The Spatial Geography of Death. A subject of Boundary.

αυτοδύναμου κόσμου, όπου οι ζωντανοί μπορούν να δουν αλλά όχι να εισέλθουν. Ο Caspar David Friedrich στο έργο του [Cemetery at Dusk] [εικ. 1] (1825) απεικονίζει ένα ζευγάρι να στέκεται μπροστά στις πανύψηλες πύλες ενός κοιμητηρίου, με έκδηλο το φόβο να εισέλθει σε αυτόν τον άλλο κόσμο[εικ. 2,3]. Ο ίδιος ο Friedrich έχει χαρακτηριστεί ως «ο άνθρωπος που ανακάλυψε την τραγικότητα του τοπίου»[εικ. 4,5]. Η καθοριστική πρωτοτυπία στο έργο του είναι η αντίληψη του τοπίου ως ενός τόπου στοιχειωμένου από τη μνήμη και το θάνατο, παρά ως ένα ειδυλλιακό τοπίο στο οποίο μπορεί κάποιος να βρει αγαλλίαση. Στις αρχές του 15ου αι., η έννοια του memento mori, ως μια υπενθύμιση της ανθρώπινης θνητότητας εισήχθη στο δημόσιο χώρο της ευρωπαϊκής πόλης. Το κοιμητήριο των Αγίων Αθώων [Cemetery of the Holy Innocents] [εικ. 6] (1550) στην καρδιά του Παρισιού μας μεταφέρει σε έναν κόσμο θανάτου ριζικά διαφορετικό από τον κόσμο των ζωντανών. Με τα λόγια ενός χρονικογράφου του 18ου αι., «αυτές οι αποθήκες θανάτου είχαν σκοπό να απεικονίσουν την παραφροσύνη της ανθρώπινης ματαιοδοξίας».[4] Σε αυτό το κλίμα συνέβαλε και η ανακάλυψη του ανθρώπινου πτώματος ως υποκείμενο για ανατομικές μελέτες.[εικ. 14] Με αυτόν τον τρόπο η επιστήμη απομυθοποίησε το μυστήριο του ανθρώπινου οργανισμού και τον έθεσε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Επιπλέον, η εικόνα του μερικώς ακρωτηριασμένου ανθρώπινου σώματος οδήγησε σε τρομακτικούς συνειρμούς σε σχέση με το θάνατο[εικ.

8,9,10,11,12,13]. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ένα αγαλματίδιο ύψους 1μ. που βρέθηκε στο κοιμητήριο των Αγίων Αθώων του Παρισιού, έργο του γλύπτη Germain Pilon[εικ. 7]. Το άγαλμα φαινόταν να έχει τη διφορούμενη εμφάνιση ενός αποσυντεθειμένου σώματος, όχι όμως εντελώς νεκρού. Αυτός ο «σκελετός» όπως τον αποκαλούσαν το 18ο αι. θεωρούταν ότι αναπαριστούσε τον ίδιο το Θάνατο[εικ.

15,16]. Ο 18ος αι. υποδέχθηκε την ανάπτυξη ενός νέου προβληματισμού, κατα τον οποίο οι θρησκευτικές αξίες που αφορούσαν το αστικό περιβάλλον 16