Memoria MARCO 2012

MEMORIA DE ACTIVIDADES 2012

MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO

DEZ ANOS

MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO

DEZ ANOS

FUNDACIÓN MARCO Entidades fundadoras Excmo. Concello de Vigo Xunta de Galicia Ministerio de Educación, Cultura y Deporte PADROADO Presidente de honra D. Alberto Nuñez Feijoo Presidente D. Abel Caballero Álvarez Vicepresidenta Dª Isaura Abelairas Rodríguez Vogais D. Francisco Xavier Alonso Pérez D.ª Carlota Álvarez Basso D. Guillermo Brea Vila D.ª Raquel Díaz Vázquez D. Francisco Fernández Fasero D.ª Lucía Emilia Molares Pérez D. Roberto Relova Quinteiro D.ª Begoña Torres González Secretario D.ª José Riesgo Boluda Director D. Iñaki Martínez Antelo

MARCO Museo de Arte Contemporánea de Vigo Propietario Excmo. Concello de Vigo Proxecto financiado pola Unión Europea (FEDER) Programa INTERREG II ESPAÑA-PORTUGAL Director Iñaki Martínez Antelo Xerente Martiño Nogueira Canle Responsable de Exposicións Agar Ledo Arias Coordinación de Exposicións María Urrutia Baliño Técnico de Montaxe Paul Edward Guy Responsable de Comunicación Marta Viana Tomé Asistente Dpto. Comunicación Pilar Souto Soto Secretaría de Dirección Patricia Verdial Garay Administración Alberto Abal García Biblioteca-Centro de Documentación Iria Fernández Mouriz

Memoria anual 2012 Maquetación Elena Segovia Rodríguez Fotografía Manuel G. Vicente Marta García Brea Lalo González Villar Janite J. V. Landín Olaya Lojo Enrique Touriño Marcén Oliver Mezger Mercedes Moralejo Carlota Rey Crespo Pilar Souto María Urrutia Baliño Oscar Vázquez Créditos © Da presente edición, a Fundación MARCO © Dos textos e das traduccións, a Fundación MARCO © Das fotos, os autores

MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO

DEZ ANOS

MEMORIA DE ACTIVIDADES 2012

MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO

DEZ ANOS

PRESENTACIÓN PRESIDENTE 7 DIRECTOR MARCO 9

A INSTITUCIÓN A INSTITUCIÓN 13 PADROADO DA FUNDACIÓN 14 REUNIÓNS DE PADROADO 15

EXPOSICIÓNS

EXPOSICIÓNS TEMPORAIS 19 ESPAZO ANEXO 32 CONVOCATORIA PREMIO NOVOS COMISARIOS 32 SELECCIÓN DE PRENSA 33

ACTIVIDADES

PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA 41 CURSOS PARA ADULTOS 46 DÍA INTERACIONAL DO MUSEO 47 FESTA 10º ANIVERSARIO 49 CONCERTOS E FESTIVAIS 52 PROGRAMACIÓN AUDIOVISUAL 53 CESIÓN E ALUGUER DE ESPAZOS 57 BIBLIOTECA - CENTRO DE DOCUMENTACIÓN 59

AGRUPACIÓN DE AMIGOS DO MARCO TEXTO PRESIDENTA AAM 63 CALENDARIO DE ACTIVIDADES 64 LISTA DE MEMBROS 71

OS DATOS

INFORME ECONÓMICO-ADMINISTRATIVO 75 CIFRAS DE VISITANTES 76 COLABORACIÓN CON OUTRAS ENTIDADES 77 PERSOAL 80 OUTROS SERVIZOS 83

MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO

PRESENTACIÓN Neste ano 2012 cumpriuse unha década do nacemento do MARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigo, como parte esencial da estrutura cultural da nosa cidade. A historia do MARCO está construída por dez anos cheos de éxitos nos que o traballo a través da Fundación MARCO deu os seus froitos, cumprindo o obxectivo de situar á cidade na vangarda da arte contemporánea a nivel internacional. A visibilidade do MARCO veu dada por medio da realización de mostras de importantes artistas e exposicións emblemáticas que xa forman parte do imaxinario de Vigo como espazos de reflexión e goce da cidadanía, que á súa vez o converteu nun lugar de encontro e unha referencia indiscutible no tecido urbano.

Tras estes dez anos, o MARCO debe agora adaptarse ao cambio, para dar resposta a unha sociedade que se enfronta a grandes desafíos.

Este cambio determina unha reformulación dos seus principios que lle permita seguir desenvolvendo a súa actividade dunha maneira acorde coa realidade actual, sen comprometer a calidade das mostras e as actividades que se desenvolven dentro do museo.

Como exposición sinalada neste aniversario cómpre salientar a mostra dedicada ao afundimento do Prestige nas costas galegas, un feito ocorrido o mesmo día da inauguración do MARCO. A balea negra mira cara a un acontecemento que marcou a memoria de todos os galegos a través da exposición conxunta dunha serie de obras que, partindo dun suceso puntual, reflexionan sobre o tema do petróleo dun xeito global.

Ademais, o MARCO continua coa súa liña de coproducións, que permiten, por medio da colaboración con outras institucións, acometer a realización de mostras con orzamentos compartidos, dentro das cales podemos encadrar Presenza activa, producida en colaboración co centro LABoral de Xixón. Unha exposición que presenta un formato que require un alto grao de implicación do público, unha tendencia á dinamización social á que o MARCO nos ven afacendo ao longo da súa traxectoria. E como sempre, apoiando o traballo desenvolvido polos novos creadores, tanto a través da exposición das obras de artistas emerxentes como mediante o mantemento da convocatoria do Premio MARCO/FRAC Lorraine para Novos Comisarios, en colaboración co centro francés.

Dende o Padroado da Fundación MARCO, esperamos unha vez máis que a pesar da adversidade, o MARCO sexa capaz no futuro de continuar a espertar na cidadanía as cuestións propias do presente, e que as propostas que nos ofrece dende as súas salas nos acheguen ás inquedanzas e cuestións da actualidade, contribuíndo á difusión de novas maneiras de mirar á realidade e de continuar traballando xuntos como sociedade.

Abel Caballero Álvarez Alcalde de Vigo Presidente Fundación MARCO

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 7

MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO

PRESENTACIÓN A celebración do décimo aniversario do MARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigo, convértese nunha ocasión especial na que reflexionar sobre a nosa traxectoria ao longo desta última década. O paso do tempo apórtanos unha perspectiva dende a cal é posible contemplar os logros alcanzados e tamén o calado e a profundidade coa que a conxuntura actual condiciona a nosa maneira de traballar. Dende hai xa un tempo, no MARCO temos que maximizar os esforzos para poder seguir ofrecendo unha programación de calidade, dende e para a cidade de Vigo.

Xa non só os recortes orzamentarios, senón en xeral o sentimento de desacougo que a situación económica está a provocar no conxunto da sociedade, afecta profundamente ao mundo da cultura a todos os niveis.

As cousas non están sendo doadas, pero a idea é non renderse e continuar traballando pola arte contemporánea.

Así, neste ano 2012 continuamos coas propostas de actividades para todo tipo de públicos, os tradicionais obradoiros para escolares e familias e a incorporación á oferta formativa este ano dun curso sobre cinema. En canto á programación de exposicións destaca a montaxe de Presenza Activa, coproducida nesta ocasión co centro LABoral de Xixón, e comisariada por Kathleen Forde e Sergio Edelzstein. Esta mostra afondou nas relacións entre a instalación e a performance a partir das propostas de artistas que esixían unha implicación activa do espectador, de xeito que o papel do público no MARCO se converteu unha vez máis en protagonista.

Outro ano máis, dimos forma ao proxecto gañador do Premio MARCO/ FRAC Lorraine para Novos Comisarios; esta vez da man da proposta de Anja Isabel Schneider, titulada Formas breves, outras, 25 nunha exposición na que primaron as obras inmateriais, dentro dunha mostra fortemente conceptual que afonda en reflexións de carácter literario, que coa súa sutileza ocupou o primeiro andar do museo.

Para acompañar as celebracións do décimo aniversario do MARCO e pechando o programa de exposicións de 2012, a mostra A balea negra propón —en homenaxe á coincidencia co afundimento do Prestige coa inauguración do MARCO— unha reflexión sobre a catástrofe que encheu de chapapote as costas galegas. A exposición artéllase partindo dun fenómeno local pero cunha transcendencia global como é a cuestión do petróleo.

Gustaríame agradecer máis ca nunca o traballo e o apoio da Agrupación de Amigos, así como do equipo do museo e de todas as persoas e institucións que colaboraron connosco ou nos visitaron nestes dez anos de vida.

Iñaki Martínez Antelo Director MARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigo

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 9

MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO

MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO

MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO

DEZ ANOS

A INSTITUCIÓN A INSTITUCIÓN

MARCO MUSEO DE ARTE MUSEO DE CONTEMPORÁNEA DE DE VIGO ARTE CONTEMPORÁNEA VIGO

MARCO

DEZ ANOS

A INSTITUCIÓN

MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO Propietario: Concello de Vigo Proxecto cofinanciado pola Unión Europea (FEDER) Programa: INTERREG II ESPAÑA-PORTUGAL FUNDACIÓN MARCO Excmo. Concello de Vigo Xunta de Galicia Ministerio de Educación, Cultura y Deporte

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 13

PADROADO DA FUNDACIÓN MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO Propietario: Concello de Vigo Proxecto cofinanciado pola Unión Europea (FEDER) Programa INTERREG II ESPAÑA-PORTUGAL

PADROADO DA FUNDACIÓN MARCO Data da Acta Fundacional: 22 de outubro de 2002

FUNDACIÓN MARCO Concello de Vigo Xunta de Galicia Ministerio de Cultura

MEMBROS DO PADROADO DA FUNDACIÓN MARCO 2012 Presidente de Honra D. Alberto Nuñez Feijóo Presidente D. Abel Caballero Álvarez Vicepresidenta D.ª Isaura Abelairas Rodríguez Secretaría D. José Riesgo Boluda Vogais Polo Concello de Vigo Dª. Raquel Díaz Vázquez D. Francisco Xabier Alonso Pérez D. Roberto Relova Quinteiro Pola Xunta de Galicia Dª. Lucía Emilia Molares Pérez (ata o 20/06/2012) D. Francisco Fernández Fasero (ata o 20/06/2012) D. José Manuel Rey Pichel (dende o 20/06/2012) Dª. María José Bravo Bosch (dende o 20/06/2012) Polo Ministerio de Cultura D.ª Begoña Torres González Padroa de Honra D.ª Carlota Álvarez Basso Director MARCO D. Iñaki Martínez Antelo

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 14

REUNIÓNS DE PADROADO

REUNIÓNS DO PADROADO Lugar Sala de Padroado, 2º Andar MARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigo Reunión XXXI Data: 20/06/2012 Reunión XXXII Data: 20/12/2012

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 15

MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO

MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO

MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO

DEZ ANOS

A INSTITUCIÓN EXPOSICIÓNS

MARCO MUSEO DE ARTE MUSEO DE CONTEMPORÁNEA DE DE VIGO ARTE CONTEMPORÁNEA VIGO

MARCO

EXPOSICIÓNS SALAS DE EXPOSICIÓN DA PLANTA BAIXA PRESENZA ACTIVA Acción, obxecto e público

FICHA TÉCNICA DATAS 9 febreiro - 2 setembro 2012 LUGAR Salas de exposición da planta baixa PRODUCIÓN MARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigo /LABoral, Centro de arte e Creación Industrial, Gijón COMISARIOS Sergio Edelzstein e Kathleen Forde Acción e instalación, como disciplinas artísticas, son espello unha da outra. Ambas as dúas están baseadas no mesmo principio de presenza; de presenza activa. Na performance, a presenza do artista; na instalación, a do espectador. Así, reflectidas unha na outra, instalación e acción toman direccións opostas pero superpostas, creando un eixe entre dous polos —o artista e o espectador— ao longo do cal existen infinitas posibilidades de interacción.

‘PRESENZA ACTIVA. Acción, obxecto e público’ compoñíase de obras que cobraban significado nesta conxuntura. Performance e instalación confluían, dentro dos espazos do museo, nunha paisaxe variada de instalacións dinámicas activadas polos artistas e/ou o público. Atopábamos, dunha parte, obras nas que o público adquire un papel máis pasivo, e doutra, instalacións cuxa existencia depende da súa participación. Tamén, pezas que funcionaban en ambos os dous campos. E en todas elas percibíase un territorio único, un lugar entre xéneros con relacións estratificadas, pouco habituais na práctica da instalación ou a performance pura. A exposición reuniu un total de dez intervencións, a maioría novas producións específicas para este proxecto, distribuídas polas salas da planta baixa do MARCO.

ITINERANCIA MARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigo (9 febreiro – 2 setembro 2012) LABoral, Centro de Arte y Creación Industrial, Gijón (5 outubro 2012 – 25 febreiro 2013)

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 19

EXPOSICIÓNS INAUGURACIÓN Xoves 9, venres 10 e sábado 11 de febreiro A inauguración da exposición tivo lugar durante tres xornadas consecutivas nas que se foron activando as obras, coa participación de artistas e público.

ACTIVIDADES PARALELAS ‘ACTÍVATE!’. Visitas e obradoiros para escolares Datas: do 15 de febreiro ao 8 de xuño de 2012 Lugar: salas de exposición e Laboratorio das Artes (1º andar) Horario: mércores, xoves e venres de 11.00 a 13.30 ‘ACTÍVATE!’. Obradoiros para familias Datas: do 14 de xaneiro ao 10 de xuño de 2012 Lugar: salas de exposición e Laboratorio das Artes (1º andar) Horario: sábados e domingos de 12.00 a 14.00

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 20

EXPOSICIÓNS ARTISTAS Maja Bajevic´ (Saraxevo, Bosnia Herzegovina, 1967)

Slogans Remix Xunto co grupo musical Basheskia & Edward EQ, Bajevic ´ puxo música a un centenar de emblemas que serviron de base para a performance presentada no MARCO. As mesmas consignas foron activadas en diferentes lugares de Vigo, durante os meses da exposición, grazas á colaboración dun grupo de cantantes non profesionais. Así, as consignas políticas do pasado reintégranse nun contexto cotián, retomando a súa dimensión cultural e incitando a un diálogo político e social tan necesario hoxe en día.

Coa colaboración de: Areta Bolado, Ailén Kendelman, Andrea González Varela (ESAD, Vigo)

Sin título A instalación de Sergio Prego consistía nunha subdivisión da arquitectura en diferentes niveis por medio de túneles transitables, transparentes e translúcidos. O espazo quedaba dividido por estes tubos pneumáticos en seis sectores, cuxa simetría suxería un espello non óptico senón conceptual.

Establecíase así unha correlación espacial de actividade horizontal e outra vertical na que cada espazo ten o seu correlativo ou o seu dobre. A acción consistiu en transitar a través dos túneles pneumáticos e documentalo en vídeo, segundo un sistema de gravación no que varias cámaras se desprazaron en paralelo a unha velocidade e ángulo de visión semellante.

A obra, na súa totalidade, propoñia aos espectadores a inmersión nunha liña narrativa a través dun movemento espacial que sucede alén dos límites espazo-temporais inmediatos.

Sergio Prego (San Sebastián, 1969)

Coa colaboración de: Rocío Figueroa Guisande, Paula Román, Sara Ares Guerrero, Cristina Canto, Alba Marinha (Máster Historia da Arte, Universidade de Santiago de Compostela); Rocío Piñeiro Alonso, Sara Goberna Crespo, Bibiana Piñeiro Omil (Máster Belas Artes, Universidade de Vigo); Ana Arias (Facultade Belas Artes, Universidade de Vigo)

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 21

EXPOSICIÓNS Gary Hill (Santa Monica, EUA, 1951)

Writing Corpora Fiel ao seu interese pola lingüística, polos seus matices e dobres sentidos, Gary Hill xoga con expresións idiomáticas comúns, con frases feitas que aluden a partes anatómicas do corpo humano, para ilustrar significados. O artista aprópiase destas frases ou expresións e escenifícaas no seu sentido literal, de modo que pon de manifesto a súa incongruencia e absurdo. As alusións ao corpo humano perden a súa funcionalidade anatómica e convértense en parte de procesos metafóricos e asociativos.

Writing Corpora é unha obra de traducións. As expresións son traducidas do inglés ao español e viceversa, e tamén da lingua falada á linguaxe física. Máis aínda; a través da tecnoloxía, a presenza corporal do artista é ‘traducida’ a unha existencia virtual na que el mesmo queda plasmado. Pero todas as traducións son imposibles e dan lugar a unha cadea terxiversada e deficiente da que tamén forma parte o espectador, que interacciona coa presenza virtual do artista e coas frases así ‘materializadas’.

Plastic Gymnastic A instalación Plastic Gymnastic é resultado do interese de Mads Lynnerup por crear obxectos que poidan ser utilizados nun centro de adestramento e, ao mesmo tempo, dentro do propio espazo expositivo, transformando así os códigos de conduta habituais. Esta peza descóbrenos a fascinación do artista polas similitudes existentes entre dous mundos aparentemente dispares; as paisaxes antitéticas da arte contemporánea e do fitness. O traballo de Lynnerup analiza e relaciona ironicamente a vida urbana cun comportamento social xa asumido, para abordar contidos máis amplos de alienación e perversión.

Mads Lynnerup (Copenhaguen, Dinamarca, 1976)

Entre os meses de febreiro e abril, a instalación foi activada cada xoves e sábado con clases gratuítas de Aerobic e Pilates, abertas ao público e impartidas por monitores especializados.

Coa colaboración de: Gimnasio Lmax (Tony C); Estudio Progreso Pilates (Vanessa Alonso)

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 22

EXPOSICIÓNS John Bock Vas-y

(Schenefeld, Alemaña, 1965)

Nesta obra, presentada orixinalmente na Bienal de Lión en 2005, Bock crea unha ‘vivenda’ nunha especie de barril, cuxo aspecto é unha mestura entre nave espacial e roda para roedores. Como tal, a roda xira impulsada por unha persoa, o que fai imposible permanecer no interior. Bock alude, como de cote, a unha existencia hilarante: unha disxuntiva irreconciliable entre o contorno, a súa función e a aptitude humana.

Alastair MacLennan (Blair Athol, Escocia, 1943)

Lain Nail Alastair MacLennan —pioneiro no xénero da arte de acción— utilizou nesta instalación elementos dunha grande carga emocional, facendo uso de alegorías, paradoxos, metáforas e contradicións. A instalación activouse durante os días da inauguración cunha performance duracional na que o artista efectuaba — dentro do ambiente xa creado— mínimas accións que delataban a súa presenza. Lain Nail alude ao pasado do edificio do MARCO como cárcere, pero tamén evoca posibilidades futuras de creatividade e convivencia.

Laughing Hole O traballo de La Ribot dilúe os límites tradicionais entre a danza contemporánea e as disciplinas artísticas da instalación e a performance. En Laughing Hole, a duración da acción (seis horas), a súa localización, a aleatoriedade dos movementos e a improvisación do son, dan como resultado unha estrutura máis baseada na performance duracional que no espectáculo. O tratamento dos cartóns e os textos, e o xeito azaroso en que se posicionan no espazo, crean unha narrativa filosófica existencialista. As frases aluden a situacións extremas de represión e encarceramento, mentres as risas das participantes —que conforman a banda sonora da instalación— poñen o acento no inalienable dereito á insubordinación e á liberdade persoal.

La Ribot (María Ribot; Madrid, 1962)

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 23

EXPOSICIÓNS Residuo Boca A obra de Carlos Rodríguez-Méndez en Presenza activa conectou o espazo do MARCO e a esfera pública mediante unha serie de accións orquestradas en diferentes lugares. Estas accións investigan sobre a semántica da escultura baixo os conceptos de introdución e descomposición, receptáculo e depósito, residuo e transformación: o desmantelamento dun enorme depósito para líquidos e a súa introdución no panóptico do museo (Residuo Boca); o home que almorzou cada mañá nunha cafetería na cidade de Vigo (Hombre en Mañana); a acción na que o artista mastigou comida acompañado dun home máis alto ca el, para vertela sobre un insecto ao que se lle retirou a carcasa (Insecto Alto Cavidad); ou Congelar Aceite, que simultaneamente tiña lugar na LABoral de Xixón: un conxelador industrial cheo de aceite vexetal. Estas accións e as súas pegadas crearon un continuo durante o tempo da exposición no espazo da cidade, do museo, e de receptáculos varios, inanimados e humanos.

Carlos Rodríguez-Méndez (As Neves, Pontevedra, 1968)

Coa colaboración de: Marcos de la Fuente

SUE - C + AGF

Infinite Jest

(Sue Costabile; Long Island, Nova York, 1974 / Antye Greie AGF, nacida na RDA)

Infinite Jest cobra vida como instalación e como película artesanal en directo inspirada na complexa e destacada novela do mesmo título escrita por David Foster Wallace. Cando a peza toma forma de instalación, o público experimenta o espazo como un ambiente constituído por unha banda sonora textual, un vídeo proxectado en gran formato, e varios grupos de miniaturas dispostos para que a xente poida camiñar entre eles e os examinar. Durante a performance, a película cobra vida a través da lente de cámaras en directo que recollen a manipulación de fotografías, debuxos, maquetas e varios obxectos tridimensionais realizados pola vídeo-artista e performer SUE-C, xunto coa suntuosa banda sonora electrónica e voz en directo de AGF, con narración de Francis Deehan. SUE-C e AGF, veteranas compañeiras no mundo audiovisual, exploran a expresión da sedución a través do son e da imaxe.

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 24

EXPOSICIÓNS Thom Kubli (Frankfurt, Alemaña, 1969)

Record Attempt Esta instalación e plataforma de performance presenta un arquivo documental e un escenario en directo para que os participantes tenten bater o récord do ‘Solo de guitarra máis longo endexamais interpretado’, que o propio artista, Thom Kubli, deixou o 9 de febreiro en 7 horas, 5 minutos e 4 segundos. Dende entón e ata a fin da exposición no MARCO, tiveron lugar sete novos intentos e cinco novos récords, todos eles supervisados por unha testemuña e retransmitidos en tempo real a través da web:

10 febreiro 2012

Francisco Javier Fragueiro Vilanova

11 febreiro 2012

Alex López Fernández

7

marzo

2012

57 min 40 seg 1 h 31 min 25 seg

Gabriel Domínguez García

7 h 10 min 6 seg [NOVO RÉCORD]

Cristian Matos Paes

9 h 0 min 0 seg [NOVO RÉCORD]

14 marzo 2012 11

abril

2012

Rubén Fernández Fernández

12 h 0 min 0 seg [NOVO RÉCORD]

18

maio

2012

Gabriel Domínguez García

13 h 0 min 0 seg [NOVO RÉCORD]

31 agosto 2012

Cristian Fernández Graña

15 h 15 min 15 seg [NOVO RÉCORD]

Cristian Matos Paes

Gabriel Domínguez García

Rubén Fernández Fernández

Cristian Fernández Graña

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 25

EXPOSICIÓNS A BALEA NEGRA

FICHA TÉCNICA DATAS 5 outubro - 31 marzo LUGAR Salas de exposición da planta baixa PRODUCIÓN MARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigo COMISARIO Pedro de Llano En 2012, o MARCO cumpriu dez anos dende a súa apertura ao público. ‘A BALEA NEGRA’ foi un proxecto concibido como conmemoración do décimo aniversario do Museo, que tomaba como punto de partida a coincidencia desa data co afundimento do petroleiro Prestige nas costas de Galicia, 240 millas ao oeste de Fisterra, o 13 de novembro de 2002, o mesmo día que se inauguraba o MARCO. Dez anos despois, a crise provocada pola catástrofe do Prestige adquiriu unha dimensión museística servindo como punto de partida e catalizador deste proxecto expositivo. A BALEA NEGRA tomou como base este acontecemento histórico para documentar e rememorar aqueles días convulsos, e para abordar algunhas das cuestións máis incitantes do noso tempo.

A exposición concibiuse en varios eixes temáticos que se ían entrecruzando nos espazos da planta baixa, combinando abundante material documental —prensa, fotografías, obxectos, testemuños, vídeos, pezas gráficas...— con máis de cincuenta propostas artísticas en diversos soportes, dende pezas históricas ata obras máis recentes de pintura, fotografía, escultura, vídeo, cinema, debuxo, e instalacións.

XORNADA INAUGURAL The Postpetrolistic Internationale (2009-2012) Christina Hemauer & Roman Keller Actuación Obradoiro Vocal A Vila de Ponteareas O venres 5 de outubro, durante a xornada inaugural, tivo lugar nunha das galerías da planta baixa unha actuación do coro ‘Obradoiro Vocal A Vila de Ponteareas’, dirixido por Alberto Abal, como activación da obra The Postpetrolistic Internationale [A Internacional Postpetroleira] (2009-2012), dos artistas Christina Hemauer & Roman Keller, incluída na exposición.

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 26

EXPOSICIÓNS “A BALEA NEGRA é un proxecto expositivo que xorde da crise provocada polo accidente do buque Prestige. Nun primeiro momento, o seu propósito é rememorar e documentar un acontecemento que resultou crucial para Galicia e para España, no décimo aniversario do afundimento do petroleiro, 240 millas ao oeste de Fisterra. A marea negra que arrasou e contaminou as costas galegas —a partir de novembro de 2002 e ata ben entrado 2003— foi o detonante dunha mobilización social que esixiu que ‘nunca máis’ volvese acontecer algo parecido. As protestas que se sucederon en Galicia durante meses foron paralelas ao ciclo de manifestacións que se viviron daquela en España en contra da intervención na segunda guerra de Iraq, provocada, en boa medida, polo control dos recursos petrolíferos en Oriente Medio.

A exposición parte desta realidade concreta para contextualizala e interpretala nun marco máis amplo. Así, tomando á industria petrolífera e os múltiples factores que a rodean como unha das principais manifestacións visibles das sociedades contemporáneas, o proxecto ábrese a temas diversos como a explotación da natureza, o colonialismo, a historia da modernidade, o mito do progreso indefinido, o comercio marítimo, a globalización ou a guerra [...]

O título da mostra trata de sintetizar todas estas dimensións e as numerosas capas de significado achegadas polas obras. ‘A balea negra’ é unha expresión tomada dunha entrevista concedida polo ‘alemán de Camelle’ (tamén coñecido como ‘Man’).

Nesa entrevista Man contaba que, tempo atrás, unha xigantesca balea negra se lle aparecera en soños, arrasando a Costa da Morte, como un Godzilla occidental. Un soño que resultou premonitorio cando o Prestige naufragou no medio dun temporal, navegou sen rumbo durante uns días, derramou a súa carga de chapapote a destro e sinistro e afundiu, finalmente, nun abismo de 4.000 metros de profundidade no océano Atlántico.

A imaxe dunha besta mitolóxica, que recorda ás criaturas monstruosas que o historiador romano Estrabón situaba nos mares de Fisterra, ou á balea branca da novela Moby Dick en tempos máis modernos, aparece así como unha representación chea de simbolismo do petroleiro, do seu estado ruinoso e do seu fatal destino.

Seguindo o espírito de Moby Dick e das obras dos artistas presentes na exposición, ‘A BALEA NEGRA’ non pretende ser un discurso moralizante sobre o medio, senón unha metáfora da complexa relación do home coa natureza.

Traer ao presente a historia do Prestige reanima este debate, enlaza co ciclo de protestas actual e pon de manifesto a fraxilidade do noso modelo de progreso nun momento crítico chamado a redefinir a idea da modernidade, así como unha escala de valores alternativa”.

Pedro de Llano Comisario da exposición

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 27

EXPOSICIÓNS

ARTISTAS Alexander Apóstol (Caracas, Venezuela, 1969. Vive e traballa en Madrid e Caracas) Marcela Armas (Durango, México, 1976. Vive e traballa en México D. F.) Bernadette Corporation (Colectivo fundado en 1994 en Manhattan, Nova York) Bernardo Bertolucci (Parma, Italia, 1941) Ursula Biemann (Zúric, Suíza, 1955. Vive e traballa en Zúric) Andrea Bowers (Wilmington, Ohio, 1965. Vive e traballa nos Ánxeles, California) CLUI [Center for the Land Use Interpretation] (Colectivo fundado en 1994 nos Ánxeles, California) Mark Dion (New Bedford, Massachusetts,1961. Vive e traballa en Nova York) Carles Guerra (Amposta, Tarragona, 1965. Vive e traballa en Barcelona) Hans Haacke (Colonia, Alemaña, 1936. Vive e traballa en Nova York) Romuald Hazoumè (Porto Novo, República de Benin, 1962. Vive e traballa en Porto Novo) Drew Heitzler (Charleston, South Carolina, 1972. Vive e traballa nos Ánxeles, California) Christina Hemauer & Roman Keller (Zúric, Suíza, 1973/1979. Viven e traballan en Zúric) Werner Herzog (Múnic, Alemaña, 1942. Vive e traballa en Múnic) Peter Hutton (Detroit, Michigan, 1944. Vive e traballa en Tivoli, Nova York) Iratxe Jaio & Klaas van Gorkum (Markina-Xemein, Biscaia, 1976 / Delft, Holanda, 1975. Viven e traballan en Róterdan, Holanda) Xurxo Lobato (A Coruña, 1956. Vive e traballa na Coruña) Man [Manfred Gnädinger] (Radolfzell, Alemaña, 1936 - Camelle, A Coruña, 2002) Damián Ortega (México D.F., 1967. Vive e traballa en Berlín, Alemaña) Georges Osodi (Lagos, Nixeria, 1974. Vive e traballa en Lagos e Londres, Reino Unido) Alberte Pagán (O Carballiño, Ourense, 1965. Vive e traballa en Porto do Son, A Coruña) Antón Patiño (Monforte de Lemos, Lugo, 1957. Vive e traballa en Madrid) El Roto (Madrid, 1947. Vive e traballa en Madrid) Analia Saban (Bos Aires, Arxentina, 1980. Vive e traballa nos Ánxeles, California) Ken Saro-Wiwa (Bori, Nixeria, 1941 – Lagos, Nixeria, 1995) Allan Sekula (Erie, Pensilvania, 1951. Vive e traballa nos Ánxeles, California) Manuel Sendón (A Coruña, 1951. Vive e traballa en Vigo) Robert Smithson (Passaic, Nova Jersey, 1938 – Amarillo, Texas, 1973) Phel Steinmetz (Des Plaines, Illinois. Vive e traballa nos Ánxeles, California) Michael Stevenson (Inglewood, Nova Zelanda, 1964. Vive e traballa en Berlín) Rirkrit Tiravanija (Bos Aires, Arxentina, 1961. Vive e traballa en Nova York, Berlín e Bangkok) The Yes Men (Andy Bichlbaum & Mike Bonanno) xurban_collective [Guven Incirlioglu & Hakan Topal] (Colectivo creado en 2000. Viven e traballan en Nova York, Izmir e Istambul) MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 28

EXPOSICIÓNS ACTIVIDADES PARALELAS ‘MISIÓN BALEA (acción!)’. Visitas e obradoiros para escolares Datas: do 16 de outubro de 2012 ao 22 de marzo de 2013 Lugar: salas de exposición e Laboratorio das Artes (1º andar) Horario: martes, mércores, xoves e venres de 11.00 a 13.30 ‘MISIÓN BALEA (acción!)’. Actividades e obradoiros para familias Patrocinado por Datas: do 13 de outubro de 2012 ao 31 de marzo de 2013 Lugar: salas de exposición e Laboratorio das Artes (1º andar) Festa 10º ANIVERSARIO do MARCO Datas: 17 e 18 de novembro de 2012 Lugar: salas de exposición e outros espazos da planta baixa Visita á exposición ‘A balea negra’ guiada por Pedro de Llano ‘A arte do activismo’. Charla-conferencia de Mavis Müller ‘A balea negra’. Diálogo sonoro entre obras Proxección do documental Marea Blanca, de Isabel Coixet A BALEA NEGRA. Exposición bibliográfica e dixital Datas: do 5 de outubro de 2012 ao 31 de marzo de 2013 Lugar: Biblioteca-Centro de documentación

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 29

EXPOSICIÓNS EXPOSICIÓNS SALAS DE EXPOSICIÓN DO PRIMEIRO ANDAR FORMAS BREVES, OUTRAS, 25

FICHA TÉCNICA DATAS 1 xuño - 14 outubro 2012 LUGAR Salas de exposición do primeiro andar PRODUCIÓN MARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigo/ FRAC Lorraine, Metz, Francia COMISARIA Anja Isabel Schneider ‘FORMAS BREVES, OUTRAS, 25’, comisariada por Anja Isabel Schneider, foi o proxecto gañador do Premio para novos comisarios 2011, que por segunda vez consecutiva foi convocado conxuntamente polo MARCO de Vigo e o FRAC Lorraine de Metz, Francia, e que ten como obxecto a realización dun proxecto expositivo para ambas as dúas sedes. A través das obras de 14 artistas, esta mostra exploraba a noción de lectura nas súas múltiples modalidades de experimentación, experiencia e estrutura.

Libro dixital, libro electrónico ou e-book, son termos que serven para designar as novas formas que adquire o libro en papel, o libro de peto, o material impreso ou o manuscrito. A creación e distribución de novas ferramentas de lectura está subvertindo os modelos tradicionais de escritura e lectura, que hoxe en día afrontan un gran desafío.

Con esta exposición, Anja Isabel Schneider invítabanos a entrar nun libro tridimensional. ‘FORMAS BREVES, OUTRAS, 25’ estaba concibida como unha lectura en si mesma, suxeita a puntos suspensivos e interrupcións causadas pola propia arquitectura do espazo expositivo. As obras seleccionadas analizan as relacións e interaccións entre texto e lector, a condición, o acto, e o proceso de lectura, creador do significado.

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 30

EXPOSICIÓNS ARTISTAS Anna Barham (Sutton Coldfield, Reino Unido, 1974; vive e traballa en Londres, Reino Unido) Nina Beier & Marie Lund (Aarhus, Dinamarca, 1975; vive e traballa en Berlín, Alemaña / Hundested, Dinamarca, 1976; vive e traballa en Londres, Reino Unido) Alejandro Cesarco (Montevideo, Uruguai, 1975; vive e traballa en Nova York, EUA) Amélie Dubois (Corbeil-Essonnes, Francia, 1983; vive e traballa en París, Francia) Dora García (Valladolid, 1965; vive e traballa en Barcelona) Fabio Kacero (Bos Aires, Arxentina, 1961; vive e traballa en Bos Aires) David Lamelas (Bos Aires, Arxentina, 1946; vive e traballa en Bos Aires e Os Anxeles, EUA) Ján Mančuška (Bratislava, Eslovaquia, 1972 - Praga, República Checa, 2011) Helen Mirra (Rochester, EUA, 1970; vive e traballa en Cambridge, Massachusetts, EUA) Claire Morel (Gerardmer, Francia, 1980; vive e traballa en París e Mulhouse, Francia) Tania Mouraud (París, Francia, 1942; vive e traballa en París) Ewa Partum (Grodzisk Mazowiecki, Polonia, 1945; vive e traballa en Berlín, Alemaña) Charles Sandison (Haltwhistle, Reino Unido, 1969); vive e traballa en Tampere, Finlandia)

Por outra banda, pedireiche que interrompas a lectura deste libro o maior número posible de veces: talvez, case seguro, o que ti penses neses intervalos, sexa o mellor deste libro.

[Felisberto Hernández, Filosofía de gángster, Obras completas, vol. 1, México, Siglo XXI Editores, p. 98]

Das formes brèves no espazo de Ján Mancuška aos poemas conceptuais de Ewa Partum, dos palimpsestos sonoros de Amélie Dubois á taxonomía das palabras inventadas por Fabio Kacero, dos xogos de palabras de Anna Barham ao baile de palabras de Charles Sandison, da performance oral de Nina Beier & Marie Lund ás relecturas de Alejandro Cesarco, do índice poético de Helen Mirra ás constelacións de Claire Morel, do proxecto participativo de Dora García á película de David Lamelas... as obras reunidas nesta mostra parecen vaticinar os cambios nos comportamentos do lector na era dixital.

A exposición ten o seu pre-texto no escritor e pianista uruguaio Felisberto Hernández (1902-1964). Lido en forma de liña tomada dun índice (imaxinario), o título formas breves, outras, 25 fai referencia aos escritos deste autor, verdadeiro punto de partida da mostra.

ITINERANCIA Frac Lorraine, Metz (27 xaneiro - 8 abril 2012) MARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigo (1 xuño – 14 outubro 2012)

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 31

EXPOSICIÓNS ESPAZO ANEXO HOTEL MARCO Un proxecto de MICHAEL LIN & rvr arquitectos O HOTEL MARCO, situado no Espazo Anexo, é un proxecto do artista Michael Lin e rvr arquitectos, que transformou o lugar nun cuarto de hotel cuxo uso continuou ao longo de 2012, dentro do programa de residencias ou para reservas de particulares.

+ INFO en www.marcovigo.com Información e reservas: info@marcovigo.com

CONVOCATORIAS E PROXECTOS Convocatoria Premio MARCO/FRAC Lorraine para novos comisarios 2012 Xullo 2012 O 31 de xullo de 2012 abriuse a convocatoria da quinta edición do Premio para novos comisarios, destinado a candidatos nacidos a partir de 1972. Por terceira vez consecutiva, o premio foi convocado conxuntamente polo MARCO de Vigo e o FRAC Lorraine (Fonds régional d’art contemporain de Lorraine) de Metz, Francia, e ten como obxecto a realización dun proxecto expositivo para ambas as dúas sedes.

Con esta convocatoria, MARCO e FRAC Lorraine apostan pola formación de novos profesionais no ámbito do comisariado e xestión de exposicións. O premio ofrece aos participantes a oportunidade de propor un proxecto centrado nun tema de reflexión orixinal e persoal, así como a súa realización nos espazos do MARCO (1º andar) e do FRAC Lorraine, a partir do mes de setembro de 2013.

Fallo xurado Premio MARCO/FRAC Lorraine para novos comisarios 2012 Novembro 2012 O 27 de novembro de 2012, o xurado tomou a decisión sobre o proxecto gañador da 5ª edición do premio: unha proposta da comisaria e investigadora Catalina Lozano (Bogotá, 1979). O xurado tomou a súa decisión tras ter analizado un centenar de propostas, que foron avaliadas en función da súa calidade, a súa viabilidade, e a súa adecuación ás características das salas do MARCO e do FRAC Lorraine como espazos expositivos.

O proxecto de Catalina Lozano, que ten como título provisional ‘A Europa que colonizou Europa’, toma como punto de partida a idea de que a historia do colonialismo e a da modernidade están inextricablemente unidas e, a partir de aquí, explora as orixes do colonialismo europeo no seu proceso de colonización interna, e o que supuxo a construción da Europa moderna respecto a renuncias, liberdades, e á construción da súa propia mitoloxía.

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 32

SELECCIÓN PRENSA SELECCIÓN DE PRENSA

La Voz de Galicia 6/10/2012

Smoda, El País 4/2/2012

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 33

SELECCIÓN PRENSA

Atlántico Diario. Xornal escolar 15/2/2012

Atlántico Diario 16/2/2012

ABC Cultural 3/3/2012

Faro de Vigo. Faro da Cultura 16/2/2012

ABC. Artes y letras 25/2/2012 MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 34

SELECCIÓN PRENSA

La Voz de Galicia. Culturas 15/12/12

Tempos Novos. Xuño 2012

El Cultural. El Mundo 2/3/2012

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 35

SELECCIÓN PRENSA

La Voz de Galicia 11/11/2012

ABC Cultural 17/11/2012

La Voz de Galicia 4/2/2012

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 36

SELECCIÓN PRENSA

Faro de Vigo 6/10/2012

El País. Babelia 2/6/2012

El País. Babelia 6/10/2012

Culturagalega.org 21/9/2012

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 37

SELECCIÓN PRENSA

Atlántico Diario. Xornal escolar 6/6/2012 Diario de Pontevedra 11/11/2012

Atlántico Diario 2/6/2012 Arte y Parte. Agosto-septiembre 2012

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 38

SELECCIÓN PRENSA

Atlántico Diario. Xornal Escolar 21/3/2010

Neo2 . Marzo 2012

El Mundo 2/4/2012

Rolling Stone 14/3/2012

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 39

ACTIVIDADES

MARCO MUSEO DE ARTE MUSEO DE CONTEMPORÁNEA DE DE VIGO ARTE CONTEMPORÁNEA VIGO

MARCO

MEMORIA DE ACTIVIDADES 2011 40

ACTIVIDADES PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA PROGRAMAS PARA ESCOLARES Número total de centros: 119 Número total de escolares: 4.884

Ao longo de 2012, o departamento educativo do MARCO continuou as súas actividades para público familiar nas fins de semana, e a oferta de cursos de adultos, ademais da programación habitual para escolares, que ata finais de xaneiro xirou en torno á mostra ‘YOU ARE NOT ALONE’: baixo o título ‘ARTE & VIDA’, as visitas e talleres para escolares e familias combinaban diferentes xogos e procesos creativos achegándose ás obras dos artistas presentes nesta mostra colectiva, con atención especial á súa dimensión social e solidaria.

A partir do mes de febreiro, as actividades para escolares e público familiar tomaron como base a exposición ‘PRESENZA ACTIVA. Acción, obxecto e público’, que abordaba as relacións entre a performance e a instalación como disciplinas artísticas. ‘ACTÍVATE!’ foi o nome do programa educativo paralelo á exposición, que buscaba a experiencia directa coas obras a través dunha visita-taller en salas, especialmente adaptada ás idades de cada grupo, con propostas diferenciadas para infantil, primaria e secundaria.

O obxectivo era estimular a capacidade crítica, nunha visita na que somos espectadores e participantes activos, e ser conscientes da presenza do público e do artista en cada obra, do territorio e do papel que cada quen asume según os casos. Un dos puntos fortes do programa foi á posibilidade de utilizar e distinguir todos os sentidos corporais que entraban en xogo á hora de analizar e experimentar as obras. As conexións entre performance e instalación (John Bock); a percepción do espazo (Sergio Prego); a linguaxe corporal e interactiva (Gary Hill); a conexión arte-vida (Mads Lynnerup); o concepto de eslogan e os recursos expresivos (La Ribot); o paso do tempo (Alastair McLennan); as relacións entre contedor e contido, e o corpo humano como unidade de medida (Carlos Rodríguez-Méndez), foron algúns dos aspectos traballados nas visitas-taller para escolares.

Xa en outono, co inicio da nova tempada, a celebración do 10º Aniversario e a inauguración da mostra ‘A BALEA NEGRA’, o departamento educativo do MARCO renovou a súa programación para escolares. ‘MISIÓN BALEA (acción!)’ foi o nome xenérico do programa que se desenvolveu en paralelo á exposición, sacando partido das múltiples posibilidades didácticas que ofrecía esta mostra. O percorrido por salas tomaba a forma dun diálogo ou conversa fronte a cada unha das obras, seleccionadas en función das características e idades dos participantes, e completábase cun obradoiro no Laboratorio das Artes. Para os máis pequenos, a creación de ‘retratos’ moi especiais construídos a partir dos materiais reunidos durante a visita. En Primaria, unha galería de ‘máscaras parlantes’ baseadas en formas xeométricas elementais e nun texto-eslogan para a defensa do medio ambiente. E cos grupos de adolescentes, unha reflexión sobre a explotación dos recursos e sobre posibles accións individuais e de grupo para protección do medio natural, a través dun taller de reciclaxe inspirado na obra do artista Romuald Hazoumè e nas mensaxes-eslogan anotadas durante a visita.

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 41

ACTIVIDADES XANEIRO - XUÑO 2012 ‘ARTE & VIDA’. Visitas e obradoiros para escolares Actividade complementaria da exposición YOU ARE NOT ALONE Datas: do 10 de xaneiro ao 20 de xaneiro de 2012 ‘ACTÍVATE!’. Visitas e obradoiros para escolares Actividade complementaria da exposición PRESENZA ACTIVA Datas: do 16 de febreiro ao 8 de xuño de 2012 Para grupos de infantil, primaria, secundaria e bacharelato Lugar: salas de exposición e Laboratorio das Artes (1º andar) Horario: mércores, xoves e venres de 11.00 a 13.30 MES

Nº CENTROS

Nº ESCOLARES

12

642

febreiro (dende o día 16)

4

154

marzo

21

851

abril

10

350

maio

15

700

xuño (ata o día 8)

6

256

total centros 59

total escolares 2.953

xaneiro (dende o día 10 ata o día 20)

OUTUBRO - DECEMBRO 2012 ‘MISIÓN BALEA (acción!)’. Visitas e obradoiros para escolares Actividade complementaria da exposición A BALEA NEGRA Para grupos de infantil, primaria, secundaria e bacharelato Datas: do 16 de outubro de 2012 ao 22 de marzo de 2013 Lugar: salas de exposición e Laboratorio das Artes (1º andar) Horario: martes, mércores, xoves e venres de 11.00 a 13.30 MES

Nº CENTROS

Nº ESCOLARES

5

178

novembro

27

1.048

decembro (ata o día 20)

19

705

outubro (dende o día 16)

total centros total escolares 51 1.931

OBRADOIROS DE NADAL Coincidindo co inicio das vacacións de Nadal, e por iniciativa da Concellería de Normalización Lingüística do Concello de Vigo, organizouse no MARCO unha actividade de contacontos e debuxo conducida por Enrique Mauricio e Carlos Taboada.

‘Polo correo do vento’ Obradoiro de contacontos e debuxo Para nenos/as a partir de 3 anos Data: sábado 22 de decembro Lugar: Laboratorio das Artes (1º andar) Horario: de 11.30 a 13.30 Organiza: Concellería de Normalización Lingüística, Concello de Vigo

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 42

ACTIVIDADES OBRADOIROS INFANTÍS E ACTIVIDADES PARA FAMILIAS Número de participantes nas actividades de fin de semana: 1.693

ACTIVIDADES DE FIN DE SEMANA A atención ao público familiar —nenos a partir de 3 anos e adultos acompañantes— é unha das principais liñas de actuación do departamento educativo do MARCO. Durante o primeiro semestre de 2012, a programación dos obradoiros para familias desenvolveuse en paralelo á mostra ‘PRESENZA ACTIVA’, na que a variedade de soportes e medios utilizados facilitaba o contacto directo coas obras e as capacidades de percepción. No último cuadrimestre, o programa ‘MISIÓN BALEA (acción!)’ foi posible grazas á especial colaboración de DKV Seguros Médicos como entidade patrocinadora.

XANEIRO - XUÑO 2012 ‘ARTE & VIDA’. Actividades e obradoiros para familias Actividade complementaria da exposición YOU ARE NOT ALONE Datas: ata o 22 de xaneiro de 2012 ‘ACTÍVATE!’. Actividades e obradoiros para familias Actividade complementaria da exposición PRESENZA ACTIVA Datas: do 18 de febreiro ao 10 de xuño de 2012 Para nenos/as a partir de 3 anos, sós ou acompañados de persoas adultas Lugar: salas de exposición e Laboratorio das Artes (1º andar) Horario: sábados e domingos de 12.00 a 14.00

MES xaneiro (dende o día 14 ata o día 22) febreiro (dende o día 18)

Nº PARTICIPANTES 136 91

marzo

204

abril

166

maio

113

xuño (ata o día 10)

79

total participantes 789

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 43

ACTIVIDADES OUTUBRO - DECEMBRO 2012 ‘MISIÓN BALEA (acción!)’. Actividades e obradoiros para familias Actividade complementaria da exposición A BALEA NEGRA Patrocinado por:

Para nenos/as a partir de 3 anos, sós ou acompañados de persoas adultas Datas: do 13 de outubro de 2012 ao 31 de marzo de 2013 Lugar: salas de exposición e Laboratorio das Artes (1º andar) Horario: sábados e domingos de 12.00 a 14.00

A partir de mediados de outubro, o departamento educativo do MARCO reiniciou as actividades para público familiar de fin de semana, que na nova tempada contou coa especial colaboración de DKV Seguros Médicos, empresa que, a través do seu programa ‘Arteria’, impulsa a innovación e a creatividade a través da arte. Grazas a este patrocinio, os talleres infantís de fin de semana no MARCO puideron levarse a cabo e volveron a ser gratuítos para público infantil e adultos acompañantes.

Grupo DKV Seguros pertence a MunichHealth, a división que agrupa as compañías especialistas en saúde de Munich Re dende 2006. O grupo asegurador Munich Re, no ámbito da saúde, combina o seu coñecemento global en seguros e reaseguros, incluídos os servizos. En España, o Grupo DKV está implantado en todo o territorio, cunha ampla rede de oficinas e consultorios na que traballan case 2.000 empregados, e que dá servizo a preto de 2 millóns de clientes. A súa vocación é ofrecer aos seus asegurados unha xestión orientada á calidade, caracterizada por unha actitude de innovación permanente en produtos e servizos e pola especialización en saúde e seguros persoais.

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 44

MES

Nº PARTICIPANTES

outubro (dende o día 13)

240

novembro

351

decembro (ata o día 16)

313 total participantes: 904

ACTIVIDADES ‘MISIÓN BALEA (acción!)’ foi o nome xenérico do programa. Cada sábado e domingo os participantes achegábanse ás obras da exposición dende unha perspectiva diferente, que se convertía no tema do taller dese día. A imaxe gráfica da exposición ‘A BALEA NEGRA’ serviu de base para crear un personaxe que foi o protagonista dos obradoiros infantís: a Balea MOBY, que actuou como guía e acompañante, sempre presente nos percorridos por salas e nos xogos e actividades do ‘Laboratorio das Artes’. Moby e os seus amigos (creación de personaxes); Onde vive Moby? (paisaxes imaxinadas); Menudos elementos (auga, lume, terra, aire); Un día na vida de Moby (narracións visuais); Retratos diferentes (formas xeométricas esenciais); O pozo dos desexos (xogos de percepción); Mascarón de proa (eslogans e mensaxes colectivas)... foron algúns dos títulos dos obradoiros, organizados en sesións independentes que mantiñan un fío condutor en torno aos obxectivos xenéricos e temática do programa.

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 45

ACTIVIDADES CURSOS PARA ADULTOS Durante o primeiro semestre de 2012 continuou o curso sobre historia da arquitectura, dirixido por Ana Pereira, e o programa de Juan de Nieves, centrado na arte producida nas últimas décadas.

XANEIRO - XUÑO 2012 ‘Unha aproximación á historia da arquitectura contemporánea’ 139 participantes Datas: do 19 de outubro de 2011 ao 2 de maio de 2012 Lugar: salón de actos Horario: mércores, de 19.30 a 21.00 Organiza: MARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigo Docente: Ana Pereira Molares, coa participación de relatores externos ‘Produción artística e cultural desde 1968 ata os nosos días’ 62 participantes Datas: do 27 de outubro de 2011 ao 10 de maio de 2012 Lugar: salón de actos Horario: xoves, de 19.30 a 21.00 Organiza: MARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigo Docente: Juan de Nieves, coa participación de relatores externos Na nova tempada 2012-13 o MARCO puxo en marcha dúas novas propostas: un percorrido pola historia da arte e a arquitectura en Galicia dende principios do século XX ata os anos oitenta, impartido por Ana Pereira; e unha análise da historia do cine durante tres décadas clave no tránsito do clasicismo á modernidade, dirixido por José Manuel López, coa participación de relatores convidados nalgunhas das sesións.

OUTUBRO - DECEMBRO 2012 ‘Arte na Galicia do século XX’ 124 participantes Datas: do 24 outubro 2012 ao 8 maio 2013 Lugar: salón de actos Horario: mércores, de 19.30 a 21.00 Organiza: MARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigo Docente: Ana Pereira Molares, coa participación de relatores externos ‘Derivas da modernidade. Do cine clásico ao cine moderno (1950-1980)’ 99 participantes Datas: do 25 outubro 2012 ao 2 maio 2013 Lugar: salón de actos Horario: xoves, de 19.30 a 21.00 Organiza: MARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigo Docente: José Manuel López Fernández, coa participación de relatores externos

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 46

ACTIVIDADES DÍA INTERNACIONAL DO MUSEO 2012 ‘Museos nun mundo cambiante. Novos retos, novas inspiracións’ Como cada ano dende 1977, o ICOM (Consello Internacional de Museos) convidou aos museos do mundo enteiro a celebrar o Día Internacional do Museo, creado para promover o interese xeral pola xestión e as actividades dos museos e centros de arte. O lema para o DIM 2012 foi ‘Museos nun mundo cambiante. Novos retos, novas inspiracións’, que se centra tanto no crecemento dos museos e a construción do seu futuro, como nas posibilidades abertas polas redes sociais e os novos medios de comunicación electrónicos.

Unha vez máis, o MARCO sumouse a esta celebración e ofreceu unha programación especial o venres 18 e sábado 19 de maio, con actividades para públicos de todas as idades, xunto ás exposicións que se mostraban en salas.

Ademais das visitas guiadas ás exposicións, a programación do DIM 2012 no MARCO incluíu obradoiros Xabarín18 para público infantil, concertos de música de cámara en colaboración co Conservatorio Profesional de Música de Vigo, a presentación do último videoclip do grupo galego Holywater, e un novo intento de récord do ‘Solo de guitarra máis longo endexamais interpretado’ por parte de Gabriel Domínguez na peza de Thom Kubli.

Os Amigos do MARCO tiveron a oportunidade de facer de reporteiros por un día, e como ocasión especial, realizouse un sorteo de dúas noites no Hotel MARCO entre todos os visitantes. Completando os servizos cara ao público, a tenda-librería reiniciou as súas actividades nesa fin de semana baixo o novo nome RESCRÓMICA.

PROGRAMA DE ACTIVIDADES Festa DIM 2012 Venres 18 e sábado 19 de maio ‘xabarín18’. Obradoiros infantís Obradoiros de ilustración en torno á maioría de idade de Xabarín, e proxección dos ‘xabarretratos’ con diferentes versións do personaxe realizadas por varios dos ilustradores participantes no proxecto ‘xabarín18’: Ramón Trigo, Kiko Da Silva, David Amoedo ‘Davida’, Uxío Couto, Pepe Carreiro, e Augusto Metztli XABARÍN18 é un proxecto promovido polo EEI Monte da Guía (Vigo) e CEP Sequelo (Marín), coa colaboración de Televisión de Galicia.

Salón de actos Venres de 17.00 a 20.00, sábado de 12.00 a 14.00 e de 17.00 a 20.00

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 47

ACTIVIDADES Concertos de música de cámara A cargo de alumnado do Conservatorio Profesional de Música de Vigo Vestíbulo de acceso a salas

Programa e intérpretes

SÁBADO ás 13:00 Estefanía Fernández Agulla (frauta), Pablo Piñeiro Padín (clarinete), Martín Alves Costas (óboe), Isis Figueiras Fernández (fagot), Ángela Freiría Prado (trompa) Ferenc Farkas. Danzas antigas do s. XVII Franz Danzi. Quinteto en SibM op. 56 nº 1 Claude Debussy. The Little Negro

O MARCO por dentro Visitas guiadas ás exposicións, na compaña dos monitores de sala Salas de exposición da planta baixa e do 1º andar, ás 12.00, 17.00 e 19.00 Novo récord de solo de guitarra Gabriel Domínguez activou de novo a peza de Thom Kubli, Record Attempt, conseguindo un novo récord de 13 horas ‘Reporteiros por un día’ As mellores imaxes do DIM, vistas polos Amigos do MARCO Presentación videoclip de Holywater Presentación do último videoclip do grupo galego Holywater e actuación en versión acústica MARCO restaurante&café Venres ás 20.30 Organiza: RitmosDaVisión MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 48

SÁBADO ás 20:00 Pablo Rouco Blanco (frauta), Ignacio da Vila Benavides (clarinete) André Jolivet. Dúo para clarinete e frauta Heinrich Sutermeister. Capriccio para clarinete solo Eugène Bozza. Image para frauta solo Giacinto Scelsi. Suite para clarinete e frauta (I, II, III, IV)

ACTIVIDADES FESTA 10º ANIVERSARIO Dez anos do MARCO Actividades para públicos de todas as idades Sábado 17 e domingo 18 de novembro de 2012

O martes 13 de novembro, o MARCO cumpriu dez anos dende a súa apertura ao público. Unha data que coincidía co accidente do petroleiro Prestige nas costas de Galicia, exactamente o 13 de novembro de 2002, o mesmo día que se inauguraba o Museo. Con motivo desta celebración, o sábado 17 e domingo 18 de novembro organizouse un programa de actividades, concibidas en torno á exposición ‘A BALEA NEGRA’, inaugurada o 5 de outubro nas salas da planta baixa. Para esta especial ocasión, o Museo permaneceu aberto ao público nun horario máis amplo do habitual: o sábado, de 11.00 a 14.30 e de 17.00 ata as tres da madrugada; e o domingo, de 11.00 a 14.30 e de 17.00 a 21.00.

Entre outras actividades, o comisario da exposición, Pedro de Llano, ofreceu un percorrido guiado polas salas da planta baixa acompañado por Mavis Müller, autora xunto con Andrea Bowers da pancarta ‘Alaskans Still Fighting for the Earth’, incluída na mostra. Unha visita que serviu como introdución á charla-conferencia que Müller ofreceu a continuación no salón de actos baixo o título ‘A arte do activismo’. Tamén, como actividades paralelas da exposición, os obradoiros infantís desa fin de semana contaron coa especial colaboración de persoal voluntario de Greenpeace Pontevedra, e o salón de actos acolleu a proxección do documental Marea Blanca, de Isabel Coixet.

O sábado pola noite, nun singular itinerario polas salas da planta baixa, o coro Obradoiro Vocal ‘A Vila’ de Ponteareas, dirixido por Alberto Abal, ofreceu ao público unha serie de pezas vogais do seu propio repertorio nun diálogo coas obras en exposición, incluíndo temas populares de Galicia, pezas de música clásica, cancións pop, bandas sonoras de cinema, e o himno A Internacional postpetroleira, dos suízos Christina Hemauer & Roman Keller, que o mesmo coro interpretara na xornada inaugural.

Froito da colaboración entre o MARCO e o Festival de Arte de Acción ‘Chámalle X’, organizado anualmente dende a Facultade de Belas Artes de Pontevedra, presentouse nas salas do primeiro andar a performance ‘CUE & REVIEW’, de Andrés Galeano. Pola súa banda, o MARCO restaurante&café sumouse á celebración do 10º Aniversario co brindis da Agrupación de Amigos e cunha sesión de coctelería e a actuación en directo de Fei e a súa banda a partir da media noite. Ademais, a tenda-libraría RESCRÓMICA comezou a distribuír os obxectos de artista editados por La Gran, co traballo de relevantes creadores como Enrique Marty, Marina Núñez, Assaad Awad e Los Profesionales (Elena Fernández Prada e Ignacio Pérez-Jofre), entre outros.

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 49

ACTIVIDADES PROGRAMACIÓN E ACTIVIDADES Visita á exposición ‘A balea negra’ guiada por Pedro de Llano Salas de exposición da planta baixa Sábado ás 18.00 ‘A arte do activismo’. Charla-conferencia de Mavis Müller Salón de actos Sábado ás 19.00

Festival Chámalle X. IX Xornadas de Arte de Acción CUE & REVIEW, de Andrés Galeano Sala frontal B1 (1º andar) Sábado ás 21.00 Organiza: Facultade de Belas Artes da Universidade de Vigo ‘Misión balea (acción!)’

Obradoiros infantís para público familiar en torno á exposición ‘A BALEA NEGRA’ Laboratorio das Artes (1º andar) Sábado e domingo de 12.00 a 14.00 e de 18.00 a 20.00 Organiza: departamento educativo do MARCO, coa colaboración de Greenpeace

‘A balea negra’. Diálogo sonoro entre obras Obradoiro Vocal ‘A Vila’ (Ponteareas) Salas de exposición da planta baixa Sábado ás 23.00

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 50

ACTIVIDADES Proxección do documental Marea Blanca, de Isabel Coixet España, 2012, 30 min Salón de actos Domingo, proxección en continuidade, de 11.00 a 14.30 e de 17.00 a 21.00 Coa colaboración de: Greenpeace e Coronita Save the Beach Música, coctelería e Amigos no MARCO restaurante&café Sábado ás 21.30 Brindis da Agrupación de Amigos do MARCO Sábado de 23.00 a 00.00 Sesión especial coctelería Sábado a partir das 00.00 Concerto de Fei e a súa banda (Pepo, Rubén e Kalzonetti) Obxectos editados por La Gran na tenda-libraría RESCRÓMICA Tenda-libraría RESCRÓMICA (vestíbulo principal) Sábado e domingo, de 11.00 a 14.30 e de 17.00 a 21.00

‘10 anos do MARCO’. Visitas guiadas por salas Visitas guiadas ás exposicións, na compaña dos monitores de sala Salas de exposición da planta baixa Sábado ás 12.00 y 19.30; domingo ás 12.00, 17.30 e 19.30

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 51

ACTIVIDADES CONCERTOS E FESTIVAIS CLUB SINSAL. Festival Sinsal X En 2012 o Festival Sinsal reinventouse e diversificou a súa programación con novas fórmulas e proxectos, como a primeira edición do CLUB SINSAL: un novo escenario dentro da programación do Festival Sinsal. Un concepto participativo e multidisciplinar que reuniu diferentes actividades dentro dos espazos do MARCO: concertos, intervencións sonoras, entrevistas, radio en directo, showrooms, e obradoiros para público infantil.

Datas: sábado 14 e domingo 15 de abril Lugar: distintos espazos na planta baixa e no 1º andar Produción: Sinsalaudio, en colaboración co MARCO

PROGRAMA CLUB SINSAL SÁBADO 14 de abril Espazo SUPER8 Actuacións de grupos locais e proxección de películas Super8 caseiras cedidas por veciños da cidade 18.00 - 18.30 Orquesta Metamovida 19.00 - 19.30 Ignorantes 20.00 - 20.30 MCOM Microcolectivoorugamachine 21.00 - 21.30 Fantasmage Espazo LABORATORIO Revelado fotográfico e diferentes propostas entre a electrónica e a experimentación sonora 18.00 - 18.30 Recojo Chatarra 19.00 - 19.30 Carlos Suárez 20.00 - 20.30 Draen 21.00 - 21.30 Ucranian Bride Espazo AUDITORIO Concertos do Salón Sinsal 19.00 – 20.00 Phaedra [con Víctor Herrero] 21.00 – 22.00 The Montgolfier Brothers Espazo ESCRITORIO Conversas e entrevistas sobre literatura, e exhibición de máquinas de escribir Participantes: Mª Xosé Queizán, Rexina Vega, Fran Alonso, Agustín Fernández Paz, en conversa con Iago Martínez ESCOLA Sinsal Obradoiros para público infantil a partir de 6 anos SHOWROOM Mostra das creacións de alumnado da Facultade de Belas Artes e de ESDEMGA (Escola de Deseño e Moda de Galicia), Universidade de Vigo DOMINGO 15 abril Espazo AUDITORIO Concertos do Salón Sinsal 13.00 – 14.00 Blues Control & Laraaji & Arji MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 52

ACTIVIDADES PROGRAMACIÓN AUDIOVISUAL GABRIEL MASCARO. EBB & FLOW. A Onda Traz, o Vento Leva Vídeo HD, cor, estéreo, 28 min, 2012 Datas: do 5 ao 30 de xuño de 2012 Lugar: salón de actos Horario: en continuidade Martes a sábados (festivos incluídos), de 11.00 a 21.00; domingos, de 11.00 a 15.00 Produción: Fundación Artaids Co apoio de: Banco Sabadell Colaboran: MARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigo; MACBA, Museu d’Art Contemporani De Barcelona; La Casa Encendida, Madrid

A partir do 5 de xuño, o MARCO exhibiu no espazo do salón de actos o vídeo titulado EBB & FLOW. A Onda Traz, o Vento Leva, do artista Gabriel Mascaro (Recife, Brasil, 1981), gañador da Bolsa 2011 da Fundación ArtAids para a produción audiovisual. Trátase dun proxecto que se convoca unha vez ao ano, polo que ArtAids encarga a produción dun vídeo que trate de forma innovadora a cuestión do VIH/SIDA ou os seus problemas derivados.

A presentación desta obra de Mascaro contou coa colaboración do MARCO de Vigo; o MACBA, Museu d’Art Contemporani de Barcelona; e La Casa Encendida, de Madrid, que acolleron a programación do vídeo en datas sucesivas. No caso do MARCO, foi a segunda colaboración coa Fundación ArtAids, responsable da exposición ‘You Are not Alone’, que ocupou as salas da planta baixa do MARCO no último trimestre de 2011.

A de Gabriel Mascaro non é unha obra convencional polo que respecta ao tratamento do tema do VIH, senón que vai moito máis alá. O resultado fuxe das miradas que se centran unicamente nos aspectos patolóxicos da enfermidade. Mascaro ofrece un enfoque moito máis íntimo, internándose na realidade cotiá dun rapaz xordo e nas dificultades comunicativas coas que debe encararse día tras día.

A súa historia está chea de dúbidas e de complexidades que poñen de manifesto o seu desexo e ao mesmo tempo a súa vulnerabilidade. Pero a pesar dos silencios que imperan na realidade do protagonista, a súa forza e vitalidade rompen esta carencia. A obra consegue transmitir vibracións, como unha onda chea de “idas e vindas”.

O artista quere mostrar así un silencio obxectivo diante do espectador e da concepción da SIDA no seu contorno.

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 53

ACTIVIDADES REGIÓN 0. The Latino Video Art Festival of New York NYU New York University Datas: do 3 de xullo ao 1 de setembro de 2012 Lugar: salón de actos Horario: de martes a sábados (festivos incluídos)

Programa A de 17.00 a 19.00

Programa B de 19.00 a 21.00 Comisariado e selección de artistas: Eva Mendoza Chandas Coordinación: Laura Turégano e Eva Mendoza Chandas Esther Achaerandio, Carlos Aguasaco, Vicente Blanco, Lucas Borràs, Laia Cabrera, Mar Caldas, Marcos Calvari, Jorge Catoni, Juanma Carrillo, Marco Casado, Caroline Conejero, Iván Cortázar, Isabelle Duverger, Nicky Enright, Mireia Feliu Fabra, Félix Fernández, Laura F. Gibellini, Gianfranco Foschino, Verónica Ruth Frías, Brais García, Cyro García, Raúl Gómez Valverde, Gwenn Joyaux, Diana Larrea, Albert Merino Gómez, Manuel Molina Martagón, Momu & No Es, José Vicente Navarro López, Yaco Neches, Lois Patiño, Patricio Ponce, Txuspo Poyo, Alejandro Ramírez Ariza, Andi Rivas, Sergio Roger, Estíbaliz Sádaba, Mario Sarramián, Antonio Savinelli, Suso33, Lucía Warck-Meister

Dende o 3 de xullo, comezou no salón de actos Festival de Videoarte Latino REGION 0, tras a súa presentación en marzo de 2011 no Centro Rey Juan Carlos I, New York University, e a súa itinerancia por distintos países e cidades.

REGION 0 é unha selección de vídeos monocanle, representativa das tendencias actuais na área da creación audiovisual, como resultado dos múltiples enfoques conceptuais e procesuais dos seus creadores, dentro dunha ampla mostra na que teñen cabida diversas formas de expresión dentro da videoarte. O termo REGION 0 fai referencia a un ámbito ‘mundial’ nos códigos empregados na gravación e reprodución de DVD. A selección de obras realizouse combinando unha convocatoria aberta vía Internet, e un proceso de comisariado directo por parte da comisaria Eva Mendoza e a fundadora e directora do proxecto Laura Turégano. Nesta a súa primeira edición, REGION 0 dá visibilidade a distintas perspectivas que reflicten un ámbito sociocultural complexo e dinámico no que converxen factores históricos, perceptivos, conceptuais, económicos e tecnolóxicos.

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 54

ACTIVIDADES CICLO ITINERANTE DE CINE. AMAL musical

Datas no MARCO: 9, 10, 11 e 12 de outubro Lugar: salón de actos, ás 20.00 Organiza: Festival Internacional de Cine Euroárabe AMAL 2012, Fundación Araguaney-Puente de Culturas, Santiago de Compostela Colaboran: MACUF (A Coruña), MARCO (Vigo), Rede Museística (Lugo), Centro Cultural Marcos Valcárcel (Deputación de Ourense), salas de música en vivo (Xancara Jazz, Contrabajo, Garufa, Jazz Filloa, Bâbâ Bar, Auriense)

Por segundo ano consecutivo, o MARCO foi unha das entidades colaboradoras do Festival Internacional de Cine Euroárabe AMAL, nesta ocasión acollendo nas súas instalacións o ciclo itinerante Amal Musical.

Grazas a esta colaboración, numeroso público asistiu a proxeccións gratuítas de cine documental musical no museo, que se completaban con concertos de música en vivo en varios espazos da cidade.

Programa no MARCO Martes 9 outubro Checkpoint Rock. Canciones desde Palestina. Fermín Muguruza, Javier Corchera. España, 2008/2009, 70’ Mércores 10 outubro Festival in the Desert. Lionel Brouet. Sahara, Francia, 2003, 52’ Xoves 11 outubro Next Music Station: Marruecos. Fermín Muguruza. Qatar, España, 2011, 105’ Venres 12 outubro Bridging the Gap. Curi Capellari. Alemaña, 2007, 52’ MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 55

ACTIVIDADES OUTROS EVENTOS ALT’12. Festival Alternativo das Artes Escénicas de Vigo Datas: mércores 7, venres 9, sábado 10 e domingo 11 de marzo Lugar: fachada posterior (7 de marzo) e salón de actos (9, 10 e 11 de marzo) Organiza: Área de Cultura e Festas do Concello de Vigo, e Noescafé Teatro Asociación Cultural

Do 7 ao 11 de marzo tivo lugar en Vigo a nova edición do ALT, Festival Alternativo das Artes Escénicas. O programa no MARCO desenvolveuse no salón de actos, ademais do espectáculo inaugural de danza aérea a cargo da Cía.

Sacude Danza, na fachada posterior do Museo.

Programa no MARCO Mércores 7 marzo Cía. Sacude Danza (Cataluña). Falso giro 2_Danza aérea Venres 9 marzo Programa Novas Creadoras Cía. das Marías (Galicia). Malena llena eres de gracia_Drama actual Sábado 10 marzo Cía. La Cocina (Euskadi). Calla y come_Teatro (estrea en Galicia) Domingo 11 marzo Jorge Dutor e Guillem Mont de Palol (Cataluña). Y por qué John Cage?_Novas linguaxes do corpo

IMAXINA SONS 2012. 8º Festival de Jazz de Vigo Datas: luns 25, martes 26, e mércores 27 de xuño Lugar: salón de actos Organiza: Concellería de Cultura, Concello de Vigo Na súa oitava edición, o Festival de Jazz Imaxina Sons trouxo ao MARCO a proposta experimental de Suelen Estar Quartet, cuarteto de improvisación de Vigo, xunto a dous concertos solistas a cargo do cellista estadounidense Daniel Levin, e o Método cardiofónico do músico vallisoletano Germán Díaz.

Programa no MARCO Luns 25 xuño Martes 26 xuño Mércores 27 xuño

Germán Díaz. Método cardiofónico Suelen Estar Quartet Daniel Levin

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 56

ACTIVIDADES CESIÓN E ALUGUER DE ESPAZOS Acto homenaxe a Mercedes Núñez Targa Organiza: Foro pola Memoria Histórica de Galicia 27 de xaneiro de 2012 Presentación proxecto ‘Moito máis ca un obxeto de desexo’ Organiza: AECC, Asociación Española Contra el Cáncer 3 de febreiro de 2012 Día de Rosalía de Castro 2012 Organiza: AELGA, Asociación de Escritores en Lingua Galega 24 de febreiro de 2012 Presentación do proxecto ‘Os nomes, as voces e os lugares: xeografía da represión franquista en Galicia’ Organiza: Proxecto de investigación ‘Nomes e voces’, Universidade de Santiago de Compostela 28 de febreiro de 2012 Xornada Banca Privada Organiza: Bankinter S.A. 6 de marzo de 2012 Proxección do documental ‘As silenciadas’. Día Internacional das Mulleres Organiza: Consello Municipal da Muller, Concellería de Igualdade, Concello de Vigo 13 de marzo de 2012 Asamblea Colexio Provincial de Secretarios e Interventores da provincia de Pontevedra Organiza: Colexio Provincial de Secretarios e Interventores da provincia de Pontevedra 21 de marzo de 2012 Entrega de premios IX Concurso internacional de Debuxo Infantil de Aqualia Organiza: Aqualia S.A. 22 de marzo de 2012 Sesión de contacontos e presentación do libro Un soño na bandexa Organiza: Servizo de Normalización Lingüística, Concello de Vigo 2 de abril de 2012 Presentación do número 5 da revista Núa. Revista de Artes Escénicas Encontro de artistas de arte de acción Andrea Isasi, Sther F. Carrodeguas, Alba Blanco, Nieves Correa, Ana Gesto, Berio Molina, María Roja Organiza: Revista Núa (Julio Fernández, Zaida Gómez, Diana Mera, María Roja) Presentación do libro de poemas La muerte del fauno, de César Cunqueiro Organiza: Librería Editorial Follas Novas 20 de abril de 2012 Mesa redonda. ‘Eduardo Soutullo: el espejo de un compositor’ Gala Lírica de Amigos de la Ópera de Vigo. Primavera 2012 Organiza: Amigos de la Ópera de Vigo 24 de abril de 2012 Presentación nova imaxe KAS Concerto de Ariel Rot Organiza: Bloodymary Comunicación 7 de maio de 2012 Día do Patrón das Artes Gráficas Organiza: Concello de Vigo, Área de Cultura, Festas e Museos 12 de maio de 2012 Presentación da antoloxía poética Alén da fronteira Organiza: Kalandraka Editora 15 de maio de 2012 Mesa redonda. ‘¡Por Norma!’ sobre a ópera de V. Bellini Gala Lírica de Amigos de la Ópera de Vigo. Primavera 2012 Organiza: Amigos de la Ópera de Vigo 23 de maio de 2012 MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 57

ACTIVIDADES Acto académico Colegio Estudio. Despedida e imposición de becas promoción alumnos 2011-2012 Organiza: Colegio Estudio 25 de maio de 2012 Asamblea Colexio Provincial de Secretarios e Interventores da provincia de Pontevedra Organiza: Colexio Provincial de Secretarios e Interventores da provincia de Pontevedra 28 de maio de 2012 Presentación Museo Universidad de Navarra Organiza: Museo Universidad de Navarra 29 de maio de 2012 I Festival Primavera do Cine, Vigo Organiza: Festival Primavera do Cine, e Área de Cultura, Festas e Museos do Concello de Vigo 30 de maio de 2012 Conferencia Albert Cuchí i Burgos. ‘Sostenibilidade e cidade: por un urbanismo ecolóxico’ Ciclo ‘Xentes, espazos e lugares’ Organiza: COAG, Colexio Oficial de Arquitectos de Galicia 30 de agosto de 2012 I Congreso ‘Abordaxe penal e terapéutica das patoloxías adictivas’ Organiza: Grupo de Autoaxuda VIH-SIDA e Adicións IMÁN, Unidade Asistencial de Drogodependencias do Concello de Vigo 8 de setembro de 2012 Presentación da páxina web cualquiertiempopasado.es Organiza: Club Scooter Despeinados e AlltogetherDesign 14 de setembro de 2012 Presentación do libro Memorias de Rafael Pillado. O latexo da vida e da conciencia Organiza: Asociación cultural ‘Fuco Buxán’ 18 de setembro de 2012 Celebración do 25º Aniversario da Asociación DOA Organiza: DOA, Asociación de Axuda ao Enfermo Mental 16 de outubre de 2012 Mesa redonda–coloquio: ‘Historia do edificio do MARCO como lugar da memoria’ Organiza: Asociación Viguesa pola Memoria Histórica do 36 9 de novembro de 2012 Presentación do libro La mosca tras la oreja, de Llorenç Barber y Montserrat Palacios Festival ‘Chámalle X’. IX Xornadas de Arte de Acción Organiza: Festival Chámalle X, Facultade de Belas Artes da Universidade de Vigo 23 de novembro de 2012 Encontro informativo sobre empresas de inserción laboral Organiza: AEIGA, Asociación de Empresas de Inserción de Galicia 28 de novembro de 2012 Día Internacional da Discapacidade Organiza: Departamento Política de Benestar, Concello de Vigo 3 de decembro de 2012 Presentación do libro Arte: diccionario ilustrado Organiza: Facultade de Belas Artes de Pontevedra (Universidade de Vigo) 14 de decembro de 2012 Bloggertrip 2.0. Encontro ‘Bloggers e gastronomía’ Organiza: Fundación Vigo Convention Bureau, Área de Turismo do Concello de Vigo 18 de decembro de 2012

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 58

ACTIVIDADES BIBLIOTECA E CENTRO DE DOCUMENTACIÓN

Un ano máis, a Biblioteca-Centro de documentación do MARCO continuou a súa actividade habitual, como servizo gratuíto cuxo obxectivo é proporcionar información bibliográfica, hemerográfica e audiovisual sobre a arte e a cultura contemporánea —cara aos seus socios e usuarios e tamén aportando documentación para o traballo interno dos departamentos—, ademais dos servizos de consulta en sala, acceso a Internet, actividades de difusión e envío de Boletíns electrónicos de convocatorias.

Respecto á análise dos datos e actividades en 2012, se ben as circunstancias económicas obrigaron a limitar certas actividades como a catalogación ou o intercambio de publicacións, a nova situación ofreceu tamén unha oportunidade para abrir novos campos relacionados coa documentación.

Unha das novidades deste 2012 foi a elaboración de dosieres dixitais das exposicións temporais do MARCO, resultado dunha busca exhaustiva na web, co fin de recoller toda a documentación relevante sobre un tema ou artista, incluíndo así non só os catálogos ou publicacións dispoñibles na Biblioteca-Centro de documentación, senón tamén a súa presenza en Internet.

Por outra banda, durante o último cuadrimestre do ano, en colaboración co Departamento de Comunicación, deseñouse e normalizouse unha base de datos específica para a recollida e clasificación de noticias relacionadas co MARCO. Completando a dixitalización do arquivo histórico de noticias 2002-2011, dende a Biblioteca-Centro de documentación lévase a cabo a edición do contido da devandita base de datos de medios a partir do ano 2012, en coordinación co Departamento de Comunicación.

Aproveitando a redución de tarefas de catalogación, levouse a cabo unha “depuración de autoridades” no catálogo bibliográfico. Finalmente, dende a Biblioteca-Centro de documentación seguíronse elaborando e difundindo os boletíns electrónicos de novidades e convocatorias, ademais da actualización e edición de contidos da páxina web do MARCO.

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 59

ACTIVIDADES VISITANTES E USUARIOS A cifra de usuarios en 2012 foi de 2.768 personas, durante un período de apertura de 177 días ao ano (excepcionalmente, de xaneiro a marzo a Biblioteca abriu só en horario de tarde, e permaneceu pechada durante o mes de agosto), o que ofrece unha media de 16 persoas/día.

400 350 300 250 200 150 100 50 0 ro

e en

zo

m

ar

o ay

m

lio

ju

ti

p

se

e br

em

e br

m vie no

INTERCAMBIO DE PUBLICACIÓNS E FONDO DOCUMENTAL En 2012 o intercambio automático, é dicir, o acordo para recibir e enviar todas as publicacións de ambos os dous centros, realizouse con 44 entidades de ámbito autonómico, estatal e internacional, cun total de 102 catálogos recibidos e 10 enviados dentro desta modalidade. O intercambio selectivo, establecido con aquelas entidades coas que se intercambian publicacións en concepto de “libro por libro”, ascendeu a 120 institucións, das cales se recibiron 28, e enviáronse 3.

En canto a doazóns, dende a apertura da Biblioteca-Centro de documentación recibíronse as publicacións máis destacadas de 145 centros. O número de publicacións recibidas por doazón en 2012 ascendeu a 25 volumes. Por parte do MARCO, doáronse 16 publicacións do Museo.

En total recibíronse 155 publicacións. Non obstante, ao fondo documental engadíronse unicamente 9 títulos novos, moi concretos, relacionados coas exposicións que houbo no MARCO este ano. Polo tanto, o fondo documental ascende a 6.723 títulos. En canto á hemeroteca, recibíronse 166 números das 35 publicacións periódicas ás que se está subscrito ou que son recibidas como intercambio-doazón.

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 60

ACTIVIDADES BOLETÍNS ELECTRÓNICOS Seguíronse editando os boletíns electrónicos de convocatorias, que engloban as subvencións, axudas, bolsas, oferta de cursos e premios máis importantes a nivel autonómico, estatal e internacional, cun total de 8 boletíns publicados en 2012.

ACTIVIDADES Exposición Bibliográfica e Dixital ‘Formas breves, outras 25’ Do 1 de xuño ao 14 de outubro de 2012 Con ocasión da exposición ‘Formas breves, outras, 25’, acompañando aos catálogos individuais, elaborouse una serie de dosieres que recollían abundante documentación sobre os artistas e a súa repercusión en medios.

Exposición Bibliográfica e Dixital A Balea Negra. X Aniversario do MARCO Do 5 de outubro de 2012 ao 31 de marzo de 2013 Selección de publicacións e catálogos en relación co afundimento do Prestige. En formato dixital, selección de catálogos individuais e colectivos dos artistas en exposición, e referencias web coas entrevistas, artigos e reportaxes máis relevantes.

LIBROS LIBRES! Bookcrossing 2012 Campaña de liberación de libros 23 de abril, Día Internacional do Libro O 23 de abril, Día Internacional do Libro, o MARCO sumouse á experiencia de Bookcrossing na que este ano participaron 71 museos e centros de arte de todo o mundo. Unha campaña de liberación de libros na que encheron as cidades con volumes de diferentes disciplinas, procedentes da bolsa de duplicados das súas bibliotecas. Os museos e centros participantes puxeron en circulación máis de 5.000 ‘libros libres’, coa intención de que os que os recollan, gocen da súa lectura e volvan liberalos noutro punto distinto do mundo. No caso do MARCO, liberouse un total de 100 catálogos en distintos puntos da cidade de Vigo. + info en www.bookcrossing-spain.com

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 61

AGRUPACIÓN DE AMIGOS

MARCO MUSEO DE ARTE MUSEO DE CONTEMPORÁNEA DE DE VIGO ARTE CONTEMPORÁNEA VIGO

MARCO

MEMORIA DE ACTIVIDADES 2011 40

PRESENTACIÓN Recén finalizado o ano 2012, cada vez está máis próximo o décimo aniversario da nosa Agrupación, que celebraremos en setembro de 2013.

Parece que foi onte cando comezabamos a nosa andaina, e son xa case dez anos de vida como a primeira e única asociación deste tipo que se mantén na nosa cidade. Informes recentes da FEAM, Federación Española de Amigos dos Museos, mostran que, das 126 asociacións federadas, a Agrupación de Amigos do MARCO se sitúa no décimo lugar en número de membros, o que resulta especialmente relevante e significativo.

A finais de 2012, a difícil situación que atravesaba o MARCO debido aos recortes orzamentarios e á limitación de recursos, fixo máis visible que nunca a implicación cidadá e de persoas do mundo da arte co proxecto do Museo, e xunto ás múltiples mensaxes de apoio creouse unha plataforma que foi fundamental á hora de remontar ese período de inestabilidade. Dende a Agrupación de Amigos dirixiuse unha carta aberta, consensuada entre os nosos membros, que foi publicada en distintos medios, na que faciamos patente a nosa inquietude e á vez ilusión por continuar a nosa tarefa, contribuíndo a manter vivo un proxecto que ten consolidado a súa traxectoria ao longo destes anos.

Respecto á programación de actividades deste 2012, no capítulo de viaxes todos lembramos a excursión a Guimarães, Capital Europea da Cultura, e moi especialmente a viaxe a Suíza, coa visita a Art Basel e outros lugares como a espectacular Fundación Beyeler, ou a impactante experiencia do noso percorrido guiado polo campus de arquitectura de VitraHaus. Dentro de Galicia, gustaríame destacar tamén o encontro no taller do escultor Álvaro de la Vega en Corcubión, que esperamos marque o comezo dun novo ciclo de visitas a talleres de artistas.

Os Amigos que participaron nas actividades mostraron a súa satisfacción pola calidade dos contidos, e todos fomos conscientes do ben que utilizamos o noso tempo, tanto nos percorridos por Vigo e Galicia, como nas visitas guiadas do ciclo MARCO Extramuros, acompañados por Begoña Ante, ou as presentacións das exposicións do MARCO en compañía de artistas e comisarios. Imposible non recordar tamén as sesións do Café Voltaire, organizadas coa Fundación Carlos Casares, nas que un ano máis compartimos reunións máxicas, lúdicas e divertidas cos conferenciantes invitados.

Antes de despedirme, quero facer chegar o noso agradecemento a todos os Amigos, sen os cales o MARCO perdería grande parte da súa razón de ser; ao director e ao persoal do Museo —en especial os vixilantes de seguridade que estiveron connosco durante todos estes anos—; aos estudantes en prácticas, que coa súa contribución nos permiten coidar do día a día da Agrupación; e ao Concello de Vigo, Xunta de Galicia, e Ministerio de Cultura, por seguir apoiando este proxecto.

Daniela Sarraino Presidenta Agrupación de Amigos do MARCO

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 63

AGRUPACIÓN DE AMIGOS CALENDARIO DE ACTIVIDADES AAM 2012

VISITAS GUIADAS Visitas guiadas ás exposicións temporais do MARCO ‘PRESENZA ACTIVA. Acción, obxecto e público’ mércores 8 de febreiro (30 participantes) - Visita á montaxe da exposición, guiada polos comisarios, Sergio Edelsztein e Kathleen Forde, na compaña dos artistas - Asistencia ao ensaio da performance Writing Corpora, de Gary Hill - Cena-bufet no MARCO restaurante&café cos artistas e comisarios ‘Formas breves, outras, 25’ 1 de xuño (30 participantes) Guiada pola comisaria, Anja Isabel Schneider ‘A BALEA NEGRA’ martes 2 de outubro (20 participantes) - Visita á montaxe da exposición guiada polo comisario, Pedro de Llano venres 5 de outubro (60 participantes) - Visita á exposición guiada polo comisario, Pedro de Llano

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 64

AGRUPACIÓN DE AMIGOS

‘MARCO Extramuros’ Programa de visitas a galerías e centros de arte, guiadas por Begoña Ante Álvarez Visita 46. Excursión ao Porto 21 de xaneiro (19 participantes) Programa: ‘Thomas Struth: fotografías 1978-2010’ (Fundação Serralves); ‘On Revolution’, de Mafalda Santos (Galería Presença), ‘Herbarium officinalis’, de Bruno Côrte_Galería Serpente; ‘2011 Algúns trabalhos revisitados’, de Gerardo Burmester (Galería Fernando Santos) Visita 47 11 de febreiro (12 participantes) Programa: ‘Story Building, de José Lourenço (Galería Bacelos); ‘Hamaika Bide’, de Unai San Martín (Galería PM8) Visita 48. Excursión á Coruña 3 de marzo (26 participantes) Programa: ‘Imaginaciones, de Regina Silveira (Galería Vilaseco Hauser); ‘Anti-faces (Dobles identidades)’, de Pablo Gallo (Galería Moret Art); ‘Acción aislada [Ritualizar lo cotidiano]’, de Jacobo Bugarín (Galería 9the13); Colección de Pintura Contemporánea Internacional (Fundación Barrié)

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 65

AGRUPACIÓN DE AMIGOS

Visita 49 31 de marzo (7 participantes) Programa: ‘Inestimable’, de Rubens Mano(Galería adhoc); ‘Hasta vaciarse de tanto aquí’, de Juan Carlos Meana (Galería Bacelos) Visita 50 5 de maio (20 participantes) Programa: ‘Coordenadas na arte galega contemporánea’ (Centro Social Novacaixagalicia); ‘Radiador. Nova figuración en Galicia’ (Fundación Laxeiro) Visita 51 2 de xuño (14 participantes) Programa: ‘La noche común’, de Abigail Lazkoz (Galería Bacelos);‘One never-ending... yesterday’, de Jesús Pedraza Villalba (Galería PM8)

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 66

AGRUPACIÓN DE AMIGOS

Visita 52 29 de setembro (17 participantes) Programa: ‘Factotum’, de Din Matamoro (Galería Lilliput); ‘Cristalino’, de David Ferrando Giraut (Galería Bacelos); ‘Entre mares II, Vigo: Días futuros’, de Eduardo Alonso (Fundación Laxeiro) Visita 53 3 de novembro (8 participantes) Programa: ‘Todo lo que pueda desertar’, de Fernando José Pereira (Galería adhoc);‘Abri Anti-Aérien’, de Daniel Chust Peters (Galería PM8) Visita 54 15 de decembro (10 participantes) Programa: ‘Variaciones’, de Jesús de la Iglesia (Galería adhoc); ‘Niebla’, de Din Matamoro (Fundación Laxeiro)

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 67

AGRUPACIÓN DE AMIGOS ‘Coñeces a túa cidade, coñeces o teu contorno?’

Percorridos pola cidade de Vigo e outros lugares de Galicia 24º percorrido.

27 de xaneiro (40 participantes) Visita á Pinacoteca do casco vello, guiada por Carlos Bernárdez 25º percorrido 21 de abril (7 participantes) Visita á muralla do Casco Vello, guiada por membros do Plan Comunitario Casco Vello 26º percorrido 26 de maio (20 participantes) Visita ao PAAR Parque Arqueolóxico de Arte Rupestre de Campo Lameiro

Outras visitas Visita ao taller do escultor Álvaro de la Vega, en Corcubión Guiada polo comisario, Carlos L. Bernárdez 9 de xuño (25 participantes) Visita á exposición ‘Matadoiro 1983’ de Amando, no Museo do Mar de Galicia Guiada polo comisario, Carlos L. Bernárdez 24 de novembro (15 participantes)

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 68

AGRUPACIÓN DE AMIGOS ENCONTROS E TALLERES CAFÉ VOLTAIRE. O sabor das letras Ciclo de sesións literario-gastronómicas no MARCO restaurante&café Organiza: Amigos da Fundación Carlos Casares e Agrupación de Amigos do MARCO Mariana Carballal. ‘Teatro e gastronomía’ - 29 de febreiro (67 participantes) Gustavo Adolfo Garrido. ‘Aventureiros e curiosos. Viaxeiros estranxeiros por Galicia’ - 29 de marzo (58 participantes) Olivia Rodríguez González. ‘Sabores e recendos con Urbano Lugrís’ - 26 de abril (56 participantes) Xesús Fraga. ‘Bagas bravías. Cociña con froitos vermellos’ - 31 de maio (60 participantes) Jerónimo Páez. ‘Vida cotiá en Al-Andalus’ - 25 de outubro (59 participantes) Juan Fernando de Laiglesia. ‘Chuvia de caviar saudando á lúa: comida e arte contemporánea’ - 11 de decembro (70 participantes)

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 69

AGRUPACIÓN DE AMIGOS VIAXES Viaxe a Basilea, Suíza Art BASEL Visita á Feira Art Basel, e percorridos guiados por outros museos e centros de arte de Basilea e do seu contorno: Kunstmuseum Basel, Fondation Beyeler, VitraHaus / Vitra Design Museum, Kunsthaus Zürich, Kunsthalle Zürich.

- Do 13 ao 17 de xuño (19 participantes) Viaxe a Guimarães, Portugal Guimarães 2012. Capital Europea da Cultura Percorridos guiados pola cidade de Guimarães e asistencia a varios dos eventos organizados con motivo da capitalidade cultural 2012 - Do 20 ao 21 de outubro (50 participantes)

OUTROS EVENTOS 10º Aniversario do MARCO Cóctel da Agrupación de Amigos no MARCO restaurante&café - 17 de novembro

PARTICIPACIÓN DA PRESIDENTA EN ACTIVIDADES DE DIFUSIÓN Reunión Xunta directiva FEAM. Madrid, 20 de xuño Reunión Xunta directiva FEAM. Madrid, 13 de novembro

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 70

AGRUPACIÓN DE AMIGOS LISTA DE MEMBROS

Número total de membros a 31/12/2012: 358 1 Entidade Amiga, 1 Amigo Protector, 14 Familias Amigas (47 miembros), 7 Parellas Amigas (14 miembros), 58 Artistas /Estudiantes Amigos/as, 86 Amigos Senior, 151 Amigos/as

1 ENTIDADE AMIGA

14 FAMILIAS AMIGAS

Fernández Puentes, Carmen

Botí Llanes, Liliam Cordero Santamaría, Óscar Javier Domínguez Fernández, Paqui González Sanjurjo, Santiago Hilario Camo, Pilar Iglesias Rodríguez, Begoña Ilarri Junquera, Fernando López Bernárdez, Xosé Carlos Matamoro Irago, Din Montesinos Castro, Faustino Pinal Otero, Benito Rodríguez de Legísima Pérez, Belén Taylor, Elizabeth Traba Díaz, Amada

1 AMIGO/A PROTECTORA Sarraino, Daniela

7 PARELLAS AMIGAS Álvarez Fernández, Ana Costas Hermida, Mara Domarco Álvarez, Eligio Antonio Fernández Molares, María Isabel Salgueiro Armada, Antonio Soneira Veiga, Alberto Vázquez López, Marisol

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 71

AGRUPACIÓN DE AMIGOS 58 ARTISTAS/ESTUDIANTES Albés Otero, Julia Alén Pérez, Conchita Alonso Rial, Juan Alvarez Cáccamo, Berta Ante Álvarez, Begoña Arias Melón, Ismael Barreiro Curras, Andrea Blanco Granado, Jaime Castro Quinteiro, Cristina Costas Figueroa, Manuela Cunqueiro Méndez, Leticia De la Cuesta Marina, Cristina Domínguez, Jaime Fernández Covelo, Concepción Fernández González, Patricia Fernández Núñez, Cristina Fernández Rey, Pilar Fernández Rodríguez, Emilia Ferreiro Fernández, María Carmen Fumega Domínguez, Xiana Gómez Gómez, Olga González García, Luis Iglesias Álvarez- Novoa, Vera Jensen Silva, Jens Peter Lafuente Leston, Fernando Lago Díaz, Marcos López Cid, María Luisa López de la Osa González, León López Escalante, Gonzalo López Lence, Mercedes López Meixide, Tareixa López Sánchez, Adela Isabel López Tarrío, Eva Losada Fernández, José Antonio Llorca Carasa, Eva Martínez Vázquez, Modesto Miguélez Diéguez, Estrella Muiños Paz, Susana Navarrete Álvarez, Laura Nieto Servia, Encarnación Oubiña Nogueira, Mª Carmen Pena Fernández, Francisco Javier Pequeño Rodríguez, María Elena Ponce Ríos, María Rajó Brea, Roberto Redondo Villa, María de los Ángeles Rodríguez Bernárdez, Juan Carlos Rodríguez Ces, Yellice Rodríguez Rodríguez, Guillermo Rodríguez Salgado, Francisco Javier Seijo García, Rosa María Teixeira Rodríguez, Mingos

Terroso Hernández, Asunción Vega López, Santiago Vicente Santos, Charo Vieito Fuentes, Xan Villanueva Rodríguez, Montserrat Villar Paiceira, Dolores

86 AMIGOS/AS SENIOR Abal Soaje, Josefa Acevedo Fenor, María Álvarez Conde, María Luz Arias de Trabazo, Mabel Barreiro Álvarez, Enrique Barxa Álvarez, Nemesio Ben Suárez, Ana María Blanco Cardalda, María Dolores Blanco, Alicia Cabeza González, Marina Cabeza Mauricio, Ana Mª Carreira del Real, María del Pilar Castro Martínez, Francisca Centrón Montero, Sara Cera Rodríguez, José Chantada Lago, Mª Rosa Cid Álvarez, Isabel Cividanes Barreras, Rosa María Clarke, Brian Comesaña Costas, Concepción Comesaña Pampillón, Telmo Córdoba Seijo, Mª Teresa Cribeiro Gómez, Priscilia Devesa Muñiz, María Teresa Domeque Bailo, Fermín Estévez López, María Elisa Estévez, Juana Fernández Armada, Sira Fernández Cabaleiro, Mercedes Fernández Fernández, Raquel Fernández López, María del Consuelo Fernández Menéndez, María José Fernández San Miguel, María Carmen Fernández Zunzunegui, Marina Fokker De Baer, Helen-Joan Frade Castro, Mª Carmen García, Elías Luís Garrido Fenés, Alicia Gómez de los Infantes, Javier González Boullosa, María Rosario González Fernández, María Teresa González Martínez, María Jesús Grajal Visal, María Amparo Graña Molares, Antonio Graña Rodríguez, Avelino

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 72

Hach Popp, Dagmar Hermida Núñez, Guadalupe Irago García, Carmen Linares Cuerpo, Mª Inés López Fernández, María Ángeles Lores Silva, María Eugenia Losada Seijo, Mª Dolores Maceira Casal, Mª Teresa Márquez Vázquez, Mª del Carmen Martínez González, Emilia McCabe Quinn, Anne Molares Carrete, Elisa Núñez Alonso, Orencio Páez López, Jerónimo Parada López, María del Carmen Pérez Galán, José María Pérez García, José Domingo Pérez Suppo, Eugenio Quintanilla Buceta, Mª Victoria Ramos Mosquera, Regina Rodríguez Blanco, Concepción Rodríguez De Robles, Pilar Rodríguez Eiras, Ana María Rodríguez Merino, Victoria Romero Vello, Regina Salvadó Alonso, Pilar Sanmartín Fernández, Jaime Silva Diniz, Noé Silva Taboada, Trinidad Sostre López de Medina, Eugenia Taboada Araújo, Mª Luisa Troncoso Durán, Celia Uriz Fontenla, María Jesús Valcarce Vázquez, María Blanca Varela Paz, Mª Victoria Vázquez Baltar, Mª Ángeles Vázquez Freire, Adela Vázquez Gómez, Clara Veiga Castro, Perfecto Yáñez González, Soledad Yurrita Albizu, Paloma

151 AMIGOS/AS Abalde García, Julio César Abalde Mariño, Moira Adrio Corbal, Carmela Aguín García, Ana María Rosa Albo López, Carmen Almuíña Díaz, Laura Alonso Castro, Inés Alonso Ocaña, Rosa Alonso Rivas, Celso Alonso Vila, María Jesús

AGRUPACIÓN DE AMIGOS Álvarez Calvo, Margarita Álvarez Carrera, Margarita Álvarez Martín, María Jesús Arias Estévez, María Nieves Ávila Terzi, Isabel Barreras García-Reboredo, María Barreras Vázquez, Cristina Barrio de la Fuente, Cristina Basanta Prado, Carmen Bastos Molares, Cristina Bermúdez Graiño, Teresa Bouso Cedrón, María Jesús Bouza Álvarez, María Isabel Bouzas Sierra, María Rosa Bueno Díaz, José Luis Bujanda Arizmendi, María Aranzazu Buján Pérez, Luisa María Calvo Rivas, Concepción Campins Traspuesto, Bartolomé Carballo Fidalgo, Olalla Carmueja Groba, Mercedes Carrera Gómez, Alicia Cartea López, Joaquín Casal Rey, Mª Carmen Casas Molares, Anna Castro Álvarez, Eva María Castro Gordejuela, Daniel Cerdeira Botana, Lucía Comesaña García, Teresa Couselo Freire, María Dolores Crespo Soto, Enrique Cunqueiro González-Seco, César Chico Castro, Josefa Dahlgren Thorsell, Marta Díaz Almeida, Ángeles Díaz Fernández, María Emilia Díaz González, Mª Rosa Díaz Torres, Pedro Faustino Estévez Caride, Manuel Fernández Ibáñez, María Jesús Fernández Cermeño, María Teresa Fernández Díaz, Pilar Fernández Rebollido, Mª Eugenia Fernández Sanromán, Jacinto Fontaíña Pérez, Amalia Fraga Rivas, María Luisa Gago Santín, Mª Carmen Gallastegui Otero, Cruz García Doval, Diego García García, Susana García López, Elisabeth Gerassi, Patrick Gesteiro Conde, Adoración

Gilino Villarramus, José Luis Giráldez Casal, Paula Gómez Montaña, Alicia González-Babé Ozores, Dolores González Bahíllo, Inmaculada González Lamas, María Berta González Mourín, Mª del Pilar González Pereda, Blanca González Sanjurjo, Pía Grimberghs Rial, Cristina Grobas Montenegro, Jose Guillén Carmona, Mª Isabel Gulías Pérez, María Rosa Hernández Piñuela, Guadalupe Iglesias Herrero, Luz Landín Sánchez, Mª Amparo López Durán, Ana López Fernández, María Agustina López Ribera, María Pilar López-Quecuty Puig, Amalia Lorenzo Suárez, Óscar Martínez Diz, Mª Pilar Martínez Martín, Iris Martínez Nieto, Rubén Martínez Rodríguez, Rosario Meijide Gayoso, Rosa Méndez Amoedo, Mercedes Millara Turienzo, Julio Molares Álvarez, Aurora Mª Montes Graña, Carmen Mora Morandeira, José Miguel Mourelo Gallardo, Mª Carmen Muñiz Rodríguez, Beatriz Navarro García, Laura Navas Novas, María Olmedo Herrero, Ignacio M. Otero Estévez, Esther Otero Soengas, Josefa Pena Roces, Ana Peña Fernández, Marina Pereira Molares, Ana Pérez González, Marité Pérez-Izaguirre y Urquiz, Ane Lore Pérez Martín, María Blanca Pintado García, Carmen Piñeiro Prieto, Ana Portela Fernández-Jardón, César Posada Vila, Ofelia Prego Pereiro, María Amelia Prelchi Gallego, María Consuelo Prol Pérez, Esperanza Rajó Campos, Salvador Reig Castro, Celia

Requeijo Costoyas, Conchita Ríos Calvo, Luis Rodil Coedo, Inés Rodríguez Alonso, Carmen Rodríguez García, María José Rodríguez Márquez, Jesús Rodríguez Ortiz de Eribe, María Begoña Rodríguez Parada, Ana Isabel Rodríguez Parada, Sonia Romaní Creo, María Asunción Saenz Castro, Rosa Salgado Fernández, Alicia Salgueiro Benito, Ángel Salgueiro Castro, Mª Carmen Sánchez del Cueto Losada, Carlos Sánchez Otaegui, Tirso Sanders, Gill Santacreu Martínez, María José Sarasquete Otero, Teresa Sirvent López, Luis Suárez Saá, Joanna Taboada Costas, Francisco Javier Tilve Gómez, Olga Tomé Rey, Pilar Torreiro Sio, Benito Trincado González, Mª Nieves Ulloa Sousa, María del Carmen Vázquez Fouce, Pilar Vázquez Rodríguez, Anxos Veiga Rodríguez, Begoña Viana Tomé, Beatriz Vicente Aguayo, Mª Jesús Viéitez Rodríguez, Ramón Vilas Otero, María Elena Zorrilla Rivero, María José

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 73

OS DATOS

MARCO MUSEO DE ARTE MUSEO DE CONTEMPORÁNEA DE DE VIGO ARTE CONTEMPORÁNEA VIGO

MARCO

Ingresos 2012

OS DATOS

INFORME ECONÓMICO-ADMINISTRATIVO 2012 Para a realización das súas actividades e a consecución dos seus fins fundacionais, a Fundación MARCO dispuxo no exercicio 2012 dun total de ingresos ordinarios de 1.143.016 € o que supón unha reducción de 688,870 € respecto a 2011.

O detalle é o seguinte:

INGRESOS Achegas do Padroado Concello de Vigo

805.000

Xunta de Galicia

140.000

Ministerio de Cultura

107.950

INGRESOS 2012 Concello de Vigo Xunta de Galicia

1.052.950 € TOTAL 92% dos ingresos orzamentarios

Ministerio de Cultura Amigos do MARCO

Outros ingresos

Ingresos actividades propias

Amigos MARCO

15.549

Ingresos actividades propias

74.517

Distribución do Gasto 2012

TOTAL 90.066 € 8% dos ingresos orzamentarios

TOTAL

1.143.016 €

GASTOS A aplicación dos mesmos para o exercicio 2012 distribuiuse nas seguintes partidas: Gastos Persoal

383.609

Actividades

272.829

DISTRIBUCIÓN DO GASTO 2012 Persoal Actividades

Gastos Xerais Mantemento

431.364

Gastos financieiros e asimilados

4.498

Extraordinarios Canon

8.070

Gastos Xerais Mantemento Gastos financeiros e asimilados Extraordinarios Canon Amortizacións

Amortizacións

53000 TOTAL

1.153.370 €

*Peche provisional pendente Auditoria anual MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 75

OS DATOS CIFRAS DE VISITANTES 2012

Número total de visitantes: 92.411

XANEIRO

3.861

FEBREIRO

8.079

MARZO

7.413

ABRIL

8.887

MAIO

11.352

XUÑO

8.283

XULLO

7.440

AGOSTO

8.194

SETEMBRO

3.862

OUTUBRO

7.805

NOVEMBRO

11.613

DECEMBRO

5.622

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 76

OS DATOS

COLABORACIÓN CON OUTRAS ENTIDADES A implicación de institucións e empresas nas exposicións e actividades é un labor que a Fundación MARCO desenvolve mediante a coprodución, ou a través do asinamento de convenios que poidan mellorar a dinámica de traballo, a dispoñibilidade de recursos, e a calidade das súas propostas. Durante o ano 2012 as principais colaboracións foron as seguintes:

COPRODUCIÓN DE EXPOSICIÓNS CON OUTRAS ENTIDADES LABoral Gijón. Centro de Arte y Creación Industrial Coprodución da exposición ‘PRESENZA ACTIVA. Acción, obxecto e público’ 49 Nord 6 Est. Fonds régional d’art contemporain de Lorraine Coprodución da exposición ‘FORMAS BREVES, OUTRAS, 25’

PATROCINIOS E COLABORACIÓNS EN EXPOSICIÓNS E OUTRAS ACTIVIDADES DKV Seguros Médicos Patrocinio do programa de obradoiros didácticos para público infantil ‘MISIÓN BALEA (acción!)’

Fundación Artaids Itinerancia do vídeo de Gabriel Mascaro EBB & FLOW. A Onda Traz, o Vento Leva Banco Sabadell Patrocinio do vídeo de Gabriel Mascaro EBB & FLOW. A Onda Traz, o Vento Leva NYU New York University Itinerancia do Festival de Videoarte Latino REGION 0 Festival Internacional de Cine Euroárabe AMAL 2012, Fundación Araguaney Itinerancia do ciclo de cine AMAL Musical MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 77

OS DATOS Aguas de Mondariz Empresa colaboradora de ‘HOTEL MARCO. Un proxecto de Michael Lin e rvr arquitectos’ [Auga mineral] illycaffè Empresa colaboradora de ‘HOTEL MARCO. Un proxecto de Michael Lin e rvr arquitectos’ [Máquina espresso, café e cuncas de colección] COCO-MAT Empresa colaboradora de ‘HOTEL MARCO. Un proxecto de Michael Lin e rvr arquitectos’ [Sistema de descanso] Martínez Otero Empresa colaboradora de ‘HOTEL MARCO. Un proxecto de Michael Lin e rvr arquitectos’ [Mobiliario] I.C.O.N. - O.P.I Empresa colaboradora de ‘HOTEL MARCO. Un proxecto de Michael Lin e rvr arquitectos’ [Produtos cosméticos] Weber Empresa colaboradora de ‘HOTEL MARCO. Un proxecto de Michael Lin e rvr arquitectos’ [Morteiros industriais] Backstage Colaboración na produción da exposición ‘PRESENZA ACTIVA. Acción, obxecto e público’ Esmerarte Servicios Artísticos Colaboración na produción e comunicación da exposición ‘PRESENZA ACTIVA. Acción, obxecto e público’ Obradoiro Vocal A Vila de Ponteareas Colaboración na produción e comunicación da exposición ‘A BALEA NEGRA’ Difusora de letras, artes e ideas Colaboración na produción da exposición ‘A BALEA NEGRA’ HIJOS DE J. BARRERAS, S.A. Colaboración na produción da exposición ‘A BALEA NEGRA’ Fundación para el fomento del conocimiento de la construcción naval y de las actividades marítimas – Exponav Colaboración na produción da exposición ‘A BALEA NEGRA’ Biblioteca Pública de Pontevedra Colaboración na produción da exposición ‘A BALEA NEGRA’ Televisión de Galicia, S.A. Colaboración na produción da exposición ‘A BALEA NEGRA’ Filmoteca Española Colaboración na produción da exposición ‘A BALEA NEGRA’ Platform London Colaboración na produción da exposición ‘A BALEA NEGRA’ Concello de Camariñas Colaboración na produción da exposición ‘A BALEA NEGRA’ Concello de Laxe Colaboración na produción da exposición ‘A BALEA NEGRA’ MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 78

OS DATOS PMA-NUTRIGAS S.A Colaboración na produción da exposición ‘A BALEA NEGRA’ Alaska State Council on the Arts & National Endowment for the Arts Colaboración na produción da exposición ‘A BALEA NEGRA’ Centro Galego de Artes da Imaxe (CGAI) Colaboración na produción da exposición ‘A BALEA NEGRA’

OUTROS CONVENIOS DE COLABORACIÓN Adegas Galegas Convenio de colaboración para organización do servizo de catering nas inauguracións do MARCO SINSALaudio, Vigo Convenio de colaboración para organización dos concertos do Festival Sinsal e outros eventos relacionados coa arte sonora e a música contemporánea Universidade de Santiago de Compostela Convenio de colaboración para a realización de prácticas de alumnos do Máster en Arte, Museoloxía e Crítica Contemporánea, en tareas de montaxe e apoio á produción da exposición ‘PRESENZA ACTIVA. Acción, obxecto e público’ ESAD, Escola Superior de Arte Dramática, Vigo Convenio de colaboración para realización de prácticas de alumnos na produción e comunicación da exposición ‘PRESENZA ACTIVA. Acción, obxecto e público’ Universidade de Vigo Convenio de colaboración para a realización de prácticas de alumnos da Facultade de Belas Artes no departamento de exposicións, en tareas de montaxe e apoio á produción das exposicións ‘PRESENZA ACTIVA. Acción, obxecto e público’ e ‘A BALEA NEGRA’ Universidade de Santiago de Compostela Convenio de colaboración co Consello Social para a realización de prácticas de alumnos e Historia da Arte no departamento de Comunicación Universidade de Vigo Convenio de colaboración para a realización de prácticas de alumnos de Ciencias Sociais e da Comunicación no departamento de Comunicación Universidade de Santiago de Compostela Convenio de colaboración para a realización de prácticas de alumnos do Máster en Arte, Museoloxía e Crítica Contemporánea no departamento de Exposicións Universidade de Vigo Convenio de colaboración para a obtención de créditos de libre elección nos cursos de adultos impartidos no MARCO Centro Público Integrado de Formación Profesional Manuel Antonio, Vigo Convenio de colaboración para a realización de prácticas de alumnos do Ciclo Superior de Turismo

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 79

OS DATOS PERSOAL MARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigo Director Iñaki Martínez Antelo Xerente Martiño Nogueira Canle Responsable de exposicións Agar Ledo Arias Coordinadora de exposicións María Urrutia Baliño Técnico de montaxe Paul Edward Guy Responsable de comunicación e didáctica Marta Viana Tomé Asistente Dpto. comunicación e didáctica Pilar Souto Soto Secretaría de dirección Patricia Verdial Garay Administración Alberto Abal García Bibliotecaria Iria Fernández Mouriz

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 80

OS DATOS Persoal auxliar durante o ano 2012 Departamento de exposicións Programas de cooperación e interinidades

Maria Pose Méndez, coordinación departamento exposicións Programas de prácticas

Alejandro Martín Burgos, bolseiro en prácticas, Máster en Arte, Museoloxía e Crítica Contemporánea, USC

Irene Vidal Cal, bolseira en prácticas, Máster en Arte, Museoloxía e Crítica Contemporánea, USC

Carlota Rey Crespo, bolseira en prácticas, Facultade de Historia da Arte, USC

Doira Barrio Paratcha, bolseira en prácticas, Ciclo superior de turismo, Centro Público Integrado de

Formación Profesional Manuel Antonio, Vigo Montaxe da exposición ‘PRESENZA ACTIVA. Acción, obxecto e público’ Sara Ares Guerrero, voluntaria en prácticas, Máster en Arte, Museoloxía e Crítica Contemporánea, USC Ana Arias Ruiz, voluntaria en prácticas, Facultade de Belas Artes, Universidade de Vigo Cristina Canto, voluntaria en prácticas, Máster en Arte, Museoloxía e Crítica Contemporánea, USC Rocío Figueroa Guisande, voluntaria en prácticas, Máster en Arte, Museoloxía e Crítica Contemporánea, USC Sara Goberna Crespo, voluntaria en prácticas, Máster universitario en arte contemporánea. Creación e investigación, Universidade de Vigo Alba Marinha Souto, voluntaria en prácticas, Máster en Arte, Museoloxía e Crítica Contemporánea, USC Rocío Piñeiro Alonso, voluntaria en prácticas, Máster universitario en arte contemporánea. Creación e investigación, Universidade de Vigo Bibiana Piñeiro Omil, voluntaria en prácticas, Máster universitario en arte contemporánea. Creación e investigación, Universidade de Vigo Paula Román Rodríguez, voluntaria en prácticas, Máster en Arte, Museoloxía e Crítica Contemporánea, USC Areta González Bolado, voluntaria en prácticas, ESAD, Escola Superior de Arte Dramática de Galicia Andrea González Varela, voluntaria en prácticas, ESAD, Escola Superior de Arte Dramática de Galicia Ailén Kendelman Mouzo, voluntaria en prácticas, ESAD, Escola Superior de Arte Dramática de Galicia Montaxe da exposición ‘‘A BALEA NEGRA’ Linet Heredia Otero, voluntaria en prácticas, Facultade de Belas Artes de Pontevedra, Universidade de Vigo Beatriz Mazaira Suárez, voluntaria en prácticas, Facultade de Belas Artes de Pontevedra, Universidade de Vigo Persoal de montaxe

DAEXGA Servicios Integrales de Galicia, S. L. ITEM montaje A/V Decoraciones Torres Juan Vázquez Figueroa Limpiezas LEI Centro Especial de Empleo Froq Eventos PXC

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 81

OS DATOS Departamento de comunicación e didáctica Programas de prácticas

Verónica Vicente Álvarez, voluntaria en prácticas, Máster en Arte, Museoloxía e Crítica Contemporánea, USC Sila Cela Ferreiro, bolseira en prácticas, Universidade de Vigo Alba Irina Fernández Fernández, bolseira en prácticas, Universidade de Vigo Silvia Martínez García, voluntaria en prácticas, USC Elena Segovia Rodríguez, bolseira en prácticas, Universidade de Vigo

Departamento de documentación Programas de cooperación e interinidades

Carlos José Bustos Rodríguez, auxiliar biblioteca e departamento documentación Agrupación de Amigos do MARCO Programas de prácticas

Iris Darriba Quesada, bolseira en prácticas, Universidade de Vigo

Miguel Baldwin Hidalgo, bolseiro en prácticas, Universidade de Vigo

Beatriz Muñiz Rodríguez, bolseira en prácticas, Universidade de Vigo

Persoal subcontratado empresas de servizo EULEN S. A. Mantemento

V1íctor Fontán Cernadas

Alberto Jiménez Alvariño

Miguel Ángel Zamora Romero EULEN S. A. / Grandal Service S. L. Taquilla e atención ao público Coordinadora

Amaya Martínez-Randulfe Landín Educadoras

Beatriz Citoula Esperante

María Xosé Martínez Pérez

Berta Moldes Cancelas Taquilla e atención telefónica

Beatriz Dacal Blanco

Amaya Martínez-Randulfe Landín Monitores de sala

Sonia Barciela San Cecilio

José Antonio Carrera González

Paula Costas Collazo

MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 82

Limpiezas LEI Centro Especial de Empleo Xerencia

Adela López Nóvoa Supervisión

Deborah Galasso Vilas Persoal

Mª Carmen Domínguez Campos

Yolanda Iglesias Muñiz

Emiliano Pergorado

Ilson Ribeiro Fonseca

Mª Dolores Sánchez Rodríguez

Mercedes da Silva Lorenzo

Obdulia Sotelo Rial

Fermín Vázquez Lorenzo Securitas Vixilancia e seguridade

Eduardo Bouza González

Fernando Darrosa Abal

Francisco Guindo Campo Díaz

Marcial González Moure

José Enrique Alonso Iglesias

Jorge Pereira López

Pedro Pérez Caride

Sonia Pérez López

OS DATOS OUTROS SERVIZOS MARCO restaurante&café Durante o ano 2012, o MARCO restaurante&café continuou o seu proxecto baixo a xerencia de Ángeles Botas. Todo o equipo do restaurante foi parte activa na programación e servizos do Museo, especialmente con ocasión de eventos especiais como as sesións do Café Voltaire da Agrupación de Amigos, o Día Internacional do Museo, ou a Festa Aniversario do MARCO. Horario: de luns a venres de 08.00 a 21.00; sábados de 10.00 a 21.00 Tel. +34 886 116 712 www.marcorestauranteycafe.com

Tenda-librería RESCRÓMICA Publicacións, catálogos e obxectos de agasallo A mediados do mes de maio, a tenda-librería do MARCO reiniciou as súas actividades baixo o novo nome de RESCRÓMICA. Publicacións especializadas, catálogos, libros de deseño, obxectos de autor e artigos de agasallo, a disposición dos visitantes do Museo e do público en xeral. A inauguración oficial tivo lugar o xoves 7 de xuño, cun acto festivo de presentación que contou coa asistencia de persoas vencelladas ao mundo da cultura e da arte contemporánea.

Horario: de martes a sábados de 11.00 a 14.00 e de 17.00 a 20.00; domingos de 11.00 a 14.00 Tel. +34 986 113 941 http://www.facebook.com/tiendalibreriarescromica.museomarco

E ademais...

Visitas guiadas todos os días ás 18.00 Visitas ‘á carta’ para grupos, previa cita no tel. 986 113900 Facilidades de acceso para persoas discapacitadas Aseos adaptados Taquillas-gardarroupa

Novo horario de apertura A partir do 3 de xaneiro, coincidindo co inicio de 2012, o MARCO modificou os seus horarios de apertura ao público.

O cambio aplicouse tamén á apertura da Biblioteca-Centro de documentación no seu horario de tarde, que pasou a ser de 17.00 a 21.00.

Martes a sábados (festivos incluídos), de 11.00 a 14.30 e de 17.00 a 21.00 Domingos, de 11.00 a 14.30 Pechado os luns + INFO en: www.marcovigo.com http://www.facebook.com/MARCO MARCO, MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO 83

MARCO MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEA DE VIGO

DEZ ANOS