten op 19 januari op de nicolaas Beetsschool hebben gedaan, bleek dit verre vanzelfsprekend te zijn. tijdens de bijeenkomst liep de co2-waarde in de zaal op tot 1.300 ppm, terwijl deze niet eens geheel gevuld was.

52

(adj.).

ar

.

r, e e dag. chtng

ige en: cmenentrac-

rden dia.nl.

en en len bel

Deelnemers aan de energiestrijd en nieuwsgierigen laten zich fotograf eren met een warmtecamera door Cor Peerdeman.

Met de camera op zoek naar het warmtelek

door ruud schmitz

voor zowel de portemonnee, comfort en gezondheid.

Uit de discussie met de deelnemers en de studenten kwamen drie concrete tips naar boven. De strijd duurt tot 29 februari en de resultaten zijn te volgen op www.energiestrijd.nl/alkmaar.

Iedereen is ook weer welkom op de slotbijeenkomst op 21 maart.

Meer hierover volgt later.

- In een strijd is alles geoorloofd. Elk wapen dat voorhanden is mag worden ingezet. Zelfs een warmtecamera.

A L K M AA R

en-

Om energie te besparen zijn leuke ’gadgets’ op de markt. Eerder hadden we het over de wattcher, g van een handig apparaatje dat overal d in het huis het stroomverbruik in de gaten houdt. Ook handig, maar een stuk duurder, is de warmtecamera, die laat zien e waar de warmtelekken in huis de zich bevinden. en Tijdens de laatst gehouden bijvens eenkomst voor de drie buurten die meedoen met de energiem en strijd liet Cor Peerdeman zien p hoe het werkt. Peerdeman is dodia, cent bij Inholland en hij had enof kele van zijn studenten meegeaar nomen.

Eerder waren zij bij enkele van de strijders langs geweest om hun warmteverlies in beeld te brengen. De kleurrijke infrarood foto’s laten duidelijk zien hoe de temperaturen kunnen verschillen bij wel en niet geïsoleerde

ce-

Tips

Met de warmtecamera zijn goed de kieren te zien waar kou door naar binnen komt. muren en vloeren. En dat scheelt in comfort en in stookkosten.

Voorbeeld: bij een niet geïsoleerde vloer voelt 23 graden comfortabel. Bij een geïsoleerde vloer is dat 20 graden!

Op de foto’s zijn ook duidelijk kieren zichtbaar waar kou door naar binnen komt. Cor Peerde53 k dat slim en man maakt duidelij goed isoleren de moeite waard is

Tenslotte drie tips. 1. Voor hetzelfde geld als een nieuwe keuken kun je een ouder huis isoleren. Daarmee vergroot je de toekomstige waarde met een slok op een borrel.

2. Isoleer slim. Vocht moet gereguleerd worden door op juiste plekken te ventileren. Smeer dus niet alles klakkeloos dicht. Kijk bijvoorbeeld op www.duurzameburen.nl voor de ervaringen van andere doe-het-zelvers.

3. Ventileer je huis goed. Zeker als je huis van na 1990 is het van groot belang om het goed te ventileren. De ventilatie strippen open houden en eventuele mechanische ventilatie aan zetten.

- De entree van Oud-Overdie wordt dezer dagen gedomineerd door een lang stelsel van op zandzakken rustende buizen en werknemers van de firma A. Hak die het geheel de komende weken de grond in werken. Het betreft hier de aanleg van het warmtenet van de Huisvuilcentrale waarop onder meer de toekomstige nieuwbouw in Overdie wordt aan-

AL KM A AR

gesloten. Deze woningen maken gebruik van de restwarmte van de HVC. Ook onder meer de nieuwbouw in de Schelphoek, Vroonermeer-Noord en het PCC Oosterhout worden of zijn inmiddels op het warmtenet aangesloten.

FOTO JJFOTO/TOM RUITER

Ruïneplan van Ben Bijl mag niet te veel kosten door rob bakker

- Leuk plan, maar wat gaat het de gemeente kosten?

Zo kijkt een meerderheid van de Alkmaarse raad aan tegen het idee van OPA-fractievoorzitter Ben Bijl en de locale amateurhistoricus Remco Cevat. Wat beiden willen? De Rode Toren (’Rotoren’) en de Waterpoort in ruïnevorm laten herleven op de hoek van Victoriepark en Noordhol-

ALKMAA R

lands Kanaal.

Wethouder Anjo van de Ven laat de plannen uitwerken. Vooral wat het kost zal met argusogen worden bekeken. De fracties van D66, Trots, SP, CDA, Leefbaar Alkmaar en VVD stellen inzicht in de financiering als voorwaarde voor medewerking. Maya Bolte van Leefbaar Alkmaar vindt bovendien dat er nu eens duidelijkheid moet komen over het

’Theehuisplan’ in het Victoriepark, het plan van de Stichting Vrienden van Victorie om het vroegere pand van de Kook om te bouwen tot een horecavoorziening. Er is nog altijd niets te zien van die plannen. Volgens Bolte heeft de initiatiefnemer de politiek op het verkeerde been gezet.

Zij beschuldigde Bijl er zelfs van het Rotoren en Waterpoort-plan te hebben bedacht omdat het

’Theehuisplan’ in het slop zou zitten.

De fracties van PvdA en GroenLinks zijn faliekant tegen de Rotoren- en Waterpoortplannen.

Wim Visser van GroenLinks wees er op dat het project historisch niet klopt. De Rode Toren en de Waterpoort hebben nooit tegelijk het stadsbeeld van Alkmaar gesierd. Bovendien zijn de namaakruïnes die Bijl en Cevat

voor ogen staan volgens Visser ’ronduit lelijk’. ,,In Legoland zouden ze niet misstaan. Je zou haast begrip krijgen voor die Spaanse schavuiten die de vernielingen destijds hebben aangericht.’’

De PvdA heeft ’in deze tijd van bezuinigingen en groeiende armoede’ geen geld over voor een onderzoek naar de haalbaarheid van het ruïneplan.

Alkmaar pakt groots uit met nieuwe communicatiecampagne

Besparen met ’Kost je weinig energie’ door ruud schmitz

A L K M A A R - De gemeente Alkmaar staat aan de vooravond van een grote energiebesparingscampagne. Als op 21 maart de Energiestrijd is afgelopen (zie kader) ziet gelijkertijd de actie ’Kost je weinig energie’ het leven.

Feestelijk eind aan energiestrijd

Wethouder duurzaamheid Jan Nagengast – ook de man van de energietassen – is de grote aanjager van de Energiestrijd tussen drie Alkmaarse wijken geweest.

Maar nu deze bijna is afgelopen vindt hij het tijd worden dat heel Alkmaar zich met duurzaamheid gaat bezig houden.

Over een paar weken zal iedereen in de stad kennis kunnen nemen van de actie ’Kost je weinig energie’.

Dat gaat via advertenties op straatborden, veegwagens, vlaggen en banieren. De campagne gaat acht weken duren, waarbij ook social media, zoals Facebook, wordt ingezet. Met een platform en tientallen tips.

Doel is de mensen op te roepen zuinig om te gaan met energie.

Volgens de wethouder is de relatie met de Energiestrijd snel gelegd: ,,Bewoners hebben al strijdend en vaak met eenvoudige maatregelen de energierekening fors naar beneden gebracht. Ze laten zien dat duurzaam gedrag niet alleen prettig is voor de portemonnee, maar ook zorgt voor meer comfort. Dat gaan we in de campagne benadrukken. Het is een kwestie van ’koppie-kop-

A L K M AA R

door ruud schmitz

- Het is over en uit.

Nou ja, bijna. Het grote slotfeest moet nog komen, maar de strijd is gestreden.

De strijd eindigde zoals deze is begonnen: met het opnemen van de meterstanden. Daaruit blijkt op woensdag 21 maart welke wijk heeft gewonnen: de Bergermeer, het Rembrandtkwartier of het Blaeustraatkwartier. Het is dus nog even spannend. Op het slotfeest, dat op 21 maart in het Alkmaarse stadhuis wordt gehouden, wordt ook het ’Energieboek, editie Alkmaar’ gepresenteerd.

Daarin is te lezen wat de strijd met de deelnemers heeft gedaan. De een leest sinds het begin van de Energiestrijd veel meer energie-gerelateerde artikelen, de ander is stukken bewuster omgegaan met energie, een derde heeft zich verbaasd dat zelfs de kinderen fanatiek meededen. Een meisje heeft per brief aan haar schoolpie’.’’

De campagne start feestelijk op woensdag 21 maart, in combi-

De Energiestrijd eindigde met het opnemen van elkaar meterstanden. hoofd gepleit voor zonnepanelen op het schooldak!

In het boek staan ook ervaringen en tips van de strijdende partijen. natie met de finale van de Energiestrijd. Iedereen is dan om 19.30 uur welkom in de Prinsen-

54

Bewoners en betrokkenen zijn woensdag 21 maart van 19.30 tot 21.20 uur welkom op het stadhuis. Aanmelden: dorien@meneerdeleeuw.nl. zaal van het Alkmaarse stadhuis.

Na afloop volgtl er hoogstwaarschijnlijk weer een ’Dag van

De Energiestrijd wordt betaald door de gemeente Alkmaar en georganiseerd door Meneer De Leeuw en NHEC de duurzaamheid’. Met kraampjes, vermaak, hebbedingetjes en een debat.

BLIK oP DE ToEKoMST

E

De energiestrijd is een speelse eerste stap om samen laagdrempelige energiebesparende maatregelen uit te proberen en direct resultaten te boeken. De volgende stap is om onderhoudsmaatregelen te nemen waarmee een huis structureel en radicaal energiezuiniger wordt. Daarmee bespaart de bewoner energiekosten en behoudt het huis zijn waarde.

Het is te verwachten dat ook de komende dertig jaar de prijs van gas en stroom verder toeneemt. Het gemiddelde gasverbruik in de energiestrijd Alkmaar was 5,8 m3/d gas en 10,7 kWh/d. uitgaande van stijgende energieprijzen van 3% voor elektra en 5% voor gas, besteden deze energiestrijders de komende tien jaar gemiddeld 22.000 euro en de komende dertig jaar 90.000 euro aan energiekosten!

Lange terMijn investering stelt u eens voor dat u 40%, 60% of 90% minder energie kunt verbruiken. Dat scheelt aanzienlijk op uw energierekening. Het is te verwachten dat via nieuwe bouwbesluiten in 2020 nieuwe woningen energieneutraal zullen zijn. Dit betekent helemaal geen energierekening. Het is daarom geen gek idee om te investeren in energiebesparende maatregelen om de huizen in Bergermeer, Rembrandtkwartier en Blaeustraatkwartier hun waarde te laten behouden.

r 22.000 euro de komende tien jaa r en 90.000 de komende dertig jaa

55

technisch bestaan er mogelijkheden om een huis bij renovatie energieneutraal te maken. Door slim te verbouwen en handig te financieren is het nu al mogelijk om waarde toe te voegen aan uw huis. u kunt dan per direct de maandlasten verlagen en de investeringen binnen acht tot tien jaar terugverdienen. in nederland vinden allerlei zogenaamde duurzame renovatietrajecten plaats.

A kijk bijvoorbeeld op: www.energiesprong.nl of volg de ontwikkelingen van www.duurzaamzwaag.nl

Tips S #Gas Het btw-tarief voor isolatiewerkzaamheden is verlaagd van 19 naar 6 procent. er zijn veel verschillende isolatiemogelijkheden. Bijvoorbeeld (schuin) dakisolatie, zoldervloerisolatie, gevelisolatie, dubbel glas, kierafdichting, isolatie aan de onderkant van de vloer en isolatie van de bodem van de kruipruimte.

56

Ruud Meijns

TIPS vAN INSTALLATEuR DIE ThuIS ExPERIMENTEERT Ruud meijns, een gepassioneerd installateur, leidde de strijders tijdens de strijdbijeenkomst binnen in een wereld van structurele mogelijkheden om energie te besparen. Hij heeft in zijn eigen huis bijna alle maatregelen uitgeprobeerd. Hij gaf veel praktische inzichten waaronder: Volg de Trias Energetica S Isoleren: “Begin altijd eerst met kijken naar of en hoe je huis beter geïsoleerd kan worden. mijn huis is zo goed geïsoleerd dat de vloerverwarming zelden aanstaat, waardoor je toch pantoffels moet dragen.”

S Energiegebruik beperken: kijk of je door het gebruik van andere apparatuur jouw energiegebruik kan verminderen of energie kan terugwinnen. “mijn dochters kunnen net zo lang douchen als ze willen. Het water wordt voor zover nodig opgewarmd in een zonneboiler. 90% van de warmte van het afvoerwater van de douche wordt via een warmtewisselaar gebruikt om het verse water voor te verwarmen!” nog een tip: “let op, er komen weer gasdrogers op de markt; dat gaat een hoop geld en energie schelen!”

S Energie opwekken: Als je thuis de juiste balans tussen comfort en verbruik hebt gevonden, overweeg dan om zelf energie op te wekken. zonneboilers en warmtewisselaars kunnen bijvoorbeeld gebruikt worden voor verwarming en zonnepanelen voor het opwekken van elektriciteit. Volgens Ruud is dit namelijk de toekomst waar wij met z’n allen heen gaan.

De NHEC, mede-initiatiefnemer van deze Energiestrijd, is hier een voorbeeld van. In deze coöperatie organiseren NoordHollanders zich op de kleine schaal van de regio om hun eigen energievoorziening tot stand te brengen.

57

zELF DuuRzAME ENERGIE oPwEKKEN IN NooRD-hoLLAND een groep noord-Hollanders heeft het afgelopen jaar een eerste aanzet gedaan tot een duurzame toekomstagenda voor de regio.

Wat hen betreft is duurzame energie de nieuwe economische pijler van het gebied: noord-Holland heeft veel potentie op het gebied van energieopwekking uit zon, wind en biomassa. De regio heeft ook een lange traditie als voorloper op het gebied van duurzame energie: Heel vroeger: S de vele windmolens maakten de zaanse schans tot een van de eerste industriegebieden in europa; Recentelijk: S camperduin was het eerste windturbineproject voor 28 woningen; 58

S de schutter was het eerste particuliere windturbinepark; S in Huizen staan de eerste woningen die verwarmd worden met windenergie; S in Heemskerk staat het voorbeeld van een co2-neutraal bedrijventerrein; S in castricum staat de eerste duurzame school van nederland; S in Heerhugowaard, om de hoek, staat de eerste rij woningen met een voldaks zonne-energiesysteem en de eerste grote co2-neutrale woonwijk ter wereld er wordt nog steeds volop gepionierd met het produceren en organiseren van duurzame energie. De nHec, medeinitiatienemer van deze energiestrijd, is hier een voorbeeld van.

Doorkijk 2040 “Stel u voor dat de komende jaren dorpen, wijken, gemeentes en ondernemers kiezen voor lokaal opgewekte duurzame elektriciteit! Ze zijn niet meer afhankelijk van steeds duurder wordende fossiele brandstoffen. Ze verdienen er zelfs geld aan als investeerder, ondernemer of als gemeenschap.

Bovendien dragen zij bij aan de ontwikkeling van een nieuwe duurzame locale economie. Stel u voor dat deze radicale strategische keuze gepaard gaat met experimenten op gebied van nieuwe methoden en organisatie van lokale duurzame energieopwekking. Dan zou dit een nieuwe economische pijler in de regio kunnen worden en zelfs Amsterdam in haar stroombehoefte kunnen voorzien!�

A

Lees verder op www.toekomstindekop.nl

59

STAP vooR STAP op allerlei niveaus worden initiatieven genomen om de opwekking van duurzame energie in de regio te stimuleren.

S De provincie kiest voor duurzame energie: op donderdag 2 februari 2012 werd de energyBoard gelanceerd. De energyBoard heeft als opdracht om de komende jaren de ontwikkeling van duurzame energie in de regio te versnellen. S De NHEC kiest voor duurzame energie uit eigen regio en zal op termijn zelf initiatieven nemen en aansluiting zoeken bij initiatieven van derden, waarbij regionale duurzame opwekking middels zon, wind en biomassa uitgangspunt is. S De gemeente Alkmaar gaat de plaatsing van zonnepanelen op korte termijn verder stimuleren door panelen tegen gereduceerd tarief beschikbaar te maken. S U kunt uw eigen bijdrage leveren door net als in het Rembrandtkwartier samen met uw buren collectief zonnepanelen in te kopen.

De NHEC kiest bewust voor duurzame energieopwekking in de regio. Naast eigen initiatieven helpen we derden met duurzame opwekking door middel van zon, wind, biomassa en getijden.

Groepen buurtbewoners die samen willen inkopen, kunnen nu bijvoorbeeld via de NHEC zonnepanelen plaatsen. Al na twee maanden wordt zelf opgewekte stroom voor 75% verrekend met de voorschotnota. Klanten voelen het voordeel van eigen opwekking dus vrijwel direct in de portemonnee.

Elders gebeurt dat pas na een jaar! De NHEC verkoopt graag duurzame energie, maar per huishouden het liefst zo weinig mogelijk. De opbrengsten worden volledig terugge誰nvesteerd in opwekkingsmogelijkheden in de regio. Zo bevordert de gebruiker zelf ook de opwekking van duurzame energie.

60

zELF EEN STRIJD BEGINNEN Wilt u zelf ook een Energiestrijd organiseren? U kunt het concept, de werkwijze en de website gebruiken om met uw wijk, dorp, stad, kantoorpand of bedrijventerrein ook een Energiestrijd te organiseren. u kunt ook gebruik maken van de opgedane ervaring door deel te nemen aan de speciale workshops die het energiestrijdteam organiseert voor mensen die zelf een energiestrijd willen beginnen.

A kijk op www.energiestrijd.nl voor meer informatie.

Het energiestrijdteam voorziet u van een stappenplan waarmee u zelf aan de slag kunt gaan.

Hoe WerKt Het? Stap 1: Kies een sociaal netwerk De energiestrijd berust op de strijdlust, de gezelligheid, de ervaring en de kennis die ontstaat als je in collectief verband energie bespaart. Het sociale netwerk, de mensen die je wil nergiestrijd, moeten iets gemeenschappelijks uitdagen met de energiestrijd, hebben en in gelegenheid zijn om elkaar ook fysiek te ontmoeten. een bedrijventerrein, een dorp, een gemeente, een vereniging zijn bij uitstek geschikte sociale netwerken. ook is het van belang dat je als initiatiefnemer toegang hebt tot smaakmakers/koplopers in het gekozen netwerk. Deze mensen zijn de potentiĂŤle leiders van de toekomstige energieteams. Hun 61

taak is het werven en motiveren van hun energieteam. omdat de verwerking van de aanmeldingen en van de wekelijkse meterstanden grotendeels is geautomatiseerd, kun je het aantal deelnemers zo groot maken als je wilt. een minimum van 20 deelnemers is aan te bevelen om voor voldoende dynamiek te zorgen.

Stap 2: Kies een winter De energiestrijd vindt in de wintermaanden plaats. niemand wil energie besparen in de zomer. Bovendien zijn de potentiĂŤle besparingen dan veel kleiner. De energiestrijd kan het beste drie maanden of langer duren. Die looptijd blijkt nodig om nieuw besparingsgedrag om te zetten in gewoontes.

Stap 3: Kies je partners Mediapartner: Het relatief kleine gezelschap van deelnemers doet een bijzondere ervaring op, deelt kennis en legt nieuwe contacten. indien je een mediapartner betrekt kun je deze kennis, ervaring en dit enthousiasme beschikbaar maken voor een veel grotere gemeenschap. De mediapartner kan de deelnemers volgen tijdens de strijdperiode: elke nieuwe strijdstand is weer nieuws.

Deze berichtgeving resulteert ook in een extra stimulans voor de deelnemers: “Ik word in de supermarkt aangesproken op mijn deelname aan de Energiestrijd.�

Institutionele partner: energiebesparing is een beleidsaandachtspunt voor zowel nationale als lokale overheden, brancheorganisaties en woningcorporaties. De energiestrijd kan de institutionele partner helpen om invulling te geven aan haar beleid. Door zelf ook deel te nemen aan de strijd kunnen medewerkers eerstehands inzicht krijgen over wat er nu speelt binnen het deelnemende sociale netwerk. Dit inzicht kan helpen om het beleid aan te scherpen.

Kennispartners: Dankzij het bewust bijhouden van het energiegebruik en het zoeken naar besparingsmaatregelen ontstaat er bij deelnemers nieuwsgierigheid en honger naar kennis. De strijders zijn voor experts dan ook een zeer dankbaar 62

publiek om hun kennis mee te delen. Als je ze tijdig benadert, maken energieprofessionals meestal graag tijd om de strijders te woord te staan.“Ik vond het heel leuk om te doen, ik zit al jaren in het vak, maar het enthousiasme van de deelnemers werkt aanstekelijk.”

Sponsors: De organisatie kost tijd en daarnaast is het handig om middelen achter de hand te hebben voor strijdbijeenkomsten, communicatie en prijzen voor de strijders.

Stap 3: Leg de spelregels vast Je kunt de regels naar eigen inzicht aanpassen: S elke strijd telt drie teams (drie wijken, gemeenten of steden).

S Het team dat tijdens de strijdperiode gemiddeld het meest bespaart op gas- en elektriciteitsverbruik wint.

S De gemiddelde hoeveelheid bespaarde energie wordt berekend aan de hand van: a) het gemiddelde dagelijks gasverbruik tijdens de strijdperiode, opgeteld bij b) het gemiddelde dagelijks stroomverbruik tijdens de strijdperiode, ten opzichte van c) het jaargemiddelde van het vorige jaar.

S minimaal één keer per week geven de deelnemers hun meterstanden door.

S na het invoeren van de meterstand krijgt de deelnemer inzage in zijn verbruik en de gemiddelde besparing.

S De geschatte tussenstand van de strijd wordt online weergegeven op de site: www.energiestrijd.nl S Het team en het huishouden die gemiddeld de meeste energie besparen winnen en krijgen een prijs.

Stap 4: Werven van deelnemers stel jezelf een doel voor het aantal deelnemers. zorg voor ruchtbaarheid via je partners. Ga het gesprek aan met mogelijke energieteamleiders die een strijdteam willen aanvoeren. ondersteun hen met het enthousiasmeren en aanmoedigen van anderen om in hun team te komen.

63

Stap 5: Organiseren, motiveren, analyseren en communiceren De deelnemers kunnen zich aanmelden via www.energiestrijd. nl. ze kunnen daar ook hun meterstanden doorgeven via hun computer of smartphone. Als organisator moet je regelmatig checken of iedereen zijn meterstanden goed doorgeeft.

Analyseer ook regelmatig de besparingen en geef deelnemers tussentijdse feedback. ook kun je als organisator het gesprek over tips aanwakkeren via twitter, facebook en de website. Het is aan te bevelen om tijdens de energiestrijd om de 3-4 weken strijdbijeenkomsten te organiseren. tijdens deze bijeenkomsten kunnen deelnemers tips, ervaringen en besparingstactieken uitwisselen. ook krijgen zij advies van energieprofessionals en wordt de strijdstrategie bepaald.

Stap 6: Resultaten vieren zorg dat de inspanning van alle betrokkenen gevierd word tijdens een feestelijke slotbijeenkomst.

Bronnen

A

www.duurzaamthuis.nl Heldere site met tips en uitleg over energielabels, die laat zien wat apparaten per jaar verbruiken en kosten. De website besteedt vooral aandacht aan duurzaamheid en let niet alleen op het geld besparen.

A

www.meermetminder.nl De website geeft informatie en advies over energiebesparende maatregelen zoals verschillende soorten isolatie.

A

www.milieucentraal.nl milieucentraal informeert en adviseert over alles op het gebied van energie besparen, duurzame aankopen en investeringen.

A

www.zobespaarjegeld.nl Deze website is voor de extreme bespaarders. Het geeft je veel tips, maar vergt vaak wat meer moeite en discipline. De website geeft niet alleen tips over energie besparen, maar alles wat met geld in het leven te maken heeft.

A

www.nhec.nl De nHec is een niet op winst gerichte coรถperatie, die het eigendom is van de gezamenlijke leden. Daar kunt u zich ook aanmelden als lid en of klant, en uw bespaartips doorgeven.

je e die ene ontsluiting. Als worden. drijf hebt, wil je gezien zo: hoe het Over het algemeen is rijden, meer mensen er voorbij

eenteVan Schaik: ,,Als de gem t ze t, zeg raad logisch nadenk aan het nee. Als de coalitie zich

st e woord januari het verlossend mag spreken.

uur.

Remonstrantse Ker zingt ’Que Suave’, Poppentheater Pet Schermerdijk 3. ’Z schijnt door de bo Laurentiuskerk, V noord 68. Requiem door Martinus Ca Zwaag, 17 uur. redactie en organisatie Café ’t Hartje, Ho gende Zondag, 19 Pepik Henneman, Enno Brommet, Dorien de Lange, Michiel Groen BERG EN - Kuns trum Bergen, Ple en Ingeborg van Beekum toch niet afsluiting foto-ex ’’ WetBert Nienhuis m ast keek heid tot discussië fotografie aar de fotograaf, 16 uur. g aan de José de Jong CASTR ICU M r moest centrum Geester eer g het duinweg 5. Lezin een n dagsociëteit ove vormgeving de wijk dams Centraal s r officieel Laurenz van Gaalen HE ER HUGOW huis De Deel. Vo ghen Fauna, 10uurzaamHEILOO - Tref Met dank aan de energiestrijders g g, de ’Da du Bois-hof 2. Z ust ger id’, Familie Slooves, familie Braakman, familie Uiterwijk, familie Santibanez, café, 13.30-16.30 r doo d wer k Trefpunt. Muz n. Toch had familie Brienen, familie Kooge, familie Langedijk, familie Van Wijk, familie Jan Ranzijn ele er het paNigten en de familie Van Douwen 14 uur. kunnen Kapel GGZ NH elen zijn nu straatweg 646. de t. Zodoen maarse Orator Met dank aan de gastsprekers teente geïn uur. een t uur Arno van Wayenburg, Ruud Meijns, Cor Peerdeman, Roelof Schuitema, Witte kerk, He or ruim Cantate-uur d Ferry Seijts, Douwe Koopman, Jeroen Swart, Gertrude Kuenen ... en de erd het zo Vocale Camme nepanelen te gastvrijheid van de Nicolaas Beetsschool KOEDIJK - N basis van de Kanaal (ter ho Jeen yn Bru vers. Tess n zonnepane itiatiefnemer Arjen Sloo FOTO JJFOTO/TOM RUITER schoot). Intoc rtin buu en hts) (rec nen tering bin Nagengast 12.45-13.30 uu erk door wethouder Jan ndtschool helpen mee. diend. Volgens Tilw De Rietschoo Brouwer van de Rembra n roe nog r daa n nne Country mid mdat zonneValley en Jill, edkoper worLIM MEN - P eneratie zonZuidkerkenl een r voo t. Wie 5 jaar mee.

Ber- gezinnen gezoch een betere de Luna, 15 uur. en er arti tkw traa , paring en uur gisteAlkmaarse Blaeus NOOR D-SC gevecht’ flinke bes ’het e A L K M AA R - Drie aan ond n gez doe r een mee en talger ing en er tien Burg, Dorps doen binnenkort mee mee. Onder professionele lei- leefomgev merking wil koken wij aan gaat de Rem jd in Posch Band de energiestrijd. Het tien gezinnen per stri , kan zich opgeven op de aan en hop g n. din kke wbe beblau rgie o’s per men zaak’, 16 uur erom wie de meeste ene wijk vele honderden eur nog website www.energiestrijd.nl duurzaam’ SCHOORL spaart. besparen. Er worden te jaar het r, del en laat de rtie loop, 9.30 u Het Rembrandtkwa en aan veel 10.30 uur sta den hergebruikt. wor te ool n. Donderdag sch ap Schoorlse D sch t eed kom ger ef tijd iati en init elop afg ! Het2011 rzaam rd er volop Duu12 . En ant weg 1. Oogs nov eknaptCour . . Ruim vijftig gezinnen sen opg rten Dis en buu a d che Mir mel aars ereza aan Alkm ing ond eld. Het van schooldec sen en Katr der Nagenr enthousiast op ingehou van daa is wet ast zijn dat eng en Nag zag r ook ze t ude rgie pas Wetho nepaSINT PAN de leerlingen ongen en laten ook zon meer van spr lege een Col met t sius gas pro Clu ool het sch plan tOostwal, Be telijke nelen plaatsen. een gem bij symbolisch een kist dich e ken rek bet nderen werden te sfeermarkt . Het opgeknapt het bijhoufde ls roe Zoa . sch iten hap vite egesproken De Ge dsc acti energiestrijd werd eind 2009 voor het eerst gevoerd tussen ree piZU ID-SCH schap wordt onder aus rotondes en in eed en ger gro van de r Nagengast. den aan Kooger Ker g ’Gered het Clusius College stichtin Bij dorpen van dede van de Karperen ciën kled aan aan de Zaan.

Met Energiestrijd Alkmaar eren ndtkwartier twee het gist d ston orkest Zad eroen aard Kam erw r cht naa Dre ap’ sch oeed ger en aantal gem tongarage. ep kinderen te op een gro r daa een om ook t, eep rsch voo ver borduren wij voort op deze ervaring. Onze dank gaat uit iefnemers, ben de blauwbekken. Zij heb urzamen van

nt van het ,,Een beaakt een

’ ? p o k a d t e h t ie n h c hoef to coLofon

r Gezinnen gezocht voo

energiestrijd

naar alle energiestrijdpioniers en in het bijzonder medeinitiatiefnemer Sorrel Jansen! © 2012 Meneer de Leeuw Gebruik van fragementen aangemoedigd mits voorzien van bronvermelding

Met dank aan de gemeente alkmaar