روش تحقیق در علم اطلاعات و دانش شناسی

‫روش ﺗﺤﻘﯿﻖ در ﻋﻠﻢ اﻃﻼﻋﺎت وداﻧﺶﺷﻨﺎﺳﯽ‬

‫‪١٤‬‬

‫راﺑﻄﮫ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﺎ ﻧﻈﺮﯾﮫ‬ ‫ﯾﮏ ﺟﻨﺒﻪ ﻋﻤﺪه راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ و ﺗﺤﻘﯿﻖ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻏﺎﻟﺒﺎً ﺑﻪ اﺻﻼح ﻧﻈﺮﯾﻪ‬ ‫ﻣﻨﺠﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در ﻫﺮ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﭘﮋوﻫﺸﯽ‪ ،‬ﮐﯿﻔﯿﺖ ﮐﺎر از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺮرﺳﯽ دﻗﯿﻖ ﻧﻈﺮﯾﻪ اﺻﻼح ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬ ‫راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﭘﮋوﻫﺶ و اﺳﺘﻔﺎده از روشﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﮋوﻫﺶ و ﻧﻈﺮﯾﻪاي ﮐﻪ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﺴﺄﻟﻪ‬ ‫ﺗﺪوﯾﻦ ﺷﺪه‪ ،‬ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ را در اﻧﺘﺨﺎب روش ﻣﻄﻠﻮب ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻃﻼﻋﺎت و ﻧﯿﺰ در اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻮع‬ ‫آزﻣﻮن آﻣﺎري ﻣﻨﺎﺳﺐ ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﺤﻘﯿﻖ‬ ‫ﯾﮑﯽ از ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨﺪيﻫﺎ در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮐﺎرل ﻟﺴﺘﺮوﮐﺴﯽ اﺳﺖ‪ .‬او ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي‬ ‫ﺗﺤﻘﯿﻖ را ﺑﻪ ﻫﺸﺖ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪:‬‬ ‫‪ .1‬ﺗﺪوﯾﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻞ آزﻣﻮن ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬ ‫‪ .2‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻮرد ﺗﺤﻘﯿﻖ‪،‬‬ ‫‪ .3‬اﻧﺘﺨﺎب ﻃﺮح ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻣﻨﺎﺳﺐ‬ ‫‪ .4‬ﺗﻌﯿﯿﻦ و ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺟﺎﻣﻌﻪ و اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﻮﻧﻪاي ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻣﻨﺎﺳﺐ‪،‬‬ ‫‪ .5‬ﺟﻤﻊآوري اﻃﻼﻋﺎت‪،‬‬ ‫‪ .6‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻤﻊآوري ﺷﺪه‪،‬‬ ‫‪ .7‬ﺗﻔﺴﯿﺮ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه و ﺑﺤﺚ و ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮي در ﺑﺎره آنﻫﺎ‪،‬‬ ‫‪ .8‬ﺗﻬﯿﻪ ﮔﺰارش ﺗﺤﻘﯿﻖ‪.‬‬