IBA SA IBA
Sa buong proseso ng pagsisiwalat, nilinaw ni Mendoza na ‘truth-teller’ at hindi whistleblower, ang mas akmang ibansag sa kaniya. Aniya, binabansagan kang ‘whistleblower’ kung naging bahagi ka ng anomalyang inihahayag. Iginigiit niya ang kaibhan ng mga ito dahil sa kahalagahan ng wastong pagtatala ng kasaysayan. Dagdag pa niya, mahalaga ito upang maunawaan ang pagtanggap sa kaniya ng tao kung ikukumpara sa mga whistleblower. Patunay niya, dahil nagsalita ang isang taong hindi kabilang sa ganoong sistema, nagagawa ng publikong maniwala. Nagbunsod ito ng pagiisip na mayroon pang mga tapat na tao ang gobyeno. Sa dami raw kasi ng nababalitang katiwalian, at nabibilang na pagpaparusa, nagmumukhang wala nang saysay ang paglaban. Napagod na umanong maniwala ang publiko dahilan upang mawalan na sila ng ganang papanagutin ang mga nakaluklok sa puwesto. Sa pagtestigo niya sa kongreso, animo’y nagsisimula nang bumaliktad ang kalagayan sa pamahalaan. “Siguro ang pagkakaiba ko lang sa iba, kasi alam kong maraming taong mas tapat sa akin, maraming taong mas competent, mas dedicated— there’s no argument to that—ang pagkakaiba ko lang, persistent kasi ako.” Tiyaga ang matinding puhunan ni Mendoza. Aniya, sa paggawa raw ng kabutihan, kung harangin siya, susub-
32
ukin niyang muli sa ibang direksiyon, baka sakaling magbunga. PAGBABALIK AT PAGBABAGO
Sa kasalukuyan, nakabalik na si Mendoza sa COA at sinusubukan niyang patatagin ang loob ng iba pang kasamahan sa gobyerno. Maaari pa rin umano silang maglingkod sa gobyerno habang nananatiling tapat. Sa kabilang banda naman, pinaglalapit niya ang mga mamamayan at ang mga tao sa gobyerno sa pagsasabing “May mga taong tapat sa loob at mananatili silang tapat kung makikipagkaisa kayo sa kanila.”
Marami ang nagsasabing unti-unti nang nakikita ang pagbabago. Nang maisampa niya ang kasong pandarambong kay Hen. Garcia ilang taon na ang nakararaan, naibulgar ang kahinaan ng sistema ng hustisya sa bansa. Pagkatapos noon, lumabas na ang mga whistleblower, isang indikasyon na nagkakaroon na ng tiwala sa sistema. Ani Mendoza, narinig din niya “Nakita ko na naroon ang sobrang ang mabilis na pagbibigay takot hindi dahil sa kawalang ng mga hinihinging doku- kasiguraduhan ngunit dahil tumento sa loob ng AFP. Mga matakbo ka palayo sa isang bagay bagay na nagpapatunay ng na ramdam na ramdam mong tinutukoy na pagbabago ni hinihila ka.” Mendoza.
-Heidi Mendoza
Paliwanag niya, kung nakatuon lamang ang pagtingin ng marami sa isang aspekto, gaya ng isang kaso, hindi makikita ang epekto ng pagsasalita niya. Maraming limitasyon sa pagtingin na ito. Sa halip, aniya, mahalagang tingnan kung ano ang nangyari pagkatapos noon. Tapos na ang paglilitis sa kaniyang kaso, mas maigi raw itanong, ano ang ibinunga noon?
Kritikal umano ang panahon ng transisyon. Hindi maglalaon, marami muli ang madidismaya, kaya naman dapat patuloy ang pagkilos hindi lamang sa loob ng gobyerno kundi pati na rin sa labas. Ibinabahagi ni Mendoza ang kaniyang kuwento sa iba pang kasamahan sa gobyerno, sa mga pulong kung saan siya naiimbitahan at sa mga taong nakakikilala sa kaniya. Mahirap puksain ang katiwalian sapagkat ito ay paglaban sa isang walang kamatayang kaaway. Dito nagiging mahalaga ang pagsasama ng gobyerno at ng publiko. Gaya ng kaniyang sinabi, “Magkasama tayong tataya. Magkasama tayong lulusong.”