Scheurblok

4

KIJKER 1

Oefening 1

Ik vul woorden in met vooraan twee, drie of vier medeklinkers (M). zwaan­ – school – schroef – vlees – fluit – schrift – spreken – schreeuw – zwart – straat – schuin – schrijf MM…

vis of _______________ vlees wit of _______________ zwart

een eend of een _________________ zwaan een trompet of een _______________ fluit MMM…

lopen op _______________________ straat

leren op ________________________ school zwijgen of _______________________ spreken recht of ________________________ schuin MMMM…

_____________________________blok schrijf de __________________ van een boot schroef

een luide _______________________ schreeuw

in je ____________________ schrijven schrift

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

1

4

KIJKER 1

Oefening 1

Ik zoek woorden. Ik kijk van links naar rechts en van boven naar onder.

Ik schrijf alle woorden bij oefening 2.

Let op, een letter kan in twee woorden worden gebruikt. Dus de laatste letter van een woord kan de eerste letter zijn van een ander woord.

m

u

t

s

s

o

m

e

k

r

s

c

h

r

i

k

e

u

e

c

h

u

i

s

r

s

s

u

h

r

s

s

c

a

s

t

r

e

e

p

c

h

n

t

s

t

e

e

l

h

r

t

r

a

r

f

f

i

o

a

a

a

a

a

a

t

r

a

m

m

i

a

n

s

t

g

m

a

n

v

a

m

o

l

t

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

2

4

KIJKER 1

Oefening 2

Ik schrijf het woord in het juiste vak. straf – bruin – foei – schot – melk – meeuw – mooi – boef – zwart – scheur – schrijf – struik – nieuw – spreeuw – haai – splits – geit – schurk De klinker is maar één teken. _______________ _______________ straf

melk ______________ splits _______________ _______________ schot zwart ______________ schurk De klinker is een tweetekenklank. _______________ _______________ bruin scheur ______________ struik _______________ _______________ boef schrijf ______________ geit De klinker is een meertekenklank. ____________________ foei

___________________ nieuw

____________________ mooi

___________________ haai

____________________ meeuw

___________________ spreeuw

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

3

4

KIJKER 1

Oefening 2

Ik schrijf hier de woorden van oefening 1.

M = Medeklinker K = Klinker

M…

muts , som, huis, man, mot, mees, kus, _______________________________________________ saai, fan, tam, mat _______________________________________________ _______________________________________________ MM…

steel, tram, vlam, treur, traan, krant _______________________________________________ _______________________________________________ MMM…

streep, stram, scheef, splits, schort _______________________________________________ _______________________________________________ MMMM…

schrik, schreef, schraag _______________________________________________ _______________________________________________

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

4

4

KIJKER 1

Oefening 3

M = Medeklinker Ik zie een MKM-woord.

K = Klinker Ik maak er eerst een MMKMwoord van en dan een MMKMM-woord.

Ik gebruik de medeklinkers s en t.

Ik heb angst voor een ___________. spook

pook

MMKM

MMKMM Het _______________________ hier. spookt

Ik gebruik de medeklinkers s en b.

Tristan heeft een ____________. broer

roer

MMKM

MMKMM Line heeft twee _________________.

broers

Ik gebruik de medeklinkers t en v.

Een ____________________ zoemt. vlieg

lieg

MMKM

MMKMM De vogel ______________________. vliegt

Ik gebruik de medeklinkers s en p.

Een _______________ ijzer is zwaar. plaat

laat

MMKM

MMKMM Er is geen _____________________. plaats

Ik gebruik de medeklinkers t en t.

Ik neem de __________

trap naar boven.

rap

MMKM

MMKMM Hij _____________________ de bal. trapt

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

5

4

KIJKER 1

Oefening 3

Met dezelfde letters maak ik telkens twee woorden.

Ik kijk naar de code!

M = Medeklinker K = Klinker

ee s t l MKMM MMKM

leest Papa ______________________ in de krant.

steel De ________________ van een pan is warm.

ee s p t l MMKMM MMMKM

Zus _______________________ bij de buren. speelt Ik zie een ___________________ in de muur. spleet

aa s r t t MMMKM MMKMM

In welke _____________________ woon jij? straat Hij ___________________________ me aan. staart

a s r t m MMMKM KMMMM

Ik ben stijf of _________________________.

stram

armst Arm, armer, ik ben het _________________.

oo r t k s MKMMM MMMKM

Ik ben ziek.

Ik heb ____________________.

koorts De linker strook rij_________________ van de weg.

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

6

4

KIJKER 1

Oefening 4

Ik rijm.

Als ik het woord niet vind, kijk ik onderaan.

Een koning of een vorst, aan mijn boterham zit een ________________.

korst We gaan met zijn allen op kamp.

We lezen in het licht van een ________________. lamp De soldaat draagt een uniform, in de sneeuw of in de ______________. storm Hij heeft me in zijn greep en trekt me over de _______________. streep Hij kwetste zich aan een kram.

Ma verzorgt nu zijn _______________. schram Van dat werk word je wel ______________. sterk De regen valt en plenst.

De kikker springt en kwaakt als het eten maar ____________. smaakt

korst – lamp – storm – streep – schram – sterk – wenst – smaakt

Dat is wat de boer _____________. wenst

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

7

4

KIJKER 1

Oefening 4

Ik maak zoveel mogelijk woorden met een kopje en een staart. Sommige stukjes kan ik meer dan één keer gebruiken. sch schr spl

school , schets, scheet, _______________________________ schijf, schuur, schoei, _______________________________ schrijf, schroef, schram, _______________________________ strift, schroei, spleet, splits, _______________________________

spr

spreuk, sproei, stroef, _______________________________

str

_______________________________

laa

_______________________________ laatst, korst, kotst, kolft,

ko fie ba koo he

stram, straks _______________________________

_______________________________ fierst, fietst, barst, koorts, _______________________________ helft, herfst, dorst, plaatst,

do

_______________________________ toorts, morst

plaa

_______________________________

too mo

ool ets eet ijf oef its uur am ift euk aks oei

rst tst rts lft rfst

_______________________________

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

8

4

KIJKER 1

Oefening 5

Ik maak samenstellingen. fiets pad – bel – stuur – slot – schoen – strook ______________ ______________ ______________ fietspad fietsstuur fietsschoen

fietsbel fietsslot fietsstrook ______________ ______________ ______________ weg gaan – doen – geven – verkeer – gooien – lopen

weggaan weggeven weggooien ______________ ______________ ______________ wegdoen wegverkeer weglopen ______________ ______________ ______________ brood smaak – doos – rooster – mes – deeg – beleg ______________ ______________ ______________ broodsmaak broodrooster brooddeeg

brooddoos broodmes broodbeleg ______________ ______________ ______________ waar om – na – bij – voor – van – in ______________ ______________ ______________ waarom waarbij waarvan

waarna waarvoor waarin ______________ ______________ ______________ voor uit – ruit – deur – bij – lopen – al

vooruit voordeur voorlopen ______________ ______________ ______________ voorruit voorbij vooral ______________ ______________ ______________ naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

9

4

KIJKER 1

Oefening 5

Ik maak samenstellingen. Ik neem een woord van links en een woord van rechts. terug

teruggaan ________________________

gaan

fiets

fietspad ________________________

schrift

koers school oefen melk

koersfiets ________________________ schoolfeest ________________________ oefenschrift ________________________ melkfles ________________________

pad mat feest fiets

deur

deurmat ________________________

fles

hand

________________________ handdruk

saus

vlees weg fiets bloed melk

________________________ vleessaus ________________________ weggaan ________________________ fietsslot ________________________ bloeddoek ________________________ melkkan

doek druk gaan kan slot

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

10

4

KIJKER 1

Oefening 6

Ik verdeel de samenstellingen en kleef dan de woorden terug aan elkaar. vuurrood = ____________ + _____________ vuur rood

Je gezicht is __________________. vuurrood

zwemmuts = zwem muts ____________ + _____________

zwemmuts Zonder _______________ wordt je haar nat. fruittaart = ____________ + ____________ fruit taart

Wil je een stukje __________________? fruittaart

sneeuwwit = ____________ + ____________ sneeuw wit

Die bloemen zijn __________________. sneeuwwit

feestdag = ____________ + ____________ feest dag

1 mei is een __________________. feestdag

nachttrein = _____________ + ____________ nacht trein

We reizen met de __________________. nachttrein

muisstil = ____________ + ____________ muis stil

Papa komt __________________ binnen. muisstil

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

11

4

KIJKER 1

Oefening 6

In elke zin staan twee woorden waarmee ik een samenstelling maak. Die samenstelling gebruik ik in een nieuwe zin.

1 Vandaag komt de wind uit het westen.

westenwind De renners beuken tegen een _________________.

2 De muis loopt heel stil door het huis.

Je hoort werkelijk niets. Het is muisstil ____________________.

3 Heb jij een sleutel om in dit huis binnen te geraken?

huissleutel verloren en kan niet binnen.

Papa is zijn ____________ 4 De klokken van die kerk zijn van brons.

Hoor de _______________________ luiden. kerkklokken 5 Die geiten kunnen heel hoog op een berg klimmen. __________________ zijn heel goede klimmers.

Berggeiten 6 Ik hoor de heldere stemmen van de meisjes.

In dit koor hoor je alleen ________________________. meisjesstemmen 7 Blijven jullie nog laat op?

opblijven Mag ik nog een beetje ______________________?

8 Nee, het is tijd om naar bed te gaan.

Nee, het is al lang ______________________. bedtijd naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

12

4

KIJKER 1

Oefening 7

Ik onderstreep de 16 samenstellingen en schrijf die onderaan nog eens over.

Ik fiets met grootmoeder naar de huisarts. We nemen het fietspad langs de rijweg. Oma fietst op een damesfiets en ik op mijn koersfiets.

Bij de dokter wachten we in de wachtzaal. Oma zegt dat ik veel hoofdpijn heb. De huisdokter neemt mijn bloeddruk. Ik moet ook op de weegschaal staan. Hij ondervraagt me: ‘Eet je niet te veel snoepgoed? Wat eet je als broodbeleg? Heb je genoeg nachtrust?’ Hij zegt dat ik minder moet kijken naar het beeldscherm van de computer. Dat is minder leuk. _______________________________________________

grootmoeder , huisarts, fietspad, rijweg, _______________________________________________ damesfiets, koersfiets, wachtzaal, _______________________________________________ hoofdpijn, huisdokter, bloeddruk, _______________________________________________ weegschaal, ondervraagt, snoepgoed, _______________________________________________ broodbeleg, nachtrust, beeldscherm _______________________________________________ _______________________________________________ naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

13

4

KIJKER 1

Oefening 7

Ik vul de samenstellingen in bij oefening 8.

1 Een fiets die bromt, is een …

2 Mijn broek ritst dicht met een …

3 Je rijdt niet vooruit, maar … de garage binnen.

4 We reizen ’s nachts over het spoor met een …

5 Is dat rood wel donker genoeg?

6 In een nest van wespen zou ik niet willen vallen.

7 Iedereen heeft een naam die eigen is.

8 Hebben eenden ook een nest?

9 Op zondag rusten we, dan is het …

10 Dat zijn niet de stemmen van jongens, maar van meisjes.

11 Drie maal zes is …

12 Weet je dat er een kever bestaat met een tand als een neushoorn?

Welke samenstelling staat in het dikke hok van oefening 8?

brandweerman _______________________________________________ Ik schrijf de samenstellingen over.

1 _____________________ 7 _____________________ eigennaam bromfiets 2 _____________________ 8 _____________________ ritssluiting eendennest

achteruit 3 _____________________ 9 _____________________ rustdag

nachttrein 4 _____________________ 10 _____________________ meisjesstemmen donkerrood 5 _____________________ 11 _____________________ achttien wespennest 6 _____________________ 12 _____________________ neushoornkever naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

14

4

KIJKER 1

Oefening 8

Er staan twee woorden in het meervoud.

Ik plaats die woorden in het enkelvoud en maak een samenstelling die past in de zin. voeten – ballen broden – korstjes rusten – dagen

We spelen ___________________. voetbal

broodkorstje De hond eet een _______________.

rustdag Op zondag is het ______________.

lezen – boeken

Dat is een spannend leesboek ________________________.

fietsen – pompen

Heb je een degelijke fietspomp ______________________?

schuiven – deuren huizen – artsen

schuifdeur De ___________________ is dicht.

huisarts De ________________ komt kijken.

je __________________ zwemmuts zwemmen – mutsen Zet op. schrijven – fouten plagen – geesten dansen – scholen handen – doeken rollen – schaatsen

schrijffout Dat is een __________________.

Je bent een __________________.

plaaggeest Ik ga naar de _________________. dansschool

Geef je me een _______________? handdoek Een ___________________ is stuk. rolschaats

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

15

4

KIJKER 1

Oefening 8

Aan elk getal hangen letters.

Die letters vormen samenstellingen.

Welke? Dat lees ik bij oefening 7.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10 11 12

b r o m f i e t s

r i t s s l u i t i n g

a c h t e r u i t

n a c h t t r e i n

d o n k e r r o o d

w e s p e n n e s t

e i g e n n a a m

e e n d e n n e s t

r u s t d a g

m e i s j e s s t e m m e n

a c h t t i e n

n e u s h o o r n k e v e r

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

16

4

KIJKER 1

Oefening 9

Ik schrijf de meertekenklank letter per letter in de hokjes en ik schrijf de klanken over.

aai ooi oei eeuw ieuw uw

1

2

3

a o o e i u

a o e e e w

i i i u w u w

Meertekenklanken veranderen nooit!

4 = __________________ aai = __________________ ooi = __________________ oei = __________________ eeuw = __________________ ieuw

= __________________ uw

Ik schrijf de woorden over.

strooisel __________________ papegaai papegaai __________________

goeiendag goeiendag __________________ leeuwerik leeuwerik __________________ nieuwsbericht nieuwsbericht ____________________ waarschuwen waarschuwen ____________________ strooisel

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

17

4

KIJKER 1

Oefening 9

Ik vervang door aai, ooi, oei, eeuw, ieuw of uw. Ik schrijf het woord correct op.

Meertekenklanken veranderen nooit!

Sneeuwpret Zou het deze winter (sn en) ________________? sneeuwen zijn op de radio: Dat zou pas (n s) ________________

nieuws (Sn pret) _______________________

‘Deze morgen ligt het land onder een (m ) ______________ (sn tapijt) ______________________. mooi sneeuwtapijt Dat levert (fr e) ________________ beelden op.’ Dat

fraaie wordt (st en) ________________. Onze handen zullen stoeien (gl en) ________________ van de kou. Overal zal (law ) gloeien ___________________ klinken van (schr ende) lawaai _____________________ kinderen. Op schreeuwende het voetpad (str en) ________________ ze zout. strooien Pa en ma (d en) ______________ de slee. Pa

duwen is soms (r ) __________. Mama (waarsch t) ruw ____________________ papa. Hij mag niet zo hard (d en) waarschuwt ________________!

duwen Zou dat niet heerlijk zijn? Maar eerst moeten de (zwal en) ________________

zwaluwen nog vertrekken.

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

18

4

KIJKER 1

Oefening 10

Ik schrijf de woorden met een meertekenklank in het meervoud. kraai plooi

Kraaien _________________ zijn groter dan kauwen.

plooien Ik kocht een rokje met __________________.

zwaaien ik zwaai Wij __________________________ naar opa. koe leeuw prooi

Koeien ______________________________ grazen.

Leeuwen ______________________ zoeken een prooi. prooien Zebra’s zijn ________________

voor leeuwen. schaduw

Dat zijn lange

schaduwen ____________________________.

verknoeien ik verknoei We __________________________ onze tijd. sluw spreeuw

sluwe Vossen zijn _____________________ dieren. ________________________ lusten ons fruit.

Spreeuwen

ooievaar De ooievaars __________________________ zijn terug.

ik zaai Landbouwers _________________________. zaaien ruw

Hij ruwe heeft _______________________ handen.

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

19

4

KIJKER 1

Oefening 10

Ik vul de zin aan met de juiste vorm van de woorden met een meertekenklank. koe – ik stoei

koeien stoeien

Kunnen ________________ ook ________________?

haai – kieuw

Haaien

kieuwen

________________ ademen dankzij ________________.

leeuw – ik geeuw

leeuwen geeuwen

Drie _______________ _________________ onder de bomen.

ik zaai – ik maai – ik hooi

zaaien maaien hooien en ___________________.

Boeren _______________, _____________

twee – schuw – gaai

Twee schuwe gaaien

______________ ______________ ______________ vliegen weg.

meeuw – ik schreeuw – ik schooi

meeuwen schreeuwen schooien Ze __________________.

Ze _______________ om brood.

Er vliegen _______________ over de dijk.

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

20

4

KIJKER 1

Oefening 11

Ik schrijf de samenstelling in de zin. haaien + vinnen + soep In het restaurant eten we __________________________. haaienvinnensoep Zou dat van echte haaien gemaakt zijn? nieuw + jaar + s + nacht Elke __________________________ is er vuurwerk. nieuwjaarsnacht ooievaars + nesten In Planckendael zijn er veel ________________________. ooievaarsnesten spik + splinter + nieuwe Dat is een ______________________________ fiets. spiksplinternieuwe rond + draaien Je moet mij niet zo _______________________. ronddraaien nieuws + bericht

nieuwsbericht Heb je het ________________________ al gehoord?

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

21

4

KIJKER 1

Oefening 11

Ik zoek de woorden met een meertekenklank in het rooster. Ik neem een woord uit het kader. Met die woorden maak ik samenstellingen. m

d

z

j

s

n

e

e

u

w

u

l

e

e

u

w

a

w

m

u

h

a

a

a

w

a

e

i l

e

i

i

e

n

e

e

u

w

e

n

l

n

i

e

u

w

s

e

u

w

e

r

i

k

klokjes mannetjes vaart lichten vinnen zwartkop bericht kroon oud veld machine

sneeuwklokjes _____________________

maaimachine _____________________

haaienvinnen _____________________

duwvaart _____________________

mannetjesleeuw _____________________ eeuwenoud _____________________ nieuwsbericht _____________________ veldleeuwerik _____________________

zwartkopmeeuwen _____________________ zwaailichten _____________________ kroonjuweel _____________________

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

22

4

KIJKER 1

Oefening 12

Ik onderstreep de werkwoorden in de zinnen.

In elke zin staat één werkwoord.

1 We wandelen door het bos.

Werkwoorden zijn woorden die zeggen wat iets of iemand doet, wat gebeurt.

2 Morgen beklimmen we een hoge berg.

3 Ga jij ook mee?

4 Ik droom al van een avontuurlijke tocht.

5 Het wordt een lange dag.

In elke zin staan twee werkwoorden.

1 We beginnen de berg te beklimmen.

2 Ik beef en ik bloos van de inspanning.

3 Mijn mama wil dat we wat trager stappen.

4 Ik kan ook niet goed volgen.

5 Wie zal als eerste boven komen?

In elke zin staan drie werkwoorden.

1 Wie wil al iets eten of drinken?

2 Willen jullie nu zwijgen en goed luisteren!

3 Ik hoor iets ritselen en lopen door het gras.

4 Meteen beginnen we te lopen en te rennen.

5 We hijgen, puffen en kunnen niet meer. naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

23

4

KIJKER 1

Oefening 12

Ik onderstreep de werkwoorden in de zinnen.

Werkwoorden zijn woorden die zeggen wat iets of iemand doet, wat gebeurt.

Ali Baba – deel 1 In een stad in Perzië wonen twee broers, Kassim en Ali Baba.

Het verhaal gaat vooral over de jongste broer, Ali Baba.

Kassim trouwt met de dochter van een rijke koopman. Zo wordt hij rijk. Ali Baba huwt met de dochter van een arme man. Zij hebben dikwijls honger. Ali Baba gaat elke dag hout kappen. Op drie ezeltjes vervoert hij het hout naar de stad.

Daar probeert hij het te verkopen.

Op een dag stapt hij ver het bos in. Hij ziet een enorme stofwolk naderen. ‘Misschien komen er rovers aan’, denkt Ali Baba. Hij laat de ezeltjes vrij en hij klautert in een hoge boom. De boom staat aan de rand van een steile rotswand. Veertig ruiters stappen af. Ze zadelen hun paarden af en binden de dieren vast. Ze nemen de zware zadeltassen mee en volgen hun leider, een reus van een vent.

De rover spreidt zijn armen open en hij roept luid en duidelijk: ‘Sesam, open u.’

Vol ongeloof ziet Ali Baba dat de rots opent. De mannen verdwijnen. De rots sluit opnieuw. Er is niets meer te zien. naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

24

4

KIJKER 1

Oefening 13

Ik onderstreep in elke zin het onderwerp eenmaal en de persoonsvorm tweemaal.

Om die te vinden schrijf ik van elke zin de ja-neevraag op.

Het onderwerp en de persoonsvorm zijn beste maatjes.

Pa werkt vandaag in de tuin.

Werkt pa vandaag in de tuin? _______________________________________________ Hij zaait erwtjes.

Zaait hij erwtjes? ___________________________________________ Eerst maakt hij een lange geul.

Maakt hij eerst een lange geul? _______________________________________________ In die geul legt hij de erwten.

Legt hij de erwten in die geul? _______________________________________________ Dan bedekt hij alles met aarde.

Bedekt hij dan alles met aarde? _______________________________________________ Hij drukt de grond aan met zijn spade.

Drukt hij de grond aan met zijn spade? _______________________________________________ Hij legt er dan een net over.

Legt hij er dan een net over? _______________________________________________ naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

25

4

KIJKER 1

Oefening 13

Ik schrijf de ja-neevraag. Ik onderstreep in elke zin het onderwerp eenmaal en de persoonsvorm tweemaal.

Gisteren las ik een boek.

Las ik gisteren een boek? _______________________________________________ Ik vond het een prachtig verhaal.

Vond ik het een prachtig verhaal? _______________________________________________ Morgen vertrekken we naar zee.

Vertrekken we morgen naar zee? _______________________________________________ Samen zullen wij er schelpen zoeken.

Zullen wij er samen schelpen zoeken? _______________________________________________ Ik denk aan de ja-neevraag. Ik onderstreep dan het onderwerp en de persoonsvorm.

Ali Baba – deel 2 Een tijdje later komen de rovers terug naar buiten.

De rots sluit opnieuw.

De mannen verdwijnen in de verte.

Ali Baba wacht nog een tijdje.

Maar alles blijft rustig. Hij klimt uit de boom.

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

26

4

KIJKER 1

Oefening 14

Ik onderstreep in elke zin het onderwerp eenmaal en de persoonsvorm tweemaal. Ik denk aan de ja-neevraag. Ik schrijf het onderwerp en de persoonsvorm over.

Vandaag regent het.

het regent

________________________________________ Misschien krijgen we morgen de zon te zien.

we krijgen

________________________________________ Hopelijk wordt het een mooie vakantie.

het wordt

________________________________________ Wij gaan straks naar zee.

wij gaan

________________________________________ Met volle geweld beukt het water tegen de dijk.

het water beukt

________________________________________ We kijken met grote ogen naar de storm. __________________________________________ we kijken Ver weg op het water deint een bootje. ________________________________________ een bootje deint Hopelijk komen ze veilig terug in de haven.

ze komen

________________________________________ naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

27

4

KIJKER 1

Oefening 14

Ik onderstreep in elke zin het onderwerp eenmaal en de persoonsvorm tweemaal. Ik schrijf het onderwerp en de persoonsvorm over.

Ali Baba – deel 3 Natuurlijk is Ali Baba erg nieuwsgierig.

Ali Baba is

______________________________________________ Hij stapt voorzichtig naar de rots.

hij stapt

______________________________________________ Hij roept naar Sesam om de deur te openen.

hij roept

______________________________________________ Knerpend wentelt de zware rotsblok opzij.

de zware rotsblok wentelt

______________________________________________ Ali Baba kan zijn ogen niet geloven.

Ali Baba kan

______________________________ Tot aan het plafond ziet hij allemaal opgestapelde schatten.

hij ziet

__________________________________ Ali Baba aarzelt geen moment.

_______________________________ Ali Baba aarzelt naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

28

4

KIJKER 2

Oefening 15

Ik schrijf de stam van de werkwoorden. infinitief

stam (ik-vorm)

lig liggen ik _____________ nu vecht vechten ik _____________ nu blaas blazen ik _____________ nu speel spelen ik _____________ nu rust rusten ik _____________ nu blijf blijven ik _____________ nu bijt bijten ik _____________ nu

poch pochen Ik _____________ nu fiets fietsen ik _____________ nu luisteren ik _____________ luister nu lezen ik _____________ nu lees schrijven

ik _____________ schrijf nu

zwaaien ik _____________ zwaai nu

wuiven ik _____________ nu wuif naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

29

4

KIJKER 2

Oefening 15

Ik onderstreep het onderwerp en de persoonsvorm. Ik schrijf de ik-vorm (de stam) van de persoonsvorm. stam

1 Wij geloven dat ook.

2 Zij beven van de kou.

3 Papa vernieuwt de tuin.

4 Wij waarschuwen hen.

5 Wie telefoneert daar?

geloof ik ______________ beef ik ______________ vernieuw ik ______________ waarschuw telefoneer ik ______________ ik ______________

Ik doe nu hetzelfde bij zinnen uit het verhaal van Ali Baba.

Ali Baba – deel 4

stam

stap ik ______________ open ik ______________ toon ik ______________ lig ik ______________ zeg ik ______________ leen ik ______________ zal ik ______________ breng ik ______________ plak

Haastig stapt Ali Baba naar huis. ik ______________ Zijn vrouw opent de deur.

De man toont de zakken.

Het goud ligt overal op de grond.

De vrouw zegt: ‘Lenen we bij Kassim een weegschaal?’

‘Ja! Hoeveel kilogram goud zal dit zijn?’

Ze brengt daarna de weegschaal terug.

Er plakt wat goud aan de schaal.

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

30

4

KIJKER 2

Oefening 16

Ik schrijf de stam en de stam+t-vorm van het werkwoord. infinitief

stam

stam+t

ik … nu

hij ... nu

vragen

vraag vraagt _____________ juf ________________

lachen

lach _____________ ma _______________ lacht

poetsen liggen beloven wachten graven onderzoeken kuchen vluchten starten hoesten juichen

poets _____________ opa _______________ poetst

lig _____________ Lies _______________ ligt

_____________ Kobe ______________ beloof belooft _____________ oma ______________ wacht wacht

_____________ hij ________________ graaf graaft

_____________ ma _______________ onderzoek onderzoekt

_____________ hij ________________ kuch kucht

_____________ vlucht

wie ______________? vlucht

_____________ zij ________________ start start

_____________ Liam ______________ hoest hoest _____________ juich

de klas ____________ juicht

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

31

4

KIJKER 2

Oefening 16

Ik onderstreep het onderwerp en de persoonsvorm.

Hoe schrijf ik de persoonsvorm in de nieuwe zin?

1 Wij zitten op een bankje.

Ik ___________ zit nu al tv te kijken.

2 Wij haasten ons.

haast haast Ik _____________ mij. Mieke _____________ zich ook.

3 Opa verrast ons met een taart.

De verrassen kinderen __________________ oma.

verrast Mama _____________________ ons met speelgoed.

verras Ik _____________________ jou voor jouw verjaardag.

4 Ik herinner me een verhaal.

De herinneren kinderen _________________ zich de vakantie. _________________ de juf zich nog veel van haar Herinnert jeugd?

5 Ik voetbal op de speelplaats.

_________________ voetbalt Louis goed.

voetballen elke zaterdagmiddag op Wij _________________ het speelpleintje. naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

32

4

KIJKER 2

Oefening 17

Ik schrijf de woorden met ng en nk in het meervoud.

ng en nk Nooit meer dan twee letters!

geschenken één geschenk mooie __________________________ één gevangene twee ____________________________ gevangenen één plank dikke ___________________________ planken één kring grote ___________________________ kringen één vinger vijf _____________________________ vingers Ik schrijf de juiste vorm van het woord. lang flink slank eng

lange twee _______________ planken

kinderen _________________ flinke een _____________ mevrouw

slanke __________________ spoken

enge

Ik schrijf de juiste vorm van de persoonsvorm.

Drinken ik drink __________________ jullie thee? vangen ik vang Wij _________________ de bal. ik denk na

denken We ______________ steeds goed na.

springen wel drie meter ver. ik spring We ____________ naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

33

4

KIJKER 2

Oefening 17

Ik schrijf de juiste vorm van de persoonsvorm.

zing zingen Ik _____________ graag.

ng en nk Nooit meer dan twee letters!

zingt Hij ____________ mooi. zinken

zinkt Het schip _____________________.

bedankt bedanken Hij __________________ zijn vriend. bedank Ik _________________________ jou.

winkel winkelen Ik ______________________ met mama.

winkelt Pa _____________________ niet graag.

Ik maak samenstellingen. loop + plank over een loopplank _____________________ stappen voor + rang iemand ________________________ geven voorrang

uit + drinken dat glas _____________________________ uitdrinken ring + gracht een ___________________ rond het kasteel ringgracht

bank + kaart met een bankkaart _______________________ betalen klank + kast de _____________________ van een gitaar klankkast drink + kom een ______________________ van de hond drinkkom naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

34

4

KIJKER 2

Oefening 18

Ik schrijf de stam en de +t-vorm. springen Ik ______________. spring

Sara_______________ springt in het water. denken Ik ________________ aan mama. denk

Vanja _________________ aan haar liefje. denkt zingen Ik _________________. zing

Natasha _______________ op de televisie. zingt zinken Ik _________________. zink

Voor de kust _________________ zinkt

een boot.

bedenken Ik _________________ wel iets. bedenk

Opa _________________ een verhaaltje. bedenkt Ik maak samenstellingen. spring + plank links + af

van de ___________________ duiken springplank

_________________________ draaien linksaf

touwtje + springen _______________________ in het park touwtjespringen angst + zweet vis + vangst

_____________________ door die rat angstzweet

een goede ______________________

visvangst

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

35

4

KIJKER 2

Oefening 18

In elke zin staan twee woorden waarmee ik een samenstelling kan maken. De samenstelling vul ik in.

1 In dat vat meng ik twee producten. een ________________ voor water en wijn mengvat 2 Hij is de klank van zijn spraak kwijt.

De ‘aai’ is spraakklank een ___________________________.

3 Hij zit in een cel in de gevangenis.

gevangeniscel Die ______________________ is erg ongezellig.

4 De ontvangst van de minister gebeurt in die zaal.

ontvangstzaal De _________________________ is feestelijk versierd.

5 Op die plaats werpt de schipper het anker uit.

De schipper vond een veilige ankerplaats ____________________.

6 Op kerst probeerden ze de oude stronk te kappen.

kerststronk Op het feest smullen we van een __________________.

7 Die jongens lezen een boek vol avonturen.

avonturenboek Dat vind ik nu een echt ________________________. naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

36

4

KIJKER 2

Oefening 19

Ik vul aan met d of t en ik schrijf de woorden over.

Als ik twijfel, maak ik het woord langer.

d t 1 Een luipaar___ is een grote ka___.

luipaard

kat ________________ ________________ 2 Er zit een bars___ in dat beel___. t d

________________ ________________ barst beeld

t d 3 Kijk, een stuk van de taar___ in je baar___.

taart baard ________________ ________________

4 Er is wat bloe___ aan de poo___ van de hon___. d t d

______________ ______________ ______________ bloed poot hond

d honder___. d 5 Duizen___ is tien keer

duizend honderd ________________ ________________

6 Het is tij___ om naar

d be___

d te gaan.

________________ _______________ tijd bed

d

t 7 Ik reik met mijn han___ tot aan mijn voe___.

hand voet ________________ _______________

8 Het broo___ ligt in de kas___.

d t

________________ _______________ brood kast

d hang

d 9 Met een spel___ ik de was aan de draa___. speld ________________ draad ________________

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

37

4

KIJKER 2

Oefening 19

Ik vervang

door d of t.

Ali Baba – deel 5 De vrouw van Kassim ziet het (gou ) ___________ kleven goud

(onderkan ) ________________________________ aan de onderkant

van de weegschaal. Die (avon ) _____________________ avond

laat

(laa ) _________________________________

vertelt ze het aan haar man.

‘Kassim’, roept ze (kwaa ) _______________.

kwaad ‘Je broer Ali Baba is misschien wel (duizen )

________________ keer zo rijk als jij.’ Ze laat duizend

zien dat aan de het (gou goudstuk  stuk) _______________________ ziet er erg weegschaal kleefde. De (mun ) _____________

munt

oud ____________________ staat het (beel ) ______________ bovenkant beeld (vors ) ____________. Kassim is er nu zeker van van een vorst dat zijn schatrijk broer (scha rijk) __________________________ is. (ou ) ____________ uit. Aan de (bovenkan )

Kassim is altijd erg jaloers geweest. ‘Mijn broer leek arm,

maar is deugniet een (deugnie ) ____________________’, denkt hij

woedend

(woeden ) __________________.

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

38

4

KIJKER 2

Oefening 20

Ik verdeel de samenstelling.

Welk deel maak ik langer? Ik onderstreep d of t. Ik kleef de woorden aan elkaar.

Eindletter d of t aan het eind van een woord? Ik maak het woord langer.

brood

krentenbrood = ______________ + ______________ krenten

krentenbrood = _______________________________

bloed neus bloedneus = ______________ + ______________ = _______________________________ bloedneus

stok + ______________ brood stokbrood = ______________ = _______________________________ stokbrood

hoofd stad hoofdstad = ______________ + ______________ = _______________________________ hoofdstad

hoofd pijn hoofdpijn = ______________ + ______________ = _______________________________ hoofdpijn

hand tekening handtekening = ______________ + ______________ = _______________________________ handtekening

wild vreemd wildvreemd = ______________ + ______________ = _______________________________ wildvreemd

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

39

4

KIJKER 2

Oefening 20 Eindletter d of t aan het

Ik vul aan met d of t.

Ik schrijf de samenstelling over. zwee___druppel

t

ba___han___doek d d

d bran___weerman

d d ruiterstan___beel___ Ik vervang

➞ ➞ ➞ ➞

eind van een woord? Ik maak het woord langer.

____________________ zweetdruppel ____________________ badhanddoek ____________________ brandweerman ____________________ ruiterstandbeeld

door d of t.

Ali Baba – deel 6

foutje Een (fou je) ______________ van mijn lief vrouwtje, denkt

) ____________________ Ali Baba. Hij vertelt zijn (misdaa

misdaadverhaal

aan Kassim. Zijn broer dreigt ermee dat de rechter op zijn

voetpad (han boeien) ___________________ handboeien zal aandoen.

(voe pa ) __________________ zal staan en hem

Ali Baba vertrouwt zijn broer het (toverwoor )

_________________________ toe. Door de vroege toverwoord

ochtenddauw Kassim met tien ezels en zijn (groo ste)

grootste (we strijpaar) _________________ wedstrijdpaard _________________________, beladen met lege zakken.

rotswand Zo komt hij aan de (rotswan ) _________________________ (ochten dauw) ________________________ vertrekt

en zegt hij: ‘Sesam, open u.’ naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

40

4

KIJKER 2

Oefening 21

Ik vul woorden met ch in.

Als ik twijfel, kijk ik onderaan.

Woorden met ch moet ik onthouden!

1 Zij wast (z) _______. zich

2 Op zijn verjaardag is Bram ziek.

Hij heeft (p) ________! pech

3 Ik maak plezier en ik (l) _______ veel. lach 4 lach – l = ________!

Ach

5 De meester komt (t) _______ toch nog op tijd.

6 Een mooier lichaam woord voor lijf is (li) ______________.

7 Ik moet een beetje hoesten of (k) ___________. kuchen

8 Je moet niet pochen zo bluffen of (p) __________.

9 Het is koud. kachel Papa doet de (k) _____________ branden.

10 Ik lach een klein beetje.

Ik (gl) ________________.

glimlach 11 Mijn oom kent allerlei trucjes.

Hij kan (g) _________________. goochelen

12 Voetbalsupporters (j) _______________ op de tribune. juichen zich – kuchen – lach – toch – goochelen – lichaam – ach glimlach – kachel – pech – juichen – pochen naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

41

4

KIJKER 2

Oefening 21

Ik maak samenstellingen. uit – glim – schater – terug + lachen ___________________ glimlachen

1 lichtjes lachen

schaterlachen ___________________

2 luidkeels lachen

uitlachen ___________________

3 iemand bespotten 4 iemands lach beantwoorden

teruglachen ___________________

goochel + trucs – tas – balletje – voorstelling

goocheltrucs De goochelaar kent veel ______________________.

goocheltas Alle materiaal zit in zijn ________________________.

goochelvoorstelling ‘s Avonds geeft hij een _________________________.

Hij begint steeds te goochelen met zijn

goochelballetje _________________________. atleten – bloed – boven – hemel + lichaam 1 Armen en romp behoren tot het __________________. bovenlichaam

hemellichaam 2 Een planeet is een ____________________________.

3 Een bloedcel of ___________________ bloedlichaam kun je niet met het blote oog zien.

4 Sporters hebben een atletenlichaam __________________________. naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

42

4

KIJKER 2

Oefening 22

Ik vul g of ch in.

Ik schrijf de woorden nog eens over.

Een ongelukje

ch Ik heb Je moet me niet zo uitla____en.

ch g en gewoon pe____.

Het is mijn verjaarda____ g fiets ik naar een vriend. Ik deze midda____ g g g ben no____ maar pas we____.

Een vlie____

g Ik zie even niets meer. komt in mijn oo____.

Ik bots tegen de paal van een bru____.

g Mijn hele li____aam ziet bont en blauw. Pretti____ ch

g is dat niet.

Jij kunt misschien po____en

ch dat je nooit valt.

Maar je mag toch niet la____en

ch met mij. Dat vind ik niet fijn. uitlachen , pech, verjaardag, middag, nog, _______________________________________________ weg, vlieg, oog, brug, lichaam, prettig, _______________________________________________ pochen, lachen _______________________________________________ Wat rijmt op … Ik vul aan. acht echt icht ucht

nacht Het is midden in de _________________. recht niet scheef, maar ___________________ licht geen zicht zonder __________________

lucht geen leven zonder __________________

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

43

4

KIJKER 2

Oefening 22

Ik schrijf de stam en de +t-vorm.

stam

stam+t

vliegen

vlieg ___________

vliegt De piloot ________________.

lachen vechten wegen jagen zeggen juichen liggen pochen zuchten

lach ___________ Hij _______________ met mij. lacht vecht ___________ Je ______________ toch niet. vecht

weeg ___________ Hoeveel _______________ het? weegt

jaag ___________

zeg ___________

juich ___________

lig ___________

Hij ____________ jaagt op konijnen.

Ma _________________ niets. zegt

De supporter _____________. juicht Hij ______________ al in bed. ligt

poch ___________ Zij ________________ te veel. pocht

zucht ___________

Onze juf _________________. zucht

goochel goochelen ___________ Hij ___________ goochelt met kaarten. kuchen

kuch ___________ Ayla ________________ veel. kucht

vlucht vluchten ___________ leggen vragen

Hij _______________ voor mij. vlucht

leg ___________ Pa ___________ legt de krant neer. vraag ___________

Wie _________________ iets? vraagt

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

44

4

KIJKER 2

Oefening 23

Ik vul het juiste woord in. onzichtbaar – gewichtloos – nachtegaal – gedichten – gerucht – rechtstreeks – nuchter – onverwacht – rechter – dochtertje

1 Oma en opa kwamen __________________ op bezoek.

onverwacht

2 In de ruimte ben je _____________________________. gewichtloos

3 De dichter schrijft ______________________________.

gedichten 4 Het ___________________________ van de juf is ziek. dochtertje

gerucht 5 Heb jij dat __________________________ al gehoord?

rechtstreeks 6 De trein rijdt ________________________ naar de zee.

onzichtbaar 7 Door zijn camouflage is hij ______________________. nuchter 8 Pa heeft niets gedronken. Hij is __________________.

rechter 9 Wie iets steelt, komt voor de ____________________.

nachtegaal 10 De ___________________________ is een zangvogel.

Ik vervang

door cht of gt.

in bed en doet het (li ) __________ uit.

Hij (li ) _______ ligt licht

dat hij het (sle ) __________ Hij (ze ) ________ zegt slecht vond. zijn schriftje (re ) ___________.

Hij (le ) __________ recht legt

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

45

4

KIJKER 2

Oefening 23

Ik vervang

door g, ch, gt of cht.

Ali Baba – deel 7 ‘Sesam, open u.’ (Ongeduldi ) _______________________

Ongeduldig

wacht beweegt Traag er iets. (Traa ) ___________________ wentelt de poort open.

achter Kassim stapt binnen en (a er) _______________ hem sluit de poort.

Met open mond kijkt Kassim toe. Dat had hij

verwacht niet (verwa ) _______________________. Hij begint te juichen lachen (jui en) ____________ en te (la en) ____________.

Op een (ber ) _________ van goud (li ) ______________

berg ligt een (pra ige) __________________ kroon. Wat zal zijn

prachtige vrouw kunnen (po en) _____________ met al die juwelen. pochen

rechter Wat zal hij geven aan de (re er) ____________?

Want

legt die wil hij te vriend houden. Hij (le ) ______________ (wa ) __________ Kassim. Dan (bewee ) _____________

een tas op de grond en vult die. Dat is al een zwaar (gewi ) ________________. Zo werkt hij verder. Hij gewicht

kuchen moet (ku en) ______________.

Er is ook niet veel (lu ) lucht zegt hij. _______________ in die grot. ‘Klaar’, (ze ) __________

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

46

4

KIJKER 2

Oefening 24

Ik vul de woorden aan met g, ch, gt of cht.

Ik schrijf de woorden nog eens over.

1 Als zus in bed li____, doet mama de li____jes uit.

gt cht zus ______________ ______________ ligt lichtjes

2 ‘Ik ben to___ no___ op tijd?’, vraa___ de juf.

ch

g gt

_________ _________ de juf __________ toch nog vraagt

3 ‘Er is een beri____je op je gsm’, ze_____ cht gt mama. ______________ mama __________ berichtje zegt

4 Onder een hete blauwe lu____ zu_____

cht cht papa. _________ papa ____________ lucht zucht

g g g 5 Re____s van ons vlie____ cht gt een oorlo___svlie___tui___. ______________ het ______________ rechts vliegt

_______________________________ oorlogsvliegtuig

6 De hond heeft zi____ gewassen in een gra_____. ch cht __________ zich ____________ gracht

7 Die ch goo____elaar kan zi_____zelf ch we____toveren. g

_______________ ______________ goochelaar zichzelf _________________ wegtoveren

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

47

4

KIJKER 2

Oefening 24

Ik vervang

door g, ch, gt of cht.

Ali Baba – deel 8 Kassim draait (zi ) _______________ om en (glimla end) zich

____________________ roept hij: ‘(A ) ______________, glimlachend Ach

och

(o ) __________, ik ben het vergeten. Tarwe,open u,

rogge, open u, haver, open u.’ Maar de deur blijft

dicht Vruchteloos hij alle zaden op. Zo’n (tegensla ) __________________, tegenslag heeft hij nooit gehad. Hij wordt zo’n (pe ) ____________ pech (wanhopi

wanhopig En dan slaat het noodlot ) _________________. toe. Hij hoort dat de rovers in (aanto ) ________________

aantocht zijn. ‘Hoe kan ik ontsnappen?’ De rovers zien de

(Vlu ) _________ worden de bosjes (doorzo ) pakezels.

Vlug _________________. doorzocht De roverhoofdman roept: ‘Sesam, open u.’

De poort vlucht gaat open. Kassim (vlu ) __________

(di ) __________. (Vru eloos) ________________ noemt

naar buiten, maar hij botst op een zwaard. Hij wankelt en

zachtjes weten nu dat (no ) ________ nog iemand de toverspreuk kent. Die

(za jes) ______________ valt hij morsdood. De rovers

willen ze vinden.

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

48

4

KIJKER 3

Oefening 25

Ik vul in. mijn naam: ______________ voornaam: ______________ mijn straat: ______________________________________ mijn stad of gemeente: ____________________________ Welke taal spreek ik meestal? ______________________ Ken ik een buurland? ______________________________ Wat vieren we op 1 januari? ________________________ Welke woorden schrijf ik met een hoofdletter?

Ik vul in en schrijf de woorden over.

K of k Mijn broer heet ___arim.

K

____________________ Karim

K Is ___ortrijk een drukke stad?

____________________ Kortrijk

___oop je iets voor mij?

K

___________________ je Koop

F of f f In ___ebruari is het koud.

februari ____________________

Wanneer is het ___eest? f

feest ____________________

Spreek jij ___rans?

F

Frans ____________________

N of n Mijn vriend woont in ___oorwegen. ____________________ Noorwegen N Mijn ___oorse vriend e-mailt.

N

___________________ Noorse

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

49

4

KIJKER 3

Oefening 25

Ik vul in en schrijf hoofdletters waar het moet.

Welk leesteken schrijf ik op het rode lijntje?

Daarna schrijf ik de zinnen over. i–m–a–f

I m a F . __n de __aand __ugustus gaan we op reis naar __rankrijk__ _______________________________________________ In de maand augustus gaan we op reis

naar Frankrijk. _______________________________________________ g–z–a–o–o–t

G z A ? ___a je mee naar de ___oo van ___ntwerpen___

___f blijf je bij ___ma O o ___huis___ t ?

_______________________________________________ Ga je mee naar de zoo van Antwerpen?

Of blijf je bij oma thuis? _______________________________________________ i–s–v–b–r–w–r–e ___k heb in onze ___chool veel ___rienden___ I s v :

___ashir___ en ___nzo___ B , ___aoul___ R , ___out___ W , ___obbe R E .

Ik heb in onze school veel vrienden: _______________________________________________ Bashir, Raoul, Wout, Robbe en Enzo. _______________________________________________

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

50

4

KIJKER 3

Oefening 26

Welk leesteken plaats ik op het rode streepje?

. ?

Wie gaat met me mee___ .

Het is wel slecht weer___ Ik ga vandaag fietsen___

?

Fietsen we door die straat___

!

Stop___

. ?

Heb jij thuis dieren___ : een hond___ , ik heb zeven dieren___ , een kat___ , een Ja___ . papegaai en vier kippen___ Je mag daar niet in___

Welke woorden schrijf ik met een hoofdletter? Ik vul in en schrijf het woord over.

k K

__________________ _________________

Knokke kust M of m Ik ga naar mijn ___ama ___arie m M in ___iddelkerke.

M ___________ ___________ __________________ mama Marie Middelkerke

P of p Rapen jullie met ___asen ___aaseieren?

P p

____________ ___________________ Pasen paaseieren N of n ___a gaan we naar ___ederland.

N ___ieuwjaar N N _____ __________________ ________________ Na Nieuwjaar Nederland

z gaat ___oë Z kijken naar de ___ebra. z Z of z In de ___oo

zoo Zoë zebra

______ ___________ ___________ K of k Ik woon aan de ___ust in ___nokke.

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

51

4

KIJKER 3

Oefening 26

Ik vul de letters in. Ik schrijf hoofdletters waar het moet.

Ik schrijf de zinnen over. e–m–p–m–d–z–k

E

m

p

m

___lke ___aandag koopt mama sla en ___aprika op de ___arkt

D Z K ______________________________________________ Elke maandag koopt mama sla en paprika ______________________________________________ op de markt van Diksmuide. Ze stapt dan ______________________________________________ langs de Kiekenstraat. van ___iksmuide. ___e stapt dan langs de ___iekenstraat.

______________________________________________ m–p–d–v–k–d–m–r–o–s

M P D v ___atholieken voorbij. ___e vasten tijdens de k D ___oslims m ___amadan. ___p r O het einde vieren ze het ___uikerfeest.

S Morgen is het Pasen. Dan is de vastentijd ______________________________________________ voor de katholieken voorbij. De moslims ______________________________________________ vasten tijdens de ramadan. Op het einde ______________________________________________ vieren ze het Suikerfeest. ______________________________________________ ___orgen is het ___asen. ___an is de ___astentijd voor de

______________________________________________

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

52

4

KIJKER 3

Oefening 27

Ik zoek tien woorden met twee delen. Ik schrijf ze over. zwanen – gevonden – scholen – schroef – vergissing – ruiken – vlees – fluit – schriften – spreken – vinden – zwart – begieten – potten – schrift – rekenen – groeien – schrijf – grote – zoeken

zwanen ______________________

vinden ______________________

ruiken ______________________

groeien ______________________

scholen ______________________ schriften ______________________ spreken ______________________

potten ______________________ grote ______________________ zoeken ______________________

Ik zoek tien woorden met drie delen. Ik schrijf ze over. spelen – opening – bessen – vertellen – zaterdag – schroef – getal – oplossing – nederlaag – gezond – ogenblikken – schrift – genoeg – vraagstukken – platteland – klinkers – rupsen – vergeten – onmogelijk – beslissen – gevoelens

opening ______________________ ______________________ vraagstukken ______________________ ______________________ platteland vertellen ______________________ ______________________ vergeten zaterdag ______________________ ______________________ beslissen oplossing ______________________ ______________________ gevoelens nederlaag naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

53

4

KIJKER 3

Oefening 27

Ik onderstreep alle woorden met één deel.

Opa gaat morgen met zijn fiets naar de markt om boodschappen.

Ik onderstreep alle woorden met twee delen.

Hij koopt appelen en peren, prei, honing en twee gebakken kippen.

Ik onderstreep alle woorden met drie delen.

Morgen vertrekken we met de hele familie naar de kust van Nederland. In de auto luisteren we naar verhalen over allerlei gebeurtenissen. Ze speelden zich af tijdens de grote oorlogen.

Ik onderstreep alle woorden met vier delen.

Op maandagavond bezoeken we een tentoonstelling van oude treinlocomotieven. Als echte fotografen maken we fotootjes van allerlei interessante machines. Toch houd ik meer van het museum van wetenschappen. Vooral de dinosaurus vind ik boeiend.

Ik onderstreep alle woorden met vijf delen.

Ogenblikkelijk kregen de marathonloopsters fris water na die onvoorstelbare inspanningen.

De overwinnares kreeg een kroon van palmen.

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

54

4

KIJKER 3

Oefening 28

Ik onderstreep de woorden met twee delen.

We stappen door de bossen op smalle paden. Onze twee honden hollen mee. Mijn zussen verstoppen zich achter de stammen van de bomen. Twee ruiters op witte paarden kruisen ons. Het wordt een warme zomerdag.

Ik schrijf de onderstreepte woorden over. stappen, bossen, smalle, paden, onze, ______________________________________________

honden, hollen, zussen, achter, stammen, ______________________________________________ bomen, ruiters, witte, paarden, kruisen, ______________________________________________ warme ______________________________________________ ______________________________________________ Ik onderstreep de woorden met drie delen.

Ik was toch ook graag thuis gebleven. Maar papa vindt dat we meer moeten bewegen. Dus moeten we wandelen, lopen en zwemmen. Ik denk dat onze papa wat overdrijft. De hersenen oefenen is toch ook belangrijk! Dus veel spelletjes spelen, is dat dan niet mogelijk? Wat denken onze juffrouwen hiervan?

Ik schrijf die woorden over.

gebleven, bewegen, wandelen, ______________________________________________ hij overdrijft, hersenen, oefenen, belangrijk, ______________________________________________ spelletjes, mogelijk, juffrouwen ______________________________________________ ______________________________________________ naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

55

4

KIJKER 3

Oefening 28

Ik schrijf de woorden met twee en drie delen over. Ik negeer de woorden in het vet.

Ali Baba – deel 9 Jullie weten dat de broer van Ali Baba, Kassim, door de rovers werd gedood. Inmiddels begint zijn vrouw zich ongerust te maken. Het is al stikdonker. Ze stapt naar de woning van Ali Baba. Ze belt aan. Ze zegt: ‘Ik ben vreselijk bang. Mijn man is nog altijd niet thuis.’ Ali Baba vreest dat er een ongeluk is gebeurd. Hij overtuigt zijn schoonzuster terug te keren naar huis.

Ali Baba haalt zijn ezeltjes en gaat op verkenning. Bij de grot doet hij een bangelijke ontdekking.

Er liggen druppeltjes bloed. Hij spreekt de formule uit: ‘Sesam open u’. De deuren openen en wat ziet hij?

Het dode lichaam van zijn broer. Verdrietig hult hij het lijk in doeken. Hij vult nog vlug enkele zakken met goud.

Ali Baba komt aan bij de vrouw van zijn broer.

jullie, weten, rovers, Woorden met twee delen _________________________ gedood, begint, maken, woning, altijd, _______________________________________________ gebeurd, terug, keren, liggen, Sesam, open, _______________________________________________ deuren, dode, lichaam, doeken, zakken _______________________________________________

inmiddels, ongerust, Woorden met drie delen _________________________

stikdonker, vreselijk, ongeluk, overtuigt, _______________________________________________ schoonzuster, ezeltjes, verkenning, _______________________________________________ ontdekking, druppeltjes, formule, openen, _______________________________________________ _______________________________________________ verdrietig, enkele naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

56

4

KIJKER 3

Oefening 29

Ik hoor één medeklinker na een korte klinker a, e, i, o of u. Ik schrijf de medeklinker dubbel.

Ik zoek de woorden met een kattenstukje en ik schrijf die over. smalle – banken – holte – rollen – kaarten – spinnen – wegen – kasten – padden – woorden – kisten – valse – messen – druppels – gaten – jassen – potten – middel ______________________________________________ smalle , rollen, spinnen, padden, messen,

druppels, jassen, potten, middel ______________________________________________ _________________________________________ Op de matten slapen twee katten. Als ze wakker worden, rollen ze over de mat en rennen ze naar hun kommen.

Nog geen eten? Ze miauwen en hollen naar buiten.

Dan gaan ze maar jagen. Ze klimmen in bomen, sluipen over takken, springen op de pannen van de buren, vallen in de ren van de kippen.

matten, katten, wakker, rollen, rennen, ______________________________________________ kommen, hollen, klimmen, takken, pannen, ______________________________________________ vallen, kippen ______________________________________________ ______________________________________________

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

57

4

KIJKER 3

Oefening 29

Ik hoor één medeklinker na een korte klinker a, e, i, o of u. Ik schrijf de medeklinker dubbel.

Ik onderstreep de kattenstukjes en ik schrijf die woorden over.

Ali Baba – deel 10 Zachtjes laat Ali Baba de klopper vallen. De deur gaat open.

Daar is de knappe en slimme Morgiana, het dienstmeisje van Kassim. Ali Baba zegt: ‘Ik heb het lijk van je baas moeten verpakken in die doeken. Beloof me aan niemand iets te verklappen over de moord. Ik zal je alles vertellen. Maar we doen alsof je baas ongelukkig ten val is gekomen.’

Wat later ziet hij zijn schoonzus en Ali Baba zegt: ‘Ik heb je man gevonden. Hij is wellicht gevallen van rotsen.

Er is niets aan te doen. Het was een beslissing van Allah. We begraven mijn broer. Dan voegen we beide gezinnen samen.

Jij en mijn vrouw kunnen toch samen wonen?

Of zal dat niet lukken?’

, vallen, knappe, slimme, Kassim, ______________________________________________ klopper verpakken, verklappen, alles, vertellen, ______________________________________________ ongelukkig, wellicht, gevallen, beslissing, ______________________________________________ Allah, gezinnen, kunnen, lukken ______________________________________________ ______________________________________________ naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

58

4

KIJKER 3

Oefening 30

Ik hoor één medeklinker na een korte klinker a, e, i, o of u. Ik schrijf de medeklinker dubbel.

Ik onderstreep de kattenstukjes en ik schrijf de woorden over. adressen vergissen inspanning middelen getallen

____________ adressen bruggetje

bruggetje ____________

inspanning bittere ____________

bittere ____________

vergissen vertellen ____________

vertellen ____________

middelen komkommer ____________ komkommer ____________ getallen middelste ____________

middelste ____________

Heb jij je al gewassen? Nee, je moet nu geen verstoppertje spelen. En ook geen tikkertje meer.

Het is tijd. En je moet niet mopperen! Het is vandaag welletjes geweest. Je bent al een hele dag buiten.

Jeroen gaat stilletjes naar binnen. Hij wast eerst zijn modderige voeten in een kommetje met zeepwater.

______________________________________________ gewassen, verstoppertje, tikkertje, ______________________________________________ mopperen, welletjes, stilletjes, binnen, ______________________________________________ modderige, kommetje ______________________________________________ naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

59

4

KIJKER 3

Oefening 30

Ik hoor één medeklinker na een korte klinker a, e, i, o of u. Ik schrijf de medeklinker dubbel.

Ik schrijf alle woorden in de juiste vorm. kokkin zwart – jurk wit – muts ren – trap

kokkinnen dragen ____________ zwarte _________________ jurken en _______________ _________________. witte mutsen Ze ______________ rennen de ______________ trappen af De twee ________________ Fien en Stien

van de zolder tot de kelder.

stoppen kapotte sokken en ____________ scherpen de keuken____________. messen Ze ______________ af, wassen ________________ borden _________________ de _____________ en poetsen vorken ________________ de ________________. bakken gerechten Ze _______________ _____________ vullen potten water voor de ____________ planten op de ___________. kasten Vlug gaan ze dan ____________________ stappen met de ____________ honden en de ___________. katten Ze braden ____________ _____________ vette ganzen voor die ____________ _______________. dikke gasten Altijd _____________, werken zelden __________! lachen

stop – kapot – sok Ze _________ hun __________ _________

scherp – mes was – bord poets – vork bak – gerecht vul – pot plant – kast stap hond – kat vet – gans dik – gast werk – lach

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

60

4

KIJKER 3

Oefening 31

Ik hoor één medeklinker na een lange klinker aa, ee, oo of uu. Ik schrijf de klinker enkel.

Ik zoek de woorden met een berenstukje en ik schrijf die over. mager – koorden – fluiten – noten – regen – baarden – karren – vuren – kaarten – spelen – spellen – paden – paarse – schaduw – olie – plaatsen – oordeel – helaas

mager ______________________________________________ , noten, regen, vuren, spelen, paden, ______________________________________________ schaduw, olie, helaas ______________________________________________ Vandaag is oma jarig. We steken de kaarsen aan. En we zullen heerlijk feesten. We kopen een boeket rozen voor haar. We maken vandaag geen ruzie. We kijken naar beelden op tv van vreemde wezens in een tekenfilm. We zoenen haar en wensen haar nog vele gelukkige jaren. _______________________________________________ oma, jarig, steken, kopen, rozen, maken, _______________________________________________ ruzie, wezens, tekenfilm, vele, jaren _______________________________________________ naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

61

4

KIJKER 3

Oefening 31

Ik hoor één medeklinker na een lange klinker aa, ee, oo of uu. Ik schrijf de klinker enkel.

Ik onderstreep de berenstukjes en schrijf die over.

Ali Baba – deel 11 De vrouwen weenden en klaagden. Wie zou Kassims winkel overnemen? De buren zagen dat Ali Baba verhuisde. Ali Baba had nu twee vrouwen, dat was een gewoonte in die tijd. Hij was erg tevreden met zijn winkel en genoot van zijn nieuwe geluk. Maar, toen er wat tijd was verlopen, kwamen de rovers terug bij de grot. Het lijk van de koopman was verdwenen! En verschillende zakken met goud ontbraken. De roverhoofdman was woedend. ‘Ik ben verraden! Ik zal me wreken! Ik zal de dief doden! Jij, Alkabir, gaat naar de stad. Leg je oren te luisteren.’ Alkabir vertrok in de schemer. Hij stelde hier en daar wat vragen. Het werd duidelijk dat er onlangs iemand werd begraven die ergens in de bergen was gestorven.

______________________________________________ overnemen, buren, zagen, ______________________________________________ tevreden, verlopen, kwamen, rovers,

verdwenen, ontbraken, roverhoofdman, ______________________________________________ verraden, wreken, doden, Alkabir, ______________________________________________ oren, Alkabir, schemer, vragen, begraven ______________________________________________ ______________________________________________

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

62

4

KIJKER 3

Oefening 32

Ik hoor één medeklinker na een lange klinker aa, ee, oo of uu. Ik schrijf de klinker enkel.

Ik onderstreep de berenstukjes en ik schrijf de woorden over. vanavond inbrekers instrument verdwenen genade

____________ vanavond oktober

oktober ____________

instrument zaterdag ____________

zaterdag ____________

inbrekers bovenste ____________ verdwenen molenaar ____________

genade gewapend ____________

bovenste ____________ molenaar ____________ gewapend ____________

Op kamp slapen we in grote, bruine en groene tenten. ’s Morgens lopen we naar de rivier en maken we ons nat. Tevreden keren we terug en eten we ontbijtgranen. Daarna is het vergadering. Wat zijn de plannen? Spelen in de bossen? Naar het dorp om inkopen te doen? Elkaar verhalen vertellen en zeker niet vervelend zijn en elkaar plagen?

______________________________________________ slapen, grote, lopen, maken, tevreden, ______________________________________________ keren, eten, ontbijtgranen, vergadering, ______________________________________________ spelen, inkopen, verhalen, zeker, ______________________________________________ vervelend, plagen

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

63

4

KIJKER 3

Oefening 32

Ik hoor één medeklinker na een lange klinker aa, ee, oo of uu. Ik schrijf de klinker enkel.

Ik schrijf alle woorden in het meervoud of in de juiste vorm. kind – plaag mens – vraag heb – zot – kuur pluk – bloem – buur loop – plas schuil klim – boom roof – ei – eend beest – storm kom – vuil kat – merk – gevaar vlucht – gast stout – jongen vlieg steek – tong deugnietstreek

kinderen plagen mensen ______________, vragen doen niet wat _____________ hebben niets dan ________ zotte __________, kuren ___________ plukken bloemen bij de __________? buren __________ ___________ Lopen plassen _______________ door __________________, schuilen _________________________ niet voor regen klimmen in de bomen ______________ ____________________, roven eieren eenden ___________ __________ van de _________? beesten _________ stormen________ weg.

Alle _____________ komen thuis met ___________ vuile Ze __________ kleren.

Katten ___________ merken de ____________. gevaren ___________ _________________ Vluchten voor die _________________ gasten Stoute jongens ______________ ______________ op bezoek vliegen _________________________ vlug in de hoek.

Steken ______________ dan hun tongen _____________ uit. deugnietstreken Zijn dat geen __________________________?

Welke ________________ ________________,

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

64

4

KIJKER 3

Oefening 33

Ik schrijf de woorden in het juiste vakje. lerares – schakelaar – portretten – generaal – beneden – gebeurtenissen – lessenaar – schapenwolken – bosklassen – badkamer – kattenkwaad – vanmiddag – geschrokken – gezinnen – maandagen – gebroken – schitterend – egels

Ik hoor één medeklinker na de kort klinkende a, e, i, o of u. Ik schrijf de medeklinker dubbel.

Ik hoor één medeklinker na de lang klinkende aa, ee, oo of uu. Ik schrijf de klinker enkel.

portretten ______________________

lerares ______________________

lessenaar ______________________

generaal ______________________

gebeurtenissen ______________________ bosklassen ______________________ kattenkwaad ______________________ vanmiddag ______________________ geschrokken ______________________ gezinnen ______________________ schitterend ______________________

schakelaar ______________________ beneden ______________________ schapenwolken ______________________ badkamer ______________________ maandagen ______________________ gebroken ______________________ egels ______________________

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

65

4

KIJKER 3

Oefening 33

Welke woorden schrijf ik in de vakjes? Ik negeer de woorden in het vet.

Ali Baba – deel 12 De rover komt te weten dat de overledene een broer had, Ali Baba. Alkabir vindt de woning en zet een teken op de muur.

Zo vergissen de bandieten zich niet. Alkabir zal zijn makkers verwittigen. Wanneer Morgiana boodschappen wil doen, ziet ze het kruisje. ‘Misschien een deugnietenstreek’, denkt ze. ‘Of is het mogelijk dat iemand mijn meester kwaad wil doen?’ Voor de zekerheid zet ze een kruis op de muren van alle buren. De chef zegt: ‘Voorzichtig! Jullie gaan bewapend naar de markt.

Intussen ga ik op verkenning.’ woorden met een kattenstukje

woorden met een berenstukje

vergissen ______________________

rover ______________________

verwittigen ______________________

overledene ______________________

makkers ______________________ wanneer ______________________ boodschappen ______________________ misschien ______________________ alle ______________________ jullie ______________________ intussen ______________________ verkenning ______________________

weten ______________________ woning ______________________ teken ______________________ mogelijk ______________________ zekerheid ______________________ muren ______________________ buren ______________________ bewapend ______________________

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

66

4

KIJKER 3

Oefening 34

Ik schrijf de woorden in het meervoud of in de juiste vorm. wit – muur dik – hond dom – kip druk – stad lang – straat fel – kleur leeg – fles geel – bloem fris – dag hoog – hak nat – veer

________________ ________________ witte muren ________________ ________________ dikke honden ________________ ________________ domme kippen ________________ ________________ drukke steden ________________ ________________ lange straten ________________ ________________ felle kleuren ________________ ________________ lege flessen ________________ ________________ gele bloemen ________________ ________________ frisse dagen ________________ ________________ hoge hakken ________________ ________________ natte veren

scherp – mes ________________ ________________ scherpe messen nieuw – band ________________ ________________ nieuwe banden lief – beer vlug – rat hoog – trap

________________ ________________ lieve beren ________________ ________________ vlugge ratten ________________ ________________ hoge trappen

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

67

4

KIJKER 3

Oefening 34

Ik schrijf de woorden in het meervoud of in de juiste vorm. dapper – matroos groot – gevaar nieuw – fietsrem ik tel – lettergreep ik eet – boterham ik draag – sandaal vergaan – schip druk – leraar ik trap – pedaal schaap – scheer kruk – loop koningin – kroon ik draag – regenjas ik bak – oliebol ik maak – rekensom ik reis ruimteschip

dappere matrozen ________________________________ grote gevaren ________________________________ nieuwe fietsremmen ________________________________

tellen lettergrepen wij _____________________________ eten boterhammen wij _____________________________ dragen sandalen wij _____________________________ vergane schepen ________________________________ drukke leraren ________________________________

trappen op de _____________ pedalen wij ___________ schapen scheren ________________________________

krukken lopen op _____________________________

koninginnen kronen ________________________________

dragen regenjassen wij _____________________________ bakken oliebollen wij _____________________________ maken rekensommen wij _____________________________ reizen wij _____________________________ met ____________________________ ruimteschepen

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

68

4

KIJKER 3

Oefening 35

Ik maak rijmpjes.

Wil jij op bezoek komen

in mijn (dr) ___________________? dromen Dan zijn we met velen

en kunnen we (sp) ___________________. spelen Holderdebolder

op de (z) ___________________. zolder Of willen we crossen bossen

in de (b) ___________________?

We eten koeken boeken

en lezen in (b) ___________________.

Met veel geroep en geklater

springen we in het koude (w) __________________. water Weet je mij wonen?

Ik zal het je (t) ___________________! tonen Wil je hier eten?

Laat het me (w) ___________________. weten Willen we ravotten sjotten

of wil je (sj) ___________________?

Je mag ook beslissen

of we zullen (v) ___________________. vissen naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

69

4

KIJKER 3

Oefening 35

Ik maak samenstellingen.

Eerst zet ik de woorden in het meervoud. hond – blok – aap – oog – pan

+

hok – haar – doos – lap – blik

hondenhokken 1 De hondjes zijn opgesloten in ____________________.

blokkendozen 2 Die blokjes zitten in _____________________________. apenharen 3 De kooi ligt vol ________________________________.

ogenblikken 4 Wil je enkele __________________________ wachten?

pannenlappen 5 Verbrand je niet. Gebruik ________________________. man – vis – kip – pen – schaap

+

poot – oog – zak – naam – kaas

1 Rob en Wout zijn mannennamen ________________________________.

heeft vissenogen 2 Een kabeljauw ____________________________.

kippenpoten 3 Elke kip heeft twee _____________________________.

pennenzakken 4 Mijn kleurpotloden zitten in _______________________. schapenkazen 5 Lust jij _________________________?

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

70

4

KIJKER 3

Oefening 36

Ik vul het woord aan met het voorvoegsel ge, be of ver.

Nadien schrijf ik het woord in het meervoud onderaan. taal veel tel waak haal zin bouw haal loof zin

betaal Ik _________________________ met euro’s.

verveel Ik ________________________ me vandaag. vertel Ik ________________________ een verhaal. bewaak Ik ______________________ de gevangene.

verhaal een mooi ____________________________

gezin kinderen van een ______________________

gebouw een groot ____________________________ behaal Ik ______________________ de eindstreep.

beloof Ik _______________________ op tijd te zijn.

Ik _______________________ een leugentje. verzin

gezinnen

betalen wij ____________________ _______________________ gebouwen

vervelen zich ___________________ _______________________ behalen

vertellen wij ____________________ wij ____________________ beloven

bewaken wij ____________________ wij ____________________ verzinnen

verhalen _______________________ wij ____________________

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

71

4

KIJKER 3

Oefening 36

Ik vul aan met het voorvoegsel ge, be, ver of her. Ik schrijf de juiste vorm van het woord in die zin. taal

betalen Wij _______________________________ veel geld.

veel

vervelen We weten niet wat te doen. We ________ _____ ons.

tel stel

vertalen uit het Engels?

Wil je deze zinnen ______________ vertellen We ________________________________ verhalen.

hertellen De kassa klopt niet. Hij moet het geld ___________. bestellen Wij _________________________ een nieuwe auto.

herstellen Welke garage zal die auto ____________________?

berekenen reken Wij _____________________________ de uitkomst. raad

geraden Heb je de uitkomst __________________________?

ras

verrassen Wij ____________________ oma met een bezoekje.

rot

verraden Mijn vriend heeft mij _________________________.

verrotten Dat hout ligt buiten te _________________________.

herkauwen kauw Koeien __________________________ wat ze eten.

gewone woon Dat zijn heel ________________________ mensen. laad

geladen Is dat geweer ______________________________?

laad

herladen Nu moet hij zijn geweer ______________________.

geschoten schot De jager heeft ______________________________. haal

Morgen is het toets. Moet je niet _______________? herhalen

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

72

4

KIJKER 3

Oefening 37

Ik schrijf woorden met ont in de hokjes. moeten – goochelen – dekken – bijten – roeren – zettend – ploffen – slaan – spannen 1 Mijn opa wil iets nieuws vinden of iets ont…

2 Arbeiders verliezen hun werk. De bazen ont… hen.

3 ’s Morgens moet je flink ont…

4 Die mensen komen elkaar tegen. Ze ont… elkaar.

5 Ik had van het voetbalteam meer verwacht. De spelers ont… me.

6 Na een zware werkweek moeten mensen zich ont…

7 Die streek is heel erg of ont… gevaarlijk!

8 Die bom kan elk moment ont…

9 Een liefdesverhaal kan opa wel ont…

1 2 3 4 5 6 7 8 9

o o o o o o o o o

n n n n n n n n n

t t t t t t t t t

d s b m g s z p r

e l i o o p e l o

k a j e o a t o e

k a t t c n t f r

e n e e h n e f e

n n n e e n e n

l e n n d n

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

73

4

KIJKER 3

Oefening 37

Ik kijk naar het grondwoord en ik vul aan met on of ont.

Ik schrijf de juiste vorm van het woord in die zin.

onweren Het wordt erg donker. Het zal ___________________.

Die bandieten _________________________ een kind! voer ontvoeren Van dat hard rijden komen er ____________________. geluk

ongelukken Die wetenschappers _________________ dek ontdekken iets nieuws.

Die bommen zullen ___________________________. plof ontploffen Het ruikt daar niet goed. Het zijn ___________ kamers. fris onfrisse Het wordt warm. Het ijs zal ______________________. dooi ontdooien 5 en 9 zijn _____________________________ getallen. paar

onpare _____________________ toiletten en ik moet plassen. bezet

Onbezette __________________________ sterren ontroeren me. telbaar Ontelbare Die toestellen ________________ trek onttrekken vocht uit een kamer.

Op die weg gebeuren veel ______________________. geval

ongevallen bemand __________________ Onbemande ruimteschepen verdwijnen vaak. wilde beesten zie ik in de zoo. tembaar ____________________ Ontembare Kunnen jullie al die namen __________________? houd

onthouden Papa zal een fles wijn ______________________. kurk ontkurken Die zure appelen zijn ________________ appelen. rijp onrijpe Dokters moeten hun instrumenten altijd ____________. smet

ontsmetten weer

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

74

4

KIJKER 3

Oefening 38

Ik schrijf alle woorden in het meervoud. droom stroom beer – zwem vis – fiets paard – boom trol – kom heks – stok breed – rok maak – brok pan – pot griezel – baard rijd – wit – paard aap – tak pruim – pak duizendtal val – ster koe – stoei droom

dromen zag ik ______________. stromen _____________ in de zee.

Beren ________________ zwemmen _____________ Vissen ______________ fietsen op een slee. _____________ Paarden in de ____________________, bomen laat de _______________ maar ____________. trollen komen ______________ Heksen op hun __________________ stokken met hun _______________ _______________. brede rokken Ze _____________ maken niets dan ______________, brokken slaan op ____________ pannen en ________________. potten _______________ Griezels met lange ______________ baarden ___________ rijden op __________ ______________. witte paarden ________________ Apen aan de _________________ takken om _________________ pruimen te _________________. pakken Met _____________________________ tegelijk duizendtallen ______________ _____________ vallen sterren uit de hemel. _______________ _______________ Koeien stoeien in de wei.

Oef! Die _______________________ zijn voorbij. dromen In mijn ____________

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

75

4

KIJKER 3

Oefening 38

Ik maak zoveel mogelijk samenstellingen. Ik schrijf ze in het meervoud. veel ... peren kippen dennen honderd blokken start appel

____________________________

perenbomen, perendozen, ____________________________ perenzakken, kippeneieren,

____________________________ kippenhokken, dennenbomen, ____________________________ dennenappels, hondertallen,

boom appel ei

____________________________ blokkendozen, blokkenzakken, tal ____________________________ startblokken, startpistolen, ____________________________ appelbomen, appeldozen, ____________________________ appelzakken, eetappels, ____________________________ eetzakken, eetperen,

hok doos blok

eet

____________________________ tientallen, pennendozen,

zak

tien

____________________________

pistool

____________________________

peer

pen

____________________________ pennenzakken

____________________________ ____________________________ ____________________________ naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

76

4

KIJKER 3

Oefening 39

Ik maak samenstellingen en ik schrijf de juiste vorm. vuur + rood = ___________________________________ vuurrood

Dat zijn _________________________________ bloemen. vuurrode

melk + kan = ____________________________________ melkkan

Er staan twee lege _____________________ in de berging.

melkkannen meisjes + stem = ________________________________ meisjesstem

Opa luistert graag naar ____________________________. meisjesstemmen kerk + klok = __________________________ kerkklok Hoor de _________________________ luiden. kerkklokken

zeep + bel = ___________________________ zeepbel

Ga je ___________________________ blazen? zeepbellen dans + school = _______________________ dansschool Zij volgt les in twee verschillende _________________________. dansscholen

eigen + naam = ___________________ eigennaam

Erika en Youssef zijn _______________________. eigennamen feest + dag = ___________________ feestdag

Nieuwjaar en Kerstmis zijn ___________________. feestdagen naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

77

4

KIJKER 3

Oefening 39

Ik maak een nieuwe zin. In de nieuwe zin zet ik de onderstreepte woorden in het meervoud.

I n de klas maak ik een vraagstuk, een deling, een rekensom en spel ik het werkwoord juist.

vraagstukken In de klas maken we ______________________________, delingen rekensommen ______________________, _________________________

en ______________ we de _____________________ juist. spellen werkwoorden Boven het dak van het kasteel flikkert een ster en achter de tak van een berkenboom zie ik een planeet.

Boven de ____________ daken van de ____________________ kastelen

___________________ tientallen ____________ flikkeren sterren en achter de______________ van de _________________________ takken berkenbomen zie ik twee ________________. planeten

Op de briefomslag noteer ik de naam en het adres van mijn kameraad.

briefomslagen noteren Op de _______________________ __________________

namen adressen we de ______________ en de ___________________ van onze ____________________. kameraden

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

78

4

KIJKER 3

Oefening 40

Ik schrijf alle woorden in het meervoud.

Honden soorten dik – dun ___________________, ___________________, Dikke dunne klein – groot __________________ en ____________________, kleine grote wit – zwart ______________________, _________________, witte zwarte bruin – rood ____________________ en ________________. bruine rode blaf – poort ________________ aan de _________________, Blaffen poorten bijt – tand ________________ met die _________________. bijten tanden kwispel – staart _______________ Kwispelen met de _______________, staarten lief, speel – hart _______________ spelen ze voor _______________dief. harten wil – eet Ze ________________ altijd ________________, willen eten kun – stop _______________ kunnen nooit eens _______________. stoppen knabbel – bot _________________ Knabbelen op oude _______________, botten word – vreet ____________ worden dik van steeds te _____________. vreten ken – gevaar Ze ______________ kennen geen __________________. gevaren nat – beest Als ik naar die _____________ _____________ natte beesten fluit, kom – schud ____________ ze af en _____________ komen schudden ze zich uit. hond – soort

______________ heb je in alle _____________.

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

79

4

KIJKER 3

Oefening 40

Ik zet de woorden in het meervoud. boom – bom boos – bos groot – grot knop – knoop koop – kop weet – wet maan man haak hak

bomen bommen __________ boze mannen en grote ____________ bossen ___________ grote meren in diepe _____________ grotten bloem___________ knoppen en broeks_____________ knopen eten ____________ kopen en twee __________ koppen melk _____________ welke ______________ er zijn weten wetten de _____________________ van een planeet manen vrouwen en ___________________________

mannen fietsen aan __________________ haken onkruid ___________________ hakken _________ groeien en __________ ontploffen

Ik zet de woorden in het meervoud en maak een samenstelling. ster + hoop krul + bol kat + haar mug + beet mat + taart

grote ________________________ sterrenhopen mooie _______________________ krullenbollen

zoveel _______________________ kattenharen

jeukende _____________________ muggenbeten

lekkere _______________________ mattentaarten

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

80

4

KIJKER 3

Oefening 41

Ik schrijf het meervoud op de juiste plaats. bezwaar – adres – koord – verhaal – feest – gevaar – getal – soort – kast – schoen – zaterdag – kus – boerin – gebeurtenis – duif – woord – banaan – avontuur – raket berenstukje

kattenstukje

______________________ adressen

______________________ bezwaren

______________________ kussen

gevaren ______________________

______________________ getallen ______________________ boerinnen ______________________ gebeurtenissen ______________________ raketten

verhalen ______________________ zaterdagen ______________________ bananen ______________________ avonturen ______________________

andere woorden

_______________________________________________ koorden, feesten, soorten, kasten, schoenen, _______________________________________________ duiven, woorden _______________________________________________ _______________________________________________

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

81

4

KIJKER 3

Oefening 41

Ik ga in de zinnen op zoek naar woorden die ik in het meervoud kan zetten. Ik schrijf alleen het meervoud op van woorden met een kattenstukje of een berenstukje.

Hetschaapscheerjemeteenkam.

Papabegraafteenkipdiedoodis.

Eetjegraageenbanaanofwiljeeenstukananas?

Slaapjeindatbedopdiematrasindathuisopdiestraatindiestad?

Kan ik ook van rechts naar links lezen? ?sobtehnikatneerednofomoobeidrethcaemkipotsreV .tsarkfaarednetmorgreebed,tnipstakeD

Woorden met een kattenstukje ____________________________________________ kammen, kippen, wij willen, stukken, ____________________________________________ ananassen, bedden, matrassen, ____________________________________________ wij verstoppen, takken, bossen, katten, ____________________________________________ wij spinnen, wij grommen, wij krassen Woorden met een berenstukje

____________________________________________ schapen , wij scheren, wij begraven, wij eten, bananen, wij slapen, straten, ____________________________________________ steden, bomen, beren, raven ____________________________________________ ____________________________________________ naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

82

4

KIJKER 3

Oefening 42

Ik vul de letters van het alfabet in.

__ A __ B __C

__ D __E __ F G __

__ H __I __ J

__ K __L __ M __ N __ O __ P __Q

__ R __S __ T

__ X __Y __Z

__ U __ V __ W

Ik schrijf nogmaals de letters van het alfabet. __ __ __ D E F G __ __ __ K L M N A B C __ __ __ __ H I J __ __ __ __ __ __ __ O P Q __ __ __ R S T __ __ __ U V W __ __ __ X Y Z Nu bedek ik alles wat hierboven staat.

Ik vul de ontbrekende letters in.

A __ __ I J K __ __ __ L M N E F G H __ __ B C D __ __ __ O __ Q R __ __ U __ __ P S T V W X Y __ Z

Ik bedek opnieuw alles wat hierboven staat.

Ik vul de ontbrekende letters in. __ __ __ A B C D __ __ __ E F G __ __ __ H I J K __ __ __ L M N O __ __ __ __ __ U V W X Y __ P Q R __ __ S T Z

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

83

4

KIJKER 3

Oefening 42

Ik schik de woorden alfabetisch. Ik kijk alleen naar de eerste letter van het woord.

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z dikwijls – flauw – glimlachen – zout – markt – iemand – keizer – antwoord – hoofdpijn – lichaam – eekhoorn – banaan – oudste – pech – verkouden – reeds – steeds – tapijt ______________ antwoord

______________ hoofdpijn

______________ pech

______________ dikwijls

______________ keizer

______________ steeds

______________ banaan ______________ eekhoorn ______________ flauw ______________ glimlachen

______________ iemand ______________ lichaam ______________ markt ______________ oudste

______________ reeds ______________ tapijt ______________ verkouden ______________ zout

Ik schik de woorden alfabetisch. De eerste letter is gelijk. Ik kijk naar de tweede letter van het woord. schrijf – stout – spijker – sein – saus – sla

saus ______________ schrijf ______________

sein ______________ sla ______________

spijker ______________ stout ______________

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

84

4

KIJKER 4

Oefening 43

Ik schik de woorden alfabetisch. Ik kijk alleen naar de eerste letter van het woord.

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z mouwen – kabouter – saus – aardbei – wedstrijd – papier – beide – lachen – juichen ______________ aardbei

______________ kabouter

______________ papier

______________ juichen

______________ mouwen

______________ wedstrijd

______________ beide

______________ lachen

______________ saus

De eerste letter is gelijk. Ik kijk naar de tweede letter van het woord. bieb – bouw – blij – banaan – brutaal – buur ______________ banaan ______________ bieb

______________ blij ______________ bouw

______________ brutaal ______________ buur

glimlach – grauw – gauw – geheim – gordijn – guur ______________ gauw ______________ geheim

______________ glimlach ______________ gordijn

______________ grauw ______________ guur

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

85

4

KIJKER 4

Oefening 43

Ik schrijf alle letters van het alfabet. __ __ __ A B C __ __ __ __ D E F G __ __ __ H I J __ __ __ __ K L M N __ __ __ O P Q __ __ __ R S T __ __ __ U V W __ __ __ X Y Z Ik bedek wat hierboven staat.

Welke letter komt na ...

D___, E U ___, P A ___, B F ___, G H ___, I J ___ K V O ___, Ik schik de woorden alfabetisch. Is de eerste letter gelijk, dan kijk ik naar de tweede letter. hotel – hoera – gauw – geheim – alfabet – ach – fijn – fout – flauw – meisje – manier – lachen – kajuit – juichen – pech – prei – paus – pijl

ach ______________

geheim ______________

manier ______________

fijn ______________

hotel ______________

______________ paus

alfabet ______________ flauw ______________ fout ______________ gauw ______________

hoera ______________ juichen ______________ kajuit ______________ lachen ______________

______________ meisje ______________ pech ______________ pijl ______________ prei

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

86

4

KIJKER 4

Oefening 44

Ik schrijf de ei-woorden over en ik schrijf ze nog eens in de zin. arbeiders __________________ arbeiders

Heel wat ________________ arbeiders werken aan de weg.

bereid _______________ bereiken _______________ bereid bereiken Ze zijn _____________ hun best te doen. bereid Ze willen iets ________________.

bereiken

terrein ______________ uitbreiden _________________ terrein uitbreiden

terrein uitbreiden Ze zullen het ______________ nog ___________________. eisen feiten eisen ________________ feiten ___________________

eisen dat hij de __________ feiten toegeeft.

De rechters ___________

weigeren steigeren ________________ steigeren weigeren ______________ weigeren steigeren Paarden _________________ soms te _______________. weinig refrein weinig _______________ refrein _________________

Weinig mensen zingen het ______________ refrein ____________ mee. steile veilig steile __________________ veilig _________________

steile veilig Is dat _____________ pad wel ______________ genoeg?

seizoen heiligen seizoen ________________ heiligen ________________ seizoen vieren de katholieken heiligen In elk ___________ ____________.

gelei marsepein gelei _______________ marsepein __________________ gelei of _______________? marsepein Wil je op je boterham ___________

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

87

4

KIJKER 4

Oefening 44

Ik vul het juiste ei-woord in. allerlei – aardbeien – eieren – prei – eindelijk – afscheid – geiten – gelei

We helpen opa in de tuin.

We helpen opa bij ________________ werkjes in de tuin. allerlei

We plukken _________________, rapen _____________, aardbeien eieren voederen de ____________, trekken het onkruid uit geiten

tussen de _________. prei We helpen ook ____________ gelei maken van fruit en suiker. En straks nemen we

______________ afscheid van oma en opa. Dan zit het werk er ___________________ eindelijk op.

eilandje – eik – eigendom – steiger – terrein – eist – eikels – zeil – scheidsrechter

De baron Dat _______________ midden in het meer is eilandje

_______________ van de baron. Hij __________ eigendom eist dat het steeds in orde is. In het midden van het eiland staat

een enorme __________.

De grond is bezaaid met

eik

______________.

Het is een mooi _______________ om te eikels terrein

voetballen.

De baron is dan altijd de __________________.

scheidsrechter Aan de ______________ ligt een ___________bootje. steiger zeil

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

88

4

KIJKER 4

Oefening 45

Ik maak samenstellingen. trein +

begeleider – reizigers – sein

De _________________________ controleert mijn kaartje. treinbegeleider De treinbestuurder houdt het ______________ treinsein in het oog.

Op de trein zitten veel ____________________________. treinreizigers boot + trein = nacht + trein = post + trein =

___________________ boottrein ___________________ nachttrein

___________________ posttrein

Ik maak een samenstelling met ... scheiding + s +

muur – sloot – wand

een ________________________ tussen twee tuinen scheidingsmuur een ________________________ tussen twee kamers scheidingswand een _________________________ tussen twee velden scheidingssloot Ik maak samenstellingen met terrein.

Ik ga op jacht op een _____________________________. jachtterrein

Ik sport op een __________________________________. sportterrein

Ik schiet op een __________________________________.

schietterrein

Er is een groot feest op een ________________________. feestterrein naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

89

4

KIJKER 4

Oefening 45

Ik maak steeds langere samenstellingen met ei!

De woorden zitten verstopt in de zinnen.

1 Het is hier zo vol als een ei.

2 Ik rol die grote kei naar beneden.

3 Op 1 mei versieren ze bij ons een grote boom.

4 Mama legt op elk bed een mooie sprei.

5 Het kind van onze buren is nog erg klein.

6 Op het plein voor de kerk is het elke woensdag markt.

7 Papa lust het liefst honing van bijen op de heide.

8 Ik speel met mijn vrienden op het terrein tussen die huizen.

9 Een reiziger kan de auto, het vliegtuig of de trein nemen.

10 Wil je gelei van appelen, peren, aardbeien of bessen?

11 Toen ze afscheid namen, kwamen ze eerst nog op bezoek.

12 Ook in een fabriek heeft men soms geheimen.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

e r m b k m h s t a a f

i o e e l a e p r a f a

v l i d e r i e e r s b

o k b s i k d e i d c r

l e o p n t e l n b h i

i o r k p h t r e e e

m e i l o e e i i k

i n e n r i e d s

d i i r z n

n n e i g s b g e

g i g e e h

n e l z e

r e i o e k i m e n

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

90

4

KIJKER 4

Oefening 46

Ik vul het juiste ei-woord in. keizerin – geiten – geheim – heide – aardbeien – klei 1 De ________________ keizerin vertrok in het ________________. geheim

2 ______________ Geiten grazen op de _______________. heide

3 Zou _________grond wel goed zijn voor ________________? klei aardbeien trein – reizigers – afscheid – sein – treinbegeleider

trein afscheid ________________.

De ___________________________ geeft reizigers treinbegeleider een ____________ om te vertrekken. sein

De ___________ vertrekt. Pa neemt ________________ van de

mei – leidster – meisjes – beide – waterpeil

mei waterpeil De ______________ leidster geeft een hand aan _____________ beide ________________. meisjes

De maand _____ is droog. Het _________________ staat laag.

paleis – steile – allerlei – eigendom – scheiden

paleis eigendom 2 Aan die ____________ steile berg ________________ scheiden onze wegen.

3 We maken _________________ oefeningen. allerlei

1 Het koninklijk ______________ is _____________ van het volk.

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

91

4

KIJKER 4

Oefening 46

Het grondwoord ken ik. Welke afleiding past in de zin? leid leiden – leider – leiding – inleiding – leidster – afgeleid

1 Fatma is de kamp______________________________. leidster

2 De gidsen ______________________ ons over de berg. leiden 3 Het woord leiding is ____________ afgeleid van het woord leid.

4 Waar loopt hier de water________________________? leiding

5 Een spreekbeurt begint met een __________________. inleiding 6 Jeroen is de _________________ van onze groep. leider eind einde – eindje – eindigen – oneindig – uiteindelijk

1 Wanneer zal die ruzie toch ______________________? eindigen

2 We willen nog een klein _________________ wandelen. eindje 3 We missen het _______________________ van de film. einde 4 Aan de ruimte komt geen einde. Ze lijkt ______________. oneindig 5 Mijn vriend kwam ___________________ uiteindelijk toch opdagen. scheid scheiden – gescheiden – scheidsrechter – scheiding

1 Onze buren zijn ________________________________. gescheiden 2 De ________________________ leidt de voetbalmatch. scheidsrechter

3 De agent wil de vechters _________________________. scheiden 4 Die stroom vormt de _______________ scheiding tussen de landen.

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

92

4

KIJKER 4

Oefening 47

Het grondwoord ken ik. Ik schrijf de afleiding. arbeid leid kei reis aardbei

In de bouw werken veel ___________________. arbeiders

Zij ___________________ de groep naar boven. leidt Een hoop _______________ rollen van de berg. keien

Mama wil veel _____________________ maken.

reizen _____________ Aardbeien eten is gezonder dan een koek.

eigenaar De huis_______________________ vergaderen. eigenaars meisje eiland paleis steiger weiger meid eind geheim keizerin heilig veilig peil steil

In onze klas zitten acht ______________________. meisjes Hij woont op een klein _______________________. eilandje Die koning heeft drie ________________________. paleizen Boten liggen aan hoge ______________________. steigers

Ze __________________________ mee te gaan. weigeren Die meisjes zingen in een ____________groep. meiden

Zullen we een klein ______________ wandelen? eindje

Ik heb een klein __________________________. geheimpje Een klein ___________________ keizerinnetje leidde het land.

Sint-Rochus en Sint-Rita zijn _______________. heiligen Zijn dat _______________________ fietswegen? veilige Ze ________________ de hoogte van het water. peilen

Dat zijn __________________________ bergen. steile

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

93

4

KIJKER 4

Oefening 47

Het grondwoord ken ik. Welke afleiding past in de zin? geheim geheimen – geheimzinnig – heimelijk – geheime

1 Heb jij voor mij veel _____________________________? geheimen 2 Hij is raadselachtig of ____________________________. geheimzinnig 3 Wil je afspreken op een _____________________ plaats? geheime

4 Hij kwam stiekem of __________________ in mijn kamer. heimelijk arbeid arbeider – arbeidster – arbeiden

1 Hij is ________________________________ in die fabriek. arbeider 2 Werken of ________________ arbeiden tot we met pensioen gaan.

3 Fatima is ________________________________________. arbeidster Ik maak een samenstelling met meer dan twee woorden. De woorden staan door elkaar.

water – fontein – drink rechter – scheid+s – bal – voet leider – bliksem – af pool – noord – reiziger terrein – haven – lucht slaap – trein – auto gas – leiding – aard klein – dochter – achter

drinkwaterfontein ________________________ voetbalscheidsrechter ________________________ bliksemafleider ________________________ noordpoolreiziger ________________________ luchthaventerrein ________________________ autoslaaptrein ________________________ aardgasleiding ________________________ achterkleindochter ________________________

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

94

4 38

KIJKER 4

Oefening 48

Ik vul ei of ij in. Ik schrijf het woord over.

ei het ___nde

einde _______________

veel of w___nig ei

_______________ weinig

een fles w___n ij

_______________ wijn

van elkaar sch___den we _______________ scheiden ei op een sp___ker ij slaan t___d ij hebben

_______________ spijker _______________ tijd

in een hotel verbl___ven we _______________ verblijven ij een groot terr___n ei

_______________ terrein

Is het hier v___lig? ei

_______________ veilig

een s___n ei geven

lekkere marsep___n ei

_______________ sein _______________ marsepein

een brief schr___ven we _______________ schrijven ij in je vinger sn___den we _______________ snijden ij een t___ger ij in een kooi

arb___ders in de fabriek ei

_______________ tijger _______________ arbeiders

water uit een font___n fontein ei _______________ r___ke ij mensen

een r____mpje maken ij

_______________ rijke _______________ rijmpje

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

95

4 38

KIJKER 4

Oefening 48

Ik vul ei of ij in. Daarna schrijf ik de woorden over.

ei

ij

ei

1 De arb___der kr___gt een afsch____dsgeschenk.

ei ei ij kl___ne ei auto.

3 De zon verdw___nt ij achter de bomenr___. ij Het l___kt ij wel een schilder___. ij De zonnestralen vallen op het dak van het winterpal___s ei van de k___zer. ei 4 De sch____dsrechter ei z___ ei dat hij alt___d ij gel___k ij heeft.

5 Het m___sje ei is kwaad en ze zw___gt. ij Ze wil een ___sje, ij maar dat mag niet. ‘Het is t___d ij voor een lekker ontb___t’, ij

2 De ___genaar van dat grote parkeerterr___n r___dt met een

zegt mama.

arbeider hij ______________ krijgt

bomenrij het _____________ lijkt ________________ afscheidsgeschenk ________________ schilderij ________________ ________________ eigenaar winterpaleis ________________ parkeerterrein ________________ keizer hij ______________ ________________ rijdt scheidsrechter ________________ hij ______________ kleine zei ze ______________ verdwijnt ________________ altijd

________________

________________

gelijk ________________ meisje ze ______________ zwijgt ________________ ijsje ________________ tijd ________________ ontbijt

________________

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

96

4 38

KIJKER 4

Oefening 49

Ik vul ei of ij in en ik schrijf de woorden over.

ij een ___k 1 met een b___l ei omhakken ____________ ______________ bijl eik 2 het p___l ei van de v___ver ij meten

____________ ______________ peil vijver 3 gl___den van een st___le ij ei berg

we____________ glijden ______________ steile 4 De l___ders zingen het refr___n. ei ei

____________ leiders ______________ refrein 5 met de tr___n ei r___den ij

____________ we ______________ trein rijden 6 in het geh___m ei verdw___nen ij

____________ we ____________________ geheim verdwijnen 7 gel___ ei van aardb___en ei als ontb___t ij

____________ ______________ gelei aardbeien ____________ ontbijt

8 Is het wel v___lig door een woest___n? ei r___zen ei ij _____________ we ____________ _____________ veilig reizen woestijn

9 Die t____ger ij heeft p___n. ij

______________ ____________ tijger pijn

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

97

4 38

KIJKER 4

Oefening 49

Ik vul ei of ij in. Ik denk aan de betekenis van het woord! Ik schrijf het woord nog eens over.

Homoniemen Ik hoor hetzelfde.

Ik schrijf het woord anders.

ei 1 Na april komt de maand m___.

mei _________

2 Wil je twee bollen ___s? ij

_________ ijs

Ik heb m___ ij niet vergist.

Ik ___s ei dat je de waarheid spreekt.

3 De koeien grazen in de w___. ei Zijn w___ ij nog op tijd?

4 De gids wil de groep door de woestijn

_________ mij ik _________ eis _________ wei _________ wij

l___den. ei

_________ leiden

l___den. ij

_________ lijden

Ik wil niet dat oma en opa erg veel pijn

5 Joost wil naar vreemde landen r___zen. ei Je moet het deeg van het brood laten r___zen. ij

6 Z___ ij doen wel flink hun best.

_________ reizen _________ rijzen _________ zij

De juf z___ ei dat het goed was.

ze _________ zei

Hij schiet met p___l ij en boog.

_________ pijl

7 Het p___l ei van het water stijgt.

_________ peil

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

98

4

KIJKER 4

Oefening 50

Ik vul de woorden met wr in en schrijf ze over. wrijven – wroeging – wraak – wreken – wrat – wrak – wreed – wringen

1 Hij pest mij. Ik zal me op hem _____________________! wreken

2 ‘Papa, je doet die kip toch niet dood! Ik vind dat _______.’ wreed 3 Die jongen heeft een __________________ op zijn neus.

wrat 4 Opa heeft rugpijn. ‘Zal ik op je rug _________________?’ wrijven

5 Ik krijg het blik niet open. ‘Papa wil jij eens _____________?’ wringen 6 Hij heeft spijt of __________________ voor wat hij deed. wroeging 7 Het ______________ van het schip ligt onder water. wrak

8 Hij neemt ________________________ op zijn vijand.

wraak Wat is de stam en de infinitief van het werkwoord?

stam

Hij wrijft te hard.

wrijf wrijven ____________ __________________

Hij wreekt zich.

infinitief

wreek wreken ____________ __________________

Ik maak een samenstelling. uit + wringen in + wrijven

een dweil ____________________ uitwringen

inwrijven met zalf _____________________

auto + wrak een _______________ autowrak wegslepen naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

99

4

KIJKER 4

Oefening 50

Ik schik de woorden alfabetisch.

10

wraak – voortdurend – misschien – wrat – wrak – eb – bisschop – rechtstreeks – wringen – juffrouw – wreken – voorraad – wroeging – bib

Ik probeer het eerst. ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ Nu schrijf ik ze correct over. ______________________ ______________________ voortdurend bib ______________________ ______________________ wraak bisschop ______________________ ______________________ wrak eb ______________________ ______________________ wrat juffrouw ______________________ ______________________ wreken misschien ______________________ ______________________ wringen rechtstreeks ______________________ ______________________ wroeging voorraad

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

100

4

KIJKER 4

Oefening 51

Ik schrijf de woorden over. bib de ___________________________ bib eb bisschop

________________________ en vloed eb

de _____________________ van Gent bisschop

juffrouw onze ___________________________ juffrouw misschien

____________________ gelijk hebben misschien

erwt een ____________________________ erwt

markt naar de ____________________ gaan markt ___________________ naar huis gaan rechtstreeks

rechtstreeks

________________________ opletten voortdurend

voortdurend

Ik rangschik de woorden van kort naar lang.

Ik tel de letters.

e b e m j b m v r

b i r a u i i o e

b w r f s s o c

t k f s s r h

t r o u w c h o p c h i e n t d u r e n d t s t r e e k s

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

101

4

KIJKER 4

Oefening 51

Ik zoek de woorden en vul de vakjes van het raadsel in.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

een langer woord voor juf klein peul… de clowns van het …

In België zijn er acht …

Op welk plein kun je inkopen doen? Het m…

Ik ben er niet zeker van, m… heb je gelijk.

Er komt geen einde aan. Het duurt altijd voort.

We hebben nog een hele voor… aardappelen.

Na vloed komt …

Als ze je kwaad doen, wil je je …

Na het zware ongeluk bleef er van de auto alleen een … over.

Ik heb kleine puntjes op mijn neus, zouden dat … zijn?

De trein rijdt zonder omwegen, … naar de kust.

j u f f r 2 e 3 c i r c 4 b i s s c h 5 m a r k t 6 m i s s 7 v o o r t 8 v o o r r 9 e 10 w r e 11 w r a k w r a t j e s 1

12

o r u o p c d a b k

u w s p l h u a

w t j e p e i r d

e i e e

n n n n d

e n

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

102

4

KIJKER 4

Oefening 52

Ik onderstreep het onderwerp eenmaal en de persoonsvorm tweemaal.

1 Elke morgen in de vakantie gaat papa naar de bakker.

2 Hij vindt vers brood het best van al.

3 Onze gemeente telt twee warme bakkers.

4 Hij neemt natuurlijk de fiets.

5 Papa rijdt erg veel met zijn fiets.

6 Ondertussen dekken wij de tafel.

7 Het wordt lekker smullen.

8 Oma vindt dat ook.

9 Oma woont enkele straten verder alleen.

10 Ze maakt er elke morgen een gezondheidswandeling van.

Ik kijk naar de zinnen 1, 2, 5, 7 en 9. Ik schrijf het onderwerp en de persoonsvorm over. Wat is de infinitief? Wat is de stam?

papa gaat 2 _________________ hij vindt 5 _________________ papa rijdt 7 _________________ het wordt 9 _________________ oma woont

infinitief

gaan _________________ vinden _________________ rijden _________________ worden _________________ wonen

1 _________________ _________________

stam

ga _____________ vind _____________ rijd _____________ word _____________ woon _____________

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

103

4

KIJKER 4

Oefening 52

Ik onderstreep het onderwerp eenmaal en de persoonsvorm tweemaal.

Ali Baba – deel 13 De roverhoofdman en Alkadir wandelen naar het stadje. Ze komen in de straat van Ali Baba. ‘Waar vind ik het huis met een kruisje?’ He! Overal staan kruisjes op de huizen! De roverhoofdman raast van woede. Hun plannen vallen in duigen. Iedereen moet terug naar het bos. Alkadir wordt zwaar gestraft voor zijn fout. Baba Moustafa is de volgende vrijwilliger. Hij vindt het huis van de dode. Hij plaatst dit keer een heel klein rood kruisje. Maar Morgiana ziet het. Zij plaatst onmiddellijk op alle deuren zo’n klein rood kruisje, telkens op dezelfde plaats. De volgende keer zal de roverhoofdman zelf op onderzoek moeten gaan.

Ik schrijf de juiste vorm van de persoonsvorm. rekenen komen zien plaatsen binden (!) bemerken worden (!)

(!)

een stam op d

De rover _____________________ op Alkadir. rekent

Hij _______________________ in het straatje. komt Morgiana ___________________ een kruisje. ziet

____________________ jij overal een kruisje?

Plaats Hij __________ bindt Alkadir aan een boom als straf.

Bemerk __________________________ jij een kruisje? _______ Word jij gestraft? Nee, ik _______ word gestraft.

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

104

4

KIJKER 4

Oefening 53

Ik schrijf de stam en de persoonsvorm.

(!)

moeilijke werkwoorden met een stam op d

rijden ik rijd hij rijdt

stam vechten liggen vliegen drinken rusten wringen bijten zwerven worden (!) bloeden (!) snijden (!) bieden (!) vinden (!) zenden (!) binden (!)

persoonsvorm

vecht Hij __________________ vecht ___________ met mij. lig ___________ De hond ____________

ligt te slapen. vlieg ___________ De vogel ________________ weg. vliegt drink ___________ Pa ____________ drinkt een flesje bier.

rust ___________ Oma __________________ even. rust

___________ wring Lena _______________ wringt een dweil.

___________ De vis __________________ niet. bijt bijt

___________ rond. zwerf Die man _______________ zwerft ___________ ____________________ je ziek? word Word

___________ ____________________ je nog? bloed Bloed

___________ Ik ______________ in mijn duim. snijd snijd ___________ Hij ________________ veel geld. bied biedt

___________ Hij ________________ een schat. vind vindt

___________ Opa ________ zend zendt een brief naar mij. ___________ ____________ bind Bind jij die veters vast?

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

105

4

KIJKER 4

Oefening 53

Ik vul aan met ei of ij.

Ik denk aan de stam. Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd.

(!)

moeilijke werkwoorden met een stam op d

rijden ik rijd hij rijdt

begr___pen ij

Begrijp _________________________ je mij niet?

w___geren ei

_____________________ je mee te gaan?

Weiger

st___gen ij

De ballon __________________ omhoog. stijgt

ber___den ei (!) Hij _______________ bereidt een lekker maaltje. r___den (!) ij z___len ei

ber___ken ei kr___gen ij

gl___den (!) ij l___den ei (!) gr___pen ij

sn___den (!) ij n___pen ij

Hij _____________________ met de fiets. rijdt Hij ____________________ op een meer. zeilt Nu ______________________ hij de kust. bereikt

Ik __________________________ koorts. krijg Ik ____________________ naar beneden. glijd

Hij __________________ ons naar de top. leidt Hij _____________________ naar de bal. grijpt

_______________________ jij het brood?

Snijd Pa _____________________ in mijn arm. nijpt

pijn l___den (!) De man __________________ veel pijn. ij lijdt br_____en ei

Ik ______________________ niet graag. brei

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

106

4

KIJKER 4

Oefening 54

Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd.

(!)

een stam op d

werken stam: ________________

werk Werk werk __________ jij veel? Ik ________________ ook. werkt Jij ________________ soms in de tuin. rusten stam: ________________

rust Ik ________________ straks. ________________ jij ook? rust Rust Wie ________________ in de zetel?

rust geeuwen stam: ________________

geeuw Mijn vriend ________________. _______________ jij ook? geeuwt Geeuw Hij ________________ veel. geeuwt

zucht zuchten stam: ________________ De juf ________________.

Ik ________________ ook. zucht zucht ________________ jij wel eens?

Zucht

antwoord antwoorden (!) stam: ______________ Line ________________. antwoordt ________________ Antwoord jij op die vraag?

Jij ________________

antwoordt nooit.

vind vinden (!) stam: ________________ Ik ________________ je niet. ________________ jij mij? vind Vind Jij ________________ ons nooit! vindt naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

107

4

KIJKER 4

Oefening 54

Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd.

Ali Baba – deel 14

!

een stam op d

rijdt de stad. Hij (vermommen)

_________________ vermomt zich als een gewone koopman.

‘Ik (brengen) __________ breng mijn paard naar de markt. Ik (denken) _____________

denk De roverhoofdman (rijden!) _________ nu zelf te paard naar

immers dat het huis daar ergens staat.

vindt

Hij (vinden!) __________ het huis gemakkelijk. Hij (plaatsen)

plaatst ____________________ alles goed in mijn geheugen. prent Dan (vinden!) _______________ ik het huis wel terug.’ Tevreden vind (starten) ________________ hij de terugtocht. Hij (zeggen) start _____________ van zijn kameraden: ‘(Worden!) zegt tegen één ___________ jij graag bestolen? Ik (wreken) __________ Word wreek me op die dief.’ En hij (vergeten) _____________

vergeet dat hij de grootste dief is van allemaal! Maar een hoofdman (maken)

__________ maakt geen fouten. Zijn helper, Moustafa, (kopen) ___________ koopt op de markt muilezels en oliezakken. Eén van die zakken wordt gevuld met

olie. In elke andere zak (kruipen) ____________

kruipt een rover. De hoofdman (leiden!)

_________ leidt de hele groep naar de stad. ___________ geen kruisje. ‘Nee, ik (prenten)

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

108

4

KIJKER 4

Oefening 55

Ik schrijf de stam en de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd. stam luisteren kijken brengen houden (!) werken gaan

luister

___________

een stam op d

(!)

persoonsvorm

Luister

___________ jij graag naar muziek?

kijk

Mama ___________ niet veel

breng

Papa ___________ soms een

houd

_____________ jij van

___________ ___________ ___________

kijkt

tv.

brengt

boek mee.

Houd/Hou

stripboeken?

werk ___________ werkt in zijn tuin.

Opa ga Ga jij soms naar de ___________ ___________

___________

bieb?

kleden (!) helpen poetsen onthouden (!)

kleed help ___________ poets ___________ onthoud ___________

___________

kleedt Help ___________ jij soms? poetst Papa ___________ vandaag. ___________ onthoud het wel.

Ik

Jij ___________ je mooi.

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

109

4

KIJKER 4

Oefening 55

Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd.

Ik denk aan de stam op d. verbieden Hij ___________________ me mee te gaan. verbiedt Ik ________________________ je dat nooit. verbied

rijden Ik ______________________ met mijn fiets. rijd

verzenden

_________________________ je mee?

Rijd _________________ jij een e-mail?

Verzend

Jitske _______________ verzendt er ook één.

vinden Ik _______________________ het niet. vind

____________________________ jij het?

Vind

snijden Hij ________________ in zijn vinger. snijdt

_________Snijd ____________________ jij de komkommer?

leiden Wie _______________________ de groep? leidt Ik __________________________ jullie wel. leid verbranden

_________________________ je maar niet.

Verbrand

Hij _____________________________ zich. verbrandt

verraden Hij ____________________ zijn vriend niet. verraadt

_____________________________ jij hem?

Verraad

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

110

4

KIJKER 4

Oefening 56

Ik onderstreep het onderwerp eenmaal en de persoonsvorm tweemaal.

1 Hij fietste gisteren vlug naar huis.

2 Papa rijdt met de auto naar school.

3 Ken je de oplossing van het vraagstuk?

4 Hij wist het niet meer.

5 Het werd gisteren al vroeg donker.

6 De jongen denkt eens goed.

7 Ik vind de handdoeken niet.

8 Je zocht in de verkeerde kast.

9 Hij werd vorig jaar al negen jaar.

10 Nu wordt hij tien jaar.

In welke tijd staat de zin? Ik schrijf het onderwerp en de persoonsvorm van elke zin op de juiste plaats. t.t. (tegenwoordige tijd)

v.t. (verleden tijd)

______________________ ______________________ hij fietste papa rijdt ______________________ ______________________ hij wist ken je ______________________ ______________________ het werd de jongen denkt ______________________ ______________________ je zocht ik vind ______________________ ______________________ hij werd wordt hij

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

111

4

KIJKER 4

Oefening 56

Ik onderstreep het onderwerp eenmaal en de persoonsvorm tweemaal. In welke tijd staat de zin?

Ik omkring t.t. of v.t.

1 Luister jij graag naar muziek?

2 Mama ging vroeger veel naar festivals.

3 Ze hield vooral van de Rolling Stones.

4 Die kwamen niet veel in ons land.

5 Nu houdt ze meer van Bach en Mozart.

6 Ik vind dat niet altijd prettig.

7 Papa wil liever ook iets moderns.

8 Onze buren gaan soms naar de opera.

9 Gisteren waren ze erg laat thuis.

10 Ik heb op mijn iPod veel liedjes.

t.t. t.t. t.t. t.t. t.t. t.t. t.t. t.t. t.t. t.t.

v.t. v.t. v.t. v.t. v.t. v.t. v.t. v.t. v.t. v.t.

Ik schrijf de zinnen in de tegenwoordige tijd.

Josse fietste vlug naar huis. ________________________________________________ Josse fietst vlug naar huis.

Zij droomde van een mooie prins. ________________________________________________ Zij droomt van een mooie prins.

Plots blafte een hond. ________________________________________________ Plots blaft een hond.

Josse viel. Ze maakte zich kwaad. ________________________________________________ Josse valt. Ze maakt zich kwaad. naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

112

4

KIJKER 5

Oefening 57

Ik schrijf de woorden in het meervoud.

We (lig) ____________ dekens liggen onder de (deken) ______________

geven elkaar (teken) ____________. tekens en (geef) ___________

Het is al ochtend, half zeven.

Tijd om (avontuur) ____________________ te avonturen

beleven springen we uit de (bed) ___________.

Dus (spring) ____________ bedden (Was) _____________, (kleed) _____________ en Wassen kleden (wed) ________________ dat de anderen nog (droom) wedden ________________. dromen Wij zullen (klim) _______________ in de (boom) klimmen ___________.

(Kers) ___________ bomen Kersen en (peer) __________ peren (pluk) _______________. plukken De (ei) ___________________ bij de (kip) eieren ___________________ (raap) ___________________, kippen rapen lopen (loop) ___________________ achter (koe) koeien ___________________ en (schaap) ___________________ schapen Let op! Vandaag geen (ongeluk) ___________________! ongelukken (beleef) __________________.

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

113

4

KIJKER 5

Oefening 57

Ik schrijf de woorden in het meervoud. kop

drie ___________________________ thee koppen

koop

een nieuwe fiets _____________________ kopen

knop knoop man

de ________________________ van rozen knoppen de _______________________ van mijn jas knopen

twee _____________________ op de maan mannen

maan

veel _____________________ rond Jupiter manen

wet

________________________ van ministers wetten

weet hak haak grot

elkaars geheimen ____________________ weten

de _______________ van damesschoenen hakken fietsen aan __________________________ haken

vleermuizen in _________grotten _________________

groot

_____________________________ reuzen grote

bos

wandelen in de ______________________ bossen

boos

______________________ mannen roepen boze

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

114

4

KIJKER 5

Oefening 58

Ik schrijf verkleinwoorden. het achtervoegsel pje glimworm probleem

_______________________ glimwormpje _______________________ probleempje

het achtervoegsel etje Ik let op voor het kattenstukje! vriendin ballon

_______________________ vriendinnetje _______________________ ballonnetje

woorden op oe, ie, ee Ik schrijf wat ik hoor. twee koe kopie

_______________________ tweetje _______________________ koetje _______________________ kopietje

woorden op a, o, u Ik schrijf wat ik hoor. radio menu opa

_______________________ radiootje _______________________ menuutje _______________________ opaatje

Ik schrijf het verkleinwoord over. een schip

scheepje

een blad

blaadje

_______________________ scheepje _______________________ blaadje

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

115

4

KIJKER 5

Oefening 58

Ik schrijf verkleinwoorden. bladeren van de bomen ____________________ van de _____________________ blaadjes boompjes schepen op de zee _____________________ op het _____________________ zeetje scheepjes piano’s en violen ____________________ en _________________________ viooltjes pianootjes een stro in haar snavel een __________________ in haar ____________________ snaveltje strootje bloemen in vazen _____________________ in ____________________ vaasjes bloempjes padden op de paden _____________________ op de _____________________ paadjes/padjes padjes menu’s op de tafels _____________________ op de _____________________ tafeltjes menuutjes verhalen over koninginnen _____________________ over ______________________ koninginnetjes verhaaltjes kangoeroes onder paraplu’s _____________________ parapluutjes kangoeroetjes onder _____________________ naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

116

4

KIJKER 5

Oefening 59

Ik schrijf verkleinwoorden. een woning een jongen een zon een koning een parasol een dame een foto een knie een prinses een slang een paraplu een getal een koe een bodem een kano

________________________ woninkje ________________________ jongetje ________________________ zonnetje ________________________ koninkje ________________________ parasolletje ________________________ dametje ________________________ fotootje ________________________ knietje ________________________ prinsesje ________________________ slangetje ________________________ parapluutje ________________________ getalletje ________________________ koetje ________________________ bodempje ________________________ kanootje

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

117

4

KIJKER 5

Oefening 59

Ik schrijf verkleinwoorden.

Mijn oma houdt van verkleinwoorden Mijn (oma) ________________ gebruikt veel omaatje

verkleinwoordjes Ze zegt: ‘Ga daar eens bij dat (boom) ________________ boompje staan, dan trek ik een (foto) ________________ van jou fotootje met mijn (fototoestel) ___________________________.' fototoestelletje (verkleinwoorden) ______________________________.

'Pluk jij een (sla) _______________ uit het slaatje

tuintje ________________ worteltjes erwtjes en (wortelen) ___________________ op het (menu) ______________________ van vandaag. menuutje Je kunt kiezen. Ik bak staks een (vis) _______________ visje in een heet (pan) ________________.

Wil je een (glas) pannetje _______________________ frisdrank?’ glaasje (tuin) _______________? Er staan ook (erwten)

’s Middags zit ze in haar (zetel) ________________ voor zeteltje

haar (woning) ______________________ te babbelen woninkje

met (Sofie) ________________ uit de buurt. Haar (mond) Sofietje ________________ mondje staat nooit stil.

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

118

4

KIJKER 5

Oefening 60

Ik vul de woorden aan met d of t.

Ik schrijf verkleinwoorden. een kran____ t

_______________________ krantje

een poor____ t

_______________________ poortje

d een hem____

een baar____ d

een gelui____ d een lie____ d

een kin____ d

hemdje _______________________ _______________________ baardje _______________________ geluidje _______________________ liedje _______________________ kindje

Ik vul de woorden aan met d of t.

Ik schrijf de samenstellingen over. voe_____bal t

melktan_____ d

kas_____deur t

han_____doek d

duikboo_____ t

d hoof_____sta_____ d

_______________________ voetbal _______________________ handdoek _______________________ melktand _______________________ duikboot _______________________ kastdeur _______________________ hoofdstad

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

119

4

KIJKER 5

Oefening 60

Ik vul de woorden aan met d of t.

Ik schrijf de woorden in de zinnen. ou____ste – groo____ste – beroem____ste t d d –

wil____ste – har____ste – kou____ste – bree____ste d d d d 1 De ______________ mens in België is 110 jaar. oudste 2 Zou Rubens de _______________ beroemdste schilder zijn?

3 Siberië is de _______________ plek om te wonen. koudste 4 De beren behoren tot de _______________ dieren. wildste 5 Waar staat het ______________ grootste monument ter wereld?

6 Diamant is het ______________ hardste materiaal in de natuur.

7 Die rivier is de ________________ in Vlaanderen. breedste Ik maak een zelfstandig naamwoord. hoog de ________________ van het podium hoogte lang de ________________ van een boot lengte breed de ________________ van onze tuin breedte dik de ________________ van een muur dikte naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

120

4

KIJKER 5

Oefening 61

Ik onderstreep de woorden met d of t die ik langer moet maken. Let op! De persoonsvorm maak ik niet langer.

Vuur!

Het huis van onze buren staat in brand. We zitten aan tafel.

Ik eet brood met gelei. Plots roept mijn vriend: ‘Kijk, een dikke, grijze rookwolk!’ Onze hond blaft hard. We lopen naar buiten. We horen een krakend en knetterend geluid. Papa belt de brandweer. In de verte hoor ik ze al. Loeiend komen ze aan. De mannen zeggen geen woord. Ze dragen speciale pakken. De ene sleurt met een brandslang. De andere beukt de poort open. Hevige windstoten wakkeren het vuur aan. Dan pas zien we onze buren. De buurvrouw staat in haar badjas met een kindje op haar arm. Ze weent. De vader kijkt bezorgd. Wat zou de oorzaak zijn? Later bleek het een kortsluiting te zijn van de broodrooster.

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

121

4

KIJKER 5

Oefening 61

Ik vul aan met d of t.

Ik schrijf de woorden onderaan over.

Storm op de Noor___zee d

Hevige win___stoten beuken tegen d

de dijk. Het is de kou___ste dag van d deze zomer. Mama doet zelfs

han___schoenen aan. Ik ben benieuw___ d d hoelang die

storm nog duurt. Een zeilboo___je t lijkt in noo___ d te zijn.

De zee deint woes___ t en raast als een wil___d

grommen___ t We zijn overdonder___ d door d bees___.

het gewel___ houdt d van de natuur. Ook de bran___weer d een oogje in het zeil. Elke verstopte goo___ t kan zorgen

voor overstromingen. Als de westenwin___ d is gaan liggen, maken we nog een stran___wandeling.

Een uurtje later d komen we doo___moe thuis. d

, windstoten, koudste, handschoenen, _______________________________________________ Noordzee benieuwd, zeilbootje, nood, woest, wild, _______________________________________________ grommend, beest, overdonderd, geweld, _______________________________________________

brandweer, goot, westenwind, strandwandeling, _______________________________________________ doodmoe _______________________________________________

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

122

4

KIJKER 5

Oefening 62

Ik schrijf de woordstukjes op.

Ik kleef ze aan elkaar en schrijf de afleiding. de breedte van de weg breed + te

breedte te breed + ______ _________ = _______________

de grootte van het veld groot + te

grootte te groot + ______ _________ = _______________

de oudste man ter wereld oud + ste een klein stadje stad + je

_________ + ______ oudste ste = _______________ oud

stadje je = _______________ stad _________ + ______

de leukste leidster leid + ster

leidster ster = _______________ leid _________ + ______

arbeiders en arbeidsters arbeid + sters

arbeidsters sters = _______________ arbeid + ______ _________

een gemene verraadster

ster ver + ___________ raad + ____________ ver + raad + ster ________ verraadster = ____________________________ naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

123

4

KIJKER 5

Oefening 62

Ik schrijf de woorden in de juiste zin. zand – steeds – gereed – boodschappen – zeldzaam – raadsel 1 Ben je al _______________________ met je huiswerk? gereed

2 Kun je dat ____________________________ oplossen? raadsel

3 Is een ree een _____________________________ dier? zeldzaam

4 Ik kom altijd of ___________________________ op tijd. steeds 5 Mama gaat naar de winkel om ____________________. boodschappen 6 Aan zee voetballen we op het ____________________. zand verstand – jeugd – geduld – niemand – geld – moed – iemand 1 de ____________________________ van tegenwoordig jeugd 2 ______________________ hebben is een schone zaak.

Geduld

3 intelligent zijn of _________________________ hebben verstand

4 dapper zijn en veel _______________________ hebben moed

5 veel ____________________________ proberen sparen geld

iemand niemand 6 Is er _________________ of is er _________________?

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

124

4

KIJKER 5

Oefening 63

Ik schrijf de samenstelling in de zin. veel geduld hebben engelen + geduld Mama heeft soms _______________________ met ons. engelengeduld beboet worden geld + boete Hij krijgt een _________________ omdat hij te snel reed. geldboete in gevaarlijk zand wegzinken drijf + zand Ruiter en paard kwamen in _________________ terecht. drijfzand materialen timmer + gereed + schap In de garage ligt veel _____________________________ timmergereedschap van papa. elkaar niet goed begrijpen mis + verstand De ruzie was een gevolg van een _________________. misverstand oma en haar raadsels kruis + woord + raadsel Oma lost elke dag een _______________________________ op. kruiswoordraadsel hongersnood voedsel + tekort In sommige landen is er een ______________________. voedseltekort erg moedig zijn helden + moed Door zijn _____________________ redde hij dat kind. heldenmoed

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

125

4

KIJKER 5

Oefening 63

Ik vul de moeilijke woorden op d in.

1H et komt weinig voor.

Het is z…

7 intelligentie of ver…

2e en r… oplossen

9 Het is hier leeg.

Er is n…

3 I s er … in de winkel?

8 naar de winkel om b…

4h eldhaftig zijn, m… hebben

10 eb en …

5e r al zijn, er r… zijn

12 eten of v…

6a ltijd of st…

11 de jongeren of de j…

z e l d z a a m 2 r a a d s e l 3 i e m a n d 4 m o e d 5 r e e d s 6 s t e e d s 7 v e r s t a n d b o o d s c h a p p e n 9 n i e m a n d 10 v l o e d 11 j e u g d 12 v o e d s e l 1

8

We spelen in het _________ zand op een klein ___________. strandje naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

126

4

KIJKER 5

Oefening 64

Ik schrijf alle woorden in het meervoud of in de juiste vorm. dief – beroof – ons – buur – juweel Die ____________________ dieven ____________________ beroven

_____________________ ____________________ van onze buren hun _____________________. juwelen

dak – gebouw – fonkel – ster – helder Boven de ____________________ van die daken

fonkelen gebouwen ____________________ ____________________

_______________ aan de ___________________ hemel. sterren heldere juf – vertel – boeiend – verhaal – dik – boek De ____________________ ____________________ juffen vertellen

____________________ ______________________ uit boeiende verhalen ____________________ __________________. dikke boeken turn – zwem – loop – fiets – spring We ____________________, ______________________, turnen zwemmen ____________________, ____________________ en lopen fietsen ____________________. springen

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

127

4

KIJKER 5

Oefening 64

Ik onderstreep alle naamwoorden en werkwoorden die in het meervoud een katten- of berenstukje hebben.

De ridder stapt door het bos. Een tak kraakt en breekt de stilte. De man draagt een speer. Hij is op zijn hoede. Alles wat beweegt, merkt hij op. Plots stopt hij. Hij neemt zijn boog. Hij spant die op en mikt. De pijl zoeft weg. Hij hoort nog een kreet en dan stormt er een draak op hem af. Het beest blaast en briest, het spuwt vuur en valt aan. Maar de ridder werpt zijn wapen en doodt het dier. Nu trekt hij verder. Als hij honger heeft, dan vist hij of jaagt hij. Hij lest zijn dorst in een beek. En dan doolt hij verder rond op zoek naar monsters die hij kan verslaan en mensen die hij kan helpen.

woorden met een kattenstukje _____________________________________________ stappen, bossen, takken, mannen, stoppen,

______________________________________________ spannen, mikken, vallen, trekken, hebben, ______________________________________________ vissen, lessen, kunnen, kunnen ______________________________________________ woorden met een berenstukje _____________________ kraken, breken,

______________________________________________ dragen, speren, bewegen, nemen, bogen,

______________________________________________ horen, kreten, draken, blazen, spuwen, vuren,

______________________________________________ doden, jagen, beken, dolen naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

128

4

KIJKER 5

Oefening 65

Ik schik de woorden alfabetisch.

Bij woorden als banaan verdubbel ik niet.

banaan – lawaai – alfabet – salade – tapijt – jaloers – raket – wagon – manier – parasol ____________________ alfabet

____________________ parasol

____________________ jaloers

____________________ salade

____________________ banaan ____________________ lawaai ____________________ manier

____________________ raket ____________________ tapijt ____________________ wagon

kanon – kabaal – kapel – kalender – kajuit – kabouter – kapot – katoen ____________________ kabaal ____________________ kanon ____________________ kabouter ____________________ kapel ____________________ kajuit ____________________ kapot ____________________ kalender ____________________ katoen

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

129

4

KIJKER 5

Oefening 65

Ik zoek woorden als banaan.

1 een huishoudelijk toestel of a…

48

16 je huiswerk noteren in je a…

9 je schrijft er op

10 moeder 2 fruit: twee kromme … 11 fruit dat niet van hier is: a…

3 een bom afschieten met een …

12 grote tas om op 4 luid signaal bij gevaar 5 een politie...

6 een gegraven waterloop 7 stuk of k…

8 voorvoegsel in 1 paraplu

8

13

a p 6 k p a 7 k 9 p a r a a a p 11 a n a i 12 t e v 20 r a k e t l a i p e i s j t

17 een treinw…

18 lawaai of k…

19 gevulde chocolade of pr…

reis te gaan

13 om ruimtetuigen naar de ruimte te schieten

20 een mat of een t…

14 almanak of k…

22 klein kerkje

21 het milieu of de na…

15 rauwkost: een sa…

2

b a n a n e n

3

k n a n p o n 14 k 15 a s l a e l n a d d e e r 21 n

4

a g e n t a l a 22 t r k 10 m a m a p 18 19 k p e 17 a r l 16 w a a b a g g a l e o a i n n l n d e a t u u r 5

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

130

4

KIJKER 5

Oefening 66

Ik schrijf het meervoud en het verkleinwoord op. meervoud kanon banaan ananas kapel papier agent apparaat kajuit kanaal manier parasol tapijt valies

verkleinwoord

_________________ _________________ kanonnen kanonnetje _________________ _________________ bananen banaantje _________________ _________________ ananassen ananasje _________________ _________________ kapellen kapelletje _________________ _________________ papieren papiertje _________________ _________________ agenten agentje _________________ _________________ apparaten apparaatje _________________ _________________ kajuiten kajuitje _________________ _________________ kanalen kanaaltje _________________ _________________ manieren maniertje _________________ _________________ parasollen parasolletje _________________ _________________ tapijten tapijtje _________________ _________________ valiezen valiesje

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

131

4

KIJKER 5

Oefening 66

Ik zoek onthoudwoorden.

Ik kijk van links naar rechts en van boven naar onder.

Ik schrijf de woorden op. a

n

a

n

a

s

e

b

h

b

a

n

a

a

n

h

o

e

i

t

o

m

a

t

e

n

r

s

u

l

a

w

a

a

i

i

s

u

o

n

a

l

g



n

c

r

k

i

g

a

e

p

n

h

a

a

e

o

r

n

a

e

o

k

l

r

n

m

d

p

r

p

e

e

t

e

♥

a

i

i

l

t

n

e

r

w

t

e

n

k

a

l

e

n

d

e

r

g

p

r

o

g

r

a

m

m

a

_____________________________________________

ananas , eb, banaan, tomaten, lawaai, _____________________________________________ erwt, kalender, programma, _____________________________________________ bisschop, natuur, raket, lokalen, _____________________________________________ manier, wagon, alarm, agenda, _____________________________________________ papier, herinnering _____________________________________________ naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

132

4

KIJKER 5

Oefening 67

Ik schrijf de woorden in het meervoud. wit – papier

________________ ________________ witte papieren

krom – banaan

________________ ________________ kromme bananen

brutaal – man slecht – manier mooi – paleis lekker – ananas zwaar – kanon geel – valies rood – tomaat

________________ ________________ brutale mannen ________________ ________________ slechte manieren ________________ ________________ mooie paleizen ________________ ________________ lekkere ananassen ________________ ________________ zware kanonnen ________________ ________________ gele valiezen ________________ ________________ rode tomaten

kapotte apparaten jaloers – kabouter ________________ ________________ jaloerse kabouters verwarmd – kajuit ________________ ________________ verwarmde kajuiten breed – kanaal ________________ ________________ brede kanalen nieuw – avontuur ________________ ________________ nieuwe avonturen groot – voorraad ________________ ________________ grote voorraden kapot – apparaat ________________ ________________

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

133

4

KIJKER 5

Oefening 67

Ik maak met woorden uit oefening 66 een samenstelling. _______________ + sap ananas

= ______________________ ananassap

_______________ + behoud = ______________________ natuur natuurbehoud

nacht + _______________ = ______________________ lawaai nachtlawaai

trein + _______________ = ______________________ wagon treinwagon klas

+ _______________ = ______________________ lokalen klaslokalen

brand + _______________ = ______________________ alarm brandalarm

school + _______________ = ______________________ agenda schoolagenda

schrijf + _______________ = ______________________ papier schrijfpapier jaar

+ _______________ = ______________________ kalender jaarkalender

_______________ + lijn eb

= ______________________ eblijn

peul + _______________ = ______________________ erwt peulerwt

jeugd + _______________ = ______________________ herinnering jeugdherinnering antivirus +______________ programma = ______________________ antivirusprogramma

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

134

4

KIJKER 5

Oefening 68

Ik schrijf de woorden in de zinnen. Ik gebruik elk woord twee keer. Ik zet ze in de juiste vorm. absoluut – avontuur – fotograaf – modern – bisschop – koningin – interessant 1 Dat was een spannend _____________________. avontuur

avonturen spannende _____________________

2 Je hebt zeker gelijk. Je hebt __________________ absoluut gelijk.

met _____________________ zekerheid absolute

3 De _________________ draagt op zijn hoofd een mijter. bisschop België telt acht _____________________. bisschoppen

4 Een _____________________ maakt mooie foto’s. fotograaf

een tentoonstelling over bekende __________________ fotografen

5 Vind je dat boek over de sterren __________________? interessant

Ik kijk op tv naar ____________________ programma’s. interessante

6 _____________________ Mathilde komt op bezoek.

Koningin

koninginnen de _____________________ van België en Nederland

7 Dat kunstwerk is hedendaags of ___________________. modern

het museum voor _____________________ kunst moderne naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

135

4 10

KIJKER 5

Oefening 68

Ik schik de 26 woorden alfabetisch. canapé – e-mail – bieb – misschien – goochelaar – loket – interessant – absoluut – dikwijls – wagon – terrein – zebra – paraplu – jaloers – kalender – ypsilon – ontbijt – uniform – voortdurend – quad – robot – salade – xylofoon – natuur – fantasie – herinnering

_____________________ absoluut _____________________ natuur _____________________ bieb _____________________ ontbijt _____________________ canapé _____________________ paraplu _____________________ dikwijls _____________________ quad _____________________ e-mail _____________________ robot _____________________ fantasie _____________________ salade _____________________ goochelaar _____________________ terrein _____________________ herinnering _____________________ uniform _____________________ interessant _____________________ voortdurend _____________________ jaloers _____________________ wagon _____________________ kalender _____________________ xylofoon _____________________ loket _____________________ ypsilon _____________________ misschien _____________________ zebra naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

136

4

KIJKER 6

Oefening 69

Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd. staan – komen Ik _____________ te wachten tot je _______________. sta komt hebben – gaan Als je koorts ____________, _______ hebt ga je naar de dokter. kunnen – zien __________ Kan het zijn dat je me van daar ____________? ziet mogen – doen ____________ Mag je dat wel ____________? doen zullen – kunnen ____________ je komen als je ____________?

Zal kunt zijn – vieren Ik ____________ jarig en ik ____________ feest. ben vier verrassen – zijn ____________ Verras je mij als het Nieuwjaar ____________? is weten – hebben ____________ je zeker dat je gelijk ____________?

Weet hebt maken – mogen Eerst __________ maak je je huiswerk, dan __________ mag je buiten spelen. naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

137

4

KIJKER 6

Oefening 69

Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd.

Ali Baba woont nu samen met zijn vrouw in het huis van zijn broer.

Hij is rijk. Maar de roverhoofdman is hem op het spoor. Gelukkig is er nog de slimme dienstmeid.

Ali Baba – deel 15

rijdt

De roverhoofdman (rijden!) _______________ naar de stad.

houdt

vast

Hij (vasthouden!) ______________ de teugels ______ van twintig

draagt oliezakken. Eén zak (bevatten) _______________ olie. bevat In elke andere zak (verbergen) __________________ zich verbergt een rover. De hoofdman (naderen) _______________ nadert het zegt huis van Ali Baba. ‘Gegroet,'(zeggen) _______________ hij, ‘ik (brengen) _______________ je de zuiverste olie. breng is een echt koopje.’ Ali Baba (proeven) Het (zijn) _________ _______________ proeft van de olijfolie en hij (vinden!) ____________ vindt het een interessant aanbod. Hij (uitnodigen) __________ nodigt de man bereidt een lekkere _____. uit Morgiana (bereiden!) _______________ maaltijd. Ze (denken) ____________: denkt ‘Ik (proberen) _______________ probeer die nieuwe olie eens.’ Ze (gaan) _______________ gaat muilezels. Elke ezel (dragen) _______________ twee grote

naar de binnenplaats en plots

hoort

(horen) _______________ ze gekreun.

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

138

4

KIJKER 6

Oefening 70

Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd.

kwets

kwetsen – stam: __________

kwetst

bloed

bloeden (!) – stam: ___________

bloedt

Jefke ______________ zich en nu _________________ hij.

val

vallen – stam: ____________

valt

red

redden (!) – stam: _________

redt

Minou ________ in het water en mama _________ hem.

glijd

houd vast glijdt snel. Ik ___________ houd me goed _________. vast De slee __________ slaap schud slapen – stam: ___________ schudden (!) – stam: _______ ___________ Slaap je nog? Papa ___________ schudt je wel wakker. schrijven – stam: _________ schrijf verzenden (!) – stam: ______________ verzend schrijft een kaartje. _______________ Verzend jij het?

Hij ____________ rijden (!) – stam: ________ botsen – stam: ___________ rijd bots rijdt botst hij nog.

Hij ____________ te vlug! Straks ____________ vraag antwoorden (!) – stam: __________ antwoord vragen – stam: ___________ Juf _____________ antwoordt vraagt ons iets en Laura _______________. verrassen – stam: _________ vinden (!) – stam: __________ verras vind Mama _______________ je dat leuk? verrast je. _____________ Vind glijden (!) – stam: ________ vasthouden (!) – stam: ___________

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

139

4

KIJKER 6

Oefening 70

Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd.

Ali Baba – deel 16

kreunt duurt dat nog? Ik (hebben) ________ lang (duren) ___________ heb bijna geen lucht!’ Een andere (antwoorden!) _______________: antwoordt ‘En ik (krijgen) _________ hoort krijg krampen.’ Morgiana (horen) _____________ dat. Ze (houden!) _______________ zich rustig. Ze (vertellen) houdt ____________ vertelt dit aan Ali Baba.

Hij (sturen) ___________ stuurt er zijn knechten naar, elk met een zwaard. Daarmee (worden!) __________ wordt elke zak doorboord.

Na het avondmaal (betreden!) _______________ betreedt Een stem uit één van de zakken (kreunen) ____________: ‘Hoe

de gemene rover zijn slaapvertrek. Een uurtje later (aankleden!)

kleedt _____ aan en (sluipen) ____________ sluipt

___________ de roverhoofdman zich hij naar buiten. Onmiddellijk (weten)

weet

________________ hij dat er iets

vloeit bloed. De woedende man (vluchten) __________ vlucht over een muur

niet in orde is. Uit een scheur (vloeien) __________ een streepje

de stad uit.

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

140

4

KIJKER 6

Oefening 71

Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd.

Ik schrijf eerst de stam! sparen wenen ademen geloven beven groeien hoesten rusten planten praten bloeden (!) afbranden (!) verkleden (!)

__________ spaar __________ ween __________ adem __________ geloof __________ beef __________ groei __________ hoest __________ rust __________ plant __________ praat __________ bloed __________ brand af __________ verkleed

antwoord

antwoorden (!) __________

spaart Ik ___________________ stil. ween Pa __________________ luid. ademt __________________ jij dat?

Geloof Het kind _________________. beeft Ze ______________ groeit als kool.

Hij __________________ erg. hoest Opa _______________ even. rust Mama _______________ sla. plant Hij _________________ veel. praat Ik ______________________. bloed Het dak ____________ brandt ____. af Zus _________________ verkleedt zich.

De juf __________________. antwoordt Hij _________________ veel.

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

141

4

KIJKER 6

Oefening 71

Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd.

Ik denk steeds aan de stam!

Jules (staan) ______________ op de schaatsbaan. staat Hij (vastbinden) _________________ zijn schaatsen

bindt ________. vast Zijn vriend Tom (blijven) ______________ kijken terwijl Jules

blijft rondjes (draaien) _____________________.

draait Jules (proberen) _______________ te springen, maar wanneer probeert hij (landen) __________________,(redden) _____________ landt redt hij het niet. Hij (vallen) ____________

valt hard op het ijs.

Leren schaatsen (doen) ___________ soms pijn. doet ‘(Gaan) __________ je mee?’, (vragen) _____________

Ga vraagt Tom. Mijn opa (zijn) ______________ jarig. Iedereen (verkleden)

is ___________________ mee.

verkleedt zich. Jules (willen) ___________ wil Hij (telefoneren) _______________ telefoneert naar huis. Mama (zeggen) ________________ dat hij op

zegt tijd thuis (moeten) ____________ zijn. Hij moet (omkleden) _______________ zich vlug kleedt ____. ‘(Verkleden) _______________ om Verkleed jij je als heks of als kabouter?’ ‘(Geven)

Geef _____________ mij maar een puntmuts!’,

antwoordt (antwoorden) ___________________ Jules. naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

142

4

KIJKER 6

Oefening 72

Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd.

Kleine muis – deel 1

verveelt zich. Er (gebeuren) ____________________ gebeurt Kleine muis (vervelen) _________________ niets in het bos.

regent

Als het (regenen) _____________________,

schuilt

(schuilen) ____________ hij onder een plant

sneeuwt

met grote bladen. Als het (sneeuwen) _____________________,

verstopt (knorren) _________________, (wandelen) __________________ wandelt knort hij naar een klein gaatje en (geraken) ________________ geraakt hij zo binnen in een groot hol. Zijn papa (noemen) ____________ noemt dat een mensenhol. Hij (hopen) ________________ hoopt altijd dat het grote, zwarte beest niet (loeren) _______________________. loert Dat beest (rusten) ___________________ altijd in zijn mand. rust Maar soms (stappen) ___________________ het zachtjes door stapt het huis. Hopelijk (verrassen) ___________________ het beest verrast hem niet. Want dat (worden!) ___________________ het einde. wordt Papa (vinden!) _________________ dat hij erg voorzichtig moet vindt (verstoppen) _______________ hij zich in een hol. Als zijn maag

zijn.

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

143

4

KIJKER 6

Oefening 72

Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd.

Ali Baba – deel 17

leeft

Ali Baba (leven) ________________ als een rijke koopman.

zint

Maar de roverhoofdman (zinnen) ______________ op wraak.

schaft

Met een deeltje van zijn schat (aanschaffen) ______________ hij

aan Hij (kleuren) ________________ zijn baard rood, kleurt (knippen) _______________ zijn haar korter en hij knipt verkleedt zich als koopman. (verkleden) ________________ verandert zijn Hij (veranderen) ___________________ naam in Hoessein. Hij (maken) _____________ maakt

zich een winkel __________, recht tegenover die van Ali Baba.

elke dag een lange wandeling. Zo (ontmoeten)

ontmoet Hij (worden) ___________ wordt er een goede vriend van. Op een dag (uitnodigen) ________________ Ali Baba hem ____ uit voor nodigt een etentje. De mannen (begroeten) __________________ begroeten elkaar. Hoessein (verrassen) _____________ verrast Ali Baba _________________ hij de zoon van Ali Baba.

met een heerlijke fles van de beste olijfolie. Hoessein

lacht

(lachen) _________________ in zijn vuistje. Hij (branden)

brandt

________________ van verlangen om zich te wreken. naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

144

4

KIJKER 6

Oefening 73

Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd.

Kleine muis – deel 2

komt kaas. Daar (afblijven) _______________ hij _____. blijft af Zijn mama (zeggen) ______________ dat je de donder op je kop zegt (krijgen) ______________ krijgt als je daarvan (eten) ______________. eet Een deur (staan) ______________ staat op een kier.

Daar (liggen) ______________ het beest. ligt Maar het (slapen) ________________. slaapt Kleine muis (sluipen) _________________ langs sluipt de muur. Wat (ruiken) _______________ het ruikt daar heerlijk. Hij (proeven) _______________ van een heerlijke proeft taart. Dat zijn toch lieve mensen. Plots (voelen) _____________ voelt hij de adem van het beest. Hij (rennen) __________________, hij rent (vluchten) ________________ en (haasten) ______________ zich vlucht haast naar het holletje in de muur. (Vinden!) ________________ hij op Vindt wordt hij gepakt? tijd de uitgang? Of (worden!) ___________________ (Ontsnappen) ____________________ hij of (verslinden!)

Ontsnapt ________________ het beest hem? (Zien) _________________ verslindt Ziet hij zijn mama nog terug? Of (vasthouden!) __________________ Houdt het beest hem _____________ met zijn scherpe klauwen? vast Kleine muis (komen) ______________ voorbij een lekker stukje

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

145

4

KIJKER 6

Oefening 73

Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd.

Ali Baba – deel 18

wacht

Hoessein, de verklede roverhoofdman, (wachten) ____________ nu alleen nog op de gelegenheid om zijn buurman te doden.

verstopt vlijmscherp mes. Morgiana (loeren) _______________ loert

Onder zijn kleren (verstoppen) __________________ hij een

door de gordijnen naar de nieuwe gast. Ze (bestuderen)

bestudeert ______________ ze. Ze (weten) ______________ het zeker. schrikt weet Die man (zijn) ______________ de roverhoofdman. Straks is (vermoorden) ____________________ hij haar baas. vermoordt Dat (aanvaarden) ________________ aanvaardt ze niet.

Hoe (tegenhouden) _______________ houdt ze hem _______? tegen Dan (vinden) ____________ vindt ze de ___________________ zijn gezicht. Plots (schrikken)

oplossing. Hoessein (hebben)

heeft

_____________ zijn dolk al vast toen Morgiana plots

verschijnt

(verschijnen) _______________

en wervelend voor hem (dansen)

danst

______________. naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

146

4 41

KIJKER 6

Oefening 74

Ik schrijf de persoonsvorm in de verleden tijd.

Het zijn werkwoorden met klankverandering.

Twijfel ik? Dan zoek ik het op. ij ➞ ee snijden glijden lijden

Hij _____________________ het brood. sneed

Ik __________________ naar beneden. gleed

_______________________ je veel pijn?

Leed

kijken

keek Ik ____________________ naar buiten.

bijten

Die hond _____________________ mij. beet

ie ➞ oo uitgieten

Ik ____________________ die emmer _____. goot uit

het hem. verbieden Hij ___________________________ verbood kiezen

Waar _________________________ jij voor? koos

hem een job _______. aanbieden Hij _______________ bood aan

oo ➞ allerlei klanken lopen kopen komen

Jij ________________________ veel te vlug. liep

Waar _______________________ jij die fiets? kocht Hij ________________________ weer te laat! kwam

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

147

4

KIJKER 6

Oefening 74

Ik schrijf de persoonsvorm in de verleden tijd.

Het zijn werkwoorden met klankverandering. bewegen – dragen – blijven – vergeten – worden – hebben – komen – glijden – winnen – kijken 1 Hij __________________________________ juist op tijd. kwam

2 _____________________________ jij kijken tot het eind?

Bleef 3 Ik ________________________________ geen zin meer. had

4 Papa _____________ droeg een zware zak met boodschappen.

5 Toen ik die foto nam, __________________________ je. bewoog

6 Hij _________ gleed als snelste naar beneden en hij _________. won

7 _____________________________________ jij naar mij?

Keek 8 Olivia ____________________ haar huiswerk te maken. vergat

9 Toen ik niet luisterde, _________________ papa kwaad. werd zingen – vinden – zitten Hij _______________ een liedje. Ik ________________ op zong zat een bankje te luisteren. __________________ jij het mooi?

Vond

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

148

4 41

KIJKER 6

Oefening 75

Ik schrijf de persoonsvorm in de verleden tijd.

Het zijn werkwoorden met klankverandering.

Twijfel ik? Dan zoek ik het op. e ➞ allerlei klanken denken helpen hebben verzenden werpen vechten

Ik _________________ er niet aan. dacht

____________________ je mama?

Hielp Je _____________________ gelijk. had

Wie _________________ die brief? verzond Ik _____________________ de bal. wierp

De jongens ________________ op het plein. vochten

ee ➞ a genezen geven breken spreken vergeten eten

Hij __________________________ vlug. genas

Hij _________________ mij twintig euro. gaf

Het glas __________________________. brak Die man _________________ veel te stil. sprak

Hij ____________________ zijn agenda. vergat Ik _____________________ veel te vlug. at

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

149

4

KIJKER 6

Oefening 75

Ik schrijf de persoonsvorm eerst in de tegenwoordige tijd, daarna in de verleden tijd.

Het zijn werkwoorden met klankverandering. tegenwoordige tijd

rijdt ___________ houden Houd/Hou jij van mij?

Ik _______________ ziek. worden word schieten De jager ______________. schiet Ik _______________ er al. zijn ben Hij _____________ gelijk. hebben heeft Ik _______________ mee. doen doe vastbinden ___________ Bind jij dat _____? vast ___. uitglijden Opa ______________ uit glijdt ___________ vinden Vind je de weg? __________ snijden Snijdt hij het brood? verbieden Ik _______________ verbied het. rijden

Hij ______________ weg.

verleden tijd

reed Hij ____________ van jou. hield _______________ jij ziek?

Werd Hij _______________ schoot raak. _______________ jij daar?

Was ______________ jij gelijk?

Had Zij ___________ niet mee. deed Hij __________ bond het ______. vast Ik ________ gleed ___ uit op het ijs.

Hij ________________ me. vond Papa ____________ sneed recht.

Hij ________________ het. verbood Ik ________________ weg.

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

150

4

KIJKER 6

Oefening 76

Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd.

Ik schrijf eerst de stam! rusten wachten koken poetsen

De plaats van het onderwerp je is belangrijk.

Dans je mee?

Je danst mee

__________ __________ Rust je nog een uurtje? rust

__________ ________________ al lang.

wacht wacht Je __________ _______________ jij een eitje?

Kook kook __________ Je ______________ poetst je kamer. poets

verstoppen

__________ ______________ je achter verstopt verstop Je een boom.

duwen

__________ _____________ jij me Duw duw vooruit?

bevrijden (!)

__________ Bevrijd jij me? bevrijd ____________

leiden (!)

__________ Je ____________ me door het leidt leid bos.

verbrand verbrandt

verbranden (!) __________ Je ____________ dat toch

niet?

bloeden (!) vinden (!) verraden (!)

____________ __________ Bloed je nog steeds? bloed __________ __________ Vind je mijn gsm niet? vind

___________ me toch niet? __________ verraadt verraad Je

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

151

4

KIJKER 6

Oefening 76

Ik schrijf de persoonsvorm in de verleden tijd.

Ali Baba – deel 19 juist op tijd binnengekomen.

Morgiana (zijn) ________________

was Onder haar kleed (hebben) _________________ zij een dolk had verstopt. Ze (bevinden) _________________ zich nu heel bevond dicht bij de rover. Toen (toesteken) _________________ stak ze ______.

De man (vallen) ______________ bloedend op

toe viel de grond. Ali Baba (begrijpen) ________________ er niks

begreep van. Morgiana (zeggen) _______________ dat die man de

zei roverhoofdman was die zijn broer (hebben) ______________ had gedood. Tussen zijn kleren (vinden) ________________ hij

vond een dolk. Ali Baba (nemen) _______________ toen Morgiana

nam in zijn armen. Hij (laten) ________________ het slimme

liet dienstmeisje huwen met zijn zoon. Iedereen in het dorp (worden)

uitgenodigd voor het feest. Het koppel _________________ werd (krijgen) _________________ kreeg kinderen. Ali Baba (lopen)

liep

_________________ fier als een pauw met zijn kleinkinderen door het dorp. naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

152

4 42

KIJKER 6

Oefening 77

Ik vul de au-woorden van het vierde leerjaar in.

Als ik twijfel, kijk ik in mijn Loepje.

Leeuwen (sn) ______________, snauwen poezen

miauwen

klauwen

(m) ______________ en tijgers (kl) __________________.

Ze willen hun melk (l) _________________ en hun vlees lauw

rauw

saus

(r) ______________, met een lepeltje (s) ______________.

Papa fronst de (wenk) __________________. wenkbrauwen

Wat doet die fiere (p) ________________ met haar staart pauw

in violet en (bl) ________________?

Ze roept: ‘Leooooo!’, blauw

voor dag en (d) _______________.

Maar als het regent, dauw schuilt ze (fl) _____________.

Voor haar veren is dat flauw

nauw poortje te (n) ______________.

Van iedereen krijgt ze

applaus de (p) ______________. paus Na juli komt ___________________, vlug een fotootje van augustus oma en opa in hun gloednieuwe ________________. autootje Hun wagentje ziet (gr) ______________, dus dat wordt grauw

(a) ______________: van de koning, de keizer en zelfs van

poetsen. Maar nu is het tijd om te rusten of te

pauzeren

(p) ________________.

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

153

4 42

KIJKER 6

Oefening 77

Ik vul de au-woorden van het vierde leerjaar in.

Als ik twijfel, kijk ik in mijn Loepje.

Nieuws op de tv Onze katten (m) ______________ miauwen en (kl) ______________ klauwen

in de gordijnen. ‘Buiten!’, (sn) ____________ snauwt mama. We

zitten nog aan tafel. We eten een voorgerechtje met

rauw (s) ___________. saus Sofie heeft de hik. Papa fronst de (w) ____________________.

‘Je moet maar beter op wenkbrauwen je eten (k) ______________’, zegt hij. Het nieuws gaat kauwen beginnen. Papa zet (g) ____________ gauw de tv aan.

De (p) ____________ van Rome komt op bezoek. De zon paus schijnt en de lucht ziet (bl) _______________.

Vanuit een blauw (n) ____________ straatje komt een _________________ nauw auto aangereden. Overal klinkt (a) ______________. applaus (r) _____________kost. Daarna stoofvlees met

Langs de weg staan soldaten, zo fier als een

pauw (fl) ______________.

‘Wie wast af?’, vraagt mama. ‘Straks flauw in de (p) __________________’, antwoordt papa. pauze ‘Dan zal het water al (l) ______________ zijn’, zegt mama. lauw (p) ______________. Eén van die soldaten valt

‘Ok’, zucht papa.

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

154

4

KIJKER 6

Oefening 78

Ik orden de woorden met vier, vijf en meer letters.

Ik schik de woorden met vier letters alfabetisch. blauw – auto – flauw – paus – augustus – pauze – wenkbrauwen – lauw – rauw – applaus – miauwen – dauw – grauw – gauw – pauw – klauw – nauw

woorden met vier letters

volgens alfabet

_________________ _________________ auto auto _________________ _________________ paus dauw _________________ _________________ lauw gauw _________________ _________________ rauw lauw _________________ _________________ dauw nauw _________________ _________________ gauw paus

pauw pauw _________________ _________________ nauw rauw _________________ _________________ woorden met vijf letters _______________________________________________ blauw, flauw, pauze, _______________________________________________ grauw, klauw woorden met meer letters _______________________________________________ augustus, wenkbrauwen, applaus, _______________________________________________ miauwen naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

155

4

KIJKER 6

Oefening 78

Ik vul de woorden met au of auw in. rust kleur niet gekookt handgeklap half warm vervoermiddel kattengeluid maand hoofd van de katholieke kerk vogel met prachtige veren vocht op het gras weinig smaak vlug smal het haar juist boven de ogen vleesnat nagels van poezen donkergrijs, groezelig

_______________ pauze _______________ blauw _______________ rauw _______________ applaus _______________ lauw _______________ auto _______________ miauwen _______________ augustus _______________ paus _______________ pauw _______________ dauw _______________ flauw _______________ gauw _______________ nauw _______________ wenkbrauw _______________ saus _______________ klauwen _______________ grauw

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

156

4

KIJKER 6

Oefening 79

Ik schrijf de juiste vorm van het au-woord. pauzeren Papa _____________________________ pauzeert of pauzeerde even.

_________________________________ jij ook?

Pauzeer

auto

We rijden in een klein ____________________. autootje

snauwen De hond _____________________ snauwt of snauwde naar de kat. miauwen De poes _______________________________. miauwt of miauwde grauw flauw blauw rauw pauw nauw

We poetsen de ____________________ muren. grauwe Die saus heeft een _________________ smaak. flauwe Kijk naar de ________________________ lucht! blauwe

Lust jij _________________________ groenten? rauwe Er staan twee ________________ voor het huis. pauwen We stappen door ________________ straatjes. nauwe

Ik maak samenstellingen. ochtend + dauw = _______________________________ ochtenddauw vlees + saus =

_______________________________ vleessaus

kerk + kauwen = _______________________________ kerkkauwen naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

157

4

KIJKER 6

Oefening 79

Ik ga op zoek naar het grondwoord van de woorden met au, auw, ou of ouw. Ik schrijf het op. zich benauwd voelen een flauwte krijgen een applausje nauwelijks gemiauwd een bouwsel ouderwets wantrouwen getrouwd oudste

_________________ nauw _________________ flauw _________________ applaus _________________ nauw _________________ miauw _________________ bouw _________________ oud _________________ trouw _________________ trouw _________________ oud

Ik maak een samenstelling met twee woorden uit de zin.

Ik schrijf het woord fout.

____________________ schrijffout

Ik bouw en werk aan een toren. ____________________ bouwwerk Die ladder is gemaakt van touw. ____________________ touwladder

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

158

4

KIJKER 6

Oefening 80

Ik vul de woorden aan met au of auw.

Ik schrijf de woorden over.

1 Voor de p______ze kreeg hij een appl______s. au au 2 Stap maar g______ auw in de ______to! au 3 Je moet niet zo mi______en auw en sn______en! auw 4 Op r______e auw groenten moet je goed k______en. auw 5 In ______gustus willen we een bl______e au auw hemel.

_______________________________________________ pauze , applaus, gauw, auto,

_______________________________________________ miauwen, snauwen, rauwe, _______________________________________________ kauwen, augustus, blauwe Ik vul de woorden aan met ou of ouw.

Ik schrijf de woorden over.

1 Papa draagt de h_____ten ou balken op zijn sch_____ders. ou 2 Die mevr______ ouw doet veel z______t ou op haar frieten.

3 Dat ______de horloge is van g______d. ou ou 4 Zal je onth______den om het aan je ______ders te ou ou zeggen?

5 Opa heeft beloofd dat hij met j______ ou gaan ou z______ fietsen.

_______________________________________________ houten, schouders, mevrouw, zout, oude, goud, _______________________________________________ onthouden, ouders, jou, zou naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

159

4

KIJKER 6

Oefening 80

Ik vul de woorden aan met au, auw, ou of ouw.

Ik schrijf de woorden over.

1 Ik heb liever l_____ auw dan k_____d ou water om me te wassen.

2 Zullen we in de p_____ze t_____tjespringen? ouw au 3 Die kab_____ters verdienen een appl_____s. ou au

4 De weervr_____ ouw verwacht nat en gr_____ auw weer.

5 Is dat geen _____derwetse _____to? au ou

6 Een huis b_____en ouw doe je n_____keurig. auw

7 In de sch_____ ouw van de buren nestelen k_____en. auw 8 De juffr_____ auw opgeven. ouw wil dat we niet g_____ 9 Betr_____ wel? ouw jij die _____tomaat au 10 H_____ auw groenten? ou jij van r_____e

_______________________________________________ lauw , koud, pauze, touwtjespringen, _______________________________________________ kabouters, applaus, weervrouw, grauw, _______________________________________________ ouderwetse, auto, bouwen, nauwkeurig, _______________________________________________ schouw, kauwen, juffrouw, gauw, _______________________________________________ betrouw, automaat, hou, rauwe _______________________________________________ naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

160

4

KIJKER 7

Oefening 81

Ik schrijf een afleiding die past in de zin. mooi zacht jong breed vast zwaar oud

Hij is de _______________________________. mooiste

Dit kussen is veel _________________ dan dat.

zachter

Robbe is ______________________ dan Warre.

jonger

Die straat is de _______________ van allemaal. breedste

We moeten de schroeven ___________

vaster draaien.

Dat is het _________________ boek uit de kast.

zwaarste Ik ben de _________________ van de klas.

oudste

Ik verbind de woorden met de juiste letters.

Ik vul de woorden aan en schrijf ze over.

sneeuwketting _________________

sneeuwketti____ ng • • ba____etbakker nk ba____erik ng

operaza____er ng

• •

wi____eldief nk

•

i____tvis nk

•

• li____erschoen nk

_________________ banketbakker • ng • nk

_________________ bangerik _________________ operazanger _________________ winkeldief _________________ linkerschoen _________________ inktvis

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

161

4

KIJKER 7

Oefening 81

Ik vul de woorden aan. Ik kies uit: aai, ooi, oei, eeuw, ieuw en uw. Ik maak samenstellingen door de woorden te verbinden. Ik schrijf ze over. sn_______ eeuw

•

aai • vl_______

sneeuwballen ­­ __________________

str_______ ooi

•

• hout

•

• kistje

__________________ ­­ strooizout

n_______s ieuw

•

• bericht

•

• zout

j_______elen uw • sn_______ oei rijst

• ballen

__________________ juwelenkistje ­­

__________________ ­­ snoeihout

__________________ nieuwsbericht ­­

__________________ ­­ rijstvlaai

Ik schrijf de juiste vorm van het woord in de zin. vervoegen

Ik maak een juiste _________________

vervoeging van het werkwoord.

jong

Is jouw zus _______________ dan jij?

jonger

winkel

Zijn alle _______________ gesloten? winkels

angst

Bliksem en donder maken me __________.

angstig

verbeteren

De ____________________ van de toetsen verbetering gebeurt morgen.

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

162

4

KIJKER 7

Oefening 82

Ik schrijf het verkleinwoord. worm

_____________________________ wormpje

leeuwin

_____________________________ leeuwinnetje

melodie

_____________________________ melodietje

foto

_____________________________ fotootje

avond

_____________________________ avondje

brommer

_____________________________ brommertje

auto

_____________________________ autootje

koning

_____________________________ koninkje

appel

_____________________________ appeltje

prinses

_____________________________ prinsesje

glas

_____________________________ glaasje

schip

_____________________________ scheepje

kostuum

_____________________________ kostuumpje

antwoord

_____________________________ antwoordje

schaduw

_____________________________ schaduwtje

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

163

4

KIJKER 7

Oefening 82

Ik vul ei of ij in. Ik schrijf het verkleinwoord.

ei r_____sfoto

reisfotootje ________________________________

batter_____en ij

________________________________ batterijtjes

_____kels ei

________________________________ eikeltjes

geh_____m ei

________________________________ geheimpje

_____gendom ei

________________________________ eigendommetje

_____sbeer ij

________________________________ ijsbeertje

w_____land ei

________________________________ weilandje

m_____koningin ei

________________________________ meikoninginnetje

woonw_____k ij

________________________________ woonwijkje

terr_____n ei

________________________________ terreintje

pl_____n ei

________________________________ pleintje

maalt_____d ij

________________________________ maaltijdje

r_____woning ij

________________________________ rijwoninkje

z_____lboot ei

________________________________ zeilbootje

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

164

4

KIJKER 7

Oefening 83

Ik zet de woorden in het meervoud.

Ik kleef ze aan elkaar en maak een samenstelling. noot + balk =

_______________ + _______________ noten balken ________________________________ notenbalken

klok + kast =

_______________ + _______________ klokken kasten ________________________________ klokkenkasten

man + stem =

_______________ + _______________ mannen stemmen ________________________________ mannenstemmen

aap + streek =

_______________ + _______________ apen streken ________________________________ apenstreken

vis + kop =

_______________ + _______________ vissen koppen ________________________________ vissenkoppen

dier + verhaal =

_______________ + _______________ dieren verhalen ________________________________ dierenverhalen

+ _______________ leraar + opleiding = _______________ leraren opleidingen ________________________________ lerarenopleidingen

getal + reeks =

_______________ + _______________ getallen reeksen ________________________________ getallenreeksen

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

165

4

KIJKER 7

Oefening 83

Ik zet de woorden in het meervoud.

Ik kleef ze aan elkaar en maak een samenstelling. avontuur + verhaal =

_____________ avonturen + _____________ verhalen ____________________________ avonturenverhalen

banaan + schil =

_____________ bananen + _____________ schillen

koningin + kroon =

______________ + ____________ koninginnen kronen

motor + fabriek =

_____________ + _____________ motoren fabrieken

tomaat + plant =

_____________ + _____________ tomaten planten

____________________________ bananenschillen

koninginnenkronen ____________________________ ____________________________ motorenfabrieken ____________________________ tomatenplanten

grondstof + voorraad = ______________ grondstoffen + ____________ voorraden

grondstoffenvoorraden ____________________________

soldaat + uniform =

_____________ + _____________ soldaten uniformen

bal + kanon =

_____________ + _____________ ballen kanonnen

____________________________ soldatenuniformen

ballenkanonnen ____________________________

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

166

4

KIJKER 7

Oefening 84

Ik maak een nieuw woord.

Ik gebruik het achtervoegsel ig of ige.

Ik let op voor de woorden met een katten- of een berenstukje.

aandacht

____________________________ zijn aandachtig

grap

____________________________ kind grappig

ongeduld

____________________________ zijn ongeduldig

macht

__________________________ mens machtig

voordeel

____________________________ zijn voordelig

vijand

___________________________ land vijandig

geluk

________________________ kinderen aandachtige _________________________ clowns grappige

ongeduldige _________________________ ouders machtige _____________________ presidenten ________________________ aankoop voordelige

________________________ soldaten vijandige

gelukkig ________________________ moment

gelukkige ________________________ mensen

kop

koppig ____________________________ dier

geloof

_________________________ persoon gelovig

koppige __________________________ vrouw _____________________ katholieken gelovige

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

167

4

KIJKER 7

Oefening 84

Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd. verdedigen beschadigen verwittigen

Hij _________________________ zich. verdedigt

Jij _____________________ mijn fiets! beschadigt

Wie ______________________ de juf? verwittigt

uitnodigen Mama ______________ vrienden ____.

nodigt uit bevochtigen

Hij ____________________ het vlees. bevochtigt

Ik maak een nieuw woord.

Ik gebruik het achtervoegsel ig.

De rechter kijkt (ernst) __________________.

Hij vindt

ernstig

De man de man (schuld) _______________________.

schuldig

(angst) __________________.

De vooruitzichten zijn is

angstig

(gunst) ___________________. De toekomst is zeker niet gunstig

(zon) _________________ of (pret) _______________. niet

zonnig prettig

genoeg Hij moet (ongeluk) ______________________

ongelukkig naar de gevangenis. De jury vond wat hij deed

schandalig (misdaad) ____________________. Zijn ouders zijn misdadig (triest) ______________ en (wanhoop) _______________. triestig wanhopig (schandaal) ___________________________ en

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

168

4

KIJKER 7

Oefening 85

Ik maak een nieuw woord.

Ik gebruik het achtervoegsel lijk of lijke. gevaar

Hij rijdt ________________________________. gevaarlijk

Dat zijn ______________________ bergpaden. gevaarlijke schade

Roken is _______________________________. schadelijk

Dat zijn __________________________ stoffen. schadelijke orde eer

We hebben ______________________ kamers. ordelijke

Dat is een ________________________ meisje. eerlijk Ik heb twee _______________________ broers. eerlijke

Ik gebruik het achtervoegsel elijk of elijke.

Ik let op voor de woorden met een katten- of een berenstukje.

hoop

_____________________ Hopelijk komt alles in orde.

noord

We rijden in _____________________ richting. noordelijke

mis gemak smaak vrouw man

Famke voelt zich _______________________.

misselijk

Zijn dat ______________________ gemakkelijke oefeningen?

Oma zegt: '_____________________________!'

Smakelijk De koe is ______________________________.

vrouwelijk

De stier is _____________________________.

mannelijk

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

169

4

KIJKER 7

Oefening 85

Ik maak een nieuw woord. Ik gebruik een achtervoegsel.

Ik kies uit: lijk(e), elijk(e), lijks of elijks.

Mijn vriend is wat (ziek) __________________.

Hij heeft ziekelijk

(Week) __________________ komt de dokter. astma.

Wekelijks

Het is een (vrouw) __________________ arts. Ze is vrouwelijke

(vriend) ________________. (Hoop) ______________ heel vriendelijk Hopelijk

gaat het binnenkort beter met mijn vriend. Hij wil

natuurlijk wild zijn is (schade) ______________________. Dat is schadelijk toch niet (eer) _____________________? eerlijk Mijn vriend is (ongeloof) ______________________ ongelooflijk/ongelofelijk moedig.

(Jaar) __________________ gaat hij naar het ziekenhuis Jaarlijks

(Eigen) __________________ zou hij beter aan voor tests. Eigenlijk (natuur) __________________ ook veel spelen. Maar te

zee wonen. Daar heeft hij minder last.

Ik maak woorden met het achtervoegsel achtig. regen kind zenuw spook schilder

Het is vandaag regenachtig ________________________.

Je moet niet zo kinderachtig ____________________ doen.

Mijn papa is erg _________________________. zenuwachtig

Dat is een ___________________________ spookachtig bos.

schilderachtig landschap.

Dat is een ____________________

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

170

4

KIJKER 7

Oefening 86

Ik maak een nieuw woord. Ik gebruik het achtervoegsel ing.

bots verpak ontgoochel richt verwarm beman werk bewerk hel overwin ontdek deel versnel

Ik let op voor de woorden met een katten- of een berenstukje.

botsing Mijn geschenk zit in een mooie ________________.

verpakking Dat was een zware _________________________.

ontgoocheling In welke __________________________ rijden we? richting Zet jij de _______________________________ aan?

verwarming Dat is bemanning de _______________________ van de boot.

Ken jij de ______________________ van dit toestel? werking Maak jij die _______________________________? bewerking We rijden op een steile ______________________.

helling Dat was een mooie _________________________.

overwinning De ____________________________ ontdekking van de eeuw!

Wie maakt de ______________________________? deling Hij rijdt met een grote _______________________. versnelling

Ik zag een erge ____________________________.

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

171

4

KIJKER 7

Oefening 86

Ik maak van de werkwoorden een zelfstandig naamwoord. Ik gebruik het achtervoegsel ing.

De voetbalspelers zochten

beschutting

(beschutten) _________________

voor de regen. De scheidsrechter overlegde met de trainer. Ze moesten een

beslissing niet spelen. Naar onze (menen) _________________ mening

(beslissen) _________________ nemen: spelen of

werd niet gevraagd. Wij waren zeker niet in de

stemming Desnoods gaan we in (staken) _______________. staking

(stemmen) _________________ om te spelen.

De doelman, de belangrijkste speler van de

verdediging vond Tot onze grote (verbazen) _________________

verbazing had men dat hij een (overtreden) ____________________

overtreding begaan.

Dat was volgens ons een (vergissen)

_________________.

Wat was dat een (teleurstellen) vergissing ___________________________!

Daarnaast moest onze teleurstelling beste aanvaller (verzorgen) _________________ verzorging krijgen. (verdedigen) ____________________ was geschorst.

En nu nog die koude regen! Zoveel pech op een rijtje.

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

172

4

KIJKER 7

Oefening 87

Ik maak een nieuw woord.

Ik gebruik het achtervoegsel lijk, (e)lijks of ig. ongeluk eer week einde schat

Mijn vriend voelt zich ________________. ongelukkig

Ben jij wel _________________ geweest? eerlijk

We gaan _________________ zwemmen. wekelijks Het is _____________________ vakantie! eindelijk

Wat een lief en _______________ poesje. schattig

jaarlijks jaar Ik breng ________________________ een bezoek aan de tandarts. toeval

Heb jij _________________ toevallig niets gezien?

Ik gebruik het achtervoegsel ing of achtig. beweeg sprookjes bespreek regen red genees

Meer _____________________ is gezond! beweging De tuin was ___________________

sprookjesachtig versierd.

De juf heeft een ____________________. bespreking Het was ___________________ vandaag. regenachtig de _______________ van een drenkeling redding de ____________________ van de zieke genezing

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

173

4

KIJKER 7

Oefening 87

Ik maak een nieuw woord met een achtervoegsel.

Ik kies uit: ig(e), elijk(e), elijks(e), achtig(e) of ing(en).

Maandelijks

(Maand) ___________________ gaan we naar zee.

We sjotten er op het strand. Soms maken we grote (wandelen) _______________________. Vandaag wandelingen was papa (ongeduld) _________________.

Het is erg

ongeduldig (storm) _________________. Papa houdt van die stormachtig (reus) ___________________ hoge golven. Hij stapt reusachtig goed door. We kunnen (nauw) ______________________ nauwelijks volgen.

(Angst) _________________ ben ik niet. Maar Angstig (gemak) _____________________ is het ook niet, zo gemakkelijk beuken tegen die (kracht) _________________

krachtige wind.

(Plots) ____________________ zien we een bootje.

Plotseling De gele (kleed) __________________________ van

kleding de (beman) _________________ is goed te zien. bemanning Ze varen blijkbaar in alle (richten) _________________,

richtingen (west) _____________ en dan weer (oost) _____________.

westelijk oostelijk (Hoop) _________________ komt dat goed!

Hopelijk

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

174

4

KIJKER 7

Oefening 88

Ik schrijf woorden met het voorvoegsel ont en het achtervoegsel ing. dek roer moet

Ik let op voor de woorden met een katten- of een berenstukje.

de ____________________ van een machine ontdekking

de _____________________ bij het weerzien ontroering de _________________ ontmoeting midden op een brug

goochel de _____________________ van mijn vriend ontgoocheling Ik schrijf woorden met het woord over of onder en het achtervoegsel ing. win teken nacht

de ____________________ van ons team overwinning

de ___________________ ondertekening van het rapport

een _____________________ in een hotel overnachting

Ik schrijf woorden met het woord op of af en het achtervoegsel ing. tel trek som leid

een moeilijke _______________________ optelling

een gemakkelijke ____________________ aftrekking een _______________ opsomming van boodschappen

te veel _____________________________ afleiding

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

175

4

KIJKER 7

Oefening 88

Ik maak een nieuw woord met een achtervoegsel.

Ik kies uit: baar, schap, ig, loos, zaam of achtig(e).

Plots komt er een (reus) ____________________ golf reusachtige aan.

Het bootje lijkt zo (kwets) _________________. kwetsbaar (Adem) _________________ kijken we toe vanop Ademloos het strand. Zelfs papa kijkt dit keer (zwijg) ____________________ toe. (Lang) ___________________ zwijgzaam Langzaam zien we het bootje stijgen. Het lijkt

(gewicht) __________________ te dansen op de golf. gewichtloos

Zou het bootje (red) ________________ verloren zijn? reddeloos Zou de bemanning (hulp) _______________ sterven? hulpeloos Nee hoor! Met (vakman) ______________________ vakmanschap leidt de kapitein het bootje door de golven.

(Geluid) ____________________ gaat het op en neer.

Geluidloos gevecht Het werd een (onrust) ________________ rustig tegen de wind en de zee. De kapitein is (onvermoeid) ____________________ en wint van de storm. onvermoeibaar naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

176

4

KIJKER 7

Oefening 89

Ik schrijf de juiste vorm van het stoffelijk bijvoeglijk naamwoord. goud hout glas papier koper wol

een ____________________ juweel gouden een ____________________ bank houten een ____________________ fles glazen

een ____________________ boek papieren

een ____________________ muntstuk koperen een ____________________ trui wollen

Ik schrijf de juiste vorm van het bijvoeglijk naamwoord. lekker

____________________ pannenkoeken lekkere

waterachtig ____________________ meloenen waterachtige vals hoog blauw geel

____________________ biljetten valse ____________________ muren hoge

____________________ broeken blauwe

____________________ markeerstiften gele

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

177

4

KIJKER 7

Oefening 89

Ik schrijf de juiste vorm van het bijvoeglijk naamwoord. gezellig heerlijk

____________________ feestjes gezellige

____________________ pannenkoeken heerlijke

regenachtig ____________________ regenachtige dagen eerlijk

____________________ kinderen eerlijke

Ik schrijf de juiste vorm van het stoffelijk bijvoeglijk naamwoord. koper diamant steen goud

____________________ potten koperen

____________________ steentjes diamanten ____________________ vloeren stenen ____________________ ring gouden

Ik schrijf de juiste vorm. zee.

We wandelen verder langs de (ruw) _____________

ruwe

Hoge gele zand.

Mijn (katoen) _____________

katoenen broek is helemaal nat.

Langs een (hout) ___________

houten trap klimmen we de dijk op.

We staan nu achter een (metaal) ____________ leuning metalen te kijken naar het (onstuimig) _______________ onstuimige water. Op (leder) ________________ schoenen zijn er (grijs) mama’s lederen ____________ plekken. Dat wordt poetsen! grijze (Hoog) ________ golven breken op het (geel) _________

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

178

4

KIJKER 7

Oefening 90

Ik schrijf de zinnen over met hoofdletters en leestekens. volgende week begint de maand mei _______________________________________________ Volgende week begint de maand mei. gisteren ben ik naar de dansles geweest _______________________________________________ Gisteren ben ik naar de dansles geweest. help je even de boodschappen uitladen _______________________________________________ Help je even de boodschappen uitladen? ik eet graag frietjes yoghurt chocolade en spaghetti _______________________________________________ Ik eet graag frietjes, yoghurt, chocolade en _______________________________________________ spaghetti. pas op _______________________________________________ Pas op! op reis bezochten we spanje portugal en frankrijk _______________________________________________ Op reis bezochten we Spanje, Portugal en _______________________________________________ Frankrijk.

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

179

4

KIJKER 7

Oefening 90

Ik vul de zinnen aan met het juiste leesteken. .

!

?

,

:

.

Ik ga naar de bakker___ !

Stop___ : Ik heb drie zussen___ An, Lies en Jo. , Pa eet peren__ appels en bananen.

.

Annabelle loopt heel graag___ ?

Gaan we naar zee___ !

Pas op___

?

Drink jij graag frisdrank___ , Tom koopt een trui___ een broek en schoenen.

, Dorien is al in veel landen geweest: Mexico___ , , Spanje___ Portugal___ Zweden en Denemarken.

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

180

4

KIJKER 7

Oefening 91

Ik kijk van links naar rechts en van boven naar onder.

Ik zoek 25 naamwoorden.

Ik schrijf de woorden op. Ik gebruik ze in oefening 92. g

e

t

a

l

k

o

o

g

d

e

w

m

o

r

r

s

j

r

o

e

g

o

e

t

s

e

r

o

o

s

v

z

o

n

t

a

i

k

a

r

a

n

e

t

a

r

s

w

r

a

k

c

t

o

n

p

h

a

a

r

e

o

p

o

t

e

t

e

p

i

r

e

t

d

e

e

____________ ____________ getal schot ____________ ____________ oog oor

roos tap a ____________ ____________ r ____________ ____________ zon pet t ____________ ____________ kar grot e ____________ ____________ net ton t wrak adres v ____________ ____________

e ____________ ____________ ton traan r ____________ ____________ haar les s pot gevaar c ____________ ____________

h ____________ ____________ deel peer i ____________ ____________ gom kwartet l ____________ ____________ zin verschil

Welk woord kan ik vormen met de overgebleven letters?

joepie __________________________________

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

181

4

KIJKER 7

Oefening 91

Ik verbind de woorden met de juiste prent.

verkleden •

• kranten

bewegen •

• gebeurtenissen

vinden

•

• stilletjes

bakken

•

baarden

•

klassen

•

kaarten

•

zevende

•

•

•

• molenaar •

•

•

tomaten

•

• antwoorden • spartelen

•

•

bliksemen • kanalen

• verstoppertje

• beloven • schaatsen

•

•

• lokalen • verkeerde

kanonnen •

• bananen

ananassen •

• schetsen

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

182

4

KIJKER 7

Oefening 92

Ik zet de woorden die ik vond in oefening 91 in het meervoud. Ik gebruik een schrijvertje. Daarna schrijf ik de woorden in de juiste kolom.

getallen _____________________

_____________________ ogen

_____________________ karren

_____________________ haren

_____________________ zonnen _____________________ netten _____________________ wrakken _____________________ tonnen _____________________ potten _____________________ gommen _____________________ zinnen _____________________ tappen

_____________________ rozen _____________________ delen _____________________ schoten _____________________ oren _____________________ tranen _____________________ gevaren _____________________ peren

_____________________ petten _____________________ grotten _____________________ tonnen _____________________ adressen _____________________ lessen _____________________ kwartetten _____________________ verschillen

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

183

4

KIJKER 7

Oefening 92

Ik maak woorden met de achtervoegsels ig, (e)lijk, (e)lijks of ing. De grondwoorden zoek ik in de woordzoeker. g e v a a r u s

e e e n f j a a

l u r a s i e r

u w s u c j k s

k e n w h v o n

+ ig

o e f e n h a n e k e v l e i d e l e e v e r a e t s z m r v r u w t s a e k a e r i o a k r b s t j a n e e m u t d n d n i e + ing

d p n i p i j n

d l d e o u w v

m o e n o c e e

s m r d g h t t

+ (e)lijk

______________ gelukkig

______________ oefening

______________ veranderlijk

______________ eeuwig

______________ versnelling

______________ afschuwelijk

______________ handig ______________ ijverig ______________ wettig ______________ nuttig

______________ leiding ______________ verandering ______________ rekening + (e)lijks

______________ vettig

______________ wekelijks

______________ tijdig

______________ maandelijks

______________ enig

______________ nauwelijks

______________ vriendelijk ______________ kostelijk ______________ wettelijk

______________ gevaarlijk ______________ sierlijk ______________ feestelijk ______________ tijdelijk ______________ heerlijk ______________ pijnlijk

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

184

4

KIJKER 8

Oefening 93

Ik onderstreep het onderwerp eenmaal en de persoons­vorm tweemaal. Ik schrijf de infinitief en de stam.

De jongen springt over een koord. infinitief: ________________ stam: ________________ springen

spring ij valt op de grond.

H infinitief: ________________ stam: ________________ vallen val ijn knie bloedt.

Z infinitief: ________________ stam: ________________ bloeden bloed De trainer verzorgt hem. infinitief: ________________ stam: ________________ verzorgen verzorg ij maakt de wonde proper.

H infinitief: ________________ stam: ________________ maken maak Hij legt er een gaasje op. infinitief: ________________ stam: ________________ leggen leg ij verbindt het met een verband.

H verbinden verbind infinitief: ________________ stam: ________________

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

185

4

KIJKER 8

Oefening 93

Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd.

Het alfabetversje – deel 1 A De aarde (draaien) _____________ steeds rond. draait

Na de morgen (komen) ____________ steeds de avond. komt B De beer gaat (gaan) _____________ straks op jacht.

Hij (dragen) _____________ een warme vacht. draagt

C Columbus (reizen) _____________ naar een ver land. reist

Eindelijk (stappen) _____________ hij op een strand. stapt

D In Diksmuide (stromen) _____________ de IJzer. stroomt E De ezel (worden) _____________ wordt niet wijzer!

F De fuut (zwemmen) _____________ op het water. zwemt G De gans (worden) _____________ wordt geen pater.

H Hoera (schreeuwen) _____________ schreeuwt het kind.

Je (krijgen) __________ krijgt een zoen als ik je

(vinden) ________________. vind

I De letter i (vinden) _____________ je in ie en in ei. vind

J Samen met de j (vormen) _____________ vormt ze een ij.

K De kameel (houden) _____________ van de woestijn. houdt

L En het licht (schijnen) _____________ door het gordijn. schijnt

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

186

4

KIJKER 8

Oefening 94

Ik schrijf de stam. Daarna schrijf ik de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd. zuchten

_______________ De juf ________________. zucht zucht

geeuwen _______________ Opa __________________. geeuw geeuwt blazen drinken

_______________ De poes ________________. blaas blaast _______________ ____________________ jij? drink Drink

verhuizen _______________ Jij ____________________. verhuis verhuist glijden (!) _______________ Hij ___________________. glijd glijdt

worden (!) _______________ _____________ jij tien jaar? word Word

redden (!) _______________ Hij __________________ mij. red redt rusten

_______________ Mama __________________. rust

rust

vinden (!) _______________ Wat __________________ jij? vind vind schudden (!)_______________ Hij __________________. schud schudt starten

_______________ De auto _________________. start start

onthouden (!)______________ Ik _________________ het wel. onthoud onthoud vechten

_______________ Met wie ________________ jij? vecht vecht

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

187

4

KIJKER 8

Oefening 94

Ik schrijf de persoonsvorm in de verleden tijd.

Het alfabetversje – deel 2 M Janneke gleed maan (glijden) _____________ door de lucht.

N Op een nacht (worden) ________ werd je wakker met een zucht.

O Je oor (horen) _____________

hoorde een geluidje dichtbij: P een paard (hinniken) _____________

hinnikte in de wei.

Q Of (zijn) _________ het een quad? Dat is wel gaaf! was

R Of (krassen) _____________ de raaf? kraste

S Nu (worden) _____________ het stil, zo stil. ‘Luister!’ werd

T De tortelduif (zwijgen) __________,

zweeg zelfs geen gefluister.

U Maar de uil (huilen) _____________, huilde oehoe!

V Het varken (knorren) _____________

knorde en de koe (zeggen) zei _____________ boe!

W De wind waaide (waaien) _____________ door de bomen.

X De xylofoons (roepen) __________________: ‘Wij komen!’

riepen

Y De ypsilon (popelen) _____________

popelde van ongeduld.

Z Die zeerover (schieten) _____________

schoot met een katapult.

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

188

4

KIJKER 8

Oefening 95

Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd. vallen – vragen – bloeden (!)

Marie __________. valt Mama __________: ‘__________ vraagt Bloed je?’ vragen – antwoorden (!)

De juf _____________ iets en Jefke _________________. vraagt antwoordt spelen – branden (!)

Je _____________ met vuur en nu _______________ het! speelt brandt glijden (!) – tegenhouden (!)

Ik _________ naar beneden. ___________ jij me _______? glijd Houd tegen leren – onthouden (!)

Zus ___________ een versje. Zij _______________

leert onthoudt goed. bijten – blaffen – vastbinden (!)

Die hond _____________ en _____________. Ik ben bang. bijt blaft Je _____________ hem toch _________? bindt vast zoeken – vinden (!)

Het meisje _________ een schat, maar _______ hem niet. zoekt vindt danken – verraden (!)

De man __________ hem omdat hij hem niet ____________.

dankt verraadt naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

189

4

KIJKER 8

Oefening 95

Ik schrijf de persoonsvorm in de verleden tijd.

De pot met de drie oren – deel 1 Lang geleden (zijn) ____________________

was er in Olen een café ‘De zwarte stier’. De jonge

leefde

tapte zijn gezin. Hij (tappen) ____________________ er een goed bruin

kwamen mensen te voet of te bier. Van overal (komen) _______________

kregen paard.

Van de zoon van de herbergier (krijgen) _____________

de paarden een portie haver. De gasten (bestellen)

bestelden aten __________________ lekkere pintjes en ze (eten) _____________

verbleef heerlijke gerechten. Op een dag (verblijven) __________________

herbergier (leven) ____________________ er met

Keizer Karel in de buurt van het café. Hij (jagen)

jaagde of joeg hoorde verhalen over het café. Hij (laten) _______________ liet ______________ dan ook zijn paard stoppen toen hij het café ____________. zag stapte af (zien) Hij (afstappen) _________________ _____,

bond vast en hij (vastbinden) ____________ zijn paard ________ ging binnen (binnengaan) ______________ naar _____________. Hij (wenken) wenkte de herbergierster en hij (bestellen) _______________ bestelde ____________________ een grote pint. ___________________ er in de grote bossen. Hij (horen)

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

190

4

KIJKER 8

Oefening 96

Ik schrijf de persoonsvorm in de verleden tijd. werken Papa _______________ gisteren erg lang.

werkte spelen Wij ________________

speelden buiten in de regen.

Mijn zus ____________________ ook ziek.

werd voelen Mama aan haar voorhoofd. ______________ voelde hebben Ze ____________________________ koorts.

had vliegen Een reiger _____________ over onze tuin.

vloog dalen Hij _______________________ bij de buren. daalde leven In hun vijver ______________

leefden veel kikkers. kussen Mama _____________________ mijn neus. kuste oefenen Ik ______________ oefende veel onthoudwoorden. waarschuwen De agent ____________________ de man. waarschuwde leggen De kip __________________________ een ei.

legde plooien Ik __________________ het papier in twee._ plooide opstaan jij 's ochtends vroeg ____? _______________ Stond op denken Ik ________________ dat het zaterdag was.

dacht worden

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

191

4

KIJKER 8

Oefening 96

Ik schrijf de persoonsvorm in de verleden tijd.

De pot met de drie oren – deel 2

tapte vrouw (brengen) _____________________ het schuimende bracht bier.

Zij (vastpakken) _______________ echter

pakte de pot bij het oor ________. vast Keizer Karel (weten) niet goed hoe hij de ______________ wist grote pot (kunnen) ___________

kon aannemen.

‘Vrouw,’ (zeggen) _____________ hij toen, zei

De herbergier (tappen) _____________ een grote kruik vol. Zijn

‘zorg de volgende keer voor een pot met twee oren.’ De vrouw

werd _______________ Keizer Karel er terug. Hij (binnenkomen) stond _______________ _____________. kwam binnen Lachend (vragen) _______________ hij naar een grote pint. De vrouw (vergeten) vroeg _________________ de pot met twee oren niet. Ze (brengen) vergat ________________ hem naar Keizer Karel. Ze (vastgrijpen) bracht ________________ de pot bij de twee oren _________.

Keizer greep vast Karel (bekijken) ________________ haar eens goed en hij

bekeek (lachen) ‘Vrouw,’ (zeggen) ______________ ________________. lachte zei (worden) _________________ rood. Een jaar later (staan)

hij, ‘zorg de volgende keer voor een pot met drie oren.’

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

192

4

KIJKER 8

Oefening 97

Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd. ______________ Elk jaar (bezoeken)

bezoekt Emma de tandarts.

Mama (rijden!) _________ rijdt er met haar naartoe. Ze

vindt (Vinden!) jij dat prettig? In de wachtzaal _______________ Vind (wachten) ______________ ze op haar beurt. Dit jaar wacht (opmerken) ___________________ de tandarts een gaatje merkt ___. (verdoven) ______________

verdooft haar tand met een op Zij spuitje.

Dat (doen) ______________ wel wat pijn. Ze

doet (boren) ___________ boort een beetje en ze (vullen) ______________ de holte. Emma vult (houden!) ____________ houdt van zoetigheid. Ze (snoepen) ____________ te veel en ze snoept (drinken) _____________ te veel frisdrank. drinkt Ze (poetsen) _____________ wel elke dag poetst driemaal haar tanden. De tandarts

(vragen) _____________ vraagt of ze wel fruit (eten) ______________.

‘Niet veel’,

eet (antwoorden!) ______________

antwoordt ze. Mama (zeggen) ______________ dat ze vanaf nu elke dag een zegt appel krijgt (krijgen) ______________! (vinden!) __________ dit niet prettig.

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

193

4

KIJKER 8

Oefening 97

Ik schrijf de persoonsvorm in de verleden tijd.

De pot met de drie oren – deel 3 Het derde jaar (denken) _____________

dacht de keizer dat nu alles in orde was.

de vrouw.

Hij (zien) _____________

zag Hij (vragen) ____________ naar de pot met drie oren. Ze vroeg (lachen) ______________ en ze (tonen) ______________ de

lachte toonde pot. Haar man (gieten) ______________ de pot vol met goot de bruine vloeistof. De vrouw (stappen) ______________ er stapte vlug mee naar de keizer. Wat (zien) _________________ zag de keizer? De vrouw (vastnemen) _____________ de nam pot ________ met twee oren. Het derde oor (klemmen) vast _______________ klemde tegen haar borst. Keizer Karel (bekijken) _______________ het tafereeltje. Dat (komen) __________

bekeek kwam hier nooit in orde. Hij (proberen) __________________

probeerde het derde oor te pakken. Maar dat (lukken)

niet goed. Hij (laten) _______________ lukte ____________ een uithangbord maken met liet

daarop ‘In de zwarte stier’ en een kop met drie oren. Sindsdien hangt het bord er nog steeds.

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

194

4

KIJKER 8

Oefening 98

Ik vul het juiste woord in. avontuur – bieb – juffrouw – misschien – dikwijls – voorraad – voortdurend – avond – eb – uniform 1 Ik haal een leesboek in de _____________________. bieb 2 De juffrouw ________________________ van klas drie is jarig.

3 Ga jij regelmatig of _________________ naar de bib? dikwijls

4 We hebben een ___________________ aardappelen. voorraad 5 De soldaten dragen een _______________________. uniform 6 Anna komt steeds of ____________________ te laat.

voortdurend

7 Het schemert. Het is al ________________________. avond

8 Hoog water is vloed, laag water is _______________. eb 9 ________________________ kom ik naar het feestje.

Misschien 10 Ze avontuur beleven een spannend _____________________.

Ik schrijf de woorden over.

1 ___________________ 6 ___________________ bieb voortdurend

2 ___________________ 7 ___________________ juffrouw avond

3 ___________________ 8 ___________________ dikwijls eb

4 ___________________ 9 ___________________ voorraad misschien

uniform avontuur 5 ___________________ 10 ___________________

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

195

4

KIJKER 8

Oefening 98

Ik zoek 25 moeilijke woorden. Ik schrijf ze op. a v o n t u u r z

b s o i k o e - m b o m a n i f p r o e c h e b r

l u a h a o g t a

u u t t v o o r i l n j o t e l t e b r m l o r a m m s t r e i n t e

e l r a u l m a e k e a e k r e

e f o a d l i e r k t r w t t i o j u s l w s s a

o n b a r u u w t r a o a b l o n t

1 ___________________ 14 ___________________ absoluut programma

2 ___________________ 15 ___________________ telefoon rechtstreeks

3 ___________________ 16 ___________________ kou zebra

4 ___________________ 17 ___________________ voorraad interessant

5 ___________________ 18 ___________________ e-mail avontuur

6 ___________________ 19 ___________________ jullie bieb

7 ___________________ 20 ___________________ hotel toneel

8 ___________________ 21 ___________________ markt dikwijls

9 ___________________ 22 ___________________ tomaat touw

10 ___________________ 23 ___________________ eb brutaal

11 ___________________ 24 ___________________ erwt nauw

12 ___________________ 25 ___________________ uniform robot

13 ___________________ loket

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

196

4

KIJKER 8

Oefening 99

Ik vul de woorden aan met d of t.

Ik schrijf de woorden over.

s n o v e r r o o d b a s k e

v z e t w a p e e o r d j a a w a n t b a

v o v a l o r g l

s e s h v e s o n d u e r w n e t b l e n h n l f d i g o e d b o s t e n d a g s t s c h i l w e d s t g c r e o a o u

b i o o i a e e e e e e i a p d r i

e p z r t g d v d z e w a

e n r n f n n r l r n s n r a j

d d t d t d d d d d d t d t d d

______________________ ______________________

voetbalveld bed ______________________ ______________________ eind zevenhonderd ______________________ ______________________ sport twaalfduizend ______________________ ______________________ gezond speelgoedbeest ______________________ ______________________ schrift noordoostenwind ______________________ ______________________ verstand verjaardagstaart ______________________ ______________________ ondeugend roodwangschildpad ______________________ ______________________ verwonderd basketbalwedstrijd naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

197

4

KIJKER 8

Oefening 99

Ik vul de woorden aan met d of t.

Ik schrijf de grondwoorden op d of t over. v h k h h v b t o

r o a o a e e e u

i e n n d e t a c u d b r d s t s t d j e n t

d

s c h a p r d s t e h t i g b a a r z e t e b r a e d u i z z w e e t l i d m a a k r a c h t v d s c h i t t e r n o o r d o o s t r e i s b e g e l e

b a t e n r e e l d z n d b e n d a c h t s c o e d e n d e n w i d s

d t d

a a s t h s s i t

j j t a a t i a e t n e

e e e m r e g p l e

d r

_______________ _______________ _______________ oud lid vriend

_______________ _______________ _______________ honderd bad kracht

_______________ _______________ _______________ kat tent voed

_______________ _______________ _______________ houd breed schitterend

_______________ _______________ _______________ hard zeldzaam noord

_______________ _______________ _______________ vet brand wind

_______________ _______________ _______________ bed duizend leid _______________ _______________ tent zweet

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

198

4

KIJKER 8

Oefening 100

Ik vul de woorden in. De woorden met ij beginnen met dezelfde letter als de woorden met ei.

Woorden met ei

Woorden met ij

1 de stam van leiden 2 het water… meten 3 soepgroente 4 Dat is waar. Dat is een f…

5 We gaan op … naar de zee.

l p p f r

1 2 3 4 5

e e r e e

i i e i i

h i l h i

e d e e l

d l i t s

1 2 3 4 5

een rechte … met … en boog Ik val en heb …

Het is hier prettig en …

Die peer is wel …

1 2 3 4 5

l p p f r

i i i i i

e i a t i

l j r r j

j j j j j

6 iets dat je niet mag verklappen 7 de l… van de scouts 8 De koning woont in een …

9 de stam van scheiden 10 Als het stormt, is het niet v… in het bos.

6 Het is waar. Je hebt …

7 pijn …

8 een politieke …

9 de stam van strijden 10 zwemmen in een …

6

6

7 8 9 10

g l p s v

e e a c e

i e i i i

m r s d g

7 8 9 10

g l p s v

i d t i v

j e i j e

n l n n p

k n j d r

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

199

4

KIJKER 8

Oefening 100

Ik vul ei of ij in. Ik schrijf de woorden over.

ij ei 1 Met kr____t ij trekken we l____nen op het pl____n.

ij ei ij 2 K____ken hoe een tr____n in de verte verdw____nt. ei ij ei 3 Arb____ders r____den over een terr____n.

4 Een m____kever opnieuw de vr____h____d ei ij ei geven.

5 Met een b____l een winter____k

ij ei omhakken.

6 We l____den ij tandp____n. ij

7 Ze verbl____ven in een z____lboot aan de st____ger.

ij ei ei 8 Ik schr____f iets in geh____mschrift.

ij ei

9 Kun jij de taal van die m____sjes begr____pen?

ei ij 10 De onderw____zers sch____den de vechtende ij ei kinderen.

_______________ _______________ _______________ krijt terrein zeilboot

_______________ _______________ _______________ lijnen meikever steiger

_______________ _______________ _______________ plein vrijheid schrijf

_______________ _______________ _______________ kijken bijl geheimschrift

_______________ _______________ _______________ trein wintereik meisjes

_______________ _______________ verdwijnt _______________ lijden begrijpen

_______________ _______________ _______________ arbeiders tandpijn onderwijzers

rijden verblijven scheiden _______________ _______________ _______________

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

200

4

KIJKER 8

Oefening 101

Ik vul in: woorden met au, ou, auw of ouw.

1 een vogel met mooie pluimen 2 niet warm, maar k…

3 een zwarte vogel op de schoorsteen: k…

4 een schepje s… op je vlees 5 de m… van mijn jas 6 niet gebakken, maar r…

1 2 3 4 5 6

p k k s m r

a o a a o a

u u u u u u

w d w s w w

7 een koord of een t…

8 vlug of g…

9 peper en z…

10 Is dat j… fiets?

11 niet juist, maar f…

12 niet koud of warm, maar l…

7 8 9 10 11 12

t g z j f l

1 donkere en gr… wolken 2 geen brave, maar s… kinderen 3 een mooie … lucht 4 de schoorsteen of de …

5 We v... de lakens mooi op.

1 2 3 4 5

g s b s v

r t l c o

a o a h u

u u u o w

w t w u e

e e e w n

o a o o o a

u u u u u u

w w t w t w

13 het vocht ’s morgens vroeg op het gras: d…

14 een plank van h…

15 smal of n…

16 Ik draag een k… aan mijn voet.

17 een juweel van g…

18 rijden met een a…

13 14 15 16 17 18

d h n k g a

a o a o o u

u u u u u t

w t w s d o

6 mannen en …

7 huwen of …

8 poezen …

9 afbijten of sn…

10 scherpe kl… van een leeuw 6 7 8 9 10

v t m s k

r r i n l

o o a a a

u u u u u

w w w w w

e e e e e

n n n n n

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

201

4

KIJKER 8

Oefening 101

Ik vul in: au, ou, auw of ouw. Ik schrijf de woorden over.

1 Doe je ook wat z______t ou in de s______s? au

2 In de maand ______gustus, onder een gr______e

au auw lucht, vertrokken bruid en bruidegom in een mooi

______tootje.

Ze gingen tr______en. De getuige heeft

au ouw de g_____den ringen en draagt een ____derwets ou ou kostuum.

3 H_____ jij van appl_____s?

ou au

4 De _____de kab_____ter vroeg aan zijn vr_____tje

ou ou ouw of ze voor haar verjaardag geen p_____ w_____.

‘N_____,’

auw ou ou zei ze, ‘geef mij liever een g____den

ou ringetje.’ Haar

man fronste de wenkbr_____en

auw en antwoordde dat hij het z_____ onth_____den. ou ou

zout _______________ _______________ _______________ ouderwets wou

_______________ _______________ _______________ saus hou nou

_______________ _______________ _______________ augustus applaus gouden

_______________ _______________ _______________ grauwe oude wenkbrauwen

_______________ _______________ _______________ autootje kabouter zou

_______________ _______________ _______________ trouwen vrouwtje onthouden _______________ gouden _______________ pauw

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

202

4

KIJKER 8

Oefening 102

Ik schrijf de woorden in het meervoud. juffrouw avontuur leeuwerik kanaal banaan ontdekking boodschap raket ananas eigendom bakkerij bewijs

___________________________ juffrouwen

___________________________ avonturen ___________________________ leeuweriken ___________________________ kanalen ___________________________ bananen ___________________________ ontdekkingen ___________________________ boodschappen ___________________________ raketten ___________________________ ananassen ___________________________ eigendommen ___________________________ bakkerijen ___________________________ bewijzen

ontgoocheling ___________________________ ontgoochelingen koningin lokaal

___________________________ koninginnen ___________________________ lokalen

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

203

4

KIJKER 8

Oefening 102 1

Deze oefening hoort bij oefening 103.

Op deze pagina staat de opgave. In oefening 103 maak ik een woordenslang. De laatste letter van het woord is de eerste letter van het volgende woord. Ik schrijf de → woorden in het rond: ↑ ↓ ← 1 We drinken koffie op een …

19 een zoet varkentje van …

2 De boot ligt aan een …

20 bijna niet

3 Wie reist, is een …

21 uit elkaar gaan

4 rijden, ik …

22 drieletter woord met ou

5 ochtendneerslag op het gras

23 gelijke kleding

6 het haar boven de ogen

24 honden blaffen, poezen …

7 een kapotte auto

25 zorg dragen voor het milieu of de …

8 een waterweg voor boten

26 mooi op een … staan

9 kabaal

27 … hebben altijd gelijk.

10 bevroren water

28 vloed en …

11 altijd

29 bewijzen, ik …

12 strijken, ik …

30 niet braaf, maar …

13 almanak

31 … spelen in het theater

14 een … afschieten

32 lichaam

15 koord

33 zich slap of … voelen

16 het water eruit persen

34 de spin in zijn …

17 geen mens te zien

35 een boek halen in de …

18 een dag op de kalender

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

204

4

KIJKER 8

Oefening 103

Ik vul het juiste woord in. brutale – datum – e-mail – erwtjes – fotograaf – goochelaar – herinneren – hotel – interessant – jullie – ­ loket ­– markt – modern – motor 1 Dat zijn onbeschofte of ________________ kinderen. brutale

2 We eten worteltjes en _________________________. erwtjes 3 De vele trucs van de __________________ zijn leuk.

goochelaar 4 Op reis slapen we soms in een _________________.

hotel 5 Ik ben het niet vergeten, want ik kan het mij _________________. herinneren

6 Heb je mijn __________________ ontvangen?

e-mail 7 Op welke ___________________ ben je jarig?

datum

8 _____________________ komen toch op tijd?

Jullie 9 Ik loket koop een ticket aan een _______________.

10 We rijden met een ______________________.

motor 11 Dat is een _____________________ schilderij.

modern

12 De ________________________ maakt foto’s. fotograaf

13 Ik lees een ____________________ interessant of boeiend boek.

14 Er staan veel kraampjes op de _________________.

markt

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

205

4

KIJKER 8

Oefening 103

Deze oefening hoort bij oefening 102.

Ik schrijf de woorden in een woordenslang. De eerste letter ken ik. Deze is dezelfde als de laatste letter van het vorige woord.

j i

a a w a

→

l

a a n a k

a s t d s t s e p a u w t o u w e b u i a e b l f j i i l l d i e n i r u a r einde

s

e r r t e e m a r u m i t r s a o j d f i n i w a n e m u b e o e i n e n e g a r w

e i g e r r i j k e e i n a i e n a l z t a u e i o t w n g n u e d e e u l e r e r i r i l i j a j u j k k d h c s e a w u o t u b k n e w

→

t

→

→

naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

206

4

KIJKER 8

Oefening 104

Ik schrijf de stam. Ik schrijf daarna de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd, soms in de verleden tijd.

fiets Hij ________________ naar school. _______________ jij mee? fietst Fiets Tessa _________________ gisteren naar Ella. fietste sneeuwen – stam: _________________ sneeuw Het ________________. Vorig jaar _______________ sneeuwt sneeuwde het niet. betalen – stam: _________________ betaal _____________ jij of _____________ ik? Stef ______________.

Betaal betaal betaalt

telefoneren – stam: _________________ telefoneer Seppe ________________ naar huis. Ik _________________ telefoneert telefoneer

telefoneerde Tessa naar Yasmina. naar Mattijs. Gisteren ________________ verrassen – stam: _________________ verras ________________ je mij? Jij ________________ Verras verrast haar. Wij _________________ verrasten mama vorige week.

Papa _________________ mama gisteren. verraste

duwen – stam: _________________ duw Jij ________________ mij gisteren! _________________ je mij? duwde Duw Nee, jij _________________ mij!

duwde fietsen – stam: _________________

naam ____________________________ datum ________________ speurder •

educatieve uitgaven

207

4

KIJKER 8

Oefening 104

Ik schrijf de werkwoorden in de verleden tijd.

De Lange Wapper van Antwerpen Lang geleden (stromen) ______________ de Schelde langs stroomde de stad Antwerpen. Het beeld van de beroemde Lange

Wapper (staan) ___________ er natuurlijk nog stond niet. De mensen (weten) ___________

wisten dat hij (bestaan) ____________ en (hebben) bestond

___________ hadden er schrik van. Op een mooie zomeravond (spelen) _____________ kinderen speelden op straat. Plots (komen) ____________

kwam er een hele grote man aangewandeld. Hij

(wuiven) ___________. wuifde De kinderen (volgen) _____________

volgden hem. De man (stappen) stapte __________ erg snel. Toen (stoppen) ___________

stopte een zak en (strooien) hij. Hij (nemen) ____________

nam _______________ snoep. Toen (lopen) ______________ strooide liep hij. Men hij weg en (verdwijnen) ________________

verdween (zeggen) __________ dat het Lange Wapper (zijn) ________. zei was Je (lachen) ____________

lachte niet met hem. Soms was hij lief, maar hij (kunnen) __________ ook erg kwaad worden. kon naam ____________________________ datum ________________ spion •

educatieve uitgaven

208