In-Nazzjon 21 ta' Novembru 2014

Nru 13,906

Il-Ġimgħa, 21 ta‘ Novembru, 2014 €0.80

www.maltarightnow.com

Muscat għandu jneħħi lil Mallia Il-Ministru tal-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali Manwel Mallia: taħt pressjoni b’diversi sejħiet biex jitneħħa mill-kariga mill-PM Muscat (Ritratt: Roberto Runza)

PC533 Paul Sheenan, li ġie sospiż minn xufier tal-Ministru tal-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali wara li spara fuq sewwieq Skoċċiż

– Simon Busuttil

Erbgħa u għoxrin siegħa movimentati wara l-inċident ta’ nhar l-Erbgħa bil-lejl li fih ix-xufier tal-Ministru Manwel Mallia spara fuq sewwieq Skoċċiż fil-Gżira. Wara li ftit sigħat wara l-każ il-Ministru ħareġ stqarrija jgħid li x-xufier tiegħu PC533 Paul Sheenan spara biss tiri ta’ twissija fl-arja, f’konferenza tal-aħbarijiet ilbieraħ filgħodu nqabad li gideb biex jgħatti l-verità u jagħmel cover-up, u ħabbar li ssospenda lix-xufier. Il-pulizija wkoll ħabbret li ssospendiet lill-kuntistabbli. Aktar tard f’reazzjoni l-Kap tal-Oppożizzjoni ddikjara li l-pożizzjoni ta’ Manwel Mallia m’għadhiex aktar tenibbli u l-PM għandu jneħħih. Anke l-AD iddikjarat li Mallia għandu jitwarrab.

Rapport ta’ Nathaniel Attard, Fabian Demicoli, Simon Cassar, Robert Cremona, Kenneth Xuereb u Matthew Mamo

Il-pożizzjoni ta’ Manwel Mallia bħala Ministru tal-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali m’għadhiex tenibbli u għandu jitneħħa mill-Prim Ministru Joseph Muscat.

Din is-sejħa għamluha sew ilKap tal-Oppożizzjoni Simon Busuttil u anke l-Alternattiva Demokratika lbieraħ fi tmiem ġurnata mimlija żviluppi kontinwi, b’rabta mal-isparatura li seħħet il-lejl ta’ qabel fil-Gżira.

Każ li fih kien involut ix-xufier tal-Ministru Manwel Mallia li fetaħ in-nar fuq sewwieq Skoċċiż li aktar kmieni kien messlu l-mera tal-karozza Ministerjali bil-vettura li kien qed isuq. Il-barrani ġie arrestat ftit wara taħt il-mini tal-Imsida

minn pulizija tar-Rapid Intervention Unit (RIU). Dwar il-każ għaddejja inkjesta Maġisterjali ordnata millMaġistrat Natasha Galea Sciberras.

Imma wara li l-Gvern kien pront joħroġ stqarrija ftit sigħat biss wara l-inċident, li fiha qal li dan kien inċident hit and run, implika li l-barrani kien fissakra, u qal ukoll li x-xufier talMinistru – pulizija – spara biss tiri ta’ twissija fl-arja, ilbieraħ f’konferenza tal-aħbarijiet ilMinistru Mallia nqabad li gideb biex jgħatti l-verità, tant li ħabbar li x-xufier tiegħu ġie sospiż mix-xogħol. Aktar tard dan ġie sospiż ukoll mill-kariga tiegħu fil-Korp tal-Pulizija.

Kien biss wara li ħarġu filmati u ritratti tal-vettura talBritanniku milquta minn tiri ta’ pistola, li l-Ministru tal-Pulizija Manwel Mallia biddel il-verżjoni uffiċjali li ngħatat l-Erbgħa billejl, u ma baqax jingħad li l-kuntistabbli PC533 Paul Sheenan spara tiri tat-twissija fl-ajru.

Fil-fatt fil-karozza tassewwieq l-ieħor instabu numru ta’ marki tal-bullets, waħda fuq wara tal-karozza fil-bumper, oħra ma’ wieħed mill-fanali u oħra fil-pilastru tal-windscreen.

Din tal-aħħar instabet ftit millimetri biss ‘il bogħod millħġieġa, li jfisser li kieku t-tir laqat ftit millimetri aktar lil hemm fid-direzzjoni tal-lemin, kien jinfed il-ħġieġa tal-karozza.

Dan juri li t-tiri sparati ma kienu tiri ta’ twissija xejn, imma kienu tiri sparati direttament lejn il-karozza u s-sewwieq tagħha, li kollox jindika li dak il-ħin kien fil-karozza tiegħu. Li jfisser li lMinisteru gideb fl-istqarrija tiegħu. Kif fil-fatt ammetta lMinistru fil-konferenza stampa li eventwalment indirizza lbieraħ.

Din l-ammissjoni saret millMinistru Mallia stess waqt konferenza tal-aħbarijiet ilbieraħ filgħodu wara li diversi ġurnalisti, inkluż ta’ dan il-ġurnal, inġabru quddiem il-Ministeru tal-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali hekk kif ilportal maltarightnow.com żvela l-aħbar li kienet għaddejja laqgħa bejn l-Aġent Kummissarju Ray Zammit u l-Ministru Manwel

Mallia dwar dak li kien ġara l-lejl ta’ qabel.

‘In-Nazzjon’ kienet l-ewwel li ġiet infurmata li l-Aġent Kummissarju tal-Pulizija kien qed jitlaqa’ mal-Ministru Manwel Mallia. Ġurnalisti tagħna marru quddiem il-Ministeru biex jippruvaw jieħdu l-kummenti. Iktar tard deher ukoll dieħel fil-Ministeru l-Kap talKomunikazzjoni tal-Gvern Kurt Farrugia.

Sadanittant iktar ġurnalisti waslu quddiem il-bieb talMinisteru u meta nġabar għadd imdaqqas ta’ ġurnalisti, fotografi u cameramen, ħarġet is-sejħa għall-konferenza tal-aħbarijiet. għal paġna 3

Ara l-istqarrija sħiħa tal-Kap tal-Oppożizzjoni dwar il-każ ta’ Manwel Mallia f’paġna 3

Aktar reazzjonijiet għall-Baġit 2015 f’In-Nazzjon Ara paġni 4 u 5

www.maltarightnow.com

3

Il-Ġimgħa, 21 ta’ Novembru, 2014

LOKALI

Sospiż minn xufier tal-Ministru u minn kuntistabbli minn paġna 1

Matulha l-Ministru Mallia qal li dak il-ħin tal-inċident hu kien fil-Kwartieri Ġenerali tal-Pulizija jattendi konferenza internazzjonali filwaqt li kien infurmat li xxufier u skorta tiegħu, Paul Sheenan żar lil ommu fil-Gżira bil-karozza tal-Ministeru.

Waqt il-konferenza tal-aħbarijiet, li kienet indirizzata wkoll minn Kurt Farrugia, il-Ministru Manwel Mallia ħabbar li Sheenan kien sospiż mill-impjieg tiegħu bħala xufier u protection officer miegħu.

Iżda mistoqsi ripetutament jgħid jekk ġiex sospiż ukoll millKorp tal-Pulizija, il-Ministru baqa’ ma tax tweġiba ċara bliskuża li għaddejja inkjesta, imma ta x’jifhem li Sheenan se jibqa’ attiv fil-Korp sakemm titlesta l-inkjesta maġisterjali.

Kien biss iktar tard, li lPulizija, fi stqarrija xotta ta’ linja waħda, ħabbret li l-Kuntistabbli kien sospiż mix-xogħol tiegħu.

Mallia ddeskriva dan il-każ bħala “wieħed spjaċevoli”. Fl-istess waqt, ikkonferma li ma kienx iċċekkja l-passat ta’ Sheenan qabel dan ġie impjegat bħala xufier. Fil-fatt, Sheenan fil-passat kellu każ ta’ ksur tal-ordnijiet talPulizija.

Mistoqsi dwar jekk inkisrux ilproċeduri tal-Pulizija dwar l-użu tal-armi tan-nar, il-Ministru Manwel Mallia qal li ma jidħolx fid-dettalji tal-proċedura. Iżda lLiġi tal-Pulizija hi ċara dwar lużu tal-forza u b’mod partikolari l-użu tal-arma tan-nar.

Artikolu 99 tal-Liġi tal-Pulizija jgħid li “f’cirkostanzi eċċezzjonali, il-Korp jista’, fl-eżekuzzjoni ta’ dmirijietu, juża armi tan-nar u armi jew materjal offensiv ieħor.”

L-istess Artikolu jiddefinixxi wkoll “iċ-ċirkostanzi eċċezzjonali” bħala l-kundizzjonijiet “li jwasslu sabiex l-użu tal-arma tan-nar jkun inevitabbli biex tkun priservata ħajjet l-uffiċjal tal-pulizija, jew ta’ persuni oħrajn kif ukoll biex ikun evitat periklu imminenti ta’ vjolenza mifruxa.”

Il-Liġi tal-Pulizija tgħid ukoll li “jitqies bħala reat kontra d-dixxiplina li uffiċjal tal-pulizija juża lforza għal raġunijiet li ma jkunux dawk permessi bil-liġi u biċċirkostanzi tal-każ.”

Mistoqsija oħra lil Manwel Mallia kienet dwar fejn eżattament seħħet l-isparatura u jekk ilvettura tal-Iskoċċiż tneħħietx qabel intemmet l-inkjesta, bilMinistru jwieġeb li ma jafx iddettalji kollha tal-każ.

L-istqarrija tal-Kap tal-Oppożizzjoni

Il-pożizzjoni tal-Ministru Mallia m’għadhiex aktar tenibbli

L-inċident li seħħ tul il-lejl bejn l-Erbgħa u l-Ħamis, u li fih kien involut ix-xufier tal-Ministru talIntern u s-Sigurtà Nazzjonali Manwel Mallia huwa xokkanti u m’għandux jitħalla għaddej qisu xejn mhu xejn.

Skont stqarrija tal-Ministru Manwel Mallia, karozza misjuqa minn Ingliż ħabtet mal-karozza tal-Ministru u baqgħet sejra, jiġifieri każ ta’ hit and run. L-istqarrija qalet ukoll li x-xufier talMinistru spara tiri fl-ajru bħala warning shots. Issa rriżulta li dan mhux minnu.

L-Oppożizzjoni tinsab mħassba għal żewg ragunijiet.

L-ewwelnett, xufier ta’ Ministru m’għandu qatt jispara tiri minħabba inċident ta’ ħabta bejn żewġ karozzi. Dan huwa użu eċċessiv u sproporjonzat ta’ arma tan-nar, aktar u aktar meta dan kien ixxufier tal-Ministru responsabbli mill-Pulizija u allura mill-ordni pubblika. Bl-ebda mod ma jista’ wieħed jiġġustifika li jiġu sparati tiri minħabba ħabta bejn żewġ karozzi. Allaħares naċċettaw dawn l-affarijiet f’pajjiżna.

M’aħniex qegħdin fil-Wild West.

Agħar minn hekk, dak li għamel ix-xufier huwa riflessjoni ta’ Ministru u ta’ Gvern bla sens ta’ diċenza li jagħti r-riħ lil kulħadd.

Kull min hu parti mill-Gvern Laburista iħoss li jista’ jagħmel li jrid, issa anke li jispara tiri fuq ħaddieħor.

It-tieni, l-ewwel reazzjoni talMinistru ma kinitx li jgħid il-verità imma bil-maqlub, li jigdeb biex jgħatti l-verità u jagħmel cover-up ta’ dak li ġara. Imma mhux veru li t-tiri ġew sparati fl-ajru bħala tiri ta’ twissija, imma kienu tiri sparati lejn il-karozza tal-Ingliż u fil-fatt laqtuha. Kien biss meta kien ċar li ħadd mhu jemmnu li l-Ministru biddel il-verżjoni tiegħu.

Għaldaqstant huwa ċar li lMinistru gideb biex jgħatti l-verità, biex jagħmel cover-up, meta bħala Ministru tal-Pulizija u flinteress pubbliku xogħolu hu li jipproteġi s-sigurtà tan-nies u mhux jgħatti lix-xufier tiegħu li spara fuq karozza oħra.

Dan l-inċident huwa ieħor minn sensiela ta’ skandli li wettqu lMinistru Manwel Mallia u Ministri oħra f’għoxrin xahar biss ta’ Gvern Laburista. Imma n-nies issa bdew jixbgħu b’dan l-abbuż ta’ poter.

Il-pożizzjoni tal-Oppożizzjoni hija ċara.

L-ewwelnett, irridu l-verità, ilverità kollha u mhux li jaqbel lilhom biss. Għal darba oħra, ilGvern inqabad jigdeb. Mhux se

nħallu lill-Gvern jaħbi jew itappan il-verità. Il-Gvern, l-ewwel gideb biex jipprova jgħatti, imma wara induna li nqabad.

It-tieni, nistennew li lKummissarju tal-Pulizija jagħmel xogħolu b’indipendenza u ma jħallix lill-Ministru Manwel Mallia jindaħallu. Il-Pulizija mhumiex hemm biex jipproteġu lillGvern jew lil Manwel Mallia imma biex iħarsu lill-poplu Malti.

It-tielet, il-pożizzjoni talMinistru Mallia m’għadhiex aktar tenibbli. Manwel Mallia mhux bniedem li tista’ tafda f’idejh ilPulizija, mhux bniedem li tista’ tafda f’idejh l-ordni pubbliku u bih in-nies ma jħossux li s-sigurtà tagħhom hija protetta. Fi ftit kliem, not fit for purpose.

U fl-aħħarnett, il-Prim Ministru għandu jneħħi lil Manwel Mallia.

Jekk il-Prim Ministru Joseph Muscat ma jagħmel xejn quddiem dak li ġara, ikun qed juri dgħjufija kbira, ikun qed juri li mhux kapaċi jikkontrolla lil Manwel Mallia u saħansitra jidħol kompliċi miegħu biex iħalli għaddej inċident xokkanti li f’soċjetà demokratika m’għandu qatt ikun aċċettabbli.

Li jridu n-nies huwa s-serħan ilmoħħ li s-sigurtà tagħhom hija protetta. Wara dak li ġara, il-poplu ma jistax iserraħ rasu.

Persuni li nhar l-Erbgħa bil-lejl kienu f’residenzi fi Triq il-Wied tal-Kappara fil-Gżira, li tinsab flinħawi tal-pixxina nazzjonali talQroqq, spjegawlna li għall-ħabta tad-8.45pm semgħu storbju fuq barra u ħarġu jittawlu biex jaraw x’ġara.

Dak il-ħin raw żewġ karozzi – waħda Vauxhall kulur il-fidda, u l-oħra l-karozza uffiċjali ta’ Ministru tal-kabinett, bin-numru GM14, jiġifieri tal-Ministru responsabbli mill-pulizija – u żewġ persuni maġenbhom jargumentaw.

Wieħed minnhom, liebes qmis u ingravata, li x-xhie-

da li kellmuna qalulna li kien jidher ċar li kien ix-xufier talMinistru, kellu arma f’idejh u beda jxejjirha.

Filwaqt li s-sewwieq tal-karozza l-oħra tat-tip Vauxhall, li aktar tard irriżulta li huwa l-Iskoċċiż Stephen Smith, beda jgħid lixxufier tal-Ministru biex ma jxejjirx l-arma tan-nar lejh, u jistaqsih għaliex qed jippuntalu larma. Aktar tard, skont in-nies li tkellmu magħna, l-Iskoċċiż beża’ u pprova jaħrab bil-karozza millpost.

Kien f’dak il-ħin, li skont dawk li kienu qed jaraw din ix-

xena quddiem għajnejhom, baqgħu mbikkma meta x-xufier tal-Ministru, ftit aktar ‘l isfel flistess triq, segwieh u spara żewġ tiri fid-direzzjoni tiegħu.

Skont il-verżjoni oriġinali talgvern, xħin kien qed jiġri dan kollu, is-sewwieq Skoċċiż ipprova jaggredixxi lix-xufier talMinistru Mallia u wara li rassu mal-ħajt, ħebb għalih bi flixkun tal-birra. Skont l-istqarrija uffiċjali, kien dan li wassal biex ilpulizija jispara t-tiri.

Eventwalment is-sewwieq barrani ħarab mill-post u ġie arrestat ftit wara fl-Imsida.

X’qalulna nies li kienu fil-post L-AD ukoll tappella għar-riżenja ta’ Mallia Manwel Mallia jindirizza l-konferenza stampa tal-bieraħ

Anke l-Alternattiva Demokratika qed tgħid li lMinistru Manwel Mallia għandu jirriżenja jew jitneħħa, wara limġieba mhux aċċettabbli ta’ membru tal-istaff tiegħu f’dan ilkaż.

“Il-Ministru Mallia għandu jirriżenja jew inkella jitwarrab immedjatament. Għandu jerfa’ r-responsabbiltà politika għax finalment huwa responsabbli għal dak li jagħmlu l-istaff tiegħu” qal fi stqarrija Carmel Cacopardo,

Deputat Chairperson tal-AD. L-istqarrija tkompli li mhux aċċettabbli li l-istaff madwar ilMinistru responsabbli millPulizija jisparaw fuq in-nies. Prim Ministru serju kien immedjatament jitlob għar-riżenja ta’ dan ilMinistru.

Jekk dan ma jsirx ikun ifisser li issa huwa aċċettabbli li xufiera u staff madwar Ministru jqisu li huma ‘l fuq mil-liġi, u li ħadd ma jista’ jmisshom, ikkonkluda Carmel Cacopardo.

www.maltarightnow.com

4

Il-Ġimgħa, 21 ta’ Novembru, 2014

BAĠIT 2015

Il-Baġit 2015 żamm il-prezz tal-fuels ogħla minkejja li dak taż-żejt hu fl-istess livell tal-2010 Dakinhar Muscat kien niżżel in-nies fit-toroq

Fl-2010, il-Partit Laburista mmexxi minn Joseph Muscat kien niżżel in-nies fit-toroq għax kien qal li l-prezzijiet tal-petrol u d-diesel huma għoljin wisq u ta’ piż fuq il-poplu Malti u Għawdxi. Fil-protesti, dakinhar il-Partit Laburista kien akkumpanjat mill-General Workers Union (GWU), li kienet għamlet propaganda kbira għal din il-protesta fil-gazzetti tagħha.

Dakinhar, fi żmien Gvern Nazzjonalista, il-prezzijiet talfuels kienu jinbidlu kull xahar skont mekkaniżmu apposta li kien jaġġusta ruħu mal-prezzijiet internazzjonali taż-żejt, li kienu jvarjaw regolarment, minn ġurnata għall-oħra.

Erba’ snin wara, il-Partit Laburista jinsab fil-Gvern, Joseph Muscat hu Prim Ministru u l-prezzijiet internazzjonali tażżejt jinsabu eżatt bħalma kienu fl-2010.

Madanakollu, illum l-istess Joseph Muscat qed jiġġustifika lftehim ta’ hedging li l-Gvern tiegħu għamel fix-xiri taż-żejt, u li wassal biex rabat il-prezzijiet

tal-fuel f’pajjiżna sal-aħħar tassena bi prezz li hu ħafna ogħla milli kien erba’ snin ilu.

Hekk kif il-prezzijiet internazzjonali taż-żejt illum jinsabu fl-istess livell ta’ erba’ snin ilu, wieħed jistenna li anke l-prezzijiet tal-fuel jinżlu għall-istess livelli.

Iżda minħabba l-ftehim ta’ Muscat, dan ma jistax jiġri.

Kieku, il-prezz tal-petrol suppost jinżel b’24ċ, filwaqt li l-prezz tad-diesel jinżel bi 30ċ biex jirrifletti l-livell baxx li jinsab fih ilprezz taż-żejt illum.

Filwaqt li kkonferma li lprezzijiet għas-sewwieqa Maltin se jibqgħu fissi sal-bidu tas-sena l-ġdida, fil-Baġit 2015, il-Gvern Laburista ħabbar li l-uniku roħs se jkun ta’ 2ċ biss għall-petrol u 1ċ biss għad-diesel wara l-1 ta’ Jannar. U ħabbar ukoll l-intenzjoni tiegħu li jerġa’ jorbot ilprezzijiet.

Il-fatt li l-prezzijiet tal-fuels f’Malta huma fl-ogħla livell flEwropa tikkonfermah l-istatistika uffiċjali ppubblikata millUffiċċju tal-Istatistika tal-Unjoni Ewropea (Eurostat).

L-agħar li mar fil-baġit huwa l-individwu Bil-Baġit 2015 l-agħar li mar hu l-individwu.

Dan qalu l-ekonomista Lino Briguglio, waqt il-programm TVAM l-għada li tressaq il-baġit għas-sena d-dieħla.

Fl-intervista fuq l-istazzjon nazzjonali l-Professur Briguglio qal li fil-baġit għas-sena d-dieħla hemm miżuri tajbin, fosthom li hu baġit li bih jaqbillek taħdem u ma tiddependix mis-servizzi soċjali. Iżda żied jgħid ukoll li lindividwu se jiggwadanja l-

– l-ekonomista Lino Briguglio

inqas għaliex it-taxxi indiretti żdiedu.

Lino Briguglio semma wkoll tliet problemi li skont hu ma ġewx indirizzati kif suppost filbaġit. Dawn huma t-traffiku, larja maħmuġa u l-abbuż milliżviluppaturi.

L-ekonomista spjega wkoll kif normalment gvernijiet soċjalisti, bħalma hu l-gvern laburista ta’ Muscat, jgħinu aktar lil min għandu paga baxxa milli lil min għandu paga għolja. Iżda fil-

bagit għas-sena d-dieħla, ilgvern, bil-miżuri fiskali għażel li jgħin aktar lil min għandu paga għolja milli lil min għandu paga baxxa. U lil dawk li għandhom paga baxxa, għenhom bi ftit.

B’mod ġenerali l-kritika prinċipali għall-bagit ta’ nhar itTnejn li għadda kienet li fit-tielet baġit tiegħu l-gvern għadu ma jafx liema huma s-setturi eżistenti li jrid jinċentiva u x’setturi ġodda jrid jattira lejn il-pajjiż, biex jinħolqu aktar impjiegi.

Il-Kamra tal-Kummerċ ixxukkjata bil-kummenti tal-Ministru Scicluna Tappella lill-gvern biex ma jittraskurax lill-fabbriki

Il-Kamra tal-Kummerċ, lIndustrija u l-Intrapriża fi stqarrija qalet li tinsab ixxukkjata għall-fatt li l-Ministru talFinanzi Edward Scicluna jidher li qed jipprova jnaqqas l-importanza tal-istatistiċi ppublikati minn istituzzjonijiet indipendenti.

Il-Kamra tal-Kummerċ esprimiet din il-pożizzjoni wara li l-Ministru Scicluna qal li listatistika dwar il-manifattura u l-bejgħ mill-ħwienet hija fażulla.

Skont il-Ministru tal-Finanzi,

dan l-istħarriġ tal-Eurostat – lAġenzija tal-Istatistika talUnjoni Ewropea – hu bbażat fuq erba‘ fabbriki u “jiggrossjawhom” biex jirrappreżentaw lill-fabbriki kollha, għalhekk mhux rappreżentattiv tas-settur ekonomiku.

Fl-istqarrija tagħha, il-Kamra tal-Kummerċ attribwiet l-istatistika negattiva tal-manifattura u lbejgħ mill-ħwienet għan-nuqqas ta’ kompetittività ta’ pajjiżna kkawżata speċjalment mill-ispejjeż li għandhom in-negozji

Maltin, u ż-żieda fil-kompetittività ta’ pajjiżi oħra li ħadmu bi prijorità biex dan ikun jista’ jseħħ.

Fid-dawl ta’ dan, il-Kamra talKummerċ appellat lill-Gvern u lill-istakeholders f’dan is-settur biex jagħmlu sforz kollettiv biex iwaqqfu s-settur tal-manifattura u l-fabbriki f’pajjiżna milli jkompli jmur għall-agħar.

Il-Kamra tenniet l-appell tagħha li ssir diskussjoni attiva bejn l-istakeholders kollha konċernati biex tissaħħaħ ilkompetittività tal-pajjiż.

Sodisfazzjon għall-persuni b’diżabbilità

– Inspire

Il-Fondazzjoni Inspire u lKoperattiva Empower laqgħu l-miżuri li tħabbru fil-baġit li għandhom bħala għan li jtejbu l-faċilitajiet residenzjali u l-prospetti ta’ xogħol għall-persuni b’diżabbilità.

Inspire qalet li l-miżuri għandhom iwasslu għal iktar inklużjoni ta’ persuni vulnerabbli u b’hekk titjieb il-kwalità tal-ħajja, lindipendenza u l-inklużjoni soċjali.

www.maltarightnow.com

BAĠIT 2015

Edward Scicluna jibqa’ jigdeb

Il-Ministru tal-Finanzi Edward Scicluna, li gideb fuq limpjiegi mal-gvern meta qal li dawn huma biss ‘perċezzjoni statistika’, issa qed ikompli jigdeb fuq id-dejn li qed jagħmel.

Fi stqarrija, il-Partit Nazzjonalista qal li Edward Scicluna sab dejn ta’ 67.9% talProdott Gross Domestiku flaħħar tal-2012, tellgħu għal 69.8% fl-aħħar tal-2013, u issa hu stess qed jammetti fid-diskors tal-baġit li se jtella’ dan iddejn għal aktar minn 70% talPGD. Mill-aħħar tal-2013, matul lewwel sitt xhur ta’ din is-sena, Edward Scicluna għabba €518-il

Taħt it-tmexxija ta’ Edward Scicluna bħala Ministru tal-Finanzi, pajjiżna qed jagħmel €3 miljun dejn kuljum

miljun oħra dejn fuq ilpajjiż. Dan hu r-rekord ta’ Edward Scicluna fid-dejn li ma jista’ jmerih b’xejn.

Edward Scicluna, bħalma pprova jagħmel meta gideb lillġurnalisti dwar l-impjiegi malGvern taparsi ‘perċezzjoni’, issa qed jipprova jaħbi l-fatt li lUnjoni Ewropea għamlet kalkolu mill-ġdid tal-PGD ta’

– il-PN

kull pajjiż membru tagħha.

Imma fejn jaqbillu, Edward Scicluna juża l-kalkolu l-antik, u fejn jaqbillu juża l-ġdid biex tiegħu jagħtih lil ħaddieħor.

Dak li hu tiegħu Edward Scicluna issa għandu jżommu: żieda fid-dejn għal aktar minn 70% tal-PGD u €3 miljun dejn kuljum fl-aħħar sitt xhur li għalihom għandna ċ-ċifri.

Miżura kożmetika li se żżid l-ispejjeż fil-qasam tal-proprjetà Matthew Mamo

Fil-Baġit 2015 tneħħiet is-sistema li perit tal-gvern jevalwa l-prezz tal-proprjetà, u dan se jżid il-burokrazija

Miżura li tista’ twassal għal aktar burokrazija għall-SMEs Robert Cremona

Il-Baġit 2015 jista’ jwassal biex tiżdied il-burokrazija għannegozji ż-żgħar. Dan joħroġ millmiżura li tissemma f’paġna 24, u li nqrat mill-Ministru fil-bidu tad-diskors twil tiegħu mingħajr wisq enfasi fuqha.

Din il-miżura se twassal biex negozjanti li jaqilgħu ammonti żgħar ta’ flus, issa xorta se jkollhom jirreġistraw madDipartiment tal-VAT. Dwar din il-miżura ħadna rreazzjoni ta’ Paul Abela, ilPresident tal-GRTU. Fil-kummenti tiegħu lil ‘In-Nazzjon’, hu qalilna li dak li tħabbar fil-baġit

inaqqas l-abbuż, iżda jeħtieġ li din ma tkunx miżura burokratika.

“Din għandha tkun ħolqa minn serje ta’ miżuri biex inneħħu labbużi. Dan għaliex hemm bżonn li n-negozji jaħdmu f’ambitu ta’ kompetizzjoni ġusta,” sostna Paul Abela. Min-naħa loħra, hu appella lill-Gvern biex tinqata’ l-burokrazija żejda.

“Pereżempju, m’għandekx għalfejn toqgħod tiġi mitlub tqabbad accountant biex tiġġustifika ruħek li taqla’ taħt is-€7,000.

Għandha tkun xi ħaġa faċli għannegozji, trasparenti, u mingħajr ħafna burokrazija.”

Fi żmien amministrazzjoni preċedenti, min jaqla’ inqas minn

5

Il-Ġimgħa, 21 ta’ Novembru, 2014

€7,000 ma kellux għalfejn jirreġistra għall-VAT, filwaqt li kellu obbligu li joħroġ irċevuta mhux fiskali. Issa bil-baġit għassena d-dieħla din is-sistema nbidlet, u l-proċedura ġiet li irrispettivament minn kemm taqla’, trid tirreġistra madDipartiment tal-VAT, u toħroġ irċevuta fiskali.

Apparti li wieħed irid jirreġistra mad-Dipartiment, irid ukoll jimla’ r-return tal-VAT. Jekk dan ma jsirx, hemm multi kbar li wieħed jista’ jeħel u saħansitra anke ħabs. Fil-fatt, il-kundanna ta’ ħabs għadha ma tneħħietx mil-liġi tal-VAT, minkejja lwegħda tal-Partit Laburista.

Waħda mill-miżuri ġodda li daħħal il-Gvern Laburista filbaġit ta’ din is-sena se tkompli żżid l-ispejjeż u l-burokrazija filqasam tal-proprjetà.

Dan hekk kif il-Gvern neħħa s-sistema li perit tal-gvern jevalwa l-prezz ta’ proprjetà li dDipartiment tat-Taxxa jqis li ma jirriflettix il-valur veru tal-istess proprjetà.

Minflok, iddaħħlet sistema ġdida u iktar ikkumplikata fejn min ikun se jixtri proprjetà ġdida, irid iqabbad perit hu stess biex jagħmillu valutazzjoni professjonali qabel il-valur tal-proprjetà jkun dikjarat.

Ovvjament, dan se jsir bi spiża għax-xerrej tal-proprjetà li jrid

iħallas għas-servizz tal-perit talgħażla tiegħu.

Din il-valutazzjoni mbagħad trid tintbagħat lid-Dipartiment tat-Taxxa fejn issir valutazzjoni tagħha. F’każ li jkun hemm dubju, il-Gvern se jerġa’ jmur lura għas-sistema oriġinali fejn iqabbad perit hu biex jagħmel ilverifika.

B’hekk dak li tħabbar hu biss replika tal-proċess ta’ qabel, biddifferenza li min ikun se jixtri żdiditlu spiża ġdida biex jagħmel valutazzjoni hu stess.

Fil-fatt, malli tħabbret din ilmiżura, fis-settur tal-proprjetà qamu diversi lmenti għaliex dan il-proċess twal, ġie iktar ikkumplikat, żdiedet l-ispiża u ssistema preżenti baqgħet ma tranġatx.

In-negozji żgħar ukoll issa se jkollhom jibdew jirreġistraw madDipartiment tal-VAT

www.maltarightnow.com

Il-Ġimgħa, 21 ta’ Novembru, 2014

6

L-akkużat jgħid li kieku kien hu kienet tagħrfu ĠURI FUQ ATTENTAT TA’ SERQ U SWAT TA’ ANZJANA RIESAQ LEJN TMIEMU

QORTI

Jonathan Felice, li llum għandu 25 sena, u li ismu issa jista’ jissemma wara digriet tal-Qorti, qal li huwa qatt ma daħal fir-residenza tal-anzjana ta’ 81 sena u nnega l-akkużi kollha miġjubin kontrih.

Il-ġuri dwar attentat ta’ serq bi vjolenza fuq anzjana minn Ħal Qormi f’Ġunju ta’ tmien snin ilu, issa jinsab riesaq lejn tmiemu, wara li l-Prosekuzzjoni għalqet il-provi tagħha.

Felice, minn Ħal Qormi, li kellu 17-il sena meta wettaq irreat, iddeċieda li jixhed fil-ġuri

tiegħu stess fejn qal li jista’ jkun li l-anzjana Dolores Debono fixklitu ma’ ħaddieħor u dan peress li hi qalet li ma tafux, u wara għarfitu mir-ritratti. Tenna li kieku kien hu li daħal fir-residenza tagħha, x’aktarx li kienet tagħrfu mill-ewwel peress li hu kien imur ħafna drabi ma’ sħabu jilgħab fit-triq tagħha, u dan kien jagħmlu meta kien għadu iżgħar.

Għalhekk li kieku kien hu li wettaq ir-reat, kieku żgur li kienet tagħrfu mill-ewwel.

Sadanittant kien hemm nuqqas

ta’ qbil bejn il-Prosekuzzjoni u ddifiża fuq xhieda tal-espert Mario Scerri fejn dan xehed li meta huwa kellem lill-anzjana din qaltlu li tnejn kienu b’maskra u ieħor kellu wiċċu mgħotti b’xi ħaġa, x’aktarx li kellu baraklava.

L-Avukat Cuschieri, li matul il-ġurnata kompla għaddej bissottomissjonijiet tiegħu għaddifiża, qal li l-vittma ma kinetx konsistenti f’dak li qalet lillesperti, dwar kif kienu mgħammda l-ħallelin.

Qabel ma xehed l-akkużat

inqrat ukoll ix-xhieda tal-anzjana Dolores Debono, li kienet tat flistadju ta’ kumpilazzjoni, u li filġuri ma ttellgħetx tixhed minħabba l-qagħda ta’ saħħitha u biex ma terġax tgħaddi minn trawma.

Debono kienet qalet lillPulizija li tliet irġiel kienu daħlu bil-forza fid-dar tagħha għallħabta tat-3.30 p.m. tas-27 ta’ Ġunju, ta’ tmien snin ilu, fejn filwaqt li wieħed żammha, it-tnejn l-oħra bdew iqallbu fid-dar.

Wieħed mill-ħallelin mhux biss żammha u kkaġunalha ġrieħi

ħfief f’diversi partijiet ta’ ġisimha, imma anke kaxkarha u kkaġunalha ġrieħi serji fisswaba’ ta’ saqajha.

L-akkużat li qed jiffaċċja tliet Kapi ta’ akkuża, jista’ jiġi kundannat, jekk jinstab ħati, minimu ta’ disa’ xhur ħabs u massimu ta’ disa’ snin fuq ġrieħi li jwasslu għal diżabbiltà permanenti.

Madankollu l-aktar akkuża serja hija dik ta’ attenatat ta’ serq bi vjolenza, fejn dan jista’ jiġi kundannat minimu ta’ erba’ snin u massimu ta’ 12-il sena.

tal-kumpanija taċ-Ċaqnu, ma nstabx ħati mill-Maġistrat Giovanni Grixti li b’nuqqas ta’ ħsieb u traskuraġni, naqas milli jiżgura s-saħħa u s-sigurtà fuq ilpost tax-xogħol, u dan wara li wieħed mill-impjegati tiegħu waqa’ tliet sulari u spiċċa biex kiser għonqu, is-sinsla ta’ dahru u saqajh.

L-inċident seħħ fit-2 ta’ Ġunju, 2003 meta għall-ħabta tas-1.00

xogħol ta’ twaqqigħ fejn kien qed jaħdem ċertu Joseph Debono.

Il-vittma ma setax jintrabat minħabba li s-soqfa kienu għadhom ma twaqqgħux f’inċident sfortunat, b’Debono jispiċċa bilflokk tiegħu jinqabad ma’ grappun u spiċċa biex waqa’ għal isfel.

Fix-xhieda tiegħu Debono qal li kien qed jaqla’ kantun millopramorta li kellu granpun miegħu u ma ndunax bih. Malli

u l-kantun ġibdu għal isfel.

Mill-provi u minn dak li qal ilvittma stess li x-xogħol kien fi stadju innizjali tant li lanqas kien hemm makkinarju fuq il-post u li Debono ma kienx marbut minħabba li s-soqfa ma kienx għadhom bdew jitwaqqgħu. IlProsekuzzjoni tmexxiet millIspettur Frankie Sammut. Għal Polidano deheru l-Avukati Michael Sciriha u Lucio Sciriha.

Dmitrijus Zdorovcevas, ta’ 28 sena, Russu li jgħix il-Litwanja, ġie kundannat ħames snin ħabs u mmultat €23,000, wara li ammetta flok għadda ġuri li ftiehem ma’ terzi persuni biex jimporta ddroga eroina, għal skop ta’ traffikar.

Ir-Russu kien inqabad l-ajru-

port internazzjonali fil-11 ta’ April tal-2011 wara li kien wasal fuq titjira minn Brussell. Huwa ammetta wkoll quddiem lImħallef Antonio Mizzi li assoċja ruħu ma’ persuni oħra għal skop ta’ traffikar il-kalmant benzodiazepine, trab li nstab f’qiegħ falz tal-bagalja tiegħu. Huwa

ammetta wkoll li mporta dan ilkalmant, li kkonsenjah u li kien fil-pusses tiegħu.

Il-Qorti ordnat il-konfiska taloġġetti kollha li dwarhom sar irreat u l-konfiska ta’ kull flejjes jew propjetà oħra tal-ħati. IlProsekuzzjoni tmexxiet millIspettur Johan Fenech.

Raġel ta’ 32 sena mill-Isla ammetta quddiem il-Maġistrat Consuelo Scerri Herrera li f’Lulju li għadda waqt li kien qed itellaq ma’ sewwieq ieħor qabel il-mina talKalkara, baqa’ dieħel “head on” filkarozza tal-Ministru Joe Mizzi, li kienet qed tinstaq minnu stess.

Fil-pront is-sewwieq, Renald Hayman, għamel “u-turn” u baqa’ sejjer. Aktar tard huwa nstab jixrob fil-każin ta’ Senglea Gunners, flIsla.

Ir-rapport kien sar għall-ħabta tal4.15 p.m. bis-Surġent Rizzo jmur fi Triq Xatt il-Kalkara u hemm sab karozza Renault tal-Ministru. IlMinistru Mizzi kien qal lis-Surġent li hu kien qed isuq il-karozza u eżatt kif minn Triq San Dwardu fil-limiti tal-Birgu dar għat-Triq ix-Xatt talKalkara, raha żewġ karozzi telgħin b’veloċità qawwija lejn id-direzzjoni tiegħu.

Il-Ministru qal li waħda mill-

karozzi kienet bajda iżda ma kienx laħaq ħa n-numru ta’ reġistrazzjoni tal-karozza, li kienet qed tinstaq filkarreġġata tagħha, iżda l-karozza loħra kienet tiela’ kontra d-direzzjoni tat-traffiku u kienet qabżet illinja l-bajda u kienet fil-karreġġata li kien fiha hu.

Il-karozza li kienet ġejja quddiemha ħadet brejk kbir iżda xorta waħda daħlet fil-karozza tiegħu. Ixxhud qal ukoll li minflok issewwieq ħareġ jiskuża ruħu, irriversja, għamel u-turn, u saq ’l hemm.

Il-Pulizija tad-Disrett kien irnexxielhom isibu l-karozza l-Isla, u lil Renald Hayman fil-bar tasSenglea Gunners jixrob. Hayman ikkonferma mal-Pulizija li kien involut f’inċident, u li kien mar ma’ sieħbu jixrob għax ħassu mifxul.

Hu weħel multa ta’ €200 u sospensjoni tal-liċenzja wara li ammetta li laqat il-karozza tal-ministru Joe Mizzi u baqa’ għaddej.

‘Iċ-Ċaqnu’ mhux ħati li impjegat weġġa’ Baqa’ dieħel fil-karozza gravi minħabba nuqqas ta’ sigurtà tal-Ministru Joe Mizzi Paul Polidano ta’ 49 sena minn p.m. f’bini li jinsab fi Triq waddab il-kantun għal isfel, il- u baqa’ sejjer jixrob Ħal Safi, wieħed mid-diretturi Mariano, f’Bormla, kien qed isir flokk tiegħu nqabad mal-granpun

Ħames snin ħabs u multa għal Russu

www.maltarightnow.com

7

Il-Ġimgħa, 21 ta’ Novembru, 2014

KUNSILLI LOKALI

Imwarrbin mill-ġdid?

KUMMENT

F’diskors ta’ erba’ sigħat filBaġit 2015 il-Ministru Edward Scicluna ftit li xejn sab spazju għall-Kunsilli Lokali. Millġdid, il-Gvern għażel li jagħti lġenb lill-Kunsilli Lokali u ftit li xejn jagħti widen għall-isfidi li l-Kunsilli Lokali dan l-aħħar kienu qegħdin jiffaċċjaw. L-atti-

tudni ta’ dan il-baġit lejn ilKunsilli Lokali tkompli sew mal-attitudni li ilu juri l-Gvern Laburista fil-konfront talKunsilli Lokali, inkluż permezz tal-baġit tas-sena li għaddiet ippreżentat mill-istess Ministru Scicluna.

Sabiex il-Kunsilli Lokali

Baġit tal-Elezzjoni?

Il-President tas-Sezzjoni Kunsillieri tal-Partit Laburista Mario Fava ddeskriva l-baġit bħala wieħed ta’ qabel elezzjoni, anzi f’kumment fuq il-paġna tiegħu ta’ Facebook saħansitra qal li l-baġit huwa aħjar minn wieħed ta’ qabel elezzjoni.

F’kumment ieħor fuq Facebook, Fava għamel elenku tad-diskors ta’ erba’ sigħat ta’ Edward Scicluna. Elenku li fih jispikka n-nuqqas ta’ miżuri konkreti filkonfront tal-Kunsilli Lokali. Filfatt, fl-elenku ta’ Fava l-unika miżura favur il-Kunsilli Lokali

hija t-tnedija ta’ fond ġdid; fond li se jkollu fondi limitati ħafna li jridu jservu għall-Kunsilli Lokali ta’ Malta u Għawdex kollha fl-isfond ta’ spejjeż dejjem jogħlew fit-twettiq ta’ proġetti kapitali inkluż b’numru ta’ miżuri meħuda fl-istess baġit.

Iżda fuq il-paġna tiegħu ta’ Facebook, Fava għażel li tant juri li kien impressjonat bil-baġit li b’mod mill-aktar ‘diplomatikament korrett’ staqsa xi tweġiba jista’ joffri l-Kap talOppożizzjoni Simon Busuttil għal dan il-baġit.

Marc Sant u l-kejl ta’ Facebook

Il-President tal-Assoċjazzjoni tal-Kunsilli Lokali Marc Sant, li huwa wkoll Kunsillier Laburista f’Ħal Lija, f’kumment fuq Facebook sostna li skont hu, ilbaġit kien wieħed tajjeb għaliex ilħbieb tiegħu Nazzjonalisti ma kkummentawx dwar il-baġit fuq Facebook waqt li Edward Scicluna

kien qiegħed jaqra l-istess diskors.

Sant, li s-sena li għaddiet irrifjuta li jikkundanna l-mod kif il-Kunsilli Lokali ġew minsija fil-baġit sabiex fi kliemu ma jidħolx f’dibattitu politiku, f’kumment ieħor faħħar numru ta’ miżuri fil-baġit; l-ebda waħda minnhom b’rabta mqar indiretta mal-Kunsilli Lokali.

jkunu effettivi jeħtieġ li jkollhom l-għodda biex jaħdmu.

Ikun inutli li s-Segretarju Parlamentari Stefan Buontempo jitkellem dwar rivoluzzjonijiet siekta, imbagħad il-Gvern li minnu jifforma parti ma jagħtix l-għodda meħtieġa lill-Kunsilli Lokali.

Il-baġit li ppreżenta Edward Scicluna jista’ għalhekk jitqies bħala opportunità oħra mitlufa mill-Gvern sabiex b’mod konkret isaħħaħ il-Kunsilli Lokali. Sfortunatament dan ilbaġit, fejn jidħlu l-Kunsilli Lokali, ma taffa ebda sfida.

Anzi. Ħasra, għaliex il-Kunsilli

jixirqilhom ħafna aħjar. IlKunsilli jixirqilhom attitudni pożittiva; attitudni li tfittex li tassew isaħħaħhom. Il-Partit Nazzjonalista fil-Gvern u flOppożizzjoni dejjem adotta din l-attitudni. Ħasra li l-Partit Laburista donnu weħel dejjem fix-xibka tax-xettiċiżmu.

Aġenda mimlija għall-Kumitat Amministrattiv ta’ St Peter Il-Kumitat Amministrattiv ta’ St Peter, f’Ħaż-Żabbar issa jinsab fit-tieni leġiżlatura tiegħu, hekk kif f’Mejju ta’ din is-sena reġgħu saru l-elezzjonijiet biex twaqqaf Kumitat Amministrattiv ġdid.

Għall-ewwel darba, il-Partit Nazzjonalista kiseb il-maġġoranza bi tliet rappreżentanti, waqt li t-tnejn l-oħra ġew eletti f’isem ilPartit Laburista.

Il-membri li jirrappreżentaw lill-Partit Nazzjonalista huma Mario Bartolo, Chairperson talKumitat Amministattiv u li qed iservi f’dan il-Kumitat għat-tieni leġiżlatura, Luciano Farrugia, Viċi Chairperson, li wkoll qiegħed iservi fit-tieni legiżlatura tiegħu, u Nicky Azzopardi li huwa membru ġdid f’dan ilKumitat.

Il-Kumitat Amministrattiv għandu bosta prijoritajiet fuq laġenda fosthom li tingħata impor-

Għall-ewwel darba, fl-elezzjonijiet li saru f’Mejju li għadda, il-PN kiseb il-maġġoranza f’St Peter

tanza kbira lill-manutenzjoni tattoroq, l-immaniġġjar aħjar tattraffiku, kif ukoll it-titjib u t-tisbiħ ta’ postijiet ta’ rikreazzjoni.

Il-Kumitat qed jevalwa wkoll numru ta’ talbiet li sarulu minn residenti għal irrangar ta’ traffic islands u central strips kif ukoll titjib ġenerali ieħor fil-lokal.

Qed issir pressjoni mal-Gvern Ċentrali biex tiġi introdotta rotta ġdida tal-karozzi tal-linja u lkarozza tal-linja għall-Isptar Mater Dei tibda tidħol fl-area ta’ St Peter. B’hekk jitjieb is-servizz tat-trasport pubbliku u r-residenti ta’ St Peter ikunu jistgħu jagħmlu użu aħjar minnu u b’anqas dif-

fikultà biex imorru l-isptar.

Qed issir konsultazzjoni marresidenti dwar il-possibbiltà li jsiru road humps f’ċerti toroq.

Matul din is-sena hemm ippjanat li jsiru bankini ġodda fi Triq San Leonardu, kif ukoll li jiġu rranġati ħitan li hemm f’din ittriq.

M’hemmx dubju li l-ikbar sfida se tkun il-mod kif jiġu mmaniġġjati l-fondi limitati li l-Kumitat Amministrattiv għandu għad-dispożizzjoni tiegħu. Il-Kumitat jeħtieġ isib il-koperazzjoni talKunsill Lokali, tal-Gvern Ċentrali, kif ukoll tar-residenti biex jilħaq l-għanijiet tiegħu.

www.maltarightnow.com

8

Il-Ġimgħa, 21 ta’ Novembru, 2014

PARLAMENT

Lino Spiteri: politiku korrett li jirrappreżenta d-diversità

Il-Parlament ikkommemora u sellem lill-eks-Ministru Laburista Lino Spiteri, li miet bħal-lum ġimgħa fl-età ta’ 76 sena. Il-Kap tal-Oppożizzjoni sejjaħ lil Lino Spiteri bħala bniedem bi lwien sbieħ, bniedem li ppreżenta d-diversità fil-ħajja tiegħu u li kien avversarju politiku korrett u eżemplari.

Il-Prim Ministru wkoll fisser lil Lino Spiteri bħala wieħed mill-aktar membri eżemplari li qatt kellha l-Kamra għall-konsistenza li ta fil-ħajja pubblika u filParlament.

Minbarra l-ħajja ġurnalistika u letterarja tiegħu, il-Prim Ministru qal li parti mill-problema li għandhom il-politiċi, hi dik li ma jkunx hemm nies viċin tagħhom li jgħidulhom dak li verament iħossu b’sinċerità.

Muscat fisser lil Lino Spiteri bħala wieħed minn dawk in-nies importanti fil-familja politika li jmexxi, li rnexxielu jżewweġ ilħsibijiet tad-dinja tan-negozju mal-prinċipji Soċjalisti demokratiċi.

Fakkar ukoll fiż-żminijiet diffiċli tal-politika Maltija, meta baqa’ jemmen li dak li hu tajjeb għan-negozju jkun tajjeb ukoll għall-ġid tal-ħaddiema u tas-settur tax-xogħol filwaqt li qatt ma mar kontra l-ħsieb Soċjalista demokratiku.

Mil-lat politiku, jibqa’ msem-

Politiku ta’ kuraġġ li għażel hu li jirriżenja biss minħabba dak li jemmen fih meta ma qabilx mal-partit tiegħu

mi bħala awtur tal-qasam tasservizzi finanzjarji f’pajjiżna u biex ikun hemm kunsens bejn iżżewġ naħat tal-Kamra meta beda jitwaqqaf dan is-settur tasservizzi finanzjarji.

Fisser dan il-kunsens bħala għodda importanti għall-iżvilupp li sar fl-ekonomija ta’ pajjiżna.

Dan hu wkoll qasam storiku filParlament li dwaru l-Kamra dejjem ivvutat favur u mingħajr ħadd kontra.

Filwaqt li kien politiku wkoll, qal il-Prim Ministru, dejjem emmen li hemm ħajja wara lpolitika, u minkejja li rtira millpolitika, baqa’ attiv, kuntent u akkwista libertà akbar ta’ ħsieb b’rispett minn kulħadd.

Bħala wkoll Kap tal-Partit Laburista, Muscat qal li t-tmiem tal-politika ta’ Lino Spiteri ma kienx daqstant feliċi u rrimarka li kien spiċċa wkoll bil-banda malpartit tiegħu, iżda baqa’ jżomm ir-rispett lejn l-elettorat.

Fisser lil Lino Spiteri wkoll bħala bniedem rispettat minn kulħadd u fakkar fl-okkażjonijiet meta Lino Spiteri kien jagħmel

kuntatt miegħu biex jinfurmah li kien se jikkritikah fl-analiżi li kien jikteb u jippubblika fil-ġurnali.

Fakkar ukoll fil-ħidma li wettaq bħala Chairman tal-Inspire, fejn irnexxielu jagħti l-ħajja lil din l-organizzazzjoni.

Il-Kap tal-Oppożizzjoni Simon Busuttil qal li l-Oppożizzjoni tingħaqad fil-kondoljanzi lillfamiljari ta’ Lino Spiteri, li kienu preżenti fil-Parlament, u filwaqt li sellem b’rispett lill-personalità ta’ Lino Spiteri, Simon Busuttil qal li Lino Spiteri jlaqqgħek malkelma ‘diversità’ riżultat ta’ rwoli differenti li għex u gawda wkoll minnhom tul ħajtu. Kien politiku wkoll li daħal fil-politika meta kien żagħżugħ.

Simon Busuttil irrefera għallkontribut li ta u li jibqa’ mfakkar u msemmi għalih, fosthom Lino Spiteri bħala opinjonist u ġurnalist politiku li ta kontribut importanti li dejjem qanqal diskussjoni u li kien segwit minn kulħadd.

Lino Spiteri, bin-novelli u rrumanzi, ta kontribut siewi filletteratura u l-kultura ta’ pajjiżna.

Il-Parlament isellem lil Lino Spiteri

Persuna wkoll li d-diżabbiltà tiegħu għamilha inviżibbli għax kisser il-fruntieri li jkollha persuna b’diżabbiltà u ġġilidha għaliex ta kontribut fid-diversi oqsma tas-soċjetà.

Lino Spiteri, qal Simon Busuttil, ta wkoll kontribut bħala ekonomista. Lino Spiteri, bħala politiku u avversarju korrett li qatt ma niżel f’livelli li wieħed ma jistax jaċċetta.

Lino Spiteri bħala membru parlamentari li għandu wkoll ittimbru tiegħu fil-qasam tas-settur tas-servizzi finanzjarji li tant żviluppa fl-aħħar 20 sena frott ilkunsens, kemm tal-Gvern kif ukoll tal-Oppożizzjoni.

Fakkar ukoll kif Lino Spiteri rabat ismu mal-kunċett talmoralità fiskali. Bħala Ministru tal-Finanzi li ressaq żewġ baġits, għamel ukoll trasformazzjoni politika kbira u għaraf jadatta minn stat ta’ kontroll ekonomiku mill-istat, għal ekonomija miftuħa u liberali.

Sellem ukoll il-kuraġġ politiku li wasslu għal riżenja mhux għal raġunijiet ta’ skandlu, iżda għal dak li kien jemmen fih meta kien irriżenja għaliex ma kienx qabel mal-gvern tiegħu stess dwar ittneħħija tal-liġi tal-VAT, u dwar jekk pajjiżna għandux jissieħeb fl-UE. Kien wasal għall-konklużjoni li jirriżenja għaliex ma qabilx mal-partit tiegħu stess u għażel li jirriżenja flok baqa’ miexi kontra qalbu.

Simon Busuttil qal li hu wkoll għandu l-esperjenzi personali tiegħu dwar Lino Spiteri, u fakkar lill-Kamra li minbarra li kien dejjem isegwih mill-qrib, kien kitiblu biex isellimlu wara rriżenja tiegħu għad-deċiżjoni li kien ħa. Lino Spiteri kien kiteb lura – tweġiba li Simon Busuttil qal li jibqa’ japprezzaha.

F’isem l-Oppożizzjoni, Simon Busuttil qal ukoll li Lino Spiteri kellu sehem importanti biex pajjiżna jissieħeb fl-Unjoni Ewropea u kien għalhekk li Eddie Fenech Adami bħala Prim Ministru, kien offra lil Lino Spiteri kariga għolja fil-Qorti Ewropea.

L-Ispeaker Anġlu Farrugia wkoll ingħaqad mal-ħsibijiet espressi miż-żewġ naħat talKamra u sellem lill-personalità ta’ Lino Spiteri.

L-Ispeaker fisser kif hu wkoll sar jafu mill-qrib lil Lino Spiteri fi żminijiet diffiċli għal Lino Spiteri wara li kien irriżenja; u kien jitkellem miegħu wkoll mill-bankijiet tal-Parlament minkejja li ma kienx jaqbel miegħu f’kollox.

Anġlu Farrugia fakkar lepisodju fil-Kamra meta Lino Spiteri kien sfida lil membri parlamentari responsabbli jagħmlu affidavit (fi kwistjoni li kienet qamet dwar l-istat tal-finanzi talpajjiż fiż-żmien qasir tal-gvern tal-Prim Ministru Alfred Sant bejn l-1996 u l-1998).

L-Ispeaker irrimarka wkoll li rrispett u l-kuntatt bejnu u Lino Spiteri baqa’ konsistenti u wkoll l-interess li baqa’ juri fix-xogħol tal-Parlament, tant li kien ukoll bagħatlu kopja tal-pubblikazzjoni dwar ir-rulings talParlament.

Biex il-Parlament isellem lileksmembru tiegħu, kien ippubblikat ktejjeb ta’ tifkira bl-ewwel u l-aħħar interventi ta’ Lino Spiteri fil-Kamra tad-Deputati.

Lino Spiteri kien deputat bejn l-1962 u l-1966; u bejn l-1981 u l-1998.

www.maltarightnow.com

PARLAMENT

Ma kienx hemm żmien biex tingħata handover L-eks-Kummissarju tal-Pulizija John Rizzo qal li meta tneħħa mittmexxija tal-Korp mill-Gvern preżenti ftit ġimgħat wara l-elezzjoni ġenerali tal-2013, me kellux żmien jagħti handover tajba lillKummissarju ta’ warajh Peter Paul Zammit dwar l-investigazzjonijiet fil-każ dwar l-allegati irregolaritajiet fix-xiri taż-żejt.

Meta John Rizzo kien qed iwieġeb mistoqsijiet tal-Kumitat dwar ix-Xogħol tal-Kamra, John Rizzo tkellem dwar il-maħfra li ngħatat lil George Farrugia biex jiġu investigati l-allegati irregolaritajiet.

John Rizzo tkellem ukoll dwar il-ftit mumenti li kien hemm biex tingħata handover lil Peter Paul Zammit u fisser li kien tkellem miegħu biss dwar dak li kien hemm ta’ prijorità marbut ukoll ma’ files li kien hemm fl-uffiċċju fil-ħin biss li fih mar biex jiġbor laffarijiet personali mill-uffiċċju tiegħu.

Fisser ukoll li l-files b’rabta mal-investigazzjonijiet marbuta mal-allegati irregolaritajiet fix-

xiri taż-żejt, ma kinux fl-uffiċċju minħabba li mhux hu kien qed imexxi l-investigazzjonijiet, u li sa dak iż-żmien kien għad fadal uffiċjal wieħed biss mit-tim ta’ investigazzjonijiet fuq il-każ.

Għal mistoqsija tal-Ministru Edward Zammit Lewis, il-Viċi Kap għall-Ħidma tal-Partit Nazzjonalista Beppe Fenech Adami, spjega wkoll li din hi informazzjoni relevanti għaliex erba’ membri oħra tal-familja Farrugia, u li kienu klijenti ta’ Manuel Mallia, illum il-Ministru responsabbli mill-Pulizija, għad-

hom ma tressqux il-Qorti minkejja dikjarazzjonijiet ta’ George Farrugia li huma kienu jafu wkoll bit-tixħim u l-irregolaritajiet filkwistjoni.

Dwar l-investigazzjonijiet talPulizija fir-rigward ta’ dak li kellu xi jgħid lill-Pulizija George Farrugia, John Rizzo qal li kienu bdew l-għada stess li ngħatat ilmaħfra.

John Rizzo spjega kif l-informazzjoni li kien ta lill-Pulizija George Farrugia, kienet strumentali biex tressqu diversi persuni quddiem il-Qorti b’rabta ma’ irregolaritajiet u li dwarhom ilPulizija kellha evidenza biex tipproċedi fil-Qrati.

Spjega wkoll lill-Kumitat talKamra, li l-Pulizija kellha diġà biżżejjed evidenza qabel ma ngħatat il-maħfra lil George Farrugia, biex tressaq il-Qorti Francis Sammut. Spjega wkoll li dwar persuni oħrajn li kienu qed jiġu interrogati u investigati wkoll, kien hemm nuqqas ta’ provi biex tkun tista’ takkużahom u tipproċedi fil-Qrati.

Din l-informazzjoni taha lMinistru għall-Enerġija u s-Saħħa, Konrad Mizzi, meta fil-Parlament kien mitlub mid-Deputat Nazzjonalista Claudio Grech, jgħid liema huma dawk in-nazzjonalitajiet li ċ-ċittadini tagħhom huma mitluba jħallsu għal servizzi tas-saħħa meta dawn jiġu rikoverati fl-Isptar Mater Dei. Il-Ministru Mizzi wieġeb billi ta lista ta’ dawk iċ-ċittadini mhux Maltin li jistgħu jgawdu wkoll

mis-servizzi tas-saħħa b’xejn f’pajjiżna.

Claudio Grech talab ukoll lillMinistru Mizzi jgħid kemm daħħal ħlasijiet minn pazjenti ta’ nazzjonalità barranija fl-2012, fl2013 u fl-ewwel sitt xhur ta’ din issena; u jagħti wkoll l-informazzjoni skont il-pajjiżi rispettivi.

Il-Ministru Mizzi wieġeb billi talab lid-Deputat Nazzjonalista jispeċifika għal liema entità qed jirreferi għaliha.

John Rizzo

Servizzi tas-saħħa b’xejn offruti lil ċittadini Ewropej u Awstraljani wkoll Is-servizzi tas-saħħa b’xejn f’pajjiżna li jgawdu l-Maltin u lGħawdxin kollha, huma offruti b’xejn ukoll lil ċittadini Ingliżi li jaqgħu taħt l-arranġamenti bejn ilGvern Malti u l-Gvern Ingliż; ċittadini Ewropew li jaqgħu taħt irregolament tal-Unjoni Ewropea; ċittadini Awstraljani fl-ewwel sitt xhur taż-żjara tagħhom f’Malta; u pazjenti oħrajn li jistgħu ma jintalbux iħallsu minħabba raġunijiet umanitari.

9

Il-Ġimgħa, 21 ta’ Novembru, 2014

Il-Gvern warrab il-proġett ta’ kumpless sportiv fil-limiti ta’ San Pawl il-Baħar u Buġibba

Il-Gvern warrab u mhux se jkompli l-proġett ippjanat minn Gvern Nazzjonalista għal kumpless sportiv fil-limiti ta’ San Pawl il-Baħar u Buġibba.

Id-deċiżjoni tal-Gvern li ma jkomplix b’dan il-proġett ippjanat mill-amministrazzjoni preċedenti, kienet ikkonfermata fil-Parlament mill-Ministru Evarist Bartolo meta wieġeb mistoqsija tad-Deputat

Nazzjonalista Robert Cutajar, li staqsa jekk hux se jinbena lkumpless li kien ippjanat millamministrazzjoni preċedenti u jekk iva, jindika meta mistenni jibda u jitlesta x-xogħol fuq limsemmi proġett.

Ir-risposta tal-Ministru Bartolo kienet ċara, li l-Gvern m’għandux fil-pjani tiegħu lbini tal-kumpless sportiv imsemmi.

Il-bdiewa u r-raħħala ħadu aktar minn €12.2-il miljun minn fondi Ewropej matrul din issena.

Għal mistoqsija tad-Deputat Nazzjonalista Antoine Borg, ilMinistru Brincat qal li l-Fondi Ewropej li kienu allokati għallbdiewa u r-raħħala fl-2014 kienu

mill-Fond Agrikolu Ewropew ta’ Garanzija li minnu ngħataw aktar minn €7 miljun, u l-Fond Agrikolu Ewropew għallIżvilupp Rurali li minnu gawdew aktar minn €5.2 miljun B’dawn il-fondi, tħallsu bdiewa u raħħala minn 68 lokalità.

€12.2-il miljun lill-bdiewa u r-raħħala minn fondi Ewropej

10

Il-Ġimgħa, 21 ta’ Novembru, 2014

Żieda fit-taxxi u fid-dejn nazzjonali Mill-budget ippreżentat mill-Ministru tal-Finanzi nhar it-Tnejn, apparti l-ħafna żieda f’piżijiet u l-ftaħir dwar x’wet-

Apparti l-gideb li nisimgħu ta’ kuljum, fejn jidħlu l-finanzi ta’ pajjiżna qed ngħixu gidba kontinwa. Ħalli nibda mit-taxxi. IlPartit Laburista millOppożizzjoni kien jakkuża lillGvern Nazzjonalista b’żieda fid-dħul mit-taxxi. Issa l-Partit Laburista ilu kważi sentejn jiggverna u mhux talli d-dħul mittaxxi ma naqasx, talli żdied. Żdied minn €2,602 miljun fl2013 għal €2,963 din is-sena u għal €3,064 miljun is-sena li ġejja. Anke l-istima tal-2014 ta’ €2,807 miljun ġiet issuperata meta d-dħul għall-Gvern mittaxxi tela’ għal €2,963 – jew €157 miljun iktar. Dan għaddħul mit-taxxi.

Dan il-Gvern wiegħed li se jitbiegħed mit-taxxi diretti għal dawk indiretti. Hekk għandu jkun. Iżda mhux hekk qed jippjana dan il-Gvern fil-budget tassena d-dieħla. Filwaqt li matul l2015 it-taxxi diretti u indiretti hu stmat li se jiżdiedu b’€101 miljun, mit-taxxi diretti l-Gvern qed jistma li se jdaħħal €125 miljun iktar filwaqt li minn taxxi indiretti se jnaqqas id-dħul tiegħu b’€24 miljun. Jagħmlu kontra ta’ dak li jgħidu!

Inkwetanti hu l-fatt li filwaqt li matul din is-sena d-dħul mittaxxa se jkun żdied b’€360 miljun, fl-2015 iż-żieda se tkun ta’ €101 miljun. Xi jfisser dan?

Din iċ-ċifra hi reali jew le? Jekk hi stima reali, allura l-Gvern qed jistma li l-ekonomija mhix se tkompli tikber bl-istess ritmu ta’ din is-sena? Dawn huma mistoqsijiet li jridu jiġu indirizzati.

Il-Ministru tal-Finanzi semma fid-diskors tiegħu sensiela ta’ żidiet fis-sisa. Hemm dħul minn sisa li tidher għall-ewwel darba.

Dħul ta’ €1.2 miljun sisa fuq pneumatic tyres, €150,000 sisa fuq skrataċ, €2 miljun fuq għalf destinst għall-fish farms; €1.9 miljun fuq inbejjed. Imbagħad hemm żidiet sinifikanti ta’ dħul fuq sigaretti maħduma bilmagni li jilħqu €6 miljun; żieda ta’ 1 fil-mija fuq is-sisa fuq servizzi ta’ telefonija ċellulari li se tħalli lill-Gvern €1.1 miljun iktar u żieda ta’ €8 fuq kull tunnellata siment li se żżid id-dħul tal-Gvern bi €3.4 miljun – minn €6.3 miljun għal €9.7 miljun.

Semma wkoll żidiet fil-bolla li titħallas fuq il-poloz tal-assigurazzjoni b’ċenteżmu fuq kull ewro bil-minimu jkun ta’ €13.

U żidiet fil-liċenzji tal-karozzi.

taq u żewġ tanti: dħul

x’se jitwettaq, joħorġu punti mill-aktar imporiż-żieda qawwija fidmit-taxxi u ż-żieda

qawwija fid-dħul minn self lokali. Bejn l-2013 u s-sena li ġejja, id-dħul tal-Gvern mittaxxi se jkun żdied b’€462

miljun. Fl-istess waqt, fis-snin 2013, 2014 u 2015 il-Gvern Laburista se jkun issellef €1,776 miljun! Fl-istess waqt

www.maltarightnow.com

OPINJONI

ukoll il-Gvern qed jistma li fl2014 se jkun ġabar €186 miljun minn għotjiet, jew €55 miljun inqas milli stima.

Għal dan kollu, il-poplu se jingħata żieda ta’ 58ċ fil-ġimgħa. Ma rridx ninsa: hemm min se jingħata bonus addizzjonali ta’ darba ta’ €35.

L-Ingliżi jgħidu: ‘big deal!’

Bil-qatra l-qatra timtela l-ġarra tal-Gvern biex jagħmel tajjeb għall-infiq żejjed li qed ikollu f’pagi u salarji biż-żieda ta’ eluf ta’ ħaddiema fis-settur pubbliku u f’sussidju aktar mid-doppju lill-kumpanija li se tingħata ttrasport pubbliku. Għal dan kollu l-poplu se jingħata żieda ta’ 58ċ fil-ġimgħa. Ma rridx ninsa: hemm min se jingħata bonus addizzjonali ta’ darba ta’ €35. L-Ingliżi jgħidu: ‘big deal!’

Il-Ministru tal-Finanzi ma staħax iħabbar li mill-1 ta’ Jannar li ġej il-prezz tal-petrol se jorħos b’2ċ il-litru u l-prezz tad-diesel se jorħos b’1ċ il-litru.

Il-poplu kien qed jistenna ħafna u ħafna iktar minn hekk. Ilprezz taż-żejt ilu nieżel ’l isfel u ’l isfel xhur. Bħalissa qiegħed madwar €75 il-barmil. Mill-bidu tas-sena tbaxxa b’iktar minn 40 fil-mija. Il-Ministru bilkemm ma jridx il-prosit talli tellifna roħs qawwi fl-aħħar ġimgħat u se jorbotna b’taparsi roħs salaħħar ta’ Marzu.

Niġu għad-dejn tal-Gvern.

Tiftakru kemm il-Laburisti kienu jgħajjru lill-Gvern Nazzjonalista bid-dejn. Jien

Dan il-Gvern wiegħed li se jitbiegħed mit-taxxi diretti għal dawk indiretti. Hekk għandu jkun.

Iżda mhux hekk qed jippjana dan il-Gvern fil-budget tas-sena d-dieħla

Joe M. Zahra

joe.zahra@live.co.uk kont nistenna li dawn mhux se jiddejnu iktar. Anzi se jibdew iħallsu xi parti mid-dejn lura.

Biss, mhux hekk ġara. Issellfu €627 miljun fl-2013; €649 miljun din is-sena u qed jgħidu li se jissellfu €500 miljun issena li ġejja – €1,776 miljun fi tliet snin. Sewwa jgħid il-Malti: biex tiskonġra, trid tkun pur!

Fil-Fees of Office, item 0348 Individual (International) Investor Programme il-Gvern qed juri stima ta’ dħul ta’ €15-il miljun din is-sena u stima ta’ dħul ta’ €15-il miljun is-sena ddieħla. Jidhirli li reċentement issemma li hemm mijiet ta’ bar-

ranin li jridu jixtru l-passaport Malti. Issemma anke minn fejn.

Mijiet ta’ nies li jridu jsiru ċittadini Maltin li bejniethom suppost iħallu mijiet ta’ miljuni u mhux il-miżerja ta’ €15-il miljun. Jew biex issa tiġi s-sena d-dieħla u l-Gvern ikun jista’ jiftaħar kemm daħħal flus li ma kinux mistennija li jidħlu?

Fl-aħħar għall-għotjiet millUnjoni Ewropea. Flus li ġew Malta grazzi għas-sħubija ta’ pajjiżna fl-UE li l-Laburisti ma ridux. Fi tliet snin il-Gvern Laburista se jkun kiseb f’għotjiet €623 miljun. Għidulna l-Laburisti x’kienu jagħmlu mingħajr dawn il-miljuni li ġew f’pajjiżna grazzi għall-gvernijiet Nazzjonalisti. Ara min ġab dawn il-flus għal pajjiżna ma qalx ilMinistru Scicluna!

Għedt fil-bidu li fil-finanzi talGvern qed ngħixu gidba. Din issena l-Gvern Laburista kiseb €186 miljun f’għotjiet u €649 miljun f’self: b’kollox €835 miljun. X’kien jagħmel il-Gvern Laburista mingħajr dawn il-flus?

Jgħidilna wkoll x’jagħmel issena li ġejja li kieku ma jkunux il-€263 miljun li qed jistma li se jdaħħal f’għotjiet u l-€500 miljun f’self: €763 miljun.

Il-bżonn politiku tal-pajjiż għandu jimxi paripassu malbżonnijiet ekonomiċi tal-pajjiż.

Għalhekk hu importanti li lGvern mhux biss jibbilanċja lbudget, iżda li dan jagħmlu minn sorsi lokali u li ma jsir xejn li jnaqqas mis-sodizza talfinanzi ta’ pajjiżna li nbniet bilgħaqal ta’ snin ta’ gvernijiet Nazzjonalisti.

www.maltarightnow.com

EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL

Burokrazija ġdida tal-VAT għal 10,000 ruħ li l-Gvern Nazzjonalista kien neħħielhom il-burokrazija

L-erba’ sigħat paroli tal-baġit mill-Ministru tal-Finanzi hu ċar issa li kienu maħsubin apposta biex ħadd ma jistaqsi dwar dak li Edward Scicluna għamel li hu bil-maqlub tal-paroli li qal. Miżura importanti tmiss eżattament il-burokrazija li qal li jrid inaqqas: irreġistrazzjoni tal-VAT għal kulmin iċekċek xi ħaġa żgħira għal rasu.

Il-Gvern ta’ qabel neħħa l-burokrazija...

Il-Gvern Nazzjonalista erba’ snin ilu kien naqqas bil-qawwi lburokrazija għal min jagħmel dħul żgħir għal rasu. Qabel l-2010, jekk kont tbigħ xi ħaġa jew tagħti servizz għal rasek u ddaħħal xi ħaġa żgħira, kont trid tirreġistra għall-VAT. Il-Gvern Nazzjonalista ddeċieda li la għall-Gvern mhi vallapena u lanqas għan-nies involuti mhi ġusta li xi ħadd li jdaħħal sa 7,000 ewro f’sena – 3,000 lira – minn xogħol żgħir għal rasu jrid joqgħod għall-burokrazija kollha tar-reġistrazzjoni tal-VAT.

...għal 10,000 ruħ Minn dan it-tnaqqis tal-burokrazija minn Gvern Nazzjonalista kienu gawdew 10,000 ruħ. Min ibigħ xi ħaġa għal rasu fi staġuni partikolari – fis-sajf, pereżempju, jew fil-Milied – l-istudenti li jagħmlu xi ħaġa għal rashom waqt l-istudju, nies li jaħdmu xi ftit fuq pubblikazzjonijiet u fil-media bħall-fotografi, tradutturi u disinjaturi, self employed irtirati li jibqgħu jagħmlu xi ħaġa żgħira anke wara u jdaħħlu sa 7,000 ewro f’sena – dawn u aktar ma kinux baqgħu reġistrati għall-VAT – total ta’ 10,000 ruħ.

Gvern li jparla 4 sigħat u jagħmel bil-maqlub Dal-Gvern, fil-baġit ta’ paroli rekord ta’ erba’ sigħat, qal li jrid inaqqas il-burokrazija u jippremja l-bżulija. Imma fil-fatt għamel bil-maqlub għax issa se jġiegħel lil dawn in-nies kollha jirreġistraw mill-ġdid għall-VAT. U lil dawk li minn dak iż-żmien bdew jagħmlu l-istess ħaġa: iċekċku xi ħaġa għal rashom u jdaħħlu sa 7,000 ewro f’sena. Dan hu kastig tal-Gvern Laburista lill-bżulija u żieda qawwija fil-burokrazija.

Qtigħ il-qalb mill-bidu nett għal min irid jiftaħ għal rasu F’Malta għandna bżonn aktar nies li jieħdu l-inizjattiva jiftħu għal rashom u jibdew negozju żgħir li mbagħad isiru tajbin fih u jkabbruh. Ħafna drabi l-ewwel pass hu propju li, waqt li jkunu jaħdmu xi mkien ieħor, jibdew xi ħaġa differenti għal rashom li fil-bidu ma jkunux idaħħlu ħafna flus minnha. Għalfejn il-Gvern għandu mill-ewwel jaqta’ qalb dawn in-nies bil-burokrazija kollha tal-VAT daqslikieku fetħu negozju kbir mill-ewwel? Imma le; irid jgħabbi 10,000 ruħ u aktar bil-burokrazija.

Bl-iskuża tal-evażjoni Il-Gvern qed juża l-iskuża tal-evażjoni. Għax dan kien element ieħor ta’ dan il-baġit: li lil min hu bieżel u jieħu inizjattiva jgħajru ‘ħalliel’. Meta jekk irid isib lil min qed jaħtaf flus il-poplu, ilGvern Laburista ma jridx imur ħafna ‘l bogħod minnu nnifsu bidDeputati u l-Ministri tiegħu stess u l-qraba tagħhom li qed jaħtfu flus il-bieżel.

11

Il-Ġimgħa, 21 ta’ Novembru, 2014

Diġà beda l-kalvarju ta’ Gvern Nazzjonalista tal-ġejjieni Kull darba li f’‘In-Nazzjon’ jew f’‘il-mument’ naqra xi storja ta’ xi froġa kbira li għamel jew qed jagħmel Joseph Muscat u li żgur se jkollha effett negattiv fit-tul, ngħid f’qalbi “miskin Gvern Nazzjonalista fil-futur li jkollu jitgħabba b’dawn id-diżastri li qed naraw iseħħu quddiem għajnejna”.

Għax min ma jiftakarx il-problemi enormi li kien wiret Fenech Adami fl-1987 b’aktar minn 8,000 ruħ li ġew impjegati mal-gvern minn KMB fl-aħħar xahrejn qabel l-elezzjoni?

Jew l-istess Fenech Adami meta 11-il sena wara kellu jiffaċċja ddiżastru tat-tneħħija tal-VAT li kien ħalla warajh Alfred Sant?

Għalhekk kull meta naqra: • bl-eluf ta’ nies li daħħal jaħdmu mal-gvern f’inqas minn sentejn li bihom kompla jgħabbi lillpajjiż bid-djun u l-inkompetenza; • bin-nies tal-qalba li poġġa f’kull pożizzjoni ta’ awtorità immaġinabbli, f’kull dipartiment tal-gvern, bord jew kumitat u li ħafna minnhom ma jiswewx tebaq fwiedhom, u li trid tara x’se tagħmel bihom ma’ saqajk meta

tkun fil-gvern; • b’armata mbażwra bl-għeruq u x-xniexel u b’korp tal-pulizija mnawwar mill-qiegħ u li bihom trid tipprova żżomm l-ordni filpajjiż.

U dan dejjem jekk sal-Elezzjoni Ġenerali ma jilħqux isiru strumenti ta’ korruzzjoni u oppressjoni li jagħmluha diffiċli lil xi partit li jegħleb lill-Partit Laburista.

Bla ma trid tgħid, “miskin Gvern Nazzjonalista tal-futur”.

Għalkemm dan qatt ma qata’ qalb l-ebda Kap tal-Partit Nazzjonalista. Ippruvaw u taraw dan hux veru.

Evelyn Gafà In-Naxxar

Nixtieq kieku li...

Meta tkun fl-Oppożizzjoni, tiġik kważi naturali li tieħu gost bid-disfatti u bil-gabirjoli tal-Gvern. Tkun tixtieq tgħid “Hekk ħaqqu dalpoplu ingrat... messu kien jaf li ma tistax tafdah lill-Partit Laburista, speċjalment taħt Joseph Muscat. Ilpoplu messu ħa l-lezzjoni tal-Gvern Laburista tal-1996 meta kien waqqaf l-applikazzjoni ta’ Malta biex nidħlu fl-Unjoni Ewropea u kien għamel diżastru meta kien neħħa l-VAT”.

Imma kif jaf kulħadd, diskors u xewqat bħal dawn ma jwasslu mkien. La se ġġib lura l-voti li tkun

25 sena ilu f'In-Nazzjon

tlift, u wisq inqas mhu se nħajjar lil dal-Gvern stinat ibiddel l-attitudni u l-mod kif imexxi biex iġib lil Malta ’l quddiem.

Illum nirrealizza li d-dinja nbidlet u ċerti prinċipji li qabel kienu jmexxuna, illum inbidlu b’oħrajn li mhux bilfors huma aħjar minn ta’ dari. Jien ma nistenniex li kulħadd isir Nazzjonalist imma nistenna u • nixtieq kieku li l-ġid, l-impjiegi, il-promozzjonijiet, l-appointments isiru b’ġustizzja kif kien isir fi żmien Gvern Nazzjonalista; • nixtieq kieku li dal-Gvern jieħu brejk mill-ferneżija ta’ pjaċiri li qed jagħmel bl-addoċċ, ħafna drabi bi ksur tal-liġi u jibda verament jiggverna kif jagħmlu gvernijiet normali u serji; • nixtieq kieku li jieqaf iqassam bl-addoċċ iċ-ċejċa (kif kien isejħilha l-Perit Mintoff) lil tal-qalba, lil dawk li għenuh jidħak bin-nies biex jirbaħ l-elezzjoni, lil dawk li marru jagħtuh qima taħt it-tinda wara li abbandunaw lill-Partit Nazzjonalista u jibda bis-serjetà jagħmel pjanijiet biex tirrenja tabilħaqq il-ġustizzja soċjali li ħafna llum insew li teżisti; • nixtieq kieku li jżomm kelmtu u jirriżenja wara li falliet il-wegħda kbira tiegħu li jibni power station fi żmien sentejn u jekk dan ma jagħmlux għall-inqas jitlob skuża lill-poplu Malti u Għawdxi talli daħak bih.

Nardu Aquilina Ħaż-Żebbuġ

Il-ġurnal ‘in-Nazzjon tagħna’ jirrapporta dwar il-laqgħa pożittiva ħafna li kellu l-Prim Ministru Malti Eddie Fenech Adami mal-Kanċillier talĠermanja Helmut Kohl, waqt żjara uffiċjali li qed jagħmel fil-Ġermanja tal-Punent.

Fit-taħditiet li saru f’Bonn, kienu diskussi rrelazzjonijiet ta’ Malta mal-Komunità Ewropea u l-aħħar żviluppi politiċi fl-Ewropa.

Fenech Adami u d-delegazzjoni tal-Gvern Malti kellhom ukoll taħditiet ma’ għadd ta’ personalitajiet u politiċi Ġermaniżi, fosthom malIspeaker tal-Bundestag, il-Parlament Ġermaniż.

Aktar tard marru wkoll Cologne fejn iltaqgħu ma’ diriġenti tal-istazzjon Deutsche Welle – diskussjonijiet li ffukaw fuq il-ftehim bejn iżżewġ pajjiżi biex l-istazzjon televiżiv Ġermaniż ikun jista’ jagħmel użu mir-relay station f’Malta.

Eddie Fenech Adami ltaqa’ wkoll malAssoċjazzjoni Ġermaniża tal-Politika Barranija.

Editur: Nathaniel Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-Ħamrun ĦMR 1000 e-mail: news@media.link.com.mt • Tel: 21243641 Dipartiment tal-Avviżi: Tel: 25965-317/318 E-mail: adverts@media.link.com.mt

www.maltarightnow.com

12

Il-Ġimgħa, 21 ta’ Novembru, 2014

OPINJONI

Spiċċa l-qamar il-għasel!

Ma nistgħux ingergru. Kien qamar il-għasel pjuttost twil: sena u tmien xhur. Qed nitkellem dwar l-ewwel fażi tal-pontifikat tal-Papa Franġisku, akkumpanjata kważi dejjem minn kummenti favorevoli ħafna mill-media, anki dik sekulari u liberali. Imma fl-aħħar jidher li din il-fażi qed toqrob lejn tmiemha.

Għall-grazzja t’Alla, inżid ngħid jien! Wisq nibża’ li parti mhux ħażin minn din il-popolarità kienet mibnija fuq viżjoni parzjali jew fażulla ta’ Franġisku.

Bħalma għamlu ma’ Benedittu XVI qablu, ir-rappurtaġġi kellhom ħabta “jiċċensuraw” lillPapa, jikkwotawh barra millkuntest, jew jirrappurtaw biss dak li jdoqq għal widnejhom.

Fil-każ ta’ Benedittu dan kien isir f’sens negattiv: kienu jwasslu kliemu taħt kappa ta’ kontroversja bil-konsegwenza (intenzjonata jew le) li dejjem ipoġġuh f’dawl ikrah. Kull ġest tiegħu (inkluż ilkulur taż-żarbun) kien jitpoġġa taħt skrutinju u jintuża kontrih biex jitpinġa bħala antikwat, skadut u konservattiv.

Franġisku sab il-wiċċ l-ieħor tal-munita, proċess simili imma differenti f’punt essenzjali: kien dejjem qed jiġi rrappurtat f’dawl pożittiv. Xorta waħda ċċensurawh u kkwotawh barra millkuntest, imma kienu jaqtgħu barra dak kollu li ma jaqbilx man-narrattiva ta’ Papa “liberali” li se jaqleb il-Knisja ta’ taħt fuq.

Minħabba f’hekk rebaħ popolarità ma’ ċerta faxxa tas-soċjetà: saħansitra Elton John qal li jixtieq jiddikjarah qaddis għar-rivoluzzjoni li qed iġib fil-Knisja filkonfront tal-persuni omosesswali.

Iżda jista’ jkun li fid-dawl ta’ rimarki li l-Papa għamel dilġimgħa, Elton John ikollu jissospendi l-kanonizzazzjoni.

Għax f’żewġ interventi differenti, il-Papa sostna u tenna l-pożizzjoni tradizzjonali tal-Knisja dwar aspetti kruċjali, il-ħajja u żżwieġ, pożizzjoni li ma tantx rebbħitlu applawsi fost diversi kummentaturi li s’issa kienu jżommuh fuq wiċċ l-idejn.

Is-Sibt li għadda, hu u jindirizza lill-Assoċjazzjoni Taljana tatTobba Kattoliċi, il-Papa ħeġġiġhom biex juru l-objezzjoni tal-kuxjenza tagħhom u jirrifjutaw li jwettqu l-abort u lewtanasja, anki akkost li jiksru lliġi. Sostna dan minħabba li kull ħajja hi prezzjuża, sew dik fil-ġuf (anki jekk mhix komda jew mixtieqa) u sew dik li hi dgħajfa minħabba mard, anzjanità jew sofferenza. Il-Papa fetaħ għajnejn dawk preżenti anki kontra lisperimentazzjoni fuq l-embriju-

Dun Brendan M. Gatt brendissimo@gmail.com

Pront qamu vuċijiet li ddikjaraw lilhom infushom delużi bi Franġisku.

Donnhom qed jiskantaw li l-Papa, wara kollox, huwa Kattoliku!

ni li, fi kliemu, qed jiġu trattati qishom ġrieden tal-laboratorju u jinqerdu bit-tama li tinstab xi kura għall-mard. Min jagħmel hekk, qal Franġisku, ikun qed jilgħab bil-ħajja li hija dejjem sagrosanta u “ta’ kwalità”. Din tal-aħħar kienet botta lejn dawk li jsostnu li ċerti ħajjiet jistgħu jintemmu (jew qatt m’għandhom jaraw id-dawl) għax huma neqsin mill-kwalità tal-ħajja.

Imbagħad jumejn wara, itTnejn, il-Papa għamel diskors importanti fil-ftuħ ta’ kollokju li sar f’Ruma dwar “IlKomplementarjetà tar-Raġel u lMara”, komplementarjetà li hu ddeskrivieha bħala l-għerq tażżwieġ u l-familja. Filwaqt li ammetta li fi ħdan il-familja spiss jinbtu tensjonijiet u diffikultajiet, Franġisku fakkar li proprju għalhekk il-familja hija l-ewwel skola fejn il-bnedmin jitgħallmu jħobbu. Huwa fakkar li anki fuq livell sekulari, ilfamilja hija pilastru ewlieni, sies tal-koeżistenza u garanzija kontra t-tifrik soċjali.

F’dan il-kuntest, allura, il-Papa fakkar li “t-tfal għandhom dritt jitrabbew f’familja b’missier u omm li kapaċi joħolqu ambjent xieraq għall-iżvilupp u l-maturità emozzjonali tat-tfal.” Dan kontra min isostni li għat-tfal ma tagħmel l-ebda differenza jitrabbewx minn raġel u mara, żewġt

Wisq nibża’ li parti mhux ħażin minn din il-popolarità fil-midja kienet mibnija fuq viżjoni parzjali jew fażulla ta’ Franġisku. Bħalma għamlu ma’ Benedittu XVI qablu, ir-rappurtaġġi kellhom ħabta “jiċċensuraw” lill-Papa, jikkwotawh barra mill-kuntest, jew jirrappurtaw biss dak li jdoqq għal widnejhom

irġiel jew żewġ nisa. Bosta, filfatt, jinsew jew jinjoraw li l-pern tal-kwistjoni mhuwiex l-imħabba li jistgħu joffru l-ġenituri (hu x’inhu s-sess tagħhom) imma ddinamika tar-relazzjonijiet li ttfal josservaw u jiddakkru minnhom.

Il-Papa kompla jħeġġeġ lil dawk preżenti biex jiddefendu u jippreżentaw mill-ġdid aspett ieħor fundamentali taż-żwieġ: il-

permanenza tal-impenn, talfedeltà u tal-imħabba, bħala duwa kontra l-kultura tat-temporanju li qed tifni s-soċjetà ta’ llum u li f’isem il-libertà ġabet qerda spiritwali u materjali liema bħalha. Il-Papa kompla jgħid li m’hemmx kunċett konservattiv jew progressiv tal-familja, għax il-familja hi dik li hi: mhix xi idejoloġija li tista’ tinbidel.

Pront qamu vuċijiet li ddik-

jaraw lilhom infushom delużi bi Franġisku.

Donnhom qed jiskantaw li l-Papa, wara kollox, huwa Kattoliku! Iżda fir-realtà, il-Papa qed ifakkarna li kwalunkwe ftuħ tal-Knisja lejn id-dinja moderna jista’ jsir biss fi ħdan ċerti limiti ddettati millviżjoni Nisranija tal-bniedem, viżjoni li tinbena fuq il-Kelma t’Alla u mhux fuq il-moda jew lopinjoni pubblika.

www.maltarightnow.com

13

Il-Ġimgħa, 21 ta’ Novembru, 2014

AĦBARIJIET TA’ BARRA

Iħejju għal aktar borra L-ISTATI UNITI

Skont it-tbassir meteoroloġiku kellha tinżel ‘talanqas metru borra’ fuq ir-reġjuni tan-NorthEast, fl-Istati Uniti u wara laħħar maltempata bil-borra li, nhar l-Erbgħa, ħalliet talanqas sejba mejtin fl-Istat ta’ New York. L-imwiet b’konsegwenza tal-maltemp seħħew ukoll flinħawi ta’ Michigan u New Hampshire.

Bħalissa, diversi zoni fil-belt ta’ Buffalo jinsabu taħt kważi żewġ metri borra, bil-Gvernatur ta’ New York, Andrew Cuomo, ifisser il-maltempata bħala ‘waħda storika’.

Il-friża kompliet tul ħafna reġjuni tal-Istati Uniti, fost ilkonsegwenzi għat-trasport li qed jiffaċċja sitwazzjonijiet

kaotiċi – tant li xi sewwieqa ‘ilhom iżolati fil-karozzi għal ġurnata u nofs’. Ir-rapporti rreferew ukoll għal residenti ‘maqbudin fi djarhom’, minbarra d-diversi inċidenti b’kaġun tal-irwiefen u s-silġ fit-toroq.

Lanqas m’huma qed jiftħu liskejjel f’diversi bnadi tal-Istati Uniti.

Intant, New York qed iħejji għal aktar inżul ta’ borra u waqt li din mhix sitwazzjoni mingħajr preċedent, ix-xita tas-silġ kontinwa titqies bħala xi ħaġa mhix normali.

Kwalunkwe titjib fit-temp, fi tmiem il-ġimgħa, jista’ anki jikkaġuna wkoll il-problemi ġodda, fosthom għargħar għallgħarrieda.

Mijiet ta’ maqtula minkejja l-ftehim L-UKRAJNA

In-Nazzjonijiet Uniti qalet li nqatlu qrib l-1,000 persuna fl-Ukrajna tal-Lvant mindu sar effettiv il-ftehim fraġli għall-waqfien mill-ġlied bejn il-qawwiet ta’ Kiev u sseparatisti li jridu l-għaqda mar-Russja – bin-naħat avversarji qed jippersistu blabbużi.

Il-waqfien mill-ġlied daħal fis-seħħ fil-5 ta’ Settembru u l-Uffiċċju għall-Kummissarju tan-NU għad-Drittijiet Umani qal li minn dakinar ‘il hawn inqatlu medja ta’ 13 il-per-

suna kuljum fl-inħawi Ukreni tal-Lvant. Ir-rapport jirreferi ‘għall-kroll totali tal-liġi ‘ fiz-zoni ta’ Donetsk u Luhansk li nħatfu mill-milizzji li jappoġġjaw lir-Russja.

Madankollu, r-rapport isemmi allegazzjonijiet kredibbli ta’ abbużi mill-qawwiet tal-Gvern tal-Ukrajna.

Il-konflitt fir-reġjuni Ukreni tal-Lvant żbroffa, f ’April, meta l-Gvern fi Kiev beda kampanja militari biex jaħtaf lura l-inħawi li waqgħu f ’idejn ir-ribelli separatisti.

Xena komuni fit-toroq ta’ Buffalo, fl-Istat ta’ New York, meta bnadi sħaħ tal-Istati Uniti jinsabu maħkuma b’kesħa rekord. (Ritratt: EPA)

Iżlamiċi Libjani fuq il-lista tat-terrur IN-NAZZJONIJIET UNITI Il-grupp Iżlamiku Libjan, Ansar al-Sharia, hu isem ġdid fuq il-lista tal-entitajiet terroristiċi tal-Kunsill tas-Sigurta tanNU. Il-grupp partikolari, li għandu r-rabtiet mal-moviment AlQaida, hu akkużat dwar sehem fl-attakk tal-2012 fuq il-missjoni diplomatika Amerikana f’Benghazi, it-tieni l-aktar belt importanti fil-Libja, fejn inqatlu l-Ambaxxatur Chris Stevens u tliet Amerikani oħra.

Intant, il-Kunsill tas-Sigurta tan-NU impona s-sanzjonijiet fuq l-Ansar al-Sharia li l-estrem-

isti tiegħu, issa, huma suġġetti għal embargo tal-armi.

Sanzjonijiet oħra jinkludu liffriżar tal-assi, bl-estremisti qed ikunu anki ristretti milli jivvjaġġaw b ħala parti minn projbizzjoni fuq livell globali.

Is-sanzjonijiet daħlu fis-seħħ fuq talba tar-Renju Unit, Franza u l-Istati Uniti.

Il-miżuri jaffettwaw l-Ansar al-Sharia Benghazi, minbarra ssieħba tal-grupp mal-Ansar alSharia Derna. Iż-żewġ entitajiet terroristiċi għandhom konnessjoni mal-’Al-Qaida fil-

Maghreb Iżlamiku’(AQIM) u movimenti oħra ta’ estremisti vjolenti.

Proprju x-xahar li għadda, lAnsar al-Sharia Derna wiegħed l-appoġġ tiegħu lill-grupp Stat Iżlamiku (ISIS) li fl-aħħar xhur ħataf il-kontroll tat-territorji flIraq u fis-Sirja.

Intant, ir-Renju Unit, Franza u l-Istati Uniti insistew għassanzjonijiet anki għaliex ‘il-fergħa ta’ Benghazi’ ta’ Ansar alSharia ilha mill-2012 torganizza kampijiet tat-taħriġ bħala għajnuna lill-entitajiet tal-militanti flIraq u fis-Sirja, kif ukoll fil-Mali.

www.maltarightnow.com

14

Il-Ġimgħa, 21 ta’ Novembru, 2014

AĦBARIJIET TA’ BARRA

L-ombudsman Protesti kontra ż-żieda se jinvestiga fil-miżati u l-qtugħ fil-baġit l-missjoni fil-Kosovo għall-edukazzjoni L-UNJONI EWROPEA

L-Uffiċċju tal-Ombudsman tal-Unjoni Ewropea fetaħ inkjesta ġdida dwar il-mod kif l-istituzzjoni reġjonali trattat l-allegazzjonijiet ta’ korruzzjoni f’Eulex, il-missjoni dwar l-ordni filKosovo.

Emily O’Reilly, li tmexxi lUffiċċju tal-Ombudsman, innotifikat lil Patrick Child, l-ogħla uffiċjal fis-Servizz Ewropew dwar l-Azzjoni Esterna (EEAS), u li jmexxi l-Eulex, dwar investigazzjoni fuq inizjattiva tagħha stess f’ittra li ntbagħtet fl-14 ta’ Novembru.

Meta kkwotat artikli li dehru f’xi gazzetti, hi qalet li “hemm dubji” dwar jekk l-EEAS/Eulex Kosovo investigax tajjeb jew jekk hux qed jinvestiga l-allegazzjonijiet ta’ irregolaritajiet serji mill-prosekutur tal-Eulex.

Il-prosekutur – uffiċjal Ingliża sekondata, Maria Bamieh – ilmentat mas-superjuri tagħha li l-kollegi tagħha xxaħħmu sabiex jingħalqu l-każijiet kriminali, u saħqet li għandha ssir investigazzjoni dwar affarijiet interni.

Maria Bamieh mbagħad tkeċċiet fuq suspett li hi tat dokumenti lill-ġurnal ta’ Kosovo, Koha Ditore. Iżda kemm hi, kif

ukoll il-ġurnal ċaħdu li hi għaddiet dawn id-dokumenti.

L-ittra ta’ O’Reilly tgħid li lEEAS/Eulex “stqarr li investigazzjoni konġunta tnediet fl2013”. Tinnota wkoll li l-EEAS dan l-aħħar ħatar akkademiku Franċiż, Jean Paul Jacque, sabiex “janalizza s-sitwazzjoni”.

L-Unjoni Ewropea, il-ġimgħa li għaddiet, talbet lin-Nazzjonijiet Uniti biex twaqqa’ parzjalment limmunità ta’ wieħed mis-suspettati tal-Eulex – l-imħallef Taljan Francesco Florit.

Iżda Bamieh stqarret li l-investigazzjoni interna tas-sena li għaddiet “hi gidba... kompletament gidba”. O’Reilly ilmentat li “l-EEAS/Eulex Kosovo jidher li naqas għal aktar minn darba milli jipprovdi kull informazzjoni dwar x’kien verament l-iskop ta’ din l-investigazzjoni jew f’liema stadju waslet”.

O’Reilly żiedet li l-mandat ta’ Jacque biex “jivverifika jekk ilEulex għandux proċeduri adegwati sabiex wieħed jipprevjeni milli ssir korruzzjoni u jekk segwitx il-proċess bl-aktar mod ġust” tant hu limitat li hi trid tagħmel l-analiżi tagħha minkejja l-isforzi.

IR-RENJU UNIT

L-istudenti jimmarċjaw lejn il-bini tal-Parlament, f’Londra, fost għajjat li ‘l-edukazzjoni hi dritt u mhux xi oġġett kummerċjali’

Eluf ta’ studenti ħarġu fit-toroq ta’ Londra biex jipprotestaw dwar iż-żieda fil-miżati għat-tagħlim u l-qtugħ fil-baġit għall-edukazzjoni, u nqalgħu l-konfronti malpulizija.

L-iskwadri tal-pulizija għal kontra l-irvellijiet ippruvaw jitfgħu lura lid-dimostranti li assedjaw il-kwartieri ġenerali tal-Partit Konservattiv fil-Gvern, iżda listudenti saħansitra kissru l-barrikati f’diversi zoni biex ikomplu bil-protesti fil-Pjazza talParlament.

Kelliema għall-Pulizija Metropolitana, f’Londra, qalu li arrestaw tal-anqas ħdax-il persuna għal reati li jvarjaw mill-aggrediment tal-pulizija sa vandaliżmu u attentati biex jinħoloq il-kaos. Dan wara li mijiet ta’ pulizija kienu stazzjonati fl-inħawi ta’ Londra fejn seħħet l-akbar protesta millistudenti f’erba’ snin.

Id-dimostrazzjoni bdiet bilkwiet, bl-istudenti jimmarċjaw lejn il-bini tal-Parlament fost għajjat li ‘l-edukazzjoni hi dritt u mhux oġġett kummerċjali’ u li ‘l-edukazzjoni b’xejn għal kulħadd tagħmel sens minn aspett ekonomiku’.

Numru ta’ studenti barranin ukoll ħadu sehem fil-protesti.

Uħud li kienu intervistati sostnew li riedu juru solidarjetà mal-kollegi Britanniċi.

Madankollu, it-tensjoni aktar bdiet tinħass matul il-jum, b’folol ta’ nies irrabjati, uħud libsin liskufji, jispiċċaw jinsultaw lillpulizija, fost it-tfigħ taż-żebgħa.

Ftit wara, il-pulizija spiċċaw filmira ta’ baraxx ta’ oġġetti, biddimostranti jkaxkru l-fencing madwar iz-zona tal-Pjazza talParlament, u għadd ta’ nies weġġgħu, inklużi xi pulizija.

Numru ta’ nies spiċċaw assedjati f’kafetterija ta’ Starbucks, waqt li d-dimostranti waddbu l-bajd u żżebgħa lejn il-faċċata u għajtu kontra l-politika tat-taxxa talkumpanija.

Sadanittant, dimostranti oħra organizzaw ‘sit-down protest’ barra New Scotland Yard, ilkwartieri ġenerali tal-Pulizija, f’Londra, fejn kantaw slogans kontra l-Pulizija u l-Partit Konservattiv tal-Prim Ministru, David Cameron.

Din kienet l-akbar protesta mill2010, meta xi 50,000 persuna kienu żvugaw ir-rabja tagħhom fittoroq, wara li għaddiet il-liġi biex jiżdiedu l-miżati tat-tagħlim u kienu nħolqu battalji mal-pulizija.

www.maltarightnow.com

15

Il-Ġimgħa, 21 ta’ Novembru, 2014

AĦBARIJIET TA’ BARRA

Mietet l-aktar Dukessa sinjura SPANJA

Id-Dukessa ta’ Alba, l-aktar mara sinjura fi Spanja, mietet filbelt ta’ Seville, fl-eta ta’ 88 sena wara marda qasira.

Maria del Rosario Cayetana Fitz-James Stuart kienet eċċentrika għall-aħħar u waqt li kellha aktar titli minn kwalunkwe membru tal-aristokrazija, kienet ukoll

il-propretarja ta’ palazzi, artijiet estensivi u pitturi imprezzabbli ta’ artisti bħal Goya u Velazquez.

Id-Dukessa kienet il-kap ta’ waħda mill-aktar familji nobbli anzjani fi Spanja u baqgħet salaħħar popolari mal-ġurnali li jiżvelaw dettalji ‘sensazzjonali’ dwar il-ħajja tal-VIPs.

Luttu għall-kantant Jimmy Ruffin L-ISTATI UNITI

L-ITALJA: Il-Prim Ministru Taljan, Matteo Renzi, jistenna l-wasla tal-President tas-Senegal, Macky Sall (mhux fir-ritratt), f’Palazzo Chigi ta’ Ruma u bħala parti miż-żjara uffiċjali ta’ Sall f’dan il-pajjiż (ritratt: EPA)

Ali Agca jixtieq jiltaqa’ mal-Papa fit-Turkija IL-BELT TAL-VATIKAN

Mehmet Ali Agca, it-Tork li, f’Mejju tal-1981, kien ipprova joqtol lill-Papa Ġwanni Pawlu II, jixtieq jiltaqa’ mal-Papa Franġisku waqt iż-żjara tal-Kap tal-Kattoliċi fit-Turkija li se ssir bejn it-28 u t-30 ta’ Novembru.

Fl-1981, Ali Agca kien spara għall-mibki Ġwanni Pawlu II waqt li l-Papa kien qed idur b’karozza fi Pjazza San Pietru u bil-konsegwenza li l-Papa spiċċa ferut f’idejh u dirgħajh.

L-aggressur kien skonta 19 ilsena ħabs fl-Italja u anki kien estradit lejn it-Turkija biex jiskonta għaxar snin oħra ta’

priġunerija b’konnessjoni ma’ delitti oħra, fosthom il-qtil ta’ ġurnalista Tork.

Intant, Mehmet Ali Agca għamilha ċara li jrid jiltaqa’ mal-Papa Franġisku fit-Turkija u sostna li ‘hu, diġa, iltaqa’ ma’ Papa u ma jara xejn ħażin li jiltaqa’ ma’ Papa ieħor’. Hu kien qed jirreferi għal meta, fl-1983, il-Papa Ġwanni Pawlu II kien mar jarah il-ħabs, fejn kien qed jiskonta s-sentenza, u fejn ħafirlu għall-attentat.

L-Aġenzija Anadolu pprovdiet stqarrija minn Agca fejn jgħid li ‘hu għamel talba mhix uffiċjali lill-Vatikan biex jil-

taqa’ mal-Papa Franġisku, u fejn għad ma ngħatax tweġiba’.

F’din l-istqarrija, Agca anki estenda ‘merħba lill-Papa li qed jaħdem lejn il-paċi u l-unita f’dinja li għaddejja minn diversi tipi ta’ kriżi mil-lat poliku, umanitarju u ekonomiku’.

Iż-żjara tal-Papa fit-Turkija għandha ssir fost tħassib dwar issigurta fil-pajjiż partikolari. Dan hu wkoll żmien ta’ theddid assoċjat mat-terroristi tal-grupp Stat Iżlamiku (ISIS), u meta f’Settembru, Habeeb Al Sadr, lAmbaxxatur Iraqi għall-Vatikan, kien semma indikazzjonijiet ta’ theddida mill-ISIS kontra l-Papa.

Jimmy Ruffin, il-kantant veteran tal-kumpannija tad-diski Motown, miet l-isptar f’Las Vegas, fl-eta ta’ 78 sena u wara li ħalla marka unika fuq il-mużika soul, b’sensiela ta’ suċċessi li jmorru lura għas-snin sittin.

Ulied il-kantant għadhom kemm ikkonfermaw mewtu, li

seħħet nhar it-Tnejn, iżda ma żvelawx il-kawża.

Fost is-suċċessi kbar ta’ Ruffin hemm Hold On To My Love u What Becomes Of The Brokenhearted li kienet fost laktar kanzunetti famużi tas-sittinijiet u li marret tajjeb ukoll bħala re-issue, fl-1974.

Imut id-direttur ta’ ‘The Graduate’ L-ISTATI UNITI

Mike Nichols, li rebaħ l-Oscar bħala d-direttur tal-film ċelebri, The Graduate (1967), miet b’kaġun ta’ attakk tal-qalb fatali, fl-eta ta’ 83 sena.

Nichols, li twieled ilĠermanja, kien anki innominat għall-Oscar għall-ħidma tiegħu

fuq il-films Working Girl, The Remains of The Day, Silkwood u Who’s Afraid of Virginia Woolf.

Hu kien wieħed biss minn tnax il-artist li rebħu l-erba’ entertainment awards fl-Istati Uniti – f’dan il-każ l-Emmy, il-Grammy, l-Oscar u Tony.

www.maltarightnow.com

16

Il-Ġimgħa, 21 ta’ Novembru, 2014

AĦBARIJIET TA’ BARRA

Theddida dwar prova nukleari IL-KOREA TA’ FUQ

Il-Korea ta’ Fuq qed thedded li twettaq prova nukleari oħra bi tweġiba għall-inizjattiva tanNazzjonijiet Uniti biex tinvestiga l-abbużi tad-drittijiet umani minn dan il-pajjiż Komunista. Dan meta r-reġim fi Pyongyang diġà wettaq provi simili fl-2006, l2009 u l-2013.

Intant, il-Ministeru għallAffarijiet Barranin tal-Korea ta’ Fuq, ilbieraħ, akkuża lill-Istati Uniti bħala protagonista wara laħħar riżoluzzjoni tan-NU li qed issejjaħ għal investigazzjoni. Flistess ħin, l-aħħar theddida minn Pyongyang kienet ikkonfermata meta qed joħorġu r-ritratti ġodda miġbudin bis-satellita li jindikaw l-attivitajiet ġodda f’faċilità nukleari tal-Korea ta’ Fuq. Kumitat tan-NU inkarigat millħarsien tad-drittijiet umani, din

il-ġimgħa, għadda riżoluzzjoni li tesiġi biex il-Qorti Kriminali Internazzjonali tinvestiga l-allegati delitti kontra l-bniedem minnaħa tar-reġim fi Pyongyang.

Min-naħa tagħha, il-Korea ta’ Fuq qalet li r-riżoluzzjoni tibbaża fuq ‘il-gideb’ ta’ persuni li ħarbu mill-pajjiż Komunista. Il-kelliema għar-reġim enfasizzaw ukoll li Pyongyang qed ikun suġġett ‘għall-kalunnji’.

Il-Korea ta’ Fuq kompliet li lapprovazzjoni tar-riżoluzzjoni hi ‘provokazzjoni politika gravi’ min-naħa tal-Istati Uniti u li ‘Pyongyang ma jistax iżomm lura milli jwettaq provi nukleari oħra ladarba qed jikkonfronta din l-aggressjoni’. L-istess pajjiż Komunista wissa wkoll li għandu jsaħħaħ il-politika militari taddeterrent ‘mingħajr limiti’.

IT-TAJLANDJA: Ħaddiema jidhru waqt it-tħejjijiet għall-Milied, huma u jerfgħu figura ta’ Santa Klaws li jridu jpoġġuha fiċ-ċentru ta’ kumpless kummerċjali, f’Bangkok (Ritratt: EPA)

Tikkunsidra servizz wieħed mal-fruntieri Ewropej L-UNJONI EWROPEA

Il-Kummissjoni Ewropea qed tevalwa l-pjani fit-tul għattwaqqif ta’ aġenzija għall-ħarsien tal-fruntieri tal-UE li jkollha ċentru għall-kmand u kontroll indipendenti.

Filwaqt li ma ħarġux wisq dettalji, hu mifhum li aġenzija bħal din fuq livell sopranazzjonali tmur lil hinn mill-mandat talaġenzija għall-fruntieri attwali – Frontex – tal-UE. Hu mistenni wkoll li l-aġenzija ġdida ma tkunx qed tiffunzjona qabel 20 sena oħra, possibbilment fl-2030 jew fl-2035.

Intant, studju ta’ fattibbiltà ffi-

nanzjat mill-Kummissjoni ppropona atteġġjament fuq tliet fażijiet għat-twaqqif tal-hekk imsejjaħ European System of Border Guards.

Kull fażi suċċessiva hi pass ’il quddiem lejn il-konsolidazzjoni tal-kontroll u s-sorveljanza talfruntieri tal-UE f’idejn aġenzija li jieħdu ħsiebha l-persuni tal-UE u li tkun indipendenti millawtoritajiet nazzjonali rispettivi.

L-ewwel fażi tesiġi interazzjoni akbar bejn l-istati membri u l-UE f’termini ta’ kooperazzjoni u teħid ta’ deċiżjonijiet rigward il-kwistjonijiet għall-kontroll tal-

fruntieri.

It-tieni fażi tpoġġi l-enfasi fuq inizjattivi biex it-teħid taddeċiżjonijiet isir fuq livell talUE. F’dan l-istadju, għandu jitħabbar korp ta’ gwardjani għal mal-fruntieri tal-Ewropa fuq bażi intermedjarja.

L-aħħar fażi, magħrufa bħala ‘integrazzjoni sħiħa fuq livell talUE’, tinvolvi t-twaqqif ta’ aġenzija ġdida għalkollox – ilCommittee on Schengen Border Management (CSBM) – magħmula minn gwardjani tal-fruntiera taħt struttura ta’ kmand fuq livell tal-UE.

Il-Ġimgħa, 21 ta’ Novembru, 2014

www.maltarightnow.com

17

AĦBARIJIET TA’ BARRA

2

1 1) Il-Prinċipessa Caroline ta’ Monaco tasal għal serata ta’ ċelebrazzjonijiet għall-Jum Nazzjonali ta’ Monaco nhar l-Erbgħa 19 ta’ Novembru 2) Buick Eighty għall-wiri waqt attività tal-Vintage & Classic Car Club of Pakistan f’Lahore. Għall-wiri kien hemm aktar minn 60 karozza antika u klassika 3) Il-Prinċep Philip, id-Duka ta’ Edinburgh, jara lir-reġiment talQueen’s Royal Hussars f’Paderborn, fil-Ġermanja. Hu onora diversi suldati Ingliżi wara li rritornaw mis-servizz fl-Afganistan (Ritratti: EPA)

3

www.maltarightnow.com

18

Il-Ġimgħa, 21 ta’ Novembru, 2014

MADWARNA

Wirja fl-okkażjoni tal-25 anniversarju mill-ftuħ tal-Arkivju Nazzjonali ta’ Għawdex Kemm kienet tħallas lUniversità ta’ Għawdex, il-Gvern reġjonali ta’ Għawdex, għażżamma tal-lampieri quddiem Sant’Ursla erba’ mitt sena ilu?

Min ħallas għall-ispejjeż għoljin marbuta mal-imxija tal-pesta f’Għawdex mitejn sena ilu?

Kemm kien imdaħħal il-Gvern Kolonjali Ingliż fit-twaqqif tadDjoċesi ta’ Għawdex mija u ħamsin sena ilu? Kemm sewa l-ġigġifogu għall-okkażjoni u fejn inħadem? Kif kien involut ilGvernatur Sir Leslie Rundle filfuneral tal-Arċisqof Pietru Pace li sar Għawdex mitt sena ilu? Kif inhi din li Għawdex mhu msemmi xejn fil-Programm uffiċjali tal-Festi tal-Indipendenza mħejji mill-amministrazzjoni ta’ BorgOlivier ħamsin sena ilu? Ittweġibiet għal dawn il-kurżitajiet issibhom kollha fil-Wirja Anniversarji Għawdex li se tiftaħ fl-NAG-Arkivju Nazzjonali ta’ Għawdex nhar it-Tnejn 24 ta’ Novembru – il-jum li jfakkar linawgurazzjoni tal-istess istituzzjoni ħamsa u għoxrin sena ilu.

Biex ngħidu kollox, f’dak iżżmien ħafna lanqas biss kienu jafu li nfetaħ l-Arkivju, anki jekk kien ixxandar bħala waħda millġrajjiet uffiċjali li fakkru l-ħamsa u għoxrin anniversarju ta’ Malta Indipendenti. L-għadd ta’ dawk li fehmu l-ħtieġa ta’ arkivju filgżira kien insinifikanti. Malmedda taż-żmien, din l-istituzzjoni ħabirket b’suċċess biex

tagħmel lilha nfisha iktar preżenti fil-komunità. Fil-fatt, għadd dejjem jikber ta’ nies bdew iżuruha u jagħmlu użu mill-fondi flistess arkivju. In-numru ta’ riċerkaturi fl-NAG matul l-2013 kien ta’ 449, żieda sinifikanti ta’ ’l fuq minn 53% fuq is-sena ta’ qabel. L-għadd ta’ sigħat ta’ riċerka tela’ għal 392, bin-numru ta’ dokumenti kkonsultati jkun 768.

Il-wirja annwali fl-NAG din is-sena se tfakkar, qabelxejn, din il-kisba ta’ ħamsa u għoxrin sena. L-Arkivju beda b’fond wieħed, dak tal-Universitas Gaudisii b’xi 300 volum, u ħamsa u għoxrin sena wara hu mogħni b’total ta’ sebgħa u għoxrin fond u madwar 16,000 volum u dokument.

Din is-sena 2014 tiċċelebra numru ta’ anniversarji oħra importanti għal Għawdex, u għalhekk ġie deċiż li jitfakkru kollha b’ħamsa u għoxrin dokument u ħamsa u għoxrin illustrazzjoni.

▪ 400 sena ilu, fil-21 ta’ Ottubru 1614, Eugenio-Romirez Maldonado, Kavallier minn Salamanca li kien Gvernatur ta’ Għawdex, ta lill-Matriċi, illum il-Katidral ta’ Għawdex, bust ta’ Sant’Ursla b’relikwa ta’ għadma mid-driegħ tagħha.

▪ 200 sena ilu, fit-18 ta’ Frar 1814, il-pesta bubonika li kienet fniet lil Malta s-sena ta’ qabel, faqqgħet ukoll fix-Xagħra, Għawdex, u ħalliet mejta xi 104 vittmi.

▪ 150 sena ilu, fis-16 ta’ Settembru 1864, il-Beatu Papa Piju IX laqa’ t-talbiet u xxewqat tal-kleru u l-poplu ta’ Għawdex u waqqaf lil Għawdex u Kemmuna bħala djoċesi awtonoma bil-Bulla Singulari Amore – Bi mħabba liema bħalha.

▪ 100 sena ilu, fis-29 ta’ Lulju 1915, miet fil-Belt Victoria, Għawdex Monsinjur Pietru Pace, Isqof ta’ Għawdex bejn l1877 u l-1889 u dakinhar Arċisqof ta’ Malta, wieħed millaktar Għawdxin prominenti ta’ kull żmien.

▪ 50 sena ilu, fis-16 ta’ Settembru 1964, id-Djoċesi ta’ Għawdex fakkret il-100 sena mit-twaqqif tagħha.

▪ 50 sena ilu, fil-21 ta’ Settembru 1964, Malta u Għawdex saru stat indipendenti u membri formali talCommonwealth.

▪ 25 sena ilu, fl-24 ta’ Novembru 1989, ġiet inawgurata s-Sezzjoni ta’ Għawdex talArkivju Nazzjonali.

www.maltarightnow.com

19

Il-Ġimgħa, 21 ta’ Novembru, 2014

MADWARNA

MAPFRE tirreġistra dħul ta’ €19.79 biljun ewro sa Settembru MAPFRE ġġenerat dħul ta’ €19.79 biljun fl-ewwel disa’ xhur tas-sena, żieda ta’ 1.6% meta mqabbel mas-sena preċedenti u żiedet il-volum talprimjums b’1.8% għal €16.86 biljun.

Dawn ir-riżultati kienu kawża tat-tkabbir sinifikanti tannegozju fil-Brażil u pajjiżi oħra tal-Amerika Latina, l-irkupru kontinwu fi Spanja u l-iżvilupp solidu tan-negozji tarRiassigurazzjoni u Assistenza, bil-proporzjon kombinat jibqa’ miżmum f’livelli eċċellenti (95.8%) F’termini ta’ riskju kostanti, il-primjums jiġu żdiedu bi 8.3%.

Il-primjums non-life salaħħar ta’ Settembru ammontaw għal €12.55 biljun (żieda ta’ 1%) filwaqt li l-primjums millassigurazzjoni tal-ħajja żdiedu b’4.4% għal €4.30 biljun. Ittfaddil immaniġġjat żdied bi 13.6% għal €37.73 biljun. Ilprofitt qabel it-taxxa u interessi minoritarji ammontaw għal €1.45, żieda ta’ 13%.

Dawn ir-riżultati jikkonfermaw l-iżvilupp sostnut tannegozju globali ta’ MAPFRE, partikolarment fis-swieq strateġiċi. “Fi Spanja, fejn iktar ma jmur, iktar qed ikun hemm sinjali ta’ titjib fil-qagħda ekonomika, is-suċċess talistrateġija tagħna qed jidher ċar ukoll,” sostna Antonio Huertas, Ċermen u CEO ta’ MAPFRE. L-ekwità tal-azzjonisti żdiedet b’14.5% mill-aħħar tassena 2013, u laħqet l-ammont ta’ €8.97 biljun, bit-total ta’ assi mmaniġġjati jammontaw għal €73.97 biljun, żieda ta’

9.8% fuq l-aħħar tnax-il xhar.

Il-primjums mir-reġjun EMEA żdiedu b’1.3% għal €918 miljun. In-negozju fitTurkija kien l-aħjar f’dan irregjun, bi primjums ta’ €416 miljun, li jirrappreżentaw żieda ta’ 10% f’termini ta’ munita lokali. F’Malta, il-primjums ammontaw għal iktar minn €124 miljun, żieda ta’ 21.8% minn Jannar għal Settembru.

F’Settembru, MAPFRE ħabbret l-akkwist tan-negozju talassigurazzjoni tal-karozzi talGrupp Direct Line fl-Italja u lĠermanja għal €550 miljun. Din it-tranżazzjoni tirrifletti limpenn ta’ MAPFRE lejn is-settur tal-assigurazzjoni online.

F’dan is-settur MAPFRE rduppjat il-preżenza fl-Ewropa.

Fl-Italja, Direct Line hu l-operatur ewlieni fis-settur tal-assigurazzjoni tal-karozzi, filwaqt li fil-Ġermanja, tinsab fit-tielet post fis-suq.

Fl-2013, dawn il-kumpaniji li bejniethom għandhom 1.6 miljun klijent irrappurtaw dħul ta’ €714-il miljun millprimjums.

Il-Bord tad-Diretturi ta’ MAPFRE approva tibdil sinifikanti fl-istruttura tattmexxija sabiex tmexxi ’l quddiem il-proġetti ewlenin strateġiċi tal-kumpanija. Dan se jippermetti lill-Grupp sabiex ikun pass eqreb għall-ħolqien ta’ struttura ġdida li hi iktar konformi mal-iskala globali tagħha.

MAPFRE hi rappreżentata f’Malta minn Middlesea Insurance p.l.c. li tifforma parti mill-Grupp MAPFRE.

Maltco fost l-isponsors tal-Fun Run 2014 b’risq il-Malta Community Chest Fund Mis-suq tal-gaming f’pajjiżna u lil hinn minna

Il-Ġirja tal-President, jew kif inhi magħrufa wkoll, ilFun Run annwali b'risq ilMalta Community Chest Fund, din is-sena għandha bħala wieħed mill-isponsors ewlenin tagħha lil Maltco Lotteries.

Maltco Lotteries mhix biss kumpanija li timxi fuq binarji kummerċjali, iżda minn żmien għal żmien tagħti limpetu tagħha f'attivitajiet oħra bi skop nobbli.

L-Istrina, li tkun organizzata l-għada tal-Milied millUffiċċju tal-President, hi fost l-okkażjonijiet li fihom Maltco Lotteries tagħti ssehem sħiħ tagħha b'donazzjonijiet li l-iskop uniku tagħhom ikun li jgħinu lil min hu tassew batut u filbżonn.

Hu kunċett ferm importanti għal Maltco Lotteries li tgħin kawżi ġusti. Hu għan nobbli ħafna għal Maltco Lotteries li tgħin persuni biex ma jaqgħux lura fis-soċjetà.

Sfortunatament f'kull soċjetà hemm persuni li għal xi raġuni jew oħra jintlaqtu minn sitwazzjoni fejn ma jkunux jistgħu jżommu l-pass b'mod kostanti. Dawn ikollhom bżonn l-għajnuna u istituz-

zjonijiet bħall-Uffiċċju talPresident minn żmien għal żmien jimbarkaw fuq inizjattivi importanti li tajjeb li jsibu l-appoġġ u s-sostenn ta' kumpaniji bħal tagħna biex dawn il-persuni jkunu megħjuna u mbuttati ’l quddiem.

Għall-Fun Run ta' nhar ilĦadd li ġej Maltco Lotteries se tkun irrappreżentata wkoll b'numru ta' impjegati li se jieħdu sehem f'din il-ġirja.

Madankollu, il-kumpanija mhux biss tħeġġeġ lill-pubbliku b'mod inġenerali biex jipparteċipa bil-kbir kif jagħmel kull sena, imma wkoll biex anki aġenti tagħha u persuni oħra li b'xi mod jew ieħor għandhom konnessjoni ma' Maltco Lotteries jieħdu sehem huma wkoll f'din linizjattiva sabiħa li tagħmel unur mhux biss lil pajjiżna, imma anki lill-poplu Malti u Għawdxi kollu għall-qalb kbira tiegħu. Għal dan liskop dawk kollha li se jkunu qed jipparteċipaw f'isem Maltco Lotteries kif ukoll ilpubbliku inġenerali se jingħataw ukoll t-shirts biex jilbsu waqt din l-istess ġirja simbolika wara donazzjoni ta’ €10. Il-messaġġi li

joħorġu minnha huma bosta iżda lkoll b'għeruq komuni... messaġġi ġenwini b'risq ilveru ġid tas-soċjetà Maltija.

Tajjeb li jingħad ukoll li ta' kull sena Maltco Lotteries tikkontribwixxi madwar €50,000 għal dak li hu magħruf bħala r-Responsible Gaming Fund. Dan ukoll hu fond mill-aktar importanti li Maltco Lotteries tikkontribwixxi bil-qalb għax hi konxja ħafna mill-importanza li llogħob isir dejjem bl-aktar mod responsabbli u jkun iservi biss ta' divertiment.

Dwar dan l-impenn ftit talġimgħat ilu biss Maltco Lotteries irċeviet rikonoxximent internazzjonali li jikkonferma l-impenn tal-kumpanija li taħdem fil-qasam tarResponsible Gaming.

Aħna nenfasizzaw ħafna limportanza tar-Responsible Gaming tant li f'kull point of sale wieħed isib imwaħħlin messaġġi ċari biex jilgħab b'responsabbiltà.

Aħna kburin b'dan l-impenn u kburin ukoll li kontinwament inkunu ta' għajnuna għas-soċjetà Maltija fiddiversi aspetti tagħha... inkluż fis-sostenn ta' kawżi ġusti u filantropiċi.

www.maltarightnow.com

20

Il-Ġimgħa, 21 ta’ Novembru, 2014

PERSONALITAJIET

ISIMHOM MINQUX FL-ISTORJA (41)

Katerina l-Kbira: Iżżewġet lill-eredi tat-tron tal-Imperu Russu u mbagħad ħaditlu postu Oriġinarjament kien jisimha Sophie Friederike Auguste von Anhalt-Zerbst. Hija twieldet fit-2 ta’ Mejju, 1729, fi Stettin, li dak iż-żmien kienet parti mill-Prussja u llum hija Szczecin fil-Polonja.

Missierha, Christian August, kien prinċep minuri Ġermaniż, li kien magħruf l-iżjed għall-karriera militari tiegħu. Ommha kienet il-Prinċipessa Johanna Elisabeth ta’ Holstein-Gottorp.

L-omm u l-bint ma tantx kienu jinġiebu. Biss meta Sophie bdiet tikber, ommha bdiet teħodha magħha fiż-żjarat li kienet tagħmel lil nies jiġu minnha li kienu f’pożizzjonijiet soċjali għoljin. Dan bit-tama li bintha jkollha żwieġ li lilha jiksbilha status soċjali ogħla. Min-naħa tagħha, il-bint bdiet tħares lejn ilpossibbiltà ta’ żwieġ simili bħala għodda biex tinqala’ mill-kontroll ta’ ommha.

L-edukazzjoni tagħha Sophie kisbitha minn għalliema magħżulin apposta għaliha.

Tgħallmet tliet lingwi: ilĠermaniż, il-Franċiż u r-Russu.

Jgħinha fl-istudji reliġjużi kellha kappillan militari.

Fl-1744, meta kellha 15-il sena, Sophie marret ma’ ommha San Pietruburgu, ir-Russja. Ilvjaġġ kien bi stedina li ommha rnexxielha tikseb mingħand lImperatriċi Eliżabetta. Huma kienu ħbieb, għaliex żmien qabel Eliżabetta kienet għarusa lil ziju ta’ Sophie min-naħa ta’ ommha, iżda dan miet qasir il-għomor.

Namur irjali Ommha kienet qed tittama li lvjaġġ iressaq lil Sophie lejn ilGran Duka Pietru, iben lImperatriċi. Meta kienu r-Russja, Sophie mardet. Ommha u lImperatriċi kienu ħerqana ħafna biex jarawha tfiq, iżda ma tantx raw għajn m’għajn dwar liema kienet l-aħjar kura għaliha.

Sophie rkuprat.

Pass wara l-ieħor Sophie u lGran Duka bdew jinnamraw u tgħarrsu. Minkejja l-oġġezzjonijiet ta’ missierha, li kien Luteran, Sophie kkonvertiet u ngħaqdet mal-Knisja Ortodossa Russa, fejn ingħatat l-isem ġdid ta’ Yekaterina jew Katerina.

Nhar il-21 ta’ Awwissu, 1745, Katerina żżewġet lill-Gran Duka.

B’hekk daħlet fil-familja rjali Russa, bit-titlu ta’ gran dukessa.

Iż-żwieġ, però, ma tantx irnexxa.

Il-koppja kienet kollox barra kompatibbli ma’ xulxin. Min-

Charles Buttigieg kb@erremme.com.mt

naħa tagħha, Katerina kienet tipprova żżomm l-apparenza quddiem in-nies u kienet tistabar ħafna meta l-bluha u l-personalità instabbli ta’ żewġha kienu jagħmlu tagħhom. Dan il-kontroll fuqha nfisha kien ġenerat ukoll mill-ambizzjonijiet tagħha.

Hija kienet taf li, b’differenza għal żewġha, hija kienet bniedma ta’ talent, intelliġenti u determinata.

Fl-ewwel snin taż-żwieġ, Katerina indunat li żewġha ma kienx isibha diffiċli jibdilha. Hija bdiet tagħmel l-istess. Wara diversi korrimenti fit-tqala, fl-20 ta’ Settembru, 1754, Katerina welldet tifel li ngħata l-isem ta’ Pawlu. Mhux kulħadd kien konvint li l-wild kien tassew iben żewġha. Li hu żgur hu li, f’qasir

Sophie Friederike Auguste von Anhalt-Zerbst. Hija twieldet fit-2 ta’ Mejju, 1729, fi Stettin, li dak iż-żmien kienet parti mill-Prussja u llum hija Szczecin fil-Polonja

Katerina bniet skejjel u sptarijiet, ħeġġet it-tilqim kontra l-ġidri r-riħ, kienet tinkuraġġixxi l-edukazzjoni tan-nisa u wessgħet it-tolleranza reliġjuża.

Fi żmienha, marru r-Russja bosta għalliema, xjenzjati, kittieba u artisti minn diversi pajjiżi

żmien, binha għadda f’idejn lImperatriċi biex trabbih hi bħala neputi tagħha.

Fuq it-tron L-Imperatriċi Eliżabetta mietet fil-25 ta’ Diċembru, 1761. Binha Pietru ġie dikjarat bħala lImpetratur Pietru III. Katerina saret Imperatriċi. Biss xi ħbieb tarrfulha li jista’ jkun li ma kinitx se ddum tgawdi dan l-istatus, għaliex żewġha kien qed jippjana li jiddivorzjaha. Kien hemm min taha l-parir li taħrab, iżda hija ddeċidiet li tibqa’.

Fi spazju ta’ ftit xhur minn meta tela’ fuq it-tron, Pietru kien

diġà għamel bosta għedewwa fost il-mexxejja governattivi, militari u tal-Knisja Ortodossa.

L-operat tiegħu wrieh bħala renjant dgħajjef u inkompetenti.

Nibet grupp li beda jaħdem biex ineħħih mis-setgħa u minfloku jqiegħdu lil ibnu Pawlu, li kellu biss seba’ snin. Il-ħsieb kien li ttmexxija tgħaddi f’idejn Katerina f’isem binha, sakemm Pawlu jkun kiber biżżejjed biex imexxi hu.

Katerina kellha ħsibijiet differenti. Hija riedet li t-tron ikun tagħha, mhux f’idejha f’isem binha. Fit-28 ta’ Ġunju, 1762, blgħajnuna tal-maħbub tagħha

Grigory Orlov, hija kisbet lappoġġ tat-truppi f’San Pietruburgu u ddikjarat lilha nnifisha l-Imperatriċi Katerina II, renjant Sovran tar-Russja. Lil żewġha arrestatu u ġegħlitu jiffirma dikjarazzjoni li abdika. Meta żewġha talab li jitħalla jitlaq mill-pajjiż, hija ma ħallitux. Ftit wara l-arrest tiegħu, huwa tilef ħajtu fi ġlieda ma’ dawk li kienu jżommuh.

Katerina ħadet l-isem ta’ Katerina II peress li bejn l-1725 u l-1727 kien hemm renjanta oħra jisimha Katerina Studjużi jiddeskrivu lil Katerina bħala persuna b’diversi doni, li kienet dedikata għall-arti, il-letteratura, ix-xjenza u l-politika. Hija kienet pronta tagħti attenzjoni kbira lill-arti u x-xjenza, għaliex imsaħħa mill-ħafna qari tagħha kienet temmen li barra milli huma importanti, kienu mezz biex ir-Russja tikseb reputazzjoni bħala ċentru taċċiviltà. Kellha moħħ qawwi għatxan biex jiskopri l-ġdid. Dan għenha tibni kuntatti ma’ għadd

ta’ ħassieba Ewropej ta’ żmienha.

Kmieni fis-snin ta’ tmexxija tagħha, Katerina bdiet tieħu interess f’ċerti ideat liberali. Fl1767 laqqgħet il-Kummissjoni Leġiżlattiva biex isir kodiċi talliġijiet Russi u fl-istess ħin tiġi modernizzata l-ħajja Russa. Hija ressqet quddem il-kummissjoni dokument liberali bil-viżjoni tagħha ta’ gvern ideali.

Madankollu, il-kummissjoni ma rnexxilhiex tagħti lill-Imperatriċi r-riżultati li hija kienet qed tistenna u fl-1768 ġiet xolta.

Katerina bniet skejjel u sptarijiet, ħeġġet it-tilqim kontra lġidri r-riħ, kienet tinkuraġġixxi ledukazzjoni tan-nisa u wessgħet it-tolleranza reliġjuża. Fi żmienha, marru r-Russja bosta għalliema, xjenzjati, kittieba u artisti minn diversi pajjiżi. Ħabiba tal-klassi għolja Min-naħa l-oħra, Katerina għamlet ftit li xejn biex tagħti llibertajiet lill-maġġoranza talpopolazzjoni Russa. Għalkemm fil-bidu tar-renju tagħha nħasset li kienet tissimpatizza mal-kawża tan-nies komuni li kienu jaqdu

www.maltarightnow.com

21

Il-Ġimgħa, 21 ta’ Novembru, 2014

PERSONALITAJIET

Katerina l-Kbira: Kienet tiddependi min-nobilità biex tkun tista’ tibqa’ fil-kontroll tal-pajjiż Katerina mietet f’San Pietruburgu fis-17 ta’ Novembru, 1796

lis-sidien tal-artijiet, ħalliethom fl-istess ilma. Agħar minn hekk, hija ppriservat u firxet l-hekk imsejħa sistema ta’ serfdom – nies li kienu jaħdmu għas-sidien tal-artijiet u meħtieġa jpattu għal ċerti drittijiet legali jew komuni bix-xogħol tagħhom.

Fl-1785 stabbiliet linNobilità bħala fergħa separata tas-soċjetà Russa u assigurat ilprivileġġi tagħhom. Għemil lImperatriċi f’dan il-qasam kien jirrifletti d-dipendenza li kellha fuq in-nobilità biex tkun tista’ tibqa’ fil-kontroll talpajjiż.

Meta kien hemm każi fejn raħħala rvellaw, l-azzjoni li ħadet kontrihom kienet brutali.

Lill-merkanti refgħethom ’il fuq f’dak li hu status, iżda rriformi soċjali li wettqet kienu ftit. Iktar kien ħsiebha fl-interessi tal-klassi għolja.

L-akbar akkwisti ta’ Katerina probabbilment kienu fl-immodernizzar tal-amministrazzjoni,

iżda fi żmienha l-korruzzjoni ma rażżnithiex.

Artijiet ġodda L-espansjoni tar-Russja kellha n-niċċa tagħha f’moħħ Katerina.

Hija estendiet il-fruntieri tarRussja. Akkwistat ukoll ħafna art Pollakka, waqt li l-gwerer li kellha mat-Turkija kisbu għar-Rusja l-Krimea u artijiet tul il-Baħar lIswed. Iġġieldet ukoll lit-tribujiet tas-Siberja u rebħitilhom.

Tul ir-renju tagħha, it-territorju Russu kiber għal 50 provinċja li 11 minnhom kienu nkisbu fi żmien il-ħakma tagħha. Il-popolazzjoni tal-pajjiż kważi rduppjat. Bit-treġija tagħha, inbnew 144 belt ġdida. Ir-Russja ġibdet lejha mewġiet ta’ immigranti Ewropej. L-armata u l-qawwa navali Russi, li hija kabbrithom ħafna, kisbulha r-rebħ 78 darba.

Dan saħħaħ il-pożizzjoni tarRussja fid-dinja.

Wara l-mewt ta’ żewġha, Katerina kellha serje ta’ maħbu-

Tul ir-renju ta’ Katerina l-Kbira, it-territorju Russu kiber għal 50 provinċja li 11 minnhom kienu nkisbu fi żmien il-ħakma tagħha.

Il-popolazzjoni tal-pajjiż kważi rduppjat. Bit-treġija tagħha, inbnew 144 belt ġdida. Ir-Russja ġibdet lejha mewġiet ta’ immigranti Ewropej. L-armata u l-qawwa navali Russi, li hija kabbrithom ħafna, kisbulha r-rebħ 78 darba.

Dan saħħaħ il-pożizzjoni tar-Russja fid-dinja

bin li hija kienet tagħtihom promozzjonijiet għal uffiċċji għoljin.

Katerina mietet f’San Pietruburgu fis-17 ta’ Novembru, 1796. Mewtha kienet kaġunata minn attakk tal-qalb li tefagħha f’koma li qatt ma ħarġet minnha.

Kienet midfuna f’tebut tad-

deheb fil-Katidral ta’ San Pietru u San Pawl f’San Pietruburgu.

Katerina riedet li fil-lapida ta’ fuq qabarha jinkiteb hekk: “Hawn tistrieħ Katerina II. Hija ġiet ir-Russja fl-1744 biex tiżżewweġ lil Pietru III. Fl-età ta’ 14-il sena ħadet deċiżjoni bi tliet friegħi: li ssaħħar lil żewġha, lill-

Imperatriċi Eliżabetta u lillpoplu tar-Russja. Hija użat kull ċans li kellha biex tirnexxi f’dan.

18-il sena ta’ solitudni u dwejjaq ġegħluha taqra bosta kotba. Meta telgħet fuq it-tron Russu hija għamlet l-aħjar li setgħet biex tagħti lill-poplu tagħha l-hena, illibertà u l-għajxien tajjeb. Hija kienet taħfer lin-nies malajr u ma kellha mibegħda għal ħadd.

Kienet bniedma karitatevoli, ta’ temperament tajjeb u kienet tħobb il-ħajja. Kienet repubblikan ta’ veru fil-politika tagħha u qalbha tajba. Kellha l-ħbieb.

Kienet taħdem b’faċilità. Kienet tħobb il-ħajja soċjali u l-arti.”

Għal ħafna nies, kienet mietet l-iktar renjanta Russa magħrufa u li damet fit-tmun. Kien hemm min iddeskriva r-renju tagħha bħala l-Era Dehbija tar-Russja.

Saret magħrufa bħala Katerina lKbira.

Is-suċċessur tagħha kien binha Pawlu, li f’ħajjitha kienet iddikjaratu bħala l-eredi tagħha.

www.maltarightnow.com

22

Il-Ġimgħa, 21 ta’ Novembru, 2014

06:00 06:00 07:55 08:00 09:00 09:02 10:00 10:02 11:00 11:03 11:55 12:00 12:15 14:30 15:00 15:02 16:00 16:02 17:00 17:55 18:00 18:30 19:00 20:00 20:02 20:30 21:30 22:30 22:40 22:45

TV/RADJU

News Update Radio 101 Breakfast Club Obituaries/Angelus Radio 101 Breakfast Club (ikompli) News Update Magazine 101 News Update Magazine 101 (ikompli) Editorjal Club 101 Obituaries/Angelus News Bulletin The Big Show Hitsteria News Update Hitsteria (ikompli) News Update Hitsteria (ikompli) Newsdesk Obituaries News Bulletin Muzajk Rockna News Update Rockna (ikompli) Mill-Parlament Talktime Ghada Fl-Istampa Editorjal Lounge Friday

Għat-tfal fuq il-Cable Disney Channel 07:30 - Good Luck Charlie 07:55 Good Luck Charlie 08:20 - Sonny With a Chance 08:45 - Sonny With a Chance 09:10 - The Suite Life on Deck 09:35 The Suite Life on Deck 10:00 - That’s So Raven 10:25 That’s So Raven 10:50 - A.N.T. Farm 11:15 - A.N.T. Farm 11:40 - Good Luck Charlie 12:05 - Good Luck Charlie 12:30 - Jessie 12:55 Jessie 13:20 - Austin & Ally 13:55 - Gravity Falls 14:20 - My Babysitter’s a Vampire 14:45 Mako Mermaids: An H2O Adventure 15:10 - Violetta 16:00 - Pixel Perfect 17:40 Win, Lose or Draw 18:05 - Liv & Maddie 18:30 - Violetta 19:20 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 19:45 Spooksville 20:10 - Wolfblood 20:35 - The Suite Life on Deck 21:00 Good Luck Charlie 21:25 - A.N.T. Farm 21:50 - Shake It Up! 22:10 Wolfblood 22:35 - Wolfblood 23:00 Violetta 23:40 - The Hive 23:50 - Art Attack

Nickelodeon 07:30 - The Fairly OddParents 07:55 - The Fairly OddParents 08:20 - Dora the Explorer 08:45 Umizoomis 09:10 - Tickety Toc 09:28 - Little Kingdom 09:35 - PAW Patrol 10:00 - Zack and Quack 10:25 - Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 - Winx Club 11:40 Totally Spies! 12:05 - Totally Spies!

12:30 - iCarly 12:55 Victorious 13:20 - Big Time Rush 13:45 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:10 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:05 - The Penguins of Madagascar 15:30 - Rocket Monkeys 15:55 - Rabbids Invasion 16:20 - Marvin Marvin 16:45 - iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 T.U.F.F. Puppy 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 - The Fairly OddParents 19:15 - SpongeBob SquarePants 19:40 – Victorious 20:05 - iCarly 20:30 SpongeBob SquarePants 20:55 Avatar: The Legend of Aang 21:20 Big Time Rush 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 22:35 - The Penguins of Madagascar 23:00 - iCarly 23:25 – iCarly 23:50 Victorious Jim Jam 07:40 - Noksu 07:45 - Jarmies 08:00 - Kipper 08:10 - Shapes 08:20

- What’s The Big Idea? 08:25 What’s The Big Idea? 08:30 - Gazoon 08:35 - Snapatoonies 09:00 - Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 Hip Hip Hurray 09:55 - Benjamin’s Farm 10:00 - See the Sea 10:05 - Lots & Lots Of... 10:20 - Bob the Builder 10:30 - Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:50 - See the Sea 10:55 Nouky & Friends 11:00 Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 Tiny Planets 11:20 - Woody Buddies 11:25 - Woody Buddies 11:30 Monkey See, Monkey Do 11:40 Barney and Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:20 – Noksu 12:25 Jarmies 12:40 - What’s The Big Idea?

12:45 - What’s The Big Idea? 12:50 Hip Hip Hurray 13:05 - Heroes of the City 13:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:45 - Gombby’s Green Island 14:00 - Woody Buddies 14:05 - Woody Buddies 14:10 Snapatoonies 14:35 - My Animal Family 14:50 - Gazoon 14:55 - See the Sea 15:00 - Fluffy Gardens 15:10 - Noksu 15:15 - Jarmies 15:30 Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney and Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Gombby’s Green Island 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:30 - See the Sea 17:35 Monkey See, Monkey Do 17:45 Dougie in Disguise 17:55 - Heroes of the City 18:10 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:35 Hip Hip Hurray 18:50 - What’s The Big Idea? 18:55 - What’s The Big Idea? 19:00 - My Animal Family 19:15 – Noksu 19:20 – Shapes 19:30 - Monkey See, Monkey Do 19:40 Barney and Friends 20:10 - Woody Buddies 20:15 - Woody Buddies 20:20 - Gombby’s Green Island 20:35 - Connie the Cow 20:45 - Hip Hip Hurray 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 Heroes of the City 21:40 - What’s The Big Idea? 21:45 - What’s The Big Idea? 21:50 - Tiny Planets 21:55 Pingu 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends 22:30 - See the Sea 22:35 Dougie in Disguise 22:45 - Slim Pig 22:55 - Connie the Cow 23:05 – Kipper 23:15 - My Animal Family 23:30 - Woody Buddies 23:35 Woody Buddies 23:40 - What’s The Big Idea? 23:45 - What’s The Big Idea? 23:50 - Barney and Friends.

Xift – NET Television, 12.45

Qabel ma jasal fi tmiem il-ġimgħa tiegħu Xift , ikompli jrebbaħ aktar rigali lilkom it it-telespettaturi.

Filwaqt li Nancy Buhagiar tipprovdi lit-telespettaturi aktar ideat ta' kif wiehġed għandu jiprepara lilu nnifsu għad-dinja tax-xogħol bl-aħjar mod possibli. Dan u aktar illum fuq il-programm Xift!

TVM

05:30 - MP4 Force 06:00 - Absolute Genius 06:30 - Hbieb u Ghedewwa 07:00 - TVAM 08:30 - Dissett 09:30 Kurrenti 10:30 - MEA 11:00 - Venere 11:30 - Teleshopping 12:00 - News 12:10 - TVPM 15:00 - News 15:05 Hbieb u Ghedewwa 15:45 Teleshopping 16:15 - Sandokan 16:45 - MP4 Force 17:15 - Absolute Genius 17:45 - Twelid il-kelma 18:00 - News 18:15 - Crosscraft Teleshopping 18:45 - Gourmet 19:45 - Grand Lottery 20:00 - News 20:50 - Malta Eurovision Song Contest -Semi final.

TVM 2

06:00 - Euronews 07:00 - News Loop 08:30 - TVAM (r) 10:00 - Sports Science 11:00 - Il-gwerra l-kbira 11:30 - Ghawdex illum 12:00 - L-irkant 13:00 - Dissett 14:00 - Sports Science 15:00 - It-triq/Twelid 15:10 - TVPM (r) 18:00 - Paq Paq on Test 18:15 - Sports Panorama 19:45 - Nisga Maltija 20:00 - Treasure Island 20:30 - News for the hearing impaired 20:40 - Malta u lil hinn minnha 22:15 - Sports Panorama 23:30 - Sports News 23:45 - Financial News 23:50 - News in English.

Rai Uno

06:58 - Unomattina (jinkludi T-Tg1 Sal-11am) 10:00 - Storie Vere 10:55 Player 11:10 - A Conti Fatti 12:00 - La Prova Del Cuoco 13:30 - Telegiornale 14:00 - Tg1 Economia 14:05 - Dolci Dopo Il Tiggì 14:40 - Torto O Ragione? Il Verdetto Finale 16:00 - La Vita In Diretta 16:26 - Previsioni Sulla Viabilità 16:30 - Tg1 16:40 - La Vita In Diretta 18:50 - L'eredità 20:00 Telegiornale 20:30 - Affari Tuoi 21:10

- Carosello Reloaded 21:15 - Tale E Quale Show 23:15 - Tg1 60 Secondi 23:19 - Tale E Quale Show 23:45 - Tv7 00:50 - Tg1 Notte 01:25 Cinematografo 02:15 - Sottovoce.

Rai Due

06:00 - Detto Fatto 07:10 - Army Wives - Chi Siamo 08:30 - Il Tocco Di Un Angelo 10:00 - Tg2 Insieme 11:00 - I Fatti Vostri 13:00 - Tg2 Giorno 14:00 - Detto Fatto 16:15 - Castle 17:00 - Supermax Tv 17:45 Parlamento Telegiornale 17:55 - Tg2 Flash L.I.S. 18:00 - Player 18:05 - Tg Sport 18:50 - N.C.I.S. Los Angeles 20:30 - Tg2 21:00 - Impazienti Schiaccianoci 21:10 - Criminal Minds 22:45 - The Good Wife 23:30 - Tg 2 23:45 - Troppo Giusti 00:15 - Oltre La Notte 00:18 - Stone 01:55 - Hawaii Five-0 02:45 - Appuntamento Al Cinema 02:50 - Bulldozer.

Rai Tre

07:00 - Tgr Buongiorno Italia 08:00 Agorà 10:00 - Mi Manda Raitre 11:00 Elisir 11:10 - Tg3 Minuti 11:13 - Elisir 12:00 - Tg3 12:45 - Pane Quotidiano 13:10 - Il Tempo E La Storia Il Comitato Di Liberazione Nazionale 14:00 - Tg Regione 15:10 - Player 15:15 - Terra Nostra 2 16:00 - Aspettando Geo 19:00 - Tg3 20:00 - Blob 20:15 - Sconosciuti La Nostra Personale Ricerca Della Felicita 20:35 - Un Posto Al Sole 21:05 - Questioni Di Famiglia 23:15 - Hotel 6 Stelle 00:00 - Tg3 Linea Notte 01:05 Parlamento Telegiornale 01:15 Appuntamento Al Cinema 01:20 Cultura Storie Dell'arte La Città 01:45 Fuori Orario. Cose (mai) Viste 01:55 - Il Demonio 03:25 - La Madonna In Cielo, La 'matre' In Terra.

Canale 5

07:00 - Prima Pagina Tg5 07:54 Traffico 07:59 - Tg5 08:45 - Mattino Cinque 11:00 - Forum 13:00 - Tg5 13:41 - Beautiful 14:15 - Centovetrine 14:45 - Uomini E Donne 16:15 - Il Segreto Vii 17:00 - Pomeriggio Cinque 18:45 - Avanti Un Altro 19:57 - Tg5 Prima Pagina 20:40 - Striscia La Notizia 21:10 - Riassunto - Il Segreto 21:11 - Il Segreto 23:50 - I Cerchi Nell'acqua 01:45 - Tg5 02:15 - Striscia La Notizia 02:50 - Uomini E Donne.

Rete 4

06:50 - Zorro 07:10 - Hunter 08:05 Cuore Ribelle 09:30 - Carabinieri 10:35 - Sai Cosa Mangi ? Aut. 2014 10:45 Ricette All'italiana 11:30 - Tg4 12:00 Detective In Corsia 13:00 - La Signora In Giallo 14:00 - Lo Sportello Di Forum 15:34 - Cimarron 18:55 - Tg4 19:35 - Il Segreto 20:30 - Tempesta D'amore 21:15 - Quarto Grado 00:22 - Quicksand 02:10 - Tg4 Night News 02:33 - E Lo Chiamarono Spirito Santo 04:03 Televendita Media Shopping.

Italia 1

06:48 - Sonny Tra Le Stelle 07:15 Tutto In Famiglia 07:45 - Mike & Molly 08:40 - Psych 10:30 - The Closer 12:25 - Studio Aperto 13:02 - Sport Mediaset 14:05 - I Simpsons 14:35 - Futurama 15:00 - 2 Broke Girls 15:20 - Big Bang Theory 16:05 - E Alla Fine Arriva Mamma! 16:50 - White Collar 18:30 Studio Aperto 19:20 - C.S.I. New York 21:10 - Homefront 23:10 - Le Iene 00:45 - Ciak Speciale 00:50 - Sport Mediaset 01:15 - Studio Aperto 01:30 Trasformat 02:10 - Televendita Media Shopping 02:25 - Trasformat.

www.maltarightnow.com

23

Il-Ġimgħa, 21 ta’ Novembru, 2014

TV/RADJU

GO Stars 07:25 - Jaws 09:25 - Delicacy 11:10 - The Office 11:35 - Ender's Game 13:25 - Home Run 15:15 - The Bone Collector 17:10 - Wild Bill 18:50 - Red Riding Hood 20:30 - The Middle 21:00 - The Monuments Men 23:00 - Prisoners 01:30 - Wild Bill 03:15 - Jaws 05:15 - The Middle 05:45 - Home Run.

Melita More 08:30 - Rude Tube 09:00 - Grey's Anatomy 09:45 - Private Practice 10:30 Criminal Minds 11:15 - Supernatural 12:00 - Person Of Interest 13:00 - Days Of Our Lives 13:45 - Rude Tube 14:15 Grey's Anatomy 15:00 - Private Practice 15:45 - Criminal Minds 16:30 - Suits 17:15 Psych 18:15 - Days Of Our Lives 19:00 - Devious Maids 19:45 - Psych 20:30 - Hit The Floor 21:15 - Glee 22:00 - Last Action Hero 00:10 - Guinness World Records Gone Wild Series 01:10 – Suits 01:55 - Rude Tube 02:25 - Criminal Minds.

Mediaset Italia 06:35 - Avanti un altro! 07:25 Sarabanda 08:10 - Pomeriggio cinque 09:35 - Forum 11:01 Centovetrine 11:25 Mattino cinque 13:05 - Uomini e donne 14:10 - Vivere IV 14:35 - Avanti un altro!

15:25 - Sarabanda 16:15 - Due Per Tre I 16:40 - Forum 1 8:05 - Centovetrine 18:30 - A cuccia di cuori 19:00 - TG5 19:35 Sai cosa mangi? 19:45 - Carabinieri 20:30 - Mattino cinque 22:10 - Uomini e donne 23:15 - Avanti un altro!

BBC Entertainment 06:00 - Charlie and Lola 06:15 Woolly & Tig 06:20 - Mr Bloom’s Nursery 06:40 - Teletubbies 07:05 - Garth and Bev 07:15 - Charlie and Lola 07:30 Woolly & Tig 07:35 - Mr Bloom’s Nursery 07:55 – Teletubbies 08:20 - The Weakest Link 09:05 - Only Fools and Horses.. . 09:30 - Absolutely Fabulous 10:00 - EastEnders 10:30 - Doctors 11:00 - Alone in the Wild 11:50 - The Diamond Queen 12:40 - Hebburn 13:10 - Only Fools and Horses... 13:40 - Absolutely Fabulous 14:10 - EastEnders 14:40 Doctors 15:10 - Alone in the Wild 16:00 - The Diamond Queen 16:55 - Only Fools and Horses... 17:25 - The Weakest Link 18:10 - My Family 18:40 - Doctors 19:10

- Casualty 20:00 - Friday Night Dinner 20:30 - Hebburn 21:00 - Stolen 22:30 Michael McIntyre’s Comedy Roadshow 23:15 - Alan Carr: Chatty Man.

TCM 06:00 - Tribute to a Bad Man 07:35 The Omega Man 09:15 - House of Wax 10:45 - Bad Day at Black Rock 12:10 Captain Sindbad 13:35 - Viva Las Vegas 15:00 - 2001: A Space Odyssey 17:20 - All the Fine Young Cannibals 19:15 Casablanca 21:00 - Get Carter 22:55 Dark Passage MGM Movie 07:10 - Underground Aces 08:45 Canadian Bacon 10:20 - Baby Boom 12:10 Hannah and Her Sisters 13:55 - Mr North 15:25 - UHF 17:00 - City Slickers 18:50 - Invasion of the Body Snatchers 20:45 - MGM’s Big Screen 21:00 - Cherry 2000 22:35 - Galaxy of Terror 23:55 Murders in the Rue Morgue.

Diva Universal 06:00 - Kojak 06:55 - Wolff’s Turf 07:50 - Agatha Christie’s Marple 09:33 Great Women 09:50 - Kojak 10:50 Agatha Christie’s Poirot 11:50 - Agatha Christie’s Marple 13:35 - Great Women 13:50 - Law & Order 14:50 - Quincy, M.E. 15:50 - Agatha Christie’s Poirot 16:50 - Agatha Christie’s Marple 18:38 Great Women 18:50 - Quincy, M.E. 19:50 - Agatha Christie’s Poirot 20:50 - Great Women 21:00 - Jane Doe: The Wrong Face 22:37 - To Be Announced 23:00 McBride: Fallen Idol.

Discovery Channel 06:00 - How It’s Made: Razors, Pudding, Steering Wheels, Inorganic Pigments 06:25 - Auction Kings: Oliver North Reclaims His Sword; Scrimshaw 06:50 - Storage Hunters: High Noon 07:15 - Mega Builders: World’s Biggest Container Ship 08:10 - Ultimate Survival: African Savannah 09:05 - Flying Wild Alaska: Indian Summer 09:55 - Gold Divers: Let the Games Begin 10:50 - Dual Survival: Buried Alive 11:40 - Wheeler Dealers: SAAB 9-3 Turbo 12:35 Wheeler Dealers: Trading Up: Italy 13:30 - Philly Throttle: Lights Out 14:25 Magic of Science: Anti-Gravity Glass 14:55 - Magic of Science: Sword of

Damocles 15:20 - Magic of Science: Underwater Escape 15:50 - Magic of Science: Death Lift 16:15 - Magic of Science: Leap of Faith 16:45 - Magic of Science: Breaking Point 17:10 - The Liquidator: Bricks and Mortals 17:40 Storage Hunters: Brawlin’ On The Bayou 18:05 - Auction Hunters: Nothing But Net 18:35 - Auction Kings: Pop Culture Pick; Footloose Race Car 19:00 - How It’s Made: Dream Cars: Rolls-Royce Phantom 19:30 - How It’s Made 20:00 - What Happened Next? 20:30 - What Happened Next? 21:00 - Mighty Ships: Resolution 22:00 - Mind Control Freaks 22:30 - Mind Control Freaks 23:00 - The Unexplained Files: Argentina UFO; Mothman; Morgellon’s Disease.

Discovery World 06:00 - Buena Vista Fishing Club 06:25 - Bush Pilots 07:15 - Chasing Classic Cars 07:40 - A Racing Car Is Born 08:05 NASA’s Greatest Missions 08:55 Incredible Flying Cars 09:45 - Top Tens 10:35 - I Shouldn’t Be Alive 11:25 Breaking Ice 11:50 - The Road to Le Mans 12:15 - Bush Pilots 13:05 - Chasing Classic Cars 13:30 - A Racing Car Is Born 13:55 - Surviving the Cut 14:45 - NASA’s Greatest Missions 15:35 - Top Tens 16:25 - I Shouldn’t Be Alive 17:20 - Commander in Chief 18:15 - JFK: The Lost Tapes 19:10 - Bush Pilots 20:05 - Mystery Cars 20:30 - Mystery Cars 21:00 - Commander in Chief 21:55 - JFK: The Lost Tapes 22:50 - The Presidents’ Gatekeepers.

Discovery Science 06:00 - Stephen Hawking’s Brave New World 06:50 - Future Firepower 07:40 The Gadget Show 08:05 - How It’s Made 08:30 - Science of the Movies 09:20 Through the Wormhole with Morgan Freeman 10:10 - Engineering Thrills 11:00 - MythBusters 11:50 - Body Invaders 12:40 - Invisible Worlds 13:30 The Gadget Show 13:55 - How It’s Made 14:20 - Smash Lab 15:10 - Through the Wormhole with Morgan Freeman 16:00 Under New York 16:50 - Deadliest Space Weather 17:40 - Science of the Movies 18:30 - Weird or What? 19:20 - You Have Been Warned 20:10 - MythBusters 21:00 - Weird or What? 21:50 - You Have Been Warned 22:40 - The Science Of Fear And Lust 23:30 - Science of the Movies.

07:00 08:30 09:00 09:30 12:00 12:45 14:00 14:05 15:45 16:00 16:05 17:00 18:00 18:05 18:30 19:00 19:30 19:50 20:40 21:10 22:15 22:20 23:30

Sport fuq il-Cable

Fox Sports Europe 06:00 - NASCAR Race Hub 07:00 - Major League Baseball 09:30 MLB Whiparound 10:30 - NASCAR Race Hub 11:30 - MLB 162 12:00 PGA EuroPro Tour Golf 14:00 Major League Baseball 16:30 - MLB Whiparound 17:30 - NASCAR Race Hub 18:30 - MLB 162 19:00 Boxing 20:30 - Bass Fishing 21:30 MLB Whiparound 22:30 - MLB Whiparound 23:30 – Boxing.

GO sports 1 07:00 - ATP World Tour Finals Semi Final 09:30 The Ligue 1 Show - Round 14 10:00 - Formula 1 - Abu Dhabi Grand Prix, Yas Marina Practice 1 12:00 - FIA Formula E Beijing, China - Round 1 – Race 14:00 - Formula 1 - Abu Dhabi Grand Prix, Yas Marina - Practice 2 16:00 Premier League Match Pack - Week 15 16:30 - ATP World Tour Finals Semi Final 19:00 - UEFA Champions League - Magazine Programme #12 19:30 - ATP World Tour Finals – Highlights 20:45 Aviva Premiership - Round 8 Harlequins v Sale Sharks 22:45 Premier League Preview - Week 15 23:15 - PGA European Tour - DP World Tour Championship, Dubai Day 2 04:30 - Premier League World #14 05:00 - Formula 1 - Abu Dhabi Grand Prix, Yas Marina - Practice 2.

Rockna, Radio 101 19.00

Il-programm Rockna tal-lum il-Ġimgħa 21 ta' Novembru 2014, se jkun hemm intervisti mal-organizzazjoni Trackage Scheme, li waslet biex tippreżenta kunċert ieħor madwar ġimnagħtejn oħra, kif ukoll malkantawtur u mużiċist Niki Gravino, li se jitkellem dwar id-diversi fażijiet tal-karriera tiegħu fil-mużika kontemporanja.Dan kollu fuq il-programm Rockna, il-programm li jwassalek l-aħħar informazzjoni middinja tal-ispettaklu mużikali.

News feed (r) Klinika (r) Telebejgħ Eli & I Telebejgħ Xift NET News Xift Jekk Jogħġobkom NET News Jekk Jogħġobkom Malta Llejla NET News Malta Llejla Klinika News feed NET News News feed Flusek Bla Kondixin NET News Bla Kondixin NET News

GO sports 2 09:00 - PGA European Tour - DP World Tour Championship, Dubai Day 2 14:00 - Milan Channel 20:30 - Ligue 1 - Round 14 - Metz v Paris Saint-Germain 22:30 - Milan Channel GO sports 3 20:35 - Guinness Pro12 - Round 8

- Connacht v Zebre Channel

22:35 - Inter

GO sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - Trans World Sport #1438 10:00 - Autumn Internationals - Wales v Fiji 12:00 - Serie A - Round 11 Juventus v Parma 14:00 - FIFA Futbol Mundial #496 14:30 - PGA European Tour - DP World Tour Championship, Dubai - Day 2 19:30 - Premier League Preview - Week 15 20:00 - Formula 1 - Abu Dhabi Grand Prix, Yas Marina - Practice 1 22:00 - Barclays Premier League - Week 13 - Queens Park Rangers v Manchester City 00:00 - FIA Formula E Beijing, China - Round 1 – Highlights 01:00 - Serie A - Round 11 - Empoli v Lazio 03:00 - Ligue 1 -Round 14 Metz v Paris Saint-Germain 05:00 Guinness Pro12 - Round 8 - Connacht v Zebre

GO sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 11:00 - Trans World Sport #1438 12:00 Autumn Internationals - Wales v Fiji 14:00 - Serie A - Round 11 Juventus v Parma 16:00 - FIFA Futbol Mundial #496 16:30 - PGA European Tour - DP World Tour Championship, Dubai - Day 2 21:30 - Premier League Preview Week 15 22:00 - Formula 1 - Abu Dhabi Grand Prix, Yas Marina Practice 1 00:00 - Barclays Premier League - Week 13 - Queens Park Rangers v Manchester City 02:00 FIA Formula E - Beijing, China Round 1 – Highlights 03:00 - Serie A - Round 11 - Empoli v Lazio 05:00 - Ligue 1 -Round 14 - Metz v Paris Saint-Germain 07:00 Guinness Pro12 - Round 8 Connacht v Zebre

www.maltarightnow.com

24

Il-Ġimgħa, 21 ta’ Novembru, 2014

AVVIŻI PN

Il-Kelliema Ewlenin tal-PN Simon Busuttil simon.busuttil@teampn.org

Kap tal-Oppożizzjoni

Mario de Marco mario.demarco@teampn.org

Kelliem għall-Ekonomija, l-Investiment u l-Intrapriżi ż-Żgħar

Chris Said chris.said@teampn.org

Segretarju Ġenerali tal-Partit Nazzjonalista

Beppe Fenech Adami Kelliem għall-Ġustizzja beppe.fenechadami@teampn.org Ċensu Galea ċensu.galea@teampn.org David Agius david.agius@teampn.org

Fredrick Azzopardi fredrick.azzopardi@teampn.org

Deputat Speaker u Kelliem għall-Agrikultura u s-Sajd

Whip tal-Grupp Parlamentari u Kelliem għall-Gvern Lokali

Deputat Whip u Kelliem għas-Servizzi tas-Saħħa u l-Edukazzjoni f’Għawdex

Giovanna Debono Kelliema għal Għawdex giovanna.debono@teampn.org George Pullicino george.pullicino@teampn.org

Kelliem għall-Enerġija u l-Konservazzjoni tal-Ilma

Joe Cassar joe.cassar@teampn.org

Kelliem dwar l-Edukazzjoni

Tonio Fenech tonio.fenech@teampn.org

Jason Azzopardi jason.azzopardi@teampn.org Francis Zammit Dimech francis.zammitdimech @teampn.org

Kelliem għall-Finanzi

Kelliem għall-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali Kelliem għall-Kultura u l-Komunikazzjoni

Carm Mifsud Bonnici Kelliem għall-Affarijiet Barranin carm.mifsudbonnici@teampn.org

Clyde Puli clyde.puli@teampn.org

Kelliem għall-Familja u s-Solidarjetà Soċjali

Robert Arrigo robert.arrigo@teampn.org

Kelliem għat-Turiżmu

Stephen Spiteri stephen.spiteri@teampn.org

Kelliem għall-Impjiegi u l-Persuni b’Diżabbiltà

Mario Galea mario.galea@teampn.org

Kelliem għall-Anzjani

Charlò Bonnici charlo.bonnici@teampn.org

Kelliem għall-Iżvilupp Soċjali, l-Ambjent u t-Tibdil fil-Klima

Michael Gonzi michael.gonzi@teampn.org

Kelliem għad-Drittijiet tal-Annimali

Antoine Borg antoine.borg@teampn.org

Kelliem għall-Presidenza tal-Unjoni Ewropea 2017 u l-Fondi Ewropej

Toni Bezzina toni.bezzina@teampn.org

Kelliem għat-Trasport u l-Infrastruttura

Claudette Buttigieg Kelliema għad-Djalogu Soċjali claudette.buttigieg@teampn.org u l-Libertajiet Ċivili Ryan Callus ryan.callus@teampn.org

Robert Cutajar robert.cutajar@teampn.org Kristy Debono kristy.debono@teampn.org

Albert Fenech albert.fenech@teampn.org

Claudio Grech claudio.grech@teampn.org

Kelliem għall-Ippjanar u s-Simplifikazzjoni tal-Proċessi Amministrattivi Kelliem għaż-Żgħażagħ u l-Isport

Kelliema għall-Kompetittività u t-Tkabbir Ekonomiku

Kelliem għar-Riċerka u l-Innovazzjoni Kelliem għas-Saħħa

Paula Mifsud Bonnici Kelliema għall-Kompetizzjoni paula.mifsudbonnici@teampn.org u d-Drittijiet tal-Konsumatur

Marthese Portelli Kelliema għall-Affarijiet Ewropej marthese.portelli@teampn.org

SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN IL-MELLIEĦA. Kull nhar ta’ Ħamis bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffiċċju PN. Għal appuntament ċemplu 79990757.

SANTA VENERA. Kull nhar ta’ Ħamis bejn id-9:30am u nofsinhar se jkun hemm uffiċjal biex jiltaqa’ miegħek fl-Uffiċċju Dar il-Ħaddiem, Triq Fleur de Lys, Santa Venera. Tista’ tikkuntattjana wkoll billi ċċempel 21441438 / 21441682 jew tibgħat e-mail fuq pnsantavenera@pn.org.mt.

ĦAL TARXIEN. Kull nhar ta’ Tnejn u l-Ġimgħa bejn il-5 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffiċċju PN. Għal appuntament ċemplu 77771529, 79704491 jew 99262634.

AVVIŻI SOĊJALI

IL-GŻIRA. Il-Kumitat Sezzjonali PN Gżira se jorganizza Timpana Night illum ilĠimgħa, 21 ta’ Novembru filKażin tal-Partit fis-7:30pm.

Prezz 10 ewro.

ĦAL TARXIEN. Il-Kumitat Sezzjonali PN Ħal Tarxien se jorganizza Konferenza Politika dwar il-baġit, illum il-Ġimgħa 21 ta’ Novembru fis-7pm. Ilkelliem ewlieni se jkun Tonio Fenech. Wara d-diskussjoni jkun hemm bibita fis-sala talkażin.

BORMLA. Il-Kumitat Sezzjonali PN Bormla se jorganizza Wine & Pizza għada sSibt, 22 ta’ Novembru fis-7pm fil-Kazin tal-Partit. Prezz 5 ewro bit-trasport provdut. Għal aktar informazzjoni ċemplu 79914618 jew ikkuntattjaw lil xi membru tal-kumitat.

ĦAL GĦAXAQ. Il-Kumitat Sezzjonali PN Ħal Għaxaq se jorganizza One Day Pool Tournament fil-Każin tal-Partit, għada s-Sibt, 22 ta’ Novembru mid-9am ’l quddiem. Prezz 5 ewro. Min jiġi l-ewwel jirbaħ weekend break għal tnejn f’lukanda u min jiġi fit-tieni post jirbaħ ikla għal tnejn.

ĦAL GĦAXAQ. Il-Kumitat Sezzjonali PN Ħal Għaxaq se jorganizza tombla u wara ikla bebbux flimkien ma’ ikel Malti, għada s-Sibt, 22 ta’ Novembru mit-8pm ’l quddiem Prezz 10 ewro b’tazza nbid inkluża. Għal aktar informazzjoni ċemplu 99441161.

IL-MELLIEĦA. Il-Kumitat Sezzjonali PN Mellieħa se jorganizza djalogu nhar il-Ħadd, 23 ta’ Novembru fis-10am fis-Sala Carm. Lino Spiteri bis-sehem tad-deputati Tonio Fenech u Kristy Debono. Il-pubbliku hu mħeġġeġ jattendi u jagħti sehmu.

Wara d-djalogu se ssir ikla f’Ta’ Randi Bar & Restaurant biex jitfakkar il-50 anniversarju millkisba tal-Indipendenza u l-10 anniversarju mid-dħul ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea. Il-biljetti għal din l-ikla qegħdin jinbiegħu għal 18-il ewro għall-kbar u 9 ewro għat-tfal taħt it-12-il sena.

Il-qligħ li jsir minn din l-ikla jmur b’risq il-ġbir għallMaratona li l-Partit se jagħmel ilĦadd 7 ta’ Diċembru.

SANTA LUĊIJA. Il-Kumitat Sezzjonali PN Santa Luċija se jorganizzaw diskussjoni politika bit-tema ‘Il-Baġit 2015’ nhar ilĦadd 23 ta’ Novembru fl-10am fil-Każin. Jattendu d-Deputati u Kandidati tar-raba’ distrett bilparteċipazzjoni ta’ kandidati għall-elezzjoni tal-Kunsill Lokali ta’ Santa Luċija 2015.

TAS-SLIEMA. Il-Kumitat Sezzjonali PN Tas-Sliema se jorganizza Pasta Buffet Lunch nhar il-Ħadd 23 ta’ Novembru f’Villa Arrigo fin-12:30pm. Prezz 15-il ewro.

ROBERT CUTAJAR. IlĦbieb ta’ Robert Cutajar se jorganizzaw Healthy Breakfast Tombla nhar it-Tnejn, 24 ta’ Novembru fil-Mellieħa Holiday Centre (Danish Village) fid9am. Biljetti għall-prezz ta’ 8 ewro u jistgħu jinxtraw mingħand il-helpers jew billi ċċemplu 98897500, jew tibagħtu email fuq robertcutajar72@gmail.com.Tr asport provdut minn quddiem il-każini tad-distrett (ilMellieħa, San Pawl il-Baħar u n-Naxxar).

SANTA VENERA. Il-Kumitat Sezzjonali PN Santa Venera se jorganizza Ikla għand Wistin lImġarr, nhar il-Ġimgħa, 28 ta’ Novembru fi-8pm. Prezz 23 ewro għall-kbar u tfal taħt it-12il sena 10 ewro. Għall-bookings ċemplu 99845132 jew ibagħtu email fuq pnsantavenera@pn.org.mt.

FRANCIS ZAMMIT DIMECH. Il-Ħbieb ta’ Francis Zammit Dimech se jorganizzaw Buffet Dinner fl-okkażjoni ta’ għeluq sninu, nhar il-Ġimgħa 28 ta’ Novembru fil-Lukanda Excelsior, il-Furjana, fit-8:30pm.

Prezz 25 ewro. Għall-biljetti ċemplu 99337322.

TONI BEZZINA. Il-Ħbieb ta’ Toni Bezzina se jorganizzaw Buffet Dinner nhar is-Sibt 29 ta’ Novembru fil-lukanda Soreda, ilQawra fit-8:30pm. Prezz 15-il ewro għall-kbar u 7.50 ewro għat-tfal. Trasport provdut.

IL-BELT VALLETTA. IlKumitat Sezzjonali PN Valletta se jorganizza Buffet Dinner nhar is-Sibt, 29 ta’ Novembru filLukanda Imperial, Tas-Sliema fis-7:30pm. Prezz 20 ewro.

Trasport fis-7pm mill-postijiet tas-soltu. Għall-biljetti ċemplu 21247049, 21239045 jew 99248694.

EDWIN VASSALLO. IlĦbieb ta’ Edwin Vassallo se jorganizzaw Ikla tal-Milied, Buffet, nhar is-Sibt 29 ta’ Novembru fillukanda Cavalieri Art fit8:30pm. Prezz għall-kbar 23 ewro u għat-tfal (minn 6 sa 10 snin) 11-il ewro. Għal aktar informazzjoni jew dwar ittrasport ċemplu 21433869.

JOE CASSAR. Il-Ħbieb ta’ Joe Cassar se jorganizzaw ikla buffet fix-Xara Lodge, limiti tarRabat, nhar il-Ħadd, 30 ta’ Novembru fin-12:30pm. Prezz 20 ewro bit-trasport inkluż. Għallbookings ċemplu 99955359.

CLYDE PULI. Il-Ħbieb ta’ Clyde Puli se jorganizzaw Coffee Morning nhar it-Tlieta, 2 ta’ Diċembru fil-Każin tal-PN fisSiġġiewi. Biljetti mingħand ilhelpers jew ċemplu 21490643 jew 99579389. Prezz 6 ewro.

www.maltarightnow.com

26

Il-Ġimgħa, 21 ta’ Novembru, 2014

KLASSIFIKATI

AVVIŻI Tiswijiet fil-pront u fil-post TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, eċċ. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-irħas prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts għal kull tip ta’ appliances. Ċemplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

GĦALL-BEJGĦ

Sufan L-Shaped u pultruna tal-bellus kannella €500, sufan-sodda u żewġ pultruni €380, vetrina/librerija antika tal-pine €200, billiard komplut 240x140 €500, forn tal-cast iron jaħdem bil-ħatab €350, żewġ komodini antiki tal-pine €30 u affarijiet oħra, kollha f’kundizzjoni tajba. Ċemplu 99880258.

CV fuq info@sos.com.mt.

PROPRJETÀ GĦALL-BEJGĦ

Gwardamanġa GARAXX ġdid fiċ-ċentru li jidħlu żewġ karozzi. Prezz €27,000. Ċemplu 99467024.

Il-Ħamrun APPARTAMENT l-ewwel sular, għandu bejt għalih. Bla ċens.

F’area bla tniġġis fl-arja. Prezz €65,000. Ċemplu 99467024.

Il-Ħamrun GARAXX kbir livell mat-triq, 60 pied x 16-il pied x 19-il filata għoli. Bitħa kbira. Bla ċens.

Prezz €75,000. Ċemplu 99467024.

JINĦTIEĠU

Il-Ħamrun GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bil-bitħa, dawl, ilma u toilet. Bil-permess Class B. Ċemplu 77200983.

Sales promoters BIEX jaħdmu fuq barra. Sigħat flessibbli. L-esperjenza mhix neċessarja u taħriġ provdut. Ċemplu lil Sales Outsourcing fuq 21423229/99970212 jew ibagħtu

Paola MAISONETTE arjuż ħafna f’area kwieta b’żewġ kmamar tas-sodda, salott, kċina, kamra tal-banju u bitħa. Ċemplu 99428000.

www.maltarightnow.com

27

Il-Ġimgħa, 21 ta’ Novembru, 2014

SPORT

Noel Coleiro li rebaħ il-Klassi 94 kg b’total ta’ 230 kg

Hayley Mizzi refgħet 94 kg fil-kategorija 53 kg

Rekords minn Sarah Grixti u Krista Camilleri WEIGHTLITING

L-Assoċjazzjoni Maltija talWeightlifting organizzat il-kampjonati nazzjonali fil-kumpless sportiv tal-Kottonera.

Il-kompetizjzni bdiet bil-kategorija tal-kadetti li ntrebħet minn Rylee Borg b’109 punti segwit minn Kyle Camilleri.

Wara kien imiss is-sezzjoni tażżgħażagħ irġiel, fejn il-kategorija 62kg intrebħet minn Malcolm Camilleri li refa’ total ta’ 138 kilo segwit minn Kirstin Coleiro b’115 kilo, filwaqt li l-kategorija

77kg intrebħet minn Andy Grech b’125 kilo.

Owen Bugeja rebaħ il-kategorija 94kg b’refgħa totali ta’ 195 kilo, filwaqt lil-kategorija l-fuq minn 94kg intrebħet minn Kieran Mifsud li refa’ 183 kilo.

Fis-sezzjoni tat-tfajliet, il-kategorija 69+kg intrebħet minn Sarah Grixti refgħet total ta’ 127 kilo u kisret ukoll ir-rekord nazzjonali.

Fil-kategorija tan-nisa kbar, Hayley Mizzi fit-53kg kellha

refgħa ta’ 94 kilo, filwaqt li t58kg intrebħet minn Dorianne Attard b`refa’ totali ta’ 98 kilo segwita minn Nathalie Borg b’85 kilo.

Il-kategorija 63kg intrebħet minn Krista Camilleri b’122 kilo li wkoll kisret ir-rekord nazzjonali. Hija kienet segwita minn Pamela Psaila b’110 kilo. Il-kategorija 69kg intrebħet minn Lorna Cachia b’110 kilo segwita minn Rodianne Balzan b’108 kilo.

Fis-sezzjoni tal-kbar, għallirġiel, fil-kategorija 69kg ħareġ rebbieħ Malcolm Abela b’total ta’ 145 kilo, waqt li Eric Saliba refa’ 189 kg biex rebaħ il-kategorija 77 kilo.

Il-85kg kienet l-iktar kategorija missielta, u ntrebħet minn Kyle Micallef li refa’ total ta’ 245 Kg segwit minn Ryan Agius b’231 filwaqt li Jovan Reljic spiċċa t-tielet b’215 kg segwit minn Matthew Camilleri b’175kg.

HOCKEY

Il-Klassi tal-94kg kienet dominata minn Noel Coleiro li kellu total ta’ 230 kilo segwit minn Daryl Psaila b’195 filwaqt li Anton Micallef temm it-tielet b’147 kilo.

Il-klassi 105kg u ntrebħet minn Calvin Dean Caruana b’total ta’165 kilo segwit minn Sean Cutajar b’135 kilo filwaqt li lkategorija għal dawk il-fuq minn 105kg intrebħet minn Lawrence Ransley b`refa’ totali ta’ 200 kilo.

Bregman maħtur kowċ nazzjonali

Grupp ta’ plejers minn nursery ta’ Sliema dan l-aħħar għamlu żjara lill-President ta’ Malta

LOKALI

Plejers minn nursery ta’ Sliema jżuru l-President Dan l-aħħar grupp ta’ plejers min-nursery ta’ Sliema Wanderers żaru lill-President ta’ Malta Marie Louise Coleiro Preca wara li ħadu sehem filprogramm ‘Youth In Action’, proġett li parti minnu hu iffinanzjat mill-Unjoni Ewropeja u li sar f’Dublin fl-Irlanda.

In-nursery ta’ Sliema ikkollaborat ma’ Home Farm

Football Academy li ospitat lillplejers Maltin għal ġimgħa flakkademja. Flimkien mal-plejers f’Dublin kien hemm anke lKap Eżekuttiv tan-Nursery Mark Pace, il-kowċis Martin Sacco, Lawrence Formosa u lko-ordinaturi Stephanie Rocco u Karen Heneghan.

Flimkien mal-President, dawn iż-żgħażagħ qasmu l-esperjenza

tagħhom u fl-istess ħin wasslu messaġġ biex żgħażagħ oħra bħalhom jipparteċipaw fi programmi bħal dawn.

Fi tmiem iż-żjara, Mark Borg, rappreżentat tan-nursery ippreżenta lill-President bi flokk tal-klabb u b’ballun iffirmat mill-plejers biex ikun mibjugħ waqt irkant għallIstrina.

L-Assoċjazzjoni nazzjonali tal-hockey ħabbret li Pieter Bregman (fir-ritratt) inħatar bħala l-kowċ tat-tim nazzjonali Malti. Kienu diversi kowċis li applikaw biex imexxu lit-tim nazzjonali imma kien Bregman li intgħażel.

Minbarra li se jkun qed imexxi lit-tim Malti, Bregman se jibqa’ jokkupa l-kariga ta’ kowċ ta’ Sliema Hotsticks.

Id-debutt ta’ Bregman ma’ Malta se jkun f’Lulju tal-2015 meta dakinhar Malta tieħu sehem fir-raba’ edizzjoni talKampjonati tal-EHF li se jsiru bejn id-19 u l-25 ta’ Lulju filLitwanja. F’kummenti li ta Bregman qal li l-għan prinċipali tat-tim se jkun li jirbaħ dawn ilkampjonati.

“Se nibda naħdem bla waqfien mil-lum stess biex nevalwa u nagħżel il-plejers li nemmen li huma adattati għal mat-tim nazzjonali. B’kollox qed nistenna li jkolli skwadra ta’ madwar 26 u 28 plejer. It-taħriġ għal dawn il-

plejers se jibda f’Jannar. Kull xahar se jkollna sessjoni ta’ taħriġ u f’Mejju nagħżel liskwadra finali li se tikkompeti fil-Litwanja,” qal Bregman.

Minn hemm il quddiem, il-plejers li jkunu magħżula fliskwadra finali se jitħarrġu madwar tliet darbiet fil-ġimgħa flaħħar ħames ġimgħat qabel itturnament.

www.maltarightnow.com

28

Il-Ġimgħa, 21 ta’ Novembru, 2014

SPORT

FUTBOL

Messi u Ronaldo ma ħaqqhomx il-Ballun tad-Deheb Il-manager ta’ Man Utd Louis Van Gaal qal li Cristiano Ronaldo ta’ Real Madrid u Lionel Messi ta’ Barcelona ma ħaqqhomx jirbħu l-Ballun tadDeheb. Dan għaliex skont hu għandu jkun plejer Ġermaniż li rebaħ it-Tazza tad-Dinja li għandu jirbaħ dan l-unur prestiġjuż.

“Naħseb li xi ħadd bejn Ronaldo u Messi se jirbaħ ilBallun tad-Deheb imma nem-

BOWLING

men li min jirbaħ dan l-unur irid ikun rebaħ xi unur u m’hemm xejn aqwa milli plejer jirbaħ itTazza tad-Dinja. Hu għalhekk li għandu jkun plejer Ġermaniż li jirbaħ dan l-unur,” qal Van Gaal.

Fl-istaġun li għadda Ronaldo rebaħ iċ-Champions League ma’ Real filwaqt li Messi ma rebaħ lebda unur u wasal sal-finali tatTazza tad-Dinja mal-Arġentina.

Sitt plejers li kienu fl-

- Van Gaal

iskwadra Ġermaniża li rebħet it-Tazza tad-Dinja huma nominati għar-rebħ tal-Ballun tadDeheb. Dawn huma Mario Gotze, Toni Kroos, Philipp Lahm, Thomas Muller, Manuel Neuer u Bastian Schweinsteiger.

Van Gaal, eks kowċ talOlanda hu nominat għar-rebħ tal-unur tal-Aqwa Kowċ tasSena.

Joe Cassar jirbaħ it-Tazza tal-Ħarifa Dan l-aħħar, fl-Eden SuperBowl saret it-Tazza talĦarifa fejn fiha ħadu sehem total ta’ 35 parteċipant. F’din il-kompetizzjoni ħadu sehem uċuh ġodda f’dan l-isport bħal ma huma Reuben Ohayon, Malcolm Pace Debono u Joe Cassar. Kien fil-fatt dan tal-aħħar li rebaħ din l-edizzjoni. Barra minn hekk, ħadu sehem ukoll erba’ koppji, Josette u Ray, Josephine u Sammy, Melissa u Danial u Mark u Liliana. L-iżgħar kompetitut kien Matthew Magro li għad għandu 13-il sena filwaqt li Roy Swift, fl-eta ta’ 79 sena kien lixjeħ parteċipant.

Cassar kellu bidu mill-aqwa hekk kif ġab 279 punt fl-ewwel sessjoni. Hu kompla minn fejn ħalla fis-sessjonijiet ta’ wara u kien biss f’sessjoni minnhom fejn naqqas kemmxejn mir-ritmu u ġab 172 punt. Minħabba l-format tat-turnament, il-punteġġ ta’ 172 ma kienx inkluż fit-total

tiegħu u b’hekk temm b’total ta’ 720 punt b’medja ta’ 240 punt kull sessjoni. Grazzi għal dan kollu Joe Cassar rebaħ il-kompetizzjoni u s-somma sabiħa ta’ 120€.

Fit-tieni post spiċċa Dennis Mercieca li beda billi ġab 196 punt. Din fil-fatt kienet l-inqas sessjoni li mar tajeb fiha għax minn hawn ‘il quddiem hu ġab 204, 258 u 228 punt għal total ta’

690 punt. Mercieca irċieva ssomma ta’ 85€.

Fit-tielet post spiċċa Philip Gruppetta u rebaħ 55€. Dan beda billi ġab punteġġ ta’ 256 u wara kompla jibni fuq dak li kiseb flewwel sessjoni u ġab 191, 172 u 230 punt. Kien biss f’sessjoni minnhom fejn naqqas mir-ritmu u ġab 172 punt imma xorta waħda spiċċa ġab total ta’ 677 punt.

Issir attivita oħra bil-muturi ASMK

Nhar il-Ħadd 23 ta’ Novembru l-ASMK se torganizza t-tieni attivita bil-muturi Trials millKampjonat Nazzjonali. Il-kompetizzjoni se ssir fil-barriera tal-Ballut f’San Pawl tat-Tarġa.

Il-programm jibda fid-9am u kullħadd mistieden jattendi. Iddħul ikun bla ħlas.

Wara l-ewwel attivita finNaxxar fil-quċċata tal-klassifika ta’ Klassi Awieħed isib lil Damon Bonello fuq mutur Gas Gas b’20 punt.

Bonello hu segwit minn Gary Debono fuq mutur Sherco bi 17 il-punt u fit-tielet tal-klassifika hemm Robert Caruana fuq

mutur Gas Gas bi 15 il-punt.

Fi Klassi B Joseph Scicluna, fuq mutur Gas Gas qiegħed flewwel post b’20 punt. Scicluna hu segwit minn Bernard Sammut fuq mutur Beta bi 17il-punt u fit-tielet post hemm Manuel Camilleri fuq mutur Gas Gas bi 15-il-punt.

Intant matul din il-ġimgħa lASMK kompliet bil-ħidma dwar il-Konferenza Ġenerali Annwali tal-FIM-Europe li se ssir f’Malta f’Lulju 2015.

Delegati minn 47 pajjiż madwar l-Ewropa jiġu jiddiskutu u japprovaw deċiżjonijiet meħuda fil-qasam tal-Motorcyle

Sport, Safety, Touring u iktar għall-istaġun 2015/16. F’Malta sa jattendu wkoll l-uffiċjali talFederazzjoni Mondjali talmuturi ‘FIM’.

Alessandro Sambuco Segretarju Ġenerali u Michal Sikora it-Teżorier tal-‘FIMEurope’, flimkien malPresident Frans Deguara u sSegretarju Ġenerali Johann Pace iddiskutew il-proġett sa issa.

L-Ufficjali FIM-E esprimew is-sodisfazzjon tagħhom għallmod kif qed isiru l-preparamenti għal din il- konferenza tant importanti.

Danica Bonello Spiteri wara tmiem it-tellieqa fil-Hawaii

TRIATHLON

Bonello Spiteri ttemm l-istaġun fil-Hawaii

L-atleta Danica Bonello Spiteri temmet l-impenji għal dan listaġun billi ipparteċipat filKampjonati Mondjali tax-Xterra f’Maui fil-Hawaii. Fil-bidu ta’ Awwissu Bonello Spiteri rebħet il-Kampjonati tat-Triathlon ‘ITU World Cross’ u kien grazzi għal dan is-suċċess li ikkwalifikat għall-kompetizzjoni li saret filHawaii.

F’din il-kompetizzjoni kien hemm atleti minn madwar 40 pajjiż u Bonello Spiteri kienet lewwel Maltija li qatt ħadet sehem fihom.

Bonello Spiteri kienet is-sitt mara li lestiet id-distanza filbaħar u l-ewwel waħda mill-kategorija tal-eta tagħha. Minn hawn, l-atleti bdew jaqdfu fuq ir-rota fejn kellhom distanza ta’

FUTBOL TALJAN

8km x’jagħmlu. Kien hawn fejn Bonello Spiteri naqqset mirritmu. Hekk kif l-atleti bdew jiġru Bonello Spiteri irkuprat kemmxejn f’din il-fażi li kienet fuq distanza ta’ 8km.

Mill-kategorija tan-nisa, Bonello Spiteri kienet is-sitt laktar atleta veloċi u spiċċat firraba’ post fil-kategorija tal-eta tagħha f’ħin totali ta’ tliet siegħat u 42 minuta.

“Din il-kompetizzjoni diffiċli għenitni biex inkompli niżviluppa bħala atleta. Kont ferm viċin li nikseb post fuq il-podju u naf fejn mort ħażin u se naħdem biex fil-futur nerġa’ nikkompeti f’din il-kompetizzjoni u nirbaħha.”

Dawn kienu l-ewwel kummenti ta Danica Bonello Spiteri hekk kif temmet it-tellieqa.

Vieri diżappuntat bl-aġir ta’ Moratti

L-eks plejer ta’ Inter Christian Vieri, f’intervista riċenti, attakka lill-eks President ta’ Inter Massimo Moratti talli dan talaħħar kien ordna lill-awtoritajiet biex jinterċettawlu l-linja personali tat-telefone. Vieri kien ħalla lil Lazio fl-1999 u ingħaqad ma’ Inter fejn magħhom dam jilgħab sal-2005. Vieri kien meqjus bħala wieħed mill-idoli tal-partitarji ta’ Inter grazzi għallammont kbir ta’ gowls li kien jiskurja.

“Jien u Moratti kellna relazzjoni tajba ħafna u konna dejjem nitkellmu flimkien, anke fit-3am.

Bil-mod ta’ kif kien jimxi miegħi Moratti kont inħossni wieħed talfamilja u kien għalhekk li kont

deluż ħafna meta sirt naf li kont qed inkun interċettat fuq ordni tiegħu. Moratti trattani qisni xi membru tal-mafja,” qal Vieri.

L-istess Vieri kien fetaħ kawża kontra l-kumpanija Telecom, ilkumpanija li kienet qed tinterċetta t-telefonati kollha tal-eks plejer internazzjonali Taljan u filfatt rebaħ is-somma ta’ miljun ewro.

Minkejja dan kollu, Vieri qal li jekk xi darba jiltaqà ma’ Moratti xorta jeħodlu b’idejh u jirringrazzjah talli tah l-opportunità li jilgħab għal sitt snin ma’ Inter, tim li miegħu kellu esperjenzi sbieħ, anke jekk miegħu rebaħ biss il-Coppa Italia fl-istaġun 2004-05.

www.maltarightnow.com

29

Il-Ġimgħa, 21 ta’ Novembru, 2014

SPORT

FUTBOL

In-Niġerja eliminati mit-Tazza tan-Nazzjonijiet Afrikani

In-Niġerja, champions talAfrika mhux se jkunu jistgħu jiddefendu t-titlu tan-Nazzjonijiet Afrikani li rebħu sena ilu wara li sfaw eliminati mir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni għall-edizzjoni tal-2015 li se sir fil-Guinea Ekwatorjali.

Dan wara li t-tim immexxi minn Stephen Keshi spiċċa fi draw ta’ 2-2 kontra l-Afrika t’Isfel. In-Niġerja naqqsu milli jirbħu logħba fl-ewwel tliet partiti tal-grupp imma kienu ħadu ftit tar-ruħ wara li għelbu lis-Sudan u lil Congo. Madankollu filmument fejn kellhom bżonn verament rebħa dawn naqqsu milli jieħdu t-tliet punti u issa, għall-ewwel darba sa mis-sena 2000, mhux se jkunu qed jikkompetu fil-fażi finali tatTazza Afrikana.

Tokelo RANTIE kien skurja darbtejn għall-Afrika t’Isfel imma fit-68 minuta Sone ALUKO skurja gowl biex reġa’ daħħal lin-Niġerja fil-partita.

Erba’ minuti mit-tmiem kollox kompla ġej ħażin għall-Afrika t’Isfel meta tkeċċa Reneilwe Letsholonyane imma l-gowl ta’ ALUKO (it-tieni wieħed) wasal tard wisq biex in-Niġerja setgħu jwettqu rimonta. L-Afrika t’Isfel, tim li qatt ma għeleb lin-Niġerja fl-istorja, temm il-grupp flewwel post mingħajr telfa. Fillogħba l-oħra mill-istess grupp il-Congo rebaħ 1-0 kontra sSudan. Kien il-gowl ta’ NGANGA li iddeċieda l-partita u b’hekk se jkunu l-Congo flimkien mal-Afrika t’Isfel li

jikkwalifikaw minn dan il-grupp.

Tim ieħor li iddiżappunta bilkbir f’din il-fażi hu dak talEġittu. Nhar l-Erbgħa l-Eġittu tilef 2-1 kontra t-Tuneżija, rebbieħa ta’ Grupp G. Minkejja li kienu l-Eġittu li marru fuq quddiem b’gowl ta’ SALAH, dawn ma għarfux jiddefendu l-vantaġġ u CHIKHAOUI ġab id-draw fit53 minuta. 10 minuti mit-tmiem KHAZRI għamel l-iskor 2-1 favur it-Tuneżija. Flimkien matTuneżija minn dan il-grupp ikwalifikaw is-Senegal. Dawn tal-aħħar sabuha faċli biex għelbu lil Botswana 3-0.

Minn Grupp D, kif kien mistenni, kienu l-Cameroon u lIvory Coast li għaddew. Dawn

L-eks sewwieq tal-Formula 1 Michael Schumacher (fir-ritratt) jinsab paralizzat u għandu problemi kbar biex jitkellem. Dan ġie żvelat minn ħabib kbir tiegħu f’rapport f’ġurnal Ingliż.

F’Diċembru li għadda,Schumacher li għandu 45 sena kien tpoġġa f’koma wara inċident meta kien qed jiskijja flAlpi u ħabat rasu. Għall-bidu kien fi sptar fi Grenoble fi Franza

Riżultati Tazza Afrikana Grupp A Niġerja v Afrika t’Isfel Sudan v Congo Grupp B Etjopja v Malawi Mali v Alġerija Grupp Ċ B.Faso v Angola Gabon v Lesotho Grupp D DR Congo v S. Leone Ivory Coast v Kamerun Grupp E Ghana v Togo Guinea v Uganda Grupp F Niġer v Mozambique Żambja v Cape Verde Grupp Ġ Senegal v Botswana Tuneżija v Eġittu

2-2 0-1 0-0 2-0 1-1 4-2 3-1 0-0 3-1 2-0 1-1 1-0 3-0 2-1

Wara l-partita bejn l-Ivoary Coast u l-Cameroon il-partitarji qabżu fil-grawnd biex jifirħu mal-idoli tagħhom li kienu għadhom kemm għaddew għall-fażi finali. Fir-rtiratt partitarju jidher jgħannaq lil Gervinho, plejer ta’ Roma u tal-Ivory Coast.

iż-żewġ timijiet kienu qed jokkupaw l-ewwel żewġ postijiet qabel ma bdiet il-logħba u kien għalhekk li t-tnejn li huma kienu kuntenti bi draw. Hekk kif intemmet il-logħba diversi partitarji qabżu fil-grawnd u kien hemm inċidenti kbar bejn il-pulizija u l-partitarji.

Fi Grupp E il-Ghana ibbukkjaw post fil-fażi li jmiss meta rebħu 3-1 kontra t-Togo. Dan kien grupp missielet u qabel ma intlagħbu l-aħħar partiti kull tim kien b’ċans li jikkwalifika. Wara 25 minuta kien WARIS li poġġa lil Ghana fil-vantaġġ u tliet minuti wara MUBARAK għamilhom tnejn. Tliet minuti mill-bidu tattieni taqsima AYITE naqqas id-

Schumacher ‘paralizzat u ma jistax jitkellem’ FORMULA 1

Michael Schumacher

u f’Ġunju kien intbagħat fi sptar fil-belt ta’ Lausanne fl-Iżvizzera.

Fid-9 ta’ Settembru intbagħat lura d-dar fejn hemm qed jirkupra minn dan l-inċident ikrah li kellu.

F’kummenti li ta sieħeb l-eks champion mondjali, Philippe Streiff qal, “Il-kundizzjoni ta’ Schumacher qed titjieb imma wieħed jista’ jgħid li qisu bniedem paralizzat fis-siġġu tar-roti u barra minn hekk qed isibha kważi impossibbli biex jitkellem.”

Rapporti fil-midja kienu qalu li l-familja tas-sewwieq Ġermaniż qed tonfoq madwar mitt elf lira sterlina fil-ġimgħa biex dan ikompla jingħata l-kura fid-dar tiegħu stess.

distakk imma Agyemang-Badu issiġilla l-partita b’gowl fis-70 minuta. Il-Guinea għelbu lillUganda 2-0 biex spiċċaw fit-tieni post tal-grupp.

Gi Grupp B il-Mali għaddew għall-fażi finali meta rebħu 2-0 kontra l-Alġerija, tim li kien diġa’ ikkwalifika qabel l-aħħar programm ta’ logħob. Kien KEITA li fetaħ l-iskor minn penalty li kien rebaħ hu stess filwaqt li fit-tieni taqsima l-Mali irduppjaw b’gowl ta’ YATABARE. Din kienet l-ewwel telfa li sofrew l-Alġerija li iżda kelhom diversi plejers titulari neqsin. Fil-logħba l-oħra millistess grupp il-Malawi u lEtjopja ċaħħdu lil xulxin minn

post fil-finali bi draw ta’ mingħajr gowls.

Fi Grupp Ċ l-affarijiet kienu diġa’ deċiżi u l-Burkina Faso u lGabon kienu diġa’ għaddew. IlGabon spiċċaw liders tal-grupp b’rebħa ta’ 4-2 fuq il-Lesotho.

Anke fi Grupp F kollox kien diġa’ deċiż biż-Żambja u l-Cape Verde diġa’ fil-fażi li jmiss. Filkonfront dirett ta’ bejniethom kien gowl ta’ KAMPAMBA li ta rebħa liż-Żambja li xorta waħda spiċċaw punt taħt il-liders.

Il-fażi finali tat-Tazza Afrikana se tintlagħab bejn is-17 ta’ Jannar u t-8 ta’ Frar u ta min jiftakar li se ssir fil-Guinea Ekwatorjali u mhux kif kien oriġinarjament ippjanat, fil-Marokk.

It-tim ta’ Astana reġa’ ġie mheżżeż b’każ ieħor ta’ doping ilbieraħ meta l-Unjoni Internazzjonali taċ-Ċikliżmu (UCI) qalet li Victor Okisheb talKazakhstan instab pożittiv għal sustanzi projbiti.

“L-UCI tħabbar li nnotifikat littim ta’ Astana li ċ-ċiklist tiegħu Victor Okishev instab pożittiv li ħa sustanza anabolika waqt Kampjun li tteħidlu filKampjonati Asjatiċi li saru fid-29 ta’ Mejju ta’ din is-sena,” qalet lUnjoni Internazzjonali fi stqarrija.

“Iċ-ċiklist għandu dritt li jitlob u jattendi għall-analiżi fuq Kampjun B.” Okishev isuq mat-tim ta’ Astana Continental (3 Diviżjoni)

li hi teknikament entità differenti minn dik tat-tim Astana World Tour (elite).

Hu mifhum li l-każ ta’ Okishev se jkun qed jittieħed inkonsiderazzjoni għalkemm mhux uffiċjali, mill-Kummissjoni tal-Liċenzji li qed terġa’ tanalizza l-każ ta’ Astana wara serje ta’ offiżi ta’ doping riċenti.

Ix-xahar l-ieħor il-UCI talbet uffiċjalment lill-Kummissjoni talLiċenzji biex tirrevedi l-istatus ta’ Astana wara li t-tim talKazakhstan kellu t-tielet każ ta’ doping din is-sena.

L-aħwa mill-Kazakhstan Maxim u Valentin Iglinskiy, kif ukoll in-novizz Ilita Davidenok, kollha nstabu pożittivi.

Każ ieħor ta’ doping għal Astana ĊIKLIŻMU

www.maltarightnow.com

30

Il-Ġimgħa, 21 ta’ Novembru, 2014

Vettel se jċedi x-xettru wara erba’ snin ta’ dominju FORMULA 1

Illum jibdew il-provi liberi għall-aħħar Grand Prix talistaġun, il-GP ta’ Abu Dhabi li se jkun hu li jiddeċiedi min se jkun inkurunat champion tal-Formula 1. Wara erba’ snin ta’ dominju, is-sewwieq tar-Red Bull Sebastien Vettel se jċedi x-xettru lil wieħed miż-żewġ sewwieqa tal-Mercedes, Lewis Hamilton jew Nico Rosberg.

Matematikament, huma dawn ittnejn biss li jistgħu jirbħu t-titlu wara li bejniethom rebħu 15-il Grand Prix fejn l-uniku sewwieq li offra kemmxejn ta’ sfida denja kien Daniel Ricciardo fl-ewwel sena tiegħu mat-Red Bull wara li ħa post Mark Webber.

Is-sewwieq Ingliż Lewis Hamilton hu l-akbar favorit li jirbaħ it-tieni titlu fil-karriera minħabba li qed igawdi vantaġġ ta’ 17-il punt fuq Nico Rosberg.

Madankollu l-passat juri li l-ebda sewwieq m’għandu jistrieħ fuq il-vantaġġ li għandu u Hamilton jaf sew dwar dan kollu għax fl2007 kien tilef it-titlu proprju flaħħar tellieqa u l-kampjonat kien eventwalment rebħu Kimi Raikkonen li dakinhar kien malFerrari.

Sena wara d-destin kien bilkontra u Hamilton rebaħ it-titlu fl-aħħar tellieqa wara li irkupra liżvantaġġ li kellu minn ma’ Felipe Massa u b’hekk, jittama li l-esperjenzi li għadda minnhom jgħinuh biex din id-darba ma jiżbaljax. Minn naħa tiegħu Rosberg se jkun qed jipprova jegħleb l-isfida ta’ sieħbu biex jirbaħ it-titlu għall-ewwel darba fil-karriera tiegħu.

Issa la darba fl-aħħar tellieqa se jingħataw punti doppji kollox hu possibbli għal dawn it-tnejn.

Biex jirbaħ it-titlu Hamilton irid jirbaħ f’Abu Dhabi jew tal-anqas jispiċċa t-tieni. Jekk Rosberg ma

jirbaħx it-tellieqa Hamilton ikun inkurunat champion jekk jispiċċa minn tal-anqas mal-ewwel ħamsa. Barra minn hekk, Hamilton għandu l-lussu li jekk Rosberg ma jispiċċax minn talanqas mal-ewwel ħamsa.

Hamilton jista’ saħanistra ma jispiċċax it-tellieqa u xorta jsir champion.

Il-Grand Prix ta’ Abu Dhabi ilu jsir sa mil-2009 u minn dakinhar ‘l hawn Vettel rebaħ tliet darbiet filwaqt li Hamilton rebaħ fl-2011 u Raikkonen fl-2012.

F’kummenti li ta Hamilton jiem qabel it-tellieqa tal-Ħadd dan qal, “Kulħadd qed jitkellem dwar kemm ilni ma nirbaħ titlu mondjali imma jien bħalissa qed iħossni niġġieled biex nirbaħ lewwel titlu fil-karriera tiegħi. Ilfatt li kbirt u li għandi aktar esperjenza nittama li jgħinni.

Għandi għatx kbir għas-suċċess u dan kien staġun diffiċli fejn għal ħafna ħin kont qed insegwi fit-tieni post.

Għandi rekord pożittiv f’Adu Dhabi u s-sena l-oħra kienet lunika sena li fiha ma bdejtx millewwel filiera u l-uniku sena li fiha ma spiċċajtx fuq il-podju,” Is-sena li għaddiet Hamilton kien beda mir-raba’ post u spiċċa t-tellieqa fis-seba’ post.

Minn naħa tiegħu Rosberg qal, “Wara r-riżultat xejn sodisfaċenti li ksibt fl-Istati Uniti kelli reazzjoni mill-aqwa biex irbaħt il-GP tal-Brażil. Anke jekk il-vantaġġ li għandu Hamilton hu wieħed tajjeb jien fidiċjuż li se jerġa’ jkoli tellieqa tajba. Din hi lewwel darba fil-karriera tiegħi li qed nisfida għar-rebħ tat-titlu u dan kien grazzi għat-tim li ipprovdieli karozza mill-aqwa.

Ikun x’ikun ir-riżultat aħħari ninsab kburi ħafna b’dak li għamilt.”

TRASFERIMENTI

Bony jġedded il-kuntratt ma’ Swansea

L-attakkant ta’ Swansea Wilfried Bony ġedded il-kuntratt mal-klabb b’sentejn i b’hekk issa hu marbut magħhom sal-2018.

Swansea kienu akkwistaw lil Bony għas-somma ta’ madwar 12-il miljun lira sterlina mingħand Vitesse.

Fl-ewwel staġun tiegħu ma’ Swansea Bony skurja 25 gowl u dan l-istaġun skurja erba’ gowls.

MANCINI - Rapporti fil-midja Talajana qed jgħidu li Roberto Mancini, kowċ ta’ Inter, għandu klawsola fil-kuntratt li tippermettilu li jitlaq lill-klabb fi tmiem listaġun jekk ma jkunx kuntent bil-plejers li jkun akkwista lklabb jew jekk jirċievi offerta aħjar mingħand klabb ieħor.

Mancini iffirma kuntratt ta’ sentejn u nofs.

SPORT

Wara erba’ snin ta’ dominju Sebastian Vettel tar-Red Bull se jkun qed isuq għall-aħħar darba dan l-istaġun bħala champion renjanti

Isellmu lit-timijiet tagħhom Intant, nhar il-Ħadd li ġej, minbarra li se jkun qed isuq għallaħħar darba bħala champion, Sebastian Vettel se jkun qed isuq għall-aħħar darba mat-tim tar-Red Bull. Dan wara li xhur ilu żvela li kien se jingħaqad mal-Ferrari fejn se jieħu post Fernando Alonso b’dan tal-aħħar s’issa ma qalx ma’ min se jkun qed isuq is-sena loħra. L-akbar possibbiltà hi li dan se jmur mal-McLaren. Bla dubju jekk Alonso jmur mal-McLaren il-partitarji u d-diriġenti tat-tim jittamaw li dan ikun is-sewwieq li jerġa’ jġib l-entużjażmu fit-tim.

F’dawn l-aħħar snin il-McLaren

naqqsu milli jkunu protagonisti u din is-sena l-koppja Jenson Button u Kevin Magnussen iddiżappuntaw bil-kbir.

Wara erba’ snin ta’ dominju sħiħ u wara li sar anke l-iżgħar sewwieq fl-istorja li qatt rebaħ titlu mondjali (2010), Vettel se jkun qed iċedi x-xettru. Hekk kif Vettel se jitlaq lir-Red Bull issa bla dubju s-sewwieq prinċipali tat-tim se jkun l-Awstraljan Daniel Ricciardo, sewwieq li kontra kull mistenni kellu wirjiet ferm aħjar minn dawk ta’ sieħbu Vettel u rebaħ tliet Grand Prix.

Fil-fatt, Ricciardo hu l-uniku sewwieq, minbarra t-tnejn talMercedes, li rebaħ xi tlielaq

matul dan l-istaġun.

‘Għandi memorji sbieħ ta’ Abu Dhabi. Kien proprju f’dan iċ-ċirwkit li fl-2010 kont ġejt inkurunat champion għall-ewwel darba fil-karriera tiegħi. Dik kienet ġurnata li m’hu se ninsa qatt u nhar il-Ħadd li ġej se tkun ġurnata memorabbli oħra fil-karriera tiegħi għax se nkun qed insuq għall-aħħar darba mar-Red Bull, tim li miegħu irbaħt ħafna,” qal Vettel f’kummenti tlett ijiem qabel l-aħħar GP tal-istaġun. Ta min jinnota li l-uniku darba li Vettel ma spiċċax fuq il-podju f’Abu Dhabi kien fl-2011 meta dakinhar kellu puncture u kellu jirtira.

www.maltarightnow.com

SPORT

Il-Bulgarija jkeċċu lill-kowċ Luboslav Penev wara d-draw kontra Malta FUTBOL

Il-Bulgarija keċċew lill-kowċ Luboslav Penev wara li t-tim iddiżappunta fir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni għall-Euro 2016. Nhar il-Ħadd li għadda l-Bulgarija ġew miżuma draw 1-1 f’darhom proprju kontra Malta. Fi stqarrija uffiċjali l-President talFederazzjoni Bulgara (BFU) Borislav Mihaylov qal li se tkun ferm diffiċli li t-tim jikkwalifika għall-Kampjonati Ewropej. Listess Mihaylov qal li lFederazzjoni se tagħżel kowċ ġdid sal-bidu tas-sena u ikkonferma li l-kowċ mhux se jkun barrani.

Bħalissa l-Bulgarija qegħdin fir-raba’ post ta’ Grupp Ħ b’erba’ punti u mill-grupp jikkwalifikaw biss żewġ timijiet. IlKroazja u l-Italja qegħdin ittnejn li huma fit-tieni post b’10 punti.

Penev beda jmexxi lillBulgarija fl-2011 meta kien ħa post il-Ġermaniż Lothar Matthaeus u f’Novembru ta’ sena ilu ġedded il-kuntratt b’sentejn oħra. Penev issa hu ttmien kowċ tat-tim nazzjonali Bulgaru sa mill-2007 li tkeċċa jew telaq mill-kariga. Il-kowċ ilġdid li se jkun maħtur se jiddebutta fil-fażi tar-rawnd preliminari tal-Euro 2016 bil-logħba kontra l-Italja fit-28 ta’ Marzu tal-2015.

Buffon u Chiellini jġeddu l-kuntratt Il-koppja ta’ Juventus Gianluigi Buffon u Giorgio Chiellini ġeddew il-kuntratt maċ-champions Taljani. Ilgowlkiper Buffon se jkun marbut mal-Bianconeri sal-2017 filwaqt li d-difensur Taljan se jkun marbut sal-2018. Buffon, li għandu 36 sena kien ingħaqad ma’ Juventus fl-2001 mingħand

31

Il-Ġimgħa, 21 ta’ Novembru, 2014

Chiellini (xellug) u Buffon (lemin) ġeddew il-kuntratt ma’ Juventus

Parma u minn dakinhar ‘l hawn rebaħ seba’ darbiet il-kampjonat Taljan u bħalissa hu l-captain attwali tal-klabb.

Minn naħa l-oħra Chiellini beda jilgħab ma’ Juventus fl2005 wara li kien misluf għal staġun lil Fiorentina u minn dakinhar ‘l hawn stabbilixxa ruħu bħala wieħed mill-pedini kemm ta’ Juventus kif ukoll tattim nazzjonali Taljan.

“Dan jaf ikun l-aħħar kuntratt tiegħi u issa la darba iffirmajt se nibqa’ naħdem biex nilgħab flogħla livell. La darba jiskadi lkuntratt nara jekk inkunx għadni f’kundizzjoni tajba għal logħob,” qal Buffon hekk kif ħarġet l-aħbar. L-eks gowlkiper ta’ Parma qal li l-akbar għan għandu sakemm jirtira hu li jirbaħ iċ-Champions League.

Minn naħa tiegħu Chiellini esprima s-sodisfazzjon tiegħu u qal li l-uniku dispjaċir li għandu

minn kemm ilu jilgħab ma’ Juventus hu meta staġun ilu ttim safa eliminat mis-semi finali tal-Europa League. Il-finali talkompetizzjoni kienet se tintlagħab proprju fil-grawnd ta’ Juventus f’Turin.

Khedira viċin ta’ Bayern Rapporti fil-midja Spanjola qed isostnu li l-midfielder ta’ Real Madrid Sami Khedira iffirma kuntratt ma’ Bayern Munich.

Jidher li kien il-kowċ ta’ Bayern Pep Guardiola li talab liddiriġenti tal-klabb mill-Bavarja biex jagħmlu minn kollox biex jakkwistaw lil Khedira. Dan talaħħar, dejjem skont ir-rapporti, Real Madrid huma diżappuntanti bil-fatt li Khedira ma ġeddidx il-kuntratt wara li dawn kienu ħadu paċenzja bih sakemm irkupra minn injury serja fil-cruciate.

Lahm operat Id-difensur ta’ Bayern Munich Philipp Lahm ġie operat flgaħksa wara li matul il-ġimgħa waqà ħażin waqt sessjoni ta’ taħriġ u weġġa’ serjament.

Lahm, li għandu 31 sena mistenni jdum barra madwar tliet xhur u b’hekk se jitlef l-aħħar partiti mill-fażi tal-gruppi taċChampions League kif ukoll numru ta’ partiti millBundesliga. Madankollu Lahm hu mistenni jkun disponibbli la darba jibdew jintlagħbu l-partiti tal-fażi tan-Knockout taċChampions League.

Intant ħabar tajba għal Bayern hi li l-gowlkiper Manuel Neuer irritorna għat-taħriġ u mistenni jkun disponibbli għal logħba ta’ nhar is-Sibt kontra Hoffenheim.

Matul il-ġimgħa Neuer ma lgħabx fil-partita ta’ ħbiberija bejn il-Ġermanja u Spanja minħabba uġiegħ fl-irkoppa.

FUTBOL

Towns lura Malta

Il-gowlkiper Ingliż Matthew Towns irritorna f’pajjiżna u iffirma kuntratt mal-klabb ta’ San Ġwann FC. Towns mhux biss se jkun ilgowlkiper tal-iskwadra ta’ San Ġwann, imma se jkun qed jifforma parti mill-istaff tekniku bħala kowċ tal-goalkeepers.

Towns, li għandu 32 sena lagħab ukoll ma’ Floriana, Valletta F.C. u Luxol.

Impenn fil-Ġorġja għal Marco Borg Bħala parti mir-Referees Exchange Programme li qed ikun ikkordinat mill-Malta FA Refereeing Department, illum irreferee tal-FIFA Marco Borg se jkun qed jikkontrolla l-partita mill-Premier League fil-Ġorġja bejn Dila Gori u FC Samtredia li se tintlgħab f’Gori fis-2pm.

Flimkien ma’ Borg se jkun hemm l-assistant referees Ingmar Spiteri u Edward Spiteri.

Intant għada l-partita talKampjonat BOV Premier bejn Żebbuġ Rangers u Balzan se tkun ikkontrollata mir-referee Iwan Griffith mill-federazzjoni ta’ Wales waqt li l-partita tal-Ħadd bejn Naxxar Lions u Qormi se tkun ikkontrollata minn referee ieħor minn Wales, Nick Pratt.

TAZZA DAVIS

Federer jirkupra

It-tennista Żvizzeru Roger Federer laħaq irkupra biex jikkompeti fil-finali tat-Tazza Davis li tibda llum u tintemm ilĦadd. Din il-kompetizzjoni se ssir fil-belt ta’ Lille fi Franza.

Nhar il-Ħadd li għadda Federer kien irtira mill-finali tal-ATP World Tour fejn kien se jaffronta lil Novak Djokovic li eventwalment rebaħ b’walkover.

www.maltarightnow.com

32

Il-Ġimgħa, 21 ta’ Novembru, 2014

LOKALI

Fil-Knisja tal-Ġiżwiti fl-Università l-Qadima fil-Belt qed ikomplu ċ-ċerimonji ta’ gradwazzjoni mill-Università ta’ Malta – ċerimonji li bdew fil-bidu ta’ din il-ġimgħa u se jibqgħu għaddejjin sal-10 ta’ Diċembru. B’kollox se jsiru 22 ċerimonja, nofshom fis-Sala Sir Temi Zammit fl-Università f’Tal-Qroqq, u din is-sena se jiggradwaw total ta’ 3,272 student u studenta, li 1,922 minnhom huma nisa u 1,350 irġiel. Dan ir-ritratt juri grupp ta’ studenti li kisbu Ph.D. lebsin t-togi bojod u ħomor li huma l-kuluri tal-Università ta’ Malta (Ritratt: Austin Tufigno)

Il-Gvern mhux jagħmel it-testijiet tal-HIV Joe Mikallef

Fl-aħħar ġimgħat dik li hi magħrufa bħala il-GU Clinic (Genito-Urinary Clinic) flIsptar Mater Dei ma baqgħetx taċċetta talbiet minn pazjenti li jridu jagħmlu testijiet marbuta ma’ mard trasmess sesswalment, bħall-HIV/Aids, Hepatitis u Gonorrhea.

Dawk li ċemplu lill-GU Clinic sabu infermiera tispjegalhom li fil-preżent ma jistgħux jilqgħu talbiet għal appuntament biex isiru dawn it-testijiet minħabba li t-tabib li kellhom irtira.

Naturalment il-pazjenti li ċemplu biex jagħmlu dawn ittestijiet qajla jimpurtahom jekk it-tabib li kien iservi, għadux iservi jew inkella irtirax. Li jinteressahom hu li jserrħu rashom li huma ħielsa minn xi mard sesswali u kemm-il darba għandhom xi kundizzjoni partikulari, allura jingħataw it-trattament li għandhom bżonn illum qabel għada.

Għax dak li beda jingħad lil dawn il-pazjenti hu li minħabba back-log ta’ pazjenti li qed jistennew li jsirilhom dan it-test,

ma jistgħux jaċċettaw appuntamenti oħra qabel l-aħħar tassena.

Il-GU Clinic fl-Isptar Mater Dei toffri servizz ta’ testijiet u pariri mediċi lil dawk li jkollhom suspett li jista’ jkun li għandhom xi kundizzjoni medika marbuta ma’ mard trasmess sesswalment.

Fost l-oħrajn dan jiġbor mard relatat ma’ HIV u Aids, kif ukoll Hepatitis u Gonorrhea.

Pazjenti jirrikorru l-GU Clinic biex isirulhom screening u testijiet fuq bażi kunfidenzjali. Sa ftit xhur ilu dan is-servizz ma kienx

jingħata biss lill-Maltin, imma wkoll lit-turisti li jkunu f’pajjiżna minħabba r-riskju tal-infezzjonijiet.

L-iscreening hu importanti għaliex minbarra li jgħarraf lillpersuna infettata jekk għandhiex xi waħda minn dawn il-kundizzjonijiet, hu l-aktar mezz effettiv biex dan it-tip ta’ mard ma jkunx trasmess lil persuni oħra.

Kull min kien ikollu l-iċken dubju li hu jista’ jkun li hu infettat b’xi waħda minn dawn il-kundizzjonijiet, kien jista’ jagħmel appuntament mal-GU Clinic biex

Lil min qed iċempel il-GU Clinic tal-isptar Mater Dei qed iweġbuh li mhumiex jieħdu appuntamenti ġodda għax it-tabib li kien jagħmel it-testijiet irtira

isirulu dawn it-testijiet meħtieġa.

Minħabba s-sitwazzjoni preżenti fil-GU Clinic dawn l-individwi li issa jridu jagħmlu dawn it-tip ta’ tesijiet m’għandhomx il-faċilità li jagħmluhom minħabba li m’hux qed ikunu aċċettati appuntamenti ġodda.

Ta’ min jgħid li minbarra li hemm mijiet ta’ persuni fil-waiting list għal dawn it-tesijiet, testijiet bħal dawn huma regolarment imfittxija minn mijiet ta’ persuni oħra li jkunu jridu jserrħu rashom li m’għandhomx mard sesswali.

Persuni jistgħu jkunu riferiti għall-GU Clinic mit-tabib personali jew tal-familja, jew inkella jistgħu jmorru direttament hemmhekk minħabba l-aspett ta’ kunfidenzjalità assoluta.

Ta’ min jgħid li minbarra li persuna sserraħ rasha li m’għandiex dan it-tip ta’ mard,

dawn it-testijiet saru jintalbu wkoll biex persuni jkunu jistgħu japplikaw għal ċertu tip ta’ xogħlijiet. Dan in-nuqqas fil-GU Clinic issa qed iwassal biex pazjenti Maltin qed ikollhom jirrikorru biex jagħmlu dawn it-testijiet fi sptarijiet privati, naturalment bi ħlas.

Ta’ min jgħid li lOrganizzazzjoni Dinjija tasSaħħa (WHO) kontinwament tagħmel enfasi kbira biex isservizzi tas-saħħa nazzjonali joffru dawn it-tip ta’ testijiet blaktar mod aċċessibbli biex ikun jista’ jiġi kkontrollat it-tixrid ta’ dan it-tip ta’ mard.