Verborgen Heldenreizen

Verborgen Heldenreizen VERHALEN OVER TOT BLOEI KOMEN MET EEN BEPERKING Mariël van Dijk Fotografie: Angela Jütte

“And above all, watch with glittering eyes the whole world around you because the greatest secrets are always hidden in the most unlikely places. Those who don't believe in magic will never find it.”

We leven in een wereld vol met plaatjes. Iedere dag krijgen we ontelbare verhalen op ons afgevuurd. Op sociale media en televisie lijkt het vaak alsof succesvolle levens vooral toebehoren aan mensen die bijzonder mooi of slim zijn, of allebei, en een grote schare volgers hebben. Uiterlijk, status en imago bepalen in grote mate onze zichtbaarheid en Maarwaardering.somsis

Ongeveer 1 op de 17 Nederlanders heeft een licht verstandelijke beperking (lvb).

Succesverhalen

- R O A L D D A H L -

In het najaar van 2020 kwam de LFB op mijn pad, een belangenvereniging door en voor mensen met een licht verstandelijke beperking. Als nieuwbakken coach ontdekte ik een wereld vol verborgen succesverhalen waar ik buiten mijn werk om bijna nooit iets over hoorde.

het verhaal anders dan de buitenkant doet vermoeden. Als je een verstandelijke en/of fysieke beperking hebt, begeef je je al gauw in een wereld op zich.

Hoe waardevol zou het zijn dacht ik, als meer mensen weten welke wensen, ambities en kwaliteiten mensen met een beperking hebben én inzetten, en wat er allemaal mogelijk is? Want tot bloei komen met een extra uitdaging, omdat je niet het standaard pad kan bewandelen, vraagt vaak extra doorzettingsvermogen, levenslust en moed. Toch lijken deze succesverhalen een geïsoleerd bestaan te leven, niet zichtbaar voor ‘het grote publiek’.

Foto: Angela Jütte

Voor hen is het soms lastig om in de complexer wordende maatschappij mee te komen. Zij hebben te maken met irreële verwachtingen, worden overvraagd of juist onderschat. Vaak is het een extra uitdaging om gezien te worden als wie je bent, voorbij de

Het perfecte plaatje

De LFB maakt mensen met een lvb sterker door hen op te leiden als ervaringsdeskundige. Op de leer-werkplaatsen van de LFB - de STERKplaatsen - ligt de nadruk op wat je sterk maakt, in plaats van beperkt. Hier leren de ervaringsdeskundigen onder andere hun talenten en persoonlijke gebruiksaanwijzing kennen, samenwerken en presenteren. Tijdens gastlessen en trainingen delen zij hun ervaringen en gaan in gesprek met onder andere MBO en HBO studenten, beleidsmakers en medewerkers van politie en justitie, zorg en onderwijs.

Verborgen Heldenreizen

Geïnspireerd door de Reis van de Held van de Amerikaanse literatuurwetenschapper, filosoof en schrijver Joseph Campbell (1904-1987), wilde ik het verhaal achter de beeldvorming naar voren brengen. Het onzichtbare zichtbaar maken, waardering vergroten en beeldvorming verbeteren van mensen die niet het standaard pad van succes bewandelen. Wat zie je als je verder kijkt? Wat gaat er schuil achter de beperking? Welke verwondering ontstaat er als je het vermogen hebt voorbij het ogenschijnlijke te kijken?

Landelijke Federatie Belangenverenigingen - Onderling Sterk

Wil je meer weten over dit project? Stuur mij een e-mail of bericht via LinkedIn: marielvandijk@gmail.com | https://www.linkedin.com/in/marielvandijk

In deze serie van acht portretten vertellen mensen met een beperking over hun reis naar persoonlijke groei en succes. Verhalen die weinig worden gehoord en gezien buiten de wereld van zorg en ondersteuning. 'Verborgen heldenreizen', over tegenslagen, overwinningen, tot bloei komen en dromen. Met levenslessen en wijsheid voor zowel lezer als verteller, met of zonder beperking. Er gaat tenslotte niets boven een persoonlijk verhaal, van mens tot mens over uitdagingen die we allemaal herkennen en beleven. Hoe verschillend we ook lijken.

Mijn leerproblemen werden steeds duidelijker. Mijn moeder herkende mijn diagnose eerder dan wie dan ook, maar niemand nam ons serieus.

Mijn ouders knokten voor mij maar we kregen geen steun van de school, het werd genegeerd. Weggaan van die school was een gevecht.

Tot mijn achtste had ik bijvoorbeeld moeite met lezen, totdat ik Harry Potter las. Toen, in een keer, kon ik het wel. Zo gaan dingen bij mij. Ontwikkelingen komen bij mij heel plotseling, uit het niets. Maar ze komen wel.

Ik was 5, 6 jaar en er werd steeds tegen mij gezegd dat ik beter mijn best moest doen. Dat is zo vaak gezegd dat ik dat nooit helemaal heb kunnen loslaten.

Open mind

“Ik weet dat ik meer kan. Ik ben er en ik mag er zijn”

Toen ik na heel veel strijd en onderzoek naar het speciaal onderwijs ging, kreeg ik een persoonlijk begeleider, Laura. Zij heeft mij een hele schooldag gefilmd. Het ging toen zo slecht met mij, dat ik mezelf pijn deed. Ik strafte mezelf omdat ik het niet kon. Dat filmpje heb ik nog steeds. Misschien komt het in mijn werk bij de LFB nog eens van pas.’

Groen

Er werden mij verwachtingen aangepraat dat ik een betaalde baan zou krijgen: “Jij gaat gewoon de maatschappij in”, zeiden ze op school. Uiteindelijk, in het laatste schooljaar, kreeg ik te horen dat ik naar dagbesteding moest. Dat was een klap in mijn gezicht. Kwaad dat ik was. Ik had zo hard geknokt om nog extra te leren en mijn best te doen. Zoveel vrije tijd opgeofferd om voor toetsen te leren.

Ik ben ook veel vriendinnen verloren, ik heb nog maar een ‘reguliere’ vriendin over. Zij ziet wat ik kan, vanaf dag één ziet ze wie ik ben. Ze kijkt nooit naar mijn diagnoses. Zij wil de wereld zien vanuit ieders perspectief. Ze heeft het vermogen om heel ruimdenkend te zijn, open minded. Zo zou het moeten zijn.’

‘Voor mensen met een licht verstandelijke beperking is er niet veel keus, qua opleiding. Ik had op de praktijkschool maar keuze uit vier vakken: Groen, Horeca, Detailhandel en Logistiek. Omdat ik moeite heb met ordenen en gevoelig ben voor prikkels was het enige wat voor mij overbleef Groen. Niet echt mijn roeping, maar ik had dus niet echt een keus. Ik ben daar nooit gelukkig geweest.

‘Je leert al jong om niet te vertellen wie je echt bent. Als kind kon ik vroeger op vakantie op de camping gewoon meespelen met andere kinderen, totdat het over school ging. Als ik vertelde hoe het zat, wist ik gewoon dat ik anders zou worden behandeld of niet meer mee mocht doen. Je wordt niet geaccepteerd. Dat zeggen ze wel tegen je op het speciaal onderwijs. No way, dat is niet zo. Dat is gewoon de waarheid, deal ermee.

Bad ass

‘Mijn moeder is echt een bad ass. Dat heb ik van haar overgenomen, daarom zit ik hier. Zij is ook ervaringsdeskundige omdat ze in een rolstoel zit. Niet haar hele leven, dat is pas later gebeurd na drie zwangerschappen. Door die rolstoel wordt ze niet altijd serieus genomen. Ik zag hoe zij als ervaringsdeskundige het verschil maakt voor mensen met een fysieke beperking en ik dacht, dat wil ik ook, ik ga ook zo’n baan zoeken.

Ik ben blij dat ik ook koppig en sterk ben en een ontzettende vechtlust heb. Dat ben ik gaan ontwikkelen toen ik 24/7 met begeleiders te maken kreeg die voor mij nadachten en mij als werk zagen, niet als een persoon. Ze beweerden het beste met mij voor te hebben maar ze hadden eigenlijk het liefst dat ik stil op mijn kamer zat.

Mijn moeder had gehoord van deze werkplek. Zo ben ik bij de LFB terecht gekomen. Éindelijk mag ik iets nuttigs doen dacht ik. In your face, stomme K-school. Die leraren hebben mij verteld wat ik allemaal wel en niet kan, maar daar heb ik niet naar geluisterd. Ik heb naar mezelf geluisterd en gedaan waarvan ik weet dat ik het kan. Op deze plek kan ik dat allemaal laten zien. Ik hoop dat er meer ervaringsdeskundige banen komen.’

“Al die hokjes en stempels, wat is meer autistisch dan dat?”

Ik ben gaan werken op een kinderboerderij, maar ik had altijd al het idee dat ik veel meer kon dan dat. Niet op het gebied van school, maar wel in de praktijk. Ik laat me niet wegstoppen, ik ben er weet je wel, en ik mag er zijn.’

Ik weet nog dat ik op mijn zestiende dacht, “als ik achttien ben, pik ik die shit niet meer”. Als ik wilde laten weten wat ik wilde, moest ik schreeuwen. En zelfs dan werd er nog gezegd "dit is het beste”. Ja voor jou dacht ik dan, maar niet voor mij. Als ik niet was opgestaan en koppig was geweest dan hadden ze mij klein gehouden. Dan was mijn potentie verloren gegaan, wat ontzettend zonde is. Dat wil ik tegengaan.

‘Je moet bij de wortels beginnen. Ik denk dat het daar misgaat. De maatschappij is niet ziek, maar die is zeker niet gemaakt voor iedereen. Vertel kinderen wat alle schoolniveaus zijn. Dat begint bij VMBO, maar je hebt ook praktijkonderwijs en dagbesteding. Het zijn twee gescheiden werelden, dat is de kern van het probleem. Mensen met LVB worden teveel beschermd en mensen zonder beperking wordt geleerd dat zij normaal zijn en dat de rest raar is.

“Wikkelo - Meer dan een naam”, over een meisje dat op onderzoek gaat naar haar afkomst en in allerlei spannende situaties belandt.’

Ik heb een tijd niet willen accepteren dat het alleen mijn fantasie was, dat het niet echt is. Nu aanbid ik het niet meer. Dat is voor mij het verschil tussen gezond en ongezond, dat je beseft dat het fantasie is en dat het je helpt creatief te zijn. Toen ik uiteindelijk de leuke dingen in het echte leven weer kon vinden besefte ik, misschien kan ik in deze wereld ook een held kan zijn. Op een wat subtielere manier. Ik kan bijvoorbeeld een boek gaan schrijven dacht ik toen.

Al die stempels, al die diagnoses, wat is meer autistisch dan dat? Kijk naar de mens zelf en wat diegene nodig heeft. Waarom moet het een naam hebben? Mensen met een licht verstandelijke beperking, dat zijn ook gewoon normale mensen, ze hebben alleen iets meer moeite met leren. Als je dat van jongs af aan leert, dan heeft dat invloed op hoe je naar andere mensen kijkt als volwassene. Misschien dat er dan zelfs andere keuzes worden gemaakt, bijvoorbeeld in de Hetpolitiek.zou

‘Mijn fantasie is mijn bescherming. Ik heb het nodig. Als er iedere keer tegen je wordt gezegd dat er iets mis met je is, of als je wordt buitengesloten, dan voel je je zo eenzaam soms. Dan wil je jezelf niet zijn. Het is mijn verdediging tegen de harde buitenwereld en mijn manier om minder overprikkeld te raken. Het heeft mij meer beschermd dan wat dan ook.

een goed begin zijn als er meer inclusieve scholen komen, zodat mensen met een lvb en mensen zonder beperking in hetzelfde gebouw naar school gaan. Dan leer je elkaar kennen en groei je op met een open mind.’

Bescherming

Ik was 16 en vertelde mijn idee aan mijn opa. Hij was gefascineerd door mijn verhaal. We hebben het samen geschreven en het is uitgebracht:

Gescheiden werelden

Tot op de dag van vandaag kan ik niet accepteren dat ik een licht verstandelijke beperking heb en dat ik dingen niet kan. Dat stemmetje van vroeger op school “je moet beter je best doen, je kan het wel maar je wil gewoon niet", dat zit nog steeds in mijn hoofd. Ik ben er echt allergisch voor als ik hoor dat ik emotioneel jonger ben. Zelfs al is dat zo en loop ik wat achter, ik heb wel 20 jaar levenservaring. Gelukkig ben ik eigenwijs. Ik weet dat ik meer kan.

‘Ik heb heel veel creatieve ideeën in mijn hoofd. Ik zou het heel tof vinden als ik ook een boek zou kunnen schrijven over het leven met een lvb. Een dikke pil met heel veel verhalen van mensen die iets vergelijkbaars hebben meegemaakt.

Ik wil mijn verhaal vertellen en lesgeven aan leraren. No way dat ik de enige ben, maar ik heb bijna nog nooit iemand zoals ikzelf ontmoet, met een laag cognitief IQ maar sociaal en verbaal goed. Die mensen wil ik leren kennen. Daar ga ik zeker nog meer mee doen.

Eigen wijsheid

Ik ben er en ik mag er zijn.’

Ik weet wel dat ik een beperking heb, maar ik doe gewoon normaal mee in de samenleving. Ik heb niet veel zorg nodig. Ik kan het allemaal wel, ik heb alleen iets meer de tijd nodig om iets te doen. En het verwerkingsproces is bij mij anders dan andere jongeren, zij doen dingen sneller.

Ik hoef niet vaak voor mezelf op te komen, maar in mijn vrije tijd heb ik soms wel te maken met vooroordelen. Ik loop moeilijker omdat ik een evenwichtsstoornis heb. Soms vragen mensen op straat aan me of het wel goed met me gaat. Als ik er geen zin in heb dan loop ik gewoon door, dan doe ik net alsof ik ze niet hoor. Ik ben ook wel eens boos geworden, vooral als mensen me uitlachten.

apart genomen om extra les te krijgen, ik had altijd bijles.

Ik kwam erachter dat ik goed ben in communicatie. Logo’s ontwerpen, de website en social media bijhouden enzo. Een paar jaar geleden hebben we het communicatieteam opgezet, net zoals andere bedrijven dat hebben.

‘Ik doe er niet zielig over dat ik struikel. Mijn vrienden accepteren mij en ik maak er zelf grapjes over. Ik zeg ook nooit van te voren als ik iemand voor het eerst ontmoet, “Ik heb een beperking”, dat hoeft niet van mij. Als ik loop maak ik een slinger naar links of naar rechts door mijn evenwichtsstoornis, dus dat zien ze vanzelf wel. Dan vragen ze het wel.

Soms denk ik weleens, wat nou als ik dat niet had gehad, geen evenwichtsstoornis. Ik zal er nooit vanaf komen, ik moet ermee leren omgaan want ik heb dit nou eenmaal. Het wordt wel beter in de loop van de jaren, maar het gaat niet weg. Soms baal ik er wel van dat ik dat heb, dan vind ik het wel lastig. Maar ja, je moet het maar gewoon accepteren en er mee leven.’

‘Ik heb een passie voor sport, dus ik wilde een sportopleiding gaan doen. Dat was voor mij alleen niet haalbaar omdat ik praktijkonderwijs heb gedaan. Toen de LFB in het laatste jaar op school een presentatie kwam geven over het werk van een ervaringsdeskundige, vond ik dat wel interessant.

Van begin af aan ben ik daarbij betrokken. Ik vind het leuk en ik kan het goed.

Anderen zeggen ook dat ik mijn werk goed doe. Ik krijg goede reacties van collega’s. Ze zeggen dat ik goede ideeën heb. Ik krijg ook veel vragen van collega’s, ze weten wat ze aan mij hebben. Ze zijn blij met mij.

Zelfspot

Op mijn fiets bijvoorbeeld, ik heb een driewieler. Dan roepen ze me na: “Kan je niet fietsen ofzo?”. Meestal zijn dat jonge kinderen, 15, 16 jarigen die stoer doen.

Tijdens het uitgaan ben ik ook weleens een club uitgezet omdat ze dachten dat ik stomdronken was. Dat is wel lastig, uitsmijters die zeggen: “Hé, gaat het wel goed met je?”. Dan leg ik het uit, of mijn vrienden leggen het uit. Maar ik krijg het steeds weer te horen, soms is dat wel vervelend.’

Ik ben wel een doorzetter, als ik ergens mee bezig ben dan wil ik het ook afmaken, ook in mijn werk.

Meedoen

Ik ben stage gaan lopen en daarna begonnen aan mijn leer-werktraject, de STERKopleiding. Dan ga je kijken wie ben ik, wat kan ik. Je leert samenwerken en afspraken maken, wat je bij gewoon werk ook doet.

Ik denk dat ik ook wel een stukje gezelligheid in het team meebreng. Dat is ook belangrijk. We werken serieus maar hebben ook veel lol met elkaar, we lachen veel.’

Zeker ook toen ik de stap heb gezet om op mezelf te gaan wonen. Ze waren natuurlijk wel eens bezorgd over mij, maar ze lieten mij zo vrij mogelijk.

En mijn zus geeft me soms advies. Dat vind ik wel fijn.

Wat ik doe, waar ik woon, waar ik werk, daar ben ik tevreden mee.

“Iedereen moet kunnen sporten”

‘Als ik mensen om me heen hoor zeggen dat ze trots op mij zijn of dat ze mij hebben zien groeien, zoals mijn ouders of een goede collega, dan doet mij dat goed. Zelf denk ik er niet zo over na, maar als ik het dan van anderen hoor dan vind ik dat wel leuk. Mijn ouders en mijn zus hebben mij veel gestimuleerd.

Trots

Ik ben nog jong, 26. Misschien in de toekomst, heel misschien kan ik een betaalde baan vinden. Als trainer of medewerker in een sportschool werken, dat lijkt me heel leuk. Ik ben heel sportief, ik houd van fitness, hardlopen, boksen en ik heb gevoetbald. Omdat ik ben gaan sporten is mijn lijf sterker geworden, mijn balans is beter geworden.

Het is ook wel een ding, want als je in een sportschool komt, dan zie je niet zo snel mensen die een beperking hebben. Dat is jammer, iedereen moet kunnen sporten. Ik zou het leuk vinden om daar iets aan te doen in de toekomst. Plezier maken en je goed voelen. Daar draait het om in het leven’

Ik wil mensen met een beperking inspireren om ook te sporten. Sommige mensen vinden de drempel te hoog om naar een normale sportschool te gaan.

Via een bekende ging ik op een avond naar een thema-café van de LFB. Ik kwam daar binnen en het was alsof ik er al jaren werkte, ik voelde me meteen welkom. Ik ging bij de LFB werken en stond aan de wieg van de STERKtraining die nog nog steeds wordt gegeven om mensen met een beperking de kans te geven om zich persoonlijk te ontwikkelen en hun dromen na te jagen. Daar werd daarvoor bijna niet naar gekeken.’

beetje op de computer. Ik was ook voorzitter van cliëntenraad om voor belangen op te komen. Op een gegeven moment loop je tegen de 30 en denk je: als ik nu niet iets anders ga doen, dan kom ik hier nooit meer weg. Ik denk dat ik ook nog andere capaciteiten heb, dus het zou heel erg zonde zijn als ik hier zou blijven hangen. Ook al vond ik het net als iedereen heel spannend om dat te doen. Je weet wat je hebt, maar je weet niet wat je krijgt.

Pamperen

Toen ik 11 jaar was hebben mijn ouders buiten de school om hulp gezocht omdat ze dachten dat er veel meer in mij zat dan dat ze op school zagen. Ik kon nog niet lezen, maar bleek een IQ van 135 te hebben. Daarna leerde ik binnen 3 maanden lezen. Anders was ik misschien analfabeet gebleven. Dat vind ik heel ernstig, dat die school dat daar zo weinig aandacht aan besteedde.

Ik vind dat de Nederlandse samenleving mensen graag in een hokje plaatst en spastischer doet over een beperking dan mensen met een beperking zelf. Natuurlijk moet je kijken naar de medische kant en naar welke zorg je nodig hebt. Maar als je een jaar of 12 bent, vind ik dat er ook aandacht moet zijn voor de vraag: “Welke talenten heb je, wat wil je en hoe kunnen we je daar naartoe begeleiden, zodat je van waarde kunt zijn voor jezelf en voor anderen?”. Dat is een andere benadering. Aan mij hebben ze dat toen ik jong was nooit Alsgevraagd.jenaar

‘Als je bij de LFB werkt, krijg je serieuze feedback. Ik heb nogal eens de neiging om te lollig te doen, dat krijgen ze er toch nooit helemaal uit. Daar ben ik op gewezen. Het is belangrijk dat je er niet altijd een grote geinbak van maakt, je moet ook kunnen zeggen: “Nou is het afgelopen, nu moet ik ook serieuze dingen doen.” Als ik dat niet weet, kan ik nooit proberen om het goed of anders te doen.

mij kijkt zie je natuurlijk meteen die rolstoel, die gaat nooit weg. Mensen kunnen maar moeilijk naar iets anders kijken. Je moet niet kijken naar iemands beperking, je moet kijken wat er nog wél mogelijk is. Bijvoorbeeld met je hoofd, of met je handen. Of hoe je met hulpmiddelen die je tot je beschikking hebt, toch je doel kan bereiken. Daar ben ik altijd erg goed in, want als ik iets wil dan lukt het over het algemeen ook wel.’

Hokjes

‘Eigenlijk ben ik al mijn hele leven ervaringsdeskundige. Ik vraag me altijd af waarom dingen zijn zoals ze zijn. Waarom kan ik ergens niet naar binnen? Waarom kan ik niet meedoen? Waarom wordt er altijd naar mijn beperking gekeken? Mensen zeggen vaak, “Dat is nou eenmaal zo”. Maar waarom is het zo? Omdat je niet beter weet, of omdat je niet de tijd neemt of bereid bent om anders naar mensen te kijken? Mijn vader en moeder hebben daar ook nooit genoegen mee genomen. Al moesten we door de keuken of de artiesteningang, naar binnen komen zouden we.

Het is niet altijd even leuk, maar je leert er wel heel veel van. Ik heb een uitdaging, maar achter die uitdaging zit een mens die ook grenzen nodig heeft en moet weten hoe de wereld in elkaar zit. Je moet niemand voortrekken, vooral niet als kinderen jong zijn. In het algemeen moet je jonge mensen weerbaar maken, daar heb je later heel veel aan. Pamperen is iemand beperken in zijn ontwikkeling.’

Taboe

“Lichamelijke intimiteit is nog steeds een heel precair onderwerp”

Ik vind het belangrijk dat mensen leren en begrijpen dat er ook hele leuke kanten aan sexualiteit zitten, dat er niet alleen nare ervaringen hoeven te zijn, maar dat het ook prettig kan zijn. Daarom geef ik ook gastlessen op hogescholen en ik heb

Je moet het zien als missionair werk, je moet het naar buiten brengen. Het is nodig dat iemand zoals ik het bespreekbaar maakt en vertelt dat het ook gewoon bij het leven hoort en een mensenrecht is, of je nou een beperking hebt of niet. Bij de LFB wordt het behandeld als een volstrekt normaal onderwerp. Ik ben trots dat ik samen met LFB coaches en een seksuoloog het “Sex-niet-slecht spel” heb ontwikkeld. Het helpt om op een andere manier over intimiteit praten.

‘Ik heb altijd de behoefte gehad om mijn stem te laten horen, ik laat het altijd weten als ik het ergens niet mee eens ben. Ik kan niet tegen onrecht. Sinds ongeveer een jaar zit ik in het bestuurd van Stichting Tiresias: een steunfonds dat seksuele gezondheid voor mensen met een beperking onder de aandacht brengt. We creëren bekendheid dat die zorg in Nederland bestaat en pleiten dat het voor iedereen die dat wil bereikbaar en betaalbaar moet zijn. Lichamelijke intimiteit is nog steeds een heel precair onderwerp.

Het is beter dan vroeger, maar nog steeds een beetje een taboe. Mensen willen er niet over praten of durven dat niet. Soms worden ze klein gehouden door begeleiding, of ouders zeggen: ‘dat hoeft mijn kind niet’. Dat zijn gevaarlijke opmerkingen. Het is discriminatie, mensen pakken op hun beperking en dat mag niet. Als je een beperking hebt, heb je altijd te maken met iemand die daar iets van vindt. Daar hebben mensen niks aan. Die bezorgdheid slaat helemaal nergens op.

‘Zonder mijn ouders zou ik nooit zo ver zijn gekomen als waar ik nu ben. Ik ben dankbaar voor de kansen die ik heb gekregen bij de LFB. Door de contacten van de LFB ben ik op veel plekken geweest: gemeenten, ministeries, het UWV. Mensen zeggen dat ik met veel enthousiasme binnenkom en heel beeldend en op een grappige manier kan vertellen. Maar ik moet ook veel bevechten, daar word ik wel eens moe van. Het scheelt dat ik vanaf de eerste minuut van mijn leven heb moeten vechten voor mijn leven. Anders had ik hier niet gezeten, het zit in mij. Je kan het maar op een manier doen, altijd doorgaan en je niet uit het veld laten slaan. Af en toe is dat moeilijk.

Vechten

Aan de buitenkant laat ik niet altijd zien wat ik van binnen voel. Ik kan ook heel emotioneel zijn. Soms vind ik het moeilijk of vervelend om dingen te vragen. Soms zit ik gevangen in mijn lichaam, dan denk ik, ik weet niet of ik dit tot mijn 93e kan en wil volhouden. Als ik ook maar iets aan mijn zintuigen of aan mijn hoofd krijg, ik weet het niet. Ik heb zo’n mooi leven gehad, op een gegeven moment is het mooi geweest. Een mens is een dagvers product, als je het zat bent moet je kunnen zeggen: “Jongens het is mooi geweest, ik knijp er tussenuit.”.

stichting Tiresias in contact gebracht met het ministerie van VWS, omdat ik vind dat ze ook aan die kant van de zorg meer aandacht moeten gaan besteden.’

Zolang ik kan, zal ik mijn mond open blijven doen. Ik vind dat je dat verplicht bent. Als je de mogelijkheid hebt om het leven voor anderen beter te maken, dan moet je dat doen voor jongeren met een beperking die dat niet kunnen. Het leven draait niet alleen om jezelf, het draait ook om anderen.‘

Omdat ik in die periode in de war was, kwam ik in de GGZ terecht. Ze dachten dat ik daar hoorde, maar ik merkte aan alles dat ik niet op mijn plek zat. Ik kon bijvoorbeeld niet met de groep meedoen, er waren te veel prikkels. Maar als iedereen zegt: “Dat ligt aan jou”, dan ga je dat ook geloven. Het heeft heel lang geduurd voordat er naar mij werd geluisterd. Ik heb zelfs drie maanden in een tent in de tuin van de instelling geslapen, in plaats van in mijn

Ik heb veel meegemaakt.

‘Ik kende mensen die bij de LFB werkten en was vanuit de GGZ bekend met ervaringsdeskundigheid. Op een landelijke dag die de LFB organiseerde heb ik een flyer meegenomen waarop stond dat ze leerwerk-studenten zochten, toen is het balletje gaan rollen. Zo ben ik in 2010 STERKstudent geworden bij de LFB. Hier heb ik ‘nee’ leren zeggen en duidelijk mijn grenzen leren aangeven. Omdat ik moeite had met schrijven heb ik ook Nederlandse les genomen. Ik wilde goede e-mails kunnen schrijven, dat gaat nu veel beter.

Door mijn werk bij de LFB heb ik een netwerk opgebouwd en kan ik veel doen voor mensen uit onze achterban. Bijvoorbeeld door mijn verhaal te vertellen aan bewindvoerders of door mijn ervaringen te delen met woningcoöperaties en gemeenten, zodat ze begrijpen waar mensen met een verstandelijke beperking tegenaan lopen.

kamer. Ik had behoefte aan meer rust, een plek waar ik alleen kan zijn, met ondersteuning. Alles bij elkaar heb ik bijna tien jaar in de GGZ gezeten. Al die jaren heb ik antidepressiva geslikt. Misschien ben ik wel een jaartje depressief geweest, maar ik hoorde daar niet.’

Toen ik meer rust had en me realiseerde dat ik al die tijd toch gelijk had, ben ik op zoek gegaan naar andere hulp en heb ik een opleiding tot fietsenmaker gedaan. De opleiding ging goed, maar de werkdruk was te hoog. Ik zocht een plek waar ik in mijn eigen tempo kan werken.’

Nieuwe familie

Verward gedrag

‘Pas na mijn 40e kreeg ik de juiste diagnose. Ik heb meegewerkt aan een video over personen met verward gedrag, samen met Onno Hoes, die toen voorzitter was van het Schakelteam Personen met Verward Gedrag. Toen ik dat filmpje aan de begeleiding liet zien, viel het kwartje. Dat ik daar mijn verhaal kon delen en aandacht heb gekregen voor verward gedrag heeft veel voor mij betekend. Na een IQ test werd duidelijk dat ik een licht verstandelijke beperking heb. Vroeger op school zijn ook wel testen gedaan, maar daar kwam niet meer uit dan ‘moeilijk lerend kind’. Daardoor ben ik heel lang niet op de juiste plaats behandeld. Ik wist wel dat ik niet in de GGZ thuishoorde, maar ik wist niet dat ik een licht verstandelijke beperking heb.

Ik vind het mooi dat ik het hier op mijn eigen manier kan en mag doen. En als het mij alleen niet lukt, dan komen we er samen wel uit. Er staat geen druk op. Spoedklussen werken niet voor mij. Mijn dagen zijn nooit hetzelfde, ik ga het hele land door. Dat vind ik fijn. Een paar jaar geleden heb ik vanuit de LFB ook hulp gekregen bij privé-omstandigheden. Ik heb geen contact met mijn familie, omdat ze zijn overleden of omdat het contact slecht is. Daarom zie ik de LFB echt als familie.’

Laatst sprak ik een man van 66 jaar waarbij pas was ontdekt dat hij een licht verstandelijke beperking heeft. Al die jaren heeft hij in de GGZ gezeten. Ik weet zeker dat er heel veel mensen zijn die daar al levenslang zitten, maar daar niet horen. Daarom hoop ik dat mensen beter hun ogen open doen en goed kijken of mensen op de juiste plek zitten.

“Iedere organisatie zou mensen moeten opleiden om een verstandelijke beperking te herkennen”

Ik vertel altijd dat je niks moet invullen voor een ander maar moet signaleren. Doe onderzoek, neem desnoods wat vaker testen af. Hoe mooi zou het zijn als bij organisaties een aantal mensen worden opgeleid die echt oog hebben voor mensen met een beperking en weten hoe ze daarmee moeten omgaan?’

Stappen zetten

‘Als ervaringsdeskundige krijg ik vaak vragen omdat mensen niet weten hoe ze met mensen met een verstandelijke beperking moeten omgaan. Ik merk ook dat veel mensen niet durven vertellen dat ze een beperking hebben. Het was voor mij ook een stap, om dat te erkennen.

Ogen open

‘Ik heb de afgelopen jaren heel veel geleerd en ik leer nog steeds. Dat wil ik ook overdragen aan andere mensen. Ik wil verder, stappen zetten. Daarom heb ik onlangs intern gesolliciteerd bij de afdeling Scholing & Training van de LFB. Ik ben begonnen met één dag in de week en inmiddels werk ik hier vier dagen in de week.

Ik heb leren presenteren en geef samen met een LFB coach trainingen bij zorglocaties of aan collega ervaringsdeskundigen. Ik vind het fijn dat ik mensen kan vertegenwoordigen of helpen als ze vragen hebben.

Ook naast mijn werk vind ik het belangrijk om iets voor anderen te doen, niet alleen voor mensen met een beperking, ook voor ouderen. Tijdens Kerst in de coronatijd ben ik samen met mijn zoon langsgegaan bij alle bewoners in de flat waar ik woon. Met kerstmuziek en een kerstmuts op hebben we iedereen een kerstbal en een kerstkaart gegeven om te laten weten dat we aan ze dachten tijdens de feestdagen, in die moeilijke tijd. Dat vonden ze fantastisch, ze hebben het er nu nog steeds over. Zo probeer ik een beetje in contact te komen met Demensen.steun

van de LFB heeft mij geholpen om mezelf sterker te maken. Ik ben heel trots op de dingen die ik heb bereikt. Ik trek mijn mond open en ik merk dat ik nu ook voor veel andere dingen word gevraagd. Ik heb geen last van mijn beperking. Ik roep weleens, iedereen heeft een beperking alleen niet iedereen durft het te uiten, maar ik wel. Mensen mogen alles van mij weten.’

ik vaak heel direct en grappig, maar soms is het een houding. Ik ben ook gevoelig. Maar ik laat niet met me sollen, dat vinden mensen soms irritant. En soms heb je sowieso geen klik met iemand.

de dokter. Op school zeiden ze dat ik naar gewone dagbesteding moest gaan. Maar ik dacht nee, daar ben ik te slim voor. Mijn moeder steunde mij hierin.

De hele dag koffie drinken is niet echt mijn ding. Ik vind het fijn dat er ook wat van mij verwacht wordt. Anders doe ik er toch niet toe? Soms denk ik wel eens, als ik in Tunesië had gewoond, het land van mijn vader, dan had ik 7 dagen per week, 24 uur per dag in een bed gelegen, niks liggen doen. Dat vind ik een verschrikkelijk

Ikidee.doe

Er zijn ook wel eens medebewoners die denken: hij zit in een rolstoel, hij beweegt raar, dus ik ga niet met hem om. Dat kan ik echt niet accepteren, ik word daar verdrietig en boos van. Of mensen die doordat ze mijn beperking zien iets aan een ander vragen, over mij, en niet rechtstreeks tegen mij praten. Dat vind ik vreselijk irritant.’

‘Via een huisgenoot van mijn woonlocatie ben ik bij de LFB terecht gekomen. Het leek me leuk omdat ze opkomen voor de rechten van mensen en trainingen geven. Dat wilde ik ook doen. Met mijn hoofd en humor kan ik veel doen. Die kans krijg ik gelukkig bij de LFB, maar niet overal.

Ik denk dat ze het goed bedoelen, maar ik vind het heel moeilijk als ik klein word gemaakt. Dan kan je wel MBO of HBO hebben, dat maakt me niet uit. Je moet niet voor mij bepalen.

“Maak me niet beperkter dan ik ben”

Als je echt zelf niet kan nadenken begrijp ik dat er voor je wordt bepaald, maar mijn hoofd en gevoel voor humor is een van de weinige dingen aan mijn lijf wat goed werkt. Ik wil niet dat mij dat wordt afgenomen. Heel vaak wordt er gezegd, “je kan dit niet”. En dan na een paar jaar ben ik er toch gekomen.

Ik voel me gezien als er echt met mij overlegd wordt en ik dingen mag bepalen. Ik vind het leuk en belangrijk dat ik echt als gelijkwaardig wordt gezien. Niet als cliënt en begeleider maar collega’s onder elkaar, zoals bij de LFB. Er is wel een rolverdeling, maar we werken echt samen. Natuurlijk is de ene dag leuker dan de andere dag. Het is geen speeltuin hier, maar je moet wel plezier in je werk hebben.

Ik zit in een rolstoel en kan niet goed zien, dat weet ik, maar ik kan ook heel veel wel. Laat het mij het gewoon proberen. Laat me tegen de muur lopen, zoals jij ook tegen een muur loopt. Dan kom ik er zelf wel achter. Het is vreselijk als mensen voor mij bepalen dat ik iets niet kan. Alleen omdat ik in een rolstoel zit.’

Mogelijkheden

Tegen de muur oplopen ‘Begeleiders onderschatten mij weleens, of ze bepalen wat ik aankan.

Mijn beperking is er elke dag. Eerlijk gezegd geloof ik niet in het accepteren van mijn beperking, dan is het alsof ik het vergeet. Ik geloof dat ik ermee heb leren omgaan. Vroeger op school, in mijn werk en straks met het vinden van een vrouw. Er komt altijd weer iets nieuws waar ik mee om zal moeten gaan.

Sinds ik bij de LFB werk heb ik geleerd in mogelijkheden te denken. Daar heb ik met mijn coach Mirjam aan gewerkt. Zij dacht anders dan anderen. Zij heeft mij anders leren kijken, naar wat wel kan. Mirjam en andere collega’s zijn daarin belangrijk geweest, en nog steeds. Ze luistert naar me en denkt mee. Je hebt af en toe iemand nodig die hetzelfde denkt.’

Mensen die eruit halen wat erin zit en het ook niet makkelijk hebben, dat vind ik inspirerend. Iedereen heeft moeilijkheden, ook al heb je geen beperking. Voor mij draait het leven om plezier, doen wat je leuk vindt. Als het slechter was afgelopen bij mijn geboorte, dan was ik er misschien helemaal niet geweest. Gelukkig ben ik er, daar ben ik blij mee.'

Eruit halen wat erin zit ‘Een van mijn dromen is om gastlessen aan jongeren te geven die in dezelfde situatie als ik zitten, een lichamelijke beperking en een hoofd dat goed werkt. Ik wil ze laten zien wat er mogelijk is en hoe je dat aanpakt.

In de toekomst wil ik helpen om het leven van mensen met een beperking beter te maken. Ik wil graag iets betekenen voor mensen met een beperking in arme landen en een vakantieorganisatie beginnen voor mensen met een beperking. Maar nu vind ik de LFB nog heel leuk. Misschien wil ik ooit in de PVT (personeelsvertegenwoordiging) om organisatiebreed meer te doen.

Op mijn werk zag ik een flyer zag waar op stond ‘Wij zoeken jou’, daar ben ik achteraan gegaan. Zo ben ik bij de LFB terecht gekomen. Ik kwam best wel gesloten binnen, met oordoppen in en een blikje energydrank.

Als ik geen inspiratie had zat ik soms urenlang aan tafel niks te doen. Dan zat ik gewoon te zitten. Ik heb ook wel eens meegemaakt dat ik een schilderij had gemaakt, wat vervolgens weer wit werd gemaakt en dan mocht ik overnieuw beginnen. Ik heb leuke contacten aan die tijd over gehouden, maar op een gegeven moment ben je uitgeleerd. Dan ga je een beetje muziek luisteren, kletsen, meer niet.

"Als ervaringsdeskundige kon ik ontdekken wat bij mij past en wat mijn talenten zijn”

Ik begon 2 dagen in de week met de STERK-opleiding tot ervaringsdeskundige. Dat is inmiddels alweer 9 jaar geleden en nu werk ik 4 dagen in de week voor de LFB.’

Zo kwam ik ook achter mijn passie voor fotografie. Ik maakte altijd al graag foto’s, gewoon op mijn kamer en ik mocht voor de LFB foto’s maken. Ik kreeg de kans om mezelf daar verder in te ontwikkelen. De LFB heeft mij daarin gesteund en ik heb zelf ook bijgedragen. Een win-win situatie. Eerst heb ik een thuisstudie gedaan en toen ik die opleiding goed had afgerond wilde ik een normale opleiding doen. Dus ik ben met mijn foto’s naar de open dag gegaan van de fotovakschool in Amsterdam. ‘Ik zie dat je genoeg talent hebt’, zeiden ze daar, ze raadden mij aan om de vakopleiding te doen.’

Ik vroeg me af of dat voor mij haalbaar zou zijn, omdat ik in het verleden praktijkonderwijs heb gedaan. Voor hun was het geen probleem dat ik moeilijk lerend ben. Ik heb natuurlijk meer tijd nodig gehad dan de rest. Waar een ander er vijf minuten over doet om een tekst te lezen, duurt dat bij mij een half uur. Maar ik heb geen extra hulp nodig gehad, het ging goed. Ik heb net als iedereen de opdrachten gedaan, zelf modellen en een studio geregeld, enzovoort. Twee jaar geleden heb ik het gehaald en ben ik met een negen afgestudeerd.

‘Als ervaringsdeskundige kon ik ontdekken wat bij mij past, er werd gekeken naar mijn talenten. Ik ben trainingen gaan geven en bij de afdeling communicatie aan de slag gegaan. Al doende heb ik geleerd. Dat is het mooie aan de LFB, dat er wordt gekeken naar je talenten en kwaliteiten. Dan ga je jezelf ontwikkelen.

Kwaliteiten

Aan mijn klasgenoten heb ik eerlijk gezegd nooit verteld dat ik een licht verstandelijke beperking heb. Ik wilde gelijkwaardig zijn. Misschien was ik wat stiller in de klas en het was weleens lastig als ze het over werk hadden. Ik heb niet veel losgelaten over wat ik deed. Ik leef verder net zoals andere mensen, ik werk, ik heb een eigen huurhuis, een groot netwerk en ik geniet van leuke dingen met vrienden en vriendinnen, zoals vakanties en concerten.’

Creatief

‘Mensen, portretten en groepen fotograferen vind ik het allerleukst, bijvoorbeeld bij evenementen en congressen. Het zou leuk zijn als mijn foto’s ooit in een magazine komen, dat lijkt me wel gaaf. Ik zou wel meer willen met mijn fotografie, maar ik vind het ook eng. Als ik mezelf echt als freelance fotograaf ga inschrijven dan komt daar best wel veel bij kijken denk ik. En je moet zeker weten dat je genoeg klussen binnenhaalt. De administratie, dat lijkt mij het moeilijkste.

Als ik bij een gewoon bedrijf wil werken zou ik niet weten waar ik terecht zou moeten, ik denk dat er meer druk op zit, dat alles snel moet. Ik heb een duidelijke uitleg en de tijd nodig om zonder druk te kunnen werken. Ik heb wel eens zitten kijken op LinkedIn naar banen in de fotografie, maar er wordt bijna altijd HBOniveau gevraagd. Dat heb ik niet. Terwijl ik als fotograaf hetzelfde talent heb als iemand die hoger opgeleid is en hetzelfde werk levert.

Ik zie mezelf meer als creatief dan als ervaringsdeskundige. Doordat ze bij de LFB de tijd voor mij hebben genomen en echt hebben gekeken naar mijn kwaliteiten en wie ik ben als persoon, heb ik de kans gekregen om me te kunnen ontwikkelen en mijn diploma te halen aan de fotovakschool. Iedereen zou zoveel mogelijk kansen moeten krijgen om te leren en ontwikkelen. Dan ben je gemotiveerd en ga je met plezier naar je werk. Dan voel je je gelijkwaardig.’

Het gaat toch allemaal anders als je een beperking hebt. Van school word je naar dagbesteding gestuurd en daar houdt het op. Je groeit een beetje door in het vak, maar je leert er niks nieuws bij. Dat is jammer, vind ik. Je kan niet zomaar vacatures gaan uitzoeken die je leuk vindt, zo van “dit lijkt me wel wat”, je moet toch altijd bepaalde diploma’s behaald hebben. Daardoor wordt het zoeken lastiger als je een beperking hebt.

werken. Ik wist al dat het tijdelijk zou zijn, dat was toen al mijn wens. Ik wil altijd door blijven groeien, steeds nieuwe dingen ontdekken. Na vijf jaar had ik het wel een beetje gezien, ik wilde doorstromen naar een betaalde baan.

Ik zou het liefst zien dat er meer werkplekken komen in gewone bedrijven waar iedereen samen kan werken, mensen met en zonder beperking. Dat is voor mij een inclusieve samenleving. Ik begrijp wel dat het ook met geld te maken heeft als mensen extra begeleiding nodig hebben, maar je kan als bedrijf ook kijken naar wat die persoon voor je kan betekenen. Kijk naar wat iemand wél kan zodat je werk kan doen dat bij je past, bij een gewoon bedrijf. Ik vind dat dat nog niet genoeg gebeurt. Soms heb je echt een diploma nodig, maar niet altijd.

“Iedereen doet ertoe”

Via een jobcoach is de LFB op mijn pad gekomen. Ik had nog nooit van de functie van ‘ervaringsdeskundige' gehoord. Deze baan is voor mij een stapje verder richting een betaalde baan omdat ik nu naast mijn uitkering ook een vergoeding krijg. Het leek me leuk omdat ik graag wil staan voor een inclusieve samenleving. Er gaan al veel dingen goed, maar heel veel dingen kunnen nog beter.

Je moet ervaring kunnen opdoen, want door te doen leer je. Bij de LFB zoeken we samen naar oplossingen om dit soort knelpunten op te lossen voor mensen met een licht verstandelijke beperking. Zodat het makkelijker is om je te ontwikkelen, en ook leuker.’

Ik vond het lang niet altijd leuk als er tegen me gezegd werd: !Ik denk dat je dit wel kan en dat dit wat minder voor je is”. Ze zeggen het wel op een aardige manier, maar ik wil het eerst zelf ervaren, zodat ik het zeker weet. Anders komt het niet vanuit mezelf. Het is niet zo dat ik ben tegengehouden of klein gehouden, maar er wordt al een beeld geschetst van hoe je ongeveer bent, terwijl je nog niet eens echt een baan gehad hebt of nooit hebt ervaren hoe het is.’

Ik heb tot nu toe een redelijk goed leven. Gelukkig heb ik een goede band met mijn ouders en broertje en geen vervelende ervaringen met zorg of begeleiding. Maar af en toe was het wel lastig. Ik voelde me soms toch een beetje een buitenbeentje, zeker in mijn kinderjaren. Als ik over straat liep dan dacht ik vaak “Misschien zien ze mijn linker hand wel”, omdat ik aan die kant verlamd ben door een hersenbloeding bij mijn geboorte.

‘Inclusief

Doorleren

Het zou goed zijn als we op middelbare scholen presentaties geven om leerlingen te laten zien dat wij er ook zijn. Misschien kunnen we ze inspireren om ook naar een opleiding Social Work te gaan kijken. En ook leerlingen op het speciaal onderwijs laten zien, kijk, hier kan je ook naartoe uitstromen. Zodat je over jezelf leert praten en je talenten ontdekt als ervaringsdeskundige.

‘Ik wil heel graag praten met mensen in de zorg, zowel begeleiders als cliënten, om te horen wat zij vinden, wat mensen dwars zit. En het lijkt mij hartstikke gaaf om eens naar het buitenland te gaan om te kijken hoe het daar geregeld is in de zorg. Hoe gaan ze daar met mensen met een beperking om? Hebben ze daar ook ervaringsdeskundigen? Dat wil ik graag ontdekken.

Mensen hebben vaak al een beeld van ons voordat we met elkaar in contact zijn gekomen. Het is belangrijk om van ons te laten horen en bekender te worden zodat mensen een beter beeld krijgen van leven met een beperking. Er is niet een soort beperking, maar wel tientallen verschillende soorten, de een wat zwaarder dan de andere.’

Ik werk hier nu ruim een jaar en ik heb al heel veel geleerd. We geven gastlessen aan studenten Social Work en mogen presentaties goedkeuren. We praten veel met de studenten en we denken met ze mee. De samenwerking is heel gelijkwaardig. Na een evaluatie zeiden ze dat ze ons heel sociaal vonden overkomen. Eigenlijk hadden ze ons lager ingeschat qua praten en begrijpen enzo. Dat is winst voor hun en het levert ons ook heel veel op. Het geeft goede energie. Ik hoop dat we ook met andere studenten gaan samenwerken die weinig van ons weten, zodat we iets meer over onszelf kunnen vertellen.

Inspireren

Door mijn verhaal te delen kan ik ook weer anderen inspireren. Ik hoop op een later moment te zien dat ik ook echt een steentje bijgedragen heb, dat ik het ook echt in samenleving terugzie.

‘Doordat ik een verstandelijke beperking heb, was ik vroeger soms wat minder sociaal naar mensen zonder beperking. Het was toch altijd een stap, om te laten zien dat je er bent. Maar over die drempel ben ik inmiddels heen. Ook al heb ik een beperking, ook al is het wat lastiger om te leren voor mij, dat gaat niet ten koste van mijn motivatie.

Sinds ik bij de LFB werk en door kan leren voel ik me een stuk zelfverzekerder. Ik ben socialer en assertiever geworden. Ik heb nu het gevoel dat ik ook echt in de samenleving thuishoor. Dat is mijn grootste inspiratie, gelijkwaardigheid tussen mensen, ongeacht wie je bent of waar je vandaan komt. Iedereen doet ertoe.’

Op het allerlaatste moment kwam ik met de LFB in aanraking. Daar had ik toen nog nooit van gehoord, maar het was de enige kans die ik nog had.

Na school heb ik bijna een jaar thuis gezeten en gezocht naar mogelijkheden om te werken. Via een jobscoach ben ik bij een sociale werkplaats begonnen, ik deed daar vooral productiewerk. Toen ik wat anders wilde ben ik op zoek gegaan naar licht administratief werk. Het leek uitzichtloos, dat was best moeilijk.

Ik begon twee dagen per week als directiesecretaresse, maar de werkplek die ik toen had was een soort duiventil. Iedereen vloog in en uit, dat was veel te onrustig voor mij.

‘In het begin was er best wel veel twijfel: directiesecretaresse, training geven als ervaringsdeskundige? Mijn ouders dachten; “Schiet ons maar lek, hoe doe je dat dan?”. Ik vond het heel eng hoor, ik was heel angstig. Ik ben heel liefdevol en zorgzaam opgevoed, maar ook beschermd, dus ik was het niet gewend.

Feedback krijgen is een kans om dingen te leren. We horen natuurlijk liever de lof trompet, ’wat doe je dat goed’, of ‘wat doen die gehandicapten dat leuk’. Dat is wel heel gechargeerd en zwart wit, maar je doet ook wel eens dingen niet goed en niet zo leuk. Ik hou niet van dat zoetsappige gedoe, wees dan maar eer lijk, dat doe je tegen andere mensen ook. Waarom zou je dat tegen mensen met een beperking niet doen?

Loftrompet

Tarten

Op mijn laatste werkdag heeft LFB coach Ineke mij als het ware gescout. Ze zag iets in mij en dacht, als het op deze plek niet lukt moet ze het in mijn team proberen. Dat was in Baarn, maar ik had nog nooit gereisd. Een collega heeft mij leren reizen en toen ben ik bij de afdeling Scholing en Training begonnen met trainingen geven. Toen wist ik: dit is het.‘

Ik ben een denker en zie weleens beren op de weg. Het heeft mij geholpen om me niet te laten beperken door angst, maar te denken: “Ik ga nieuwe dingen proberen, we kijken wel hoe het loopt.”. Door te doen, goed naar mensen te luisteren en feedback te krijgen kon ik leren in de praktijk. Je leert je volwassen te gedragen, niet als een kleuter te gaan stampvoeten als iets niet lukt.

‘Als je een stapje verder gaat in je ontwikkeling kom je jezelf soms ook tegen. Dan zie je in: dit is niet goed, dat moet beter, hier vergis ik me in, dit vinden men sen niet fijn. Als dat in een gesprek op kantoor duidelijk wordt gemaakt, is dat an ders dan wanneer je ouders dat zeggen. Dat is soms moeilijk, maar het hoort er wel bij als je mee wil doen. Dat is op iedere werkplek zo.

Soms is het goed om je beperking te leren tarten, om daar tegenin te gaan. Die beperking is er nou eenmaal, daar hoeven we niet de hele tijd aandacht aan te geven. Het moet geen excuus zijn als iets niet lukt. De ene dag is nou eenmaal beter dan de andere. Je krijgt iedere dag weer een nieuwe kans, hoe zwaar of leuk de dag ervoor ook is geweest. Iedere dag moet je het weer opnieuw laten zien. Dat geldt voor iedereen, met of zonder beperking.’

Het zou een droom zijn die uitkomt als er in de toekomst een erkende opleiding ervaringsdeskundigheid voor mensen met een LVB komt, net zoals in de Geestelijke Gezondheidszorg. In zo’n opleiding leer je werknemersvaardigheden en worden je kwaliteiten erkent. Dat helpt bij inclusie op de arbeidsmarkt.

‘Vaak is er van mensen met een beperking al een bepaald beeld. Dat is het grootste obstakel, dat je altijd moet uitleggen wat je hebt. Het is niet altijd makkelijk uit te leggen, het is heel divers. Je moet die wereld maar eens echt goed leren kennen, denk ik dan. Dan weet je niet wat je ziet.

‘Ik reflecteer steeds meer op mijn eigen gedrag. Dan stel ik mezelf de vraag: waar komt dit nou vandaan? Kan ik altijd een werkgever de schuld geven of een collega? Of moet ik meer naar mezelf kijken, naar wat het met mij doet en waarom ik bepaalde dingen niet doe? Ik kan er wel voor weglopen, maar daarmee houd ik alleen maar mezelf voor de gek. Dit is wie ik ben. Als ik continue met mijn hakken in het zand ga en niet accepteer wie ik ben, dan ben ik voor geen een werkgever Toenaantrekkelijk.onzevorige directeur twee jaar geleden met pensioen ging, was de tijd rijp voor mij. Ik heb gesolliciteerd en nu ben ik al bijna twee jaar directeur bij de LFB. Vanuit die rol ben ik ambassadeur en woordvoerder van de organisatie, dat vind ik fijnere woorden. Ik denk en beslis mee over het toekomstbeeld en dat toets ik bij onze collega’s en achterban. Het vraagt veel, je moet een behoorlijke arbeidsethos hebben om dit te kunnen doen. Misschien ben ik wel de enige directeur met een LVB en een licht autistische stoornis. Dat is wel heel mooi en uniek.’

Directeur

Proeftuin

“Een beperking hoeft geen excuus te zijn als iets niet lukt”

Bij de LFB word je uitgedaagd om gesprekken aan te gaan, om hulp te vragen, om elkaar te leren begrijpen en een manier te vinden waarop het wel goed werkt. We helpen elkaar en praten erover, dan kan je veel dragen met elkaar. We doen het samen en we zijn met elkaar in ontwikkeling.’

Laten we heel eerlijk zijn, iedereen wil gezond geboren worden. Als ik mijn beper king had mogen kiezen had ik hem nooit gekozen. Ik had ook het liefst lang door willen studeren, naar de universiteit gaan. Wat je niet hebt, heb je niet. Dat maakt niet uit, dat moet je accepteren. Maar soms mis ik het wel. Aan de an dere kan, zonder mijn beperking had ik misschien al dit moois nooit gedaan, ik zal het nooit weten.

Ik heb geleerd van mijn beperking, mijn gebruiksaanwijzing en talenten - die vaak niet gezien werden - een kracht te maken. Het heeft mij geholpen dat ik een doorzetter ben, leergierig, integer en dat ik dingen goed kan verwoorden. Sinds een paar jaar ben ik ook een stuk sluwer geworden, misschien meer dan mensen soms van mij denken.

Van zorgenkind naar dochter

Sowieso moeten meer mensen met een beperking op de arbeidsmarkt een baan kunnen vinden en zelf een salaris kunnen verdienen. Het zou mooi zijn als je in een soort proeftuin een tijdje allerlei dingen kan proberen. Een plek met goede coaching waar mensen samen met jou uitzoeken wie je bent, wat jouw mogelijkheden zijn en hoe je je verder kan ontwikkelen. Waar je niet al na 3, 4 keer proberen wordt afgeschreven. En mocht het niet gaan, dat je simpel kunt switchen, zonder de angst dat je niet terug mag naar waar je vandaan kwam, of daar niet meer bij hoort.

Mijn ouders hebben een hele andere kijk op mij gekregen door mijn werk bij de LFB. Van zorgenkind ben ik echt dochter geworden, dat vind ik heel mooi.

Werkgevers kunnen dan duidelijk zien wat ze van iemand mogen verwachten en mensen met een beperking krijgen de kans om te groeien.

‘Vanaf het moment dat ik ervaringsdeskundige en trainer ben geworden is er een wereld voor mij open gegaan: ik heb leren reizen, leren spreken, ik ben met andere bedrijven in contact komen en ik krijg geen uitkering meer; ik verdien mijn eigen salaris.

Nu is er geen andere keus. Het is nu of dit, of dat. Al die regeltjes, je wordt meteen in een hokje gestopt maar voor iedereen geldt iets anders. Ik hoop dat mensen dat los kunnen laten en naar de persoon zelf kijken. Om dat waar te maken hebben we onze LFB spirit nodig, onze collega’s, heel veel bondgenoten, en natuurlijk het kabinet.’

Ik heb meer levenswijsheid en ik weet wanneer ik moet meebewegen, of juist niet. Moeilijke confronterende momenten zijn onvermijdelijk. Door die leermomenten heb ik mooie stappen kunnen zetten, dat heeft me gemaakt tot wie ik nu ben en waar ik ben gekomen.’