Verslag culturele activiteiten in het dijkmagazijn
Hollands Kroon
2024


Hollands Kroon
Het besef dat de zwarte schuren boven op de Wieringermeerdijk belangrijk watererfgoed zijn en symbool staan voor de strijd tegen het water, is bij veel bewoners van Hollands Kroon wel bekend. Maar dat ze integraal onderdeel uitmaakten van de Zuiderzeewerken is bij minder mensen bekend. Reden te meer om hun luiken te openen om ze hun verhaal te laten vertellen.
Het Dijkmagzijn Wieringerwerf staat op een steenworp afstand van het Monument Gat in de Dijk, vlakbij het uitkijkpunt over de wielen en die kenmerkende bocht in de dijk, een litteken in het landschap. De plek waar de Duitsers in 1945 de dijk opbliezen: daar vertellen wij het verhaal van de Wieringermeerpolder. Hoe eerst de strakke dijk werd aangelegd, hoe de moderne gemalen de polder leegpompten en hoe het nieuwe leven daar vormkreeg.
De dijkmagazijnen zijn getuigen van deze prille pioniersgeschiedenis, maar ook van de dramatische gebeurtenis op 17 april 1945 en de periode van wederopbouw die daarna volgde.
De dijkmagazijnen zijn geliefd bij de bewoners van polder. We willen ze dan ook juist voor hen en voor de komende generaties openstellen en (nieuwe) betekenis geven. Daarbij willen we aandacht schenken aan de geschiedenis en aan de uitdagingen die er nu op ons afkomen. We hebben afgelopen jaar met onze goedbezochte activiteiten gemerkt dat daar enthousiasme voor is!
In het eerste jaar dat Culture Matters van start ging met culturele programmering in Hollands Kroon wilden we ons graag verkennend opstellen. Veel van onze activiteiten zijn daarom gericht geweest op het ontdekken van het gebied rondom het dijkmagazijn en op het meenemen van publiek naar plekken en hen betrekken bij onze verkenningen.
Wij waren er daarnaast van overtuigd dat we ons publiek het beste konden bereiken door bijzondere ervaringen en doe-activiteiten aan te bieden. We wilden niet de deuren openzetten en wachten tot er publiek zou binnenkomen; we wilden activiteiten en laagdrempelige middelen aanbieden om daarmee vanuit het dijkmagazijn de kwaliteiten van het gebied te verkennen en te ervaren. We zagen het dijkmagazijn daarbij als een ‘hub’ en misschien beter nog: als een startpunt voor wandelingen en verkenningen van het gebied. Maar ook als een uitvalsbasis of rustpunt om ook na een wandeling weer bij terug te komen, even uit te blazen, wat te lezen en om uit te rusten. Zo heeft het ook gewerkt. We werden in de weekenden - wanneer we de deuren en luiken opzetten - goed bezocht door wandelaars, dagjesmsenen en bezoekers van het Monument Gat in de Dijk.
Vanuit de gedachte dat we eerst wilden verkennen en kennis wilden opdoen, organiseerden we vier expedities die ieder door
Boeren aan het werk op het land tussen de tijdens de onderwaterzetting beschadigde boerderijen.
een andere gids werden voorbereid en begeleid. Iedere wandeling kreeg een specifiek thema waarmee we verschillende karakteristieken van het omliggende gebied van het dijkmagazijn en de Wieringermeerpolder behandelen. De kennis die we hiermee opdeden kunnen we ook weer gebruiken voor ons programma in 2025.
De vier wandelingen die we organiseerden:
1. Rein Koolen (Bewoner)
Donderdag 7 maart
Thema: Watererfgoed en dijkversterking tijdens de Zuiderzeewerken.
2. Paul Roncken (Landschapsarchitect, docent, wetenschapper en directeur NatuurCollege)
Zondag 19 juli. Thema: Natuurfilosofische wandeling met oog voor de natuur, het ontstaan van de polder en het Dijkgatsbos en de actuele opgaven in het landschap.
Groepsgesprek na de natuurfilosofische wandeling met Paul Roncken.
3. Eric-Jan Pleijster (Landschapsarchitect)
Zaterdag 9 november.
Thema: Einde van de Wereld – (Toekomst, Plan B: NL 2200 de toekomst van het landschap)
4. Lars Boon (Historicus)
Zaterdag 9 november
De geschiedenis van de Wieringermeerpolder en de inundatie in april 1945.
Toelichting per expeditie
Rein Koolen
We startten onze serie wandelingen met een zeer grote groep geïnteresseerden (50-60 man) samen met onze allereerste gids Rein Koolen, bewoner en kenner van de Wieringermeerpolder. Hij hield tijdens zijn wandeling naar monument Gat in de Dijk, een verhaal over de inundatie van de Wieringermeerpolder. De samenwerking met Rein kwam tot stand via onze contacten bij het Historisch Genootschap Wieringermeerpolder. Rein is bekend in het gebied vanwege zijn persoonlijke geschiedenis met de inundatie van 1945 en het Monument Gat in de Dijk. Op 17 april 1945 blies de Duitse bezetter een gat in de dijk. En zo liep de toen net drooggelegde Wieringermeerpolder weer onder water. Rein Koolen maakte het mee als kleine jongen en moest vluchten.
Paul Roncken
We startten deze tweede wandeling met het belangrijkste van alles: de menselijke maat, verbinding en oog voor de natuur om ons heen en voor een ander (wezen).
Een zeer gevarieerde groep mensen kwam op deze wandeling af, mede doordat we deze samen met NatuurCollege organiseerden en daarnaast goed geflyerd hadden in Hollands Kroon, o.a. bij de Cultuurschuur en bij recreatieve plekken zoals Het Bos Roept. Er kwamen mensen met een geoefend oog voor het kijken naar de omgeving, maar ook mensen die letterlijk met hun voeten in de Wieringermeerpolder-klei staan, zoals een van de agrariërs uit onze directe omgeving (de Noorderkwelweg).
We wandelden met elkaar van het dijkmagazijn naar de Dijkgatsweide, de vogel-uitkijktoren en bekeken het gebied vanuit verschillende perspectieven. Via het Dijkgatbos kwamen we weer terug bij het dijkmagazijn om een groepsgesprek te voeren over onze ervaringen en blik op het landschap van de Wieringermeerpolder.
Wat er vooral uit deze gesprekken naar voren kwam was het gevoel voor de vele contrasten in het gebied; de grens tussen land en water, het zoete en het zoute water, de verzilting in het gebied. Het profane en het sacrale gevoel bij de locatie van het dijkmagazijn en een sterk gevoel dat het dijkmagazijn een centrale plek kan innemen en uit zichzelf al uitnodigt om de Wieringermeerpolder te beleven en de toekomst van het gebied te overdenken. Een zeer geslaagde editie met enthousiaste deelnemers.
Eric-Jan Pleijster
Landschapsarchitect Eric-Jan Pleijster vertelde tijdens zijn wandeling allereerst over zijn verblijf als Artist in Residence in het dijkmagazijn (juli 2024) en kon mede dankzij alle gesprekken die hij in en rondom het dijkmagazijn voerde, als geen ander vertellen over de relatie tussen de Wieringermeerpolder en het grote project van de Zuiderzeewerken en de visionaire plannen van ingenieur Cornelis Lely. Daarnaast vertelde hij over zijn fascinatie voor de manier waarop er in Nederland wordt gewerkt aan waterveiligheid en het belang van (soms utopische) toekomscenario’s en het belang van ontwerpkracht naast het ingenieurswerk dat Nederland droge voeten geeft.
Eric-Jan Pleijster is een van de meest toonaangevende landschapsarchitecten en denkers over de toekomst van ons land en auteur van de publicatie ‘Dijken van Nederland’. Hij ontwikkelde de toekomstverkenning Plan B: NL2200 (2019) welke aan het begin kwam te staan van een brede discussie over ruimtelijke ordening, klimaatverandering en zeespiegelstijging.
Wandeling en bezoek aan het dijkmagazijn met medewerkers van het waterschap.
Lars Boon
Tijdens de Expeditie Naar het Einde van de Wereld en Terug, splitsten we de groep in tweeën en begeleidden Eric-Jan Pleijsters en Marlies Buurman (DIJK) een groep en nam Lars Boon een tweede groep mee. De wandelingen stonden in het teken van de geschiedenis en de toekomst van de Wieringermeerpolder.
Dit jaar hebben we twee ontwerpers ruimte geboden om in het dijkmagazijn te verblijven en geinspireerd te raken door de bijzondere locatie en door de Wieringermeerpolder. Ze hebben beiden iets bijzonders opgeleverd.
Eric-Jan Pleijster is landschapsarchitect en verbleef in juli een week in het dijkmagazijn. Hij ontving daar diverse professionals en ondernemers en bewoners uit het gebied en voerde gesprekken met hen, en dacht na over de toekomst van het landschap, de dijken, en Nederland als delta. Pleijster is een van de meest toonaangevende denkers over de toekomst van ons land en auteur van de publicatie ‘Dijken van Nederland’. Zijn toekomstverkenning Plan B: NL2200 (2019) stimuleerde een brede discussie over ruimtelijke ordening, klimaatverandering en zeespiegelstijging. Zijn residentie zette hem ook aan het denken over de rol van ontwerpers in het werken aan de delta. Naast de ingenieurs. Hij vertelde hierover tijdens onze Expeditie Naar het Einde van de Wereld en geeft hierover in januari 2025 een lezing op het hoofdkantoor van het Waterschap.
Onze tweede Artist in Residence was interieur- en meubelontwerpster Maud Botman. Ook zij liet zich inspireren door de locatie, maar vooral door het zwarte dijkmagazijn zelf.
De jonge, talentvolle meubel- en interieurontwerpster is geboren en getogen in Andijk, vlakbij de Proefpolder, en kwam al sinds haar jeugd op de dijk omdat ze in de zomers meedeed aan de Zomerspelen in en rondom het Dijkgatbos. Ze was altijd al gefascineerd door het dijkmagazijn en wilde er iets voor ontwerpen. Maud studeerde meubelontwerp aan Thomas More in Mechelen en kwam afgelopen zomer meerdere keren bij het dijkmagazijn en ontwierp een meubel als haar afstudeerwerk. Ze deed dit na een proces van zelfreflectie en een periode waarin ze kampte met te veel werk en zocht naar manieren en tijd om rust te vinden en te reflecteren. De chaise longue heet ‘Reflection’ en nodigt uit om te gaan liggen en in de spiegel te kijken.Het stoere object is gemaakt van oude meerpalen uit het gebied die ze behandelde met Shou-sugi-ban: een van oorsprong Japanse techniek om hout te verduurzamen. Het zwarte meubel was te bewonderen bij het Festival Gat in de Dijk.
Festival Gat in de Dijk vond plaats op zaterdag 14 september en hebben we in deze eerste editie neergezet als een nieuw, kleinschalig event aan het IJsselmeer, in de Kop van Noord-Holland, met bijzondere aandacht voor de Zuiderzeegeschiedenis van de Wieringermeerpolder.
Zo’n 160 mensen liepen in clusters door het gebied om op verschillende locaties in het landschap een bijzonder muzikaal optreden te beleven: boven op de dijk, bij het monument Gat in de Dijk, op prachtige plekken in het Dijkgatbos of in de stal bij de Zorgboerderij Dijkgatshoeve. Overal werd ingegaan op de geschiedenis van de polder en die van de dijkmagazijnen als onderdeel van de Zuiderzeewerken. Ook in onze fototentoonstelling in het dijkmagazijn en in de lezing bij Monument Gat in de Dijk.
Hier hield Hans van der Made, derde generatie steenzetter, een lezing in het kader van 100 jaar Zuiderzeewerken bij het monument Gat in de Dijk. Zijn verhaal ging over dijkversterking en vertrok vanuit zijn persoonlijke achtergrond als derde generatie steenzetter. Zijn grootouders hebben nog meegewerkt aan de Afsluitdijk. Hij zoomde vervolgens in op de geschiedenis van de het Gat in de Dijk, ging uitgebreid in op het zware en ambachtelijke werk van de steenzetter, op het materiaal basalt en hoe het ontstaat en waar het vandaan komt, om vervolgens meer te vertellen over de liefde voor zijn huidige werk aan de dijken in Noord-Holland.
Tijdens het festival konden mensen boven op de Wieringermeerdijk lekker ontspannen bij de verschillende muziekoptredens, uitkijken over het IJsselmeer, en behalve van de muziek ook genieten van elkaars verhalen en het eten van Lotte Kookt! dat ze maakte met streekgebonden ingrediënten, en biertjes van de Helderse Jongens.
In het dijkmagazijn hadden we een klein winkeltje ingericht met lokale producten, van Polderklei scin care producten tot en met de bekende knoflookmayonaise van Biesheuvel. Ons uitgangspunt, om het evenement bescheiden, locatie-specifiek en qua sfeer gemoedelijk en familiaal te houden is geslaagd. In alles wilden we het evenement laten passen bij de Zuiderzeewerken en bij waar ons project DIJK over gaat. In een creatieve sfeer werd er zichtbaar genoten van voorstellingen die informeerden, aan het denken zetten en inspireerden.
Singersongwriter
Qua kaartverkoop vonden we het spannend, die kwam langzaam op gang maar is misschien te verklaren door de veelheid aan activiteiten in dat septemberweekend. We dachten slim aan te haken bij de Open Monumentendag maar hadden uit die hoek verrassend weinig publiek.
De kaartverkoop trok zichtbaar aan in de laatste twee weken, waarschijnlijk door de vele persaandacht die we kregen van NH Media, Noord-Hollands Dagblad en RTV Noordkop. Maar ook dankzij de promotieborden door heel Hollands-Kroon.
Het inzetten van jong muziektalent werkte goed. De jonge performers waren zeer enthousiast om op zulke bijzondere plekken
op te treden: op de dijk, in de stal en op twee plekken in het bos. Het publiek verplaatste op eigen tempo van plek naar plek. Het werken met jonge artiesten hielp om het festival op de kaart te zetten en bewoners in het gebied nieuwsgierig te maken. We verwachten dat veel mensen die dit jaar geweest zijn volgend jaar terug keren en dat mensen die het gemist hebben er volgend jaar bij willen zijn. Zo kan het festival gaan groeien. De kunstzinnige bijdrage van Maud Botman met haar zwarte ‘Chaise longue’ geinspireerd op het dijkmagazijn was een mooie interactieve aanvulling omdat mensen hierop gingen zitten en zichzelf liggend op de dijk gingen fotograferen. Het object bleek zeer ‘instagrammable’. Het was geweldig om nu in deze editie al met een groepje van 11 vrijwilligers te kunnen samenwerken, allemaal mensen afkomstig uit Noord-Holland en een aantal uit de Kopregio. Deze mensen zijn volgend jaar weer van de partij.
Het idee voor een vaste multimediale presentatie in het dijkmagazijn, om bezoekers daarmee te informeren over de geschiedenis en toekomst van het gebied, is afgelopen jaar ontwikkeld tot een serie ‘Dijkkijkers’.
Het doel van de multimediale presentatie was en is, om een breed publiek - zowel bewoners als bezoekers - op een laagdrempelige en aantrekkelijke manier bewust te maken van de ontstaansgeschiedenis en de cultuurhistorie van de Wieringermeerpolder en aan het denken te zetten over de toekomst van dit gebied.
Een verhaal over het Nederlandse gevecht tegen het water en onze zoektocht hoe met het water te leven, kan op geen betere plek worden verteld dan in het dijkmagazijn. Het magazijn stond al in 1930 op de Wieringermeerdijk, vóór de aanleg van de Afsluitdijk (1932) en is daarmee een stille getuige van alle ontwikkelingen sindsdien.
Het dijkmagazijn is door haar afgelegen ligging nooit aangesloten op stroom-, gas- en waternetwerk: het is volledig ‘off the grid’. De presentatie zal daarom zoveel mogelijk met analoge media moeten gebeuren. Daar waar toch echt stroom gewenst is, zal de bezoeker die zelf moeten opwekken. Om het binnenklimaat toch iets aangenamer te maken, zal het magazijn met biologische materialen worden geïsoleerd. Temperatuurverschillen en de daarbij optredende condensvorming zal desondanks niet geheel worden voorkomen. Nog een reden om niet met hoogwaardige elektronische apparatuur te willen werken hier, want vocht is funest voor elektronica.
Een van de eerste Dijkkijkers bij het dijkmagazijn.
Samen met het bureau Kossmanndejong is afgelopen jaar gewerkt aan een plan voor het produceren van een ‘zwerm’ van mini-dijkmagazijntjes die we als een soort kijkdozen op palen rondom het dijkmagazijn in het landschap willen plaatsen. Zij prikkelen de voorbijgangers met hun verschijning en hun inhoud om naar het grote ‘moeder’-dijkmagazijn te gaan.
Elk van de magazijntjes markeert een bijzondere plek in het landschap en vertelt daar een passend verhaal. Die verhalen zijn verbeeld als zintuigelijke ervaringen die wandelaars provoceren tot filosoferen over de betekenis van verleden, heden en toekomst van dit gebied. Al wandelend wordt zo emotioneel verbinding gemaakt met de omgeving. De magazijntjes zijn tevens een mooie aanvulling op de al bestaande ‘luisterwandeling’ die in september 2023 door Culture Matters werd gelanceerd.
Wij zijn blij met deze gekozen aanpak met minimale ecologische voetafdruk omdat de gekozen vorm consistent is met de inhoud: een verhaal over het streven naar een duurzame toekomst (een veelzeggend tegenwicht tegen energie slurpende datacentra).
Het dijkmagazijn is off-grid en dat zien we als een kracht.
De toekomstige presentatie met Dijkkijkers in het dijkmagazijn.
Overal klinkt de stem van het dijkmagazijn. Midden in het bos staat een ruikmagazijntje waar je wonderbaarlijk de geur van de Zuiderzee nog kunt opsnuiven. Op andere plekken zijn er kijkmagazijntjes waar je terugblikt in de tijd, of waar je kunt inzoomen op de kleine elementen in het landschap. Steeds weer wordt er een nieuw perspectief aangeboden. Bijvoorbeeld door magazijntjes met ruimtelijke animaties die het landschap aanvullen. Analoge ‘augmented reality’, want je moet die je zelf in gang zetten. Een heel hoog geplaatst magazijn torent boven het landschap uit: het dient als liefdesnest voor torenvalken en geeft te denken over co-existentie met de natuur en dat het landschap er niet is voor de mens alleen. Weer een ander magazijn waar je op klaarlichte dag sterren kunt kijken, speelt met het besef van tijd.
Door het herkenbare silhouet van de kleine magazijntjes is het voor wandelaars over de dijk of door het Dijkgatsbos meteen duidelijk dat ze bij elkaar en bij het dijkmagazijn horen. Uitdagend en nieuwsgierigmakend lokken ze de wandelaars van verhaal naar verhaal. Als de kruimels van Klein Duimpje leiden ze terug naar het Moedermagazijn.
Zondagse wandelaars en bewoners, maar ook school groepen of mensen die afkomen op speciaal georganiseerde publieksactiviteiten worden straks warm onthaalt met een expositie vol verhalen. Op weer dezelfde replica’s als buiten, wordt binnen in het magazijn met prachtige historische kaarten en foto’s de ontstaansgeschiedenis van het IJsselmeer en de Wieringermeerpolder inzichtelijk gemaakt en geduid.
Het dijkmagazijn vertelt, met haar eigen poëtische stem, van vroeger, maar als waakzaam oog waarschuwt ze ook. Met inspirerende vragen daagt ze de bezoekers uit mee te denken over de gevolgen die klimaatverandering met zich meebrengt. Wat staat ons te wachten en wat betekent dat voor onze relatie tot het water. Gaan we de dijk versterken en hoe dan? Moeten we overstappen op het telen van andere gewassen? Dit landschap is gewonnen van de zee, maar hoe houdbaar is dat? Staken we ons gevecht tegen het water en geven we het land terug? Het dijkmagazijn stelt ons vragen over onszelf en onze verhouding met onze leefomgeving.Je krijgt geen antwoorden. De rust en verlatenheid van deze bijzondere plek geven alle ruimte om hier bij stil te staan.
Het afgelopen jaar is samen met Kossmanndejong hard gewerkt aan het concept voor de Dijkkijkers, de technische uitwerking per Dijkkijker (er zijn er 12 uitgewerkt), aan een vandalismebestendige materialisering, en aan het in kaart brengen - samen met bedrijf Kloosterboer - van de productie- en plaatsingskosten. Zeer recent is duidelijk geworden dat we drie Dijkkijkers in het voorjaar kunnen realiseren. Vervolgens willen we de financiering zoeken om de serie groter te maken zodat het geheel echt zoals bedoeld als een zwerm in het landschap gaat werken.
Het concept met de mini-magazijntjes is heel flexibel, zowel in het te realiseren aantal, als in keuze voor de plek in het landschap. Met tijd en middelen kan de ‘familie’ steeds verder uitdijen. Zo is het voorstelbaar dat er een project komt waarbinnen artists-in-residence de magazijntjes gebruiken als canvas en, aansluitend op het hoofdthema, hun visie of aanvulling geven op de omgeving.
Graag presenteren we het complete plan met de uitwerking per Dijkkijker begin 2025 aan de gemeente Hollands Kroon.
Het eerste jaar met cultureel programma heeft veel gebracht aan kennis en heeft ons dichter bij de lokale gemeenschap gebracht. Door evenementen te organiseren heb je lokale krachten nodig en kom je automatisch meer in contact met het gebied en de bewoners en gebruikers.
Dat heeft ons als samenwerkingspartners en als organisatie beter verankerd in het gebied. We hebben een netwerk! Zowel op het gebied van culturele partners als onze directe buren. Het is dichtbij geweldig om samen te werken met boswachter Mikal van Staatsbosbeheer, met boer Jan van de Zorgboerderij Dijkgatshoeve, met de buren van de Noorder- en Oosterkwelweg, met Gidus en Sasja van Het Bos Roept, Ronald en Gerdie van het Boshuis. Je hebt elkaar nodig om dit gebied beter op de kaart te zetten. Het zijn ook deze mensen die zich extra hebben ingespannen om bijvoorbeeld Festival Gat in de Dijk mede mogelijk te maken met praktische hand en spandiensten (verplaatsen van hooibalen, optreedruimte in de stal, het openzetten van hekken voor de wandelaars) en de gezamenlijke promotie. Samen leren we elkaars geschiedenis en drijfveren beter kennen. En dat maakt ook dat we al talloze ideeën en energie voor het programma volgend jaar hebben. Partijen die iets geografisch verder weg zitten (Hollands Kroon is groot!) zoals Johanna’s Bos, daar willen we volgend jaar ook meer mee samenwerken en onze activiteiten qua timing beter op afstemmen.
Wat we als zeer positief hebben ervaren zijn de open zondagen. Wanneer je de luiken openzet, komen er direct wandelaars en voorbijgangers naar het dijkmagazijn.
Bezoekers eten soep tijdens de Expeditie Naar het Einde van de Wereld in november 2024.
Dat leverde mooie gesprekken op en kennis over het gebied en gaf ons een beter beeld van de waardering van de mensen voor de dijkmagazijnen en de geschiedenis van de polder. Het steunt ons plan om de deuren na verbouwing vaker te openen.
Met onze activiteiten willen we bewoners van Hollands Kroon bereiken, plus het in cultuur(historie) en landschap geinteresseerde publiek uit de regio en daarbuiten. Een belangrijke doelgroep zijn ook de bezoekers van het gebied, de dagjesmensen en recreanten die wandelen en fietsen en het dijkmagazijn bezoeken of een activiteit meemaken.
We hebben deze doelgroepen weten te bereiken via onze eigen social mediakanalen en door actief te flyeren en posteren en daarmee ook te werken aan onze zichtbaarheid in het gebied. Vooral met festival Gat in de Dijk waren we goed zichtbaar met een postercampagne door heel Hollands Kroon.
We hebben veel te danken aan de free publicity die we meerdere malen kregen van het Noord-Hollands Dagblad, NH Media en RTV Noordkop. Ze plaatsten meerdere artikelen over onze activiteiten en namen interviews af. Vooral het filmpje over Festival Gat in de DIjk op RTV Noordkop deed het qua bereik goed.
De samenwerking met andere partijen en met artiesten heeft een zeer postief effect op het bereik via de social. Zo kregen we direct meer volgers na Gat in de Dijk en na de samenwerking met Warming Up festival en bereikten we ook veel jongeren.
Ook voor komend jaar ligt er weer een cultureel programma klaar dat voortbouwt op de activiteiten die we nu in gang hebben gezet. Gezien onze positieve ervaringen met de openstellingen op zondagen willen we deze volgend jaar vanaf april, mits de verbouwing het toestaat, voortzetten.
We blijven intensief in gesprek met mensen in het gebied, ook met de gemeente, HHNK, Staatsbosbeheer, het historisch genootschap Wieringermeerpolder, en we blijven deelnemen aan allerlei denkteams en bijeenkomsten zodat we goed verbonden blijven met alle ontwikkelingen in Hollands Kroon.
Nieuwe beleefplek
Zodra de restauratie en verbouwing van het dijkmagazijn gereed zijn, verandert het dijkmagazijn in een nieuwe beleefplek in de kop van Noord-Holland, met aandacht voor geschiedenis en toekomst. We willen onze locatie na de verbouwing volop in de picture zetten, intensiever gaan samenwerken met recreatieve en toeristische marketingorganisaties zoals Visit Kop van Holland, en willen meer gaan samenwerken met andere culturele partijen in het gebied.
We kijken er enorm naar uit om het verhaal van de dijkmagazijnen en hun rol binnen de geschiedenis van de Zuiderzeewerken te verwerken in de Dijkkijkers in het landschap en in de vaste pre -
sentatie in het dijkmagazijn. De restauratie, de verbouwing en de plaatsing van de Dijkkijkers in het dijkmagazijn staan gepland voor 2025. De vorderingen hiervan zullen we delen via de social media en de pers zodat onze bekendheid zal gaan groeien en we in toenemende mate zullen bijdragen aan de beleefbaarheid van dit gebied aan de bijzondere kust van de Wieringermeerpolder.
Gemeente Hollands Kroon heeft het culturele jaarprogramma 2024 voor het dijkmagazijn Wieringerwerf afgelopen jaar gesteund met een financiele bijdrage. Ook droegen waterschap HHNK en 100 Jaar Zuiderzeewerken bij.
De kosten voor de wandelingen hebben we relatief laag weten te houden. Wat we wel merkten is dat er meer tijd is gaan zitten in het voortraject. Er is bijvoorbeeld veel tijd gestopt in het contact met natuurfilosoof Matthijs Schouten maar helaas werd hij voor een langere periode ziek en moesten we op zoek naar een andere oplossing. Dit leverde wat vertraging op en zorgde voor dubbele kosten (uren). We hebben zelf extra geinvesteerd in de fotografie want die kosten waren we vergeten mee te begroten.
De laatste expeditie groeide vanuit enthousiasme uit tot het dagprogramma: ‘Expeditie Naar het Einde van de Wereld’. Een elektrische bustocht i.s.m. het Warming Up Festival in Tolhuistuin, gecombineerd met twee wandelingen die vertrokken vanuit het dijkmagazijn, plus een gesprek met warme soep en brood. Culture Matters heeft ook hier extra geinvesteerd omdat we graag deze ervaring wilden opdoen en al gauw merkten dat er animo was. Gezien het enthousiasme van de deelnemers, maar ook van de mensen die het misten en graag de volgende keer meewillen, zullen we proberen dit in 2025 weer te organiseren.
Het Festival Gat in de Dijk hebben we ook niet binnen budget gerealiseerd ondanks de recetten. Het was met recht een pilot. Ook qua organisatie hebben we hier veel geleerd en hebben nu een goed draaiboek klaarliggen om op voort te bouwen. Er was tekort budget om iets te doen met locatietheater (te laag begroot); we hebben meerkosten gehad op het sanitair (op deze off-grid locatie een must) en aan promotiemateriaal. Volgend jaar gaan we aanvullende fondsen en sponsors zoeken.
Tekst
Marlies Buurman, Culture Matters
Fotoverantwoording
Coverfoto: Dijkmagazijn, Marlies Buurman, Culture Matters
Pagina 2: De inundatie, foto: Regionaal Archief Alkmaar
Pagina 4: Werken aan de Afsluitdijk, foto’s: Rijkswaterstaat
Pagina 5: Boven: kaart met het verkavelingspatroon Wieringermeer, 1929. Onder: foto van ons onderzoek in het archief van het historisch genootschap Wieringermeerpolder met tekeningen van de dijkmagazijnen op de Afsluitdijk.
Pagina 6: Boven: Nadat de dijk was gedicht (na de onderwaterzetting) was er achter de gaten een grote zandvlakte ontstaan. Hierop is het Dijkgatbos aangeplant, 1950. Foto: Alkmaars Archief. Onder: Bewoners varen door hun verwoest dorp Middenmeer na de inundatie, 1945. Foto: Regionaal Archief Alkmaar.
Pagina 7: Boven: kruiwagen met inscriptie ZZW (Zuiderzeewerken) gedoneerd door inwoner Aartswoud. Onder: Inscriptie
ZZW in het dijkmagazijn. Foto’s: Culture Matters.
Pagina 9: Boeren aan het werk op het land tussen de verwoeste boerderijen door de inundatie, 1945.
Pagina 10: Gesprek met Paul Ronken na de wandeling in juli, Foto: Culture Matters
Pagina 11: Wandeling met Rein Koolen in maart. Foto: Harry Schuitemaker
Pagina 12: Wandeling met Lars Boon in november. Foto: Harry Schuitemaker
Pagina 13: Wandeling met de raad van Hollands Kroon in juli. Foto: Anna Groentjes
Pagina 14: Boven: wandeling met de gemeenteraad van Hollands Kroon, foto: Anna Groentjes,; onder: wandeling en lezing
met Hans van der Made, foto: Culture Matters
Pagina 15 & 16: Wandeling met Paul Roncken, foto’s: Culture Matters
Pagina 17: Wandeling met Eric-Jan Pleijsters, foto’s: Harry Schuitemaker
Pagina 18: Eric-Jan Pleijsters, foto’s: Culture Matters
Pagina 19: Eric-Jan Pleijster, foto’s Culture Matters
Pagina 20-22: Chaise Longue ontworpen en gefotografeerd door Artist in Residence Maud Botman
Pagina 23: Festival Gat in de Dijk, foto Culture Matters
Pagina 25: Festival Gat in de Dijk, foto Duco de Vries
Pagina 26: Festival Gat in de Dijk, foto Culture Matters
Pagina 27: Festival Gat in de Dijk, foto’s boven Duco de Vries, onder Culture Matters
Vervolg fotoverantwoording
Pagina 28: Festival Gat in de Dijk, foto’s Culture Matters
Pagina 29: P29 Festival Gat in de Dijk, foto boven Duco de Vries, onder Culture Matters
Pagina 30-31: Festival Gat in de Dijk, foto’s Culture Matters
Pagina 32: Interieur dijkmagazijn, foto Culture Matters
Pagina 34-37: Visuals Dijkkijkers: Kossmanndejong
Pagina 39: Expeditie Naar het Einde van de Wereld, foto Harry Schuitemaker
Pagina 40: Noord-Hollands Dagblad, interview met Frank van den Berg en Marlies Buurman over Festival Gat in de Dijk
Pagina 42: Dijkmagazijn, foto Culture Matters
Pagina 44: Kinderen naar het dijkmagazijn, Duco de Vries
Pagina 45: Nachtopname, foto Culture Matters
Pagina 47: Lunch tijdens Expeditie Einde van de Wereld, foto Harry Schuitemaker
Pagina 51: Dijkmagazijn, foto Culture Matters