2011). Dit evenement ontving, net als het hier besproken protest, veel kritiek, voornamelijk van officieel-religieuze kanten. Ook werden een aantal geïdentificeerde participanten gearresteerd. Er hebben een aantal belangrijke ontwikkelingen plaats gevonden in de geschiedenis van Iran die bekeken moeten worden om de Facebook-campagnes beter te kunnen begrijpen. In de jaren ’60 en ’70 van de twintigste eeuw ontstond bij sommige mensen in Iran het gevoel dat de Sjah (koning) teveel beïnvloed werd door Westerse, kapitalistische ideeën. De protestbeweging Iran For Iranians kwam op, die het Iraanse erfgoed wilde terugroepen en het Westerse kapitalisme wilde verwerpen. Tijdens dit protest begonnen vrouwen de hijab te dragen om hun islamitische en Iraanse identiteit terug te eisen en om zich af te schermen van de starende blik van buitenaf (Mahdavi 2009:15-16). Vervolgens, in 1979, werd tijdens de Iraanse Revolutie de Sjah afgezet en Iran tot een republiek gemaakt. De geestelijkheid die toen de macht in handen kreeg introduceerde de sharia in het land, een islamitisch rechtssysteem waarbij het alledaagse leven voor het grootste gedeelte in het teken staat van de Islam. Op dat moment werd de hijab voor vrouwelijke inwoners van Iran verplicht te dragen. De Facebook-protesten van het watergevecht en de No To Mandatory Hijab-campagne kunnen beiden gezien worden als een reactie op dit wettelijk systeem. Door het recente protest van unveiling te vergelijken met het proces van veiling tijdens Iran For Iranians kan geconcludeerd worden dat het religieuze aspect van de hijab niet hetgene is waar protest tegen gevoerd wordt. Belangrijk is de historische en politieke context die om deze sluier hangt. Het is van belang de nadruk te leggen op de verplichte component van de hijab in Iran. Het feit dat het dragen van de hijab verplicht is maakt dat er tegenin gegaan wordt. Het gaat dus niet zozeer om het kledingstuk op zich, maar om de manier waarop deze wordt opgelegd aan vrouwen.
Het protest als ondersteuning Binnen het multiculturalismedebat, waarin, net als in het Iraanse protest, vrouwen centraal staan, wordt gesteld dat islamitische vrouwen onderdrukt zijn en dat de hoofddoek daar symbool voor staat. Volgens aanhangers van dit discours is er in de Nederlandse samenleving daarom ook geen plaats voor dit kledingstuk. Het protesteren tegen het (verplicht) dragen van de hijab kan daarom gebruikt worden als een soort ‘zie-je-wel’-mechanisme: als zij ertegen in opstand komen, zullen deze vrouwen hun hoofddoek niet meer willen dragen, ze zullen wel onderdrukt worden en een vreselijk leven leiden. Vervolgens zou dit protest toegepast kunnen worden op de situatie in Nederland en kan het gebruikt worden om aan te tonen dat er voor deze niet-liberale praktijk geen plaats is in het land. Op deze manier kan dit protest het discours binnen het debat ondersteunen. Deze benadering duidt op de drang binnen het westerse discours om de nadruk te leggen op kennis van religieuze praktijken en de behandeling van vrouwen in een regio, in plaats van de geschiedenis van onderdrukkende regimes te onderzoeken, en na te gaan welke rol hier eventueel in gespeeld kan worden (AbuLughod 2002:784).
GENDERZENDER
Het protest als afwijzing Aan de ondersteunende benadering zit echter ook een keerzijde. Wanneer deze vrouwen in Iran opkomen tegen de verplichte hijab, betekent dit dat er wel degelijk sprake is van agency onder hen. Weliswaar komt er kritiek op hun acties, maar dit betekent niet dat zij op de achtergrond blijven en de structuur zomaar over zich heen laten komen. Als het protest op die manier wordt bekeken gaat deze recht tegen het multiculturalisme-discours in, die stelt dat islamitische vrouwen geen stem hebben en weggestopt zijn onder hun hoofddoek. Wanneer alleen het religieuze aspect van het protest tegen de verplichte hijab in acht genomen wordt, wat in het geval van het multiculturalismedebat vaak gedaan wordt,
-
55