Imeldazine nr. 17

nr. 17 - 2019

Imelda

Wie zijn de audiologen van ons ziekenhuis?

Smakelijk

Authentieke smakenacrobaat Roger van Damme

Onderweg Wondermooi Firenze

Véronique Leysen “Mijn glas is altijd halfvol.”

C’EST LA VIE

C’EST LA VIE

C C ’’ E ES ST T L LA A V V II E E

C C ’’ E ES ST T L LA A V V II E E

MULTIBRAND STORE MULTIBRAND STORE

BY MALENE BIRGER / VELVET / BAUM UND PFERDGARTEN / PAUL & JOE / JUCCA / KILTIE / CHLOÉ STORA / ARMA

BY MALENE BIRGER / AMERICAN VINTAGE / BAUM UND PFERDGARTEN / PAUL & JOE / JUCCA / KILTIE / CHLOÉ STORA / ARMA BASH / EQUIPMENT / J BRAND / DOROTHEE SCHUMACHER / HERNO / HOGAN / ZANELLATO / WOUTERS EN HENDRIX / ENES

BASH / EQUIPMENT / J BRAND / DOROTHEE SCHUMACHER / HERNO / HOGAN / ZANELLATO / WOUTERS EN HENDRIX / ENES

MULTIBRAND STORE MULTIBRAND STORE BY

BY MALENE MALENE BIRGER BIRGER // VELVET VELVET // BAUM BAUM UND UND PFERDGARTEN PFERDGARTEN // PAUL PAUL & & JOE JOE // JUCCA JUCCA // KILTIE KILTIE // CHLOÉ CHLOÉ STORA STORA // ARMA ARMA BASH / EQUIPMENT / J BRAND / DOROTHEE SCHUMACHER / HERNO / HOGAN / ZANELLATO / WOUTERS EN HENDRIX / ENES

BASH / EQUIPMENT / J BRAND / DOROTHEE SCHUMACHER / HERNO / HOGAN / ZANELLATO / WOUTERS EN HENDRIX / ENES

BY MALENE BIRGER / VELVET / BAUM UND PFERDGARTEN / PAUL & JOE / JUCCA / KILTIE / CHLOÉ STORA / ARMA

BASH / EQUIPMENT J BRAND / DOROTHEE SCHUMACHER / HERNO / HOGANMULTIBRAND /177 ZANELLATO / WOUTERS EN HENDRIX / ENES STORE DINSDAG TOT ZATERDAG VAN /10U - 18U RIJMENAMSEWEG A - 2820 BONHEIDEN

ZONDAG VAN 14U - 17U (VAN 21 JULI TOT 25 AUGUSTUS GESLOTEN OP ZONDAG)

C/LA VIE

BY KILTIE

BY MALENE MALENE BIRGER BIRGER // VELVET VELVET // BAUM BAUM UND UND PFERDGARTEN PFERDGARTEN // PAUL JOE // JUCCA KILTIE // CHLOÉ CHLOÉ STORA STORA // ARMA ARMA CHRISTEL@C-LAVIE.BE - (+32)PAUL 15&& JOE 65JUCCA 91 // 15 LA.VIE.C C/LA VIE

BASH JJ BRAND // DOROTHEE // HERNO ZANELLATO // WOUTERS EN DINSDAG VAN -- 18U RIJMENAMSEWEG A BONHEIDEN BASH // EQUIPMENT EQUIPMENT BRAND DOROTHEE SCHUMACHER SCHUMACHER HERNO // HOGAN HOGAN //177 ZANELLATO WOUTERS EN HENDRIX HENDRIX // ENES ENES DINSDAG TOT TOT ZATERDAG ZATERDAG VAN //10U 10U 18U RIJMENAMSEWEG 177 A -- 2820 2820 BONHEIDEN

C/LA VIE

ZONDAG ZONDAG VAN VAN 14U 14U -- 17U 17U

LA.VIE.C LA.VIE.C

CHRISTEL@C-LAVIE.BE CHRISTEL@C-LAVIE.BE -- (+32) (+32) 15 15 65 65 91 91 15 15

(VAN (VAN 21 21 JULI JULI TOT TOT 25 25 AUGUSTUS AUGUSTUS GESLOTEN GESLOTEN OP OP ZONDAG) ZONDAG)

DINSDAG TOT TOT ZATERDAG ZATERDAG VAN RIJMENAMSEWEG 177 AA,- 2820 VIE DINSDAG ZATERDAG 177 DINSDAG VAN10U 10U- -18U 18U 177RIJMENAMSEWEG 2820 BONHEIDEN BONHEIDEN C/LA VIE C/LA VIE DINSDAG TOT TOTRIJMENAMSEWEG ZATERDAG VAN VAN 10U 10U -- 18U 18U RIJMENAMSEWEG 177 A A -- 2820 2820 BONHEIDEN BONHEIDEN C/LA C/LA VIE

ZONDAG 14U -- 17U 17U ZONDAG VAN VAN 14U (VAN 21 JULI TOT 25 AUGUSTUS GESLOTEN OP ZONDAG)

ZONDAG 14U CHRISTEL@C-LAVIE.BE (+32) 15 ZONDAG VAN VANCHRISTEL@C-LAVIE.BE 14U -- 17U 17U CHRISTEL@C-LAVIE.BE (+32)15 15 65 65 91 91 15 15 - (+32) 15 65 -- 91

CHRISTEL@C-LAVIE.BE - (+32) 15 65 91 15

(VAN (VAN 21 21 JULI JULI TOT TOT 25 25 AUGUSTUS AUGUSTUS GESLOTEN GESLOTEN OP OP ZONDAG) ZONDAG)

LA.VIE.C LA.VIE.C L A.VIE.C LA.VIE.C

BESTE LEZER, 2019 is voorbij gevlogen en 2020 staat al te popelen om eraan te beginnen. Wij zijn er ondertussen alleszins opnieuw in geslaagd om je enkele boeiende artikels voor te schotelen.

Allereerst kon je het al zien, deze keer siert Véronique Leysen onze cover. Voor haar begon het allemaal als actrice in de jeugdserie ‘Spring’. Tot voor kort was ze eigenaar van 2 koffiebars en een eigen knitwear-merk. Ze is zwanger van haar tweede kindje dat in ons ziekenhuis zal geboren worden. Op z’n zachtst uitgedrukt een bezige bij! Hoe het nu met haar gaat en wat de toekomst brengt, deelt ze graag met ons in een interview. In de rubriek ‘Dubbelinterview arts – patiënt’ ging dokter Maertens in gesprek met zijn patiënt Roeland. Heel mooi om te lezen dat patiënten toch niet zoveel verschillen van artsen. Daarnaast keren we ook onze spoeddienst binnenstebuiten in ‘Imelda in cijfers’. Wist je bijvoorbeeld dat er zich in 2018 maar liefst 31.162 patiënten hebben aangemeld op de Spoed? Verder in dit Imeldazine stellen we onze audiologen voor. Als je dat artikel leest, merk je meteen hoe enthousiast en gedreven ook deze medewerkers zijn. En dat horen we natuurlijk graag! RSV is weer aan een opmars bezig. We zetten alles wat je erover moet weten even op een rijtje. Eén van onze nieuwste anesthesisten, dokter Van de Putte, geeft graag wat meer uitleg over waarom je nu eigenlijk nuchter moet zijn voor een ingreep en hoe we dit in de toekomst kunnen gaan onderzoeken. In deel twee van onze campagne ‘Geriatrie, daar maak je het verschil!’ lees je nog meer getuigenissen van onze enthousiaste verpleegkundigen. Lees hun verhaal op pagina 58. Ook epilepsie komt aan bod. Hoe krijg je het en wat kan je ertegen doen? De neurologen geven antwoord. Last but not least kan je ook even wegdromen bij een bezoekje aan Firenze of het Museum M in Leuven.

Tot slot, wil ik alle lezers, patiënten en bezoekers, van harte bedanken voor hun vertrouwen in ons ziekenhuis het voorbije jaar. Een nieuw decennium breekt aan en wij engageren ons om blijvend alles op alles te zetten om jullie vertrouwen niet te beschamen en topzorg te blijven aanbieden. Ik wens iedereen graag een goede gezondheid en een aangename en warme eindejaarsperiode! Graag tot volgend jaar!

Met vriendelijke groeten, Bart Pardon, Algemeen directeur Imelda vzw

Imeldazine, jaargang 5, nr. 17 Imeldazine is een uitgave van: HOSPIzine / Crossmark v.u. Mario Eggermont Rijmenamseweg 21, 2820 Bonheiden Administratie & adverteren: ad@hospizine.be - 015 52 77 60 www.hospizine.be Coverfoto: © Dirk Alexander

Redactie: Thierry Aerts , Toon Blux, Hilde Pauwels, Dorien Vandenberghe, Chris Van Dingenen, Jeannine Van Lierop, Kathleen Vermeulen Freelance journalisten: Ellen Luyckx, Stefaan Van Eldere, Nicole Reynders, Peter Van de Putte Hoofdredactie: Dienst Communicatie Imeldaziekenhuis, Crossmark Fotografie: Crossmark, Hilde Pauwels en Thierry Aerts

Vormgeving: Crossmark Jasper Van den Eijnde, Sanne Van Oudendijck, Hein Wollants Druk: Drukservice Impressa Copyright: Het overnemen van teksten en inhoud uit dit nummer is slechts toegestaan na uitdrukkelijke toestemming van de uitgever.

Kia.com JAAR GARANTIE

P U R E K WA L I T E I T

De nieuwe Kia XCeed.

Hier is hij!

De nieuwe Kia XCeed. Hij zal niet meer lang geheim blijven.

De gloednieuwe Kia XCeed heeft alles om de hoofden te doen draaien. Een sportief cross-over design met unieke LED-koplampen vooraan in Z-vorm en opvallende LED-lichten achteraan. De grote binnenruimte en hogere zitpositie van een SUV. En de nieuwste technologische ontwikkelingen zoals een volledig digitaal display in 12.3 . Ziet de nieuwe Kia XCeed er niet geweldig uit? Wacht tot u ermee rijdt.

Kia Vermant Mechelen Generaal de Wittelaan 8 2800 Mechelen 015 27 77 77 7 JAAR MAP UPDATE

Kia Vermant Antwerpen zuid Boomsesteenweg 4 2630 Aartselaar 03 870 70 70

Kiavermant.be Kia Vermant @kiavermant

* 7 jaar garantie of 150.000 km (wat het eerst wordt bereikt, zonder kilometerbeperking gedurende de eerste 3 jaar). ** Het 7 Year Map Update programma gerechtigt de koper van een Kia wagen verkocht vanaf 01.03.2013 door Kia Motors Belgium via een erkende Kia-verdeler in Belgi of het Groothertogdom Luxemburg en uitgerust met een origineel fabrieksgemonteerd LG-navigatiesysteem, gedurende een periode van 7 jaar vanaf de aflevering van de wagen, tot het bekomen van een jaarlijkse navigatiekaart-actualisatie (maximaal om de twaalf maanden) bij elke erkende Kia-dealer of Kia-hersteller in de Europese Unie (enkel na afspraak). *** Foto ter illustratie.

5,1 - 7,2 l/100 km (WLTP)

134 - 162 g/km (WLTP) Contacteer uw concessiehouder voor alle informatie over de fiscaliteit van uw voertuig.

...en ditmaal

in onze zine...

6

12

Bij ons op de koffie: Véronique Leysen

Anesthesie: nuchterheidsregels

22

28

Confrontaties in M Leuven

Audiologen aan het woord 40

Dubbelinterview met arts en patiënt 52

Wondermooi Firenze N˚17 | 2019

20

RSV-infectie in opmars bij kinderen 34

Roger van Damme: authentieke smaken 46

Dikke vrienden: mantels en jassen

48

Wat je moet weten over epilepsie

58

Kiezen voor de dienst Geriatrie II

66

Imelda in cijfers: Spoed 5

© The freshlight

BIJ ONS OP DE KOFFIE:

VÉRONIQUE LEYSEN Een energiebom die meteen een glimlach op je gezicht tovert, zo kan je Véronique Leysen wel omschrijven. Véronique is geboren en getogen in Bonheiden en bevalt binnenkort van haar tweede kindje in ons ziekenhuis. We nodigden haar dan ook graag uit bij ons op de koffie.

Tekst: Dorien Vandenberghe (dienst Communicatie)

N˚17 | 2019

7

‘Amika’. Daar speelde ze één van de hoofdrollen, namelijk MarieClaire De La Fayette.

Alhoewel Véronique zich als een vis in het water voelde op de set, toch voelde het voor haar alsof ze iets miste. “Ik was op zoek naar iets dat mij wat invulling kon geven in het dagelijks leven.

Iets dat maatschappelijk relevant was.

HOE HET ALLEMAAL BEGON Véronique is opgegroeid in Bonheiden en kent de omgeving goed. Toen ze 16 jaar was volgde ze de les aan de kunsthumaniora in Antwerpen. Al snel werd haar talent opgepikt en kon ze starten in de toenmalige jeugdserie ‘Spring’ op Ketnet. “Het waren voor mij de eerste stapjes in de televisiewereld en dat smaakte naar meer. Acteren was mijn grote droom. Uiteraard moest ik dit nog wel combineren met school, zodat ik zeker mijn diploma behaalde.” Vijf jaar lang speelde ze Roxanne in de jeugdserie. Ze had de smaak te pakken en ging Journalistiek en Audiovisueel werk studeren. Hierdoor kon zij bij het toenmalige VT4 (nu VIER) het jeugdjournaal presenteren. Véronique werd ondertussen gevraagd voor een rol in de jeugdserie

8

Aangezien mijn interesse in het gevangenisleven groot is, besloot ik om de opleiding Criminologie te volgen.” Voor Véronique was dit een totaal andere richting maar het voelde goed. Haar voorliefde voor human interest werd hier beantwoord. Zowel haar studies als haar carrière als actrice vulde ze aan met een © Dirk Alexander bijjob in de horeca. Toen was het al duidelijk dat Véronique niet stil kon zitten. Maar de combinatie werd zwaarder en zwaarder. Ondanks haar grote interesse in de criminologie koos ze voor haar televisiecarrière. Deze had ze immers al enkele jaren opgebouwd.

NEW YORK Na 4 jaar acteren in Amika, had Véronique het wel gezien. Ze nam een drastische beslissing en liet België even voor wat het was. “Ik besloot om met vriendinnen naar New York te trekken. Ik boekte een enkele vlucht en wist niet wanneer ik ging terugkomen. Heel spannend was dat wel. Ik volgde er uitgebreide acteeren danslessen. En dat heeft me veel bijgebracht. Maar New York is echt een jungle. Het was er niet gemakkelijk. Zeker niet toen mijn vriendinnen vertrokken en ik alleen achterbleef in de grootstad. De mensen daar

Coverstory: Véronique Leysen

zijn wel vriendelijk, maar erg diepgaande gesprekken moet je er niet voeren.”

Na drie maanden kreeg ze telefoon van de VRT. Na de vele audities voor Ketnet-wrapper te hebben gedaan, mocht Véronique starten bij de jeugdzender. “Het was een droom die werkelijkheid werd en ik keerde meteen terug naar België. Kort daarna ben ik gestart als wrapster.”

VAN BREIEN TUSSEN DE SCÈNES DOOR NAAR EEN EIGEN BREIMERK “Vijf jaar lang deed ik de job als wrapper met hart en ziel. Maar tussen de verschillende scènes door was het rustig en zocht ik een bezigheid. Ik begon te breien. Door enkele YouTube-filmpjes kon ik mutsen en sjaals maken.”

Dit kwam aan de oren van een uitgeverij en ze contacteerde Véronique voor het schrijven van een breiboek en het lanceren van een eigen breimerk dat later Maurice zou gaan heten. Dit werd een gigantisch succes, waardoor de productie, die Véronique alleen deed, niet kon volgen. “Er werden zoveel dingen besteld dat het voor mij alleen niet meer haalbaar was. Ik deed een oproep voor omaatjes die konden helpen met breien.

nog niet zo ‘in’. Maurice moest meer dan een naam zijn. Het moest een totaalconcept worden.” Véronique houdt van koffie en koffiedrinken. De link was dus snel gelegd. Gezellig breien bij een heerlijk tasje koffie. Een totaalconcept was geboren. “Maar van ondernemen had ik totaal geen kaas gegeten. Ik hou wel van een uitdaging, maar dit was toch wel pittig.

Ondertussen had ik ook Thomas (Vanderveken) leren kennen en werd ons zoontje Otto geboren. Ik stelde mijn tweede breiboek voor op de opening van mijn eerste koffiebar. Eerst werkte ik er alleen maar dat was niet haalbaar. Elke dag, ook in het weekend, stond ik achter het fornuis om mensen heerlijke koffie en gebak aan te bieden.” De koffiebar was voor Véronique een grote sprong in het duister. Véronique zag zichzelf niet als ‘de manager’ maar eerder als ‘de creatieveling’. Koffiebar Maurice werd meteen een succes. “Het heeft heel veel van mij gevraagd. Ik ben dan ook een perfectionist en alles moest tot in de puntjes ‘Maurice’ uitademen.

Van de koffie, over de serviette tot en met de kader aan de muur. Het volledige plaatje moest kloppen.”

“Mijn glas is altijd halfvol.”

Maar ja, wat moest ik in de zomer doen?” Véronique was op zoek naar iets wat ze kon combineren met haar breimerk Maurice. Maar het moest iets zijn dat erbij paste. Namelijk iets leuks en gezelligs. “De naam Maurice is afkomstig van mijn grootvader. Ik vond dat mijn merk iets mannelijks moest uitstralen, iets stoers.

Ik moest er een gezicht kunnen opplakken. En toen viel mijn keuze op de naam ‘Maurice’. Voor mij komt die naam overeen met ambacht. De naam was ook

N˚17 | 2019

Een tweede bar kon dan ook niet langer uitblijven. De sterke branding van het merk maakte dat de verkoop zeer goed liep en Véronique mensen moest aanwerven om in haar koffiebars te staan. “Opeens word je dan werkgever en heb je toch een andere band met mensen. Je moet met zoveel persoonlijke zaken rekening houden en dan nog een zaak runnen.

Ik zag Otto ook amper omdat het runnen van twee zaken meer dan een fulltime job was. Ik kon Otto nooit gaan afhalen van de crèche en ook tijdens de zomervakantie moest ik verstek geven. Thomas en Otto brachten die zonder mij door.”

9

Door asbestproblemen moest de eerste Mauricebar de deuren onmiddellijk sluiten. Dit was niet makkelijk voor Véronique. Alle medewerkers moesten immers opgevangen worden. Ondertussen lag ook het breimerk niet stil. Kledingketen ZEB sloot met Véronique een contract af. Haar breiwerk werd nu op grote schaal geproduceerd en verdeeld.

DILLE EN KAMILLE Midden 2019 werd Véronique zwanger van haar tweede kindje. Ze besloot van het deze keer anders aan te pakken en meer tijd vrij te maken voor haar gezin. Ze zocht een overnemer voor haar tweede koffiebar.

Maar ondertussen kwam de winkelketen Dille en Kamille op de proppen met een nieuw voorstel. Naast hun winkel in Antwerpen wilden ze een gezellige ontbijt-lunchplek openen. Zij zagen het concept van Maurice natuurlijk meteen zitten. Véronique: “Ik vond het een supergoed idee. Maar ik vroeg mezelf wel af ‘Wil ik wel opnieuw achter de bar gaan staan?’ De periode in mijn tweede koffiebar bezorgde me heel wat stress, wat natuurlijk een negatief effect had op mijn zwangerschap. Ik kreeg een zona, vreemde neurologische uitvallen en een zwangerschapsvergiftiging op het einde. Dit was voor mij het teken dat het geen goed idee was om terug 7 op 7 achter mijn kookpotten te staan en een zaak te runnen op mijn eentje.”

Véronique besloot om met Dille en Kamille in zee te gaan, maar onder de voorwaarde dat ze het concept Maurice mogen gebruiken maar iemand anders zoeken als gerant. Véroniques taak bestaat erin de horecazaak te begeleiden waar nodig om het totaalconcept uit te dragen.

De nieuwe Maurice i.s.m. Dille & Kamille heeft zijn deuren inmiddels geopend in Antwerpen (Korte Nieuwsstraat

10

22) en is een groot succes geworden! Naar de toekomst toe wil Dille en Kamille dit concept uitbreiden naar al zijn winkels en ook daar zit Véronique mee in. Er staat dus nog wat op de agenda komende jaren. Vandaag heeft Véronique ook een interieur- en consultancybedrijf ‘Studio Vero’, waarmee ze in de eerste plaats interieurs vormgeeft en daarnaast ook ondernemers begeleidt bij de opstart van een zaak en dan vooral de branding van het merk.

BROER OF ZUS VOOR OTTO Otto is nu 2,5 jaar oud en mag in februari 2020 een broertje of zusje verwachten. Wat het wordt, is nog een verrassing, zelfs voor Véronique en Thomas.

“Als je de eerste keer bevalt, is alles nieuw. Je weet niet wat je te wachten staat. Welke pijn ga je hebben? Hoe verloopt zo’n bevalling?... Allemaal uitdagingen die ik graag aanga. Voor de tweede keer bevallen is dan ook minder spannend want je kent het al. Vandaar dat we in spanning willen wachten op het geslacht (lacht).

Op de kraamafdeling van dit ziekenhuis word je zo goed opgevangen. Alle mensen hier dragen zo’n positieve boodschap uit. Je kan echt op hen rekenen. En dat stelt mij gerust. Ik weet gewoon dat het goed komt.

Soms denk ik, ik had arts moeten worden (lacht). Elke patiënt of operatie is een uitdaging en er komen ook

Coverstory: Véronique Leysen

er wel vrienden of familie over de vloer. Ik vind dat leuk. Ik hou ervan om me te omringen met mensen.

Ik heb ook een grote familie. Heerlijk vind ik dat.

De kerstfeesten bij ons zijn altijd uitgebreid.” zegt ze. Vrienden en familie zouden Véronique dan ook omschrijven als heel energiek, altijd goed gezind en ondernemend. Veronique: “Mijn glas is altijd halfvol.

Ik probeer steevast het positieve in alles te zien. Ik buig iets negatiefs meestal om in iets positiefs. Wij hebben het in België zo goed! Wij hebben familie, vrienden, een huis, een goede job, een goed sociaalzekerheidssysteem,… Ik ben erg dankbaar elke dag opnieuw. Ik vergelijk mezelf altijd met de mensen die het minder hebben dan ik. Ik leef zo met hen mee.

Neem nu die vluchtelingen, dat vind ik een erg verhaal. Ik kan zo kwaad worden over onrecht. Vooral van kwetsbare kinderen in kwetsbare posities of omgevingen, eender welke situatie dat is, dat is mijn meest kwetsbare plek. Ik zou iedereen in mijn armen willen sluiten en helpen.

© Charlotte eclectics

heel wat emoties bij kijken. Bij een acuut probleem, kan je meestal direct een oplossing aanbieden. Dat is weer de ‘mensenmens’ die in mij naar bovenkomt.”

Véronique komt zelf uit een groot gezin met vier kinderen. Dat vond ze altijd leuk. “Ik wil er ook graag vier. Maar ik denk niet dat Thomas daarmee kan lachen.”

ALTIJD EEN HALFVOL GLAS “Bij ons thuis geldt er ook een ‘opendeurpolicy’. Een duivenkot is er niets tegen (lacht). Elke avond komen

N˚17 | 2019

Uiteraard is je gezondheid het hoogste goed, dat besef ik maar al te goed. Ik draag er dan ook veel zorg voor. Ik eet heel gezond maar toch kan er af en toe een snoepje af. Gezond koken is gezellige me-time waar ik echt kan van genieten. Een bord moet niet alleen lekker zijn, het moet er ook goed uitzien. En dit wil ik ook meegeven aan mijn kinderen. Otto groeit op met veel groenten en fruit. Ik maak eten voor mezelf en mijn gezin en gasten in Maurice gewoon ‘leuk’ - een leuke presentatie, leuke combinaties, .. Als je goed eet, voel je je goed in je vel, dus een win-win toch? Toen hij klein was, nam ik steeds een avocado mee als we op stap gingen. Die kon ik dan uitlepelen als hij honger had. Jong geleerd, is oud gedaan (lacht). Begin 2020 ga ik me vooral concentreren op mijn gezin en ons nieuw kindje dat eraan komt. Maar daarna wachten er weer een heleboel uitdagingen op mij. Ik kijk er al naar uit!”

11

WAAROM JE NIET MAG ETEN EN DRINKEN

VOOR EEN INGREEP

In 1847, slechts één jaar na de eerste ‘moderne’ anesthesie in het Massachusetts General Hospital in Boston, wordt er te Edinburgh een 15-jarige jongedame aan haar voet geopereerd. Zij wordt onder narcose gebracht met een nieuw verdovend middel dat zij moet inademen, namelijk chloroform. Tijdens de operatie ontstaan er problemen, die men tracht op te lossen door herhaalde malen een mengsel van alcohol en water in haar mond te gieten. Jammer genoeg overlijdt het arme kind en er wordt een lijkschouwing verricht waar men ‘opgezwollen longen’ aantreft. Men besluit dat zij niet overleden is door het gebruik van het nieuwe chloroform, maar waarschijnlijk door ‘overloop’ van de toegediende alcohol uit de maag in de longen.

Tekst: dr. Peter Van de Putte (anesthesist)

Dit is het eerste beschreven praktijkgeval in de medische literatuur van wat wij anesthesisten heden tegenwoordig met een ingewikkelde term ‘perioperatieve pulmonaire aspiratie’ noemen of “overloop van maaginhoud via slokdarm en keel naar de longen voor, tijdens of na een operatie”. De zure maaginhoud kan in de longen een ‘verbranding’ veroorzaken waarvan de symptomen gaan van hoest, koorts, kortademigheid tot een longontsteking die in het ergste geval het overlijden van de patiënt kan veroorzaken. Het woordje ‘kan’ in de vorige zin is belangrijk want een groot deel van de patiënten heeft gelukkig geen symptomen.

long

maag

Figuur 1: Overloop van maaginhoud in de longen via de keel (gele cirkel).

OVERLOOP Wij zijn allemaal door verschillende mechanismen beschermd tegen deze overloop: er is een sluitspier tussen slokdarm en maag, tussen slokdarm en keelholte en we worden door krachtige hoestreflexen beschermd.

Iedereen die zich verslikt weet hoe sterk deze reflexen zijn. Tijdens een algemene anesthesie vallen deze beschermende mechanismen echter weg en ontstaat er een soort vrije piste tussen maag en longen (Figuur 1). Het is dus een kerntaak van de anesthesisten om hun patiënt hiertegen te beschermen.

Hoe doen wij dat? Door alle patiënten te vertellen dat zij vanaf een aantal uren voor de ingreep niet meer mogen eten en drinken. Deze nuchterheidsrichtlijnen zijn vastgelegd door internationale verenigingen van anesthesisten en stellen het volgende: geen vast voedsel meer vanaf 6 uur voor de ingreep, geen borstvoeding vanaf 4 uur voor de ingreep en geen heldere vloeistoffen meer vanaf 2 uur voor de ingreep, de zogenaamde 6-4-2-regel. Deze regel beschermt de patiënt dus niet alleen - zoals vele mensen denken - tegen misselijkheid en braken na de ingreep, maar is er in de eerste plaats om aspiratie te voorkomen.

Werken deze regels? Jawel, de frequentie van aspiratie in volwassenen schommelt rond 1/5000-10000. Fatale aspiratie is nog veel zeldzamer maar wel verantwoordelijk voor de helft van overlijdens die aan de anesthesie te wijten zijn. Het is dus belangrijk dat onze patiënten in de mate van het mogelijke met een ‘lege’ maag onder narcose gaan.

N˚17 | 2019

6-4-2-REGEL Ondanks het feit dat de 6-4-2-nuchterheidsregels hun doeltreffendheid bewezen hebben, zijn er enkele belangrijke punten: ze gelden alleen voor geplande ingrepen en voor mensen die gezond zijn. Dit wil zeggen dat er een aantal scenario’s zijn waar de anesthesist niet zeker is of de patiënt een lege maag heeft: • dringende ingrepen zoals bv. na een ongeval waar de patiënt recent gegeten heeft of door de pijn en toegediende pijnstilling de maaglediging vertraagd is.

• patiënten met ziektes die de maaglediging vertragen zoals suikerziekte, ernstig lever- en nierlijden en chronische zenuwziektes zoals Parkinson en MS. • mensen zijn vergeetachtig of vergissen zich en melden vlak voor de ingreep dat ze per ongeluk vijf uur voordien een koekje en een yoghurt naar binnengespeeld hebben. Erger is dat sommige mensen bewust verzwijgen dat zij of hun kind gegeten hebben uit angst om naar huis gestuurd te worden.

• soms is communicatie met de patiënt onmogelijk door een taalprobleem of omdat de patiënt verward of dementerend is. Een klassiek verhaal is de oudere patiënt uit het bejaardenhuis die volgens het begeleidend briefje nuchter is maar bij aankomst vertelt dat ze misschien een uur geleden een glas melk dronk.

13

Figuur 2: Echografisch beeld van de uitgang van de maag in doorsnede (aangeduid met gele pijltjes). De maag op deze foto bevat een mengsel van vocht (zwart) en luchtbelletjes (witte puntjes). L= de lever; Ao = aorta, een groot bloedvat.

ECHOGRAFIE VAN DE MAAG In al deze gevallen had de anesthesist tot voor kort geen enkel middel om op objectieve manier vast te stellen wat de eventuele inhoud van de maag was en werd altijd het zekere voor het onzekere genomen en een speciale snelle start van de anesthesie gebruikt, een zogenaamde ‘rapid sequence induction’. De laatste jaren werd er echter veel onderzoek verricht naar het gebruik van echografie van de maag als hulpmiddel om het risico op aspiratie in te schatten. In wetenschappelijke termen spreken we van ‘gastric ultrasound’.

Het aantal wetenschappelijke studies en workshops op congressen, waar anesthesisten dit kunnen leren, gaat in stijgende lijn. Zelf publiceerde ik hierover een tiental artikels in internationale medische tijdschriften en behaalde hierover een doctoraat aan de Universiteit van Nijmegen, Nederland.

14

Kort samengevat komt het erop neer dat we met geluidsgolven die weerkaatst worden zoals bij sonar in de scheepvaart, kunnen zien wat er in de maag zit: is deze leeg, bevat ze vloeibare of vaste inhoud? Indien er vocht in de maag aanwezig is, kunnen we meten hoeveel vocht er aanwezig is. Indien we vast voedsel zien of indien de hoeveelheid vocht een bepaalde drempelwaarde overschrijdt, is het risico groter voor de patiënt en moet de anesthesietechniek aangepast worden. We kunnen dus met echografie van de maag een anesthesieplan maken op maat van elke individuele patiënt. De techniek werd al onderzocht bij kinderen, zwangeren, patiënten met overgewicht en geplande en dringende ingrepen. Het is een betrouwbare techniek die redelijk makkelijk aan te leren is en in vele gevallen het anesthesiebeleid verandert en dit in de twee richtingen, soms strenger, soms liberaler.

Hoe doen we dit onderzoek in de praktijk? We plaatsen een echoprobe op de huid tussen de navel en het borstbeen (Figuur 2 en 3) waarna gescand wordt in twee houdingen, in ruglig én in rechter zijlig. Het onderzoek is pijnloos, duurt één minuut en omdat er geen radioactieve stralen gebruikt worden, is het volkomen onschadelijk. Doen we dit nu bij alle patiënten?

Neen, het onderzoek is alleen nuttig in al de ‘twijfelgevallen’ die eerder in het artikel beschreven werden.

Medisch | Nuchterheidsregels en de anesthesie

uitzonderlijke service voor uitzonderlijk vastgoed

015 70 80 80

www.exclusivehousing.be Contacteer ons voor gratis advies en schatting van uw eigendom. Bekijk online de professionele videopresentaties van deze exclusieve eigendommen:

KEERBERGEN - BOLLOSTRAAT 60 Uniek dubbel-landhuis bestaande uit twee woonentiteiten palend aan de golf

39a01ca

500m2

3

KEERBERGEN – VLIEGHAVENLAAN 58 Magnifieke instapklare villa aan het meer

5

EPC 291 • Wp • Vg • Gmo • Gvv • Vv

1

435m2

2

3

EPC 243 • Sted. inlichtingen in aanvraag

WEZEMAAL – AARSCHOTSESTEENWEG 157 BUS B101 Unieke loft

ca. 176m2

30a00ca

TREMELO - BEULKENSSTRAAT 23B Rustig gelegen uitzonderlijke BEN-villa nabij dorpskern

2

SCAN DE QR CODE VOOR EEN EXCLUSIEVE VIDEO…

EPC 132 • Wg • Vg • Gmo • Gvkr • Gvv

68a05ca

391m2

3

EPC E24 • Wg • Vg • Gmo • Vkr • Gvv BEGIJNENDIJK – ’T GOED 10 Rustig gelegen hoeve met weiland

77a05ca

433m2

EPC 205 • WgLk • Vg • Gmo • Vkr • Gvv Exclusieve eigendommen van de groep Immo Marina

1

2

4

EEN ANDER BELANGRIJK PUNT Ondanks de helderheid van de richtlijnen zien we in de dagdagelijkse praktijk dat vele mensen nuchter blijven vanaf middernacht, ook al worden ze bijvoorbeeld pas ’s namiddags geopereerd. Deze lange periode van nuchter zijn leidt tot uitdroging, hoofdpijn, stress, angst en verwardheid, een gestegen kans op misselijkheid en braken en een verstoorde suikerbalans. Zeker bij kinderen is dit belangrijk en er is de laatste jaren veel onderzoek gedaan naar de invoer van soepeler nuchterheidsregels in de pediatrie. In Zweden bv. is men naar een 6-4-1-regel gegaan wat wil zeggen dat kinderen tot één uur voor de ingreep helder vocht mogen drinken. Er wordt ook onderzoek gedaan naar het gebruik van speciale vloeistoffen zoals sportdranken en of deze op veilige manier het comfort van de patiënt kunnen verhogen voor en na een operatie.

Tot slot nog een overzicht van de nuchterheidsregels zoals ze in België gelden en dus ook in het Imeldaziekenhuis: • vast voedsel is toegelaten tot zes uur voor de ingreep.

• borstvoeding is toegelaten tot vier uur voor de ingreep.

• heldere vloeistoffen zijn toegelaten tot twee uur voor de ingreep. Onder heldere vloeistoffen verstaan we water, frisdrank, koffie en thee zonder melk. Geen fruitsap met pulp.

Figuur 3: Scannen van de maaginhoud met behulp van echografie.

VEELZIJDIGE TECHNIEK Het gebruik van echografie van de maag beperkt zich niet tot de operatiezaal en is ondertussen uitgebreid naar bv. het opsporen op spoedgevallen van vreemde voorwerpen in de maag zoals batterijtjes die kinderen per ongeluk ingeslikt hebben. Er wordt ook onderzocht of de techniek gebruikt kan worden om sondevoeding van patiënten op de intensieve zorgen te verbeteren.

Verder onderzoek zal dit uitwijzen.

16

Lees aandachtig de informatiebrochure die je krijgt als een ingreep gepland wordt, volg de richtlijnen die opgelegd worden en probeer zo juist mogelijk de vragenlijsten in te vullen die je meekrijgt. Aarzel niet bij twijfel je (huis)arts te raadplegen of contacteer het secretariaat anesthesie op 015 50 52 39.

Op deze manier kunnen wij veilig én kwaliteitsvol zorgen voor al onze patiënten!

Medisch | Nuchterheidsregels en de anesthesie

Open elke eerste zondag van de maand van 10-16u

DIERENSPECIAALZAAK

www.jestandpets.be Mechelsesteenweg 360, 2820 Bonheiden • info@jestandpets.be • Tel. 015 55 05 43

BEZOEK OOK ONS HONDENKAPSALON IN SINT-KATELIJNE-WAVER! Uw beste vriend, verdient de beste verzorging. Naast een uitgebalanceerde voeding is ook lichamelijke verzorging heel belangrijk. Knippen, scheren, plukken, voetjes bijknippen, nagels knippen, enkel borstelen of een frisse wasbeurt, alles is mogelijk. Klein, groot, jong, oud, rashond of niet, ze zijn allemaal van harte welkom!

Is je puppy jonger dan 6 maanden, dan krijgt deze een wasbeurt volledig gratis. Dit om de eenvoudige reden: hoe jonger je hondje al eens in het kapsolon is geweest, hoe beter en liever hij het gaat doen in de toekomst.

Enkel op afspraak, Tel.: 0499 42 50 27 Adres: Lozenhoek 2, 2860 Sint-Katelijne-Waver

LIEVER LUI Wat is er heerlijker dan een koude winteravond waarop je lekker languit op de sofa kan nestelen?

Thee staat te dampen, dekentje er bij, kaarsjes aan… en genieten maar!

MADE - € 429 Bij MADE viel ons oog meteen op dit luxueuze day bed in een frisse en hippe roze kleur. Hier maken we graag plaats voor vrij in onze woonkamer.

Falke - € 42,99 Deze Falke doos met super zachte sokken en bijhorend oogmasker is prachtig als geschenk maar stiekem ook heel leuk om jezelf cadeau te doen.

The SofaCompany € 449 Slechts één nadeel aan deze fauteuil in de kleur van het moment; je loopt al snel het risico dat je een hele winter lang je deur niet meer uit komt.

18

Ferm Living - € 67 Een nieuwe reeks kussens in je sofa zorgt meteen voor een heel nieuwe look. Wij beginnen onze nieuwe wintercollectie alvast met deze hipster van Ferm Living.

H&M € 69,99 Zo gezellig om onder te kruipen en tegelijkertijd ook zo’n coole touch in je woonkamer, dit nepbonten deken van H&M Home.

La Redoute - € 89,99 Om je benen lekker relax omhoog te kunnen leggen, maar ook handig om in huis te hebben als extra zitje. En eerlijk gezegd ook gewoon heel leuk om naar te kijken….

Damart - € 79,99 De fijnste dekens vind je dit seizoen bij Damart.

In mooie poedertinten en héérlijk zacht, om eindeloos in op te krullen.

kracht zonder compromis 1,7 – 7,2 L/100KM I 38 – 168 G CO2/KM (NEDC 2.0) 2,0 – 9,1 L/100KM I 46 – 205 G CO2/KM (wltp)

VERMANT.BE VERMANTDEALS.BE VERMANTSELEKT.BE Vermant Mechelen Antwerpsesteenweg 271, 2800 Mechelen Tel 015 29 25 25

Vermant Bornem Puursesteenweg 380, 2880 Bornem Tel 03 890 00 54

Vermant Rumst Sint Jozefstraat 12, 2840 Rumst Tel 03 880 55 53

RSV-INFECTIE IN OPMARS BIJ KINDEREN: DIT MOET JE WETEN

Het wordt weer winter, een periode van verkoudheden, griep, luchtweginfecties,‌ Daarbij hoort ook zeker RSV. Vaak hebben jonge kinderen er het meest last van. Wat is RSV nu precies? En hoe kunnen we het behandelen? Moet ik steeds met mijn kind naar de dokter bij een vermoeden van RSV? We geven graag wat meer informatie over de ziekte mee.

Tekst: dr. Stefaan Van Eldere (kinderarts)

WAT IS RSV?

De RSV-infectie, of in medische termen het Respiratoir Syncytiaal Virus, is een vaak voorkomende virusinfectie die zowel bij kinderen als volwassenen voorkomt vanaf de herfst tot in het begin van de lente met een piek in de winter. Het virus veroorzaakt een ontsteking van meestal de luchtwegen. Vooral bij erg jonge kinderen verloopt de infectie ernstiger, omdat bij hen ook de onderste luchtwegen worden geraakt. We spreken dan van RSV-bronchiolitis.

WAT ZIJN DE SYMPTOMEN? Bij volwassenen en oudere kinderen beperkt een RSVinfectie zich meestal tot een gewone verkoudheid of een oorontsteking. De infectie verdwijnt spontaan na drie tot zeven dagen. Bij kwetsbare besmette kinderen, zijn een loopneus, hoesten, niezen, koorts en kortademigheid de meest voorkomende symptomen. Vooral bij zuigelingen kan het snelle ademen het eten bemoeilijken, hierdoor ontstaan secundaire voedingstekorten. Het kan ook voor een zuurstoftekort zorgen.

HOE WORD JE BESMET DOOR RSV? Een RSV-infectie wordt veroorzaakt door een virus dat ons lichaam binnendringt via de slijmvliezen van neus en keel, waarna het zich verspreidt naar de luchtwegen.

Het virus is gemakkelijk overdraagbaar en verspreidt zich razendsnel. Omdat het virus verschillende uren buiten de mens kan overleven, gebeurt de overdracht vooral via direct contact met een besmet persoon, bv. via het knuffelen, zoenen of de handen. Ook overdracht via besmette voorwerpen (bv. speelgoed of deurklinken) is mogelijk.

Verder kan besmetting ook via het inademen van druppeltjes die vrijkomen in de lucht (bv. bij hoesten, snuiten of niezen). Na contact met het virus duurt het gemiddeld vijf dagen voordat de ziekte doorbreekt. Meestal stopt het besmettingsgevaar na een week, maar jonge kinderen kunnen soms tot vier weken besmettelijk blijven.

HOE DE ZIEKTE BEHANDELEN? Een behandeling en geneesmiddelen zijn meestal niet nodig omdat een RSV-infectie doorgaans spontaan verdwijnt na drie tot zeven dagen. Antibiotica zijn hoe dan ook niet nuttig vermits de infectie wordt veroorzaakt door een virus. Ook een vaccin tegen RSV bestaat nog niet. Bij een ernstige infectie is een ziekenhuisopname nodig voor toediening van zuurstof of vocht, en soms ook voor ondersteuning van de ademhaling.

WANNEER NAAR DE DOKTER?

Bij kinderen met een luchtweginfectie raadpleeg je steeds een arts in volgende gevallen: • Ernstige of toenemende benauwdheid.

• Een versnelde of moeilijke ademhaling.

N˚17 | 2019

• Blauw verkleuren van de huid.

• Als een zuigeling gedurende één dag bij elke voeding duidelijk minder dan de helft eet van het normale.

• Als een kind zich erg ziek gedraagt (lusteloos, niet spelen, verminderde eetlust gedurende meer dan een dag).

• Bij kinderen met een verhoogd risico op verwikkelingen: kinderen jonger dan drie maanden, (ex-)prematuren en (ex-)dysmaturen.

• Kinderen met een gekende hart- of longafwijking.

• Kinderen met een verminderde weerstand.

HOE KAN IK EEN RSV-INFECTIE VOORKOMEN? Een RSV-infectie kan je heel moeilijk voorkomen. Zoals we reeds aangaven is de ziekte erg besmettelijk en weet men vaak niet of iemand het virus heeft (ouderen die besmet zijn, worden niet echt ziek van het RSV). Ook wanneer er een verkoudheid aanwezig is, is dit op zich nog geen aanwijzing dat die persoon een RSV-infectie heeft.

Enkele voorzorgsmaatregelen die je steeds kan nemen: • Was altijd je handen alvorens anderen (en baby’s in het bijzonder) aan te raken.

• Was je handen na hoesten, snuiten of niezen.

• Gebruik wegwerpzakdoeken.

• Zorg ervoor dat er niet gerookt wordt in de omgeving van een baby, want sigarettenrook verhoogt het risico op een RSV-infectie.

DIENST KINDERGENEESKUNDE (ROUTE 172) Dr. Lieve Beckers, Dr. Kathy Bouckaert, Dr. Katrien Coppens, Dr. Emily Demandt, Dr. Ines Somers, Dr. Stefaan Van Eldere, Dr. Anaïs Vandendriessche Voor een afspraak 015 50 51 11

21

BOEIENDE KUNSTZINNIGE CONFRONTATIES IN

© M Leuven

M LEUVEN

© M Leuven

M Leuven is een fijn stadsmuseum. Verschillende kunstdisciplines vinden er elkaar en dat zet aan tot nadenken. Er zijn geregeld toppers te zien, zoals nu “Borman & zonen, de beste beeldsnijders” uit de 16de eeuw, maar ook werk van Béatrice Balcou, een hedendaagse kunstenares.

Het stadsmuseum M – MuseuM Leuven heet nu M Leuven of kortweg M. De tiende verjaardag was meteen ook de aanleiding tot een multidisciplinaire aanpak dat het historische kunsterfgoed toont en confronteert met hedendaagse werken. Er is ruimte voor huidige kunstenaars, maar ook voor middeleeuwse, vaak religieuze kunst. Naast een gigantisch wandtapijt hangt een abstract werk; een groene plaat. Het is van de hand van Marthe Wéry, een belangrijke Belgische kunstenares die in 2005 overleed. Ze experimenteerde met heel wat aspecten, zoals kleur, de drager van het werk, de lijst. Haar monochromes zijn internationaal gekend. Bij dit project ging ze als een alchemist te werk om de kleur samen te stellen. Ze gebruikte pigmenten en bijvoorbeeld ook organisch materiaal. De vloeistof liet ze over een triplex plaat vloeien. De materialen spelen in dit werk een belangrijke rol, het gaat niet alleen om de kunstenares.

VERHALEN Het mooie aan M Leuven is dat het vragen oproept. Wat zie je, wat is het verhaal? Frantz Vermeulen maakte in 1888 het terracottabeeld ‘Hagar en Ismaël in de woestijn’. Het is een mooi werk. De Egyptische Hagar was de slavin van Sara, de echtgenote van Abraham. Sara kon geen kinderen krijgen en liet toe dat haar man bij Hagar een kind verwekte. Maar tijdens de zwangerschap werd Hagar door een jaloerse Sara weggejaagd.

God hielp Hagar terug te keren naar Sara en Abraham en gebood haar het kind Ismaël te heten, wat ze deed.

Maar helaas, want toen Sara dan toch zwanger werd, stuurde ze haar slavin met Ismaël opnieuw weg naar de woestijn, met enkel een kruik water. God had echter beloofd dat Ismaël stamvader zou worden van een volk,

N˚17 | 2019

wat gebeurde. De man werd naar verluidt maar liefst 137 jaar en had tal van nakomelingen. Het confronteert met de actualiteit, nu er zoveel mensen op de vlucht slaan en woestijnen moeten trotseren, een tocht die ze vaak niet overleven.

Ook M Leuven stelt vragen aan de bezoeker. In een ruimte hangen de muren propvol schilderijen zoals het de gewoonte was in de jaren 1900 in het toenmalige stadhuis van Leuven. Een interactief scherm laat zien hoe de kijk daarop is veranderd. Musea willen nu soms meer vertellen door minder te tonen. Hoe ziet jouw favoriete collectie eruit? Klik op thema’s die je aanspreken, zoals portretten, schoonheid, landschappen en je krijgt een selectie te zien die op jouw voorkeur en interesse is gebaseerd.

TOPSTUKKEN Belangrijke luiken van de vaste collectie zijn schilderijen uit de 15de en 16de eeuw en beelden uit de 19de eeuw.

Er zijn grote namen bij zoals Dirk Bouts, Rogier Van der Weyden en Constantin Meunier. Eén van de specialiteiten van het stadsmuseum M is middeleeuwse houtsnijkunst. Een blikvanger zijn de ‘Ruiters van Roesen’.

Het gaat om twee beelden die samen vier Romeinse ruiters voorstellen. Het zijn topstukken omwille van het heel fijne houtsnijwerk. Je ziet details van de ruiters en paarden, maar ook het wapentuig en de maliënkolder zijn gedetailleerd uitgewerkt. De ruiters flankeerden de kruisiging van Christus. Het zijn Vlaamse topstukken, gerealiseerd door beeldhouwer Hendrik Roesen in het begin van de 16de eeuw. De beelden maakten deel uit van een retabel dat op een altaar stond en werden aangekocht onder impuls van voormalig minister van

23

cultuur Sven Gatz. M Leuven krijgt ze een lange tijd in bruikleen. Ze zijn nog tot 19 april 2020 te bekijken in het museum, daarna gaan ze voor onderzoek naar het museumdepot, maar in 2021 zijn ze terug te zien naar aanleiding van een retrospectieve van het werk van Hendrik Roesen. M is een internationaal gewaardeerd expertisecentrum voor middeleeuwse beeldhouwkunst. Hendrik Roesen speelde een belangrijke rol in de bloeiende retabelkunst in die periode.

STUDENTEN EN WAANZIN Tien studenten van KU Leuven gingen op zoek in de collectie van M rond het thema waanzin. Ze vertellen er hun verhaal bij. Wat is waanzin, hoe ervaren de studenten het? Een studente koos voor een beeld van Constantin Meunier ‘Het grauwvuur’. Het toont hoe een moeder haar dode zoon aantreft. Het verdriet is immens, het overstijgt de ratio en maakt duidelijk dat waanzin slechts tot op een bepaalde grens begrijpelijk is. Ook het ‘Engeltje’ van David Claerbout kon een student bekoren. Het is een grafsculptuur, het engeltje heeft een roos in de hand en lijkt naarmate je intens kijkt, subtiel tot leven te komen. Het laat je twijfelen.

Iemand anders laat ‘De strijd tussen carnaval en vasten’ zien, een schilderij dat rond 1600 werd gemaakt.

De kerk houdt er de hand in: devotie en hard werken, zijn deugdzaam. We moeten weerstaan aan lusten en verleidingen want die leiden tot de verdoemenis. Maar op vastenavond kan er veel, alle rollen worden omgekeerd. Een werkman mag een hooggeplaatste ambtenaar zijn. Het is een vorm van innerlijke waanzin om alles los te laten, waanzin kan ook feest en extase zijn.

Ook de ‘Verzoeking van de Heilige Antonius’ kende bijval. De man gaf alles weg en trok de woestijn in voor een leven vol gebed en stilte. Maar hij moet vechten tegen verleidingen, hij wordt omgeven door chaos, de wereld rondom hem staat in brand. De Heilige Antonius blijft toegewijd aan zijn missie en is een toonbeeld van rust.

24

LEUVEN WEERSPIEGELD Op de tweede verdieping, waar ook het dakterras is, vinden we werk van Béatrice Balcou (°1976), een Franse kunstenares die naar Brussel verhuisde. Ze realiseert performances, sculpturen, tekeningen en installaties. Ze wil bereiken dat we op een andere manier naar de dingen kijken en daarvoor de tijd nemen zodat we er ook iets uithalen. Béatrice Balcou maakt kopieën van bestaande kunstwerken, ze stelt zich op als een conservator. Leuk zijn de glazen bollen aan het raam. Ze weerspiegelen de omgeving, er wordt een stukje Leuven in geprojecteerd.

ROOTS IN LEUVEN Het gaat om een Leuvense familie waarvan er minstens zes actief waren als houtsnijder, dit gespreid over vier generaties. De familie had een atelier in Brussel, maar de exacte locatie is niet gekend, ook niet hoeveel mensen er werkten en waarom de familie in 1540 plots van de radar verdween. Wel is er een vermoeden dat stamvader Jan I in Leuven werkte en met een opdrachtgever mee naar Brussel verhuisde.

Kunst | Museum M Leuven

PROJECT BL

BORMAN & ZONEN – NOG TOT 26 JANUARI Leuven was in de middeleeuwen een artistiek centrum voor beeldsnijwerk. De opdrachtgevers waren vaak terug te vinden in religieuze kringen, wat ook de thema’s verklaart. De familie Borman was toonaangevend. Er werd een contract over een opdracht uit 1513 teruggevonden waarin Jan II Borman wordt omschreven als “die beste meester beeldsnydere” die omwille van het vele werk een druk leven heeft. Het atelier Borman is vooral gekend omwille van het ragfijne snijwerk met veel oog voor detail. Dat maakt het heel boeiend om de werken te bekijken. De tentoonstelling in M is de eerste overzichtstentoonstelling van de Bormans. Van de ruim 280 werken die bekend zijn, komen er 120 naar het museum.

Bij Charrell Home Interiors vind je zeer uitgebreide, gevarieerde en kwalitatieve collecties hedendaagse meubelen. Ook verlichting en interieuraccessoires behoren tot ons gamma.

Er is een aanbod van standaardmaten en een nog groter aanbod van maatwerk.

Bekijk alle projecten online op http://www.charrell.be/nl/projecten-realisaties GEEL - Vossendaal 10 - T 014 58 71 93 RIJMENAM - Brugstraat 34 - T 015 52 55 20

VIRTUOZEN Er is echter niet veel over de familie Borman geweten, wat verklaart dat het bij het brede publiek geen klinkende naam is. Maar hun bijdrage aan de kunstwereld is niet te onderschatten. Jan II Borman springt er uit, hij zette de vormentaal van Vlaamse Primitieven als Dirk Bouts voort en was een voorloper van Bruegel. Hij was even virtuoos als zijn bekendere tijdgenoot Jeroen Bosch. Jan II was de tweede generatie houtsnijders, hij gaf zijn kennis door aan zijn zonen Jan III en Pasquier.

N˚17 | 2019

www.charrell.be

by Charrell

ONLINE SHOP met trendy verlichting www.atmooz.com

25

© M Leuven

M LEUVEN HEEFT EEN EEUWENOUDE TRADITIE M is dan wel een jong museum dat in september 2009 de deuren opende en een hedendaagse look heeft, toch is er een lange voorgeschiedenis. De vaste collectie van meer dan 52.000 objecten is indrukwekkend. Je vindt er onder meer kunstwerken uit Leuven en Brabant, van de middeleeuwen tot de 20ste eeuw. Maar ook hedendaagse Belgische kunst na 1945 krijgt er een ruime plaats. Tijdelijke tentoonstellingen werken rond een bepaald thema en zetten minder bekende stukken in de schijnwerpers.

De collectie groeit eigenlijk al 200 jaar lang.

Het begon met een 18de eeuws rariteitenkabinet dat evolueerde naar een stedelijk museum.

Dat verhuisde naar de woning van de voormalige burgemeester Leopold Vander Kelen. Het huidige museum is ook architecturaal een huzarenstuk. Je vindt in M Leuven sporen terug van deze neoclassicistische woning. De historische waarde werd gerespecteerd door de vermaarde architect Stéphane Beel. Hij realiseerde tegelijk een fris ogend, eigentijds gebouw met een fraaie binnentuin. In het museumdepot bestuderen onderzoekers tal van collectiestukken. Er gebeuren ook restauratiewerken en er wordt hard gewerkt aan een digitale registratie om de werken open te stellen voor onderzoekers.

26

In die tijd waren het bemiddelde klanten die opdrachten gaven aan kunstenaars, de familie werkte voor kerken, kloosters en gilden. De expo laat onder meer een fragment zien van het retabel dat ze maakten voor de Leuvense schuttersgilde van Sint-Joris. De familie realiseerde ook stenen beelden, grafsculpturen en liturgisch meubilair zoals koorbanken en preekstoelen.

Kenners schatten hun oeuvre hoog in. De werken van de Bormans bevinden zich in grote Europese en Amerikaanse musea die er tientallen in bruikleen gaven voor de tentoonstelling in M. Van het Triomfkruis uit de Leuvense Sint-Pieterskerk, dat niet verplaatst kan worden, is speciaal voor de tentoonstelling een 3D-scan gemaakt. Via een touchscreen kan je erop inzoomen.

Je kan het kruis ook met eigen ogen gaan bekijken in de Sint-Pieterskerk, een buitenlocatie van M.

PRAKTISCH Een audiogids vertelt je meer over de werken.

Er is op verschillende plaatsen ook audiodescriptie voor blinden en slechtzienden.

• Aan de ticketbalie kan je een rolstoel ontlenen.

• Heb je zin om te tekenen? Vraag naar een tekenblok en potlood.

• Het museum is kindvriendelijk en biedt activiteiten voor het jonge volkje.

• Er is een museumshop en een museumcafé, maar in de binnentuin kan je ook picknicken.

•

Museum M Leuven L. Vanderkelenstraat 28, 3000 Leuven www.mleuven.be

Kunst | Museum M Leuven

De nieuwe BeoVision Harmony 77 inch Ultra

HD

OLED

televisie

biedt

een

choreografisch samenspel van levendige OLED beelden, akoestische helderheid en uitmuntend Deens vakmanschap. Geniet van een volwaardige bioscoopervaring!

HOOR IK DAAR IETS INTERESSANTS?

AUDIOLOGEN AAN HET WOORD Je hebt er misschien al van gehoord maar weet je ook wat ze echt doen, de audiologen? Het is meer dan enkel naar de oren kijken. Ik ging op pad om de job van onze drie audiologen Suzanne, Evelien en Marijke te doorgronden. Ze vertelden honderduit.

Ik laat jullie dan ook niet langer in spanning. Veel leesplezier!

Tekst: Dorien Vandenberghe (dienst Communicatie)

HOE HET BEGON In juni 2018 werd de dienst Neus-, keel- en oorziekten uitgebreid met de eerste audiologen. Evelien startte eerst. Door de lange opzegperiode van Suzanne begon zij iets later. Na een poosje was Evelien zwanger en moest zij vervangen worden. Op dat moment kwam ook Marijke in the picture. Op dit moment is Evelien nog in moederschapsverlof, maar ze plant haar terugkomst in januari 2020. Alle drie hebben ze een basisopleiding van logopedie achter de rug. En allen deden ze nog een extra jaartje audiologie erbij.

Logopedie was voor Evelien een evidente keuze omdat ze graag met kinderen werkt. Maar de avond- en weekenduren als logopedist vielen haar zwaar. Ze besloot om in een dagurensysteem te gaan werken voor de privé praktijk van dokter Sauer (één van onze NKOartsen). Al snel kwamen daar ook enkele uren in het Imeldaziekenhuis bij. En zo is voor Evelien de bal aan het rollen gegaan.

N˚17 | 2019

Suzanne vond dat er als logopediste iets ontbrak. Ze wilde graag mensen helpen bij het communiceren met elkaar. Maar ondervond al snel dat luisteren en elkaar verstaan belangrijker was dan het effectief juist uitspreken van bepaalde klanken. Het duurde dan ook niet lang vooraleer Suzanne startte bij een hoorcentrum als audioloog. Daar specialiseerde ze zich voornamelijk in tinnitus, het zogenaamde oorsuizen. Na een periode kreeg ze de mogelijkheid om ook in het Imeldaziekenhuis te komen werken als audioloog. Dat leek haar de perfecte combinatie van het ‘zorgende’ en ‘communicatiemogelijkheden’. Al snel kon ze de dienst meer en meer uitbouwen met Evelien en kon ze zich nog meer toeleggen op haar specialiteit tinnitus.

Tot slot kwam Marijke erbij. Bij haar was het verhaal eigenlijk gelijkaardig, behalve dat haar interesse in audiologie van in het begin van haar studies duidelijk was. Ze maakte ook haar eindwerk in die richting. Eerst werkte ze nog in een hoorcentrum, waar ze voornamelijk hoortoestellen aanpaste, maar nu doet ze dus de vervanging van Evelien.

“We zijn eigenlijk een goed trio. We vullen elkaar goed aan. Ieder heeft zijn manier van werken en zijn specialiteiten.” zegt Evelien.

ONDERZOEKEN EN TESTEN De hoofdtaak van een audioloog bestaat eruit om de vaststellingen van de NKO-arts al dan niet te bevestigen aan de hand van onderzoeken. Een patiënt komt bij de NKO-arts met bepaalde klachten. De arts onderzoekt de patiënt en stelt enkele zaken of ziektebeelden vast. In ongeveer 7 op de 10 gevallen wordt de patiënt doorverwezen naar de audioloog om uitsluitsel te krijgen over het mogelijke ziektebeeld. De audioloog

29

Evelien

Suzanne

Marijke

voert bepaalde metingen en tests uit, maakt verslagen op en bespreekt daarna de resultaten met de NKO-arts.

“We voeren verschillende testen en onderzoeken uit.

Dit kan gaan van een toonaudiometrie tot een test voor evenwichtsstoornissen, en van een tympanometrie tot oto-akoestische emissies (OAE).” vertelt Suzanne. Het klinkt misschien Chinees dus Suzanne legt ons graag uit wat dit allemaal inhoudt. “Een toonaudiometrie is eigenlijk gewoon een gehoortest waardoor aan de hand van een hoofdtelefoon en bieptonen het gehoor wordt getest. Bij tympanometrie wordt de beweeglijkheid van het trommelvlies gemeten en daarmee de weerstand die het middenoor geeft om een geluid door te geven aan het binnenoor. Het is een onderzoekstechniek die gebruikt wordt om na te gaan of er vocht in het middenoor zit. Bij oto-akoestische emissies daarentegen, wordt er nagegaan of het binnenoor correct functioneert. Het oor neemt alle geluiden op, maar zendt zelf ook geluiden uit. Dat noemt men emissies en worden hier opgemeten. Dit zijn eigenlijk de reacties van de haarcellen in het slakkenhuis (cochlea) van het oor.” Iets wat je niet meteen zou verwachten bij een audioloog zijn ook allergietesten. “Klopt,” zegt Marijke “aan de hand van verschillende druppeltjes vloeistof op de arm wordt er gekeken of iemand allergisch is aan een bepaalde stof. Dit kan vaak leiden tot neus-, keel- en/of oorproblemen.”

Naast verschillende onderzoeken doen en verslagen maken, zorgt de audioloog er ook voor dat alle

30

administratieve zaken in orde zijn. Dit kan gaan van het maken van een afspraak bij de NKO-arts tot het doorsturen van resultaten naar de huisarts. De audioloog ondersteunt de NKO-arts in al z’n taken. “Vaak weten we ook niet hoe onze dag er zal uitzien.” zegt Suzanne.

“De arts ziet de patiënt en indien nodig stuurt die de patiënt meteen door naar ons. We hangen dus heel hard af van de neus-, keel- en oorspecialist. Maar natuurlijk kunnen daar altijd nog spoedgevallen bijkomen. Denk maar aan een plots gehoorverlies bijvoorbeeld.”

SAMENWERKEN IS BELANGRIJK Audiologen komen allerlei problemen tegen bij patiënten.

Vaak gaat het over slecht horen of oorsuizen, maar soms is er ook meer aan de hand. Er kan sprake zijn van een lawaaitrauma of otosclerose (abnormale verbening aan stijgbeugel en/of binnenoor, waardoor slechthorendheid kan ontstaan). Maar het kan ook gaan over een snurkprobleem of sinusitis. Daarom werken onze audiologen ook met veel diensten samen o.a. met logopedisten, endocrinologen (vaak m.b.t. de schildklier) en kinderartsen. We bieden kinderaudiometrie aan, vanaf de leeftijd van 3,5 jaar en met kinderaudiometrie kunnen we een belangrijke schakel vormen in de zorg bij de jongste patiëntjes van dit ziekenhuis. Deze zorg start op de materniteit en vindt via de dienst Pediatrie zijn weg naar onze NKOafdeling. Wanneer er bv. sprake is van vocht in het oor kunnen we met behulp van deze kinderaudiometrie de dokter extra ondersteunen bij het snel en correct stellen van een diagnose.

Imelda | Audiologen

Voor onze verse snijbloemen toveren we bij Beau Terra het boeket of bloemstuk dat je wenst.

En dat zorgt gegarandeerd voor een glimlach op het gezicht van de gelukkige ontvanger.

EEN DROOMJOB Wanneer je onze drie audiologen vraagt naar het leukste in hun job zeggen ze unaniem variatie en het menselijke contact. “De ene dag is de andere niet. Je hebt nooit twee dezelfde dagen. Het is wel heel druk maar dat hebben we graag. Hoe meer mensen we kunnen helpen, hoe beter.” vertelt Evelien. “Doordat het druk is, zie je veel verschillende patiënten met verschillende aandoeningen.

Hiervan leer je heel veel bij. Ook de ziekenhuiswereld is aangenaam vertoeven. Je krijgt er zoveel kansen. Ik heb bijvoorbeeld mijn specialisatie in tinnitus verder mogen uitwerken.” voegt Suzanne er nog aan toe.

Ook voor sfeervolle geschenken kan je terecht bij ons. Wij hebben een mooi uitgebreid aanbod aan decoratie van Gommaire. en Rasteli.

Geurkaarsen van Baobab Collection en ONNO. Kamerparfums van Locherber Milano en Maison Berger.

DIENST NEUS-, KEEL- EN OORZIEKTEN (ROUTE 342) Dokter Hilde Heulens Dokter Mieke Sauer Dokter Luc Van Steendam Dokter Nathalie Peeters start in januari als nieuwe neus-, keel- en oorarts in ons ziekenhuis.

Afspraken maken bij haar zijn al mogelijk.

Voor een afspraak: 015 50 51 11 Oudstrijderslaan 46, 3140 Keerbergen 015 52 57 00 Info@beauterra.be www.beauterra.be � � Beau Terra Bloembinderij Keerbergen

•

N˚17 | 2019

31

DOKTER, HOE BEDOEL JE? “EVEN EEN KLEIN PRIKJE” Het klinkt haast verontschuldigend. Het suggereert dat er geen reden is tot angst of spanning, want het is toch maar een miniprikje. En het woord ‘even’ geeft aan dat het niet lang zal duren. Af en toe waagt een hulpverlener het om te zeggen: “Even op je tanden bijten, alsjeblieft!”

Prikken met een naald veroorzaakt nu eenmaal spanningen bij zowel de ‘prikker’ als de ‘geprikte’. Zelfs met de nodige ervaring en bekwaamheid kan het zijn dat het prikken niet zonder hindernissen verloopt. En de zenuwachtigheid bij de patiënt is toch aannemelijk: de meeste mensen worden niet graag geprikt.

Tekst: Toon Blux

DE ENE PRIK IS DE ANDERE NIET Wat we gemakshalve een ‘prik’ en een ‘naald/spuit’ noemen, wordt binnen de geneeskunde als ‘injectie’ en ‘injectienaald/injectiespuit’ gekwalificeerd. Een injectienaald is een holle naald, die doorgaans op een injectiespuit wordt geplaatst om een vloeistof in te spuiten of om bloed en andere lichaamsvloeistoffen af te nemen. Er bestaan verschillende procedures om een injectienaald in het lichaam te brengen.

De meest voorkomende methodes zijn: • intraveneus, dat wil zeggen in een ader; dus direct in de bloedbaan; • intramusculair; in het spierweefsel; • subcutaan; net onder de huid; • intracutaan; in de huid.

Daarnaast zijn er nog andere vormen van injecties: • intraperitoneaal (door het buikvlies of ‘peritoneum’); • intraossaal (direct in het beenmerg); • intra-pleuraal (ruimte tussen de longen en de borstkaswand die ook bedekt is door een borstvlies); • en ook: intra-arterieel (in een slagader); intracardiaal (in het hart); intrathecaal (in het ruggenmergsvocht) of intraarticulair (in een gewricht).

BEDUCHT VOOR ZO’N ‘PIKUUR’?

Bijna twee vijfde van de kinderen is bang voor naalden.

Prikangst bij een medische handeling, waarbij een naald gebruikt wordt, komt bij de jongsten dus vaak voor. De graad van naaldvrees kan erg divers zijn. Kinderen laten hun angst in elk geval duidelijk merken door te huilen, te roepen, te verstijven of gewoon weg te lopen. Prikangst kan toenemen of ook minder worden door eerdere ervaringen.

Het angstgevoel neemt bijvoorbeeld toe als het aanprikken vroeger pijn heeft uitgelokt. Omgekeerd kan vertrouwen in de hulpverlener en een aangepaste toelichting de pijn verzachten en ook de angst doen afnemen. Bij volwassenen komt angst minder expliciet tot uiting. Angst voor een prik of voor een bloedafname zit dan vaker toegedekt onder vermijdingsgedrag. Uit angst stellen mensen het bezoek aan bijvoorbeeld een huisarts uit of worden beschermende

N˚17 | 2019

inentingen achterwege gelaten. En dat kan schade opleveren voor de eigen gezondheid. Bij een deel van de bevolking is niet het prikken zelf, maar wel de angst voor bijvoorbeeld bloed of zelfs besmetting, het struikelblok.

WAT KAN JE ALS OUDER ZELF ONDERNEMEN TEGEN PRIKANGST? De groep kinderen, die zich met een vreugdesprongetje laat vaccineren of een bloedstaal laat afnemen, behoort wellicht tot een bijzondere soort. Doorgaans gaan de meesten met een of andere vorm van beduchtheid naar het onderzoekslokaal. Maar wat als angst de inenting of de staalafname erg bemoeilijkt of zelfs onmogelijk maakt? Bij kleuters helpt het om vooraf eerlijk en eenvoudig uit te leggen welke handelingen er gaan gebeuren en wat de kleuter zal voelen. Geborgenheid en troost bevorderen uiteraard het verzachten van de onvermijdelijke pijn. Humor, afleiden met een boekje, een knuffel, bellenblazen of een complimentje doen ook hun werk. Kinderen op basisschoolleeftijd behouden nog altijd hun behoefte aan veiligheid en geborgenheid door de ouders. Maar de uitleg over het verloop van de opeenvolgende handelingen en het gebruikte materiaal mag specifieker. Afleiden en ontspannen doen ook hierbij wonderen.

JE BENT ZELF BANG EN JE WILT GEEN PRIK? Heb je een inenting nodig of moet er bloed worden afgenomen en vind je dit te eng? Ben je bang om flauw te vallen?

Wees gerust, je bent zeker niet alleen! Maar uitstellen is niet de meest aangewezen oplossing.

Ervaar je als volwassene zelf prik- of spuitangst, dan is het belangrijkste advies: praat erover!

• Vertel aan de arts of de verpleegkundige over je angst en schaam je niet.

• Vraag uitleg over het verloop van de handelingen.

• Waarom niet: leer ontspanningstechnieken aan.

• Volg zo nodig een behandeling bij een psycholoog om de angst geleidelijk te helpen overwinnen.

• En als het moet, kan ook een beetje lachgas via een mondkapje voor de nodige ontspanning zorgen.

33

AUTHENTIEKE SMAKENACROBAAT

© Anne Jannes

ROGER VAN DAMME

Roger van Damme scheert hoge toppen. De lunch-lounge Het Gebaar is internationaal gekend en haalde al verschillende awards. “Het resultaat van hard werken en een sterk team”, zo vertelt hij. Volgend jaar wil hij Désirée starten om de voormalige Antwerpse zaak Désiré De Lille nieuw leven in te blazen.

Roger van Damme is een meesterlijke patissier en kok. In 1994 startte hij in Antwerpen Het Gebaar, een zaak die al snel bekendheid verwierf omwille van de excellente desserts en gebak. De kaart werd later uitgebreid met lunchsuggesties. Het leverde Roger van Damme in 2010 een eerste Michelin ster op. Over de gerechten is bijzonder goed nagedacht, alles klopt tot in het kleinste detail. Het concreet uitwerken van creatieve ideeën neemt soms maanden in beslag, tot het gerecht volledig op punt staat. Het Gebaar is intussen een internationaal begrip. “Ik ben blij en trots dat de zaak 25 jaar bestaat, al 10 jaar lang een score krijgt van 18/20 in de gids Gault Millau en vier koksmutsen heeft.” Het Gebaar wordt gelauwerd omwille van de inventieve desserts en de rijkdom aan smaken en

N˚17 | 2019

texturen. De lunchgerechten zijn van hetzelfde hoogstaande niveau. Het gebeurt niet vaak dat een chefpatissier ook een sterrenkok wordt. Roger van Damme is nauwgezet en werkt heel precies. Opperste verfijning, technieken en vooral veel creativiteit komen in zijn gerechten terug. De broers Joan en Jordi Roca zijn de topchefs van El Celler de can Roca in het Spaanse Girona. Jordi omschrijft Roger van Damme als een authentieke smakenacrobaat.

DÉSIRÉE Roger van Damme heeft nog meer plannen. “Eind 2020 wil ik Désirée openen. Het is een vernieuwde versie van de zaak Désiré de Lille, een begrip in Antwerpen. Klanten zullen er opnieuw kunnen genieten van de klassiekers zoals wafels, pannenkoeken en de befaamde lacquemants, een soort wafeltje met stroop.” Antwerpenaren gaan er wel eens prat op dat zij de wafeltjes bedachten, maar die eer komt naar verluidt ook toe aan bakker Lacquemant uit Lille. Het was wel zo dat Désiré Smidts, de oprichter van Désiré de Lille, leerjongen was bij bakker Lacquemant. Daar leerde hij dus de stiel, ook het bakken van wafeltjes.

Het idee om ze te vullen met stroop, komt wel van Désiré. Hij droeg de koekjes op aan zijn leermeester uit Lille. Naast de klassiekers zullen er ook desserts en patisserie zijn die duidelijk de signatuur van Roger

35

© Heikki Verdurme

van Damme dragen, zeg maar high tea op een hoog niveau. Er zullen ook meeneemgerechten aangeboden worden.

Het interieur krijgt een nieuwe look, hiervoor wordt samengewerkt met de Antwerpse architectenbureaus ‘Dieter Vander Velpen Architects’ en ‘M2 Architecten’.

Er blijven accenten uit de beginperiode in de jaren 1930 overeind zodat je de sfeer nog kan proeven.

Franse elementen tonen de voorliefde van Roger van Damme voor Parijs. “Er komt in januari al een voorproefje met foodtrucks waar je kan kennismaken met het concept Désirée, we lichten al een tipje van de sluier op. Daarna starten de verbouwingswerken. Eind volgend jaar hopen we definitief open te gaan. Leuk om weten is dat we in Durbuy een gelijkaardig project willen realiseren. Zo willen we stap voor stap groeien.”

INSPIREREND Roger van Damme staat dan wel aan de top, hij blijft streven naar nieuwe gerechten en perfectie. De afwerking speelt een grote rol. Vaak werkt hij met een pincet om elk element heel precies op de juiste plaats te leggen. “Het is fijn om te merken dat mensen het een

36

mooi plaatje vinden. Ik heb ook het geluk dat ik kan samenwerken met een bijzonder sterk team. Elke dag reiken ze nieuwe ideeën aan en zo evolueren we verder.” Roger van Damme reist geregeld. “Alle keukens inspireren mij, het is fijn om combinaties te maken. Ik vertrek graag van een klassieker en geef er dan een eigen touch aan met elementen die inspireren die ik er wil aan toevoegen. Dat creatieve proces is heel boeiend. We merken dat de Aziatische keuken zoals Japan, Thailand en India heel wat mensen in onze contreien aanspreekt. Er wordt veel gewerkt met kruiden en daar kan je heel wat mee doen. Ook de technieken zijn in het buitenland soms verschillend, wat heel leerrijk is.

Het hoeft niet altijd om een sterrenrestaurant te gaan, in een bescheiden brasserie of een frituur kan je ook ontdekkingen doen.” Eén van de voorgerechten in Het Gebaar is bijvoorbeeld Brioche met Wagyu vlees, gerookte uiencrème en truffel. Wagyu is een oud Japans runderras dat een heel fijne, exclusieve smaak heeft. Of er is Noordzeevis met Oosterschelde kreeft op Thaise wijze. De kreeft wordt langzaam gegaard, een techniek die Roger van Damme in Thailand leerde.

Het gerecht wordt geserveerd met zachte groene curry en Thaise garnituren.

Smakelijk | Roger van Damme

© Heikki Verdurme

TAL VAN ERKENNINGEN Roger van Damme (°1971) werd in het Nederlandse Oostburg geboren. Hij groeide op in Sluis en studeerde in Ter Groene Poorte in Brugge. In 1994 opende hij in Antwerpen Het Gebaar, wat vaak omschreven wordt als een lunch-lounge. Het harde werken en het doorzettingsvermogen bezorgde Roger van Damme heel wat awards. Hij benadrukt dat ook een goed team essentieel is. Hij ontving de Dessert Trofee op de Horecava, werd Meest Inventieve Chef van het Jaar 2007 volgens WeekendKnack, haalde in 2007 met het Belgisch patisserieteam de gouden medaille voor dessert assiette op de Coupe du Monde in Lyon en was de laureaat van de Guardian Pastry Award in 2008. In 2010 werd hij door Gault Millau België uitgeroepen tot Chef van het Jaar 2010, en kreeg zijn zaak een quotatie van 18 op 20, een hoge score die hij nog steeds haalt. Hij was in 2006 bij hen ook al de laureaat van de Beste dessertkaart van België van 2006. Op 22 november 2010 volgde de Michelinster. Sinds 1 december 2010 kan je hem dagelijks als tv-chef aan het werk zien in heel wat kookprogramma’s van Njam!.

N˚17 | 2019

© Heikki Verdurme

NIEUWSGIERIG Roger van Damme staat open voor ideeën waarmee hij aan de slag kan, maar hij wil ook zelf mensen nieuwsgierig maken. Het boek ‘Dessert - 54 unieke creaties’ verscheen in december vorig jaar en is nog steeds een enorm succes. “Het wordt nu in het Engels uitgegeven omdat er ook internationaal veel belangstelling is, ook bij professionele koks. De recepten bevatten vaak verschillende technieken, alles wordt stap voor stap uitgelegd. Dus ook voor hobbykoks is het een boeiende culinaire ervaring. Je kan er heel veel uithalen.

Ik wil inspireren en mensen aanzetten om recepten uit te proberen. Door de foto’s zie je welke richting een gerecht kan uitgaan. Het is mijn passie en dat wil ik laten zien. Het eindresultaat is natuurlijk belangrijk, maar ik hoop dat de lezer ook veel voldoening haalt uit de weg daar naar toe. Het creatieproces is fascinerend. Ook vertel ik een stukje van mijn levensverhaal.

Het boek is als een culinaire biografie.”

37

© Heikki Verdurme

EL BULLI Barcelona is voor hem een topper, Roger van Damme ervaart de Spaanse keuken graag met al zijn zintuigen.

De chef ging enkele keren meelopen in het Spaanse El Bulli. Roger van Damme vertelt hoe hij een boekpresentatie bijwoonde van de uitstekende patissier Albert Adrià en onder de indruk was van de espuma van fruit. El Bulli groeide uit tot een restaurant met wereldwijde faam. Het kreeg drie Michelinsterren en haalde vijf keer de eerste plaats op de lijst van World’s Best 50 Restaurants. Tijdens zijn stages leerde Roger van Damme de moleculaire keuken nog veel beter kennen. Er gaat veel aandacht naar de processen die zich tijdens het bereiden van gerechten afspelen. “In El Bulli leerde ik veel technieken en dat was heel fijn.

De sfeer was aangenaam. Nu, ook restaurant ‘Oud Sluis’ van Sergio Herman heeft me heel wat receptinspiratie en informatie bijgebracht. Daarmee kon ik zelf op pad gaan om een eigen culinaire wereld te creëren.”

DESSERT - 54 UNIEKE CREATIES Dit is het zevende boek van Roger van Damme, het is een jubileumboek waarin hij recepten brengt met de allerbeste ingrediënten en seizoensproducten. Samen met zijn team werkte hij er twee jaar lang aan. De fotografie is schitterend en je maakt ook kennis met wie Roger van Damme is en waar hij inspiratie haalt.

Omwille van het grote succes komt er nu ook een Engelstalige editie, er is immers ook in het buitenland veel vraag naar.

Roger van Damme, uitgever Studio 100, € 34,99

El Bulli sloot in 2011 de deuren, maar in 2020 komt er op initiatief van de broers Adrià een ‘museum voor culinaire innovatie’, een laboratorium waar professionele chefs aan de slag kunnen. Het zal ook toegankelijk zijn voor bezoekers. “Het spreekt me zeker aan. Ik sta open voor alle initiatieven die mensen nemen. De broers Adrià zijn voor mij de allergrootste trendsetters van deze generatie, ik apprecieer hen ten zeerste.”

38

Smakelijk | Roger van Damme

SPORT, REIZEN EN HEMATOLOGIE:

HOE ARTS EN PATIËNT SOMS NIET ZOVEEL VAN ELKAAR VERSCHILLEN Tekst: Dorien Vandenberghe (dienst Communicatie)

dokter Vincent Maertens

patiënt Roeland Keppens

Het is een doodgewone woensdagavond en ik heb een afspraak met dokter Vincent Maertens en patiënt Roeland Keppens. Ook voor dit Imeldazine probeerden we een arts en patiënt te strikken voor een dubbelinterview over wat hen verbindt. Patiënt Roeland laat niet op zich wachten en ook dokter Maertens schuift al snel bij aan de interviewtafel.

Roeland, kan je de lezer even vertellen wie je bent?

Roeland: Jazeker, ik ben 39 jaar en woon momenteel in Mechelen. Ik ben geboren in Duffel en opgegroeid in Muizen. Ik werk als Business Development Manager bij een bedrijf dat expats helpt bij hun verhuis en herlocatie over heel de wereld. Mijn passies zijn voornamelijk sporten en reizen maar ook de Chiro van Muizen draag ik nog steeds een warm hart toe. Doordat ik patiënt ben bij dokter Maertens kwam ik steeds op consultatie in het Imeldaziekenhuis. Je komt hier natuurlijk niet voor je plezier maar jullie ziekenhuis geeft me een warm gevoel.

Het is net een beetje Center parcs (lacht).

N˚17 | 2019

Natuurlijk kom je niet voor de gezelligheid naar het ziekenhuis.

Roeland: Nee, dat klopt. Maar soms moet je gewoon.

Midden vorig jaar voelde ik enkele bolletjes in mijn nek. De huisarts vertelde me eerst dat ik me daarover niet al te veel zorgen moest maken. Ook uit de medische beeldvorming bleek niets verontrustend. Omdat ik jaren bij de Chiro van Muizen heb gezeten, ga ik de laatste jaren steeds als kookouder mee op kamp. Ik vind het altijd leuk om de kampsfeer van vroeger nog eens op te snuiven. Tijdens het kamp vorig jaar merkte ik op dat de bolletjes in mijn nek groter werden. Omdat ik er toch niet gerust in was, werd er een biopsie gedaan.

Daarnaast werd er ook een PET-scan uitgevoerd. Na alle onderzoeken werd er dan hodgkinlymfoom vastgesteld. En toen kwam dokter Maertens ‘in the picture’.

Een hodgkinlymfoom, wat wil dat zeggen?

Dokter Maertens: Dit is een vorm van kanker aan het lymfesysteem die frequenter voorkomt op jongere leeftijd (tussen 20 en 40 jaar). De eerste symptomen zijn gezwollen lymfeklieren. Daar begon het bij Roeland ook. Gelukkig is er voor deze ziekte meestal een goede prognose. Meer dan 90% van de gevallen geneest.

Roeland: In september 2018 werd dus kanker vastgesteld. Ik moest drie maanden chemo krijgen. Daarna kwamen er ook bestralingen bij. Eind januari 2019

41

was de behandeling afgelopen. En op 1 april stond ik alweer op mijn werk.

opgegeven om deel te nemen aan de 100km-run van Kom op tegen Kanker in maart.

Is dat niet ongelooflijk snel?

Dokter Maertens: Roeland herstelde inderdaad vrij vlot.

Dit is zeker ten dele toe te schrijven aan zijn goede conditie. Bij sommige patiënten kan de vermoeidheid door de behandeling zelfs na genezing nog blijven voortduren. Daar heeft Roeland gelukkig geen last van. Hij herstelde snel, waardoor ook de vermoeidheid van korte duur was.

Uiteraard zijn we voorzichtig en houden we rekening met het feit dat je binnen de twee jaar kans hebt op herval. Maar op dit moment ziet het er goed uit voor Roeland.

Dokter Maertens: Ik vind het ontzettend straf dat je daaraan meedeed. Wij met Imelda deden hier ook aan mee. Ik voelde me vereerd om mee te lopen voor het goede doel.

Roeland, dokter Maertens gaf het al aan, je bent in goede conditie. Sport je veel?

Roeland: Ja, ik ben een fervent sporter. Ik loop en fiets graag. Onmiddellijk na de behandeling in januari 2019 ben ik meteen weer beginnen te trainen. Ik had me immers

Roeland: Ja, het is echt een fantastisch initiatief. Het was de eerste keer dat ik meedeed. Hoewel ik maar 10 km gelopen heb, heb ik het gevoel dat ik bergen verzet heb.

Dokter Maertens: Voor mij was het ook de eerste keer.

Het gaat er niet om hoeveel kilometer je loopt, het gaat erom wat je hier voor jezelf mee bereikt. Ook de sfeer zat goed en we mochten op veel (Imelda-)supporters rekenen. Ik denk dat Roeland dit kan beamen als ik zeg dat dit soort uitdagingen je gewoon energie geven om door te gaan.

Roeland: Absoluut! Het was ook erg ontroerend om vrienden en familie te zien supporteren voor een ‘zieke’ vriend/familielid.

Maar je hebt nog andere sportieve uitdagingen in 2020 heb ik gehoord.

Roeland: Jazeker. In juli 2020 hoop ik mee te doen aan La Marmotte Grandfondo. Dat is een wielerklassieker die voor vele sportievelingen één van de grootste uitdagingen vormt wereldwijd. In totaal nemen 7.500 renners deel. De snelste renners doen er gemiddeld 5 u en

Imelda | Dubbelinterview met arts en patiënt

45 min over. Dit lijkt mij een enorme kick als je deze koers overwint. En in het najaar van 2020 heb ik ook nog een marathon op de agenda staan. Ik hou wel van een uitdaging!

Dokter Maertens, jij als sportieveling, ben jij nog op zoek naar uitdagingen?

Dokter Maertens: Goh, ik wil nog zoveel doen in mijn leven. De volledige Ronde van Vlaanderen rijden, lijkt me echt een hele ervaring. Maar ook in de bergen rijden vind ik super. Ik laat het op mij afkomen. Jaarlijks fiets ik ook mee met ons ziekenhuis in het peloton van de 1000km van Kom op tegen Kanker. Dat is voor mij ook een hele belevenis. De groepsgeest en de sfeer die je daar ervaart, kan ik niet omschrijven. Iedereen is daar met hetzelfde doel: Vechten tegen kanker. Het maakt niet uit of je nu patiënt of arts bent.

Inderdaad, we fietsen elk jaar mee met de 1000km van Kom op tegen Kanker. We hebben steeds 5 ploegen waarvan 1 bestaat uit (ex-)patiënten. Zou het iets voor jou zijn, Roeland?

Roeland: Zeker! Als er nog een plaatsje vrij is in jullie ploeg wil graag meedoen. Schrijf me maar in (lacht).

INSTITUUT VOOR ARBITRAGE de kortste weg naar een vonnis voor burgerlijke en handelsgeschillen

ÉÉN zin volstaat in contracten of algemene voorwaarden om te genieten van snelrecht via arbitrage

� Snel � Goedkoper � Eenvoudig � Directe inspraak � Online

Dokter Maertens, je werkt op de dienst Oncologie maar je bent eigenlijk een hematoloog. Kan je ons dat even verduidelijken?

Dokter Maertens: Tuurlijk! Als oncoloog ben je gespecialiseerd in de medische kennis en behandeling van kanker. Ik ben als hematoloog ook met kanker bezig, maar dat is maar een deel van mijn job. Hematologie richt zich vooral op de diagnostiek en de behandeling van ziekten van bloed, beenmerg en lymfeklieren. En daar zijn ook ‘goedaardige’ aandoeningen bij.

Het lijkt me toch niet gemakkelijk steeds het slechte nieuws te brengen en al dat leed te zien.

Dokter Maertens: Inderdaad, dat is niet altijd even gemakkelijk en bij momenten is het best zwaar. Maar ik trek me ook op aan de positieve zaken. Er zijn heel

www.arbitrage.brussels

maakt justitie nu toegankelijk van thuis of op kantoor Is de normale rechtsgang voor U complex, omslachtig, veel te traag of economisch onverantwoord? Kies dan voor arbitrage.

INSTITUUT VOOR ARBITRAGE vzw, Jules Bordetlaan 13, 1140 Brussel +32 (0)2 319 41 03 9u. - 12u info@euro-arbitration.org 24/7

N˚17 | 2019

We geven geen advies, enkel oplossingen.

43

wat patiënten die we goed kunnen helpen. Dat betekent daarom niet altijd genezing, maar ook langdurige kwaliteitsvolle ziektecontrole kan een doel zijn. En het wetenschappelijk onderzoek staat nooit stil. In onze discipline is er altijd een grote evolutie waar te nemen.

Er komen nieuwe producten op de markt, er worden nieuwe technieken uitgeprobeerd,… Een fijn onderdeel aan mijn job vind ik de band die je opbouwt met je patiënten. Je begeleidt ze tenslotte toch enkele jaren van hun leven. En dan krijg je dit: een dubbelinterview in het wachtzaaltijdschrift (lacht). Ik doe dit met plezier, ook om aan te tonen dat de afstand tussen arts en patiënt steeds kleiner wordt.

Nog iets wat jullie gemeen hebben is reizen. Wat staat er op jullie bucketlist?

Roeland: Zoals ik eerder al zei, ga ik steevast mee als kookouder bij de Chiro. En daar kan ik moeilijk afstand van doen, al ging ik dit jaar de laatste keer mee op kamp, het is mooi geweest (lacht). Maar als je het over echt reizen hebt, heb ik al wel wat gezien. Ik bezocht jaren geleden Cuba en Tanzania, maar was ook in Lapland op husky- en sneeuwscootertocht. Onwaarschijnlijke ervaringen en onmogelijk om te zeggen wat me het meeste is bijgebleven. Wat bij mij bovenaan de ‘bucketlist’ staat is Azië. Dat is een werelddeel dat ik nog graag wil ontdekken. Het lijkt me een continent vol verrassingen.

Dokter Maertens: In de zomer ben ik met mijn gezin twee weken naar Namibië geweest. Dat was echt een prachtervaring: de weidse zichten, de variatie in landschappen, het spotten van wilde dieren... Ooit wil ik nog wel eens terug naar Ecuador. Ik ben daar 15 jaar geleden geweest als onderdeel van mijn stage en dat is me toen zo goed bevallen, dat ik het zeker met mijn vrouw en kinderen nog eens wil waarnemen.

Dat is nu nog eens een vrolijke noot om mee af te sluiten. Roeland en dokter Maertens, hartelijk bedankt voor deze openhartige babbel. We weten nu hoe sportief jullie zijn, dat jullie nog een mooie bucketlist hebben en dat hematologie niet hetzelfde is als oncologie.

Beloon jezelf na een jaar hard werken met een fantastische klassieker...

Bezoek nu onze showroom met een selectie van een 30-tal unieke auto’s aan eindejaarsvoorwaarden.

Generaal de Wittelaan 7b 2800 Mechelen +32 15 49 48 47 collectionbyvermant.be

PART OF THE VERMANT AUTOMOTIVE GROUP

DIKKE VRIENDEN

De dagen worden korter, de temperaturen lager, de avonden gezelliger,… en de jassen die worden dikker. Wij selecteerden een reeks mantels en jassen die je stijlvol beschermen op de meest winterse dagen.

Les Coyotes de Paris Helemaal regenproof en met een torenhoge score op het trendrapport, deze extra lange regenjas van het alomtegenwoordige label Les Coyotes de Paris. - € 260

Alix The Label Aan teddy jassen valt al enkele jaren niet meer te ontkomen. Ook deze winter scoren deze dikke mantels met hoge knuffelfactor erg goed. - € 279,90

Envii Een dikke donsjas met kap om heerlijk in te duiken. Van deze versie met het hipste motief van het moment word je instant vrolijk. - € 165

Scotch & Soda Wie dacht dat de luipaardprint weer snel terug van de radar zou verdwijnen, die had het grondig mis. Deze coole donsjas van Scotch & Soda bewijst dat de luipaardprint nog steeds voor jong en oud kan. - € 219,95 46

Claudie Pierlot Qua regenjassen kan je wat ons betreft niets leuker in huis halen dan deze trenchcoat met ruitjesmotief.

Tof met sneakers en jeans, maar ook een heel mooie combinatie met hakken en een jurk. - € 325

Ba&sh Stoer en heerlijk zacht, dat is dit leuke teddy jack van Ba&sh. In een frisse witte kleur, omdat een winteroutfit niet altijd donker en somber hoeft te zijn. - € 290

H&M De donsjas kreeg er recent ook een chique versie bij; deze glanzende variant in karamelkleur houdt je zowel overdag als ’s avonds heerlijk warm. - € 149

EEN NIEUW PLAFOND IN 1 DAG

Ecologische bekledingen zonder pvc voor inrichting en renovatie muren & plafonds Ook akoestische oplossingen (akoestische plafonds en wanden) voor elke ruimte

016 88 55 62 • info@pplusplafond.be • www.pplusplafond.be

N˚17 | 2019

47

WAT MOET JE WETEN OVER EPILEPSIE Epilepsie is, na migraine, de meest voorkomende neurologische aandoening en treft ongeveer 1 op 200 mensen. Sinds 2015 wordt er elke 2de maandag van de maand februari extra aandacht besteed aan epilepsie. We stelden hierover een aantal vragen aan de neurologen van ons ziekenhuis: Wat is het? Hoe krijg je het? Wat eraan te doen? In dit artikel krijg je hun antwoorden.

Tekst: Ellen Luyckx (dienst Communicatie)

Epilepsie, ook wel de ‘vallende ziekte’ genoemd, is een veel voorkomende neurologische aandoening, die zich uit in aanvallen en dit in verschillende vormen. Bij een epileptische aanval is er sprake van een verstoorde elektrische activiteit van de hersenen. Je kan dit best vergelijken met de zekeringkast bij je thuis. Wanneer er enkel een kleine kortsluiting is in een kamer in huis, zal enkel daar de zekering afspringen. Er is enkel in die kamer geen stroom meer. In de hersenen betekent dit dat er slechts in een beperkt deel van de hersenen een verstoorde activiteit is. We spreken dan van focale epileptische aanvallen. Deze doen zich meestal voor onder de vorm van schokjes of tintelingen in één bepaald lidmaat. Soms zien we bij deze focale aanvallen ook dat mensen een bevreemdende indruk geven, waarbij ze wartaal spreken en zelfs verminderd bewust zijn.

WAT IS EPILEPSIE? Wanneer er een veralgemeende kortsluiting plaatsvindt in huis, en dus de hoofdschakelaar uitvalt, is er nergens in huis nog stroom. In de hersenen spreken we dan van een veralgemeende epileptische aanval, omdat de gestoorde elektrische activiteit in beide hersenhelften voorkomt. Bij deze mensen zien we twee types aanvallen. Er is enerzijds de klassieke ‘tonischclonische’ aanval. Hierbij verliest iemand het bewustzijn, verstijft (tonische fase) en begint nadien te schokken in de vier ledematen (clonische fase). Anderzijds zijn er de ‘absences’ of afwezigheden, waarbij iemand plots voor zich uit begint te staren en gedurende enkele seconden niet meer aanspreekbaar is. Even plots als de aanval opkomt, verdwijnt deze ook, waarbij de persoon in kwestie als het ware plots weer ontwaakt en weer normaal voorkomt.

N˚17 | 2019

EHBE, EERSTE HULP BIJ EPILEPSIE Omdat epilepsie toch bij een heel aantal personen voorkomt, is het belangrijk om te weten wat je moet doen als iemand een epileptische aanval krijgt.

• Blijf

rustig. De aanval stopt meestal spontaan na enkele minuten en is dan ook in principe ongevaarlijk.

• Haal voorwerpen, waaraan de patiënt zich kan

kwetsen, weg.

• Leg

een plat kussen of zachte trui onder het hoofd (vaak ligt de persoon op een harde ondergrond).

• Leg

de patiënt op zijn/haar zij, zodat de persoon niet stikt in eigen braaksel.

• Steek

vooral nooit iets tussen de tanden. Veel mensen bijten tijdens een aanval op hun tong.

Dit is totaal ongevaarlijk en moet je niet proberen te vermijden door iets tussen de tanden te steken!

• Houd

het slachtoffer niet vast en probeer hem ook niet tegen te houden, dit is haast onmogelijk.

• Bel

de huisarts of het nummer 100 of 112 als de aanval langer dan 5 minuten duurt.

49

Dienst Neurologie (route 232) Dr. Luc Dejaegher Dr. Maarten Dewil Dr. Laurens Dobbels Dr. Patrick Vermylen Voor een afspraak: 015 50 51 11

De duur van een aanval kan heel verschillend zijn.

Sommige duren enkele seconden, sommige enkele minuten. Indien de aanval blijft aanhouden spreekt men van een status epilepticus.

HOE KAN JE EPILEPSIE KRIJGEN? We moeten hier het onderscheid maken tussen ‘de ziekte’ epilepsie en de epileptische aanval als ‘signaal’ van de hersenen dat er iets grondig fout loopt.

In het eerste geval ontstaan de epileptische aanvallen doordat de elektrische schakelingen in de zekeringkast van onze hersenen niet goed zijn aangelegd.

Bij deze mensen vinden artsen meestal geen onderliggende afwijkingen bij een hersenscan en ontstaan de aanvallen vaak al op kinderleeftijd. Er zijn hierbij zelfs enkele vormen van epilepsie die op kinderleeftijd beginnen en na de puberteit weer verdwijnen. Bij een absolute minderheid van de patiënten is de epilepsie erfelijk. In het tweede geval zijn de aanvallen een symptoom van een onderliggend probleem. Allereerst kan een epileptische aanval uitgelokt worden door een ernstig slaaptekort of gebruik van alcohol of drug (en vaak een combinatie van beide). Daarnaast veroorzaken letsels in de hersenen vaak epileptische aanvallen.

Hersenbloedingen, beroertes, maar ook hersentumoren kunnen allemaal epileptische aanvallen uitlokken.

HOE EPILEPSIE BEHANDELEN? Of een bepaalde vorm van epilepsie behandeld moet worden, wordt besproken in overleg met de neuroloog. Na een eerste epileptische aanval wordt er zelfs soms geen medicatie gestart.

50

Als de neuroloog besluit van een behandeling op te starten, bestaat bijna altijd uit medicatie. Bij ongeveer 75% van de patiënten zijn de aanvallen onder controle na het starten van één anti-epilepticum, men spreekt dan van monotherapie. Soms zijn de aanvallen moeilijker te controleren en heeft de persoon meerdere medicijnen nodig, in dit geval spreekt men van polytherapie.

De keuze van de medicatie hangt af van uiteenlopende gegevens: soort epilepsie, geslacht, leeftijd, bijwerkingen, andere medicijnen en zo meer. Het is belangrijk om deze medicatie trouw in te nemen om nieuwe aanvallen te voorkomen. Behalve medicatie krijgen de patiënten vaak ook enkele ‘leefregels’ mee, waarvan voldoende slaap, het beperken van alcohol en een regelmatig leven de belangrijkste zijn.

Sommige medicamenten worden best niet ingenomen tijdens een zwangerschap. Consulteer de neuroloog vooraleer je zwanger bent, want zowel deze medicatie als een epileptische aanval kunnen schadelijk zijn voor het kindje. Zo kan de zwangerschap gepland worden met het minste risico voor moeder en kind. Ten slotte mag je een voortuig besturen, maar onder strikte voorwaarden. Het is belangrijk om je hierover goed te informeren bij je arts.

KOMT EPILEPSIE VEEL VOOR? Aan de hand van enkele cijfers kunnen we stellen dat epilepsie veel voorkomt. Zo weten we dat 5% van de bevolking één keer in zijn/haar leven een epilepsieaanval krijgt, dat 40% jonger is dan 16 jaar, en tot slot dat 20% van de patiënten ouder is dan 65 jaar.

Medisch | Wat moet je weten over epilepsie

HUZZLE CAST PUZZLE De breinbrekers van Huzzle Cast puzzels hebben allemaal dezelfde uitdaging: kan jij de puzzel uit elkaar halen? En, krijg je de puzzel ook weer terug in elkaar? € 12,95

PLATINUM Maki-e is een vorm van lakkunst die in Japan wordt beoefend. Bij Maki-e wordt een gelakte pen herhaaldelijk bestrooid met goud en zilverpoeder. Daarna wordt de pen gepolijst tot de juiste kleur en glans van de tekening bereikt wordt. Het resultaat is een prachtig gedetailleerde tekening op een Platinum pen. € 420

MR. WATTSON Mr.Watson is een eigentijdse lamp in de vorm van een poppetje dat maar wat graag uw spullen verlicht. Hij kan vele zitposities aannemen waardoor er altijd wel een plekje voor hem vrij is in huis. € 129

SWISS DIGITAL Wanneer u een rugzak van Swiss Digital koopt, krijg je de kwaliteit van de Zwitserse engineering, leading-edge technologie, en een uitstekende waarde ineen. U kunt uw apparaten opladen en in contact blijven, zonder in te boeten op stijl of opslagruimte. Zijvak met snel toegang en RFID-bescherming. € 49,90

CREAGAMI de meest vernieuwende vorm van origami waarmee je prachtige 3D figuren maakt. Plooi de verschillende kaartjes volgens de instructies tot kleurrijke dieren.

Vanaf € 7,99

bureau-organizer € 30,95

FAGUO De gevlochten nylon riemen zijn stevig en elastisch voor meer comfort. Je bent niet alleen stijlvol, maar ook goed voor de natuur want voor elke riem die er verkocht wordt, plant FAGUO een boom. € 35 FABER CASTELL Grip Edition Gold & Black: set balpen en vulpen in een mooie geschenkverpakking. € 35

SIGEL Bureauaccessoires Smartstyle: een stijlvolle kunststof-acryl-combinatie in metallic-hout-optiek. monitorstandaard € 61,90

onderlegger kunstleder met draaibare designklep € 81,50

muismat kunstleder € 20,65

WWW.IMB-MECHELEN.BE

pennenbak € 30,95

IMB ...

Specialist van het nuttige geschenk

Tel. 015 42 30 31 | Fax 015 42 23 21 | info@imb-mechelen.be Posthoornstraat 11, 2800 Mechelen | Doorlopend open van maandag tot vrijdag van 9 tot 18u

WONDERMOOI

FIRENZE

Firenze is een droom. Alle bezienswaardigheden liggen op wandelafstand en zijn indrukwekkend, de smalle straatjes zorgen voor veel sfeer en de keuken is heerlijk.

Als je aankomt in de stad, is een verkennende wandeling een uitstekende start. De kathedraal en de doopkapel, geflankeerd door een klokkentoren zijn ronduit schitterend. Vlakbij is er het mooie Piazza della Signoria. Het Uffizi grenst eraan en zo kom je bij de rivier Arno en de beroemde Ponte Vecchio. Intussen proef je de sfeer; ook in het late najaar zijn er terrasjes, gelateria’s, trattoria’s en allerlei winkels. Je vindt er delicatessen, lederwaren, boekhandels, souvenirs…

BEROEMDHEDEN In Firenze bots je voortdurend op grote namen: Dante, Michelangelo, Botticcelli, Macchiavello, Brunelleschi, Da Vinci. Bijzonder is dat ze allemaal in de 15de eeuw in Firenze leefden en werkten. Hun kennis en ambities bepaalden het uitzicht van de stad en de vele musea waar wij nu volop van genieten. Hoe komt het dat een destijds bescheiden stad in de 15de eeuw uitgroeide tot een stad met culturele wereldfaam? Het is bovendien de bakermat van de renaissance. Auteur Koen De Vos zocht het uit en publiceerde ‘De geniale stad, waarom Florence zoveel genieën voortbracht in haar gouden vijftiende eeuw’. Hij verwijst naar het politieke systeem, de drang naar vrijheid, mecenassen die met geld over de brug kwamen. Er werden ook wedstrijden uitgeschreven waardoor architecten en kunstenaars een stimulans kregen om het beste uit zichzelf te halen.

N˚17 | 2019

POORT VAN HET PARADIJS De Duomo, het Battistero en de Campanille – kathedraal, doopkapel en klokkentoren - zijn het kloppende hart van de stad. Deze schitterende gebouwen vormen een eenheid en zijn opgetrokken uit wit, groen en roze marmer. Het loont de moeite om vanop een terras, met een cappuccino erbij, de gevels grondiger te bekijken en de beelden en andere versiersels te ontdekken. Het gouden oostelijke portaal van het Battistero is een meesterwerk van Lorenzo Ghiberti. Hij combineerde zijn talent om te beeldhouwen met edelsmeedkunst.

Het resultaat is een gouden poort die in tien taferelen het Oude Testament uitbeeldt. Michelangelo vond het zo mooi dat hij het de ‘Poort van het paradijs’ noemde.

De opdracht voor de poort was uitgeschreven door de Gilde van Lakenhandelaars. Ghiberti was toen een twintiger, net als zijn uitdager Brunelleschi die deze wedstrijd verloor.

KOEPEL Er werd nog een wedstrijd uitgeschreven die Brunelleschi wel won. Firenze wou een kathedraal en die moest imposanter zijn dan de kathedralen

53

Win een van deze boektoppers!

Dat kan door deel te nemen via de website van Imeldazine en wie weet ben jij wel een gelukkige winnaar! Succes!

‘DE GENIALE STAD’ In ‘De Geniale Stad, waarom Florence zoveel genieën voortbracht in haar gouden vijftiende eeuw’ onderzoekt Koen De Vos wat er precies aan de basis ligt van de ongelooflijke evolutie die Firenze doormaakte. Het is een boeiend relaas dat op een leuke manier wordt verteld, alsof je er zelf bij was. Koen De Vos studeerde Romaanse filologie met als zwaartepunt Italiaanse taal- en letterkunde. Hij studeerde onder meer in Rome en Bologna. Op basis van zijn boek stippelde hij een wandeling uit die je gratis kan downloaden: www.koendevos.com ‘De Geniale stad’, Koen De Vos, uitgeverij Ambo/Anthos, €29,99

‘Florence weekend’ De reeks ‘De Groene Reisgids’ van Michelin heeft ook Firenze in het aanbod opgenomen. Je vindt in de gids heel wat praktische en inhoudelijke informatie, ideaal om de verschillende buurten en hun bijzonderheden te ontdekken. De reisgids en het stadsplannetje hebben een handig formaat.

‘Florence weekend’, Michelin en uitgeverij Lannoo, €10,99

54

in naburige steden zoals Sienna. De gevels werden opgetrokken, maar niemand wist hoe men het aan boord moest leggen om de koepel te bouwen.

Vandaar de wedstrijd. Brunelleschi was opgegroeid vlakbij de kathedraal, wellicht intrigeerde het gebouw zonder dak hem. Hij was opgeleid als goudsmid, maar legde zich toe op architectuur. Nadat hij de wedstrijd voor de gouden poort had verloren, vertrok hij op studiereis naar Rome. Hoewel het niet mocht, beklom hij het Pantheon en ontdekte dat de koepel twee lagen bevatte. Brunelleschi bedacht een nieuw systeem van stellingen en hijsmateriaal. Jammer genoeg kon Brunelleschi de afwerking niet meer meemaken; hij stierf en werd in de kathedraal begraven. De fresco’s van de koepel beslaan vijf lagen, ze contrasteren met het eerder sobere interieur van de kathedraal. Wie de moed heeft om de 463 traptreden te beklimmen, kan de fresco’s van dichterbij zien. Je kan ook naar buiten en zo genieten van het panorama vanop de koepel. Ook in de Campanille, de elegante klokkentoren, kan je naar boven.

DAVID Al even beroemd als de Duomo is het beeld ‘David’ van Michelangelo. Daarvoor moeten we in Galleria dell’ Academia zijn. Het marmeren beeld van maar liefst 516 cm hoog, dat bovendien op een sokkel staat, is echt wel indrukwekkend. Experts wijzen op de vloeiende lijnen, de gratie en de perfecte proporties van het hoofd, de handen en de voeten. ‘David’ steunt op zijn rechterbeen, wat het beeld een zekere beweging geeft.

Het beeld stond oorspronkelijk voor het Palazzo Vecchio, destijds een belangrijk politiek gebouw. Michelangelo

Onderweg | Wondermooi Firenze

weelderig aan toegaan, wat onder meer blijkt uit de fraaie lijsten en het gebruik van bladgoud. Een video laat zien hoe het fijne bladgoud wordt aangebracht. Het

koos voor de figuur van ‘David’ omdat die de reus Goliath had verslaan. Het beeld was een symbool voor vrijheid en onafhankelijkheid, zaken waar Firenze heel trots op was. Italië als land bestond nog niet, er waren kleinere stadstaten die geregeld oorlog tegen elkaar voerden. Toch straalt ‘David’ geen vechtlust uit, de slinger waarmee hij de reus doodde, is amper zichtbaar.

Er is nog steeds discussie of Michelangelo ‘David’ voor of na de dood van Goliath wou laten zien.

BLADGOUD In Galleria dell’ Academia zijn nog meer interessante werken te zien, zoals een schilderij van Boticelli dat Madonna met het kind en zes heiligen afbeeldt. Er zijn ook veel werken uit de periode 1370 – 1430. Toen was er in Firenze veel vraag naar kerkelijke schilderijen voor altaren en tabernakels. Het was zo druk dat topschilders helpers in dienst namen en die in hun atelier een opleiding gaven. Deze bloeiperiode leverde heel wat triptieken en beschilderde kruisbeelden op, soms monumentaal, soms klein in omvang. Opvallend is het gebruik van heldere kleuren en de elegantie van de figuren. Het mocht er

N˚17 | 2019

teveel wordt weggeschraapt, het wordt gepolijst om het extra glans te geven en er worden lijnen aangebracht waardoor je reliëf kan creëren: een hoofddoek krijgt zo plooien en lijkt heel natuurlijk te vallen. Er werd ook gebruik gemaakt van ‘egg tempera’. Poedervormige pigmenten worden gemengd met eidooiers en water.

Zo krijg je een vloeistof die de verflaag soepel houdt en beschermt tegen de tand des tijds. In het museum wordt ook een kleine collectie oude, waardevolle instrumenten bewaard, zoals een contrabas en altviool.

Ze zijn afkomstig van verzamelaar Fernando de’ Medici.

De familie de’ Medici drukte jarenlang haar stempel op Firenze. Verschillende generaties lang ambieerden ze politieke macht. Het waren ook handige bankiers die over heel wat geld beschikten. Ze vonden het hun taak om te investeren in kunst en architectuur, bijvoorbeeld door opdrachten te financieren. Lorenzo de’ Medici had een passie voor het bewerken van halfedelstenen, nu te zien in het Optificio della Petre Dure.

GEVANGENIS In het Bargello verbleef destijds de hoogste magistraat van de stad, later werd het gebouw gebruikt als gevangenis. De binnenplaats met zuilengaanderijen is fraai, een trap leidt naar de loggia. Ook hier vind je een ‘David’, het is een beeld van Donatello die goed bevriend was met Cosimo de’ Medici. Het beeld staat eveneens symbool voor de vrijheid van Firenze, maar het heeft een sensuele, eerder vrouwelijke uitstraling.

55

Donatello stelde David voor als een jonge god uit de oudheid. Was de stijl in die tijd vernieuwend? Hoe dan ook gaf Cosimo de’ Medici het een centrale plaats in zijn woning zodat bezoekers het zeker konden zien. Cosimo overtuigde één van zijn klanten, een koopman, een beeld te laten maken door Donatello. De koopman bood een bedrag voor het beeld, maar dat was veel te weinig aldus Donatello. De beeldhouwer was zo verontwaardigd dat hij het beeld een duw gaf zodat het in stukken viel. De koopman wou een nieuw werk bestellen en verdubbelde de prijs, maar Donatello weigerde. In het Bargello zijn er nog meer indrukwekkende beelden, zoals ‘Dronken Bacchus’ van Michelangelo. Het is ook genieten van de mooie collectie ivoorsnijkunst. Een topstuk is het dubbelzijdig spelbord.

MOOISTE PLEIN De Piazza della Signora behoort tot de mooiste pleinen van Italië. Blikvangers zijn het Palazzo Vecchio en de fontein Neptunus van Ammannati uit 1576. Een kopie van Michelangelo’s ‘David’ staat er ook, maar het originele beeld is zoveel mooier. In de zuilengalerij kan je beelden ontdekken zoals de ‘Ontvoering van een Sabijnse Maagd’ en Perseus die het afgehakt hoofd van Medusa laat zien. Het Palazzo Vecchio wordt nog steeds gebruikt voor plechtigheden en meetings. Er is een bijeenkomst van politici aan de gang, het wemelt er van de carabinieri. Die zijn trouwens in de hele binnenstad zichtbaar aanwezig. Vlakbij Piazza della Signora is er Uffizi waar je een belangrijk overzicht ziet van de evolutie in de Italiaanse schilderkunst. Er zijn ook andere werken, zoals een Rubens en een Memling.

Vanop het terras op de tweede verdieping heb je een mooi zicht op het Palazzo Vecchio.

FIETSEN De rivier Arno zorgt voor verademing. Bekend is de Ponte Vecchio met de vele juwelierszaken. We huren een fiets en laveren in het centrum tussen de menigte, scooters en taxi’s. Langs de Arno wordt gewerkt aan aparte fietsstroken en dat is een uitstekend idee

56

want in Firenze wordt steeds meer gefietst.

We volgen de rivier tot aan de Ponte Amerigo Vespucci, genoemd naar de ontdekkingsreiziger uit Firenze. De familie was oorspronkelijk vrij arm tot een van de Vespucci’s zich toelegde op de zijdehandel en daar een fortuin mee vergaarde. Later viel de welstand terug, maar er waren goede banden met de’ Medici. Amerigo trad bij de bankiersfamilie in dienst en kon veel handelsreizen maken. Het stimuleerde hem om als ontdekkingsreiziger het continent dat Columbus had gevonden, verder te verkennen. De naam Amerika verwijst naar Amerigo Vespucci. Vanop de brug hebben we een mooi zicht op Firenze. We keren terug, fietsen voorbij de stad tot aan de Piazzale Michelangelo. Het laatste stuk is een stevige klim, maar dat wordt beloond want op de top van de heuvel is het uitzicht spectaculair. Je ziet de stad, de vele bruggen, de groene omliggende heuvels. Het is adembenemend. Het beeld van Michelangelo lijkt tot aan de hemel te willen reiken, terwijl hij tegelijkertijd de stad in de gaten houdt. Ook een prachtig uitzicht biedt Fiesole dat op zowat 8 km van Firenze ligt, 300 meter hoog op een heuvel. De busrit is al mooi, maar in het stadje kan je naar het nog hoger gelegen Conventi San Francesco wandelen en genieten van het panoramisch zicht op Firenze. Fiesole werd ooit gesticht door Etrusken. In het plaatselijke museum kan je archeologische vondsten en de overblijfselen van een Romeins theater bekijken.

LEVENDIG Het leuke aan Firenze is dat je rond het historische centrum levendige, meer volkse wijken hebt. Daar is het heerlijk om rond te wandelen. Maar ook in deze wijken zijn pareltjes te zien. Het Complesso di San Lorenzo

Onderweg | Wondermooi Firenze

PRAKTISCHE TIPS

is een aanrader, onder meer omwille van de bibliotheek die Michelangelo ontwierp. We bekijken ook de binnentuin met sinaasappelbomen van het Palazzo Medici Riccardi.

De omliggende straten bieden veel sfeer. Er zijn kleine trattoria’s, kruideniers, kappers… Er is ook veel leven in de brouwerij rond de Mercato Centrale. Op het gelijkvloers kan je terecht voor verse waren, zoals vis, vlees, fruit, groenten, kruiden. De vele geuren en kleuren horen erbij. Op de eerste verdieping zijn er tal van stands waar kleine gerechten worden klaargemaakt.

Het is blijkbaar een hype om er te lunchen, want zowat alle tafeltjes zijn bezet. De dakstructuur van staal en glas dateert uit 1874. Rond het marktgebouw zijn er veel kramen met lederwaren, vaak hebben ze een identiek aanbod. Het brengt kleur in de omgeving, vraag is hoe

• Ook in het laagseizoen is het aanschuiven voor het Uffizi en de Duomo. Je kan wachtrijen vermijden door een bezoek bij openingstijd in te plannen. Je kan ook een tijdstip reserveren, mits het betalen van een toeslag. Met de Firenze Card, die je toegang geeft tot heel wat musea en andere bezienswaardigheden, kan je langs een aparte ingang binnen.

• Er is een tramverbinding (T2) tussen de luchthaven en het station van Firenze dat in het centrum gelegen is. Een ticket kost 1,5 euro, de rit duurt ongeveer 20 minuten.

• In Firenze liggen de meeste bezienswaardigheden op wandelafstand.

• Op sommige dagen zijn musea gratis. www.firenzeturismo.it

deze marktkramers het financieel redden.

VONDELINGEN

wikkels op afgebeeld. De kerk is vrij toegankelijk, het interieur is rijk versierd met goud en fresco’s.

We wandelen verder en komen in de buurt van San Marco terecht. In het Ospedali degli Innocenti was vroeger een vondelingenklooster gevestigd. Het ontwerp is van dezelfde Brunelleschi die ook de koepel van de kathedraal voor zijn rekening nam. Het vondelingenklooster is interessant omdat het één van de eerste renaissancegebouwen is, een architecturale richting die de westerse bouwkunst sterk heeft

Nog een leuke buurt is Santo Spirito, aan de andere oever van de Arno, met veel smalle straatjes, een markt, terrasjes waar vooral jongelui verzamelen. Hier vind je winkels die verwijzen naar de ambachten die in Firenze aan bod kwamen, zoals keramiek, papierwaren, textiel.

In de kerk bij de Ponte Vecchio vindt een ceremonie van tempeliers plaats. Ze dragen witte gewaden met het

beïnvloed. Het plein heeft langs drie zijden zuilen.

Op de gevel van het vondelingenklooster zijn blauwe medaillons aangebracht, er staat telkens een kindje in

typisch rode kruis op genaaid. Twee tempeliers nodigen passanten uit om in de kerk plaats te nemen, het is alsof je in een ander tijdperk terechtkomt.

N˚17 | 2019

57

WAAROM VERPLEEGKUNDIGEN KIEZEN VOOR

DEEL 2

GERIATRIE

Tekst: Dorien Vandenberghe (dienst Communicatie)

Al gedacht aan een stage of job op een geriatrische afdeling? Niet te onderschatten en vaak schrikt het verpleegkundigen af. Maar er zijn ook heel wat positieve en leuke kanten aan de job als geriatrisch verpleegkundige. We vroegen aan vijf verpleegkundigen, die op een geriatrische afdeling in ons ziekenhuis werken, waarom ze elke dag zo graag komen werken. Wat zijn hun drijfveren om voor de oudere patiĂŤnt te kiezen? Wat maakt de job zo boeiend? Het verhaal van PieterJan, Eliana en Getrude kreeg je in ons vorig nummer al te lezen. Deze keer laten we Jasna en Eva aan het woord. Ook zij kozen bewust voor de Geriatrie en ze weten goed waarom! Tot slot, laten we ook zorgcoĂśrdinator Stijn aan het woord.

Hij benadrukt nogmaals hoe belangrijk de verpleegkundigen op Geriatrie zijn.

ANDERE AFDELINGEN ONDERSTEUNEN Jasna Michiels – GST

GERIATRIE, VANZELFSPREKEND Eva De Cock – Geriatrie 1 “Geriatrie? Dat was vanzelfsprekend”, zegt Eva. Na haar vakantiewerk als verzorgende in het ziekenhuis waar haar mama werkte, was kiezen voor verpleegkunde maar een kleine stap. Ook de keuze voor geriatrie was niet moeilijk. Eva houdt ervan om mensen te helpen en zeker oudere patiënten. Al 8 jaar werkt ze in ons ziekenhuis en ze doet haar job nog altijd met hart en ziel.

Met verschillende artsen, kinesisten, sociaal werkers en therapeuten samenwerken, vindt ze enorm boeiend.

Ook de brede problematiek van de geriatrische patiënt spreekt haar erg aan. Maar het allerleukste aan haar job vindt Eva infusen prikken en ze legt graag uit waarom.

“Het klinkt misschien raar maar ik prik heel graag infusen bij onze patiënten. Niet alleen omdat je dan een nauw contact hebt met je patiënt, maar ook omdat je uitleg kan geven waarom je dit doet. Je kan hen geruststellen dat je hen probeert te genezen. Vaak ontstaan er zo leuke babbels en dat versterkt de band met je patiënt. Als ik een patiënt heb kunnen laten lachen, maakt dat mijn werkdag goed. Daarnaast heb ik ook gewoon heel leuke collega’s. En dat doet ook veel. Het teamgevoel dat hier heerst, is top! Iedereen kent mekaar hier.”

N˚17 | 2019

Als kind vertoefde Jasna graag in ziekenhuizen. Klinkt raar zie ik je denken, voor Jasna niet. Al die gangen en kamers, het fascineerde haar enorm. Het voelde voor haar als thuiskomen. Nu maakt ze deel uit van het Geriatrisch Support Team (GST) van ons ziekenhuis. Zij werkt met de oudere patiënten die niet op een geriatrische afdeling liggen. Zo gaat zij dagelijks langs op de afdelingen Heelkunde, Geneeskunde, Oncologie en Hart- en vaatziekten. Jasna staat niet in de verzorging maar test patiënten op bijvoorbeeld hun mobiliteit en cognitieve mogelijkheden. Daarna geeft zij adviezen aan de rest van het team. “Wat mij boeit aan mijn job is de complexiteit en de diversiteit van de problemen van onze patiënten.

Elke dag is anders. Je focust niet enkel op 1 facet maar je bekijkt het totaalpakket. Ik leer altijd wel iets nieuws bij. Het allerfijnste aan mijn job vind ik de dankbaarheid van de patiënten en de band die ik met mijn collega’s heb.

Ik kom op veel afdelingen en ken overal wel iemand. En iedereen is vriendelijk tegen elkaar.”

Heb je zin gekregen om Eva en Jasna te helpen in hun zorg voor ouderen? Gaat je hart meteen sneller slaan na het lezen van deze getuigenissen? Dan is werken op een geriatrische afdeling misschien wel iets voor jou! Solliciteer vandaag nog en mis de boot niet. Neem zeker een kijkje op www.werkenbijimelda.be of stuur je cv rechtstreeks naar onze HR-dienst via hr@werkenbijimelda.be Tot binnenkort!

Lees je graag de getuigenissen van Pieter-Jan, Eliana en Getrude nog even? Alle nummers van Imeldazine zijn online te raadplegen via www.imeldazine.be

59

GERIATRIE, DAAR MAAK JE HET VERSCHIL !

Stijn Van Loon – zorgcoördinator “Al te vaak krijgen verpleegkundigen te horen dat ze ‘maar’ op geriatrie werken. Vooroordelen en stereotype voorstellingen maken dat werken op een afdeling geriatrie bij (startende) verpleegkundigen niet altijd even hip wordt ervaren. Maar niets is minder waar!

Als geriatrisch verpleegkundige maak je gewoon het verschil, elke dag! Werken met geriatrische patiënten is gewoon een vak apart. Elke verpleegkundige zou over gevorderde skills moeten beschikken in het omgaan met geriatrische patiënten. Want waar je ook ingezet wordt, op elke afdeling waar je komt, de zorg voor deze uitdagende groep hoort er steevast bij.

Het unieke van tewerkstelling op een geriatrische afdeling is de multidisciplinaire samenwerking. Geriaters, kinesisten, ergo- & crea-therapeuten, logopedisten, zorgkundigen, psychologen en (sociaal) verpleegkundigen zijn élke dag samen in de weer om deze fragiele patiëntenpopulatie te omringen met de beste kwaliteit van (Imelda-) zorg. Instaan voor basiszorg is een belangrijk vertrekpunt van de dag. Maar je takenpakket reikt veel verder dan dat.

Het totaaloverzicht op een verantwoorde manier bewaren bij patiënten met multipathologie, prioriteiten kunnen stellen in snel veranderende omstandigheden, een arsenaal aan verpleegtechnische vaardigheden kunnen aanwenden, sterk en empathisch communicatief uit de hoek komen in contacten met patiënten

60

en families, het professioneel opstellen bij sterven en verlies, … het hoort er allemaal bij! En de warmte en échte contacten die je terugkrijgt, geven je voldoening en bieden je als mens een dieperliggende betekenis.

Als zorgcoördinator heb ik het voorrecht om de leidinggevenden van deze groep te mogen ondersteunen en te coachen in de dagdagelijkse uitdagingen van de teams en uitwerking van het Geriatrische beleid. Bij het rondgaan op deze afdelingen ben ik keer op keer trots op wat elke dag verwezenlijkt wordt. Het geeft mezelf een bijzonder warm gevoel.

Werken als geriatrisch verpleegkundige – Het is gewoonweg dé beste carrièrekeuze die je kan maken ! GO FOR IT !”

Imelda | Kiezen voor de dienst Geriatrie

Ben je student verpleegkunde of een verpleegkundige die uitkijkt naar een nieuwe uitdaging? Wel, dan nodigen we je nu al graag uit voor onze Scandinavische winterbar: jobevent voor verpleegkundigen op vrijdag 21 februari 2020. Meer info vind je op onze website door deze QR-code te scannen of op onze facebookpagina: www.facebook.com/imeldabonheiden

TACHOGRAAF DOWNLOADS DOWNLOADS TACHOGRAAF DOWNLOADS Track & Trace over heel Europa DOWNLOADS heel TACHOGRAAF Europainclusief inclusief inclusief Track Track && Trace Trace over over heel heel Europa Europa inclusief Track & Trace over heel Europa

F DOWNLOADS TACHOGRAAF DOWNLOADS Het draadloos uitlezen en verwerken van tachograafgegevens en chauffeurskaarten maakt nu al een

Het draadloos uitlezen en verwerken van tachograafgegevens en chauffeurskaarte

Het Hetuit draadloos draadloos uitlezen uitlezen en enverwerken verwerken van vanzich tachograafgegevens tachograafgegevens enwaa ch ch ver heel Europa inclusief & Trace over Europa deel vaneven Orditool. vrachtwagen mag hierbij om het evenen belangrijk deel uit van Orditool. De vrachtwagen magbelangrijk zich Track hierbij om het waarDe inheel Europa bevinden.

Het draadloos uitlezen en verwerken van tachograafgegevens en chauffeurskaarten m belangrijk belangrijk deel deeluit uit van vanOrditool.

Orditool.

Devrachtwagen vrachtwagen mag magzich zichhierbij hierbij om Onzevoor nieuwe Track & Trace service is nu ook De beschikbaar voor gemengde vlotenom va Onze nieuwe Track & Trace service is nu ookbelangrijk beschikbaar gemengde vloten van vrachtwagens en deel uit van Orditool.

De vrachtwagen mag zich hierbij om het even waar in E Onze Onze nieuwe nieuwe Track Track & & Trace Trace service service is is nu nu ook ook beschikbaar beschikbaar voor voor gemen geme lichte bedrijfswagens, die we op een merkonafhankelijke wijze kunnen ondersteun lichte bedrijfswagens, die we op een merkonafhankelijke kunnen ondersteunen over Europa.

Onze nieuwe wijze Tracklichte & Trace service is nu ook beschikbaar voor gemengde vloten vra lichte bedrijfswagens, bedrijfswagens, die die we weheel op opeen eenmerkonafhankelijke merkonafhankelijke wijze wijzevan kunn kunn DE ORDITOOLdie OPLOSSINGEN ZIJN BESCHIKBAAR VOOR DE: ondersteunen o lichte bedrijfswagens, we op een merkonafhankelijke wijze kunnen DE ORDITOOL OPLOSSINGEN ZIJN BESCHIKBAAR VOOR DE: DE DEmet ORDITOOL ORDITOOL OPLOSSINGEN ZIJN ZIJN BESCHIKBAAR BESCHIKBAARVOOR VOOR DE: » HR-dienst, Orditach OPLOSSINGEN voor de analyse van tachograafgegevens en deDE: bereken » HR-dienst, met & Orditach voor deheel analyse van tachograafgegevens en de berekening vanvoor prestaties.

DE ORDITOOL OPLOSSINGEN ZIJN BESCHIKBAAR DE: inclusief Track Trace over Europa »» HR-dienst, HR-dienst, met metOrditach Orditach voor deVOOR analyse analyse van vanonderhoudsbeurten. tachograafgegevens tachograafgegevens » Technische afdeling, Ordifleet, planning en de opvolging van Het draadloos enplanning verwerken van tachograafgegevens en chauffeurskaarten maakt Het nu aldraadloos een en ve » Technische afdeling, uitlezen Ordifleet, en» opvolging van onderhoudsbeurten.

HR-dienst, met Orditach voor voor de analyse van tachograafgegevens en deuitlezen berekening » Dispatching, Orditrack de Track & Trace. »» Technische Technische afdeling, afdeling, Ordifleet, Ordifleet, planning planningen enopvolging opvolging van van onderho onderho belangrijk deel van de Orditool. vrachtwagen mag zich hierbij om het even waar in Europa bevinden. belangrijk deel uit van Ordit »Vraag Dispatching, Orditrack Track &De Trace. vrijblijvend een uitvoor » Technische afdeling, Ordifleet, planning envoor opvolging van onderhoudsbeurten. »» Dispatching, Dispatching, Orditrack Orditrack voor de devrachtwagens Track Track &&Trace.

Trace. en Onze nieuwe Track een & Trace service is nu ook beschikbaar voor gemengde vloten van Onze nieuwe Track & Trace s Vraag Vraag vrijblijvend vrijblijvend een » Dispatching, Orditrack voor de Track & Trace.

OpenICT | Haachtsesteenweg C - 1910 Kampenhout lichte bedrijfswagens, die we op een merkonafhankelijke wijze kunnen322 ondersteunen over heel Europa. lichte bedrijfswagens, die we Vraag vrijblijvend een OpenICT | Haachtsesteenweg 322 C - 1910 Kampenhout T +32 2 342OpenICT 01 90 | F +32 2 342 01 93 | info@openict.be | Kampenhout www.orditool.com bij u ter plaatse.

OpenICT | |Haachtsesteenweg Haachtsesteenweg 322 322CC--1910 1910Kampenhout T +32 2DE 342ORDITOOL 90 | F +32OPLOSSINGEN | www.orditool.com ZIJNOpenICT BESCHIKBAAR VOOR DE ORDITOOL OPLOSSING +32 342 01verwerken 90 |FF+32 +32 342 0193 93| |info@openict.be info@openict.be www.orditool bij bij u01 uter ter plaatse. plaatse.2 342 01 93 | info@openict.be TT+32 22DE: 342 01 90 22342 01 | |www.orditool.

322 C - |1910 Kampenhout Het| Haachtsesteenweg draadloos uitlezen en van tachograafgegevens en chauffeurskaarte bij u ter plaatse. » HR-dienst, met Orditach voor de analyse T +32 2belangrijk 342 90deel | F +32 2 342 01 93 | info@openict.be | www.orditool.com van01tachograafgegevens en de berekening van prestaties. » HR-dienst, met uit van Orditool. De vrachtwagen mag zich hierbij om hetOrditach even waarv » Technische afdeling, Ordifleet, planning Onze en opvolging van onderhoudsbeurten. nieuwe Track & Trace service is nu ook beschikbaar voor gemengde vloten va » Technische afdeling, Ordif lichte bedrijfswagens, die we op een merkonafhankelijke wijze kunnen ondersteun » Dispatching, Orditrack voor de Track & Trace. » Dispatching, Orditrack voo

TACHOGRAAF DOWNLOADS

GRATIS DEMO GRATIS GRATIS DEMO DEMO GRATIS DEMO

Vraag vrijblijvend een

DE ORDITOOL OPLOSSINGEN ZIJN BESCHIKBAAR VOOR DE:

GRATIS DEMO OpenICT | Haachtsesteenweg OpenICT | Haachtsesteenweg 322 C - 1910 Kampenhout » HR-dienst, met Orditach voor de analyse van tachograafgegevens en de bereken

T +32 342 01 90 | F +32 2 34 bij u»ter plaatse.| www.orditool.com T +32 2 342 01 90 | F +32 2 342 01 93 | info@openict.be Technische afdeling, Ordifleet, planning en opvolging van2onderhoudsbeurten. » Dispatching, Orditrack voor de Track & Trace.

Vraag vrijblijvend een

GRATIS DEMO bij u ter plaatse.

N˚17 | 2019

OpenICT | Haachtsesteenweg 322 C - 1910 Kampenhout T +32 2 342 01 90 | F +32 2 342 01 93 | info@openict.be | www.orditool.com

61

Imelda

Eventkalender 12 februari 2020

18–21 februari 2020

21 februari 2020

Soep op de markt t.v.v. Kom op tegen Kanker

Soepweek t.v.v.

Kom op tegen Kanker

Scandinavische winterbar

van 14 tot 18 uur op het kerkplein van Bonheiden

elke dag van 10 tot 20 uur, in de nieuwe inkomhal

jobevent voor verpleegkundigen – 18 tot 20 uur, in de kapel van ons ziekenhuis

16 maart 2020

Bloed geven: Kapel Imeldaziekenhuis van 18 tot 20.30 uur

22 maart 2020

31 maart – 2 april 2020

De 100km Run van Kom op tegen Kanker

Paaseierenverkoop t.v.v.

Kom op tegen Kanker

Imelda neemt met 4 ploegen deel aan deze loopwedstrijd in Knokke.

elke dag van 10 tot 20 uur, in de nieuwe inkomhal

Ook adverteren in Imeldazine? www.imeldazine.be

62

Neem contact op met HOSPIzine op 015 52 77 60 of via ad@hospizine.be

DE BESTE UITSTAP VOOR JE RUG!

… onze anesthesist Peter Van de Putte een officiële erkenning kreeg als stagemeester, evenals de dienst Anesthesie als stageplaats? De erkenning omvat een opleidingsmogelijkheid voor drie assistenten voor de volledige opleiding. Een zeer knappe prestatie als je weet dat verscheidene grote ziekenhuizen tot op vandaag geen erkenning hebben voor de volledige opleiding.

De beste matrassen • lattenbodems boxsprings • bedden slaapkamers • bedbanken • bedtextiel

www.bedking.be

… RTV aanwezig was tijdens ons feestelijk weekend van 26 en 27 oktober voor de officiële ingebruikname van de nieuwe inkomhal? De buren en medewerkers werden getrakteerd op gebak en alle voorbijgangers konden genieten van een heerlijk tasje pompoensoep! Scan deze QR-code en herbekijk hun reportage. … dat onze digiloketten bestickerd zijn met foto’s die in ons Imeldabos genomen zijn? We wilden in de nieuwe inkomhal de natuur naar binnenhalen, vandaar de verschillende boomsoorten op de digiloketten. Ook de vergaderzalen werden vernoemd naar bomen die op ons domein terug te vinden zijn. Vergaderen doen we dus voortaan in de populier, beuk of es.

Keuze uit meer dan 100 relaxzetels en salons

www.sitoke.be Gespecialiseerde kinesitherapeuten helpen je graag ter plaatse het beste te kiezen voor je rug.

Leuvensesteenweg 338 I Boortmeerbeek Tel. 015 52 03 60 Open: weekdagen: 10-18.30 u. - za. 10-18 u. - zon. open 14-18 u. di. & feestd. gesloten

Facial Spray

Om tussendoor even op te frissen, maar ook heerlijk om je dag mee te starten of om je make-up mee te beëindigen. De Facial Spray van Mario Badescu zorgt met vitamine C en lavendelolie meteen voor een dewy glow op je gezicht.

Mario Badescu - € 10

GO GLOW! Die ultieme beauty routine voor een natuurlijke, stralende huid, daar zijn we met z’n allen naar op zoek.

Zet deze toppers in je badkamer en die mooie glow is eindelijk binnen handbereik.

Phytoactive Scrub

Extra doeltreffend voor een egale en gladde huid is een wekelijkse scrubbeurt.

Deze Nannic Phytoactive Scrub haalt dode huidcellen weg en zorgt daarnaast ook voor een optimale vochthuishouding van je huid en een gebalanceerde talgproductie. Hello healthy skin!

Nannic - € 9,45

Vinoperfect Radiance

Tinted Moisturizer SPF20 Omdat we graag een gezonde stralende huid willen, maar deze ook graag een klein beetje willen helpen, hebben ze bij Caudalie minerale pigmenten toegevoegd die vlekjes vervagen en zo instant voor een perfect egale teint zorgen.

Caudalie - € 32

64

Tan-Luxe The Face Illuminating Omdat we er met een kleurtje toch altijd dat tikkeltje meer uitgerust uitzien. De handige druppels van Tan-Luxe meng je doorheen je dagelijkse verzorging. Binnen het uur zie je het resultaat en ziet je huid er natuurlijk gebruind uit.

Self-Tan Drops – € 42

Glow Peel Pads

Geen snellere weg naar een frisse gladde huid dan met een peeling. Deze handige pads van Pixi breng je aan voor het slapengaan.

Vitamine E en aloë vera voeden en verzachten voor een minimaal risico op irritaties.

Pixi - € 31

Midnight Recovery Concentrate

Met het Kiehl’s Midnight Recovery Concentrate haal je echt het beste uit je huid. Het krachtige elixir op basis van essentiële oliën herstelt je huid ’s nachts waardoor je huid er ’s ochtends duidelijk frisser en gladder gaat uitzien.

Kiehl’s - € 26

Stralend op elk moment Met ons vakmanschap en assortiment creĂŤren we een kapsel in bijna elke gewenste snit, haarkleur en textuur. We zoeken samen naar de oplossing waar jij je mooi en veilig mee voelt. Dat kan een pruik zijn die zo natuurlijk oogt als je eigen haar, maar ook een onzichtbaar deelpruikje of haaraanvulling, die je haar voller of langer maakt. Onze pruiken en haaraanvullingen bieden een hoog draagcomfort, zowel in Europees of Oosters natuur haar als in synthetisch haar.

ooit gedacht dat dit een pruik is

Mechelsesteenweg 286 - 2820 Bonheiden - 0492 73 93 44 - info@mattiss.be www.xtrahairbymattiss.be

IMELDA IN CIJFERS

SPOED²

Als acuut regionaal ziekenhuis beschikken we over een gespecialiseerde dienst spoedgevallen met een erkende MUG-functie. De werking van de spoedgevallendienst is toegespitst op een efficiënte opvang van in de eerste plaats dringende en levensbedreigende situaties, in de tweede plaats van nietlevensbedreigende situaties die geen uitstel van verzorging toelaten.

Tekst: Nicole Reynders (hoofdverpleegkundige spoedgevallendienst)

OVERZICHT AANTAL SPOEDPATIËNTEN LAATSTE 10 JAAR TOT EN MET 2018 2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

23.629

25.473

24.592

25.887

26.000

26.480

27.276

27.864

29.862

30.656

31.162

Bij een 112-oproep kan je best als volgt te werk gaan: NOODNUMMER Onze spoedgevallendienst beschikt ook over een erkende 100-ziekenwagen. Wij rijden in opdracht van 2 noodcentrales: namelijk 112 van Antwerpen en Leuven. Indien je dringende medische hulp nodig hebt, bel dan het nummer 112 en bel niet naar het ziekenhuis of de spoedgevallendienst. De noodcentrale 112 is het kloppend hart inzake de organisatie van de dringende medische hulpverlening. Elke noodoproep via het alarmnummer 112 komt terecht op één van de provinciale meldkamers en niet, zoals vaak wordt gedacht, in de plaatselijke brandweerkazerne of het plaatselijk ziekenhuis. Enkel de noodcentrale 112 regelt de uitruk van alle 112-ziekenwagens voor dringende medische hulp. Wees niet verrast als men je hierbij een aantal vragen stelt. Dit dient om je de meest geschikte hulp te sturen.

De aangestelde van de noodcentrale 112 zal de nodige hulpdiensten verwittigen en uitsturen. Dit zal de dichtstbijzijnde ziekenwagen en/of MUG-dienst zijn. Diensten die een overeenkomst hebben met het Ministerie van Volksgezondheid voor de dienst 112, komen hiervoor in aanmerking. Zo is er een bepaalde kwaliteitscontrole op het systeem. Om een

ARCHITECTONISCH Architectonisch bestaat onze afdeling uit een ruime garage, een receptie, een ruime wachtzaal waar er ook gedacht is aan een speciaal ingericht hoekje voor de kinderen en een triagelokaal.

In totaal beschikken we over 9 opnameboxen waarvan: • 3 reanimatieboxen voor de kritiek zieke patiënt.

• 1 fasttrackbox die vooral gebruikt wordt door de urgentieartsen en voor ambulante patiënten.

• 4 kleinere opnameboxen.

• 1 opnamebox speciaal ingericht voor de kinderen.

N˚17 | 2019

1

2 3

4 5

Duw 112. Dit is een gratis nummer ongeacht of je een vaste telefoonlijn gebruikt of een GSM, je hebt geen telefoonkaart of muntstukken nodig in een telefooncel. Het kan wel enkele seconden duren vooraleer er wordt opgenomen.

Zeg je naam en leg uit waarom je belt Vermeld duidelijk de plaats van het gebeuren. Het soort plaats (woning, school, garage, winkel,…)

Beantwoord de vragen die de operator stelt Bel terug als de situatie wijzigt.

overeenkomst te krijgen moet de wagen en het personeel aan bepaalde eisen voldoen. Jaarlijks worden deze wagens gecontroleerd door de federale gezondheidsinspecteur of zijn aangestelde. Als enige in onze regio, wordt onze ziekenwagen bemand door 2 verpleegkundigen met Bijzondere Beroepstitel in Intensieve zorg en Spoedgevallenzorg i.p.v. een hulpverlener-ambulancier met verpleegkundige.

Verder werd er nog een ruimte uitgerust voor het aanleggen van gipsattellen en uitgerust met een badbrancard voor de opvang van brandwondenpatiënten. Wanneer de eerste zorg en onderzoeken achter de rug zijn, worden de patiënten verhuisd vanuit de opnameboxen naar een zaal waar er plaats is voor 7 patiënten. Deze zaal heeft de functie van bufferzone tot verdere opname in het ziekenhuis of ontslag naar huis.

Verder heeft onze spoedgevallendienst ook een nachthospitaal van 9 bedden voor de patiënten die moeten

67

opgenomen worden na 20 uur ‘s avonds en 1 isolatiekamer voor de opvang van psychiatrische urgenties. 1 kamer op het nachthospitaal is ingericht als ontslagkamer voor de patiënten die naar huis mogen en nog wachten op uitslagen en administratieve afwerking.

Andere hulpverleners (sociale dienst, pastorale dienst, politie,…) kunnen gebruikmaken van onze spreekkamer, die buiten het acute gedeelte van onze dienst gesitueerd is.

Omdat wij als spoedgevallenverpleegkundigen regelmatig bijscholingen moeten krijgen, beschikken we over een ruim leslokaal voorzien van de nodige multimedia. De artsen beschikken over een ruime dokterskamer met buitenvenster. Bijpraten over de interventies, ervaringen uitwisselen en pauzeren, kunnen we in een personeelskeuken voorzien van een buitenvenster.

WERKING De piekuren zijn van 7 tot en met 1 uur met groot aantal patiënten aanwezig op Spoed tussen 8 en 23 uur, Het aantal patiënten dat binnenkomt tussen 1 en 7 uur is aanzienlijk.

Om deze stroom van patiënten en activiteiten in goede banen te leiden, beschikken we over een equipe van 42 verpleegkundigen met Bijzondere Beroepstitel Spoedgevallen en Intensieve zorgen, 3 logistieke medewerkers, 5 spoedartsen en worden we overdag administratief ondersteund door een groep van ongeveer 12 administratieve medewerkers.

Wat specifiek is op een spoedgevallendienst t.o.v. een verpleegafdeling is dat er dagelijks een aantal ‘functies’ dienen bestaft te worden en niet zozeer de patiëntencapaciteit. Zo dient er dagelijks een functie triage, coördinatie, bestuurder ziekenwagen, begeleider ziekenwagen, bestuurder MUG, zaal, nachthospitaal en

68

een aflossingsshift bestaft te worden. Dus 8 functies overdag en 5 functies tijdens de nachturen.

Behalve de medewerkers van spoed, is ook de inzet van de ondersteunende diensten zoals: opnamedienst, apotheek, informatica, technische dienst, onderhoud, de logistieke hulp van het magazijn en keuken een noodzaak om de chaos, die spoed voor buitenstaanders soms blijkt te zijn, te organiseren.

Om de patiëntenstroom te ordenen, zodat de juiste patiënt op de juiste tijd op de juiste plaats terecht komt, maken we gebruik van het toekennen van een urgentiegraad aan elke patiënt volgens een wetenschappelijk onderbouwd triagesysteem. Elke patiënt krijgt een urgentiegraad die zichtbaar is via een kleur.

Er zijn 5 kleurcodes: rood voor urgentiegraad 1, oranje voor urgentiegraad 2, geel voor urgentiegraad 3, groen voor urgentiegraad 4 en blauw voor urgentiegraad 5.

Imelda | Imelda in cijfers

MAANDELIJKS OVERZICHT ACTIVITEITEN 2018 Aantal patiënten

jan

febr

maart

april

mei

juni

juli

aug

sept

okt

nov

dec

2666

2380

2858

2630

2817

2623

2611

2522

2514

2559

2554

2428

Opgenomen

1213= 1075= 1301= 1081= 1128= 1056= 1083= 1005= 1064= 1146= 1211= 1184= 45,5% 45,2% 45,5% 41,1% 40% 40,3% 41,5% 39,9% 42,3% 44,8% 47,5% 48,8%

Ambulant

1453= 1305= 1557= 1549= 1689= 1567= 1528= 1517= 1450= 1413= 1343= 1244= 54,5% 54,8% 54,5% 58,9% 60% 59,7% 58,5% 60,1% 57,7% 55,2 % 52,5% 51,2%

Aantal/dag

86

88

95

90

93

90

87

84

86

85

87

80

Gemiddelde verblijfstijd

3,55u

4,22u

4,03u

3,34u

3,56u

3,44u

3,22u

4,39u

3,55u

3,64u

4,37u

4,17u

Aantal ritten ziekenwagen

135

145

159

101

126

117

124

129

116

118

110

142

Aantal MUG

64

80

78

56

84

52

66

58

69

76

63

74

31.162

Om enig inzicht te verkrijgen op de verschillende activiteiten die gebeuren op of door een spoeddienst, gaan we dieper in op de cijfers van 2018.

85

Gemiddeld aantal patiënten per dag

Totaal aantal patiënten

13.547

Totaal aantal opnames (43,5% van het totaal aantal patiënten)

1.521

820

Totaal ritten ziekenwagen

Totaal ritten MUG

4.09 u Gemiddelde verblijfstijd

N˚17 | 2019

69

OVERZICHT VERWIJZINGEN

HERKOMST VAN DEZE PATIËNTEN 80 % komt van thuis 3,6 % komt van een RVT en bejaardentehuis 2,7 % komt van het werk 2,5 % komt van een openbare plaats 3 % heeft een letsel opgelopen tijdens het sporten (exclusief op school) 8,2 % andere

63 % van de patiënten komt op eigen initiatief naar Spoed zonder enige verwijzing van arts.

22 % heeft een verwijsbrief van de eigen huisarts.

5 % heeft een verwijsbrief van de huisarts van wacht bij.

5,7 % is gestuurd door een arts-specialist van ons eigen ziekenhuis.

2% is gestuurd door een arts-specialist van buiten het ziekenhuis.

AANTAL ONDERZOEKEN EN VERPLEEGKUNDIGE OPDRACHTEN Het aantal onderzoeken en verpleegkundige opdrachten per patiënt neemt nog steeds elk jaar toe. De onderzoeken zijn niet meer beperkt tot de meest urgente onderzoeken maar de patiënten hebben vaak alle onderzoeken en adviezen doorlopen als ze onze dienst verlaten voor opname of voor ontslag. Dus tijdens de gemiddelde verblijftijd van 4 uur op onze dienst gebeurt er heel wat met de patiënt zodat elke patiënt, die onze dienst verlaat een diagnosestelling heeft.

Aantal verpleegkundige opdrachten op jaarbasis:

2015 142.153

2016 189.248

2017 219.933

2018 240.322

Aantal RX-aanvragen op jaarbasis: 2015 16.451

70

2016 16.757

2017 17.275

2018 17.530

80% komt met eigen vervoermiddel.

16% komt via een 112-oproep met ZW en/of MUG. 2% met niet-dringend secundair vervoer.

2% andere.

OVERZICHT LEEFTIJD VAN DE PATIËNTEN

Tussen 0 en 6 jaar; 2.811 Tussen 6 en 12 jaar; 1.564 Tussen 12 en 18 jaar; 1.643 Tussen 18 en 65 jaar; 15.019

Onze spoedgevallenmedewerkers geven dagelijks het beste van zichzelf om iedere patiënt de correcte zorg te geven op het juiste moment.

Imelda | Imelda in cijfers

4,5 - 8,7 L/100 KM • 121 -198 G/KM CO2 (WLTP).

Contacteer uw concessiehouder voor alle informatie over de fiscaliteit van uw voertuig.

Milieu-informatie KB 19/3/2004: www.mercedes-benz.be - Geef voorrang aan veiligheid.

De nieuwe CLA Shooting Brake.

Play by your rules.

Kiezen tussen stijl en gebruikscomfort? Hoeft niet met de nieuwe CLA Shooting Brake, dé gedroomde combinatie tussen sportiviteit en praktische bruikbaarheid. Zijn rijzige motorkap en krachtige achterzijde verenigen pure klasse met alle ruimte die u nodig hebt. En dankzij het intuïtieve spraakgestuurde MBUX-multimediasysteem begrijpt hij als geen ander wat u wilt en volgt hij moeiteloos uw regels. Maak er kennis mee bij uw Erkend Concessiehouder Mercedes-Benz.

Aalst - Eeklo - Gent - Lokeren - Ninove - Sint-Martens-Latem - Sint-Niklaas - Zottegem Berlaar - Brasschaat - Kontich - Lier - Boortmeerbeek www.hedinautomotive.be

MEER OTTEVAERE, MEER SERVICE.

THE X6

IEDEREEN IS UNIEK.

Echt Echt rijplezier rijplezier

ONTDEK UW BMW PERSONALISATIEBUDGET BIJ ONS. EEN VOORDEEL TOT € 5.670.

Milieu-informatie (KB 19/03/04): www.bmw.be

0-12,8 L/100 KM • 0-294 G/KM CO2 4,3-6 L/100 KM • 112-137 G/KM CO2 (NEDC) 7,5-13,0 L/100 KM • 196-295 G/KM CO2 (WLTP)

Milieu-informatie Milieu-informatie (KB (KB 19/03/04): 19/03/04): www.bmw.be www.bmw.be Milieu-informatie Milieu-informatie (KB (KB 19/03/04): 19/03/04): www.bmw.be www.bmw.be

Ottevaere Leuvensesteenweg 135 3191 Boortmeerbeek-Hever Tel. 015 51 13 79 www.ottevaere.bmw.be