Ekspert budowlany 02 2020

Magazyn

BEZPŁATNY

www.ekspertbudowlany.pl

2/2020 (86)

O G R O DY

AKCJA

AKCJA

AKCJA

W NĘTRZA

.

B U DO WA

.

IN S TA L A C J E

.

AKCJA

AKCJA

ISSN 1730-1904

Porady techniczne w zakresie oferowanych technologii www.matbau.com

Dystrybutor tylko najlepszych marek Oferta chemii budowlanej oparta jest głównie na produktach firm Weber, Remmers, Sika, Stauber, Mapei. W zakresie termoizolacji obiektów współpracujemy z firmą Steinbacher.

Nasza oferta produktowa opiera się na ponad 25-letnim czynnym uczestniczeniu w tworzeniu i rozwoju rynku chemii budowlanej w Polsce.

HYDROIZOLACJE I RENOWACJE OBIEKTÓW

POWŁOKI ŻYWICZNE EPOKSYDOWE I POLIURETANOWE

Łódź, ul. Łąkowa 11 MAGAZYN

NAPRAWA, WZMACNIANIE I OCHRONA KONSTRUKCJI ŻELBETOWYCH

TARASY, BALKONY, ŁAZIENKI, BASENY

Poniedziałek - Piątek otwarte od 7:00 do 16:00

POSADZKI PRZEMYSŁOWE I DEKORACYJNE, PODKŁADY PODŁOGOWE I JASTRYCHY

ELEWACJE, SYSTEMY OCIEPLEŃ

e-mail magazyn@matbau.com

telefon/faks +48 42 639 53 30

Jedyne na rynku BRAMY, OKNA, DRZWI, OGRODZENIA w systemie Home Inclusive™

™ Home Inclusive to komplementarna oferta produktów do Twojego domu. Bramy, okna, drzwi i ogrodzenie w jednym designie, połączone technologią inteligentnego sterowania smartCONNECTED dla idealnego efektu wizualnego i jeszcze większego komfortu użytkowania.

™ smartCONNECTED daje możliwość zdalnego sterowania bramami garażowymi i wjazdowymi, oknami tarasowymi oraz drzwiami zewnętrznymi z zamkiem elektrycznym z każdego miejsca na świecie za pomocą smartfona.

W NUMERZE NOWOŚCI

6

WNĘTRZA Małe, ale przestronne Wykończenie ścian a wygląd wnętrza Posadzki z płyt wielkoformatowych Szybkowiążący i wysokoodkształcalny klej do płytek wielkoformatowych

8 11 12 15

WALKA Z KORONAWIRUSEM Zasilacze UPS w szpitalach a koronawirus

16

BUDOWA Budowa w czasach koronawirusa Dom z keramzytu – nowatorska technologia BGK wspiera wzmacnianie bloków z wielkiej płyty Leca® KERAMZYT impregnowany do izolacji podłogi na gruncie Ceramika budowlana – naturalny i energooszczędny wybór Dachówka Aarhus IBF – sposób na nowoczesny dach Co wpływa na bezpieczeństwo użytkowania bramy garażowej Przegląd bram garażowych Materiały wodochronne – hydroizolacje krystalizujące

20 26 28 30 32 34 36 40 42

Budowa w czasach koronawirusa

AKCJA TERMOMODERNIZACJA Rośnie zainteresowanie Pożyczką termomodernizacyjną Alior Banku Co decyduje o jakości wykonania izolacji z płyt styropianowych Mostki termiczne – poważne ryzyko dla budynku Producenci styropianu w walce o czyste powietrze Ocieplanie ścian zewnętrznych wełną mineralną Systemy ociepleń ETICS Tytan odpowiedzią na rosnące wymagania rynku budowlanego Program „Czyste Powietrze” po nowemu Tytan ETICS EPS: Fast System, Tytan ETICS MW: High Temperature System Dachy zielone – żwirowe opaski zabezpieczające Przegląd dachów zielonych Powietrzne pompy ciepła – nowoczesne ogrzewanie domów Przegląd pomp ciepła Nowoczesne pompy ciepła Vesta – ekologiczne i komfortowe źródło ciepła Jak energooszczędnie ogrzewać dom – dobór kotła gazowego Termomodernizacja domu – jaki kocioł wybrać

44 46 49 50 52 55 56 57 58 62 64 66 69 70 72

Dachy zielone – żwirowe opaski zabezpieczające

OGRODY Jak wykorzystać beton w ogrodzie Wytyczenie budynku na działce Naturalne metody walki z chwastami Zielono mi – kolekcja Leroy Merlin na wiosnę–lato 2020

74 78 79 80

*** Warto wiedzieć, Indeks firm

82

Jak wykorzystać beton w ogrodzie

Wejdź na

EKSPERTBUDOWLANY.PL

PRZECZYTAJ E-BOOKI pobierz bezpłatnie i przeczytaj

4

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

PORÓWNAJ PRODUKTY

przeglądaj, porównuj i zapoznaj się ze specyfikacją techniczną wybranych produktów

www.ekspertbudowlany.pl

SPRAWDŹ NOWOŚCI

co nowego na rynku budowlanym i wnętrzarskim

Szanowni Klienci, informujemy, że nasza produkcja odbywa się bez zakłóceń – zapraszamy do zakupów!

NOWOŚCI

KOLEKCJA PŁYTEK ORGANIC WOOD Organic Wood to nowa kolekcja eleganckich płytek gresowych mar­ ki Cersanit. Składa się z kilku zróżnicowanych kolorystycznie serii, imi­ tujących różne gatunki drewna. Berkwood Beige (1) – można je układać na podłodze lub na ścianach, dobrze wyglądają w sąsiedztwie minima­ listycznych dodatków. Avonwood Beige (2) – płytki nadają się zarów­ no do kuchni, jadalni, jak i na taras. Dzięki swojej odporności na ściera­ nie oraz mrozoodporność, są odpowiednie do każdej strefy. Devonwood Brown (3) – dzięki wysokiej klasie ścieralności płytki są trwałe i dłu­ go nie tracą swojego uroku, można je stosować w różnych pomieszcze­ niach. Buckwood White (4) – białe płytki doskonale rozjaśniają wnętrze, pasują zarówno do pastelowych, jak i ciemnych elementów wyposaże­ nia. Rockwood Brown (5) – płytki imitujące stare, nadgryzione zębem czasu deski. Wymiary płytek: 119,8×19,8 cm, grubość: 8 mm.

KUCHNIA I ŁAZIENKA W MODNYCH KOLORACH Marka Beckers wprowadziła pięć nowych kolorów farby polecanej do miejsc szczególnie narażonych na zabrudzenia i działanie wilgoci – Beckers Designer Kitchen & Bathroom. Paleta barw została wzbogacona o dwie szarości – Deli­ cate i City Walk, piaskowy odcień Sandy, turkusowy Flash oraz szmaragdowy Vibrant. Kolorystyczne nowości zapewnią stylową oprawę wymagających po­ mieszczeń takich jak kuchnie i łazienki, tworząc powłokę nieprzepuszczającą tłuszczów, a przy tym odporną na rozwój pleśni. Farby ułatwiają zachowanie

1

czystości w pomieszczeniu, ponieważ mają podwyższoną odporność na brud i kurz, działanie pary wodnej i ograniczają rozwój grzybów pleśniowych. Ze względu na zwiększoną odporność na zabrudzenia oraz najwyższą odporność na zmywanie i łatwe usuwanie plam farby Beckers Designer Kitchen & Bath­ room sprawdzą się także do malowania ścian w holach oraz ciągach komuni­ kacyjnych.

ZŁOTY MEDAL MTP DLA FIRMY JONIEC®

2

Nowoczesne ogrodzenie Roma Perfect firmy Joniec® zostało wyróżnione prestiżową nagrodą Międzynarodowych Targów Poznańskich – złotym me­ dalem. Nowoczesny design oraz prostota układania to atuty, które doce­

3

4

niają zarówno inwestorzy, jak i montażyści. Roma Perfect dostępna jest w kilku odcieniach, co pozwala dopasować ogrodzenie do koloru elewacji,

5

6

EKSPERT BUDOWLANY

dachu lub innego elementu otoczenia posesji.

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

NOWOŚCI

ROŚLINNE KOSMETYKI DLA DOMU BeSymbio Home to linia ekologicznych preparatów potrzebnych do utrzymania czystości w domu. Wszystkie produkty zostały stworzone z myślą o oso­ bach świadomych znaczenia naturalnych składników i ekologicznych rozwiązań w codziennym życiu. Roślinne składniki aktywne zawarte w tych prepa­ ratach są biodegradowalne. Wszystkie produkty BeSymbio zostały przebadane dermatologicznie – nie powodują uczuleń i podrażnień, są także hipoaler­ giczne. Skutecznie wnikają w zabrudzenia i usuwają je, bez szkody dla skóry dłoni, nie zawierają bowiem sztucznych zapachów i barwników. Preparaty są sprzedawane w szklanych butelkach. W linii BeSymbio Home są m.in.: płyn do mycia owoców i warzyw, mydło do rąk, płyn do mycia naczyń, spray do łazienki, spray do powierzchni szklanych i luster, spray do wszystkich powierzchni.

NOWE ZLEWOZMYWAKI GRANITOWE Zlewozmywaki granitowe są wytrzymałe, funkcjonalne i estetyczne. Odpor­

nitu, odpowiada za ich wyjątkowy kamienny wygląd, a żywica sprawia, że

ne na różnego rodzaju uszkodzenia mechaniczne, odbarwienia czy wysoką

są wyjątkowo trwałe. Wszystkie mają Atest PZH. Gwarancja na zlewozmy­

temperaturę, a przy tym łatwe w utrzymaniu czystości stały się popularnym

waki Mezzo II została wydłużona z 10 do 15 lat. Nie uległa zmianie gwaran­

uzupełnieniem kuchennej aranżacji. W ofercie firmy Ferro są nowe zlewo-

cja na syfony – 2 lata. Uzupełnieniem nowych modeli zlewozmywaków z linii

zmywaki granitowe Mezzo II. To bogata rodzina produktów, na którą skła­

Mezzo II są baterie, np. Freya z oferty Ferro. Wykończenie baterii przypomi­

dają się aż 24 modele różniące się kształtem, wymiarami i kolorystyką. Zna­

na fakturę granitu i dostępne jest w dwóch kolorach: piaskowym i grafito­

leźć tu można zlewozmywaki jednokomorowe bez ociekacza i z ociekaczem,

wym. W serii są cztery różne modele baterii jednouchwytowych z obrotową

dwukomorowe bez ociekacza i z ociekaczem oraz okrągłe. Ich wymiary wa­

wylewką, w tym jeden z wysuwaną wylewką dwufunkcyjną z przełącznikiem rodzaju strumienia.

POMPA CIEPŁA VESTA Wkrótce na rynku urządzeń grzewczych pojawi się Vesta – pierwsza pompa ciepła firmy SAS, pracująca w systemie powietrze/woda. Pom­ pa charakteryzuje się bardzo wysokim współczynnikiem COP = 4,25 dla hają się od 58×48 do 79×48 cm, a okrągły ma średnicę 51 cm. Każdy model dostępny jest w czterech kolorach: piaskowym, grafitowym, grafito­ wym shine (powierzchnia błyszczy w świetle) oraz szary. Wszystkie dostęp­ ne są z automatycznym korkiem sterowanym za pomocą pokrętła oraz syfo­ nem z możliwością podłączenia odpływu zmywarki lub pralki. Zlewozmywaki z serii Mezzo II to modele wyposażo­

A2W35 przy mocy grzew­ czej 12,8 kW, a konstrukcja parownika dostosowana jest do polskich warunków klima­ tycznych. Konstrukcja pompy typu monoblok wraz z wyko­ rzystaniem naturalnego czyn­

ne w przelew. Nowe wzory zlewozmy­

nika chłodzącego (R290) nie­

waków wykonane zostały ze specjal­

podlegającego ustawie SZWO

nej mieszanki żywiczno­kwarcowej,

(tzw. F­gazy) wpływa bezpośrednio na łatwy montaż urządzenia. Sprze­

w skład której weszły m.in.: żywica

dawana jest w systemie CTI (Complete To Install). Oznacza to, że użyt­

poliestrowa, kruszywo kwarcowe oraz

kownik otrzymuje urządzenie w pełni kompletne, wyposażone w podze­

mączka kwarcowa. Kwarc, który jest

społy gotowe do montażu, co daje także oszczędności dla inwestora

głównym składnikiem naturalnego gra­

poprzez zakup jednego skonfigurowanego do pracy zestawu. Co istotne, Vesta ma wysoką klasę efektywności energetycznej A++ i tym samym spełnia wymagania znowelizowanej wersji programu „Czyste Powietrze”, kwalifikując się aż na 45% dofinansowanie. Więcej o nowej pompie SAS na stronie nr 69.

Opracowano na podstawie informacji od firm. Zdjęcia: serwis prezentowanych firm

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

7

WNĘTRZA

MAŁE, ALE PRZESTRONNE Czy 40-metrowe dwupokojowe mieszkanie może zapewniać wygodę domownikom, a jednocześnie wydawać się przestronne?

Tak, pod warunkiem jednak, że układ pomieszczeń będzie dobrze przemyślany i zaplanowany, przestrzeń dobrze wykorzystana, a wnętrza odpowiednio zaaranżowane.

W

wszystko, co niezbędne, a więc wannę, na której bardzo im zależało (przed remontem była tu kabina prysznicowa), sedes, pralkę, umywalkę z wygodnym blatem i praktyczne schowki na kosmetyki.

szystkie te kryteria spełnia pre­

wybicie w ścianie między pokojem a kuchnią

zentowany projekt. Jego autorką

szerokiego przejścia, zamykanego podwójny­

jest architekt wnętrz Małgorzata

mi, przeszklonymi drzwiami.

Górska­Niwińska z Pracowni Architektonicz­

Wynikiem tych zmian była spektakularna

nej MGN, do której właściciele dwóch nie­

metamorfoza – powstało zaskakująco prze­

wielkich pokoi z kuchnią zwrócili się z proś­

stronne wnętrze, które wydaje się być jeszcze

bą o pomoc w ich urządzeniu. Niewielkie

większe niż jest w rzeczywistości. To w dużej

i do tego osobne pomieszczenia wywoływały

mierze zasługa jasnych, neutralnych kolo­

uczucie klaustrofobii. Projektantka zapro­

rów, niskich, nieprzytłaczających pomiesz­

ponowała, żeby połączyć salon z kuchnią

czenia mebli oraz niewielkiej ilości dekoracji.

i przedpokojem, co jest niezawodnym spo­

Metamorfozę

przeszedł

również

drugi

sobem na uzyskanie sporej strefy dziennej

pokój. Wcześniej był to właściwie gabinet

nawet w małym mieszkaniu. Niestety, na to

i składzik różnych rzeczy. Projektantka po­

rozwiązanie inwestorzy nie chcieli się zgo­

stanowiła zrobić z niego sypialnię z praw­

dzić, bo zależało im na oddzielnej kuchni,

dziwego zdarzenia, z wydzielonym miejscem

aby zapachy towarzyszące gotowaniu nie

do pracy. Dzięki zagospodarowaniu każdego

docierały tam, gdzie się wypoczywa. Ar­

centymetra niewielkiej przestrzeni udało się

chitektka zaproponowała więc inne rozwią­

jej zmieścić, oprócz podwójnego łóżka i biur­

zanie, które również przyniosło pożądany

ka, również szafę i sporo szafek.

efekt, a mianowicie zastąpienie ściany od­

Drugim przykładem dobrze wykorzystane­

dzielającej przedpokój od pokoju ażurowym

go miejsca jest łazienka. Także w tym mikro­

przepierzeniem z drewnianych listew oraz

skopijnym pomieszczeniu właściciele mają

2

3

SALON

1

8

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

Fot. 1. Na narożnej sofie może wygodnie odpo­ czywać nawet kilka osób. Umeblowanie kącika wypoczynkowego uzupełnia fotel oraz dwa lekkie stoliki. Szafka RTV została podwieszona do ściany, dzięki czemu wygląda na mniejszą i lżejszą.

Jedną część długiej ściany pomalowano jasnozie­ loną farbą, a drugą oklejono tapetą. To sposób na optyczne poprawienie jej niekorzystnych proporcji.

Lampki stołowe, stojące na półce za sofą, dają dobre światło do czytania i tworzą nastrojowy, sprzyjający relaksowi klimat.

Fot. 2. W miejscu drzwi, które prowadziły dawniej do kuchni, jest teraz ściana, na której wisi duże lustro. Przejście do tego pomieszczenia zrobiono od strony salonu. Szerokie, suwane, niemal całkowicie przeszklone drzwi można zamknąć albo otworzyć, łącząc optycznie kuchnię z pokojem.

Fot. 3. Przepierzenie z dębowych listew oddzie­ la salon od przedpokoju. Ażurowa konstrukcja przesłania obydwie części pomieszczenia oraz to, co w nich się dzieje, ale nie ogranicza przy tym przestrzeni jak pełna ściana.

stelaże podtynkowe

MISTRZOWSKIE ROZWIĄZANIA poleca

Adam Piotrowski

Mistrz Polski Instalatorów www.cersanit.com.pl

WNĘTRZA

KUCHNIA

4

5

Fot. 4. Przez szerokie, przeszklone drzwi z pokoju dziennego dobrze widać kuchnię, dlatego zamiast przytłaczających wnętrze górnych szafek powie­ szono półki na ekspozycję ładnych naczyń, roślin i dekoracji. Sporo miejsca do przechowywania i wygodne blaty robocze zapewnia natomiast dolna zabudowa, ułożona w kształt litery L, z frontami z drewna dębowego. Aby pomieszczenie wyglądało mniej kuchennie, płytki na ścianie zastąpiono niemal niewidocznym szkłem, które wystarczająco chroni ścianę przed zabrudzeniem i jest łatwe do utrzymania w czystości.

Fot. 5. Uzupełnieniem właściwej zabudowy kuchennej jest sięgająca od podłogi do sufitu szafa z urządzeniami AGD oraz mnóstwem pojemnych schowków nie tylko na naczynia, ale także na rze­ czy, na które nie starczyło miejsca w pokojach.

SYPIALNIA

6

7

Fot. 6. W sypialni żaden skrawek przestrzeni się nie marnuje. Aby dobrze wykorzystać niewielką powierzchnię, łóżko obudowano z trzech stron.

Przy oknie jest kącik do pracy i ścienne półki na dokumenty, przy drzwiach stoi szafa, a pod sufitem wiszą szafki na rzadziej używane rzeczy.

Fot. 7. We wnętrzu zaaranżowanym w beżach, jasnych szarościach i bieli panuje spokojna atmos­ fera, która ułatwia odpoczynek.

ŁAZIENKA Fot. 8. W wannie z parawanem prysznicowym można brać zarówno kąpiel, jak szybki natrysk.

Miejsce nad instalacją podwieszonego sedesu wyko­ rzystano na schowek, w którym mieszczą się środki czystości, zapas papieru toaletowego itp.

Fot. 9. Drugi schowek przewidziano przy umywal­ ce. To wąska, ale pojemna szafka, która opiera się na blacie zamontowanym obok umywalki. Pod nim jest miejsce na pralkę, a obok – na kosz na bieliznę. Do wykończenia pomieszczenia użyto drewna i pięknych, imitujących marmur płytek, które nadają wnętrzu wygląd nie tylko estetyczny, ale i luksusowy.

8

10

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

9

www.ekspertbudowlany.pl

Zdjęcia: MGN Pracowania Architektoniczna

WNĘTRZA

Maciej Jurkowski doradca technologiczny Tikkurila

Efektowne wykończenie ścian to nie tylko kwestia dobrze dopasowanego koloru, ale też stopnia połysku farby. Produkt nieodpowiednio dobrany w tym zakresie może zepsuć nawet najbardziej obiecujący efekt, na przykład uwidaczniając rozmaite niedoskonałości na ścianie. Podpowiadamy, o czym warto pamiętać przy wybieraniu farby.

WYKOŃCZENIE ŚCIAN A WYGLĄD WNĘTRZA

P

rzed zleceniem prac wykonawcom

ścianę suchą lub mokrą tkaniną, aby pozbyć

lub przed samodzielnym malowaniem

się niechcianych śladów i wybłyszczeń. Far­

ścian warto więc wiedzieć, w jaki

ba ceramiczna pozwala więc połączyć wyso­

sposób farby matowe czy półmatowe wpły­

ką odporność mechaniczną i elegancki ma­

wają na wygląd wnętrza, aby mieć pewność,

towy efekt.

że uzyskany po malowaniu rezultat będzie

Farby półmatowe

zgodny z oczekiwaniami.

Do pomieszczeń szczególnie narażonych na

Farby matowe

zabrudzenia, takich jak kuchnie, łazienki

Matowe farby to doskonałe rozwiązanie do

czy korytarze, odpowiednie będą farby pół­

nowoczesnych wnętrz. Tworzą na ścianie

matowe. Mają one bowiem większą odpor­ ność właśnie na różnego rodzaju ślady po

powłokę o eleganckim wykończeniu, cha­ rakteryzującym się wyjątkową głębią koloru.

pod względem utrzymania w czystości w po­

przetarciach i wybłyszczenia. Produkty da­

Zamiast odbijać światło rozpraszają je, dzię­

równaniu z powierzchniami o wykończeniu

jące takie wykończenie świetnie sprawdzą

ki czemu optycznie niwelują wszelkie nie­

np. w satynie. Wynika to z tego, że podczas

się też w miejscach zacienionych, gdzie nie

równości i niedoskonałości podłoża. Właśnie

intensywnego zmywania można wytrzeć

ma dostępu do światła dziennego. Dzieje się

dlatego polecane są przede wszystkim do po­

składniki matujące z powierzchni, przez co

tak dlatego, że im wyższy stopień połysku,

mieszczeń, w których ściany nie są idealnie

mogą się pojawić miejscowe wybłyszcze­

tym mocniej farba odbija światło i po prostu

gładkie. Z powodzeniem mogą też sięgać po

nia, nawet gdy farba matowa ma najwyższą

rozjaśnia pomieszczenie. To jednak sprawia,

nie początkujący malarze, bo farby matowe

klasę odporności na zmywanie. Jeśli zależy

że bardziej wyeksponowane są rozmaite nie­

świetnie maskują błędy malarskie, pozwala­

nam na głębokim matowym wykończeniu

doskonałości podłoża, dlatego malowane far­

jąc uzyskać jednolitą powierzchnię. Na doda­

i chcemy uniknąć nieestetycznych śladów po

bą półmatową ściany powinny być idealnie

tek łatwiej się je też nakłada na ścianę. Jest

przetarciach, dobrym rozwiązaniem będzie

gładkie, aby zapobiec uwypukleniu ewentu­

jednak i druga strona medalu, bo ściany po­

farba ceramiczna, która ma zdolność regene­

alnych mankamentów.

kryte farbą matową są bardziej wymagające

racji powłoki. Wówczas wystarczy przetrzeć

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

Zdjęcia: Tikkurila

11

WNĘTRZA

POSADZKI Z PŁYT WIELKOFORMATOWYCH mgr inż. Maciej Rokiel

Niedopuszczalne jest bezpośrednie prze­

Wraz ze wzrostem wielkości płytek (długości ich krawędzi) wzrastają wymogi dotyczące jakości materiałów, precyzji przygotowania podłoża oraz reżimu technologicznego wykonawstwa.

niesienie wymagań dla posadzek z płytek o typowej wielkości (30×30 czy 40×40 cm) do wymagań technicznych związanych z wiel­ kim formatem.

Zacznijmy od rodzaju podłoża. Układanie płyt wielkoformatowych możliwe jest na pod­ łożach cementowych wykonanych z betonu oraz zapraw (jastrychów cementowych).

Zdecydowanie należy unikać jastrychów an­ hydrytowych. Zalecenia [6] nakazują wręcz traktowanie takiego podłoża jako krytyczne­ go. Wynika to z właściwości samego spoiwa (w anhydrycie znajduje się bezwodny siar­ czan wapnia CaSO4), który, jak każdy mate­ riał gipsowy, ma tendencję do utraty wytrzy­ małości (osłabienia powierzchni) na skutek wnikania wilgoci znajdującej się w zaprawie

Fot. Tubądzin

S

malnie wiążący). Skutkować to może od­

ytuacji nie ułatwia fakt, że w litera­

ułożenia zależy końcowy wygląd posadzki.

spojeniem się wykładziny razem z warstwą

turze technicznej nie ma jednoznacz­

Podstawowym

wymogiem

osłabionego jastrychu przez siły ścinające

nie zdefiniowanych wymiarów płytek,

jest sprawdzenie maksymalnej dopuszczal­

wywołane zmianami długości na skutek

które można sklasyfikować jako wielkofor­

nej krzywizny w postaci wypukłości środ­

zmian temperatury. Na to zjawisko wraż­

matowe. Niektóre firmy produkujące kleje

ka oraz ewentualnych innych deformacji.

liwe są przede wszystkim układy z płytami

i zaprawy spoinujące za wielkoformatowe

Wymagania normowe [5] nie zawsze będą

o powierzchni ≥ 0,5 m2, dlatego w tych

przyjmują płytki większe niż 33×33 cm

wystarczające, dlatego parametr ten należy

sytuacjach należy rozważyć konieczność

lub 40×40 cm, inne z kolei dzielą takie pły­

określić indywidualnie i sprawdzić, jaką tole­

zagruntowania powierzchni jastrychu an­

ty na wielkie i mega formaty (zależy od fir­

rancję gwarantuje producent. Zwykle za mak­

hydrytowego gruntownikiem epoksydowym

my). Niemieckie wytyczne [1–3] za wielko­

symalną dopuszczalną krzywiznę/odchyłkę

lub wykonać podłoże cementowe. Zwykły

formatowe uznają płytki o powierzchni:

przyjmuje się 0,6%, ale nie więcej niż 2 mm,

grunt akrylowy może nie być w stanie wy­

jednak decyzję należy zawsze podejmować

starczająco skutecznie zabezpieczyć po­

indywidualnie, w odniesieniu do konkretnego

wierzchni jastrychu anhydrytowego, stąd

wymiaru płytek i sposobu ułożenia (krzywi­

zalecenie stosowania gruntów reaktywnych.

znę płytek może uwypuklić np. ułożenie ich

Niedopuszczalne jest także układanie płyt

60 cm [3].

z przesunięciem o połowę długości boków).

wielkoformatowych na podłożu z płyt OSB.

Austriackie wytyczne [4] za wielkoforma­

Tego efektu można uniknąć, układając płyt­

towe uznają płytki o krawędzi przynajmniej

ki z przesunięciem nieprzekraczającym 1/3

są niezależne od wielkości płyt ceramicz­

35 cm.

»»przynajmniej 3000 cm2 lub o boku przy­ najmniej 70 cm [1],

»»przynajmniej 1600 cm2 [2], »»> 0,25 m2 i długości boku

przynajmniej

dodatkowym

Parametry

wytrzymałościowe

podłoża

długości dłuższego boku, bez przesunięcia

nych, musi ono przenieść obciążenia od­

Do płyt wielkoformatowych należy jednak

lub stosując tzw. płaszczyznowanie, czyli

działujące na konstrukcję. Inaczej wyglądają

zaliczyć płyty typu deska (wąskie, ale długie).

specjalne systemy klinów utrzymujące boki

jednak wymagania związane z wysezonowa­

płytek na tym samym poziomie.

niem, wilgotnością i równością.

Przeanalizujmy zatem wybrane zagadnie­ nia procesu technologicznego związanego

Jeżeli chodzi o wymagania stawiane pod­

z wykonaniem posadzki z płyt wielkoforma­

łożu, to trzeba je sklasyfikować w następują­

na tyle, żeby ewentualne odkształcenia nie

towych. Zacznijmy od samej płytki. Norma

cych kategoriach:

spowodowały uszkodzenia okładziny. Doty­

musi spełnić taka płytka. Nie będą tu oma­

»»rodzaj podłoża, »»wymogi wytrzymałościowe (przede wszyst­

wiane parametry wytrzymałościowe (w tym

kim wytrzymałość na ściskanie i rozciąga­

wypadku nie ma różnicy, czy jest to płytka

nie przy zginaniu),

[5] wymienia kilkanaście parametrów, które

»»wymogi

Podłoże

powinno

być

wysezonowane

czy to zarówno odkształceń skurczowych, jak i na skutek innych obciążeń.

Według normy [7] podłoże betonowe po­ winno być sezonowane minimum 6 miesięcy.

wynikające z własności zapraw

Czas ten można skrócić, jeżeli z indywidu­

z bezpieczeństwem użytkowania, lecz bez­

klejących (wilgotność, temperatura, wyse­

alnej analizy wynika, że w momencie wyko­

względnie trzeba zwrócić uwagę na toleran­

zonowanie itp.),

nywania prac odkształcenia podłoża ustały

typowa, czy wielkoformatowa), czy związane

cje wymiarowe. Od tej wielkości i sposobu

12

klejowej (zwłaszcza gdy jest to klej nor­

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

»»pozostałe (czystość, równość itp.). www.ekspertbudowlany.pl

lub zmniejszyły się do akceptowalnego po­

WNĘTRZA ziomu. Także wytyczne ITB [8] wymagają

które są wykonywane z zapraw przygoto­

nieco wyższe zawilgocenie podłoża może

6-miesięcznego sezonowania podłoża. Pod­

wywanych na budowie lub workowanej,

stanowić problem.

łoże betonowe pod płytki według [7] powin­

suchej zaprawy, która w rzeczywistości jest

Według [9] w momencie wykonywania

no być w stanie powietrznosuchym.

cementową zaprawą bez dodatków modyfi­

prac jastrych cementowy powinien być su­

kujących.

chy (wilgotność masowa ≤ 2%). Wymaga

Tradycyjne jastrychy wymagają 28-dnio­ wego sezonowania [7]. Czas ten może być

Co do wilgotności, sytuacja jest bardziej Polska

literatura

stosowania metod bezpośrednich lub metody

skrócony do kilku dni (zazwyczaj 5–7 dni),

skomplikowana.

tech­

CM do badania wilgotności jastrychu. Jako

gdy podłożem są zaprawy PCC. W przypadku

niczna definiuje maksymalną wilgotność

że metoda karbidowa jest metodą niszczącą,

stosowania szybkowiążących i szybkospraw­

podłoża na poziomie 4–5%, ale nie różni­

nie nadaje się do regularnego sprawdzania

nych jastrychów, w sprzyjających warunkach

cuje wielkości płytek. Wilgotność maso­

wilgotności podczas schnięcia jastrychu. Me­

cieplno-wilgotnościowych

płytek

wa to nic innego, jak stosunek masy wody

toda CM określa wilgotność jastrychu w kon­

możliwe jest nawet po 2–3 dniach (wiążące

znajdującej się w podłożu do masy suche­

kretnym miejscu, dlatego do sprawdzania

są zawsze wytyczne producenta).

go materiału. Dla płyty betonowej o grubo­

wysychania całego podkładu należy stosować

Wymóg: wysezonowane i suche podło­

ści 15 cm 4% wilgotności to 14–15 litrów

wilgotnościomierze elektroniczne (muszą one

że ma swoje uzasadnienie, wymaga jednak

wody w 1 m2 płyty. To ilość, która dla takiej

mieć odpowiedni zakres pomiarowy, ponadto

skomentowania. Skurcz odpowiednio pielę­

okładziny może być „zabójcza”. Płyty takie

powinny być one kalibrowane do rodzaju ma­

gnowanego betonu jest największy w ciągu

są w zasadzie paroszczelne. Dla takiego pod­

teriału podłoża (odpowiednia krzywa regre­

pierwszych 3–4 tygodni od wylania masy.

łoża nawet 2% wilgotności (7–7,5 litra wody

sji)). Po stwierdzeniu, że jastrych jest suchy,

Po tym czasie jego przyrost jest w zasadzie

w 1 m2 płyty) może przekraczać potencjal­

i wyznaczeniu miejsc o maksymalnej wilgot­

pomijalny. Dlatego wymóg tak długiego se­

nie niebezpieczny poziom zawilgocenia.

ności, należy ewentualnie wykonać pomiar

zonowania, zwłaszcza przy betonach towa­

Jeżeli podłożem byłby natomiast jastrych

aparatem CM lub metodami bezpośrednimi.

rowych wyższych klas, ma uzasadnienie

pływający o grubości 5 cm, to przy 4% wil­

jedynie w wyjątkowych przypadkach. Za bez­

gotności masowej 1 m2 zawierałby ok. 3,6

schnięcia jastrychu pływającego lub na war­

pieczny okres można uznać 1–3 miesiące,

litra wody. Jest to już zupełnie inna ilość,

stwie rozdzielającej jest bardzo istotne. Tego

w zależności od rodzaju konstrukcji, obciąże­

co nie zmienia faktu, że nadal dość duża

typu jastrychy są w pewnych sytuacjach

nia i wielkości płytek.

ułożenie

Zapewnienie

odpowiednich

warunków

(choć już zaczyna być na akceptowalnym

podatne na odkształcenia krawędziowe. Je­

Uzasadnienie ma jednak 28-dniowy czas

poziomie). Dlatego w niektórych sytuacjach

żeli jastrych wysycha jednostajnie w całym

sezonowania jastrychów, ale tylko takich,

wymagana jest indywidualna ocena, na ile

przekroju poprzecznym, to pozostaje płaski. reklama

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

13

WNĘTRZA 1

2

Rys. 1–2. Deformacje jastrychu na skutek przesuszenia (1) lub zbyt szybkiego wykonania wykładziny (2)

W przypadku zbyt szybkiego wysychania

cześnie dla posadzki ceramicznej dopusz­

gotnościowym. Nie tyle chodzi tu o UC(max)

część przy warstwie rozdzielającej pozostaje

czalna odchyłka to 3 mm na łacie 2 m.

czy o kondensację powierzchniową, ale

Podane powyżej tolerancje wymiarowe

o warunek, że we wnętrzu przegrody nie

m2

może występować narastające w kolejnych

Odwrotny skutek (i odkształcenia w dru­

lub o boku dłuższym niż 70 cm są niewy­

latach zawilgocenie na skutek kondensacji

gą stronę) powoduje wykonanie wykładzi­

starczające. Na posadzkach należy zawsze

pary wodnej. Bezwzględnie należy wykonać

ny (zwłaszcza z płyt wielkoformatowych)

stosować samopoziomujące masy wygładza­

taką analizę, gdy wykładzina wykonywana

na jastrychach o zbyt wysokiej wilgotności,

jące lub masy szpachlowe. Ostateczną tole­

jest na stropach nad przejazdami czy nad

wykonanych jako pływające lub na warstwie

rancję wymiarową podłoża można ustalić,

pomieszczeniami o wysokiej wilgotności

rozdzielającej.

opierając się na zaleceniach producenta płyt,

względnej powietrza lub na przegrodach

Dlatego w przypadku jastrychów cemen­

z uwzględnieniem możliwej do nałożenia

pomiędzy pomieszczeniem nieogrzewanym

towych na warstwie rozdzielającej lub pły­

grubości warstwy kleju oraz wielkości płytek.

i ogrzewanym. Dyfuzyjność tak wykona­

wających bardzo ważne jest równomierne

Płytki wielkoformatowe powinno się kle­

nej okładziny/wykładziny zależy w zasadzie

schnięcie podkładu. Nierównomierne schnię­

ić na kleje klasy przynajmniej C2 S1 (od­

od udziału spoin w ogólnej powierzchni

cie może prowadzić do deformacji warstwy

kształcalne, według [11]), jednak nie w każ­

(można przyjąć, że płytki są paroszczelne).

jastrychu (rys. 1) i późniejszych uszkodzeń

dej sytuacji jest to możliwe. Dysproporcje

(rys. 2).

między wielkością płytek (kilkadziesiąt do kil­

mokra, natomiast wierzchnia warstwa jest

podłoża pod płytki o powierzchni ≥ 0,25

sucha.

W przypadku obecności ogrzewania pod­

kaset cm) a grubością (nawet kilka mm) po­

łogowego bezwzględnie wymagane jest wy­

wodują, że płyty takie mogą być wrażliwe

grzanie jastrychu (potwierdzone protokołem).

na oddziaływanie wody znajdującej się w za­

Jeżeli już stosuje się jastrych anhydrytowy,

prawie klejącej (zwłaszcza gdy nie jest to klej

to temperatura na przewodzie grzewczym

szybkowiążący i szybkoschnący, a boki pły­

w podkładzie nie może przekraczać 40°C.

tek mają długość powyżej 1 m). Takie zacho­

Płyty wielkoformatowe, zwłaszcza typu

wanie może wynikać także ze swoistych wła­

slim, nie nadają się do klejenia na kleju

ściwości materiałów (np. konglomeratów),

grubowarstwowym. Konsekwencją tego jest

dlatego w takich przypadkach konieczne

także konieczność określenia minimalnych

może być badanie deformacji płyty i na tej

parametrów podłoża (rodzaj i parametry

podstawie dobór odpowiedniego typu kleju

termoizolacji – jeżeli jest wykonywana,

([10,12]) (wytyczne [1] zalecają wręcz sto­

wytrzymałości na ściskanie oraz zginanie

sowanie klejów szybkowiążących). Aby tego

jastrychu). Konieczne może być także obli­

uniknąć, należy stosować kleje szybkowią­

czeniowe wyznaczenie rozstawu i szerokości

żące i szybkoschnące (w których ilość wody

dylatacji, zwłaszcza gdy powierzchnia płyt

zarobowej odpowiada ilości wody niezbędnej

jest narażona na znaczną różnicę tempera­

do reakcji hydratacji cementu, kleje te nazy­

tur. Paradoksalnie problem stanowić może

wane mogą być także klejami krystalicznymi)

nie ogrzewanie podłogowe, ale np. obecność

lub kleje reaktywne.

okien/witryn, które powodują, że powierzch­

Optymalnym rozwiązaniem byłoby zasto­

nia posadzki nagrzewa się bardzo nierówno­

sowanie szerokich (powyżej 5 mm) spoin,

miernie.

jednak ze względów estetycznych wykonu­

Na podłożu pod płytki prześwit między

je się wąskie spoiny. Doświadczenie pokazu­

podkładem a łatą o długości 2 m nie może

je, że w typowych sytuacjach to się spraw­

być większy niż 5 mm [8]. Jednocześnie

dza, jednak szerokość spoin nie może być

odchylenie od poziomu/założonego spadku

mniejsza niż 3 mm [3].

płaszczyzny nie może być większe niż 5 mm

14

Rys. Atlas

Zastosowanie

płyt

wielkoformatowych

i nie może powodować powstawania kałuż

w pewnych sytuacjach wymaga przeanali­

wody ani zmieniać kierunku spadku. Jedno­

zowania przegrody pod kątem cieplno-wil­

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

Literatura 1. Merkblatt: Verlegung von grossformatigen Kera­ mikplatten im Innenbereich. Schweizerischer Plat­ tenverband, 2014.

2. Merkblatt SMGV, SPV, VHP, VTH, SVGG: Unter­ gründe für Wandbeläge aus Keramik, Natur- und Kunststein (Fliesen und Platten) im Innenbereich, 2009.

3. Fachinformation 03 Grossformatige keramische Fliesen und Platten, ZDB, 2010.

4. Großformatige keramische Belagselemente sowie Belagselemente mit rektifizierten Kanten. Österre­ ichischer Fliesenverband, 2010.

5. PN-EN 14411:2016-09, „Płytki ceramiczne. De­ finicja, klasyfikacja, właściwości, ocena i weryfi­ kacja stałości właściwości użytkowych i znakowa­ nie”.

6. Merkblatt 9 – Calciumsulfat-Fließestriche als Un­ tergrund für großformatige Fliesen und Platten, IGE, 2017, 7. DIN 18157-1: 1979-07 Ausführung keramischer Bekleidungen im Dünnbettverfahren; Hydraulisch erhärtende Dünnbettmörtel, 8. „Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych – część B: Roboty wykończeniowe.

Zeszyt 5: Okładziny i posadzki z płytek ceramicz­ nych”, ITB, Warszawa 2014.

9. Beläge auf Zementestrich. Fliesen und Platten aus Keramik, Naturwerkstein und Betonwerkstein auf beheizten und unbeheizten Zementgebundenen Fußbodenkonstruktionen. ZDB, VI.2007.

10. M. Rokiel, „Projektowanie i wykonywanie okła­ dzin ceramicznych. Warunki techniczne wykona­ nia i odbioru robót”, Grupa MEDIUM, Warszawa 2016.

11. PN-EN 12004-1:2017-03, „Kleje do płytek cera­ micznych. Część 1: Wymagania, ocena i weryfika­ cja stałości właściwości użytkowych, klasyfikacja i znakowanie”.

12. A. Król, P. Lisiński, „Duży format – duże wymaga­ nia”, „Wokół Płytek Ceramicznych” 3/2014.

WNĘTRZA

Szybkowiążący i wysokoodkształcalny klej do płytek wielkoformatowych TILE 2020 - nowość w ofercie firmy Torggler – klej wysokoodkształcalny przeznaczony do klejenia płytek wielkoformatowych o krystalicznym szybkim wiązaniu wody – C2 FE S2.

Charakterystyka

NOWOŚĆ!

» do klejenia płytek ceramicznych wszelkich

TILE 2020 to klej cementowy, dostępny

typów i formatów na podłożach trudnych,

w kolorze białym i szarym, na bazie specjal­

np. na balkonach i tarasach – zgodnie

nych wysokowytrzymałych, szybkowiążących

z założeniami technicznymi,

i utwardzających się cementów, wyselekcjo­

» do klejenia mozaiki szklanej i płytek cera­

nowanych lekkich kruszyw, o podwyższonej

micznych w basenach i na pływalniach,

zawartości syntetycznych żywic oraz specjal­

wewnątrz i na zewnątrz,

nych dodatków. Formuła została opracowana

» do tzw. klejenia płytka na płytkę na posadz­

specjalnie do układania wielkoformatowych

kach z ceramiki lub kamienia naturalnego.

płytek z gresu porcelanowego i szkliwionego oraz płytek ceramicznych wszelkich typów

Rodzaje podłoży

i formatów, a także wszelkich typów i for­

Klej przeznaczony jest do stosowania na

matów płytek z kamienia naturalnego (o ile

podłożach takich jak: beton, beton komór­

są niewrażliwe na wykwity, przebarwienia

kowy, cegły ceramiczne i silikatowe, tynki

i deformacje), a także do stosowania na

cementowe, cementowo­wapienne, a także

podłożach podlegających odkształceniom.

gipsowe (wymagane gruntowanie).

Ma wysoką wytrzymałość i odkształcalność,

Zalecany do stosowania szczególnie do

wydłużony czas otwarty, szybkie wiązanie

okładzin wielkoformatowych, także na istnie­

i utwardzanie. Jest wodo­ i mrozoodporny.

jące podłoża z kamienia naturalnego, płytek ceramicznych szkliwionych i nieszkliwio­

NAJWAŻNIEJSZE CECHY KLEJU TILE 2020 » Klejenie płytek wielkoformatowych » Wysoka wytrzymałość » Wydłużony czas otwarty » Wysoka odkształcalność i elastyczność » Doskonała urabialność » Wysoka wydajność

nych (tzw. klejenie płytka na płytkę). Nadaje

my EN 12004. Pod względem emisji lotnych

się do stosowania wewnątrz i na zewnątrz

związków organicznych produkt kwalifikowa­

budynków, na podłogi i ściany, na podłoża

ny jest przez GEV jako EC 1 Plus.

trudne i nietypowe, jak ogrzewanie podło­

Zużycie

gowe, hydroizolacje wykonane zaprawami cementowymi, w zbiornikach i basenach,

Zużycie kleju może wynieść od 1,5 do 3,5

na tarasach, balkonach oraz podlegające od­

kg/m2. Jest ono zależne od typu płytek, cech

kształceniom sezonowane jastrychy cemen­

podłoża oraz metody układania. Jeśli podłoże

towe itp.

zostało dobrze przygotowane i wyrównane,

Po zmieszaniu z wodą uzyskuje się klej

dla mozaik i płytek małego formatu (do ok.

o doskonałej urabialności, wysokiej elastycz­

30×30 cm) zużycie wynosi ok. 1,5 kg/m2,

Klej przeznaczony jest do stosowania na

ności i przyczepności do wszystkich rodza­

natomiast dla formatu średniego i dużego,

ścianach i podłogach, a także do tzw. kleje­

jów podłoża, nawet na starych podłogach

przy płytkach profilowanych oraz do zasto­

nia płytka na płytkę:

i okładzinach ceramicznych. Przedłużony

sowań zewnętrznych (technika buttering-flo-

klejenia płytek wielkoformatowych,

czas otwarty pozwala na bezpieczne układa­

ating) zużycie wynosi ok. 3,5 kg/m2.

szczególnie z żywic i materiałów kompo­

nie nawet w gorącym i wietrznym klimacie.

zytowych, marmuru lub kamienia natural­

Wysoka odkształcalność kleju po utwardze­

nego na podłożach o dużej powierzchni,

niu pozwala na kompensowanie ruchów

wewnątrz i na zewnątrz,

podłoża, dzięki czemu można go stosować

Zastosowanie

» do

» do

klejenia płytek ceramicznych, gresu

do klejenia podłóg narażonych na oddziały­

porcelanowego i szkliwionego oraz do ce­

wanie dużych odkształceń. Klej jest odporny

ramiki dowolnego typu i formatu, także

na oddziaływanie cykli zamarzania i rozma­

wielkoformatowych, wewnątrz i na ze­

rzania. TILE 2020 klasyfikowany jest jako

wnątrz,

klej cementowy klasy C2 FE S2 według nor­

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

Torggler Polska Sp. z o.o. ul. Sadowa 6, 95­100 Zgierz biuro@torggler.pl www.torggler.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

15

WALKA Z KORONAWIRUSEM

ZASILACZE UPS W SZPITALACH A KORONAWIRUS mgr inż. Karol Kuczyński

Przerwy w zasilaniu odbiorników mogą powodować utratę przetwarzanych danych, uszkodzenie urządzeń, przegrzewanie się systemów z uwagi na wyłączenie klimatyzacji, a w konsekwencji ich natychmiastowe zatrzymanie lub uszkodzenie. Znacznie większym problemem jest zapewnienie zasilania szpitali w dobie koronawirusa, gdy niezbędne jest zasilanie respiratorów ratujących życie. Co prawda są one często wyposażone w podtrzymanie bateryjne, ale nie wszystkie. Z tego powodu w przypadku wystąpienia zaburzeń w sieci bądź przerw w dostarczaniu energii elektrycznej zasilacze UPS we współpracy z zespołem prądotwórczym umożliwią podtrzymanie zasilania wrażliwych odbiorników ratujących życie.

zasilania do budynku szpitala z dwóch róż­ nych stacji transformatorowych zasilanych z różnych linii wysokiego napięcia. Takie roz­ wiązanie pozwala na uzyskanie właściwego rezerwowania zasilanych odbiorników przy

Zasilanie szpitala

trzenia szpitala w energię elektryczną jest

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26

agregat prądotwórczy wyposażony w funkcję

Przy głównym złączu budynku szpitala

czerwca 2012 r. w sprawie szczegółowych

autostartu, zapewniający co najmniej 30%

powinno być zainstalowane samoczynne

wymagań, jakim powinny odpowiadać po­

potrzeb mocy szczytowej, a także urządze­

załączanie rezerwy (SZR), z którego energia

mieszczenia i urządzenia podmiotu wy­

nie zapewniające odpowiedni poziom bez­

elektryczna powinna być doprowadzona do

konującego działalność leczniczą w § 41.

przerwowego podtrzymania zasilania. Na­

rozdzielni głównej szpitala, gdzie należy wy­

stwierdza, że rezerwowym źródłem zaopa­

leży przez to rozumieć, że wysoki poziom

dzielić obwody odbiorników zaliczonych do

niezawodności zasilania szpitala w energię

III kategorii zasilania, które nie muszą funk­

elektryczną jest warunkiem bezpieczeństwa

cjonować w czasie zaniku zasilania podsta­

wszystkich pacjentów, a w szczególności

wowego, oraz obwód zasilający kolejny SZR,

tych, którzy poddawani są operacjom i innym

przeznaczony do współpracy z zespołem prą­

procedurom medycznym mającym wpływ na

dotwórczym, stanowiącym awaryjne źródło

funkcje życiowe organizmu. Po nowelizacji

zasilania [1].

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26

Z drugiego SZR zasilanie należy dopro­

marca 2019 r. w sprawie szczegółowych wy­

wadzić do rozdzielnicy odbiorników II kate­

magań, jakim powinny odpowiadać pomiesz­

gorii zasilania. Do odbiorników tej kategorii

czenia i urządzenia podmiotu wykonującego

należy zaliczyć ogólne sale chorych, apteki,

działalność leczniczą (DzU z dnia 29 marca

korytarze, windy, oświetlenie ogólne itp.

2019 r. poz. 595) zawiera tej samej treści

Dla odbiorników zaliczonych do II kategorii

§ 42. Dodatkowo wymagane jest, aby sys­

dopuszcza się czas przerwy w zasilaniu do

tem monitoringu w wymienionych pomiesz­

60 sekund (tj. czas niezbędny dla dokona­

czeniach wyposażony był w zasilanie rezer­

nia samorozruchu zespołu prądotwórczego

wowe, pozwalając personelowi medycznemu

i ustabilizowanie obrotów). W rozdzielni

monitorować stan pacjentów.

należy wydzielić obwód zasilający zasilacz

Metodyka zasilania obiektów szpitalnych

Wnętrze modułowego zasilacza UPS

16

zasilaniu z systemu elektroenergetycznego.

EKSPERT BUDOWLANY

Fot. JT

nr 2/2020

UPS, przeznaczony do zasilania odbiorników I kategorii zasilania, dla których niedopusz­ czalna jest jakakolwiek przerwa w zasilaniu.

Istotne znaczenie dla bezpieczeństwa pa­

Dokonanie takiego podziału jest konieczne

cjentów ma zapewnienie ciągłości zasilania,

ze względu na warunki lokalowe, jakimi dys­

w związku z tym w obiekcie szpitalnym na

ponuje szpital, oraz wysokie koszty zakupu,

etapie opracowywania koncepcji zasilania

eksploatacji zespołu prądotwórczego i zasila­

należy dokonać podziału odbiorników na

czy UPS. Zakwalifikowanie sal operacyjnych,

kategorie zasilania. Warunkiem zapewnienia

OIOM­u oraz laboratoriów do I kategorii zasi­

wysokiej niezawodności jest doprowadzenie

lania jest uzasadnione tym, że pacjent podłą­

www.ekspertbudowlany.pl

WALKA Z KORONAWIRUSEM czony do aparatury nie może być pozbawia­ ny czynności podtrzymujących życie, a brak oświetlenia (nawet przez kilka sekund) pod­ czas operacji odbywającej się w nocy może być tragiczny w skutkach dla pacjenta. Dla­ tego zasilanie tych pomieszczeń w sposób bezprzerwowy jest uzasadnione i możliwe do realizacji tylko z wykorzystaniem zasila­ cza UPS o mocy dostosowanej do zasilanych przez niego urządzeń [1].

Dobór mocy UPS-a Moc znamionowa UPS­a jest mocą na wyj­ ściu zasilacza, czyli jest to moc, jaką UPS jest w stanie dostarczyć do odbiorników. Moc pobierana przez UPS jest większa o wartość strat, moc potrzebną na doładowanie baterii akumulatorów i zniekształcenia w sieci za­

Fot. Ever

silającej spowodowane przez UPS. Znając

obciążeniu. Jeżeli wymagany jest dłuższy

gałęzi oraz wymagają stosowania takich sa­

wymagania dla układu zasilania gwaranto­

czas podtrzymania, można [2, 3]:

mych typów baterii w każdej gałęzi.

wanego, można przystąpić do dobrania mocy

» przewymiarować UPS­a, wybierając więk­

poszczególnych zasilaczy UPS. Po wyliczeniu

szy z większą pojemnością baterii we­

mocy zapotrzebowanej przez odbiorniki na­ leży dobrać moc UPS­a. Ponieważ współ­ czynnik mocy wyjściowej UPS­a jest różny

wnętrznych,

» wybrać

model UPS­a oferujący dłuższy

czas podtrzymania,

Podsumowanie Przy przeglądaniu katalogów firmowych można spotkać wiele różnych zastosowa­ nych technologii, mających zapewnić wła­

zarówno moc pozorną, w [VA], jak i moc

» dobrać zewnętrzne moduły bateryjne, » zamknąć część odbiorników, jeśli istnieje

czynną, w [W]. Przy doborze mocy zaleca się

taka możliwość (przy użyciu oprogramo­

bez podłączonej sieci – tak zwany zimny

uwzględnienie potrzeb na przyszłą rozbudo­

wania do zarządzania pracą UPS­a), po­

start – i zasilenia podłączonych do niego

wę odbiorników. Zwykle przewymiarowanie

zostawiając więcej energii dla odbiorników

urządzeń do czasu pojawienia się napięcia

wynosi 20% mocy odbiorników. Taka możli­

krytycznych.

sieciowego lub do wyczerpania się baterii.

wość zapewnia rozbudowę systemu w przy­

Należy zwrócić uwagę, że liczba zewnętrz­

Inną ciekawostką jest układ automatycznej

szłości. Należy jednak dobrać kable i inne

nych modułów bateryjnych jest ograniczona

regulacji napięcia (AVR – Automatic Voltage

elementy obwodu zasilania na moc docelową

wydajnością ładowarki w zasilaczu UPS.

Regulation) [2, 3]. Przy współpracy zasila­

[2, 3].

Większe pojemności baterii wymagają dłuż­

cza UPS dużej mocy z zespołem prądotwór­

szego czasu ładowania, przez co UPS nie jest

czym istotna jest funkcja „miękkiego” startu

w krótkim czasie gotowy do podjęcia pracy

zapewniająca stopniowe obciążenie prądni­

po wcześniejszym rozładowaniu baterii.

cy agregatu.

dla różnych konstrukcji, należy uwzględnić

Dobór baterii akumulatorów do wymaganego czasu podtrzymania

ściwe zasilanie odbiorników. Istnieje między innymi możliwość uruchomienia zasilacza

UPS­y dużej mocy posiadają najczęściej ła­

Można również spotkać wiele różnych sys­

Informacje o czasach podtrzymania można

dowarki baterii o regulowanym prądzie łado­

temów kontrolowanego ładowania baterii.

znaleźć w tabelach czasów podtrzymania za­

wania. Funkcja ta daje możliwość szybkiego

Mają one na celu zapewnienie odpowied­

mieszczonych w specyfikacjach producenta

naładowania baterii, a z drugiej strony może

niego prądu ładowania oraz temperatury,

lub wyliczyć na podstawie parametrów elek­

ograniczyć wartość prądu pobieranego z sieci

w której się ono odbywa. W okresie epidemii

trycznych zasilacza UPS. UPS­y posiadają

zasilającej (co może okazać się przydatne przy

koronawirusa kwestie bezprzerwowego pod­

baterie akumulatorów wewnętrzne (znajdu­

limitach dostępnej mocy lub doborze zabez­

trzymania zasilania nabierają jeszcze więk­

jące się we wspólnej obudowie z elektroniką

pieczeń). Należy zwrócić uwagę, że niektóre

szego znaczenia dla pacjentów.

UPS­a) lub baterie zewnętrzne. W UPS­ach

zasilacze UPS wymagają stosowania wyłącz­

małej mocy baterie zewnętrzne wykonane są

ników bateryjnych ze stykami pomocniczy­

w postaci modułów bateryjnych (najczęściej

mi podnapięciowymi i cewką wyzwalającą

w obudowach dopasowanych do zasilaczy

[2, 3]. Przy współpracy zasilania UPS dużej

UPS).

mocy z zasilaniem prądotwórczym istotna

W większych jednostkach UPS baterie

jest funkcja „miękkiego” startu zapewniają­

zewnętrzne umieszczane są w zamkniętych

ca stopniowe obciążenie prądnicy agregatu.

szafach fabrycznych lub na otwartych stoja­

Ze względów niezawodnościowych zaleca się stosowanie co najmniej dwóch gałęzi ba­

kach bateryjnych.

18

Przykłady zasilaczy UPS o mocy 40 kVA, które mogą być stosowane do zasilania sali operacyjnej

Większość UPS­ów jednofazowych o ma­

terii akumulatorów (eliminacja pojedynczego

łej mocy posiada baterie wewnętrzne, za­

punktu awarii). Niektórzy producenci baterii

pewniające pracę 5–10 minut przy pełnym

zalecają stosowanie nie więcej niż czterech

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

Literatura 1. J. Wiatr, „Zasilacze UPS w układach zasilania urzą­ dzeń elektromedycznych (część 1.)”, „elektro.info” 6/2018.

2. J. Wiatr, M. Orzechowski, „Podstawy zasilania budynków mieszkalnych, użyteczności publicznej i innych obiektów nieprzemysłowych w energię elektryczną, Poradnik projektanta elektryka”, Grupa MEDIUM, Warszawa 2012.

3. J. Wiatr, M. Miegoń, „Zasilanie budynków uży­ teczności publicznej oraz budynków mieszkalnych w energię elektryczną”, Niezbędnik elektryka nr 4, Warszawa 2012.

4. K. Kuczyński, „Zasilacz UPS – na co zwrócić uwagę dokonując wyboru cz.1.”, „elektro.info” 6/2013.

DO ŚCIĄGNIĘCIA

bezpłatne e-booki N O W E

W Y D A N I A

P O R A D N I K Ó W

wejdź na

BUDOWA

BUDOWA W CZASACH KORONAWIRUSA »»podkłady podłogowe, »»tynki wewnętrzne, »»ocieplenie i wykończenie elewacji, »»suchą zabudowę, »»wykończenie wnętrz (malowanie, układa­

mgr inż. arch. Tomasz Rybarczyk

Obecna sytuacja, w jakiej się znaleźliśmy, czyli szerząca się epidemia koronawirusa, wpływa na całe nasze życie. Dosięga to również kwestii budów, których prowadzenie w tym czasie jest możliwe, oczywiście z zachowaniem zasad bezpieczeństwa i odpowiedzialności wszystkich osób związanych z budową oraz zastosowaniem odpowiednich technologii i materiałów.

B

nie płytek ceramicznych, montaż komi­ nów),

»»zagospodarowanie terenu – zieleni, »»ekipa montażowa, jeśli są przewidywane

udowa to miejsce pracy wykonaw­ ców, ale także przestrzeń, w której spotykają się osoby zaangażowane

w budowę, czyli inwestor, kierownik budo­

wy i inspektor nadzoru inwestorskiego (jeśli jest ustanowiony). Na budowę są realizo­ wane transporty materiałów budowlanych, więc również od czasu do czasu ktoś musi te materiały dowieźć. To również miejsce, gdzie muszą chociaż na krótko pojawić się wykonawcy, którzy mają roboty na krótko­ terminowe zlecenie (np. geodeta, operator koparki, ekipa montażowa). Przy tak dużym ruchu i wymianie ludzi na budowie oraz w czasach, w których należy ograniczać kon­ takty, może się wydawać, że to niemożliwe, aby zachować bezpieczeństwo związane z koronawirusem. Jednak proces budowy i wszelkie roboty można zorganizować tak, aby zachować zasady bezpieczeństwa i nie

Fot. T. Rybarczyk

przyczyniać się do rozprzestrzeniania wirusa.

Ważne jest zachowanie zdrowego rozsądku

bie zależne i muszą pracować w tym samym

technologie zastosowania prefabrykatów

i poważne podejście do tematu wszystkich

czasie na budowie. Oczywiście taka sytuacja

(np. stropów albo wiązarów dachowych).

zaangażowanych w realizację inwestycji.

może się zdarzyć, ale w obecnym czasie jest

Jak widać z powyższego zestawienia, za­

to niewskazane i można tak rozdzielić roboty,

kresy robót tych ekip wykonawczych są różne

aby wszystkie ekipy były odseparowane od

i mogą je one wykonywać autonomicznie, nie

siebie.

wchodząc sobie w drogę. Charakterystyczne

Małe budowy mają przewagę Ważnym elementem ograniczenia zarażania jest ograniczenie kontaktów. W tym kontek­

Najczęściej roboty na budowie są realizo­

dla każdej z takich ekip jest to, że są to za­

ście niewielkie budowy, np. budynku jed­

wane przez niewielkie ekipy wykonawcze,

zwyczaj małe zespoły składające się z kilku

norodzinnego, mają przewagę nad dużymi

które realizują poszczególne etapy robót.

osób, które cały czas ze sobą pracują. Za­

budowami. Budowa domu jednorodzinnego

Mogą to być ekipy wykonujące:

zwyczaj przebywają ze sobą nie tylko w pra­

jest realizowana najczęściej przez niewielkie ekipy budowlane. Nie ma możliwości wpro­ wadzenia na budowę za wielu wykonawców, bo mogą oni sobie wzajemnie przeszkadzać, więc front robót na tego typu budowach jest dosyć wąski. W obecnych czasach to jest właśnie ich zaletą.

Na niewielkich budowach, właśnie takich, jak budowa domu jednorodzinnego, roboty są wykonywane przez niewielkie ekipy wyko­ nawcze. Ich prace najczęściej następują po sobie. Raczej rzadko się zdarza, że są od sie­

20

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

»»stan surowy wraz z konstrukcją dachu, »»pokrycie dachu, obróbki blacharskie

nele grzewcze),

»»montaż stolarki okiennej, »»montaż stolarki drzwiowej, »»montaż bramy garażowej, www.ekspertbudowlany.pl

do i z pracy, to również razem. Wykonawcy z zespołu – brygady często też ze sobą miesz­

i orynnowanie,

»»instalację elektryczną, »»instalację alarmową i monitoringu, »»instalację wodno-kanalizacyjną, »»instalację grzewczą, »»instalację alternatywną (fotowoltaika,

cy, ale również poza nią. Jeśli dojeżdżają

kają, np. w przyczepach, kontenerach na budowie lub w pobliżu budowy wynajmują kwatery. Na budowie współpracują ze sobą.

Zawsze zachodzi potrzeba przeniesienia cze­ pa­

goś wspólnie, przytrzymania, podania, ase­ kurowania siebie, nie ma więc technicznej możliwości, aby zachowali między sobą od­ ległość 1–2 metrów. Jeśli chodzi o zastoso­ wanie środków zabezpieczających w postaci

BUDOWA masek i rękawiczek gumowych, to w zasa­

Płatności można natomiast dokonać bez

z wykonawcami lub być w trakcie ważnych

dzie jest to teoretycznie możliwe, jednak na

ryzyka przelewem lub kartą. Solidne firmy

momentów na budowie. Nic więc nie stoi na

budowie przy dużym wysiłku fizycznym nie

handlowe, mające już swoją markę, dbają

przeszkodzie, aby mógł się pojawić na bu­

jest możliwa praca na dłuższą metę w masce

o klientów i podnoszą jakość swoich usług,

dowie, zachowując odpowiednią odległość

oraz w gumowych rękawiczkach. Pomimo

idąc z duchem czasu i ogólnymi trendami.

2 metrów od osób, z którymi przyjechał się

tego, warto jednak podkreślić, że w trakcie pracy i poza pracą zespoły pracujące na bu­ dowie są zazwyczaj hermetyczne. Ważna jest

Zlecenia i wykonawcy na jeden dzień

spotkać, a także stosując środki ostrożności w postaci maseczki czy rękawiczek. Wszelkie kwestie zorganizowania dostaw materiałów

na budowie dobra organizacja, aby nie pro­

Oprócz ekip pracujących dłuższy czas, na

na budowę, płatności można załatwić on­li­

wadzić robót w tym samym czasie z innymi

budowie muszą się także pojawić osoby na

ne i przez telefon. Również większość spraw

Fot. T. Rybarczyk

ekipami oraz wykluczyć bezpośrednie bliskie

krótko. Są to na przykład geodeta, który

można omówić przez telefon i za pomocą

kontakty z osobami, które muszą się poja­

przyjedzie wytyczyć budynek, czy operator

maila z kierownikiem budowy, który może

wić na budowie, a także poza budową. Na

koparki, który musi wykonać roboty ziemne

być „oczami” inwestora na budowie.

budowie takimi osobami mogą być inwestor,

w ciągu jednego dnia; to samo dotyczy ekipy

kierownik budowy, inspektor nadzoru inwe­

montażowej, np. do stropu. Powinni oni jed­

storskiego oraz osoby przyjeżdżające zreali­

nak skoordynować swoje prace i wykonać je

W trakcie prowadzenia inwestycji niezbędne

zować krótkoterminowe zlecenia.

w kooperacji z wykonawcą stanu surowego.

są wizyty kierownika na budowie. Jego pra­

Jest jednak możliwe, aby zachowali między

ca nie powinna polegać tylko na kontrolach

sobą bezpieczną odległość. Sprzyja temu to,

i odbiorze wykonanych robót. Zawsze powi­

Dostawy materiałów też mogą być realizo­

że jest to współpraca z pojedynczymi oso­

nien on też brać udział w poinformowaniu

wane bezpiecznie. Zazwyczaj budowy do­

bami, więc zachowanie ostrożności jest jak

i poinstruowaniu wykonawców przed rozpo­

mów jednorodzinnych są realizowane przez

najbardziej możliwe.

częciem robót o warunkach wykonania i od­

Zamawiane materiałów

firmy handlowe usytuowane w okolicy bu­ dowy. Jest to bardzo wygodne zarówno dla

Inwestor na budowie

Kierownik na budowie

bioru prac, do których będą przystępować.

Następnie powinien dokonać kontroli robót

inwestora, jak i wykonawców, zwłaszcza jeśli

Inwestor pojawia się, jeśli chce zobaczyć

w trakcie oraz przy odbiorach częściowych

dostawy są realizowane w dosyć szerokim

postęp robót albo omówić jakieś kwestie

i końcowym. Kierownik budowy powinien

zakresie. Prężnie działające, dobrze zorgani­

DZIAŁANIA W CZASIE EPIDEMII

zowane firmy handlowe dowożą materiały na zamówienie dosłownie na telefon, po wcze­ śniejszym ustaleniu harmonogramu dostaw.

Dowiozą na miejsce i na czas, również wte­ dy, gdy na budowie zabraknie materiałów, ale też odbiorą, jeśli zostanie ich nadwyżka.

Materiały mogą być sprawnie dostarczone za pomocą samochodów z dźwigiem, tzw.

HDS. Kierowca wówczas sam obsługuje roz­ ładunek. Wykonawcy mogą jedynie asekuro­ wać towar przy rozładunku. Firmy handlo­ we niekiedy współpracują długoterminowo z wykonawcami, jeśli ci działają na obszarze w zasięgu ich dostaw. Obsługują też inwesty­ cje, jeśli ustalą to z inwestorem.

22

Fot. KONBET Poznań

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

Koronawirus, który z początkiem marca pojawił się w Polsce, spowodował szereg modyfikacji, ale także przyniósł ze sobą wiele znaków zapytania, które nie ominęły branży budowlanej. Wraz z wprowadzonym stanem pandemii obserwujemy zmiany w dynamice inwestycji. Czas, w którym przyszło nam funkcjonować, jest trudny nie tylko dla producentów, ale przede wszystkim dla instalatorów i wykonawców, których obecna sytuacja nie zwalnia z obowiązujących terminów. W Uponor wiemy, jak ważna, szczególnie teraz, jest Sylwia terminowość, dlatego dzięki wdrożonym na wczesnym etapie zaawanPałasz-Talarek, sowanym środkom bezpieczeństwa wszystkie nasze fabryki pracują Marketing Commu­ bez utrudnień, zapewniając pełną dostępność produktową. Dbając nication Manager w firmie Uponor o zdrowie – pracowników, klientów i dostawców, wykorzystujemy dostępne metody komunikacji, przenosząc spotkania do świata online. Nowoczesne narzędzia, którymi dysponują nasi pracownicy, umożliwiają nam realizację codziennych obowiązków bez przeszkód. Pomimo okoliczności wspieramy naszych klientów i partnerów biznesowych – nic się w tej kwestii nie zmieniło.

www.ekspertbudowlany.pl

Uni Pipe PLUS

Niesamowite możliwości

• Bezszwowa – dzięki unikatowej technologii produkcji • 40% mniejszy promień gięcia • Największa stabilność i podatność na zginanie wśród rur wielowarstwowych • Uniwersalna – idealna do instalacji wody pitnej oraz systemów grzewczo-chłodzących

Warstwa wiążąca

Bezszwowa rura aluminiowa Polietylen bezpieczny dla produktów spożywczych

Uponor Sp. z o.o.

Ul. Kolejowa 5/7 01-217 Warszawa

tel. +48 22 731 01 00 recepcja@uponor.com www.uponor.pl/pl-pl/instalacje

BUDOWA dowie lub zbliżał się do wykonawców. Jeśli

nie tak. Chociaż kontroli nigdy za wiele. Za­

się da, wiele spraw może też ustalić przez

tem łatwe, znane wykonawcom technologie

telefon i za pomocą maila, jednak nie jest

sprawdzają się w takiej sytuacji najlepiej.

możliwe, aby się udało w ten sposób kiero­

Technologie te sprawdzają się zarówno

wać budową. Wizyty kierownika budowy są

w czasach boomu budowlanego, jak i obec­

więc na budowie niezbędne. To samo doty­

nie, w czasach, gdy kontakty powinny być

czy inspektora nadzoru inwestorskiego, któ­

ograniczone. Korzyści jest o wiele więcej, bo

rego charakter pracy jest w pewnym zakresie

łatwe technologie to również szybkie i nie­

podobny do pracy kierownika budowy.

drogie budowanie.

Łatwe technologie sprzyjają budowanie w trudnych czasach

Takim przykładem jest zastosowanie sys­ temu budowania ścian z betonu komórko­ wego na cienką spoinę. To prosta i również znana oraz bardzo popularna technologia bu­

Oprócz wszystkich kwestii organizacyjnych,

dowania ścian niewymagająca od wykonaw­

które można urządzić tak, aby budowy były

cy długoletniej praktyki. Ściany wykonuje się

pojawiać się zawsze w kluczowych momen­

prowadzone dosyć bezpiecznie w kontek­

za pomocą prostych narzędzi ułatwiających

tach budowy domu. Im częściej będzie on na

ście ograniczania zakażenia, to wydaje się,

roboty murarskie. Docinanie bloczków za

budowie, tym lepiej. To, że jest samodzielny,

że ważnym ogniwem sprzyjającym temu

pomocą ręcznej piły, nakładanie zaprawy za

daje mu też możliwość pojawiania się na bu­

bezpieczeństwu jest również zastosowanie

pomocą prostych kielni jest bardzo łatwe.

dowie w trakcie robót albo pod nieobecność

łatwych i znanych wykonawcom technologii

Warto tu przytoczyć jeszcze przykład stro­

wykonawców. Daje mu to również możliwość

budowania. W kontekście tego, co jest napi­

pów. W zasadzie wszystkie systemy stropowe

zachowania odpowiednich środków ostroż­

sane wyżej wynika, że im budowa jest prost­

są stosowane w budownictwie mieszkanio­

ności, czyli zachowania odległości, może też

sza, tym lepiej, bo z większym prawdopodo­

wym. Jeśli są to stropy gęstożebrowe, to są

oczywiście założyć maseczkę i nawet ręka­

bieństwem może być realizowana w pewnym

to rozwiązania znane od lat. Wykonawcy je

wiczki gumowe, jeśli jest to uzasadnione,

zakresie samodzielnie przez wykonawców,

znają i zazwyczaj wiedzą, na czym polega

bo na przykład będzie dotykał rzeczy na bu­

bez podwyższonego ryzyka, że może być coś

ich wykonanie. Dobrym pomysłem jest też

Fot. KONBET Poznań

zastosowanie na przykład prefabrykowanych systemów stropowych. Wówczas ekipa mon­ tażowa jest w stanie w ciągu jednego dnia zamontować strop. Może to być zewnętrzna ekipa montażowa, która powinna podczas budowy pracować samodzielnie. Tego typu rozwiązania są efektywne. Przykładami takich stropów są stropy TERIVA PANEL. Można to rozwiązanie nazwać hybrydowym, łączącym w sobie znany strop gęstożebrowy ze stropem prefabrykowanym. W ten sposób wykorzysta­ ne są zalety stropu gęstożebrowego oraz pre­ fabrykowanego. To rozwiązanie, które bardzo upraszcza wykonawstwo. Niepotrzebne są podpory montażowe, strop można montować za pomocą HDS z auta, które przywiozło płyty na budowę. Tym samym nie ma uciążliwych robót, które dotyczą stropu gęstożebrowego, czyli ręcznego układania belek stropowych i rozkładania pustaków stropowych. Montaż stropu można wykonać za pomocą czterech osób wraz z operatorem dźwigu. Po monta­ żu stropu należy go dozbroić zgodnie z zale­ ceniami producenta. Następnie wykonanie nadbetonu można wykonać tego samego dnia lub powierzyć to ekipie wykonującej stan surowy. Tak samo jest w przypadku innych stropów panelowych: stropu VECTOR oraz SMART. Ekipa montażowa montuje strop jed­ nego dnia na zasadzie robót zleconych albo powiązanych, polegających na zakupie stro­ Fot. KONBET Poznań

24

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

pu wraz z montażem.

BUDOWA Podobna sytuacja jest również wtedy, gdy

realizowania w obecnych czasach. Oczywi­

zastosuje się prefabrykowaną więźbę dacho­

ście, o ile jest możliwe przestrzeganie zale­

wą z wiązarów dachowych.

ceń odpowiednich służb. Na tę chwilę i na

Co prawda nie do wszystkich budynków

obecne zalecenia polegające na ograniczeniu

da się zastosować prefabrykaty dachowe.

kontaktów jest to możliwe do spełnienia.

Jeśli dach jest skomplikowany o wielu poła­

Małe, hermetyczne zespoły, a także pozostali

ciach, to lepiej zastosować tradycyjną więźbę

uczestnicy procesu budowlanego: inwestor,

drewnianą.

kierownik budowy, inspektor nadzoru inwe­

Dla wykonawców bez doświadczenia przy­

storskiego, wykonawcy zewnętrzni (krótko­

datne mogą być na przykład filmy szkole­

terminowi) mogą się wzajemnie mijać. Jest

niowe, z których dowiedzą się, na co należy

możliwe zorganizowanie procesu budowy

zwrócić uwagę przy budowaniu na cienkie

w taki sposób, aby ograniczyć wzajem­

spoiny. Na takich filmach, przygotowanych

ne kontakty, które mogłyby się przyczynić

m.in. przez producentów materiałów ścien­

do rozprzestrzeniania wirusa. Trzeba tylko

nych, mogą oni dosłownie krok po kroku zo­

zwrócić uwagę na właściwe zorganizowanie

baczyć, jak budować ściany i jak korzystać

wszystkich kluczowych elementów budowy:

muszają dobrą organizację. Aby to się jednak

z narzędzi. Renomowane firmy produkujące

wymiany informacji, dokonywania czynno­

powiodło, muszą o to zadbać wszyscy powią­

materiały ścienne chcą w ten sposób brać

ści kontrolnych, dostaw materiałów oraz

zani z budową uczestnicy, czyli inwestor, wy­

również odpowiedzialność za prawidłowe

wymian ekip budowlanych. Tym samym

konawcy, kierownik budowy, dostawcy mate­

wykonawstwo i jakość techniczną budynków.

ograniczenia, które wynikają z zapobiegania

riałów i inne osoby zaangażowane w proces

Takie wsparcie to korzyść zarówno dla inwe­

zakażeniu nie spowodują dezorganizacji na

inwestycyjny. To nie tylko troska o siebie

stora, jak i wykonawcy. Kierownik budowy

budowie. Mogą się przyczynić do tego, że

i innych, ale też odpowiedzialność. Należy

również na tym korzysta, ponieważ będzie

budowa będzie przebiegała sprawnie i zgod­

pamiętać, że budowa to nie tylko proces fi­

miał pewność, że wykonawcy sobie radzą.

nie z założonym harmonogramem. Tego typu

zycznego tworzenia obiektu budowlanego.

środki zaradcze i prewencja mają również

Kontekst jest o wiele szerszy, również spo­

Podsumowanie

Fot. T. Rybarczyk

wpływ na zachowanie bezpieczeństwa pracy

łeczny i gospodarczy. To również utrzymanie

Małe budowy, czyli na przykład budowy

na budowie. Nie sprzyjają bowiem powsta­

wielu ludzi i firm, których byt zależy od ich

budynków jednorodzinnych, są możliwe do

waniu chaosu, a wręcz przeciwnie, bo wy­

pracy i działalności. reklama

WYBIERZ STROP PANELOWY • SMART • TERIVA PANEL • VECTOR

ZALETY STROPÓW PANELOWYCH: • PROSTY I SZYBKI MONTAŻ • NISKI KOSZT • DUŻE ROZPIĘTOŚCI - DO 10,5m • DŹWIĘKOIZOLACYJNOŚĆ

61 877 25 81

SPRAWDŹ CENY: EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

WWW.STROPYPANELOWE.PL

www.ekspertbudowlany.pl

25

BUDOWA

Dom z keramzytu – NOWATORSKA TECHNOLOGIA Domy z keramzytu zyskują coraz więcej zwolenników. I nie ma się co dziwić. Taka budowa to oszczędność, prostota wykonania, a także krótki czas realizacji. Keramzyt jest lekki i wytrzymały, a zbudowany z niego budynek jest ciepły, wytrzymały i odporny na wilgoć.

Tam, gdzie jest to istotne, czyli dla ścian usytuowanych pomiędzy garażem w bryle budynku a częścią mieszkalną, warto za­ stosować bloczki Leca Blok akustyczny 18 (o wymiarach 18×24×38 cm) i Leca Blok akustyczny 24/20 (o wymiarach 20×24×38 cm). Produkty te mają odpowiednie wskaźni­ ki izolacyjności akustycznej, dzięki którym wybudowane z nich przegrody spełniają wymagania izolacyjności akustycznej. Uzu­ pełnieniem elementów murowych są kształt­ ki nadprożowe 24 Leca Blok (o wymiarach 24×24×25 cm). Są one elementami traco­ nego szalunku do wykonania w nich wyle­ wanych na budowie nadproży żelbetowych.

Zalety keramzytobetonu:

Zalety keramzytu

zwykłego, BL­12 (o wymiarach 12×24×38

Keramzyt to lekkie kruszywo budowlane

cm), B­6 (o wymiarach 14×24×38 cm).

wypalane z gliny ilastej. Stosowane jako

Bloczki te mają wytrzymałość 15 MPa.

szybko wysychają,

» odporność na grzyby i pleśnie, » wytrzymałość na ściskanie odpowiednia

do wykonywania murów konstrukcyjnych,

kruszywo w zaczynie cementowym stanowi

Do budowy można też zastosować bloczki

mieszankę keramzytobetonową i pozwala

keramzytobetonowe. Sprawdzą się tu szcze­

uzyskać niższą masę oraz wpływa korzyst­

gólnie bloczki F (o wymiarach 24×24×38

nie na inne właściwości użytkowe wyro­

cm). Wyróżnia je wysoka wytrzymałość,

Ściany z elementów keramzytobetonowych

bów, w których jest stosowane. Produkuje

a jednocześnie niska masa, co umożliwia

można murować na zaprawy murarskie tra­

się z nich np. bloczki, pustaki oraz różnego

łatwe i szybkie wykonywanie ścian. Bloczki

dycyjne cementowo­wapienne lub tzw. zapra­

rodzaju kształtki. Wyroby keramzytobetono­

keramzytobetonowe mają wytrzymałość na

wy lekkie (ciepłochronne). Elementy murowe

we przeznaczone są do wykonywania ścian

ściskanie 5 MPa, więc jest to w zupełności

należy murować z wypełnieniem spoin pozio­

nośnych zewnętrznych z ociepleniem, ścian

wystarczające do zastosowania w budownic­

mych i pionowych. Uzupełnieniem elementów

nośnych wewnętrznych oraz ścian działo­

twie jednorodzinnym. Można również zasto­

ściennych keramzytobetonowych są kształtki

wych, a także ścian fundamentowych i piw­

sować cegły betonowe i keramzytobetonowe,

wieńcowe również z keramzytobetonu. Służą

nicznych. Ściany wybudowane z keramzytu

jednak ze względu na niewielkie wymiary

do wykonywania traconego szalunku na żel­

są bardzo wytrzymałe i trwałe. Wyroby ke­

służą najczęściej do wykonywania uzupeł­

betowe wieńce zewnętrzne i wewnętrzne na

ramzytobetonowe charakteryzują się bardzo

nień w murach lub jako elementy, które rów­

ścianach o szerokości 24 cm. Ułatwiają one

dobrymi właściwościami termoizolacyjnymi,

nież pełnią funkcję estetyczną.

wykonanie wieńców i nie trzeba stosować

akustycznymi oraz korzystnym współczynni­ kiem oporu dyfuzji pary wodnej, co ogranicza powstawanie pleśni i grzybów.

Materiały do ścian fundamentowych

26

» dobra izolacyjność cieplna i akustyczna, » paroprzepuszczalność, czyli bardzo

Elementy do ścian naziemia

» mrozoodporność, » niewielki ciężar.

deskowania. Natomiast zestawy prefabryko­ wanych belek typu L­19 uzupełniają nadpro­

Do ścian naziemia można również stosować

ża o większych rozpiętościach. Produkty do

bloczki przeznaczone do ścian fundamento­

budowy domu z keramzytobetonu to nie tylko

wych. Jednak dla ułatwienia wykonawstwa

elementy drobnowymiarowe, ale także boga­

lepiej wykorzystać pustaki keramzytobetono­

ta oferta prefabrykatów, które są składane na

Ściany fundamentowe narażone są na obcią­

we Leca Blok (o wymiarach 24×24×50 cm)

budowie. Ściany keramzytowe mają gotowe

żenia parciem gruntu, dlatego powinno się je

do wykonywania ścian zewnętrznych oraz

otwory potrzebne do przeprowadzenia insta­

wykonywać z elementów murowych z wypeł­

wewnętrznych nośnych, a także pustaki Leca

lacji, co skraca czas budowy. Umożliwiają

nieniem spoin poziomych i pionowych. Naj­

Blok 12 (o wymiarach 12×24×50 cm) do

także wykonywanie łuków i skosów. Do budo­

częściej są to elementy bez profilowania na

wykonywania ścian działowych. Dzięki temu,

wy metodą tradycyjną stosowane są zarówno

pióra i wpusty. Do wznoszenia ścian funda­

że są to pustaki, są one lżejsze niż wyroby

stropy gęstożebrowe, jak i różnego rodzaju

mentowych służą bloczki betonowe z betonu

pełne.

prefabrykaty stropowe.

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

DOM, KTÓRY Zalety domu z keramzytobetonu: Wysoka paroprzepuszczalność

Dobre właściwości termoregulacyjne

Spełnia wymagania domu energooszczędnego *U<0,20 przy warstwie styropianu 15-20 cm

STROPY KERAMZY TOBETONOWE TERIVA 4.0/1 KER. – lekki, wytrzymały

ŚCIANY KERAMZY TOBETONOWE LECA® BLOK 12 – lekki, akustyczny LECA® BLOK 24 – ciepły, lekki LECA® BLOK 18, 24/20 – wytrzymały, akustyczny, szczególnie polecany do stosowania pomiędzy mieszkaniami BLOCZEK B-1 – lekki, poręczny

FUNDAMENT Y KERAMZY TOBETONOWE LECA® BLOK F – wydajny, ciepły

Betard Sp. z o.o. ul. Polna 30, 55-095 Długołęka T | +48 71 315-20-09, M | bok@betard.pl

www.betard.pl

BUDOWA

BGK wspiera

wzmacnianie bloków z wielkiej płyty Do banków komercyjnych współpracujących z Bankiem Gospodarstwa Krajowego (BGK) już można składać wnioski o premie, czyli finansowe wsparcie z Funduszu Termomodernizacji i Remontów (FTiR) na wzmocnienie budynków z wielkiej płyty. BGK zwiększył wysokość premii termomodernizacyjnej i udostępnił premię remontową także gminom. W ciągu najbliższych 10 lat fundusz wyda na wsparcie około 2,9 mld zł.

W

gminy, wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe, właściciele lub za­ rządcy budynków mieszkalnych, zbiorowego zamieszkania (na przy­ kład akademiki czy domy seniora) oraz budynków stanowiących wła­ sność JST służących do wykonywania przez nie zadań publicznych.

Istotne zmiany dotyczą również grona beneficjentów premii remon­ towej, której wysokość standardowo stanowi 15% kosztów przedsię­ wzięcia. Od teraz o wsparcie, i to znacznie wyższe, mogą ubiegać się także gminy oraz spółki prawa handlowego, których wszystkie udziały albo akcje należą do gminy.

– Nasze programy są odpowiedzią na potrzeby Polaków, dlatego poszerzyliśmy grono beneficjentów premii remontowej i obecnie jest

życie weszły właśnie przepisy ustawy o wspieraniu ter­ momodernizacji i remontów. Jedną z ważniejszych zmian jest większa premia termomodernizacyjna. Do tej pory

dopłata z BGK do kredytu na prace termomodernizacyjne wynosiła średnio około 12,5% kosztów tych prac. Teraz, po uproszczeniu spo­ sobu obliczania premii, wynosi ona 16% kosztów przedsięwzięcia.

– Około 40% wielorodzinnych budynków w Polsce wymaga termomodernizacji. Projektując przepisy, chcieliśmy, żeby wsparcie objęło jak najwięcej z nich. To ważne dla wyrównywania jakości życia Polaków, ale też dla walki ze smogiem. Lepsza efektywność energetyczna budynków ma dobry wpływ na czystość powietrza – mówi Robert Nowicki, wiceminister rozwoju.

– Średnia wysokość premii termomodernizacyjnej w 2019 r. wyniosła 60 tys. zł, a po zmianach sięgnie około 77 tys. zł – tłumaczy Dariusz Stachera, dyrektor zarządzający Pionem Programów Miesz­ kaniowych w BGK.

ono takie samo, jak przy premii termomodernizacyjnej. Co ważne,

– To jednak nie koniec zmian, które mają wpływ na lepsze wa-

dzięki nowym przepisom gminy i spółki gminne mogą teraz ubiegać

runki mieszkaniowe Polaków. Nowością jest także możliwość zwięk-

się o zwiększoną premię remontową, do 50 lub nawet 60% kosztów

szenia premii termomodernizacyjnej, gdy inwestor zdecyduje się na

przedsięwzięcia, jeśli budynek jest zabytkowy. Jak dotąd otrzyma-

montaż mikroinstalacji OZE, np. paneli fotowoltaicznych. Premia

liśmy wiele zapytań o nowe przepisy i wiemy, że są to zmiany, na

wzrośnie z 16 do 21% kosztów przedsięwzięcia termomodernizacyj-

które samorządy czekały – tłumaczy Przemysław Osuch.

nego – dodaje Dariusz Stachera.

* * *

Kolejna wyczekiwana zmiana w Funduszu Termomodernizacji i Re­

Więcej informacji o warunkach przyznawania premii można uzy­

montów to finansowe wsparcie, które można wykorzystać na wzmoc­

skać na stronie internetowej Banku Gospodarstwa Krajowego w czę­

nienie budynków z wielkiej płyty. Jest to nowość w premii termomo­

ści poświęconej Funduszowi Termomodernizacji i Remontów.

dernizacyjnej.

– Zwiększamy wysokość premii, jeśli inwestor wykonujący termomodernizację budynku z wielkiej płyty dokona jednocześnie jego wzmocnienia. Premia zostanie dodatkowo powiększona o 50% kosztów wykonania takiego wzmocnienia, które inwestor poniósł na sporządzenie dokumentacji technicznej, zakup metalowych kotew i przygotowanie otworów oraz montaż – dodaje Przemysław Osuch, dyrektor Departamentu Funduszy Mieszkaniowych w BGK. Jak szacowało Ministerstwo Rozwoju, do 2029 r. ma zostać wzmocnionych około 2 tys. budynków z wielkiej płyty. Z premii ter­ momodernizacyjnej, tak jak do tej pory, będą mogły skorzystać m.in.

28

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

Komfort na lata

Komfort wizualny z rozwiązaniami VELUX

MÓWIMY JĘZYKIEM ROZWIĄZAŃ język potrzeb Jak stworzyć jasne i przestronne poddasze?

język rozwiązań Wybierz zestawy kolankowe VELUX i ciesz się dodatkowym światłem dziennym, pięknym wnętrzem oraz lepszymi widokami.

Znajdź rozwiązania dla siebie na velux.pl/komfort-wizualny

BUDOWA

Leca KERAMZYT impregnowany ®

do izolacji podłogi na gruncie

Ze względu na swoje właściwości termoizolacyjne lekkie kruszywo Leca® KERAMZYT jest coraz częściej stosowanym materiałem do izolacji podłóg na gruncie.

W

ykonanie podłogi na keramzycie

jony siatką lub zbrojeniem rozproszonym.

nie jest skomplikowane. Wystar­

W tego typu podłodze pomija się warstwę

czy bezpośrednio na wyrówna­

podłoża betonowego, tzw. chudziaka.

ne podłoże gruntowe wysypać keramzyt,

Zagęszczony keramzyt przenosi znacznie

a następnie zagęścić go lekką mechaniczną

większe obciążenia niż jastrych układany

zagęszczarką lub w przypadku mniejszych

na styropianie, styrodurze czy wełnie mine­

powierzchni (do 30 m2) ręcznym ubijakiem

ralnej. Ponadto keramzyt, jako materiał ce­

z płytą (ok. 50×50 cm). Po zagęszczeniu

ramiczny, nie podlega procesom starzenia

wierzchnią warstwę keramzytu należy spry­

i nie zmienia swoich właściwości przez dzie­

skać szprycem cementowym i ułożyć izola­

siątki lat. Impregnacja ogranicza kapilarne

cję z dwóch warstw folii. Na końcu należy

podciąganie wody w warstwie keramzytu

wykonać jastrych cementowy, najlepiej zbro­

maksymalnie do 4,5 cm. A brak wilgoci

ZAPRASZAMY do projektowania i sprawdzania warunków cieplno­wilgotnościowych różnych przegród na naszym bezpłatnym kalkulatorze cieplno­wilgotnościowym oraz w programie Biblioteka BIM Leca

w kruszywie pozwala na utrzymanie dobrych Leca® KERAMZYT impregnowany to porowate, lekkie i wytrzymałe kruszywo ceramiczne, powstałe przez wypalenie wysokoilastej gliny pęczniejącej w piecach obrotowych w temp. około 1150°C. Kruszywo jest dodatkowo impregnowane w celu ograniczenia kapilarnego podciągania wilgoci z gruntu.

Najważniejsze właściwości produktu: » produkowany z naturalnego surowca » lekki » termoizolacyjny » niepalny » mrozoodporny.

parametrów termoizolacyjnych. Ścierna powierzchnia granulek keramzytu nie dopuszcza do gniazdowania w nim my­ szy, szczurów, nornic ani innych gryzoni.

W przypadku awarii instalacji pod posadz­ ką woda odprowadzana jest do gruntu i nie

www.leca.pl/dla-projektanta/bim/

zalega w warstwach podposadzkowych.

W typowych rozwiązaniach podłogi na grun­ cie warstwa 35 cm Leca® KERAMZYTU im­ pregnowanego spełnia wymagania w zakresie ochrony cieplnej dla pomieszczeń ogrzewa­ nych, tj. U < 0,3 W/(m2·K).

www.leca.pl/kalkulatory/kalkulatorcieplno-wilgotnosciowy/

Leca Polska Sp. z o.o. ul. Krasickiego 9, 83­140 Gniew tel. 58 772 24 10(11) leca@leca.pl, www.leca.pl 30

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

ARCHIPELAG projekty domรณw

Pobierz za darmo w sklepach:

www.archipelag.pl

BUDOWA

CERAMIKA BUDOWLANA

– NATURALNY I ENERGOOSZCZĘDNY WYBÓR Ceramiczne materiały budowlane dzięki swoim naturalnym właściwościom i zaletom technicznym to wybór spełniający oczekiwania inwestorów szukających ekologicznych produktów przyjaznych środowisku. Co więcej, klinkier i dachówki ceramiczne są energooszczędne i długowieczne, przez co w dłuższej perspektywie okazują się bardziej ekonomiczne w eksploatacji, a wykonany z nich dom zużywa mniej energii. Długofalowe spojrzenie na inwestycję, jaką jest budowa domu, sprzyja więc budowaniu ekologicznemu oraz energooszczędnemu także w aspekcie ekonomicznym.

Naturalnie z ceramiką

tej firmy nie wymagają praktycznie żadnych

Dachówki ceramiczne, płytki oraz cegły klin­

zabiegów konserwacyjnych. Co więcej, niska

kierowe to naturalne i przyjazne ludziom

nasiąkliwość sprawia, że w ceramikę nie wni­

oraz środowisku produkty. Glina, z której są

ka na stałe brud, a zanieczyszczenia z dachu

wypalane, jest materiałem w pełni ekologicz­

i elewacji można po prostu zmyć wodą. To

nym, niezawierającym chemicznych barwni­

jeden z powodów, dla których materiały te

ków, metali ani innych sztucznych elemen­

są uważane za ekologiczne – ceramiki nie

tów. Dzięki temu ceramiczne ściany i dach

trzeba malować, uzupełniać ani czyścić, nie

zapewniają zdrowy, naturalny mikroklimat

zanieczyszcza się więc środowiska chemika­

w wykonanych z nich budynkach. Ta cecha

liami ani nie ponosi dodatkowych nakładów

stała się szczególnie istotna od czasu, kie­

finansowych.

dy okazało się, jakim zagrożeniem dla życia i zdrowia mieszkańców jest na przykład dach pokryty azbestem.

lanych, które wolno się nagrzewają, czyli

Energooszczędność a termoizolacja...

m.in. wszystkich produktów ceramicznych.

Warto podkreślić, że oprócz ścian bardzo istotną rolę w zapewnieniu odpowiedniej

W budynkach mieszkalnych zdecydowanie

temperatury w gorące dni pełni też pokrycie

najwięcej energii (około 70%) zużywa się

dachowe. Wszystkie lekkie pokrycia łatwo

Elewacja z cegieł lub płytek klinkierowych,

na ogrzewanie pomieszczeń. Dlatego szcze­

się nagrzewają, powodując, że temperatura

a także dach pokryty dachówką ceramiczną

gólnym sprzymierzeńcem w walce o niskie

w pomieszczeniach położonych bezpośred­

są naprawdę długowieczne. Trwałość pro­

rachunki są materiały budowlane i rozwiąza­

nio pod nimi staje się bardzo wysoka. Jest

duktów marki Röben szacowana jest przez

nia konstrukcyjne, takie jak klinkier, które po­

to szczególnie uciążliwe, jeśli poddasze bu­

ekspertów na 100–150 lat. Ponadto, dzięki

zwolą na zatrzymanie ciepła w domu. Dzięki

dynku jest przestrzenią użytkową. W takiej

wytrzymałości i odporności na niekorzystny

jego wysokiej izolacyjności oszczędza się

sytuacji zalecane jest wykorzystanie ciężkich

wpływ czynników zewnętrznych, materiały

energię, ponieważ materiał ten ma korzystny

pokryć dachowych, na przykład dachówek

współczynnik przewodzenia ciepła. Co wię­

ceramicznych, których naturalne właściwo­

cej, cegła charakteryzuje się dużą akumula­

ści należy wzmocnić poprzez odpowiednio

cyjnością cieplną, co oznacza, że gromadzi

grubą warstwę izolacji, na przykład wełny

ciepło i długo je utrzymuje.

mineralnej.

Brak konieczności napraw

…i klimatyzacja Energooszczędność to nie tylko minimalizo­ wanie wydatków na ogrzewanie, ale także stosowanie rozwiązań, które w lecie zapew­ nią przyjemną temperaturę pomieszczeń i zminimalizują lub całkowicie wyeliminują konieczność włączania klimatyzacji. Należy do nich wykorzystanie materiałów budow­

32

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

Röben Polska Sp. z o.o. i Wspólnicy Sp.K. ul. Ceramiczna 2, 55-300 Środa Śląska tel. 71 39 78 100, fax 71 39 78 111 e-mail:biuro@roben.pl, www.roben.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

BUDOWA

DACHÓWKA AARHUS IBF – sposób na nowoczesny dach Dachówka betonowa Aarhus IBF to nowość na polskim rynku pokryć dachowych. Produkt jest odpowiedzią na zapotrzebowanie inwestorów na nowoczesny, zgodny z najnowszymi trendami dach, który wyróżni dom w okolicy, a jednocześnie będzie uosabiał klasyczne i ponadczasowe piękno.

MODERNE to nie tylko powłoka, to sprawdzona i doceniana technologia produkcji polegająca na wielokrotnym nadawaniu koloru z natury szarej mieszance piaskowo-cementowej.

Powłoka powstaje z połączenia żywicy akrylowej z odpowiednio dobranymi komponentami mineralnymi. Nakładane są dwie powłoki: pierwsza zaraz po formowaniu oraz druga po kilkugodzinnym okresie dojrzewania, nadając dachówce ostateczny wygląd. Uzyskiwana powierzchnia jest raczej matowa o minimalnym połysku.

padku tradycyjnej dachówki falistej. Wytrzy­ małość, a co za tym idzie – również długa żywotność produktu – potwierdzona jest wie­ loletnią gwarancją – aż 30 lat na nowy model dachówki.

Nachylenie połaci dachu Możliwy zakres pokrycia to dachy o kątach od 15° do prawie 90°. Optymalne nachylenie dachu zawiera się pomiędzy 27 a 60°. Przy dachach o kątach nachylenia powyżej 60°

D

zaleca się bezwzględnie mocować co drugą achówki betonowe z wyglądu do

drobnoziarnistą warstwą koloryzującą, a na­

dachówkę

złudzenia przypominają ceramicz­

stępnie trwałą powłoką zewnętrzną.

stosować dodat­

ne. Mają podobne kolory, kształty

i rozmiary. Dzięki nowoczesnym technolo­

kowe zabezpie­

Wymiary dachówek Aarhus

czenia (foliowa­

Długość

420 mm

wymiarowo. Ich wysokowytrzymałościowy

Szerokość

330 mm

rdzeń najczęściej pokrywa się z wierzchu

Szerokość pokrycia

300 mm

kach poniżej 27°

40 mm

należy dodatko­

4,2 kg/szt.

wo zabezpieczyć

giom produkcji są gładkie i bardzo stabilne

Wysokość profilu

NATURALNY WYRÓB I MNIEJSZE ZUŻYCIE ENERGII Proces produkcji zapewnia trwałość i powtarzalność produkowanych dachówek.

Zastosowanie komponentów rozpuszczalnych w wodzie powoduje, że produkty IBF są bezpieczne dla użytkowników, a cały proces pozostaje bez wpływu na środowisko naturalne.

Podczas produkcji dachówek cementowych IBF Polska zużywa o 65% mniej energii niż w przypadku produkcji podobnych dachówek ceramicznych.

Ponadto odpowiednio dobrane składniki, począwszy od piasków o bardzo wysokiej zawartości kwarcu, poprzez najwyższej klasy gatunki cementów, w połączeniu z powłokami przeciwdziałają przenikaniu wapnia oraz w istotny sposób ograniczają porastanie dachówki machami czy algami.

34

oraz

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

Waga

Liczba dachówek na m2

37 cm

9

35,5 cm

9,5

33,5 cm

10

31,5 cm

10,5

Na jaki dach kłaść płaską dachówkę betonową?

Dachówka betonowa Aarhus to idealny pro­ dukt na pokrycie dachów nowoczesnych bu­ dynków o prostej bryle. Produkt marki IBF jest przeznaczony w szczególności na wyso­ kie dachy dwuspadowe o prostej geometrii.

Gładka powierzchnia dachówki sprawia, że dach wydaje się lżejszy i cieńszy niż w przy­ www.ekspertbudowlany.pl

itp.). Przy spad­

dach pełnym deskowaniem oraz zwiększony­

Zapotrzebowanie Rozstaw łat

nie, deskowanie

mi zakładami folii PVC.

IBF Bolesławiec ul. Kościuszki 21, 59­700 Bolesławiec tel. 75 732 40 31, e­mail: ibf@ibf.pl IBF Toruń ul. Poznańska 294, 87­100 Toruń tel. 56 658 14 51, e­mail: torun@ibf.pl IBF Radomsko Wierzbica 149, 97­561 Ładzice tel. 44 747 00 10 e­mail: radomsko@ibf.pl, www.ibf.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

BUDOWA

Fot. Wiśniowski

Co wpływa na bezpieczeństwo użytkowania

BRAMY GARAŻOWEJ Agata Grudecka

Standardy związane z bezpieczeństwem użytkowania bram garażowych regulują wymagania ściśle określone w odpowiednich normach europejskich, do których stosowania zobowiązani są wszyscy ich producenci.

Jakie zabezpieczenia musi mieć brama garażowa?

sprawdzić, czy jej producent ma uprawnie­

Wymagania dotyczące bezpiecznego użytko­

nia nie tylko do umieszczenia znaku CE na

wania bramy dotyczą m.in.:

swoim wyrobie, ale także odpowiednie cer­

»»odporności na napór wiatru, »»stosowania substancji bezpiecznych

tyfikaty i atesty, potwierdzające zgodność dla

produktu ze specjalistycznymi normami do­ tyczącymi bram.

przed zablokowaniem się

bram,

bramy segmentowej w razie pęknięcia pod­ trzymujących go linek czy też o możliwość

Kupując więc bramę garażową, warto

zdrowia,

»»zabezpieczeń

bezpieczenie przed opadnięciem skrzydła

»»ochrony przed porażeniem prądem, »»zabezpieczeń przed przypadkowym zatrza­

Bramę automatyczną można wyposażyć w fotoko­ mórki, które uniemożliwiają zamknięcie, jeśli w jej świetle znajdzie się przeszkoda Fot. Hörmann

Zabezpieczenia dodatkowe Przy zakupie bramy warto również zapytać o dodatkowe zabezpieczenia, które zwykle stosują renomowani producenci, np. o za­

śnięciem.

Bardzo ważny jest napęd i automatyczne ryglowanie bramy w szynie napędu Fot. Hörmann

Fot. Hörmann

36

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

Bramy z uchwytem uruchamiane ręcznie mają przeciw­włamaniowe ryglowanie zapadkowe. W tym systemie ryglowania stabilna tarcza zapadkowa samoczynnie blokuje się na masywnym trzpieniu w bocznej ościeżnicy Fot. Hörmann

BUDOWA Napędy do bram często mają w standardzie

Bramy rolowane sprzedawane są wy­

wyłącznik przeciążeniowy, który unosi bramę

łącznie z napędem elektrycznym, który jest

o około 10 cm, gdy ta napotka na jakiś opór.

wbudowany w mechanizm nawijający. Nato­

Wprawdzie brama z fotokomórką to dodat­

miast do bram garażowych uchylnych i seg­

kowy koszt, ale daje poczucie bezpieczeń­

mentowych napęd trzeba kupić oddzielnie,

stwa i skutecznie zapobiega szkodom, jakie

ale najlepiej zakupu tego dokonać razem

może wyrządzić niekontrolowane opadnięcie

z bramą. Sprzedawca pomoże wówczas

bramy.

dopasować obydwa te elementy, a ponadto

Ważna jest również funkcja łagodnego

wszystkie prace monterskie będą prowadzo­

startu i płynnego zatrzymania, która pozwala

ne jednocześnie, co obniży koszty. Jeśli jed­

uniknąć silnego szarpnięcia podczas otwiera­

nak nie ma takiej możliwości, inwestycję tę

nia lub zamykania bramy.

można odłożyć na później.

W bramach segmentowych bardzo ważne

Dostępne na rynku napędy do bram ga­

jest także rozwiązanie łączenia paneli, po­

rażowych po odpowiedniej konfiguracji są

nieważ to w szczelinach między segmentami

zwykle kompatybilne z innymi urządzenia­

najłatwiej przytrzasnąć palce. Dlatego powin­

mi uruchamianymi za pomocą pilota, np.

ny być one osłonięte albo ukształtowane tak,

z bramą wjazdową na posesję lub furtką.

żeby w żadnym położeniu płaszcza ich szero­

Mają wówczas wbudowaną centralę steru­

kość nie przekraczała 4 mm, wtedy palce po

jącą, wyposażoną m.in. w nadajniki zdalne­

prostu się nie zmieszczą. Dodatkowo w bra­

go sterowania.

mie powinno znajdować się zabezpieczenie na

Wybierając napęd do bramy garażowej,

wypadek pęknięcia sprężyn. W trosce o kom­

trzeba przede wszystkim sprawdzić, jaką ma

fort i bezpieczeństwo użytkownika producenci

siłę ciągnięcia i pchania, którą mierzy się

oferują także np. osłony rolek jezdnych.

Warto wiedzieć, że w razie próby włama­ nia do garażu nowoczesna brama z napędem zostaje natychmiast zaryglowana, co sku­ tecznie uniemożliwia jej podważenie. Samo ryglowanie działa w sposób czysto mecha­ niczny i spełnia swoją funkcję również w ra­ zie braku prądu.

Napędy do bramy Napęd to niewielkie urządzenie, do którego trzeba doprowadzić zasilanie z sieci elek­ trycznej. Wybór odpowiedniej wersji tego urządzenia zależy od wielkości i ciężaru bra­ my oraz od zasobności naszego portfela.

PRAWIDŁOWO DOBRANY NAPĘD Aby napęd działał niezawodnie, musi być prawidłowo dobrany do bramy garażowej (do wielkości skrzydła, jego ciężaru, cykli dobowych). Tylko odpowiednio dobrany i zainstalowany napęd wpłynie na komfort i bezpieczeństwo użytkowania garażu, a także na zmniejszenie strat ciepła. Warto więc zainstalować specjalny zestaw zawierający: napęd, centralę sterującą, fotokomórki i drogę radiową, czyli nadajnik i odbiornik. To duże ułatwienie zarówno dla instalatorów, jak i inwestora.

W nowoczesnych bramach segmentowych poszcze­ gólne systemy, które składają się na bezpieczną bra­ mę, zależą od siebie i współgrają jednocześnie z nie­ którymi częściami konstrukcji. Tak jak stałe osłony prowadnic, ruchome osłony rolek, zintegrowana osłona wału sprężyn, boczne osłony wału i sprężyn oraz elastyczne, wewnętrzne osłony w miejscu łącze­ nia paneli Fot. Wiśniowski

zamontowania fotokomórki (lub kolumn na fotokomórki), która po wykryciu przeszko­ dy w płaszczyźnie ruchu bramy, zatrzymuje ją, a następnie cofa do pozycji otwartej. To bardzo ważne, aby brama nie zamknęła się w nieodpowiednim momencie, np. kiedy Fot. Wiśniowski

w jej świetle pojawi się dziecko lub zwierzę.

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

37

BUDOWA

Szczeliny między panelami powinny być ukształto­ wane tak, aby uniemożliwiały przytrzaśnięcie palców Fot. Krispol

Fot. Krispol

w niutonach (N). Dla bram średniej wielko­

W przypadku braku zasilania brama musi

ści zwykle wystarczy napęd o sile ciągu do

mieć możliwość otwarcia od środka. Służy

600 N, a w dużych i ciężkich powinna ona

do tego rozryglowanie awaryjne. Dzięki lince

przekraczać nawet 1000 N.

wyprowadzonej na zewnątrz bramy możliwe

Kolejny parametr ważny dla obsługi bramy

jest ręczne otwarcie od zewnątrz. To szcze­

garażowej to prędkość przesuwu jej skrzy­

gólnie ważne, gdy jedynym wejściem do ga­

dła, podawana w cm/s. Im czas otwierania

rażu jest brama.

i zamykania bramy jest krótszy, tym kom­ fort jej obsługi większy. Standardowy napęd unosi bramę z szybkością około 15 cm/s,

Dzięki nowoczesnym technologiom możliwe jest ste­ rowanie bramą za pomocą smartfona i specjalnych aplikacji Fot. Krispol

Otwieranie bramy za pomocą aplikacji

ale są też takie, które przesuwają ją nawet

Producenci bram garażowych i automatyki

25–26 cm/s.

prześcigają się w oferowaniu klientom coraz

Fot. Krispol

Brama garażowa z zamontowaną automatyką zapewni komfortową obsługę bez wychodzenia z samochodu. Nowoczesne napędy do bram nie są bardzo drogie, a przy tym są wytrzymałe i bardzo estetyczne. Mają takie funkcje jak na przykład: podświetlenie LED, funkcja automatycznego zamknięcia, możliwość podłączenia fotokomórek, blokada przypadkowego zamknięcia bramy czy płynna regulacja siły nacisku.

bardziej nowoczesnych rozwiązań. Nie dziwi więc fakt, że większością bram można już sterować – w całkowicie bezpieczny i kom­ fortowy sposób – za pomocą aplikacji w na­ szych telefonach i tabletach. Osoby, które nie rozstają się ze swoim smartfonem, docenią możliwość sterowania bramą za jego pomo­ cą. To idealne rozwiązanie dla zapominal­ skich lub gubiących kluczyki samochodowe Fot. Krispol

38

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

albo pilota do bramy.

Jedyne na rynku BRAMY w systemie Home Inclusive™

™ Home Inclusive to komplementarna oferta produktów do Twojego domu. Bramy, okna, drzwi i ogrodzenie w jednym designie, połączone technologią inteligentnego sterowania smartCONNECTED dla idealnego efektu wizualnego i jeszcze większego komfortu użytkowania.

™ smartCONNECTED daje możliwość zdalnego sterowania bramami garażowymi i wjazdowymi, oknami tarasowymi oraz drzwiami zewnętrznymi z zamkiem elektrycznym z każdego miejsca na świecie za pomocą smartfona.

PRZEGLĄD BRAM GARAŻOWYCH INSTALACJE WWW.KRISPOL.PL

Zobacz więcej

NAJCIEPLEJSZA BRAMA KRISPOL VENTE RFS 60 Rodzaj bramy: segmentowa. Budowa: płaszcz bramy z ocieplonych paneli grubości aż 60 mm, wypełnionych pianką poliuretanową. Współczynnik przenikania ciepła paneli wynosi zaledwie 0,39 W/(m2 · K). Konstrukcja sta­ lowa ocynkowana ogniowo, system uszczelnień na całym obwodzie oraz między segmentami. Bramy są dostępne w 3 różnych typach prowadzenia, co umożliwia dopaso­ wanie do różnych warunków zabudowy (minimalna wyso­ kość nadproża wynosi zaledwie 150 mm). Wzór: gładkie panele bez tłoczeń zapewniają bramom VENTE K2 RFS 60 eleganckie wykończenie. Kolory: 210 kolorów z palety RAL oraz kilkadziesiąt oklein. Szeroka oferta kolorystycz­ na pozwala na doskonałe dopasowanie bramy do elewa­ cji, dachówki i stolarki otworowej. Przykładowe wymiary (szer.×wys.): bramy produkowane na indywidualne zamó­ wienie, w wymiarach co 1 mm. Maksymalna szerokość: 5500 mm, maksymalna wysokość: 3000 mm. Gwarancja: 5 lat. Cena: 2421 zł netto.

VENTE K2 RCS Rodzaj bramy: segmentowa. Budowa: płaszcz bramy z ocieplonych paneli grubości 40 mm, wypełnionych pian­ ką poliuretanową, posiadających specjalnie zaprojektowa­ ny kształt chroniący palce przed zgnieceniem. Konstrukcja stalowa ocynkowana ogniowo, system uszczelnień na ca­ łym obwodzie oraz między segmentami. Bramy są do­ stępne w 6 różnych typach prowadzenia, co umożliwia dopasowanie do różnych warunków zabudowy (minimalna wysokość nadproża wynosi zaledwie 80 mm). Wzór: ze­ wnętrzna powierzchnia paneli: gładka, tłoczenia wąskie.

Ten uniwersalny wzór pasuje do domów w rozmaitych stylach. Kolory: 210 kolorów z palety RAL i kilkadziesiąt oklein. Szeroka oferta kolorystyczna pozwala na doskonałe dopasowanie bramy do elewacji, dachówki i stolarki otwo­ rowej. Przykładowe wymiary (szer.×wys.): bramy pro­ dukowane na indywidualne zamówienie, w wymiarach co 1 mm. Maksymalna szerokość: 6000 mm, maksymalna wysokość: 3000 mm. Przykładowe wymiary maksymalne: 3500×3000 mm, 5000×2500 mm, 5500×2250 mm. Gwarancja: 5 lat. Cena: 1900 zł netto.

VENTE K2 RF E Rodzaj bramy: segmentowa. Budowa: płaszcz bramy z ciepłych paneli grubości 40 mm, wypełnionych pianką poliuretanową, posiadających specjalnie zaprojektowany kształt chroniący palce. Konstrukcja stalowa ocynkowana ogniowo, system uszczelnień na całym obwodzie oraz mię­ dzy segmentami. Brama wyposażona w system sprężyn naciągowych, który znakomicie spisuje się przy niekorzyst­ nych warunkach zabudowy. Łatwy montaż oraz minimal­ ne wymagania nadprożowe są najważniejszymi cechami produktu. Wzór: zewnętrzna powierzchnia paneli: wood­ grain, bez tłoczeń. Elegancka i prosta forma znakomicie komponuje się z różnymi rozwiązaniami architektoniczny­ mi. Kolory: 210 kolorów z palety RAL. Szeroka oferta ko­ lorystyczna pozwala na doskonałe dopasowanie bramy do elewacji, dachówki i stolarki otworowej. Przykładowe wymiary (szer.×wys.): bramy produkowane na indywi­ dualne zamówienie, w wymiarach co 1 mm. Maksymalna szerokość: 4000 mm, maksymalna wysokość: 3000.

Przykładowe wymiary maksymalne: 4000×2500 mm.

Gwarancja: 5 lat. Cena: 1696 zł netto.

40

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

REKLAMA

PRZEGLĄD BRAM GARAŻOWYCH WWW.WISNIOWSKI.PL

Zobacz więcej

PRIME Rodzaj bramy: segmentowa. Budowa: serce bramy PRIME stanowi unika­ towy panel INNOVO grubości 60 mm, wypełniony pianką poliuretanową, która zapewnia bezkonkurencyjną izolację cieplną na poziomie U = 0,33 W/(m2 · K) panelu. Dodatkowo brama wyposażona jest w specjalny system uszczelnień obwodowych z podwójną uszczelką dolną. Konstrukcja wy­ konana jest z elementów ocynkowanych, lakierowanych proszkowo. Bra­ ma wyposażona jest w bezpieczny układ sprężyn skrętnych oraz system osłon wewnętrznych, dzięki którym zakryte zostały wszystkie elementy mechaniczne, co znacznie poprawia bezpieczeństwo użytkowania, a tak­ że wygląd bramy. Brama PRIME w standardzie wyposażona jest w sys­ tem zabezpieczeń optycznych, podwójne łożyskowane rolki jezdne i napęd nowej generacji METRO. Napęd posiada lakierowaną szynę z cichym pa­ skiem zębatym, baterię do awaryjnego otwierania oraz blokadę mecha­ niczną wózka. Wzór: panel gładki, przetłoczenia wysokie. Kolory: blisko 200 kolorów z palety RAL + 32 kolory oklein imitujących drewno, stal i inne powierzchnie, kolory z nowej kolekcji HI2.0 + aplikacje ozdobne.

Maksymalne wymiary (szer.×wys.): szerokość: 5500 mm (przy wysoko­ ści do 2375 mm), wysokość: 3000 mm (przy szerokości do 3500 mm).

Gwarancja: 5 lat Extended Care na kompletny produkt.

UNITHERM Rodzaj bramy: segmentowa. Budowa: zbudowana jest z prowadnic pio­ nowych, poziomych podsufitowych i skrzydła wykonanego z innowacyj­ nych paneli stalowych INNOVO grubości 60 mm, wypełnionych pianką poliuretanową. Współczynnik przenikania ciepła U panelu INNOVO wy­ nosi 0,33 W/(m2 · K). Konstrukcja wykonana jest z elementów ocynko­ wanych. Brama wyposażona jest w specjalny system uszczelnień oraz bezpieczny układ sprężyn skrętnych. Prowadnice profilowane są na kształt uniemożliwiający wysuwanie poruszających się w nich podwój­ nych, łożyskowanych rolek. Wzór: panel gładki, przetłoczenia wyso­ kie. Kolory: blisko 200 kolorów z palety RAL, kolekcja kolorów HI2.0 + 32 kolory oklein imitujących drewno, stal i inne powierzchnie + aplika­ cje ozdobne. Maksymalne wymiary (szer.×wys.): szerokość: 6000 mm (przy wysokości do 2375 mm), wysokość: 3000 mm (przy szerokości do 3500 mm). Gwarancja: 5 lat Extended Care na bramę automatycz­ ną z napędem METRO.

UNIPRO Rodzaj bramy: segmentowa. Budowa: zbudowana jest z prowadnic pio­ nowych, poziomych podsufitowych i skrzydła wykonanego z paneli stalo­ wych grubości 40 mm. Współczynnik przenikania ciepła panelu wynosi Up = 0,48 W/(m2 · K). Konstrukcja wykonana jest z elementów stalo­ wych ocynkowanych. Specjalnie wyprofilowane prowadnice zapobiega­ ją wypadnięciu rolek łożyskowanych. Brama uszczelniona jest na całym obwodzie. Wzór: panel gładki, przetłoczenia V, wysokie, niskie oraz ka­ setonowe. Kolory: blisko 200 kolorów z palety RAL + 32 kolory okle­ in imitujących drewno, stal i inne powierzchnie, kolekcja kolorów HI2.0 + aplikacje ozdobne. Maksymalne wymiary (szer.×wys.): szerokość: 6000 mm (przy wysokości do 2375 mm), wysokość: 3000 mm (przy szerokości do 3500 mm). Gwarancja: Extended Care.

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

REKLAMA

41

BUDOWA

MATERIAŁY WODOCHRONNE hydroizolacje krystalizujące Zabezpieczenie wodochronne obiektów budowlanych w gruncie to jeden z najbardziej odpowiedzialnych etapów robót. Późniejsze prace naprawcze są nie tylko kosztowne, ale i wielu sytuacjach technicznie trudne. Warto więc stawiać na sprawdzone i skuteczne materiały oraz technologie, a także na fachowe wykonawstwo.

P

cowania hydroizolacji do szalunków stawia specjalne,

ponadnormatywne

wymagania

zarówno materiałom wodochronnym, jak i sposobom ich realizacji.

Podwójne działanie maty penetrującej po­ lega na tym, że świeża mieszanka betonowa wylewana na matę łączy się z folią, a dodat­

odstawowym wymogiem stawianym

w głąb betonu, zapraw i cegły. Oferowane

kowo składniki Hydrostopu wnikają w struk­

materiałom wodochronnym jest sku­

systemy to:

turę wilgotnego betonu na głębokość mini­

teczność. Nie może się to jednak od­

nosić tylko do badań normowych, lecz także (albo przede wszystkim) do wbudowanego systemu. Oznacza to, że nie wolno stosować

» dodatki do zapraw, » powłoki, » cementy szybkowiążące, » specjalistyczne zaprawy.

mum 5 cm i krystalizują w kapilarach, co trwale likwiduje możliwość przenikania wody przez beton. Wspomniana już krystalizacja w porach i kapilarach uszczelnia rysy wło­

pojedynczego materiału, lecz zawsze kom­

Wbudowane uszczelnienie integruje się ze

sowate (0,3–0,4 mm szerokości rozwarcia)

pletne systemowe rozwiązania, uwzględnia­

strukturą elementu i jest nieusuwalne bez

powstające w trakcie budowy kolejnych kon­

jące wszystkie występujące w konkretnym

usunięcia uszczelnianego elementu.

dygnacji oraz rysy skurczowe i powstające od

Nie są to jednak pojedyncze produkty – są

ewentualnych naprężeń termicznych, co daje

Spełnienie wymogu skuteczności nie może

one oferowane w systemach, to jest w kom­

izolację nieporównanie skuteczniejszą od tra­

być zależne od upływu czasu. Tradycyjne

pletach materiałów o wzajemnie uzupeł­

dycyjnych materiałów wodochronnych.

powłoki, czy to bezspoinowe, czy rolowe

niających się własnościach. Każdy system

Szczególnie skutecznie system ten spraw­

w porównaniu z materiałami firmy Hydrostop

umożliwia efektywne rozwiązanie całej grupy

dza się przy zabezpieczeniach wodochron­

cechują się jednym, podstawowym manka­

problemów. Podejście systemowe pozwala

nych płyt dennych, ław, stóp i monolitycz­

mentem. Ich trwałość (i skuteczność) jest

na precyzyjne dobranie materiału do potrzeb

nych ścian fundamentowych, jak również

zależna od skuteczności warstw ochronnych.

i uzyskanie optymalnego rozwiązania techno­

płyt podłóg i posadzek przemysłowych. Taką

Zupełnie inaczej zachowują się materia­

logiczno­materiałowego.

konstrukcję i posadowienie najczęściej spo­

obiekcie detale.

42

wodonieprzepuszczalnych, konieczność mo­

ły penetrujące. Materiały Hydrostop mają

Skuteczność każdej hydroizolacji jest taka,

tyka się w garażach podziemnych, zbiorni­

wspólną cechę, a mianowicie właściwość

jak jej najsłabszego punktu. Powłoki pene­

kach wody, oczyszczalniach i przepompow­

osmotycznego i kapilarnego penetrowania

trujące są bezszwowe, wykonywane przez

niach ścieków, szambach, basenach, a więc

– przenikania substancji uszczelniających

natrysk, malowanie pędzlem, zacieranie

w obiektach budownictwa mieszkaniowego,

powierzchni lub posypywanie powierzchni.

przemysłowego i użyteczności publicznej,

Pozwala to na skuteczne uszczelnienie tzw.

w których wymagana jest 100­procento­

trudnych i krytycznych miejsc, dodatkowo

wa skuteczność hydroizolacji (jakakolwiek

powłoki te są niewrażliwe na ewentualne

późniejsza naprawa jest technicznie trudna

drobne uszkodzenia powierzchni – kryształy

i bardzo kosztowna), a występują liczne,

w porach i kapilarach nie pozwalają na po­

trudno dostępne miejsca pod względem moż­

wstanie przecieku.

liwości nakładania izolacji.

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

Bardziej zaawansowanymi systemami są

Dodatkowo maty penetrujące zapewnia­

rozwiązania będące połączeniem materia­

ją prawidłową pielęgnację (ochronę przed

łów rolowych i materiałów krystalizacyjnych.

przesuszeniem) powierzchni betonu podczas

Jest to tzw. mata penetrująca, czyli kompo­

dojrzewania oraz znakomicie ułatwiają zdej­

zyt polegający na połączeniu folii z tworzy­

mowanie szalunków ze świeżo wykonanych

wa sztucznego z warstwą penetrującą. Jest

ścian. Mata jest odporna na deszcz i drobne

to odpowiedź Hydrostopu na oczekiwania

zastoiska wody w fałdach na powierzchni po­

zarówno wykonawców, jak i projektantów.

ziomej. Nie musi być układana bezpośrednio

Klasyczne metody hydroizolacji nie wszę­

przed betonowaniem. Poprawnie wbudowa­

dzie mogą być stosowane. Obecność ścianek

ny system jest odporny na parcie słupa wody

szczelnych, wymogi stosowania betonów

o wysokości 60 m.

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

1

Hydroizolacje penetrujące Jako firma oferujemy jednocześnie sprawdzone produkty i fachowe wykonawstwo z wykorzystaniem naszego ponad 30-letniego doświadczenia.

DORADZAMY I WYKONUJEMY HYDROIZOLACJE

3 * Bezpłatnie doradzamy projektantom jak systemowo zaplanować hydroizolację 6 * Uszczelnianie spodu płyt fundamentowych * Hydroizolacje garaży podziemnych, kompleksów handlowych i mieszkaniowych * Uszczelnianie oczyszczalni ścieków i zbiorników na wodę 4 * Odtwarzanie izolacji poziomej i pionowej murów 3 * Hydroizolacyjne materiały penetrujące/krystalizujące: 2 – powłokowe mineralne 5 1 – zaprawy wodoszczelne – powłokowe elastyczne Kompleksowe uszczelnienie: – iniekcyjne 3 – Hydrostop-Mata Penetrująca na spód płyty fundamentowej, – izolacje bezpowłokowe 5 – klin z Hydrostopu 401, – zaprawy do napraw budowli.

6 – powłoka Hydrostop 209 na ściany.

Produkt roku: Hydrostop – Mata Penetrująca

AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA

Rośnie zainteresowanie

Pożyczką termomodernizacyjną Alior Banku Inwestorzy z województw: dolnośląskiego, łódzkiego i podlaskiego mogą ubiegać się o Pożyczkę termomodernizacyjną, finansowaną z funduszy Unii Europejskiej (regionalnych programów operacyjnych), udostępnionych Alior Bankowi przez Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK).

P

termomodernizacyjnych. Najniższa z nich miała wartość 140 tys. zł, zaś najwyższa – 900 tys. zł. Wśród pożyczkobiorców przeważają wspólnoty mieszkaniowe – mówi Alek­ sandra Podobińska­Durka.

– W związku z pandemią klienci, którzy

ożyczka termomodernizacyjna to ofer­

sku – mówi Aleksandra Podobińska­Durka,

uzyskali

ta dla spółdzielni mieszkaniowych,

dyrektor Działu Funduszy Unii Europejskiej

mogą wnioskować do Alior Banku o dodatko-

wspólnot mieszkaniowych i towa­

i Programów Publicznych w Alior Banku.

wą 6-miesięczną karencję w spłacie rat ka-

Warunkiem uzyskania pożyczki jest po­

rzystw budownictwa społecznego, planują­

termomodernizacyjną,

pitałowych lub 4-miesięczne wakacje kredy-

twierdzona

energetyczny

towe dla spłat rat kapitałowo-odsetkowych.

wielorodzinnych budynków mieszkalnych.

ex-ante możliwość poprawy efektywności

Zostały także wprowadzone zmiany w proce-

W województwie łódzkim o pożyczkę mogą

energetycznej budynku o co najmniej 25%

sie przyjmowania wniosków i dokumentów.

ubiegać się także jednostki samorządu te­

(w przeliczeniu na energię końcową). Przy­

Znaczna część z nich może być przesyłana

rytorialnego, w tym gminy. W tym regionie

gotowanie audytu i niezbędnej dokumenta­

do Alior Banku pocztą elektroniczną w for-

można też finansować termomodernizację

cji technicznej zleca inwestor. Klienci ubie­

mie skanów. W celu uzyskania szczegóło-

szeroko rozumianych budynków użyteczno­

gający się o pożyczkę mogą uzyskać z Alior

wych informacji zachęcamy do kontaktu

ści publicznej, w tym np. budynków prze­

Banku refundację 90% kosztu brutto audytu

z naszymi ekspertami – dodaje Aleksandra

znaczonych na cele oświaty, opieki zdrowot­

energetycznego ex-ante oraz dokumentacji

Podobińska­Durka.

nej, społecznej lub socjalnej.

technicznej. Środki na refundację pochodzą

przez

audyt

Pożyczkę

cych poprawę efektywności energetycznej

Pożyczką można sfinansować komplekso-

z unijnego programu ELENA.

Szczegółowe

informacje

o pożyczce,

w tym: Karty Produktu, wzór audytu energe­

wą termomodernizację wielorodzinnych bu-

Szczegółowy zakres finansowania opisują

tycznego ex-ante, odpowiedzi na najczęściej

dynków mieszkalnych, m.in.: modernizację

tzw. Karty produktu, opracowane przez BGK

zadawane pytania oraz zasady ubiegania się

przegród zewnętrznych budynków (izolacja

dla każdego z trzech województw. Podstawo­

o refundację kosztu audytu ex-ante i doku­

cieplna); wymianę wyposażenia na energo­

we parametry pożyczki w poszczególnych

mentacji technicznej znajdują się pod adre­

oszczędne (m.in. wymiana stolarki okiennej

regionach (wg stanu na 20 kwietnia 2020 r.)

sem: www.aliorbank.pl/termomodernizacja.

i drzwiowej); przebudowę systemów grzew­

pokazano w tabeli.

Na stronie internetowej: https://termo.

czych wraz z wymianą i podłączeniem do

Te warunki finansowania sprawiają, że

aliorbank.pl dostępny jest także kalkulator,

źródła ciepła (z wyłączeniem źródeł ciepła

łączny koszt Pożyczki termomodernizacyjnej

pozwalający na szybkie oszacowanie poten­

opalanych węglem) oraz przebudowę syste­

jest niższy niż kredytu z premią termomo­

cjalnych efektów inwestycji w różnych wa­

mów wentylacji i klimatyzacji.

dernizacyjną BGK. Dodatkowo, w przypadku

riantach, w zależności od rodzaju planowa­

– Pożyczka termomodernizacyjna Alior

finansowania inwestycji Pożyczką termomo­

nych prac. Użytkownik może samodzielnie

Banku ma stałe, bardzo niskie oprocento-

dernizacyjną, klient nie jest narażony na ry­

wydrukować raport pokazujący wyliczenia dla

wanie przez cały okres kredytowania, a z ty-

zyko zmian stóp procentowych – oprocento­

danego wariantu inwestycji. Kalkulator został

tułu jej udzielenia nie są pobierane żadne

wanie jest stałe w całym okresie spłaty.

opracowany dzięki środkom unijnego progra­

opłaty i prowizje. Inwestor nie musi wnosić

– Cieszymy się z rosnącej popularności

wkładu własnego w finansowanie projektu.

Pożyczki termomodernizacyjnej w każdym

Pożyczki są udzielane według prostych pro-

z trzech regionów, w których ją oferuje-

Zapraszamy do kontaktu z naszymi eks­

cedur, a inwestorzy mogą liczyć na wsparcie

my. Mimo trwającej pandemii COVID-19,

pertami ds. finansowania termomodernizacji

ekspertów ds. finansowania termomoder-

w marcu i kwietniu Alior Bank udzielił in-

pod numerami telefonów:

nizacji Alior Banku w przygotowaniu wnio-

westorom z województw dolnośląskiego,

dolnośląskie Maksymalny okres spłaty Maksymalny okres karencji w spłacie kapitału Maksymalna wartość pożyczki Podstawowe oprocentowanie (przy oszczędności energii w przedziale 25–40%) – stałe przez cały okres kredytowania

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

łódzkie

Korzystanie z kalkulatora jest bezpłatne.

+48 782 892 109 – w woj. łódzkim, +48 782 893 338 – w woj. dolnośląskim.

podlaskie

20 lat

15 lat

15 lat

12 miesięcy

18 miesięcy

12 miesięcy

5 mln zł

3,6 mln zł

2,5 mln zł

0,5%

0,5%

0,0%

www.ekspertbudowlany.pl

mu ELENA, z którego korzysta Alior Bank.

+48 782 893 293 – w woj. podlaskim,

Województwo

44

łódzkiego i podlaskiego kolejnych Pożyczek

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA

Co decyduje o jakości wykonania

IZOLACJI Z PŁYT STYROPIANOWYCH dr inż. Krzysztof Pawłowski

osłonięta przed działaniem promieniowania

Technologia ETICS to najbardziej popularna metoda ocieplania ścian zewnętrznych budynków w Polsce. Jak dobrać odpowiednią grubość izolacji cieplnej? Jakie parametry i właściwości płyt styropianowych wpływają na jakość wykonania izolacji?

słonecznego.

J

i pękaniem wyprawy tynkarskiej.

Dodatkowe

mocowanie

mechaniczne

w obrębie krawędzi, jak również pośrodku płyty, zapewnia dobre połączenie ze ścianą i zabezpiecza przed tzw. miksowaniem płyt

ako izolację termiczną w systemach

do warstwy konstrukcyjnej ściany zewnętrz­

Dodatkowe mocowanie płyt izolacyjnych

ETICS stosuje się fasadowe płyty sty­

nej zapewniają wymaganą stateczność kon­

wykonuje się w miejscach dochodzenia

ropianowe, fasadowe płyty z wełny

strukcyjną układu ocieplającego od działania

do siebie krawędzi trzech płyt izolacyjnych.

mineralnej oraz materiały uzupełniające,

obciążenia wiatrem (ssanie wiatru) oraz sił

Taki układ łączników bywa nazywany kołko­

przeznaczone do ocieplenia cokołowej i pod­

ścinających wynikających z ciężaru własne­

waniem na „T”. W niektórych przypadkach

ziemnej części ściany w postaci płyt polisty­

go systemu ocieplenia. Kołki powinny także

zamiast tego sposobu zaleca się stosować

renowych o zmniejszonej nasiąkliwości.

zapobiegać tzw. wybrzuszaniu się płyt izo­

kołkowanie na „W”. W tym zakresie na­

Przy doborze płyt styropianowych EPS do systemu należy uwzględnić przede wszyst­ kim następujące cechy materiału: gęstość objętościową ρob.

[kg/m3],

lacyjnych pod wpływem zmiany warunków cieplno­wilgotnościowych.

Deformacja płyt może wystąpić wskutek

współczynnik

braku swobody wydłużania się ich na styku

przewodzenia ciepła λ [W/(m·K)] oraz wy­

z sąsiadującymi elementami. Podstawowym

trzymałość na ściskanie [kPa].

zidentyfikowanym

czynnikiem

destrukcyj­

Do mocowania płyt styropianowych do

nym są silne naprężenia termiczne wystę­

podłoża i wykonywania warstwy zbrojonej

pujące w płytach styropianowych podczas

mogą być stosowane następujące wyroby:

nagrzewania w okresie maksymalnego na­

» masy na spoiwie dyspersyjnym tworzywa

słonecznienia i chłodzenia przez zimny mur

sztucznego nadające się do użycia bez do­

konstrukcyjny. Taka sytuacja prowadzi do po­

datkowych zabiegów,

wstawania destrukcyjnych naprężeń odrywa­

» masy

na spoiwie dyspersyjnym tworzy­

jących. Intensyfikacja tego zjawiska nastę­

wa sztucznego wymagające wymieszania

puje w okresach występowania znaczących

z cementami,

różnic temperatur między dniem a nocą. Jest

» zaprawy

klejące, wykonywane z suchej

to częsty powód odpadania szarego styropia­

mieszanki cementu, piasku i dodatków

nu, jeżeli podczas aplikacji fasada nie jest

organicznych, wymagające wymieszania

Rys. 2. Niepoprawne liniowe ułożenie płyt styropia­ nowych może prowadzić do ich przesunięcia w kie­ runku pionowym, występowania pionowych ciągłych rys po wykonaniu wypraw tynkarskich i efektu od­ spajania płyt, a także obniżenia jakości warstwy izolacji cieplnej

z wodą.

Ponadto do mocowania płyt do ściany może być stosowany klej poliuretanowy lub pianka. Jednak najpopularniejsza jest zaprawa klejąca w postaci suchej mieszanki zarabianej.

Bardzo istotne jest także poprawne uło­ żenie płyt z materiałów termoizolacyjnych, aby zminimalizować wpływ nieszczelności w warstwie izolacji cieplnej. Na etapie pro­ jektowania zakłada się poziom nieszczel­ ności (∆U”) oraz dodatek uwzględniający wpływ nieszczelności w warstwie izolacji cieplnej (∆Ug) na wartość współczynnika przenikania ciepła Uc wg normy PN­EN ISO 6946:2008 [1]. Łączniki mechaniczne (kołki) wraz z zapra­ wą klejącą mocującą płyty termoizolacyjne

46

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

Rys. 1. Poprawne mijankowe ułożenie płyt styro­ pianowych skutkuje odpowiednią pracą warstwy docieplenia, minimalizacją występowania pęknięć na powierzchni elewacji po wykonaniu wypraw tynkarskich, daje możliwość uzyskania gładkich powierzchni pod warstwę wykończeniową oraz mi­ nimalizuje ryzyko powstawania mostków cieplnych

www.ekspertbudowlany.pl

Rys. 3. Poprawne ułożenie płyt styropianowych w obrębie otworu okiennego minimalizuje możliwość występowania rys na przecięciu krawędzi poziomej i pionowej otworu okiennego, a także umożliwia po­ prawną obróbkę na styku ściana zewnętrzna–stolar­ ka okienna

AKCJA TERMOMODERNIZACJA leży się kierować zaleceniami producenta

puszczać do nadmiernych strat ciepła wyni­

Podstawowym problemem w trakcie wy­

wybranego systemu ociepleń. Z mocowania

kających z ich wykorzystania – jest to tzw.

konywania termoizolacji z szarego styropianu

w spoinach „T” można zrezygnować w przy­

efekt biedronki widoczny często na elewa­

jest zjawisko przegrzewania płyt na skutek

padku stosowania płyt izolacyjnych łączo­

cjach budynków ocieplonych w technologii

ich ekspozycji na działanie promieniowania

nych na piór i wpust.

ETICS.

słonecznego. W związku z tym powierzchnia

Od strony zewnętrznej należy zastosować

zewnętrzna grafitowych płyt bardzo szybko

tynk zewnętrzny cienkowarstwowy (w przy­

nagrzewa się do wysokich temperatur, pod­

rozprężne z trzpieniem (których

padku ścian dwuwarstwowych) lub warstwę

czas gdy druga strona płyty jest chłodzona

główki wykonane są z tworzywa sztucz­

elewacyjną (w przypadku ścian trójwarstwo­

przez mur. W wyniku dużej różnicy tempe­

nego o zwiększonej izolacyjności cieplnej

wych i szczelinowych).

ratur między powierzchniami powstają silne

W praktyce stosuje się różne rozwiązania łączników mechanicznych:

» łączniki

W przypadku ścian dwuwarstwowych za­

z wycięciami),

» łączniki

naprężenia, które w skrajnych przypadkach

mocowane przez wbicie w ścia­

leca się stosowanie tynków cienkowarstwo­

nę osadzonego w nich krótkiego trzpienia

wych, które można podzielić ze względu na:

Najczęściej spotykanym problemem, bę­

mineralne, silikatowe (krzemia­

dącym następstwem przegrzania szarego

nowe), silikonowe, silikatowo­silikonowe,

styropianu jest częściowe odspojenie połą­

polimerowe (akrylowe),

czone ze skurczem i/lub wygięciem. Defekt

z korpusem w kształcie dużej komory po­ wietrznej, w znaczący sposób ograniczają­ cej straty ciepła w miejscu wbicia kołka,

» kołki

» spoiwo:

» technikę

mogą oderwać płytę od muru.

wykonywania: naciągane pacą,

jest trudny do zdiagnozowania, ponieważ

umieszczone w gniazdach, zasłanianych

zacierane, cyklinowane, wytłaczane, na­

niepokojący wygląd powierzchni fasady ła­

następnie krążkami z materiału termoizo­

tryskowe, nakrapiane,

two uzasadnić dobrze znanymi i niegroź­

wkręcane w płyty izolacyjne lub

lacyjnego.

» rodzaj faktury: gładkie, drapane, ziarniste

nymi swoistymi cechami styropianu. Tego

Należy pamiętać, aby w przypadku sto­

(tzw. baranek), modelowane, mozaikowe.

typu awaria powinna być niezwłocznie na­

sowania łączników mechanicznych nie do­

Na rys. 1–10 przedstawiono analizę wpły­

prawiona. W przeciwnym razie po kilku la­

wu mocowania płyt styropianowych na ja­

tach elewacja zacznie pękać. Na fasadzie

kość docieplenia ścian zewnętrznych.

mogą się również pojawić znamiona korozji biologicznej. Jeżeli podczas aplikacji szarego styropianu panuje bezwietrzna i bezchmur­ na pogoda, temperatura szarych płyt może przekroczyć 85°C, co skutkuje lokalnymi wy­ topieniami na powierzchni płyt.

Podsumowanie Jakość wykonania izolacji z płyt styropiano­ wych zależy od wielu czynników zewnętrz­ nych i wewnętrznych. Osiągnięcie zamierzo­ nego celu, tj. ograniczenie dodatkowych strat Rys. 4. Niepoprawne ułożenie płyt styropianowych w obrębie otworu okiennego może prowadzić do występowania rys na przecięciu krawędzi poziomej i pionowej otworu oraz pionowych rys, a także od­ spajania płyt, szczególnie przy krawędziach otworów okiennych

Rys. 5. Poprawne ułożenie płyt styropianowych w narożniku ścian zewnętrznych zapewnia szczel­ ność połączenia warstwy izolacji cieplnej, zwiększa trwałość przyczepności płyt styropianowych w na­ rożniku ścian zewnętrznych; zaleca się wzmocnienie przyczepności płyt styropianowych w narożniku za pomocą łączników mechanicznych (zabezpieczenie przed parciem i ssaniem wiatru w strefie narożni­ kowej)

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

Rys. 6. Niepoprawne ułożenie płyt styropianowych w narożniku ścian zewnętrznych powoduje brak współpracy warstw płyt izolacyjnych i ryzyko ode­ rwania warstwy izolacji cieplnej w wyniku działania parcia wiatru

Rys. 7. Wykonanie pełnego klejenia (obwodowe po krawędzi płyt styropianowych oraz odpowiednia ilość placków) zapewnia trwałość przyczepności oraz za­ bezpiecza przed odspajaniem powodowanym przez działanie wiatru

www.ekspertbudowlany.pl

ciepła przez przenikanie, jest możliwe dzięki przestrzeganiu

wytycznych

projektowych,

wykonawczych i eksploatacyjnych. Efek­

Rys. 8. Brak pełnego klejenia (obwodowego po kra­ wędzi płyt styropianowych oraz odpowiedniej ilości placków) obniża trwałość przyczepności płyt, a także może powodować występowanie szczelin powietrz­ nych pomiędzy ścianą a materiałem termoizolacyj­ nym oraz między płytami styropianowymi

47

AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA

Rys. 9. Aby uniknąć przegrzania szarego styropianu, podczas aplikacji należy bez­ względnie stosować zabezpieczenia przed promieniowaniem słonecznym w po­ staci siatek

Rys. 10. Alternatywnie można użyć grafitowego styropianu z białą warstwą reflek­ syjną, która chroni szary rdzeń przed szkodliwym działaniem słońca Rysunki: autor

tywność docieplenia przegród zewnętrznych

gań w aspekcie ochrony przeciwpożarowej

na etapie projektowania polega na doborze

i trwałości docieplenia, osłonięcie elewacji

materiału termoizolacyjnego (rodzaj i gru­

budynku podczas docieplenia.

bość) oraz zaprojektowaniu złączy przegród zewnętrznych (mostków cieplnych).

Należy także zwrócić uwagę na popraw­ ne użytkowanie pomieszczeń budynków

Istotne znaczenie ma technologia wyko­

po dociepleniu. Opisana problematyka do­

nania docieplenia: mijankowe ułożenie płyt

cieplenia przegród zewnętrznych i ich złączy

styropianowych, poprawne ułożenie płyt

jest zjawiskiem złożonym i aktualnym roz­

w obrębie otworu okiennego oraz w narożni­

patrywanym szczegółowo także w pracach

ku ścian zewnętrznych, zachowanie wyma­

[2–4].

Literatura 1. PN­EN ISO 6946:2008, „Komponenty budowlane i elementy budynku. Opór cieplny i współczynnik przenikania ciepła. Metoda obliczania”.

2. A. Kaliszuk­Wietecka, „Ocieplenie elewacji w sys­ temie ETICS”, „Materiały Budowlane” 9/2018, s. 62–64.

3. P. Krause, „Defekty termiczne ścian pełnych z ocie­ pleniem ETICS”, „Materiały Budowlane” 9/2018, s. 66–68.

4. K. Pawłowski, „Ocieplenie ścian zewnętrznych pły­ tami styropianowymi – wybrane aspekty wykonaw­ cze”, „IZOLACJE” 3/2019, s. 35–40.

promocja

.com.pl

48

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

AKCJA TERMOMODERNIZACJA

MOSTKI TERMICZNE

– poważne ryzyko dla budynku Od ściany albo podłogi ciągnie zimnem? W tym miejscu może dochodzić do niekontrolowanej i zwiększonej ucieczki ciepła. Takie miejsca to tzw. mostki termiczne. Mimo coraz lepszych technologii i wagi przykładanej do termoizolacji, ich powstawanie wcale nie jest rzadkie.

M

termoizolacją czy przeprowadzającymi audyt energetyczny budynków. Takie osoby będą w stanie wskazać miejsca podwyższonego ryzyka, jeśli chodzi o ucieczkę ciepła. W za­ leżności od tego, co stwierdzą, warto jeszcze skorygować projekt i na przykład uprościć

ostki termiczne, zwane inaczej cieplnymi, mogą powstać wszędzie tam, gdzie dochodzi do „przerwa­

nia” izolacji, zatem ryzykowane są wszelkie miejsca, gdzie łączą się płyty izolacyjne.

– Co do zasady, im bardziej skomplikowana bryła budynku, tym większe ryzyko ujawnienia się mostków termicznych. Niemniej najczęstszym powodem powstania mostków są błędy na etapie wykonawczym – wskazu­ je Dariusz Pruszkowski, doradca techniczny w firmie Styropmin.

Problematyczne będą zatem te miejsca, gdzie stykają się różne elementy, np. połą­ czenia balkonu ze stropem, ściany zewnętrz­

należą np. fundamenty, piwnice, a także

nej z dachem czy fundamentów z podłogą na

podłoga na gruncie.

gruncie. Błędy mogą się także zdarzyć przy osadzaniu drzwi i okien.

– Istotne jest, by projektując izolację termiczną w tych częściach domu, stosować

Wyższe rachunki to najmniejszy problem Niekontrolowane wydostawanie się ciepła

materiały, które mają zwiększoną odporność na wilgoć. Należy do nich np. styropian Fundamin, który jest bardzo dobrym izolatorem, co opisuje współczynnik przewodze-

z domu prowadzi do nadmiernego wychło­

nie ciepła na poziomie λ ≤ 0,036 W/(m·K).

dzenia pomieszczeń, a to oczywiście oznacza

Fundamin może mieć ponadto kontakt z po-

spory dyskomfort dla domowników. Dodatko­

wierzchniami z zasady bardziej wilgotnymi,

wo im bardziej zwiększa się zapotrzebowanie

np. gruntem – mówi Dariusz Pruszkowski.

Przykładowe miejsca, w których mogą powstać mostki termiczne: » połączenie dachu i ściany zewnętrznej, » połączenie balkonu ze stropem, » połączenie ściany fundamentowej z podłogą na gruncie, » ściany piwnic, » miejsca montażu okien/drzwi, » nadproża, » szczyt dachu skośnego (kalenica).

na ciepło (a tak jest, skoro ucieka ono przez

W przypadku izolacji fundamentów czy

całą konstrukcję. Inną kwestią jest popraw­

mostki termiczne), tym bardziej rosną koszty

piwnicy należy się kierować kilkoma wska­

ność prac budowlanych, tu nic nie sprawdzi

ogrzewania.

zówkami. Po pierwsze, niezwykle ważna jest

się lepiej niż wynajęcie ekipy z polecenia.

Jest jednak i poważniejszy skutek. Prze­

staranność i poprawność wykonania prac

groda zewnętrzna może się wyziębić tak bar­

budowlanych, a styropian powinien być wy­

dzo, że zacznie się skraplać para wodna, a to

sokiej jakości. Warstwę izolacji w piwnicy

w konsekwencji może doprowadzić do zawil­

należy położyć zarówno od strony zewnętrz­

gocenia np. ściany. Pleśń i grzyby zyskują

nej, jak i wewnętrznej. Łączenie płyt musi

idealne miejsce do rozwoju, a to oznacza już

być jak najbardziej dokładne. Z kolei gdy wy­

nie tylko bardzo poważne koszty remontu,

konujemy podłogę na gruncie, zaizolowana

ale i zagrożenie dla zdrowia mieszkańców.

musi być cała jej powierzchnia. Choć trudno

Ochrona przed wilgocią W miejscach o podwyższonej wilgotności

w to uwierzyć, czasem zdarza się, że izolacja jest położna tylko na części, np. tylko przy ścianach.

dbałość o wyeliminowanie mostków termicz­

Już na etapie projektu domu warto skon­

nych jest podwójnie ważna. Do takich miejsc

sultować go ze specjalistami zajmującymi się

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

Styropmin ul. Gen. K. Sosnowskiego 71 05­300 Mińsk Mazowiecki tel. 25 759 32 23 biuro@lshpl.com, www.styropmin.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

49

AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA Polskie Stowarzyszenie Producentów Styropianu (PSPS) wzięło udział w konsultacjach publicznych projektu ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz ustawy o Inspekcji Ochrony Środowiska prowadzonych przez Ministerstwo Rozwoju. Nie wszystkie pomysły zostały zaakceptowane przez branżę.

PRODUCENCI STYROPIANU W WALCE O CZYSTE POWIETRZE

S

zereg zawartych w projekcie regula­

cia, wskutek których osiągnięty został efekt

cji ma realną szansę przyczynić się

w postaci zmniejszenia zapotrzebowania na

do usprawnienia krajowych działań

ciepło grzewcze o co najmniej 50%. Mini­

na rzecz eliminacji zjawiska smogu, w tym

sterstwo, m.in. pod naciskiem gmin, chce

zwiększenie ich komfortu cieplnego, ani po­

ograniczenia tzw. niskiej emisji pochodzą­

obniżenia tego wymagania do 30%.

przez obniżenie ponoszonych przez nich wy­

Fot. PSPS

cej z sektora komunalno­bytowego. Chodzi

W ocenie PSPS zmiana ta może prowadzić

w szczególności o propozycję stworzenia

do regresu postulowanej przez ekspertów

bazy danych w postaci Centralnej Ewidencji

głębokiej i kompleksowej termomodernizacji.

Emisyjności Budynków (CEEB), która po­

Środowisko obawia się, że obniżenie pozio­

Główną przyczyną zanieczyszczenia powie­

zwoli zobrazować stan polskich budynków

mu wymaganej redukcji zapotrzebowania

trza w Polsce jest tzw. niska emisja pocho­

i pochodzących z nich źródeł emisji. Godne

na ciepło może zaburzyć prawidłową kolej­

dząca, jak wskazują m.in. raporty NIK, z do­

poparcia są także kolejne ułatwienia w fi­

ność prac termomodernizacyjnych, których

mów jednorodzinnych, których liczbę szacuje

nansowaniu robót związanych z termomo­

pierwszym etapem powinno być ocieplenie

się na około 5,5 mln. Większość z nich, bo

dernizacją budynków, rozbudowa katalogu

budynku, warunkujące prawidłowy dobór

aż dwie trzecie, to budynki nieocieplone bądź

przedsięwzięć

datków na ogrzewanie.

Skąd się bierze smog?

objętych

i efektywne wykorzystanie nowego, nisko­

ze zbyt niskim standardem ocieplenia. Zało­

wsparciem oraz większość zmian w zakresie

emisyjnego źródła ciepła. Eksperci PSPS

żeniem programu „Stop smog” jest wsparcie

programów niskoemisyjnych.

ostrzegają, że obniżenie wymagań umożliwi

osób dotkniętych ubóstwem energetycznym

uzyskanie wsparcia na samą tylko wymianę

w wymianie bądź likwidacji nieefektyw­

kotła – również w przypadku, gdy budynek

nych źródeł ciepła oraz termomodernizacji

Nie wszystkie pomysły ministerstwa branża

nie został uprzednio ocieplony, a więc zabez­

takich właśnie budynków. Wnioskodawcą

producentów styropianu uważa jednak za

pieczony przed stratami ciepła. Takie zmiany

jest w tym przypadku gmina, która uzyskuje

uzasadnione. Jedna z krytycznie ocenianych

stoją w sprzeczności z ekonomicznym celem

z budżetu państwa do 70% dofinansowania

propozycji zmian dotyczy warunków współ­

programu „Stop smog”, ponieważ nie pro­

kosztów inwestycji. Utrzymanie dotychcza­

finansowania przedsięwzięć niskoemisyjnych

wadzą do eliminacji ubóstwa energetyczne­

sowego 50% poziomu wymaganej redukcji

w ramach programu „Stop smog”. Dotych­

go. Wsparcie takiego zakresu przedsięwzięć

zapotrzebowania na ciepło grzewcze, liczo­

czas wsparcie ze środków funduszu mogło

niskoemisyjnych nie przyczyni się do trwałej

nej łącznie dla wszystkich przedsięwzięć

być przyznane wyłącznie na przedsięwzię­

poprawy sytuacji najuboższych ani poprzez

niskoemisyjnych wspieranych przez gminę

niskoemisyjnych

Co trzeba zmienić?

w ramach jednego porozumienia, będzie gwarancją, że ze środków funduszu współ­ finansowane będą inwestycje rzeczywiście przyczyniające się do eliminacji ubóstwa energetycznego, a więc prowadzące do kom­ pleksowej termomodernizacji polskich bu­ dynków, która nie sprowadza się jedynie do wymiany kotła.

Kamil Kiejna prezes zarządu Polskiego Stowarzyszenia Producentów Rys. PSPS

50

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

Styropianu (PSPS)

Akcja Akcjaspołeczna społeczna www.termomodernizacja.org PARTNER STRATEGICZNY AKCJI

PATRONI AKCJI

WSPIERAJĄ NAS

ORGANIZATOR AKCJI

AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA

Adam Buszko, ekspert MIWO – Stowarzyszenia Producentów Wełny Mineralnej: Szklanej i Skalnej

Fot. archiwum redakcji

Termomodernizacja budynków mieszkalnych kojarzy się z ociepleniem ścian, i słusznie, bo właśnie przez ściany, łącznie z oknami, ucieka znaczna ilość ciepła z domów mieszkalnych.

A dzięki dociepleniu ścian możemy sporo zaoszczędzić na ogrzewaniu mieszkań.

Ocieplanie ścian zewnętrznych

WEŁNĄ MINERALNĄ D

o izolacji cieplnej ścian najczęściej

» ścian

zewnętrznych budynku powyżej

Wymaganie niepalności ocieplenia w prak­

używa się styropian, ale od kilku­

25 metrów, z wyjątkiem ścian zewnętrz­

tyce oznacza, że izolacją cieplną w tych

nastu lat, gdy na polskim rynku po­

nych budynków mieszkalnych o wysoko­

rozwiązaniach może być wyłącznie wełna

jawiły się pierwsze fasadowe płyty z wełny

ści 11 kondygnacji, wzniesionych przed

mineralna, a tynki również powinny być nie­

mineralnej, coraz częściej na ścianach ocie­

1995 r., które mogą być ocieplone izolacją

palne, czyli zawierać małą ilość substancji

planych domów wykorzystywana jest wełna

palną, jednak pod warunkiem, że cały sys­

organicznych.

mineralna. Jej popularność rośnie, mimo

tem odpowiada określeniu NRO (nieroz­

Jednak dlaczego w wielu przypadkach

że od lat nie zmieniły się w Polsce przepisy

przestrzeniający ognia) – § 216 ust. 8 Roz­

ocieplamy wełną, a nie styropianem, nawet

ochrony przeciwpożarowej, które w innych

porządzenia Ministra Infrastruktury z dnia

jeśli nie nakazują tego przepisy? I nawet wte­

krajach, ze względów bezpieczeństwa, ogra­

12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków

dy, gdy za izolację z wełny trzeba nieco więcej

niczyły zastosowanie styropianu na elewa­

technicznych, jakim powinny odpowiadać

zapłacić? Powody są podobne jak przy wybo­

cjach budynków.

budynki i ich usytuowanie,

rze innych produktów – nie zawsze kierujemy

Są jednak sytuacje, w których i polskie

» budynków usytuowanych w granicy dział­

przepisy bezwzględnie wymagają, by izolacja

ki, dla których ściana zewnętrzna jest ścia­

uwagę na właściwości produktów, ich jakość

cieplna użyta w systemie ocieplenia była nie­

ną oddzielenia pożarowego – § 232 ust. 1,

i markę. A ocieplenie ścian wełną ma istotne

palna, tzn. aby miała klasę reakcji na ogień co najmniej A2­s3, d0. Dotyczy to:

» pasów

na granicach stref pożarowych –

§ 235 ust. 2.

się jedynie najniższą ceną, lecz zwracamy też

przewagi nad ociepleniem styropianowym.

Zalety wełny mineralnej Dzięki paroprzepuszczalnej, niepalnej izolacji cieplnej – a takie są fasadowe płyty z wełny mineralnej – można zapewnić w mieszka­ niach większy komfort cieplno­wilgotnościo­ wy i jednocześnie ograniczyć ryzyko poża­ rowe. Dwa pierwsze czynniki mają wpływ na nasze samopoczucie i zdrowie, a ostatni może zadecydować o tym, czy będziemy na­ rażeni na niebezpieczeństwo.

Paroprzepuszczalność kojarzy się z tzw. oddychaniem ścian. W ten obrazowy, choć nietechniczny sposób, opisuje się zjawisko dyfuzji, czyli przenikania wilgoci przez ścia­ nę spowodowane różnicą ciśnień. Jeśli na Fot. archiwum redakcji

52

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

drodze pary wodnej pojawia się przeszkoda

AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA w postaci warstwy paroszczelnej styropia­

Natomiast zdecydowana korzyść z ocie­

nowej izolacji, wówczas w ścianie może

pleń z wełny mineralnej to ograniczanie ryzy­

zalegać wilgoć, zwłaszcza jeśli wentylacja

ka pożarowego. Ocieplenie z izolacją z wełny

nie jest całkiem sprawna, a tak często bywa

mineralnej i równie niepalnym mineralnym

w starych budynkach. Konieczność odprowa­

lub silikatowym tynkiem nigdy nie przyczyni

dzania nadmiaru wilgoci ze ścian przekłada

się do rozprzestrzeniania ognia po elewacji,

się na potrzebę większego wentylowania po­

bo w ogniu zachowa się podobnie jak tra­

mieszczeń, co może zwiększać ilość zużywa­

dycyjna otynkowana lub murowana ściana

nego ciepła.

w starej kamienicy. Inaczej jest w przypadku

Stwierdzono, że w przypadku nowych bu­ dynków ściany ocieplone wełną wysychały

budynku ocieplonego z użyciem samogasną­ cego styropianu.

Fot. Isover

z nadmiaru wilgoci technologicznej w ciągu

W serii artykułów w „Przeglądzie Pożarni­

maksymalnie półtora roku, podczas gdy te

czym” poświęconych gaszeniu ognia w bu­

te jest swojej ceny. Tym bardziej, że opinie

ocieplone styropianem potrzebowały na to aż

dynkach wielorodzinnych strażacy zwracają

o drastycznej różnicy w cenach ociepleń są

3–5 lat i odpowiednio większej ilości ciepła,

uwagę, że słowo „samogasnący”, a taki jest

często przesadzone i nieaktualne. Choć sama

które było niezbędne do ogrzania powietrza

styropian, oznacza też „palny”, zwłaszcza

wełna jest średnio o około 40% droższa od

wentylacyjnego. Ma to przełożenie na koszty

w warunkach rozwiniętego pożaru. Straża­

styropianu, to już koszt całego ocieplenia nie

ogrzewania.

cy przypominają, że choć straty w wyniku

powinien być wyższy niż 10–20%, a tę różni­

Jak wynika z opinii ekspertów, ocieplenia

pożarów w mieszkaniach nie są relatywnie

cę można jeszcze zmniejszyć, starannie wy­

mogą wpłynąć na pogorszenie izolacyjności

wysokie, zwłaszcza w porównaniu z halami

bierając grubość i rodzaj tynku w systemie,

akustycznej typowych ścian zewnętrznych.

produkcyjnymi czy magazynowymi, to w po­

bo w tym przypadku rozpiętości w cenach są

Jednak te na bazie wełny, a szczególnie jej

żarach mieszkań ludzie, nawet jeśli sami nie

jeszcze większe niż te wynikające z rodzaju

określonych odmian, wykazują nieco lepsze

ucierpieli, często tracą życiowy dorobek.

stosowanej izolacji.

parametry akustyczne w stosunku do ścian

Ograniczenie tego ryzyka, dzięki zastoso­ waniu ocieplenia z wełny mineralnej, war­

ocieplonych styropianem.

Sprawdzone systemy Ocieplenie ETICS na wełnie mineralnej jest trwałe, odporne na starzenie oraz koroz­ ję chemiczną i biologiczną. Swoją trwałość i odporność na zarysowanie zawdzięcza w dużym stopniu stabilności kształtu i wy­ miarów fasadowych płyt z wełny, które na­ wet przy ekstremalnych oddziaływaniach zewnętrznych temperatury i wilgotności nie odkształcają się. Istnieje też możliwość wy­ konania w izolacji dekoracyjnych elementów architektonicznych, a dzięki płytom z wełny lamelowej można idealnie ocieplić wypukłe i wklęsłe powierzchnie.

Na rynku dostępna jest szeroka oferta fasadowych płyt z wełny mineralnej, ofero­ wanych przez firmy zrzeszone w Stowarzy­

Fot. Rockwool

szeniu MIWO, produkowanych w Polsce, w nowoczesnych fabrykach, według najlep­ szych światowych technologii i standardów jakości. Decydując się na ocieplenie metodą ETICS (lekką mokrą) z zastosowaniem wełny mineralnej jako izolacji cieplnej, należy sto­ sować przebadane rozwiązania systemowe.

Stanowią one kompletne zestawy adekwatnie dobranych materiałów, dzięki czemu moż­ na zapewnić najlepszą jakość wykonanego ocieplenia. Informacji o konkretnych syste­ mach udzielają pracownicy firm zrzeszonych w MIWO, dostawcy płyt fasadowych z weł­ ny mineralnej do ociepleń metodą ETICS, a także sprawdzeni producenci systemów ociepleń, w których ofercie nie brakuje prze­

Fot. Rockwool

54

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

testowanych systemów z wełną mineralną.

AKCJA TERMOMODERNIZACJA

Systemy ociepleń ETICS Tytan odpowiedzią na rosnące wymagania rynku budowlanego Przedstawiamy dwa złożone systemy zewnętrznej izolacji cieplnej stosowane do ocieplania ścian budynków. Oba systemy są odpowiedzą Grupy Selena na rosnące wymagania rynku budowlanego. Te zaś podyktowane są zachodzącymi zmianami klimatycznymi, które związane są m.in. z globalnym ociepleniem, a w konsekwencji z nowymi wymaganiami temperaturowymi oraz z przyspieszeniem prac budowlanych i ich istotnym ułatwieniem przy jednoczesnym i postępującym zmniejszaniu się liczby wyspecjalizowanych pracowników budowlanych.

skowych (IS52N Tynk zolokrzemowy i IS53N

W

zbrojonej, jak i do przyklejania płyt termo­

Tynk silikonowy). Technologia natryskowa istotnie przyspiesza prowadzenie prac. Tynki są gotowe do użycia, nie wymagają dostoso­ wywania konsystencji, co gwarantuje stabil­ ność koloru oraz równomierność i powtarzal­ ność faktury tynku na całej elewacji.

Natomiast High Temperature System składa się m.in. z dwóch klejów w technolo­ gii FiberGel – IS22 oraz IS23 – odpowiednich zarówno do zatapiania siatki w warstwie

obu przypadkach mamy do czy­

dzenie kolejnych etapów (kołkowanie) już

izolacyjnych. Innym bardzo ważnym składni­

nienia ze stosunkowo nowym

po 2 godzinach. To znacznie przyspiesza

kiem jest Dodatek Letni do tynków. Produkt

i w pewnym sensie przełomo­

rozpoczęcie prac w ramach kolejnego etapu,

po dodaniu do dyspersyjnego tynku cienko­

wym podejściem do prac ociepleniowych.

tj. warstwy zbrojonej z zatapianiem siatki.

warstwowego (również do tynków ręcznych,

Ma ono na celu wprowadzenie zmiany

Czas pełnego utwardzania kleju PU wynosi

akrylowych i hybrydowych SISI) odpowied­

w dotychczasowych przyzwyczajeniach wy­

maksymalnie 24 godziny (wobec 28 dni dla

nio wydłuża jego czas otwarty podczas prac

konawców do tradycyjnych rozwiązań, co

klejów cementowych). Badania potwierdza­

w temperaturach przekraczających 25°C

częściowo i tak jest wymuszane zmianami

ją trzykrotnie wyższą przyczepność kleju PU

i dochodzących nawet do +35°C. Poprawia

zachodzącymi w branży budowlanej.

w porównaniu z klejami cementowymi. Wy­

właściwości aplikacyjne tynku, nie powodu­

Systemy pozwalają pracować znacznie

soka przyczepność pianokleju poliuretano­

jąc zmian jego koloru.

szybciej (skracają czas poszczególnych eta­

wego dotyczy także styropianu grafitowego,

W ten sposób skomponowane w systemy

pów) oraz pozwalają na prowadzenie robót

który wymaga większego reżimu technolo­

ociepleń produkty eliminują uciążliwe i cza­

w niekorzystnych dla prac ociepleniowych

gicznego prowadzonych robót. Przyczepność

sochłonne czynności, redukując całkowity

upalnych warunkach pogodowych.

kleju PU gwarantuje trwałe łączenie pierw­

czas wykonania ocieplenia nawet o 50%

Fast System bazuje m.in. na pianokleju

szej i jednocześnie kluczowej warstwy sys­

w porównaniu z technologią tradycyjną ba­

na bazie poliuretanu, PU (IS13 Szybki klej

temu ETICS. W systemie tym uwzględniono

zującą wyłącznie na klejach cementowych.

do styropianu). Jedną z głównych przewag

również klej do wykonania warstwy zbrojonej

Jednocześnie umożliwiają dokończenie prac

proponowanego systemu Tytan jest znacznie

– IS23. Klej ten dzięki specjalnie dobranym

na elewacji, gdy temperatura otoczenia oraz

składnikom umożliwia nakładanie mas tyn­

podłoża przekracza 25°C.

krótszy czas utwardzenia kleju stoso­

karskich bez konieczności gruntowa­

Wszystkie składniki systemu znacząco po­

wanego do przyklejenia

nia. Zastosowanie tego kleju to

prawiają komfort pracy ze względu na lepsze

płyt

styropianowych,

mniej etapów ociepleniowych,

właściwości aplikacyjne. Praca jest lżejsza,

umożliwiającego prowa­

a tym samym skrócenie czasu

gdy zamiast 50 kg kleju cementowego wy­

wykonania systemu, czasu wy­

konawca użyje 1 kg puszki z pianoklejem,

najmu rusztowań, czasu pracy

a zamiast nakładania i zacierania ręcznego,

innego sprzętu, kosztów pra­

nałoży go w sposób natryskowy, oszczędza­

cowniczych, a w konsekwencji

jąc zarówno materiał, jak i czas.

poliuretanowego

obniżenie

kosztów

całej budowy.

Ostatnim elemen­ tem wpływającym na przyspieszenie

prac

jest zastosowanie wy­ dajnych tynków natry­ EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

INFOLINIA: 801 350 500 www.selena.com, www.tytan.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

55

AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA

PROGRAM „CZYSTE POWIETRZE” PO NOWEMU Krystyna Stankiewicz

Przykład zastosowania gruntowej pompy ciepła w modernizo­ wanym domu z lat 70. XX wieku. Pompa została zainstalowana w miejsce starego kotła węglowego i umieszczona w piwnicy.

Dom poddano wcześniej kompleksowej termomodernizacji Fot. A. Drzazga

Mniej biurokracji i szybsze rozpatrywanie wniosków – to zasadnicze zmiany w programie „Czyste Powietrze”, ogłoszone przez rząd.

Cele i założenia programu

żono ponad 120 tys. wniosków o dofinansowanie i przyznano dotacje

„Czyste Powietrze” to kompleksowy program rządowy, którego celem

w wysokości ponad 1,2 mld zł – poinformował rząd.

jest ograniczenie emisji pyłów i innych zanieczyszczeń przedostają­

Półtora roku działania programu pozwoliło też ujawnić słabe jego

cych się do atmosfery dzięki wymianie przestarzałych źródeł ogrze­

punkty, na które zwracali uwagę zarówno inwestorzy, jak i instytu­

wania i/lub termomodernizacji budynków jednorodzinnych. A mają

cje oraz organizacje monitorujące jakość powietrza w naszym kraju,

w tym inwestorom pomóc bezzwrotne dotacje lub niskooprocento­

m.in. Polski Alarm Smogowy. Ich uwagi rząd rozważył i 3 marca br.

wane pożyczki.

wprowadził w programie „Czyste Powietrze” kilka istotnych zmian.

Program skierowany jest do właścicieli domów jednorodzinnych i osób posiadających zgodę na rozpoczęcie ich budowy. Mogą oni ubiegać się o dofinansowanie:

» wymiany przestarzałych pieców i kotłów na paliwa stałe na nowe źródła ciepła,

» docieplenia budynku, » wymiany okien i drzwi, » montażu lub modernizacji instalacji centralnego ogrzewania i cie­ płej wody użytkowej,

» instalacji odnawialnych źródeł energii (np. paneli słonecznych), » montażu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła.

Na te inwestycje właściciele domów jednorodzinnych mogą otrzy­

Co się zmieniło?

Przede wszystkim zostaną uproszczone zasady przyznawania dotacji.

Będzie też możliwość składania wniosków aplikacyjnych on­line na stronach internetowych Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, a czas na ich ocenę skróci się z dotychczaso­ wych 90 do 30 dni. Ponadto wypłata przyznanej dotacji ma nastąpić maksymalnie do 30 dni po dostarczeniu faktur.

Kolejne ułatwienie to możliwość składania oświadczeń zamiast wniosków. A jeśli inwestor zamierza skorzystać również z programu „Mój Prąd” i uzyskać dotację do 5 tys. zł na montaż instalacji foto­ woltaicznej, nie będzie musiał składać dwóch osobnych wniosków.

mać zwrot części poniesionych kosztów. Maksymalny możliwy koszt,

Do programu „Czyste Powietrze” zostanie włączony sektor banko­

od którego liczona jest dotacja, to 53 tys. zł, a jeśli wydatki przekro­

wy, który jest źródłem finansowania uzupełniającego i pomostowego

czą tę kwotę, pozostałe koszty mogą być dofinansowane w formie

(pożyczki/kredyty). Dzięki temu wnioski można składać w jednym

niskooprocentowanej pożyczki.

okienku, a fundusz ochrony środowiska będzie miał 14 dni na rozpa­

Dotacje i pożyczki w ramach programu „Czyste Powietrze” udziela­ ne są za pośrednictwem szesnastu Wojewódzkich Funduszy Ochrony

trzenie wniosku złożonego przez bank.

Nowym rozwiązaniem jest też „…wprowadzenie preferencji dla bezdymnych rozwiązań i odnawialnych źródeł energii. Jeśli ktoś

Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW).

Program „Czyste Powietrze” uruchomiono we wrześniu 2018 r.

zdecyduje się na zamontowanie pompy ciepła i termomodernizację

i ma on potrwać do 2029 r. W ciągu 15 miesięcy jego działania zło­

domu, może dostać dotację 25 tys. zł. Jeśli doda jeszcze do tego panele fotowoltaiczne, dotacja wyniesie 30 tys. zł” – czytamy w ko­ munikacie Polskiego Alarmu Smogowego. „To wyraźny ukłon w stronę technologii grzewczych, które nie emitują smogotwórczych pyłów” – komentuje Andrzej Guła z PAS. Wnioski o dofinansowanie inwestycji z programu „Czyste Powie­ trze” według nowych zasad będzie można składać na stronach inter­ netowych Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej już na przełomie marca i kwietnia. Tam również znajdziemy szczegółowe informacje dotyczące zasad i terminów składania wnio­ sków oraz procedur związanych z ich rozpatrywaniem.

Przykład posadowienia instalacji fotowoltaicznej

56

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

Rys. D. Czernik

www.ekspertbudowlany.pl

Źródło: www.premier.gov.pl i www.polskialarmsmogowy.pl

AKCJA TERMOMODERNIZACJA – OCIEPLENIA

TYTAN ETICS EPS: FAST SYSTEM Opis produktu: Fast System przeznaczony

2) Technologia natryskowa

» Wysoka

jest do termomodernizacji elewacji budynku.

Odpowiada na rosnące wymagania rynku bu­

dynamika i dokład­

ność pracy.

ich znaczącym ułatwieniem oraz zmniejsza­

» Podwyższona efektywność. » Możliwa do wykonywania

jącą się liczbą wyspecjalizowanych pracow­

przez jednego pracownika.

dowlanego związane z przyspieszeniem prac,

ników budowlanych.

Elementy systemu

Ten system ETICS łączy w sobie dwie technologie: (1) poliuretanową oraz (2) na­

Klej do materiału izolacyjnego:

tryskową związaną z nakładaniem tynków

IS13 Szybki klej do styropianu

dyspersyjnych, co jest odpowiedzią na obec­

(klej poliuretanowy).

Warstwa zbrojona: IS21 Klej do siatki

ne potrzeby rynkowe.

i styropianu (na bazie cementu) oraz siatka

Cechy szczególne

z włókna szklanego IS165.

Warstwa wykończeniowa: IS41 Uniwer­

1) Technologia poliuretanowa:

» Szybkie

tempo montażu płyt styropia­

salny grunt pod tynki oraz IS52N Tynk zo­

nowych oraz możliwość kołkowania już

lokrzemowy, natryskowy lub IS53N Tynk

po 2 godzinach przyspiesza rozpoczęcie prac pod warstwę zbrojoną.

» Łatwa i czysta aplikacja.

» Zwiększona

Silikonowy. efektywność ze względu

Warstwa dekoracyjna: S56N Tynk mo­ zaikowy, natryskowy.

na niską wagę pianokleju.

TYTAN ETICS MW: HIGH TEMPERATURE SYSTEM Opis produktu: High Temperature Sys­

głównie na klejach cementowych w techno­

tem zaprojektowany jest w odpowiedzi

logii FiberGel oraz na specjalnie zaprojekto­

na zachodzące zmiany klimatyczne związane

wanym Dodatku letnim do tynków.

z globalnym ociepleniem, a w konsekwencji na nowe wymagania temperaturowe. Prze­ znaczony jest do ocieplania elewacji budyn­ ków przy podwyższonych temperaturach otoczenia i podłoża podczas prowadzenia prac nawet do temp. +35°C. System oparty

Cechy szczególne

» Temperatura pracy od +5 do +35°C. » Łatwa aplikacja nawet przy wyższych tem­ peraturach.

» Technologia

FiberGel daje dodatkowe

wzmocnienie warstwie zbrojonej.

» Wydłużony

czas otwarty przy aplikacji

tynku.

» Jednorodna

nologii FiberGel) oraz siatką z włókna szkla­ struktura

tynków

nawet

w podwyższonych temperaturach.

» Zachowanie

nego IS165.

Warstwa wykończeniowa: IS41 Uniwer­

ciągłości pracy – eliminacja

salny grunt pod tynki oraz IS52 Tynk Zolo­

przerw okresowych związanych z wysoką

krzemowy lub IS53 Tynk Silikonowy wraz

temperaturą.

z Letnim Dodatkiem do Tynków.

Elementy systemu Klej do materiału izolacyjnego: IS12 Klej do wełny mineralnej.

Warstwa zbrojona: IS22 Klej z włóknami do siatki lub IS23 Bezgruntowy, biały klej specjalistyczny do siatki (produkty w tech­ EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

INFOLINIA: 801 350 500 www.selena.com, www.tytan.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

57

AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA

Opaski żwirowe na dachu ekstensywnym Fot. APK Dachy Zielone

DACHY ZIELONE

Żwirowe opaski zabezpieczające

Piotr Wolański, ekspert DAFA, Stowarzyszenia Wykonawców Dachów Płaskich i Fasad

lub płytek. W warunkach polskich wykony­

Opaski żwirowe są koniecznym elementem dachu zielonego. Pełnią funkcję balastującą dach w strefach, w których siły ssące wiatru są największe. Poprawiają funkcję drenażową i odgrywają ważną rolę w profilaktyce przeciwpożarowej.

rzecznego i dlatego przyjęła się nazwa „opa­

wane są one najczęściej ze żwiru płukanego ski żwirowe”. Jak podają wytyczne, nie jest dopuszczalne stosowanie w opaskach zabez­ pieczających materiałów sypkich zawierają­ cych wapń, takich jak np. kruszywo recyklo­ wane (miały betonowe) lub żwir wapienny,

stęp do urządzeń technicznych zamontowa­

Opaski żwirowe są stosowane wokół obrzeży

nych na dachu. Brak opasek żwirowych, czy­

dachu, przy wszystkich ścianach, attykach,

li niewłaściwe zaprojektowanie i wykonanie

kominach, wentylatorach, szybach windo­

zielonego dachu, może skutkować złym funk­

wych, świetlikach, wyłazach i wpustach da­

cjonowaniem, a nawet zniszczeniem dachu

W wytycznych znajdziemy zastrzeżenie, że

chowych. Zastosowanie opasek żwirowych

przez wiatr, tzw. erozję wietrzną dachu.

wpusty dachowe i przelewy awaryjne nie

pozwala zapewnić dobrą komunikację i do­

Opaska żwirowa na dachu zielonym

58

które mogłyby prowadzić do powstawania

Funkcja opasek żwirowych

EKSPERT BUDOWLANY

Fot. Optigrün

nr 2/2020

osadów na urządzeniach odwadniających.

Opaski zabezpieczające a odwodnienie dachu

Zgodnie z wymaganiami „Wytycznych dla

mogą być przykryte zielenią ani zasypane

dachów zielonych. Wytycznych do projekto­

na przykład żwirem. Należy je zamontować

wania, wykonywania i utrzymywania dachów

w taki sposób, aby w każdej chwili możliwy

zielonych” niemieckiego stowarzyszenia FLL

był do nich dostęp.

(wydanie polskie – Stowarzyszenie DAFA) na

Jeśli wpusty dachowe są zamontowane

dachach zielonych należy wykonać opaski

w powierzchniach pokrytych roślinnością,

zabezpieczające rozumiane jako pas bez ro­

to dla ochrony przed zanieczyszczeniami

ślinności, czyli odstęp pomiędzy powierzch­

i wrastaniem roślin oraz w celu umożliwienia

nią z roślinnością a innymi elementami da­

kontroli należy nad wpustami zamontować

chu (np. krawędzie dachowe, fasady, attyki,

skrzynki kontrolne. Można je też zabezpie­

wyłazy dachowe, wpusty, świetliki i okna

czyć, a zarazem zaznaczyć miejsce, gdzie są

dachowe, wentylatory, elementy wystające

zamontowane za pomocą opasek żwirowych

i przechodzące przez połać dachu).

lub opasek z płytek. Oddzielenie opaską żwi­

Według wytycznych opaski zabezpieczają­

rową wpustu i nadstawki nad wpustem od

ce mogą być wykonywane ze żwiru, tłucznia

części dachu pokrytej roślinnością zapobie­

www.ekspertbudowlany.pl

AKCJA TERMOMODERNIZACJA ga wrastaniu roślin w ściany nadstawki, co

deszczu). Zapobiega również pogorszeniu

ści stanowią niewielkie zagrożenie pożarowe

mogłoby ograniczyć funkcjonowanie wpustu.

warunków rozwoju roślin na skutek działania

(wymagania takie spełniają rozchodniki).

Wpusty dachowe, poza powierzchniami po­

wody spływającej po fasadzie.

krytymi roślinnością, są z reguły umieszczone oddzielnie, w opasce żwirowej. W celu zabez­ pieczenia przed zanieczyszczeniami można je wyposażyć w kratę filtracyjną – rodzaj sita, którego otwory są dostosowane do granulacji

Rola opasek zabezpieczających w profilaktyce przeciwpożarowej

Opaska dystansowa z litych płytek lub ze żwiru gruboziarnistego musi mieć szero­ kość nie mniejszą niż 50 cm wokół otworów w dachu lub wznoszących się ścian z oknami (jeśli ich mur podokienny znajduje się co naj­ mniej 80 cm ponad powierzchnią warstwy

otaczającego je żwiru lub można nad nimi za­

W wytycznych niemieckiego FLL znajdziemy

wegetacyjnej). Każdy pas 40 m zazielenienia

montować skrzynki kontrolne.

również informacje dotyczące roli opasek

dachu powinien być oddzielony 30 cm ba­

żwirowych w profilaktyce przeciwpożarowej

rierą z niepalnego materiału lub 1 m ścież­

na dachach zielonych. Dachy zielone są

ką wykonaną ze żwiru lub płytek (jeśli ścian

w nich traktowane jako wystarczająco odpor­

przeciwpożarowych nie trzeba wyprowadzać

ne na rozprzestrzenianie się ognia i promie­

ponad dach).

niowania cieplnego, jeśli spełniają opisane poniżej wymagania.

Na dachu zielonym część z substratem i roślinnością należy oddzielić od opasek żwirowych za pomocą trwałych profili perforowanych wykonanych z alumi­ nium lub tworzywa sztucznego Fot. APK Dachy Zielone

W zakresie profilaktyki przeciwpożarowej na dachach zielonych wytyczne FLL podają

Jak podają wytyczne FLL dachy obsadza­

jedynie bardzo ogólne informacje i znajduje

ne zielenią intensywną, które mają grubą

się w nich zastrzeżenie, że należy stosować

warstwę substratu, jeśli są regularnie nawad­

przepisy właściwe dla danego kraju. Zagad­

niane i na których pielęgnuje się zieleń, są

nienie to jest dużo bardziej skomplikowane,

uważane jako nierozprzestrzeniające ognia.

a w niniejszym artykule odnosimy się wy­

Natomiast dachy obsadzane zielenią eksten­

łącznie do roli opasek żwirowych.

sywną są kwalifikowane jako wystarczają­

W przypadku połączeń przy fasadach i ele­

spełnione określone warunki. Warstwa sub­

Oddzielenie opasek żwirowych od części dachu z roślinnością

mentach wystających opaska żwirowa służy

stratu powinna się składać głównie z kompo­

Rodzaj separatorów zastosowanych do od­

jako zabezpieczenie przed wodą bryzgową

nentów mineralnych i powinna mieć grubość

dzielenia opasek zabezpieczających od czę­

(zapobiega zabrudzeniu elewacji w czasie

co najmniej 3 cm. Stosowane formy roślinno­

ści dachu z roślinnością zależy od budżetu

co odporne na rozprzestrzenianie się ognia i promieniowania cieplnego, jeśli zostaną

reklama

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

59

AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA Bardziej estetyczny i trwały efekt uzyskuje się jednak, stosując specjalistyczne obrzeża z perforowanych profili (kątowniki, listwy perforowane do separacji żwiru od substratu) wykonanych z tworzywa sztucznego lub alu­ minium. Takie profile perforowane produko­ wane są w różnej wysokości, dostosowanej do wysokości warstwy substratu na dachu zielonym. Często w inwestycjach o dużych walorach estetycznych profile perforowane Opaska żwirowa przy wpuście z nadstawką rewi­ zyjną – zdejmowaną skrzynką kontrolną Fot. APK Dachy Zielone

są przewidziane już w projekcie architekto­ nicznym. Błędem jest stosowanie popular­ nych w ogrodnictwie ekobordów, ponieważ niony, są mało trwałe i ze względu na ich

Rośliny przerosły na opaskę żwirową z części z sub­ stratem. Dach przed pracami pielęgnacyjnymi Fot. Katarzyna Wolańska

kształt trudno ułożyć je w sposób stabilny

przestanie spełniać swoją funkcję. To błąd

i w linii prostej, a przede wszystkim wyma­

wykonawczy w realizacji dachów zielonych.

nie mają perforacji i odpływ wody jest utrud­

gają kołkowania, co jest niebezpieczne na dachu ze względu na ryzyko przebicia izo­ lacji wodochronnej. Nie jest to również uza­

Opaski żwirowe a prace pielęgnacyjne

sadnione ekonomicznie, ponieważ najtańsze

Prace pielęgnacyjne na dachu zielonym po­

profile perforowane do dachów zielonych,

winny obejmować również opaski żwirowe

Błędy projektowe i wykonawcze – brak opaski żwiro­ wej przy attyce i nadstawki rewizyjnej nad wpustem (wpust zasypany żwirem) Fot. Katarzyna Wolańska

czyli te z tworzywa sztucznego, są nieznacz­

i strefy bezpieczeństwa. Należy je oczysz­

nie droższe od ekobordów.

czać, usuwając śmieci (naniesione przez

Jeżeli nie zastosujemy pionowego wy­

wiatr i ptaki czy pozostawione przez ludzi),

przewidzianego na realizację dachu i ocze­

winięcia włókniny filtracyjnej lub obrzeża

a także liście i roślinność (samosiejki, rośliny,

kiwań estetycznych dla danej inwestycji czy

z perforowanych profili, to substrat będzie

które przerastają na żwir z części z substra­

projektu architektonicznego.

się przedostawał do żwiru, a roślinność bę­

tem). Takie zanieczyszczenia wpływają nega­

Można takie oddzielenie wykonać poprzez

dzie w dużo większym stopniu rozprzestrze­

tywnie na estetykę dachu i funkcjonowanie

wywinięcie w pionie włókniny filtracyjnej.

niać się na opaskę żwirową, przez co opaska

opasek czy stref bezpieczeństwa. promocja

ź Odwied portal

ARTYKUŁY MERYTORYCZNE NA TEMAT BUDOWY, REMONTU I WYPOSAŻENIA DOMU ORAZ JEGO OTOCZENIA

INSPIRUJĄCE

NOWOŚCI GALERIE PRODUKTOWE ZDJĘĆ

RYNKOWE

PRZEGLĄDY PRODUKTÓW NAJNOWSZE WYDANIA

EKSPERTA BUDOWLANEGO DO BEZPŁATNEGO POBRANIA

FILMY PORADNIKOWE

W WYGODNYM FORMACIE PDF

PORADY EKSPERTÓW Z RÓŻNYCH DZIEDZIN 60

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

KATALOG FIRM

BEZPŁATNE

E-BOOKI

EKO LOGICZNIE Rozrastająca się cywilizacja pochłania kolejne skrawki natury.

www.bauder.pl

Systemy dachów zielonych firmy Bauder zwracają naturze przestrzeń pewnie uszczelniając dach. Dzięki nim dbają Państwo o naturę i zyskują ochronę przed oddziaływaniem środowiska.

AKCJA TERMOMODERNIZACJA – DACHY ZIELONE TEL. 61 88 57 900 INFO@BAUDER.PL WWW.BAUDER.PL Zobacz więcej

EKSTENSYWNY SYSTEM DACHÓW ZIELONYCH BAUDER Opis produktu: układy cienkowarstwowe, przyjmując w założeniach odpowiednio niskie obciążenia i na­ turalną zieleń niewymagającą dodatkowego nawadniania, stanowią formę zazielenienia korzystną ceno­ wo i niewymagającą specjalnej pielęgnacji. Zazielenienia ekstensywne nie są przeznaczone do stałego użytkowania. Z reguły tylko w celach kontroli i konserwacji. Wymagające zazielenienie o zdolności gro­ madzenia wody powyżej 10 litrów na metr kwadratowy.

1

4

3

2

Elementy systemu: 1. Zazielenienie – sadzonki bylin, mieszanka nasion.

2. Warstwa wegetacyjna – substrat ekstensywny Bauder Pflanzerde do dachów ekstensywnych (grubość warstwy od 80 mm).

3. Warstwa filtracyjna – włóknina filtracyjna – włóknina Bauder FV 125.

4. Warstwa odsączająca i gromadząca wodę Bauder DSE20/1.

5. Warstwa zabezpieczająca Bauder FSM 600.

6. Membrana dachowa – Thermoplan T15.

7. Termoizolacja BauderPIR FA. 8. Paroizolacja – BauderTEC DBR.

5 6

7

8

1

2

INTENSYWNY SYSTEM DACHÓW ZIELONYCH BAUDER

3

Opis systemu: zazielenienia intensywne, przy odpowiednich założeniach technicznych budowy i zieleni, pozwalają na ukształtowanie i użytkowanie jak wolne tereny. Przy odpowiedniej grubości warstwy wegetacyjnej mogą być po­ sadzone na dachu nawet drzewa. Wykonanie i utrzymanie zazielenienia intensywnego jest również intensywne. Za­ zielenienia intensywne stawiają wysokie wymagania statyczne i muszą być regularnie pielęgnowane. Również trawa, z uwagi na wysokie wymagania pod względem zaopatrzenia w wodę i składniki odżywcze, stanowi formę zazielenie­ nia intensywnego.

Elementy systemu: 1. Zazielenienie – roślinność do zazielenienia intensywnego.

2. Warstwa wegetacyjna – substrat intensywny Bauder Pflanzerde do dachów intensywnych (grubość warstwy od 200 mm).

3. Warstwa filtracyjna Bauder FV 125.

4. Warstwa odsączająca i gromadząca wodę Bauder DSE 40.

5. Warstwa zabezpieczająca FSM 600.

6. Warstwa rozdzielcza i ślizgowa PE 02.

7. Warstwa przeciwkorzenna Bauder PLANT E. 8. Papa paroizolacyjna TEC KSA DUO. 9. Termoizolacja – BauderPIR FA. 10. Paroizolacja Bauder THERM DS2.

4 5 6 7 8

9 10

promocja

Na stronach www.ekspertbudowlany.pl znajdziesz: • nowości produktowe • rynkowe przeglądy produktów • porady ekspertów z różnych dziedzin • aktualności prawne • artykuły merytoryczne na temat budowy, remontu i wyposażenia domu oraz jego otoczenia • inspirujące galerie zdjęć • galerie użytkowników • najnowsze wydania „Eksperta Budowlanego” do bezpłatnego pobrania w wygodnym formacie PDF • katalog firm • forum użytkowników

62

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

REKLAMA

AKCJA TERMOMODERNIZACJA – DACHY ZIELONE TEL. 22 369 59 00 BIURO@KNAUFINSULATION.COM WWW.KNAUFINSULATION.PL Zobacz więcej

URBANSCAPE SYSTEM DACHÓW ZIELONYCH Opis systemu: innowacyjny, lekki i łatwy w montażu system dachu zielonego z wysoką re­ tencją wody, opracowany specjalnie dla dachów zielonych w budynkach mieszkalnych, nie­ mieszkalnych oraz budynkach przemysłowych w strefach zurbanizowanych.

1

Cechy szczególne: system może być montowany na każdym rodzaju konstrukcji dachu: dach żelbetowy lub stalowy, dach odwrócony czy każdy inny rodzaj układu warstw dachowych.

Elementy dachu zielonego są takie same w każdym przypadku, różnią się jedynie wymaga­ niami dla izolacji oraz ułożeniem membrany hydroizolacyjnej.

2

3

Elementy systemu: 1.

2.

3.

4.

5.

6.

Urbanscape Sedum­mix.

Urbanscape Green Roll.

Urbanscape Folia Drenażowa/Retencyjna.

Urbanscape Membrana Ochronna.

Membrana hydroizolacyjna.

Bazowa konstrukcja dachu.

4 5 6

LECA POLSKA SP. Z O.O. UL. KRASICKIEGO 9, 83­140 GNIEW TEL. 58 772 24 00 WWW.LECA.PL, LECA@LECA.PL Zobacz więcej

ZIELONY DACH Z IZOLACJĄ I DRENAŻEM Z KERAMZYTU Opis systemu: zielony dach retencyjny z izolacją termiczną i warstwą drenażową z Leca® KERAMZYTU, który odprowadza wody opadowe, zabezpiecza pomieszczenia przed niskimi i wysokimi temperaturami oraz umożliwia wegetację roślin.

Cechy szczególne: Leca® KERAMZYT może być zastosowany jako samodzielna warstwa ocieplająca strop oraz warstwa drenażowa, a także jako składnik substratu.

1 2

3

4 8 10

5 9 11

12

6

7

Elementy systemu: 1. Roślinność.

2. Ziemia ogrodnicza (substrat).

3. Geowłóknina (100 g/m2).

4. Drenaż Leca® KERAMZYT budowlany L. 5. Geowłóknina (200 g/m2).

6. Folia – przeciw przerastaniu korzeni.

7. Hydroizolacja.

8. Szlichta (20MPa) kształtująca spady.

9. Papier woskowany.

10. Izolacja termiczna Leca® KERAMZYT izolacyjny L. 11. Folia paroizolacyjna.

12. Konstrukcja stropu.

TEL. 22 785 06 90 WWW.STEINBACHER.PL BIURO@STEINBACHER.PL Zobacz więcej

steinodur® UKD HD/UKD LD Opis produktu: termoizolacyjno­drenażowe, hydrofobizowane płyty z twardej pianki polistyrenowej do termoizolacji dachów płaskich w układzie odwróconym, dachów zielonych, tarasów, patio, par­ kingów oraz posadzek przemysłowych.

Cechy charakterystyczne: płyty charakteryzują się bardzo wysoką wytrzymałością mechaniczną oraz niskim współczynnikiem przewodzenia ciepła (0,034 W/(m·K)). Promieniste rowki drenażowe nawet przy małych spadkach podłoża pozwalają na odprowadzanie pojawiającej się wody i wilgoci.

Siatka małych rowków po drugiej stronie zapewnia dodatkową przestrzeń wentylacyjną.

Elementy systemu: 1. Roślinność.

2. Warstwa wegetacyjna.

3. Warstwa filtrująca (geowłóknina).

4. Warstwa drenażowa.

5. Izolacja termiczna steinodur® UKD. 6. Warstwa filtrująca (geowłóknina).

7. Warstwa oddzielająca (geowłóknina).

8. Hydroizolacja.

9. Warstwa wyrównawcza (ze spadkiem).

10. Strop.

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

REKLAMA

1

5

6

9

2

7

3

4

8

10

63

Fot. Bosch

AKCJA TERMOMODERNIZACJA INSTALACJE

Joanna Ryńska

Rozważając ogrzewanie budynku, szczególnie jednorodzinnego, inwestorzy coraz częściej decydują się na pompy ciepła, pobierające darmową energię z otoczenia.

Coraz ważniejsze miejsce wśród wybieranych urządzeń zajmują pompy ciepła wykorzystujące ciepło z powietrza zewnętrznego – proste i stosunkowo tanie, choć wymagające dobrego zaplanowania ich roli w systemie grzewczym.

POWIETRZNE POMPY CIEPŁA – nowoczesne ogrzewanie domów

P

ompy ciepła są urządzeniami, któ­

z ogrzewaniem płaszczyzno­

i awarii. Nawet przy temperaturze ujemnej

wym (np. podłogowym), zasilanym wodą

powietrze zawiera ciepło, które można ode­

cieplną od źródła ciepła (tzw. źródła

o temperaturze 35ºC;

brać właśnie dzięki pompie ciepła. Uważa

dolnego) do odbiornika – instalacji grzew­ czej lub instalacji ciepłej wody użytkowej

» brak możliwości montażu pompy czerpią­ cej ciepło z gruntu lub wody;

się, że pozyskiwanie ciepła z powietrza ze­ wnętrznego jest możliwe nawet wtedy, gdy

(źródła górnego). Samo źródło ciepła jest

» wspomaganie instalacji grzewczej, zasila­

darmowe – pompy ciepła mogą pozyskiwać

nej gazem płynnym lub olejem opałowym

–25ºC, choć oczywiście sprawność tego pro­

energię z gruntu, wody gruntowej, a nawet

(redukcja kosztów).

cesu nie jest w takim przypadku duża. Gene­

powietrza zewnętrznego. Technologię pracy

temperatura na zewnątrz budynku spada do

ralnie, powietrzna pompa ciepła ma mniejszą

dolne/źródło górne – są więc pompy ciepła

Czym wyróżnia się powietrzna pompa ciepła?

typu woda/woda, solanka/woda, grunt/woda

Powietrzne pompy ciepła wyróżniają się

układu decyduje o tym, na jakie oszczędno­

czy powietrze/woda. To ostatnie rozwiąza­

przede wszystkim łatwością montażu i póź­

ści w zakresie wydatków na energię pozwoli

nie (zwane także powietrzną pompą ciepła)

niejszej konserwacji oraz niższą ceną. Wy­

pompa ciepła.

coraz bardziej zyskuje na popularności. Ten

nika to z tego, że nie trzeba dostawać się do

rodzaj pompy ciepła znajdzie zastosowanie

dolnego źródła ciepła – tak jak w przypadku

przede wszystkim w następujących sytu­

gruntu czy wody gruntowej, kiedy konieczne

acjach:

pompy opisuje się według schematu źródło

sprawność niż rozwiązanie typu grunt/woda czy woda/woda, a to właśnie sprawność

Kluczowa kwestia sprawności

są odwierty i dodatkowe urządzenia obsługu­

Osiągana sprawność układu grzewczego jest

energooszczędne­

jące dolne źródło ciepła. Dzięki temu pompa

mierzona

go o małym zapotrzebowaniu na ciepło

powietrzna ma mniej elementów mechanicz­

(Coefficient Of Performance – COP). W pew­

– wówczas pompa ciepła może mieć nie­

nych i podzespołów, a tym samym mniejsze

nym uproszczeniu, w przypadku pomp cie­

wielką moc;

jest ryzyko potencjalnych źródeł uszkodzeń

pła COP mówi, ile kilowatów energii cieplnej

» wyposażenie

64

» współpraca

re transportują („pompują”) energię

domu

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

współczynnikiem

efektywności

AKCJA TERMOMODERNIZACJA INSTALACJE uzyskamy z 1 kW energii elektrycznej zużytej przez urządzenia odpowiedzialne za wytwo­ rzenie energii cieplnej w budynku – przede wszystkim przez sprężarkę pompy ciepła, ale też na przykład przez pompę obiegową c.o.

COPHP = QHP/Eel QHP – ciepło przekazane w trakcie pomiaru [J],

dla A2W35. Jeśli odbiorca nie sprawdzi, dla

Pompy ciepła wykorzystują odnawialne źródła energii, więc na ich zakup i montaż można otrzymać pomoc z Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, np. kredyt preferencyjny, pożyczkę z możliwością częściowego umorzenia, dofinansowanie nawet do 80–100% kosztów kwalifikowanych.

jakich warunków wyznaczono COP, może nabrać fałszywego przekonania, że wybiera lepszą pompę.

Dodatkowo, chcąc wybrać rzeczywiście najlepszą pompę ciepła, trzeba wziąć pod uwagę, że wartość COP zależy od metody wyznaczania, która jest określona w nor­ mach. Obecnie obowiązująca norma to

temperatury zewnętrznej –9÷–7ºC wyno­

PN­EN 14511­2 „Klimatyzatory, ziębiarki

pomiaru [J].

si 2,0, a już dla około 0ºC jest to wartość

cieczy i pompy ciepła ze sprężarkami o na­

Im wyższy współczynnik COP, tym bardziej

3,5–3,9. Dlatego producenci podają katalo­

pędzie elektrycznym, do grzania i ziębienia.

oszczędnie pracuje pompa ciepła. Wartość

gowe wartości tego współczynnika COP dla

Część 2: Warunki badań”. Należy upewnić

tego współczynnika, a więc i sprawność

konkretnych warunków pracy. COP dla pomp

się, że producent pompy ciepła bada swoje

pompy ciepła zależy przede wszystkim od

typu powietrze/woda podaje się zwykle dla

urządzenia zgodnie z tą normą (w opracowa­

różnicy dwóch wartości temperatury:

układu A2W35 (AIR – powietrze zewnętrz­

niach producentów można jeszcze spotkać

ne o temperaturze +2ºC, WATER – woda

odwołania do starej normy EN 255).

Eel – zużycie energii elektrycznej w trakcie

» dolnego źródła ciepła; » wymaganej/ustawionej

grzewcza o temperaturze 35ºC). Wartość

Według dyrektywy Ekoprojekt minimalna,

wyjściu (w górnym źródle ciepła).

ta informuje o zachowaniu pompy w wa­

zmierzona wartość COP dla pompy ciepła

Dlatego pompy ciepła często pracują

runkach mniej korzystnych – uwzględnia

typu powietrze/woda powinna wynosić 3,1

z instalacją grzewczą niskotemperaturową

m.in. konieczność odmrażania parownika,

(dla A2/W35).

(35ºC), np. z ogrzewaniem podłogowym.

która może wystąpić poniżej 5ºC. Niektórzy

W przypadku pomp ciepła typu powietrze/

producenci podają COP np. dla A7W35 lub

woda sprawność zależy dodatkowo od tem­

nawet A10W35 (czyli dla temperatury ze­

peratury powietrza zewnętrznego, która

wnętrznej odpowiednio 7 i 10ºC). Między

w sezonie grzewczym najbardziej spada.

temperaturą zewnętrzną 2 a 7ºC różnica

Dla temperatury wody grzewczej 35ºC COP

jest niewielka, ale współczynnik COP dla

Przykład rzetelnego opisu współczynnika

przykładowej powietrznej pompy ciepła dla

A7W35 jest nawet o 20% korzystniejszy niż

COP (z materiałów producenta): współczyn­

temperatury

na

Buderus205x144EkspertBudowlany-m 13.03.2020 12:53 Strona 1

Przykłady wartości COP:

» dla A2W35 (temp. zewn. 2ºC): 2,5–3,8; » dla A7W35 (temp. zewn. 7ºC): 3,9; 4,44; 4,52;

» dla A10W35 (temp. zewn. 10ºC): 4,9.

reklama

Systemy grzewcze przyszłości.

Logatherm WLW196i IR to: nowoczesny wygląd, wygodna obsługa i jeszcze większy komfort użytkowania, możliwość sterowania za pomocą tabletu lub smartfona oraz wysoka efektywność.

Całe rozwiązanie grzewcze umieszczone jest wewnątrz budynku.

Rozwiązanie dopasowane do potrzeb Powietrzne pompy ciepła do ogrzewania, chłodzenia i przygotowania c.w.u.

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

Klasyfikacja efektywności energetycznej Logatherm WLW196i IR w zestawie z regulatorem Logamatic HMC300. Klasyfikacja może ulec zmianie w zależności od komponentów systemu i mocy grzewczej.

Produkty zawierają fluorowane gazy cieplarniane. Szczegółowe dane techniczne, zgodne z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady UE nr 517/2014, są dostępne na stronie: www.buderus.pl.

Infolinia Buderus 801 777 801, www.buderus.pl

65

AKCJA TERMOMODERNIZACJA INSTALACJE odpowiedni odstęp, nie mogą być też mon­ towane frontem do siebie.

Pompa monoblokowa wewnętrzna wyma­ ga doprowadzenia do pomieszczenia dwóch prawidłowo zaizolowanych kanałów wentyla­ cyjnych (kończących się odpowiednio czerp­ nią i wyrzutnią), aby pompa mogła pobierać powietrze zewnętrzne i odprowadzać je po pobraniu ciepła.

Pompa monoblokowa zewnętrzna monto­ wana jest przy ścianie zewnętrznej budynku, we wnętrzu znajduje się tylko zasobnik cie­ płej wody. Między pompą ciepła a instala­ cją grzewczą prowadzi się rury (z wodą lub płynem niezamarzającym). Trzeba je odpo­ wiednio zaizolować, nie mogą też być zbyt Fot. Viessmann

długie – ogranicza to straty ciepła. Podczas pracy takiej pompy tworzą się skropliny, które

nik sprawności COP 4,74 (przy A7/W35 wg

konieczne jest stosowanie dodatkowego źró­

należy odprowadzić (np. posadawiając pom­

EN 14511).

dła ciepła – najczęściej jest to grzałka elek­

pę na tłuczniu, w którym umieszcza się rurę

tryczna. Na rynku dostępne są powietrzne

drenarską) oraz liczyć się z powstawaniem

pompy ciepła z wbudowaną grzałką elek­

oblodzenia w okolicach pompy w okresie zi­

tryczną, z możliwością dodania takiego urzą­

mowym.

Jaka moc grzewcza pompy ciepła?

Moc grzewczą pompy ciepła dobiera się we­ dług zapotrzebowania na moc grzewczą bu­ dynku. Ma ona pokrywać 100% zapotrzebo­

Pompa typu split składa się z jednostki

dzenia.

Parę słów o montażu

zewnętrznej (do pozyskiwania energii z po­ wietrza zewnętrznego) i wewnętrznej (prze­

wania na moc grzewczą budynku do pewnej

Powietrzne pompy ciepła występują jako mo­

kazującej ciepło do instalacji grzewczej).

temperatury powietrza zewnętrznego (zwykle

noblokowe (wszystkie elementy są w jednej

Jednostki łączone są rurami chłodniczymi,

–9÷–7ºC), przy której sprawność pompy jest

obudowie) lub split (złożone z dwóch części).

w których płynie czynnik chłodniczy, odpo­

nadal opłacalna. Temperatura ta nosi nazwę

Pompie trzeba zapewnić odpowiednie wy­

wiedzialny za procesy przekazywania energii

temperatury (punktu) biwalencji.

poziomowanie (a więc prawidłowe posado­

cieplnej. Długość rur chłodniczych między

Dobieranie urządzenia do pracy poniżej

wienie) oraz swobodny przepływ powietrza,

jednostką zewnętrzną a wewnętrzną nie

punktu biwalentengo jest ekonomicznie nie­

niczym jej nie zastawiając. Jeśli stosowane

może przekraczać wartości dopuszczonych

uzasadnione. Poniżej punktu biwalentnego

są dwa urządzenia, musi być między nimi

przez producenta.

WWW.SAS.BUSKO.PL

reklama

Zobacz więcej

SAS VESTA Vesta to pierwsza monoblokowa pompa ciepła pracująca w systemie powietrze/woda firmy SAS. Konstrukcja pompy typu monoblok wraz z wykorzystaniem na­ turalnego czynnika chłodzącego (R290) niepodlegającego ustawie SZWO (tzw. F­gazy) wpływa bezpośrednio na łatwy montaż urządzenia. Pompa charakteryzuje się bardzo wysokim współczynnikiem COP = 4,25 dla A2W35 przy mocy grzewczej 12,8 kW, a konstrukcja parownika dostosowana jest do polskich warunków klimatycznych. Sprzedawana jest w systemie CTI (Complete To Install) – urządzenie jest w pełni kompletne, wyposażone w podzespoły gotowe do montażu, co zwiększa oszczędności dla inwestora poprzez zakup jednego skonfigurowanego do pracy zestawu. Pompa ma klasę efektywności energetycznej A++, a tym sa­ mym spełnia wymagania znowelizowanej wersji programu „Czyste Powietrze”, kwalifikując się aż na 45% dofinansowanie.

Bogate wyposażenie standardowe:  intuicyjny panel sterowniczy z funkcją regulatora pokojowego,  system ogrzewania tacy ociekowej z minimalizacją zjawiska nawarstwiania się na niej lodu,  system nadzoru procesu odszraniania w połączeniu z innowacyjnym systemem ogrzewania tacy

ociekowej minimalizuje czas i częstotliwość procesów odszraniania,

 moduł soft-start, CKF,  licznik energii elektrycznej do podglądu aktualnego współczynnika COP,  hydroblok z pompą obiegową sterowaną przez PWM, zawór trójdrożny, zawór bezpieczeństwa,

  

 

66

przetwornik ciśnienia do detekcji ewentualnego wycieku glikolu/wody na instalacji hydraulicznej, automatyczny odpowietrznik, przyłącze do naczynia przeponowego, dodatkowy wymiennik płytowy poprawiający efektywność pompy ciepła, cichobieżny regulowany wentylator przeznaczony do pomp ciepła z tzw. efektem sowich piór, miernik przepływu pozwalający określać wartość współczynnika COP oraz przewidzieć prawdopodobieństwo przybrudzenia filtrów siatkowych zastosowanych na instalacji hydraulicznej pomiędzy pompą ciepła a zbiornikami buforowymi i c.w.u., obsługa pompy cyrkulacyjnej, zestaw przewodów elektrycznych o długości do 5 m.

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

AKCJA TERMOMODERNIZACJA – PRZEGLĄD POMP CIEPŁA WWW.BUDERUS.PL BIURO@BUDERUS.PL INFOLINIA: 801 777 801 Zobacz więcej

LOGATHERM WSW 196iT Dolne źródło ciepła: sondy pionowe lub poziome wymienniki gruntowe; Górne źródło ciepła: instalacja c.o. i c.w.u. – min./max temp. zasilania 20/63°C; Zakres mocy cieplnej: 3–12 kW; Zakres mocy chłodniczej dla typoszeregu: 8,6 kW; Pobór mocy elektrycznej: ­; COP dla temp. 0/35°C: 4,7; Typ sprężarki: podwójna rotacyjna; Sterowanie – funkcje: wbudowany regulator pogodo­ wy z wyświetlaczem w języku polskim, sterowanie 1 obiegiem grzewczym z mozliwością rozbudowy o 3 kolejne obiegi grzewcze z zaworami mieszającymi, obiegiem c.w.u., funkcja ogrzewania basenu (opcja), współpraca z instalacją fotowoltaiczną, funkcja wygrzewania jastrychu; Cechy szczególne: modulowana moc grzewcza, unikatowe wzornictwo, zdalane sterowanie poprzez apli­ kację Buderus MyDevice, wbudowany zasobnik c.w.u. ze stali nierdzewnej, dogrzewacz elektryczny o mocy maks. 9 kW, energo­ oszczędnymi pompami obiegowymi glikolu i obiegu grzewczego, w komplecie z filtrami dolnego i górnego źródła oraz czujnikami temperatury zewnętrznej i instalacji grzewczej. Gwarancja: do 5 lat.

LOGATHERM WLW AR Dolne źródło ciepła: powietrze zewnętrzne; Górne źródło ciepła: instalacja c.o. i c.w.u.; Zakres mocy cieplnej dla typoszeregu: od 6 do 14 kW; Zakres mocy chłodniczej dla typoszeregu: od 6,7 do 12,0 kW przy A35/W7; Pobór mocy elektrycznej: od 0,94 do 1,84 kW; COP dla temp. 2/35°C: 4,9; Typ sprężarki: podwójna rotacyjna; Sterowanie – funkcje: wbudowany regulator pogodowy z wyświetlaczem w języku polskim, funkcja grzania, chłodzenia i podgrzewania c.w.u.; możliwość sterowania do 4 obie­ gów grzewczych z mieszaczem, sterowanie podgrzewania basenu i kolektorami sło­ necznymi. Możliwe sterowanie przez aplikację Buderus MyDevice; Cechy szczególne: pompa ciepła z modulowaną mocą grzewczą, rewersyjna. Front obudowy jednostki wewnętrznej wykonany ze szkła tytanowego, dostępna w kolorze białym lub czarnym.

Układ chłodniczy wyposażony w dwa elektroniczne zawory rozprężne. Cztery rodza­ je modułów wewnętrznych wyposażonych w: dogrzewacz elektryczny 9 kW (oprócz modelu do współpracy z kotłem), energooszczędną pompę obiegową, moduł do ko­ munikacji przez Internet, naczynie przeponowe. W komplecie z pompą ciepła dostar­ czane są czujniki temp.: zewnętrznej, instalacji grzewczej, c.w.u. Gwarancja: do 5 lat.

.

LOGATHERM WPT Pompy ciepła Logatherm WPT efektywnie wykorzystują bezpłatną energię z powietrza do przygotowania ciepłej wody użytkowej.

Urządzenia mogą współpracować z innymi systemami grzewczymi, a ich montaż jest niezwykle łatwy. Oprócz tego mają dodatkową zaletę – mogą zapewnić przyjemny chłód w upalne dni. Do wyboru są cztery modele, z których trzy o pojemnościach 200 i 250 li­ trów pracują do temperatury powietrza 5°C, a czwarty model 270 nawet do –10°C; Współczynnik wydajności COP: 2,5–2,95; Moc grzewcza zintegrowanej grzałki elektrycznej: 2,0 kW; Temperatura robocza powietrza: od +5 do +35°C, od –10 do +35°C (mo­ del WPT 270); Pojemność podgrzewacza pojemnościowego c.w.u.: 193–260 l; Powierzchnia wymiennika ciepła (wbudowana wężownica): 1,0 m2; Maks. temp. c.w.u. bez grzałki/z grzałką elektryczną: 60/70°C; Zasilanie elektryczne: 230 V; Pobór mocy elektrycznej pompa ciepła/pompa ciepła + grzałka elektryczna: 0,6/2,6 kW; Cechy szczególne: elektroniczny wyświetlacz, pro­ gramowanie godzin pracy urządzenia, dezynfekcji termicznej, programowanie pompy ciepła do współpracy z innymi źródłami cie­ pła, oszczędne działanie oraz wysoka sprawność, łatwy montaż hydrauliczny i elektryczny, obudowa pozwalająca na podłączenia kanałów powietrznych, dzięki czemu powietrze można pobierać z innych pomieszczeń, wbudowana w zasobnik c.w.u. wężowni­ ca pozwalająca na połączenie z innymi źródłami ciepła, np. instalacją solarną, kotłem na gaz, olej lub paliwo stałe, wysoka jakość wykonania, nowoczesny wygląd. Gwarancja: do 5 lat.

WWW.VIESSMANN.PL TEL. 801 00 2345 Zobacz więcej

VITOCAL 333-G Vitocal 333­G to nowa kompaktowa pompa ciepła typu solanka/woda, ze zin­ tegrowanym zbiornikiem wody użytkowej, wykonana w technologii inwertero­ wej. Zmienna wydajność sprężarki niesie za sobą szereg korzyści. Pierwsza to idealne dopasowanie mocy grzewczej do aktualnego zapotrzebowania budynku, co zapewnia optymalne czasy pracy i stabilną temperaturę utrzymywaną w po­ mieszczeniach. Druga korzyść związana jest powierzchnią zabudowy. Modulowa­ na moc pozwala, w większości przypadków instalacji, na wyeliminowanie bufora wody grzewczej i zaoszczędzenie dodatkowego miejsca w kotłowni. Trzecia to wyjątkowo cicha praca. Urządzenie generuje podczas pracy na mocy minimalnej zaledwie 30 dB(A), a to mniej niż poziom tła w domu. Ciekawym rozwiązaniem jest wykorzystanie doświadczenia z pomp ciepła powietrze/woda i wprowadze­ nie trybu nocnego. Pompa ciepła podczas zdefiniowanego okresu czasu (zazwy­ czaj w nocy) ogrzewa wodę użytkową ze redukowaną mocą, przez co generuje zaledwie 34 dB(A) mocy akustycznej, aby nie zakłócać ciszy nocnej i osiąga naj­ wyższą możliwą efektywność pracy. Zintegrowany zbiornik wody użytkowej o po­ jemności 210 litrów zapewnia 306 litrów wody o stałej temperaturze +40°C oraz najwyższą na rynku efektywność ogrzewania wody η(wh) = 127% (klasa A+).

W pakiecie z pompą ciepła dostarczana jest bramka internetowa Vitoconnect 100 OPTO2, umożliwiająca sterowanie i nadzór nad pompą ciepła z dowolnego miejsca przez aplikację ViCare.

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

REKLAMA

67

AKCJA TERMOMODERNIZACJA – PRZEGLĄD POMP CIEPŁA WWW.JUNKERS.PL JUNKERS­INFOLINIA@PL.BOSCH.COM INFOLINIA: 801 600 801 Zobacz więcej

BOSCH COMPRESS 7000i AW Dolne źródło ciepła: powietrze zewnętrzne; Górne źródło ciepła: instalacja c.o. i c.w.u.; Zakres mocy cieplnej dla typoszeregu: od 6 do 14 kW; Zakres mocy chłodniczej dla typoszeregu: od 6,7 do 12,0 kW przy A35/W7; Pobór mocy elektrycznej: od 0,94 do 1,84 kW; COP dla temp. 2/35°C: do 4,9; Typ sprężarki: podwójna ro­ tacyjna; Sterowanie – funkcje: wbudowany regulator pogodowy z wyświetlaczem w języku polskim, funkcja grzania, chłodzenia i podgrzewania c.w.u.; możliwość sterowania do 4 obiegów grzewczych z mieszaczem, ste­ rowanie podgrzewania basenu i kolektorami słonecznymi. Możliwe sterowanie przez aplikację komórkową Bosch EasyRemote; Cechy szczególne: pompa ciepła z modulowaną mocą grzewczą, rewersyjna. Układ chłodniczy wyposażony w dwa elektroniczne zawory rozprężne. Cztery rodzaje modułów wewnętrznych wyposażonych w: dogrzewacz elektryczny 9 kW (oprócz modelu do współpracy z kotłem), energooszczędna pompa obiegowa, mo­ duł do komunikacji przez Internet, naczynie przeponowe. W komplecie z pompą ciepła dostarczane są czujniki temp.: zewnętrznej, instalacji grzewczej, c.w.u. Gwarancja: do 5 lat.

BOSCH COMPRESS 6000 LW Dolne źródło ciepła: pionowy i poziomy kolektor gruntowy; Górne źródło ciepła: instalacja c.o. i c.w.u.; Zakres mocy cieplnej dla typoszeregu: od 6 do 17 kW; Zakres mocy chłodniczej dla typoszeregu: od 4,5 do 13,4 kW; Pobór mocy elektrycznej: od 1,3 do 3,7 kW; COP dla temp. 0/35°C: od 4,4 do 4,8; Typ sprężarki: scroll; Sterowanie – funkcje: wbudowany regulator, pogodowy z wyświetlaczem w języku polskim, sterowanie 2 obiegami grzewczymi (1 z mieszaczem i 1 bez mieszacza), z moż­ liwością rozbudowy o 2 kolejne obiegi grzewcze z zaworami mieszającymi, obiegiem c.w.u. oraz pracą wbudowanego 3­stop­ niowego dogrzewacza elektrycznego, funkcja dogrzewania basenu, chłodzenia pasywnego, funkcja płynnego rozruchu, funkcja wygrzewania jastrychu; Cechy szczególne: jednofunkcyjna pompa ciepła z wbudowanym zaworem przełączającym c.o./c.w.u., z 3­stopniowym dogrzewaczem elektrycznym o mocy maks. 9 kW, energooszczędnymi pompami obiegowymi solanki i obie­ gu grzewczego klasy A, w komplecie z filtrami dolnego i górnego źródła ciepła oraz czujnikami temperatury zewnętrznej i insta­ lacji grzewczej, model LWM wyposażony jest we wbudowany zasobnik c.w.u. o pojemności 185 litrów. Gwarancja: do 5 lat.

BOSCH COMPRESS 4000 DW Pompy ciepła Bosch Compress CS4000 to unikatowe połączenie pompy ciepła i zasobnika ciepłej wody, za pomocą którego można wykorzystać darmową energię zawartą w powietrzu do podgrzewania c.w.u. Oszczędności przy eksploatacji mogą sięgać nawet 70% w porównaniu z innymi źródłami ciepła dzięki wysokiej sprawności działania; Zakres temperatur pracy: od +5 do +35°C; Współczynnik COP: 2,83; Temp. ciepłej wody: do 60°C bez użycia grzałki; Cechy szczególne: pompa ciepła może być zasilana energią elektryczną przez instalację fotowoltaiczną, połączenie z innymi źródłami ciepła, np. kotłem lub instalacją solarną poprzez wężowni­ cę o dużej powierzchni wymiany ciepła, zasobnik emaliowany o pojemności 200 lub 250 l zabezpieczony anodą, duży wyświetlacz LCD, 3 czasowe programy pracy, elektroniczny pomiar temperatury, funkcja dezynfekcji termicznej, funkcja wakacyjna, funkcja „anty freeze” – zabezpieczenie przed zamarznięciem wody w zasobniku, cicha praca, nowoczesny wygląd. Gwarancja: do 5 lat.

BOSCH COMPRESS 5000 DW Bosch Compress CS5000DW 270­3 CFO to unikatowe urządzenie łączące pompę ciepła i zasobnik ciepłej wody, za pomocą które­ go można wykorzystać darmową energię zawartą w powietrzu, bez względu na temperaturę, do podgrzewania ciepłej wody. Pom­ pa może pracować do temperatury powietrza –10°C. Ta unikalna cecha sprawia, że jest to wyjątkowe urządzenie na rynku – może funkcjonować bez dodatkowego źródła ciepła; Zakres temperatur pracy: od –10 do +35°C; Współczynnik COP: 2,95; Temp. ciepłej wody: do 60°C bez użycia grzałki; Cechy szczególne: pompa ciepła może być zasilana energią elektryczną przez instalację fotowoltaiczną, połączenie z innymi źródłami ciepła, np. kotłem lub instalacją solarną poprzez wężownicę o dużej powierzchni wy­ miany ciepła, zasobnik emaliowany o pojemności 270 l zabezpieczony anodą, duży wyświetlacz LCD, 3 czasowe programy pracy, elektroniczny pomiar temperatury, funkcja dezynfekcji termicznej, funkcja wakacyjna, funkcja „anty freeze” – zabezpieczenie przed zamarznięciem wody w zasobniku, cicha praca, nowoczesny wygląd. Gwarancja: do 5 lat.

68

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

REKLAMA

AKCJA TERMOMODERNIZACJA

Nowoczesne pompy ciepła Vesta – ekologiczne i komfortowe źródło ciepła

N

a rynku urządzeń grzewczych ob­

monoblok wraz z wykorzystaniem naturalne­

Vesta wyposażona jest w cichobieżny re­

serwuje się niesłabnący wzrost za­

go czynnika chłodzącego niepodlegającego

gulowany wentylator z tzw. efektem sowich

interesowania pompami ciepła. Jak

ustawie SZWO (tzw. F­gazy) wpływa bezpo­

piór, gwarantujący wydajną pracę. Modulo­

ustaliła Polska Organizacja Rozwoju Techno­

średnio na łatwy montaż urządzenia. Propan

wana praca wentylatora zapewnia możliwość

to

niewątpliwie

czynnik

regulacji wydajności w okresie letnim (przy­

Stosowany

gotowanie c.w.u.). Łatwą obsługę pompy za­

jest m.in. w lodówkach,

pewnia intuicyjny panel sterowania pełniący

a z biegiem czasu będzie

jednocześnie funkcję regulatora pokojowego.

przyszłości.

prawdopodobnie

jedynym

System CTI – Complete To Install

czynnikiem dopuszczonym dla pomp ciepła. Wyróżnia go bezpieczeństwo oraz ni­

Strategią marki SAS jest systemowe podej­

ski współczynnik GWP, wy­

ście do wyzwań oraz oczekiwań instalatorów

noszący zaledwie 3. GWP

i inwestorów zarówno w aspekcie ekologicz­

to

tworzenia

ności i energooszczędności, jak i komplekso­

efektu cieplarnianego – im

wości oferowanych rozwiązań. Dlatego pom­

jest niższy, tym czynnik ma

pa ciepła sprzedawana jest w systemie CTI

mniejszy wpływ na two­

(Complete To Install). Oznacza to, że marka

rzenie efektu cieplarniane­

SAS oddaje użytkownikom urządzenie w peł­

go. Dla porównania – inny

ni kompletne, wyposażone w podzespoły

czynnik często stosowany

gotowe do montażu, co daje także oszczęd­

w pompach ciepła – R410

ności dla inwestora poprzez zakup jednego

ma GWP równe aż 2088!

skonfigurowanego do pracy zestawu.

potencjał

Pompa wykorzystująca pro­

Vesta z dofinansowaniem

pan to też znaczne ułatwie­ nie dla instalatora – nie­

Koszt pompy ciepła z pozoru może wydawać

wymagane są uprawnienia

się duży, ale trzeba pamiętać, że w jej dalszej

logii Pomp Ciepła, liczba sprzedanych pomp

w zakresie F­gazów, zarówno do montażu,

eksploatacji nie potrzeba opału ani miejsca

ciepła typu powietrze/woda w I półroczu

jak i serwisowania urządzenia.

na jego składowanie. Nie jest potrzebna rów­

2019 r. w stosunku do I półrocza 2018 r.

nież kotłownia, dzięki czemu zyskujemy cen­

sują się w europejskie i światowe cele kli­

Najwyższa wydajność w swojej klasie pomp ciepła

matyczne – tzw. net­zero, czyli dążenie do

Kolejny parametr, który należy przeanalizo­

getycznej A++ i tym samym spełnia wyma­

neutralności klimatycznej. Można być niemal

wać wybierając odpowiednią pompę ciepła,

gania znowelizowanej wersji programu „Czy­

pewnym, że ten trend zostanie utrzymany.

to współczynnik COP. Określa on wydajność

ste Powietrze”, kwalifikując się aż na 45%

Pompa ciepła to bowiem idealne rozwiąza­

pompy ciepła, czyli stosunek chwilowej

dofinansowanie. Wybierając Vestę, zarówno

nie dla osób poszukujących ekologicznego

mocy grzewczej do mocy chwilowej kompre­

instalatorzy, jak i inwestorzy mogą liczyć na

i komfortowego w użytkowaniu źródła cie­

sora/elektronicznych komponentów pompy.

fachowe doradztwo oraz wsparcie producen­

pła, które będzie dodatkowo ekonomiczne

Vesta charakteryzuje się bardzo wysokim

ta z 40­letnim doświadczeniem w branży

w eksploatacji.

współczynnikiem COP = 4,25 dla A2W35

urządzeń grzewczych.

wzrosła dwukrotnie. Pompy ciepła wpi­

Propan – czynnik przyszłości

cja parownika dostosowana jest do polskich warunków klimatycznych. Porównując COP

jawi się nowość firmy SAS – pompa ciepła

pomp ciepła, zawsze należy sprawdzić dla

Vesta pracująca w systemie powietrze/woda.

jakich wartości A (temperatura powietrza ze­

Urządzenie miało swoją premierę pod­

wnętrznego) oraz W (temperatura zasilania)

czas Międzynarodowych Targów Energetyki

producent go deklaruje. Tylko porównanie

i Elektrotechniki ENEX i ENEX Nowa Ener­

dla tych samych warunków pozwala wy­

gia 2020, gdzie zostało uhonorowane me­

wnioskować, które urządzenie jest bardziej

dalem targowym. Konstrukcja pompy typu

efektywne.

nr 2/2020

Vesta ma wysoką klasę efektywności ener­

przy mocy grzewczej 12,8 kW, a konstruk­

Wkrótce na rynku urządzeń grzewczych po­

EKSPERT BUDOWLANY

ne metry kwadratowe w domu. Co istotne,

www.ekspertbudowlany.pl

ZMK SAS Spółka z o.o. ul. Przemysłowa 3, Owczary 28­100 Busko­Zdrój, tel. 41 378 46 19 e­mail: biuro@sas.busko.pl, www.sas.busko.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

69

AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA

Jak energooszczędnie ogrzewać dom DOBÓR KOTŁA GAZOWEGO Joanna Ryńska

ścią niż kotły tradycyjne. Wynika to głównie

Stare kotły grzewcze są problemem nie tylko dla środowiska, ale stanowią również duże obciążenie dla portfela właściciela.

Dobrym krokiem w kierunku energooszczędności jest więc wymiana domowego źródła ciepła na nowe, przyjazne środowisku. Zanim odczujemy ulgę dla portfela dzięki niższym rachunkom za energię, w urządzenie trzeba zainwestować. Warto więc wybrać takie, które nie tylko będzie energooszczędne i przyjazne dla środowiska, ale też będzie podlegało dofinansowaniu z rządowego programu „Czyste Powietrze”. Wśród nich są gazowe kotły kondensacyjne.

z odzysku ciepła ze spalin, które w kotłach tradycyjnych ucieka przez komin. W kotłach kondensacyjnych

spaliny

są

schładzane

(z około 100°C nawet do 35°C) przez wodę powracającą z instalacji grzewczej. Dzię­ ki temu zawarta w spalinach para wodna skrapla się (kondensuje, stąd nazwa kotła), a zawarte w niej ciepło nie ucieka przez ko­ min, lecz jest przekazywane wodzie kotłowej.

Dzięki tej porcji energii sprawność kotła jest o około 10% wyższa porównaniu z kotłem bez zastosowania techniki kondensacyjnej.

Para wodna ze spalin kondensuje przy temperaturze poniżej 55–58°C (wartość dla gazu ziemnego). Temperatura wody powrot­ nej nie powinna więc przekraczać 40–50°C, a wręcz powinna być jak najniższa. Dlate­ go kotły kondensacyjne będą najbardziej efektywne we współpracy z instalacjami ni­ skotemperaturowymi (ogrzewaniem podło­ gowym lub niskotemperaturowym ogrzewa­ niem ściennym).

Warto wziąć pod uwagę, że przy produkcji ciepłej wody użytkowej (c.w.u.) kocioł pra­ cuje z pełną mocą i przy niższej sprawności niż przy ogrzewaniu (nie zachodzi proces

Fot. Viessmann

W

cji producentów kotły współpracujące z pod­

edług szacunków producentów,

wy kondensacyjny – o 30–40%. Wymiana

grzewaczami c.w.u. i zapewniające występo­

wymiana starego kotła olejowe­

taka nie jest przedsięwzięciem tanim, ale

wanie kondensacji lub kotły dwufunkcyjne.

go na nowoczesny gazowy kocioł

ze względu na walory ekologiczne gazowych

kondensacyjny umożliwia obniżenie zużycie

kotłów kondensacyjnych, może zostać do­

energii nawet o 50%, natomiast starego

finansowana w ramach programu „Czyste

kotła gazowego atmosferycznego na gazo­

Powietrze”. Dotacja może wynieść do 30%

Kotły kondensacyjne pozwalają na obniżenie

wartości urządzenia (jednak maks. 4500 zł)

zużycia energii nawet o 15–20% w stosunku

i przysługuje na zakup i montaż kotła – wraz

do urządzeń tradycyjnych. Na ten potencjał

z osprzętem, sterowaniem, armaturą zabez­

energooszczędności składa się wykorzystanie

pieczającą i regulującą, układem doprowa­

techniki kondensacyjnej oraz zastosowanie

dzenia powietrza i odprowadzenia spalin,

rozwiązań konstrukcyjnych, głównie w ukła­

zbiornikiem

akumulacyjnym/buforowym,

dzie spalania i wymiany ciepła. Na przykład

zbiornikiem c.w.u. z osprzętem czy zbiorni­

dzięki zastosowaniu systemu „rura w rurze”

kiem na gaz – o klasie efektywności energe­

zimne powietrze z zewnątrz, płynące do

tycznej co najmniej A.

komory spalania, jest wstępnie podgrzewa­

Kondensacyjne, czyli jakie?

Fot. Viessmann

70

kondensacji). Warto wybrać wśród propozy­

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

Wysoka sprawność kotłów – nie tylko kondensacja

ne przez odprowadzane spaliny. Podnosi to wydajność spalania i o kilka procent podnosi

Gazowe kotły kondensacyjne cechują się

również zysk energetyczny. Natomiast nowo­

wyższą sprawnością, a tym samym mniej­

czesna konstrukcja palnika zapewnia duży

szym zużyciem paliwa i energooszczędno­

udział wymiany ciepła przez promieniowanie

www.ekspertbudowlany.pl

AKCJA TERMOMODERNIZACJA Jeśli chodzi o dobór samego urządzenia, istotnym parametrem jest tzw. moc minimal­ na. Powinna być ona jak najniższa, dzięki temu kocioł pracuje optymalnie w okre­ sach niewielkiego zapotrzebowania na moc grzewczą – woda grzewcza podgrzewana jest do temperatury zapewniającej komfort w po­ mieszczeniach, ale z możliwie najmniejszym nakładem energii. Moc minimalna kotła kon­ densacyjnego może być nawet dziesięcio­ Fot. Viessmann

krotnie mniejsza niż moc znamionowa.

Podobnie ważny jest szeroki zakres mo­

(sposób zapewniający wysoką sprawność

dulacji mocy kotła, czyli możliwość płynnej

wymiany ciepła) i niższą temperaturę spalin.

zmiany mocy. Moc kotła dostosowuje się

Dzięki temu zużywana jest mniejsza ilość

do panujących warunków bez tzw. taktowa­

paliwa, a więc spalanie zachodzi z większą

nia, czyli ciągłego wyłączania (w momencie

sprawnością, zaś kondensacja jest bardziej

osiągnięcia wymaganej temperatury wody

intensywna. Oba te zjawiska przyczyniają się

grzewczej) i włączania kotła. Jeśli kocioł

do większej energooszczędności urządzenia.

pracuje w sposób ciągły (ale z mocą płynnie regulowaną), zużywa mniej paliwa niż przy

Energooszczędna eksploatacja, czyli o regulacji mocy

częstym wyłączaniu i uruchamianiu palnika.

Fot. Bosch

Zakres modulacji podaje się często w pro­ centach (np. 20–100%).

odpornych na działanie kondensatu – stali

Kocioł jest dobierany na moc maksymalną po­

Uzupełnieniem regulacji, również popra­

trzebną do ogrzania domu przy największych

wiającym energooszczędność urządzenia,

mrozach (niskiej temperaturze zewnętrznej),

jest kontrola procesu spalania zależnie od

Energooszczędność ogrzewania oparte­

ale te zdarzają się w Polsce coraz rzadziej.

jakości paliwa. Parametry dostarczanego do

go na kotle kondensacyjnym można jeszcze

Z użytkowego punktu widzenia istotna jest

domowej instalacji sieciowej gazu ziemnego

zwiększyć, łącząc pracę kotła kondensa­

odpowiednia regulacja pracy kotła, czyli au­

mogą się zmieniać, co wpływa na sprawność

cyjnego z urządzeniami wykorzystującymi

tomatyczne dostosowanie pracy systemu do

pracy kotła. Odpowiedni układ regulacji roz­

odnawialne źródła energii, szczególnie do

aktualnego, rzeczywistego zapotrzebowania

poznaje zmieniające się skład oraz ciśnienie

produkcji ciepłej wody. Nowoczesne kotły

na ciepło. Najbardziej efektywnym rozwiąza­

gazu i pozwala na maksymalne wykorzysta­

kondensacyjne mogą być wyposażone w ele­

niem jest sterowanie pracą kotła za pomocą

nie energii zawartej w paliwie.

menty sterowania umożliwiające współpracę

regulatora pogodowego.

Kotły kondensacyjne a modernizacja – co jeszcze warto wiedzieć?

nierdzewnej lub ceramiki kominowej (np. izostatycznie prasowanej).

z kolektorami słonecznymi lub pompą ciepła.

Jeśli wymiana źródła ciepła na kocioł kon­ densacyjny jest elementem termomoderni­ zacji, należy ją realizować dopiero po ocie­ pleniu przegród (ścian i stropów). Informacje o rzeczywistej izolacyjności cieplnej budynku potrzebne są do obliczenia jego zapotrzebo­ wania na ciepło. Zapotrzebowanie na ciepło po ociepleniu domu zmniejsza się, dlatego do jego ogrzania potrzeba urządzenia mniejsze­ go (o mniejszej mocy znamionowej) niż było stosowane przed pracami ociepleniowymi.

Modernizacja systemu grzewczego wiąże się też najczęściej z koniecznością wymia­ ny, a przynajmniej modernizacji, istniejące­ go systemu kominowego. W nowoczesnym gazowym

kotle

kondensacyjnym

panują

inne warunki spalania niż w starym syste­ mie dobrze współpracującym z tradycyjnym kominem murowanym. System kominowy, przygotowany do współpracy z kotłem kon­ Fot. De Dietrich

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

densacyjnym, wykonuje się z materiałów www.ekspertbudowlany.pl

Fot. De Dietrich

71

AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA

TERMOMODERNIZACJA DOMU – jaki kocioł wybrać Aby poprawić efektywność energetyczną budynku, a więc tym samym zmniejszyć wysokość rachunków za ogrzewanie pomieszczeń i wody użytkowej niezbędna jest termomodernizacja. Jaki zatem wybrać kocioł do modernizowanego domu?

N

zwiększenia zużycia energii (istniejący kocioł po dociepleniu okaże się przewymiarowany i będzie działać z mniejszą sprawnością).

Jaki kocioł do modernizowanego domu?

ajwiększe oszczędności na kosztach

ogrzewanie, ocieplenie przegród domu (m.in.

ogrzewania budynku i wody użyt­

ścian zewnętrznych, dachu) powinno być

Biorąc pod uwagę koszty instalacji i eks­

kowej przynosi jego kompleksowa

realizowane wraz z modernizacją systemu

ploatacji oraz emisję zanieczyszczeń, naj­

termomodernizacja. Obejmuje ona ocieple­

grzewczego i wymianą źródła ciepła. Tylko

korzystniejszym rozwiązaniem w przypadku

nie przegród zewnętrznych, wymianę okien,

kompleksowa termomodernizacja pozwala

modernizowanych budynków jest gazowy

a także działania polegające na optymaliza­

w największym stopniu zredukować zapo­

kocioł kondensacyjny, współpracujący z ni­

cji istniejących instalacji wewnętrznych oraz

trzebowanie na energię cieplną oraz zmini­

skotemperaturowym ogrzewaniem wodnym,

modernizacji systemu grzewczego, w tym

malizować emisję zanieczyszczeń.

podłogowym lub grzejnikowym. Najlepszym

wymianę źródła ciepła. Aby kompleksowa

Nie bez znaczenia jest również kolejność

rozwiązaniem dla modernizowanych budyn­

modernizacja domu była jak najbardziej

wykonywanych prac termomodernizacyjnych.

ków są energooszczędne kotły kondensa­

efektywna, ważne jest odpowiednie rozpo­

W pierwszym etapie należy poprawić izola­

cyjne o niskiej mocy minimalnej i z dużym

znanie sytuacji, dobre rozplanowanie prac

cyjność termiczną przegród (ocieplając je),

zakresem regulacji. Niska moc minimalna

i ich kolejności oraz dobór właściwych roz­

a dopiero potem przystępować do wymiany

zapewni

wiązań.

źródła ciepła. Wymiana kotła przed ocieple­

m.in. w okresach niewielkiego zapotrzebo­

niem budynku spowoduje, że niezbędne bę­

wania ciepła na potrzeby c.o. Szeroki za­

dzie zastosowanie urządzenia o dużej mocy.

kres modulacji pozwala z kolei uniknąć tzw.

Oczywiście modernizacja istniejących syste­

efektu taktowania, czyli częstego włączania

Termomodernizacja a obniżenie kosztów użytkowania domu

72

nym domu będzie bowiem prowadzić do

optymalne

wykorzystanie

gazu

mów grzewczych jest niezbędnym elemen­

i wyłączania się kotła w wyniku osiągnię­

Aby osiągnąć najkorzystniejsze efekty w po­

tem kompleksowej termomodernizacji domu.

cia wymaganych temperatur wody w kotle

staci znacznego obniżenia rachunków za

Pozostawienie starego systemu w ocieplo­

i w pomieszczeniu. Nowoczesne kotły kon­

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

AKCJA TERMOMODERNIZACJA densacyjne Vitodens 200­W mogą pracować

lub kuchni. Kocioł kondensacyjny może więc

z małą mocą – od 1,9 kW. Stosowane w nich

zawisnąć tam, gdzie dostęp do niego będzie

palniki zapewniają również szeroki zakres

wygodniejszy, a dotychczasowe pomieszcze­

Kotły nowej generacji Vitodens

modulacji mocy grzewczej przy maksymal­

nie kotłowni może zostać zmodernizowane

serii 200 to urządzenia prze-

nej stabilności płomienia. Oznacza to, że

i zagospodarowane według upodobań do­

nawet jeśli wykorzystywana jest tylko mała

mowników.

NOWE ŹRÓDŁA CIEPŁA W MODERNIZOWANYM DOMU znaczone m.in. do nowych oraz modernizowanych budynków. Dostępne są w wersji wiszącej oraz jako kompaktowe kotły stojące z wbudowanym zasobnikiem.

Dodatkowo każde z tych urządzeń może mieć jedną z czterech mocy maksymalnych

część mocy kotła, urządzenie grzewcze bę­

Dużym udogodnieniem dostępnym w ko­

dzie pracować ciągle, bez częstych wyłączeń

tłach gazowych Vitodens nowej generacji jest

i uruchomień palnika. Przekłada się to na

m.in. możliwość zmiany położenia wyświe­

mniejsze zużycie paliwa (a więc jeszcze bar­

tlacza dotykowego, który można usytuować

dziej energooszczędną eksploatację kotła).

według indywidualnych potrzeb – u góry lub

demu użytkownikowi kocioł odpowiedni

Wpływa również na obniżenie emisji spalin

na dole urządzenia. Takie rozwiązanie za­

do wymagań modernizowanego domu.

do atmosfery.

pewni wygodną obsługę kotła każdemu użyt­

(11, 19, 25, 32 kW). Pozwala to dobrać każ-

Kotły nowej generacji wyposażone są ponadto w system regulacji spalania, który stale kontroluje i reguluje ten proces w zależności od jakości paliwa czy zmian jego ciśnienia. Zapewnia tym samym efektywne spalanie gazu i jego oszczędne zużycie nawet przy zmieniającej się jakości paliwa.

Urządzenie grzewcze na miarę potrzeb

kownikowi, bez względu na jego wzrost czy wysokość montażu urządzenia. Nowoczesne kotły kondensacyjne zapewniają również

Nowoczesne kotły kondensacyjne Vitodens

wysoki komfort użytkowania systemu grzew­

200­W to urządzenia, które nie muszą być

czego. Urządzenia nowej generacji zostały

instalowane w kotłowniach. Można je za­

wyposażone w zintegrowany interfejs wi­fi,

montować m.in. w łazience, holu, garderobie

który pozwala zdalnie sterować ich pracą

praktycznie z dowolnego miejsca za pomocą aplikacji mobilnej ViCare. Korzystając z niej na smartfonie, można na przykład sprawdzić ustawienia pracy kotła, nie opuszczając sa­ lonu, podwyższyć temperaturę w pomiesz­ czeniach tuż przed powrotem do domu lub zredukować ją zdalnie, gdy domownicy będą przebywać poza nim jeszcze przez dłuższy czas. Takie rozwiązania oznaczają dodat­ kowe oszczędności na kosztach ogrzewania zmodernizowanego domu.

VIESSMANN Sp. z o.o. al. Karkonoska 65, 53­015 Wrocław tel. 801 00 2345 adres loterii: www.viessmann.pl/loteria www.viessmann.pl EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

73

OGRODY

Jak wykorzystać

BETON W OGRODZIE Magdalena Ćwikła

Fot. Polbruk

P

Palisady przydadzą się w niemal każdym ogrodzie, szczególnie w miejscach o nierównomiernym ukształtowaniu. Jakie wybrać? Jaki efekt dzięki nim możemy osiągnąć? I czy warto postawić na palisady betonowe?

alisady zabezpieczają przed osuwa­

nie dopasować do wymagań nawierzchni

niem się ziemi. Służą też do oddzie­

i wysokości nasypu. Ich wysokość waha się

lania i wyznaczania granic między

w przedziale od 30 do 90 cm. Dostępne są

wybranymi

elementami

ogrodu.

Przede

w różnych kształtach. Mogą być okrągłe,

wszystkim stosuje się je w miejscach o nie­

prostokątne lub kwadratowe. Jeżeli palisa­

równomiernym ukształtowaniu terenu, np.

da oddziela rabaty usytuowane na różnych

do umacniania niewielkich skarp i nasypów,

wysokościach, kształt betonowych bloczków

miejsc usytuowanych przy schodach, wynie­

nie ma znaczenia. Jeżeli jednak na niższym

sionych rabat. Można je również stosować

poziomie rozciąga się trawnik, znacznie

na obrzeżach chodnika czy podjazdu w celu

wygodniej będzie go kosić wzdłuż pali­

wzmocnienia nawierzchni. Wykonane mogą

sad o kształcie prostokątnym lub kwadra-

być z różnych materiałów. Najtańsze są

towym.

z tworzywa sztucznego, a najdroższe z ka­

W przypadku okrągłych elementów (zwy­

mienia. W ogrodach przydomowych najczę­

kle mają po 10 cm średnicy), w zakamar­

ściej stosowane są drewniane i betonowe.

kach pozostaną miejsca trudne do wykosze­

Fot. Ginter

Zalety betonu Palisady betonowe są łatwo dostępne. Moż­ na je nabyć w każdym markecie budowla­ nym. Dużym atutem jest również atrakcyjna cena oraz ich trwałość. Beton to wytrzymały i trwały materiał, który posłuży na lata. Co więcej, nie wymaga impregnacji ani konser­ wacji. Betonowe palisady można zniszczyć jedynie w sposób mechaniczny. W takim przypadku po prostu wymieniamy zniszczo­ ny element na nowy. Kolejny atut to ogromna różnorodność produktów pod względem wiel­ kości, kształtów i kolorów. Mogą również do złudzenia przypominać te wykonane z drew­ na czy kamienia.

Rodzaje palisad betonowych Palisady betonowe dostępne są w różnych Fot. Buszrem

wymiarach, dzięki czemu można je swobod­

74

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

OGRODY

Fot. Joniec

Fot. Joniec

nia kosiarką. W sprzedaży są także palisady

ze żwirem. Idealnie zaprezentuje się pali­

o nieregularnych kształtach, imitujące natu­

sada, u podstawy której zostanie wysypany

ralny kamień (z powodzeniem można je wy­

biały lub szary żwir, natomiast górny taras

korzystać jako tańszą alternatywę kamienia).

będą porastały rośliny. Na palisadach bardzo

Wyróżnia je również bardzo bogata paleta

ładnie prezentują się niskie, przewisające ro­

kolorystyczna. Możemy wybierać nie tylko

śliny. Mogą to być płożące jałowce, cyprysiki,

wśród wielu odcieni szarości, ale także ce­

choiny, niskie odmiany tawuł, irgi, poducho­

glaste, zielonkawe, grafitowe czy żółte.

we byliny. Świetnie komponują się z nimi również ozdobne gatunki traw.

Dobieramy palisadę

Za pomocą palisad można zbudować scho­

Odpowiednio dobrane palisady podkreślą

dzące tarasy, np. na skarpie wokół domu,

styl ogrodu, mogą też poprawić jego este­

a przestrzenie wypełnić roślinnością. Palisa­

tykę. Wbrew pozorom, nawet niskie, około

dy można wykorzystać również zamiast stop­

10 cm palisady zwracają uwagę, dlatego

ni, gdy teren działki jest dość zróżnicowany,

muszą tworzyć harmonijną całość z pozo­

a nie chcemy budować standardowej ścieżki.

stałymi elementami ogrodu, a także z elewa­

Przestrzeń pomiędzy takimi stopniami można

cją budynku i ogrodzeniem. Z tego względu

obsiać trawą.

należy zwrócić szczególną uwagę przy wy­ borze ich koloru. Jeżeli nie mamy zbyt du­

Palisady betonowe osadza się w ziemi na

w kolorze neutralnym. Mniej będą się rzucały

około 1/3 wysokości. Z reguły montuje się je

w oczy niż te o intensywnych barwach (np.

na warstwie dobrze ustabilizowanej podsyp­

czerwone czy żółte).

ki (piach wymieszany z cementem). W przy­

betonowe

stosujemy

przede

padku nawierzchni pod podsypką warto

wszystkim wtedy, gdy ścieżki w ogrodzie

jeszcze wysypać warstwę żwiru. Natomiast

również wykonane są z kostek bądź płyt be­

na granicy ciągu komunikacyjnego do wyko­

tonowych. Należy bowiem zachować spój­

pu wlewa się warstwę chudego betonu (wy­

ność. Dopasowujemy je także pod względem

starczy około 10 cm). W przypadku terenu

kolorystycznym. Wybieramy palisadę tego

podmokłego niezbędne jest też wykonanie

samego koloru, jakiego jest nawierzchnia,

drenażu.

lub przeciwnie – na zasadzie kontrastu. Ko­

Szczególnie pracochłonne i wymagające

lor palisady można również dobrać pod kolor

jest układanie palisad okrągłych. Trzeba je

detali nawierzchni.

bowiem układać bardzo dokładnie. Nale­

Ciekawe rozwiązania

76

Fot. Polbruk

dokładnie stykają się ze sobą u podstawy.

U góry są dopuszczalne niewielkie prze­

nie musi być barwiony. Świetnie sprawdza

strzenie. Zresztą palisady są często szersze

się też zwykły, szary. Takie palisady przede

właśnie u podstawy. Po ich osadzeniu należy

wszystkim dobrze wyglądają w nowocze­

je dodatkowo ustabilizować i zlikwidować

snych założeniach, monochromatycznych

drobne przestrzenie, które powstaną pomię­

kolorystykach. Bardzo ładnie komponują się

dzy nimi a ziemią.

nr 2/2020

Fot. Joniec

ży przy tym zwrócić uwagę, czy elementy

Beton jest obecnie bardzo modny. Wcale

EKSPERT BUDOWLANY

Fot. Joniec

Sposób ułożenia

żego doświadczenia, lepiej wybrać palisady

Palisady

Fot. Joniec

www.ekspertbudowlany.pl

Fot. Polbruk

OGRODY

WYTYCZENIE BUDYNKU NA DZIAŁCE Joanna Szot

prace przeprowadzane są mechaniczne, war­

Każda budowa domu rozpoczyna się od prac ziemnych i wykonania fundamentów. Jednak zanim to nastąpi, należy dokładnie wytyczyć miejsce, w którym ma stanąć budynek. Nie możemy pracy tej wykonać samodzielnie. Powierzamy ją geodecie z uprawnieniami.

Dobrze przeprowadzone wytyczenie ułatwi pracę kierownikowi budowy i ekipie wykonawczej, czyli w praktyce sprawi, że roboty będą przebiegały szybko i zgodnie z planem.

to przesunąć kołki dalej, aby koparka mogła

B

wjechać bez problemu i jej manewrowanie nie było utrudnione.

Wytyczenie budynku metodą ław drutowych Metoda ta jest dokładniejsza od kołkowej, jednak jest także droższa. Za pomocą linek lub drutów rozciągniętych między deskami przybitymi do wbitych w grunt palików wy­

udynek musi stanąć na działce do­

bardziej rozbudowana, ich liczba wzrasta –

znacza się krawędzie fundamentów lub osie

kładnie w miejscu zatwierdzonym

pamiętajmy, że za każdy punkt musimy za­

budynku. Deski muszą być umieszczone na

przez urząd zgodnie z projektem

płacić. Oznaczenia powinny być trwałe i wy­

tym samym poziomie, aby w każdej chwili

budowlanym. Geodeta wyznacza więc usy­

trzymać przynajmniej cały etap prac stanu

można było sprawdzić, czy wykop ma odpo­

tuowanie budynku względem granic, innych

surowego.

wiednią głębokość. Ustalenie wysokości ław

charakterystycznych elementów działki, oto­ czenia oraz zorientowania budynku wzglę­ dem stron świata i to właśnie on bierze

należy do obowiązków kierownika budowy.

Wytyczenie budynku metodą kołkową

Od planowanych wykopów ławy muszą być odsunięte na taką odległość, aby nie utrud­

na siebie odpowiedzialność, co powinien

Jak wskazuje nazwa, do wytyczania budyn­

niały np. przejazdu koparki czy składowania

potwierdzić wpisem do dziennika budowy

ku używa się kołków (palików). Wbija się je

materiałów budowlanych. Ławy nie mogą

(przekazuje również szkic tyczenia). Naj­

w miejscach przecięcia osi głównych budyn­

być naruszone podczas trwania dalszych

popularniejsze metody wytyczania budyn­

ku lub w narożnikach zewnętrznych domu.

prac ani przez robotników, ani przez maszy­

ków to metoda kołkowa i ław drutowych

Ich wysokość nie ma znaczenia. Następnie

ny budowlane.

– charakteryzują się większą trwałością niż

kołki przesuwa się poza zaplanowany wykop,

na przykład sypanie wapnem czy kopanie

poruszając się wzdłuż linii, które są przedłu­

rowków. Niezależnie od tego, na jaką me­

żeniem połączenia dwóch punktów głów­

Sprawdzenie poprawności wytyczenia budynku

todę się zdecydowaliśmy, geodeta na po­

nych. Odległość, na jaką zostały przesunięte

Aby nie mieć problemów, zorientowanie bu­

czątku wyznacza punkty charakterystyczne.

kołki, koniecznie należy udokumentować,

dynku względem stron świata, usytuowanie

Mogą to być osie lub narożniki zewnętrzne

aby bez problemu odtworzyć ich pierwotne

osi względem siebie i odległości od granic

budynku. To, ile punktów będzie potrzeb­

położenie. Podstawowym punktem odnie­

działki warto sprawdzić. Nie jest to zadanie

nych, uzależnione jest od skomplikowania

sienia są dwa punkty główne, czyli repery.

trudne, o pomoc możemy poprosić również

kształtu fundamentów – minimum to cztery

W przypadku wykonywania wykopów ręcznie

kierownika budowy czy wykonawcę. Zwróć­

w każdym narożniku domu. Jeśli bryła jest

przesunięcie nie musi być duże, jednak gdy

my także uwagę na przekątne – sprawdźmy, czy nie są usytuowane prostopadłe i równo­ ległe względem siebie. Ważne, aby kontrola została przeprowadzona przed rozpoczęciem wykopów pod fundamenty.

Konsekwencje niewłaściwego wytyczenia budynku Jeśli budynek został wytyczony niezgodnie z projektem i decyzją pozwolenia na budo­ wę, to może oznaczać, że został również i tak wykonany. W konsekwencji być może będziemy musieli dostarczyć nowy projekt i uzyskać nową decyzję na budowę. W przy­ padku, gdy budynek został wzniesiony za blisko sąsiedniej działki, to jest to niestety niezgodne z obowiązującymi przepisami.

W skrajnym przypadku może się zdarzyć, że będziemy zmuszeni nawet do rozbiórki całe­ Fot. Wiśniowski

78

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

go budynku.

OGRODY

NATURALNE METODY WALKI Z CHWASTAMI

Wiosna w pełni, co oznacza, że jak co roku zacznie się nierówna walka z chwastami w ogrodzie. To taka trochę praca syzyfowa.

A jak bardzo w tym roku okaże się ona syzyfowa, wie każdy, kto ma choćby kawałeczek ogródka. Zimy w zasadzie nie było, zatem chwasty prezentują się w tym roku wyjątkowo dorodnie i na pewno niełatwo będzie z nimi tej wiosny wygrać. Ale lepiej nie iść na łatwiznę i nie sięgać po chemię. Wystarczająco dużo jest jej wkoło nas. Najzdrowiej jest połączyć kilka metod na pozbycie się chwastów, w tym nowości, która jest zupełnie naturalnym herbicydem.

Lepiej zapomnieć o silnie działających preparatach

talny, ale przy tym zupełnie naturalny, pocho­ dzenia roślinnego. Na efekty jego działania nie trzeba czekać zbyt długo. Jeśli w słonecz­ ny i bezdeszczowy dzień rano zostaną nim spryskane chwasty, to już wieczorem można będzie zaobserwować ich więdnięcie.

Herbicyd ten ma działanie kontaktowe, działa na rośliny zielone. Nie odróżnia chwa­ stów od roślin uprawnych, dlatego z jego sto­ sowaniem należy uważać. Doskonale spraw­ dzi się wiosną przy przygotowaniu ogrodu do siewów. Szybko i skutecznie oczyści przyszłe

zapewne znajdzie się w każdej kuchni. Pa­

grządki z wszelkiego zielska. O ile nie moż­

miętać jednak należy, że zakwasza on ziemię.

na go używać w ogrodzie, w którym rosną

Chemiczne, silnie działające preparaty są

Aby stał się skutecznym zabójcą chwastów,

już przyszłe plony, o tyle w sadach, winni­

owszem skuteczne i trwale usuwają roślin­

wystarczy wymieszać go w proporcjach 2

cach czy szkółkach roślin można go używać

ność – bo przecież nie tylko

części octu na 1 część wody,

bez przeszkód. A to dlatego, że środek nie

chwasty. Są popularne i sto­

wlać do butelki ze spryski­

przenika poprzez zdrewniałe części roślin,

sowane

świecie

waczem i opryskać miejsca

zatem nie jest zagrożeniem dla jabłoni, gru­

w ogromnych ilościach. Mało

porośnięte chwastami. Ocet

szy, porzeczek, agrestów czy winorośli. Opry­

tego,

modyfikowane

niszczy oczywiście nie tylko

ski można stosować nawet wtedy, gdy na

genetycznie są odporne na ich

chwasty, ale i rośliny upraw­

drzewach i krzewach są już owoce. Nawet

wpływ. Zatem bez zahamowań

ne,

uważać

dojrzałe. Wystarczy jedynie odczekać dobę,

można zalewać nim pola ku­

z tymi opryskami. Jednak

aby zjedzenie jabłka nie było żadnym zagro­

kurydzy, soi czy innych upra­

na chodnikach, podjazdach

żeniem dla zdrowia.

wianych roślin, które później

czy ścieżkach sprawdzi się

trafiają na nasze stoły. Niestety

doskonale.

na

rośliny

całym

trzeba

więc

Gdy jest potrzeba oczyszczenia z chwa­ stów miejsca, gdzie ma powstać trawnik,

jest

można zastosować środek chemiczny, a póź­

są również dostępne i stoso­

w takich miejscach sól ku­

niej czekać 3 tygodnie aż miejsce to będzie

wane. Można je kupić właści­

chenna. Ale i tu należy mieć

można obsiać bez obaw, że nasiona zostaną

w Polsce tego typu preparaty

wie w każdym sklepie ogrodniczym i często

Równie

skuteczna

na uwadze, że zniszczy nie tylko chwasty.

zniszczone przez glifosat. A coraz częściej

są używane bez głębszej refleksji o skutki

Oprócz octu i soli zapewne w każdej kuch­

można przeczytać, że takie podłoże oczysz­

ich działania. Zastanawialiście się kiedyś,

ni znajdzie się soda oczyszczona, która ma

cza się z tych chemikaliów przez lata. Można

jadąc pociągiem, dlaczego tory kolejowe

dużo szersze zastosowanie w ogrodnictwie.

też wybrać Effect 24H – efekty widząc już

i nasypy są zupełnie pozbawione roślinno­

Sodę stosuje się jako doskonały środek do

kolejnego dnia. A po 48 godzinach po chwa­

ści? Przecież są rośliny, które bez problemu

walki ze szkodnikami roślin oraz na grzyby

stach nie będzie śladu. Śladu po zastosowa­

będą rosły nawet na kamieniach. Chwast

je atakujące. Soda świetnie się też spraw­

nym preparacie również. Będą mogły się tam

wyrośnie wszędzie. A jednak torowiska są

dzi jako środek zapobiegający wyrastaniu

bez obaw bawić dzieci, można również wy­

jakby nagie. To właśnie jest skutek używania

chwastów. Wystarczy wczesną wiosną, za­

puścić zwierzęta. Raz użyty Effect 24H okaże

glifosatu w dużych ilościach. Ponoć jeśli sto­

nim jeszcze wyrosną, posypać nią podjazdy,

się jednym z najlepszych przyjaciół ogrodni­

sować się ściśle do zaleceń na opakowaniu

ścieżki, kostkę brukową czy chodniki.

ka, sadownika czy właściciela winnicy.

tych preparatów, to główny ich składnik – glifosat, nie jest szkodliwy. Ale coraz więcej

Effect 24H – moc natury

ośrodków badawczych zaczyna przeczyć

Jest niezwykle prosty w użyciu, skuteczny,

tym zapewnieniom.

szybki w działaniu, w 100% naturalny, bio­

Stawiamy na naturę

degradowalny i ma tylko 24 godziny karencji.

Niemożliwe? Możliwe! Wszystko to w jednej

Jest wiele tzw. sposobów domowych na po­

butelce. Effect 24H marki Target – nowość

zbycie się chwastów, na czele z octem, który

na rynku. Jest to herbicyd nieselektywny i to­

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

www.target.com.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

79

EKSPERCI LEROY MERLIN POLECAJĄ

ZIELONO MI

Kolekcja Leroy Merlin na wiosnę–lato 2020 Trendy w urządzaniu wnętrz zmieniają się jak w kalejdoskopie, ale szczególnie dwa razy w roku – wiosną i jesienią pojawiają się te najbardziej wyraziste. Nowe inspiracje, rozwiązania i kolory zachęcają nas do zmian zarówno w domowych wnętrzach, jak i najbliższym otoczeniu. Eksperci Leroy Merlin podpowiadają, co będzie modne w nadchodzących sezonach.

tyczne i naturalne, zwłaszcza że wykonano je z drewna, ceramiki, metalu i innych możliwych do powtórnego przetworzenia materiałów.

Szybko postępujące zmiany klimatu uwraż­ liwiają na otaczającą nas przyrodę, za którą ponosimy odpowiedzialność. Stąd wzięły się pomysły i rozwiązania umożliwiające uprawę roślin i tworzenie miniogródków wszędzie

W

80

tam, gdzie to możliwe: na balkonie, tarasie, iosną i latem będą rządziły ko­

Fascynację światem przyrody widać nie tyl­

na działce, na klombie przed blokiem czy

lory: zarówno lubiana butelkowa

ko w nowych letnich kolorach. Wśród moty­

osiedlowym skwerku. Z tego nurtu bliżej natu­

zieleń, jak i classic blue, który

wów dekoracyjnych nie może więc zabraknąć

ry wzięła się także popularność łąki kwietnej

ma szansę stać się odkryciem sezonu. Towa­

wzorów kwiatowych, liści, traw i innych przed­

zamiast trawnika, uprawy ziół w pojemni­

rzyszyć im będą również kolory ziemi – róż­

stawicieli flory. Towarzyszą im również motywy

kach, hodowli pszczół na dachach. I wreszcie

ne odcienie barw występujących w naturze:

dzikich zwierząt: wilki, niedźwiedzie, a także

stąd coraz większe zainteresowanie ogrodem

delikatne beże i brązy, zielenie, rudości, błę­

owady i ptaki. Przedmioty nie są idealnie gład­

zrównoważonym, bo to w tym sezonie równie

kity oraz złamane biele. Paletę ożywi ciepły

kie i błyszczące, ale mają widoczne faktury,

ważny, co sam efekt jest też sposób uprawy

i efektowny koral.

słoje, przebarwienia i zgrubienia. Są auten­

naszego zielonego zakątka.

EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

EKSPERCI LEROY MERLIN POLECAJĄ

W najnowszej kolekcji Leroy Merlin na wiosnę i lato 2020 modne kolory i motywy dekoracyjne odgrywają wiodącą rolę. Dodatki w różnych odcieniach zieleni wprowadzą do domu atmosferę spokoju i świeżości płyną­ cych z natury. Rozwiązania i produkty ułatwia­ jące tworzenie miniogródków pozwolą cieszyć się kontaktem z przyrodą nawet w wielkim mieście. Naturalne środki uprawy i pielęgna­ cji roślin, sprzęty przydatne do oszczędzania wody i energii, kompostowniki, domki dla owadów i ptaków ułatwią stworzenie i pie­ lęgnację ogrodu w sposób zrównoważony.

Więcej inspiracji na www.leroymerlin.pl EKSPERT BUDOWLANY

nr 2/2020

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

81

WARTO WIEDZIEĆ INDEKS FIRM

ABC

ISSN 2300-1011 nakład 5000 egz. cena 19 zł (w tym 8% VAT)

Archipelag

31

E KS P E RT B U D O W L A N Y . W Y D A N I E S P E C J A L N E A B C . 1 / 2 0 1 9

Partner wydania Partner wydania

Poradnik Eksperta

61, 62

Betard

26, 27

Buderus

65, 67

Cersanit

9

Ever

17

Galeco

35

Poradnik Eksperta „ABC izolacji przeciwwilgociowych”, wydanie II rozszerzone, adresowany do indywidualnego inwestora i firm wykonawczych. W poradniku poruszone są między innymi następujące zagadnienia: Jak prawidłowo wykonać izolację fundamentów? Jakie są wady i zalety materiałów do hydroizolacji? Jak uszczelniać miejsca trudne?

Jak prawidłowo wykonać izolację krok po kroku? „Izolacja wodochronna fundamentów to element odpowiadający za późniejszy komfort użytkowania budynku. Tym bardziej dziwi podejście niektórych inwestorów szukających za wszelką cenę oszczędności przy wykonywaniu tego etapu robót. O tym, że jest to oszczędność pozorna właściciel budynku dowiaduje się zazwyczaj wtedy, gdy na skutek problemów z wilgocią konieczne jest przeprowadzenie kosztownych prac naprawczych. Wykończenie pomieszczeń można rozłożyć w czasie, ewentualnie zaplanować wykończenie niektórych elementów w niższym standardzie, natomiast wykonania izolacji nie da się odłożyć. Woda jest takim medium, które wykorzysta każdy najmniejszy błąd i każdą nieszczelność w izolacji. Warto o tym pamiętać, przystępując do budowy domu...” – fragment wstępu do poradnika.

Zamów na:

19 zł

34

Joniec

77

Junkers

68

Knauf Insulation

63

Konbet Poznań

25

Krispol

40 83

Leca Polska

30, 63

Leroy Merlin

80, 81

Matbau

2

MIWO – Stowarzyszenie Producentów Wełny Mineralnej: Szklanej i Skalnej

53

Optigrün

59

Polbruk

75

Renoplast

5

Röben Polska

32, 33

Selena/Tytan

55, 57, 84

Steinbacher Izoterm

63

Styropmin

49

Target

79

Torggler

13, 15

Uponor

23

VELUX

29

Viessmann

67, 72, 73

Wiśniowski

3, 39, 41

ZMK SAS

ISSN 1730-1904 Nakład 15 000 egz.

Numer obejmuje okres wydawniczy marzec–kwiecień

WYDAWCA: GRUPA MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.k. ul. Karczewska 18, 04-112 Warszawa tel. 22 512 60 99, faks 22 810 27 42 http://www.ekspertbudowlany.pl e-mail: redakcja@ekspertbudowlany.pl Redaktor naczelny: Joanna Korpysz-Drzazga jkorpysz@ekspertbudowlany.pl Sekretarz redakcji: Monika Mucha, mmucha@medium.media.pl

EKSPERT BUDOWLANY

42, 43

IBF

Lakma

ABC izolacji przeciwwilgociowych

Cena:

nr 2/2020

28

Bauder

Hydrostop

9 772300 101497

ISNN 2300-1011

21, 44

Bank Gospodarstwa Krajowego

izolacji przeciwwilgociowych

82

Alior Bank

Współpracownicy: Sebastian Czernik, Piotr Idzikowski, Waldemar Joniec, Karol Kuczyński, Maciej Rokiel, Joanna Ryńska, Jacek Sawicki, Krystyna Stankiewicz, Elżbieta Wysowska REKLAMA I MARKETING: tel. 22 810 25 90, 810 28 14 Dyrektor ds. reklamy i marketingu: Joanna Grabek, tel. 600 050 380, jgrabek@medium.media.pl Reklama: Małgorzata Semenowicz tel. 606 276 634, msemenowicz@medium.media.pl KOLPORTAŻ I PRENUMERATA: tel./fax 22 810 21 24 Kierownik działu logistyki: Aneta Cartailler, acartailler@medium.media.pl Specjalista ds. promocji: Katarzyna Masna, kmasna@medium.media.pl Specjalista ds. dystrybucji: Małgorzata Jasik, mjasik@medium.media.pl Projekt graficzny: Łukasz Gawroński DRUK: Zakłady Graficzne Taurus Stanisław Roszkowski Sp. z o.o. ul. Kazimierów 13, 05-074 Halinów

www.ekspertbudowlany.pl

66, 69

Wszelkie prawa zastrzeżone © by GRUPA MEDIUM Redakcja zastrzega sobie prawo do adiustacji tekstów.

Nie zwraca materiałów niezamówionych. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam, ogłoszeń i artykułów sponsorowanych zamieszczanych na łamach dwumiesięcznika „Ekspert Budowlany” oraz ma prawo odmówić publikacji bez podania przyczyn.

ZDJĘCIE NA OKŁADCE: POLBRUK

GRUPA MEDIUM jest członkiem Izby Wydawców Prasy