LABinsights 6-2021

SEPTEMBER 2021

SPECIAL INNOVATIE

(Bloed)cellen

in breedbeeld gevisualiseerd bij Sanquin Research

CHEMISCHE QR-CODES

LIMS BORGT COSMETICA-QA

MONSTERNAME MET DBS

High res accurate massa-MS identificeert ‘unknows’ vlot en simpel

DeLarange Cosmetics maakt kwaliteitsslag dankzij nieuw LIMS

Efficiënt: Dried Blood Spotmethode kansrijk voor voedselveiligheidsanalyses

16

30

13

V-LINE EFFICIËNT CONCEPT VOOR DE OPSLAG VAN GEVAARLIJKE STOFFEN IN UW LAB ›››

beide zijkanten volledig toegankelijk met een perfect overzicht over de inhoud van de kast

›››

innovatieve technologie voor een maximaal gebruiksgemak

›››

opslagcapaciteit identiek aan standaard veiligheidskasten - echter met slechts een halve kastbreedte

productvideo:

www.asecos.nl

EDITORIAL

Bevrijdend Nederland Ruim een jaar na het uitbreken van de coronapandemie draait de Nederlandse economie als een tierelier. Voor het eerst in vijftig jaar zijn er meer banen dan er mensen zijn: een naoorlogs record. Wie had dit kunnen denken na maanden van lockdowns en doemscenario’s over instortende sectoren en een verwachte massawerkloosheid nadien? Niemand denk ik, en ook de duur van de pandemie en de nog altijd noodzakelijke beperkingen vanwege COVID-19 had niemand kunnen bevroeden. Ondertussen blijft het aantal coronagevallen op een te hoog niveau zitten met zo’n 2.500 per dag en blijft de samenleving deels op slot. Gelukkig kunnen we weer een terrasje pakken of uit eten gaan, maar mondkapjes in het OV blijven verplicht. In het buitenland zijn ze nog ronduit streng. Bij een bezoek aan Duitsland moest ik om in een bakkerij te ontbijten een vragenvuur ondergaan en mijn coronacheck laten zien. Een van mijn vrienden was slechts 1 x gevaccineerd en mocht geen plaats nemen. Wel buiten op het terras in de regen. Handig omzeild in een andere gelegenheid met wat screenshotjes. Ik weet het, het mag niet, maar waar heb je het over met een vriendengroep die een heel weekend samen is en als enige aan een tafeltje plaatsneemt in een soort balzaal, gezeteld tussen schermen van flexibel plastic. Ik had het gevoel in een operatiezaal te zitten.

Bestellen ging met QR-code en het bestelde werd 1,5 meter verderop op een tafeltje gezet om elk contact te mijden. Zo streng is Duitsland, maar ook in Dublin waren ze in de paniekstand geschoten. Alles bijna dicht en muziek verboden, want daar raak je van besmet. Strenge coronacheck als je een Guinness wilde bestellen om buiten plaats te nemen op een nat en winderig terras onder te kleine parasols die een fijne nevel van de regen op je neer doen dalen. Niet een kerk mogen bezoeken, maar wel opeengepakt boodschappen doen in een supermarkt. Een totaal gebrek aan logica van regeltjes die ‘part of life’ lijken te worden. Terug in Nederland voelde als een bevrijding. En hoe het verder gaat? De vereiste vaccinatiegraad voor groepsimmuniteit lijkt onbereikbaar, te velen willen zich niet laten inenten. Deels omdat ze de vaccins niet vertrouwen, maar wel een beroep doen op medische zorg als ze het benauwd krijgen. Tja, dan is er opeens géén bezwaar tegen medicatie en ons zorgsysteem.

Labs kregen er een complete nieuwe tak van sport bij. COVID-19 brengt geld in het laatje, niet benutte overcapaciteit betaalt zich vanwege afnamegaranties uit in vette winst. Ook toeleveranciers in sectoren als veiligheid, monsterprep, en PCR-technologie zijn spekkopers. Ondertussen hoor ik ook dat er krapte is aan mensen, overwerk is vaak de enige oplossing om aan ‘voldoende labhandjes’ te komen.

Jammer dat de nieuwe beurs LabNL niet doorgaat, maar begrijpelijk, beperkingen in toegestane aantallen deelnemers op de congressen zullen hun weerslag hebben op de interesse.

Niemand zit te wachten op een beurs waar alleen maar exposanten elkaar bezoeken…

Vincent Hentzepeter, hoofdredacteur September 2021 |

3

INHOUD INNOVATIESPECIAL In deze special drie topinnovaties die labtechnologie naar een hoger plan tillen en daarmee tot dusver ongekende onderzoeksmogelijkheden bieden.

X De onderzoeksfaciliteit van Sanquin investeerde in een nieuwe wide-field microscoop, een Nikon Eclipse Ti2-E. Het extra grote beeld biedt een enorme meerwaarde voor (bloed)celvisualisatie.

X Prof. dr. Joeri Vercammen over de nieuwste Orbitrap-MS die onbekende verbindingen met speels gemak kraakt.

X Medewerkers van Wageningen Food Safety Research onderzoeken of bloedanalyse met behulp van de gedroogde bloedspot-methode (DBS), ook bruikbaar is voor controles op boerderijen en in slachthuizen in het kader van voedselveiligheid.

RUBRIEKEN

Editorial 3 Colofon 4 LAB kort nieuws 9 LAB column insights 25 LAB markt 44 LAB agenda 51 In het volgende nummer 51

September 2021 57e jaargang www.labinsights.nl Verschijnt 9x per jaar

SEPTEMBER 2021

SPECIAL INNOVATIE

Hoofdredactie: Vincent Hentzepeter, redactie@labinsights.nl, +31 (0)546 658833 Aan dit nummer werkten mee: Alinda Wolthuis, Els van den Brink, Marco Vellinga.

Eindredactie: Sylvie Hoyinck

(Bloed)cellen

in breedbeeld gevisualiseerd bij Sanquin Research

CHEMISCHE QR-CODES Highres accurate massa-MS identificeert ‘unknows’ vlot en simpel

16

LIMS BORGT COSMETICA-QA

MONSTERNAME MET DBS

DeLarange Cosmetics maakt kwaliteitsslag dankzij nieuw LIMS

Efficiënt: Dry Blood Spotmethode kansrijk voor voedselveiligheidsanalyses

30

13

Martijn Nolte aan het werk met de nieuwe wide-field microscoop, een Nikon Eclipse Ti2-E die een bijna dubbel zo breed beeld genereert.

Foto: FOODnote

Redactiecommissie: Peter van Amsterdam (hoofd Bioanalyse Abbott Healthcare Products), Bas van Driel (Business Development Manager Food Netherlands GBA), Henk Heijthuijsen (manager Quality Assurance & Assistance, TLR International Laboratories), Jules Hoenderop (consultant Roche Diagnostics), Mark van Lieshout ( area manager Veritas Petroleum Services), Taco van der Maten (productmanager XRF Panalytical, chairman of the board of directors van ASTM International), Anita te Riet (Bergenius Labadvies), Han te Vaanhold (international sales representative Seastar Chemicals Inc.).

Media-adviseur: Erik ten Haaf, +31 (0)297 223462, +31 (0)6 10031781 erik@labinsights.nl Vormgeving: Marjan Hammink, marjan@labinsights.nl Abonnementen: SP Abonneeservice, Postbus 105, NL-2400 AC Alphen aan den Rijn. Tel +31 (0)88 1102028, abo@labinsights.nl. Abonnement Nederland 1 jaar € 245,-, 2 jaar € 345,-. Opzeggingen dienen 8 weken voor afloop van de abonnementsperiode in ons bezit te zijn. Vraag een proef­nummer aan en/of neem een abonnement op de digitale editie en nieuwsbrief door u op­ www.labinsights.nl te registreren.

Druk: Veldhuis Media, Raalte Uitgever: maXus media publishers, 1421 AC Uithoorn © 2021 maXus media Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of door foto­kopieën, opname, of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur en/of de uitgever. ISSN: 2468-6417

4

| September 2021

DBS-methode kansrijk voor voedselveiligheids-analyses?

13

Chemische QR-code genereren met massa-MS

Multi-inzetbaar basic reactorsysteem

16

21

Bloedanalyse met de gedroogde bloedspotmethode zou analyses van voedselveiligheid een stuk efficiënter kunnen maken.

Onderzoekers van Wageningen Food Safety Research (WFSR) onderzoeken het.

Met een workflow voor het zoeken naar ‘unknown unknowns’ kunnen laboratoria componenten identificeren die onbekend zijn bij de analist/onderzoeker én ontbreken in massaspectrometrie databases.

Op zoek naar een glazen reactorsysteem dat basic is, snel leverbaar, eenvoudig te bedienen, breed inzetbaar en goed te combineren met bestaande doseersystemen en thermostaten?

LIMS borgt QA/QC cosmetica, exit Excel

Veilig gassensysteem bij VISTA College

Bloedcellen bijna 2 x breder in beeld

30 Het cosmeticalaboratorium van DeLarange Cosmetics in Zeewolde heeft onlangs een LIMS in gebruik genomen, waar voorheen met Excel gewerkt werd. De kwaliteitsborging kwam hiermee op een hoger plan.

34 De vernieuwing van cluster Laboratoriumtechniek maakt deel uit van de totale renovatie van de locatie Sittard van het VISTA College. Een belangrijk facet bij de vernieuwingsslag was het gassensysteem.

40 Met de aanschaf van een wide-field fluorescentieWmicroscoop kunnen onderzoekers van de researchfaciliteit van Sanquin in Amsterdam snel een verrassend groot beeld op hun scherm presenteren.

September 2021 |

5

From Sample to Result

PUREPREP TUBE TRANSFER SYSTEMS The PurePrep TTR is an automated liquid handling device that transfers liquid fast, accurately, and consistently from tubes to Deep Well microtiter plates. This system is developed to decrease the hands-on time, increase the laboratories’s accuracy, reduce contamination risks by decapping and capping tubes, and transfer samples from the tubes to plates. It is optimized for processing PurePrep TL+ samples.

PurePrep Extraction System is an automated DNA and RNA purification system, suitable for high throughput workflows up to 96 samples per run that can process samples from 1ml till 10 ml.

The devices use magnetic separation technology for different matrices like blood, cultured cells, bacteria, tissues, cell-free body fluids, and plant samples.

MolGen has a wide range of systems, suitable for your throughput and method.

• +31 (0) 85 – 200 7431 • info@molgen.com • www.molgen.com

6

| September 2021

AD CORP 0003 V1 September 15th 2021

PUREPREP EXTRACTION SYSTEMS

LAB COLUMN

Kwaliteitsmanagement draait om draagvlak Houd kwaliteitsmanagement praktisch en creëer draagvlak in de cultuur van jouw organisatie. Tenslotte is de kennis van medewerkers de basis voor verbeteringen. Door communicatie en kennisdeling centraal te stellen ben jij als kwaliteitsfunctionaris niet meer degene die brandjes blust, maar tillen je mensen de kwaliteit naar een hoger plan.

Vijf tips voor het versterken van het draagvlak:

1 Zet je organisatiecultuur slim in De organisatiecultuur gaat over hoe mensen met elkaar omgaan, samenwerken of wat de hiërarchie is. Deze is nauw verwant aan de ziel van jouw organisatie, en daarmee jouw kwaliteitsmanagement. Het type cultuur van de organisatie heeft veel invloed op kwaliteitsmanagement, dus zet hem in.

2 Toon leiderschap Het gaat bij leiderschap om de grote lijnen, om motivatie en inspiratie.

Het motiveren en enthousiasmeren van medewerkers lukt alleen als het management zelf volledig gelooft in kwaliteitszorg, het goede voorbeeld geeft en doet wat ze belooft.

3 Zorg voor transparantie in informatie en resultaat Deel de resultaten en informatie.

Niet of onvoldoende communiceren kan leiden tot wantrouwen bij medewerkers.

Transparantie zorgt voor een hogere betrokkenheid en bewustwording.

Hierdoor krijg je positieve en negatieve feedback uit de organisatie.

4 Creëer bewustzijn Kwaliteit wordt op de werkvloer gemaakt. Betrek medewerkers bij voorstellen en doorvoeren van verbeteringen en de redenen erachter. Dit maakt ze intrinsiek gemotiveerd om input te geven en de werkzaamheden op de juiste manier uit te voeren.

5 Keep it simple ‘Het is te veel werk en het is te uitgebreid’ is de meest genoemde reden waarom een bestaand kwaliteitssysteem niet gedragen wordt binnen een organisatie. Respecteer de vakkennis van een professional, houd overbodige ballast buitenboord en kies voor praktische en eenvoudige systemen die waarde toevoegen.

Wil jij als kwaliteitsverantwoordelijke ook meer draagvlak creëren in jouw organisatie? Kom dan naar onze cursus:

Ch romat ogra phie

O mk e er fa se Goed scheiden gaat alleen met ROTH. Scheiden is zo eenvoudig, als men zich volledig op de producten vertrouwen kan.

Wij zorgen voor alles wat u voor de chromatograe nodig heeft – binnen 48 uur.

Nu bestellen: carlroth.nl

www.qaducation.nl/ product/kwaliteitszorg-voorkwaliteitscoordinatoren//

Sascha van de Ven, QAducation

Uw partner voor de chromatograe.

September 2021 |

7

LAB KORT Benoeming RvA De Raad voor Accreditatie (RvA) heeft prof. dr. Mariëlle Stoelinga benoemd tot lid van de Commissie Accreditaties. Stoelinga is hoogleraar risicomanagement in hightech systemen aan de Universiteit Twente en de Radboud Universiteit en goed ingevoerd in de vierde industriële Revolutie (4IR), zoals data-analyse, kunstmatige intelligentie (AI) en Internet of Things (IoT). Bij haar toetreding gaf ze aan dat het zitting nemen in de Commissie Accreditaties logisch aansluit bij haar onderzoek naar risicomanagement in hightech systemen.

‘Interessant om daarbij naar de compliance kant te kijken. Ik houd me daarbinnen onder andere bezig met ‘smart maintenance’. Het idee daarachter is op basis van data-analyse beter te voorspellen wanneer een product faalt of aan vervanging toe is. En daarop de inspectieinterval te baseren. Hoe krijg je dat vervolgens vertaald in een standaard en daarmee in het accreditatieproces? Het spreekt me aan om als lid van de Commissie Accreditaties te zien hoe normen en standaarden werken in de praktijk van accreditatie.’ Naast prof. dr. Mariëlle Stoelinga bestaat de CA op moment uit drie leden: ir. Kees Pasmooij (voorzitter), prof. dr. Bert Bakker en dr. Guillaume Counotte.

KLIMAAT OP MAAT, NU EN IN DE TOEKOMST Simon Carmiggelt (1913-1987) zei ooit: ‘Het boeiende van ons klimaat vind ik, dat het bij machte is vier seizoenen in één week te leveren.’

Bronson Incubator Services en Bronson Climate gaan nog een stapje verder. Voor bedrijven en instellingen is Bronson in staat op elk moment en op elke locatie het gewenste klimaat te leveren.

Prof. dr. Mariëlle Stoelinga benoemd tot lid van de Commissies Accreditaties. (Foto: RvA)

Eerste paal Eurofins Heerenveen In Friesland is de eerste paal geslagen van het ultramoderne nieuwe laboratorium van Eurofins Food, Feed, Water Benelux in Heerenveen. Aanleiding van de bouw is de brand in november 2019, waardoor de analyses noodgedwongen moesten worden uitbesteed aan zusterlaboratoria. In febru- Eurofins Heerenveen ontwerptekening. (Beeld: Eurofins) ari 2020 is een tijdelijk laboratorium ingericht aan de Icarus in Heerenveen. De nieuwbouw zal straks analyses uitvoeren op het gebied van food, feed en water. De oplevering staat voor juli 2022. Het pand wordt het eerste laboratorium dat volledig aardgasvrij is. Het ontwerp is gericht op efficiëntie, flexibiliteit en automatisering van processen. De totale oppervlakte van het pand wordt 2.760 m2 en het laboratorium neemt straks 1.200 m2 in beslag.

Nieuwe NVWA-topman Gerard Bakker is aangetreden als nieuwe inspecteur-generaal van de Nederlandse Voedselen Warenautoriteit (NVWA). Hij volgt interim-IG Maarten Ruys op. Bakker heeft ervaring als bestuurder van uitvoeringsorganisaties en kennis van toezicht en handhaving. Hij zei bij zijn aantreden zich met het management en medewerkers actief in te gaan zetten om verder

INCUBATOR SERVICES BV

Valeton 19, 5301 LW Zaltbommel +31(0)418 760 300

www.bronson.nl September 2021 |

Bronson_adv_58x270_def.indd 1

9

11-06-2021

POST-HBO-OPLEIDING KWALIFICATIE EN VALIDATIE ENGINEER

Op zoek naar een baan in de farmaceutische of life sciences-industrie met uitstekende vooruitzichten?

Ontwikkel je tot kwalificatie en validatie engineer met een opleiding aan HAN University of Applied Sciences!

DE POST-HBO-OPLEIDING KWALIFICATIE EN VALIDATIE ENGINEER VAN DE HAN: • • • •

16 november 2021 18 lesdagen, verdeeld over een half jaar dinsdagen van 16.00-20.00 uur docenten zijn ervaren professionals uit de farmaceutisch industrie

VOOR WIE?

Voor iedereen met ambities in de farmaceutische en/ of life sciences-industrie met bij voorkeur een hbo- of wo-vooropleiding in de life sciences.

Meer informatie: www.han.nl/atbc

Wilt u een gecertificeerd laboratorium gassysteem?

Advies | Engineering | Gasdetectie | Realisatie | Opleiding & Training | Producten | Service |

Ga naar www.draeger.com/lab voor meer informatie.

Standnummer 7B077 U kunt ons ook via mail en telefoon bereiken: Mail: gms@draeger.com Telefoon: 079 - 3 444 865

10

| September 2021

LAB KORT te bouwen aan de rol van de NVWA als toezichthouder en de positie richting samenleving, politiek en ondernemingen. Hij was de afgelopen 3 jaar hoofddirecteur Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) bij het ministerie van Justitie en Veiligheid. Daarvoor was hij bestuursvoorzitter van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA). Eerder vervulde hij de functie directeur Mededinging bij de Autoriteit Consument & Markt (ACM) en gaf hij leiding aan diverse handhavingsprocessen bij de Douane en de Fiscale Inlichtingenen opsporingsdienst (FIOD).

Zorginnovatie-district bij Sanquin In Amsterdam Nieuw-West verrijst het New West Health & Innovation District (Hid), een kennisintensieve vierkante kilometer waar door Sanquin een campus gecreëerd wordt voor internationale wetenschappers, start- en scale ups en gevestigde bedrijven in de oncologie, immunologie en hematologie. Zo moet er een bloeiende gemeenschap ontstaan waarin ideeën en mensen samen kunnen komen om te werken aan de kwaliteit van leven van patiënten. Participanten kunnen gebruikmaken van gedeelde faciliteiten en van de infrastructuur van Sanquin. Dit initiatief wordt gesteund door de gemeente Amsterdam die de ambitie om een internationaal toonaangevende regio te worden op het gebied van Life Sciences en Health. Het district wordt onderdeel van die structuur.

LabNL-beurs uitgesteld

Hangende de COVID-19 beperkingen heeft FHI besloten de nieuwe beurs LabNL 2021, gepland van 28 tot en met 30 september, geen doorgang te laten vinden. ‘Door de voortdurende onzekerheid rondom de coronamaatregelen en het mogelijk afbouwen van deze regels op korte termijn, zijn wij van mening dat we u als bezoeker te weinig mogelijkheden voor een goede beurservaring kunnen bieden. Met name de onzekerheid rondom de 1,5 meter regels zorgen in onze ogen voor te veel beperkingen op de beursvloer.

De beursorganisatie bekijkt samen met de Jaarbeurs momenteel de mogelijkheden om LabNL te verplaatsen naar november/ begin december 2021.’

FHI schrijft de beurs dit jaar dus nog niet af. Reeds ingeschreven bezoekers kunnen bij een latere datum van de beurs hun aanmelding voor een gratis bezoek behouden.

September 2021 |

11

ROBOTISERING Efficiëntere monstername met dried blood spots

WFSR-onderzoeker Irma Bongers: “Een tweede voordeel van DBS is dat de kaartjes in het laboratorium volledig automatisch verwerkt en geanalyseerd kunnen worden.

DBS-METHODE KANSRIJK VOOR VOEDSELVEILIGHEIDSANALYSES? Bloedanalyse met behulp van de gedroogde bloedspotmethode zou analyses in het kader van voedselveiligheid een stuk efficiënter kunnen maken.

Onderzoekers van Wageningen Food Safety Research (WFSR) onderzoeken de mogelijkheden hiervan.

Els van den Brink | Fotografie: Marco Vellinga

Bloedanalyse met behulp van de gedroogde bloedspotmethode, ook wel bekend als Dried Blood Spot (DBS) is in ziekenhuislaboratoria al heel gebruikelijk, maar daarbuiten nog veel minder. Medewerkers van Wageningen Food Safety Research onderzoeken of deze technologie ook ingezet kan worden voor controles op boerderijen en in slachthuizen in het kader van voedselveiligheid. Het zou zowel de monsterafname als de uiteindelijke analyses op met name verboden stoffen zoals sommige antibiotica of hormonen een stuk efficiënter kunnen maken.

Hielprik DBS is vooral bekend door het gebruik bij de hielprik bij baby’s, maar wordt ondertussen al veel breder ingezet in klinische laboratoria. Hierbij worden een paar druppels bloed afgenomen, die worden opgevangen op een papieren kaartje. WFSR-onderzoeker Irma Bongers vertelt: “Een groot voordeel van deze techniek is dat de kosten voor transport en opslag veel lager zijn. De kaartjes kunnen namelijk bij kamertemperatuur worden bewaard en in een envelop met de post verstuurd.” Een tweede voordeel is dat de kaartjes in het laboratorium volledig automatisch verwerkt en geanalyseerd kunnen worden.”

Voedselveiligheid Voor zover Bongers en haar collega’s weten, is WFSR het eerste laboratorium ter wereld dat bezig is met DBS in het kader van voedselveiligheid. Een van de taken van WFSR, in 2019 voortSeptember 2021 |

13

ROBOTISERING gekomen uit een fusie van RIKILT Wageningen University & Research en het Laboratorium voor Voeder- en Voedselveiligheid van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, is namelijk het meten en opsporen van stoffen in voeding en diervoeder in het kader van voedselveiligheid. Het gaat om honderden verschillende stoffen die ofwel verboden zijn ofwel zijn toegestaan tot een bepaalde grenswaarde, zoals antibiotica, groeibevorderaars en dierbehandelingsmiddelen. Jaarlijks worden hiervoor honderdduizenden analyses uitgevoerd.

Automatische analyse Bongers en haar collega’s hebben de afgelopen tijd al voor verschillende componentgroepen meetmethodes opgezet op basis van de DBS-technologie, zoals de bèta-agonisten, het verboden antibioticum nitroimidazolen en de anabole steroïdesters. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de DBS autosampler van Spark Holland, een Nederlands bedrijf dat dit systeem heeft ontwikkeld in samenwerking met diverse partners, waaronder het Maastricht UMC+ en DSM, in een subsidieproject van Pieken in de Delta.

Het laboratorium van WFSR beschikte eerst over een demoversie van het apparaat, dat toen nog in ontwikkeling was, maar heeft ongeveer twee jaar geleden de nieuwste versie van het apparaat aangeschaft bij Axel Semrau, de distributeur van het instrument.

Dag en nacht De analyse gaat van start als een robotarm een kaartje met bloedspots uit het rek haalt en voor een vloeistofstroom positioneert. De vloeistof stroomt daarna door het kaartje met gedroogd bloed, en neemt de componenten hiervan met zich mee. De vloeistof gaat vervolgens automatisch naar een online solid phase extraction unit, waar de relevante componenten worden gescheiden van de matrix. Deze gaan tot slot naar een vloeistofchromatografiekolom onder ultrahoge druk – UHPLC met een druk van 1000 bar – die bij WFSR is gekoppeld aan een massaspectrometer. “Het mooie is dat alles volledig automatisch verloopt. De opwerking en analyse duurt ongeveer twintig minuten per monster, maar als de vloeistofchromatografie eenmaal bezig is, kan het dried-blood-spotapparaat alvast beginnen met de monstervoorbewerking van het volgende monster. Bovendien kan dit natuurlijk dag en nacht doorgaan”, verklaart Bongers.

‘Tijdens vloeistofchromatografie is

Boven: de sample prep applicatie met Axel Semrau’s Chronect robotarm voor volautomatische verwerking van dried blood spotkaartjes.

Onder: detail van een DBS-kaartje.

14

| September 2021

het dried-blood-spotapparaat al aan het volgende monster begonnen’

ROBOTISERING Micronaalden De grootste uitdaging op dit moment is de monsterafname. Dat wordt gedaan door inspecteurs van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit die hiervoor boerderijen en slachthuizen bezoeken. Bij slachthuizen worden bloedmonsters afgenomen, maar bij boerderijen betreft het met name urinemonsters, in de praktijk een kwestie van ‘wachten en hengelen’. De uitdaging is om op een diervriendelijke manier bloed af te nemen bij de boerderijdieren. “Bij mensen kun je dat heel eenvoudig doen met een vingerprik, nadat je ze daarvoor om toestemming hebt gevraagd, maar bij dieren kan dat natuurlijk niet zo eenvoudig. We willen het graag op een diervriendelijke manier doen, en bovendien moet het voor de inspecteurs een eenvoudige handeling zijn, zij zijn natuurlijk geen dierenarts”, legt Bongers uit. Ze heeft daar ondertussen al wel een idee voor. “We hebben een apparaatje gevonden, dat eigenlijk bedoeld is voor bloedafname bij mensen, en dat werkt met micronaalden. Je kunt dit apparaatje bij iemand tegen de bovenarm zetten, waarbij de micronaaldjes in de huid gaan zonder dat het pijn doet, en dan zuigt het zich automatisch vol met een kleine hoeveelheid bloed. We hebben dit nu getest bij koeien, en dat lijkt goed te werken. We hebben dit ook al aan een groep inspecteurs voorgelegd, en die waren enthousiast.”

Voor de monstername bij het slachthuis zou de implementatie van de DBS-methode sneller moeten kunnen, denkt Bongers.

Melk en urine Bongers verwacht dat het nog wel een paar jaar duurt voor de technologie daadwerkelijk ingezet kan worden voor de standaardcontroles op boerderijen en in slachthuizen. Haar inschatting is dat de technologie veel potentie heeft, en zelfs ook nog breder inzetbaar is. “Zoals de naam aangeeft, is deze methode vooral bedoeld voor bloed, maar wij willen kijken of het ook toepasbaar is met andere vloeistoffen, zoals melk en urine”, zegt Bongers. “We hebben ondertussen al een paar testen gedaan met melk, en die waren hoopgevend.” Ze verwacht dat het voor urine ook goed moet werken.

Hoewel WFSR het eerste lab is dat hiermee bezig is in het kader van voedselveiligheid, kunnen de onderzoekers zich wel laten inspireren door het voorbeeld van het WADA, het Wereld Anti-Doping Agentschap. “Zij zijn met een aantal vergelijkbare stoffen bezig als wij, alleen dan bij mensen in plaats van bij dieren. Het WADA is ook bezig met de dried blood spot methode en heeft de laatste jaren veel geïnvesteerd in onderzoek op dit gebied. Zij zijn al bezig om dat te implementeren. Het agentschap heeft ondertussen ook al enkele testen gedaan met urine, en die bleken goed uit te pakken. Wij houden dus goed in de gaten waar zij verder nog mee bezig zijn.”

Lees ook het artikel van Wageningen Universiteit: https://magazines.wur.nl/ko-magazine-2021/voedselveiligheid/?utm_source=mail&utm_medium=social&utm_campaign=im-share-button

‘Groot voordeel van

DBS is dat de kosten voor transport en opslag veel lager zijn’

September 2021 |

15

R&D Nieuwste Orbitrap-MS kraakt onbekende verbindingen met speels gemak

CHEMISCHE QRCODE GENEREREN MET HIGH RES ACCURATE MASSA-MS Met een workflow voor het zoeken naar zogenaamde ‘unknown unknowns’ kunnen laboratoria componenten identificeren die onbekend zijn bij de analist/ onderzoeker én ontbreken in massaspectrometrie databases. Doorontwikkelde Orbitrap-MS is de techniek voor het vinden van die ‘naalden in de hooiberg’ en biedt een verbluffend gebruiksgemak.

Prof. dr. Joeri Vercammen, gastprofessor aan de Universiteit Gent bij de Vakgroep Materialen, Textiel en Chemische Proceskunde en hoofd van IS-X - het expertisecentrum van Interscience: “GC-Orbitrap heeft het voor laboratoria mogelijk gemaakt om naast een target analyse op ook onbekende componenten op relatief eenvoudige manier correct te identificeren.”

Redactie: Vincent Hentzepeter

Het ‘routinematig’ identificeren van onbekende verbindingen via GC/MS is een trend die de laatste jaren is ingezet in onder meer de milieu- en voedingsanalyse. Het gaat om bijvoorbeeld nieuwe chemische en farmaceutische stoffen, metabolieten van biologische processen. Meer recent neemt de vraag toe binnen het domein van de exposomics. Dit is een opkomend vakgebied voor onderzoek naar het identificeren van alle stoffen waaraan de mens dagelijks wordt blootgesteld. Buiten voedingsmiddelen betreft het ook de ingeademende lucht. Door te identificeren om welke stoffen het bij deze blootstelling gaat en dit te relateren aan ziektebeelden, denken onderzoekers meer inzicht te krijgen in welke factoren de gezondheid positief en negatief beïnvloeden. Centraal in dit verhaal staat hoge resolutie, accurate massa (HR/AM) massaspectrometrie. Het is deze technologie die het mogelijk maakt om onbekende verbindingen snel en met grote zekerheid te bepalen. Slimme software neemt de complexe data-interpretatie uit handen.

Massa-accuratesse Prof. dr. Joeri Vercammen, gastprofessor aan de Universiteit Gent bij de Vakgroep Materialen, Textiel en Chemische Proceskunde en hoofd van IS-X - het expertisecentrum van Interscience,

16

| September 2021

noemt het gebruik HR/AM massaspectrometrie een trend die qua GC-toepassing ruim 5 jaar geleden werd ingezet. ‘Eigenlijk sinds de introductie van de GC-Orbitrap door Thermo Fisher Scientific in 2015. Deze technologie heeft het voor laboratoria mogelijk gemaakt om naast een target analyse op.– zeg een standaardset van 200 pesticiden of 100 milieucontaminanten .– ook onbekende componenten op relatief eenvoudige manier correct te identificeren. Verbindingen waar je het bestaan niet van kent, omdat er geen spectrale info beschikbaar is. De massa-accuratesse van de techniek, uitgedrukt in cijfers na de komma nauwkeurig, is zo hoog dat de chemische brutoformule van de molecule zonder meer correct is af te leiden. Je zogenaamde

‘Orbitrap is misschien

trager dan een Tof, maar je kunt wel supernauwkeurig meten’

R&D

Cedric Wissel, GC- en GCMS-specialist bij Interscience, bij het nieuwste model Orbitrap Exploris van Thermo met rechts de hieraan gekoppelde Trace GC. (Foto: Interscience)

mono-isotopische afwijking moet daarvoor kleiner zijn dan 0,5 ppm – deeltjes per miljoen – wil je bijvoorbeeld ‘exact’ kunnen besluiten dat je een decaanachtige als ‘C10H20O2’ te pakken hebt.”

Softwarealgoritme Een voorbeeld uit de praktijk: “Stel de massa is 172,14633 amu; bij 0,5 ppm error meet het toestel 172,14642 amu. Dat verschil bedraagt met andere woorden 0,00009 amu. Weet dat massa van een elektron 0,00055 amu bedraagt! Hoe exact wil je het hebben. De combinatie van hoge massa-accuraatheid en massaresolutie maakt het aantal kandidaatverbindingen op basis van brutoformule én isotoopverdeling dusdanig klein, dat je het aantal potentiële componenten kan terugbrengen van zeg 50 naar slechts 2 of 3. Zo kun je heel vlot onbekende componenten correct identificeren.”

De resultaten liggen snel op tafel dankzij een geavanceerd softwarealgoritme dat met de apparatuur wordt meegeleverd.

“De spectrale gegevens uit standaardbibliotheken worden gebruikt om te bepalen in hoeverre de chemische samenstelling van jouw spectrum overeenstemt met dat uit de NIST of een analoge bibliotheek.”

Pilot in Parijs Hoe goed dit toestel scoort bij de bepaling van onbekende componenten bleek bij een eerste project dat IS-X in Parijs mocht uitvoeren voor een groot farmaconcern. “Ze hadden een aantal onbekende moleculen opgestuurd. Binnen drie dagen konden we de chemische structuur van de componenten voorspellen.

En die resultaten waren correct. Ze konden niet geloven dat wij op basis van nauwkeurige massameting de chemische structuur konden achterhalen. Dat maakt GC-Orbitrap echt wel uniek. Er is geen ander high res toestel op de markt dat dit kan. De nieuwste

‘Ze konden niet

geloven dat wij op basis van nauwkeurige massameting de chemische structuur konden achterhalen’ September 2021 |

17

Sin

ds

189

X-pert in laboratoriumapparatuur

www.salmenkipp.nl

18

| September 2021

8

R&D versie biedt een resolutie van 240.000 FWHM. Dat wil zeggen dat massapieken zo smal en nauwkeurig gemeten worden dat je spectrum niet uit alleen één piek bestaat, maar ook alle mogelijk isotooppieken. Samen vormen ze een soort QR-code die uniek is voor de chemische samenstelling. Dus hoeveel koolstof, stikstof, zwavel, noem maar op zit er in de chemische samenstelling van één fragment-ion. Dat is onvergelijkbaar met bijvoorbeeld een quadrupool-MS, de meest gebruikte massaspectrometer op het lab. Daarbij wordt alles binnen delta plus of min een half beschouwd als bijvoorbeeld massa 32. Bij GC-Orbitrap verkrijg je supersmalle pieken voor één specifieke massa, die combinatie van hoge resolutie en accurate massa vormt de kracht van deze technologie.”

‘Een soort QR-code

die uniek is voor de chemische samenstelling’

Supernauwkeurig meten Mengsels van fragmentionen worden in de Orbitrap geïntroduceerd met standaard technieken, zoals gas- of vloeistofchromatografie. “Die elueren in de ionisatiebron waar ze in het geval van GC worden beschoten met elektronen, bij LC worden andere ionisatietechnieken gebruikt als ESI en APCI. Na focussering worden de fragmentionen geïntroduceerd in de Orbitrap en gaan ze oscilleren, hoe langer deze oscillatie, hoe beter fragmenten met gelijkaardige massa van elkaar gescheiden worden. Na 1 x zie je niets, na duizenden keren kun je fragmentionen die weinig van elkaar verschillen toch onderscheiden. Dat is anders dan bijvoorbeeld bij een vluchttijd-massaspectrometer. Bij een MS-Tof worden de fragmenten afzonderlijk gedetecteerd, hierbij worden ze van elkaar gescheiden en gedetecteerd in een continu proces. Orbitrap is misschien trager dan een Tof maar je kunt wel supernauwkeurig meten.” Dit laatste hangt zoals bij elk toestel af van de instellingen. “Zet je hem minder nauwkeurig op 60.000 FWHM in plaats van 240.000 FWHM, dan kun je ook snelle metingen uitvoeren.”

Gebruiksvriendelijk en robuust Zo complex als de techniek is, zo simpel is die in gebruik. “Je krijgt het eenvoudig operationeel, hoeft niet te tunen. Hij is klaar voor gebruik, gebruiksvriendelijk en robuust. Als er al problemen optreden met het systeem heeft dat eerder te maken met bijvoorbeeld een vervuilde liner in de GC.” Een factor om rekening mee te houden is dat dit soort systemen met een ultradiep vacuüm werkt. “Dat moet heel stabiel worden gehouden. Om te vermijden dat je bij het plaatsen van een kolom met een andere selectiviteit het vacuüm moet verbreken, werd een systeem ontwikkeld dat het vacuüm in stand houdt bij kolomvervangingen.”

Flexibele combinaties Daarnaast heeft IS-X een opstelling gevalideerd om twee kolommen onafhankelijk van elkaar te koppelen aan eenzelfde Orbitrap in een aparte GC-oven. Voordeel is dat het toestel multifunctioneel wordt. “We hebben een opstelling voor een klant gemaakt met twee GC-ovens aan een enkele Orbitrap, zo’n hub heeft zowel voor industrie als in de academische wereld als voordeel dat je

Cedric Wissel bij de Orbitrap Exploris met de gekoppelde Trace GC. (Foto: Interscience)

flexibeler wordt in het gebruik. Op de universiteit kunnen zo diverse vakgroepen gebruik maken van de kracht van Orbitrap. Beide GC’s kunnen onafhankelijk van elkaar analyses uitvoeren op hun eigen instellingen en kolomkeuze.” Andere combi’s zijn ook denkbaar.

“Denk aan liquid injectie op de eneGC en pyrolyse op de andere.”

Geautomatiseerde analysestraat Routineapplicaties met Orbitrap zullen opgang maken, verwacht Vercammen. “Ik zie een tendens naar een geautomatiseerde analysestraat voor monstervoorbereiding in combinatie met GC Orbitrap voor metingen van pesticiden in food, pyrolyse met Orbitrap voor onderzoek naar lignine, thermische desorptie met GC-Orbitrap voor het zoeken naar biomerkers in uitgeademde lucht of voor exposomics. Aan welke stoffen worden we nu tijdens het werk blootgesteld, welke metabolieten ademen we in of uit, krijgen we binnen via onze voeding en welke allergenen zitten er in hygiëneproducten of welke aromastoffen in? Er is zoveel dat we niet weten en dat nu nauwelijks in kaart te brengen is.”

Zeker niet met target analyses die deze componenten sowieso missen. “Wat zijn nu die stoffen en hoe frequent komen ze voor?

Daar kom je alleen achter met dit systeem dat hoge resolutie accurate massa kan bepalen. Er is zo veel meer te meten dan de honderden stoffen die we nu standaard bepalen.”

September 2021 |

19

The best Multitron ever.

The latest generation of the world’s best-selling incubation shaker.

See for yourself: www.infors-ht.com/multitron

Shakers | Bioreactors | Bioprocess Platform Software www.infors-ht.com

WE BRING LIFE TO YOUR LABORATORY.

LIFE SCIENCES Met de suurGLASS zet Suurmond een nieuw, eigen reactorsysteem op de markt.

Met de suurGLASS zet Suurmond een nieuw, eigen reactorsysteem op de markt

Multi-inzetbaar basic reactorsysteem Op zoek naar een glazen reactorsysteem dat basic is, snel leverbaar, eenvoudig te bedienen, breed inzetbaar en goed te combineren met bestaande doseersystemen en thermostaten? Deze betaalbare alleskunner is nu op de markt.

Alinda Wolthuis | Fotografie: Suurmond

Met de suurGLASS zet Suurmond een nieuw, eigen reactorsysteem op de markt. “De suurGLASS is een aanvulling op ons programma”, zegt sales engineer Rowan Leenders, die nauw betrokken was bij de ontwikkeling en bovenstaande pre’s toelicht. Suurmond staat in de markt bekend als leverancier van hoogwaardige reactor- en doseersystemen. Maar in het programma ontbrak een reactor voor minder veeleisende processen. “Soms wil je gewoon snel iets mengen, oplossen of roeren, of een additief toevoegen in een niet al te grote hoeveelheid. Dan heb je behoefte aan een basic reactor van goede kwaliteit, met een vat van een paar liter”, zegt Leenders. “Dat hadden wij eigenlijk niet, we zijn specialist in high end-oplossingen.” Leenders, zijn Belgische collega, enkele engineers van Suurmond en een klant namen plaats aan de tekentafel. Dat leidde tot een eigen ontwikkeling, de suurGLASS reactor met een HWS-vat van 1 tot en met 5 liter. Een instapmodel voor een scherpe prijs.

Bedieningsgemak Bij de ontwikkeling is veel aandacht besteed aan het bedieningsgemak. “We hebben een ‘Quick Action Clamp’ ontwikkeld, een eenvoudig systeem waarmee één enkele operator het vat veilig en efficiënt kan verwijderen. Het vat wordt ondersteund tijdens gebruik en bij vervanging.”

Wie beschikt over de 2 liter-oplossing, maar behoefte heeft aan een 5 liter-reactor, hoeft alleen een 5 liter-vat en een verSeptember 2021 |

21

ILES - L AB INFORMATIC S CLOUD PL ATFORM IVENTION L AB AUTOMATION • Single Platform for LIMS, ELN, LES, SDMS and more • Powerful workflow management • Flexible and fast deployment • Intuitive and user friendly CONTACT US FOR A FREE PRODUCT DEMONSTRATION info@ivention.nl / +31 38 452 83 75

ivention.nl

LIFE SCIENCES

‘In combinatie met

labautomatisering een compleet reactorsysteem voor fijnchemie en olie van gas tot food en feed’

De suurGLASS reactor met een HWS-vat van 1 tot 5 liter. De suurGLASS reactor kan gecombineerd worden met een doseersysteem, zoals de pulsatievrije suurDOS® systemen van Suurmond.

lengde as aan te schaffen. De rest blijft hetzelfde. Suurmond maakt alles zelf, met uitzondering van het corrosiebestendige vat, want dat komt van HWS. Voor wat betreft de roerwerken kan de klant een leverancier kiezen. Door voorraden aan te houden, kan Suurmond binnen vier weken leveren. In de huidige markt is dat belangrijk: momenteel is er, vanwege de uitgestelde vraag door corona, schaarste aan grondstoffen.

Compleet systeem De suurGLASS reactor is te combineren met diverse (high end) doseersystemen. “De reactor biedt een nozzle, waarop je bijvoorbeeld HNPM of Gather-pompjes kunt aansluiten”, zegt Leenders. “Ook voor wat betreft de thermostaat kan de klant kiezen uit diverse merken, die aan te sluiten zijn op de hose manifold. Doordat we aansluiten op deze manifold en niet rechtstreeks met slangen op de reactor, komt er geen stress op het glas te staan.” De suurGLASS vormt, in combinatie met labautomatisering van Systag, een compleet systeem dat breed inzetbaar is: van fijnchemie, olie en gas tot food en feed.

SuurGLASS reactorsysteem X Basic systeem voor scherpe prijs X Voor chemische synthese, procesontwikkeling, roeren, oplossen, mixen en extractie X Eenvoudig vat verwisselen dankzij Quick Action Clamp X Vatvolume van 1-5 liter X 25 verschillende cover plate (nozzle) configuraties X Te combineren met alle toonaangevende merken pomp- en doseersystemen

September 2021 |

23

COLUMN INSIGHTS

Inclusiviteit en diversiteit de norm?

Inmiddels zijn de meeste mensen net weer terug van vakantie en velen weer aan werk. Is er veel veranderd in de afgelopen zomermaanden? Qua COVID-19 niet. Helaas zijn we nog niet van de gevolgen van de pandemie af en wordt hybride werken waarschijnlijk de norm.

Hoe hebben we het werk de laatste jaren zien veranderen, en dan vaak in positieve zin? De meeste bedrijven zijn beter gaan nadenken hoe ze iedereen erbij kunnen blijven betrekken. Menig werkgever heeft een poging gedaan om serieus invulling te geven aan ‘inclusivity’ om iedereen erbij laten horen. Gelukkig gaat dit verder dan de elektronische vergadering. Daarnaast is ‘diversity’ een duidelijk criterium voor de meeste bedrijven geworden. Logisch, omdat gebleken is dat dit het team als geheel sterker maakt en het probleemoplossend vermogen vergroot. Wat ik een mooie toevoeging vind aan het duo van inclusiviteit en diversiteit is ‘belonging’, dus je thuis voelen, of anders geformuleerd: wordt er wat gedaan met onderwerpen die ik inbreng, en voel ik me daarin serieus genomen? Dat is niet los te zien van diversiteit en inclusiviteit. Van belang voor ‘belonging’ is dat iedereen met zijn idee op de proppen mag komen en dat ook serieus wordt genomen. ‘Belonging’ staat of valt dus met inclusiviteit en diversiteit. Laten we hopen dat ‘belonging’ de komende verandering wordt, dan houden we nog wat moois over aan deze tijd.

Taco van der Maten adviseert de redactie van Labinsights

September 2021 |

25

26

Labinsights | September 2021

Proeftuin Citizen Science betrekt burgers bij studies

Sensormobieltjes voor wetenschap in de huiskamer Foto: NutriControl

Met kleine en betaalbare apparaatjes die eenvoudig te bedienen zijn kunnen wetenschappers burgers of anders-geschoold personeel goede metingen laten doen voor hun onderzoek. De Proeftuin Citizen Science helpt bedrijven bij de ontwikkeling hiervan Een van de uitgevoerde projecten was in samenwerking met NutriControl, gespecialiseerd in analyses van veevoer en voeding. Christiaan Kapper is als Global NIR Lead verantwoordelijk voor de analyses die het bedrijf doet op basis van Nabij Infrarood Spectroscopie (NIR). De resultaten van deze snelle,

Christiaan Kapper, Global NIR Lead bij NutriControl

‘Met de Proeftuin

Citizen Science hebben we gewerkt aan de validatie van een handheld NIR-sensor’ indirecte meettechniek kunnen alleen geïnterpreteerd worden via een computermodel waarin de meetresultaten verwerkt zijn van een serie referentiemonsters die zowel met NIR als met klassieke technieken geanalyseerd zijn. Kapper legt uit: “Met de Proeftuin Citizen Science hebben we gewerkt aan de verdere ontwikkeling van onze prediction engine, waarmee we op basis van een NIR-spectrum kunnen voorspellen wat de waardes zijn voor bijvoorbeeld de hoeveelheid eiwitten, vet of koolhydraten. We hebben een systeem gemaakt dat in staat is om de voorspellingen aan te passen aan de resultaten die er telkens weer bijkomen. Daardoor kan het systeem bijvoorbeeld rekening gaan houden met verschillende gebruikers en voor de ene gebruiker een net iets ander model gebruiken dan voor de andere voor nog nauwkeurigere voorspellingen.”

Lees dit artikel geschreven door Els van den Brink in een van de komende nummers van Labinsights.

September 2021 | Labinsights

27

AD CORP 0002 V1 September 15th 2021

From Sample to Result

PROVIDING INNOVATIVE MOLECULAR WORKFLOWS TO EMPOWER FUTURE DIAGNOSTICS MolGen is a total solutions global supplier of innovative extraction DNA / RNA technology, systems, products and kits for human and animal diagnostics, agriculture, aquaculture, pharma and biotech.

From sample to result, MolGen is challenging the status quo in molecular diagnostics by offering platform-diagnostic stand-alone systems and consumables. Highly customizable, our portfolio offers the perfect workflow for our customers’ specific needs.

Please contact us for more information about our flows, systems, kits and consumables.

COMPLETE DIAGNOSTICS WORKFLOW including, assay, consumables and chemistry

PUREPREP TL+

PUREPREP TUBE TRANSFER SYSTEMS

PUREPREP EXTRACTION SYSTEMS

PUREPREP FR

REAL TIME ANALYZER

PUREPREP ANALYSIS

1

2

3

4

5

6

• +31 (0) 85 – 200 7431 • info@molgen.com • www.molgen.com

LAB BEURS

LabNL 2021, oorspronkelijk gepland van 28 tot en met 30 september, kan dit jaar geen doorgang vinden in de Jaarbeurs, zo hebben de betrokken FHI-besturen besloten. De beursorganisatie richt zich nu op het mogelijk organiseren van een fysieke editie van LabAnalyse in november. In het voorjaar ligt de focus op het organiseren van fysieke edities van LabAutomation en het Life Science Event.

Na eerdere onzekerheid over het uitstel van LabNL, hebben de voorzitters de knoop doorgehakt en moeten besluiten de vakbeurs voor de laboratoriumwereld niet fysiek door te laten gaan.

Er is momenteel te veel onzekerheid over de regelgeving rondom de coronaproblematiek richting het najaar. Daar speelt met name de 1,5 meter maatregel een belangrijke rol: de bezoekers, exposanten en leden kunnen zo geen goede beurservaring opdoen.

De organisatie mikt op een fors bezoekersaantal en de deels nog van kracht zijnde maatregelen zijn in dat kader niet gunstig.

Daarnaast geeft een enquête gehouden onder de exposanten een gemengd positief beeld over een beurs in hybride vorm of

in fysieke vorm in november.

LabAutomation, Life Science en LabAnalyse Momenteel bekijkt de organisatie de mogelijkheden om een groot deel van het conferentieprogramma aan te bieden in een aantal eendaagse events. LindaBos, woordvoerder van de FHI. licht toe: “We werken aan fysieke edities van LabAutomation en het Life Science Event in het voorjaar van 2022. De conferentieprogramma’s van LabNL integreren we in deze events. Inschrijving voor deze events is al geopend.

Daarnaast onderzoeken we of we in november het lezingenaanbod rondom het thema analyse aan kunnen bieden in een fysieke editie van het LabAnalyse event.

De teleurstelling bij de organisatie is uiteraard groot dat LabNL 2021 niet kan plaatsvinden.”

September 2021 |

29

LIMS

Delarange Cosmetics investeert in Laboratorium Informatie Management Systeem

LIMS borgt QA/QC cosmetica, exit Excel 30

| September 2021

Het cosmeticalaboratorium van Delarange Cosmetics in Zeewolde heeft onlangs een LIMS in gebruik genomen, waar voorheen met Excel gewerkt werd. De kwaliteitsborging kwam hiermee op een hoger plan, aldus QA/QC-manager Hans Elzinga: “We merken bij onze klanten dat het vertrouwen in ons bedrijf nog meer is toegenomen.”

LIMS QA/QC-manager Hans Elzinga: “We merken bij onze klanten dat het vertrouwen in ons bedrijf door het nieuwe LIMS nog meer is toegenomen.”

en producten in ontwikkeling. Elzinga vertelt: “In totaal hebben we vier laboratoria, waar veertien mensen werkzaam zijn. Bij ons magazijn hebben we een lab voor ingangscontroles, waar we de kwaliteit controleren van alle binnenkomende grondstoffen.

Verder hebben we een QC-laboratorium voor de nodige kwaliteitscontroles tijdens en na de productie, een microbiologisch laboratorium om te controleren op microbiologische besmettingen, en tot slot een R&D laboratorium, waar we nieuwe producten ontwikkelen.”

Deels gaat het bij de kwaliteitscontroles om eenvoudige fysische en chemische bepalingen, zoals een pH-meting, een dichtheidsmeting en een viscositeitsmeting. Daarnaast worden er een aantal organoleptische bepalingen gedaan. Elzinga legt uit: “Bij cosmetica is het natuurlijk heel belangrijk hoe iets ruikt, welke kleur het heeft en hoe het voelt. Onze medewerkers zijn

‘Bij audits werd ons

Excel-systeem altijd genoemd als minpunt’ erin getraind om geur, kleur en gevoel te herkennen en op een goede manier te omschrijven. We hebben ook wel apparatuur om de kleur te meten, maar de menselijke ogen zijn altijd gevoeliger dan zo’n apparaat. Onze medewerkers kunnen ook goed inschatten wat er moet gebeuren als iets bijvoorbeeld niet helemaal de goede kleur heeft. Voor de zekerheid worden deze testen altijd door twee personen uitgevoerd.” Elzinga benadrukt dat het in alle gevallen gaat om gevalideerde testen die zijn voorgeschreven vanuit de certificering. “Ik denk dat we elke dag zo’n vijftien grondstofmonsters onderzoeken in ons lab, daarnaast nog een stuk of tien monsters vanuit de mengafdeling en een tiental monsters van gereed product”, zegt hij.

Nieuwe producten Els van den Brink | Fotografie: Marco Vellinga

Lippenbalsems, reinigingslotions, maskers, scrubs en wrattenpennen. Het zijn enkele voorbeelden van de producten die dagelijks voorbijkomen in het laboratorium van Delarange Cosmetics in Zeewolde. Het bedrijf met ruim honderd medewerkers produceert zo’n zeshonderd verschillende cosmeticaproducten en medische hulpmiddelen voor merken zoals Rituals, Zwitsal, Hema en Etos. Al die producten moeten natuurlijk regelmatig gecontroleerd worden in het lab. Om de kwaliteit van al die onderzoeken nog beter te kunnen waarborgen, heeft het bedrijf onlangs het iLES LIMS van iVention in gebruik genomen.

Kwaliteitscontroles In alle laboratoria van Delarange staat kwaliteitscontrole centraal, in relatie tot grondstoffen, halfproducten, eindproducten

Bij producten die nieuw ontwikkeld worden, zijn nog wat aanvullende kwaliteitsonderzoeken noodzakelijk, vervolgt Elzinga. Het gaat bijvoorbeeld om een stabiliteitsmeting, een test op conserveermiddelen, een allergietest en een test om te controleren op de interactie met de verpakking, om te zien of er geen stoffen migreren vanuit de verpakking naar het product of andersom.

Daarnaast is het soms nodig om extra onderzoeken te doen om een bepaalde claim te kunnen maken, bijvoorbeeld om te bewijzen dat een crème hydraterend is.

Soms ontwikkelt het bedrijf nieuwe producten op eigen initiatief, maar vaak gebeurt dit ook op verzoek van een klant. “Op dit moment wordt er steeds vaker gevraagd om cosmeticaproducten met natuurlijke grondstoffen, of met zo min mogelijk verschillende grondstoffen. Daarnaast zijn we bezig om steeds meer producten te ontwikkelen zonder microbeads. Dat is niet altijd zo eenvoudig. Bij sommige producten zoals scrubs kun je die microbeads vrij eenvoudig vervangen door natuurlijke stoffen zoals kokos. Maar bij andere producten is het lastiger om iets September 2021 |

31

LIMS

Breektest met een van de cosmeticaproducten. Het materiaal wordt in mallen gesmeerd (inzet 1, links) en na stollen onder druk gezet tot er een barst ontstaat (inzet 2, linksonder).

‘Het werkt in de

cloud, waardoor data op een veilige plek is opgeslagen en updates goed zijn geregeld’

LIMSspecs Bedrijf: Delarange Cosmetics B.V. in Zeewolde Leverancier: iVention Pakket: iLES Platform Datum ingebruikname: april 2021 Aantal gelijktijdige gebruikers: minimaal 16 Server: Cloud

32

| September 2021

LIMS Christiane Barcellos de Aragão, junior kwaliteitsfunctionaris, controleert in het iVention LIMS de status van diverse lotions op aanwezigheid van gisten.

te vinden dat je kunt gebruiken als vervanging, zonder dat een product hierdoor heel anders gaat aanvoelen of er heel anders uitziet”, vertelt Elzinga.

Nieuw LIMS Het afgelopen jaar is het complete laboratorium van Delarange overgegaan op het nieuwe LIMS, gebaseerd op het iLES Platform van iVention. Sinds april 2021 is het systeem volledig in gebruik. Elzinga legt uit: “Voorheen werkten we met een systeem op basis van Excel, maar dat was eigenlijk niet zo betrouwbaar.

Als er iets werd gewijzigd, kon je bijvoorbeeld niet zien wanneer dat was gedaan, door wie en waarom. Met onze nieuwe LIMS hebben we veel meer inzicht in het hele proces, in de planning en alle gebruikte apparatuur. Bij een afwijking gaat er bijvoorbeeld automatisch een melding naar de juiste persoon. Het mooie aan dit systeem is ook dat het werkt in de cloud, waardoor alle data op een veilige plek is opgeslagen en alle updates goed zijn geregeld”, vindt Elzinga.

Wensen configureren Elzinga is vooral enthousiast over het feit dat alle labmedewerkers al tijdens de implementatie betrokken zijn bij het uittesten van de verschillende onderdelen. “Het mooie is dat hun wensen hierdoor ook direct konden worden meegenomen bij de inrichting. Een van de medewerkers gaf bijvoorbeeld aan dat het fijn is als bij een bepaalde test direct in beeld komt welke instellingen je moet opgeven voor de betreffende grondstof. Dat is nu ook zo geconfigureerd”, vertelt hij. Als het systeem in het lab eenmaal

goed draait, wil Elzinga dit nog graag uitbreiden zodat ook de procescontroles bij de productie erin worden meegenomen.

Discipline Terwijl de labmedewerkers heel blij zijn met hun nieuwe LIMS, dat hun veel tijd bespaart, wordt er buiten het lab nog verschillend op gereageerd. “Het systeem vergt van medewerkers meer discipline”, zegt Elzinga. “De gekozen inrichting dwingt namelijk af dat je nu pas met iets kan starten als alle gegevens binnen zijn. Dat betekent dat bijvoorbeeld de salesafdeling echt alle benodigde gegevens moet invoeren, voordat wij een onderzoekstraject kunnen starten. Dat is even wennen. Ik heb dat ook gezien bij andere bedrijven waar ik eerder heb gewerkt en ook een LIMS heb ingevoerd. Mijn ervaring is dat dat maar tijdelijk is. Later wordt het meestal juist als prettig ervaren, omdat hierdoor uiteindelijk de opgegeven planning veel vaker wordt gerealiseerd”, zegt Elzinga.

Exit Excel Elzinga merkt dat klanten juist heel enthousiast reageren op het nieuwe systeem. “Vooral bij de cosmeticaproducten zien we dat het vertrouwen in ons bedrijf is toegenomen, omdat onze klanten het gevoel hebben dat de kwaliteit nu meer wordt gewaarborgd.

Natuurlijk hadden we alle certificeringen wel in huis, maar bij audits werd ons Excel-systeem altijd wel genoemd als minpunt.

Om goed voorbereid te zijn op de toekomst moesten we ook echt wel op een LIMS overschakelen. We zijn blij dat we dat nu ook daadwerkelijk hebben gedaan.”

September 2021 |

33

VEILIGHEID Leidingensysteem waarin alle veiligheidsaspecten zijn verwerkt op locatie Sittard

Veilig gassensysteem bij Laboratoriumtechniek VISTA College

34

| September 2021

VEILIGHEID Vincent Hentzepeter | Fotografie: Dräger

De vernieuwing van cluster Laboratoriumtechniek maakt deel uit van de totale renovatie van de locatie Sittard van het VISTA College. Een belangrijk facet bij de vernieuwingsslag was het gassensysteem dat goed en veilig geregeld moest zijn en aan alle wettelijke eisen moest voldoen.

Betrokken bij het project namens VISTA College is Bob Daniëls, opleidingsmanager Laboratoriumtechniek. Hij werkte tijdens de renovatie nauw samen met Marco Severens, eigenaar van Curvers Raadgevende Ingenieurs, die als werktuigbouwkundig projectleider voor de verbinding zorgde tussen het onderwijsteam en de bij de nieuwbouw betrokken technische partijen. Daniëls over de wensen van het VISTA College bij de vernieuwing van het cluster Laboratoriumtechniek: “We wilden geen schoolse opstelling, maar een omgeving waarin professionele laboratoria zijn nagebootst. De renovatie maakt deel uit van de totale renovatie van de locatie Sittard van het VISTA College.

Er zijn bouwdelen gerenoveerd, verbouwd en vervangen door nieuwbouw. Binnen het cluster Laboratoriumtechniek betreft het de praktijklokalen van vijf verschillende typen laboratoria waar studenten opgeleid worden voor het werkveld: in het bedrijfsleven, de industrie, de gezondheidszorg en onderzoekscentra, of om door te stromen naar het hoger beroepsonderwijs.”

Veiligheidseisen Gassen zijn onmisbaar voor het functioneren van de laboratoria.

Veilige en gebruiksvriendelijke toegang tot gassen had hoogste prioriteit, waarbij voor gassengebruik in scholen bijzondere regels gelden. Marco Severens: “In de praktijklessen wordt een aantal speciale gassen gebruikt zoals acetyleen, zuurstof, helium en waterstof. Omdat een gasfles met inhoud niet in een onderwijslokaal mag staan, was behoefte aan een leidingensysteem

‘Alles rondom zuurkasten met chemicaliën waar dampen vanaf komen, moet goed en veilig geregeld zijn’

waarin alle veiligheidsaspecten zijn verwerkt.’ Daniëls: ‘Elk type laboratorium moet aan specifieke veiligheidseisen voldoen. Zo hoort een biologisch-medisch lab schoon te zijn en eventueel aanwezige bacteriën moeten worden gedood met behulp van uv-licht. Ook kan in een lab overdruk of onderdruk nodig zijn en overal dienen vrijkomende gassen direct te worden afgevoerd.

Alles rondom zuurkasten met chemicaliën waar dampen vanaf komen, moet eveneens goed en veilig geregeld zijn.”

Vakmanschap

Een expert van Dräger geeft uitleg over het nieuwe gassensysteem.

Bovendien vond de verbouwing plaats in een bestaand gebouw, waarbij rekening gehouden moest worden met de aanwezige constructie. Dit vergde creativiteit bij het ontwerp van het gassensysteem.

Severens: “In het compacte gebouw met lage plafonds was September 2021 |

35

Bek�k alle kortingsacties op www.boomlab.nl/aanbiedingen

Boom B.V.

Rabroekenweg 20, 7942 JE Meppel | P.O. Box 37, 7940 AA Meppel The Netherlands T. +31 (0)522-26 87 00 | E. boombv@boomlab.nl | www.boomlab.nl

A

RA

ALLES VOOR UW ANALYSES EN ONDERZOEKEN VAN KLEIN LABORATORIUMAPPARATUUR, BENODIGDHEDEN TOT AAN CHEMICALIËN

NC

IE R

LABO TO

RIU M LE VE

R

VEILIGHEID

Detail van de gasseninstallatie.

‘We hebben weinig

bemoeienis met hen gehad, het liep gewoon’ weinig ruimte. Daarbij was het de wens om leidingen soms anders dan gebruikelijk aan te brengen. Bijvoorbeeld omdat vanwege het behoud van een T-liggervloer op de begane grond direct onder Laboratoriumtechniek, leidingen in koven weggewerkt moesten worden. Of omdat in het plafond van de kantine leidingwerk in het zicht moest blijven, voor een industriële look.

Het vergt vakmanschap om een leidingensysteem zo te kunnen ontwerpen en aanbrengen.’

Samenwerking In 2019 kreeg Curvers het verzoek om te zorgen voor het ontwerp van de gasseninstallatie ten behoeve van Laboratoriumtechniek en riep het advies in van Dräger, waarmee onder andere op

het gebied van Gas Management Systems al een jarenlange samenwerking liep. “Het is een totaalleverancier van alles wat met gassen en gassendistributie te maken heeft. Of het nu advies, ontwerp, producten, installatiewerk, nazorg, scholing of onderhoud betreft. Ze hebben een goede naam in ziekenhuizen en in alle soorten laboratoria voet aan de grond.”

Het ontwerp van B4 Technisch Meubilair met de plaatsen voor de voorzieningen was voor Curvers het vertrekpunt om het installatietechnisch ontwerp te maken voor de gassendistributie. “Naar aanleiding van ons bestekontwerp heeft Dräger advies gegeven over het optimaliseren van de door ons geboden oplossingen, evenals over de beste prijs-kwaliteitverhouding. Vervolgens hebben wij dit door hen voorgestelde gasseninstallatieontwerp in het bestek opgenomen. Hun rol ging trouwens verder dan advisering over het ontwerp van de laboratorium gassendistributieinstallatie alleen. Als onderaannemer van de installateur hebben ze het systeem ook gemonteerd en daarbij onder andere hun nieuwste type gasdrukregelpanelen toegepast. Met uitstekend resultaat.

We hebben weinig bemoeienis met hen gehad, het liep gewoon.”

Daniëls kan dat beamen. “In het verleden hebben zij regelmatig het onderhoud, reparaties en aanpassingen in verschillende van onze laboratoria verzorgd. Dit keer hebben ze zowel geadviseerd September 2021 |

37

VEILIGHEID

Uitgangspunten renovatie cluster Laboratoriumtechniek, VISTA College (locatie Sittard): X Renovatie en revitalisatie, deels nieuwbouw van locatie Sittard, inclusief cluster Laboratoriumtechniek.

X Totaal vloeroppervlak 19.000 m² bvo.

X Doorlooptijd juni 2020 – juli 2021 X Professionele omgeving, waarin de laboratoriumsituatie in bedrijfsleven, industrie, onderzoekscentra en ziekenhuizen is nagebootst.

X Inzet van de nieuwste technieken en apparatuur.

X Conform veiligheidsaspecten van de verschillende typen laboratoria.

X Laboratoriumtechniek: 1.000 m² bvo, verspreid over twee verdiepingen, met daarin vijf typen laboratoria: natuurkundig; organisch; chemisch-fysisch; analytisch; biologisch-medisch.

X Realisatie totale renovatie inclusief Laboratoriumtechniek: Frencken Scholl Architecten, Mertens Bouwbedrijf B.V., Adviesbureau Brekelmans (constructeur), Curvers Raadgevende Ingenieurs (onafhankelijk adviesbureau op het gebied van gebouwgebonden installaties), Kemtec B.V. (W-installaties), Scheffers Civiel-Elektro Engineering (E-installaties), B4 Technisch Meubilair B.V. (technisch meubilair laboratoria).

Een van de praktijklokalen.

X VISTA College is een Instelling voor middelbaar beroepsonderwijs (mbo) en volwasseneneducatie voor de regio’s Maastricht, Parkstad en Sittard-Geleen X 3 hoofdlocaties: Sittard, Heerlen en Maastricht en enkele sublocaties

over de tekeningen, maatvoering en afstemming, als de montage en ingebruikname verzorgd. Ik kan stellen dat alles naar behoren functioneert. Bij de oplevering van de gasflessenruimte hebben experts van Dräger een korte scholing gegeven over hoe te handelen bij de ingebruikname. Ook die nazorg is een sterk punt.”

X 1.250 medewerkers X 18.000 studenten X Cluster Laboratoriumtechniek: 250 studenten

Totaaladvies in gassen Deze taken voerde Dräger uit bij de realisatie van een veilig en gebruiksvriendelijk gassensysteem: X Ontwerp leidingenstelsel/tekeningen, inclusief maatvoering en technische oplossingen X Optimale prijs/kwaliteitverhouding X Gasflessen: wijze van opslag, locatie en aansluitpunten X Type compressoren en vacuümtechniek

X Kwaliteit en zuiverheid van gassen X Veiligheid X Aanleg gassensysteem inclusief leidingenstelsel X Aansluitingen gasflessen in de gasflesruimtes voor de laboratoria X Check op luchtzuiverheid apparatuur in de laboratoria X Nazorg: scholing over ingebruikname

September 2021 |

39

R&D

Research faciliteit van Sanquin in Amsterdam investeert in wide-field fluorescentie microscoop

Bloedcellen bijna 2 x Met de aanschaf van een wide-field fluorescentie microscoop kunnen onderzoekers van de researchfaciliteit van Sanquin in Amsterdam met hoge snelheid een verrassend groot beeld op hun scherm presenteren. Processen met levende (bloed)cellen zijn zo steeds beter te visualiseren.

Els van den Brink | Fotografie: FOODnote

40

| September 2021

In de laboratoria van Sanquin Research in Amsterdam wordt veel onderzoek gedaan op het gebied van bloed, bloedtransfusiegeneeskunde en immunologie. De researchfaciliteit vormt de technische spil hiervan. Onderzoekers van binnen en buiten Sanquin kunnen hier gebruik maken van de geavanceerde apparatuur op het gebied van microscopie, flow cytometrie en proteomics. Als staflid bij de microscopie-unit biedt Martijn Nolte ondersteuning aan onderzoekers die voor hun onderzoek gebruik willen maken van een van de microscopen. “Naast onze analisten, die vertellen hoe alles precies werkt en alle technische

R&D Martijn Nolte aan het werk met de nieuwe wide-field microscoop, een Nikon Eclipse Ti2-E die een bijna dubbel zo breed beeld genereert.

breder in beeld details van de microscoop weten, is het fijn als je nog iemand hebt die vooraf kan meedenken over de opzet van het experiment, de keuze van de juiste microscoop en welke positieve en negatieve controles je bijvoorbeeld moet meenemen”, legt Nolte uit.

Arsenaal aan microscopen De microscopie-unit beschikt over twee confocale microscopen, drie wide-field fluorescentie microscopen, een multiphoton microscoop en een imaging flow cytometer. Alle microscopen

zijn uitgerust met een klimaatkast, zodat ze gebruikt kunnen worden om levende cellen te bestuderen. Zo’n klimaatkast kan op temperatuur gehouden worden, terwijl eveneens de luchtsamenstelling nauwkeurig gecontroleerd wordt. Elke microscoop is bedoeld voor een iets andere toepassing. Terwijl de widefield fluorescentie microscopen vooral geschikt zijn om snel de fluorescentie van hele laag cellen of weefsel te meten, zijn confocale microscopen in staat om alleen de fluorescentie van het focusvlak te scannen door het licht dat niet in focus is te blokkeren. Door laag voor laag te scannen kan de hele laag cellen September 2021 |

41

R&D of weefsel haarscherp in beeld worden gebracht. De multiphoton microscoop heeft een vergelijkbaar principe als een confocaal microscoop, maar hiermee kan nog dieper in weefsel gekeken worden, zelfs bij levende dieren. De imaging flow cytometer tot slot is eigenlijk een kruising tussen een microscoop en een flow cytometer. Hierbij worden van iedere cel in een suspensie niet alleen de fluorescente waardes gemeten, zoals in conventionele flow cytometrie, maar wordt ook van elke cel een fluorescente foto gemaakt.

Breder beeld Sinds kort beschikken Nolte en zijn collega’s over een nieuwe wide-field microscoop, een Nikon Eclipse Ti2-E. Omdat gemeten moet worden aan levende cellen in kweekbakjes, is net als bij hun andere microscopen gekozen voor een omkeermicroscoop, waarbij het objectief onder het preparaat zit en zo heel dichtbij de cellen gebracht kan worden.

Nolte is vooral blij met het extra grote beeld (field of view) van deze nieuwe microscoop. “Dat is voor ons echt een enorme meerwaarde. Bij andere wide-field microscopen is de breedte van het lichtpad achttien millimeter, terwijl dat bij deze microscoop is opgehoogd naar vijfentwintig millimeter.” Dat klinkt misschien niet zo veel, maar een vergroting van de doorsnee van achttien naar vijfentwintig betekent dat het totale oppervlakte van het beeld bijna wordt verdubbeld. “Voor de bouwers van de microscoop is dat een behoorlijke uitdaging, want het betekent dat het hele lichtpad vanaf de lichtbron tot de detector zo veel moet worden vergroot”, zegt Nolte. Nikon is de eerste die dit biedt, maar Nolte verwacht dat dit uiteindelijk wel de standaard gaat worden voor microscopen, omdat het voor gebruikers alleen maar voordelen heeft.

Voor de onderzoekers betekent dit in de praktijk dat ze minder beelden aan elkaar hoeven te plakken (stitchen) om een compleet overzicht te krijgen van alle cellen in het kweekbakje. “Dat scheelt uiteindelijk veel tijd”, zegt Nolte. “Bovendien hoeven we nu een minder hoge vergroting te gebruiken om alles te kunnen zien, en dat is voor ons ook een voordeel. Een lagere vergroting betekent namelijk dat er meer licht op het preparaat valt, waardoor we beter kunnen meten aan fluorescente labels”, legt Nolte uit.

Snelle switches Nolte en zijn collega’s werken veel met fluorescente labels om biologische processen goed te kunnen volgen. “Met onze beide confocale microscopen kunnen we zelfs acht labels tegelijkertijd meten, dus acht verschillende kleuren”, vertelt Nolte. Bij de nieuwe wide-field microscoop zijn dat er vier, wat voor dit

‘Veel sneller schakelen tussen verschillende kleuren’

42

| September 2021

Martijn Nolte, staflid bij de microscopie-unit van Sanquin biedt ondersteuning aan onderzoekers die voor hun onderzoek gebruik willen maken van een van de microscopen.

type microscopie ook al aan de hoge kant is. De microscoop is bovendien in staat om supersnel tussen deze kleuren te switchen, binnen maximaal veertig milliseconden. “Voorheen was daar een paar honderd milliseconden voor nodig. Dat betekent dat we dus veel sneller kunnen schakelen tussen verschillende kleuren”, zegt Nolte. Ook op andere punten is de nieuwe microscoop een stuk sneller. Zo wordt de microscoop gecombineerd met een hele gevoelige camera van partnerbedrijf Photometrics, die wel vijfhonderd foto’s per seconde kan maken. Bovendien is het systeem van de microscoop zo ingesteld, dat de camera rechtstreeks kan communiceren met de lichtbron om de verschillende ledlampjes aan of uit te zetten, waardoor ook dit relatief snel gaat.

Met deze en andere instellingen is de microscoop helemaal aangepast aan de wensen van de onderzoekers die hem gaan gebruiken. Een microscoop is namelijk altijd maatwerk. “Wij hebben er bijvoorbeeld voor gekozen om een Perfect Focus Unit toe te voegen waardoor het beeld altijd in focus blijft, ook als er een klein beetje beweging is. Dat was voor ons belangrijk”, noemt Nolte als extra voorbeeld.

R&D

Martijn Nolte aan het werk met de Nikon Eclipse Ti2-E.

Details van de Nikon Eclipse Ti2-E en toepassing van blauw fluorescent licht.

Programmeerbaar

zien is. Het apparaat kan al die metingen automatisch achter elkaar uitvoeren, zonder dat daar nog handwerk aan te pas komt.

Nolte is heel blij met de JOBS software die Nikon voor deze (en andere) microscopen heeft ontwikkeld. Hiermee is het namelijk mogelijk om een serie metingen vooraf te programmeren, vertelt hij. Zo kan een onderzoeker vooraf precies instellen in welke volgorde de verschillende delen van een kweekbakje of multiwellplaat bekeken moeten worden, en met welke vergroting. Daarbij kan bijvoorbeeld gekozen worden om alles eerst met de ene en dan met een andere vergroting te bekijken, of om dat alleen te doen als er een bepaalde combinatie van fluorescente labels te

‘Uiteindelijk gaat dit wel de standaard worden voor microscopen’

Nabootsing Omdat de apparatuur er nog maar net staat, heeft Nolte de nieuwe microscoop nog weinig kunnen inzetten voor onderzoek, wel ziet hij tal van mogelijkheden. Samen met hoogleraar Jaap van Buul wil hij er bijvoorbeeld een microfluidics-systeem in zetten, waarbij de endotheellaag van de bloedvatwand wordt nagebootst, terwijl daar witte bloedcellen overheen stromen.

Endotheelcellen kunnen namelijk geactiveerd worden, bijvoorbeeld wanneer er in het onderliggende weefsel sprake is van een infectie. Deze activatie zorgt voor een signaal aan voorbijkomende witte bloedcellen, die vervolgens door de endotheellaag heen migreren om de infectie aan te pakken. “Dit proces duurt maar enkele minuten, dus we hebben echt een snelle microscoop nodig om dit goed te kunnen volgen en het met fluorescente labels in kaart te brengen. Met deze nieuwe microscoop is dat heel goed mogelijk”, zegt Nolte enthousiast.

September 2021 |

43

LAB MARKT Polarimeter met interne temperatuurcontrole De ADP600 serie polarimeter beschikt vanaf heden over Xylems interne Peltier temperatuurcontrolesysteem om altijd en simpel een meting uit te kunnen voeren. Deze stabiele temperaDe ADP600 serie polarimeter tuurregulering zorgt voor beschikt vanaf heden over een nauwkeurigere meting.

Xylems interne Peltier temperatuurcontrolesysteem.

De ADP600 serie bestaat uit diverse modellen met een single, duo en multi golflengte. Nieuw in de serie is de ADP670 die 7 golflengtes biedt, namelijk: 325, 365, 405, 436, 546, 589 en 633 nm. Bij dit instrument zijn diverse accessoires beschikbaar, zoals meetbuizen, XPC-buizen 100 en 200 mm, Low Volume en PEEK/glazen (zoutzuur resistent) en UKAS gecertificeerde kwartsplaten. Tevens is het instrument geschikt voor zowel een doorlopende als een enkele meting. Deze zeer nauwkeurige polarimeter voldoet aan USP/EP/BP/JP (@589nm). De ADP600 Serie Polarimeters van Bellingham & Stanley is door zijn flexibiliteit en omdat ze voldoen aan de FDA-regulering 21 CFR deel 11 geschikt voor gebruik binnen de farmaceutische-, chemische-, suiker- en voedingsindustrie.

Wilten Instrumenten, www.wilten.nl

stap, waarvan uiteindelijk de laboratoria zullen profiteren.”, aldus Maarten Schouffoer, productspecialist bij Salm en Kipp. DUMAS staat voor een nauwkeurigere, schonere, veiligere en vooral snellere methode om stikstof, eiwit en koolstof te bepalen in vergelijking met de traditionele natchemische methodieken. Dat maakt deze Salm en Kipp verzorgt sinds toestellen geschikt voor labo- kort de levering en technische ratoria die zich bezighouden ondersteuning van de DUMASmet kwaliteitscontrole, R&D, analyzers voor stikstof, eiwit en koolstof van de Italiaanse agro, milieu, food & feed en fabrikant Velp. high-throughput onderzoek en die aan strenge eisen en normen moet voldoen. Het assortiment van Velp omvat stikstof/eiwit-analyzers en een koolstof/ stikstof analyzer. Ze zijn ontworpen om 24/7, 365 dagen per jaar te opereren en efficiënt het routineonderhoud uit te voeren. De analyzers zijn verbonden met het VELP Ermes Cloud platform, waarmee het vanaf elke locatie mogelijk is realtime te monitoren, workflows te beheren en meldingen te ontvangen. Via dit platform kan veilig toegang tot de database van het instrument worden verkregen, en is het mogelijk samen met collega’s aan rapporten te werken via pc, smartphone en tablet.

[+31] (0)76 – 5086500, natasja.vanest@wilten.nl

Salm en Kipp, [+31] (0)34-6269090, www.salmenkipp.nl

DUMAS-analyzers voor stikstof, eiwit, koolstof

Veiligheidskasten voor accu’s

Salm en Kipp verzorgt sinds kort de levering en technische ondersteuning van de DUMAS-analyzers voor stikstof, eiwit en koolstof van de Italiaanse fabrikant Velp. “Beide partijen hebben al veel ervaring met DUMAS-analyzers. Dus was dit een logische

Dupa’s Battery XL veiligheidskast is speciaal gebouwd voor de veilige opslag van lithium-ion batterijen. De kasten hebben diverse extra functies voor meer veiligheid en werkcomfort. Een speciaal kenmerk is dat de deuren altijd in het slot vallen – een

44

| September 2021

LAB MARKT Vernieuwd LI(M)S voor betere patiëntenzorg

Dupa’s Battery XL veiligheidskast.

extra die een standaard EN 14470-1 kast niet biedt. Brandwerend geïsoleerde compartimenten zorgen ervoor dat de calamiteit binnen het compartiment blijft. Daarnaast zorgt de gepatenteerde deurvergrendeling ervoor dat bij overdruk de deuren niet openknallen. Een ‘back-draft’ is dus niet mogelijk. De overdruk wordt langs de achterwand naar buiten afgevoerd ter bescherming van aanwezigen. De Battery Line is leverbaar met laadstations én doormelding naar brandweer en gebruiker. Deze onderdelen zijn samen met de kast getest, dat maakt dat de Battery XL in zijn volledigheid is gecertificeerd.

DPVT bv, [+31] (0)76-2043015, www.dupa.nl

CliniSys | MIPS lanceert GLIMS 10.

CliniSys | MIPS lanceert GLIMS 10. De vernieuwde LIMS-versie biedt meer flexibiliteit om processen in te richten, en te automatiseren en efficiënter te werken ter verbetering van de patiëntenzorg. GLIMS 10 bouwt voort op de optimalisaties in gebruiksgemak en flexibiliteit van GLIMS 9 en biedt extra functionaliteit voor de volgende specialismen: X Microbiologie: Geautomatiseerde taken en plaataflezing optimaliseren de werktijd van de microbioloog in een digitale en papierloze workflow om het risico op menselijke fouten

September 2021 |

45

LAB MARKT te verlagen. GLIMS 10 biedt ook interfaces voor diverse geautomatiseerde laboratoriumsystemen om de productiviteit te verhogen.

X Klinische chemie: Ondersteuning voor gepoolde testen, zoals gepoolde PCR voor COVID-19. Het is nu mogelijk monsters van verschillende personen in één enkele test te onderzoeken, wat efficiënter is en doorlooptijd versnelt.

X Genetica: De nieuwe GLIMS Genetics-module levert een complete en gepersonaliseerde genetica-workflow voor kleine, grote of multisite-laboratoria – inclusief familiebeheer.

Geautomatiseerde besluitvorming levert hulpmiddelen om patiënten en afspraken te beheren.

Meer informatie: https://www.clinisysgroup.com/leaflet_glims10_nl CliniSys Group, [+32] (0)4-96260410, charlotte.wille@mips.be

Extractie plantaardige olie oplosmiddelenvrij Milestone heeft zijn microgolftechnologie voor oplosmiddelenvrije extractie uit botanisch materiaal Milestone geperfectioneerd met als resultaat de nieuwe ETHOS X 2.0 en ETHOS XL. Het toestel biedt twee moderne extractiesystemen voor ambachtelijke en middelgrote toepassingen en grote capaciteiten. Het Green-Technology concept van de ETHOS X microgolfsystemen biedt een sneller extractieproces, maakt toevoeging van chemi-

Lavendelolie. (Foto: Adobe Stock)

46

| September 2021

De nieuwe ETHOS X 2.0 en ETHOS XL.

sche oplosmiddelen overbodig, verwarmt efficiënter en voorkomt dat er bijproducten ontstaan. Een intensieve nazuivering is dus niet meer nodig. Daarmee beschermt deze gepatenteerde microgolfmethode de authenticiteit van de te onderzoeken essentiële oliën. De combinatie van een hoog microgolfvermogen met een roterende reactor maakt het extractieproces bij de ETHOS X-lijn sneller en de verwarming gelijkmatiger. Een typische extractie kost daarom slechts 60 tot 90 minuten. Het ETHOS X 2.0 model is ontworpen om het extractieproces voor ambachtelijke toepassingen en middelgrote commerciële bedrijven te vereenvoudigen, onder andere door de grote reactor van 15 liter. Voor het verwerken van grotere hoeveelheden botanisch materiaal is de ETHOS XL het aangewezen systeem met zijn grotere capaciteit en vereenvoudigde workflow.

Salm en Kipp, [+31] (0)34-6269090, www.salmenkipp.nl

LAB MARKT Pipetpunten en meer uit voorraad leverbaar

Ondanks de schaarste zijn de meeste instrumentatie- en verbruiksgoederen bij Laboramastore uit voorraad leverbaar.

Laboramastore, onderdeel van Wilten Instrumenten, biedt een oplossing voor tekorten aan gebruiksartikelen die ontstaan zijn door de COVID-19 pandemie. De webshop biedt een ruime keuze in consumables op basis van concurrerende prijzen, levertijd binnen 10 werkdagen en kwaliteitsproducten van verschillende merken. Ondanks de schaarste zijn de meeste instrumentatie- en verbruiksgoederen bij Laboramastore uit voorraad leverbaar. Hieronder verschillende pipetpunten met of zonder filter, in verschillende volumes, met of zonder steriliteit, RNAse/ DNAse vrij. Deze pipetpunten zijn universeel en passen op de meeste gangbare merken. Naast de pipetpunten zijn ook andere verbruiksgoederen uit voorraad leverbaar, waaronder centrifugebuizen, serologische pipetten, PCR-platen en reactievaatjes.

De order- en verzendkosten bedragen €15,- per bestelling. De shop biedt een simpel en transparant kortingssysteem, er hoeft geen log-in procedure te worden doorlopen en het is mogelijk achteraf per factuur te betalen.

Nieuw bij Interscience is de kennismodule voor het ontwikkelen van een py-gc/ms methode voor de analyse van microplastics.

maakt van pyrolyse-GC/MS tot een veelbelovende techniek in de strijd tegen microplastics.

Interscience, [+31] (0)76-5411800 of +[32] (0)10-450025 info@interscience.nl of info@interscience.be www.interscience.nl of www.interscience.be

Laboramastore, www.laboramastore.nl [+31] (0)76 – 5086500, sales@laboramastore.nl

Kennismodule microplasticanalyse Nieuw bij Interscience is de kennismodule voor het ontwikkelen van een Py-GC/MS methode voor de analyse van microplastics. Dit is momenteel een hot topic binnen het milieuonderzoek. De hieraan gerelateerde gezondheidsproblemen en milieurisico’s staan hoog op de politieke agenda en geeft een boost aan multidisciplinair onderzoek. Door de toenemende maatschappelijke druk groeit de vraag naar analysemethoden. Pyrolyse-GC/MS kan gebruikt worden om microplastics te karakteriseren op moleculair niveau. Hiermee wordt het mogelijk zowel het polymeer als de additieven te identificeren in één enkele run. Dit is een groot voordeel ten opzichte van standaard gebruikte FTIR-spectroscopie. Dit September 2021 |

47

LABWARE 8 ®

Automate Your Laboratory with the Global Leader for LIMS and ELN www.labware.com

®

LAB MARKT Webinar efficiëntere en geoptimaliseerde vloeistofchromatografie aanpak

PerkinElmers LC 300 liquid chromatography platform biedt HPLC- en UHPLCconfiguraties met de modernste fluidicstechnologie.

PerkinElmer biedt het webinar ‘Chromatography Simplified – Improving LC Workflow Efficiency and Productivity’ online aan op aanvraag. De vraag naar vloestofchromatografietesten neemt snel toe – instrumentatie en de software van het chromatografiedatasysteem (CDS) moeten daarom op orde zijn.

PerkinElmers LC 300 liquid chromatography platform biedt HPLC- en UHPLC-configuraties met de modernste fluidics-technologie. Alles doordacht samengebracht in één systeem voor meer gebruiksgemak zonder in te boeten op prestaties. De nieuwe CDS-software ‘SimplicityChrom’ maakt bij dit toestel het verschil. Bekijk waarom via het webinar en kom alles te weten over de LC300 met bijbehorende CDS.

Bezoek de vernieuwde website www.labinsights.nl

Volg dit webinar op elk gewenst moment via de link: https://www.perkinelmer.com/nl/library/chromatography-simplified-improving-lc-workflow-efficiency-and-productivity.html

50 jaar TSK-kolommen

Tosoh Bioscience, leverancier van chromatografieproducten voor de farma-, biotech- en chemische industrie, viert het 50e jubileum van zijn TSKgel U/HPLC kolommenlijn.

Tosoh Bioscience, leverancier van chromatografieproducten voor de farma-, biotech- en chemische industrie, viert het 50e jubileum van zijn TSKgel U/HPLC kolommenlijn. In 1971 lanceerde Tosoh (toen nog Toyo Soda Manufacturing) zijn eerste gelpermeatiechromatografie (GPC)-kolom voor de analyse van organisch oplosbare polymeren: TSKgel S-type, een polymeergebaseerde kolom. Dit was de aftrap voor een complete serie kolommen voor elk denkbaar type vloeistofchromatografie. Size Exclusion Chromatografie (SEC) is en was een speerpunt in de productlijn, waarbij de TSKgel SW-serie de nummer 1 is voor de kwaliteitscontrole van therapeutische antilichamen in de biofarmacie.

Tosoh Bioscience info.tbg@tosoh.com, www.tosoh.com info.tbg@tosoh.com

September 2021 |

49

LAB AGENDA ADVERTEERDERSINDEX

BEURS, CONGRES 15 - 18 november

Asecos

2

Infors

20

MEDICA 2021 COMPAMED 2021

Leuze

6

iVention

22

Van Dijk Verhuizingen en Opslag

6

Perkin Elmer

24

Boom

36

www.medica.de

6, 28, 49

www.compamed.de

Molgen

17 november

Carl Roth

7

NBS

36

Lab-supply, Leverkusen (D)

Interscience

8

Dupa

38

www.lab-supply.info/

Bronson

Suurmond

38

Laboramastore

44

lab-supply-rhein

910 2

HAN

17 - 18 maart 2022

Dräger

10

Axel Semrau

45

Vakbeurs Laborama 2022 Brussels Expo - Paleis 1

Skalar

11

Nikon Europe

47

expo.laborama.be/nl

PHCBI

12

Labware

48

Bruker

18

Labmakelaar Benelux

50

WoTS

Wilten

18

Bitos

50

fhi.nl/wots

Salm en Kipp

18, 51

JSB

52

Instrument Solutions

29, 46

27 - 30 sept 2022

OPLEIDING, CURSUS

VOLGENDE NUMMERS:

21-22 september

4-5 oktober

Intern Auditor, Geel (België)

Interne Auditor, Utrecht

kerteza-academy.com/events/

kerteza-academy.com/events/

training-tot-intern-auditor-2l

training-tot-intern-auditor-2/

X Mobieltjes inzetten als analysetools - er is steeds meer mogelijk

4 oktober

2 november

X Eurofins krijgt totaaloverzicht voor zijn medische data met nieuw LI(M)S

Corrigeren met de 4 x O-aanpak, Breda

Methodeontwikkeling in HPLC

QAducation, info@qaducation.nl

Avans+, info@avansplus.nl

www.qaducation.nl

www.avansplus.nl

X Magnetrondestructie voor gevorden X Hypermodern farmalab Kyte Pharma in Hoofddorp opgeleverd

LABinsights OKTOBER verschijnt 22 oktober.

September 2021 |

51

VOOR AL UW

CHROMATOGRAFIE VERBRUIKSMATERIALEN We bieden u onder andere de volgende merken:

nu

Heeft u vragen over een kolom of een ander verbruiksartikel? Neem dan contact op met een van onze specialisten. Mail info@go-jsb.nl of bel 31(0)32 087 00 18. We helpen u graag!

SUMMER SALE!

Informeer naar de acties door een email te sturen naar

info@go-jsb.com

SHARPER PEAKS BETTER SEPARATIONS JSB Benelux Apolloweg 2B 8239 DA Lelystad

T +31(0)32 087 00 18 F +31(0)32 087 00 19

An authorised partner of: info@go-jsb.nl www.go-jsb.nl