Level Up Magazine - Gezond Gamen

up level in

ki jk

Vragen aan bekende gamers blz. 26

Wat maakt gamen zo leuk? blz. 8

ex e

Wat als gamen verder uit de hand loopt? blz. 22

m

test: Wat voor gamer ben jij? blz. 7

pl aa r

MAGAZINE VOOR JONGEREN OVER GEZOND GAMEN

GameChangers 1

Inhoud

DE WERELD VAN GAMES

5

SOORTEN GAMES EN VOORBEELDEN

6

EVOLUTIE VAN GAMES

7

STREAMING VAN E-GAMES

8

WAT MAAKT GAMEN ZO LEUK?

9 10

DOE DE TEST!

TWEE GAMEMECHANISMEN IN DE KIJKER WAT VOOR GAMER BEN JIJ?

11

DOE DE TEST!

12-13 14-15

HOBBY, PASSIE OF VERSLAVING?

16

ex

VOOR- EN NADELEN VAN GAMEN

WAT ZIJN SIGNALEN DAT GAMEN UIT DE HAND LOOPT?

17

WAAROM EN BIJ WIE LOOPT GAMEN UIT DE HAND?

18

19-20

jk

HET VERHAAL VAN MATTHIAS EN BAVO GAMEN IN BALANS

MET QUIZ

21- 23

FUN ZONDER SCHERM ?

ki

24

CYBERPESTEN? WAT NU?

SAFETY FIRST! WAAR KAN JE TERECHT VOOR HULP

in

ENKELE VRAGEN AAN BEKENDE GAMERS

Ontmoet Matthias en Bavo, de drijvende krachten achter dit magazine, “Level Up”. Ze hebben zelf ooit te maken gehad met gameverslaving. Wat begon als een onschuldige hobby groeide uit tot een probleem waarbij ze school, vriendschappen en hun gezondheid verwaarloosden. Toen was er weinig gespecialiseerde hulp beschikbaar, waardoor ze op eigen kracht uit hun gameverslaving zijn moeten komen.

Ze hebben de organisatie “GameChangers” opgericht om anderen te ondersteunen die worstelen met problematisch gamegedrag. Dit doen ze door hun eigen verhaal te delen op scholen en anderen te begeleiden.

em

HOEVEEL GEEF JIJ UIT AAN GAMES?

Wie zijn wij?

ar

4

pl a

DE OPKOMST VAN GAMEN

25 26 26 28

HOE HELP JE IEMAND DIE (TE)VEEL GAMET?

30

OPLOSSINGEN TEST

31

Lees hun volledige verhaal op pagina 16-20.

Waarom “Level Up”?

Ons doel met “Level Up” is helder: • Problematisch gamen & gameverslaving bespreekbaar maken • Een gezonde on- en offlinebalans promoten • Game- en schermverslaving vermijden!

In dit magazine vind je een mix van uitleg, persoonlijke verhalen en praktische oefeningen om je te helpen inzien dat gamen geweldig kan zijn, maar dat evenwicht de sleutel is. We gaan jullie uitrusten met de kennis en tools om gezond te gamen en te floreren in alle facetten van het leven.

Duik erin, ontdek hoe je in balans blijft in de digitale wereld en Level Up je leven!

Wat als je niet of weinig gamet?

Als je denkt: “Ik game eigenlijk niet zoveel, is dit magazine dan wel iets voor mij?”, dan hebben we goed nieuws. “Level Up” gaat niet alleen over gamen. Het is ook een diepe duik in schermgebruik over het algemeen.

Er zijn tenslotte ook andere vormen van schermtijd. Denk maar aan YouTube, Instagram, SnapChat, TikTok of populaire platformen bij gamers zoals Twitch of Discord. Dus zelfs als je niet actief gamet, kan het scherm nog steeds een centrale plek in je leven innemen. De principes van digitale balans zijn universeel. Dus blader verder, ontdek en vind je eigen digitale evenwicht.

Laten we samen deze reis starten en ontdekken hoe we in harmonie kunnen leven met onze schermen, zonder iets te missen van de prachtige, offline wereld om ons heen.

2

3

De wereld van games

De opkomst van gamen

ar pl a

De evolutie van gamen heeft ons van de eenvoudige pixels van de jaren ‘70 naar verbluffend realistische, meeslepende werelden gebracht. Met spelers die zich van over de hele wereld verenigen, ontketent gaming creativiteit, bouwt het vriendschappen op en biedt het ons ongeëvenaarde vormen van ontspanning. Denk aan het bouwen van je eigen middeleeuwse kasteel in Minecraft of het najagen van die ‘Epic’ outfit in Fortnite.

Net zoals fietsen of naar de bioscoop gaan, kan gamen een prachtige manier zijn om te genieten en te ontspannen.

De wereld van de games is heel divers…

Met welk toestel(len) game jij? Omcirkel ze!

Wii

em

Is gamen gevaarlijk?

ki

in

PS VR

PC/Desktop

Steam Deck PS5

PS4

Smartphone

8

Waarom is digitale balans voor sommigen zo moeilijk?

Games zijn ontworpen om ons geboeid te houden, om ons telkens weer dat ene level verder te laten spelen of die ene missie te voltooien. Bij sommigen activeren ze beloningssystemen in de hersenen op een manier die weinig andere activiteiten kunnen, waardoor andere bezigheden ‘saai’ worden en beginnen wegvallen.

In dit magazine duiken we diep in wat gamen zo aantrekkelijk maakt. Je leert over de fascinerende wereld van games, test je eigen gamegedrag en ontdekt tips voor gezond gamen!

SWITCH

9

jk

ex

Zoals bij elke evolutie komen er ook uitdagingen bij kijken. Digitale balans vinden in een tijd waarin de grenzen tussen de echte en virtuele wereld steeds vager worden, is niet altijd makkelijk. Hoewel gamen voordelen heeft zoals het verbeteren van probleemoplossende vaardigheden, hand-oogcoördinatie en sociale contacten, is er ook een keerzijde. Heel wat jongeren (en volwassenen) hebben moeite om hun speeltijd te beperken, wat kan leiden tot problematisch gamen of zelfs gameverslaving.

1

Xbox Series X

Gamelaptop

3 Laptop van school

Tablet

VRAAG ?

In welk jaar is de eerste console uitgekomen?

Het antwoord vind je in de schermen hierboven!

TIP Houd je speltoestellen en schooltoestellen gescheiden. Gebruik de schoollaptop liever niet om te gamen. Zo kan je je beter concentreren op je schoolwerk en vermijd je afleiding.

4

5

Soorten games & voorbeelden

Evolutie van Games Stap mee in de tijdmachine, want we gaan terug in de tijd en ontdekken hoe games zijn geëvolueerd van eenvoudige pixels tot indrukwekkende werelden vol avontuur en spanning. Hier zie je een overzicht van hoe games verschillen in vergelijking met vroeger.

SANDBOX- EN STRATEGIESPELLEN Minecraft, Roblox, Age of Empires, Starcraft

SPORT- EN SIMULATIESPELLEN FIFA, NBA2K, Mario Kart, The Sims

‘CASUEL’ SPELLEN

6

❏ Ja ❏ Nee ❏ Ja ❏ Nee ❏ Ja ❏ Nee

pl a

r

nu Freemium games

Beperkt in ruimte (kabels, arcade)

Overal toegankelijk: smartphone, 4G

Traag of zonder internet

Vliegensvlug: Streaming, Twitch, YouTube, Discord

em

Super M_ _ _ _

Eigendom via CD, cassetjes

Licenties: Xbox, Playstation Plus

Zwart-wit, weinig pixels, 8-bit

Zeer realistisch en aantrekkelijk: 4K, HD

vb ..................................................... .....................................................

ex

GTA, Fallout, Stardew Valley, Animal Crossing

❏ Ja ❏ Nee

vb ..................................................... .....................................................

Cyberpunk 2_ _ _

VERSUS

vb ..................................................... .....................................................

VERSU

S

Minec_ _ _ _

vb ..................................................... .....................................................

Rocket L_ _ _ _ _

vb ..................................................... .....................................................

Among U_ vb ..................................................... .....................................................

De oplossingen staan op pagina 31.

ROLLENSPELLEN

❏ Ja ❏ Nee

Call of D_ _ _

van / naa

jk

AVONTURENSPELLEN

❏ Ja ❏ Nee

Beperkt aanbod aan games

in

ACTIESPELLEN

vroeger

Vul onderstaande spellen aan & welke voorbeelden ken je nog?

ki

Al eens gespeeld?

ar

elk met hun eigen unieke game Er zijn heel veel soorten games, e nd kele van de meest voorkome play en kenmerken. Hier zijn en illende categorieën. spellen, onderverdeeld in versch

welke leeftijd of leerkracht op rs de ou je g aa Vr en… en wat iele telefoon kreg zij hun eerste mob ? je ermee kon doen

Hoe zit het nu?

Games zijn in de laatste jaren veel geëvolueerd.

Maar waar staan we nu?

ENKELE CIJFERS • Gemiddelde leeftijd Vlaamse gamer: 31 jaar • Spelen maandelijks een game: - 54% van de +16-jarigen - 96% van de Vlaamse jongeren • Sinds de coronacrisis is de wekelijkse gametijd met 1,5 uur gestegen onder gamers

Bronvermelding: VAD factsheet gamen 2021

7

Streaming & e-sports

Wat maakt gamen zo leuk?

ar

Je carrière maken in games? Het kan!

Stel je voor dat gamen niet alleen een hobby is, maar ook een sport waar je prijzen kan winnen en kampioen kan worden.

pl a

Er zijn verschillende redenen waarom gamen zo leuk is voor velen. In bijna alle games zal je deze 6 onderdelen zien terugkomen.

Dat is e-sports! E-sports staat voor Electronic Sports en het draait allemaal om het spelen van videospellen op professioneel niveau. In e-sports komen getalenteerde spelers van over de hele wereld bijeen om te strijden in allerlei populaire games, zoals League of Legends, Fortnite, Counter Strike en Overwatch. Sommigen verdienen er ook geld aan en worden beroemdheden.

em

1 Doelen

8

9u00-12u00

Hij gaat met zijn team en coach samenzitten.

Ze gamen niet, maar ze bespreken strategieën hoe ze nog beter kunnen worden. Ze bestuderen zowel hun eigen gameplay, als die van de tegenstander om zich voor te bereiden op de wedstrijden.

12u-13u

Middagpauze! (zonder scherm natuurlijk)

13u-13u45

Elke dag hebben ze een gesprek met hun mental coach en met voedingsdeskundigen.

Deze zorgen ervoor dat de gamers gezond blijven en op hun best spelen; er is immers veel druk om te presteren.

13u45-15u

Training waarin ze samen gamen als team.

15u-15u15

Pauze en even naar buiten gaan.

15u15-16u-30

Terug een intense training.

16u30-17u30

Sporten in de fitness om fit te blijven.

18u-18u45

Een gezond avondmaal.

18u-45-20u

Laatste trainingssessie.

20u-22u30

Rust en relaxatie en soms afspreken met vrienden.

22u30-23u

Op tijd naar bed. Om goed te presteren heb je een goede nachtrust nodig!

“

jk

Een professionele e-sporter staat op en eet een gezond ontbijt.

ki

8u00

Ik volg de Counter-Strike scène en die professionele gamers mogen van hun team maar ‘x’ aantal uur spelen.

Die mogen niet de hele dag energy drinks drinken, nee, die moeten ook een gezonde levensstijl hebben want daar word je beter van.

in

Een dag in het leven van een e-sporter…

ex

Maar niet iedereen kan e-sporter worden. Het is als acteren, velen willen het, maar slechts enkelen kunnen ervan leven.

William Boeva

WIST JE DAT

?

”

Wist je dat: Esporter ‘Bug ha’ tijdens de nite World C Fortup in 2019 de prijzenpo 3.000.000 do t van llar heeft gew onnen op 16 leeftijd?! Daa -jarige rvoor moest hi j wel de best van liefst 250 e zijn miljoen andere Fortnite speler s!

Je krijgt duidelijke doelen om naartoe te werken.

Bv. een draak doden, als eerste de finish halen, een bom ontmantelen

2 Vooruitgang Je ziet hoe ver of dicht je bij het behalen van een doel bent. Bv. vooruitgangsbalken, levels, coins

3 Toenemende uitdaging

Je krijgt opdrachten die niet te makkelijk en niet te moeilijk zijn. Zo ervaar je voortdurend uitdaging. Bv. In het begin speel je tegen makkelijke tegenstanders.

Wanneer je beter wordt, laat het spel je spelen tegen moeilijkere tegenstanders.

4 Feedback Je ziet onmiddellijk een verandering in het spel door iets dat je doet.

Bv. je drukt op een knop en ziet meteen je personage bewegen, een boost, een level-up,…

Sociale 5 interactie Je kan met of tegen anderen spelen.

Bv. Je speelt online met vrienden of leert nieuwe mensen kennen.

6 Cliffhangers Je krijgt constant het gevoel van ‘net niet’ en ‘nog eentje’.

Bv. je rondt een missie af en krijgt meteen een nieuwe opdracht die je leuk lijkt.

Ook in tv-series zie je dat de makers het einde van een aflevering spannend houden om je te laten blijven kijken.

9

Twee gamemechanismen in de kijker

99,78

ar

Music

Movies

120,18

25,9

.................................. € ................................. € ................................. € .................................. € .................................. € .................................. € .................................. € .................................. € ................................. € ................................. € .................................. €

jk

❏ Nieuwe games ❏ Battle pass (Bv. Fortnite: €10) ❏ Video streaming diensten (Bv. Netflix: € 8) ❏ Muziek streaming diensten (Spotify, YouTube Premium, Deezer) ❏ Donaties aan streamers op Twitch, YouTube of elders ❏ Downloadbare content (‘DLC’s’) en extra spelinhoud ❏ Accessoires om de game-ervaring te verbeteren (gamestoel, koptelefoon…) ❏ Lootboxen (zie p.11) In-game geld (Robux,…) (Bv. 1000 V-bucks: €8) ❏ Merchandise van populaire streamers (t-shirts, sweaters…) ❏ Pc-onderdelen (grafische kaart, RAM, Processor…) ❏ Kleine gadgets in het spel die minder dan 5 euro kosten

em

Uitgave per maand

Inhoud

TIP Geld is belangrijk, maar onze tijd, aandacht en energie zijn de meest kostbare elementen.

Gebruik ze goed want ze komen niet meer terug.

10

in

Gemiddeld geven Belgische gamers 122 euro per jaar uit aan gamen. Dat komt overeen met 21 kilogram snoep bij Kruidvat!

ki

TOTAAL ................................. € x 12 maanden = .................................. €

WIST JE DAT?

pl a

192,78

ex

Hoeveel geld heb je dit jaar uitgegeven aan online entertainment?

Books

De game industrie is HUGE. Heb je een idee om hoeveel geld het gaat? 10 miljoen, 100 miljoen, 10 miljard? 200 miljard euro is de jaarlijkse wereldwijde omzet. Dat is meer dan de film- en muziekindustrie samen!

Games

Hoeveel geef jij uit aan games?

WIST JE DAT?

Als je iets in een game koopt, is he t dan wel van jou? Nee, alles w at je koopt in he t spel, blijft eigendom van de makers. Ze kunn en dus altijd bepaalde inhoud aanpassen of ve rwijderen.

Bijvoorbeeld: als je verbannen w ordt uit de game, dan kan je je verworven spul len niet meer gebruiken.

Lootboxen

Battle pass

Lootboxen? Letterlijk een virtuele doos met buit! Je maakt kans om iets te winnen, maar daar moet je er ook iets voor doen.

Een battle pass is een soort abonnement bij een game dat de speler in staat stelt om voor een bepaalde periode extra spelinhoud (zoals skins/outfits) te ontvangen. Deze pass kan je vaak aanschaffen door echt geld uit te geven of door te gamen.

Wat maakt een lootbox zo aantrekkelijk? Een lootbox openen zorgt voor opwinding omdat je niet weet wat je gaat krijgen. Wanneer we niet het ‘juiste’ ontvangen, ontstaat de drang om opnieuw een box te openen. De makers kunnen ook de kansen dat je een doos wint, aanpassen. Lootboxen zijn zeer vergelijkbaar met een slotmachine. Zo is er een link tussen een gameverslaving en een gokverslaving.

TIP

Wat maakt de battle pass zo aantrekkelijk? Dankzij de battle pass krijg je meer exclusieve beloningen waarmee je kan pronken tijdens het gamen. Het geeft ook een extra zetje om te gamen omdat je bij elk volgend level iets ontvangt. De spullen in de battle pass zijn meestal beschikbaar voor een beperkte tijd. Dus je moet voldoende gamen om alle beloningen op tijd vrij te spelen.

Meerdere lootboxen achter elkaar openen, vergroot niet de kans op een bepaald voorwerp.

Je hebt bv. 5% kans op een legendarisch voorwerp. Bij het openen van 3 lootboxen blijft de kans 5% en geen 15%.

WIST JE DAT? België en Nederland één van de weinige landen zijn waar lootboxen bestempeld worden als gokken?

11

DOE DE TEST !

Jij en je scherm?

Hoeveel tijd zit je per dag op je tablet of smartphone?

TIP Check de schermtijd op je smartphone!

❏ Film, series of TV ❏ Muziek luisteren ❏ Gamen ❏ Huiswerk maken ❏ Sociale media gebruiken ❏ Chatten ❏ Online shoppen

1

2

3

0

1

2

3

4

5

6

6+

6+

ex

aantal uur (omcirkel wat past)

SCHOOLDAGEN 1

2

❏ Ik hou van uitdaging en behalen van resultaten ❏ Ik zet mijn games graag op een moeilijker niveau dan standaard ❏ Ik verzamel zoveel punten als ik kan en voltooi graag 100% van het spel ❏ Ik toon met veel trots de prestaties die ik behaald heb en vergelijk graag met anderen

Explorers

3

4

5

6

❏ Ik hou van verkennen ❏ Ik ontdek graag nieuwe werelden ❏ Ik speel graag op mijn eigen tempo en neem mijn tijd ❏ Ik hou van een goed uitgewerkt verhaal

6+

ki

0

Achievers

jk

Hoeveel tijd zit je per dag aan je tv of spelconsole?

aantal uur (omcirkel wat past)

WEEKEND EN VRIJE DAGEN

in 0

2

1

2

3

3

4

5

6

6+

WEEKEND EN VRIJE DAGEN 2

4

5

6

6+

aantal uur (omcirkel wat past)

aantal uur (omcirkel wat past)

3

aantal uur (omcirkel wat past)

12

6

WEEKEND EN VRIJE DAGEN

SCHOOLDAGEN

1

5

aantal uur (omcirkel wat past)

Hoeveel tijd zit je per dag op je laptop of pc?

0

4

em

0

❏ Youtube ❏ Netflix ❏ Tiktok ❏ Spotify ❏ Snapchat ❏ Instagram ❏ Twitch ❏ Discord ❏ WhatsApp ❏ BeReal ❏ SmartSchool

1

Welke stelling past bij jou als je aan het gamen bent? Kruis aan:

SCHOOLDAGEN

Welke apps en websites gebruik jij?

0

Wat maakt gamen voor jou zo leuk?

Ontdek het in deze 4 types

pl a

Hoe hou jij je bezig bij het gebruik van schermen?

Wat voor gamer ben jij?

ar

Wil je weten hoeveel tijd je op een scherm doorbrengt in vergelijking met je leef­ tijdsgenoten? Vul dan onze quiz over schermtijd in en ontdek meer over je scherm­ gewoonten. Vergelijk je resultaten met die uit het Apestaartjaren onderzoek van Mediawijs op pagina 31.

4

5

6

6+

Vergelijk je resultaten met die van de anderen op pagina 31! Wat valt je op?

Socializers

Winners

❏ Ik speel graag samen met anderen ❏ Ik help graag anderen met hun uitdagingen ❏ Ik vervul graag een rol in een team, guild of clan ❏ Ik werk graag naar een gemeenschappelijk doel

❏ Ik speel om te winnen ❏ Ik denk graag strategisch om zo te winnen van anderen ❏ Ik durf de spelregels ombuigen om te winnen ❏ Ik kijk graag naar scoreborden en wil zo hoog mogelijk staan

13

Voor- en nadelen van gamen

Voor- en nadelen van gamen

Nadelen

Voordelen

Nieuwe vrienden maken: In veel games kan je samen met of tegen anderen spelen. Zo kan je nieuwe vrienden maken of bestaande vriendschappen onderhouden.

•

Leren samenwerken: Online games vereisen teamwork. Je leert samenwerken met anderen en hoe je effectiever kunt communiceren.

William Boeva

Kan je nog voordelen bedenken?

ragen

A

laughing out loud

2

AFK

B

zeer kwaad worden

3

LOL

C

beginnende speler

4

GG

D

away from keyboard

5

noob

E

computergestuurde vijanden

6

bots

F

good game

in

Hoe goed is je game-Engels?

1

Oplossing op p.31

1

14

2

3

4

5

6

”

jk

Talen: Heel wat spellen zijn niet beschikbaar in het Nederlands maar wel in andere talen zoals het Engels, waardoor je je taalvaardigheden verbetert.

•

•

Lichamelijke problemen: Veel gamen en minder bewegen kan zorgen voor allerlei lichamelijke klachten zoals pijn aan de rug, nek of pols (door langdurig in een slechte houding te zitten), of aan de ogen (door vaak in het donker en dicht tegen het scherm aan te spelen).

in een gezondere houding met onderstaande tips.

Hoeveel pas jij er al toe?

em

•

ex

Reflexen en coördinatie: Of je nu een voetballer aanstuurt in FIFA, je danspassen oefent in Just Dance of je een andere speler uitschakelt in Fortnite, telkens train je je reactiesnelheid en coördinatievermogen (zoals die tussen je handen en ogen).

•

Slechtere schoolresultaten: Stel je je schoolwerk vaak uit door het gamen? Als gamen telkens de prioriteit krijgt en het veel tijd in beslag neemt, blijft er minder tijd over om je huiswerk te maken en te studeren… met vaak slechtere punten als gevolg.

•

Sociale isolatie: Te veel gamen kan zorgen dat je andere hobby’s en vriendschappen laat vallen.

Na een tijd wordt het ook steeds moeilijker om nieuwe offline vriendschappen op te bouwen en raak je geïsoleerd.

•

Boosheid: Sommigen gaan zo op in het gamen, dat ze heel boos worden als ze verliezen of moeten stoppen. Soms gaan ze daar zo ver in dat ze materiaal kapot slaan en de relatie met familie en vrienden achteruit gaat.

ki

•

ar

“

De hand-oogcoördinatie die je ontwikkelt door te gamen is voor mij een groot voordeel.

Voor chirurgen hebben ze ook speciaal een videogame ontwikkeld zodat ze minder fouten maken tijdens operaties. Daarnaast heb ik mijn theoretisch rijbewijs gehaald met een videogame en gerevalideerd met een Wii balance board. Eigenlijk train je hiermee op een veilige manier je lichaam.

Probleemoplossend denken: In veel games kom je allerlei uitdagingen en puzzels tegen die je moet ontraadselen. Zo train je je hersenen en leer je problemen oplossen.

•

Té veel van iets is zelden goed, en dat Hoe gezond is jouw geldt ook voor gamen. Hieronder geven we enkele potentiële nadelen van gamen game- en schermhouding? mee. Game met mate, zo vermijd je al veel Langdurig in een verkeerde houding gamen, chatten of mogelijke problemen! filmpjes kijken kan later zorgen voor problemen. Speel

pl a

Gamen is meer dan alleen ontspanning.

Het biedt ook een reeks verrassende voor­delen. Ontdek hoe deze hobby kan bijdragen aan je vaardigheden en leven!

•

Slaaptekort: Stoppen met gamen of filmpjes kijken is voor sommigen zo moeilijk dat ze ’s avonds laat (al dan niet stiekem) blijven verder doen. Met als gevolg: een slaaptekort, vermoeidheid in de klas en slaap moeten inhalen door uit te slapen in de weekends.

Waarom pauzes belangrijk zijn!

Lange, ononderbroken uren gamen kan leiden tot zo­wel mentale als fysieke vermoeidheid. Het is cruciaal om elke 30-40 minuten een korte pauze in te lassen: •

Om je ogen rust te geven

•

Om je lichaam te bewegen en bloedcirculatie te bevorderen

•

Om even tot rust te komen

TIP Het licht van schermen houdt ons langer wakker en kan onze nachtrust verstoren. Dit wordt ook wel blauw licht genoemd. Veel schermen passen zich ’s avonds automatisch aan om je ogen minder te belasten. Je kan dit ook zelf instellen op je toestel bij blauwlichtfilter.

15

Hobby, passie of verslaving?

ar

Wat zijn signalen dat gamen uit de hand loopt?

pl a

Gamen is voor velen een leuke hobby, maar sommigen worden steeds afhankelijker van het gamen. Hoe merk je dat bij jezelf of bij iemand anders? Er zijn een aantal signalen die je gemakkelijk kan herkennen.

Verslaving

Je speelt wanneer je zin hebt en laat het makkelijk weer liggen.

Je bent een echte fan en steekt er veel tijd in, maar je houdt balans.

Je denkt voortdurend aan gamen, je hebt moeite om te stoppen en het gamen heeft een negatieve invloed op je leven

Is 12% echt verslaafd?

Ken je het onderzoek van Apestaartjaren nog (p.12 en 31)? Ze vroegen jongeren naast de hoeveelheid scherm­tijd ook welke problemen ze ervaren met gamen en sociale media:

Nee hoor! De meeste jongeren gamen gewoon voor de fun, maar het is goed om te weten waar de grens ligt. Blijf genieten van je games, maar vergeet de rest van de wereld niet!

Sociale Media 34% mist wel eens slaap 23% vindt zichzelf verslaafd 12% voelt zich rot zonder social media

16

ki

jk

Hoeveel jongeren zijn er dan gameverslaafd?

Ongeveer 60.000 (2,6%) jongeren belanden in een gameverslaving. Denk je dat er bij jou meer aan de hand is? Bekijk op de volgende pagina's welke signalen je herkent.

in

32% gamet om niet te denken aan vervelende dingen 16% kan aan niets anders denken 12% denkt verslaafd te zijn

% gameverslaving

12

7,3

wat jongeren denken

wat ouders denken

2,6 echt cijfer % gameverslaving

Toename van de speeltijd Liegen over gamegebruik Verveling bij alles wat niet gamen is Moeilijk om te stoppen met gamen Verwaarlozing van zichzelf en relaties met anderen Ontkenning van problemen

em

Passie

ex

Hobby

Gamen

• • • • • •

Wanneer deze signalen aanwezig zijn, dan spreken we over problematisch gamegedrag. Komen deze signalen meer en heviger voor in een lange periode van 6 maanden tot 1 jaar, dan spreken we van een gameverslaving.

Waarom stoppen we niet met gamen als het ons problemen oplevert? Overmatig gamen creëert dikwijls een eindeloze cyclus van de volgende 4 stappen: ❶ Je ervaart onaangename gevoelens zoals verveling, frustratie, eenzaamheid, vermoeidheid, angst, verdriet… ❷ Je ontdekt dat gamen de snelste en gemakkelijkste manier is om van deze gevoelens te vluchten. ❸ Je keert steeds vaker terug naar het gamen en het wordt moeilijker om te stoppen.

1 Onaangename gevoelens

4

2

Problemen

Gamen

3 Verlies van controle

Sneewbaleffect Een gameverslaving ontstaat dus niet in 1 dag of een week. Het is zoals een sneeuwbaleffect: het begint klein en wordt zo groot dat je het niet meer kan tegenhouden, met schade voor jezelf of anderen tot gevolg.

❹ Het gamen begint voor problemen te zorgen. Bv. je bent je huiswerk vergeten te maken omdat je gisteren aan het gamen was, je krijgt ruzie met je ouders, enzovoort ...

Dan ga je je vaak slecht voelen door deze problemen, waardoor je dan geneigd kan zijn om toch terug te gamen omdat het gamen zelf wél leuk was ❶.

17

Waarom & bij wie loopt gamen uit de hand?

Het verhaal van Matthias

96% van de Vlaamse jongeren speelt één keer per maand een game. 2,6% van de jongeren belanden in een gameverslaving. Niet elke gamer heeft dus te maken met een gameverslaving. Hoe komt dat? Er is een specifieke wisselwerking nodig tussen 3 zaken: de persoon, de omgeving en de games.

Graag op zichzelf

Moeite met beheersen van emoties

Persoon

GAMES

OMGEVING

ex

Risicozones Gameverslaving

Omgeving

Ouders hebben een negatieve houding tegenover gamen

18

Weinig duidelijke grenzen of beperkingen thuis Je niet goed in je vel voelen

Gezinsleden spenderen ook veel tijd aan schermen

in

ki

Je vrienden zijn ook allemaal gamers

Games

Je wordt direct beloond voor inspanningen

jk

Spanningen en conflicten thuis of op school

Ouders hebben beperkte technische kennis

Moeite met het maken en houden van vrienden offline

pl a

PERSOON

Uitstelgedrag

Snel afgeleid

Moeite met verveling

Laagdrempelig sociaal contact

Moeilijkheid past zich automatisch aan aan jouw niveau

Ik vond het zo leuk dat ik steeds meer tijd ging spenderen aan gamen. Dit had wat gevolgen:

em

Veel behoefte aan structuur en een voorspelbare omgeving

Veel behoefte aan uitdaging

Ik leerde voor het eerst videospelletjes kennen op m’n 10 jaar, toen we een console kregen thuis. Mijn eerste spelletje was FIFA. Later hadden we thuis ook een PC, waar ik spellen speelde zoals The Sims en Rollercoaster Tycoon. Internet was toen nog heel traag en werkte vaak niet, dus speelde ik vooral op mezelf.

ar

Omcirkel wat je herkent bij jezelf, in je omgeving en de games die je speelt. Zijn de volgende kenmerken bij jou aanwezig? Dan kan je vatbaar zijn voor het ontwikkelen van een gameverslaving. GEEN PANIEK! Verderop in dit magazine vind je tips om het gamen in balans te houden.

Fear of missing out: Je dreigt beloningen mis te lopen als je niet speelt

Online & competitief Visueel duidelijke vooruitgang Fantasierijke, inspirerende en uitdagende werelden

1. Mijn schoolresultaten gingen achteruit.

Huiswerk stelde ik telkens uit tot het allerlaatste moment. Hierdoor moest ik soms nog laat ’s avonds taken afwerken en zat ik vaak vermoeid in de les.

Nu deel ik mijn verhaal om anderen zoals ik te helpen.

Dus, voor alle gamers daarbuiten: je kan je leven net zo episch maken als je favoriete game. Geloof me, ik heb het allemaal meegemaakt!

Herken jij bepaalde zaken uit je eigen leven?

2. Ik had steeds minder andere hobby’s, interesses en vrienden buiten het gamen.

Vroegere hobby’s, zoals voetbal en de jeugdbeweging, liet ik vallen. Ik sprak ook steeds minder vaak af met vrienden en klasgenoten. Tegen mijn 18e bleven er nog weinig (offline) vriendschappen over.

3. Ik geraakte verslaafd aan een videospelletje.

Tijdens mijn studies leerde ik het rollenspel World of Warcraft kennen, waar uiteindelijk al m’n vrije tijd naartoe ging. Na mijn studies heb ik nog 10 maanden thuis gezeten en bijna dag- en nacht zitten spelen. Ik was in niets anders meer geïnteresseerd en wou ook geen externe hulp aanvaarden.

Uiteindelijk zijn er een paar dingen gebeurd die me er uit geholpen hebben. Enerzijds zat ik eens een hele dag thuis zonder stroom door een stroompanne. Toen besefte ik hoe afhankelijk ik geworden was van schermen. Daarna ben ik beginnen werken en dat heeft me geholpen om terug wat buiten te komen en mensen te leren kennen. Sindsdien heb ik me laten helpen om aan mijn leven en sociale vaardigheden te werken.

Ondertussen speel ik af en toe nog wel eens een spelletje, maar laat ik het niet meer uit de hand lopen.

Ik geniet veel meer van het leven en mijn gamen is in evenwicht.

19

Het verhaal van Bavo

Quiz

Is jouw gamen in balans?

ar

Als kind al leefde ik veel liever in een fantasiewereld met ridders, kastelen en draken. Ik las ook urenlang strips van de Rode Ridder en bootste epische veldslagen na met mijn Playmobilventjes. Kort daarop, in het jaar 2000, kregen we thuis een Play­Station 2 en was ik meteen verkocht aan het spel Maximo.

ZELDEN

SOMS

VAAK

ZEER VAAK

ex

Gelukkig ging ik met mijn vriendin op reis naar Canada waardoor ik plots voor 3 weken volledig weg was van mijn computer. Daar viel er een enorme last van mijn schouders. Ik begon me terug goed in mijn vel te voelen, zonder goede punten te behalen of een potje te winnen.

jk

Het begon pas echt uit de hand te lopen tijdens mijn laatste jaar op kot. Ik vluchtte weg van mijn verantwoordelijkheden en bracht één jaar lang al m’n tijd online door als “Psychomae” in het spel For Honor.

Ik stelde mijn schoolwerk uit, sprak niet meer af met vrienden, verwaarloosde mijn gezondheid en hygiëne, spendeerde al mijn spaargeld aan gamen en loog over alles tegen mijn partner en familie. Ik voelde me ontzettend schuldig en had het gevoel hier met niemand over te kunnen praten.

1

Hoe vaak denk je aan games en wanneer je opnieuw kan spelen, ook wanneer je niet aan het spelen bent?

1

2

3

4

5

1

2

3

4

5

2

Hoe vaak voel je je slecht wanneer je moet stoppen of minderen met spelen, of wanneer je niet kan gamen?

Denk aan wanneer je je kwaad, geïrriteerd, gespannen of verdrietig voelt wanneer je moet stoppen.

3

Hoe vaak voel je dat je meer moet gamen om evenveel plezier en voldoening eruit te halen als vroeger?

1

2

3

4

5

1

2

3

4

5

4

Hoe vaak verloor je interesse in andere hobby’s en sociale activiteiten door te gamen?

Denk aan wanneer je liever gamet dan met vrienden of familie afspreekt of andere hobby’s beoefent.

1

2

3

4

5

5

Hoe vaak zet je je gameactiviteit voort terwijl je weet dat het problemen oplevert?

Denk aan je huiswerk niet maken, te laat komen op school, vermoeidheid in de klas, geldverlies en discussies met je ouders.

6

Hoe vaak loog je tegen familieleden, vrienden, of hulpverleners over de hoeveelheid tijd die je spendeert aan gamen?

Denk aan wanneer je je gedrag minimaliseert of verborgen houdt voor hen.

1

2

3

4

5

1

2

3

4

5

7

Hoe vaak game je om persoonlijke problemen te ontlopen, of om onaangename gevoelens niet te hoeven voelen?

Denk aan gevoelens zoals schuld, hulpeloosheid, waardeloosheid of eenzaamheid.

8

Hoe vaak probeerde je al je gamegedrag te verminderen, maar lukte het niet?

1

2

3

4

5

1

2

3

4

5

9

Hoe vaak verloor of riskeerde je een belangrijke relatie, job of carrièrekans te verliezen door te gamen?

Denk aan een slecht rapport, vriendschappen die verwateren of gezondheidsproblemen.

em

In het middelbaar leerde ik voor het eerst de online wereld kennen. Samen met mijn beste vriend speelde ik uren Far Cry 3 en Heroes of the Storm. Hierdoor waren er veel discussies thuis en gingen mijn schoolresultaten achteruit. Eigenlijk hadden mijn ouders hier aan de alarmbel moeten trekken, maar ik raakte er met mijn resultaten net door.

in

ki

Toen ik terug thuiskwam ben ik meteen beginnen werken voor school. 2 maanden later was m’n schoolwerk eindelijk af, slaagde ik voor mijn studies en kon het offline leven beginnen!

Sindsdien heb ik met mezelf de afspraak gemaakt om niet meer te gamen in de week en geen online games meer alleen te spelen. Voor mij voelt dit aan als een goede balans. Ik kan mij tijdens de week focussen op mijn doelen en in het weekend even uitblazen met mate(n).

Wat houdt me nu in balans? Krijgskunst! Naast een gezonde uitlaatklep, houdt het mij ook mentaal en lichamelijk scherp, gedisciplineerd en nederig. Het helpt mij om te streven naar perfectie, wetende dat perfectie nooit bestaat. En ja, stiekem vind ik het wel cool om te kunnen vechten als een ninja!

MATE VAN AANWEZIGHEID

NOOIT

pl a

Ben jij een gepassioneerde gamer en vraag je je wel eens af hoe goed jouw gamegedrag in balans is?

Duik in onze quiz en ontdek hoe jij scoort. Laat je verrassen en leer meer over een gezonde game­ balans! Tel je score op en ontdek op de volgende pagina hoe in balans jouw gamegedrag is!

TOTAAL ..............

20

21

Interpretatie scores Gelegenheidsspeler (9 tot 15)

Gamen in balans

Hoe zit dit bij jou?

Wat vind je hiervan?

Hoe zou jij game­verslaving vermijden?

Dit niveau vertegenwoordigt personen die games niet of af en toe spelen zonder verslavingsproblemen. Ze hebben een gezonde balans met andere activiteiten.

❏ Ik zou mijn gametoestellen uit het raam gooien

ar

Gemiddelde Speler

❏ Ik zou meer naar YouTube en TV kijken (want dat is toch niet gamen?)

(16 tot 22)

Op dit niveau gamen spelers regelmatig, maar ze hebben nog voldoende andere interesses en hobby's. Ook al wordt het soms wat moeilijker om op tijd te stoppen.

pl a

❏ Ik zou mijn muis en toetsenbord aan mijn huisdier geven als speeltje ❏ Ik zou mijn vrije tijd voldoende invullen met andere offlineactiviteiten naast gamen

em

Toegewijde Speler

Extreme Speler (37 tot 45)

Dit niveau duidt op een ernstige mate van game­verslaving, waarbij het grootste deel van de tijd wordt besteed aan gamen, wat op termijn kan leiden tot aanzienlijke negatieve gevolgen voor de fysieke en mentale gezondheid en andere levensgebieden.

22

jk

Gamen is niet alleen leuk, het kan ook leerzaam en verbindend zijn. Maar zoals bij alles, is evenwicht belangrijk. Overmatig gamen kan je mentale en fysieke gezondheid beïnvloeden, je slaappatroon verstoren en je sociale leven buiten de digitale wereld beperken. Daarom zijn er enkele richtlijnen in verband met schermtijd.

Ziggy (14j)

Maak van je offline leven een spel

Gebruik schermen in je voordeel

Deel je problemen

✔ Zoek ook offline uitdagingen

✔ Wees creatief & productief

✔ Spendeer tijd met mensen waar je je goed bij voelt

✔ Stel limieten in

✔ Durf jezelf kwetsbaar opstellen

✔ Plan ontspannende offline activiteiten in.

✔ Zorg voor een apart toestel en locatie om te ontspannen en om te werken.

ki

Hier vertoont de speler duidelijke tekenen van verslavingsgedrag, waarbij gamen een aanzienlijk deel van hun tijd in beslag neemt en andere aspecten van het leven beïnvloedt.

Wat is een gezonde hoeveelheid gameen schermtijd per dag?

in

Intensieve Speler (30 tot 36)

ex

(23 tot 29)

Spelers op dit niveau vertonen een grotere neiging tot gamegedrag, waarbij ze soms moeite hebben om buiten het gamen andere activiteiten te ondernemen.

“

Ik wou eerst niets anders doen dan gamen. Maar na de begeleiding bij GameChangers heb ik ontdekt dat er naast gamen nog andere zaken leuk kunnen zijn. De situatie is nu beter, maar ik blijf het wel moeilijk vinden met de afgebakende tijdstippen. Zeker als ik meerdere dagen niet heb kunnen gamen, dan wil ik eens kunnen ‘doorgamen’. Maar ik begrijp wel dat de regels er moeten zijn.

AANBEVOLEN SCHERMTIJD? Experts raden voor tieners 2 tot 3 uur recreatieve schermtijd per dag aan, buiten schoolwerk om. Dit is inclusief tv-kijken, op sociale media zitten en ja, ook gamen. Zo blijft er genoeg tijd over om je te ontwikkelen op andere gebieden zoals voldoende bewegen, offline vrienden ontmoeten en studeren.

”

✔ Zit je met iets? Zoek hulp, je bent niet alleen ✔ Liegen leidt tot meer problemen, de waarheid komt altijd naar boven.

Zorg voor voldoende offline activiteiten

Ga slim om met schermen

Praat erover

23

Ik probeer niet te lang voor het scherm te zitten. Ik zet een alarm zodat ik ook nog andere dingen kan doen of afwerken zoals huiswerk. En als alles klaar is dan pas game ik.

Arno (12j)

ex

Een gezonde geest in een gezond lichaam. Het is al lang geweten dat naar buiten gaan en je benen strekken een zeer grote invloed heeft op zowel je fysieke als mentale gezondheid. Dus kruip maar vanachter dat computerscherm en ontdek je omgeving!

2. Spreek met vrienden ook offline af!

jk

3. Ontdek een nieuwe hobby

Nieuwe dingen uitproberen is in het begin altijd wat spannend. Maar daar zeggen wij tegen: probeer/experimenteer met nieuwe ideeën. Zo gaat het niet om van de eerste keer juist te kiezen, maar wel om nieuwe schermloze hobby’s te ontdekken. Zo vind jij de hobby die bij jou past!

De vaatwasmachine leegmaken en vullen zijn op zich geen leuke taken. Maar daar kan je verandering in brengen en er iets leuks van maken. Zet een chronometer klaar en probeer hem zo snel mogelijk te vullen en legen. Je schrijft je behaalde tijd neer en probeert deze score de volgende keer te verslaan.

24

Bron: Resultaten Apestaartjaren Mediawijs 2022

in

4. Beschouw je dagdagelijkse taakjes als een spel

•

•

Blijf kalm: Het is begrijpelijk dat je boos of verdrietig bent, maar probeer rustig te blijven en niet in de valkuil van negatieve reacties te trappen.

Bewaar bewijs: Als het pesten ernstig is, maak dan screenshots of foto's van de pestberichten. Dit kan nuttig zijn als je later hulp zoekt.

•

Negeer en verwijder: Als het pesten bestaat uit beledigende opmerkingen, negeer deze dan en verwijder ze. Geef geen aandacht aan negatieve opmerkingen, want dat is vaak wat pesters willen.

•

Ontvriend personen die je lastig vallen: Als de pester een 'online vriend' is, overweeg dan om hen te verwijderen of te ontvrienden. Echte vrienden pesten elkaar niet. Je kan ook een privé account aanmaken zodat je meer controle hebt over wie je toelaat als vriend.

• Blokkeer de pester: De meeste online platforms hebben opties om gebruikers te blokkeren en rapporteren. Hierdoor kunnen ze je geen berichten meer sturen.

•

Praat erover: Vertel een volwassene die je vertrouwt over het pesten. Ze kunnen je ondersteunen en helpen bij het aanpakken van het probleem. Je kan ook steeds bij Awel terecht; zie p. 29.

TABEL HOE WORDEN KINDEREN EN JONGEREN ONLINE GEPEST?

ki

Wees de volgende van je vriendengroep die een leuke activiteit voorstelt na school zoals bowlen of zelfgemaakte pizza’s bereiden in plaats van die routineuze Call of Duty: Warzone-avond.

Terwijl het internet vol geweldige mogelijkheden en leuke avonturen zit, is het ook belangrijk om te weten hoe je jezelf kunt beschermen tegen online pesten.

Wat kan je doen als je geconfronteerd met online pestgedrag?

em

1. Laat je neus kennis maken met de frisse buitenlucht

Wat nu?

ar

Wanneer gamers hun gamesessies meer beperken merken ze vaak iets op. Zoveel nieuwe vrije tijd! Gelukkig zijn er een hele­ boel leuke activiteiten waarbij je geen scherm nodig hebt. Hier vind je enkele tips van activiteiten die jij kan toepassen om je leven wat levendiger te maken.

Cyberpesten?

pl a

Fun zonder scherm? “ ”

KINDEREN

JONGEREN

Iemand zei gemene dingen TEGEN mij of schold mij uit via tekstberichten of online berichten

50 %

56 %

Iemand zei gemene dingen OVER mij tegen anderen via tekstberichten of online berichten

30 %

37 %

Iemand bedreigde mij via tekstberichten of online berichten

9%

17 %

Iemand hackte mijn account en stal persoonlijke informatie (bv. via email of accounts op sociale netwerken)

7%

7%

Iemand hackte mijn account en deed alsof hij/zij mij was (bv. via instant messaging of accounts op sociale netwerken)

8%

6%

Iemand maakte een nep-account en deed alsof hij/zij mij was (bv. op Facebook of TikTok)

12 %

9%

Iemand zette persoonlijke informatie van mij online

7%

8%

Iemand plaatste beschamende filmpjes of foto's van mij online

6%

10 %

Iemand veranderde filmpjes of foto's van mij die ik online geplaatst had

4%

7%

Ik werd uitgesloten of genegeerd door anderen op sociale mediachatrooms

13 %

17 %

Iemand verspreidde roddels over mij op internet

13 %

20 %

Zeg ik liever niet

29 %

20 %

25

ar

Safety first!

Enkele vragen aan bekende gamers!

© Ellie Van den Brande

pl a

William Boeva: presentator en comedian

Michiel Vandeweert: Content Creator

“

Heeft gamen ooit een negatieve impact op je gehad? Ik heb vooral overmatig gegamed tijdens mijn middelbaar, waarbij ik mijn schoolwerk niet deed omdat ik enkel wou gamen met vrienden. Ook tijdens de coronaperiode heb ik extreem gegamed, maar toen ben ik beginnen streamen dus was gamen ook iets productiefs.

Hoe hou jij jouw game-schermtijd in balans?

De dag van vandaag hou ik mijn gamegedrag in balans door te zorgen dat al mijn werk/taken die ik die dag moet doen af heb vooraleer ik een game opstart!

26

Het internet is een gigantische stad: er zijn prachtige plekken om te verkennen en nieuwe mensen om te ontmoeten, maar er zijn ook donkere steegjes waar je voorzichtig moet zijn.

ex

William Boeva

Heeft gamen ooit een negatieve impact op je gehad? Ik kan wel een aantal uren aan een stuk door gamen, maar vanaf een bepaald moment is het genoeg. Ik voel het aan mezelf wanneer ik te ver ga, en ik heb voor mezelf daar wel een natuurlijke grens in gevonden.

jk

Welke game zou iedereen moeten spelen volgens jou? Mijn favoriete gamegenres zijn First Person Shooters.

Dat is de magie van video games.

Daar maakt het niet uit hoe je eruitziet of wie je bent want je kunt alles worden.

ki

Hoe ben je voor het eerst met games in contact gekomen? Ik ben op zeer jonge leeftijd in contact gekomen door mijn neef die een SNES (Super Nintendo) had.

Welke tips wil je graag nog delen met jongeren?

Als laatste wil ik meegeven dat sociale media, games, smartphone en dergelijke niet meer weg te denken zijn, maar laat dat niet je leven overnemen en zorg dat je elke keer opnieuw geniet van het maken van mooie herinneringen met vrienden en familie, zonder sociale media! Wil je meer weten: www.twitch.tv/michielvandeweert

Welke game zou iedereen moeten spelen volgens jou? Eén van mijn favoriete games is Hollow Knight.

Het straffe aan Hollow Knight is dat dat slechts door twee man gemaakt is.

Hoe hou jij jouw game-schermtijd in balans? Ik voel het aan en moet even naar buiten dan. Ik slaap sowieso niet goed en ik merk wel dat ik van achter mijn PC niet direct kan slapen. Ik heb dan teveel prikkels gehad.

in

(30,300 volgers op Instagram / 22,600 volgers op Twitch)

em

Hoe ben je voor het eerst met games in contact gekomen? Toen ik vijf jaar was in het ziekenhuis. Ze hadden daar een SEGA Mega Drive met o.a. Sonic erop.

Welke tips wil je graag nog delen met jongeren?

Je wordt beter in games door afwisseling omdat je brein het moet kunnen verwerken. Ik volg professionele gamers die van hun team maar x aantal uur mogen spelen. Die drinken niet de hele dag energy drinks, nee, die moeten ook een gezonde levensstijl hebben.

Boeva gaat ook op tournee. Benieuwd naar één van Boeva’s shows in jouw buurt? Check dan zijn tourdata op zijn website www.williamboeva.be

”

Veilig surfen?

1. Denk na voor je klikt: Wees voorzichtig met pop-upadvertenties, onbekende links of downloads. Ze kunnen malware of virussen bevatten.

2. Sterke wachtwoorden: Gebruik een combinatie van letters, cijfers en symbolen. Vermijd voor de hand liggende keuzes zoals "123456" of "wachtwoord".

3. Geef nooit persoonlijke gegevens zoals je adres, telefoonnummer of schoolnaam weg aan onbekenden.

4. Let op voor catfishing: Sommige mensen doen zich online voor als iemand anders. Wees voorzichtig en deel geen persoonlijke informatie of foto's als je niet 100% zeker bent van de identiteit van de ander.

Veilig gamen?

1. Gebruikersnamen: Kies een gebruikersnaam die geen persoonlijke informatie bevat.

2. Chat voorzichtig: Als je met anderen chat tijdens het gamen, geef dan geen persoonlijke details weg en wees voorzichtig met wie je vertrouwt.

3. Meld ongepast gedrag: Als iemand je ongemakkelijk maakt, rapporteer dit dan aan de gamebeheerders.

27

Onze chatmedewerkers zijn ervaren, professionele CLB-medewerkers. Meer dan 180 psychologen & pedagogen, maatschappelijk werkers, paramedisch werkers en artsen uit alle CLB’s in Vlaanderen zorgen er samen voor dat je met ons kan chatten tijdens de openingsuren.

Gamen is fun! Maar het kan ook veel tijd en energie kosten. Is er naast het gamen nog tijd voor andere hobby’s, vrienden, school en familie? Heb jij je gamen nog onder controle?

Ontdek in 5 levels welke plaats gamen in jouw leven heeft en krijg tips om gamen vooral fun te houden.

Ook ouders kunnen op Game(L)over terecht voor tips en advies.

Iedereen een max

1813

Een Max is een vertrouwenspersoon bij wie je terecht kan voor een babbel, wanneer je je goed voelt maar zeker ook wanneer je je slecht voelt.

Twee dingen zijn belangrijk wanneer je jouw Max kiest: jouw Max moet een volwassene zijn en het moet iemand zijn die je offline kent.

Iemand die je enkel online kent (bijv. van op sociale media of van op een game), kan niet jouw Max zijn.

Dringend nood aan een gesprek? Zit je met donkere gedachten? Denk je aan zelfmoord of maak je je zorgen om iemand, dan kan je terecht bij de zelfmoordlijn op het nummer 1813, of via chat of mail.

De eerste stap om te praten is soms moeilijk.

Maar je zal zien, het lucht echt op!

Meer info over een Max kan je vinden via:

ki in

Awel wil elk kind, jongere en jongvolwassene een luisterend oor bieden en een betrouwbaar aanspreekpunt zijn.

Zij kunnen gratis en anoniem contact opnemen via diverse kanalen zoals chat, telefoon, mail of onze online community. Onze vrijwilligers staan klaar om te luisteren, mee te voelen, mee te denken en mee te praten over alles wat hen bezighoudt.

Wie jong is zit met 1001 vragen. Hier vind je je antwoorden. Voor WAT WAT is geen topic te gek of taboe te groot.

jk

ex

Een initiatief van De Druglijn.

AWEL

Het JAC (jongerenaanbod CAW) is er voorjongeren vanaf 12 tot en met 25 jaar. Jongeren kunnen bij het JAC terecht met eender welke vraag of probleem. Dit kan gaan over de thuissituatie, problemen op school of werk, zich niet goed in je vel voelen, … De hulpverlening is helemaal gratis en steeds vrijwillig en vrijblijvend.

pl a

GameLover (Druglijn)

WAT WAT

em

CLBch@t

JAC

ar

Waar kan je terecht voor hulp?

GameChangers Heb je het gevoel dat je game- en schermgedrag een negatieve invloed heeft op je leven? Is het lastig om voldoende tijd te investeren in andere levensgebieden zoals: • • • •

schoolwerk, studies of ander werk; familie, vrienden of relaties; een goed dag- en nachtritme en gezonde levensstijl; andere hobby’s.

Je bent niet alleen. Velen hebben moeite om weerstand te bieden aan digitale afleiding. Bij GameChangers werken we met hulpverleners die als geen ander jouw situatie begrijpen. We begeleiden jou om je game- en schermtijd in balans te krijgen en stappen te zetten in je (offline) leven.

28

29

Hoe help je iemand die (te) veel gamet?

Oplossingen Bladzijde 6 • • • • • •

ar

Opgaan in een game is helemaal oké!

Maar wat als een maat van je te diep in de digitale wereld duikt? Lees verder om te ontdekken wat je kunt doen als je denkt dat een vriend te ver gaat in zijn game­ obsessie.

Bladzijde 12 (vergelijking tabellen van Apestaartjaren) TABEL FREQUENTIE GEBRUIK VAN GAMES EN SOCIALE MEDIA KINDEREN EN JONGEREN OP EEN VRIJE DAG

pl a

1. Toon interesse: Probeer te begrijpen waarom ze zoveel gamen en welke positieve aspecten dat voor hen heeft.

3. Bied alternatieven: Stel andere activiteiten voor die jullie samen kunnen doen zoals eens gaan skaten, bowlen of een bordspel spelen.

7. Betrek de ouders of leerkracht: Als je merkt dat het probleem ernstiger is, bespreek dan je zorgen met ouders of leerkrachten, zodat ze samen kunnen werken aan een oplossing.

8. Wees geduldig: Het kan tijd kosten om veranderingen aan te brengen. Wees geduldig en ondersteun hen gedurende dit proces.

TIP

et te oordebelangrijk is om ni werOnthoud dat het . hen geeft Samen om je t da n zie len. Laat in hun leven en van een balans ken aan het vind ote impact gr steun kan een is het doel, en jouw hebben!

30

ex

Extra tips voor ouders & hulpverleners • GRENZEN EN TIJDSLIMIETEN

jk

Help om gezonde grenzen te stellen voor het gamen. Maak afspraken over scherm(vrije) tijd en gebruik tools voor ouderlijk toezicht zoals Family Link.

ki

6. Wees positief betrokken: Complimenteer hun pres­taties buiten het gamen, zoals schoolprestaties, hobby's of andere interesses.

GAMES KINDEREN

GAMES JONGEREN

SOCIALE MEDIA KINDEREN

SOCIALE MEDIA JONGEREN

Meestal NIET

5%

4%

5%

1%

Minder dan 1uur per dag

14 %

15 %

13 %

4%

1-2 uren per dag

28 %

23 %

21 %

13 %

2-3 uren per dag

17 %

21 %

19 %

24 %

3-4 uren per dag

12 %

14 %

12 %

19 %

Meer dan 4 uur per dag

24 %

23 %

30 %

39 %

Bron: Resultaten Apestaartjaren Mediawijs 2022

• ZOEK PROFESSIONELE HULP

Als het gamegedrag uit de hand loopt, overweeg dan om hulp te zoeken bij een professional zoals een therapeut of coach (zoals GameChangers).

in

5. Toon het goede voorbeeld: Laat zien dat je zelf een gezonde balans houdt tussen gamen en andere activiteiten. Dit kan een positief voorbeeld zijn.

em

2. Stel vragen: Vraag hoe ze zich voelen bij hun gamegedrag en of ze zelf denken dat het een probleem is. Dit kan hen bewust maken van de situatie.

4. Zorg voor sociale contacten: Moedig hen aan om tijd door te brengen met vrienden en familie buiten het gamen om hun sociale leven in balans te houden.

Call of Duty Super Mario Cyberpunk 2077 Minecraft Rocket League Among Us

• LEESTIP?

Game Over: Hoe pak je problematisch gamegedrag bij jongeren aan? van Matthias Dewilde.

TABEL GEBRUIK APPS OF WEBSITES DOOR KINDEREN EN JONGEREN KINDEREN

JONGEREN

YouTube

86 %

96 %

Netflix

68 %

74 %

Colofon

TikTok

56 %

86 %

ISBN 978-2-509-04335-1

Spotify

52 %

75 %

WhatsApp

45 %

91 %

Ketnet

41 %

8%

Snapchat

40 %

91 %

Disney+

38 %

23 %

Pinterest

37 %

57 %

Instagram

28 %

83 %

Twitch

27 %

25 %

Bron: Resultaten Apestaartjaren Mediawijs 2022

Bladzijde 14 1

2

3

4

5

6

B

D

A

F

C

E

D/2023/8132/89 Auteurs: Bavo Vroman & Matthias Dewilde | www.gamechangers.be Foto’s: www.unsplash.com Vormgeving: Marie Vandevoorde | www.marvaweb.be © Uitgeverij Politeia nv Keizerslaan 34 1000 Brussel Tel. (02) 289 26 10 Fax (02) 289 26 19 info@politeia.be www.politeia.be Niets in deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

31

ki jk

ex e

m

pl aa r

f🎮 a m r e h c s t a d n a v m o #K

in

Word een GameChanger! 🎮 Hey gamer! Ben jij op zoek naar de ultieme balans tussen het digitale en offline leven? Sluit je dan aan bij de GameChangers Community! Samen duiken we in de wereld van games, zowel online als offline.

Bij onze bijeenkomsten verbinden we plezier met leren. We delen tips en tricks over hoe je gezond kunt gamen en zorgen voor je mentale welzijn, en vinden samen de perfecte balans in het digitale tijdperk. Laat je inspireren, krijg hulp wanneer je die nodig hebt en ontmoet andere jongeren zoals jij.

Dus, ben jij klaar om de game te veranderen? Word lid van de GameChangers Community. Want gamen is niet alleen fun, het is ook een kans om te groeien en te stralen.

Online community op Discord https://discord.gg/3VvHqrPchc