Ekspert budowlany 05 2021

Magazyn

BEZPŁATNY

www.ekspertbudowlany.pl issn 1730 -1904

Przyczyny uszkodzeń tarasów i balkonów

Modny trend – Płaskie Pokrycia

dachowe

Podłoża pod

okładziny ceramiczne

w nętrza

.

b u do wa

.

in s ta l a c j e

.

o g r o dy

5/2021 (95)

NATURALNIE pod skosami

W NUMERZE NOWOŚCI

6, 63

WNĘTRZA Naturalnie i funkcjonalnie pod skosami Funkcjonalna i estetyczna kuchnia – nowe modułowe meble kuchenne Delinia iD Podłoża pod okładziny ceramiczne Szybka Posadzka nie tylko z nazwy Fuga Cementowa oraz Neutralny Silikon Sanitarny Tytan Professional – dlaczego warto je wybrać?

Posadzki żywiczne – trwałe i estetyczne wykończenie podłogi Posadzki żywiczne w domu – co warto wiedzieć?

8 13 14 19 20 22 26

OKNA DACHOWE W NOWOCZESNEJ ARCHITEKTURZE Luksusowe mieszkania w starym baraku

28

Naturalnie i funkcjonalnie pod skosami

AKCJA TERMOMODERNIZACJA Prawidłowy montaż okien 30 Nowy standard izolacji i uszczelniania połączeń ościeżnic z ościeżami WINS 32 Budynki dobrze ocieplone – czym charakteryzują się różne standardy energooszczędności budynków?

36 Wełna do izolacji dachów skośnych i poddaszy 40 Termoizolacja dachu 42

BUDOWA Modny trend – płaskie pokrycia dachowe Materiały foliowe na dachach Membrany dachowe nowej generacji Gdzie usytuować garaż i jaką bramę wybrać Ocieplenie garażu styropianem Energooszczędne drzwi ALTUS Bezpieczeństwo pożarowe budynku zgodnie z Warunkami Technicznymi Nowoczesna technika pomiarowa Taras wentylowany – studium przypadku Przyczyny uszkodzeń tarasów i balkonów – na czym polega diagnostyka?

44 48 52 54 56 57 58 60 64 68

Modny trend – płaskie pokrycia dachowe

INSTALACJE Pompy ciepła w istniejących budynkach Pompa ciepła – serce Twojego domu Czy jesteś gotowy na nadejście zimy?

Ochrona domowych instalacji fotowoltaicznych przed skutkami wyładowań piorunowych i przepięć (część 2.)

Jak skutecznie zabezpieczyć budynek mieszkalny przed przepięciami za pomocą modułowych ograniczników przepięć Systemy przeciwoblodzeniowe – gdzie warto je zastosować?

76 80 81 82 86 90

OGRODY Estetyczne, bezpieczne i trwałe ogrodzenie

94

*** Warto wiedzieć, Indeks firm

98

Estetyczne, bezpieczne i trwałe ogrodzenie

Wejdź na

EKSPERTBUDOWLANY.PL

PRZECZYTAJ E-BOOKI pobierz bezpłatnie i przeczytaj

4

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

PORÓWNAJ PRODUKTY

przeglądaj, porównuj i zapoznaj się ze specyfikacją techniczną wybranych produktów

www.ekspertbudowlany.pl

SPRAWDŹ NOWOŚCI

co nowego na rynku budowlanym i wnętrzarskim

HIPNOTYZUJĄCY BLASK CZERNI

P ŁY T K I Z K O L E K C J I M O D E R N B A S A L T 3 0 7 5

Ceramika, która wyzwala, inspiruje i zachwyca.

Minimalistyczna i bogata jednocześnie. Oparta na sile kontrastu, łączy wzór bazaltowego kamienia z mocnym efektem błysku.

Jej nowoczesny charakter odzwierciedla geometryczny układ oraz zdecydowane akcenty inspirowane surową skalą.

Odkryj nowe kolekcje serii New Dimension… www.tubadzin.pl

NOWOŚCI

HYBRYDOWA IZOLACJA PRZECIWWODNA AQUA BLOCKER® Firma Bostik stworzyła nowoczesną, hybry-

NOWA GENERACJA CEMENTOWYCH DACHÓWEK KOMINKOWYCH Firma CREATON Polska wprowadziła do oferty nową generację cemento-

dową izolację przeciwwodną Aqua Blocker®,

wych dachówek kominkowych ø 100 mm dla modeli KAPSTADT, GÖTE-

przeznaczoną do trwałej ochrony konstrukcji sty-

BORG i HEIDELBERG. Produkty wykonane z cementu, uzupełnione o ce-

kających się z ziemią, takich jak piwnice, funda-

ramiczną czapkę, zapewniają jeszcze lepszą estetykę. Są w maksymalnym

menty, płyty fundamentowe i podłogowe lub przepusty rur. Aqua Blocker®

stopniu spójne pod względem kolorystyki z pozostałymi cementowymi

doskonale sprawdza się także do uszczelniania powierzchni poziomych,

elementami systemu dachowego marki CREATON. Doskonałe dopasowa-

narażonych na opady atmosferyczne.

nie do dachówek podstawowych zapewnia perfekcyjną szczelność. Pro-

Aqua Blocker® to paroprzepuszczalna, jednokomponentowa, bezrozpusz-

dukty cechują się wysoką odpornością na szkodliwe działanie promie-

czalnikowa, niezawierająca wody i bitumów masa uszczelniająca do za-

niowania UV oraz niekorzystny wpływ innych czynników zewnętrznych,

stosowań zewnętrznych oraz wewnętrznych. Ma wyjątkowo niską emisyj-

w tym na bardzo niskie i wysokie temperatury oraz gwałtowne zmiany

ność substancji lotnych (EC1 R), a po wyschnięciu tworzy wytrzymałą,

pogodowe. Mają podwyższoną odporność na ogień – klasyfikacja ognio-

elastyczną i cienką warstwę izolacji, nieprzepuszczalną dla agresywnych

wa A2-s1, d0. Cementowe dachówki komin-

wód gruntowych oraz wypełniającą rysy do 5 mm.

kowe ø 100 mm nowej generacji cechują się

Produkt przeznaczony jest do izolacji podłoży murarskich, takich jak be-

zwiększoną efektywnością w zakresie od-

ton, beton komórkowy, beton wodoodporny oraz cegła. Polecany jest tak-

powietrzania pionów kanalizacyjnych.

że do prefabrykowanych elementów betonowych wykonanych z materiału o wysokiej odporności na przenikanie wody oraz agresywnych wód gruntowych pod ciśnieniem – w tym przypadku zaleca się stosowanie rozwiązania w miejscach łączenia jako uszczelnienie zewnętrzne w postaci ciągłej.

Produkt można stosować do napraw uszczelniających w przypadku połączeń kominowych, świetlików, krawędzi i narożników na dachach płaskich, rynien oraz połączeń dachowych. Jest on również odpowiedni do drobnych napraw, na przykład na małych dachach ogrodowych, gdzie występuje maksymalne pęknięcie do szerokości 1 mm oraz do remontu starych powierzchni występujących w obszarze dachu, takich jak stare powłoki bitumiczne, PVC, beton i drewno. Zastosowanie znajdzie również do systemowej izolacji przy ciepłym montażu okien oraz jako hydroizolacja łazienki, zastępując folię w płynie.

OKNO DACHOWE FPP-V PRESELECT MAX FPP-V preSelect MAX to nowe okno uchylno-obrotowe o zwiększonych możliwościach użytkowych. Dwa, oddzielone od siebie, sposoby otwierania okna zapewniają maksimum możliwości i komfortu. Dla jeszcze większej wygody przełącznik funkcji otwierania umieszczono w dolnej części ościeżnicy.

Otwierając okno uchylnie, wykorzystujemy pełnię jego możliwości. Okno FPP-V preSelect MAX pozwala na jeszcze szersze otwarcie skrzydła – prawie o 30% więcej niż w poprzedniej generacji. Zyskujemy dzięki temu dodatkową przestrzeń na poddaszu i swobodę w podejściu do krawędzi otwartego okna, dzięki czemu możemy się cieszyć nieograniczonym widokiem na okolicę. Korzystając z funkcji obrotowej, skrzydło okna możemy obracać o 180°.

Innowacyjna konstrukcja uchylno-obrotowego okna FPP-V preSelect MAX pozwala na jego produkcję w dużych rozmiarach (nawet 134×140 cm) z pakietem trzyszybowym. Dzięki temu okna te zapewniają jednocześnie wysoki poziom doświetlenia na poddaszu oraz doskonały parametr izolacyjności cieplnej.

Wśród zalet okien uchylno-obrotowych FAKRO nowej generacji należy również wymienić automatyczny nawiewnik V40P, który umożliwia napływ odpowiedniej ilości świeżego powietrza na poddasze. W oknie zastosowano system topSafe, zwiększający bezpieczeństwo użytkowe i antywłamaniowe okna, a także technologię thermoPro, która podnosi jakość i parametry produktu.

Warto podkreślić, że okno ma bezterminową gwarancję odporności szyb hartowanych na gradobicie.

Okno uchylno-obrotowe FPP-V preSelect MAX wykonane jest z najwyższej jakości drewna sosnowego, klejonego warstwowo. Dodatkowo impregnacja próżniowa, która wnika w głąb drewna na głębokość 10 mm utrzymuje drewniane ramy okna zabezpieczone przez długie lata.

Opracowano na podstawie informacji od firm. Zdjęcia: serwis prezentowanych firm

6

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

WNĘTRZA Położony w kameralnej lokalizacji dom został zaprojektowany dla pięcioosobowej rodziny.

Inwestorzy marzyli o nowoczesnym, ale jednocześnie przytulnym wystroju na bazie naturalnych materiałów, takich jak drewno i kamień. Ciekawa bryła ze skosami, wysoką, otwartą przestrzenią i dużymi oknami stała się punktem wyjścia do stworzenia funkcjonalnych i stylowych wnętrz, zapewniających komfort wszystkim domownikom.

Naturalnie i funkcjonalnie pod skosami P

rojekt swojego wymarzonego domu

– co niezwykle ważne w każdym projekcie –

ga z prysznicem, a także garderoba, pralnia

właściciele

krakowskiej

układ pomieszczeń jest zaplanowany w taki

i pomieszczenie gospodarcze.

pracowni MIKOŁAJSKAstudio, pro-

sposób, aby osiągnąć jak największą funk-

powierzyli

wadzonej przez dwie architektki – Krystynę Mikołajską oraz jej córkę Idę. Biuro słynie z dopracowanych w najdrobniejszych szczegółach realizacji oraz doskonałego wyczucia

8

salon

cjonalność.

Na poddaszu, którego część stanowi antresola nad salonem, umiejscowiono pokój syna, gabinet i łazienkę. Przestrzeń jest do-

Optymalny układ pomieszczeń

kładnie zaplanowana – jest miejsce na wspólne spędzanie czasu, każdy też ma możliwość

potrzeb klientów. Tak też było i tym razem.

Na parterze domu znajduje się zarówno

być sam. Kuchnia może być otwarta lub za-

Inwestorzy dostali dokładnie to, czego ocze-

część prywatna, czyli sypialnia i łazienka go-

mknięta – między nią a częścią jadalnianą

kiwali. Bazę aranżacji stanowią naturalne

spodarzy oraz pokoje córek, jak i część dzien-

salonu znajdują się duże przesuwane drzwi

materiały – kamień i drewno, którym to-

na – przestronny salon z jadalnią i kuchnia.

z ornamentowego szkła. Oddzielna gardero-

warzyszą cegła oraz szkło. Wnętrza są no-

Znajdują się tu także strefa relaksu z sauną

ba, pomieszczenie gospodarcze i tzw. brudna

woczesne i przytulne zarazem. Ponadto

oraz dwie łazienki – jedna z wanną, a dru-

kuchnia gwarantują odpowiednią ilość miej-

jadalnia

salon

salon

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

OTWIERAMY

PRZESTRZEŃ

eco DREWNIANE OKNO DACHOWE FPP-V preSelect MAX Cenimy życiową przestrzeń, a im jej więcej, tym lepiej. Otwierając uchylnie okno FPP-V preSelect MAX, wykorzystujemy potencjał poddasza, zyskując komfort podejścia do otwartego okna oraz nieograniczony widok na zewnątrz.

GWARANCJA

Okno FPP-V preSelect MAX to także: - więcej natury – piękne, drewniane ramy okna to wysoka estetyka i przytulny klimat wnętrza, - więcej przestrzeni – innowacyjne okucia preSelect umożliwiają o 30% szersze uchylenie skrzydła, aż do kąta 45°, - więcej światła – okna dostępne w dużych rozmiarach (134x160 cm) z pakietem trzyszybowym.

Okna dachowe FAKRO wyposażone są w szybę hartowaną o podwyższonej wytrzymałości, która zwiększa bezpieczeństwo użytkowania poddasza nawet podczas intensywnych opadów deszczu lub gradu.

Odporność szyb hartowanych na gradobicie objęta jest bezterminową gwarancją.

WNĘTRZA

sypialnia

łazienka

sca do przechowywania oraz do pracy, dzięki czemu łatwo jest utrzymać porządek.

W otoczeniu naturalnych materiałów Wnętrza są wykończone drewnem, kamieniem i cegłą, zestawionymi z rozmaitymi tekstyliami – są tu meble tapicerowane tkaninami i skórą, a także dodatki wprowadzające

kuchnia

DOBRZE DOŚWIETLONE PODDASZE W tym projekcie na poddaszu znajdują się: pokój syna, antresola pokoju córki oraz jedna z łazienek. W przypadku tak usytuowanych pokojów dziecięcych warto zadbać o to, aby biurko znajdowało się pod oknem dachowym lub w jego pobliżu.

Aranżując pomieszczenie na poddaszu ze skosami, zazwyczaj nie warto zostawiać wolnej przestrzeni o niedużej wysokości. Trudno ją doświetlić i niejednokrotnie psuje ona proporcje pomieszczenia, które wydaje się w całości niskie. Nawet Ida Mikołajska, niezbyt duże pokoje często warto zamknąć poniżej pewnej wysokości MIKOŁAJSKAstudio ścianką lub zabudową meblową, dzięki której możemy wykorzystać przestrzeń pod skosem jako miejsce do przechowywania. W wielu przypadkach fantastycznie sprawdzą się duże i niekiedy bardzo głębokie szuflady. To naprawdę wspaniałe rozwiązanie.

Aranżując poddasze, pamiętajmy, aby miejsca, gdzie wstajemy czy siadamy, miały wysokość nie mniejszą niż 190–200 cm. W przeciwnym przypadku będzie to dla nas niekomfortowe.

Pod skosem może się znajdować np. biurko, ale ważne jest, aby jego brzeg, przy którym siadamy, znajdował się w miejscu, gdzie sufit jest na wysokości 190 cm lub większej. Podobnie w przypadku miejsca, w którym podchodzimy do łóżka, wanny czy toalety.

Okna dachowe można przesłonić od wewnątrz np. roletą, ale świetnie sprawdzą się też plisy.

Jest bardzo szeroki wybór produktów, które od zewnętrznej strony wykończone są powłoką odbijającą światło, dzięki czemu możemy uzyskać całkowite zaciemnienie, a nawet delikatnie obniżyć temperaturę w pomieszczeniu.

Okna w dachu płaskim znakomicie sprawdzają się w postaci świetlików na osi pomieszczenia.

Warto tak zaaranżować np. zabudowę meblową, aby okno znalazło się w centrum układu w odpowiednim miejscu – stanowiło spójny element kompozycji przestrzeni niczym dekoracyjna lampa.

Istotne jest, aby zadbać o doświetlenie światłem sztucznym na pochmurne dni i wieczory.

Na etapie aranżacji wnętrza warto zatem przewidzieć wypusty elektryczne po bokach otworu okiennego.

pokój córki

10

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

garderoba

www.ekspertbudowlany.pl

pokój córki

WNĘTRZA jako całość. Powtarzające się motywy, takie jak duże płaszczyzny kamienia na ścianach w sypialni i kuchni, ciemne drewno na ścianie w salonie i w postaci mebli łazienkowych czy cegła w części dziennej, korytarzach, po-

pokój syna

przytulność, takie jak dywan w salonie czy zasłony w sypialni. Taka różnorodność materiałów i faktur sprawdza się dzięki starannie dobranej kolorystyce. Choć odcieni jest dużo, wszystkie należą do tzw. palety barw ziemi, są naturalne, stonowane i miłe dla oka. Wszystko razem sprawia, że wnętrza są

łazienka

ciekawe, oryginalne, a zarazem estetyczne i nieprzeładowane.

aranżacyjną klamrą. Architekci z pracowni

akcentami, wpisują się w styl całego domu

MIKOŁAJSKAstudio z charakterystyczną dla

za sprawą tonacji (róż i błękit są przybrudzo-

siebie starannością i wyczuciem stylu połą-

ne i przygaszone) oraz konsekwentnie zasto-

czyli różnorodne materiały, faktury i kolory,

sowanej bazy, którą stanowią drewno i cegła.

co w efekcie dało ciepłą, przytulną aranża-

Styl i komfort Konsekwencja to słowo klucz w prezentowasauna

kojach dzieci i łazienkach – spinają wnętrza

Nawet pokoje dzieci, choć z kolorowymi

nym projekcie – dzięki niej dom odbiera się

cję, doskonale odpowiadającą na potrzeby właścicieli i spełniającą ich oczekiwania w kwestii funkcjonalności.

Zdjęcia: MIKOŁAJSKAstudio

reklama

12

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

EKSPERCI LEROY MERLIN POLECAJĄ

Funkcjonalna i estetyczna kuchnia

Nowe modułowe meble kuchenne Delinia iD

M

eble kuchenne Delinia iD z asorty-

dywidualnymi potrzebami i niezależnie od

do 120 cm pozwalające na ponad 50 kon-

mentu Leroy Merlin to efekt wielo-

powierzchni pomieszczenia. W skład kolekcji

figuracji.

letnich badań i testów oraz wyjście

wchodzi 12 serii: SEVILLA, TOKYO, NORDIC,

naprzeciw oczekiwaniom coraz bardziej wy-

NEWPORT, PRAGUE, EVORA, SOHO, SOFIA,

magających klientów. System Delinia iD ma

ROMA, OXFORD, BOSTON, TOSCANE.

certyfikat europejskiej normy bezpieczeństwa EN 14749.

Poszczególne elementy (szafki, fronty, uchwyty) można łączyć w dowolny sposób,

!

Ergonomia: szafki stojące o wysokości 87 cm pozwalające na pracę w wyprosto-

wanej pozycji. Specjalne rozwiązania pozwa-

Meble charakteryzuje:

lające na montaż zmywarki na wysokości około

Szeroki wybór elementów: 22 rodzaje fron-

50 cm, dzięki czemu nie trzeba się schylać.

tów w różnych kolorach i stylach, 2 kolory

Szafki nablatowe z roletą na podręczne drobia-

korpusów, 22 rodzaje uchwytów, które po-

zgi ułatwiające dostęp i utrzymanie porządku.

!

co pozwala dopasować je do pomieszczeń

zwalają na wyposażenie każdej przestrzeni

o różnej wielkości.

w nowoczesnym lub klasycznym stylu. Szaf-

!

Elastyczność: meble Delinia uzupełniają blaty kuchenne, sprzęt AGD, zlewozmywaki

Meble charakteryzują nowoczesne rozwią-

ki dolne mają szerokość od 15 do 120 cm,

zania funkcjonalne i estetyczne, zróżnicowa-

szafki górne od 15 do 90 cm. Korpusy szafek

ne drobiazgi, oświetlenie funkcjonalne oraz

ne systemy do przechowywania, a przede

stojących mogą pełnić funkcję szafki z półką,

materiały do wykończenia podłogi i ścian.

wszystkim wysoka jakość oraz 25 lat gwa-

z szufladami lub koszem cargo. Wszystkie

Warto dodać, że klienci mają możliwość

rancji. Na uwagę zasługują propozycje ograni-

szafki wyposażone są w zawiasy z tzw. ci-

zamówienia kompleksowej usługi od wymia-

czające nasz wpływ na środowisko naturalne:

chym domykiem.

rowania, przez projektowanie, po dostawę

wbudowane sortowniki na odpady, armatura kuchenna oszczędzająca wodę i energię, rozdrabniacze kuchenne montowane w zlewo­ zmywakach oraz fronty szafek z recyklingu.

Modułowe meble kuchenne iD pozwalają wyposażyć kuchnię na wymiar, zgodnie z in-

EKSPERT BUDOWLANY

! !

Wytrzymałość: 25 lat gwarancji na fronty,

z armaturą kuchenną, użyteczne i dekoracyj-

i montaż.

Nowe meble kuchenne Delinia iD są do-

korpusy i zawiasy.

Funkcjonalność: ponad 20 rozwiązań typu

stępne we wszystkich sklepach Leroy Merlin

cargo do szafek niskich, wysokich i naroż-

i w sklepie internetowym. Więcej informacji

nych. Sortowniki odpadów dopasowane do

na www.leroymerlin.pl oraz w katalogu Pro-

wnętrza szafek. Szuflady o szerokości od 40

jekty 2021.

SOHO

TOKYO

PRAGUE

BOSTON

NEWPORT

ROMA SEVILLA

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

13

WNĘTRZA

Vademecum wykonawcy

Okładzina ceramiczna jest zewnętrzną częścią układu warstw, która pełni funkcję dekoracyjną, zabezpieczającą, a często również techniczną (tzn. nadaje powierzchni oczekiwane cechy, jak antypoślizgowość lub odporność na penetrację określonych substancji).

Okładzina ceramiczna powinna być łatwa w czyszczeniu, zapewniać bezpieczeństwo jej użytkownikom oraz nadawać pożądany wygląd pomieszczeniu.

Przedstawiamy wady i zalety najpopularniejszych rodzajów podłoży pod płytki ceramiczne.

O

kładziny ceramiczne cechują się

PODŁOŻA POD OKŁADZINY CERAMICZNE

wysokimi parametrami wytrzymałościowymi, takimi jak siła łamiąca,

bez utraty parametrów (określenie „elastycz-

uznawane za mniej problematyczne, co po-

twardość czy odporność na zginanie. W ze-

ność” może z kolei sugerować, że klej jest

twierdzają opinie glazurników, a także staty-

stawieniu z innymi materiałami wykończe-

fizycznie giętki po związaniu). Często można

styki działów reklamacji. Nie można jednak

niowymi są również zdecydowanie bardziej

spotkać się z opinią, że zastosowanie kleju

powiedzieć, że nie przysparzają one żad-

odporne na zużycie. Niestety, prowadzi to

elastycznego pozwala na przyklejanie płytek

nych problemów.

często do błędnego przekonania, że okładzi-

do podłoży popękanych, zakrywanie dylata-

O ile w przypadku podłóg w większości

na ceramiczna może wzmocnić powierzch-

cji lub wyklejanie trudnych kształtów. Nie-

przypadków podłożem jest jastrych cemen-

nię, na której została ułożona, pod kątem

stety, jest to błąd, który prowadzi do uszko-

towy lub inne stabilne podłoże, to w przy-

statyki. Wielokrotnie spotykamy się z opinią

dzeń okładziny.

padku ścian często są to ścianki działowe

o poprawie wytrzymałości układu po położe-

Parametry i stabilność podłoża mają

lub zabudowy lekkie, o ograniczonej nośno-

niu okładziny ceramicznej. Jest to z gruntu

ogromny wpływ na trwałość montażu, gdyż

ści i sztywności. Najbardziej popularnym

błędne założenie, gdyż to podłoże w całości

niezależnie od stopnia odkształcalności kleju

podłożem na ścianach, poza tynkiem ce-

odpowiada za ogólną nośność, a co za tym

przenosi on na płytkę większość sił działają-

mentowym, są podłoża gipsowe i zabudowy

idzie – wytrzymałość układu warstw. Aby

cych w podłożu. Jeśli przykleimy okładzinę

suche w technologii g-k.

to zrozumieć, musimy przeanalizować siły

do dwóch niezależnie pracujących pól, to po-

Pęknięcie okładziny na podłodze nie sta-

działające w układzie i rolę poszczególnych

mimo wysokiej wytrzymałości materiału nie

nowi bezpośrednio zagrożenia dla użytkowni-

jego części składowych.

będzie ona w stanie znieść sił generowanych

ka, natomiast w przypadku ścian okładzina

przez podłoże. Wyższa odkształcalność kleju

może spaść i spowodować zniszczenia lub

może tu pomóc w niewielkim zakresie, ale ry-

zranić postronne osoby. Są to sytuacje mar-

zyko rozerwania okładziny jest duże i wzrasta

ginalne, jednak warto mieć świadomość, co

wraz ze zwiększeniem formatu płytek.

i na jakim podłożu montujemy, gdyż odpowie-

Dlaczego dobry dobór podłoża jest ważny?

Płytka ceramiczna na etapie montażu zostaje trwale związana z podłożem za pomocą

Z uwagi na to, absolutnie podstawowym

dzialność za ewentualne następstwa błędów

kleju. Na rynku występuje ogromny wybór

wymogiem podczas projektowania i wykony-

montażowych spoczywa na osobie wykonu-

specjalistycznej chemii budowlanej, różnią-

wania okładzin ceramicznych jest przenie-

jącej te prace.

cej się między sobą zakresem zastosowania.

sienie dylatacji podłoża na okładzinę cera-

Jak zdecydować, jakie tynki wybrać? Pla-

W przypadku klejów do płytek wszystko za-

miczną. Oczywiście, jak w przypadku każdej

nując montaż okładzin ceramicznych, należy

leży od rozmiaru płytki, grubości warstwy

reguły, tak i tu istnieją wyjątki.

sprawdzić, jakie parametry mają wybrane

oraz przebadanej odkształcalności. Co ważne, odkształcalność jest często mylona z ela-

14

Fot. Tubądzin

Krzysztof Kulig, Tubądzin

Podłoże – ściany

podłoża, jakim ciężarem możemy obciążyć dany rodzaj podłoża oraz jakie technologie

stycznością. Należy pamiętać, że odkształ-

Zupełnie inne wyzwania dotyczące podłoża

montażu w konkretnym przypadku zalecają

calność określa możliwość kleju do ugięcia

mają miejsce w przypadku ścian. Są one

producenci systemów montażowych.

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

WNĘTRZA Okładziny na ściany z różnym podłożem – na co zwracać uwagę przy wyborze?

się na wadze pojedynczej płytki, gdy tak na-

waga metra kwadratowego okładziny wynosi

prawdę znaczenie ma waga jednego metra

od 15 do 27,5 kg. Znajomość wagi materiału

kwadratowego okładziny. Przykładowo: płyt-

jest pierwszym parametrem, jaki powinniśmy

Montaż płyt ceramicznych na ścianach jest

ka 120×60 cm o grubości 10 mm jest dwu-

znać, analizując możliwość zastosowania go

powszechnie uznawany za dużo prostszy niż

krotnie cięższa niż płytka 60×60 cm o takiej

na danym podłożu. Kolejnym krokiem jest

montaż okładzin podłogowych. Wiele osób

samej grubości. Z punktu widzenia monta-

sprawdzenie, jakie są wytyczne producenta

uważa, że ważne jest głównie zachowanie es-

żysty ma to istotne znaczenie, jednak dla

materiału, z którego dane podłoże jest wy-

tetyki wykonania, gdyż okładzina nie jest pod-

nośności ściany nie ma między nimi żadnej

konane. Najczęściej stosowanymi materia-

dawana obciążeniom mechanicznym takim

różnicy. Płytka o dwukrotnie większej masie

łami są tutaj tynk gipsowy czy cementowo-

jak podłoga. Można zgodzić się tylko z częścią

ma dwukrotnie większą powierzchnię styku

-wapienny oraz płyta gipsowo-kartonowa.

tego stwierdzenia. Do montażu na ścianach

z podłożem, czyli powierzchnię wiązania.

Przeanalizujmy poszczególne przypadki pod

przeznaczone są płytki ceramiczne potocznie

Niezależnie od tego, czy zamontujemy mate-

kątem ich parametrów.

nazywane „ściennymi”. Jest to materiał:

riał ceramiczny w postaci kilku małych płytek,

»»o

niższych parametrach odporności na

czy jednej większej, obciążenie powierzchni

ścieranie lub wytrzymałości mechanicznej,

jest identyczne. Oczywiście, rozmiar pojedyn-

przeznaczony na podłoża niewymagające

czej płyty jest bardzo istotny podczas doboru

takich parametrów,

chemii, szerokości spoin i technologii kleje-

»»o większej nasiąkliwości, co ma bezpośredni wpływ na proces wiązania kleju.

Jakie tynki do domu wybrać? Zalety podłoży cementowo-wapiennych na ścianach

nia, ale ze względu na wytrzymałość podłoża

Tynk cementowo-wapienny jest podstawo-

nie ma on znaczenia.

wym rodzajem podłoża, stosowanym od wielu

Poza płytkami ściennymi na płaszczy-

Płytki ścienne i podłogowe mają różne gru-

lat w budownictwie. Jest stosunkowo prosty

znach pionowych coraz chętniej stosuje się

bości i maksymalne formaty. W przypadku

w aplikacji, zapewnia ścianom możliwość od-

płytki gresowe, potocznie zwane podłogowy-

płytek ściennych typowa grubość to 8–10 mm

dychania i stanowi doskonałą podstawę do

mi z uwagi na ich pierwotne przeznaczenie.

i długość boku płytki w granicach 90 cm.

montażu wszelkiego typu okładzin. Główną

Płytki gresowe cechują się wyższymi parame-

Większe formaty płyt, takie jak 120×120

wadą jest niezbyt estetyczna powierzchnia,

trami wytrzymałościowymi niż płytki ścienne

i 120×240 cm, są dostępne jedynie jako

wymagająca przed malowaniem dodatkowej

oraz mniejszą nasiąkliwością.

gres. Grubość płyt w większych formatach

obróbki gładziami gipsowymi. Idealnym roz-

Dla podłoży najważniejszym parametrem

to 6 mm, mniejsze formaty mają tradycyjne

wiązaniem jest stosowanie tynków cemento-

jest waga materiału, jaki zamierzamy za-

10–11 mm. Biorąc pod uwagę ciężar właści-

wo-wapiennych w miejscach pod okładziny

montować. Częstym błędem jest skupienie

wy gresu wynoszący 2,5 kg×1 mm×1 m2,

i wykończenie ich gładziami tylko tam, gdzie reklama

ELASTYCZNE KLEJE DO OKŁADZIN

ŚREDNI I DUŻY FORMAT

www.torggler.pl

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

MEGAFORMATY 15

WNĘTRZA okładziny ceramiczne nie będą stosowane.

na do stelaża, za pomocą wskazanej przez jej

Są to podstawowe czynniki mające wpływ

Tynk cementowo-wapienny pozwala na naj-

producenta ilości wkrętów. Różnica pomię-

na planowanie prac glazurniczych. W przy-

większe obciążenie powierzchni, co czyni

dzy płytą g-k a płytą budowlaną jest zasadni-

padku ogrzewania podłogowego układanie

go najbezpieczniejszym podłożem pod mon-

cza. Pierwsza ma gipsowy rdzeń, druga zaś

płytek jest możliwe tylko po prawidłowym

taż ciężkich okładzin, takich jak ceramika,

rdzeń ze styroduru XPS lub rdzeń betonowy

wygrzaniu posadzek. Proces wygrzewania

a nawet kamień naturalny. Oczywiście, jest

z cementu portlandzkiego. Zewnętrzna war-

może trwać nawet 28 dni, dlatego musi

to materiał chłonny, dlatego zaleca się jego

stwa płyty g-k to papier, a w przypadku płyty

być wstępnie zaplanowany i uwzględniony

wstępne przygotowanie. Grubość warstwy

budowlanej jest to siatka z włókna szklane-

w harmonogramie prac. Prawidłowy proces

tynku powinna wynosić minimum 10 mm.

go. Płyta budowlana zapewnia dużo większą

wygrzania potwierdza się podpisaniem pro-

Powierzchnia tynku powinna być szorstka,

odporność na wilgoć i pozwala tworzyć łuko-

tokołu wygrzania.

wysezonowana i sucha.

we kształty po odpowiedniej obróbce. Płytę

Równie istotne jest przygotowanie anhydry-

budowlaną warto zastosować pod cięższe

tu do prac glazurniczych. Poza wysezonowa-

okładziny lub płytki na znacznej wysokości

niem konieczne jest usunięcie tzw. mleczka

dla zapewnienia bezpieczeństwa użytkow-

z powierzchni wylewki. Częstym problemem

nikom.

jest określanie wylewek anhydrytowych jako

Płyta gipsowo-kartonowa – na jakich ścianach sprawdzi się najlepiej?

Płyty gipsowo-kartonowe są powszechnie

„bezskurczowe” i pomijanie prawidłowego

dowy ścian działowych, półek, przedścianek,

Podłoże podłogowe a okładziny ceramiczne na podłogę – jak wybierać materiały?

kominków. Występują w wersjach podstawo-

Montaż okładzin ceramicznych na podłogach

prowadzi do przesunięcia prac lub, w ekstre-

wych, ognioopornych i wodoodpornych (prze-

wewnątrz budynków jest procesem dużo bar-

malnych przypadkach, do prowadzenia ich na

znaczonych do łazienek). Materiał ten bardzo

dziej skomplikowanym od układania okładzin

niedostatecznie przygotowanych podłożach.

często służy jako podłoże pod płytki.

na ścianach. Wynika to z różnorodności pod-

Montaż okładzin ceramicznych na podło-

Budowa płyty gipsowo-kartonowej opiera

łoży, rozwiązań oraz wymogów technicznych.

żach podłogowych innego typu może wymagać

się na rdzeniu wykonanym z gipsu oraz dwóch

Bardzo ważne są parametry wytrzymałościo-

konsultacji z producentem chemii budowlanej

zewnętrznych warstw papierowych. Montu-

we podłoży, mające w dużym stopniu decydu-

oraz producentem ceramiki. Najczęściej sytu-

jąc materiał ceramiczny bezpośrednio na pły-

jący wpływ na trwałość okładzin podłogowych.

acja taka ma miejsce w przypadku montażu na

cie g-k, w rzeczywistości przyklejamy płytkę

Do najczęściej spotykanych podłoży na­

starych okładzinach ceramicznych lub na pod-

stosowanym materiałem do wykończenia powierzchni ścian w czasie remontów. To podstawowy materiał do wykonywania lekkiej zabu-

do zewnętrznej warstwy papieru zespolonego z gipsowym rdzeniem. Można założyć, że prawidłowo zagruntowana płyta g-k przeniesie dużo większe obciążenie, ale warto mieć na

leżą:

»»jastrych cementowy, »»anhydryt, »»podłoże drewniane.

zdylatowania pól grzewczych. Na długo przed rozpoczęciem prac glazurniczych należy ustalić, w czyim zakresie pozostają wyżej wymienione prace. Brak takich ustaleń bardzo często

łogach drewnianych. Wówczas konieczne jest gruntowne sprawdzenie stanu podłoża, dobór technologii pod kątem tej konkretnej budowy, a także konsultacja z producentem okładziny w kontekście zalecanych w takiej sytuacji mak-

uwadze zalecenia producenta płyt g-k doty-

Stan podłoża należy ocenić przed rozpoczę-

czące ich nośności. W najgorszym przypadku

ciem jakichkolwiek prac glazurniczych. Gla-

może dojść do odspojenia papieru od rdze-

zurnik, rozpoczynając prace, akceptuje stan

Istniejące okładziny powinny być nośne

nia na skutek działania wilgoci i sił ścina-

frontu robót, co zrzuca na niego odpowiedzial-

i równe, bez odspojeń i głuchych miejsc.

jących, a w efekcie do oderwania okładziny

ność za finalny efekt prac. Przed przystąpie-

Należy sprawdzić układ dylatacji starej okła-

z zewnętrzną warstwą papieru.

niem do montażu okładzin należy bezwzględ-

dziny i przenieść go na nową. Konieczne jest

nie sprawdzić takie parametry, jak:

również podniesienie przyczepności podło-

Częstym pomysłem jest zastosowanie tzw. podwójnego płytowania w celu zwiększenia nośności zabudowy. Sprawdza się przy wieszaniu półek lub innych elementów za pomocą kołków, ale nie ma to żadnego

»»wilgotność podłoża, » »wysezonowanie, » »wytrzymałość, »»sposób zdylatowania powierzchni.

symalnych formatów płytek.

ża poprzez zastosowanie gruntu sczepnego.

Podłoża drewniane muszą stanowić solidną podstawę dla okładziny. Częstym problemem są potencjalne ugięcia podłóg drewnianych.

wpływu na jej nośność w przypadku klejenia do zewnętrznej warstwy.

Płyta budowlana – najważniejsze cechy na ścianach Rozwiązaniem problemu nośności może być zastosowanie płyty budowlanej jako zewnętrznej warstwy zabudowy. Płyta budowlana pozwala na obciążenie rzędu 50 kg/m2, co gwarantuje duże możliwości w przypadku klejenia płyt ceramicznych o grubości 10 mm, a nawet większej. Płyta budowlana, Fot. Tubądzin

aby była stabilna, powinna być przymocowa-

16

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

Łatwa w montażu Odporna na wilgoć

Niepalna

Cementex

Ogólnobudowlana płyta cementowa Wszechstronna i uniwersalna płyta do stosowania na zewnątrz i wewnątrz.

Dowiedz się więcej na stronie www.siniat.pl

Odporna na uderzenia i nacisk

WNĘTRZA Istnieje teoria, że w takim przypadku można

podkładu jest badanie wytrzymałości metodą

kład cementowy, przez co nie nadaje się do

zastosować płytki wielkoformatowe o mniej-

pull-off. Urządzenia do takich badań posiada

zastosowania w pomieszczeniach o dużym

szej grubości ze względu na ich rzekomą więk-

większość doradców technicznych firm produ-

obciążeniu.

szą elastyczność, ale jest to błąd.

kujących chemię budowlaną. W przypadku

Kolejną istotną kwestią, która może pomóc

niedostatecznej wytrzymałości podłoża, należy

w podjęciu decyzji anhydryt czy beton, jest

wzmocnić je poprzez gruntowanie lub przela-

dopuszczalny poziom wilgotności jastrychu

nie środkami wzmacniającymi. Następnie na-

przed rozpoczęciem prac montażowych.

leży ponownie je zbadać.

W przypadku jastrychu anhydrytowego bez

Najważniejsze cechy jastrychu cementowego Posadzka cementowa to najczęściej spotykane podłoże pod okładziny ceramiczne na

Kolejnym testem wymaganym przed roz-

ogrzewania podłogowego maksymalna wil-

podłogach. Jest ono wykonane na bazie spo-

poczęciem prac jest badanie wilgotności

gotność wynosi zaledwie 0,5%, a dla jastry-

iwa z cementu portlandzkiego oraz kruszyw.

podłoża. Układanie płyt na niedostatecznie

chu z ogrzewaniem podłogowym – 0,3%.

Mogłoby się wydawać, że z racji swojej pro-

wysuszonym podkładzie bardzo często skut-

Ponieważ podkłady anhydrytowe są chłonne,

stoty jest to rozwiązanie pewne i bezpieczne.

kuje odspojeniem okładziny na skutek dzia-

przed rozpoczęciem prac glazurniczych nale-

Niestety, praktyka pokazuje, że podczas prac

łania pary wodnej. Dopuszczalna wilgotność

ży bezwzględnie zagruntować powierzchnię,

związanych z przygotowaniem jastrychów

podkładu cementowego nie powinna przekra-

aby ograniczyć możliwość penetracji wilgoci

popełnia się szereg błędów mających duży

czać 4%.

oraz oddzielić spoiwo cementowe z podkła-

wpływ na trwałość okładziny z płytek.

Najczęściej spotykanym rozwiązaniem jest podkład pływający, posiadający warstwę izo-

nie się warstwy ettringitu.

Wielu producentów chemii budowlanej

lacji termicznej z płyt EPS lub XPS. Jest to

Jastrychy anhydrytowe powstają w wyniku

zaleca traktowanie podłoży anhydrytowych

podkład podlegający uginaniu, a także prze-

mieszania anhydrytu, gipsu, cementu port-

jako krytycznych z uwagi na ograniczoną

sunięciom poziomym. Bardzo ważne jest pra-

landzkiego oraz dodatków. Jest to rodzaj pod-

wytrzymałość oraz szczególne wymagania

widłowe ułożenie izolacji podczas tworzenia

kładu coraz częściej spotykany na budowach

dotyczące przygotowania ich pod montaż

podkładu, zagęszczenie wylewki oraz kontro-

z powodu przewagi nad jastrychem cemento-

okładziny. Niektórzy sugerują ograniczenie

lowany proces schnięcia. Błędy na tym etapie

wym w kilku dziedzinach. Bardzo istotnym

formatu okładziny w przypadku montażu na

skutkują zapadaniem się jastrychu, zbyt du-

i chętnie branym pod uwagę przez klientów

podłożach anhydrytowych. Ma to związek

żym ugięciem podłoża, kruszeniem lub poja-

parametrem jest lepsze przewodnictwo ciepl-

z utrudnionym wiązaniem kleju pod dużą

wianiem się pęknięć.

ne, pozwalające uzyskać wyższą skuteczność

płaszczyzną płytki i jej niską nasiąkliwością.

Cechą charakterystyczną jastrychu cemen-

instalacji ogrzewania podłogowego. Ten istot-

Z tego powodu zalecana jest konsultacja roz-

towego jest występowanie skurczów, wymu-

ny parametr nie ma bezpośredniego wpływu

wiązań montażowych z producentem chemii

szających ograniczanie wielkości pól oraz

na prace glazurnicze.

i jednostkowe podejście do realizacji zleceń.

stosowanie dylatacji pośrednich. Ma to zna-

Inaczej sytuacja wygląda z drugą własno-

czenie podczas projektowania okładzin cera-

ścią tego podkładu. Jastrych anhydrytowy nie

micznych, gdyż siatka fug musi pokrywać się

posiada skurczu w czasie wiązania, dzięki

z dylatacjami. W przypadku płyt wielkoforma-

czemu można go wylewać jednocześnie na

towych zgranie fug z dylatacjami jest zdecydo-

dużym obszarze. Jest to bardzo pożądane dla

Podłoża drewniane pojawiają się na rynku

wanie trudniejsze. Płyta przykrywająca dylata-

wykonawców wylewek, jednak niejednokrot-

coraz częściej w związku z rosnącą popular-

cję z dużą dozą prawdopodobieństwa pęknie.

nie przysparza wiele problemów na etapie

nością budownictwa modułowego i domów

układania płytek.

szkieletowych. Jest to specyficzny rodzaj

Jeśli wymiar płytki nie pozwala na zgranie siatki fug z dylatacjami, można pokusić się

18

dem anhydrytowym, aby wykluczyć wytrąca-

Co to jest anhydryt? zalety rozwiązania

Rozległe

powierzchnie

Płyty OSB na podłogę – jakie korzyści płyną z ich zastosowania?

pomieszczeń

podkładów – zalicza się je do podłoży krytycz-

o przesunięcie dylatacji, pod pewnymi warun-

z ogrzewaniem podłogowym muszą być po-

nych. Wśród najczęściej spotykanych można

kami. Konieczne jest połącznie starej dylatacji

dzielone na pola grzewcze. Częstym postę-

wymienić podłogę drewnianą na legarach oraz

dyblami zapobiegającymi klawiszowaniu oraz

powaniem wykonawców podkładów anhy-

podłogę z płyt OSB. Podstawowym czynnikiem

sklejenie dylatacji żywicą. Następnie należy

drytowych jest zalewanie całej powierzchni

dla obu rodzajów podłoża jest zapewnienie

naciąć nową dylatację w wymaganym miej-

bez zaznaczenia podziału między polami

stabilnej bazy do montażu okładziny. Podło-

scu, pamiętając o maksymalnym rozmiarze

grzewczymi. Zgodnie z zasadami prac glazur-

gi na legarach często mają znaczne wartości

pól. Prace te można przeprowadzić na jastry-

niczych pola grzewcze powinny być rozdzie-

ugięcia lub klawiszowania na sąsiadujących

chach bez ogrzewania podłogowego. Jeśli jest

lone, a okładzina musi posiadać dylatację na

elementach. Dla okładziny ceramicznej są to

to jastrych ogrzewany, problemem jest obec-

styku pól. Nacinanie wylewki bez znajomości

zjawiska niedopuszczalne. Konieczne będzie

ność rurek i brak możliwości wykonania głę-

ułożenia pętli jest bardzo ryzykowne. Dlatego

wyeliminowanie ich poprzez zamontowanie

bokiego nacięcia.

bardzo istotną sprawą jest skoordynowanie

kolejnej warstwy, np. płyty OSB na podłogę

Przed rozpoczęciem prac glazurniczych

prac projektowych i planowania wykonaw-

na tzw. zakładkę.

konieczne jest zbadanie jastrychu pod ką-

stwa okładzin z wykonawstwem podkładów.

Jak położyć płyty OSB na podłogę? Przede

tem wytrzymałości. Podstawowym sposo-

Jastrych anhydrytowy nie zapewnia od-

wszystkim należy zabezpieczyć je przed wil-

bem na wstępne sprawdzenie jakości wy-

porności na wilgoć, dlatego nie może być

gocią poprzez zagruntowanie lub użycie folii

lewki jest wykonanie przecinających się rys

stosowany na zewnątrz, w pomieszczeniach

w płynie. Konieczne może okazać się zastoso-

na powierzchni wylewki i ocena stopnia jej

mokrych oraz nieogrzewanych. Ma również

wanie maty kompensacyjnej, uniezależniają-

kruchości. Zalecaną metodą sprawdzenia

niższą wytrzymałość mechaniczną niż pod-

cej pracę okładziny od pracy podłoża.

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

WNĘTRZA

Szybka posadzka nie tylko z nazwy Sprawnie przeprowadzony remont to marzenie każdego inwestora. Także samym wykonawcom zależy na czasie i możliwości rychłego przystąpienia do realizacji kolejnego zlecenia.

W przypadku prac podłogowych niezwykle pomocne są szybkowiążące i szybkoschnące podkłady podłogowe. Okazuje się jednak, że produkty określane jako „błyskawiczne” lub „ekspresowe” w praktyce nie zawsze takie są.

Zobacz, na co zwrócić uwagę przy ich wyborze, aby się nie rozczarować.

P

Szybka posadzka Baumit Rapido 4 i ułożony podkład podłogowy

wych trzeba poczekać niewiele krócej niż w przypadku tradycyjnych rozwiązań.

Szybkość w pełnym zakresie Gdy naszym celem jest wykonanie podłogi w przyspieszonym tempie, śmiało możemy sięgnąć po szybką posadzkę Baumit Rapido 4 w postaci fabrycznie przygotowanej mieszkanki do zarobienia z wodą.

Dzięki właściwościom szybkowiążącym i szybkoschnącym ruch pieszy jest możliwy już po 5 godzinach, a już po upływie doby można rozpocząć montaż płytek ceramicznych. Okładziny wrażliwe na

race budowlano-remontowe to zazwyczaj złożone procesy, bę-

wodę, jak pokrycia drewniane (np. parkiety, panele podłogowe) czy

dące sumą wielu powiązanych ze sobą zdarzeń. Ukończenie

wykładziny dywanowe lub PVC, można układać już po 4 dniach od

jednego etapu często warunkuje rozpoczęcie kolejnego itd.

wykonania jastrychu.

Opóźnienia mogą się zatem łatwo kumulować i zagrozić realizacji

Stawiając na ten produkt, oprócz skróconego czasu realizacji prac,

pierwotnych założeń czasowych, a co za tym idzie oddalić w czasie

zyskamy podkład podłogowy (lub posadzkę) o bardzo wysokiej wytrzy-

ukończenie inwestycji. Prace podłogowe znakomicie ukazują te za-

małości, określonej klasą ­CT-C30-F5-A12. Dodatkowo zaprawa ma

leżności.

doskonałe właściwości robocze, a wykonana powierzchnia wyróżnia się

Szybka posadzka – czy na pewno?

wyjątkową trwałością.

Szybka posadzka Baumit Rapido 4 może być układana we wszel-

Szukając najlepszych rozwiązań pomagających zoptymalizować pra-

kiego rodzaju pomieszczeniach, również wilgotnych i mokrych, jak

ce, wykonawcy lub inwestorzy sięgają po podkłady podłogowe okre-

np. łazienki czy natryski, a także w garażach, piwnicach, kotłowniach

ślane mianem „szybkich”, „błyskawicznych” czy „ekspresowych”.

itd. Doskonale sprawdza się również na zewnątrz – jako mrozoodpor-

Niekiedy jednak tego rodzaju sformułowania mogą wprowadzić

ny podkład na tarasach i balkonach (konsystencja zaprawy pozwala

w błąd. Bywa bowiem, że odnoszą się wyłącznie do czasu wiąza-

na łatwe formowanie spadków o dowolnym kącie nachylenia wzglę-

nia, który pozwala chodzić po nowym podkładzie podłogowym, a jak

dem podłoża). Charakteryzuje się dobrym przewodzeniem ciepła,

wiadomo wpływ na tempo prac ma również czas, po upływie którego

dlatego z powodzeniem stosowana jest na ogrzewaniu podłogowym.

możemy przystąpić do układania kolejnych warstw wykończenia (np.

Może być też układana jako posadzka zespolona z podłożem, pod-

hydroizolacji czy docelowej okładziny). W efekcie może się okazać, że

kład na warstwach oddzielających lub podkład pływający na izolacji

na prace związane z montażem wykładzin, paneli czy desek podłogo-

akustycznej lub termicznej.

Gdy w grę wchodzą duże powierzchnie, a zależy nam na jeszcze większej efektywności prac, z pewnością istotny będzie fakt, że materiał przystosowany jest zarówno do aplikacji ręcznej, jak i maszynowej z użyciem agregatów typu mixokret lub mieszarek przepły­ wowych.

Wybierając odpowiednie rozwiązania, możemy znacznie przyspieszyć proces realizacji prac podłogowych. Zanim jednak zdecydujemy się na zakup konkretnego produktu, upewnijmy się, czy nie mamy do czynienia wyłącznie z chwytem marketingowym i uważnie czytajmy informacje znajdujące się na opakowaniu. Tylko produkty o właściwościach szybkowiążących i zarazem szybkoschnących, jak np. Baumit Rapido 4, pozwolą istotnie przy-

Baumit Rapido 4 – przykład zastosowania jako warstwa dociskowa na balkonach i tarasach

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

bliżyć termin ukończenia remontu lub wykonania prac w nowo budowanym domu.

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

www.baumit.pl 19

WNĘTRZA

FUGA CEMENTOWA ORAZ NEUTRALNY SILIKON SANITARNY TYTAN PROFESSIONAL – dlaczego warto je wybrać?

Fuga Cementowa 1–7 mm oraz Neutralny Silikon Sanitarny Tytan Professional to produkty idealne do stosowania wewnątrz i na zewnątrz. Sprawdź ich zalety!

N

zwłaszcza w sanitariatach oraz części komunikacyjnej. Są łatwe do utrzymania w czystości, a co więcej – można dzięki nim uzyskać efekt eleganckiego i ponadczasowego wnętrza.

Największym

zainteresowaniem

cieszą

awet najpiękniejsze i najbardziej

kuchni, łazience czy innym pomieszczeniu ze

solidne płytki nie prezentują się

ścianami lub podłogami pokrytymi płytkami.

się płytki w odcieniach bieli i szarości. Na

atrakcyjnie, jeśli po niedługim czasie

Obydwa produkty nadają się również do za-

drugim miejscu plasują się beże i brązy. Po-

pojawiają się między nimi nieładne spęka-

stosowania na zewnątrz w charakterze fug

zostałe kolory wybierane są rzadziej, a ich

nia fug, a silikon się odspaja. Na szczęście

tarasowych czy elewacyjnych.

zwolennicy najczęściej kierują się aktualnymi

można uniknąć tych problemów, wybierając wysokiej jakości produkty – Fugę Cementową 1–7 mm oraz Neutralny Silikon Sanitarny z linii Tytan Professional.

Właściwy dobór kolorystyczny fug Tytan Professional

trendami i własnymi upodobaniami.

Niezależnie od rodzaju, koloru oraz odcienia płytek, zawsze należy dopasować do nich kolor spoin. Wśród internautów często padają

dostępna

Płytki to najczęściej wybierany rodzaj okła-

pytania o kolor fugi do płytek drewnopodob-

w szerokiej gamie kolorów i odcieni oraz dopa-

dzin podłogowych i ściennych w domowych

nych, terakoty czy szkliwionego klinkieru.

sowany do niej kolorystycznie bezzapachowy

kuchniach i łazienkach. W szerokim zakre-

Wiele osób zastanawia się również nad tym,

silikon sanitarny to niezawodny duet. Zapew-

sie stosuje się je również w budynkach uży-

jaka fuga do białych płytek będzie zarówno

ni on doskonały efekt spoinowania w każdej

teczności publicznej, a także w biurowcach,

ładna, jak i praktyczna oraz jaka fuga do ce-

Gładka,

nienasiąkliwa

fuga

gły najlepiej podkreśli naturalne walory tego materiału. Jak dobierać fugi do płytek, żeby prezentowały się wyjątkowo i elegancko? Projektanci wnętrz polecają dwa sposoby:

»»dobór spoiwa w kolorze płytek – oznacza to wybór fugi o ton lub dwa jaśniejszej bądź ciemniejszej od barwy płytki,

»»kontrast

– wybór fugi o kolorze wyraźnie

kontrastującym z odcieniem płytki lub o odcieniu dużo jaśniejszym albo ciemniejszym.

Drugi z wymienionych sposobów, choć z pewnością efektowny, może okazać się ryzykowny. Właściwy dobór fugi zależy bowiem nie tylko od dopasowania barw przeciwstawnych, ale również od wielkości płytek oraz kolorystyki zastosowanej w całym wnętrzu.

Jeśli nie jesteśmy pewni swojego zmysłu artystycznego, przed wyborem fugi kontrastowej warto zwrócić się o poradę do architekta wnętrz.

Cementowa fuga do płytek Tytan Professional – walory estetyczne Oferta cementowych fug do płytek Tytan Professional zaspokaja potrzeby szerokiej grupy odbiorców. Zapewniamy dostępność produk-

20

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

WNĘTRZA tu w bogatej palecie najczęściej poszukiwa-

estetycznymi istotne są również parametry

pionowych pomiędzy sąsiednimi ścianami,

nych odcieni:

związane z wytrzymałością i trwałością spo-

a także na styku ściany i podłogi używa się

iwa. Fuga Cementowa 1–7 mm Tytan Pro-

elastycznych silikonów sanitarnych.

»»bieli (w ofercie są aż trzy jej odcienie), »»szarości, »»ciepłych beży i brązów, »»chłodnych beży i brązów.

fessional to:

»»hydrofobowa

Bardzo silnym obecnie trendem w designie

Fachowcy doradzają również użycie silikobariera i niska nasiąkliwość

nu tam, gdzie ze ścianą czy podłogą łączy

– dzięki czemu jest wysoce odporna na

się dodatkowa zabudowa z łatwo odkształ-

zabrudzenia,

cających się płyt gipsowo-kartonowych oraz

jest nawiązanie do kolorów ziemi. Tu dosko-

»»trwałość kolorów – fuga nie zmienia barwy

nale sprawdzą się wszystkie dostępne w pa-

w normalnym użytkowaniu przez długie

lecie ciepłe i chłodne odcienie beży i brązów,

lata,

»»idealna gładkość – zapobiega przywieraniu

a także szarości.

Szarość idealnie wplata się również w styli-

Dość często pojawia się problem kolorystycznego dopasowania silikonu do fugi. Nasi specjaliści, znając potrzeby użytkowników, zaprojektowali Neutralny Silikon Sanitarny

i wnikaniu brudu,

»»wysoka

w miejscu montażu urządzeń sanitarnych.

odporność na spękania – nawet

Tytan Professional, idealnie dopasowany do

nego. Dodatkowo kolor szary jest świetnym

narażona na częste działanie wody lub

oferowanej gamy kolorystycznej fug cemen-

neutralnym tłem, do którego pasują dodatki

różnice temperatury, np. na ogrzewaniu

towych. Do jego największych zalet należą:

stykę bardzo modnego betonu architektonicz-

w każdym kolorze, dlatego szare fugi są tak

podłogowym, nie pęka i nie wykrusza się,

»»bardzo

doceniane przez architektów i użytkowników.

niska nasiąkliwość, co wpływa

Polecamy również fugę w kolorze butel-

na mrozo- i wodo­odporność – dzięki tym

kowej zieleni, która doskonale wpisuje się

parametrom świetnie się sprawdza na ze-

w jeden z najmodniejszych obecnie trendów

wnątrz.

»»elastyczność, »»doskonała przyczepność, »»trwałość kolorów, »»możliwość zastosowania

zarówno we-

wnątrz, jak i na zewnątrz,

bazujący na ceramice szklanej. Materiał ten

Nasza Fuga Cementowa 1–7 mm jest ła-

»»możliwość stosowania do kamienia natural-

świetnie prezentuje się szczególnie w połą-

twa w utrzymaniu w czystości i odporna na

nego – nadaje się np. do wypełniania spoin

czeniu z ciemniejszymi barwami o mocnym

zabrudzenia. Nadaje się do zastosowania

między ścianą a blatem marmurowym czy

nasyceniu, takimi jak butelkowa zieleń czy

zarówno na powierzchniach pionowych, jak

granitowym w łazience lub k­ uchni.

elegancki i ponadczasowy granat. Fuga Ce-

i poziomych. Jest idealna w przypadku fu-

Neutralny Silikon Sanitarny Tytan Pro-

mentowa 1–7 mm Tytan Professional w tych

gowania płytek ceramicznych, ale również

fessional to produkt premium nie tylko pod

dwóch kolorach to odpowiedź na aktualne

klinkieru. Można używać jej we wnętrzach

względem trwałości oraz jakości związanej ze

tendencje kolorystyczne w architekturze

i na zewnątrz, jako fugi na tarasy czy balkony,

spoinowaniem. Dzięki zastosowaniu formuły

wnętrz.

a także do fugowania płytek elewacyjnych.

MEKO FREE jest on wolny od szkodliwego

Cementowa fuga do płytek, klinkieru, cegły i kamienia naturalnego – zalety technologiczne

Neutralny silikon sanitarny – uszczelnienie w kolorze fugi

metyloetyloketoksymu, a więc bezpieczny dla zdrowia oraz środowiska. Produkt jest bezzapachowy, co ma znaczenie nie tylko dla

Fuga Cementowa 1–7 mm to doskonałe roz-

wykonawcy, ale również dla wszystkich osób

wiązanie w pracach glazurniczych związa-

obecnych we wnętrzach, np. podczas remon-

Możliwość kolorystycznego dopasowania fugi

nych ze spoinowaniem płaskich powierzchni.

tu kuchni czy łazienki.

do płytek to niewątpliwie duża zaleta nasze-

Wszędzie tam, gdzie występują duże naprę-

go produktu, ale nie jedyna. Poza względami

żenia oraz odkształcenia, a więc w spoinach

PRZYKŁADOWA PALETA ODCIENI SZAROŚCI

Podsumowanie Fuga Cementowa 1–7 mm i Neutralny Silikon Sanitarny zostały stworzone jako pro-

FUGA & SILIKON

dukty komplementarne do zastosowania przy

SZAROŚCI

i szeroka paleta odcieni sprawiają, że produk-

010 biały polarny

spoinowaniu zarówno we wnętrzach, jak i na zewnątrz. Ich trwałość, odporność na zabrudzenia, a także kompatybilność kolorystyczna ty te są chętnie wybierane przez użytkowników. Z kolei glazurnicy polecają je nie tylko ze

020 popielaty

względu na walory estetyczne i jakościowe,

030 srebrny

ale także z uwagi na łatwość aplikacji.

040 szary jasny

050 szary 060 szary ciemny 070 grafitowy

Selena SA ul. Wyścigowa 56 e, 53-012 Wrocław tel. 71 78 38 301, www.tytan.pl EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

21

WNĘTRZA

POSADZKI ŻYWICZNE

trwałe i estetyczne wykończenie podłogi

mgr inż. Maciej Rokiel

nia w tych warunkach żywice syntetyczne.

Pod pojęciem podłogi należy rozumieć wykończenie poziomej przegrody konstrukcji nadające jej wymagane właściwości użytkowe. Są to zatem warstwy hydroizolacyjne, paroizolacja, izolacje termiczne i akustyczne, warstwy ochronne, nośne (betony, jastrychy), dobrane dla konkretnego przypadku w sposób zależny od obciążeń, rodzaju pomieszczenia i związanych z tym wymagań użytkowych. Posadzka natomiast to wierzchnia warstwa podłogi przenosząca na warstwy konstrukcji obciążenia użytkowe i/lub zabezpieczająca przed zniszczeniem.

W zależności od bazy (epoksyd, poliuretan,

R

powłok będą różne, zależne także od grubości powłoki [1–5].

Cechą żywic epoksydowych jest wysoka odporność mechaniczna (wytrzymałość na ściskanie rzędu 40–90 N/mm2, na zginanie rzędu 20–40 N/mm2, na rozciąganie rzędu 12–20 N/mm2), twardość i odporność na ścieranie, uderzenia czy zarysowania. Z tym wiąże się jednak sztywność powłoki. Sam proces sieciowania i twardnienia, zwłaszcza

będzie

czy na parkingach otwartych, chemicznych

przy stosowaniu kruszywa kwarcowego jako

różne w zależności od obciążeń

itp.), lecz także o bezpieczeństwo użytkowa-

wypełniacza, przebiega z minimalnym skur-

i miejsca wbudowania (warunków

nia, zabezpieczenie wód gruntowych przed

czem. Są mniej wrażliwe na wilgotność reszt-

eksploatacyjnych). Rodzaj zastosowanych

przedostaniem się do nich agresywnych

kową podłoża i wysoką wilgotność powietrza

ozwiązanie

konstrukcyjne

materiałów zależy przede wszystkim od ro-

substancji (jeżeli występują), odpowiednią

podczas aplikacji i twardnienia niż żywice

dzaju pomieszczenia i obiektu, sposobu ob-

izolacyjność termiczną oraz akustyczną, od-

poliuretanowe.

ciążenia, obecności i rodzaju agresywnych

porność na starzenie czy wreszcie łatwość

Zaletą żywic epoksydowych jest odporność

związków, sposobu użytkowania pomiesz-

w utrzymaniu w czystości. Z tym wiąże się

na agresywne media – zarówno kwaśne, jak

czenia, dodatkowych wymagań sanitarnych

także konieczność wykonania tzw. trudnych

i alkaliczne. Są odporne na roztwory kwasów

itp. (rys. 1).

i krytycznych miejsc, takich jak dylatacje czy

nieorganicznych i organicznych (z wyjątkiem

wpusty, jak również uwzględnienie zjawisk

fluorowodorowego i octowego), roztwory soli

związanych z ruchem wilgoci przez przegro-

nieorganicznych i wodorotlenków oraz na

dę, których zaniedbanie także może prowa-

materiały pędne i smary. Ograniczoną od-

dzić do powstania uszkodzeń.

porność wykazują na substancje utleniające

8 7 6

5

4 3 2

1

Rys. 1. Ogólny układ warstw podłogi na gruncie: 1 – warstwa przerywająca podciąganie kapilarne – żwir płukany 8–16 mm, 2 – folia PE lub membrana kubełkowa, 3 – konstrukcyjny beton podkładowy, 4 – hydroizolacja, 5 – termoizolacja, 6 – warstwa ochronna – chemoodporna membrana zgrzewana lub sklejana na zakładach, 7 – beton nośny, 8 – posadzka żywiczna Rys. autor

Podstawowym warunkiem długotrwałej,

22

akryl itp.), parametry i cechy stwardniałych

Rodzaje posadzek żywicznych, właściwości i zastosowanie Rozwiązań

(chlor, kwas azotowy), alkohole (np. metanol), estry (np. octany butylu), ketony czy węglowodory. Poza tym epoksydy są odporne na wpływy atmosferyczne, a jedynym ich

materiałowo-konstrukcyjnych

mankamentem jest skłonność do żółknięcia

sa­mych posadzek jest wiele, jednak najczę-

i kredowania pod wpływem promieniowania

ściej wykonuje się posadzki betonowe oraz

UV. Nie wpływa to jednak negatywnie na pa-

żywiczne, jak również z płytek ceramicznych.

rametry użytkowe powłoki [1].

Posadzki żywiczne najczęściej są wykonywane na bazie syntetycznych spoiw:

»»epoksydowych, »»poliuretanowych, »»polimocznikowych, »»epoksydowo-poliuretanowych.

Dwuskładnikowe żywice poliuretanowe, podobnie jak epoksydowe, wiążą z minimalnym skurczem. W przeciwieństwie do epoksydowych są jednak elastyczne, mają zdolność mostkowania rys podłoża oraz są bardziej odporne na uderzenia i to w niskich

bezproblemowej eksploatacji posadzki jest

Poprawne wykonanie posadzki przemysło-

temperaturach. Są także odporne na promie-

przyjęcie technicznie poprawnego rozwią-

wej wynika z dobrania odpowiedniego rodza-

niowanie UV oraz na starzenie. Ich parame-

zania materiałowego związanego nie tylko

ju zabezpieczenia (impregnacja, posadzka

try wytrzymałościowe są jednak niższe niż

z samą posadzką, lecz także z warstwa-

cienkowarstwowa/grubowarstwowa itp.) do

epoksydów, dotyczy to zwłaszcza odporności

mi konstrukcji podłogi. Chodzi tu nie tylko

występujących obciążeń. Chodzi tu przede

na ścieranie (wytrzymałość na rozciąganie

o zdolność do przeniesienia obciążeń użyt-

wszystkim o obciążenia mechaniczne, che-

rzędu 2,2–3,5 N/mm2, wydłużenie względne

kowych (mechanicznych – od nacisku kół, sił

miczne, termiczne, promieniowanie UV itp.

przy rozciąganiu do 160%).

powstałych przy hamowaniu, dynamicznych,

To z kolei wymaga znajomości właściwości,

Jeśli chodzi o odporność chemiczną, są

od uderzeń, termicznych, np. w chłodniach

którymi cechują się możliwe do zastosowa-

odporne na paliwa (materiały pędne), sma-

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

WNĘTRZA ry, rozcieńczone kwasy i zasady, jak również

czem (składnikiem B) jest modyfikowany

nia się żywicznej warstwy użytkowej. Jest to

na oleje, tłuszcze, aromatyczne węglowodory

związek aminowy.

bardzo istotne przy remontach i naprawach

i estry. Są mniej odporne na stężone zasady,

Kompozycje żywic poliuretanowych i/lub

zwłaszcza w podwyższonych temperaturach,

epoksydowych służą do wykonywania posa-

oraz na ketony [1].

dzek typu:

Jednoskładnikowe żywice poliuretanowe są generalnie odporne na paliwa (materiały pędne), smary, rozcieńczone kwasy i zasady.

Są niewrażliwe na wpływy atmosferyczne.

Właściwością przypisaną wszystkim poliure-

»»powłokowego

uszkodzonych posadzek przemysłowych.

Systemy posadzek cienko-/grubowarstwowych składają się z:

wicznej rzędu 0,5–1 mm,

»»gruntownika, »»warstwy pośredniej, »»warstwy zamykającej (lakierowania),

nej rzędu 1,5–4 mm,

przy czym wykonanie warstwy zamykającej

– grubość kompozycji ży-

»»wylewanego – grubość kompozycji żywicz»»szpachlowego

– grubość kompozycji ży-

może być opcjonalne, zatem warstwa po-

tanom jest ich wrażliwość na wilgoć w pod-

wicznej rzędu 3–25 mm (m.in. ze względu

średnia jest warstwą użytkową. Możliwa jest

łożu, jak również wysoką wilgotność względ-

na cenę stosowane są najrzadziej).

jednak sytuacja, że warstwy użytkowe są

ną powietrza. Dotyczy to zarówno momentu

Inne kryterium podziału to: posadzki cien-

bardziej rozbudowane.

aplikacji, jak i procesu sieciowania. Wymaga

kowarstwowe,

to szczególnej ochrony (do momentu stward-

czy wręcz powłoki lakiernicze.

nienia) przed oddziaływaniem wilgoci.

posadzki

grubowarstwowe

Na świeżej warstwie żywicy gruntującej wykonuje się posypkę ze specjalnego piasku

Posadzki powłokowe wykonuje się w po-

kwarcowego przeznaczonego do żywic. Jego

Spotyka się także żywice będące swoistymi

mieszczeniach nienarażonych na intensywne

uziarnienie wynosi zazwyczaj 0,2–0,7 mm,

hybrydami, np. epoksydowo-poliuretanowe.

obciążenia ruchem kołowym i przy słabym

a po związaniu gruntownika nadmiar piasku

Wykazują one cechy właściwe zarówno epo-

lub ograniczonym oddziaływaniu agresyw-

usuwa się. Na tak przygotowaną warstwę

ksydom, jak i poliuretanom, np. elastyczność

nych mediów. W praktyce są to obiekty

gruntującą nakłada się, warstwą o określonej

w połączeniu z odpornością na ścieranie.

budownictwa ogólnego (lub użyteczności

grubości, materiał będący właściwą powło-

Żywice polimocznikowe z kolei cechują

publicznej), w ograniczonym stopniu tego

ką ochronną. Jeżeli nie jest wymagana an-

się wysoką odpornością mechaniczną przy

typu posadzki wykonuje się w budownictwie

typoślizgowość czy nadanie specyficznego

znacznej elastyczności i zdolności przekry-

przemysłowym. Posadzki wylewane epoksy-

wyglądu (matowego, z połyskiem), wykona-

wania rys (wydłużenie przy zerwaniu może

dowe stosuje się w budownictwie przemysło-

nie posadzki można uznać za zakończone.

dochodzić do 400%, a wytrzymałość na roz-

wym, użyteczności publicznej i budownictwa

W przeciwnym wypadku konieczne jest prze-

ciąganie do 20 MPa), odpornością termicz-

ogólnego, dla wysokich obciążeń mechanicz-

lakierowanie specjalnymi żywicami (zazwy-

ną w suchym środowisku do temperatury

nych i przy obecności agresywnych mediów.

czaj poliuretanowymi, jednoskładnikowymi

120–180°C, a w wilgotnym do 80°C i wyso-

Żywice poliuretanowe w tego typu posadz-

lakierami). Dla wersji antypoślizgowej świe-

ką odpornością chemiczną (roztwory kwasów

kach stosuje się tam, gdzie jest konieczność

żo nałożoną żywicę trzeba posypać piaskiem

organicznych o stężeniu rzędu 10%, roztwory

użycia materiału elastycznego, należy jednak

kwarcowym lub korundem, o określonym

kwasów nieorganicznych o stężeniu do 20%

pamiętać, że odporność poliuretanów na

uziarnieniu, zależnym od wymaganej klasy

oraz ich sole w roztworze o wartości pH < 6,

oddziaływanie agresywnych substancji che-

antypoślizgowości i przestrzeni wypełnienia,

zasady nieorganiczne i ich sole o pH > 8 oraz

micznych jest mniejsza niż odporność epo-

a po usunięciu niezwiązanego piasku, wyko-

roztwory soli nieutleniających się pochodze-

ksydów. Z drugiej strony żywice epoksydowe

nać lakierowanie zamykające.

nia nieorganicznego o pH rzędu 6–8).

są w znacznie mniejszym stopniu odporne na

Epoksydowe żywice do wykonywania po-

Posadzkowe żywice epoksydowe są naj-

UV, nie tracą wprawdzie swych właściwości,

włok grubowarstwowych mogą być mieszane

częściej dwuskładnikowymi kompozycjami

jednak w wielu sytuacjach ważny jest aspekt

z piaskiem do żywic (takim samym jak do

składającymi się z ciekłej żywicy epoksy-

estetyczny.

wykonywania posypki). Zwiększa to odpor-

Spotyka się także żywice poliuretanowo­

ność związanej żywicy na obciążenia me-

ralnych oraz ewentualnie rozcieńczalników

‑­epo­ksydowe, cechujące się większą odpor-

chaniczne (oraz zmniejsza koszt materiału),

(składnik A), a także z utwardzacza (aminy

nością mechaniczną i chemiczną niż posadz-

może jednak wpływać negatywnie na odpor-

alifatyczne, aromatyczne, cykloaminy itp.).

ka poliuretanowa przy pewnej elastyczności,

ność chemiczną. Proporcje mieszania podaje

Jednoskładnikowe

czego z kolei pozbawiona jest posadzka epo-

zawsze producent systemu (wagowo mogą

ksydowa.

się one wahać od 0,5 do nawet 2 części

dowej, modyfikatorów i wypełniaczy mine-

żywice

poliuretanowe

składają się z poliuretanowej żywicy z dodatkiem modyfikatorów, mineralnych wypełnia-

Posadzki szpachlowe stosuje się przy bar-

piasku na 1 część żywicy). Im większa ilość

czy i pigmentów, ewentualnie organicznych

dzo ciężkich warunkach eksploatacyjnych

dodawanego piasku, tym gorsza rozlewność

rozcieńczalników. Kompozycje dwuskładni-

i przy oddziaływaniu bardzo agresywnego

masy. Występują tu także ograniczenia pole-

kowe składają się z poliuretanowego spo-

środowiska.

gające na konieczności wykonania warstwy o podanej przez producenta minimalnej gru-

iwa, mineralnych wypełniaczy i pigmentów

Parametry i właściwości użytkowe do-

z dodatkiem modyfikatorów, ewentualnie

stępnych na rynku żywic syntetycznych po-

rozcieńczalników organicznych (składnik A).

zwalają nie tylko uzyskać warstwę użytkową

Żywice poliuretanowe często stosuje się

Utwardzaczem (składnikiem B) jest związek

odporną na ekstremalne obciążenia mecha-

jako posadzki na parkingach, wykończenie

poliizocyjaninowy. Podstawą kompozycji po-

niczne i chemiczne, ale umożliwiają też wy-

powierzchni balkonów oraz wszędzie tam,

liuretanowo-epoksydowych są żywica epok-

konanie posadzki przy braku przeciwwilgo-

gdzie konieczne jest zastosowanie elastycz-

sydowa modyfikowana poliuretanami, mine-

ciowej izolacji konstrukcji posadzki oraz na

nej, mostkującej rysy powłoki.

ralne wypełniacze i pigmenty, plastyfikatory

podłożach mokrych i zaolejonych, bez obaw

Do żywic poliuretanowych piasku z reguły

i inne modyfikatory (składnik A). Utwardza-

o niebezpieczeństwo późniejszego odspaja-

się nie dodaje. Co prawda niektórzy produ-

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

bości.

23

WNĘTRZA cenci w kartach technicznych dopuszczają

cej antypoślizgowość. Konstrukcja ta nie ma

taką możliwość, jednak należy do tego pod-

możliwości mostkowania rys.

–– posypki z piasku kwarcowego (opcjonalnie),

chodzić bardzo ostrożnie. Dodatek piasku do

Płyty stropów pośrednich w parkingach

–– kompozycji podstawowej (czysta żywica

żywic poliuretanowych znacznie pogarsza

otwartych także są narażone na oddziaływa-

lub zmieszana z wypełniaczem – pia-

bowiem ich elastyczność. Dlatego jego ilość

nia termiczne, jednak nie aż tak duże. Dlate-

skiem kwarcowym),

nie przekracza zazwyczaj 0,4–0,5 części wa-

go oprócz żywic poliuretanowych można tu

gowych.

stosować także elastyczne żywice poliureta-

–– kompozycji wykańczającej/zamykającej – lakierowania (opcjonalnie);

»»posadzka antypoślizgowa (rys. 3), składa-

Uwaga! Powłoka z żywicy poliuretanowej

nowo-epoksydowe. Grubość warstwy nośnej

zachowuje elastyczność, gdy jej grubość wy-

wynosi zazwyczaj 3–4 mm. Konieczne jest

jąca się z:

nosi przynajmniej 1,5 mm.

również wykonanie lakierowania zamykają-

–– kompozycji gruntującej,

cego nadającego antypoślizgowość.

–– posypki z piasku kwarcowego (opcjonal-

Zróżnicowanie systemów posadzek z żywic łatwo przedstawić na przykładzie na-

Podane grubości warstw są wartościami

wierzchni parkingów. Spotyka się rozwiąza-

przeciętnymi, w zależności od obciążeń (sa-

–– kompozycji podstawowej (czysta żywica

nia z zastosowaniem żywic poliuretanowych,

mochody ciężarowe, osobowe) mogą być one

lub zmieszana z wypełniaczem – pia-

poliuretanowo-epoksydowych oraz epoksy-

zwiększone lub zmniejszone, jednak nie bez-

skiem kwarcowym),

dowych. Wybór materiału zależy od miejsca

krytycznie. Żywice poliuretanowe cechują się

–– posypki z piasku kwarcowego lub kruszy-

jego wbudowania (umiejscowienia posadzki

zdolnością mostkowania rys, gdy są ułożone

wa korundowego o odpowiedniej frakcji

– parking odkryty na dachu, parking w ogrze-

w warstwie min. 1,5–2 mm.

– zależy od wymaganej klasy antypośli-

wanej hali, stropy pośrednie itp.).

Najbardziej narażone na oddziaływania mechaniczne oraz warunki atmosferyczne są parkingi na dachach. Oprócz obciążeń dynamicznych dochodzą tu także znaczne ob-

Przykładowe warstwy systemów posadzek cienko- lub grubowarstwowych przedstawiają się następująco:

»»posadzka gładka (rys. 2), składająca się z: –– kompozycji gruntującej,

nie),

zgowości i przestrzeni wypełnienia, –– kompozycji wykańczającej – lakierowania zamykającego, Możliwa jest jednak sytuacja, że warstwy konstrukcji są bardziej rozbudowane (rys. 4).

ciążenia termiczne (gradient temperaturowy lato–zima dochodzący do 100°C), promieniowanie UV, oddziaływanie środków odladzających oraz paliwa, olejów i płynów eksploatacyjnych. Zastosowany materiał musi cechować się przede wszystkim elastycznością i odpornością na promieniowanie UV, dlatego stosuje się tu żywice poliuretanowe.

Grubość warstw użytkowych wynosi zazwyczaj 3–5 mm, najczęściej spotyka się dwa warianty takiej posadzki: pierwszy – na gruntowniku układana jest warstwa elastycznej żywicy poliuretanowej grubości 1,5–2 mm, a na niej druga warstwa (3–4 mm) także elastycznego poliuretanu, lecz o większej odporności na ścieranie oraz drugi wariant – na gruntowniku układa się warstwę ela-

Rys. 2. Posadzka gładka: 1 – podłoże, 2 – gruntowanie, 3 – szpachlowanie w celu wyrównania ewentualnych nierówności podłoża (mieszanina żywicy z piaskiem) lub posypka z piasku kwarcowego, 4 – warstwa użytkowa (czysta żywica), 5 – lakierowanie (opcjonalnie) Rys. KLB Koetztal

stycznej, lecz odpornej na ścieranie żywicy poliuretanowej

(ewentualnie

poliuretano-

wo-epoksydowej) grubości 2–4 mm. W obu przypadkach powierzchnia posadzki musi być szorstka, dlatego świeżą warstwę żywicy

Rys. 4a. Dekoracyjna, szczelna dla cieczy posadzka dekoracyjno-przemysłowa: 1 – podłoże, 2 – gruntowanie, 3 – szpachlowanie w celu wyrównania ewentualnych nierówności podłoża (mieszanina żywicy z piaskiem) lub posypka z piasku kwarcowego, 4 – warstwa uszczelniająca (czysta żywica), 5 – warstwa uszczelniająca (czysta żywica – druga warstwa – posypana piaskiem kwarcowym), 6 – warstwa użytkowo-dekoracyjna (czysta żywica posypana kolorowym piaskiem kwarcowym), 7 – warstwa ochronna (bezbarwna żywica), 8 – warstwa zamykająca (np. bezbarwna żywica matująca) Rys. KLB Koetztal

należy posypać kruszywem (piaskiem kwarcowym, korundem) o odpowiednim uziarnieniu i przelakierować odpornym na promieniowanie UV lakierem, np. poliuretanowym.

W przypadku parkingów podziemnych lub zakrytych, gdzie nie ma obciążenia zmianami temperatury zamiast żywicy poliuretanowej stosuje się żywicę epoksydową, często z dodatkiem piasku kwarcowego, co zwiększa jej odporność mechaniczną. Warstwa zamykająca (można tu stosować zarówno żywice epoksydowe, jak i poliuretanowe) wykonywana jest także na posypce nadają-

24

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

Rys. 3. Posadzka antypoślizgowa: 1 – podłoże, 2 – gruntowanie lub gruntowanie i szpachlowanie w celu wyrównania ewentualnych nierówności podłoża (mieszanina żywicy z piaskiem) + posypka z piasku kwarcowego, 3 – warstwa użytkowa (czysta żywica lub zmieszana z wypełniaczem – piaskiem kwarcowym), 4 – posypka z piasku kwarcowego nadająca antypoślizgowość, 5 – warstwa zamykająca

Rys. KLB Koetztal

www.ekspertbudowlany.pl

Rys. 4b. Dekoracyjna, elastyczna posadzka przemysłowa na parkingu odkrytym: 1 – grunt, 2 – przepona, 3 – warstwa zasadnicza, 4 – posypka z piasku kwarcowego, 5 – warstwa uszczelniająca Rys. Sika

WNĘTRZA konstrukcji, jednoznacznie definiując rodzaj zastosowanych materiałów i ich parametry. Począwszy od poprawnego rozpoznania warunków gruntowo-wodnych i określenia niezbędnych parametrów warstwy nośnej (w przypadku podłóg na gruncie), a skończywszy bezpośrednio na warstwie użytkowej (posadzce).

Warstwa betonu nośnego musi umożliwić przejęcie przede wszystkim obciążeń mechanicznych oddziałujących na podłogę. Grubość płyty betonowej i klasa betonu zależą od przewidywanych obciążeń powierzchni (dlatego zawsze podaje je dokumentacja projektowa). Dla obciążenia lekkim ruchem pieszym za minimalną klasę betonu można przyjąć C16/20, przy intensywnym obciążeniu ruchem pieszym lub obciążeniu wózkami na kołach ogumionych będzie to beton klasy C20/25, przy ruchu wózków na kołach stalowych – C25/30, jeżeli do tego dochodzą Fot. Sika

jeszcze obciążenia udarowe lub ujemnymi temperaturami/szokowe za minimalną klasę

W każdym przypadku trzeba zwrócić uwagę

na bazie rozpuszczalników (w porównaniu

na dyfuzję pary wodnej w przegrodzie i, jeżeli

z preparatami dyspersyjnymi cechują się one

jest to wymagane, odpowiednio zapobiegać

większą zdolnością do penetracji w podłoże),

negatywnym skutkom (np. przez wykona-

choć spotyka się także preparaty bezrozpusz-

nie odpowiednich warstw paroszczelnych,

czalnikowe. Efektem jest zwiększenie wytrzy-

wymalowania o dużym oporze dyfuzyjnym,

małości na ściskanie i zginanie, zmniejsze-

specjalne gruntowniki epoksydowe będące

nie nasiąkliwości, zwiększenie odporności

warstwą paroszczelną, stosowanie żywic

chemicznej oraz poprawa estetyki posadzki.

cechujących się zdolnością do dyfuzji pary

Nie tworzą jednak ciągłej, szczelnej powłoki.

wodnej).

Impregnaty mogą być (i często są) stosowane

Zdolnością odprowadzania ładunków ce-

na posypkach utwardzających oraz posadz-

chują się posadzki antyelektrostatyczne.

kach polimerowo-cementowych. Mogą one

Taki system może występować w wariancie

wówczas pełnić funkcję zarówno ochronną

gładkim lub szorstkim (antypoślizgowym).

(zapobiegającą zbyt szybkiemu wysychaniu),

Podstawą systemu są warstwy przewodzące

jak i typowego impregnatu.

(taśma, lakier, żywica).

Powierzchniowym zabezpieczeniem po-

Posadzki dekoracyjne

sadzki jest również jej impregnacja. Stosu-

Innym rodzajem posadzek są posadzki de-

je się tu zazwyczaj epoksydowe impregnaty

koracyjne (rys. 5). Możliwość aranżacji ich wyglądu jest bardzo szeroka. Począwszy od jednorodnego, błyszczącego lub matowego wykończenia, poprzez zastosowanie barwionego kruszywa czy tzw. chipsów, a skończywszy na efekcie zwanym 3D. Bazą takich posadzek jest zwykle spoiwo epoksydowe i/lub poliuretanowe, spotyka się jednak także posadzki na bazie żywic metakrylowych. Wykonuje się je zazwyczaj jako wielowarstwowe (zależy to od oczekiwanego efektu).

O poprawności rozwiązania technologiczno-materiałowego decyduje nie tylko dobór

Rys. 5. Posadzka dekoracyjna: 1 – podłoże, 2 – grun­ towanie, 3 – warstwa dekoracyjna – mieszanina żywicy z barwnym kruszywem, 4 – bezbarwne lakierowanie zamykające Rys. KLB Koetztal

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

odpowiednich materiałów do wykonania posadzki, lecz także konstrukcja podłogi.

Oznacza to, że na etapie projektowania należy przyjąć poprawny układ warstw całej www.ekspertbudowlany.pl

betonu można przyjąć beton C30/37.

Literatura 1. BEB Arbeitsblatt KH-0/S Stoffe, 2002.

2. BEB Arbeitsblatt KH-1 KH-1 Imprägnierung, 2009.

3. BEB Arbeitsblatt KH-3 Beschichtung/Belag, 2007.

4. BEB Arbeitsblatt KH-2 Versiegelung, 2004.

5. BEB Arbeitsblatt KH-5 Estrich, 2008.

6. Fussböden In Arbeitsraumen und Arbeitsbereichen mit erhöhter Rutschgefahr, ZH 1/571, IV 1989.

7. PN-EN 1504-2:2006, „Wyroby i systemy do ochrony i napraw konstrukcji betonowych. Definicje, wymagania, sterowanie jakością i ocena zgodności. Część 2: Systemy ochrony powierzchniowej betonu”.

8. ZUAT-15A/III.09/2003, „Zestawy wyrobów do wykonywania posadzek żywicznych”, ITB, 2003.

9. ZURT-15/VIII.24/2008, „Zestawy wyrobów do wykonywania posadzek żywicznych”.

10. PN-EN 13529:2005, „Wyroby i systemy do ochrony i napraw konstrukcji betonowych. Metody badań. Odporność na silną agresję chemiczną”.

11. DIN 51130 2004-06, „Prüfung von Bodenbelägen; Bestimmung der rutschhemmenden Eigenschaft; Arbeitsräume und Arbeitsbereiche mit erhöhter Rutschgefahr; Begehungsverfahren; Schiefe Ebene”.

12. E. Neufert, „Podręcznik projektowania architektoniczno-budowlanego”, Arkady, Warszawa 1995.

13. L. Czarnecki, P.H. Emmons, „Naprawa i ochrona konstrukcji betonowych”, Polski Cement, Kraków 2002.

14. J. Banera, M. Maj, A. Ubysz, „Powłoki polimocznikowe w budownictwie”, Grupa MD, 2017.

15. „Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych. Część B: Roboty wykończeniowe.

Zeszyt 3: Posadzki mineralne i żywiczne”, ITB, 2018.

16. „Specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych. Posadzki z żywic epoksydowych i poliuretanowych”, Promocja, 2017.

17. M. Rokiel, „Hydroizolacje w budownictwie”, wyd.

III, Grupa MEDIUM, Warszawa 2019.

25

WNĘTRZA

POSADZKI ŻYWICZNE W DOMU co warto wiedzieć?

Posadzki żywiczne kojarzą się przede wszystkim z obiektami przemysłowymi. Nie jest to jednak ich jedyne zastosowanie.

Ze względu na zalety wizualne i użytkowe coraz częściej pojawiają się jako element wykończeniowy w mieszkaniach. Co warto wiedzieć, planując taką realizację?

Szeroka gama kolorystyczna, możliwość łączenia kolorów i wykonywania wzorów na posadzce, różne sposoby wykończenia, stosowanie kolorowych piasków lub chipsów – to wszystko zapewnia niepowtarzalny wygląd i dopasowanie posadzki do różnych pomieszczeń.

S

yntetyczne żywice zyskały popular-

rażu, pomieszczeniach mieszkalnych, jak

ność dzięki swoim niezwykłym pa-

również w łazienkach i kuchniach.

rametrom. Cechują się wysoką wy-

trzymałością na ścieranie oraz uszkodzenia mechaniczne. Zapewniają szczelne wykoń-

Komfortowa pielęgnacja i atuty wizualne

Jaką żywicę wybrać?

Najczęściej spotykane są posadzki żywiczne epoksydowe lub poliuretanowe. Do pomieszczeń zwykle wybiera się tę pierwszą, podczas gdy druga częściej wykorzystywana jest tam,

czenie posadzki, dzięki czemu znajdują za-

Wieloletnia trwałość to nie jedyna zaleta tego

gdzie powierzchnia będzie narażona na pro-

stosowanie we wszystkich pomieszczeniach

typu posadzek. Są to posadzki bezspoinowe,

mieniowanie UV oraz warunki atmosferycz-

w domu – można je stosować zarówno w ga-

bardzo łatwe do utrzymania w czystości.

ne. Należy jednak zaznaczyć, iż rozwiązania poliuretanowe zyskują coraz większą popularność także przy zastosowaniach we wnętrzach.

Przygotowanie podłoża Podłoże, na którym ma być wykonana posadzka, musi mieć odpowiednie właściwości. W przeciwnym wypadku jeden z jej najważniejszych atutów – trwałość – przestanie mieć znaczenie, podłoga popęka, a warstwa żywiczna będzie się odspajać od podłoża.

Rodzaj podłoża. Posadzka żywiczna wymaga gładkiego i mocnego podłoża. W przypadku wylewek betonowych zalecane jest śrutowanie bądź frezowanie i śrutowanie, aby usunąć osłabione warstwy oraz oczyścić powierzchnię z ewentualnych zabrudzeń.

Ponadto konieczne jest wygładzenie, gdyż

26

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

WNĘTRZA mimo optycznego wrażenia równości ma ona niewielkie zagłębienia. Do tego zabiegu zalecane jest wylanie szpachlówki epoksydowej (do przygotowania można użyć dwuskładnikowej żywicy gruntującej weber.tec EP 10 z dodatkiem piasku kwarcowego), którą ściąga się po podłożu za pomocą stalowej pacy.

Jednak nie w każdym pomieszczeniu jest możliwe zastosowanie podłoża betonowego.

W budynkach wielorodzinnych standardem są jastrychy. Niestety, nie spełniają one wymagań co do odporności na ściskanie i odrywanie. Rozwiązaniem może być zastosowanie specjalnej wylewki dedykowanej pod powłoki żywiczne. W tej kwestii sprawdzi się szybkowiążący jastrych weber.floor RAPID bądź specjalne, zbrojone włóknami spoiwo, jak np. weberfloor FIBROCEM.

paroprzepuszczalna. Dlatego istotną rolę od-

– produkt o właściwościach samorozlewnych

Wytrzymałość. Podłoże powinno się wy-

grywa pomiar wilgotności podłoża. Prawidło-

i wysokiej wytrzymałości, dedykowany do

kazywać wytrzymałością na ściskanie (min.

wy poziom powinien wynosić poniżej 4%. Je-

wykonywania cienko- i grubowarstwowych

25 MPa) i odrywanie (min. 1,5 MPa). Drugi

śli ta wartość jest większa, ale nie przekracza

posadzek gładkich i antypoślizgowych.

z parametrów określa się w tzw. teście pull-

6%, możemy zabezpieczyć podłoże powłoką

-off. Badanie polega na przytwierdzeniu do

odcinającą z żywicy weber.tec EP SG. Dzię-

nawierconej powierzchni grzybka pomiaro-

ki bardzo wysokiemu oporowi dyfuzyjnemu

Podłogi żywiczne to nie tylko wieloletnia

wego, który następnie jest odrywany przez

zabezpiecza ona kolejne powłoki przed od-

trwałość i niewymagająca pielęgnacja, ale

siłownik, a uzyskane wyniki określają wy-

spajaniem.

również

trzymałość podłoża. Co zrobić w przypadku uzyskania niewystarczającej wartości wytrzy-

Posadzki żywiczne w domu

małości na odrywanie? Gdy różnice są nie-

Na odpowiednio przygotowanym podłożu

wielkie, możemy wzmocnić podłoże żywicą

można już wykonać powłokę żywiczną. Ży-

głęboko penetrującą weber.tec EP 19 lub

wice epoksydowe rekomendowane do wy-

wykonać na jastrychu dodatkową warstwę

kończenia posadzek we wnętrzach (po

z zaprawy samopoziomującej weber.floor

uprzednim zagruntowaniu podłoża żywicą

4310 bądź weber.floor 4320.

weber.tec EP 10) to m.in. odporna na ściera-

Wilgotność podłoża. Typowa posadzka

nie, posiadająca bardzo dobrą zdolność kry-

żywiczna to szczelna powłoka, która nie jest

cia weber.tec EP 39 oraz weber.tec EP 45

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

Solidnie i modnie

stylowe

wykończenie.

Świetnie

sprawdzą się w loftach oraz w pomieszczeniach stylizowanych na industrialne, dodając im niepowtarzalnego charakteru.

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

27

OKNA DACHOWE W NOWOCZESNEJ ARCHITEKTURZE

LUKSUSOWE MIESZKANIA

W STARYM BARAKU Wnętrza tego starego wojskowego budynku zostały odświeżone i przystosowane do zamieszkania. Estetycznie zaprojektowane przestrzenie są wypełnione światłem, a elektryczne okna dachowe i markizy zapewniają komfort mieszkańcom.

B

Pozwalają one obniżyć temperaturę wnętrz nawet o 10°C, dostarczając jednocześnie naturalne światło dzienne. Te inteligentne osłony, zasilane energią słoneczną, otwierają się i zamykają automatycznie w przypadku nad-

yły wojskowy barak w miejscowości

ją ochrony przed ciepłem słonecznym, dlate-

miernego nasłonecznienia, ale mogą być rów-

Ede w Holandii został przekształcony

go wszystkie 132 okna dachowe są wypo-

nież sterowane zdalnie przez mieszkańców.

w siedem mieszkań oraz przedszkole.

Jednym z najważniejszych założeń projektowych było pozostawienie fasady budynku w całkowicie niezmienionym stanie. Wnętrza natomiast zostały zmodernizowane i dobrze doświetlone naturalnym światłem. W budynku zainstalowano łącznie 132 okna dachowe Fakro FTW-V U3, w tym 25 okien w wersji Z-Wave, sterowanych zdalnie. Okna dacho-

we w wersji Z-Wave mogą być wygodnie sterowane z przycisku naściennego lub pilota, a także za pomocą smartfona. Są wyposażone w czujnik deszczu, dzięki czemu, w razie opadów, zamykają się automatycznie.

Wysoko umieszczone okna dostarczają dużą ilość naturalnego światła do wnętrz.

W czasie upalnych dni mieszkańcy potrzebu-

28

sażone w elektryczne markizy AMZ Solar.

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

OKNA DACHOWE W NOWOCZESNEJ ARCHITEKTURZE

Zdjęcia: Fakro

Zastosowane produkty Fakro: »»107×okno dachowe FTW-V U3 »»25×okno dachowe FTW-V U3 Z-Wave »»132×markiza elektryczna AMZ Solar

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

29

Fot. Krispol

AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA

Prawidłowy montaż okien Nikola Hariasz

nienie izolacyjności elementów budowlanych

Ze względu na znacznie niższą izolacyjność termiczną w porównaniu do ścian, to właśnie okna stanowią newralgiczne punkty budynku, w których dochodzi do dużych strat ciepła. Izolacyjność termiczna bardzo dobrego okna jest zazwyczaj 3–4 razy gorsza od izolacyjności przegrody nieprzezroczystej. Szacuje się, że wymiana okien na szczelniejsze pozwala oszczędzić 10–15% zużycia ciepła, co bezpośrednio przekłada się na niższy rachunek za energię.

jest regulowane przepisami określonymi

P

downictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 5 lipca 2013 r., zmieniającym rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Od 1 stycznia 2021 r. obowiązują bardziej rygorystyczne wymagania, które są potocznie nazywane standardem WT 2021.

Od 2017 r. parametr Uw powinien wynosić

odstawowym zadaniem okna jest do-

nie zimowym można samodzielnie docisnąć

maksymalnie 1,1 W/(m2·K) dla okien pio-

starczenie

budynku

skrzydła okna do jego ramy. Zaś w okresie

nowych i 1,3 W/(m2·K) dla okien połacio-

użytkownikom

odpowiedniej ilości światła dzienne-

letnim można je z powrotem rozszczelnić,

wych. Według WT 2021 jego wartość zosta-

go, a także umożliwienie wymiany powietrza

aby zapewnić naturalny przepływ powietrza.

ła obniżona odpowiednio do 0,9 W/(m2·K)

oraz doprowadzenie go w ilości zapewnia-

Niechcianych szczelin można w łatwy

i 1,1 W/(m2·K). Można przyjąć, że obecnie

jącej poprawne działanie instalacji wenty-

sposób się pozbyć za pomocą silikonu, sa-

wartości Uw w okolicach 0,8 W/(m2·K) kwa-

lacyjnych. Powinno ono również skutecznie

moprzylepnych uszczelek bądź pianki po-

lifikują okna do energooszczędnych.

chronić wnętrze budynku przez działaniem

liuretanowej. Natomiast jeżeli przyczyną

Okna w domach pasywnych osiągają war-

czynników zewnętrznych. Z tego powodu do

nieszczelności jest niewłaściwy montaż lub

tości bliższe 0,6–0,7 W/(m2·K). Ważne, aby

najważniejszych parametrów okien należy

zużycie okien na skutek wielokrotnego otwie-

porównywać wartości współczynnika dla

izolacyjność cieplna, akustyczna, odporność

rania i zamykania, warto rozważyć ich wy-

tego samego wymiaru okna referencyjnego.

na obciążenie wiatrem, przepuszczalność

mianę.

powietrza oraz wodoszczelność.

Przed decyzją o wymianie okien warto jed-

30

w Rozporządzeniu Ministra Transportu, Bu-

Okna zgodne z WT 2021

Gdy wymiar podany przez producenta jest większy, wskaźnik wydaje się korzystniejszy.

Jest to jednak zasługa większej powierzchni

nak spróbować rozwiązać problem ich niesz-

Kupując nowe okna, warto zdecydować

szyby, która z reguły ma lepsze parametry ter-

czelności. Szczególnie, że nie wymaga to du-

się na modele, które spełniają standardy

miczne w stosunku do powierzchni ramy. Co

żego nakładu pracy ani środków. Pierwszym

energetyczne. W celu zapewnienia odpo-

ciekawe, wymagania w zakresie parametrów

krokiem może być regulacja okuć okiennych.

wiedniej izolacji cieplnej okna powinny

izolacyjnych stolarki zostały wprowadzone

W niektórych oknach znajdziemy specjalne

charakteryzować się jak najniższym współ-

w Polsce dopiero w 1983 r. Maksymalna

rolki korygujące, za pomocą których w sezo-

czynnikiem przenikania ciepła Uw. Zagad-

wartość współczynnika przenikania ciepła

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

AKCJA TERMOMODERNIZACJA dla okna wynosiła wówczas 2,6 W/(m2·K).

go już czasu zaleca się montaż warstwowy

Bardzo ważne jest, aby po zakończeniu

Budynki wybudowane wcześniej, a szczegól-

z dodatkowym wykorzystaniem taśmy lub

prac montażowych albo w niewielkim od-

nie te z drewnianymi oknami z pojedynczym

folii paroszczelnej (od wewnątrz) i paroprze-

stępie czasu (maksymalnie do trzech mie-

szkleniem mogą mieć wartość współczynni-

puszczalnej (od zewnątrz). Taśmy stanowią

sięcy) zabezpieczyć izolację przez wilgocią

ka nawet na poziomie 5,0–6,0 W/(m²·K).

warstwy ochronne pianki, które mają za za-

i promieniami UV. Ekspozycja na czynniki

Oznacza to, że przy wymianie takich okien

danie uniemożliwić wnikanie w nią wilgoci

atmosferyczne może doprowadzić do skru-

można ograniczyć straty energii cieplnej

z pomieszczenia oraz umożliwić dyfuzję pary

szenia się pianki, co może skutecznie obni-

do 80%.

wodnej na zewnątrz.

żyć jej właściwości izolacyjne i akustyczne.

Stosowane powszechnie okna mają kon-

Niestety, taki montaż oprócz tego, że jest

Odpowiedni sposób zabezpieczenia powinien

strukcję jednokomorową, składającą się

bardziej czasochłonny i wymaga wykwalifi-

wskazać producent wyrobu. Najczęściej wy-

z dwóch szyb. Wzrost izolacyjności termicz-

kowanego wykonawcy, może być nawet dwa

starczy nałożenie na nią warstwy tynku lub

nej pakietów szybowych można uzyskać po-

razy droższy od tradycyjnego montażu z wy-

zakrycie warstwą ocieplenia.

przez zastosowanie powłok niskoemisyjnych,

korzystaniem samej pianki. Warto tu jednak

wypełnianie

międzyszybowej

podkreślić, że nawet najlepszej jakości okno

tzw. ciepły montaż, który polega na osa-

gazami o niższej przewodności cieplnej od

energooszczędne nie zapewni odpowied-

dzeniu okna w warstwie ocieplenia. Tym

powietrza, np. argonem, zwiększenie ilo-

niego komfortu cieplnego, jeśli nie będzie

terminem często nieprawidłowo określa się

ści komór, a także poprzez użycie tzw. cie-

miało odpowiedniej warstwy izolacji. Tylko

montaż warstwowy z użyciem taśm.

płych ramek dystansowych. Są to elementy

właściwe zabezpieczenie pianki sprawi, że

Takie rozwiązanie ma na celu eliminację

konstrukcyjne w dolnej krawędzi okna od-

przez szczelinę wokół okna nie będzie wni-

mostków cieplnych wokół ościeżnicy. Jest

dzielające od siebie pojedyncze tafle szkła.

kać do pomieszczenia zimny wiatr, a wilgoć

ono dość kosztowne i czasochłonne, dlatego

Oprócz poprawy parametrów izolacyjnych,

z zewnątrz nie będzie przepuszczana. Tylko

do niedawna było stosowane jedynie w do-

obniżają one temperaturę powierzchniową

montaż warstwowy okien zapewnia trwa-

mach pasywnych i energooszczędnych. Cie-

szkła, zapobiegają kondensacji pary wod-

łość złącza w jego trzech płaszczyznach.

pły montaż jest możliwy tam, gdzie występu-

nej i stanowią estetyczny dodatek architek-

Poprawia również izolację akustyczną, za-

je warstwa izolacji (minimum 15 cm), czyli

toniczny. W nowoczesnych rozwiązaniach

pobiega przemarzaniu, zawilgoceniom i po-

w ścianach dwuwarstwowych i trójwarstwo-

przynajmniej jedna szyba pokryta jest powło-

wstawaniu pleśni.

wych. Ościeżnicę obsadza się w warstwie

przestrzeni

Kolejnym

sposobem

montażu

jest

ką niskoemisyjną. Powłoki z emisyjnością do

Jednak niezależnie od wybranej metody,

ocieplenia, ale za pomocą specjalnych ele-

0,01 (1%) są w stanie odbijać do 99% pada-

montaż nowych okien należy poprzedzić

mentów montażowych mocuje się ją do ścia-

jącego na nie długofalowego promieniowania

odpowiednim przygotowaniem otworu. Po-

ny. Używa się do tego kotew, konsoli czy ram

cieplnego.

winien on być wyrównany, oczyszczony i za-

instalacyjnych. Przy tym rozwiązaniu sto-

gruntowany. Szczególnie jeżeli zdecydowano

suje się wspomnianą wcześniej technologię

się na montaż warstwowy, ponieważ taśma

warstwową, która polega na zabezpieczeniu

przyklejona do brudnej lub nierównej po-

pianki z obu stron taśmami. W przypadku

wierzchni nie spełni swojej funkcji.

zastosowania ramy instalacyjnej nie używa

Zasady prawidłowego montażu okien Przed rozpoczęciem montażu należy zadbać o odpowiednie usytuowanie okna względem

Przyklejenie taśm na ramę powinno się

się pianki montażowej i taśm, tylko taśmę

otworu, które zależy od rodzaju konstruk-

odbyć przed jej wstawieniem. W odpowied-

rozprężną. Niewątpliwą zaletą ciepłego mon-

cji ściany. Zgodnie z zaleceniami Krajowej

nim ustawieniu i wypoziomowaniu ościeżni-

tażu jest uzyskanie większej przestrzeni na

Agencji Poszanowania Energii okna w ścia-

cy pomogą klocki podporowe i dystansowe.

parapecie wewnętrznym.

nie zewnętrznej powinno się osadzać w na-

Należy pamiętać o zachowaniu luzów dylata-

Przed zleceniem prac związanych z wy-

stępujący sposób:

cyjnych, które pozwalają na swobodną pracę

mianą okien warto zapytać wykonawcę

»»w ścianie trójwarstwowej (z izolacją ciepl-

okna. Odpowiednio ustawioną ramę mocuje

o oferowaną technologię montażu. Mon-

ną wewnątrz) – w warstwie izolacji ter-

się za pomocą dybli, kołków rozporowych,

taż z użyciem samej pianki może wydawać

micznej,

kotew, śrub lub wkrętów, których ilość i roz-

się atrakcyjny pod względem finansowym,

staw są podane w zaleceniach producenta.

szczególnie że czasami jest zawarty w cenie

zewnętrznym) – przed licem muru lub

Jeżeli nie ma dostępu do dokumentacji sys-

zakupu okien. Monterzy często odradzają

w licu muru,

temowej, to można skorzystać z instrukcji

inwestorom taki sposób izolacji, twierdząc,

montażu Instytutu Techniki Budowlanej (ITB

że nie jest to popularne rozwiązanie. Jednak

nr 421/2010).

wszystkie instrukcje systemów okiennych,

»»w ścianie dwuwarstwowej (z ociepleniem »»w ścianie

jednowarstwowej (pełnej, bez

izolacji cieplnej) – w połowie grubości ściany.

Sposób zamontowania okna w murze determinuje wartość liniowego współczynnika przenikania ciepła mostka cieplnego (Ψ), który może wpłynąć na wartość całkowitego współczynnika przenikania ciepła ścian.

Montaż stolarki okiennej wyłącznie na piankę poliuretanową (PUR) nadal jest dość powszechny, jednak nie sprawdza się przy przegrodach

zewnętrznych.

EKSPERT BUDOWLANY

Od

dłuższe-

nr 5/2021

Kiedy zamocowań będzie zbyt mało,

jak i zalecenia Instytutu Techniki Budow-

ościeżnica może się rozszczelnić i stracić sta-

lanej wskazują wyraźnie, że montaż war-

bilność.

stwowy jest jedynym poprawnym rodzajem

Kolejnymi krokami są:

»»przyklejenie taśmy paroprzepuszczalnej do ościeża na zewnątrz,

»»wypełnienie warstwy środkowej za pomo-

montażu stolarki okiennej. Nie warto szukać oszczędności w tym zakresie w szczególności, gdy zdecydowaliśmy się na droższe okna energooszczędne. Na przenikalność ciepła

cą piany oraz

ściany wpływają bowiem nie tylko parame-

od strony pomieszczenia.

z ­murem.

»»doklejenie taśmy paroszczelnej do ościeża

www.ekspertbudowlany.pl

try okna, ale i szczelność jego połączenia

31

AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA

Vademecum wykonawcy

Nowy standard izolacji i uszczelniania połączeń ościeżnic Z OŚCIEŻAMI WINS Mając na uwadze treść obowiązujących norm prawnych i aktualny stan wiedzy technicznej, elewacyjne okna i drzwi balkonowe traktować należy jako przezroczysty element przegród zewnętrznych w budynkach, a w szczególności ścian konstrukcyjnych bądź dachów. Od chwili wbudowania okna w ościeża muru konstrukcyjnego, połączenie ościeżnicy z ościeżami, a także zastosowane systemy izolacji i uszczelnień podlegają oddziaływaniu sił o zmiennej wartości, pochodzących od obciążeń powodowanych przez szereg czynników zewnętrznych i wewnętrznych, takich jak: zjawiska atmosferyczne, ciężar własny konstrukcji okiennej, ruchy obiektu, eksploatacja, próby włamania, uderzenia, hałas, pożar, wewnętrzny klimat pomieszczeń. Co do zasady, każdy z czynników oddziałujących na okno będzie również oddziaływał na izolacje i uszczelnienie połączeń okien (ościeżnic) z ościeżami.

B

wej kondensacji kapilarnej, przy wilgotności względnej powietrza przy powierzchni materiału osiągającej 80%. Oprócz parametrów klimatu (temperatury i wilgotności powietrza) kondensacja powierzchniowa i rozwój pleśni zależą od trzech czynników:

»»jakości cieplnej każdego elementu obudowy budynku, wyrażonej przez opor cieplny, mostki cieplne, geometrię i współczynnik przejmowania ciepła na wewnętrznej powierzchni,

»»wilgotności powietrza wewnętrznego, »»temperatury powietrza wewnętrznego i systemu ogrzewania.

Jakość cieplną elementu obudowy budynku charakteryzuje się bezwymiarową temperaturą wewnętrzną powierzchni:

fRsi = (Qsi,min – Qe)/(Qi – Qe)

iorąc pod uwagę wszystkie możliwe

w tym obszarze powinno zapobiegać niekon-

oddziaływania w obrębie połączenia

trolowanej infiltracji powietrza przez połącze-

gdzie:

ościeżnic z ościeżami oraz funkcje

nie ościeżnicy z ościeżem. Eliminacja bądź

Qsi – minimalna temperatura wewnętrznej

wszystkich trzech stref uszczelnienia, całe

znaczące ograniczenie niekontrolowanego

złącze, czyli cały system izolacji i uszczel-

przepływu powietrza minimalizuje ryzyko

Qe – temperatura zewnętrznego powietrza,

nienia połączenia ościeżnicy z ościeżem

występowania przeciągów, wykraplania pary

Qi – temperatura wewnętrznego powietrza.

powierzchni,

powinien spełniać sześć najważniejszych parametrów na poziomie zapewniającym charakterystykę budynku co najmniej energooszczędnego: Należy podkreślić, że takie parametry użytkowe powinien spełniać cały system,

Szczelność powietrzna

Odporność na deszcz

Dyfuzja pary wodnej

Czynnik temperatury

Izolacja cieplna

Izolacja akustyczna

właśnie certyfikowany jako system w warunkach użytkowych, a nie tylko poszczególne

wodnej w obrębie połączeń oraz ogranicza

Według wymagań rozporządzenia w spra-

produkty połączone w nazwie jako system.

wielkość strat ciepła. Prawidłowe uszczelnie-

wie warunków technicznych, jakim powin-

Wtedy tylko możemy mówić o deklarowa-

nie w strefie wewnętrznej powinno tworzyć

ny odpowiadać budynki i ich usytuowanie,

nych

dla budynków mieszkalnych minimalna war-

systemu

ciągłą powierzchnię na całej powierzchni po-

i utrzymaniu tych parametrów w trakcie użyt-

łączenia. Zgodnie z wymaganiami polskich

tość bezwymiarowej temperatury fRsi powin-

kowania budynku. Tylko tak zaprojektowany

przepisów techniczno-budowlanych tempe-

na wynosić 0,72.

i przebadany system uszczelnienia i izolacji

ratura powierzchni uszczelnienia wewnętrz-

W tabeli 1 wskazano przykładowe warto-

połączeń ościeży z ościeżnicami może gwa-

nego powinna charakteryzować się współ-

ści temperatur na wewnętrznej powierzchni

parametrach

użytkowych

czynnikiem temperaturowym fRsi o wartości

uszczelnień w strefie 3 spełniające wyma-

Zwróćmy uwagę szczególnie na uszczel-

nie mniejszej niż 0,72. Z praktyki dla złącza

gania zawarte w rozporządzeniu w sprawie

nienie wewnętrzne, czyli od strony naszego

okiennego zaleca się, aby ta wartość była nie

warunków technicznych, jakim powinny

mieszkania. Ta warstwa jest przeważnie trak-

mniejsza niż 0,80, co zapewnia brak kon-

odpowiadać budynki i ich usytuowanie,

towana niedbale lub pomijana całkowicie.

densacji i możliwości zagrzybienia złącza.

co do wartości współczynnika temperaturo-

rantować swoje parametry użytkowe.

32

Uszczelnienie wewnętrzne to rzeczywista

Norma PN-EN ISO 13788 formułuje waru-

wego fRsi = 0,72, w zależności od tempe-

bariera oddzielająca klimat pomieszczenia

nek kondensacji, wychodząc z krzywej sorp-

ratury powietrza zewnętrznego. Przykład ten

od klimatu zewnętrznego. Uszczelnienie

cji materiałów kapilarno-porowatych i możli-

jest właściwy dla znormalizowanych warun-

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

AKCJA TERMOMODERNIZACJA ków pomieszczeń, w których temperatura

z zasadami fizyki budowli (aby uniknąć szkód

interpretacji zdjęć wykonanych kamerą ter-

powietrza wewnętrznego wynosi +20°C,

wywołanych przez wilgoć w miejscach łącze-

mowizyjną. O ile bowiem nie są one szcze-

a wilgotność względna powietrza kształtu-

nia), temperatura na całej płaszczyźnie od-

gólnie pomocne w ocenie jakości samych

je się na poziomie 50%.

dzielającej wnętrze budynku od środowiska

okien i drzwi balkonowych, o tyle w ocenie

W tabeli 2 poniżej wskazano przykłado-

zewnętrznego musi być większa niż 12,6°C.

jakości wykonania robót montażowych, izo-

we wartości temperatur na wewnętrznej

Warunek ten wynika m.in. z przebiegu

lacyjnych i uszczelniających pełnią niezwy-

powierzchni uszczelnień w strefie 3 spełnia-

krzywej punktu rosy. Zaleca się takie kon-

kle istotną funkcję. Wskazują zarówno braki

jące wymagania według Standardu Selena,

struowania złącza, aby temperatura na po-

w ciągłości uszczelnień termoizolacyjnych

co do wartości współczynnika temperaturo-

wierzchni złącza od strony wewnętrznej była

wokół konstrukcji, jak i niepoprawny wybór

wego fRsi = 0,80, w zależności od tempera-

wyższa niż 12,6°C. Dla różnych warunków

środków izolacji i uszczelnienia, który nie za-

tury powietrza zewnętrznego.

pogodowych, nawet od –20°C, systemy

bezpiecza połączenia ościeżnicy z ościeżem

Przykład ten jest właściwy dla znormalizo-

WINS zapewniają temperaturę ≥ 13°C nawet

przed zawilgoceniem i przyspieszoną korozją.

wanych warunków pomieszczeń, w których

dla ściany jednowarstwowej, zapewniając

Z uwagi na wymóg rynkowy stosowania

temperatura powietrza wewnętrznego wyno-

utrzymanie współczynnika fRsi na poziomie

montażu trzywarstwowego, gwarantujące-

si +20°C, a wilgotność względna powietrza

0,80 dla złącza.

go spełnienie wymagań nie tylko na etapie

Umiejętność wyliczania wartości współ-

projektowania, ale także na etapie montażu

czynnika temperaturowego fRsi może oka-

i przede wszystkim wieloletniego użytkowa-

zać

nia budynku, a także coraz to szybszego wy-

kształtuje się na poziomie 50%.

Istotne znaczenie ma temperatura na powierzchni wewnętrznej przegrody. Zgodnie

się

niezwykle

przydatna

podczas

Tabela 1. P rzykładowe wartości temperatur na wewnętrznej powierzchni uszczelnień w strefie 3 spełniające wymagania zawarte w rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, co do wartości współczynnika temperaturowego ƒRsi = 0,72, w zależności od temperatury powietrza zewnętrznego Temperatura powietrza zewnętrznego Qe

Temperatura powietrza w pomieszczeniu Qi

Temperatura na powierzchni uszczelnień wewnętrznych w strefie 3. Qsi,min

0°C

+20°C

14,4°C

–5°C

+20°C

13,0°C

–10°C

+20°C

11,6°C

–15°C

+20°C

10,2°C

–20°C

+20°C

8,8°C

ƒRsi = (Qsi,min – Qe)/(Qi – Qe) > ƒRsi = 0,72 Qsi,min = 0,72 · (Qi – Qe) + Qe

Przyjęto: Q i = +20°C, Qe – jak w tabeli powyżej

Tabela 2. P rzykładowe wartości temperatur na wewnętrznej powierzchni uszczelnień w strefie 3 spełniające wymagania według Standardu Selena, co do wartości współczynnika temperaturowego ƒRsi = 0,80, w zależności od temperatury powietrza zewnętrznego

konywania robót budowalnych oraz potrzebę ułatwienia i uproszczenia prac budowlanych, Selena opracowała innowacyjny Standard uszczelniania i izolacji złączy okiennych WINS (do pobrania www.wins.tytan.com) oraz trzy systemy WINS spełniające ostre wymagania budynków niskoenergetycznych oraz standardu WINS o parametrach jak w tabeli 3.

Systemy WINS składają się ze zintegrowanych ze sobą produktów, które zastosowane jako system zapewniają złączu ościeża z ościeżnicą Standard uszczelnienia i izolacji WINS. Systemy WINS zostały przebadane i certyfikowane w całości jako systemy, aby mogły właśnie gwarantować parametry użytkowe złącza. Montaż w tych systemach może zostać objęty 20-letnią gwarancją na parametry użytkowe złącza, czyli tzw. szczelność montażu.

Temperatura powietrza zewnętrznego Qe

Temperatura powietrza w pomieszczeniu Qi

Temperatura na powierzchni uszczelnień wewnętrznych w strefie 3. Qsi,min

0°C

+20°C

16°C

we systemy izolacji i uszczelniania złączy

–5°C

+20°C

15°C

ościeży z ościeżnicami na bazie folii płynnych

–10°C

+20°C

14°C

WINS (zewnętrznej i wewnętrznej) oraz spe-

–15°C

+20°C

13°C

cjalnie dedykowanych i zaprojektowanych

–20°C

+20°C

12°C

pian poliuretanowych WINS Fast i WINS

ƒRsi = (Qsi,min – Qe)/(Qi – Qe) > ƒRsi = 0,80 Qsi,min = 0,80 · (Qi – Qe) + Qe

Przyjęto: Q i = +20°C, Qe – jak w tabeli powyżej

Systemy WINS to innowacyjne 3-warstwo-

Flex. Systemy regulują przepływ pary wodnej w złączu oraz hamują niekontrolowaną

Tabela 3. Parametry prawidłowo zaizolowanego złącza według Standardu WINS Dokument odniesienia

Klasa/poziom/wartość

Odporność na przenikanie wody opadowej

Właściwość połączenia ościeżnicy z ościeżem

PN-EN 1027

ciśnienie 1200 Pa

Odporność na przenikanie wody opadowej

PN-EN 12208

klasa E1200

Przepuszczalność powietrza

PN-EN 1026

ciśnienie 600 Pa

Przepuszczalność powietrza

PN-EN 12207

klasa 4

Przepuszczalność powietrza

PN-EN 12207

QL ≤ 0,46 m3/hm

Przepuszczalność powietrza

PN-EN 1026

a ≤ 0,1 m3/hm(dapa)2/3

PN-EN 13788

≥ 0,80

PN-EN ISO 14683

≤ 0,15W/(m·K)

Wartość współczynnika temperaturowego ƒRsi Liniowy współczynnik przenikania ciepła

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

33

AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA infiltrację powietrza, co powoduje podniesie-

1

nie efektywności energetycznej i akustycznej złącza. Niezwykle ważne jest to, że systemy WINS nie wymagają specjalnego przygotowania podłoża ościeża, co jest wymogiem dla taśm tekstylnych. To bardzo upraszcza i przyspiesza pracę nawet 4-krotnie oraz eliminuje możliwe błędy montażowe.

Systemy WINS zapewniają:

»»Szczelność

montażu nawet przy huraga-

nach o prędkości do 160 km/h.

»»Ekstremalnie

wysoką odporność na UV:

10 lat.

»»Łatwość aplikacji. »»Oszczędność czasu montażu i uszczelnienia złącza, nawet 4-krotnie.

»»Eliminacje konieczności specjalnego przygotowania podłoża i gruntowania ościeża.

»»Brak możliwości wypaczania ram. »»Uniwersalność, niezależność od szerokości spoin.

»»Brak

możliwości wykroplenia i zagrzybie-

nia w miejscu złącza.

»»Energooszczędność

na poziomie budyn-

ków niskoenergetycznych.

2

»»Utrzymanie

parametrów izolacji cieplnej

i akustycznej montowanego okna.

»»Brak

emisji szkodliwych substancji pod-

czas montażu, jak również w trakcie użytkowania budynku.

»»Pewność

rozwiązania – minimalizacja

możliwości wystąpienia błędów wykonawczych podczas montażu, izolacji i uszczelniania, jak również wskutek dalszych prac budowlanych.

W dobie rosnących wyzwań energetycznych i środowiskowych inwestycja w wysokiej klasy okna powinna iść w parze z wyborem najlepszych rozwiązań w zakresie uszczelniania i izolacji stolarki otworowej. * * * Więcej informacji na stronie www.wins.tytan.com

Rys. 1–2. Systemy WINS uszczelnienia i izolacji połączeń opracowane w ramach Standardu WINS

34

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

Selena SA ul. Wyścigowa 56 E, 53-012 Wrocław www.tytan.pl, www.wins.tytan.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

INNOWACJA ZGODNA Z WARUNKAMI TECHNICZNYMI 2021

ZINTEGROWANY SYSTEM 3-WARSTWOWEGO USZCZELNIANIA I IZOLACJI OKIEN Odporny na ekstremalne warunki atmosferyczne Precyzyjna aplikacja i gwarancja trwałej szczelności 10 lat odporności na promieniowanie UV

WINS - NOWY STANDARD IZOLACJI OKIEN NA BAZIE FOLII PŁYNNYCH

ZGODNY Z WYMAGANIAMI:

www.wins.tytan.pl

AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA

BUDYNKI DOBRZE OCIEPLONE czym charakteryzują się różne standardy energooszczędności budynków?

Dobra izolacja domu to podstawa, zwłaszcza teraz, kiedy energia jest coraz droższa. Dlatego warto izolować przegrody budynków tak, aby spełniały wyższe niż wymagane prawem minimalne standardy energooszczędności. Minimalne wymagania dotyczące izolacji przegród budynków są zawarte w rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (WT). Przepisy dotyczące energooszczędności przegród budynków były zaostrzane sukcesywnie w latach 2014, 2017 i 2021.

C

oraz częściej projektowane i budowane są budynki zeroenergetyczne, niskoenergetyczne i pasywne. Zde-

w Warunkach Technicznych obowiązują-

zem lub olejem opałowym. Zapotrzebowanie

cymi od 1 stycznia 2021 r. (a dla budyn-

na ciepło pokrywają systemy pozyskujące

ków zajmowanych przez ograny państwowe

i magazynujące energię promieniowania sło-

od 1 stycznia 2019 r.). Szczegółowe wyma-

necznego i wiatru (pasywne systemy ogrze-

gania cząstkowe w zakresie izolacyjności

wania słonecznego, kolektory solarne o dużej

przegród oraz zapotrzebowania na nieodna-

powierzchni, turbiny wiatrowe oraz instalacje

wialną energię pierwotną są zawarte w za-

fotowoltaiczne).

łączniku nr 2 do WT. Wymagania dotyczące izolacyjności cieplnej przegród:

finiowanie dla nich wartości współczynnika

»»współczynnik przenikania ciepła dla ścian

przenikania ciepła U jako jednej wartości,

zewnętrznych – maksimum 0,20 W/(m2·K),

niezależnie od przeznaczenia budynku, jest w zasadzie niemożliwe. Dlatego eksperci

»»współczynnik

przenikania ciepła dla da-

chów – maksimum 0,15 W/(m2·K),

Stowarzyszenia Producentów Wełny Mine-

»»współczynnik przenikania ciepła dla podłóg

ralnej Szklanej i Skalnej MIWO zdecydo-

na gruncie – maksimum 0,30 W/(m2·K).

wali się uporządkować typy budynków pod

Definicja budynku zeroenergetycznego dopuszcza używanie dostarczanej z zewnątrz energii odnawialnej w postaci biomasy lub biopaliw.

Wymagania

dotyczące

izolacyjności

cieplnej przegród nie są precyzyjnie sformułowane. W przypadku budynków (niemal) zeroenergetycznych w krajach Unii Europejskiej wymaganie koncentruje się na zapotrzebowaniu na energię pierwotną

względem ich energooszczędności. Przegro-

Budynek zeroenergetyczny

dy spełniają obowiązujące przepisy zawarte

Budynek zeroenergetyczny jest samowy-

różni. Przykładowo, maksymalne zapotrze-

w WT, ale także w niektórych standardach

starczalny pod względem energetycznym.

bowanie w Danii wynosi 27 kWh/(m2·rok),

znacznie je przewyższają. Ważne jest, że

Zapotrzebowanie na energię grzewczą jest

a w Rumunii 158 kWh/(m2·rok). W Polsce

wszystkie te budynki, niezależnie od stan-

minimalne dzięki doskonałej izolacyjności

dla budynków mieszkalnych maksymalna

dardu energooszczędności, mają wspólną

przegród zewnętrznych, odzyskowi ciepła

wartość EP to 70 kWh/(m2·rok). Niemniej

cechę – są dobrze zaizolowane. Oczywiście

z wentylacji i maksymalnemu wykorzystaniu

jednak, zgodnie z definicją zawartą w Kra-

te najbardziej energooszczędne mają najlep-

zysków ciepła.

jowym planie mającym na celu zwiększenie

szą izolację.

Budynek WT 2021

36

Rys. MIWO

(EP) i w poszczególnych krajach bardzo się

Budynek zeroenergetyczny nie potrzebuje

liczby budynków o niskim zużyciu energii,

energii ze źródeł konwencjonalnych (nawet

przegrody zewnętrzne powinny spełniać co

do oświetlenia i zasilania sprzętu AGD),

najmniej wymagania WT 2021, czyli nastę-

Od strony parametrów izolacyjnych i ener-

może więc być całkowicie odcięty od ze-

getycznych jest zaprojektowany i wybudo-

wnętrznych źródeł energii, takich jak energia

»»współczynnik przenikania ciepła dla ścian

wany zgodnie z wymaganiami zawartymi

elektryczna z sieci, urządzenia opalane ga-

zewnętrznych – maksimum 0,20 W/(m2·K),

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

pujące:

AKCJA TERMOMODERNIZACJA »»współczynnik

przenikania ciepła dla da-

chów – maksimum 0,15

W/(m2 K),

Budynek zeroemisyjny (Zero Emission Building)

ciepła odzyskanego w wyniku procesu wentylacji, dogrzewanie powietrza wentylujące-

»»współczynnik przenikania ciepła dla podłóg

Budynek zeroemisyjny równoważy emisję

go budynek, np. rekuperacji, słońca itp. Bu-

na gruncie – maksimum 0,30 W/(m2·K).

gazów cieplarnianych powstałych w procesie

dynek pasywny nie ma instalacji grzewczej

produkcji materiałów budowlanych, budowy,

w tradycyjnym rozumieniu. Kluczowymi ele-

użytkowania, rozbiórki i utylizacji materiałów

mentami projektu są przeszklenia, izolacja

budowlanych poprzez produkcję wystarcza-

termiczna oraz bryła domu i jego orientacja.

Budynek niskoemisyjny (Low Emission Building)

Wymagania dotyczące izolacyjności ciepl-

Nie istnieje jedna obowiązująca definicja bu-

jącej ilości energii ze źródeł odnawialnych.

dynku niskoemisyjnego. Tym ogólnym poję-

Istnieje kilka określeń budynku zeroemisyj-

ciem określa się budynki tak zaprojektowane,

nego w zależności od tego, jaką część cyklu

»»współczynnik przenikania ciepła dla ścian

aby podczas całego cyklu ich życia – a więc od

życia kompensujemy wyprodukowaną „zielo-

zewnętrznych – maksimum 0,15 W/(m2·K),

budowy, przez eksploatację, aż po rozbiórkę

ną” energią: od ZEB-O – gdzie bilansujemy

– korzystać z technologii charakteryzujących

emisję z eksploatacji budynku, poprzez ZEB-

się jak najmniejszą emisją gazów cieplarnia-

-OM (bilans kompensacja emisji z wyprodu-

»»współczynnik przenikania ciepła dla podłóg

nych. Dotyczy to również wyboru materiałów

kowania materiałów budowlanych i eksplo-

na gruncie – maksimum 0,15 W/(m2·K).

budowlanych, sposobu ogrzewania, metody

atacji), aż do ZEB – complete – bilansujący

budowy. Uważa się, że jeżeli budynek wy-

emisję z całego cyklu życia budynku.

nej przegród:

»»współczynnik

przenikania ciepła dla da-

chów – maksimum 0,15 W/(m2·K),

Budynek niskoenergetyczny

konany z pieczołowitością w zakresie ogra-

Wymagania dotyczące izolacyjności ciepl-

Przyjmuje się, że budynek niskoenergetyczny

niczenia łącznej emisji gazów cieplarnianych

nej przegród nie są sformułowane. Żeby ob-

jest budynkiem o bardzo niskim zapotrze-

emituje ich przynajmniej o 20% mniej niż taki

niżyć ślad węglowy takiego budynku, należy

bowaniu na energię do ogrzewania wnętrza

sam budynek, ale wykonany w technologiach

zadbać o to, aby do jego budowy, użytkowa-

– od 15 do 40 kWh/(m2·rok). Tak niskie za-

uznanych za typowe, to może być nazywany

nia, a potem rozbiórki wykorzystać jak naj-

potrzebowanie jest uzyskiwane poprzez po-

niskoemisyjnym. Natomiast nie ma konkret-

mniej energii. W fazie użytkowania (bardzo

nadstandardową izolację termiczną, świetną

nych wielkości, do których należy się odnieść

istotnej, bo ślad węglowy liczy się dla 50-let-

stolarkę, odpowiednie zabezpieczenie przed

przy definiowaniu niskoemisyjności budynku.

niego użytkowania) trzeba zadbać, aby budy-

mostkami termicznymi i – zazwyczaj – wen-

Wymagania dotyczące izolacyjności ciepl-

nek zużywał jak najmniej energii do ogrzewa-

tylację mechaniczną z odzyskiem ciepła

nej przegród nie są sformułowane. Żeby ob-

nia, czyli żeby miał doskonałe proporcje, był

(rekuperację). Taki budynek jest gwarancją

niżyć jego ślad węglowy, należy zadbać o to,

świetnie zaizolowany, miał bardzo oszczędne

relatywnie niskich kosztów ogrzewania w po-

aby do jego budowy, użytkowania, a potem

pod względem strat ciepła okna i wreszcie,

równaniu do budynku spełniającego Warunki

rozbiórki wykorzystać jak najmniej energii.

żeby pozostała część energii, która będzie

Techniczne.

W fazie użytkowania (bardzo istotnej, bo ślad

potrzebna do użytkowania domu, została wy-

Wymagania dotyczące izolacyjności ciepl-

węglowy liczy się dla 50-letniego użytkowa-

tworzona z odnawialnych źródeł energii (np.

nej przegród nie są precyzyjnie sformułowane,

nia) trzeba zadbać, aby budynek zużywał jak

paneli PV, pompy ciepła itp.).

niemniej jednak w opracowaniu „Określenie

najmniej energii do ogrzewania, czyli żeby miał doskonałe proporcje, był świetnie zaizo-

podstawowych wymogów, niezbędnych do

Budynek pasywny

osiągnięcia oczekiwanych standardów ener-

lowany, miał bardzo oszczędne pod wzglę-

Jest to budynek o ekstremalnie niskim za-

getycznych dla budynków mieszkaniowych

dem strat ciepła okna i wreszcie żeby pozo-

potrzebowaniu na energię do ogrzewania

oraz sposobu weryfikacji projektów i spraw-

stała część energii, która będzie potrzebna

wnętrza, do 15 kWh/(m2·rok), w którym

dzenia wykonanych domów energooszczęd-

do użytkowania domu, została wytworzona

komfort termiczny zapewniony jest jedynie

nych” Narodowego Funduszu Ochrony Śro-

z odnawialnych źródeł energii (np. paneli PV,

przez pasywne źródła ciepła, takie jak: zyski

dowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW)

pompy ciepła itp.).

od mieszkańców, urządzeń elektrycznych,

z 2012 r. pojawia się sformułowanie doty-

Wymagania dotyczące izolacyjności cieplnej przegród w różnych standardach budynków Lp.

Standard energetyczny budynku

Współczynnik przenikania ciepła U [W/(m2·K)] – maksymalna wartość ściana zewnętrzna

dach

podłoga na gruncie

1.

WT 2021

0,20

0,15

0,30

2.

zeroenergetyczny

0,20

0,15

0,30

3.

niskoemisyjny

4.

zeroemisyjny

wymagania dotyczące izolacyjności cieplnej przegród nie są sformułowane (wymagania WT 2021 muszą być spełnione)

5.

pasywny

0,15

0,15

0,15

6.

niskoenergetyczny

0,15 (I–III strefa klimatyczna) 0,12 (IV–V strefa klimatyczna)

0,12 (I–III strefa klimatyczna) 0,10 (IV–V strefa klimatyczna)

0,20 (I–III strefa klimatyczna) 0,15 (IV–V strefa klimatyczna)

7.

budynek w standardzie NF40

0,15 (I–III strefa klimatyczna) 0,12 (IV–V strefa klimatyczna)

0,12 (I–III strefa klimatyczna) 0,10 (IV–V strefa klimatyczna)

0,20 (I–III strefa klimatyczna) 0,15 (IV–V strefa klimatyczna)

8.

plusenergetyczny

0,10 (I–III strefa klimatyczna) 0,08 (IV–V strefa klimatyczna)

0,10 (I–III strefa klimatyczna) 0,08 (IV–V strefa klimatyczna)

0,12 (I–III strefa klimatyczna) 0,10 (IV–V strefa klimatyczna)

9.

budynek w standardzie NF15

0,10 (I–III strefa klimatyczna) 0,08 (IV–V strefa klimatyczna)

0,10 (I–III strefa klimatyczna) 0,08 (IV–V strefa klimatyczna)

0,12 (I–III strefa klimatyczna) 0,10 (IV–V strefa klimatyczna)

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

37

AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA czące „budynków mieszkalnych niskoenergetycznych” – NF40.

Dla standardu NF40 wymagania są następujące:

»»współczynnik przenikania ciepła dla ścian zewnętrznych – maksimum 0,15 W/(m2·K) (I–III strefa klimatyczna), 0,12 W/(m2·K) (IV–V strefa klimatyczna),

»»współczynnik

przenikania ciepła dla da-

chów – maksimum 0,12 W/(m2·K) (I–III strefa klimatyczna), 0,10 W/(m2·K) (IV–V strefa klimatyczna),

»»współczynnik przenikania ciepła dla podłóg na gruncie – maksimum 0,20 W/(m2·K) (I–III strefa klimatyczna), 0,15 W/(m2·K) (IV–V strefa klimatyczna).

Fot. Adobe Stock

Budynek plusenergetyczny W budynku

plusenergetycznym

bilans

energetyczny jest dodatni, co oznacza, że

wymagania co najmniej standardu NF-15,

gród, rozwiązaniami dla miejsc, gdzie wystę-

czyli:

pują mostki termiczne, jakością termiczną

można odprowadzić (sprzedać) nadwyż-

»»współczynnik przenikania ciepła dla ścian

kę energii wyprodukowanej przez budynek.

zewnętrznych – maksimum 0,10 W/(m2·K)

W zdecydowanej większości dotyczy to ener-

(I–III strefa klimatyczna), 0,08 W/(m2·K)

gii elektrycznej produkowanej przez źródła

(IV–V strefa klimatyczna),

odnawialne, jak instalacja fotowoltaiczna lub

»»współczynnik

Wymagania dotyczące standardu NF40:

»»współczynnik przenikania ciepła dla ścian zewnętrznych – maksimum 0,15 W/(m2·K)

przenikania ciepła dla daW/(m2·K)

turbiny wiatrowe. Zapotrzebowanie na ener-

chów – maksimum 0,10

gię grzewczą jest zminimalizowane dzięki

strefa klimatyczna), 0,08 W/(m2·K) (IV–V

doskonałej izolacyjności przegród zewnętrz-

strefa klimatyczna),

(I–III

nych, odzyskowi ciepła z wentylacji i mak-

»»współczynnik przenikania ciepła dla pod-

symalnemu wykorzystaniu zysków ciepła,

łóg na gruncie – maksimum 0,12 W/(m2·K)

dlatego wystarczająca jest lokalna produkcja

(I–III strefa klimatyczna), 0,10

W/(m2·K)

potrzebnej energii grzewczej oraz wysoko-

(IV–V strefa klimatyczna).

sprawny odzysk ciepła.

stolarki. Program został już zakończony.

(I–III strefa klimatyczna), 0,12 W/(m2·K) (IV–V strefa klimatyczna),

»»współczynnik

przenikania ciepła dla da-

chów – maksimum 0,12 W/(m2·K) (I–III strefa klimatyczna), 0,10 W/(m2·K) (IV–V strefa klimatyczna),

»»współczynnik przenikania ciepła dla podłóg na gruncie – maksimum 0,20 W/(m2·K) (I–III strefa klimatyczna), 0,15 W/(m2·K)

cieplnej przegród nie są precyzyjnie sfor-

Budynek w standardzie NF15 (NF40)

mułowane. Żeby jednak zapewnić dodatni

To budynek wykonany zgodnie z wytycz-

»»współczynnik przenikania ciepła dla ścian

bilans energetyczny, należy zastosować do-

nymi programu „Efektywne wykorzystanie

zewnętrznych – maksimum 0,10 W/(m2·K)

skonałą/optymalną izolację. Zgodnie z opra-

energii. Dopłaty do kredytów na budowę do-

(I–III strefa klimatyczna), 0,08 W/(m2·K)

cowaniem Krajowej Agencji Poszanowania

mów energooszczędnych”. Wielkości 15 i 40

Energii (KAPE) z 2012 r. dla Narodowego

określają maksymalną dopuszczalną wartość

Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki

wskaźnika zapotrzebowania na energię użyt-

chów – maksimum 0,10 W/(m2·K) (I–III

Wodnej (NFOŚiGW) „Osiągnięcie standardu

kową dla ogrzewania i wentylacji (EUco), wy-

strefa klimatyczna), 0,08 W/(m2·K) (IV–V

Wymagania

dotyczące

izolacyjności

w kWh/(m2·rok).

(IV–V strefa klimatyczna).

Wymagania dotyczące standardu NF15:

(IV–V strefa klimatyczna),

»»współczynnik

przenikania ciepła dla da-

NF40 i NF15 wymaga w pierwszej kolejno-

rażoną

ści zmniejszenia strat ciepła przez przeni-

tego wskaźnika, konieczne jest spełnienie

»»współczynnik przenikania ciepła dla pod-

kanie przez przegrody zewnętrzne”. Zatem

również innych szczegółowych wymagań,

łóg na gruncie – maksimum 0,12 W/(m2·K)

w przypadku budynku plusenergetycznego

opisanych w wytycznych NFOŚiGW dla pro-

(I–III strefa klimatyczna), 0,10 W/(m2·K)

można przyjąć, że powinny zostać spełnione

gramu, a związanych z izolacyjnością prze-

(IV–V strefa klimatyczna).

Oprócz spełnienia

strefa klimatyczna),

promocja

38

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

Profesjonalne zamocowania termoizolacji fasadowych Rawlplug gwarantują najwyższe parametry izolacyjne, bezpieczeństwo i mechaniczną stabilizację całego układu ociepleniowego we wszystkich kategoriach podłoży, zapewniając elewację bez punktowych przebarwień.

R-TFIX-8M

R-TFIX-CAP-CUTTER

W 1919 roku J.J. Rawlings wynalazł pierwszy kołek rozporowy na świecie i zapoczątkował serię patentów Rawlplug, które zrewolucjonizowały branżę budowlaną. Dziś, niezmiennie od 100 lat Rawlplug jest globalnym liderem i ekspertem w sektorze zamocowań, elementów złącznych i narzędzi, oferując profesjonalne produkty, specjalistyczne usługi i nowatorskie szkolenia.

R-TFIX-8S...X

R-TFIX-TOOL-CSM

R-TFIX-8S

R-KFS-63

• 563 mln km z Ziemi na Marsa – taką drogę pokonały zamocowania marki Rawlplug • 10 kategorii produktowych znajduje się w ofercie marki • 30 tys. produktów obejmuje portfolio Rawlplug • ponad 1800 osób tworzy międzynarodowy zespół Rawlplug • na 4 kontynentach świata działa 25 spółek Rawlplug

Z A M O COWA N I A I N A R Z Ę DZ I A O D 10 0 L AT Odwiedź stronę www.rawlplug.com

WEŁNA DO IZOLACJI DACHÓW SKOŚNYCH I PODDASZY TEL. 32 268 01 29 WWW.URSA.PL Zobacz więcej

URSA PLATINUM 32 i URSA AMBER 33 Opis produktu: URSA PLATINUM 32 oraz URSA AMBER 33 to maty z mineralnej wełny szklanej do izolacji cieplnej, ogniochronnej i akustycznej poddaszy, dachów skośnych, ścian działowych, a także sufitów podwieszanych. Wytrasowane linie ułatwiają docinanie materiału. Materiał niepalny, dźwiękochłonny, paroprzepuszczalny, kompresowany, odporny na pleśń i grzyby, wykonany z włókien sprężystych – materiał skutecznie klinuje się bez podwiązywania w zależności od rozstawu krokwi.

Cechy szczególne: doskonałe własności izolacyjne wełen utrzymują ciepło w pomieszczeniu w okresie zimowym oraz zapewniają przyjemny chłód w czasie upałów. URSA GLASSWOOL PLATINUM 32 oraz URSA AMBER 33 chronią również przed niechcianym hałasem, a jako materiały niepalne, o klasie reakcji na ogień (euroklasa) A1, skutecznie redukują ryzyko wystąpienia i rozwoju pożaru. Współczynnik przewodzenia ciepła λ URSA ­PLATINUM 32 to 0,032 W/(m · K), URSA ­AMBER 33 0,033 W/(m · K).

URSA FRAMEWOOL 35 R i URSA FRAMEWOOL 39 R Opis produktu: maty z mineralnej wełny szklanej do izolacji cieplnej, ogniochronnej i akustycznej. Materiał niepalny, dźwiękochłonny, paroprzepuszczalny, kompresowany, odporny na pleśń i grzyby, stabilny wymiarowo wykonany z włókien sprężystych. Zaprojektowany i wyprodukowany ze szczególnym uwzględnieniem wymagań i potrzeb budownictwa szkieletowego i modułowego. Bardzo szeroki zestaw deklarowanych parametrów doskonale wpisuje się w wymagania tego sektora budownictwa. Doskonałe własności izolacyjne wełny utrzymują ciepło w pomieszczeniu w okresie zimowym oraz zapewniają przyjemny chłód w czasie upałów. URSA FRAMEWOOL chroni również przed niechcianym hałasem, a jako materiał niepalny, o klasie reakcji na ogień (euroklasa) A1, skutecznie redukuje ryzyko wystąpienia i rozwoju pożaru.

Cechy szczególne: współczynnik przewodzenia ciepła λD 0,035 W/(m · K) – URSA FRAMEWOOL 35 R; λD 0,039 W/(m · K) – URSA FRAMEWOOL 39 – niezmienny w czasie. Klasyfikacja reakcji na ogień – euroklasa A1, materiał niepalny.

URSA GRANULO S Opis produktu: granulat z mineralnej wełny szklanej do izolacji cieplnej dachów skośnych, poddaszy, stropów, a także ścian zewnętrznych i wewnętrznych. Produkt rekomendowany do izolacji termicznej, akustycznej i ogniochronnej poddaszy nieużytkowych.

Cechy szczególne: materiał granulowany do mechanicznego wdmuchiwania lub ręcznego rozścielania. Materiał niepalny, dźwiękochłonny, paroprzepuszczalny, kompresowany, odporny na pleśń i grzyby. Współczynnik przewodzenia ciepła to λ = 0,036, 0,037, 0,038 W/(m · K) (w zależności od gęstości nasypowej) – niezmienny w czasie. Klasyfikacja reakcji na ogień – A1 wg normy PN-EN 13501-1, materiał niepalny.

promocja

.com.pl

40

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

REKLAMA

www.termomodernizacja.org

AKCJA TERMOMODERNIZACJA BUDOWA

Buduj z ekspertem

TERMOIZOLACJA DACHU Standardy, jakim podlega budownictwo, są coraz wyższe. Oprócz ekologii i odpowiedzialności za klimat, bardzo istotną kwestią jest ekonomia – dobra izolacja budynków po prostu się opłaca.

S

ocieplenie dachu płaskiego, jak i pozostałych elementów konstrukcji budynku. Należy jednak pamiętać, że zgodnie z procesem konwekcji, gorące powietrze unosi się do góry,

traty ciepła rejestruje się nie tylko poprzez dach, ale również poprzez ściany i fundamenty. Dlatego ocieple-

nie dachu jest równie ważne jak ocieplenie pozostałych elementów konstrukcji budynku.

Należy jednak pamiętać, że zgodnie z pro-

cesem konwekcji, gorące powietrze unosi się do góry, co sprawia, że straty ciepła przez dach są największe. W związku z tym ocieplenie dachu powinno być priorytetowym działaniem. Ponadto podczas kontaktu nagrzanego powietrza z pomieszczeń wewnętrznych z zimną powierzchnią pokrycia dachowego zachodzi proces kondensacji.

Woda będzie stopniowo niszczyć konstrukcję dachu i wracać do pomieszczeń użytkowych.

pewnienie kompleksowej ochrony konstrukcji

co sprawia, że straty ciepła przez dach są

Istotne jest również to, że ocieplenie odgry-

– od fundamentu aż po dach, obojętnie, czy

największe. W związku z tym ocieplenie da-

wa bardzo istotną rolę w tworzeniu korzyst-

dach będzie dwuspadowy, czterospadowy,

chu powinno być priorytetowym działaniem.

nego mikroklimatu w pomieszczeniach znaj-

płaski, jednospadowy, kopertowy, naczół-

Zaznaczmy, że podczas kontaktu nagrzane-

dujących się bezpośrednio pod dachem.

kowy, mansardowy, wielospadowy lub na-

go powietrza z pomieszczeń wewnętrznych

miotowy. Znajdziemy perfekcyjnie dobrane

z zimną powierzchnią pokrycia dachowego,

rozwiązanie do Twojego wymarzonego domu.

zachodzi proces kondensacji. W tej sytuacji

Budujesz lub remontujesz dom? zaufaj ekspertom! ropejskim producentem i dostawcą pokryć dachowych, materiałów hydroizolacyjnych

Dachem płaskim nazywamy dach o nachyle-

rolę w tworzeniu korzystnego mikroklimatu

i termoizolacyjnych, a także unikatowych,

niu połaci od 2 do maksymalnie 12°, który peł-

w pomieszczeniach znajdujących się bezpo-

niestandardowych produktów dostosowa-

ni dwie funkcje jednocześnie – jest dachem,

średnio pod dachem.

nych do potrzeb klientów. Wszystkie produk-

a także stropem nad ostatnią kondygnacją

Zanim przystąpimy do remontu, wykwali-

ty firmy, w tym produkty marki TECHNONI-

budynku. Dlatego dach płaski nazywany jest

fikowana ekipa dekarska powinna dokonać

COL, są certyfikowane, charakteryzują się

również stropodachem. Zbudowany z trzech

oceny stanu pokrycia dachowego. Kolejny

wysoką jakością i są zgodne z międzynarodo-

warstw: konstrukcyjnej, izolacyjnej oraz war-

krok to wybór właściwych produktów. Firma

wymi normami. W fabrykach stosowane są

stwy pokrycia dachowego, które razem tworzą

TN International zapewnia najlepsze kom-

najnowocześniejsze technologie, co pozwala

przegrodę hydroizolacyjną, termoizolacyjną,

pletne rozwiązania i profesjonalną pomoc już

na wytwarzanie bezpiecznych, niepalnych

akustyczną i regulującą przepływ pary wod-

na etapie projektowania.

materiałów termoizolacyjnych o podwyższo-

nej, przez lata nie cieszył się dobrą opinią.

Materiały firmy, znane pod marką TECH-

nych właściwościach wytrzymałościowych.

Obecnie takie rozwiązanie często pojawia się

NONICOL, są wytwarzane z czystych su-

Jesteśmy dumni, że produkty marki TECH-

w nowoczesnych projektach architektonicz-

rowców przy użyciu nowoczesnego sprzętu

NONICOL poprawiają komfort, bezpieczeń-

nych. Co jednak w sytuacji, gdy planujemy

i z dbałością o środowisko naturalne. Marka

stwo i jakość życia milionów ludzi na całym

remont budynku pokrytego dachem płaskim?

TECHNONICOL jest laureatem wielu nagród,

świecie.

Jak ocieplić stropodach, np. w domu popular-

m.in. „PRODUKT ROKU 2020” dla wełny

nie zwanym „kostką”, zbudowanym kilkana-

mineralnej oraz membrany PVC.

Firma TN International jest wiodącym eu-

Od 1992 r. oferujemy w pełni kompatybilne systemy wykorzystywane do budowy

42

woda będzie stopniowo niszczyć konstrukcję

Remont dachu płaskiego – o czym warto pamiętać?

ście, a nawet kilkadziesiąt lat temu?

dachu i wracać do pomieszczeń użytkowych.

Ocieplenie odgrywa również bardzo istotną

Należy zaznaczyć, że materiały hydroizo-

domów jedno- i wielorodzinnych, zakładów

Straty ciepła rejestruje się nie tylko po-

lacyjne i termoizolacyjne TECHNONICOL są

przemysłowych, mostów i budynków uży-

przez dach, ale również poprzez ściany

w pełni kompatybilne i mogą być stosowane

teczności publicznej. Naszym celem jest za-

i fundamenty. Dlatego równie ważne jest

w różnych systemach.

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

AKCJA TERMOMODERNIZACJA Firma od lat rozwija technologię BIM,

STANDARD PV S3, termoizolację z wełny

dachu. Ponadto warto zastanowić się nad

dzięki której architekci z łatwością wybiorą

mineralnej oraz hydroizolację. Eksperci fir-

odpowiednim doborem roślinności oraz przy-

niezawodne materiały, spełniające określone

my TECHNONICOL zalecają hydroizolację

szłymi pracami pielęgnacyjnymi i konserwa-

parametry techniczne. Praktyczne wykorzy-

dwuwarstwową, np. z papy podkładowej

torskimi. Aby cieszyć się pięknym zielonym

stanie kilku z nich zostało opisane poniżej.

o wkładce z tkaniny szklanej PRIMAGLAS

dachem, warto zdecydować się na najlepsze

G200 S4 oraz papy wierzchniego krycia

rozwiązania oferowane na rynku.

Remont dachu płaskiego – pozostawienie

o wkładce poliestrowej, np. MIDA TOP

Obojętnie, czy na dachu chcesz stwo-

pokrycia dachowego. Jeśli na dachu zauwa-

PV250 S5. Praktycznym rozwiązaniem jest

rzyć strefę rozrywki czy relaksu, ogród, sad,

żalne są nieliczne zniekształcenia, a termoizo-

papa wentylacyjna wierzchniego krycia

a nawet szklarnię – dzięki kompatybilnym

lacja nie jest zawilgocona, można pozostawić

MIDA REMONT SUPER. Będzie ona dodat-

rozwiązaniom marki TECHNONICOL nawet

istniejące pokrycie dachowe, uszczelniając

kowo wentylowała pokrycie dachowe.

najbardziej zaawansowane projekty zielone-

uszkodzone miejsca za pomocą papy pod-

go dachu będą efektywnie i bezproblemowo

PV S4. Następnie cały dach pokrywamy

Zielony dach – zaprojektuj go razem z ekspertami!

gruntem bitumicznym, a potem warstwą hy-

Projektując lub remontując swój wymarzo-

go zielonym dachom, membrana PVC marki

droizolacji z papy. Najlepiej sprawdzi się tu-

ny dom, warto wziąć pod uwagę stworzenie

TECHNONICOL, otrzymała certyfikat „PRO-

taj papa remontowa wierzchniego krycia na

zielonego dachu. To rozwiązanie ma bowiem

DUKT ROKU 2020”. Ponadto zakończyliśmy

osnowie z włókniny poliestrowej z kanałami

bardzo wiele zalet.

test FLL, czyli odporności na przerastanie

kładowej termozgrzewalnej, np. MIDA BASE

wdrożone.

Jeden z elementów systemu dedykowane-

wentylacyjnymi MIDA REMONT SUPER,

Zielone dachy odgrywają istotną rolę

korzeni do folii PVC LOGICROOF V-GR. Test

która również wentyluje warstwy znajdujące

w pomaganiu miastom w przystosowaniu

został przeprowadzony zgodnie z niemiec-

się pod nią. Spodnia warstwa papy MIDA RE-

się do skutków zmiany klimatu, zmniejsza-

ką normą DIN EN 13948, w Brunszwiku.

MONT SUPER pokryta jest kanalikami wen-

jąc potrzebę sztucznego chłodzenia w cza-

W ciągu 16 miesięcy na membranie PVC

tylacyjnymi, ułożonymi naprzemiennie oraz

sie upałów oraz osłabiając lub zatrzymując

wyrosła piękna osika (Populus Tremola) oraz

łatwo topliwą folią. Pasy z folii zgrzewają się

spływ wody deszczowej. Zielony dach to

mały gaj. Rozwiązania dedykowane zielonym

z podłożem, natomiast pozostałe miejsca są

również

gatunko-

dachom muszą być najwyższej jakości - po

nieprzyklejone i tworząc sieć kanalików, za-

wa – zioła, trawy i rozchodniki będą ideal-

zakończonych testach mamy kolejny dowód,

pewniają cyrkulację pary wodnej oraz wilgoci

nym schronieniem dla motyli, pożytecznych

że takie oferujemy.

nagromadzonej w niższych warstwach. Pod

owadów i ptaków. Co więcej, zielony dach

* * *

papą należy zamontować kominki wentyla-

przedłuża trwałość dachu, podnosi rynkową

Więcej szczegółowych informacji

cyjne – 1 kominek na 40–60 m2. To rozwią-

wartość budynku oraz zwiększa efektywność

na temat profesjonalnych rozwiązań

zanie zapobiega wykraplaniu się pary wodnej

działania paneli słonecznych, dzięki obniże-

dotyczących dachów płaskich i zielonych

do wewnątrz budynku.

niu temperatury panującej na dachu. Warto

znajduje się na stronie internetowej

również pamiętać, że zieleń ma niezwykle

www.technonicol.pl.

większa

różnorodność

Remont dachu płaskiego – usunięcie

korzystny wpływ na samopoczucie – uspo-

po­krycia dachowego. W przypadku uszko-

kaja i redukuje poziom stresu. Dzięki temu

dzenia izolacji na całej powierzchni dachu,

jesteśmy po prostu szczęśliwsi.

trzeba całkowicie usunąć stare pokrycie

Zielony dach może zapewnić te korzyści

i ułożyć nowe. To samo należy wykonać,

tylko wtedy, gdy jest perfekcyjnie zaprojek-

jeśli uszkodzona jest termoizolacja. Podło-

towany i zainstalowany. Bardzo istotne jest

że musimy oczyścić, wysuszyć, a następnie

zabezpieczenie dachu przed przerastaniem

zabezpieczyć gruntem bitumicznym. Na tak

korzeni oraz prawidłowe odwodnienie i na-

przygotowane podłoże kładziemy paroizola-

wodnienie. W trakcie projektowania należy

cję, np. papę z wkładką aluminiową MIDA

wziąć pod uwagę nachylenie i obciążenie

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

TECHNONICOL Sp. z o.o. ul. gen. L. Okulickiego 7/9, 05-500 Piaseczno biuro@technonicol.pl www.technonicol.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

43

BUDOWA Joanna Szot

Silnym trendem w architekturze jest minimalizm, czyli domy o zwartej bryle i pozbawione zbędnych ozdobników.

Na dachach takich budynków doskonale sprawdzą się stonowane płaskie pokrycia.

Co mamy do wyboru?

Fot. Creaton

Modny trend – płaskie pokrycia dachowe

W

edług minimalistów zbyt duża

Doskonale prezentują się na dwuspadowych

liczba przedmiotów wprowadza

dachach domów w stylu nowoczesnej sto-

do życia chaos i tłok. Podążając

doły oraz tych, których dach płynnie prze-

tym tokiem myślenia, współcześni inwesto-

chodzi w ścianę. Bardzo często dachówki

rzy, a także architekci stawiają zazwyczaj

płaskie układane są bowiem zarówno na

na proste i energooszczędne rozwiązania, co

dachu, jak i na elewacji, dzięki czemu cała

skutkuje tym, że w polskim krajobrazie coraz

bryła wykończona jest jednolitym, trwałym

więcej powstaje domów zbudowanych na

materiałem. Także w przypadku klasycznego

planie kwadratu czy prostokąta, z dachami

domu warto rozważyć płaskie formy – pa-

dwuspadowymi. Takie dachy najczęściej są

miętajmy, że wybór zależy od oczekiwanego

kryte płaskimi pokryciami dachowymi – jed-

efektu. Paleta kolorystyczna tych materiałów

nak ich prostota jest uniwersalna, sprawdzą

pokryciowych jest duża, poczynając od gra-

się więc również w tradycyjnej architekturze,

fitu, przez antracyt, na odcieniach ceglanych

oczywiście pod warunkiem, że zostaną uło-

kończąc. Powierzchnia dachówek w zależ-

żone zgodnie ze sztuką budowlaną. Zazwy-

ności od procesu produkcyjnego może być

gotowe systemy dachowe. Dachówki płaskie

czaj wybór pada na dachówki ceramiczne,

matowa lub błyszcząca. Warto podkreślić, że

mogą być układane na wiele sposobów. Naj-

cementowe lub blachodachówki. Co ważne,

montaż płaskich dachówek jest łatwy, tym

częściej nakłada się je jedną na drugą lub

minimalizm stawia na produkty wysokiej ja-

bardziej że większość producentów oferuje

z przesunięciem o połowę. Zaskakujący re-

Fot. Röben

kości i tylko takie wybierajmy na dachy swoich domów.

Dachówki ceramiczne i cementowe – klasyka nadal na topie Zarówno w ofercie producentów dachówek cementowych, jak i ceramicznych znajdują Fot. Creaton

się modele płaskie. Nic dziwnego, ponieważ

Fot. Röben

zapotrzebowanie na tego typu dachówki jest bardzo duże. Dachówki płaskie nadają budynkowi nowoczesny, estetyczny, elegancki i jednolity oraz spójny wygląd. Ponadto są trwałe – na przykład dachówki ceramiczne przetrwają na dachu nawet i 100 lat – odporne na destrukcyjne warunki atmosferyczne, promieniowanie UV, obciążenia, nienasiąkliwe, niepalne, stanowią doskonałą izolację akustyczną.

Dachówki płaskie, jako pokrycia ciężkie, są trudne do zerwania czy uszkodzenia przez wiatr, a jeśli już do tego dojdzie, to wystarFot. Creaton

czy wymienić wyłącznie pojedyncze sztuki.

44

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

BUDOWA zultat estetyczny da krycie z przesunięciem niesymetrycznym. Montaż ułatwiają zamki, które także gwarantują wysoką szczelność pokrycia dachowego, dlatego też można je układać na połaciach o nachyleniu już 25°.

Dekarze często polecają je do pokrycia skomplikowanych dachów, gdyż dachówki płaskie są lżejsze i mniejsze od falistych.

W takich przypadkach sprawdzą się doskonale na przykład dachówki karpiówki, które mogą mieć owalne, proste lub ostre zakończenie.

Blacha płaska w nowej odsłonie

Fot. Creaton

Blachodachówka płaska swoją elegancką formą podkreśla atuty nowoczesnej architektury. Tak jak każde blaszane pokrycie zbudowana jest ze stalowego rdzenia, który – w zależności od producenta – pokryty jest różnymi powłokami dekoracyjno-zabezpieczającymi. Współczesne pokrycia blaszane są trwałe, odporne na korozję, czynniki atmosferyczne, zarysowania i promieniowanie

Fot. Braas

UV. Gama kolorystyczna blachodachówek jest bardzo bogata – oczywiście dominują

dwuspadowych, przechodząc czasami swo-

dostępne są tez inne odcienie. Łupek ma tak-

odcienie szarości, ale nic nie stoi na prze-

bodnie na elewację. Pamiętajmy jednak,

że delikatny i szlachetny połysk. Materiał ten

szkodzie, aby zdecydować się na mniej ty-

że jedną z zalet blachy jest łatwość cięcia

możemy układać na dachach o nachyleniu

powe, na przykład białe, żółte, czerwone czy

i kształtowania, dlatego też materiałem tym

od 25 do 90°, czyli możemy nim wykończyć

zielone. Możemy zdecydować się na powłokę

można pokrywać również dachy o bardziej

również ściany zewnętrzne.

matową lub błyszczącą. Dzięki zastosowaniu

skomplikowanym kształcie.

Innym „płaskim” pokryciem są płytki włók-

blachodachówki możemy również zoptyma-

Blaszane panele mogą różnić się również

no-cementowe. Dostępne są różne formaty

lizować koszty budowy domu, gdyż jej cena

sposobem układania. Poza tradycyjnymi

płytek, na przykład kwadratowe, prostokąt-

nie jest wygórowana. Za jej zastosowaniem

równoległymi pasami istnieje także możli-

ne, ścięte na przeciwległych narożnikach,

przemawia także niewielka waga, co wiąże

wość uzyskania tzw. cegiełki. Blachę płaską

z prostymi lub karbowanymi krawędziami,

Fot. Blachy Pruszyński

Fot. Ruukki

Fot. Gerard Roofing

się ze zbudowaniem mniej solidnej więźby

możemy stosować na dachach o bardzo róż-

zaokrąglone czy wykończone z jednej stro-

niż w przypadku tradycyjnych dachówek.

nych nachyleniach – od niemal płaskich, do

ny po łuku. Mogą mieć gładką powierzchnię

prawie pionowych.

lub fakturę przypominającą naturalny łupek.

Blachodachówka płaska dostępna jest w kilku wariantach, w zależności od producenta – ilość wzorów może nas zaskoczyć.

Najbardziej tradycyjna jest blacha na rąbek

46

Fot. Braas

Mniej popularne, ale atrakcyjne materiały

Najbardziej popularne są płytki w odcieniach szarości czy grafitowe, ale ich paleta barw jest o wiele bogatsza. Płytki włókno-cemen-

stojący, jednak dzisiaj nie ma już konieczno-

Na dachu nowoczesnego domu sprawdzi

towe można układać na dachach oraz zasto-

ści ręcznego tworzenia rąbków. Rytmicznie

się także łupek naturalny, jednak w naszym

sować na całości lub fragmencie elewacji.

powtarzające się rąbki doskonale odnajdują

kraju to rzadkość. Można dostosować go do

Są lekkie, łatwe w montażu, trwałe, odporne

się na nowoczesnych budynkach, wyglądają

każdego rodzaju dachu, jest elegancki oraz

ogień, korozję, na grzyby i pleśnie oraz wa-

niezmiennie atrakcyjnie i zazwyczaj wykorzy-

praktycznie niezniszczalny, ale, niestety, dro-

hania temperatury. Ponadto nie ulegają zary-

stywane są jako pokrycie prostych dachów

gi. Naturalny kolor łupka to grafit, chociaż

sowaniom czy pęknięciom.

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

50

H

L AT

R Y G ERA

A

C

A G WARA CJ

www.gerardroofs.eu

DA

Blachodachówka GERARD z posypką ze skały wulkanicznej, jest odporna na odbarwienia, czy uszkodzenia mechaniczne, dach wolniej się nagrzewa a podczas ulewy czy gradobicia zapewnia komfort i ciszę. Skała doskonale tłumi akustycznie, nadaje niepowtarzalny naturalny kolor, ale przede wszystkim chroni panel, czyniąc dach niezniszczalnym, co podkreślamy 50-letnią pełną gwarancją, udokumentowaną 60 latami doświadczenia w produkcji. Oferowane przez GERARD pokrycie dachowe to siła doświadczenia, miliony dachów na świecie i w Polsce, to produkty o wysokiej jakości, trwałe, lekkie i zaawansowane pod względem technicznym, świetnie sprawdzające się również w ekstremalnych warunkach klimatycznych.

ŁN

N

DACHY GERARD NA CAŁE ŻYCIE

PE

DACHY GERARD NA CAŁE ŻYCIE

D

BUDOWA

MATERIAŁY FOLIOWE NA DACHACH Krzysztof Patoka

pujący dotychczas montowane paroizolacje.

Dach ochrania całą budowlę przed opadami atmosferycznymi, osłania przed hałasem, izoluje termicznie przed ucieczką ciepła zimą oraz przegrzaniem latem. Dla trwałości dachu ważne jest to, aby nie gromadziła się w nim wilgoć napływająca z wnętrza budynku. Ciepłe powietrze unosi się bowiem do góry, a wraz z nim para wodna, która po skropleniu zwiększa przewodność cieplną materiałów termoizolacyjnych i umożliwia rozwój mikroorganizmów degradujących konstrukcję. Dlatego w nowoczesnych konstrukcjach dachów spadzistych stosuje się materiały osłaniające i zapobiegające gromadzeniu się wilgoci pochodzącej ze skraplania się pary wodnej w więźbie i termoizolacji.

Umożliwia on przepływ pary w obu kierun-

A

wodna z termoizolacji wychodzi na zewnątrz

kach w kontrolowanym zakresie, co przyczynia się do lepszego osuszania dachu oraz zwiększenia komfortu mieszkańców. Właściwości tego produktu pozwalają bowiem na przenikanie pary z tych miejsc, gdzie jest jej nadmiar, do tych, gdzie jest jej mniej.

Regulator pary zachowuje się podobnie jak płyty gipsowo-kartonowe. Gdy wilgoci jest za dużo, przegroda (konstrukcja z izolacjami) wchłania ją, a gdy z którejś strony dachu jest bardziej sucho, pozwala jej opuścić dach.

Dzięki membranie w ciepłe dni roku para

by zapobiec przenikaniu i skraplaniu

pary wodnej z dachu. Obie te folie tworzą

dachu, a w sezonie grzewczym przenika do

się pary wodnej, od wewnątrz więź-

system, który ogranicza przedostawanie się

wnętrza poddasza za pośrednictwem regula-

by dachowej montuje się materiały

pary wodnej z wnętrza budynku do więźby

tora pary.

ograniczające dopływ pary wodnej, a z ze-

dachowej i jednocześnie umożliwia wydosta-

wnątrz umożliwiające wydobywanie się pary

nie się wilgoci na zewnątrz z całego układu

uwzględnia się możliwości przepuszczania

wodnej poza konstrukcję. Materiały układane

warstw (rys. 1).

przez nie pary wodnej. W związku z tym

W

podziale

paroizolacji

na

rodzaje

od strony wewnętrznej tworzą grupę produk-

Stały rozwój technologii wytwarzania tych

w tej grupie materiałów wyróżnia się nastę-

tów nazywanych paroizolacjami. Natomiast

materiałów, poparty licznymi badaniami,

pujące rodzaje paroizolacji (uszeregowane od

montowane od zewnętrznej strony więźby

zaowocował powstaniem nowych, dosko-

najmniejszej do największej paroprzepusz-

i termoizolacji określa się mianem membran

nalszych produktów, spełniających ostre

czalności):

wstępnego krycia (MWK). Membrany speł-

wymagania stawiane energooszczędnym bu-

niają dwie funkcje: uszczelniają pokrycia

dynkom. Przykładem tego typu nowości jest

zasadnicze i umożliwiają wydostawanie się

produkt nazywany regulatorem pary zastę-

»»bariery parowe (najczęściej na nośniku bitum lub folie aluminiowe),

»»opóźniacze

pary (najczęściej są to uszla-

chetnione folie polietylenowe),

»»regulatory pary (wielowarstwowe materiały o zwiększonej paroprzepuszczalności).

Wśród materiałów stosowanych jako warstwy uszczelniające pokrycia dachów pochyłych układanych na łatach wyróżnia się dwie zasadnicze ich grupy. Pierwsza (starsza) to papy układane na deskowaniu lub innym poszyciu (sklejce lub płytach OSB), a druga to różnego rodzaju elastyczne tworzywa sztuczne (np. folie).

Określenie „elastyczne wyroby wodochronne” stosowane jest w UE i występuje w tytule normy PN-EN 13859, według której certyfikuje się wszystkie tego rodzaju materiały (folie, membrany i wiatroizolacje). Norma ta dotyczy większej grupy produktów niż tylko Rys. 1. S chemat dachu pochyłego z MWK i jedną szczeliną wentylacyjną. Działanie każdego dachu jest określone przez bardzo różne warunki panujące na zewnątrz budynku i w jego wnętrzu

Wytyczne Dekarskie PSD Zeszyt 4

Elastyczne wyroby wodochronne stosowane jako warstwy wstępnego krycia FWK folie wstępnego krycia (nisko paroprzepuszczalne)

48

paroszczelne

paroprzepuszczalne

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

MWK membrany wstępnego krycia (wysoko paroprzepuszczalne) lekkie

www.ekspertbudowlany.pl

ekrany

te stosowane jako warstwy wstępne, czyli uszczelniające. Dlatego w tytule tabeli podajemy bardziej precyzyjny podział tej grupy wraz z nazwami przyjętymi w tym artykule.

FWK to folie wstępnego krycia, stosowane jako uszczelnienie pokryć leżących na łatach, o niskiej paroprzepuszczalności.

Przy ich stosowaniu niezbędne jest jednak

BUDOWA wykonanie w dachu dwóch szczelin wenty-

wszystkim do stosowania pod blachy, ukła-

lacyjnych – jednej pod pokryciem, a drugiej

dane w systemie pokrycia niewentylowanego

pod FWK (rys. 2). Folie tego typu są również

(rys. 3).

nazywane foliami paroprzepuszczalnymi lub dachowymi.

FWK paroprzepuszczalne mają dyfuzyjność, określoną za pomocą współczynnika Sd > 0,3 m; są to rzadko już stosowane folie zbrojone lub wzmacniane tkaniną.

MWK to membrany wstępnego krycia o wysokiej paroprzepuszczalności, określonej przez współczynnik Sd < 0,3 m, a ich główną zaletą jest możliwość układania na styk z termoizolacją, co eliminuje szczelinę nad termoizolacją i dach jest osuszany przez jedną szczelinę, znajdującą się pod pokry-

Rys. 2. Schemat dachu o poddaszu nieużytkowym ze szczeliną wentylacyjną pod pokryciem zasadniczym (dachówką, blachą itp.) utworzoną przez kontrłaty i wentylowaną przestrzenią pod warstwą wstępnego krycia (strychem), którą może być papa na poszyciu lub FWK

ciem (rys. 1). W związku z tym taki dach należy do typu nazywanego dachem niewentylowanym z pokryciem wentylowanym.

MWK lekkie to membrany o mniejszej gramaturze i wytrzymałości, spełniające podstawowe wymagania o różnej, ale wysokiej paroprzepuszczalności.

MWK ekrany – grupa membran o podwyższonej trwałości, gramaturze i wytrzymałości mechanicznej (od 160 g/m²), o zde-

RÓWNOWAŻNA (LUB EKWIWALENTNA) DYFUZYJNIE GRUBOŚĆ POWIETRZA – OPISYWANA JAKO Sd Określa paroprzepuszczalność materiału przez porównanie jego właściwości dyfuzyjnych do dyfuzyjności powietrza o określanej grubości. Powietrze stawia opór parze wodnej uzależniony od grubości warstwy – im jest grubsza, tym para wodna trudniej przechodzi przez powietrze. Inaczej można powiedzieć, że współczynnik Sd charakteryzuje właściwości dyfuzyjne warstwy materiału budowlanego o określonej grubości w ten sposób, że porównuje je do grubości warstwy powietrza o tym samym oporze dyfuzyjnym. Stąd wymiarem tego współczynnika jest metr.

OPÓR DYFUZYJNY MATERIAŁU LUB PRZEGRODY Jest miarą odporności materiału lub przegrody na przenikanie pary wodnej. Jest tym większy, im grubszy jest materiał lub poszczególne warstwy przegrody, a tym mniejszy, im materiał jest bardziej paroprzepuszczalny

cydowanie wysokiej paroprzepuszczalności (Sd = ok. 0,02 m), dużej wytrzymałości

We współczesnym budownictwie wystę-

mechanicznej oraz o uniwersalnym zastoso-

puje wiele rodzajów konstrukcji dachowych,

waniu.

wymagających różnych, wyspecjalizowanych

Nowoczesne membrany dachowe mają

materiałów. Dlatego folie wstępnego krycia

coraz lepsze parametry i własności oraz są

o niskiej paroprzepuszczalności też znala-

obecnie najlepszym materiałem przeznaczo-

zły swoje miejsce w budownictwie. FWK są

nym na warstwy wstępnego krycia. Jednak

jeszcze stosowane w budynkach o poddaszu

efekt i skuteczność ich działania w dużej mie-

niemieszkalnym, w których przestrzeń nad

rze zależą od prawidłowego zamontowania

ocieplonym stropem (rys. 2 i 3) jest wentylo-

FWK paroszczelne to produkty o bar-

ich na dachu. To montaż decyduje o tym, czy

wana. Warto wiedzieć, że jednak MWK mają

dzo niskiej paroprzepuszczalności, porów-

membrany dobrze spełniają na dachu swoją

lepszą odporność na działanie promieniowa-

nywalnej do paroizolacji typu opóźniacze

podstawową funkcję, którą jest uszczelnienie

nia ultrafioletowego (UV) zawartego w pro-

pary (Sd ≥ 20 m). Przeznaczone są przede

pokrycia.

mieniowaniu słonecznym.

Rys. 3. Stosowny dla blachodachówek schemat dachu o poddaszu nieużytkowym bez wentylacji pokrycia zasadniczego – z profilowanymi uszczelkami pod blachą w okapie i pod gąsiorami. W takim dachu warstwą wstępną jest papa lub paroszczelne FWK

promocja

.com.pl

50

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

BUDOWA Membrany dachowe, zwane również foliami dachowymi, są nowoczesnym materiałem, zastępującym papę układaną pod docelowe pokrycie dachowe.

Są łatwiejsze do ułożenia i lżejsze, a dzięki swoim właściwościom skutecznie zabezpieczają poddasze i warstwę izolacji termicznej przed wilgocią i wiatrem.

Membrany nowej generacji to aż sześć miesięcy dopuszczalnej ekspozycji na niszczące działanie słońca oraz bardzo duża odporność na wysokie temperatury – nawet 120°C. Parametry i właściwości membrany mdm® Ventia Neo Membrany dachowe to produkty zaawansowane technologicznie. Sercem membrany jest tzw. film funkcyjny, który ma właściwości dyfuzyjne (zdolność do przepuszczania pary wodnej) i wodoszczelne. Dzięki niemu membrana „oddycha” – umożliwia odparowywanie wilgoci nagromadzonej w konstrukcji dachu podczas budowy i uwalnianej przez materiały budowlane jeszcze przez wiele miesięcy po oddaniu budynku do użytko­wania.

Paroprzepuszczalność membran określa się za pomocą parametru Sd. Wartość Sd dla danej membrany odnosi się do grubości

Membrany dachowe nowej generacji

warstwy powietrza (wyrażonej w metrach)

peraturę – dachy kryte blachą lub blacho-

parametrem jest odporność na przecieranie

o takim samym oporze dla pary jak ta mem-

dachówką oraz te, na których instaluje się

i rozdzieranie, do których może dojść w ele-

brana. Dla przykładu, niezwykle wytrzymała

panele fotowoltaiczne nagrzewają się do eks-

mentach konstrukcyjnych dachu lub na eta-

tremalnych temperatur. Ostatnim znaczącym

pie montażu.

membrana dachowa

mdm®

Ventia Neo 200

charakteryzuje się wysoką paroprzepuszczalnością – Sd = 0,12 [m], co oznacza, że stawia taki sam, znikomy opór dyfuzyjny, jak warstwa powietrza o grubości 12 cm. Jednocześnie, dzięki swojej wodoszczelności, membrana stanowi skuteczne zabezpieczenie przed deszczem i śniegiem podwiewanym pod pokrycie dachowe.

Trwałość membran określa się według kilku kryteriów, z których najważniejszym jest odporność na promieniowanie UV (bezpośrednie działanie słońca na nieosłonięty jeszcze pokryciem dachowym materiał), w wyniku którego powstają mikropęknięcia osłabiające membranę i redukujące jej właściwości wodoszczelne. Kolejnym istotnym czynnikiem jest odporność na wysoką tem-

52

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

BUDOWA Membrana dachowa mdm® Ventia Neo stanowi idealne rozwiązanie przy budowie domu. Dzięki wysokiej paroprzepuszczalności można ją stosować bezpośrednio na warstwie termoizolacji, a także na dachach z pełnym deskowaniem. Skutecznie chroni przed wodą, ma dużą wytrzymałość mechaniczną, a czas dopuszczalnej ekspozycji na promieniowanie UV to aż sześć miesięcy.

Odporność na działanie wysokich temperatur sięga 120oC.

mdm® VENTIA NEO 200

mdm® VENTIA NEO 170

Aby zapewnić odpowiednią wytrzymałość mechaniczną, w membranie mdm® Ventia Neo zastosowano niezwykle elastyczny, ultranowoczesny film TPU (termoplastyczny poliuretan), który gwarantuje znacznie wyższą odporność na rozciąganie, rozdzieranie oraz procesy starzenia niż w przypadku membran z filmem mikroporowatym (PP). Wysokie parametry techniczne klasyfikują membranę mdm® Ventia Neo w kategorii premium.

Folia mdm® Ventia Neo 170 przeszła specjalistyczne testy w Instytucie Fraunhofera IBP w Stuttgarcie. Podczas testów próbkę membrany rozciągnięto na przygotowanej konstrukcji, a następnie poddano działaniu

Opisywany produkt, inaczej niż w przy-

izolacji, dzięki czemu pośrednio wpływa na

wody działającej pod wysokim ciśnieniem.

padku konkurencyjnych rozwiązań, wytwa-

obniżenie ilości energii niezbędnej do ogrza-

Wynik przeprowadzonych doświadczeń do-

rzany jest z wykorzystaniem innowacyjnej

nia budynku (spadek emisji CO2, redukcja

wodzi, że przedmiotowa membrana jest od-

technologii laminacji. Dzięki zastosowaniu

kosztów ogrzewania).

porna na perforację wywołaną przez gwoź-

metody laminowania klejem, włókna z tka-

Zgodnie z warunkami technicznymi, ja-

dzie i wkręty.

niny igłowanej są równomiernie wygładzo-

kim powinny odpowiadać budynki i ich usy-

To nie jedyne właściwości membrany

ne i nie ingerują w warstwę funkcyjną – jak

tuowanie (DzU z 2002 r. nr 75, poz. 690

mdm® Ventia Neo. Produkt charakteryzuje

w przypadku technologii wylewania na cie-

z późn. zm.) wszystkie zewnętrzne przegrody

się wysoką klasą reakcji na ogień – B-s1,

pło warstwy TPU. Produkt został objęty aż

budowlane należy projektować i wykonywać

d0 (wyrób o bardzo ograniczonym udziale

15-letnią gwarancją producenta.

pod kątem osiągnięcia ich całkowitej szczel-

w pożarze). Folia została zaklasyfikowana

Membrana

mdm®

Ventia Neo jest bez-

ności na przenikanie powietrza.

jako niezapalny wyrób budowlany – zgodnie

pieczna dla zdrowia człowieka i proekolo-

Ze względu na wymaganą szczelność

z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury.

giczna – zapewnia prawidłową pracę termo-

przegrody krawędzie membrany mdm® Ven-

Parametry techniczne

tia Neo 200 TT pokryto specjalistycznym

VENTIA NEO 170

VENTIA NEO 200

wzdłuż

410 N/50 mm

520 N/50 mm

sobą kolejno układanych warstw. Produkt

w poprzek

390 N/50 mm

440 N/50 mm

oferowany jest w wersji z dwoma zinte-

wzdłuż

300 N

320 N

growanymi paskami klejącymi (oznaczenie

w poprzek

310 N

370 N

TT). Układanie kolejnych pasów membrany

Wodoszczelność

W1

W1

Współczynnik Sd

0,12 m

0,12 m

2 warstwy

2 warstwy

od –40 do +120°C

od –40 do +120°C

Dopuszczalna ekspozycja na promienie UV

max 6 miesięcy

max 6 miesięcy

Możliwość stosowania na dachu z pełnym deskowaniem

TAK

TAK

170 g/m2

200 g/m2

Wytrzymałość na rozciąganie Wytrzymałość na rozdarcie (gwóźdź)

Ilość warstw Odporność na działanie temperatury

Gramatura Grubość Szerokość/długość rolki

0,6 mm

0,9 mm

1,5 m/50 m

1,5 m/50 m

mdm® Ventia NEO 170 oferowana jest z jednym, niezwykle mocnym paskiem klejącym (T). mdm® Ventia NEO 200 dla ułatwienia pracy oferowana jest w wersji z dwoma zintegrowanymi paskami klejącymi (TT).

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

klejem, który umożliwia silne połączenie ze

może odbywać się naprzemiennie – z prawej krawędzi dachu do lewej i z lewej do prawej, co przekłada się na mniejsze zużycie materiału i znaczną oszczędność czasu pracy dekarza.

Producent kominków VIRTUM®: mdm NT Sp. z o.o. ul. Bestwińska 143, 43-346 Bielsko-Biała tel. 33 47 94 401, biuro@mdmnt.com www.mdmsa.com, www.virtum.com

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

53

Fot. Krispol

BUDOWA Każdy posiadacz auta, który chce z niego korzystać przez lata, powinien chronić swoją własność przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, a więc garażować. Jaki rodzaj schronienia wybrać – garaż wolno stojący czy zintegrowany z domem?

Gdzie usytuować garaż i jaką bramę wybrać

J

eśli dysponujemy garażem, wiele ty-

ku. Za tym rozwiązaniem przemawia wygoda

Gdy decydujemy się na garaż w bryle

powych

czynności

korzystania z pomieszczenia przeznaczonego

domu i chcemy, aby była to inwestycja ener-

eksploatacyjnych możemy wykonać sa-

na auta, zwłaszcza zimą czy podczas nieko-

gooszczędna, szczególnie istotne jest to, jaką

modzielnie. Garaż może być, i w wielu przy-

rzystnej pogody (np. deszczu) – jeśli jest do-

bramę wybierzemy. Pamiętajmy, że zapew-

padkach jest, męskim królestwem, w którym

brze skomunikowane z resztą naszego domu,

niający skuteczną izolację termiczną produkt

sami ustalamy rozmieszczenie poszczególnych

nie musimy wychodzić na zewnątrz, aby do-

pozwala ograniczyć straty energii. Zwróćmy

przedmiotów i przechowujemy narzędzia. Ko-

stać się do samochodu. Ponadto oszczędza-

uwagę na panele, które są w tym przypad-

rzystając z tego pomieszczenia, uzupełnimy

my też powierzchnię działki, którą możemy

ku bardzo ważnym elementem – najwyższe

płyny eksploatacyjne w aucie, zmienimy koła

wykorzystać na zagospodarowanie ogrodu

parametry mają te, grubsze niż standardowo

czy też nadamy karoserii blasku. A jeśli samo-

z częścią wypoczynkową. Przestrzeń nad

przyjęte 40 mm, czyli np. 60 mm. Ważny

dzielne naprawy to nasz konik, to nic nie bę-

garażem z powodzeniem sprawdzi się z kolei

jest też odpowiedni montaż, który wpływa

dzie stało na przeszkodzie, aby się im oddać.

na cele mieszkalne bądź w przypadku dachu

znacząco na poprawę izolacyjności, niweluje

Oczywiście pod warunkiem, że zgromadzimy

płaskiego – jako pokaźnych rozmiarów taras.

też mostki termiczne.

samochodowych

odpowiednio szeroki pakiet niezbędnych na-

Jakie są wady? Z uwagi na znaczną kuba-

Planując garaż w bryle budynku, nie za-

rzędzi. Pozostaje pytanie, gdzie usytuować

turę rozwiązania parter domu może stracić

pominajmy też, że trzeba zaprojektować

garaż i jak bramę do niego wybrać?

w niektórych przypadkach na przestronności.

również dobre odwodnienie podłoża oraz

Garaż połączony z budynkiem mieszkalnym

W trosce o estetykę budynku duże znacze-

wentylację pomieszczenia, aby wewnątrz nie

nie ma dobór odpowiedniej bramy garażo-

gromadziła się wilgoć, a do mieszkania nie

wej. Najlepiej dopasować ją pod kątem funk-

wnikały spaliny.

Jeśli jesteśmy posiadaczami domu jednoro-

cjonalności i ilości miejsca dostępnego na

dzinnego i nie mamy w nim przewidzianego

podjeździe – do wyboru mamy konstrukcje

miejsca na garaż, możemy pokusić się o tzw.

uchylne bądź przesuwne. Zadbajmy również

W przypadku dużej działki możemy pozwolić

dobudówkę. Taką konstrukcję trzeba jednak

o jej prawidłowy montaż. W innym wypadku

sobie na garaż wolno stojący, a więc całko-

przemyśleć pod względem architektonicz-

wyraźnie odczujemy straty ciepła, co przeło-

wicie odseparować funkcje mieszkalne od

nym, aby komponowała się z resztą budyn-

ży się niekorzystnie na domowy budżet.

gospodarczych. Dla naszej wygody najlepiej,

Fot. Hörmann

54

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

Garaż wolno stojący

Fot. Wiśniowski

BUDOWA żeby był połączony zadaszeniem z wejściem

Najpopularniejsze wśród inwestorów są

najlepiej. Warto zatem zasięgnąć rady fa-

do domu, co jest coraz częściej stosowane

obecnie bramy segmentowe. Zbudowane są

chowca – architekta albo doradcy technicz-

w nowoczesnym budownictwie. Co więcej,

one z paneli połączonych zawiasami. Taki

nego z firmy oferującej bramę garażową.

powinien być utrzymany w podobnej stylisty-

produkt może otwierać się do góry i chować

Warto mieć na uwadze, że niezależnie

ce, co dom w zakresie kształtu bryły, użytych

przy suficie, co jest najczęściej spotykane

od wyboru rodzaju bramy garażowej, należy

materiałów i kolorów. Ogromnym plusem od-

w budownictwie jednorodzinnym. Gdy mamy

stworzyć projekt przemyślany architektonicz-

rębnej konstrukcji jest możliwość zaprojekto-

jednak niskie i szerokie pomieszczenie, moż-

nie oraz postawić na dobry i profesjonalny

wania dwustanowiskowej (a nawet większej)

na wybrać wariant boczny, wówczas brama

montaż. Ważne jest także korzystanie z ofer-

przestrzeni – z jedną bądź dwiema brama-

będzie się składać na jedną ze ścian garażu.

ty renomowanych producentów, którzy oferu-

mi garażowymi, w zależności od upodobań

Nadproże w tym przypadku powinno mieć co

ją kompleksową usługę oraz serwis.

i potrzeb. Najprościej jest usytuować ją na

najmniej 20 cm wysokości, a węgarki 10 cm

działce w bliskiej odległości od wjazdu – zbyt

szerokości.

długi podjazd może wyglądać bowiem nie-

Ciekawym rozwiązaniem jest także brama rolowana, która działa podobnie jak mecha-

estetycznie.

Garaż jako osobny budynek może być rów-

nizm rolet zewnętrznych – pancerz z profili

nież doskonałym schowkiem na akcesoria

nawija się na wał w kasecie znajdującej się

ogrodowe czy mieć dobudowaną wiatę na

nad nadprożem (powinno mieć ono przynaj-

drewno lub pełnić jeszcze inne dodatkowe

mniej 30 cm wysokości). Taki system gwa-

funkcje. Przypadnie do gustu z pewnością

rantuje również oszczędność miejsca, ale jest

każdemu majsterkowiczowi, który może

raczej rzadko spotykany w Polsce.

stworzyć w nim swoje królestwo, pełne

Jeśli mamy duży, prosty podjazd nic nie

szafek narzędziowych i innych przydatnych

stoi na przeszkodzie, aby zakupić bramę

w gospodarstwie domowym rzeczy. Trzeba

uchylną – potrzeba bowiem około 1 metra

jednak podkreślić, że garaż wolno stojący to

wolnej przestrzeni od strony zewnętrznej.

rozwiązanie, które wymaga zazwyczaj po-

Samemu często trudno jednak ocenić, które

niesienia większych nakładów finansowych

rozwiązanie sprawdzi się w naszej inwestycji

W nowo budowanych domach stosowane są najczęściej dwa sposoby usytuowania garażu: garaż wbudowany w bryłę budynku oraz garaż przylegający do budynku. W pierwszym przypadku garaż może tworzyć z domem jedną linię lub być wysunięty przed frontową elewację. W drugim natomiast styka się z domem jedną ścianą, najczęściej jest wysunięty przed elewację frontową, może być również cofnięty w stosunku do niej lub tworzyć z domem jedną linię. Garaż przylegający do bryły domu ma niezależną konstrukcję i jest przykryty osobnym dachem, który zazwyczaj jest elementem łączącym go z domem, ponieważ ma taki sam kształt i kąt nachylenia.

i doprowadzenia odpowiednich instalacji, a w przypadku konstrukcji o powierzchni większej niż 35 m2 – nawet pozwolenia na budowę (jeśli projekt domu nie przewiduje miejsca na garaż, ewentualna dobudowa wymaga również zezwolenia).

Brama dopasowana do potrzeb Współczesne bramy garażowe są znacznie bardziej

zaawansowane

technologicznie

i mają duże lepsze parametry termoizolacyjFot. Wiśniowski

ne niż te produkowane jeszcze kilkanaście lat temu. Wedle nowych przepisów – WT 2021 – współczynnik przenikania ciepła U dla tego typu produktu nie może przekraczać bowiem 1,3 W/(m2 · K), co czyni go rozwiązaniem niezwykle energooszczędnym. Co więcej, dzisiaj stolarkę otworową kupuje się często w komplecie, dzięki czemu każdy element idealnie do siebie pasuje pod względem wizualnym, tworząc spójną całość. W dodatku mamy do wyboru różne rodzaje bram garażowych wykonanych z najwyższej jakości komponentów, które możemy bez problemu zautomatyzować i włączyć do systemu Smart Home. Inteligentny dom to przecież przyszłość budownictwa, a więc warto wziąć takie udogodnienie pod uwagę. Pozwoli nam ono oszczędzać czas i korzystać z wjazdu do garażowej przestrzeni komfortowo, nawet

Fot. Gerda

podczas ulewnego deszczu.

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

55

BUDOWA

Ocieplenie garażu styropianem Garaż połączony z domem to najwygodniejsze rozwiązanie. Ciężkich zakupów nie trzeba nosić daleko, bo często tylko jedne drzwi dzielą nas od przedpokoju czy kuchni. A gdy leje deszcz lub pada śnieg, z samochodu do domu przechodzimy suchą stopą. Tego rodzaju pomieszczenie w bryle budynku ma jednak znaczący wpływ na gospodarkę ciepłem całości. I o tym trzeba pamiętać. Dariusz Pruszkowski, doradca techniczny w firmie Styropmin, wyjaśnia, jak i czym zaizolować garaż.

G

więcej taka sama musi być warstwa izolacyjna. Regulacje dotyczą także stropu pomiędzy pomieszczeniem zimnym a ciepłym.

Sposób izolacji garażu, podobnie jak całego domu, powinien być przewidziany już na etapie projektu. Do ścian garażowych najczęściej stosuje się uniwersalne płyty styropianowe, takie jak np. Fasada Pro 70, produkowane przez Styropmin. Istotne jest, aby cały budynek był ocieplony w tym sa-

araż jest zazwyczaj nieocieplany, jeśli staje się częścią domu, styka się ze ścianami i stropem, które oddzie-

lają przestrzeń zimną od ciepłej. Musi zatem mieć izolację termiczną porównywalną do izolacji ścian zewnętrznych.

Temperatury w garażu zimą nie są tak niskie jak na zewnątrz. Nie powinny zresztą być – spadek do wartości minusowych może zaszkodzić choćby przechowywanym w garażu rzeczom, a jeśli jest w nim przyłącze wody, to nie można dopuścić do jej zamarznięcia.

Bezpiecznie jest przyjąć, że temperatura w garażu to kilka stopni, mniej więcej +8°C. Tymczasem w pomieszczeniach domowych

mym systemie i materiałami o jednakowej

może to być np. +20 czy +21°C. Różnica

Właściwa izolacja garażu w bryle budynku

wysokiej jakości. W domu nie ma przecież

zatem jest spora, a to powoduje, że ciepło

powinna obejmować przestrzenie, które łą-

lepszych i gorszych miejsc. Wszystkie mają

będzie uciekało z nagrzanych pomieszczeń

czą się z resztą domu (zazwyczaj będą to

wpływ na to, jak wygodnie będzie nam się

do tych chłodniejszych. Prawidłowe ocie-

dwie ściany i strop), a także przestrzenie ze-

potem mieszkało.

planie garażu ma więc kluczowe znaczenie

wnętrzne (zazwyczaj ścianę i bramę wjazdo-

Z kolei, gdy kupujemy bramę wjazdową

i dla komfortu życia domowników, i dla ich

wą). Pierwszą, niezwykle ważną barierą dla

do garażu, trzeba zapytać w sprzedawcy,

budżetu. Razem z ciepłem uciekają przecież

uciekającego ciepła, jest docieplenie tego, co

czy na pewno odpowiada ona nowym wy-

i pieniądze, bo ciepła trzeba wyprodukować

wewnątrz. Razem z ocieplonymi ścianami

maganiom technicznym. Często sklepy z wy-

więcej, a to kosztuje.

zewnętrznymi izolacja tworzy skuteczną ca-

przedzeniem stosowały nowe warunki, ale

łość. Bez całościowego podejścia do izolacji

lepiej „dmuchać na zimne” i upewnić się co

termicznej garażu i domu będzie ona po pro-

do jakości produktu przed sfinalizowaniem

stu przerwana, a to pierwszy i podstawowy

­zakupu.

WARUNKI TECHNICZNE 2021 Dzięki wprowadzeniu nowych norm, ­obowiązujących w całej Unii Europejskiej, budynki mają być bardziej energooszczędne. Parametrem, który to określa, jest współczynnik przenikania ciepła U. To od niego zależy, ile ciepła przedostaje się przez taką przegrodę, jak ściana, dach, okno, drzwi itp.

błąd: ocieplenie jest bowiem skuteczne, gdy jest szczelne.

Warto też pamiętać, że od początku 2021 roku obowiązuje nowy tzw. standard energetyczny (inaczej Warunki Techniczne 2021).

Określa on, jakie parametry cieplne muszą

»»Ściany oddzielające pomieszczenia ogrze-

spełniać poszczególne elementy domu – za-

wane od nieogrzewanych – współczynnik przenikania ciepła nie wyższy niż 0,3 W/(m2 · K).

oraz okna. Odnosi się również do takich kon-

»»Stropy oddzielające pomieszczenia mieszkalne od nieogrzewanych – maksymalny współczynnik przenikania ciepła 0,25 W/(m2 · K).

56

Cztery ściany

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

równo ściany, stropy i podłogi, jak i drzwi strukcji jak nieogrzewany garaż umieszczony w bryle domu (patrz ramka). Ściany oddzielające pomieszczenie ogrzewane od nieogrzewanego są traktowane niemal tak samo, jak ściany zewnętrzne, a to oznacza, że mniej www.ekspertbudowlany.pl

Styropmin ul. gen. K. Sosnowskiego 71 05-300 Mińsk Mazowiecki tel. 25 759 32 23 biuro@lshpl.com, www.styropmin.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

BUDOWA

Energooszczędne drzwi ALTUS Energooszczędne aluminiowe drzwi GERDA ALTUS zostały zaprojektowane z myślą o osiągnięciu najlepszych możliwych parametrów termoizolacyjności. Wykonane z trzykomorowego systemu aluminiowego o grubości prawie 9 cm spełniają surowe wymagania stawiane nowoczesnym budynkom pasywnym.

»»regulowane

zaczepy rygli z elastyczną

wkładką teflowaną,

»»ciepły

próg aluminiowy z przekładką ter-

miczną zapewniający lepsze właściwości termoizolacyjne,

»»wkładkę GERDA w klasie 5.

Wyposażenie opcjonalne, za dopłatą:

»»szyld pierścieniowy. »»jednostronny pochwyt ze stali nierdzewnej od strony zewnętrznej drzwi.

CZYM POWINNY SIĘ CHARAKTERYZOWAĆ DRZWI ZEWNĘTRZNE? Dobre drzwi zewnętrzne do domu to drzwi funkcjonalne. Nie bez znaczenia są materiały, z których powstają najlepsze drzwi wejściowe GERDA. To one decydują o solidności i wieloletniej trwałości produktów.

Podczas wyboru drzwi do domu należy zwrócić uwagę na ich parametry techniczne. Drzwi zewnętrzne mają częsty kontakt z niesprzyjającymi warunkami atmosferycznymi. Muszą być przygotowane na deszcz, śnieg i silny wiatr.

szczelnienie na całym obwodzie skrzydła, a także bezpieczeństwo domowników. Nierdzewna listwa czołowa zamka charaktery-

S

zuje produkt premium. Dla klientów poszutandardowo drzwi ALTUS mają prze-

kujących indywidualnego wejścia do domu

kładkę w opatentowanej technologii

ofertę drzwi GERDA ALTUS wzbogacono,

anti-bimetal, specjalnie zaprojekto-

o możliwość wykonania skrzydła z komple-

wane izolatory znacząco podnoszą parametr

tem doświetli bocznych i naświetla górnego

termoizolacyjności i mają znaczący wpływ

wykonanych z profili aluminiowych zapew-

na obniżenie kosztów zakupu energii. Drzwi

niających doskonałe parametry izolacyjności

ALTUS charakteryzują się bowiem współ-

termicznej.

czynnikiem przenikania ciepła już od 0,74

ALTUS zapewnia bardzo dobrą termoizola-

W/(m2 · K) w przypadku drzwi pełnych

cję, wysoką sztywność, bezpieczeństwo oraz

i 0,81 W/(m2 · K) w przypadku drzwi prze-

komfort użytkowania na lata.

Standardowe wyposażenie drzwi ALTUS

szklonych.

Termiki kompensacyjne w idealny sposób rozwiązują problem deformacji powstających przy dużym nasłonecznieniu drzwi. Technologia ta perfekcyjnie sprawdza się z wypełnieniami dekoracyjnymi. Ponadto niepowtarzalne mocowanie okuć drzwiowych w izolatorze zapewnia oryginalny design i wyjątkowe wrażenia estetyczne. Konstrukcja drzwi alumi-

obejmuje:

»»aluminiową

nr 5/2021

design klamki ze stali nie-

rdzewnej z dzielonym szyldem, dła,

EKSPERT BUDOWLANY

Najważniejsze jest jednak bezpieczeństwo.

Aby właściwie zabezpieczyć swoje mienie i bliskich, dobrze postawić na drzwi antywłamaniowe. GERDA od wielu lat specjalizuje się w produkcji takich drzwi o najwyższych standardach. Firma wykorzystuje nowoczesne technologie i materiały, których celem jest ochrona przed włamaniem. Drzwi mają odpowiednie certyfikaty i atesty. Przy wyborze drzwi antywłamaniowych zwróć uwagę na klasy bezpieczeństwa. Najniższa klasa to RC1.

Drzwi z tym oznaczeniem zapewniają podstawową ochronę przed włamaniem. Najwyższe klasy to RC5 i RC6. Mają je drzwi w bankach i innych instytucjach wymagających szczególnej ochrony. Firma GERDA ma w swojej ofercie drzwi antywłamaniowe w klasie RC2, RC3 i RC4.

drzwi,

»»montaż

Drzwi ALTUS wyposażone zostały w zam-

nakładkowy w kolorze skrzydła

»»nowoczesny

nie jednolitej powierzchni zarówno od strony

ki listwowe 5-punktowe, gwarantujące do-

wielokomorową

rze skrzydła drzwi,

»»zawias

niowych GERDA ALTUS pozwala na uzyskawewnętrznej, jak i zewnętrznej.

ościeżnicę

z wbudowanymi kompensatorami w kolo-

Kolejną ważną kwestią jest izolacja termiczna. Dobrej jakości drzwi wejściowe w optymalny sposób chronią budynek przed utratą ciepła.

zamka na całej wysokości skrzy-

»»kotwy montażowe, »»stałe bolce przeciwwyważeniowe w metalowych wspornikach, www.ekspertbudowlany.pl

Gerda Sp. z o.o. ul. Sokołowska 49, Sokołów, 05-806 Komorów tel. 22 329 10 30 www.gerda.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

57

BUDOWA

BEZPIECZEŃSTWO POŻAROWE BUDYNKU zgodnie z Warunkami Technicznymi Bezpieczeństwo pożarowe to jeden z warunków poczucia komfortu, sprawiający, że w budynkach, w których mieszkamy, możemy czuć się bezpiecznie i spać spokojnie. Aby ten stan osiągnąć, w pierwszej kolejności należy przestrzegać wymagań prawnych oraz stosować zasady wiedzy technicznej.

S

pełnienie wymogów prawnych pozwala zaprojektować, wykonać i odebrać budynek bez zbędnych problemów

»»możliwość

»»uwzględnienie bezpieczeństwa ekip ratow-

i opóźnień. Warto wiedzieć, gdzie te wyma-

niczych.

gania znaleźć oraz jakie materiały i rozwiąproces budowy: sprawdzić, czy projektant czegoś nie pominął, deweloper nie poszedł na skróty, a wykonawca nie zaniedbał jakie-

Pożar, choć występuje stosunkowo rzad-

Co na temat bezpieczeństwa pożarowego mówią Warunki Techniczne?

ko, jest traktowany jako sytuacja wyjątko-

dynek powinien być zaprojektowany i wykonany w sposób ograniczający możliwość powstania pożaru, a w razie jego wystąpienia zapewniający:

nośności konstrukcji przez

określony czas,

»»ograniczenie

– odpowiednio go zaprojektować i wykonać.

Ciepło i dym emitowane w trakcie pożaru powodują szkody materialne w budynku, zagrożenie zdrowia i życia ludzi, ale także czasem nieodwracalne szkody w środowisku.

Zapewnienie

odpowiedniego

poziomu

bezpieczeństwa pożarowego, poprzez dobór odpowiednich materiałów i rozwiązań, jest

Wymagania w zakresie bezpieczeństwa pożarowego dla budynku mieszkalnego uzależnione są od: jego wysokości, liczby kondygnacji, długości dróg ewakuacyjnych, ale także od usytuowania – odległości od innych budynków i obiektów – oraz od zastosowanych materiałów.

Palne elementy konstrukcji (np. drewniane) zabezpiecza się stosując niepalne izolacje.

Im mniej materiałów palnych i im wyższe klasy odporności ogniowej elementów budynku zastosowano, tym w warunkach pożaru budynek i jego użytkownicy są bardziej bezpieczni.

Według Warunków Technicznych (WT) bu-

»»zachowanie

wa, na którą trzeba przygotować budynek

Dlaczego wymagania na temat bezpieczeństwa pożarowego znajdują się w Warunkach Technicznych?

zania zastosować, żeby móc kontrolować

goś szczegółu.

ewakuacji ludzi lub ich urato-

wania w inny sposób,

Odporność ogniowa jest bardzo ważnym i szerokim pojęciem związanym ze zdolnością elementów budynku do spełniania określonych wymagań podczas pożaru. Prawidłowo wykonane zabezpieczenia przeciwpożarowe oraz zastosowanie odpowiednich materiałów skutecznie chronią nośność konstrukcji i przeciwdziałają rozprzestrzenianiu się ognia.

rozprzestrzeniania się ognia

i dymu wewnątrz budynku,

»»ograniczenie rozprzestrzeniania się pożaru na sąsiednie obiekty budowlane lub tereny przyległe,

jednym z warunków poczucia komfortu użytkowników budynku.

Spełnienie wymagań w Warunkach Technicznych pozwala zaprojektować i wybudować obiekt tak, aby oddać go do użytku.

W przypadku tak ważnego czynnika, jakim jest zdrowie i życie ludzi, należy dodatkowo przeprowadzić analizę ryzyka i zdecydować, czy oprócz szczegółowych wymagań WT należy zapewnić dodatkowe zabezpieczenia, które pozwolą spełnić wymagania ogólne.

Niespełnienie wymagań zapisanych w Warunkach Technicznych pozwala, aby inwestor mógł domagać się rekompensaty w sądzie.

Tabela. Izolacja – przykładowe rozwiązania przegród budowlanych zwiększające bezpieczeństwo pożarowe

58

Przegroda

Opis

Ściana zewnętrzna w technologii tradycyjnej z ociepleniem ETICS

Ściana z bloczków z betonu komórkowego ocieplona warstwą wełny mineralnej gr. 20 cm z warstwami wykończeniowymi gr. 0,8 cm z uwzględnieniem zbrojenia z siatki

Dach skośny

Dach skośny na konstrukcji drewnianej z pokryciem Ochrona drewnianej (palnej) konstrukcji dachu – wełna mineralna z dachówek, z ociepleniem warstwą wełny i płyty gipsowo­‑kartonowe: EI 30 mineralnej gr. 30 cm

Ściana zewnętrzna z fasadą wentylowaną

Ściana z bloczków silikatowych ocieplona wełną mineralną gr. 20 cm z okładziną

Klasa odporności ogniowej: do REI 240 Klasa reakcji na ogień: A1 → niepalny, nierozprzestrzeniający ognia Właściwości pożarowe przyjętego rozwiązania zależą od właściwości poszczególnych warstw (materiałów) oraz całego układu

Dach płaski

Dach płaski na stropie żelbetowym oddzielonym od wełny mineralnej (dwie warstwy po 13 cm układane mijankowo) warstwą paroizolacji; pokrycie z membrany PVC

Klasa odporności ogniowej: do REI 240 Odporność na ogień zewnętrzny: Broof (t1) Właściwości pożarowe przyjętego rozwiązania zależą od właściwości poszczególnych warstw (materiałów) oraz całego układu

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

Najważniejsze parametry Klasa odporności ogniowej: do REI 240 Klasa reakcji na ogień: A1 → niepalny, nierozprzestrzeniający ognia Właściwości pożarowe przyjętego rozwiązania zależą od właściwości poszczególnych warstw (materiałów) oraz całego układu

Fot. Milwaukee

BUDOWA Damian Żabicki

Istnieje wiele sytuacji, w których tradycyjne techniki pomiarowe okazują się niewystarczające, czasochłonne bądź niewygodne.

W sukurs przychodzi współczesna technika, w oparciu o którą powstają coraz to nowsze narzędzia pomiarowe wykorzystujące laser, podczerwień czy technologie cyfrowe.

NOWOCZESNA TECHNIKA POMIAROWA

Wybór właściwego dalmierza jest zależny od jego przeznaczenia. Nie wszystkie będą się nadawały do pracy na zewnątrz.

W tym przypadku warto m.in. wyposażyć się w dalmierz o większej mocy, zaopatrzony w optyczny bądź cyfrowy celownik. Przy wyznaczaniu dużych odległości nieodzowny może się okazać stabilny statyw.

Dalmierze laserowe

Dalmierze używane wewnątrz budynków

Dalmierze laserowe – jak sama nazwa wska-

nie będą z kolei potrzebowały dużego zasię-

zuje – to narzędzia pomiarowe służące do

gu. Jeśli wybór padnie na ręczny dalmierz

wyznaczania odległości. Współcześnie w co-

laserowy, warto szukać go pośród modeli

dziennej pracy zastępują nie tylko zwykłą

o podwyższonej normie IP65, pozwalającej

taśmę pomiarową, ale również kalkulator.

urządzeniu na pracę w trudnych warun-

Najczęściej nawet stosunkowo proste mode-

kach atmosferycznych. Gdy celem będzie

le dalmierzy laserowych na podstawie kilku

wyznaczanie kątów pionowych i pomiarów

zmierzonych odległości są w stanie obliczyć

pośrednich, warto zaopatrzyć się w adaptery

pole powierzchni i objętość. Te bardziej za-

kątowe.

awansowane są w stanie dokonać obliczeń,

Mierniki cyfrowe

na przykład w oparciu o twierdzenie Pitagorasa i funkcje trójkątów do wyznaczania

Najdokładniejsze pomiary w możliwie jak

długości niedostępnych. Na rynku można znaleźć i takie urządzenia, które są w stanie

najkrótszym czasie pomagają uzyskać urząFot. Bo

dzenia (mierniki) cyfrowe (takie jak m.in.

sch

wykorzystać wartości kątów pionowych. Tego

multimetr, woltomierz czy omomierz). Tego

typu dalmierze mogą być dodatkowo wypo-

typu narzędzia często wyposażone są w sze-

sażone na przykład w cyfrowe celowniki albo

reg przydatnych funkcji. Mogą m.in. reje-

w komunikację Bluetooth. Dzięki Bluetooth

strować, gromadzić i graficznie przedstawiać

możliwa jest bezprzewodowa transmisja da-

dane za pomocą wykresu, często są w stanie

nych pomiarowych do urządzeń mobilnych,

odczytywać wyniki nawet przy złej widoczno-

a tak z kolei – za pomocą oprogramowania

ści czy w miejscach o utrudnionym dostępie.

– można wykonać cyfrowy szkic zmierzonego

Na rynku znaleźć można i takie modele, któ-

obiektu.

re mają możliwość dokonywania pomiarów względnych.

Jak większość urządzeń cyfrowych, również mierniki mają funkcję automatycznego wyłączania, która działa po określonym czasie bezczynności. Wiele z nich wyposażonych jest także w dźwiękowe sygnalizacje ciągłości obwodu. Dokonując wyboru miernika, warto postawić na model, który pozwala zarówno na ręczną, jak i automatyczną zmiaFot. Milwaukee

60

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

nę zakresów.

www.milwaukeetool.pl

NARZĘDZIA

DEDYKOWANE MECHANIKOM

DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ:

BUDOWA

Fot. Milwaukee

Mierniki cyfrowe elektrotechniczne

Współczesne mierniki rezystancji izolacji

z modeli poradzą sobie nawet w bardzo

(zwane też megaomomierzami lub induktora-

trudnych warunkach, są bowiem wodo- i py-

Profesjonalne pomiary napięcia prądu, izo-

mi), stosowane są do pomiarów przewodów,

łoszczelne. Wiele modeli ma jeden lub dwa

lacji, rezystancji, faz, pojemności konden-

instalacji elektrycznych, silników i grzałek.

podświetlane wyświetlacze cyfrowe, dzięki

satorów, częstotliwości prądu, temperatury

Dzięki nim możliwe jest sprawdzenie, czy

którym pomiar można odczytywać zarówno

itp. wykonywane są współcześnie za pomocą

ludziom i zwierzętom nie grozi porażenie

z góry, jak i z boku.

mierników cyfrowych elektrotechnicznych.

prądem. Innym urządzeniem jest multimetr

Również niwelatory laserowe mają zróż-

Na rynku znaleźć można m.in. multimetry

uziemienia, za pomocą którego można doko-

nicowane możliwości. Na placu budowy,

cęgowe, multimetry cyfrowe, próbniki napię-

nać pomiaru rezystancji uziemień oraz rezy-

podczas prac murarskich (układania war-

cia, mierniki RLC, mierniki rezystancji izola-

stywności gruntu.

stwy wyrównawczej) lub betonowania fun-

W przypadku samochodu również przydat-

damentów pod budynek żelbetonowy czy też

ne może się okazać narzędzie z tej kategorii

układania bruku, pomocny okaże się laser ro-

Wyższością cyfrowego multimetru nad

– nazywane jest ono miernikiem motoryza-

tacyjny. Narzędzie to może być wyposażone

multimetrem tradycyjnym jest możliwość

cyjnym. Za jego pośrednictwem można zmie-

w głowicę, która obracając się dookoła wła-

wykonania pomiaru natężenia prądu zmien-

rzyć napięcie, natężenie i opór elektryczny.

snej osi, wyrysowuje promieniem laserowym

cji, mierniki motoryzacyjne, miliomomierze, a nawet multimetry wielofunkcyjne.

nego bez potrzeby przerywania obwodu.

Niektóre multimetry uniwersalne mogą

Wiele multimetrów cęgowych wyposażonych

mieć funkcje wilgotnościomierza, decybelo-

jest też w dodatkowe funkcje pomiarowe.

mierza i luksomierza. W ofertach producen-

wyraźnie widoczną linię – w zależności od potrzeb, w poziomie, pionie lub po skosie.

tów znaleźć również można zaawansowane testery napięcia, które informują o przekroczeniu skali poprzez zaświecenie się diody lub komunikat wyświetlony na ekranie LCD.

Inne urządzenia pomiarowe Do wykonania dokładnych pomiarów stolarskich i ciesielskich, na przykład podczas budowy schodów, warto wykorzystać profesjonalne poziomnice elektroniczne. Niektóre

Fot. Milwaukee

62

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

NOWOŚCI

UNIWERSALNA FARBA PODKŁADOWA

NOWY ŚWIETLIK DACHOWY

Jedynka Grunt to nowa, wysoce efektywna farba podkłado-

Firma VELUX wprowadza na rynek nowy świetlik

wa do wnętrz, która może być stosowana pod różnego rodza-

dachowy, przeznaczony do niezamieszkanych i nie-

ju produkty dekoracyjne do ścian i sufitów, skutecznie popra-

ogrzewanych pomieszczeń, takich jak hale przemy-

wiając ich przyczepność oraz zmniejszając zużycie. Jedynka

słowe, magazyny, warsztaty czy garaże. Dostępny jest

Grunt zapewnia bowiem obniżenie chłonności podłoża przy

on w wersji nieotwieranej lub – jeśli wnętrze wyma-

zachowaniu możliwości „oddychania” pomalowanych ścian.

ga wietrzenia – elektrycznej. Dostarcza dużo światła,

Jedynka Grunt do biała, wodorozcieńczalna farba gruntująca

zapewnia izolację akustyczną, chroni wnętrza przed

o matowym wykończeniu. Przeznaczona jest do ścian i sufi-

nagrzewaniem, a jego instalacja jest szybka i prosta.

tów wewnątrz pomieszczeń mieszkalnych i biurowych. Może być stosowana jako podkład pod

Dzięki ramie do wymian łatwo zastąpi stary świetlik

różne farby nawierzchniowe: dyspersyjne, lateksowe, akrylowe itp. Nadaje się do aplikacji na

innego producenta nowym bez demontażu wbudowa-

tynki, podłoża betonowe, gipsowe, płyty wiórowe czy płyty gipsowo-kartonowe. Może być rów-

nej podstawy.

nież wykorzystywana do renowacji starych wymalowań. Ma wysoką wydajność do 10 m2/l i zapewnia sprawne przeprowadzenie malowania. Farbę nawierzchniową można bowiem nakładać już po dwóch godzinach od aplikacji Jedynka Grunt.

BEZDOTYKOWE PRZYCISKI DO WC Przyciski uruchamiające Visign for More 205 sensitive i Visign for Style 25 sensitive bazują na elektronicznych rozwiązaniach, które od lat sprawdzają się w systemach podtynkowych firmy Viega. Dzięki bezdotykowej technologii spłukiwania, modele te oferują jednocześnie wyjątkowo wysoki poziom komfortu i higieny. Wystarczy jedynie zbliżyć dłoń do jednego z wyraźnie podświetlonych pól. Większe z nich uruchamia pełne spłukiwanie, a mniejsze oznacza spłukiwanie oszczęd-

Świetlik dachowy składa się z dwóch elementów: pod-

ne, czyli od 2 do 4 l wody, w zależności od ustawienia.

stawy z izolacją termiczną oraz matowej kopuły. Solidna podstawa wykonana jest z PVC lub włókna szklanego. Z kolei kopuła dostępna jest w wersji z akrylu lub poliwęglanu w wariancie dwu- lub trzywarstwowym. Wysokiej klasy wytrzymałe tworzywo kopuły jest odporne na zarysowania, przebarwienia i zabrudzenia, co sprawia, że nie wymaga konserwacji i czyszczenia przez dugi czas użytkowania. Półprzezroczysta kopuła świetlika chroni wnętrza przed nagrzewaniem, a dzięki dobremu parametrowi dźwiękoszczelności (Rw = 22 dB) również przed hałasem zewnętrznym. Świetlik dachowy VELUX dostępny jest w dwóch wersjach – nieotwieranej lub otwieranej elektrycznie z silnikiem 230 V, który może być podłączony bezpośrednio do sieci zasilającej w budynku. W tej wersji może być zastosowany w obiektach, które – ze względu na

OKNA PREMIUM ZE ZGRZEWEM V-PERFECT

wykonywane procesy czy długość czasu pracy ludzi – wymagają wietrzenia. Co więcej, w dowolnym

Nowoczesne okna muszą spełniać szereg wymagań świadomego inwestora. Oprócz funkcjonal-

momencie użytkowania, jeśli zajdzie taka potrzeba,

ności i energooszczędności kluczową rolę odgrywa również kwestia este-

świetlik nieotwierany można przerobić na otwiera-

tyczna. Firma KRISPOL wprowadza do oferty okna FEN 92 z eleganc-

ny elektrycznie.

kim zgrzewem wykonanym w technologii V-Perfect, która umożliwia

W tym systemie każdy element wybieramy oddziel-

tworzenie okien z innowacyjnym, bezwypływkowym zgrzewem.

ne, co gwarantuje instalację dopasowaną do potrzeb,

To nowy wymiar bezkompromisowej estetyki i eleganckiego

a wymiana lub modernizacja świetlika dachowego jest

wykończenia okien, przy zachowaniu doskonałych parame-

łatwa i szybka. Wszystkie elementy są prefabrykowa-

trów technicznych. Najgłębszy na rynku system profilo-

ne, dzięki czemu idealnie do siebie pasują. Świetlik

wy 92 mm z sześciokomorową budową gwarantuje niskie

montuje się w dachach o kącie nachylenia od 0 do

współczynniki przenikania ciepła przy jednoczesnym ni-

15°. Kopuła świetlika dostępna jest w wersji dwu- lub

skim zatopieniu szyby (walory estetyczne).

trzywarstwowej, a podstawa w trzech wysokościach:

Okna KRISPOL można również okleinować w bikolorze,

15 lub 30 cm (PVC) oraz 50 cm (włókno szklane).

czyli wykorzystując inny kolor od zewnątrz i inny od wnę-

Do wyboru jest 10 rozmiarów świetlika: od 60×60 do 200×100 cm.

trza budynku.

Opracowano na podstawie informacji od firm. Zdjęcia: serwis prezentowanych firm

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

63

BUDOWA

TARAS WENTYLOWANY – studium przypadku mgr inż. Maciej Rokiel

Taras wentylowany to potoczna nazwa konstrukcji tarasowej z drenażowym odprowadzeniem wody. To potoczne (czy wręcz marketingowe) określenie wskazuje na pustą przestrzeń pomiędzy płytami lub deskami tarasowymi a konstrukcją połaci. Niezależnie od warstwy użytkowej (płyty kamienne/betonowe/dekoracyjne lub deska tarasowa) każdy etap wykonania konstrukcji musi być szczegółowo zaplanowany, a użyte materiały odporne na specyficzne obciążenia związane ze sposobem podparcia posadzki.

W

Fot. 1. Posadzka z płyt 60×60 cm. Profile Renoplast W20 oraz W20Z zapewniają stabilność płyt w strefie okapowej oraz estetyczny wygląd Fot. Renoplast

wykonanie schodów. Sama powierzchnia nie była duża (ok. 15 m2), jednak liczba problemów technicznych do rozwiązania spora.

W momencie wykonywania ścian fundamentowych tarasu izolacja przylegającej ściany fundamentowej budynku była już wykonana, dlatego połączono izolację ław i ścian fundamentowych tarasu z izolacją fundamentów budynku. Samą izolację fundamentów tarasu wykonano z zastosowaniem mas KMB oraz szlamu, co umożliwiło bezproblemowe uciąglenie powłok wodochronnych systemowymi taśmami. Ścianę fundamentową przyległego budynku oddylatowano

trakcie wykonywania konstrukcji tarasu wentylowanego

od konstrukcji tarasu płytami z polistyrenu ekstrudowanego pełniący-

szczególny nacisk należy położyć na warstwę hydroizo-

mi jednocześnie funkcję termoizolacji.

lacyjną bezpośrednio pod podstawkami dystansowymi,

Grunt pod płytą tarasową zagęszczano warstwami po 20–30 cm.

termoizolację (może znajdować się bezpośrednio pod hydroizolacją

Ostatnie 25–30 cm wykonano jako warstwę przerywającą podciąga-

lub wręcz stanowić podłoże pod podstawki dla układu drenażowego)

nie kapilarne z płukanego kruszywa o uziarnieniu 8–16 cm i przekryto

oraz sposób odprowadzenia wody przez okapy. Absolutnie nie wol-

geowłókniną.

no pomijać zagadnień cieplno-wilgotnościowych, w niektórych sytu-

Poprawne wykonanie opisanych powyżej czynności pozwoliło

acjach analiza ta musi być wręcz poszerzona (zwłaszcza dla układu

na przejście do drugiego etapu robót polegającego na uszczelnieniu

odwróconego, gdy połać nie jest przegrodą jednorodną).

i wykonaniu samej połaci.

Etapy wykonania tarasu, dobór materiałów

Warstwę użytkową miały stanowić grubowarstwowe płyty gresowe o wymiarach 60×60 cm (rys. 1, fot. 1). Podstawowym proble-

Taras na gruncie wymaga dodatkowo zabezpieczenia płyty przed za-

mem układów na podstawkach dystansowych jest skomplikowane

wilgoceniem od strony gruntu, chyba że jest posadowiony na funda-

wykonanie okapu. Z jednej strony okap stanowi odwodnienie, musi

mentach. Opisany poniżej przypadek, ze względu na poziom warstwy użytkowej, kilkadziesiąt centymetrów powyżej otaczającego terenu,

1

2

3

4

5

6

7

wymagał wykonania fundamentów. Dodatkowo próg drzwiowy miał być wykonany jako bezbarierowy – taras musiał być dostępny nie tylko z pomieszczenia, ale także otaczającego terenu, co wymuszało 1

2

3

4

5

6

5

7

Rys. 1. Układ warstw połaci tarasu: 1 – płyta posadzki (grubowarstwowa), 2 – podstawka dystansowa, 3 – przekładka z geowłókniny, 4 – powłoka wodochronna, 5 – warstwa spadkowa (opcjonalnie), 6 – warstwa sczepna pod (5), 7 – płyta konstrukcyjna połaci Rys. autor

64

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

Rys. 2. Sposób montażu profilu okapowego Renoplast W20: 1 – płyta konstrukcyjna połaci, 2 – warstwa spadkowa na warstwie czepnej, 3 – powłoka wodochronna połaci z membrany EPDM. Profil kleić dodatkowo do podłoża na elastyczny klej montażowy lub mocować z zastosowaniem elastycznej masy dylatacyjnej (poliuretanowej), 4 – regulowana podstawka Renopad na przekładce z geowłókniny, 5 – płyta posadzki i okapu (grubowarstwowa), 6 – profil okapowy Renoplast W20, 7 – profil okapowy Renoplast W20Z Rys. Renoplast

BUDOWA więc być możliwość odprowadzenia wody

nego odprowadzenia wody. Sytuację utrudnia fakt, że nie da się tego

w sposób minimalizujący zalewanie ściany

zrobić za pomocą obróbki blacharskiej.

pod połacią, z drugiej strony płyty posadz-

W przypadku typowych profili ogranicza to możliwość kształtowa-

ki znajdują się na pewnej wysokości ponad

nia wymaganej wysokości podstawek dystansowych przez wysokość

hydroizolacją, zachodzi więc konieczność

i kształt profilu okapowego. Proszę pamiętać, że układ drenażowy

wykończenia pionowego okapu. W standar-

umożliwia uzyskanie poziomej warstwy użytkowej przy „schowaniu”

dowych rozwiązaniach jest to realizowane

spadku w warstwach połaci. Dla niewielkich wymiarów połaci może

przez zastosowanie profilu okapowego o wy-

to nie mieć znaczenia, ale przy większych zasadnicze. Z tego powo-

sokości dostosowanej do grubości posadzki i wysokości podstawek dystansowych.

W opisywanym przypadku zastosowano podstawki dystansowe Renopad o średnicy podstawy 20 cm (możliwość płynnej re-

Fot. 2. Podstawka dystansowa Renopad.

Regulację w zakresie 3–20 cm zapewnia kilka modeli podstawek

Fot. Renoplast

du konieczność stosowania systemowych rozwiązań okapowych jest bezdyskusyjna.

Sposób zamocowania profili krawędziowych (rys. 2, fot. 3–4) nie mógł powodować powstania lokalnego „spiętrzenia się” hydroizolacji w miejscu zmiany podłoża, dlatego wcześniej wykonano

gulacji wysokości od 3 do 20 cm) (fot. 2) oraz profil W20 (rys. 2,

w podłożu (świeżym betonie) „uskok”, korzystając ze specjalnych

fot. 3–5). Pozwoliło to na wykonanie poziomej posadzki i wysokiego

szablonów montażowych. Obsadzenie profilu musiało być absolutnie

okapu (wysokość okapu determinowała obecność schodów), jak rów-

szczelne i stabilne. Zapewnia to jego kształt, mocowanie mechanicz-

nież wykonanie estetycznego przejścia z posadzki połaci na schody

ne oraz systemowe narożniki i elementy (odbojniki, łączniki). Izolację

(schody również wymagały zabezpieczenia wodochronnego – musiało

połaci wykonano po zamocowaniu profili. Sam profil zapewnia także

to być uwzględnione na etapie projektowania konstrukcji tarasu).

stabilne zamocowanie płyty okapowej oraz płyty warstwy użytkowej

Układ drenażowy zawsze wymaga systemowego wykończenia oka-

(fot. 1, fot. 5).

pu, chyba że mamy do czynienia z balustradą pełną. Konieczne jest

Wykonanie schodów na taras

zabezpieczenie płyt przed wypadnięciem przy zapewnieniu skutecz-

Skuteczne uszczelnienie schodów i wykonanie okładziny w wariancie drenażowym (taras i schody komponują się wizualnie) wymagało:

»»uszczelnienia zarówno stopnicy, jak i podstopnic z uwzględnieniem dylatacji przy ścianie, jak również krawędzi stopni,

»»zamocowania płyt okładzinowych w sposób absolutnie stabilny, »»zapewnienia wymaganych wymiarów ­stopni.

Okładzina schodów wymagała zastosowania dedykowanych profili.

Ich wysokość była dopasowana do podstawek typu Smart (fot. 6), a specjalny kształt umożliwiał zarówno stabilne zamocowanie samej stopnicy, jak i góry podstopnicy (rys. 3, fot. 7–8). Taka koncepcja Fot. 3. Montaż profilu Renoplast W20

Fot. Renoplast

(w skład systemu wchodzi nie tylko sam profil, ale i dedykowane kształtki) pozwoliła na skuteczne uszczelnienie zewnętrznej krawędzi, choć detal ten wymagał absolutnie szczelnego i stabilnego obsadzenia samych profili, dlatego profile obsadzano nie tylko mechanicznie, ale zastosowano także dodatkowo elastyczny klej montażowy.

Podniesienie poziomu posadzki względem hydroizolacji znacznie ułatwiło wykonanie bezbarierowego wyjścia na taras – w sposób naturalny utworzono tzw. ukryty próg pozwalający na skuteczne uszczelnienie oraz brak obaw o zbyt wysokie spiętrzenie wody przy drzwiach.

Powłoka wodochronna, wbrew pozorom, jest narażona na oddzia-

Fot. 4. Klejenie powłoki wodochronnej z membrany EPDM

Fot. Renoplast

ływanie wielu czynników, dlatego dobór materiału hydroizolacyjnego zależy od kilku czynników. Dla tego kon9

z EPDM-u o grubości 1,2 mm, klejoną do

8

2

4

5

6

podłoża, przyjmując za minimalne wyma­ gania:

6

»» wodoszczelność

7

–

brak

przecieku

przy ciśnieniu wody 0,2 MPa przez 24 godz. (izolacja przeciwwodna),

3

Rys. 3. Przejście połać–schody – schemat: 1– klips montażowy Renoplast, 2 – otwór odwadniający, 3 – profil schodowy Renoplast SW, 4 – podstawka dystansowa Smart, 5 – powłoka wodochronna, 6 – okładzina schodów – płyta grubowarstwowa, 7 – klips montażowy Renoplast, 8 – profil Renoplast W20Z, 9 – podstawka dystansowa Renopad, A – konstrukcja połaci tarasu oraz schodów Rys. Renoplast

A

1

EKSPERT BUDOWLANY

kretnego tarasu zastosowano membranę

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

65

BUDOWA »»odporność na uderzenie: przy wysokości spadania min. 200 mm brak przebicia powodującego przesiąkanie folii,

»»odporność na obciążenie statyczne: niedopuszczalne przesiąkanie po działaniu obciążenia min. 150 N,

»»wytrzymałość na rozdzieranie (gwoździem) [N]: ≥ 100, »»odporność na promieniowanie UV, podwyższoną temperaturę i wodę.

Dobór materiału hydroizolacyjnego poprzedziła analiza obciążeń oddziałujących na powłokę wodochronną. Warstwę użytkową miały stanowić grubowarstwowe płyty gresowe o wymiarach 60×60 cm, Fot. 5. Układanie płyt czołowych i montaż profilu Renoplast W20Z

Fot. autor

»»trwałość po sztucznym starzeniu – brak przecieku przy ciśnieniu wody 0,2 MPa przez 24 godz.,

»»wytrzymałość złączy na oddzieranie [N/50 mm]: ≥ 25, minimalna

podparte w narożach. Ciężar pojedynczej płyty to ok. 0,25 kN. Powierzchnia stopki podstawki dystansowej to 314 cm2. Przy założonym obciążeniu użytkowym podstawka dystansowa wygeneruje naprężenia rzędu 49 kPa. Analiza obciążenia normowego to nie wszystko.

Na podstawce może stanąć także pojedyncza osoba. Przyjmując jej

wartość pojedynczego pomiaru ≥ 20,

średni ciężar 0,9 kN i uwzględniając ciężar płyty, podstawka będzie

niż 80%,

rzędu 37 kN. W tym przypadku miarodajne było obciążenie użytkowe.

nym [N/50 mm]: ≥ 400 (dla membran ze zbrojeniem),

alizowane w przypadku okładziny z płytek. Zastosowano specjalne

»»wytrzymałość złączy na ścinanie [N/50 mm]: ≥ 200, ale nie mniej »»maksymalna siła rozciągająca w kierunku podłużnym i poprzecz»»wydłużenie przy maksymalnej sile rozciągającej w kierunku podłużnym i poprzecznym [%]: ≥ 15 (dla membran ze zbrojeniem),

»»maksymalne naprężenie rozciągające wzdłuż i w poprzek [N/mm]: ≥ 6 (dla membran bez wzmocnienia),

»»wydłużenie przy maksymalnej sile rozciągającej w kierunku podłużnym i poprzecznym [%]: > 300,

»»odporność na zginanie w niskiej temperaturze: brak pęknięć w temperaturze do –30°C,

»»stabilność

oddziaływać na hydroizolację siłą 1,15 kN, co skutkuje naprężeniami Izolację dylatacji brzegowej wykonano w inny sposób niż jest to reprofile cokołowe. Ich sposób mocowania dedykowany jest do podłoża mineralnego, a szczelność na wodę spływającą po elewacji zapewnia specjalna uszczelka dociskowa.

W tym miejscu jeszcze raz należy zwrócić uwagę na konieczność bardzo starannego doboru materiału hydroizolacyjnego. Powierzchnia podstawek typu Smart (44,5 cm2 dla każdej z czterech części podkładki) jest mniejsza niż podstawek Renopad (314 cm2). Biorąc pod uwagę znacznie mniejszą powierzchnię stopnicy, miarodajne

wymiarów w temperaturze 80°C przez 6 godz. [%]:

≤ 0,5,

do wyznaczenia obciążeń oddziałujących na hydroizolację będzie nie obciążenie użytkowe, ale obciążenie np. od osoby stojącej na płycie.

Literatura

6

7

8

Fot. 6–8. Podstawka dystansowa Smart (6), profil schodowy Renoplast SW (7) i płyta stopnicy (8) Fot. autor

66

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

1. „Außenbeläge. Belagskonstruktionen mit Fliesen und Platten außerhalb von Gebäuden”, ZDB, 2019.

2. B. Francke, „Wyroby hydroizolacyjne z tworzyw sztucznych i kauczuku stosowane w częściach podziemnych budynków i budowli ujęte w normie PN-EN 13967:2012. Wymagania i warunki stosowania. Poradnik”, ITB, 2015.

3. DIN 18531-2:2017-07, „Abdichtung von Dächern sowie von Balkonen, Loggien und Laubengängen –Teil 2: Nicht genutzte und genutzte Dächer–Stoffe”.

4. DIN 18533-2:2015-12, „Abdichtung von erdberührten Bauteilen – Teil 2: Abdichtung mit bahnenförmigen Abdichtungsstoffen”.

5. DIN SPEC 20000-201 2018-08, „Anwendung von Bauprodukten in Bauwerken – Teil 201: Anwendungsnorm für Abdichtungsbahnen nach Europäischen Produktnormen zur Verwendung in Dachabdichtungen”.

6. DIN SPEC 20000-202 2016-08, „Anwendung von Bauprodukten in Bauwerken – Teil 202: Anwendungsnorm für Abdichtungsbahnen nach Europäischen Produktnormen zur Verwendung als Abdichtung von erdberührten Bauteilen, von Innenräumen und von Behältern und Becken”.

7. Komentarz do normy PN-EN 13956:2006, „Elastyczne wyroby wodochronne.

Wyroby z tworzyw sztucznych i kauczuku do pokryć dachowych. Definicje i właściwości wraz z zaleceniami ITB dla wyrobów objętych normą”, ITB, 2009.

8. Komentarz do normy PN-EN 14909, „Elastyczne wyroby wodochronne. Wyroby z tworzyw sztucznych i kauczuku do poziomej izolacji przeciwwilgociowej. Definicje i właściwości wraz z zaleceniami ITB dla wyrobów objętych normą”, ITB, 2011.

9. M. Rokiel, „Poradnik Hydroizolacje w budownictwie. Projektowanie. Wykonawstwo”, wyd. III, Grupa MEDIUM, Warszawa 2019.

10. M. Rokiel, „ABC izolacji tarasów”, Grupa MEDIUM, Warszawa 2015.

11. PN-EN 13967+A1:2017-05, „Elastyczne wyroby wodochronne. Wyroby z tworzyw sztucznych i kauczuku do izolacji przeciwwilgociowej łącznie z wyrobami z tworzyw sztucznych i kauczuku do izolacji przeciwwodnej części podziemnych.

Definicje i właściwości”.

12. PN-EN 14909:2012, „Elastyczne wyroby wodochronne. Wyroby z tworzyw sztucznych i kauczuku do poziomej izolacji przeciwwilgociowej. Definicje i właściwości”.

13. PN-EN 13956:2013-06, „Elastyczne wyroby wodochronne. Wyroby z tworzyw sztucznych i kauczuku do pokryć dachowych. Definicje i właściwości”.

BUDOWA

PRZYCZYNY USZKODZEŃ

TARASÓW I BALKONÓW

na czym polega diagnostyka? wadzeniem wody/wariant drenażowy), oraz

Tekst i ilustracje: mgr inż. Maciej Rokiel

Wykonanie trwałej połaci tarasu czy balkonu, niezależnie od sposobu odprowadzenia wody (układ drenażowy/uszczelnienie zespolone), zawsze wymaga zastosowania odpowiednich rozwiązań technologiczno-materiałowych. Ponadto prace budowlane muszą być prowadzone w sposób zgodny ze sztuką budowlaną, charakteryzować się wysoką jakością oraz gwarantować długotrwałą eksploatację. Diagnostyka tego typu elementów nie jest łatwa.

Przyczyn uszkodzeń jest bowiem bardzo dużo, a ich identyfikacja tylko po wizualnych skutkach jest niemożliwa.

wymagania podstawowe [1], jak również wymagania warunków technicznych [3], tarasy należy projektować ze względu na [4–6]:

»»obciążenie wilgocią, »»obciążenia termiczne, »»wymagania cieplno-wilgotnościowe, »»ochronę akustyczną, »»bezpieczeństwo użytkowania.

Natomiast do wykonania warstw połaci można stosować wyłącznie materiały, których producent dostarczył dokumenty świadczące o dopuszczeniu do obrotu i powszechnego

Co mówią przepisy?

wyrobów budowlanych, zgodnie z ustawą

Sama diagnostyka musi być ukierunkowana

naturalnych.

o wyrobach budowlanych [2]) oraz Rozpo-

na ustalenie przyczyn uszkodzeń. W niektó-

Z kolei art. 7.1 ww. ustawy [1] precyzuje,

rządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady

rych przypadkach to jednak nie wystarczy.

Zgodnie z art. 5.1 ustawy Prawo budowlane [1]:

(UE) nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r.

że: Do przepisów techniczno-budowlanych

ustanawiające

zharmonizowane

warunki

zalicza się:

wprowadzania do obrotu wyrobów budowla-

Obiekt budowlany jako całość oraz jego

1) warunki techniczne, jakim powinny od-

nych i uchylające dyrektywę Rady 89/106/

poszczególne części, wraz ze związanymi

powiadać obiekty budowlane i ich usytu-

EWG [15]. Żaden z powyższych warunków

z nim urządzeniami budowlanymi należy,

owanie,

nie może być traktowany w oderwaniu od

biorąc pod uwagę przewidywany okres użytkowania, projektować i budować w sposób

2) warunki techniczne użytkowania obiektów budowlanych.

innych.

Dla płyty konstrukcyjnej dochodzą wy-

określony w przepisach, w tym technicz-

Oznacza to, że definiując warunki technicz-

magania związane z trwałością samej kon-

no-budowlanych, oraz zgodnie z zasadami

ne dla tarasów, obligatoryjnie należy spełnić

strukcji żelbetowej. W skrajnych wypadkach

wiedzy technicznej, zapewniając spełnie-

wymogi podane w:

konstrukcja może nie spełniać stanów gra-

nie podstawowych wymagań dotyczących obiektów budowlanych określonych w załączniku I do rozporządzenia Parlamentu

»»Ustawie Prawo budowlane [1], »»Ustawie o wyrobach budowlanych [2], »»Warunkach Technicznych [3].

nicznych nośności i/lub użytkowalności.

Na czym polega diagnostyka tarasów i balkonów?

Europejskiego i Rady (UE) Nr 305/2011

Fakultatywne są natomiast wszelkiego ro-

z dnia 9 marca 2011 r. ustanawiającego

dzaju warunki techniczne wykonania i odbio-

Diagnostyka tarasów i balkonów polega na

zharmonizowane warunki wprowadzania do

ru robót [4–14]. Nie znaczy to jednak, że są

ocenie technicznej poprawności wykonania

obrotu wyrobów budowlanych i uchylające-

one nieistotne, ich przestrzeganie ma zasad-

każdej warstwy pod kątem wymagań ak-

go dyrektywę Rady 89/106/EWG (DzUrz UE

nicze znaczenie dla bezawaryjnej eksploatacji

tualnej wiedzy technicznej oraz warunków

L 88 z 04.04.2011, str. 5, z późn. zm.),

(brak procesów destrukcyjnych, przecieków

technicznych wykonania i odbioru [4–14],

dotyczących:

itp.) połaci oraz bezpieczeństwa jej użytko-

z uwzględnieniem funkcji połaci, rzeczywi-

a) nośności i stateczności konstrukcji,

wania. Rozwiązanie konstrukcyjne tarasu nad

stych obciążeń i warunków brzegowych oraz,

b) bezpieczeństwa pożarowego,

pomieszczeniem ogrzewanym musi uwzględ-

jeżeli to niezbędne, odniesieniu się do wyma-

c) higieny, zdrowia i środowiska,

niać wszystkie czynniki oddziałujące na po-

gań Warunków Technicznych [3].

d) bezpieczeństwa użytkowania i dostępno-

łać (a nie tylko wymogi ujęte w warunkach technicznych [3]).

ści obiektów,

Analizując budowę połaci tarasowej, nie-

e) ochrony przed hałasem, f) oszczędności energii i izolacyjności cieplnej,

68

lub jednostkowego zastosowania użytych g) zrównoważonego wykorzystania zasobów

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

Generalnie czynności diagnostyczne wymagają:

»»analizy

dokumentacji technicznej, jeże-

zależnie od koncepcji jej wykonania i od-

li jest dostępna, pod kątem poprawności

wodnienia (układ z powierzchniowym odpro-

rozwiązania projektowego;

www.ekspertbudowlany.pl

BUDOWA Rys. 1.

Absurdalnie zaprojektowany układ warstw połaci tarasu

Fot. 1. Rezultat wykonania połaci tarasu zgodnie z rys 2. Wykonawca powielił ewidentny błąd z dokumentacji projektowej (nieprawidłowy układ warstw)

Fot. 2a. Odkrywka wykazała obecność izolacji podpłytkowej w strefie okapu pod warstwą kleju o grubości prawie 4 cm

»»wykonania stosownych odkrywek. Ilość odkrywek i miejsca ich wykonania są zawsze

gania cieplno-wilgotnościowe, czyli kondensacja wilgoci, mostki termiczne itp.).

określane indywidualnie na podstawie

W ramach analizy dokumentacji technicz-

oględzin zewnętrznych, wizualnych obja-

nej ocenia się przede wszystkim poprawność

wów destrukcji, informacji uzyskanych od

warstw połaci, dobór materiałów oraz roz-

użytkowników oraz analizy dostępnej doku-

wiązania projektowe detali. Chodzi o takie

mentacji. Pozwala to na ocenę techniczną

błędy, jak np. te pokazane na rys. 1, które

układem warstw i traktowaniem zdylatowa-

poprawności wykonanych prac;

w praktyce powodują np. powstanie „basenu”

nego jastrychu z dodatkiem wodoszczelnym

– woda opadowa wchodzi po kolei w każdą

jako hydroizolacji. Rezultat takiego podejścia

warstwę i zatrzymuje się na najniżej położo-

(wykonawca bezkrytycznie powielił ten błąd)

nej warstwie, którą jest… hydroizolacja. Jest

pokazuje fot. 1. Etap ten pozwala także na wy-

to swoiste pomieszanie układu drenażowego

chwycenie błędów skutkujących na przykład

z układem z uszczelnieniem podpłytkowym.

powstaniem mostka termicznego (rys. 3).

»»wykonania obliczeń sprawdzających (stan graniczny nośności/użytkowalności, wyma-

Na rys. 2 pokazano błąd tego typu, pozornie

Analiza dokumentacji, w połączeniu z ob-

nie tak drastyczny, związany z niewłaściwym

razem uszkodzeń, pozwala na wstępne za-

Rys. 3. Przykład mostka termicznego. Nawet zastosowanie materiału termoizolacyjnego po wewnętrznej stronie balustrady pełnej nie niweluje tak dużej różnicy grubości

Rys. 2. Często spotykany błąd polegający na braku izolacji podpłytkowej

70

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

Fot. 2b. Izolacja z papy pod posadzką z płyt kamiennych na kleju

www.ekspertbudowlany.pl

BUDOWA planowanie odkrywek i diagnostyki. Jeżeli

rokości dylatacji oraz dobór materiału do

dokumentacji nie ma (lub są problemy z jej

wypełnienia;

– fot. 4;

rozwiązania konstrukcyjne detali (np.

»»błędy aplikacyjne – dotyczące czasu, tem-

tak rzadkim zjawiskiem), do zaplanowa-

uszczelnienie progów drzwiowych, sty-

peratury, wilgotności, technologii, nieprze-

nia odkrywek pozostaje analiza uszkodzeń,

ku płyta–ściana, niewłaściwe obsadzenie

strzeganie reżimów wykonawstwa, czasów

wstępne badania nieniszczące (np. oszaco-

balustrad, dopuszczenie do powstawania

przerw technologicznych, grubości nakła-

wanie stopnia zawilgocenia metodami radio-

mostków termicznych itp.). W zdecydowa-

danych warstw itp.

wymi) oraz doświadczenie osoby przeprowa-

nej większości przypadków odkrywki wy-

Podczas wykonywania odkrywek niedo-

dzającej diagnostykę.

konuje się w tzw. trudnych i krytycznych

puszczalne jest „wykucie dziury” w połaci.

miejscach. Chodzi o określenie poprawno-

Każdy etap odkrywki musi być udokumento-

uzyskaniem, co wbrew pozorom nie jest aż

»»złe

dociskowy, posadzkę, blachy okapowe itp.)

Do najczęściej popełnianych błędów można zaliczyć [5, 6, 14]:

»»błędne

wany fotograficznie, a na bieżąco, dla każdej

rozwiązanie zabezpieczenia wo-

warstwy, konieczne jest badanie istotnych dla

dochronnego i odwodnienia (wybór nie-

niej parametrów i cech (wilgotność, grubość,

właściwych materiałów, brak lub niewła-

pH, wytrzymałość na rozerwanie (pull-off)

ściwe zaprojektowanie okapów, wpustów, itp. Oznacza to, że zawsze trzeba ustalić rzeczywisty układ hydroizolacji głównej i podpłytkowej/pod podstawkami dystansowymi, rodzaj, grubość oraz parametry materiału (fot. 2). Tu zwykle widać oszczędność na materiałach polegającą na

Fot. 4a. Odkrywka nad obróbką blacharską. Widoczna korozja blachy powlekanej

przykład na rezygnacji z niektórych warstw systemu, przy czym w takiej sytuacji trzeba ocenić wpływ na trwałość eksploatacyjną

Fot. 5c. Brak przyczepności kleju do izolacji ze szlamu na skutek wykonywania prac w zbyt wysokich temperaturach (zaburzenia reakcji hydratacji ce­ mentu)

i podatność czy wrażliwość na ewentualne uszkodzenia;

»»błędne

rozmieszczenie i/lub wykonanie

oraz uszczelnienie dylatacji (fot. 3). Doty-

i sposób zerwania (adhezyjny, kohezyjny),

czy to nie tylko dylatacji strefowych, ale

stan podłoża/powierzchni itp.) – fot. 5. Jeżeli

i brzegowych. Może to wymagać wykona-

w połaci znajduje się woda stojąca, nie wolno

nia obliczeń sprawdzających zmiany sze-

Fot. 4b. Odkrywka wykazała bezmyślne wykonanie warstw połaci

dopuścić do uszkodzenia znajdującej się pod nią powłoki wodochronnej.

Diagnostyka powinna wykazać przyczynę

ści wykonania tychże detali. Wymagana

uszkodzeń, jedynie wówczas możliwe jest

jest ich kompleksowa ocena techniczna.

opracowanie technologii naprawczej. Sytu-

Nie może się ona ograniczać tylko do pomiarów zawilgocenia, ale w zależności od rodzaju uszkodzeń może obejmować także termoizolację oraz inne warstwy (jastrych

a

b

Fot. 3. Błędne wykonanie dylatacji skutkujące podniesieniem się płytek posadzki

72

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

Fot. 5a, b. pH kleju świadczy o zaawansowanych procesach destrukcyjnych w zaprawie (fot. 5a), na fot. 5b prawidłowa, zasadowa wartość pH

www.ekspertbudowlany.pl

Fot. 6, 7. Wypływ wody spod ościeża okna pod połacią odpowiednio balkonu wspornikowego ocieplonego z obu stron oraz tarasu nad pomieszczeniem. Ten sam objaw, diametralnie różne przyczyny

BUDOWA ację utrudnia fakt, że te same objawy destruk-

Niektóre mankamenty można wykazać, wy-

krywki może obejmować także czoło balkonu

cji mogą mieć różne przyczyny (fot. 6, 7).

konując obliczenia cieplno-wilgotnościowe,

czy jego spód lub ścianę pod okapem, jak

inne wymagają zaawansowanych metod nu-

również ścianę przy płycie konstrukcyjnej.

merycznych (fot. 8, 9, 10) czy zastosowania

Nie zawsze przyczyna zawilgocenia leży po

kamery termowizyjnej.

stronie hydroizolacji, jednymi z trudniejszych

Odkrywki wykonuje się zwykle w strefie okapu, przy progu drzwiowym lub dylatacji

Fot. 8. Połać tarasu nad pomieszczeniem. Wspomniany objaw nie musi być związany z nieszczelnością czy wykonaniem uszczelnienia zespolonego i okładziny na zbyt mokrym jastrychu dociskowym, lecz z błędnie wykonaną paroizolacją

do zdiagnozowania są błędy związane z układem termoizolacji i/lub paroizolacji.

brzegowej, jak również przy dylatacji stre-

W uzasadnionych sytuacjach wykonuje się

fowej. Jest to determinowane charakterem

badania laboratoryjne związane na przykład

uszkodzeń. Niekiedy wykonuje się odkrywki

z oznaczeniem parametrów wytrzymałościo-

w samej połaci, zwykle ma to miejsce, gdy

wych jastrychu dociskowego, ściśliwością

trzeba jednoznacznie określić układ warstw

styropianu (miarodajne może być pełzanie,

połaci, a z odkrywek w innych miejscach

nie tylko zakres odkształceń sprężystych) czy

nie można tego jednoznacznie stwierdzić

właściwościami płytek posadzki.

(np. inna budowa połaci w strefie okapu) lub

Przy dylatacji brzegowej należy ustalić spo-

pojawiają się rozbieżności albo nietypowy

sób wywinięcia powłok wodochronnych i pa-

obraz destrukcji/uszkodzeń (fot. 10). Przez

roizolacji na ścianę (na część konstrukcyjną,

„strefę okapu” nie należy rozumieć tylko ob-

na termoizolację) oraz ciągłość termoizolacji

szaru pod zdjętą skrajną płytką. Obszar od-

w tym obszarze. reklama

9a

9b

10

Fot. 9, 10. Nie zawsze problemem są przecieki, niekiedy jest to termoizolacja. Na fot. 10 strzałką pokazano krawędź warstwy lodu na prawej części połaci

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

73

BUDOWA Przy przeciekach w obszarze progu drzwio-

(elementy), których naprawa jest niemożli-

wego do powyższych dochodzi niejednokrot-

wa, należy usunąć. Przez naprawę należy tu

nie ocena poprawności montażu samej sto-

rozumieć możliwość nadania im takiej po-

larki drzwiowej czy wręcz wykonania progu

staci (wymiarów, kształtu, grubości, funkcji

drzwiowego.

itp.), aby spełniały wymogi sztuki budowla-

Niezależnie od wariantu wykonania, kon-

nej i mogły współpracować z nowymi war-

strukcja tarasowa powinna zostać zaprojek-

stwami konstrukcji. Dlatego w zdecydowanej

towana i wykonana w sposób:

większości przypadków konieczne jest usu-

»»pozwalający

na przeniesienie oddziałują-

nięcie wszystkich warstw połaci aż do pły-

cych na nią obciążeń, niezależnie od ich

ty konstrukcyjnej i ponowne ich poprawne

charakteru i intensywności;

wykonanie.

»»zapobiegający penetracji w konstrukcję ta-

Literatura

rasu (za wyjątkiem warstw drenażowych);

»»zapobiegający

wnikaniu

pary

wodnej

w konstrukcję tarasu od strony pomieszczeń pod tarasem;

»»pozwalający

na bezpieczne użytkowanie

tarasu;

»»zapobiegający

występowaniu kondensacji

pary wodnej w warstwach tarasu.

Technologia prac naprawczych określona na podstawie diagnostyki musi uwzględniać wszystkie aspekty związane z eksploatacyjną trwałością połaci. Przy naprawach tarasów i balkonów należy kierować się podstawową zasadą, polegającą na tym, że wszystkie błędnie zaprojektowane i wykonane warstwy

6. M. Rokiel, „Poradnik Hydroizolacje w budownictwie. Projektowanie. Wykonawstwo”, wyd. III, Grupa MEDIUM, Warszawa 2019.

7. „Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych. Część C. Zabezpieczenia i izolacje. Zeszyt 4: Izolacje wodochronne tarasów”, ITB, 2016.

8. „Hinweise für Estriche im Freien, Zement-Estriche auf Balkonen und Terrassen”, BEB Merkblatt – VII.1999.

9. „Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych – część B: Roboty wykończeniowe.

Zeszyt 6: Montaż okien i drzwi balkonowych”, ITB, 2016.

10. „ST Okładziny ceramiczne i hydroizolacje balkonów. Okładziny ceramiczne balkonów. Hydroizolacja balkonów (uszczelnienie zespolone)”, Promocja, 2017.

1. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 7 lipca 2020 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy – Prawo budowlane (DzU 2020 poz. 1333).

11. „ST Okładziny ceramiczne i hydroizolacje tarasów naziemnych. Okładziny ceramiczne tarasów naziemnych. Hydroizolacja tarasów naziemnych (uszczelnienie zespolone)”, Promocja, 2017.

2. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 9 stycznia 2020 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o wyrobach budowlanych (DzU 2020 poz. 215).

12. „ST Warstwy użytkowe – okładziny i hydroizolacja tarasów nad pomieszczeniami ogrzewanymi z drenażowym odprowadzeniem wody”, Promocja, 2017.

3. Rozporządzenie Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 21 grudnia 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU 2020, poz. 2351).

13. BGR 181, „Fußböden in Arbeitsräumen und Arbeitsbereichen mit Rutschgefahr. Hauptverband der gewerblichen Berufsgenossenschaften”, X.2003.

4. Außenbeläge, „Belagskonstruktionen mit Fliesen und Platten außerhalb von Gebäuden”, ZDB, 2019.

15. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r. ustanawiające zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych i uchylające dyrektywę Rady 89/106/EWG.

5. M. Rokiel, „Tarasy i balkony. Projektowanie i warunki techniczne wykonania i odbioru robót”, wyd. IV, Grupa MEDIUM, Warszawa 2019.

14. M. Rokiel, „ABC izolacji tarasów”, Grupa MEDIUM, Warszawa 2015.

Zobacz więcej

reklama

TEL. 71 344 04 34 INFO@VISBUD.COM, WWW.VISBUD.COM

MONOLITH – USZCZELNIANIE I DEKORACYJNE KSZTAŁTOWANIE POWIERZCHNI Dzięki produktom na bazie płynnych alifatycznych żywic poliuretanowych marki MONOLITH otrzymujemy znakomite rozwiązania dla potrzeb renowacji powierzchni balkonowych lub wykonywania nowych powierzchni – również tarasów, także naziemnych. Odpowiednio przygotowywane podłoże jest gruntowane materiałem MONOLITH TG2 10D. Po wyschnięciu warstwy gruntującej podłoże pokrywane jest powłoką wykonaną z mineralnej, 2-komponentowej hydroizolacji MONOLITH PROFLEX MST. Izolacja jest wzmacniana siatką podtynkową. Następnie, bezpośrednio na izolację, układana jest warstwa z naturalnego kruszywa marmurowego MONOLITH MST (o grubości około 8 mm – dla kruszywa o uziarnieniu 1–4 mm lub około 15 mm – dla kruszywa o uziarnieniu 4–8 mm). Kruszywo występuje w bogatej gamie kolorystycznej. Kruszywo jest spajane 1-komponentową żywicą poliuretanową Harz PU MST. Uzyskuje się w ten sposób tzw. drenażowe powierzchnie. Są one wytrzymałe, antypoślizgowe, o dużych walorach estetycznych. Powłoki te wykonuje się również na pionowych i poziomych powierzchniach schodów zewnętrznych.

Alternatywnym rozwiązaniem jest wykonywanie ciągłych powłok balkonowych z płynnych, barwnych żywic poliuretanowych MONOLITH. Wykładziny drenażowe odznaczają się m.in. następującymi cechami: trwale elastyczne, przykrywają rysy, odporne na działanie promieni słonecznych (nie żółkną), odporne na niskie i wysokie temperatury: od –40 do +60°C, odporne na częste zmiany temperatury, odporne na ścieranie.

Dekoracyjne nawierzchnie z kamieni naturalnych w systemie ochrony balkonów i tarasów: 1. środek gruntujący MONOLITH TG2 10D, 2. profil okapowy K20, 3. pierwsza warstwa izolacji przeciwwodnej PROFLEX MST, 4. taśma uszczelniająca FLEXTEX E 120, 5. siatka wzmacniająca, 6. druga warstwa izolacji przeciwwodnej PROFLEX MST, 7. kamienie naturalne MONOLITH MST + żywica Harz PU MST.

74

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

Skuteczna izolacja akustyczna i estetyka betonu architektonicznego. Łącznik Tronsole® typu P: 65 kN nośności już przy spocznikach grubości 18cm

Nowy produkt systemu izolacji akustycznej otwiera nowe możliwości projektowe, szczególnie w przypadku elementów z betonu licowego architektonicznego. Prefabrykowane spoczniki z gotową powierzchnią, biegnące dookoła szczeliny powietrzne, imponujące efekty świetlne - tu wszystko jest możliwe. www.schoeck.com/ pl/tronsole-typu-p

INSTALACJE

Pompy ciepła w istniejących budynkach

Czy warto czekać z instalacją pompy ciepła na dalszy rozwój technologiczny urządzeń i czy opłaca się łączyć pompę ciepła z kotłem na inne paliwa? dr inż. Marek Miara, Fraunhofer ISE, PORT PC

w ogóle działają. Jeszcze ok. 10 lat temu

Chcąc odpowiedzieć na pytanie „czy warto czekać z instalacją pompy ciepła na dalszy rozwój technologiczny tych urządzeń?”, trzeba rozważyć po pierwsze „czy technologia ta osiągnęła już wystarczającą dojrzałość, aby ją stosować z dobrymi wynikami?”, a po drugie „jakie korzyści mogą płynąć z dalszego rozwoju technologicznego?”.

kolejnym krokiem było udowodnienie, że

Obecny stan rozwoju technologii pomp ciepła Wyniki opisanych w serii publikacji autora

soką efektywnością. Obecnie, jeśli tylko instalacja została poprawnie zaprojektowana i zainstalowana, jest to łatwe do osiągnięcia. Coraz mniejsze znaczenie ma samo urządzenie, w związku z czym rośnie waga poprawnego wykonawstwa instalacji. Obecne struktury rynkowe i procesy działania nie

szych kosztach. Rozwój ten będzie naturalną

są jeszcze przygotowane, aby możliwe było

konsekwencją szybko rosnącej liczby produ-

instalowanie koniecznej do spełnienia celów

kowanych pomp ciepła.

klimatycznych liczby pomp ciepła – dotyczy

programów monitoringowych, będących jed-

I jeszcze jeden argument: Europejskie

to nie tylko Polski, ale i wielu innych krajów.

nocześnie podstawą do ekolo­gicznej i ekono-

Stowarzyszenie Pomp Ciepła (EHPA) podało

Coraz częściej klienci skarżą się na proble-

micznej oceny pomp ciepła, bazują na stanie

ostatnio dane rynkowe dotyczące 21 euro-

my z uzyskaniem oferty oraz odległe terminy

technologicznym sprzed 5–10 lat. Już wtedy

pejskich krajów. Zainstalowano w nich już

instalacji. Im lepsze i jaśniejsze są sygnały

powietrzne pompy ciepła wyposażone były

łącznie prawie 15 mln pomp ciepła, obecnie

ze strony politycznej oraz instytucjonalnej

w większości w elektroniczne zawory roz-

co roku przybywa ich 1,6 mln, z tendencją

polecające i wspierające instalację pomp

prężne przynoszące znaczną poprawę efek-

do szybkiego wzrostu. Niedojrzała rozwojo-

ciepła, tym większe wyzwania czekają tę

tywności. Niektóre z badanych pomp ciepła

wo technologia nie byłaby w stanie osiągnąć

branżę.

miały kompresory umożliwiające regulację

takich wyników.

mocy – dzisiaj to już standard. Pokazuje to, jak duży rozwój technologiczny tych urządzeń można było obserwować w ostatnich latach.

Podobnie jak w przypadku innych dojrza-

76

pompy ciepła są w stanie pracować z wy-

Czy pompy ciepła będą w przyszłości jeszcze lepiej dopasowane do istniejących budynków?

Możliwe kierunki rozwoju Rozwój technologiczny pomp ciepła odpowiada obecnie zróżnicowanym potrzebom odbiorców końcowych i nie skupia się na jednym celu. Próba kategoryzacji potrzeb

łych urządzeń technicznych, na rynku do-

Międzynarodowe targi ISH we Frankfurcie

i celów rozwojowych podjęta została w ra-

stępna jest cała paleta produktów charakte-

nad Menem są zawsze bardzo dobrym ba-

mach międzynarodowego projektu Annex

ryzujących się różną ceną i wiążącą się z tym

rometrem trendów technicznych. Większość

55 CCB (https://heatpumpingtechnologies.

często różną efektywnością. Jako podstawę

producentów pomp ciepła zaprezentowało

org/annex55/). Cztery możliwe cele rozwojo-

do dalszych rozważań przyjęto bardzo szero-

w 2021 roku rozwiązania przeznaczone dla

we schematycznie przedstawione zostały na

ką listę pomp ciepła, które zostały objęte dofi-

istniejących budynków. Cały szereg nowych

rys. 1.

nansowaniem na rynku niemieckim (tzw. listę

produktów działa w oparciu o przyjazne śro-

Pierwszy kierunek rozwojowy – „optyma-

BAFA). W odniesieniu do wszystkich urzą-

dowisku czynniki robocze, które często „przy

lizacja ceny” – nakierowany jest na stworze-

dzeń znajdujących się na tej liście podano

okazji”

osiągnięcie

nie produktu masowego. Produkty z tej grupy

efektywność dla danego punktu pracy. Przy-

wyższych temperatur zasilania. Przykładem

nie będą może miały doskonałych wyników

kładowo dla temperatury powietrza zewnętrz-

może być propan, dzięki któremu pompy

pod względem efektywności, ale atrakcyjną

nego 2°C oraz temperatury zasilania 35°C

ciepła mogą zapewnić temperaturę systemu

cenę. Drugim kierunkiem jest maksymali-

wartości efektywności COP dla powietrznych

grzewczego na poziomie 75°C. Widać więc

zacja elastyczności działania pompy ciepła

pomp ciepła wynoszą od 3,1 aż do 4,7.

wyraźnie, że nie jest już problemem dobranie

oraz jej zdolności do „komunikowania” się ze

umożliwiają

również

Tak duża rozpiętość wyników obrazuje,

odpowiedniego produktu nawet dla budyn-

światem zewnętrznym. Dotyczy to zarówno

jak zróżnicowane, jeśli chodzi o zaawanso-

ków wymagających wysokiej temperatury

możliwości reagowania na chwilowe warunki

wanie technologiczne, są produkty dostęp-

systemu grzewczego (patrz cz. 2 serii – na

systemu energetycznego, jak i optymalizacji

ne na rynku. Pokazuje również, jak wysoką

www.portpc.pl lub w „Rynku Instalacyjnym”

w obrębie danego (inteligentnego) obiektu.

efektywność można uzyskać przy dzisiejszym

nr 4/2021 s. 31).

Kolejny kierunek to uzyskanie możliwie kom-

rozwoju technologicznym. Kolejnym etapem

Przed 20–30 laty głównym zadaniem

paktowych urządzeń. W zależności od rynku

w rozwoju urządzeń powinno być zatem

specjalistów z branży było przekonanie po-

lub sytuacji mieszkaniowej ten aspekt często

osiągnięcie dobrej efektywności przy niż-

tencjalnych użytkowników, że pompy ciepła

okazuje się decydujący przy podejmowaniu

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

INSTALACJE decyzji o wyborze nowego systemu grzew-

jedno urządzenie lub przynajmniej posiadają

nr 5/2021 s. 92). Problem zbyt małej mocy

czego. Ostatnim kierunkiem, szczegółowo

wspólną jednostkę sterującą.

cieplnej może występować w przypadku

niezdefiniowanym, jest „luksusowy” wariant

Na rynku dostępne są zarówno urządzenia

większych budynków wielorodzinnych ze

produktów. W tym przypadku takie aspekty,

z dominującą pompą ciepła dodatkowo wy-

względu na ograniczone możliwości zastoso-

jak kompaktowość czy możliwie niska cena,

posażoną w niedużej mocy „szczytowy” ko-

wania większych urządzeń czy wymienników

prawdopodobnie nie będą odgrywać znaczą-

cioł grzewczy, jak i kotły gazowe lub olejowe

gruntowych.

cej roli. Cenione będzie za to zaawansowanie

o mocy grzewczej zdecydowanie większej niż

technologiczne, maksymalna efektywność

dodatkowa niewielka pompa ciepła.

czy wygląd (design) urządzenia.

Podsumowując, można z całą pewnością stwierdzić, że z punktu widzenia klientów końcowych nie ma powodów, by czekać z de-

Kiedy należy rozważyć instalację systemu hybrydowego?

Drugim z powodów, dla których warto przeanalizować zasadność zastosowania systemu hybrydowego, jest aspekt ekologiczny. Wraz z obniżaniem się temperatury zewnętrznej maleje efektywność pomp ciepła. Poniżej jej określonej wartości i w połączeniu z energią

cyzją o wyborze tej technologii na jej dalszy

Pierwszym przypadkiem byłoby duże zapo-

elektryczną, której produkcja bazuje na kopal-

rozwój. Na rynku dostępna jest już cała pale-

trzebowanie danego domu na energię grzew-

nych źródłach energii, użycie kotła gazowego

ta produktów zaspokajających indywidualne

czą i związaną z tym niezbędną moc grzew-

może powodować mniejszą emisję dwutlenku węgla niż zastosowanie pompy ciepła (patrz cz. 7 serii – na www.portpc.pl lub w „Rynku Instalacyjnym” nr 6/2021 s. 36).

Trzecim z takich powodów jest ekonomia.

Efektywność pompy ciepła, zależna od temperatury zewnętrznej, jest decydująca dla chwilowych kosztów eksploatacyjnych instalacji. Poniżej jej określonej wartości bardziej opłacalne może być chwilowe grzanie kotłem gazowym, a nie pompą ciepła.

Rys. 1. Możliwe cele rozwojowe technologii pomp ciepła wg międzynarodowego projektu Annex 55 CC

Oba wymienione powyżej aspekty, czyli ekologia i ekonomia, zależą również od in-

wymagania. Prawdopodobnie w przyszłości

czą. Gdyby pompa ciepła nie była w stanie

nych parametrów niż efektywność pompy

pompy ciepła będzie można łatwiej, a co za

zapewnić odpowiedniej ilości ciepła w każ-

ciepła. W przypadku aspektu ekologiczne-

tym idzie, szybciej zainstalować. Może będą

dych warunkach, należałoby ją „wesprzeć”

go, a więc dążenia do możliwie najmniejszej

one mogły również samodzielnie optymali-

dodatkowym urządzeniem grzewczym. Przy

emisji dwutlenku węgla, są to wskaźniki emi-

zować swoją pracę. Nie zmienia to jednak

odpowiednim doborze pompy ciepła opisana

sji energii elektrycznej. Natomiast w przy-

faktu, że nie będą one „znacznie lepiej paso-

sytuacja jest w odniesieniu do domów jed-

padku ekonomii dominującym parametrem

wać” do zastosowań zarówno w budynkach

norodzinnych mało prawdopodobna. Wyniki

jest cena energii elektrycznej, względnie

nowych, jak i istniejących.

badań monitoringowych dobitnie wskazują,

gazu ziemnego.

że pompy ciepła są w stanie dostarczyć od-

Rys. 3 wskazuje, od jakiej temperatury

powiednią ilość ciepła nawet w przypadku

zewnętrznej korzystniejsze będzie działa-

bardzo niskich temperatur zewnętrznych –

nie pompy ciepła lub kotła gazowego z obu

albo pokrywając całe zapotrzebowanie auto-

perspektyw, ekologicznej oraz ekonomicznej.

Przed analizą zasadności stosowania sys-

nomicznie, albo z niewielkim udziałem grza-

Podstawą obliczeń jest rozkład energii grzew-

temów hybrydowych warto wyjaśnić lub

łek elektrycznych (patrz cz. 2 i 5 serii – na

czej przypadający na każdy stopień tempera-

przypomnieć klika pojęć. Najprostszą formą

www.portpc.pl lub w „Rynku Instalacyjnym”

tury zewnętrznej oraz powietrzna pompa cie-

instalacji pompy ciepła jest system „mono-

nr 4/2021 s. 31 i w „Rynku Instalacyjnym”

pła o efektywności COP 3,7 w punkcie pracy

Czy warto łączyć pompę ciepła z kotłem na inne paliwa?

walentny” – w tym przypadku całe niezbęd-

A2/W35. Przyjętą wartość należy uznać za

ne ciepło zapewniane jest wyłącznie dzięki

raczej konserwatywną. Na rynku dostępne są

pompie ciepła. Choć wiele systemów dzia-

produkty osiągające w tym samym punkcie

ła właśnie w taki sposób, większość insta-

pomiarowym efektywność od 3,1 do 4,7.

lacji wyposażona jest w dodatkową grzałkę

Jako system rozprowadzenia ciepła przyjęto

elektryczną. Ponieważ zarówno grzałka, jak

grzejniki i odpowiednie dla nich temperatury

i pompa ciepła używają tego samego nośnika

systemu grzewczego.

Obok „temperatur granicznych”, poniżej

energii (prądu), systemy tego typu noszą na-

których korzystniej jest ogrzewać kotłem ga-

zwę „monoenergetycznych”.

Jeśli oprócz pompy ciepła w systemie

zowym niż pompą ciepła, wykazano również

grzewczym pracuje inny generator ciepła

procentowy udział energii grzewczej pokry-

(np. kocioł gazowy lub olejowy), mówimy

wanej przez pompę ciepła w okresie, kiedy ma ona przewagę nad kotłem gazowym. Dla

o systemach „biwalentnych”. Pojęciem „hybrydowy” określane są najczęściej systemy, w których dwa agregaty grzewcze stanowią EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

Rys. 2. Przykład urządzenia hybrydowego

Fot. Viessmann

www.ekspertbudowlany.pl

przykładu, biorąc pod uwagę ekologię oraz dane wyjściowe dla roku 2019, pompa ciepła

77

INSTALACJE

Rys. 3. Zależność kosztów eksploatacyjnych od temperatury zewnętrznej – kiedy korzystniejsze jest działanie pompy ciepła lub kotła gazowego z perspektywy ekologicznej oraz ekonomicznej

pokrywa korzystniej 71% energii grzewczej,

wiona w cz. 8 serii (na www.portpc.pl lub

wania urządzeń hybrydowych, zarówno pod

a kocioł gazowy pracuje korzystniej poniżej

w „Rynku Instalacyjnym” nr 6/2021 s. 36).

względem ekologicznym, jak i ekonomicz-

temperatury 0°C. Ma to związek ze wskaź-

Uwzględniając obecne średnie ceny energii

nym. Bilans ekologiczny będzie się z roku na

nikami emisji energii elektrycznej. Wraz ze

elektrycznej oraz gazu ziemnego na poziomie

rok poprawiał dla samodzielnych pomp cie-

wzrostem udziału energii odnawialnej przy

odpowiednio 0,6 oraz 0,2 zł, temperatura

pła wraz ze wzrastającym udziałem energii

produkcji energii elektrycznej wskaźniki te

graniczna wynosi –3°C, a pompa ciepła po-

ze źródeł odnawialnych. Z ekonomicznego

będą miały coraz mniejsze wartości, a gra-

krywa korzystniej od kotła gazowego blisko

punktu widzenia już teraz trudno uzasadnić

nica opłacalności ekologicznej pomp ciepła

90% zapotrzebowania na ciepło. Zakładając

stosowanie instalacji hybrydowych. Zmniej-

będzie się przesuwać. I tak po roku 2025

wzrost cen gazu ziemnego do poziomu 0,28

szenie ceny energii elektrycznej, na przykład

szacowane wskaźniki emisji będą prawdopo-

zł, na przykład poprzez stopniowe wprowa-

poprzez stosowanie taryf dedykowanych

dobnie niższe od 550 g CO2 na kWh. Przy

dzanie podatku od emisji CO2, temperatura

pompom ciepła lub własnej instalacji fo-

takich wartościach temperatura graniczna

graniczna spada do –14°C, a co za tym idzie

towoltaicznej, przy jednoczesnym praw-

wynosi –8°C, a pompa ciepła pokrywa ko-

bardziej opłacalna staje się praca pompy cie-

dopodobnym wzroście cen gazu ziemnego

rzystniej już 97% energii cieplnej. Tenden-

pła w 100%.

w przyszłości tym bardziej stawia instalacje

cja ta będzie się pogłębiać wraz z upływem

Pełne porównanie ekonomiczne powinno uwzględniać również koszty inwestycyjne,

­czasu.

Aspekty ekonomiczne stosowania urządzeń hybrydowych Perspektywa ekonomiczna uzależniona jest

nieuwzględnione w omówionych przykładach. Można jednak założyć, że różnice w cenach urządzeń hybrydowych oraz samo-

hybrydowe pod znakiem zapytania.

Pozytywny przykład stosowania instalacji hybrydowych

dzielnych pomp ciepła nie powinny wypadać

Ciekawym przykładem pokazującym, że

negatywnie dla tych drugich.

w specyficznych warunkach stosowanie in-

od cen energii elektrycznej i gazu ziem-

Przedstawione obliczenia pokazują wyraź-

stalacji hybrydowych w istniejących budyn-

nego. Dokładniej kwestia ta została omó-

nie niewielkie korzyści wynikające ze stoso-

kach może mieć zarówno ekonomiczne, jak i ekologiczne uzasadnienie, jest model stoso-

Przygotowana przez autora seria materiałów pt. „Pompy ciepła w istniejących budynkach” powstała w celu rzetelnej odpowiedzi na pytania: W jaki sposób pompy ciepła mogą być stosowane w istniejących budynkach? Czy są one w stanie zapewnić wymagane wysokie temperatury zasilania układów grzewczych w przypadku zastosowania systemu opartego na grzejnikach?

Co z ich efektywnością w tego typu budynkach? Czy można nazwać działanie pomp ciepła w budynkach istniejących i starszych ekologicznym?

Opracowanie podzielono na 12 części, które sukcesywnie ukazują się na stronie Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła pod adresem: https://portpc.pl/pompy-ciepla-w-istniejacych-budynkach/. To wiedza zebrana przez autora podczas dwudziestu lat badań nad pompami ciepła w niemieckim Instytucie Fraunhofera ISE. W tym czasie przebadano m.in. ok.

300 rzeczywistych instalacji pomp ciepła w budynkach jednorodzinnych różnych klas energetycznych. Projekty badawcze z ostatnich lat poświęcone były budynkom starszym.

Uzyskane wyniki w sposób jednoznaczny wskazują na możliwość celowego stosowania pomp ciepła w budynkach niepoddanych termomodernizacji lub poddanych jej jedynie częściowo.

W ramach prezentowanej serii omawianych jest wiele powszechnie wykorzystywanych argumentów przeciw stosowaniu pomp ciepła wraz z analizą wyników badań i pomiarów, zaprzeczających często utartym przekonaniom.

78

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

wany w Holandii. W przypadku istniejących instalacji z kotłami gazowymi instalowane są jako urządzenia dodatkowe (add-on) pompy ciepła niewielkiej mocy. Te zarówno niewielkie gabarytowo, jak i niedrogie urządzenia wykorzystują jako źródło ciepła powietrze wywiewane z pomieszczeń. Jest to możliwe dzięki temu, że większość domów w Holandii jest wyposażona w mechaniczne systemy wentylacyjne. W połączeniu z niskimi cenami energii elektrycznej użytkownicy tego typu układów hybrydowych mogą znacznie obniżyć koszty ogrzewania przy jednoczesnych niewielkich nakładach inwestycyjnych.

INSTALACJE

Pompa ciepła – serce Twojego domu Szukając komfortowego i taniego w eksploatacji ogrzewania, coraz częściej zastanawiamy się nad zastosowaniem pompy ciepła. Przede wszystkim liczymy na to, że zapewni nam niskie koszty ogrzewania i będzie pracować niezawodnie przez kilkadziesiąt lat. Nie powinien dziwić więc fakt, że popularność pomp ciepła z roku na rok rośnie.

N

lizowane są w jednostce zewnętrznej. Układ chłodniczy jest więc rozdzielony na dwie jednostki. Są one połączone przewodami, którymi krąży czynnik chłodniczy.

W przypadku monoblokowych pomp ciepła cały układ chłodniczy znajduje się w jednej jednostce. Jest on hermetyczny, w całości

ależy jednak pamiętać, że tak jak

i zmieniają ją w ciepło przekazywane wodzie

wykonywany fabrycznie. Pompy ciepła mo-

w przypadku każdego urządzenia,

grzewczej w instalacji centralnego ogrze-

noblok mogą, podobnie jak splity, składać się

pompa ciepła pompie ciepła nie

wania. Oba typy urządzeń pracują bardzo

z dwóch jednostek. Wówczas w jednostce ze-

równa. A coraz bardziej świadomi inwes­

efektywnie i mogą osiągać takie same wydaj-

wnętrznej znajduje się hermetycznie zamknię-

to­rzy wymagają dziś od tych urządzeń nie

ności – zarówno pompa ciepła split Vitocal

ty układ chłodniczy, a w jednostce wewnętrz-

tylko efektywnej pracy, niezawodności i wy-

200-S, jak i monoblokowa pompa Vitocal

nej np. podgrzewacz wody, trójdrożny zawór

sokiej jakości, ale również bezobsługowości

200-A o mocy grzewczej od 5 do 17,4 kW

przełączający ogrzewanie/podgrzew c.w.u,

oraz wielozadaniowości.

charakteryzują się klasą efektywności ener-

pompa obiegowa i regulator. Jednostki we-

getycznej A++ i zapewniają niskie koszty

wnętrzna i zewnętrzna monoblokowej pompy

eksploatacji dzięki wysokiemu współczynni-

ciepła połączone są przewodami wodnymi.

Powietrzne pompy ciepła: monoblok kontra split

kowi efektywności COP do 5,0 (A7/W35).

Powietrzne pompy ciepła czerpią energię

Oba rodzaje urządzeń mogą też zapewniać

Instalacja pompy powietrznej

z powietrza, nawet gdy jego temperatura jest

chłodzenie budynków, a także być zasilane

Kolejna kluczowa różnica pomiędzy pompą

niska, i przekształcają ją w ciepło do ener-

prądem wytworzonym przez domową insta-

ciepła monoblok a split tkwi w ich montażu.

gooszczędnego i ekologicznego ogrzewania

lacją fotowoltaiczną.

W przypadku pomp ciepła typu split część

budynków oraz wody użytkowej. Wśród urządzeń tego typu znaleźć można pompy ciepła monoblokowe oraz split. Co warto o nich wiedzieć?

Budowa pompy ciepła monoblok i split

instalacji chłodniczej wykonuje instalator w czasie montażu, dlatego musi on posiadać dodatkowo uprawnienia chłodnicze (tzw.

Różnica tkwi w budowie pompy ciepła mo-

uprawnienia F-gazowe). W przypadku mono-

noblok i split. W pompach ciepła typu split

blokowych pomp ciepła instalator nie ingeru-

skraplacz, czyli wymiennik ciepła, zamon-

je w układ chłodniczy, wykonuje tylko pod-

Pompy ciepła powietrze–woda w wersji split

towany jest w jednostce wewnętrznej (in-

łączanie po stronie wodnej. Hermetycznie

i monoblok pracują w ten sam sposób. Po-

stalowanej wewnątrz budynku), natomiast

zamknięty układ chłodniczy daje pewność,

bierają energię zakumulowaną w powietrzu

parownik, sprężarka, zawór rozprężny zloka-

że pompa ciepła jest szczelna. Eliminuje też

Praca pompy ciepła

ryzyko występowania ewentualnych wycie-

80

PAKIET POTRÓJNYCH KORZYŚCI – EKOOSZCZĘDNI. NOWA AKCJA OD VIESSMANN!

ków i znacznie ogranicza ryzyko popełnienia

Planujesz zakup pompy ciepła? Pomyśl kompleksowo! Wybierz Viessmann i skorzystaj z promocji „Pakiet potrójnych korzyści – EKOOSZCZĘDNI”. Do końca roku przy zakupie pompy ciepła Vitocal 200-A/222-A za darmo otrzymasz oczyszczacz powietrza.

W akcji promocyjnej mogą wziąć udział klienci, którzy zdecydują się na zakup wyszczególnionych zestawów pomp ciepła i instalację powierzą rekomendowanym przez Viessmann firmom partnerskim. Wystarczy zarejestrować zakup pompy ciepła Viessmann na stronie: ­moj.viessmann-serwis.pl, wprowadzić numer seryjny urządzenia i za pomocą kodu, który zostanie wysłany na podany adres e-mail, dokonać zamówienia oczyszczacza poprzez e-sklep: www.sklep-viessmann.pl.

Zakup urządzeń firmy Viessmann to trzy korzyści! Po pierwsze to inwestycja w bezpieczeństwo, po drugie w ekologię, a po trzecie to inwestycja w pełni ekonomiczna. Urządzenia Viessmann to najwyższa jakość i efektywność pracy w dobrej cenie.

błędów instalacyjnych.

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

VIESSMANN Sp. z o.o. al. Karkonoska 65, 53-015 Wrocław tel. 801 00 2345 www.viessmann.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

INSTALACJE

Czy jesteś gotowy na nadejście zimy?

Z roku na rok coraz większa liczba konsumentów zmaga się zimą z okresowymi zakłóceniami lub przerwami w dostawie prądu. Szczególnie dla mieszkańców terenów podmiejskich i wiejskich posiadających inteligentne domy lub piece c.o. to uciążliwy problem. Jak się uchronić przed tego typu zdarzeniami?

I

nteligentne domy wyposażone w centrale

możliwość ich uszkodzeń w wyniku przepięć

sterujące, odpowiedzialne za sterowanie

mogących wystąpić w sieci elektroenerge-

i zarządzanie całym systemem (ogrzewa-

tycznej).

nie, oświetlenie, system alarmowy czy monitoringu), uzależnione są od sprawnego funk-

Jaki UPS wybrać?

nego przez odbiorniki, bez zużywania energii

cjonowania sieci energetycznej. Ta w wielu

Główną cechą odróżniającą zasilacze SPEC-

z akumulatorów. Nie bez znaczenia dla użyt-

miejscach w Polsce jest przestarzała i nie gwa-

LINE AVR/Pro AVR od urządzeń innych marek

kownika jest także możliwość uruchomienia

rantuje bezpieczeństwa, szczególnie w przy-

jest sinusoidalny przebieg napięcia wyjścio-

urządzenia bez podłączenia do sieci zasila-

padku nagłych zmian warunków atmosfe-

wego (przy pracy bateryjnej). Zastosowana

jącej (zimny start), automatyczny powrót na

rycznych. Również podstawowe kom­ponenty

w zasilaczach technologia Clear Digital Si-

zasilanie sieciowe po pojawieniu się napięcia

systemu ogrzewania w domach – kotły c.o.,

nus umożliwia podłączanie do ­UPS-a urzą-

sieciowego o wymaganych parametrach oraz

kominki z płaszczem wodnym i systemy auto-

dzeń najbardziej czułych na kształt napięcia

dźwiękowa sygnalizacja rozładowania baterii.

matyki pieców – wymagają ciągłego zasilania

zasilającego, takich jak pompy czy elektroni-

Zasilacze marki EVER objęte są 24-mie-

i są bardzo czułe na wszelkie zakłócenia mo-

ka w kotłach c.o., bez ryzyka ich uszkodze-

sięczną gwarancją, a producent oferuje pełen

gące wystąpić w sieci energetycznej. Bez od-

nia. Ponadto seria SPECLINE AVR charakte-

zakres usług pogwarancyjnych i serwiso-

powiednich zabezpieczeń możemy nie tylko

ryzuje się wydłużonym czasem podtrzymania

wych.

pozbawić się ciepła w domu na wiele długich

na pracy bateryjnej – możliwe jest wydłuże-

UPS-y EVER SPECLINE AVR/Pro AVR re-

godzin, ale także trwale uszkodzić pracujące

nie czasu pracy zasilacza poprzez równoległe

komendowane są przez wiodących producen-

w budynku urządzenia.

podłączenie do trzech modułów bateryjnych

tów kotłów w Polsce jako niezbędny element

(zasilacz SPECLINE Pro AVR) firmy EVER lub

poprawnie zaplanowanego systemu ogrzewa-

zastosowanie akumulatora samochodowego

nia. Przed nadchodzącym sezonem zimowym

(zasilacz SPECLINE AVR).

warto zatem rozejrzeć się po domu lub innym

UPS-y zamiast agregatów prądotwórczych Do tej pory najbardziej popularnym rozwiąza-

Seria UPS SPECLINE AVR/Pro AVR skła-

tego typu obiekcie, sprawdzając, jakie urzą-

niem problemów związanych z brakiem zasi-

da się z dwóch modeli zasilaczy: SPECLINE

dzenia mogą być zagrożone długotrwałym

lania było zaopatrzenie się w agregat prądo-

AVR 700 oraz SPECLINE AVR Pro 700

pozbawieniem zasilania w przypadku braku

twórczy. Jego użycie wiązało się z wieloma

(wyposażony w akumulatory wewnętrzne).

napięcia sieciowego. Zakup dopasowanego

niedogodnościami, jak chociażby koniecz-

Oba modele charakteryzują się znamionową

zasilacza UPS jest rozwiązaniem o wiele ła-

nością wentylacji pomieszczeń związaną

mocą 350 VA oraz mocą czynną (użytkową)

twiejszym (i tańszym!) niż instalacja agregatu

z odprowadzaniem spalin czy długim czasem

200 W. Istotnym parametrem jest również

prądotwórczego. Lepiej się zabezpieczyć niż

oczekiwania na ustabilizowanie napięcia ge-

odporność na przeciążenia (do wartości

stać się ofiarą nagłych przerw w dostawie

nerowanego przez agregat. Na szczęście ist-

700 VA i 400 W), rzędu 30 sekund, dzięki

energii, a te w Polsce stały się już coroczną

nieje dużo wygodniejsza alternatywa dla tego

której mamy pewność, że zasilacz UPS nie

uciążliwą tradycją.

typu rozwiązania – specjalistyczne zasilacze

wyłączy się z powodu zwiększonego poboru

awaryjne UPS przeznaczone do podtrzyma-

mocy (np. w momencie załączania silników

nia zasilania domowej automatyki grzewczej.

pomp obiegowych).

Przykładem takich urządzeń jest seria zasila-

Zasilacze SPECLINE AVR/Pro AVR wypo-

czy SPECLINE AVR/Pro AVR polskiej marki

sażone zostały również w wiele funkcjonalno-

EVER. Ich głównym zadaniem jest zapew-

ści usprawniających ich codzienne działanie

nienie bezawaryjnej i bezprzerwowej pracy

i zabezpieczających podłączone do nich urzą-

kotłów centralnego ogrzewania, jak również

dzenia. Dzięki układowi automatycznej regu-

kominków z płaszczem wodnym (zabezpie-

lacji napięcia sieciowego AVR (podwyższają-

czają podłączone urządzenia przed spadka-

cy), urządzenie dostosowuje nieprawidłowe

mi i zanikami napięcia w sieci oraz eliminują

napięcie wejściowe do poziomu akceptowal-

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

EVER Sp. z o.o. ul. Wołczyńska 19, 60-003 Poznań tel. +48 61 6500 400 faks +48 61 6510 927 ups@ever.eu, www.ever.eu

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

81

INSTALACJE

Ochrona domowych instalacji fotowoltaicznych przed skutkami wyładowań piorunowych i przepięć (część 2.)

Budynek bez zewnętrznej ochrony odgromowej i z zewnętrzną ochroną odgromową dr inż. Jarosław Wiater, Politechnika Białostocka

Decydując się na montaż systemu fotowoltaicznego, należy doposażyć obiekt w system ochrony odgromowej i przeciwprzepięciowej. Zgodnie z polskim prawem można tego nie robić, akceptując jednocześnie straty powstałe wskutek wyładowania piorunowego, przepięcia czy pożaru.

Budynek bez zewnętrznej ochrony odgromowej Jeśli analiza ryzyka nie wykazała konieczności instalowania systemu ochrony odgromowej, wówczas należy się spodziewać niebezpiecznych napięć indukowanych wskutek pobliskich wyładowań piorunowych obok instalacji PV lub w wyniku przenoszenia się

N

przepięć z sieci elektroenergetycznej zasilaa wstępie, tak jak już wcześniej

najmniej IV klasy LPS oraz ochrony przeciw-

jącej obiekt [2]. W celu zabezpieczenia się

wspomniano, należy przeprowadzić

przepięciowej.

przed skutkami przepięć należy zainstalować

Ciekawe jest również stanowisko Stowarzyszenia Niemieckich Firm Ubezpiecze-

ny odgromowej (LPL), a co za tym idzie, jakie

niowych (Gesamtverband der Deutschen

konkretnie rozwiązania techniczne należy za-

Versicherungswirtschaft

które

łączenia sieci niskiego napięcia, jeśli dłu-

stosować, aby ryzyko ograniczyć do wyma-

w swoich wytycznych VdS 2010 „Ochrona

gość przewodów do rozdzielnicy jest więk-

ganego normą poziomu. Dodatek 5 do nie-

odgromowa i przepięciowa ukierunkowana

sza niż 10 m (wyposażonej w ograniczniki

mieckiej wersji normy DIN EN 62305-3 [5]

na ryzyko” wymaga poziomu ochrony LPL

w punkcie 4.5 zawiera zapis, że urządzenie

III (III klasa LPS) [2]. Podobne stanowisko

piorunochronne wykonane w III klasie LPS

w tej kwestii wyrażają polskie firmy ubez-

(LPL III) odpowiada normalnym wymaganiom

pieczeniowe bezpośrednio w OWU. Po prze-

dla instalacji fotowoltaicznych [2]. W polskiej

prowadzonej analizie ryzyka można przy-

edycji normy nie ma takiego uwarunkowania,

stąpić do projektowania systemu ochrony

niemniej jednak ubezpieczyciele wymagają co

odgro­mowej.

Rys. 1. Budynek bez zewnętrznego urządzenia piorunochronnego, gdzie: 1 – wejście DC falownika, 2 – strona AC falownika, 3 – sieć zasilająca nn 230/400 V, 4 – interfejs przesyłu danych, 5 – połączenia wyrównawcze/zaciski uziemiające [2]

82

ograniczniki przepięć klasy T2 (rys. 1):

analizę ryzyka, której wynik dostar-

cza informacji o wymaganym poziomie ochro-

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

–

GDV),

»»w rozdzielnicy głównej budynku, »»na wyjściu AC falownika w miejscu przy-

przepięć),

»»na wejściu DC falownika w miejscu przyłączenia kabli z paneli PV,

»»na wyjściu paneli PV, jeśli długość przewodów do falownika jest większa niż 10 m,

»»na wejściu sterującym falownika (jeśli takie posiada i są one wykorzystywane).

Rys. 2. Budynek z zewnętrznym urządzeniem piorunochronnym i z zachowanym odstępem separującym, gdzie: 1 – wejście DC falownika, 2 – strona AC falownika, 3 – sieć zasilająca nn 230/400 V, 4 – interfejs przesyłu danych, 5 – połączenia wyrównawcze/zaciski uziemiające, 6 – układ zwodów pionowych na dachu/iglica odgromowa z podstawą betonową [2]

INSTALACJE W celu wyrównania potencjałów pomiędzy

ży odpowiednio odsunąć zwody pionowe

[2]. Dzięki temu przewody odprowadzające

ogniwami PV na dachu oraz dla zapewnie-

od modułów PV. I tak przykładowo zwód

prąd piorunowy mogą się stykać z instalacją

nia prawidłowej pracy falownika, a w szcze-

pionowy o średnicy 10 mm w odległości

fotowoltaiczną, nie powodując powstania za-

gólności układu monitorującego stan izolacji

1,08 m od ogniwa PV przekształca cień cał-

grożenia. Przy doborze przewodów HVI nale-

ogniw PV (najczęściej zintegrowanego z fa-

kowity w półcień, co zapewnia równomierną

ży upewnić się, czy spełniają one wymagania

lownikiem) wymaga się skutecznego uzie-

pracę ogniw (rys. 6.). Dla zwodu o średni-

opisane w IEC TS 62561-8 [8] w zakresie

mienia konstrukcji nośnej ogniw PV przewo-

cy 16 mm wymagana odległość to 1,76 m

deklarowanych odstępów separujących. Nie-

dem o minimalnym przekroju 6 mm2 Cu lub

(L = Ø × 108).

wytyczne

stety na rynku polskim często wykorzystuje

równoważnym [2].

w tym akresie znajdziemy w niemieckiej

się kable średniego napięcia jako przewo-

wersji normy DIN EN 62305-3 (dodatek 5,

dy wysokonapięciowe bez zdefiniowanego

Budynek z zewnętrzną ochroną odgromową

Szczegółowe

odstępu separacyjnego dedykowanego dla

załącznik A) [2,7].

Należy w tym miejscu również wspomnieć

urządzeń pioruno­chronnych.

Najlepszym i zalecanym sposobem ochro-

o odstępie separującym (s), który należy

Bardzo ważną częścią systemu ochrony są

ny instalacji PV jest montaż zewnętrznego

zapewnić między panelami PV oraz innymi

także połączenia wyrównawcze. W sposób

systemu ochrony odgromowej. Koncepcję

elementami i przewodami umieszczonymi

naturalny zmniejszają one względne różnice potencjałów między urządzeniami i elementami umiejscowionymi na dachu oraz wewnątrz budynku. W przypadku instalacji PV należy połączyć wszystkie konstrukcje wsporcze umieszczone na dachu, pamiętając o wymaganym odstępie separacyjnym. Jeśli na dachu będą umieszczone inne urządzenia elektryczne lub elektroniczne, należy wprowadzając okablowanie do środka budynku na granicy strefy LPZ0 i LPZ1, zastosować

Rys. 3. Porównanie metod określenia przestrzeni chronionej metodą toczącej się kuli i kąta ochronnego [2]

ograniczniki przepięć klasy T2 – jednocześnie pamiętając o umieszczeniu ich w prze-

ochrony pokazuje rysunek 2. Głównym za-

na dachu a systemem zwodów. Spełnienie

strzeni chronionej stworzonej przez układ

daniem systemu jest przechwycenie prądu

powyższego wymagania w znaczący sposób

zwodów umieszczonych na dachu.

wyładowania piorunowego i wysłanie go

zmniejsza zagrożenie przepięciowe i pożaro-

W celu wyrównania potencjałów pomiędzy

przez projektanta obraną drogą do systemu

we, gdyż izoluje system zwodów (który pod-

ogniwami PV na dachu oraz dla zapewnie-

uziomowego. W tym celu należy rozmieścić

czas doziemnego wyładowania piorunowego

nia prawidłowej pracy falownika, a w szcze-

na dachu system zwodów pionowych, wyko-

jest źródłem m.in. wysokiego napięcia) na

gólności układu monitorującego stan izolacji

rzystując do tego metodę toczącej się kuli lub

dachu od reszty urządzeń, zabezpiecza przed

ogniw PV (najczęściej zintegrowanego z fa-

kąta ochronnego, zgodnie z wymaganiami

pojawieniem się niekontrolowanych przesko-

lownikiem) wymaga się skutecznego uzie-

normy PN-EN 62305-3 [5] (rys. 3).

ków iskrowych, które bezpośrednio mogą

mienia konstrukcji nośnej ogniw PV przewo-

Istotną kwestią podczas rozmieszczania

być przyczyną pożaru. Metodę wyznacza-

dem o minimalnym przekroju 6 mm2 Cu lub

zwodów na dachu jest problem zacienienia

nia wymaganych odstępów separacyjnych

równoważnym (rys. 6).

ogniw PV. Cień całkowity na ogniwie PV

znajdziemy w normie PN-EN 62305-3 [5].

w bardzo dużym stopniu obniża ilość ge-

W przypadku braku możliwości zapewnienia

nerowanej energii elektrycznej. Projektując

wymaganych odstę-

system zwodów na dachu, należy przeana-

pów należy rozważyć

lizować ten problem, gdyż pominięcie tego

stosowanie przewo-

znacząco wydłuży okres zwrotu z inwesty-

dów o izolacji wyso-

cji. Aby uniknąć cienia całkowitego, nale-

konapięciowej (HVI)

Rys. 4. O dstęp panelu PV od zwodu pionowego zapewniający eliminację cienia zupełnego [2]

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

W celu zabezpieczenia się przed skutkami przepięć należy zainstalować (rys. 2):

Rys. 5. Budynek z zewnętrznym urządzeniem piorunochronnym bez zachowanego odstępu separującego: 1 – wejście DC falownika, 2 – strona AC falownika, 3 – sieć zasilająca nn 230/400 V, 4 – interfejs przesyłu danych, 5 – połączenia wyrównawcze/zaciski uziemiające, 6 – układ zwodów pionowych na dachu/iglica odgromowa z podstawą betonową [2]

83

INSTALACJE »»w rozdzielnicy głównej budynku ogranicz-

ka należy również zainstalować ogranicznik

nik przepięć klasy T1 kombinowany, zbu-

przepięć klasy T1 kombinowany, zbudowany

dowany w oparciu o iskiernik,

w oparciu o iskiernik. W celu wyrównania

»»na wyjściu AC falownika w miejscu przyłą-

potencjałów pomiędzy ogniwami PV na da-

czenia sieci niskiego napięcia ogranicznik

chu oraz dla zapewnienia prawidłowej pracy

przepięć klasy T2, jeśli długość przewo-

falownika, a w szczególności układu monito-

dów do rozdzielnicy jest większa niż 10 m,

rującego stan izolacji ogniw PV (najczęściej

»»na wejściu DC falownika w miejscu przyłą-

zintegrowanego z falownikiem), wymaga się

czenia kabli z paneli PV ogranicznik prze-

skutecznego uziemienia konstrukcji nośnej

pięć klasy T2 dedykowany do systemów PV,

ogniw PV przewodem o minimalnym prze-

»»na

Rys. 6.

Dwustopniowy ogranicznik przepięć do ogniw PV [2]

wyjściu paneli PV, jeśli długość prze-

kroju

16 mm2

wyłączyć ze względu na nieprzechodzenie prądu przez zero. Wymusza to stosowanie

Cu lub równoważnym.

wodów do falownika jest większa niż

Podczas układania przewodów należy

specjalnych konstrukcji, zgodnie z wymaga-

10 m ogranicznik przepięć klasy T2 dedy-

zwrócić uwagę, aby nie tworzyć zbytecznych

niami normy PN-EN 50539-11:2013-06

kowany do systemów PV,

pętli, w których mogą się indukować więk-

[9], zastąpionej w 2019 roku przez normę

wejściu sterującym falownika (jeśli

sze wartości napięć. Dotyczy to przewodów

PN-EN 61643-31:2019-07 [10]. Głównym

takie posiada i są one wykorzystywane)

łączących ogniwa PV z falownikiem, ogniwa

problemem w budowie ogranicznika PV jest

ogranicznik przepięć przeznaczony do to-

między sobą (stringi). Należy unikać prowa-

bezpieczne odłączenie SPD w przypadku jego

rów sygnałowych klasy C2.

dzenia poprzecznego przewodów DC między

uszkodzenia lub przegrzania. Ma to na celu

Jeżeli pokrycie dachu jest metalowe lub

rzędami ogniw, przewodami przesyłu danych

zapobieganie pożarowi. Klasyczne rozwiąza-

tworzy je sama instalacja PV, i z punktu wi-

lub czujników nasłonecznienia, monitoringu

nie polegające na stosowaniu zgrzewanego

dzenia techniki montażu brak jest możliwo-

pracy instalacji – tworzą one zbędne pętle,

złącza bimetalicznego nie może być bezpo-

ści zachowania wymaganych odstępów se-

co też zwiększa narażenie przepięciowe całe-

średnio zastosowane dla układów DC (PV).

paracyjnych (s), metalowe części konstrukcji

go systemu PV [2].

Ograniczniki przepięć prądu stałego składają

»»na

nośnej ogniw PV muszą być połączone prze-

się zazwyczaj z trzech elementów ucinają-

systemu ochrony odgromowej [2]. Należy

Specjalne ograniczniki przepięć do ochrony instalacji fotowoltaicznych

także na wejściu przewodów DC falownika

Ogniwa fotowoltaiczne ze względu na swoją

mi z modułami ograniczającymi przepięcia

zainstalować ograniczniki przepięć klasy T1

specyfikę (jak już wspomniano wcześniej)

i działającymi sekwencyjnie. W przypadku

dedykowane do instalacji PV. Jeśli długość

mogą pracować przy prądzie znamionowym

pojawienia się krótkotrwałego przepięcia po-

przewodów łączących panele PV z falowni-

bardzo zbliżonym do prądu zwarciowego.

winien zadziałać tylko moduł ucinający lub

kiem od strony DC jest większa niż 10 m, na-

Ograniczniki przepięć dla systemów PV

ograniczający przepięcie. Jeśli zaburzenie

leży zainstalować kolejny ogranicznik prze-

(DC) są inaczej budowane niż dla sieci prą-

trwa dłużej (czas działania zależny od budo-

pięć klasy T1 dedykowany do instalacji PV

du zmiennego (AC) m.in. dlatego, że prądy

wy i własności konkretnego SPD), wówczas

(na wyjściu paneli). Na wyjściu AC falowni-

następcze przy prądzie stałym trudno jest

ogranicznik przepięć powinien mieć możli-

wodami o przekroju min. 16 mm2 Cu lub równoważnym do elementów zewnętrznego

cych, ograniczających lub kombinowanych, równolegle

połączonych

ze

specjalnymi

bezpiecznikami nadprądowymi sprzężony-

Tabela 1. D obór minimalnej wartości prądu znamionowego (In) i impulsowego (Iimp) ograniczników przepięć klasy T1 ograniczających lub kombinowanych (połączenie szeregowe warystorów i iskierników) zgodnie z PN-EN 61643-31 [2, 10] Liczba przewodów odprowadzających zewnętrznego urządzenia piorunochronnego Klasa ochrony odgromowej i maksymalny prąd piorunowy (10/350 µs)

≥ 4

<4

Wartości dla SPD typu 1 ograniczających napięcie lub SPD typu 1 kombinowanych (połączenie szeregowe) na podstawie doboru I8/20 (8/20 µs) i I10/350 (10/350 µs) ISPD1=ISPD2 I8/20 / I10/350

ISPD3=ISPD1+ISPD2=Itotal I8/20 / I10/350

ISPD1=ISPD2 I8/20 / I10/350

ISPD3=ISPD1+ISPD2=Itotal I8/20 / I10/350

I lub nieznana

200 kA

17/10

34/20

10/5

20/10

II

150 kA

12,5/7,5

25/15

7,5/3,75

15/7,5

III i IV

100 kA

8,5/5

17/10

5/2,5

10/5

Tabela 2. D obór minimalnej wartości prądu znamionowego (In) i impulsowego (Iimp) ograniczników przepięć klasy T1 ucinających (iskierników) lub kombinowanych (połączenie równoległe warystorów i iskierników) zgodnie z PN-EN 61643-31 [2, 10] Liczba przewodów odprowadzających zewnętrznego urządzenia piorunochronnego Klasa ochrony odgromowej i maksymalny prąd piorunowy (10/350 µs)

84

≥ 4

<4

Wartości dla SPD typu 1 ograniczających napięcie lub SPD typu 1 kombinowanych (połączenie równoległe) ISPD1=ISPD2 Iimp

ISPD3=ISPD1+ISPD2=Itotal Iimp

ISPD1=ISPD2 Iimp

ISPD3=ISPD1+ISPD2=Itotal Iimp

12,5

25

I lub nieznana

200 kA

25

50

II

150 kA

18,5

37,5

9

18

III i IV

100 kA

12,5

25

6,25

12,5

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

INSTALACJE wość skutecznego przerwania płynącego prą-

przywołane w polskim rozporządzeniu Mi-

krycie ewentualnych strat. Podsumowując:

du zwarciowego (DC) (rys. 6). Ograniczniki

nistra Infrastruktury w sprawie warunków

zaleca się instalację potocznie zwanej „od-

przepięć do paneli PV charakteryzują się rów-

technicznych, jakim powinny odpowiadać

gromówki” i „przepięciówki”.

nież innym napięciowym poziomem ochrony

budynki i ich usytuowanie [11].

Up – dobieranym w zależności od napięcia pracy stringu. Wartości prądów znamiono-

3. Niezachowane odstępy separacyjne na dachu.

wych (In) i impulsowych (Iimp) należy dobierać

4. Brak ochrony przeciwprzepięciowej sko-

w zależności od przyjętej klasy ochrony, a co

ordynowanej energetycznie z urządze-

za tym idzie maksymalnej wartości prądu

niem końcowym (falownikiem). Ryzy-

piorunowego (10/350 µs), klasy probierczej

kujemy usz­ kodzenie falownika wskutek

ogranicznika (T1 lub T2), liczby przewodów

przepięć pomimo zastosowania ogranicz-

odprowadzających zewnętrznego systemu

nika przepięć.

ochrony odgromowej. Szczegóły można znaleźć w normie PN-EN 61643-31 [10]. Zesta-

Podsumowanie

wienie wymaganych wartości minimalnych

Własne elektrownie słoneczne stają się co-

prądów znamionowych SPD zaczerpnięto

raz bardziej popularne i modne w Polsce.

z tabeli A.2 ww. normy i przedstawiono w ta-

Dostrzegając ich zalety, aktywnie z nich

belach 1 i 2.

korzystając, nie można zapominać o zagro-

Najczęściej popełniane błędy

żeniach, które wraz z sobą niosą. Ryzyko pożaru obiektu, na którym są zainstalowane,

1. Brak jakiejkolwiek ochrony. Dołożenie in-

wzrasta znacząco. Bez skutecznej ochrony

stalacji PV bez modyfikacji systemu ochro-

odgromowej i przeciwprzepięciowej okres

ny odgromowej i przeciwprzepięciowej

zwrotu z inwestycji może być dłuższy lub

obiektu.

w ekstremalnych przypadkach koszty prze-

2. Stosowanie aktywnej ochrony odgromo-

wyższą znacząco potencjalne zyski. W pol-

wej lub innej polegającej na ogranicze-

skim prawie winien być wprowadzony zapis

niu liczby zwodów lub cienia na dachu.

nakładający na użytkowników instalacji PV

Wyłącza to odpowiedzialność ubezpieczy-

konieczność wyposażenia ich w urządze-

ciela za ewentualne straty ze względu na

nia piorunochronne i przeciwprzepięciowe.

stosowanie rozwiązań niezgodnych z pol-

Brak takiej regulacji jest wykorzystywany

skim Prawem budowlanym. Błędem jest

do zmniejszenia kosztów inwestycji. Ubez-

powoływanie się na normy francuskie nie-

pieczenie daje tylko złudną nadzieję na po-

Literatura 1. Strona internetowa: https://globenergia.pl/ponad104-tysiace-mikroinstalacji-pv-w-2019-roku-gigantyczny-wzrost-w-fotowoltaice/ (2020.03.26).

2. „Poradnik ochrony DEHN, 2019.

odgromowej”,

Neumarkt

3. PN-EN 62305-1:2011, „Ochrona odgromowa – Część 1: Zasady ogólne”.

4. PN-EN 62305-2:2012, „Ochrona odgromowa – Część 2: Zarządzanie ryzykiem”.

5. PN-EN 62305-3:2011, „Ochrona odgromowa – Część 3: Uszkodzenia fizyczne obiektów i zagrożenie życia”.

6. PN-EN 62305-4:2011, „Ochrona odgromowa – Część 4: Urządzenia elektryczne i elektroniczne w obiektach”.

7. DIN EN 62305-3:2016-04; VDE 0185-3053:2016-04, „Blitzschutz – Teil 3: Schutz von baulichen Anlagen und Personen”.

8. IEC TS 62561-8:2018, „Lightning protection system components (LPSC) – Part 8: Requirements for components for isolated LPS”.

9. PN-EN 50539-11:2013-06, „Niskonapięciowe urządzenia ograniczające przepięcia – Urządzenia ograniczające przepięcia do zastosowań specjalnych z włączeniem napięcia stałego – Część 11: Wymagania i badania dla SPD w zastosowaniach fotowoltaicznych”.

10. PN-EN 61643-31:2019-07, „Niskonapięciowe urządzenia ograniczające przepięcia – Część 31: Wymagania i metody badań dla SPD instalacji fotowoltaicznych”.

11. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 8 kwietnia 2019r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU 2019 poz. 1065).

promocja

ei_szkolenie_178_110.indd 1

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

13.10.2021 15:22:35

85

INSTALACJE

Jak skutecznie zabezpieczyć budynek mieszkalny przed przepięciami

za pomocą modułowych ograniczników przepięć Trudno wyobrazić sobie, aby w dzisiejszych czasach nie istniały urządzenia elektryczne i elektroniczne o dużej skali integracji zarówno w przemyśle, jak i w budownictwie mieszkaniowym.

Skomplikowane urządzenia elektroniczne, jak np. komputery, ułatwiają, a niekiedy ratują ludzkie życie. Ich napięcie znamionowe jest coraz niższe, a zatem ich odporność na przypadkowy wzrost napięcia – przepięcie również maleje. Występujące obecnie coraz częściej anomalie pogodowe oraz burze z wyładowaniami atmosferycznymi przyczyniają się do wielu uszkodzeń, zniszczeń sprzętu elektronicznego i wyposażenia, a także do powstania znacznych strat materialnych oraz utraty życia ludzi i zwierząt.

Zagrożenia przepięciowe instalacji oraz urządzeń elektrycznych i elektronicznych Szczególnie

niebezpieczne

dla

instalacji

i urządzeń elektronicznych są impulsy elektromagnetyczne, których zasięg działania

potencjałów) lub indukowanie napięć i prądów zakłócających.

Ograniczniki przepięć w instalacjach elektrycznych Aparatami służącymi do ochrony instalacji elektrycznych i urządzeń przed skutkami przepięć zarówno atmosferycznych, jak i łączeniowych są modułowe ograniczniki prze-

linię zasilającą budynek lub tzw. przepięcia wewnętrzne.

Niebezpieczne

przepięcia

wewnętrzne

występujące w instalacjach elektrycznych niskiego napięcia są najczęściej spowodowane:

»»czynnościami

łączeniowymi – manewro-

obejmuje znaczne obszary. Źródłem takich

wymi aparatów elektrycznych – zjawiskiem

impulsów prądowych i napięciowych, które

elektryczności statycznej. Tzw. przepięcia

charakteryzują się dużą wartością szczyto-

łączeniowe – wewnętrzne mogą być spo-

wą oraz bardzo krótkim czasem narastania

wodowane: szybkimi i częstymi zmianami

pięć serii ETITEC M… (rys. 1). Elementami

i trwania, są wymienione już wcześniej wyła-

obciążenia urządzeń indukcyjnych (silniki,

czynnymi tych ograniczników są: warystor,

dowania atmosferyczne.

transformatory, elektromagnesy) lub po-

iskiernik lub, w przypadku ograniczników

jemnościowych (baterie kondensatorowe),

kombinowanych, warystor i iskiernik połą-

Te przykre doświadczenia przyczyniły się do zwrócenia szczególnej uwagi na wyposażenie obiektów budowlanych w ochronę od-

86

prądów powierzchniowych (wyrównywanie

»»wyłączaniem zwarć przez bezpieczniki topikowe,

gromową i przeciwprzepięciową. Zewnętrzna

»»czynnościami manewrowymi (załączaniem

ochrona odgromowa – piorunochron, ma za

i wyłączaniem) odbiorników indukcyjnych

zadanie ochronić strukturę budynku przed

i pojemnościowych za pomocą łączników

bezpośrednim wyładowaniem atmosferycz-

bezstykowych, np. tyrystorowych. Warto-

nym. W czasie bezpośredniego wyładowania

ści maksymalne tych przepięć mogą wie-

piorunowego w obiekt budowlany, prawidło-

lokrotnie przekraczać wartości ich napięć

wo zaprojektowana i wykonana zewnętrzna

znamionowych oraz wytrzymałość elek-

instalacja odgromowa powinna przejąć prąd

tryczną izolacji urządzeń elektronicznych,

piorunowy i skutecznie odprowadzić go do

co może być przyczyną ich zniszczenia

uziemienia. Przepływ prądu piorunowego nie

i zagrożeniem dla obsługi.

powinien spowodować jakichkolwiek szkód

Natomiast przepięcia na skutek elek-

w chronionym obiekcie i powinien być bez-

tryczności statycznej powstają w wyniku

pieczny dla ludzi i zwierząt przebywających

ładowania się ładunkami elektrostatycznymi

wewnątrz i na zewnątrz budynku. Ale źró-

urządzeń technicznych, co prowadzi do po-

dłem uszkodzeń sprzętu elektrycznego i elek-

wstania w ich wnętrzu silnych pól elektrycz-

tronicznego mogą być również wyładowania

nych, które mogą niekorzystnie oddziaływać

bezpośrednie lub pośrednie w napowietrzną

na pracę tych urządzeń poprzez przepływ

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

Rys. 1. Ogranicznik przepięć Typ 1, 2, 3 – ETITEC ML T123 300/12,5 4+0 warystorowy

czone szeregowo. Warystor jest to rezystor pastylkowy wykonany z tlenku cynku (ZnO) i jest półprzewodnikiem, natomiast iskiernik

Rys. 2. Ogranicznik przepięć Typ 2, 3 – ETITEC CM T23 275/20 4+0 warystorowy

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

INSTALACJE zwany napięciem obniżonym Up, stanowi

ograniczników przepięć od strony napo-

o poziomie ochrony ogranicznika i ma de-

wietrznej linii zasilającej obiektu budowla-

cydujące znaczenie w skuteczności ochro-

nego i mechanizm ograniczania przepięć na

ny przeciwprzepięciowej, a jednocześnie

poszczególnych stopniach – typach ogranicz-

jest napięciem panującym na chronionym

ników T 1, 2 i T 2, 3 zainstalowanych przed

urządzeniu w czasie przepływu prądu wyła-

chronionym urządzeniem.

dowczego. Jest to jeden z najważniejszych

Podział ograniczników przepięć

parametrów technicznych wyrażonych najczęściej w kilowoltach (kV), który musi być prezentowany na ograniczniku przepięć.

Rys. 3. Ogranicznik przepięć Typ 1, 2 – ETITEC GSM T12 275/25 1+0 iskiernikowy – bez prądu upływu

Uwzględniając występujące zagrożenia oraz

Należy nadmienić, że ogranicznik z sze-

wymagane poziomy napięciowej ochrony

regowo połączonymi wewnątrz elementami

przepięciowej, ograniczniki przeznaczone do

warystorem i iskiernikiem – ETITEC SM…

montażu w instalacji elektrycznej o napięciu

(rys. 4) – jest pozbawiony prądu upływu,

do 1000 V podzielono na trzy typy. Przezna-

co jest jego techniczną zaletą dla dostawcy

czenie ograniczników przepięć poszczegól-

energii elektrycznej, kiedy jest zamontowany

nych typów oraz miejsca ich montażu zesta-

przed licznikiem energii elektrycznej.

wiono w tabeli 1.

Rysunek 5 przedstawia przepływ prą-

W normie PN-EN 61643-11 podzielono

du wyładowczego przez 2-stopniowy układ

próby laboratoryjne, jakim poddawane są

ETITEC ML Typ1,2

Rys. 4. Ogranicznik przepięć – kombinowany Typ 1, 2 – ETITEC SM T12 300/12,5 4+0 warystorowo-iskiernikowy, bez prądu upływu

ETITEC CM Typ 2,3

jest rurką metalową wypełnioną gazem szlachetnym z umieszczonymi wewnątrz dwoma elektrodami. Obydwa te elementy jako wewnętrzne części ogranicznika w normalnych warunkach przedstawiają bardzo dużą rezystancję. W chwili pojawienia się na zaciskach ogranicznika przepięcia ich rezystancja gwałtownie się zmniejsza i przez ogranicznik zaczyna płynąć prąd wyładowczy. Spadek napięcia na zaciskach ogranicznika podczas przepływu tego prądu przez ogranicznik,

Rys. 5. Dwustopniowy układ ochronny złożony z ograniczników T1, 2 i T2, 3

Tabela 1. Przeznaczenie ograniczników przepięć poszczególnych typów oraz miejsca ich montażu Nazwa ogranicznika przepięć

Typ (wg PN-EN 61643-11)

Do ochrony wstępnej ETITEC A

Typ 2

Do ochrony przed prądami piorunowymi Iimp

Typ 1 Typ 1, 2 T1 T1,2 Typ 2 Typ 2, 3

Do ochrony przed prądami wyładowczymi znamionowymi In

T2 T2,3 Typ 3 T3

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

Przeznaczenie

Miejsce montażu

Ochrona przed przepięciami pochodzenia atmo­sfe­ Linie elektroenergetyczne zasilające napowietrzne rycznego niskiego napięcia Ochrona przed bezpośrednim oddziaływaniem Miejsce wprowadzania instalacji elektrycznej do prądu piorunowego (wyrównywanie potencjałów obiektu budowlanego posiadającego instalację w budynkach), przepięciami pochodzenia atmosfe- odgromową. Przyłącze, rozdzielnica główna rycznego oraz przepięciami łączeniowymi Ochrona przed przepięciami atmosferycznymi in- Rozgałęzienia instalacji elektrycznej dukowanymi (pośrednimi), przepięciami łączenio- w obiekcie budowlanym, rozdzielnica wymi oraz wszelkiego rodzaju przepięciami „prze- główna lub mieszkaniowa (podrozdzielnica) puszczonymi” przez ograniczniki przepięć Typ 1 lub Typ 1, 2 Ochrona przed przepięciami atmosferycznymi in- Podrozdzielnice, rozdzielnice mieszkaniowe, dukowanymi (pośrednimi), przepięciami łączenio- gniazda wtykowe, puszki lub bezpośrednio przy wymi chronionych urządzeniach

www.ekspertbudowlany.pl

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

87

INSTALACJE ograniczniki przepięć na trzy klasy: I, II i III.

stalowaniu oraz w dołączonej dokumentacji

wiącymi pierwszy stopień ochrony – Typ 1

Testy według tych klas polegają na badaniu

technicznej (karta katalogowa, instrukcja

lub Typ 1, 2, a ogranicznikami z następnych

ograniczników przez producentów odpowied-

instalacji itd.). Ograniczniki przepięć można

stopni ochrony – Typ 2 i Typ 3. Prawidłowa

nią wartością prądu wyładowczego i odpo-

sklasyfikować zgodnie z więcej niż jedną kla-

współpraca pomiędzy ogranicznikami Typ 1

wiednio zdefiniowanym kształcie impulsu

są testu (np. z klasą I (Typ 1), jak i klasą II

(ETITEC ML...) i Typ 2 (ETITEC CM…) jest

testującego lub odpowiednio zdefiniowanym

(Typ 2). W takim przypadku należy przepro-

zapewniona, jeżeli aparaty te dzieli odcinek

impulsem napięciowym.

wadzić wymagane testy tych ograniczników

przewodu czynnej części instalacji o długości

dla wszystkich deklarowanych klas testów.

co najmniej 10 m (rys. 6). W przypadku za-

Wtedy

znamiona

stosowania na pierwszym stopniu ogranicz-

prądem udarowym – piorunowym Iimp

typu podwójnego, np. jako Typ 1, 2, lub

ników posiadających szeregowo połączone

o kształcie 10/350 μs (odpowiada on bez-

Typ 2, 3.

elementy warystorowe i iskiernikowe – ETI-

I tak ograniczniki przepięć:

»»klasy

I (jako Typ 1) podlegają testowi

pośredniemu oddziaływaniu prądu pioru-

przybiera

Dwustopniowe i wielostopniowe układy ochronne ograniczników przepięć

nowego na chroniony obiekt);

»»klasy

ogranicznik

II (jako Typ 2) podlegają testowi

prądem wyładowczym znamionowym In o kształcie 8/20 μs (odpowiada on pośred-

TEC SM… lub tylko iskierników – ETITEC GSM… nie ma potrzeby zachowania wymogu odcinka przewodu min. 10 m pomiędzy ogranicznikiem Typu 1, 2 i Typu 2.

W obiektach bez zewnętrznej instalacji

niemu oddziaływaniu na chroniony obiekt

Dwustopniowy układ ochronny ogranicz-

odgromowej (budynki wielomieszkaniowe

prądu piorunowego, obniżonego za pomo-

ników przepięć polega na przyłączeniu do

lub jednorodzinne) zasilanych linią kablową

cą ograniczników klasy I) lub przepięciom

chronionej instalacji ograniczników zarów-

(nie krótszą niż 150 m) można stosować

łączeniowym;

no Typu 1 lub Typu 1, 2, jak i ograniczni-

ograniczniki Typu 2 jako pierwszy stopień

»»klasy

III (jako Typ 3) podlegają testowi

ków Typu 2 jednocześnie, jak pokazano na

w miejscu wejścia instalacji zasilającej do

tym samym prądem In o kształcie 8/20

rys. 6. Dotyczy to zwłaszcza ochrony, którą

obiektu (w złączu). W przypadku instalacji

μs co ograniczniki klasy II oraz dodatko-

powinny być objęte instalacje i urządzenia

rozległych ograniczniki Typu 2 należy instalo-

wo impulsem (udarem) napięciowym UOC

należące do I lub II kategorii wytrzymałości

wać co 20 m (rys. 6). W budynkach niskich

o kształcie 1,2/50 μs.

udarowej, pracujące w obiektach wyposa-

i rozległych należy montować ograniczniki

Tak więc, jeżeli producent ogranicznika de-

żonych w zewnętrzną instalację odgromo-

Typu 2 w rozdzielnicach obwodowych (np.

klaruje go jako Typ 1, musi zdefiniować dla

wą lub szczególnie narażone na wyładowa-

zasilających czuły sprzęt elektroniczny), za-

niego znamionową wartość prądu udarowe-

nia atmosferyczne. Wielostopniowy układ

chowując odległość nie większą niż 20 m

go (piorunowego) Iimp (kA), i odpowiednio dla

ochronny powinien być również stosowany

od chronionych urządzeń. Jeżeli w obiekcie

ogranicznika Typu 2 muszą być podane war-

w obiekcie bez zewnętrznej instalacji od-

budowlanym znajduje się znaczna ilość czu-

tości prądu wyładowczego znamionowego In

gromowej, ale zasilanym linią napowietrzną

łego sprzętu elektronicznego, to wymaga-

(kA) oraz prądu największego Imax (kA), a dla

lub gdy pracują w nim urządzenia o niskiej

ne je zastosowanie trójstopniowego układu

ogranicznika Typu 3 – największa wartość

wytrzymałości udarowej izolacji – poniżej

ochronnego poprzez instalację ograniczników

impulsu (udaru) napięciowego UOC (kV).

1,5 kV. W przypadku zastosowania wielo-

przepięć Typu 3. W takim przypadku należy

Wszystkie te wymienione wartości muszą

stopniowego układu ochrony przepięcio-

zwrócić uwagę, aby ograniczniki trzeciego

być podane w formie nadruku na widocznej

wej wymagana jest wzajemna koordynacja

stopnia – Typ 3 nie były instalowane zbyt

– przedniej części ogranicznika po jego zain-

współpracy pomiędzy ogranicznikami stano-

blisko miejsca zainstalowania ograniczników Typu 2. Minimalna odległość, jaka powinna dzielić te ograniczniki, powinna wynosić nie mniej niż 5 m czynnej instalacji. * * * Firma ETI Polam Sp. z o.o. jest jednym z wiodących producentów elektrycznych urządzeń do zabezpieczeń, rozdziału mocy oraz zabezpieczeń przeciwprzepięciowych.

Dokładne dane techniczne prezentowanych w niniejszym artykule ograniczników przepięć znajdują się w katalogu głównym na naszej stronie www.etipolam.com.pl w dziale ETITEC.

Rys. 6. Trójstopniowy układ ochronny ograniczników przepięć

88

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

www.etipolam.com.pl ARTYKUŁ SPONSOROWANY

DO ŚCIĄGNIĘCIA

bezpłatne e-booki N O W E

W Y D A N I A

P O R A D N I K Ó W

wejdź na

INSTALACJE inż. Michał Świerżewski

W budownictwie coraz szersze zastosowanie znajdują systemy przeciwoblodzeniowe podjazdów, chodników, tarasów, schodów ramp itp. Poza wymienionymi miejscami, gdzie systemy przeciwoblodzeniowe są najczęściej stosowane, przed oblodzeniem i zaleganiem śniegu można zabezpieczać krawędzie dachów, rynny, rury spustowe, parkingi, chodniki, kładki nad jezdniami, elementy anten satelitarnych, prowadnice bram przesuwnych i wiele, wiele innych miejsc, gdzie zalegający śnieg i oblodzenie uniemożliwiają prawidłowe funkcjonowanie i utrzymanie bezpieczeństwa.

Fot. Elektra

Systemy przeciwoblodzeniowe gdzie warto je zastosować?

Ogrzewanie przeciwoblodzeniowe podjazdów, ramp, chodników

»»gdy element grzejny układany jest w pia-

Zadaniem ogrzewania przeciwoblodzenio-

zasilany o mocy zainstalowanej od 300

System grzejny pod powierzchnią schodów

wego jest niedopuszczenie do gromadzenia

do 400 W/m2,

likwiduje oblodzenie i zmniejsza ryzyko wy-

się śniegu i lodu na chronionych powierzchniach. Systemy ogrzewania przeciwoblodzeniowego składają się z elementów grzejnych,

skowej podsypce stosuje się: –– przewód samoregulujący jednostronnie

–– matę grzejną jednostronnie zasilaną o mocy 300 W/m2, –– przewód

padków. Jeżeli przestrzeń pod schodami jest otwarta i narażona na bezpośrednie działa-

stałorezystancyjny

nie mrozu, zaleca się wykonanie dodatkowej

wraz z materiałami montażowymi, i stero-

dwustronnie zasilany o mocy jednostko-

izolacji cieplnej. Izolację można wykonać

wania. Rodzaj i moc elementów grzejnych

wej 25 W/m,

na przykład z wełny mineralnej grubości

dobierane są w zależności od ogrzewanego

grzejny

–– moc zainstalowana od 250 do 400 W/m2,

obiektu i technologii wykonania:

»»gdy

winna być wyższa niż moc u ich podnóża.

–– przewód samoregulujący jednostronnie

Niezachowanie tego warunku może spo-

zasilany o mocy zainstalowanej od 300

wodować nieskuteczne wytopienie śniegu

do 400 W/m2,

i lodu z całej powierzchni schodów. Przewo-

–– przewód

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

zainstalowana na powierzchni schodów po-

nem stosuje się:

o mocy 300 W/m2,

Fot. Elektra

8–10 cm. Jeżeli schody mają konstrukcję litą, izolacja cieplna nie jest konieczna. Moc

element grzejny zalewany jest beto-

–– matę grzejną jednostronnie zasilaną

90

Ogrzewanie przeciwoblodzeniowe tarasów i schodów

dy układa się w formie pętli rozciągniętych w poprzek stopni, zachowując stały odstęp

stałorezystancyjny

pomiędzy sąsiednimi odcinkami. Przy obli-

dwustronnie zasilany o mocy jednostko-

czaniu wymaganej długości przewodu należy

wej około 25 W/m, moc zainstalowana

brać pod uwagę wysokość wszystkich stop-

od 250 do 400 W/m2.

ni, po których będzie prowadzony przewód

grzejny

www.ekspertbudowlany.pl

INSTALACJE grzejny. Rodzaj i moc elementów grzejnych

ganiu śniegu, np. na podjazdach, to zmiana

dobierane są w zależności od ogrzewanej po-

parametrów wyjściowych przewodów w celu

wierzchni oraz technologii wykonania:

uzyskania pożądanych temperatur.

»»gdy element grzejny układany jest w kleju

W budownictwie najczęściej stosowane są

pod płytkami stosuje się:

następujące sposoby sterowania instalacją

–– przewód samoregulujący jednostronnie

elektryczną przeciwoblodzeniową:

»»ręczne, »»samoregulacja, »»automatyczne, w zależności

zasilany o mocy zainstalowanej od 300 do 400 W/m2, –– matę grzejną jednostronnie zasilaną o mocy 300 W/m2, –– przewód

Fot. Elektra

stałorezystancyjny

Sterowanie ręczne. Sterowanie ręczne

dwustronnie lub jednostronnie zasilany

polega na ręcznym załączaniu ogrzewania,

o mocy jednostkowej od 18 do 25 W/m,

np. rano, i ręcznym lub samoczynnym odłą-

moc zainstalowana od 250 do 400

czaniu po określonym czasie w zależności

W/m2.

od warunków pogodowych i temperatury

grzejny

zewnętrznej. Takie sterowanie może mieć za-

Ogrzewanie przeciwoblodzeniowe rynien i rur spustowych

stosowanie w niewielkich instalacjach grzejnych, np. w budownictwie jednorodzinnym.

Samoregulacja. Samoregulacja polega natomiast na zastosowaniu w systemie ogrze-

W celu zapewnienia swobodnego odpływu śniegu, lodu i wody z rynien i rur spustowych

Fot. Elektra

zaleca się instalowanie samoregulujących

wania przewodów grzejnych o specjalnej konstrukcji. Samoregulujące przewody grzej-

przewodów grzejnych o mocy jednostkowej

o mocy liniowej od 10 do 50 W/m. Właści-

ne samoczynnie dostosowują moc grzejną na

18 W/m w suchej rynnie i 36 W/m w wodzie

wości samoregulacji mocy grzejnej przewo-

całej długości przewodu lub jego fragmen-

i lodzie. Przewód grzejny w powłoce odpor-

dów zapewniają bezpieczeństwo użytkowa-

tach, w zależności od temperatury zewnętrz-

nej na promieniowanie UV układa się luźno

nia zarówno rurociągów metalowych, jak

nej. Elementem grzejnym w tego typu prze-

w rynnach i rurach spustowych zarówno me-

i z tworzyw sztucznych.

wodach jest polimer przewodzący, mający

talowych, jak i z tworzyw sztucznych. Luźno

zdolność zmiany rezystancji, a zatem i mocy,

ułożone przewody nie utrudniają usuwania li-

Ochrona przeciwporażeniowa

ści i innych zanieczyszczeń z rynien i rur spu-

Każda instalacja grzejna powinna być wy-

Tego rodzaju rozwiązania charakteryzuje

stowych. Sterowanie elementami grzejnymi

posażona w ochronę przeciwporażeniową

prostota, niezawodność i bezpieczeństwo ze

w rynnach i rurach spustowych wykonuje się

w postaci wysokoczułych wyłączników róż-

względu na brak jakichkolwiek elementów

podobnie jak innych systemów przeciwza-

nicowoprądowych o prądzie różnicowym

łączeniowych. Przewód grzejny nigdy nie na-

mrożeniowych.

30 mA, zgodnie z normą PN-HD 60364­

grzeje się do temperatury wyższej od określo-

‑4‑41 „Instalacje elektryczne niskiego napię-

nej w certyfikacie. Wadą takiego sterowania

cia. Część 4-41: Ochrona dla zapewnienia

jest zużycie energii większe niż przy innych

bezpieczeństwa. Ochrona przed porażeniem

systemach sterowania. Zaletami takiego roz-

elektrycznym”.

wiązania są natomiast:

Ochrona rur przed zamarzaniem Aby uniknąć problemów związanych z zamarzaniem rur wodociągowych i kanalizacyjnych, stosuje się ogrzewanie tych rur przewodami

grzejnymi

samoregulującymi

z ekranami ochronnymi. Przewody monto-

Sterowanie systemami przeciwoblodzeniowymi w budownictwie

wane są pod izolacją cieplną bezpośrednio

Sterowanie systemami ogrzewania elektrycz-

na rurze. Do tego celu dostępne są przewody

nego przeciwoblodzeniowego i przeciw zale-

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

w zależności od temperatury zewnętrznej.

»»skuteczna ochrona przeciw zamarzaniu – oblodzeniu i zaleganiu śniegu,

»»wysoka

odporność na warunki atmosfe-

ryczne,

»»możliwość skracania i wydłużania przewodów,

Fot. ENSTO

Fot. ENSTO

92

od tempera-

tury otoczenia.

www.ekspertbudowlany.pl

INSTALACJE

Fot. ENSTO

Fot. ENSTO

grzejnej. Termostaty mogą być elektroniczne

informowanie o możliwości powstania oblo-

lub mechaniczne. Zaletami takiego systemu

dzenia i zaśnieżenia na podjazdach, rampach,

sterowania są prostota montażu i niewielkie

schodach, mostach, wiaduktach itp.

koszty eksploatacji. Dodatkową korzyścią

Do sterowania małych mocy wskazany jest

jest znaczna oszczędność energii elektrycz-

układ z termostatem, natomiast duże moce

nej. Wadą takiego rozwiązania jest natomiast

należy sterować ekonomicznymi regulatora-

ograniczenie zastosowań tylko do instalacji

mi z czujnikiem temperatury i wilgotności.

chroniących przed zamarzaniem.

Zastosowanie termostatów z czujnikami po-

W bardziej złożonych systemach ogrzewania przeciwoblodzeniowego znajdują zastosowanie termostaty z zewnętrznymi czujnikami temperatury lub specjalne sterowniki. Tego Fot. ENSTO

»»możliwość pracy z regulatorem, »»niskie koszty instalacji i eksploatacji, »»brak wymagań konserwacji.

rodzaju urządzenia przetwarzają informacje

woduje, że obsługa wszelkich instalacji grzejnych staje się w pełni samoczynna.

Kontrola systemów ogrzewania elektrycznego

uzyskane z czujników temperatury powierzch-

Każda instalacja ogrzewania elektrycznego

ni i powietrza oraz wilgotności. Dzięki temu

powinna być okresowo badana pod wzglę-

system grzejny jest załączany w momen-

dem bezpieczeństwa przeciwporażeniowego

cie, gdy temperatura jest niższa od zadanej

i sprawności technicznej. Najczęściej wykonuje się badania:

Sterowanie względem temperatury oto-

i gdy wystąpi wilgoć, która osadza się na

czenia (on/off). Taki sposób sterowania

powierzchniach, i może zamarznąć. Współ-

znajduje szerokie zastosowanie w instala-

czesne

cjach wykonanych przewodami o stałej re-

prosta obsługa, oszczędność energii, możli-

zystancji. Polega ono na załączaniu instalacji

wość znacznego obciążenia prądowego oraz

grupowo przez styczniki sterowane termo-

wyposażenie w bezpotencjałowy przekaźnik

statami. Termostat instaluje się w pobliżu

alarmowy, sygnalizujący przerwę lub zwarcie

rozdzielnicy zasilającej instalację grzejną

w obwodzie grzejnym. Funkcje dodatkowe no-

(tylko w przypadku przewodów stałorezy-

lub w bezpośrednim sąsiedztwie instalacji

woczesnych sterowników to przede wszystkim

stancyjnych).

sterowniki

temperatury

wyróżnia

»»działania

wyłączników różnicowoprądo-

wych,

»»sprawdzenie

ciągłości przewodów grzej-

nych,

»»pomiary temperatur, »»pomiary prądu w przewodach

grzejnych

reklama

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

93

Fot. Joniec

OGRODY

ESTETYCZNE, BEZPIECZNE I TRWAŁE OGRODZENIE trem, hałasem, kurzem i spojrzeniami prze-

Krystyna Stankiewicz

Dobrze dobrane ogrodzenie współgra z architekturą domu, nie ogranicza widoku na okoliczną roślinność i jednocześnie utrudnia intruzom wstęp na teren posesji. A jego trwałość zależy od zastosowanych konstrukcji i użytych materiałów.

chodniów. Sprawdzi się więc przy bardzo ruchliwej ulicy. Ma jednak wady – wygląda ciężko oraz zasłoni widok na okoliczny teren i optycznie zmniejszy ogród. Zabierze też światło roślinom, a brak przewiewu może być bardzo dokuczliwy w czasie upałów.

Warto też pamiętać, że ogrodzenie pełne

W harmonii z domem i ogrodem

Ogrodzenie jednak oglądamy także z wnę-

budzi też ciekawość, co może się za nim

trza posesji. Warto więc zadbać o to, aby jego

ukrywać. A to może być zachętą do sforso-

Ogrodzenie powinno współgrać z architekturą

widok z ogrodu czy okien domu nie domi-

wania nawet wysokiego ogrodzenia.

domu, który zamknie zwartą ramą. Ważne jest

nował wśród zieleni. Ogrodzenie można też

Z kolei ogrodzenie ażurowe wygląda zde-

jednak, aby dom oglądany z dalszej perspekty-

wykorzystać jako tło dla ogrodowych roślin,

cydowanie lżej i zapewnia swobodny prze-

wy tworzył wraz z płotem spójną całość, skom-

mebli czy elementów dekoracyjnych. W ta-

pływ powietrza, co dobrze służy roślinom.

ponowaną z pasujących do siebie materiałów

kim przypadku lepiej sprawdzi się ogrodzenie

Otwiera też ogród na okoliczny teren, co ma

i kolorów. Dlatego też ogrodzenie powinno być

w stonowanym, spokojnym kolorze, aby nie

znaczenie zwłaszcza tam, gdzie wokół są te-

traktowane jako integralna część zabudowy

konkurowało z naturalnymi barwami roślin

reny zielone. Przy czym ogrodzenia ażurowe

posesji, a jego projekt powstawać na etapie

i nie odwracało od nich uwagi.

mogą mieć prześwity różnej wielkości.

tworzenia architektonicznej formy domu.

Jedną z cech decydujących o estetyce

całkowicie odsłonią widok na posesję z ze-

ogrodzenia jest powtarzalność jego elemen-

Wybór określonej formy ogrodzenia jest nie-

wnątrz. Natomiast z paneli, nazywanych

tów na całym obwodzie. Oznacza to, że

zwykle ważny, a podejmując decyzję, warto

żaluzjowymi, częściowo ją osłonią. Pane-

powinno być wykonane z tego samego ma-

rozważyć wszelkie argumenty za i przeciw.

le te bowiem wykonane są z szerszych lub

teriału, a poszczególne fragmenty mieć ten

Przede wszystkim należy zastanowić się,

węższych listew, ułożonych poziomo lub pio-

sam układ, kolor i wzór. Jeśli będzie to na

jaka forma ogrodzenia będzie lepiej kompo-

nowo. Odstępy między listwami mogą być

przykład siatka, to należy ją zastosować na

nować się z architekturą domu, ale trzeba też

większe lub mniejsze. Dzięki takiej budowie

całym obwodzie ogrodzenia i w dodatku o ta-

przemyśleć inne uwarunkowania.

zapewniają mieszkańcom choć trochę pry-

kim samym splocie i wymiarach oczek. Słup-

Pełne, szczelne ogrodzenie z pewnością

ki zaś powinny mieć ten sam przekrój i kolor.

skutecznie osłoni posesję przed silnym wia-

Fot. Joniec

94

Na przykład z siatki czy prętów prawie

Pełne czy ażurowe?

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

Fot. Joniec

www.ekspertbudowlany.pl

watności i cyrkulację powietrza, a roślinom światło.

Fot. Joniec

OGRODY Wymagania prawne

drewniane i z prefabrykowanych zbrojonych

rakter budynku oraz elementy wypełniające

Budowa ogrodzenia w zasadzie nie wymaga

elementów betonowych wkopuje się w zie-

przestrzeń między słupkami.

załatwiania jakichkolwiek formalności urzę-

mię i w razie potrzeby dodatkowo usztywnia,

Wypełnienie przęseł. Najwygodniejsze są

dowych, ale są wyjątki. A do takich wyjątków

podpierając je w gruncie z obu stron kamie-

gotowe panele, które mocuje się do słupków.

należy m.in. budowa ogrodzenia wyższego

niami lub bloczkami betonowymi. Betonowe

Mają one różne wymiary, wzory i kolory, a do

niż 2,2 m. Wówczas konieczne jest uzyska-

słupki i cokoły można pokryć tynkiem lub

wyboru są panele wykonane z:

nie pozwolenia na budowę lub zgłoszenie

kształtkami klinkierowymi.

w urzędzie starostwa powiatowego lub w

Słupki

metalowe

(np.

z kątowników

»»drewna – zaimpregnowane odpowiednimi preparatami i pomalowane farbą odporną

urzędzie miasta właściwego dla danej lokali-

w kształcie litery H czy rur o przekroju ko-

zacji – wraz z wykazem materiałów, z których

łowym lub prostokątnym) osadza się w be-

»»prętów metalowych – prostych lub ozdob-

ogrodzenie ma być wzniesione, i rysunkami

tonie lub w prefabrykowanych betonowych

nie wygiętych, połączonych płaskowni-

jego posadowienia oraz przebiegu. Formal-

stopach fundamentowych. Przy czym słupki

kami lub innymi profilami walcowanymi

ności tych należy dopełnić co najmniej 21

stalowe ocynkowane lub pokryte powłoką

dni przed rozpoczęciem robót budowlanych,

z PVC są już fabrycznie zabezpieczone przed

a decyzja urzędu ważna jest 3 lata.

korozją i nie trzeba ich malować.

Ważne też, aby ogrodzenie nie wykraczało poza granicę działki, bo to mogłoby się skończyć koniecznością jego rozbiórki. Lepiej więc przed rozpoczęciem prac skorzystać z usług uprawnionego geodety, który precyzyjnie wyznaczy granice działki.

Ponadto ogrodzenie można postawić jedynie na osi wydzielającej działki sąsiadów,

Ogrodzenie nie może stwarzać zagrożenia dla bezpieczeństwa ludzi i zwierząt. Zgodnie z przepisami, do wysokości 1,8 m nie wolno umieszczać ostro zakończonych elementów wykończeniowych – drutu kolczastego, gwoździ czy potłuczonego szkła.

na wilgoć,

i przymocowanych do ram z kątowników,

»»siatki – o różnych splotach, ujętej w ramy ze stalowych kątowników,

»»aluminium

– płaskie lub zaokrąglone li-

stwy, polakierowane proszkowo na dowolne kolory,

»»kompozytu – listwy przypominające naturalny kamień czy drewno.

Sposoby mocowania paneli do słupków są podobne, ale stabilność i trwałość gotowego ogrodzenia w dużej mierze zależą od

a od strony ulicy nie może wychodzić poza linię wytyczającą drogę. Przy czym na działkach usytuowanych na skrzyżowaniu dróg urząd może zalecić ścięcie narożnika ogrodzenia w celu poprawy widoczności i bezpieczeństwa kierowców.

Przepisy prawne wymagają też, aby w ogrodzeniu była umieszczona brama wjazdowa i furtka – otwierane do wewnątrz i bez progów. Zgodnie z warunkami technicznymi, minimalna szerokość bramy wjazdowej powinna wynosić 2,4 m, a furtki co najmniej 90 cm.

Konstrukcja i materiały Podstawowymi elementami każdego ogro-

Fot. Wiśniowski

dzenia są słupki, cokoły i wypełnienie przęseł. Elementy te mogą być wykonane z jed-

Natomiast słupki i cokoły murowane z ka-

staranności wykonania tej czynności. Dlatego

nego materiału (np. z drewna), ale zwykle

mienia, cegły lub gotowych elementów pre-

koniecznie trzeba przestrzegać zaleceń pro-

wykonuje się je z różnych. Najczęściej spo-

fabrykowanych wymagają wykonania funda-

ducenta, a w razie wątpliwości skontaktować

tykane układy ogrodzeń to słupki z betonu,

mentu. Materiały te układa się na zaprawie

się ze sprzedawcą lub dystrybutorem.

kamienia, cegły lub metalu, cokoły z betonu,

cementowej lub cementowo-wapiennej po-

kamienia lub cegły, a wypełnienie z drewna,

ziomymi warstwami, z przesunięciem spoin

metalowych prętów, siatki lub listew z alum-

między kolejnymi warstwami.

Wielu producentów ogrodzeń oferuje całe

inium czy tworzyw sztucznych. Kombinacji

Aby zwiększyć trwałość słupków, wykań-

zestawy elementów, niezbędnych do posa-

może być wiele, a od pomysłowości zastoso-

cza się je daszkami ze spadkiem w jedną lub

dowienia ogrodzenia: materiały do budowy

wanych rozwiązań zależy estetyka i oryginal-

dwie strony. Wierzch cokołu zabezpiecza się

słupków i cokołów oraz panele do montażu

ność ogrodzenia.

przed zaleganiem wody niewielkim spadkiem

między słupkami. Ponadto w skład takich

w jedną stronę.

systemów wchodzą również furtki i bramy

Słupki i cokoły. Słupki to element konstruk-

96

Rozwiązania systemowe

cyjny, który musi udźwignąć nie tylko ciężar

Do wykonania pozostaje jeszcze wykoń-

wjazdowe, które również są istotnym skład-

samego ogrodzenia, ale też wytrzymać silne

czenie słupków i cokołów, które nie tylko

nikiem ogrodzenia. Wszystkie te elementy są

podmuchy wiatru. Muszą więc być dobrze

ochroni murowaną konstrukcję przed mro-

dopasowane kolorystycznie i stylistycznie.

osadzone w gruncie i odpowiednio usztyw-

zem, wiatrem i deszczem, ale też stanie się

Decydując się więc na takie rozwiązanie,

nione. Głębokość ich posadowienia zależy od

jego dekoracją. Może to być na przykład ce-

możemy mieć pewność, że całe ogrodzenie

lokalnych warunków gruntowych i wysokości

gła klinkierowa lub kolorowy tynk. O wyborze

będzie miało jednorodny, uporządkowany

ogrodzenia. To samo dotyczy cokołów. Słupki

materiału i koloru powinien decydować cha-

charakter.

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

www.ekspertbudowlany.pl

WARTO WIEDZIEĆ INDEKS FIRM

Budowa domu coraz droższa

Wysokie ceny materiałów budowlanych oraz wyższe stawki usług fachowców to główne przyczyny wzrostu kosztów budowy domów i mieszkań. Jak wynika z różnych badań porównawczych, w ostatnich miesiącach ceny materiałów niezbędnych do budowy mocno wzrosły.

Eksperci twierdzą, że jest to efekt zachwiania rynku surowców, który spowodowała pandemia.

Według raportu Grupy PSB, najbardziej podrożały płyty OSB, bo ich ceny w lipcu 2021 r. w stosunku do stycznia br. wzrosły aż 34,9%. Przyczyny takiej podwyżki analitycy upatrują w bardzo wysokich cenach drewna na światowych rynkach.

Znaczące podwyżki dotknęły też w tym okresie materiały z grup: izolacje termiczne (o 17,2%), dachy i rynny (o 9,7%), sucha zabudowa (o 8,7%), instalacje grzewcze (o 8,2%), oświetlenie, elektryka (o 7,9%), narzędzia (o 5,2%) i izolacje wodochronne (o 4,9%), Z kolei ceny materiałów wykończeniowych wzrosły o 4,6%, cementu i wapna – o 4,9%, płytek – o 4,0%, stolarki – o 3,9%, chemii budowlanej – o 3,5% oraz farb i lakierów – o 3,0%.

O 6,2% droższe niż 7 miesięcy wcześniej było też urządzanie ogrodu i o 2,9% porządkowanie otoczenia domu.

Spadek nastąpił tylko w grupie ściany, kominy– o 3,7%.

Ponadto płynne prowadzenie budowy utrudnia dotkliwy brak fachowców, a także kłopoty z dostępnością niektórych materiałów. Czas oczekiwania bowiem na dostawę przekracza niekiedy nawet kilka miesięcy. Deweloperów i inwestorów indywidualnych niepokoi również wzrost stawek za usługi budowlane. Jak wynika z danych serwisu Wielkiebudowanie.pl, wszystkie usługi budowlane od 30 lipca do 30 września br. wzrosły średnio o 2,9% (usługi budowlane – o 4,0%, prace na zewnątrz budynków – o 2,8% i wykończenie wnętrz – o 0,3%)).

Czy znaczące podwyżki materiałów i usług budowlanych spowodują wzrost cen nowych mieszkań? Z licznych komentarzy analityków sektora budowlanego wynika, iż może się to okazać nieuchronne. Wyrażają jednak obawę, że wysoka bariera cenowa dla wielu rodzin będzie nie do przeskoczenia. Źródło: Wielkiebudowanie.pl i Grupa PSB

ISSN 1730-1904 Nakład 15 000 egz.

Numer obejmuje okres wydawniczy wrzesień–październik

WYDAWCA: GRUPA MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.k. ul. Karczewska 18, 04-112 Warszawa tel. 22 512 60 99, faks 22 468 84 76 http://www.ekspertbudowlany.pl e-mail: redakcja@ekspertbudowlany.pl Redaktor naczelny: Joanna Korpysz-Drzazga jkorpysz@ekspertbudowlany.pl Sekretarz redakcji: Monika Mucha, mmucha@medium.media.pl

98

EKSPERT BUDOWLANY

nr 5/2021

i ograniczenia emisji zanieczyszczeń generowanych przez ruch samochodowy w miastach.

Dla PM2.5 roczny standard został dwukrotnie zmniejszony (z 10 na 5 ug/m3), a dla dwutlenku azotu – czterokrotnie (z 40 na 10 ug/m3). Nowe standardy będą więc wymagać podjęcia bardziej zdecydowanych, działań, ograniczających zanieczyszczenie powietrza, na przykład emisję szkodliwych gazów ze spalania węgla i drewna w domach czy tworzenia stref czystego transportu w miastach. Źródło: PAS

Współpracownicy: Damian Czernik, Piotr Idzikowski, Waldemar Joniec, Karol Kuczyński, Maciej Rokiel, Joanna Ryńska, Jacek Sawicki, Krystyna Stankiewicz, Elżbieta Wysowska REKLAMA I MARKETING: tel. 22 810 25 90, 810 28 14 Dyrektor ds. reklamy i marketingu: Joanna Grabek, tel. 600 050 380, jgrabek@medium.media.pl Reklama: Małgorzata Semenowicz tel. 606 276 634, msemenowicz@medium.media.pl KOLPORTAŻ I PRENUMERATA: tel./fax 22 810 21 24 Kierownik działu logistyki: Aneta Cartailler, acartailler@medium.media.pl Specjalista ds. promocji: Katarzyna Masna, kmasna@medium.media.pl Specjalista ds. dystrybucji: Aneta Cartailler, acartailler@medium.media.pl Projekt graficzny: Łukasz Gawroński DRUK: Zakłady Graficzne Taurus Stanisław Roszkowski Sp. z o.o. ul. Kazimierów 13, 05-074 Halinów

www.ekspertbudowlany.pl

51

Archipelag

97

Atlas

69

Baumit

19

Bornit

73

Creaton

45

Elektra

91

Ensto

93

ETI Polam

86–88, 100

Ever

81

FAKRO

9

Gerard Roofing

47

Gerda

3, 57

Joniec

2, 95

Leroy Merlin

13

mdm NT

49, 52, 53

Milwaukee

61, 99

Rawlplug

39

Renoplast

67

Rigips

59

Schöck

75

Selena/Tytan Professional

Jakość powietrza – nowe rekomendacje WHO

Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła we wrześniu br. nowe, bardziej restrykcyjne wytyczne jakości powietrza. Mają one wytyczać kierunek działań państw UE – czytamy na stronie Polskiego Alarmu Smogowego.

Obowiązujące do tej pory wytyczne WHO pochodziły z 2005 r. Najnowsze badania wpływu zanieczyszczonego powietrza na zdrowie sprawiły, że WHO zdecydowało się podwyższyć standardy jego jakości.

Oznacza to konieczność przyspieszenia polityki antysmogowej, a zwłaszcza zmiany sposobu ogrzewania domów

4D Grupa

20, 21, 32–35

Siniat

17

Styropmin

56

Technonicol

42, 43

Torggler

15

Tubądzin

5

Ursa

40

VELUX

11

Visbud-Projekt

7, 74

Viessmann Weber

79, 80 26, 27, 71

Związek Polskie Okna i Drzwi

12

Wszelkie prawa zastrzeżone © by GRUPA MEDIUM Redakcja zastrzega sobie prawo do adiustacji tekstów.

Nie zwraca materiałów niezamówionych. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam, ogłoszeń i artykułów sponsorowanych zamieszczanych na łamach dwumiesięcznika „Ekspert Budowlany” oraz ma prawo odmówić publikacji bez podania przyczyn.

ZDJĘCIE NA OKŁADCE: FAKRO

GRUPA MEDIUM jest członkiem Izby Wydawców Prasy

www.milwaukeetool.pl

NARZĘDZIA

DEDYKOWANE MECHANIKOM

DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ:

U PRĄD BRAK U U P ŁY W

O WA OBUD A O WA N D E DY K M ÓW P V STE DO SY

15 0 0 V

DC