2012_05_20

€ 0.75

www.media.link.com.mt

Persuna ‘mo[bija’ titni]]el minn fuq ajruplan g[al ma’ Muscat Wara li issa g[addiet ;img[a mindu din ilgazzetta g[amlet numru ta’ mistoqsijiet lil Joseph Muscat dwar i]-]jara tieg[u filLibja – mistoqsijiet li baqg[u mhux imwie;ba — illum nistg[u nikkonfermaw li flimkien mad-delegazzjoni ta’ Joseph Muscat lejn il-Libja, kien hemm persuna li tni]]let minn fuq ajruplan ie[or li kien se jibda triqtu lejn il-Libja u, minflok, marret b’mod mo[bi ting[aqad mag[hom fuq ittitjira privata.

Kif kien di;a ]velat, it-titjira ta’ Muscat kellha titlaq kmieni s-Sibt filg[odu tal-14 ta’ April i]da ;ara li din telqet tard wara nofsinhar u fiha kien hemm ukoll din ilpersuna li n]ammet ‘mo[bija’ minn kul[add.

Sorsi mill-Partit Laburista li tkellmu mag[na g[arrfuna li din il-persuna kienet fuq ajruplan ie[or li kellu jitlaq lejn ilLibja tard waranofsinhar i]da ;ara li xi [add mar g[aliha, ni]]ilha minn fuq ajruplan u [adha fil-VVIP Lounge fejn kien hemm Joseph Muscat.

Minn hemm, imbag[ad, din il-persuna qabdet it-titjira ma’ Muscat lejn il-Libja.

Il-Mexxej Laburista s’issa baqa’ ja[rab il-mistoqsijiet. Matul il-;img[a li g[addiet, minkejja li ppruvajna nistaqsuh f’attività pubblika u anke ntbag[tulu mistoqsijiet bil-miktub, sal-lum g[adna bla twe;iba u g[a]el li ja[rab minnhom.

Filwaqt li a[na g[adna nistennew twe;iba, illum ikollna ner;g[u nistaqsu: ■ X’wassal lil Muscat ma jwe;ibx^ ■ Lil min qed ja[bi Muscat^ ■ G[aliex qieg[ed ja[bi milli jg[id

min hi din il-persuna^

Inkomplu nittamaw li t-twe;iba, f’xi [in jew ie[or, tasal.

■ Richard Cachia Caruana se jag[mel libell lil Evarist Bartolo PA:NA 5

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

2111

Il-laqg[at ta’ kuntatt tal-PM komplew f’G[awdex Il-laqg[at tal-Prim Ministru Lawrence Gonzi masso/jetà /ivili, mag[rufa b[ala ‘Kuntatt’, komplew ilbiera[ f’G[awdex bi tliet laqg[at o[ra: mal-operaturi u stakeholders turisti/i G[awdxin, mal-Asso/jazzjoni tatTuri]mu ta’ G[awdex (GTA) u mal-Kamra talKummer/ G[awdxija (GBC).

B’hekk telg[u g[al sittax dawn il-laqg[at li bdew fit22 ta’ Marzu li g[adda wara li l-PM [atar lil Simon Busuttil b[ala Delegat Spe/jali tieg[u biex isiru laqg[at mas-so/jetà /ivili.

Barra l-laqg[at tal-biera[, il-PM di;à ltaqa’ malForum Unions Maltin; mal-bejjieg[a tal-Monti; malKoperattiva ta’ min Irabbi l-{nie]er; mal-Asso/jazzjoni Farma/ewtika; mal-working group tal-A}AD f’G[awdex; mal-koperattiva tas-sajjieda; mal-GRTU (darbtejn); mal-G[aqda Ka//aturi San Ubertu; malKoperattiva ?entrali tal-Bdiewa; ma’ tat-taxis il-bojod; mal-[addiema tal-log[ob tan-nar u ma’ Marsaxlokk FC.

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi, flimkien ma’ Simon Busuttil, waqt il-laqg[a ta’ kuntatt mal-Asso/jazzjoni tat-Turi]mu G[awdxija, ilbiera[, f’G[awdex stess

Rapport dettaljat f’pa;na 5

L-istipendji u s-sa[[a b’xejn fil-periklu bi gvern tal-Labour L-istipendji u s-servizzi ‘;eneru]i’ tassa[[a f’pajji]na jkunu f’periklu kbir jekk il-Partit Laburista jitla’ fil-gvern u b[ala Ministru tal-Finanzi jkollna lil Edward Scicluna kif irid Joseph Muscat.

Din il-gazzetta ilha ssemmi u tikkwota ka]i fejn Edward Scicluna, matul is-snin, kiteb, tkellem u ta pariri biex kemm l-istipendji kif ukoll issistema tas-sa[[a b’xejn jitnaqqsu millgvern g[aliex, skont hu, il-pajji] ma jifla[x g[alihom.

Edward Scicluna kiteb bl-iswed fuq labjad li biex il-finanzi tal-pajji] isiru sostenibbli trid issir revi]joni ta’ dawn is-sistemi.

Issa li Scicluna hu wie[ed mis-super candidates tal-Labour g[all-Elezzjoni li ;ejja, naturalment, dan kollu jipprova jnessih jekk mhux ji/[du wkoll.

Fil-programm Dissett ta’ b[all-biera[ ;img[a, Edward Scicluna g[amel elo;ju s[i[ g[al Francois Hollande, ilPresident il-;did ta’ Franza, li qed ja[dem biex fl-Ewropa ma jkunx hawn biss awsterità, i]da tkabbir ukoll.

Scicluna, i]da, fil-‘[ajja l-o[ra’ qabel ma da[al fil-politika, kien l-akbar supporter tal-awsterità bit-tra]]in tannefqa, fost l-o[rajn, fuq l-istipendji u ssa[[a. g[al pa;na 2

Edward Scicluna

Dan hu li kien kiteb Edward Scicluna fl-2006 dwar l-istipendji u s-sa[[a b’xejn

AÓBARIJIET LOKALI

3

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

Nhar il-:img[a li g[adda f’G[awdex bdiet is-sitt edizzjoni ta’ ‘Lejlet Lapsi – Notte Gozitana’ bi spettaklu ta’ mu]ika u ]fin f’Misra[ San Fran;isk quddiem udjenza kbira ta’ G[awdxin u turisti. L-attivitajiet ji;u fi tmiemhom illum f’Villa Rundle li g[adha kemm re;g[et infet[et.

ARA WKOLL PA:NA 34

16 TA’ APRIL 2003> Eddie Fenech Adami jiffirma f’Atene t-Trattat ta’ S[ubija fl-UE wara li mexxa lil pajji]na g[al snin twal lejn din is-s[ubija

Il-PPE se jonora lil Eddie Fenech Adami …g[all-okka]joni se ji;i Malta Joseph Daul, il-President tal-PPE JOSEPH DAUL, ilPresident tal-Partit Popolari Ewropew (PPE), l-akbar grupp politiku fil-Parlament Ewropew, se ji;i Malta lejn tmiem dan ix-xahar biex jippre]enta r-Robert Schuman Award, premju presti;ju], lill-President Emeritu Eddie Fenech Adami.

Ir-Robert Schuman Award jing[ata mill-Grupp tal-PPE lil persuni pubbli/i li jkunu taw kontribut ewlieni g[allJoseph Daul integrazzjoni Ewropea.

Eddie Fenech Adami hu kunsidrat li ta kontribut f’dan issens permezz tal-vi]joni politika tieg[u li wasslet biex Malta tissie[eb fl-Unjoni Ewropea.

Joseph Daul, li hu Membru tal-Parlament Ewropew minn Franza, se jippre]enta dan l-award lil Eddie Fenech Adami f’/erimonja pubblika li se ssir nhar il-{add 27 ta’ Mejju fis6.30pm fil-;onna tal-Barrakka ta’ Fuq fil-Belt.

Id-diskors ewlieni waqt din l-okka]joni se jsir minn Louis Galea, membru tal-Qorti Ewropea tal-Awdituri, li [adem filqrib ta’ Eddie Fenech Adami kemm b[ala Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista u, wara, b[ala Ministru f’diversi amministrazzjonijiet.

I/-/erimonja fil-Barrakka ta’ Fuq hi miftu[a g[all-pubbliku u min irid jattendi g[andu j/empel lill-A}AD (21228585).

Wara /-/erimonja se ssir ikla tal-okka]joni fil-Casino Maltese ad unur Eddie Fenech Adami. Min jixtieq jattendi mitlub ukoll jikkuntattja lill-A}AD.

L-OPENDAY FIL-KUMPLESS SPORTIV IL-:DID F’{AL KIRKOP

Il-poplu japprezza l-investiment li sar Numru kbir ta’ tfal, ]g[a]ag[ u familji, ilbiera[ ]aru lKumpless Sportiv il-;did ta’ {al Kirkop, li kien inawgurat nhar il-{amis li g[adda millPrim Ministru Lawrence Gonzi.

Minbarra li raw il-fa/ilitajiet li dan il-kumpless, li sewa €3.5 miljun, joffri, dawk li attendew setg[u jie[du sehem huma stess f’g[add ta’ dixxiplini sportivi.

Matul l-open day kien hemm esibizzjonijiet ta’ abseiling, aerobics, /ikli]mu, arti marzjali, ;innastika, waqt li diversi ]g[a]ag[ g[amlu u]u missimulator il-;did tal-isparar.

Kumment ;enerali fost dawk li marru g[all-open day kien li dawn il-fa/ilitajiet se jg[inu lillMaltin – l-aktar lin-nies talin[awi ta’ {al Kirkop – biex jipprattikaw it-tip ta’ sport li jippreferu, f’ambjent sabi[ u b’attrezzaturi mill-aktar moderni.

F’dan il-kumpless jistg[u jkunu prattikati [mistax-il dixxiplina sportiva differenti.

4

tag˙rif Festival Agrarju tal-Patata. IlKunsill Lokali tal-Qrendi, bilkollaborazzjoni tal-Ministeru talIntern u l-Affarijiet Parlamentari u l-Awtorità Maltija g[at-Turi]mu, se jkun qed jorganizza l-Festival Agrarju tal-Patata nhar il-{add 27 ta’ Mejju mill-10 a.m. ’l quddiem fil-:nien tal-Warda li jinsab biswit il-:nien tal-Kmandant mibni minn Sir Alexander Ball fil-bidu tasseklu dsatax. Dan il-;nien se jkun miftu[ g[all-pubbliku. Fih lIngli]i kienu jesperimentaw bilprodott tal-patata.

Il-Mosta. L-G[aqda

Filantropika Talent Mosti flimkien mal-G[aqda Maltija tal-Folklor nhar il-:img[a 25 ta’ Mejju fis7.30 p.m., jistiednu lill-pubbliku g[al ta[dita dwar is-su;;ett: ‘Minn kull deni e[lisna, nitolbuk Mulej’ minn Dr Simon Mercieca, Direttur tal-Mediterranean Institute fi [dan l-Università ta’ Malta. It-ta[dita se ssir fi/-?entru ta’ Kultura Nazzjonali, Razzett talMarki] Mallia Tabone, Triq Wied il-G[asel. L-attività qed issir bilkollaborazzjoni tal-Kunsill Skolastiku tal-Iskola Sekondarja Bniet tal-Mosta, fi [dan il-Kulle;; Marija Re;ina. G[al aktar tag[rif ]ur www.talentmosti.org. Id-d[ul hu bla [las u l-parking mhux problema.

{al Qormi. Il-Kunsill Lokali se jorganizza coffee morning g[all-anzjani b[ala parti millattivitajiet ta’ Jum {al Qormi 2012 f’Paradise Bay Hotel, i/-

AÓBARIJIET LOKALI

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

?irkewwa, nhar it-Tlieta 22 ta’ Mejju mit-8.30 a.m. san-2.30 p.m. Tluq minn [dejn i/-?entru tas-Sa[[a ta’ {al Qormi, minn [dejn il-parro//a ta’ San Sebastjan, minn [dejn il-knisja ta’ San :or; u minn [dejn id-Day Centre, Triq il-Vitorja. Prezz: €3.50. Il-biljetti jinkisbu millUffi//ju tal-Kunsill Lokali, midDay Centre tal-Anzjani u millkunsillieri.

Car Wash u maratona ta’ hairdressing fil-grounds tal-

patrijiet Kapu//ini, il-Furjana, bejn it-8 a.m. u l-4 p.m. Il-qlig[ kollu jmur b’risq il-missjoni filMalindi, il-Kenja. Donazzjonijiet jistg[u jintbag[tu wkoll bil-BOV Mobile 79325182 jew kont bankarju 40020787871.

Il-Malta Developers Association i]]omm lill-membri tag[ha responsabbli Wara li r/eviet numru ta’ ilmenti minn klijenti li ma kinux sodisfatti bix-xog[ol li sar fuq ilproprjetà li xtraw, il-Malta Developers Association (MDA) qed i]omm lill-membri tag[ha responsabbli g[al dan in-nuqqas.

Dan hekk kif, fi kliem il-klijenti, diversi ]viluppaturi li jiffurmaw parti minn din lasso/jazzjoni ma wettqux ix-xog[ol tag[hom fi]-]mien miftiehem mag[hom, minkejja li lklijenti lestew dak kollu li kellu jsir fuq ilproprjetà li kienu g[adhom kemm xtraw.

Fid-dawl ta’ dan, il-Malta Developers Association fi stqarrija tenniet li dan l-a;ir hu ksur tal-kodi/i ta’ etika tal-membri tag[ha u juri nuqqas ta’ serjetà.

Dan minbarra li, fi kliem l-MDA, jag[ti fama [a]ina lill-i]viluppaturi kollha.

Hu g[alhekk li l-asso/jazzjoni qed tinsisti biex tassigura li l-membri kollha tag[ha ja[dmu b’mod serju u professjonali, filwaqt li sostniet li mhux se tippermetti li g[add ta’ ]viluppaturi jtappnu r-reputazzjoni tali]viluppaturi kollha.

F’dawn i/-/irkustanzi, l-MDA qalet li jekk dan l-a;ir ma jinbidilx, hi ma jkollhiex triq o[ra g[ajr li xxandar l-ismijiet ta’ dawk li]viluppaturi li naqsu milli jwettqu dmirijiethom, biex il-pubbliku, spe/jalment min hu interessat jixtru xi proprjetà, ikun imwissi bin-nuqqas minn qabel.

L-Isla. Festa ta’ Santa Rita filknisja ta’ San :iljan, nhar it-Tlieta 22 ta’ Mejju. Mit-8 a.m. sa nofsinhar: :esù Sagramentat ikun espost g[all-qima u l-adorazzjoni tag[na. Fis-6 p.m. Ru]arju, Kurunella lil Santa Rita, Quddiesa bl-omelija /elebrata minn P. Joseph Zahra OP u ?elebrazzjoni Ewkaristika.

L-Imqabba. Is-Sezzjoni }g[a]ag[ Santa Marija se ttella’ lattività annwali tag[ha Il-:img[a Marjana bejn g[ada t-Tnejn u l:img[a 25 ta’ Mejju, fis-7 p.m. flIsptar il-Qadim, Triq San Innocenzju. L-attivitajiet jinkludu diskussjonijiet dwar il-Madonna kif ukoll wirja ta’ vari Marjani.

it-temp illum It-temp> Ftit jew wisq imsa[[ab, b’waqtiet sbie[.

Il-Vi]ibbiltà> Tajba. Ir-Ri[> Moderat g[al ftit qawwi mix-Xlokk il-Lvant, li jsir ftit qawwi g[al qawwi. Il-Ba[ar> Moderat, li jsir qawwi. L-Imbatt> Ftit li xejn, li jsir baxx min-Nofsinhar.

L-Og[la Temperatura> 23˚C. Ix-Xita> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a f’Malta u f’G[awdex tra//a. Ix-Xita> mill-1 ta’ Settembru 644.1mm. Ix-xemx> titla’ fis-5.53 u tin]el fit-20.03.

In-numri tal-lottu li telg˙u l-biera˙ 38 – 7 – 5 – 82 – 69

spiΩeriji li jift˙u llum VALLETTA: Collis Williams Pharmacy, 15 Triq ir-Repubblika; {AMRUN: St. Gaetan Pharmacy, Triq il-Kappillan Mifsud; {AL QORMI: St. George’s Pharmacy, 21 Triq il-Kbira; BIRKIRKARA: Holy Cross Pharmacy, 37 Triq il-Kbira; TAL-PIETA`: Brown’s Pharmacy, Shop No. 10 Yacht Marina Apartments, Triq Marina; SAN :ILJAN: Melita Pharmacy, 127 Triq San :or;; TAS-SLIEMA: Mrabat Pharmacy, 5 Triq l-Imrabat; {AL LIJA: St. Joseph Pharmacy, 172 Triq ilKbira; MOSTA: Rotunda Pharmacy, 7 Triq il-Kungress Ewkaristiku; SAN PAWL IL-BA{AR: Parkes Pharmacy, 582 Triq San Pawl; PAOLA: Distinction Pharmacy, 32 Pjazza Antoine De Paule; L-ISLA: Victory Pharmacy, 32 Triq il-Vitorja; MARSASKALA: St. Anne Pharmacy, Triq il-Qaliet; GUDJA: Medicaid Pharmacy, Vjal it-Torri; }URRIEQ: Salus Pharmacy, 21 Misra[ irRepubblika; {A}-}EBBU:: Santa Marija Pharmacy, 40 Triq l-G[asfura; L-IMTARFA: Make Over Pharmacy, Blk A Town Centre HOS; VICTORIA: Ta/-?awla Pharmacy, Triq is-7 ta’ :unju 1919; QALA: St. Joseph Pharmacy, 28 Pjazza San :u]epp.

Servizz ta’ tobba fi/-?entri tas-Sa[[a fil-{dud u l-Festi Pubbli/i I/-?entri tas-Sa[[a tal-Mosta, Ra[al :did u l-Furjana huma miftu[in 24 sieg[a g[al emer;enzi biss sat-8 tal-g[ada filg[odu.

Il-pubbliku jrid jattendi /-/entru tas-sa[[a tad-distrett tieg[u.

Persuni ming[ajr karta ta’ identità ma ji;ux moqdija.

Inizjattiva ta’ tindif f’Tas-Sliema

Il-kunsillieri jag[tu l-e]empju Let’s be Smart... Tas-Sliema Bla Skart hi inizjattiva millKunsill Lokali ta’ Tas-Sliema, li permezz tag[ha s-Sindku u l-kunsillieri middew idejhom biex inaddfu diversi toroq fillokalità u b’hekk jag[tu e]empju lil kul[add.

Ilbiera[ filg[odu, flimkien mal-Ministeru g[ar-Ri]orsi u l-Affarijiet Rurali, madDirettorat tat-Tindif, Green MT u s-Sliema Scout Group, kienet organizzata t-tieni fa]i tat-tindif f’Tas-Sliema.

Sar xog[ol ta’ tindif fi Triq Manwel Dimech, mag[rufa mis-Slimi]i b[ala Prince of Wales Street, Triq :afar, Triq Patri Marjanu Vella, Triq Camenzuli, Triq San Neriku, Triq Sant’An;lu u Triq lArkata.

Minbarra x-xog[ol ta’ knis bl-ixkupi, qtug[ ta’ [axix [a]in u l-;bir tal-iskart bilpali, sar xog[ol ta’ [asil tattoroq u tal-bankini.

Ix-xog[ol tmexxa misSindku ta’ Tas-Sliema, Anthony Chircop, flimkien mal-kunsillier Chris Busietta, li kien il-koordinatur u l-mo[[ wara din l-inizjattiva. {adu sehem ukoll il-kunsillieri lo[rajn kollha flimkien ma’ xi [addiema tal-Gvern u xi voluntiera.

F’kumment lil il-mument, is-Sindku Anthony Chircop qal li huma qed jag[tu e]empju g[ax i[ossu li llokalità tag[hom g[andha b]onn tindifa ;enerali, u g[alhekk il-kunsillieri kollha

flimkien ma’ xi voluntiera qed imiddu jdejhom. Hu qal li wara li jlestu mix-xog[ol jistennew li r-residenti j]ommu t-triq tag[hom u llokalità ndaf.

Chris Busietta qal li lkampanja tat-tindif se tkun mifruxa fuq xahrejn, u kull nhar ta’ Sibt filg[odu se jsir

tindif f’erba’ jew [ames toroq f’Tas-Sliema. Il-;img[a lo[ra, fl-ewwel tindifa li saret, in;abru 740 kilo ta’ skart mittoroq u mill-bankini.

Ir-residenti f’dawn it-toroq apprezzaw din l-inizjattiva u sa[qu dwar il-b]onn li kul[add i]omm l-indafa biex Tas-Sliema tkun isba[.

AÓBARIJIET LOKALI Passi legali kontra Evarist Bartolo minn Richard Cachia Caruana Richard Cachia Caruana, irRappre]entant Permanenti ta’ Malta g[all-Unjoni Ewropea, se jippre]enta kaw]a ta’ libell kontra dDeputat Laburista Evarist Bartolo wara li lbiera[ filg[odu, waqt programm fuq l-istazzjoni laburista, dan irrikorra g[al gideb sfa//at biex g[amel attakk personali fuq Cachia Caruana.

Stqarrija tar-Rappre]entanza Permanenti Maltija g[all-UE qalet li f’dan ilprogramm, Evarist Bartolo qabe] kull limitu.

“Dan l-attakk,” qalet irRappre]entanza, “jing[aqad ma’ sensiela o[ra li saret fla[[ar jiem minn Deputati Laburisti o[rajn fuq il-mezzi tax-xandir tal-PL.”

5

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

Il-kuntatt tal-PM ikompli f’G[awdex Mal-operaturi turisti/i G[awdxin ■ Mal-Gozo Tourism Association ■ Mal-Gozo Business Chamber ■

Waqt il-laqg[a mal-‘Gozo Business Chamber’...

g[al pa;na 19

...u mal-operaturi turisti/i f’G[awdex

Lawrence Gonzi, il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista, qed jiddedika tmiem il-;img[a g[al G[awdex, b’laqg[at ma’ bosta G[awdxin f’ambjent rilassanti u anki amikevoli.

Fost l-o[rajn, hu inawgura wkoll il;nien storiku f’Villa Rundle, ir-Rabat, nhar il-{amis, li sar b’investiment ta’ €2.5 miljun mill-Gvern u b’fondi Ewropej.

Ilbiera[ filg[odu, i]da, il-Prim Ministru kellu tliet laqg[at importanti ma’ xi operaturi turisti/i ta’ G[awdex, malmembri tal-Asso/jazzjoni G[awdxija tatTuri]mu, kif ukoll mal-Kamra tanNegozju G[awdxija, b[ala parti millinizjattiva Kuntatt, li l-Prim Ministru nieda waqt l-a[[ar Kunsill :enerali talPartit Nazzjonalista.

F’dawn il-laqg[at, il-Prim Ministru, flimkien mad-Delegat Spe/jali, Simon Busuttil, iddiskuta l-isfidi li qed jiffa//jaw dawn l-operaturi fil-[idma tag[hom biex jattiraw numru dejjem akbar ta’ turisti. il-mument [a xi kummenti minn dawk li attendew g[al dawn il-laqg[at, li lkoll fa[[ru din l-inizjattiva tal-Prim Ministru u rringrazzjawh talli sab il-[in biex jiltaqa’ mag[hom b’mod mill-anqas formali.

■ , il-President talAsso/jazzjoni G[awdxija tat-Turi]mu (GTA) qal li matul il-laqg[a kienu diskussi s-sitwazzjonijiet li jiltaqg[u mag[hom in-negozji fit-turi]mu f’G[awdex, kif ukoll l-opportunitajiet li nnegozji G[awdxin qed jaraw biex is-settur ikompli ji]viluppa b’mod sostenibbli.

■ , il-President talKamra tal-Kummer/ G[awdxija qal li lKamra ressqet numru ta’ proposti li se jkunu kkunsidrati f’aktar dettall, bil-[sieb li jkunu implimentati fix-xhur li ;ejjin.

Michael Grech appella biex laqg[at b[al dawn isiru b’mod aktar frekwenti, fejn innegozjanti jkollhom l-opportunità jitkellmu mal-Prim Ministru b’mod dirett dwar il-[idma tag[hom fil-qasam kummer/jali.

■ , sid ta’ ristorant fixXag[ra, qalilna li l-laqg[a kienet tajba [afna u jittama f’aktar opportunitajiet b[al dawn biex is-sidien tan-negozji ]-]g[ar jiltaqg[u mal-Prim Ministru u anki ma’ Simon Busuttil. Hu rrikonoxxa l-fatt li b[alissa hemm g[addejjin [afna pro;etti f’G[awdex, bit-tir li fil-futur, anki qrib, ilpoplu G[awdxi jkollu prodott a[jar, biex ikomplu jkunu attirati aktar turisti lejn ilg]ira G[awdxija.

Joe Muscat

Michael Grech

Daniel Margin

Karozza ttajjar ]ew; bniet fuq zebra crossing }ew; bniet ta’ tmien snin minn {’Attard qeg[din f’kundizzjoni stabbli u mhux fil-periklu tal-mewt, wara li lbiera[ ittajru minn karozza fi Triq {al Warda, f’{’Attard stess.

L-in/ident se[[ meta ]-]ew;t ibniet, li wa[da minnhom kienet akkumpanjata minn ommha, kienu qed jaqsmu t-triq. Il-bniet ittajru minn karozza tat-tip Toyota Vitz, li kienet misjuqa minn mara ta’ 44 sena millMosta.

L-omm ta’ wa[da mit-tfal li ttajru qalet lil din il-gazzetta li fil-[in talin/ident, hi u t-tfal kienu qeg[din jaqsmu minn fuq i]-zebra crossing biex ikunu jistg[u jattendu g[al attività li kienet qed issir fl-istess lokalità.

Fil-post issej[et ambulanza, li [adet lit-tfal l-Isptar Mater Dei g[allkura. Fortunatament, [ajjet it-tfal ma tinsabx fil-periklu.

Il-karozza involuta fl-in/ident f’{’Attard

Fil-periklu tal-mewt

Ra;el ta’ 52 sena millMosta jinsab fil-periklu talmewt wara li lbiera[ waqa’ mill-bejt tar-residenza tieg[u, fi Triq ir-Ramel, San Pawl il-Ba[ar.

Fil-post issej[u l-Pulizija u l-Protezzjoni ?ivili, li taw l-g[ajnuna ne/essarja.

Ir-ra;el ittie[ed l-Isptar Mater Dei fejn aktar tard kien /ertifikat li jinsab fil-periklu tal-mewt.

L-Isqof Mario Grech jis[aq fuq l-importanza ta’ unions tal-familji Il-familja hi l-aqwa te]or li g[andhom ilKnisja u l-pajji]. Dan kien kliem l-Isqof ta’ G[awdex, Mario Grech, f’ittra pastorali.

Fi kliem Mons Grech, minflok so/jetà ta’ familji, f’Malta qed nimbuttaw ’il quddiem so/jetà ta’ individwi, u g[alhekk il-familja g[andha b]onn tkun indirizzata b[ala istituzzjoni li t[abrek biex il-li;ijiet tal-pajji] jiddefendu ddrittijiet u d-dmirijiet tal-familja u mhux imorru kontrihom.

L-Isqof Grech sa[aq fuq l-importanza li jin[olqu unions tal-familji li jservu b[ala protagonisti fil-politika g[allfamilja Maltija. Hu qal li f’dawn l-a[[ar jiem kien inawgurat Konsultorju talFamilja f’G[awdex biex il-Knisja tkompli tag[ti sehemha fit-tis[i[ talfamilji.

Fl-a[[ar mill-a[[ar, qal l-Isqof Grech, il-familja hi dik is-so/jetà naturali ta’ persuni, mibnija fuq relazzjoni bejn il-

mara u r-ra;el, ibba]ata fuq rabta dejjiema mmirata g[all-g[aqda u lim[abba ta’ xulxin u g[at-tnissil, ittrobbija u l-edukazzjoni tal-ulied.

L-Isqof qal li din id-definizzjoni mhix biss wa[da kattolika, imma hi wkoll definizzjoni bba]ata fuq ir-ra;uni u g[alhekk il-familja m’g[andhiex tkun ridotta g[al semplici g[arfien ta’ persuni li jg[ixu ta[t l-istess saqaf.

B’referenza g[at-tnissil tal-ulied, l-

Isqof Grech qal li d-dinjità tal-[ajja umana g[andha tkun rispettata, mhux biss billi l-abort u l-ewtanasja ma jkunux permessi, imma billi l-metodi tat-tnissil ma joffru l-ebda theddida g[all-[ajja umana.

Hu appella wkoll lill-mezzi taxxandir, biex dawn ikabbru l-istima tag[hom lejn il-familja, u permezz ta’ [idmiethom i[abbru l-esperjenza po]ittiva tal-ispirtu tal-familja.

6

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

ATTWALITÀ POLITIKA

7

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

Il-Labour g[adu kontra l-UE Sempli/iment KONVENJENZA Mg[andniex b]onn [afna kliem biex infakkru kemm il-Labour kien kontra dd[ul ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea qabel l2003. Il-fatti jitkellmu wa[edhom u [add ma jista’ jazzarda jmerihom. Lanqas jekk joqog[du jilag[bu bil-kliem u jg[idu li huma kienu biss kontra s[ubija s[i[a fi]]mien li saret.

Hemm biss mod wie[ed kif tiddeskrivi lpo]izzjoni tal-Labour f’dawk i]-]minijiet> assolutament kontra d-d[ul ta’ Malta flUnjoni Ewropea u, u[ud minnhom, kienu kontra l-Unjoni Ewropea nnifisha.

Ma kienx ikun hemm il-[tie;a ta’ din ilkitba kieku l-Labour tassew kien

jiddispja/ih g[al din il-po]izzjoni li kellu u g[al kemm tellef snin lil Malta fi ;lieda insensata kontra dan il-pass lo;iku li kien se jag[mel pajji]na.

I]da dak li naraw, li nisimg[u u li naqraw kuljum qed jurina li l-po]izzjoni uffi/jali tal-PL illum — dik li jg[id li issa jaqbel li Malta kellha tissie[eb fl-UE — hi biss wa[da ta’ KONVENJENZA. Ma tg[addix ;img[a li ma nisimg[ux attakki kontra s-s[ubija ta’ Malta fl-UE mhux biss minn partitarji u opinjonisti talLabour i]da, fuq kollox, minn fomm ]ew; eks Mexxejja tal-PL> Karmenu Mifsud Bonnici u Alfred Sant.

Ivvota tliet darbiet (jew aktar) kontra l-UE

Min-na[a l-o[ra, il-bniedem li fil-partit imexxi t-taqsima tal-affarijiet barranin, mhu [add [lief Alex Sceberras Trigona li sa lejliet li kien indikat minn Muscat biex jirritorna fil-partit, kien g[adu g[addej b’oppo]izzjoni qawwija kontra s-s[ubija, fuq programmi tal-g[aqda li KMB imexxi propju biex ixerred attakki kontra l-UE. Mhux sew li l-poplu jkun ingannat g[at-tieni darba… fl-ewwel darba lpoplu fehem pre/i] x’riedu u /a[adhom… g[alhekk je[tie; li tkompli ti//arrat il-maskra tal-Labour dwar lUnjoni Ewropea wkoll.

Iridna no[or;u mill-UE KARMENU MIFSUD BONNICI, eks Prim

Ministru u eks Mexxej tal-Partit Laburista. Hu delegat g[al g[omru fil-Konferenza :enerali talPartit Laburista. Waqqaf moviment, is-CNI, propju biex jikkumbatti d-d[ul ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea.

F’xi ]mien wara li Malta ssie[bet fl-Unjoni Ewropea, il-Labour g[amel konferenza ;enerali straordinarja biex taparsi jdawwar il-po]izzjoni tieg[u favur is-s[ubija. Dik il-konferenza ;enerali, fil-pre]enza tal-leader ta’ dak i]-]mien. Alfred Sant — u ta[t il-presidenza ta’ Joseph Muscat,— kienet g[odda sfrattat ta[t il-qilla tal-attakki ta’ Karmenu Mifsud Bonnici i]da wara bibien mag[luqin taparsi sabu kompromess.

Sa ftit ]mien ilu, fuq is-sit elettroniku ta’ Joseph Muscat, fil-profil tieg[u kienet issir referenza g[al dik il-konferenza ;enerali u kien jing[ad hekk: “… il-kalma u s-sens ta’ bilan/ ta Joseph kienu elementi mill-aktar importanti g[as-su//ess talkonferenza”.

G[al liema ‘su//ess’ ftit jistg[u jifhmu g[aliex

KMB mhux talli ma dawwarx jew rattab fehmtu talli g[adu sal-;urnata mqaddsa tal-lum jidher fuq it-televi]joni biex jg[id li Malta je[tie; to[ro; mill-Unjoni Ewropea llum qabel g[ada.

Fil-moviment tieg[u tas-CNI hemm biss laburisti rinomati li jinqdew bil-programmi tag[hom fuq it-televi]joni biex kontinwament jattakkaw lill-Gvern Nazzjonalista, ifa[[ru dak li l-Labour g[amel fil-gvern fis-snin sebg[in u tmenin u jpin;u lill-UE b[ala forza tal-[a]en li qed tag[mel [sara lil pajji]na.

B[al Alfred Sant, Karmenu Mifsud Bonnici jattakka lill-Gvern Nazzjonalista talli adotta lewro li jg[id li ;abet il-faqar f’pajji]na.

Karmenu Mifsud Bonnici, g[allinqas, ma jag[milx b[all-kumplament ta’ s[abu tal-Partit Laburista li ja[sbu mod u jg[idu ie[or i]da hu /ar ]gur f’din il-[ar;a. Il-programm politiku tieg[u hu l-[ru; mill-UE… li [afna o[rajn fil-Labour jixtiequ jg[iduha i]da g[all-konvenjenza ma jg[iduhiex.

KARMENU MIFSUD BONNICI Mexxej Laburista (1984 – 1992) L-eks Mexxej Laburista KARMENU MIFSUD BONNICI li fadallu g[an wie[ed biss politiku… li jqarreb kemm jista’ ]-]mien biex il-Labour xi darba jo[ro; lil Malta mill-UE

G[adu ffissat bil-partnership ALFRED SANT kien il-Mexxej Laburista bejn l-

ALFRED SANT Mexxej Laburista (1992 – 2008) ALFRED SANT g[adu jmexxi lill-Partit Laburista kontra l-idea ta’ Malta fl-UE u kontra l-introduzzjoni tal-munita ewro f’pajji]na g[aliex il-Labour kien u g[adu kontra l-kun/ett ta’ Ewropa mag[quda

1992 u l-2008, snin li fihom kien mexxa kampanja qalila kontra s-s[ubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea. :abar madwaru numru ta’ nies li, b[alu, kienu ta’ kuljum jattakkaw l-idea tas-s[ubija, fosthom u ewlieni Joseph Muscat, il-mexxej tal-lum.

Sempli/iment g[all-konvenjenza, wara li g[al darba darbtejn, il-poplu Malti qal bil-ma;;oranza kbira tieg[u li ma jaqbilx mal-Labour u ried li jissie[eb immedjatament fl-UE, Sant u s[abu [asbu fi strate;ija biex tag[ti l-impressjoni li kienu waqqg[u l-oppo]izzjoni tag[hom g[all-Unjoni Ewropea.

I]da malli l-Labour re;a’ tilef l-Elezzjoni fl-2008, Alfred Sant re;a’ [are; u g[adu qed jo[ro; lantagoni]mu kollu tieg[u g[as-s[ubija ta’ Malta. Ma jkunx hemm okka]joni wa[da li l-Parlament ikun qed jiddiskuti xi materja dwar l-UE li Sant ma jqumx biex juri g[al darb’o[ra, li wara kollox, il-po]izzjoni tal-Labour ma nbidlitx.

U tant il-Labour g[adu fundamentali kontra ss[ubija ta’ Malta, li Sant, meta jitkellem filParlament, qatt ma sab min-na[a tieg[u min jikkontradu/ih. Anzi, donnu li issa [allew f’idejh il-ver]joni tal-Labour f’ka]i b[al dawn.

Nhar il-{add li g[adda, Alfred Sant kiteb jew kien intervistat f’diversi gazzetti fl-okka]joni tat8 anniversarju mid-d[ul ta’ Malta fl-UE u issa wasal anke g[all-assurdità li jistqarr li bilpartnership — idea tieg[u wa[du u li b[alha ma je]isti l-ebda mudell fl-Ewropa — Malta kien ikun jaqblilha.

U [adha wkoll kontra d-d[ul ta’ Malta fiz-zona ewro. Dan waqt li f’Berlin, il-President So/jalista ;did Fran/i], Francois Hollande u l-Kan/illier Angela Merkel, kienu qed jg[idu li l-ewro mhux sempli/i pro;ett finanzjarju i]da fuq kollox hu pro;ett politiku.

G[alhekk Sant hu kontra g[aliex politikament ma jemminx f’Ewropa mag[quda… b[al Labour.

■ Dan ir-ritratt juri l-mument meta ftit jiem wara li ntg[a]el b[ala Mexxej Laburista, waqt attività fil-ka]in laburista tar-Rabat (Malta), Joseph Muscat qal /ar u tond lil AST> “Alex, postok hu fil-Partit Laburista”. U min hemm ’il quddiem, Trigona, il-bniedem li sa ;img[a qabel kien fuq it-TV jattakka d-d[ul ta’ Malta fl-UE, kellu l-‘barka’ ta’ Muscat biex isir responsabbli mill-politika barranija tal-Labour. X’ma jkunx kontra l-UE, il-Labour, b’nies b[al AST fuq quddiem nett!

ALEX SCEBERRAS TRIGONA Segretarju Internazzjonali PL (1977 – 1981< 2008 ) JOSEPH MUSCAT Mexxej Laburista (2008 -

)

Bla kredibbiltà!

G[adu sal-lum inspjegabbli kif Partit Laburista li jg[id — bil-fomm biss — li llum hu favur is-s[ubija ta’ Malta flUnjoni Ewropea, ikollu b[ala sSegretarju Internazzjonali tieg[u lil wie[ed li g[al snin twal tkellem u [adem kontra s-s[ubija ta’ Malta fl-UE. Alex Sceberras Trigona mhux xi politikant li da[al ilbiera[ fil-politika.

Kien Segretarju Internazzjonali talLabour bejn l-1977 u l-1981 u Ministru tal-Affarijiet Barranin ta’ Malta bejn l1981 u l-1987. F’din il-kariga, u anke wara, kien il-[in kollu jattakka lprogramm tal-PN ta’ s[ubija fl-Unjoni Ewropea.

I]da anke meta kien i]g[ar kien di;a attiv kontra l-Unjoni Ewropea. Araw x’kien stqarr f’intervista li saritlu millmaltatoday fis-17 ta’ :unju 2001.

B[ala student hu kien mar jistudja firRenju Unit permezz ta’ bor]a ta’ studju u waqt li kien hemmhekk kien sar irreferendum g[as-s[ubija fl-Unjoni Ewropea — dak i]-]mien mag[ruf b[ala s-Suq Komuni.

Il-maltatoday tkompli hekk: “With a smile, Dr Sceberras Trigona, who played an active role in the ‘no’ campaign against Common Market entry in the UK, confesses to having been involved in a little vote rigging of his own.

“Because as a student I had moved and had three different addresses, I had three voting documents and used them all to vote on the ‘no’ side, he explains.”

Wie[ed jassumi li f’Malta wkoll, firReferendum tal-2003, AST kien ivvota kontra s-s[ubija u allura llum, b[ala Segretarju Internazzjonali, il-Labour g[andu lil xi [add li possibbilment ivvota ERBA’ DARBIET kontra lUnjoni Ewropea.

U dan qed imexxi l-politika barranija tal-Labour!

8

A{BARIJIET LOKALI

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

Il-qerq ta’ l-orizzont mg[andux limitu Jg[idu li ra;el tilef ix-xog[ol f’Malta u wettaq suwi/idju … i]da l-ka] jolqot lil Sqallija

Tag[]el lil Malta minn fost mitt pajji] Natascha McQueen hi producer tal-programmi tal-ivvja;;ar tasCNN u fix-xog[ol tag[ha ]aret ’il fuq minn mitt pajji] madwar id-dinja i]da meta ;iet biex tixtri propjetà l-g[a]la tag[ha kienet Malta.

Dan jintqal f’feature estensiv dwar Malta fittaqsima HOME tal-gazzetta rinomata Ingli]a The Sunday Times, il-{add li g[adda.

Fl-artiklu ting[ata informazzjoni utli dwar ilqasam tal-propjetà f’pajji]na li l-gazzetta tiddeskrivi b[ala wie[ed kompetittiv [afna u ma jpo;;i l-ebda diffikultà lil min jidde/iedi li jixtri propjetà hawnhekk.

Naturalment l-artiklu jenfasizza l-konnessjoni ta’ Malta mar-Renju Unit u jg[id li dan, flimkien ma’ fatturi o[rajn, qed i[ajjar lil Ingli]i jistabbilixxu ru[hom hawn kemm min[abba t-temp ;eneralment tajjeb g[all-bi//a l-kbira tas-sena, il-ba[ar /ar u nadif i]da wkoll min[abba listabbiltà finanzjarja li l-pajji] igawdi.

L-artiklu, bit-titlu Vintage Malta (ritratt fuq) isemmi kif bl-g[ajnuna tal-Unjoni Ewropea, g[addej programm estensiv ta’ titjib fit-toroq u ta’ restawr l-aktar f’partijiet importanti tal-Belt Valletta.

Jissemma wkoll li l-

impresario famu] Sir Cameron Mackintosh — li ommu kienet Maltija — irrinova dar tas-seklu 20 filBelt fl-in[awi tas-Sur ta’ Santa Barbara u llum hu stmat li din tiswa madar 4.5 miljun ewro.

Koppja Ingli]a, li b[alissa qed tg[ix f’pajji]na, qalet li erba’ snin ilu xtrat dar f’in[awi kwieti f’Tas-Sliema u kienu sodisfatti g[al kollox.

Semmiet ukoll li l-[ajja f’Malta hi relattivament ir[isa — in-nofs ta’ dik li hi Londra.

Qalet ukoll li l-ispi]a biex issa[[an id-dar hi r[isa b[alma hu r[is ukoll ittrasport pubbliku.

Fl-ewwel pa;na ta’ l-orizzont ta’ nhar il:img[a li g[adda kien pubblikat rapport bit-titlu ‘Jag[mel suwi/idju wara li tilef ix-xog[ol f’Malta’.

Storja umana ta’ niket u qtig[ il-qalb.

Dan ir-rapport, i]da, ikkonferma kemm biex tattakka lill-gvern, ilgazzetta laburista tal-GWU qed turi li lesta tasal g[al kollox... inklu] li tinganna.

Meta wie[ed jaqra t-titlu tar-rapport jibda ja[seb li qed jitkellmu fuq persuna li sfat bla xog[ol f’Malta u g[aliex ma sabitx xog[ol alternattiv ne[[iet ru[ha b’idejha.

Il-fatti huma ’l bog[od [afna minn dan.

Il-ka] hu dwar Sqalli ta’ 35 sena li kien ilu erba’ snin ja[dem b[ala salesman f’[anut hawn Malta.

F’Jannar li g[adda, dan lIsqalli, minn jeddu [alla limpjieg tieg[u f’Malta, biex ikun qrib ta’ ommu, u irritorna f’Katanja.

Fix-xhur ta’ wara, dan lIsqalli beda jipprova jsib ja[dem fi Sqallija i]da minkejja li bag[at [afna applikazzjonijiet baqa’ bla xog[ol.

It-titlu qarrieq fl-ewwel pa;na ta’ l-orizzont ta’ nhar il-:img[a li g[adda

Fit-2 ta’ Mejju li g[adda, waqt li dan ir-ra;el kien fuq il-bejt biex jirran;a lantenna, wettaq suwi/idju billi ntefa’ minn hemm g[al isfel. Ommu qalet lill;urnalisti li binha ma fela[x aktar i[ossu inutli fil-[ajja.

Hu evidenti li dan kollu jorbot mal-kri]i fl-Italja — f’dan il-ka] Sqallija — tant li anke t-titli fil-media Taljana kienu jirrelataw mal-qag[da pre]enti taxxog[ol f’dak il-pajji]. Altre tre suicidi per la crisi, kien jg[id wie[ed mit-titli filmedia Taljana.

I]da, skont l-orizzont, dan l-Isqalli “ne[[a [ajtu filbidu tax-xahar wara li tilef ix-xog[ol li kellu hawn Malta g[al dawn l-a[[ar erba’ snin”!

Il-Labour jirxoxta lil Joe Sammut

Wara xhur twal li fihom il-Labour ]amm mo[bi lil Joe Sammut, eks kandidat u eks Te]orier tal-Partit Laburista, din il-;img[a l-istazzjon televi]iv tal-PL idde/ieda li jirxoxtah bil-parte/ipazzjoni tieg[u filBreakfast News tieg[u — il-[lejqa ta’ Jason Micallef u li jitmexxa minn sie[bu Charlon Gouder.

Ironikament, Joe Sammut hu mill-Mosta, b[al Jason Micallef, u b[alu hu kunsidrat b[ala wie[ed militanti tal-partit kif effettivament wera li hu bilkummenti tieg[u meta nhar il{amis li g[adda analizza lgazzetti lokali f’dak ilprogramm.

Joe Sammut kien it-Te]orier tal-Labour bejn l-1993 u l-1994 u kkontesta mal-MLP f’erba’ elezzjonijiet (1996, 1998, 2003 u 2008).

Kien jikteb, g[al snin s[a[, artiklu politiku parti;;jan kull nhar ta’ Tnejn f’l-orizzont u kien jiddistingwi ru[u g[all-istil militanti tieg[u.

Sammut kien issemma [afna waqt li kienet g[addejja l-kri]i tal-Libja billi kien sar mag[ruf li kien wie[ed mill-kuraturi tal-finanzi tal-familja Gaddafi u blinvolviment tieg[u f’parties lussu]i organizzati minn ulied id-dittatur Libjan li g[alihom, sa[ansitra, Sammut kien fta[ar li kien ikun pre]enti.

L-istampa internazzjonali kienet ]velat li dawn il-parties ta’ Gaddafi kienu jinvolvu [las ta’ miljuni ta’ dollari lil kantanti li

jipparte/ipaw. U[ud minn dawn il-parties kienu saru fil-Karibew u o[rajn fil-Mediterran.

Fost l-informazzjoni ]velata kien hemm: Joe Sammut kien [allas — f’isem Gaddafi — ]ew; miljun dollaru Amerikan lill-kantanta Beyonce talli kantat waqt party privat lejliet l-ewwel tassena 2009, organizzat minn Mutassim Gaddafi fil-g]ira ta’ St. Barts.

Tran]azzjoni finanzjarja o[ra li [ar;et fil-bera[ kienet dik g[all-[las ta’ miljun dollaru lill-kantanta Nelly Furtado g[al party ie[or organizzat minn Mutassim Gaddafi fl-Italja fl2007.

Joe Sammut innifsu kien Joe Sammut kiteb, f’l-orizzont, dan li ;ej: “…klijenti barrann inkarigawni biex

finanzjarjament nikkontrolla festa privata li jag[mlu g[al diversi mistednin distinti f’Porto Cervo f’Sardinja”.

G[al Joe Sammut, “finanzjarjament ifisser li [afna drabi hands on… ji;ifieri pre]enza fi]ika biex tassigura li l-affari ma to[ro;x barra mill-kontroll tieg[ek.”

L-irxoxtar ta’ Joe Sammut mil-Labour hu sintomatiku ta’ kif qed jitmexxa l-Labour ta[t Joseph Muscat… li ‘ja[bi’ lil /erti nies meta ma jkunx jaqbel lill-PL u mbag[ad, meta ja[seb li n-nies ikunu nsew, jer;a’ jirri/iklahom.

G[amel hekk b’Manwel Cuschieri, b’Charlon Gouder… u issa b’Joe Sammut.

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

9

r■Fi ]minijiet o[ra, il-Labour kien jippubblika minn kmieni l-proposti li se jkun qed iressaq quddiem l-elettorat. Illum differenti. Ta[t Muscat qed jin]amm kollox mistur

F’PA:NI O{RAJN...

10 Is-sirda tal-awsterità

11 Flimkien no[olqu x-xog[ol g[alik

13 Sena o[ra ta’ [idma fil-kura tal-kancer

21

Ittri lill-Editur:

Tfixkil lil kunsilli immexxija minn ma;;oranzi tal-PN

EDITORJAL il•mument

Stamperija Indipendenza Triq Herbert Ganado, il-Pietà - PTA 1450 Tel: 2596 5333 • Fax: 2596 5525 e-mail: mument@media.link.com.mt advertising@media.link.com.mt Editur: Victor Camilleri

Ftu[ l-g[ajnejn minn Adrian Vassallo L-intervista li xxandret il-;img[a l-o[ra fi programm talistazzjon nazzjonali mad-Deputat Laburista Adrian Vassallo g[amlet furur. Kul[add tkellem dwarha u fil-jiem ta’ wara nkitbu [afna opinjonijiet. Min qal [a;a u min qal o[ra. Kul[add tkellem dwar il-parti li tkun laqtitu l-aktar skont il-punto di vista tieg[u.

Jidhrilna, i]da, li ma saritx enfasi bi]]ejjed fuq aspett wie[ed importanti li [are; minn dik l-intervista. Jista’ jkun li dan ;ara g[aliex kien kumment qasir li dwaru l-intervistatur ma baqax jistaqsi lil Dr Vassallo g[al aktar informazzjoni. Minn dak il-ftit li qal Dr Vassallo, i]da, wie[ed jista’ ji;bed konklu]jonijiet rilevanti [afna.

F’[in minnhom tal-intervista, Adrian Vassallo kien mistoqsi x’inhi l-opinjoni tieg[u g[ad-diskors ta’ Muscat li jrid moviment li jilqa’ lil kul[add fi [danu. Bla tlaqliq id-Deputat Laburista qal li l-unika mira ta’ dan l-hekk imsejja[ ‘moviment’ hu li jwaqqa’ l-Gvern Nazzjonalista.

I]da Adrian Vassallo ma waqafx hemm. }ied li l-Partit Laburista m’hu qed jg[id xejn dwar x’se jag[mel jekk ikun filgvern u mhuwiex isemmi xi proposti g[andu.

Dan, in[ossu, kien l-aktar fatt importanti li [are; minn din lintervista. Wie[ed minn ;ewwa, li jaf x’qed ji;ri fil-Partit Laburista, jistqarr bil-miftu[ li l-PL qed i[alli lil kul[add filg[ama, imqar jekk a[na biss sena bog[od minn elezzjoni ;enerali.

Di;à kien hemm [addie[or ta’ fehma laburista, li stqarr li din il-log[ba li qed jilg[ab Muscat hi wa[da perikolu]a u li ma tixraqx lill-poplu li finalment irid jidde/iedi d-destin ta’ dan ilpajji] g[as-snin li ;ejjin.

Muscat qed imur lura anke minn dak li kien jag[mel il-partit tieg[u stess qabel elezzjonijiet o[ra. Niftakru li ta[t Alfred Sant, il-Labour kien jippubblika minn [afna bil-quddiem il-po]izzjoni tieg[u dwar l-aktar aspetti importanti tal-politika kif kienet tkun a;;ornata minn ]mien g[al ]mien.

Hekk, pere]empju, qabel l-Elezzjoni :enerali tal-1996, il-Partit Laburista kien ippubblika ktieb, kwa]i sena qabel, bit-titlu

I/-?ittadin l-Ewwel — il-politika ;dida Laburista, li fih, ilmexxej ta’ dak i]-]mien, Alfred Sant, jistqarr li fuq dawk ilproposti kontenuti f’dak il-ktieb, il-Partit Laburista kien “qieg[ed i[ejji biex imexxi lil pajji]na lejn seklu ;did”.

F’dak il-ktieb, fost l-o[rajn, il-Partit Laburista kien ni]]el ilproposti tieg[u dwar l-ekonomija u l-finanzi; il-biedja u s-sajd; ilkummer/; it-turi]mu; l-industrija; it-trasport u l-komunikazzjoni; l-ambjent; il-[arsien so/jali; l-edukazzjoni; is-sa[[a u l-kura talanzjani; l-intern; in-nisa; i/-/ivil; ix-xandir; l-armata; i]]g[a]ag[; il-politika barranija; G[awdex; il-;ustizzja; il-kunsilli lokali u l-identità nazzjonali.

Ji;ifieri fi ]minijiet o[ra l-Partit Laburista kien i[oss li hu ddover tieg[u li jispjega minn kmieni l-ideat u l-proposti tieg[u biex il-poplu jkollu /-/ans kollu jiflihom [alli meta ji;i biex jag[ti l-;udizzju tieg[u jkun jista’ jag[mel dan b’mo[[ iffurmat tajjeb.

Il-Labour ta’ Muscat, i]da, ja[seb li jista’ jibqa’ jilg[ab illog[ba tieg[u ad infinitum. Ja[seb li b’hekk ikun jista’ jiffranka li jkun skrutinat bir-reqqa fuq dak li jkun se jipproponi u ji]vela dak li g[andu f’mo[[u qrib l-elezzjoni meta l-im[u[ jistg[u ma jkunux jistg[u jiffukaw bi]]ejjed u b’g[ajnejn ta’ seqer.

Issa li din il-log[ba n;iebet g[all-attenzjoni tal-pubbliku minn [add g[ajr Deputat tal-Oppo]izzjoni, wie[ed jittama li l-Partit Laburista ma jibqax stinat f’din il-po]izzjoni perikolu]a tieg[u.

Li partit jipprova ja[bi mill-poplu dak li g[andu f’mo[[u di;à hu gravi bi]]ejjed biex ma jkunx fdat. Juri wkoll li hu nnifsu mg[andux wisq fidu/ja f’dak li jkun se jipproponi u allura qajla jista’ jkun kredibbli.

Mill-ftit li l-Labour [are; s’issa, di;à qed nifhmu g[aliex ma jridx iperre/ minn kmieni dak li qed ja[mi g[all-futur. Donnu li se jer;a’ jaqa’ g[al ‘soluzzjonijiet’ di;a ppruvati minn gvernijiet laburisti ta’ qabel… u ma no[duha xejn bi kbira meta niftakru li l-programm qed jiktbu xi [add li kien tant qrib ta’ Mintoff!

It-tattika ta’ Muscat ilna li fhimniha… u sa[[a[niha b’dak li stqarr Adrian Vassallo.

10

OPINJONI

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

IL-{ADD MA’ DUN PAWL

Mela darba… arba kien hemm sa[[ara [a]ina. Lejl minnhom marret i]]ur belt, u mir-residenti reqdin tag[ha, serqet l-ilsien ta’ elf minnhom. {adet dawn l-ilsna kollha, tefg[et se[er fuqhom, u rritornat l-ilsna lura bla [add ma nduna.

Bis-se[er li tefg[etilhom, dawn l-ilsna setg[u jg[idu biss affarijiet []iena fuq in-nies.

F’kemm ili ng[idlek, il-belt imtliet bin-nies jg[idu [afna affarijiet koroh fuq l-o[rajn> kul[add sar irrabjat g[al kul[add. U s-sa[[ara l-[a]ina kellha sodisfazzjon immens.

Imma wara ftit is-sa[[ar it-tajjeb idde/ieda li jintervjeni billi tefa’ se[er fuq il-widnejn talabitanti ta’ dik il-belt, b’tali mod li malli kienu jibdew jisimg[u kliem ta’ kritika fuq l-o[rajn, kienu jing[alqu g[al kollox. U hekk bdiet ;lieda terribbli bejn l-ilsna u l-widnejn. Tal-ewwel jikkritikaw bladdo//, u tat-tieni jimblukkaw kull kritika.

Min reba[ha l-;lieda^ Bi]-]mien, l-ilsna bdew i[ossuhom kompletament inutli. G[alfejn titkellem, biex [add ma jisma’. La kienu ilsna, riedu jitkellmu> allura bidlu l-kwalità tad-diskors minn negattiv g[al po]ittiv. U bdew ji;u mismug[a, u saru tassew kuntenti.

Kul[add beda jiddiskuti b’fa/ilità u nqata’ l-[afna tpa/pi/ vojt ta’ [afna fuq [afna.

D

Int u jien X’ta[sbu li ng[idu l-i]jed fuq xulxin, po]ittiv jew negattiv? Fuq il-Knisja? Fuq il-politi/i? Fuq il-players? Fuq il-kumitat? Fuq ir-referees?

Fuq ir-ra;el? Fuq il-mara?

Fuq il-;enituri? Fuq l-ulied?

Jekk tie[u mill-ittri li jidhru fil-;urnali u l-interventi popolari li jsiru fuq il-mezzi ta’ komunikazzjoni, na[seb li l-ilmenti jeg[lbu lillkumplimenti; it-tgergir jirba[ fuq it-tif[ir.

G[andu jkun hekk? Ma nafx, g[ax ir-realtà s[i[a jafha biss il-Bambin. Hu biss jista’

jg[addi ;udizzji u jkunu korretti u e]atti. Kritika umli u sin/iera hemm postha bejna lbnedmin.

Il-problema hi li wisq spiss

tkun kritika negattiva biss, u mag[mula bi spirtu ta’ rabja u kontrapo]izzjoni. Dawk ma jfejqux. Kritika li ma ssirx bi stil li jikkore;i, imma biex isawwat, ]gur li ma tkunx a//ettata. Kritika mqanqla mill-im[abba u minn xewqa sin/iera g[al titjib, tin[ass u tg[in.

Allura nfa[[ru biss? Le. Imma billi t-tendenza tag[na li mmaqdru u nkissru hi wisq radikata f’[afna minna, ikun jaqbel lil kul[add jekk ni]viluppaw fina attitudni ta’ apprezzament u inkora;;iment g[all-[afna tajjeb li jinsab fis-so/jetà u fin-nies ta’ madwarna.

Kritika goffa wa[edha t[alli kollox kif ikun. Inkora;;iment

minn Dun Pawl Camilleri

................................................

pauca43@gmail.com

sin/ier u f’waqtu, jaf jg[in lill-o[rajn itejbu lprestazzjonijiet tag[hom — u jgawdi kul[add.

Anke kritika negattiva g[andha u tista’ ting[ata b’mod po]ittiv. Kritika minn wara dahar dak li jkun, i;;ib biss sfidu/ja u tmaqdir… u ma tag[mel ;id lil [add.

Nerfg[u qlubna ’l fuq Mulej, kemm in[ossni inklinat biex immaqdar!

Kollox, u lil kul[add.

Kemm jien tqil biex nosserva s-sabi[ u t-tajjeb fl-o[rajn u madwari.

Kemm jien iebes biex napprezza l-po]ittiv u wisq iktar iebes biex nesprimi l-

apprezzament tieg[i.

G[allimni nkun po]ittiv u propo]ittiv.

L-ikrah jirka//a wa[du.

Mg[andux b]onn min jimbuttah.

G[inni nimbotta s-sabi[ u t-tajjeb kull fejn nilm[u.

Is-sirda tal-awsterità Ix-xena politika Ewropea g[addiet minn taqlib kbir f’dawn l-a[[ar tliet snin, vittma prin/ipalment ta’ kri]i finanzjarja li tibqa’ tidher li baqg[alha biex tbatti.

Intant mill-2010 kienu xejn inqas minn sittax-il gvern madwar l-Ewropa li spi//aw tilfu r-riedni tal-poter f’serje ta’ elezzjonijiet nazzjonali.

Fost l-iktar /elebri nsemmi lil Gordon Brown fir-Renju Unit, Zapatero fi Spanja, Papandreou fil-Gre/ja, Socrates fil-Portugall u f’dawn l-a[[ar ;img[at la[[ar vittma kien il-President Nicholas Sarkozy fi Franza.

Tibdil fl-amministrazzjoni se[[ ukoll fid-Danimarka, ilFinlandja u r-Repubblika ?eka. Fil-qrib jidher ukoll li riesqa ma ddumx elezzjoni flOlanda wkoll.

Ming[ajr dubju dan it-taqlib hekk radikali fl-u/uh, partiti u l-mexxejja politi/i g[andu lg[eruq tieg[u intimament marbut mal-azzjonijiet u de/i]jonijiet me[uda f’dawn i]-]minijiet ibsin g[allekonomija Ewropea.

Hu /ert li l-iktar de/i]joni li urtat l-elettorat ta’ dawn ilpajji]i kien l-implimentazzjoni ta’ programmi ta’ awsterità.

Dan l-issikkar ta/-/inturin min-na[a ta’ bosta gvernijiet wassal g[al qtug[ jew limitazzjoni ta’ servizzi kultant essenzjali kemm fledukazzjoni, is-sa[[a u serja ta’ servizzi so/jali.

G[add ta’ gvernijiet ukoll kellhom ji]guraw qtug[ fil-

Protesti fi Spanja b[al-lum ;img[a

workforce ta’ [addiema malgvern. Dan kollu, flimkien ma’ ekonomija kajmana, wassal g[al telf ta’ impjiegi li qieg[ed iwassal g[al rata ta’ qg[ad li qieg[ed dejjem jizdied.

Intant il-medja tal-qg[ad flistess zona ewro issa telg[et g[al medja ta’ 11%. Dan fih innifsu ma jirriflettix ilqag[da kritika ta’ qg[ad li hemm f’pajji]i b[al Spanja u l-Gre/ja li g[andhom rati li jaqb]u l-20% ta’ dawk kollha li g[andhom dritt g[axxog[ol.

Ridna jew ma ridniex dan

it-the]]i] ekonomiku kellu effett ukoll dirett jew indirett fuq pajjina. Fis-sena 2009 lisfidi li kellu l-gvern pre]enti kienu marbutin spe/jalment mal-preservazzjoni talimpjiegi li kienu dehru mhedda spe/jalment fil-qasam tal-produzzjoni u manifattura.

Il-gvern immexxi minn Lawrence Gonzi kien tempestiv u f’serje ta’ manuvri indirizzati biex jistimulaw l-azjendi milqutin irnexxielu jikkontjeni kull xenarju li possibbilment kien iwassal g[al telf ta’ impjiegi.

I]da minn dakinhar ’l hawn

l-istorja ma waqfitx hemm.

Deher /ar li l-indikazzjonijiet kienu li l-kri]i ekonomika Ewropea kienet se tkompli ti]vol;i u possibbilment tikkumplika ru[ha. Fil-fatt hekk ;ara hekk kif il-kri]i bankarja xterdet u saret kri]i nazzjonali g[al bosta pajji]i.

Bla dubju l-g[erq ta’ dan kollu kien l-effett tal-bail-outs li g[amlu bosta gvernijiet li waqt li kienu qeg[din isalvaw il-banek tag[hom, komplew esponew ru[hom g[al iktar dejn nazzjonali.

Bosta drabi dan wassal g[al iktar dejn li ;ebbed u xpakka s-sitwazzjoni finanzjarja di;a mwieg[ra ta’ dawn ilgvernijiet. Kienet din lemer;enza li wasslet finalment g[al mew;a ta’ mi]uri ta’ awsterità li faqqg[et f’bosta pajji]i Ewropej.

Waqt li kien qieg[ed ji;ri dan kollu pajji]na kien g[addej minn pro/ess importanti li kellu b[ala mira prin/ipali l-[olqien taxxog[ol. Dan l-a[[ar qieg[da tissemma /-/ifra ta’ 20,000 impjieg ;did li n[olqu tul dawn l-erba’ snin.

Dan ma ;arax b’kumbinazzjoni. Hekk kif kienu qeg[din ise[[u l-;rajjiet li semmejna, il-Gvern Nazzjonalista vara numru ta’ in/entivi immirati spe/ifikament biex jistimola lintrapri]a, jin;ibed investiment ;did barrani u jistiednu bosta, spe/jalment nisa, biex jer;g[u jirritornaw lejn id-dinja tax-xog[ol.

minn Caroline Galea info@carolinegalea.com

L-inizjattivi kienu jil[qu faxex differenti hekk kif kienu introdotti skemi ta’ kreditu u mi]uri fiskali li mbuttaw azjendi u intrapri]i ]g[ar u medji biex jespandu u jo[olqu mqar impjieg wie[ed ;did.

Flimkien dan l-isforz wassal g[al [olqien ta’ eluf ta’ impjiegi.

Intant anki pajji]na qieg[ed jersaq bil-mod il-mod lejn Elezzjoni :enerali. Kuntrarju g[al bosta mill-gvernijiet li semmejna, dan il-gvern jista’ jersaq lejn l-elettorat b’rasu mg[ollija ’l fuq spe/jalment fl-immani;jar tal-ekonomija u l-[olqien tax-xog[ol.

Fix-xhur li ;ejjin il-gvern g[andu jkompli jis[aq fuq dawn l-akkwisti li komplew jag[mlu lil pajji]na post stabbli fejn ix-xog[ol kien u jibqa’ mira prin/ipali g[all[olqien tal-;id g[alina u g[al uliedna.

OPINJONI

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

11

Flimkien no[olqu x-xog[ol g[alik Kull persuna tag[mel diversi g[a]liet f’[ajjitha: g[a]liet ta’ edukazzjoni, ta[ri;, xog[ol, divertiment, u stil ta’ [ajja.

Kull persuna g[andha ssib l-ispazju li ti]viluppa blg[a]liet li tag[mel, b’aktar opportunitajiet fl-edukazzjoni u fix-xog[ol fost l-o[rajn.

Fl-istess waqt il-politika talGvern hi li jg[in l-aktar lil min g[andu l-aktar b]onn.

Irridu li [add ma jaqa’ lura.

F’dawn l-erba’ snin ilGvern da[[al diversi skemi u inizjattivi, filwaqt li tejjeb ilbenefi//ji so/jali. Kull sena l-Gvern qed i]id il-ba;it g[all-qasam so/jali biex jg[in lil min l-aktar g[andu b]onn partikolarment lil tfal u familji vulnerabbli, biex jag[ti aktar servizzi lillpersuni b’di]abbiltà u biex i[allas il-benefi//ji so/jali lill-anzjani u lir-romol.

Din is-sena n-nefqa talGvern fuq benefi//ji so/jali hi ta’ 749 miljun ewro. Din tfisser ]ieda ta’ 124 miljun ewro fuq l-2008. Il-Gvern qed jiddedika 2.5 miljun ewro kuljum biex jag[ti servizzi g[al persuni b’di]abbiltà, g[all-anzjani, g[ar-romol, tfal

li jkunu f’riskju. Il-Gvern Nazzjonalista jimpurtah minn kull membru tas-so/jetà Maltija.

Illum l-anzjani qed igawdu minn ]ieda s[i[a fil-pensjoni, b[alma jie[du l-[addiema, u jekk iridu jistg[u jibqg[u ja[dmu. Il-pensjonanti, din issena, qed jaqilg[u elf ewro aktar milli kienu jaqilg[u fl2008. Din is-sena l-anzjani li g[andhom 80 sena jew aktar u li jg[ixu wa[idhom jew malfamilja, ing[ataw allowance ;dida ta’ 300 ewro.

Bejn l-2008 u l-2012, ilpaga minima ]diedet b’elf ewro. Minn din is-sena r;ajna ]idna r-rata minima ta/children’s allowance b’100 ewro o[ra g[al 350 ewro.

Tfal f’familji bi d[ul baxx jing[ataw aktar children’s allowance. }idna wkoll lallowance g[al fostered children u t-tfal b’di]abbiltà.

Il-persuni b’di]abbiltà li jir/ievu l-pensjoni taddi]abbiltà severa, minn din issena jistg[u ja[dmu u jaqilg[u sal-paga minima bla ma jitilfu xejn mill-pensjoni tag[hom.

F’erba’ snin 350 persuna b’di]abbiltà ng[ataw

g[ajnuna finanzjarja biex jag[mlu d-dar tag[hom aktar a//essibbli.

Lit-tfal fl-iskejjel li g[andhom xi di]abbiltà jew b]onn ta’ attenzjoni spe/jali qed nag[tuhom Learning Support Assistant mag[hom.

3,250 tifel u tifla g[andhom Learning Support Assistant.

Fil-Ba;it g[al din is-sena lGvern da[[al inizjattiva li permezz tag[ha persuna b’di]abbiltà severa u li ti]]ewwe; ma titlifx ilpensjoni tag[ha min[abba dd[ul tal-mara jew tar-ra;el tag[ha. Ir-romol, li ji]]ew;u, mhux se jitilfu aktar ilpensjoni tar-romol.

Ix-xog[ol jag[ti dinjità lillbniedem. U g[alhekk tejjibna l-kundizzjonijiet tax-xog[ol. }idna b’;imag[tejn ilmaternity leave g[al 16 minn din is-sena u g[al 18 o[ra mis-sena d-die[la. Tejjibna lkundizzjonijiet ta’ dawk li jag[]lu li ja[dmu part-time.

F’dawn l-erba’ snin [loqna 20,000 impjieg ;did u g[alhekk ]diedu lopportunitajiet ta’ xog[ol u ]diedu l-opportunitaijet biex persuna ttejjeb l-impjieg u dd[ul tag[ha.

Il-kisbiet li qed jirnexxielna nag[mlu b[ala pajji], ilkoll flimkien, huma ri]ultat ukoll tad-djalogu so/jali b’sa[[tu li bnejna tul is-snin. Illum isso/jetà /ivili u rappre]entanti tal-[addiema u min i[addem jipparte/ipaw u jsemmg[u le[inhom dwar dak li jkun g[addej f’pajji]na, kif ukoll dwar il-[idma tal-Unjoni Ewropea. Jag[mlu dan flMCESD, fil-MEUSAC, jew f’wa[da mill-istrutturi fi [dan dawn l-istess entitajiet.

Minbarra li jservi b[ala forum g[ad-diskussjoni, ilMEUSAC joffri wkoll g[ajnuna lill-Kunsilli Lokali u g[aqdiet mhux governattivi biex jiksbu fondi mill-Unjoni Ewropea. Fi tliet snin, ilMEUSAC g[en biex inkisbu aktar minn 16.5 miljun ewro f’fondi mill-Unjoni Ewropea biex isiru aktar minn mitt pro;ett — flus li qed jintu]aw biex titjieb il-kwalità tal-[ajja tag[na lkoll.

Il-[idma hi kbira f’kull qasam u daqstant ie[or hi ddeterminazzjoni tag[na li nkomplu nibdlu ’l pajji]na biex a[na lkoll ng[ixu a[jar u nkomplu no[olqu x-xog[ol g[alik.

minn Chris Said chris.said@gov.mt

Determinati li nkomplu nbiddlu ’l pajji]na biex kul[add jg[ix a[jar

E]empju#lezzjoni ta’ Adrian Vassallo Wara dak li rajna u g[adna naraw fl-im;iba tal-politi/i, hu wisq diffi/li, anzi impossibbli, li jkollok idea tajba tal-qasam politiku e]istenti. Miniex qed nirreferi biss g[all-qasam politiku Malti i]da anki g[al dak ta’ pajji]i o[ra li jien insegwi sewwa. Mhux esklu]i pajji]i b[all-Istati Uniti tal-Amerika u l-Italja jew l-Ingilterra, inkella l-Gre/ja u l-Libja.

Ma nistag[;bu assolutament xejn jekk persuna;;i b[all-Papa Benedittu XVI, il-Kardinal Bagnasco, kap tal-Konferenza Episkopali Taljana u, issa, wara /erti stqarrijiet u /erta m;iba tal-President Obama, anki l-Ar/isqof Dolan talAmerika, [assew il-[tie;a li jwissu dwar l-im;iba talpoliti/i.

Bilfors ikollok taqbel malPapa meta jg[id: “Servono politici cristiani” jew, bilMalti, “G[andna b]onn ta’ politi/i nsara”. G[aliex qal dan il-kliem il-Papa? Irrisposta hi fa/li: g[aliex qed jara li [afna mill-politi/i assolutament mhumiex juru m;iba nisranija.

Unbelievable

Unbelievable hi kelma blIngli]. Tintu]a meta wie[ed irid jg[id li dak li g[alih qed jirreferi lanqas biss jitwemmen. Tant hu ]baljat, tant hu ikrah, tant hu ta’ [sara, tant hu kundabballi u tant jimbuttak. In[allu fil-;enb

oqsma barranin, b[al dak ta’ Obama, ta’ Berlusconi u kumpanija u anki tal-Griegi.

Noqog[du g[al dak tag[na, dak lokali. X’rajna din l-a[[ar sena u x’a[na naraw?

Ma nitkellmux mill-istra;i spiritwali tad-divorzju, ere]ija kontra domma tal-Knisija definita fil-Kon/ilju :enerali ta’ Trentu — im;iba dik talma;;oranza tal-politi/i tag[na li wriet sewwa x’idea g[andhom mhux biss tal-fidi nisranija i]da anki ta’ Alla stess. {allina mill-fatt li politi/i jag[mlu propaganda lil stqarrijiet ta’ mexxejja barranin favur ]wi;ijiet projbiti mil-Li;i Divina. {allina mill-fatt li fosthom kien hemm min sa[ansitra ried jiddiskuti l-abort, b[allikieku Alla l-Imbierek irid li inti toqg[od tirra;una jekk hix tajba jew [a]ina l-li;i tieg[u li tipprojbixxi l-qtil ta’ [ajja umana. {allina minn dawn u [afna stonaturi o[ra li lanqas mill-pagani ma tistenna.

In[arsu lejn l-im;iba personali u e]emplarment [a]ina bil-kbir ta’ diversi parlamentari tag[na. U minn kull na[a politika, tafux!

Diversi huma l-politi/i tag[na li wrew bi/-/ar li ma tantx japprezzaw il-Li;i ta’ Alla, biex inpo;;i din il-kitba tieg[i bil-prudenza u mhux b’ton estrem ta’ kundanna jew stmerrija. Ner;a’ ng[id: [allina li bosta minnhom urew tajjeb li huma nsara tal-isem

biss, kif jien stess urejt /ar fi ktejjeb jismu {afna nsara talisem biss.

Araw il-kilba li diversi qed juru g[as-setg[a u l-poter, fost l-o[rajn biex isiru ministri u aktar minn ministri. Araw lg[ira li bil-miftu[ u ming[ajr l-i/ken dell ta’ mist[ija qed juru g[al [addie[or u g[allpo]izzjoni politika tieg[u.

Araw it-tg[ajjir u kliem ta’ nuqqas enormi ta’ karità g[al min ma jaqbilx mag[hom filqasam politiku, xi drabi talistess kulur politiku tag[hom.

Araw il-kilba anormali g[allflus u g[all-unuri. U ma j[abbtu mo[[hom assolutament xejn bl-e]empju [a]in li jag[tu lill-poplu kollu.

Mhux hekk Vassallo Hemm, iva, fost il-politi/i

tag[na hemm min hu tassew e]emplari, kapa/i jag[ti lezzjoni kif irid Alla lImbierek u fil-fatt jag[ti din listess lezzjoni.

G[andna minn dawn u, nirringrazzjaw lil Alla, mhux wie[ed jew tnejn biss. B[alma g[andna politi/i ta’ din lg[amla anki f’pajji]i b[allAmerika u l-Italja. Mela le.

Kellna fl-img[oddi u g[ad g[andna, nirringrazzjaw lil Alla.

Illum insemmi biss wie[ed, dak li ismu jidher fit-titlu ta’ din il-kitba. Iva, it-Tabib Adrian Vassallo wera li hu tassew nisrani. U mhux biss fil-kwistjoni tad-divorzju. Lili tani e]empju tajjeb anki meta,

fi programm televi]iv, g[amlilna riferenza g[al xi sa/erdot u l-im;iba tieg[u dwar id-divorzju. Ma qag[adx jg[addi ;udizzju fuqu. Meta saritlu riferenza g[alih u g[al xi twemmin tieg[u, il-kliem ta’ Adrian Vassallo kien xi [a;a hekk: “Dak issa jarah ma’ Alla!” Kliem ta’ min ji]nu immensament!

L-Istorja tal-Knisja tg[idilna li Sant’Ambro; kiteb li l-qieg[ tal-infern hu mimli bl-irjus tal-isqfijiet.

Tg[idilna wkoll li San :wann tas-Salib g[amel l-istess stqarrija g[al dawk li huma “[itan tal-infern”! X’riedu jfissru dawn il-Qaddisin? {alluna mill-‘qieg[‘ u mill‘[itan’. L-aqwa l-lezzjoni li Sant’Ambro; u San :wann tas-Salib riedu jag[tu. }gur li riedu jg[idu li anki isqfijiet u qassisin mhux bilfors jimxu f’[ajjithom kif irid Alla l-Imbierek. Anzi anki papiet, kif uriena /ar fost lo[rajn seklu s[i[ tal-Medju Evu. U mhux billi lil dawn ilpapiet u isqfijiet u sa/erdoti a[na l-bnedmin inwaqqfulhom il-monumenti. Kemm hu fin lg[arbiel ta’ Alla l-Imbierek. U kemm il-wiri tag[na lbnedmin u l-po]izzjoni tag[na f’din il-[ajja ma jfissru assolutament xejn.

Innotajt mhux biss x’qal Adrian Vassallo dwar iddivorzju. Imma anki kummenti o[ra tieg[u. Kollha f’posthom u ta’ tag[lim.

minn Mons Anton Gauci

Fost l-o[rajn meta semma’ politi/i o[ra minn Malta u minn G[awdex li ma tantx nistg[u ng[idu li taw e]empju tajjeb. U x’qal dwar l-IVF u kontra l-iffri]ar tal-embrijuni.

U x’qal dwar il-gays u ttestment li dawn jistg[u jag[mlu, imma mhux li, min[abba fihom, isofri ‘dahar il-poplu’.

Sa[ansitra nnotajt, u anki bilmiktub, twe;ibiet u kummenti li Adrian Vassallo g[amel mhux biss dwar politi/i o[ra i]da anki dwaru stess!

Ma noqg[odx inlaqlaq.

Ming[ajr l-i/ken kelma li toffendi ng[id biss lil Adrian Vassallo ammirajtu mhux biss flim;iba tieg[u imma anki f’dak li qal. Iva, kliemu u m;iebtu kienu “e]empju#lezzjoni”.

Ta’ sin/erità, u ta’ veru nisrani li ma j[allix il-politika ;;orru mag[ha barra mit-triq ta’ Alla l-Imbierek.

12

OPINJONI

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

G[aliex il-pajji] g[adu je[tie; lill-PN minn KORRISPONDENT

Meta f’pajji]na tkun riesqa xi elezzjoni ;enerali, qisu riesaq la[[ar tad-dinja. Naf min qabel ir-ri]ultat tal-elezzjoni jag[mel xirja kbira tal-[ti;iet tal-[ajja “g[ax ma nafx x’jista’ jinqala’!”

X’e]a;erazzjoni! Ix-xemx la telg[et g[all-ewwel darba meta telg[u n-nazzjonalisti fil-gvern, u lanqas tieqaf titla’ jekk jitilg[u l-laburisti.

Imma ma rridx nilg[abha ta’ flemmatiku daqs l-Ingli]i jew lI]vedi]i fejn tid[ol il-politika lokali. A[na l-Maltin a[na ta’ demm mediterranju, ibaqbaq fuq ix-xejn. U fuq il-politika jisplodi. Ne]a;eraw.

Fl-img[oddi, aktar mil-lum, il-poplu kien skandalizzat millmod fero/i kif /erti politi/i kienu jiddiskutu mal-avversarji politi/i tag[hom, mill-mod kif kienu jirrendu d-diskussjoni politika f’sensiela ta’ tg[ajjir u insulti, fil-mod kif ;abu ru[hom /erti deputati filparlament meta anke ;ieli qamu biex jattakkaw fi]ikament lin-na[a l-o[ra.

Il-bi]a’ tan-nazzjonalisti Il-bi//a l-kbira ta’ dawn it-

tortijiet huma fuq na[a xellugija tal-politika Maltija. Listorja ma jmeriha [add [lief illaburisti li l-[in kollu, biex jidhru moderati, jippruvaw jiktbu mill-;did l-istorja ta’ dawn l-a[[ar [amsin sena u tag[hom jag[tuh lil [addie[or.

Il-verità hi li [afna Maltin u G[awdxin, meta tkun ;ejja elezzjoni ;enerali, jib]g[u li jistg[u jitilg[u l-laburisti filpoter. U bir-ra;un! L-istorja, g[edna, ma jista’ jmeriha [add.

Il-poplu g[adu jiftakar kif kien imexxi l-Labour flimg[oddi. Kuljum b’xi [a;a.

Kien jiddispja/ik li jisba[, imma bil-lejl konna skomdi wkoll g[ax l-isplu]jonijiet ta’ bombi wara bieb in-nies jew istituzzjonijiet kienu frekwenti.

Il-pajji] kien mifni bilmibeg[da; bis-swat talavversarji politi/i; bit-tg[ajjir u l-qerda tal-karattri; bl-attakki terroristi/i b[al dawk li saru fuq il-Qrati, il-Kurja, Strickland House, id-dar ta’

Eddie Fenech Adami, il-ka]ini nazzjonalisti prattikament kollha (dak tal-Furjana g[al aktar minn 20 darba!); arresti u intimidazzjoni ta’ partitarji nazzjonalisti; in;ustizzji ta’ kull xorta fl-e]amijiet, filpromozzjonijiet, fl-g[oti taddjar, fl-u]u tar-rekwizizzjoni biex id-djar rekwizizzjonati jing[ataw lill-pampaluni laburisti.

Diskriminazzjoni f’kull livell, imqar fl-g[oti ta’ hampers lill-anzjani; bi]a’ li xi [add jirrappurtak li kellek f’idejk xi gazzetta nazzjonalista; korruzzjoni istituzzjonalizzata meta, biex ng[idu l-inqas, kont trid t[allas [amsin lira biex takkwista televi]joni tal-kulur; [tif ta’ artijiet mill-gvern bla ma j[allas kompensazzjoni.

Xandir ‘dardir’ Malta li lanqas biss kien isemmi isem il-Kap tal-Oppo]izzjoni u bi propaganda sfa//ata favur ilgvern u l-partit laburista g[addejja l-[in kollu, bl-g[an dikjarat li jtellg[u ‘;enerazzjoni so/jalista’.

Frame-ups mill-Pulizija talistat fuq nazzjonalisti; nies maqtula f’/irkustanzi suspettu]i g[all-a[[ar; [biberiji perikolu]i ma’ dittaturi komunisti li la[qu l-aqwa tag[hom bi ftehim sigriet malKorea ta’ Fuq, fejn rajna instructors Koreani komunisti j[arr;u lill-pulizija u s-suldati tag[na; kriminali so/jalisti mag[rufin de[lin u [er;in fidDepot tal-Pulizija; kant ta’ innijiet laburisti filheadquarters tal-Korp; pulizija nazzjonalisti mix[utin fil-qalba fejn ikun hemm l-inkwiet biex jaqilg[uha huma.

Il-pulizija tar-re;im tippermetti dimostrazzjonijiet so/jalisti bla ma kienu jkunu awtorizzati; il-pulizija tispara fuq in-nazzjonalisti bla ebda ra;uni ta’ xejn; bi sku]i banali l-pulizija tattakka d-Dar ?entrali tal-PN. Abbu]i minn partitarji laburisti li kienu jag[mlu li jridu fid-dipartimenti tal-gvern u kienu sa[ansitra jiddettaw x’g[andu jsir mis-superjuri

tag[hom; sa/erdoti jittellg[u lqorti min[abba l-prietki tag[hom; spjuni tar-re;im kullimkien.

Tarzna falluta imma li kienu j]oqquha biex meta jkollhom ‘b]onn’ isibu l-[addiema tag[ha biex jo[or;uhom fittoroq iwerwru lill-poplu.

Fl-inkapa/ità tal-gvernijiet laburisti li jo[olqu x-xog[ol, kienu [ar;u bl-idea ‘brillanti’ tal-korpi tax-xog[ol, fejn il[addiema kienu ja[dmu ta[t dixxiplina militari u m/a[[da mid-dritt li jissie[bu f’xi union; General Workers Union, ilkelb tal-but tal-gvernijiet laburisti, li kienet aktar mo[[ha kif tag[mel lill-gvern so/jalista jidher [elu, milli ta[dem g[all-interessi tal[addiema; l-unions l-o[ra bissarima ma’ [alqhom.

L-og[la qorti tal-pajji], ilQorti Kostituzzjonali, sospi]a g[al ]mien twil; de/i]jonijiet tal-qorti injorati u mka]bra b[alma ;ara fil-ka] tal-meeting nazzjonalista fi]-}ejtun.

L-istipendju tal-istudenti li kien beda jag[ti gvern nazzjonalista jibdluh f’dejn mal-gvern; politi/i barranin imke//ija minn Malta sempli/iment g[ax [bieb tannazzjonalisti; uffi/jal g[oli talArmata jid[ol b’arroganza liema b[alha fil-Parlament Malti fejn waqqaf g[al xi [in ix-xog[ol tal-Kamra; ;urnalisti mhedda u msawta; intolleranza g[al kull kritika.

Hemm i]jed imma g[ajjejt!

G[aliex il-poplu g[andu jib]a’ minn Joseph Muscat {afna qed jg[idu: imma issa dak i]-]mien g[adda. G[aliex il-poplu g[andu jib]a’ minn Joseph Muscat? Sempli/i [afna. Joseph Muscat g[adu

]g[ir u dan kollu li semmejna ma la[qux personalment.

Kien kontra l-Ewropa, imma probabbilment l-esperjenza tieg[u fl-Ewropa, kellha effett fuqu. Almenu, billi g[adu ;did, ejjew nag[tuh il-benefi//ju tad-dubju.

Il-bi//a hi li g[andu mieg[u ]ew; tikketti perikolu]i li

g[andhom iwasslu lill-poplu jib]a’ minnu daqs il-mexxejja laburisti tal-img[oddi: Joseph Muscat qal li jrid jimxi fuq il-passi tal-gvernijiet laburisti tal-img[oddi u jrid jadotta t-tmexxija laburista tassebg[inijiet u t-tmeninijiet; Joseph Muscat hu mdawwar b’nies li fi]-]mien li se[[ dak kollu li semmejt qabel, kienu ministri jew f’po]izzjonijiet g[olja fil-partit laburista.

X’ma jib]ax il-poplu quddiem dawn il-fatti! U miskin hu jekk ma jib]ax. U miskin hu jekk inessi lilu nnifsu l-passat li fuqu jridu jer;g[u jimxu l-laburisti. U miskin hu jekk jag[laq g[ajnejh u jit[ajjar ‘jipprova’ lil Joseph Muscat “g[ax issa n-nazzjonalisti ilhom wisq fil-gvern”.

Jekk il-poplu qed jara ddu[[an [iere; mill-ilma m’g[andux g[alfejn ida[[al idejh fih biex ‘jipprova’ g[ax is-sinjali kollha juru li se ja[raq idejh.

Imexxi b[al dawk ta’ qabilhom Jekk se nippruvaw, irridu nlestu g[all-konsegwenzi. Di;à qalulna li jmexxu b[allprede/essuri tag[hom. Di;à qalulna li g[alihom, il-g[an ji;;ustifika l-mezzi… limportanti li jaslu.

Di;à rajna l-mexxej tag[hom, minn wara dahar kul[add, jilg[ab bil-;urnalisti ‘tieg[u’.

Di;à rajnieh jiltaqa’ bil-mo[bi mal-ambaxxatur tal-Korea ta’ Fuq u bil-mo[bi jmur il-Libja.

Di;à qed iwieg[du lil tal-klikka.

Quddiem dan kollu konklu]joni hi wa[da: hemm b]onn li fil-gvern jer;a’ jitla’ lPN. Sar wisq ;id biex dan ilgvern ikun kastigat. Anzi ng[id li g[amel i]]ejjed tant li lillpoplu ma tajnihx /ans jassorbixxi, jifhem, jiftakar dak kollu li sar mieg[u. Id-djarju kien mimli wisq!

Forsi seta’ sar inqas biex ikun hemm /ans u [in biex il-poplu jkun mg[arraf aktar u a[jar.

Il-Professur Zammit (PL) fi programm televi]iv dan l-a[[ar prattikament ammetta li tant

saru mi]uri g[all-anzjani li dawn lanqas biss jafu bihom u allura ma jgawdux minnhom bi]]ejjed.

In[oss li l-PN g[andu b]onn jindirizza l-propaganda tieg[u kategorija, kategorija. X’sar mal-anzjani, mal-morda, mal[addiema, mal-familji, malistudenti, ma]-]g[a]ag[, malisportivi, mal-G[awdxin, malintrapri]i kbar u ]g[ar, fledukazzjoni, fis-sa[[a, filqafas so/jali… Alla biss jaf! U sadattant xorta wa[da l-PN qed jissogra li jitlef l-elezzjoni.

Kbira din!

G[amel tajjeb il-Partit Nazzjonalista li [are; b’numru ta’ inizjattivi, l-a[[ar wa[da tkun mychoice.pn, biex ilpoplu jkollu l-opportunità jitkellem u juri fejn g[andu lwe;g[at tieg[u. Imma n[oss li l-PN g[andu jag[mel i]jed bilferg[at kollha tieg[u.

Kull partitarju g[andu jmexxi l-kelma favur dan ilgvern; il-kandidati u d-deputati g[andhom iduru dar f’Malta u G[awdex waqt li jfiehmu u jservu; il-kumitati lokali g[andhom qabel xejn jiffunzjonaw imbag[ad jaraw min g[andu xi lment u jressquh lill-partit.

Attenzjoni spe/jali g[andha ting[ata li]-]g[a]ag[ li minn dak kollu li semmejt qabel li se[[ fi ]mien il-labour, ma jafu xejn u g[alhekk it-tentazzjoni li jippruvaw lil Joseph Muscat tkun ikbar fihom milli f’[addie[or.

Di;à bdew is-sinjali ta’ xi jfisser verament il-Labour; larroganza u l-antagoni]mu li mlew bihom lill-partitarji tag[hom di;à qed jidhru. Fi kwistjoni ta’ ftit ;ranet, kunsillier laburista attakka fi]ikament anzjana fi sptar; ilfolla laburista ippruvat t[ebb g[al crew tal-media.link communications, u bouncer laburista allegatament sawwat ra;el g[aliex dan tal-a[[ar jistqarr li hu nazzjonalist.

Ejjew na[dmu kemm nifil[u biex ner;g[u naraw lill-PN filgvern.

Hekk [aqqu l-pajji], hekk [aqqu l-Partit Nazzjonalista.

KULL

OPINJONI

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

13

Sena o[ra ta’ [idma fil-kura tal-kan/er Ir-realtà llum hi li l-kan/er wasal biex jie[u post il-mard kardjovaskulari biex isir ilkaw]a prin/ipali ta’ mwiet madwar id-dinja kollha.

Sfortunatament, ir-ri/erka li g[andna turina li f’pajji]na madwar persuna minn kull tlieta ti]viluppa xi tip ta’ kan/er f’xi stadju ta’ [ajjitha — jekk tieqaf ta[seb, ilkoll kemm a[na nafu lil xi [add li ntlaqat minn din il-marda.

Qabel l-a[[ar elezzjoni lPartit Nazzjonalista weg[dek li se ju]a l-ener;ija kollha tieg[u biex b’mod [olistiku, u bi pjan strutturat li jkopri kemm il-prevenzjoni, kemm il-kura u wkoll is-sostenn talpazjenti, se jkun qed ji;;ieled il-marda tal-kan/er. U hekk g[amilna; b’mod kostanti din il-;lieda ng[atat priorità matul dawn l-a[[ar erba’ snin, aktar minn qatt qabel.

Fost l-o[rajn, u g[aliex nemmnu li l-ippjanar bilg[aqal hu l-aqwa /avetta g[as-su//ess, ippubblikajna lewwel pjan nazzjonali dwar il-kan/er li qatt kellu pajji]na.

Dan il-pjan g[andu medda ta’ 5 snin - mill-2011 sal-2015 u li g[alih il-Gvern ikkommetta vot ;did ta’ miljun ewro.

L-g[an prin/ipali hu dak li nqieg[du l-pazjenti li jbatu mill-kan/er, u lill-familji tag[hom, fi/-/entru tassistema tas-sa[[a tag[na.

Irridu nipprevjenu dawk ilka]i ta’ kan/er li nistg[u

nindividwaw minn kmieni u fl-istess [in no[olqu kultura ta’ prevenzjoni. Il-pjan g[andu wkoll l-iskop li jnaqqas l-in/idenza tal-kan/er fost il-poplu tag[na u li jtawwal l-g[ixien ta’ dawk li jkunu milquta permezz ta’ kura effettiva.

Dan il-pjan di;a beda jkun segwit u fil-fatt il-programmi differenti ta’ skrinjar li joffri l-Gvern Malti, kif ukoll diversi inizjattivi o[ra, b[al pere]empju l-fatt li l-iSptar Mater Dei kien dikjarat b[ala kompletament smoke-free, diversi klini/i biex persuna tieqaf tpejjep, u o[rajn, huma kollha parti minn dan il-pjan nazzjonali.

Hawn ta’ min isemmi nNational Breast Screening Programme u issa wkoll ilprogramm tal-Colorectal Screening im[abbar ri/entement. Permezz talprogramm nazzjonali ta’ skrinjar, fl-a[[ar sentejn e]aminajna kwa]i 15,000 mara, li f’117 minnhom kien individwat kan/er tas-sider u li minnufih ng[ataw il-kura ne/essarja biex [ajjithom tkun salvata.

Aktarx illi kieku mhux g[al dan il-programm ta’ skrinjar, ma kinux jindunaw bil-marda, jew jindunaw fi stadju aktar avvanzat, u forsi… meta jkun tard wisq!

B’sodisfazzjon ninnota wkoll li l-kampanji informat-

tivi li qed nag[mlu qed jinkora;;ixxu aktar nisa jilqg[u l-istedina tag[na u jag[mlu mammogram (minn 53% in-numru tela’ g[al 66%).

Permezz tal-Colorectal Screening se nkunu qed ni//ekkjaw il-possibbiltà ta’ kan/er fil-musrana l-kbira, ittieni kaw]a l-aktar komuni tal-imwiet tal-kan/er flEwropa. Medja ta’ 180 persuna kull sena f’pajji]na jinstabilhom dan it-tip ta’ kan/er u 95 persuna jmutu b’ri]ultat tieg[u.

G[al darb’ o[ra l-iskop ta’ dan il-programm ta’ skrinjar hu li nidentifikawh minn kmieni, nie[du l-azzjoni me[tie;a f’waqtha u b’hekk, nevitaw l-imwiet.

Testijiet kull sentejn Fil-fatt se nkunu qed nistiednu r;iel u nisa ta’ bejn is-60 u l-64 sena biex kull sentejn jag[mlu dan it-test li

jiddetermina jekk hemmx jew le kan/er fil-musrana.

Filwaqt li hu minnu li laqwa kura hi l-prevenzjoni, dan il-gvern jemmen ukoll li min intlaqat minn din ilmarda jist[oqqlu l-aqwa kura possibbli. G[al dan il-g[an dehrilna li g[andna ninvestu, u ninvestu b’mod qawwi, f’?entru ;did tal-Onkolo;ija.

A[na ma nemmnux fissistema li dejjem [addem ilgvern so/jalista, dik li jraqqa’ l-pannu bil-qarg[a a[mar. Ma

xxa[[a[niex mal-pazjent Malti u bnejnielu sptar stateof-the-art, u mhux se nixxa[[u mal-pazjenti talkan/er Maltin u qed nibnulhom ?entru talOnkolo;ija daqstant ie[or state-of-the-art.

Filwaqt li fil-pre]ent flIsptar Boffa hemm 27 sodda g[all-kura tal-kan/er, i//entru l-;did se jkollu total ta’ 96 sodda – 74 sodda in patient u 22 sodda fid-day care.

Dan ma jfissirx li sakemm jitlesta /-/entru l-;did [allejna l-Isptar Boffa jitmermer.

G[all-kuntrarju saru [afna xog[lijiet, fosthom il-ftu[ talPalliative Care Unit.

B’mod konkret din fissret li mijiet ta’ pazjenti g[exu mument partikolarment diffi/li ta’ [ajjithom f’post li joffri dinjità u kumdità.

B’investiment ta’ 1.2 miljun ewro kien stallat u m[addem linear accelerator ;did, li meta jitlesta /-?entru tal-Onkolo;ija, jitmexxa g[al ;o fih.

Investejna wkoll bil-qawwi fil-medi/ina li ting[ata g[allkura tal-marda tal-kan/er.

Bdew jing[ataw medi/ini b’xejn kontra l-kan/er talpulmun, tad-demm, tas-sider u tal-kliewi fost l-o[rajn.

Irduppjajna n-nefqa kull sena f’dawn il-medi/ini, minn 4.5 miljun ewro g[al 8.5 miljun ewro. }idna t-tipi differenti ta’ medi/ini li telg[u issa g[al 91.

minn Joe Cassar joe.cassar@gov.mt

Bla dubju anke dan il-qasam tal-kura tal-kan/er hu xhieda tal-impenn tal-Gvern li jkompli jsa[[a[ is-servizzi tas-sa[[a. Gvern li jag[raf fejn huma l-[ti;iet veri talpoplu Malti u li jag[mel dak kollu li hu possibbli biex iwassal dik l-g[ajnuna. Dawn il-fatti huma frott il-vi]joni li g[andna.

Bil-maqlub tal-partit so/jalista li g[adu sal-lum ma jridx jg[idlek xi pjani u x’vi]joni g[andu g[all-qasam tas-sa[[a.

Dawn il-fatti huma frott ilpolitika serja tag[na, politika li bil-fatti wrietek li …

Magna tal-gideb Ma jiddejqu xejn ju]awha meta jkollhom b]onnha. Hi parti mill-istrate;ija tag[hom.

Min i[addimha ma]-]mien sar espert ta’ kif i[addimha.

Xi ri]ultati tal-passat jag[mlulhom il-kura;;.

Din il-magna [asdet l-irjus. :ieg[let nies jibku u jbatu.

X’jimpurtahom? Mhux kollox, i]da, ;ihom kif ippjanaw. Din il-magna ftit li xejn rebb[ithom elezzjonijiet imma baqg[u ju]awha.

Din il-magna hi l-media talPartit Laburista. Wie[ed irid ifakkar li meta fil-bidu taddisg[inijiet il-Gvern Nazzjonalista ried jifta[ bera[ il-qasam tax-xandir, talLabour kienu kontra din lidea. Xejn ;did. Tal-Labour minn dejjem kienu jg[idu mod u jag[mlu l-kuntrarju.

Qalu kontra x-xandir privat (tiftakruh lil Karmenu Mifsud Bonnici jipprietka kontra lliberalizzazzjoni tax-xandir?)

Imma mbaghad kienu minn tal-ewwel li bdew ixandru. Lewwel bla li/enzja imbaghad biha.

Kif jg[idu, il-;urnata millewwel turik kif se tkun. TalLabour mill-ewwel indunaw li f’idejhom kellhom arma li

tista’ tag[mel il-[sara. U hekk g[amlu. Staqsu lil Dr Michael Frendo u l-kampanji sfrenati li g[amlu kontrieh.

Staqsu lil nies o[ra b[anNutar Toni Abela, lill-Perit ?ensu Galea u lil tant o[rajn li sfaw vittma ta’ din ilmagna.

Tal-Labour u]aw u g[adhom ju]aw anki mezzi o[ra li g[andhom f’idejhom biex ixerrdu gideb sfa//at.

Ju]aw lil kul[add. Ju]aw ilMaltastar.

Wara dawn il-media hemm nies imwa[[din mal-magna propagandistika tal-partit.

Hemm ‘;urnalisti’ li filli qed jiktbu rapport u filli qed jiktbu stqarrijiet tal-partit.

Tant iddejqu jilbsu u jin]g[u l-kpiepel li issa sempli/iment libsu kappell u baqg[u bih.

Dak li ;ara din il-;img[a fil-konfront ta’ Francis Zammit Dimech, i/-Chairman tal-Kumitat Permanenti g[allAffarijiet Barranin u Ewropej, hu e]empju tipiku tal-velenu li tarmi din il-magna.

Lejlet il-bidu ta’ laqg[a talkumitat biex tkun diskussa mozzjoni tal-Oppo]izzjoni kontra Richard Cachia

Caruana, ivvintaw laqgha li suppost saret bejn Francis Zammit Dimech u lAmbaxxatur Richard Cachia Caruana.

Kif qal tajjeb Dr Zammit Dimech meta fil-Parlament ressaq ka] ta’ ksur ta’ privile;; kontra l-media talPartit Laburista, l-iskop ta’ din il-gidba ma jista’ jkun xejn g[ajr tfixkil lil dan ilkumitat fil-qadi ta’ dmiru.

Permezz ta’ din il-gidba lmedia laburista riedet tibg[at messa;; li dan hu kumitat fa]ull b’xi tip ta’ kon;ura bejn min imexxieh u lpersuna li se tidher quddiemu.

Biex jaslu fejn iridu jaslu tal-labour ivvintaw ‘laqg[a’ li fir-realtà qatt ma saret. Din issa hi gidba li tal-labour draw jirrepetuha. Ivvintaw ‘laqg[at’ tal-Kumitat Amministrattiv tal-Partit Nazzjonalista, tal-Kumitat E]ekuttiv u anki tal-Kabinett meta dawn qatt ma se[[ew.

Tal-labour draw ma jist[ux.

Wi//hom qag[ad!

Fix-xhur li g[addew tallabour g[amlu [afna stqarrijiet li meta wie[ed jag[sarhom jie[u l-impressjoni li dawn huma xi

paladini tad-demokrazija parlamentari. Tg[idx kemm jibku dmug[ tal-kukkudrilli biex jag[tu l-impressjoni li dan il-Gvern ji;i jaqa’ u jqum mill-Parlament.

Imma l-ispi]jar milli jkollu jtik. Dawn in-nies g[amlu mill-Parlament /irklu blammont ta’ mozzjonijiet li ;eneralment iduru ma’ stqarrijiet li jkunu g[amlu xi membri tan-na[a tal-Gvern.

B’din l-a[[ar mossa, tallabour urew li ma jridux i[allu g[addej bla intoppi lpro/ess ta’ smig[ u diskussjoni mill-Kumitat g[all-Affarijiet Baranin u Ewropej. Iridu jfixklu biex ixxog[ol li se jsir f’dan ilKumitat ikun per/epit b[ala inutli mill-poplu hemm barra.

Li jinterassahom hu biss li j[amm;u lill-individwu ta[t l-attakk, li jiksbu punti politi/i u fl-a[[ar mill-a[[ar li jiksbu bla dewmien il-poter.

Anki jekk skont wie[ed minn tag[hom stess dawn m’g[andhomx idea x’se jag[mlu ladarba dak il-poter jiksbuh.

Hu tassew meta ng[idu: povru poplu Malti u G[awdxi.

minn Charlò Bonnici charlò.bonnici@gov.mt

Din il-magna ftit rebb[ithom elezzjonijiet i]da xorta wa[da baqg[u ju]awha

14

INTERVISTA

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

SR BENIAMINA PORTELLI O.S.A. – Il-fundatri/i u d-direttri/i tal-Kor Santa Monica

Omm il-Kor Santa Monica minn Doris Azzopardi - doris.azzopardi@media.link.com.mt

Gazzetta s[i[a mhix bi]]ejjed biex tikteb dwar Sr Beniamina, soru Agostinjana ta’ 78 sena li fl-1964 waqqfet il-Kor Santa Monica. Tul is-snin, dan il-kor kiseb su//ess wara ie[or. Sa[ansitra rrappre]enta lil pajji]na lil hinn minn xtutna. Minbarra li reba[ diversi unuri, ipprodu/a talenti sew filqasam tal-kant kif ukoll f’dak mu]ikali.

Sr Beniamina bdiet tistudja l-mu]ika meta kellha [ames snin u minn dak i]]mien ma waqfitx tistudja u tg[allem. Kisbet diversi unuri i]da madankollu baqg[et dejjem umli u dedikata lejn il-vokazzjoni tag[ha li ilha t[addan minn meta kellha 16-il sena. Il-;ranet tag[ha huma mimlija daqs bajda i]da dejjem issib [in g[al kollox, bil-prijorità li tibqa’ t-talb. Kollox beda meta /-/kejkna Marion, kif mg[ammda Sr Beniamina, kienet takkumpanja lil ku;initha g[allezzjonijiet tal-pjanu ...

Twieldet fit-2 ta’ Ottubru tal-1933. Kellha tfulija sabi[a [afna minkejja l-Gwerra.

Twieldet il-Birgu i]da kienet evakwata ma’ familtha lejn isSi;;iewi. Hemm, flimkien maz-zijiet u n-nanniet [affru xelter ta[t id-djar tag[hom fejn kienu jin;abru waqt l-airraids.

Missierha kien man-navy u ftit li xejn kien ikun id-dar i]da qatt ma naqashom xejn minkejja li sinjuri ma kinux.

“Jien il-kbira. Konna [ames bniet u tifel. Il-mamà kienet qabbdet g[alliema biex inkunu nistg[u nkomplu l-iskola g[ax ma riditx tibg[atna skola talgvern u titlaqna minn ta[t g[ajnejha. Refu;jata wkoll kien hemm g[alliema tal-pjanu g[and min kienet tmur g[allezzjonijiet ku;inti.

“Jien kont immur mag[ha u kont ninteressa ru[i. Idejja kienu jikluni biex indoqq. Din l-g[alliema kienet avvi/inat lill-mamà u qaltilha li jkun dnub jekk ma tg[allimnix ilpjanu.

“G[all-bidu ommi ma riditx g[ax jekk tg[allmu lili kienet trid tg[allmu lil [uti wkoll i]da meta rat li veru kelli inklinazzjoni biex nitg[allmu, [allietni. Kelli [ames snin u nofs.”

Kompliet tistudja u wara lGwerra marru joqog[du Ra[al :did. Bdiet tmur l-iskola tassorijiet tal-Immakulata Kun/izzjoni, u hemm kompliet titg[allem il-pjanu. Fil-familja

Ms.

sena ;ejt lura Malta u komplejt l-istudji tieg[i tal-pjanu g[al grade 8 u l-LRSM g[and Miss Bascetta, Tas-Sliema. Mag[ha g[amilt id-diploma.”

Sr Beniamina kienet {al Qormi dak i]-]mien i]da wara li kisbet id-diploma maret ilMosta fejn g[adha tg[allem

Fl-2003 ng[atat :ie[ ir-Repubblika g[all-isforzi tag[ha biex tippromwovi l-mu]ika u g[at-twaqqif tal-Kor Santa Monica

Intervisti ma’ nisa Maltin li rnexxew l-mu]ika kienu j[obbuha, u filfatt ommha xtratliha pjanu.

G[addiet mill-e]amijiet u kompliet tistudja.

“G[amilt ]mien immur liskola g[and is-Sorijiet talKarità i]da ma kellix vokazzjoni g[al mag[hom g[ax kont nib]a’ [afna millisptarijiet u d-demm. I]da [dejna kien hemm il-patrijiet Agostinjani u t[ajjart immur soru Agostinjana. Wara ftit, hekk kif spi//ajt l-iskola, d[alt mag[hom. Kelli 16-il sena.”

Tg[allem f’Ruma

Kompliet tistudja l-pjanu g[and Sr Teresina Saliba.

G[amlet erba’ snin, sentejn probanda u sentejn novizza. La[[ar sena qattg[etha Ruma fejn kienet tg[allem il-mu]ika.

“Konna mmorru l-Vatikan nitg[allmu l-kant. Konna nitg[allmu bi//a u meta nkunu nafuha sewwa, immorru nkantawha lill-Papa. Wara

Sr Beniamina tirtira l-premju meta l-Kor Santa Monica reba[ il-11-il edizzjoni tal-Malta International Choir Festival

sal-lum. Meta marret sabet g[axar studenti. Illum hemm aktar minn mija.

Intant, it-tag[lim tal-pjanu jokkupa [afna mill-[in ta’ Sr Beniamina i]da hi sabet ukoll il-[in biex fl-1964 twaqqaf ilKor ta’ Santa Monica, kor li ssa[[a[ mas-snin u kiseb isem fix-xejra lokali kif ukoll lil hinn minn xtutna.

“Kull sena, lit-tfal li kienu jitg[allmu l-mu]ika kont nag[mlilhom kun/ert. Dan

biex juru lill-;enituri dak li jkunu tg[allmu u biex din ma tkunx okka]joni tedjanti bi pjanu biss, kont nipprova ng[allimhom xi danza jew kant f’kor. Kien ikun show ta’ livell g[oli u bosta drabi g[amilnieh fis-sala talLukanda Phoenicia.

“Kont g[alhekk ng[allimhom il-kant ukoll u kienu jkantaw tajjeb [afna. Ittfal bdew jikbru u w[ud minhom bdew i;ibu lillg[arajjes jew lill-[bieb mag[hom. B’hekk sirna aktar kompluti b[a;a kor g[ax qabel kellna soprani u alti biss peress li ma kellniex vu/ijiet ta’ r;iel.”

Perfezzjonista

Il-Kor Santa Monica f’ritratt me[ud fl-okka]joni tal-40 anniversarju tieg[u

Sr Beniamina hi persuna perfezzjonista u b’hekk timmira g[all-perfezzjoni u ma tikkuntentax ru[ha fa/ilment.

Il-perfezzjoni i]da tesi;iha minnha nnifisha wkoll.

Billi sa dak i]-]mien ma kienx g[ad g[andha diploma

fid-direzzjoni, bdiet l-istudju tag[ha biex tikseb id-diploma.

Studjat u kienet l-ewwel li ggradwat b[ala choral director fil-London College of Music.

Ta’ dan kisbet mhux biss i//ertifikat i]da wkoll midalja tal-fidda.

Intant, il-kor baqa’ dejjem jikber u jikseb rispett u rikonoxximent. Illum g[andu kwa]i [amsin sena. Kiseb su//ess wara ie[or anke lil hinn minn xtutna.

“L-ewwel ma morna kien Ruma fejn kantajna f’Quddiesa l-Vatikan.

“Qg[adna fil-post talAgostinjani vi/in [afna lBa]ilika ta’ San Pietru. Minn hemm tlajna Siena u kantajna hemm ukoll f’laqg[a ta]]g[a]ag[ Agostinjani. Kull sena, tista’ tg[id, konna nsiefru. Morna darbtejn Spanja u tliet darbiet l-Iskozja. Fi Sterling, l-Iskozja, kien hemm skola li s-surmast tag[ha kien jg[allem il-kant.

g[al pa;na 15

INTERVISTA

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

15

It-tag[lim tal-pjanu hu t-tieni vokazzjoni tag[ha minn pa;na 14

“Hu kien ji;i Malta bil-kor ikanta mag[na u s-sena ta’ wara mmorru a[na nag[mlu listess. Meta tit[allat, u tmur barra minn Malta, tarrikkixxi ru[ek.”

Il-Kor Santa Monica mar ukoll l-Ungerija g[al festival tal-korijiet. Kien ukoll l-ewwel kor Malti li ;ie l-ewwel filfestival tal-korijiet li jsir Malta, u dan kien fl-1999. Billi ;ie lewwel, kiseb id-dritt li jipparte/ipa fil-Choir Olimpics li saru f’Linz fis-sena 2000.

Kien hemm 350 kor imqassmin f’kategoriji differenti.

“Il-kategorija tag[na kienet dik tal-SATB (soprani, alti, tenuri u baxxi) u konna fost 25 kor ie[or b[al tag[na. A[na messna nkantaw fit-8.30 a.m.

Daqsxejn rari g[ax qatt ma kantajna daqstant kmieni u ridna nivvja;;aw ukoll minn fejn konna allo;;ati. Kantajna u kantajna tajjeb i]da wissejthom biex ma jistennewx li se nirb[u i]da li nitg[allmu mill-parte/ipazzjoni tag[na.

Spi//ajna biex ;ejna t-tielet u ksibna l-medalja tal-bron].”

La[aq livell Il-kor la[aq /ertu livell u g[alhekk baqa’ dejjem jipperfezzjona. Da[lu elementi

;odda i]da hemm o[rajn li ilhom [afna snin fil-kor. Billi Sr Beniamina tg[allem il-pjanu tkun tista’ tiskopri talenti ;odda li jid[lu jiffurmaw parti mill-kor.

“Il-kun/erti ma naqsux.

G[amilna s-Circle of Life ta’

Walt Disney. G[amilna Oratorju tal-Milied ta’ Bach ma’ orkestra mill-:ermanja filKonkatidral ta’ San :wann.

G[amilna wkoll The Armed Man: a Mass for peace ta’ Karl Jenkins f’Dar il-Mediterran flimkien mal-Orkestra Nazzjonali.

“Is-sena l-o[ra kantajna sSaint Matthew Passion li damet satejn u nofs fil-Katidral talImdina. G[al din l-okka]joni kien hemm ukoll kor mill:ermanja u youth orchestra mill-:ermanja wkoll.” {admu u rnexxew

Sr Beniamina, li titkellem b’entu]ja]mu dwar [idmet ilkor tant g[al qalbha, kompliet tg[idli li xahrejn wara s-St Matthew’s Passion ;ie Wayne Marshall u ssu;;erixxa li l-kor g[andu jag[mel Carmine Burana. G[all-bidu hi rat li kienet xi [a;a impossibbli li f’xahar u nofs jirnexxilha tipprepara l-kor, i]da l-koristi [admu [afna u rnexxielha.

Il-pro;etti ma jonqsux. Se ter;a’ tikkollabora ma’ Wayne Marshall biex ittella’ Porgy and Bess, opra b’mu]ika ta’ George Gershwin. Din se ssir fid-19 ta’ Lulju fl-MFCC. “Ikollna mbag[ad diversi attivitajiet. Fil-Milied, pere]empju, dejjem nag[mlu kun/ert b’risq xi entità karitatevoli. Is-sena l-o[ra sar fil-parro//a ta’ San Girgor, Tas-Sliema, u kien b’risq isSorijiet tal-Ursolini.”

Sr Beniamina tibda minn filg[odu kmieni bil-lezzjonijiet

Il-gosti u l-fehmiet ta’ Sr. Beniamina Ktieb favorit: Kotba dwar il-kompo]ituri u kotba spiritwali.I]da l-ktieb favorit hu l-Bibbja.

Film favorit: Ma narax.

Mu]ika favorita: Mu]ika ta’ Chopen li nib]a’ ng[allem g[ax fiha [afna espressjoni, u ta’ Beethoven, li biex iddoqqha trid aktar sa[[a.

Lewn favorit: I/-/elesti.

Sta;un favorit: Is-sajf.

Il-vaganza ideali: Fis-sajf [dejn il-ba[ar g[ax in[obb ng[um.

Ikollok tg[ix f’epoka mg[oddija liema tag[]el: Fi tfuliti, i]]mien li kont l-iskola.

L-akbar in;ustizzja g[alik hi... Il-faqar. Meta gvern ja[qar li/-/ittadini. A[na g[andna missjoni fil-Filippini u hemm ni;bru tfal mormijin mill-;enituri… in;ustizzja akbar minn dik!

L-akbar pre;ju: Perfezzjonista i]da dan jista’ jkun ukoll diffett. Nie[u pja/ir nara lill-istudenti tieg[i jirnexxu.

U l-akbar difett: Fitta ]]ejjed. :ieli nib]a’ li ndejjaq lillistudenti tieg[i.

X’tixtieq tag[mel li g[adek ma sibtx il-[in tag[mlu:

Inkompli nistudja, [a;a li qatt ma nixtieq nieqaf nag[mel.

T[oss li f’dak li wettaqt f’[ajtek, il-fatt li int mara ffavuriek jew [adem kontrik^ Indifferenti. Qatt ma sibt ostakli

u kieku ner;a’ nitwieled ner;a’ nag[mel l-istess.

Kieku jkollok issib il-lampa ta’ Aladdin u tista’ twettaq xewqa wa[da biss, x’titlob^ Li nirba[ il-:enna minkejja li dik trid ta[dem g[aliha.

SR BENIAMINA PORTELLI> Persuna fabbli b’im[abba kbira g[all-mu]ika

Kwotazzjoni g[al qalbek jew il-motto li tg[ix bih: Il;akulatorja ‘Kollox g[alik O Qalb Imqaddsa ta’ :esù’.

Kif tarak g[axar snin mil-lum: Imut papa, jitwieled ie[or.

Di;à qed in[ejji biex insib lil min jissu//edini. Ma nixtieqx li nispi//a jien u jispi//a l-kor mieg[i i]da jien m’iniex eterna.

Persona;; li tammira: Lang, pjanista ?ini].

tal-pjanu g[al dawk li jmorru lUniversità u jipperferu jmorru kmieni g[al-lezzjoni. Matul il;urnata tkun ftit libera biex tag[mel l-affarijiet tag[ha u fis-2 p.m. tkompli billezzjonijiet tas-6.30 p.m.

Tg[allem biss studenti kbar.

Hi tissu;;erixxi li llezzjonijiet tal-pjanu ma jibdewx qabel ma t-tfal ikollhom seba’ snin.

“Jien bdejtu i]g[ar u qabel konna ng[allmu tfal i]g[ar minn hekk, i]da issa ilna ftit li rajna li l-a[jar età hi ta’ wara li jag[mlu l-Ewwel Tqarbina.

“It-tfal ikunu rrankaw sewwa l-iskola, ikunu tg[allmu lalfabett u b’hekk ma j[awdux.

Nemmen li lit-tfal ma tridx tg[abbihom i]]ejjed. B’hekk jimxu aktar malajr.

“Illum il-lezzjonijiet talpjanu m’g[adhomx popolari daqskemm kienu qabel. “Illum ma g[adhomx jistudjaw b[al qabel. Tassew li hawn affarijiet o[ra li jinteressaw lit-tfal...”

Personalment nemmen li ttag[lim tal-pjanu jag[ti lit-tfal dik i/-/erta dixxiplina, dik ixxi [a;a mi]juda lill-karattru.

Sr Beniamina tg[id li anke meta persuna tkun qed tfittex xog[ol, il-fatt li tkun studjat ilpjanu jag[tiha dik ix-xi [a;a aktar.

Tawha /ans tistudja Il-kliem re;a’ lura g[a]]g[o]ija. Sr Beniamina hi grata [afna lejn is-superjuri tag[ha li dejjem tawha /-/ans tistudja.

Qatt ma /a[[duha mix-xewqa tag[ha li tattendi l-korsijiet.

Studjat f’diversi pajji]i u

fosthom marret ukoll Londra g[al erba’ darbiet u Scotland biex tie[u korsijiet dwar kif tg[allem.

“Importanti li tkun taf twassal dak li taf. Konna nag[mlu korsijiet ta’ 15-il ;urnata, lectures minn filg[odu sa filg[axija, ;ieli ming[ajr waqfa, biex inda[[lu aktar lezzjonijiet.”

Fil-karriera tag[ha, Sr Beniamina g[allmet diversi tfal li kibru u g[amlu isem.

Fosthom hemm Vinnie Vella li b[alissa qed tg[allem lit-tifel tieg[u.

“Bosta studenti [adu scholarships barra minn Malta, fosthom John Attard, li g[adu jdoqq u jg[allem fl-Awstrija.

Mark Darnford kien [a scholarship mir-Royal School u hu pjanista famu]. G[adu jdoqq sal-lum u kultant jibg[atli messa;; u jg[idli li sejjer idoqq post jew ie[or.

“Student ie[or, Stefan Cassar, illum jg[allem ilmu]ika fi Franza u ta’ spiss jag[ti kun/erti anke fit-Teatru Manoel. Maureen Galea u Simone Attard iggradwaw mill-Università ta’ Malta, u wa[da qed tkompli l-istudji tag[ha fl-Iskozja filwaqt li lo[ra tg[allem fl-Iskola Johan Strauss.

Tg[allem mag[ha “Chaire Massa wkoll hi eks studenta tieg[i. Kienet ukoll fil-kor i]da l-vu/i tag[ha tant

kienet g[olja u sabi[a u g[alhekk kompliet tistudja g[al solista. Ray Aguis, ilkompo]itur, bdejtu ta’ [ames snin u nofs, i]da missieru kien jaf il-mu]ika u kien jg[inu [afna. Diversi o[ra [adu ddiploma u llum jg[allmu.”

I]da lil hinn mill-kor u ttag[lim tal-pjanu, Sr Beniamina l-ewwel u qabel kollox hi soru u g[alhekk g[andha d-doveri tag[ha. Ittalb g[andu rwol importanti f’[ajjitha. Bosta javvi/inawha biex titlob g[alihom.

“A[na s-sorijiet niltaqg[u f’[inijiet differenti tal-;urnata biex nitolbu flimkien b[ala komunità. Wara l-kolazzjoni nibda l-lezzjonijiet. Ikolli mbag[ad it-talb personali tieg[i u billi filg[axija ma tantx ikolli /ans, nag[mlu filg[odu g[ax wara l-lezzjonijiet ta’ filg[axija jkollna t-talba ta’

flimkien, u wara ng[ejja. Lg[an prin/ipali tieg[i hu t-talb.

Dak hu parti sostanzjali mill[ajja reli;ju]a tieg[i. {ajja li, jekk ikolli mmur lura, ner;a’ nag[]ilha g[al mitt darba o[ra”.

Il-kor jokkupa [afna mill-[in tag[ha. Jiltaqa’ darba fil;img[a i]da Sr Beniamina g[andha voice leaders li jie[du [sieb sezzjonijiet differenti.

Hemm il-president, Ray Debono, u [ames membri talkumitat. Ir-responsabbiltajiet huma maqsuma g[ax kif tg[id sewwa Sr Beniamina, min irid jag[mel kollox hu ma jasalx.

G[andha wkoll lil Jean Paul Attard, l-assistent direttur li kien student tag[ha. Per mezz ta’ din il-gazzetta Sr. Beniamina tixtieq tirringrazja lill-president, il-kumitat, voice leaders, l-assistent direttur u lill-koristi kollha tax-xog[ol siewi tag[hom. Dan jag[mluh bla [las u min qalbhom.

“Avolja xja[t ng[allem, jekk jirnexxili nsib ftit tal-[in, nisma’ l-mu]ika u nipprepara g[ax trid tkun dejjem a;;ornata. In[obb ukoll il-qari.

Il-ktieb favuriet tieg[i hu lBibbja.”

Dwar Sr Beniamina tista’ tikteb ktieb. Studjat u g[amlet l-e]ami tal-akkordjin Londra.

Fl-2003 ng[atat :ie[ irRepubblika g[all-isforzi tag[ha biex tippromwovi l-mu]ika u g[at-twaqqif tal-Kor Santa Monica. Qabel, fis-sena 2000, ing[atat ukoll :ie[ il-Mosta.

Sr Beniamina ti;bor fiha ssempli/ità tal-vokazzjoni tag[ha, it-talent naturali tag[ha fil-mu]ika, l-abbiltà straordinarja biex tg[allem u lpassjoni g[all-kultura.

I]da fuq kollox, hi persuna fabbli li tnissel bejn nota u o[ra tal-[ajja tag[ha l-im[abba g[all-mu]ika u fuq kollox lim[abba g[al Kristu li g[andu post /entrali f’[ajjitha, g[ax wara kollox, iddedikatlu [ajjitha.

16

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

NEGOZJI }G{AR

In-negozju tieg[ek TAG{RIF U KUMMENTI DWAR IS-SETTUR TAN-NEGOZJI }G{AR U DAQS MEDJU

AGORA> Wie[ed mill-films ta’ fama mondjali li n[adem f’Malta u li [alla miljuni ta’ ewro fl-ekonomija ta’ Malta li minnhom gawdew g[add kbir ta’ impri]i ]g[ar u medji

Erba’ snin ‘impressjonanti’ ...flimkien konna tajbin u mxejna ’l quddiem Waqt li d-dinja g[adha ma rkupratx mill-kri]i ekonomika, b’pajji]i ewropej jissieltu biex jirb[u l-kri]ijiet finanzjarji li [akmuhom, u lkontinent Afrikan g[adu qed jipprova jsib saqajh wara rrivoluzzjonijiet li se[[ew fih ri/entement, Malta, bilg[aqal ta’ kul[add, hi wie[ed mill-ftit pajji]i li g[adha ]]omm rasha ’l fuq, g[ax irnexxielha tirba[ fuq kull maltemp li [akimha.

Iva, grazzi g[at-tmexxija g[aqlija tal-gvern pre]enti, u s-sehem fejjiedi tal-[addiema Maltin, pajji]na baqa’ sod u kompla jirnexxi.

Kompla ji]died linvestiment lokali kif ukoll barrani.

Er;ajna ksibna rekord fil-qasam tat-turi]mu. Matul l-2011 biss ]aru Malta 1, 411,748 turist — ]ieda ta’ 75,357 turist fuq l-2010.

Dawn [allew fl-ekonomija Maltija xejn inqas minn 1,230 miljun ewro – ]ieda ta’ 100 miljun ewro fuq l-2010.

L-2011 kienet ukoll wa[da rekord g[an-numru ta’ passi;;ieri li ]aru pajji]na abbord cruise liners. Fl-2011 biss ]aru Malta 556,564 passi;;ier — ]ieda ta’ 13% fuq l-2010.

Fl-a[[ar erba’ snin biss kienu re;istrati xejn inqas minn 9,266 kumpanija ;dida mal-Awtorità Maltija g[asServizzi Finanzjarji F’dan l-istess perijodu, il-Malta Enterprise approvat 131 fabbrika, pro;ett ;did, jew espansjonijiet b’investiment ta’ aktar minn 323 miljun ewro.

Permezz tal-Malta Enterprise ng[ataw 89,961

metru kwadru ta’ spazju industrijali lil g[exieren ta’ kumpaniji, 8.8 miljun ewro f’g[ajnuna finanzjarja, u komplew ikunu offruti lilhom [emel ta’ skemi u in/entivi ta’ g[ajnuniet varji.

570 applikant ibbenefikaw minn 35 miljun ewro f’g[ajnuniet li setg[u jing[ataw mill-Fond Ewropew g[all-I]vilupp Re;jonali (ERDF) L-investiment totali li sar mill-privat fil-port [ieles (freeport ) tul is-sena li g[addiet kien ta’ 4.7 miljun ewro. Dan ifisser li mill-2008 ’l hawn kienu investiti 140 miljun ewro.

Tul dawn l-a[[ar erba’ snin f’pajji]na n;ibdu 65 produzzjoni, fosthom 26 film jew serje televi]iva li [allew fl-ekonomija madwar 105 miljun ewro.

Kompla jkun kontrollat in-numru ta’ nies qieg[da.

Illum pajji]na jifta[ar li g[andu l-[ames l-anqas rata ta’ qg[ad fl-Unjoni Ewropea (6.5%) F’dawn l-a[[ar erba’ snin in[olqu 20,000 impjieg.

Illum il-persuni li ja[dmu full-time (gainfully occupied) la[qu /ifri rekord u prattikament tela’ g[al 150,000.

Filwaqt li l-[addiema mal-gvern fl-2011 naqsu b’1,000, meta mqabbla mal2008, fis-settur privat il[addiema ]diedu b’aktar minn 7,000.

Skond il-labour force survey insibu li fl-2011 il[addiem Malti, ras g[al ras, qala’ medja ta’ 2,000 ewro aktar minn kemm kien jaqla’ fl-2008. Dan ifisser ]ieda fil-

minn Anton Vella anton.vella@gov.mt

paga ta’ madwar 40 ewro fil;img[a.

Fl-eqqel tal-kri]i, b’intervent tal-gvern, u b’g[ajnuna f’waqtha li ng[atat, kienu salvati mal5,000 impjieg.

Il-gvern irnexxielu jkompli jnaqqas id-defi/it.

F’April li g[adda, l-Eurostat [abbar li Malta g[alqet l2011 b’defi/it ta’ 2.7% u g[alhekk la[qet il-miri finanzjarji stabbiliti.

Mhux biss ]ammejna lbenefi//ji so/jali kollha li kellna i]da sa[ansitra f’/erti oqsma dawn ]diedu wkoll.

F’dawn l-a[[ar snin, kompla jittaffa l-pi] finanzjarju minn fuq ilfamilji, bi tne[[ija ta’ spejje] ]ejda… tne[[iet id-departure tax fuq kull min isiefer, tne[[iet il-li/enzja tattelevi]joni, tne[[iet il-levy fuq il-credit cards, tne[[iet ilVAT fuq servizzi g[allanzjani f’darhom, u nista’ nibqa’ g[addej…

F’pajji]na qed naraw trasformazzjoni s[i[a b’aktar

minn 100 pro;ett ta’ restawr u tisbi[ li qed ji;;eneraw mijiet ta’ impjiegi. Fost dawn il-pro;etti nsibu numru ta’ pro;etti ta’ spazji miftu[in u promenades f’zoni turisti/i.

Tisbi[ fuq 12-il zuntier, bini ta’ 23 funtana ;dida, 20 pro;ett ta’ restawr fil-Belt Valletta, seba’ pro;etti ta’ restawr ta’ statwi, ni/e/ u pitturi, restawr fuq 13 ilkappella madwar Malta, u o[rajn… }died il-vot g[al [lasijiet tal-istipendji biex b’hekk illum ila[[aq g[al 23 miljun ewro fis-sena u g[andna xejn inqas minn 18,622 student li jibbenefikaw minn dan listipendju s[i[.

Kompliet ti]died illista ta’ medi/ini li jing[ataw b’xejn, spe/jalment g[al dawk ilpersuni li l-aktar huma filb]onn. Illum il-Gvern joffri xejn inqas minn 1,334 medi/ina b’xejn.

Permezz tal-fond g[allkaw]i ;usti, il-Gvern, tul dawn l-a[[ar erba’ snin qassam ’il fuq minn 5.8 miljun ewro lil kwa]i 500 g[aqda f’pajji]na.

Komplew ikunu introdotti skemi ta’ g[ajnuna finanzjarja g[al familji li jag[]lu li jinvestu f’ener;ija alternattiva. Fl-a[[ar tliet snin il-gvern appo;;ja investiment ta’ aktar minn 5,000 photovoltaic panel, u 6,800 solar heater. B’kollox 1,516 familja gawdew bejniethom kwa]i nofs miljun ewro mill-feed-in-tariff.

Kompla jsir e]er/izzju ta’ tnaqqis fl-income tax.

Insemmi biss it-tnaqqis tat-

taxxa li ng[ata lil ;enituri li g[andhom it-tfal. B’ri]ultat tal-inizjattiva m[abbra fla[[ar Ba;it, koppja bit-tfal se tkun qed tibbenefika minn tnaqqis fit-taxxa li jista’ jammonta sa 840 ewro fissena.

Fl-a[[ar erba’ snin kienu organizzati xejn inqas minn 500 attività kummer/jali millkunsilli lokali. Attivitajiet li barra li komplew jins;u u jippromwovu l-kultura Maltija, i;;eneraw mijiet ta’ eluf ta’ ewro f’kummer/ g[al sidien ta’ negozji ]g[ar kif ukoll kbar. … u nista’ nibqa’ g[addej.

U dan ma semmejtx ilpro;etti kapitali u infrastrutturali kollha li f’dawn l-a[[ar snin il-gvern imbarka fuqhom; ma semmejtx ix-xog[ol kbir li sar f’G[awdex; il-[idma ma taqta’ xejn f’riformi nazzjonali; il-mod kif Malta a;ixxiet waqt ir-rivoluzzjoni tal-Libja; u l-avvanzi enormi li g[amilna fil-qasam finanzjarju, fil-komunikazzjoni, teknolo;ija, avjazzjoni, I-gaming, u flindustrija tal-farma/ewtika.

Kollha fatti ta’ su//ess, li pajji]na kien kapa/i jwettaq tul l-a[[ar erba’ snin, snin li matulhom l-ekonomija ta’ madwarna ma setg[etx tkun ag[ar milli kienet, fejn inqala’ minn kollox.

Minkejja dan, g[aliex kellna tmexxija g[aqlija, f’dawn la[[ar erba’ snin komplejna nirnexxu u g[alhekk mhux ta’ b’xejn li l-IMF iddeskriviet lavvanz li g[amel pajji]na, fleqqel tar-ri/essjoni u taqlib ekonomiku, b[ala wie[ed ‘impressjonanti’.

ANZJANI

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

17

L-anzjani tag[na TAG{RIF MILL-{IDMA MWETTQA MIS-SEGRETARJAT PARLAMENTARI G{ALL-ANZJANI

Is-su//ess tal-Università tat-Tielet Età mis-Segretarju Parlamentari Mario Galea

{mistax ilu kelli l-okka]joni nattendi g[at-tqassim ta’ /ertifikati g[al dawk l-anzjani li jattendu l-Università tatTielet Età.

Kif tafu, u kif jafu ddiri;enti ta’ din l-istituzzjoni, g[alija l-Università tat-Tielet Età hi esperjenza mill-aqwa u li rnexxiet [afna u personalment tista’ tg[id li dejjem na[taf kull opportunità li jkolli biex insemmiha u nippromwoviha.

Bla dubju kienet mew;a friska g[all-anzjani tag[na li xtaqu impenn u provokazzjoni mhux tas-soltu f’[ajjithom.

L-Università tat-Tielet Età laqg[et fi [danha mijiet ta’ anzjani tul is-snin li ilha mwaqqfa. L-g[an ewlieni baqa’ li joffri fonti ta’ g[erf g[al dawk l-anzjani li xtaqu u jixtiequ jbillu subg[ajhom f’dinja sabi[a u hekk vasta tat-tag[lim.

Hu sabi[ tinnota li lUniversità tat-Tielet Età di;à faddlet wara daharha dsatax-il sena ta’ tag[lim kontinwu.

L-Università tat l-opportu-

nità lil dawk li jridu jitg[allmu biex jiksbu l-g[erf ming[ajr /ertu rbit. Mhux g[ax mhux sabi[ li jkollok i//ertifikati, imma din lesperjenza fet[et il-bibien g[al kul[add ming[ajr ma talbet kwalifi/i. L-unika kwalifika li talbet hi purament il-gost li timla mnifsejk bittag[lim.

Din l-esperjenza te]isti g[al dawk l-anzjani li da[lu fil-fa]i tal-irtirar imma qed ifittxu li ju]aw l-anzjanità tag[hom mhux b[ala xitwa qalila imma b[ala kapitlu ;did li g[alkemm fih l-isfidi hu wkoll imlewwen. Jien inxebbah lanzjanità mar-rebbieg[a — sta;un li jgib [afna tama wara xitwa li taqtag[lek nifsek.

Din is-sena l-Unjoni Ewropea tefg[et sfida importanti g[all-imsie[ba tag[ha. Qed tiddedika s-sena g[all-anzjanità attiva u ssolidarjetà bejn il;enerazzjonijiet. Bla dubju, din l-università hi msejsa sew fuq dawn il-prin/ipji g[ax lillanzjani qed tag[tihom diversi

[iliet biex jibqg[u attivi.

Malta hi xxurtjata li lanzjani tag[ha nbidlu u qeg[din f’fa]i ta’ transizzjoni mill-isba[. L-anzjani llum huma parti mid-dinja. Jafu x’qed ji;ri fil-Palestina u flI]rael u jafu x’de/i]jonijiet qed jie[du l-mexxejja Ewropej meta jiltaqg[u flog[la istituzzjonijiet talUnjoni Ewropea. L-anzjani j[addmu t-teknolo;ija bla bi]a’ b[a]-]g[a]ag[.

Dan kollu jfisser li l-anzjan sab i/-/avetta t-tajba: ladattament. Mhux imma adattament ta’ bilfors g[ax ma kellux triq jew alternattiva o[ra. Imma adattament biex jirba[ hu. Biex permezz talmezzi ;odda jkollu iktar kapitli ta’ esperjenzi sbie[ wara dahru. L-anzjani tag[na g[alhekk juruna /ar u tond xi tfisser tkun re]iljenti.

Jalla iktar anzjani jkollhom il-[in li jissie[bu f’din lesperjenza sabi[a talUniversità tat-Tielet Età.

Minna g[andhom [afna xi jgawdu.

Mario Galea j]ur lill-istaff tal-MMDNA

Kwa]i nofs miljun ]jara lill-anzjani mill-MMDNA Matul is-sena 2011, l-MMDNA g[amlet madwar 495,000 ]jara fil-komunità. Dan ifisser li fuq is-sena 2010 kien hemm 3,000 ]jara iktar.

Matul l-2011, saru 442,000 ]jara lill-anzjani min-nurses tal-MMDNA. Il-Gvern jixtri sservizz ta’ nurses fil-komunità ming[andha.

Matul l-2011, in-nurses tal-MMDNA raw 117,000 ka] ta’ kura ;enerali. Taw 19,000 injezzjoni u raw 207,000 ka]i ta’ dijabete.

In-nurses g[amlu wkoll 12,000 vi]ta lil

ommijiet ;odda wara l-[las.

L-MMDNA ilha tag[ti l-kontribut tag[ha filpajji] sa mill-1945 u kellha sehem importanti biex Malta ta’ wara l-gwerra ter;a’ tibda mill;did mill-aspett mediku u ta’ sa[[a.

Is-servizzi tal-MMDNA jinkludu kura ;enerali tal-klijenti b[all-[asil tal-pazjenti fis-sodda, trattament tal-feriti, kura tad-dwiefer, injezzjonijiet u trattament tad-dijabete fost l-o[rajn.

Is-servizz tal-MMDNA hu mod ie[or kif ilGvern qed jinvesti fis-sa[[a tal-komunità.

Tqassim ta/-/ertifikati lill-anzjani li jattendu l-Università tat-Tielet Età

L-anzjani jag[tu l-e]empju Din il-;img[a 600 anzjan u 500 student in;abru fil-Padiljun ta’ Corradino Heights f’Ra[al :did g[as-sbatax-il edizzjoni ta’ Jum l-Isport g[all-Anzjani.

Din l-attività kienet organizzata mill-istaff tad-Dipartiment tal-Anzjani u Kura fil-Komunità li jie[du [sieb i/?entri ta’ Matul il-Jum tal-Anzjani.

Din is-sena din l-attività kibret fl-importanza tag[ha min[abba li hi wkoll is-Sena Ewropea dedikata g[allAnzjanità Attiva u s-Solidarjetà bejn il-:enerazzjonijiet.

F’din il-festa sportiva [adu sehem 300 anzjan li jattendu d-dsatax-il ?entru ta’ Matul il-Jum li g[andna f’Malta u 500 student. Tfal minn diversi skejjel [adu sehem flavveniment u taw l-appo;; lill-anzjani li ;ejjin mir-ra[al tag[hom.

F’kelmtejn tal-okka]joni s-Segretarju Parlamentari Mario Galea fera[ lil-anzjani tas-sehem tag[hom u [e;;e; lillanzjani kollha biex jag[mlu l-e]er/izzju g[ax dan jg[inhom ikollhom [ajja isba[ u a[jar.

Hu fakkar li l-Gvern g[andu diversi programmi li jimmotivaw l-anzjani favur l-e]er/izzju.

Semma kif fir-Residenza San Vin/enz de Paul qed isiru klassijiet g[ar-residenti. Barra minn hekk illum l-anzjani g[andhom l-opportunità li ju]aw il-pixxina tal-università.

18

{ajr lil [addiema tal-EneMalta

Sur Editur, Nixtieq nirringrazzja lill-Korporazzjoni EneMalta taddistrett ta’ Ra[al :did (Taqsima tad-Distribuzzjoni) taxxog[ol li g[amluli meta kelli l-[sara fil-wires tad-dawl tieg[i.

Ringrazzjament spe/jali jmur g[a]-]ew; [addiema li ;ew jag[mlu dan ix-xog[ol, g[ax-xog[ol galbat li g[amlu u g[all-manjieri sbie[ tag[hom.

G[alija dawn i]-]ew; [addiema huma veru dedikati fixxog[ol tag[hom.

JOSEPH BUTTIGIEG

{a]-}abbar

Attenzjoni g[all-patrimonju Sur Editur, Nixtieq ni;bed l-attenzjoni tal-awtoritajiet kon/ernati g[all-istat [a]in li jinsabu fih il-fdalijiet tal-Villa Rumana li tinsab [dejn lIsptar Santu Spirtu firRabat.

Imtliet kollha [axix [a]in u ma baqg[etx ting[araf li hemm fdalijiet rumani.

Insalvaw il-patrimonju

ITTRI LILL-EDITUR

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

Malti g[ax la darba nitilfuh, nitilfuh g[al dejjem.

G[alhekk nappella lil min hu responsabbli minn dan is-sit biex ma tkomplix issir [sara.

Fi/-/okon ta’ pajji]na ma nistg[ux naffordjaw li nkomplu nitilfu fdalijiet stori/i.

F. VELLA Il-Mosta

Kenn u ilma g[a]-]wiemel

Sur Editur, Na[seb li wasal i]-]mien li wara [afna appelli lillawtoritajiet kon/ernati ssir tinda permanenti fejn jitrakkaw il-vapuri tat-turisti fil-Belt, fejn kemm i]-]wiemel bilkarozzin li j;orru t-turisti kif ukoll is-sewwieqa ta’ dawn i]]wiemel ikollhom kenn xieraq kemm fis-sajf mill-qilla taxxemx u fix-xitwa mill-kes[a u x-xita. Ma na[sibx li din ittinda se tqum l-eluf kbar ta’ ewro.

G[alhekk, li issa qeg[din fi]-]mien fejn ix-xemx tibda tag[mel tag[ha, hu [afna ur;enti li din it-tinda ssir illum qabel g[ada.

Na[seb li jkun tajjeb li ji;i wkoll provdut l-ilma g[a]]wiemel biex ma ner;g[ux nisimg[u b’xi ka] ie[or b[al dak tas-sajf li g[adda meta ]iemel minn dawn li j;orru t-turisti waqa’ u miet min[abba nuqqas ta’ ilma u biex, allura, ma jkun hemm l-ebda sewwieq ta’ dawn i]-]wiemel ikollu xi sku]a li ma kellux ilma g[a]-]iemel tieg[u.

Nispera li l-appell tieg[i u ta’ o[rajn ma jaqax fuq widnejn torox u biex min hu responsabbli jara li mill-aktar fis possibbli issir din it-tinda li tkun g[as-sena kollha u tant me[tie;a g[al dawn i]-]wiemel u g[as-sewwieqa u g[alhekk je[tie; issir illum qabel g[ada.

G.G.

Ir-Rabat

Il-ba[ar rasu iebsa Sur Editur, {adt nifs ta’ solliev jien u naqra f’il-mument tat-22 ta’ April, li wara l-in/ident serjissimu tal-Concordia li kien inkalja mal-blat filG]ira tal-:ilju fit-13 ta’ Jannar li g[adda, issa kien me[lus mill-fuel-oil li kien ma[]un fih. Dan hu su//ess g[aliex kien evitat tni;;i] tal-ba[ar minn tag[bija ta’ 2,000 tunnellata ta’ ]ejt.

Hemm pjan biex ]ew; kumpaniji kbar tas-salvata;; jaqilg[u l-vapur minn malblat li mieg[u hu mistrie[ u jo[duh f’zona kennija g[adde/i]joni finali rigward ilfutur tieg[u. Tkun telfa kbira jekk vapur lussu] b[al dak — li g[andu tul ta’ kwa]i

tliet grawnds tal-futbol — jispi//a mqatta’ bi//iet.

Qed jintqal li x-xog[ol ta’ salvata;; g[andu jibda daxxahar u jista’ jtawwal g[al sena.

Esperti li st[arr;u l-vapur sabu li hu jinsab mimdud fuq spe/i ta’ xkaffa ta’ blat]ur]ieqa li jag[ti g[al ]ur]ieqa o[ra fonda ddoppju ta’ dik ta’ qabel.

Sabu li l-vapur qed jit[arrek ’l isfel 2mm kull sieg[a (li jammonta g[al 48mm fil;urnata). F’sena jkun ]elaq 17.5 metri.

B’dak it-toqol ta’ vapur, ma[but minn ba[ar qawwi, spe/jalment fit-tliet xhur taxxitwa, jin[oloq il-periklu li jeg[leb u jispi//a f’qieg[ it-

tieni xkaffa, mnejn ikun i]jed diffi/li biex tag[mlu jpixka.

Min se jie[u responsabbiltà?

L-g[araq, il-[idma, irriskji, in-nefqa li wasslu g[at-tlestija ta’ dal-vapur, jitolbu li jkun salvat.

It-Taljani normalment rinomati g[al xog[ol konness mal-ib[ra. Malta daqet xog[lhom meta d-ditta Socomar kienet imqabbda tibni l-Yacht Marina f’Ta’ Xbiex. Ix-xog[ol g[adu intatt u [ajjar g[all-bini ta’ marinas ;odda li jg[inu lindustrija tat-turi]mu.

B.H.A.

Il-Fgura

Kittieb ta’ kuxjenza Sur Editur, Nikkunsidra li wa[da mill-i]jed pa;ni interessanti f’il-mument tad-29 ta’ April kienet l-intervista li saret lil Mario Attard, fer[an bil-ktieb tal-famu] awtur Charles Dickens.

Nibda biex ng[id li l-artiklu minn Patrick Sammut, g[andu stil mexxej li fakkarni e]attament fil-kitba ta’ Dickens.

Niftakar sew li ltqajt max-xog[ol letterarju ta’ Dickens meta, fl-1935, kont fit-Tieni Klassi tal-Li/eo li dak i]-]mien kien il-{amrun, wara pjazza msemmija g[al Fra Diego Bonanno. Liskola kellha librerija, u darba fil-;img[a kienu jo[duna biex, jekk irridu, nisselfu ktieb.

Darba minnhom g[ajnejja waqg[u fuq ilktieb Oliver Twist u [assejt li g[andi nag[tih prova.

Meta filg[axija (wara li lestejt ilhomework) fta[tu u bdejt naqra, ma stajtx nieqaf naqra: stil korrenti, [afif tajjar biex tifhmu, emozzjonanti, deskrittiv, minn xena jaqbad fuq o[ra, storja ta’ tfajjel li j[obb i]da

m’g[andu ’l [add min i[obbu.

Qrajtu bin-nifs, u wara ;img[a (kif kienu rregolamenti tal-librerija) irritornajtu. Dort dawra mal-ixkafef, kollha mi]g[udin bil-kotba u r;ajt ;ejt quddiem il-ktieb Oliver Twist. {arist tnejn lejh, ;bidtu ’l barra, mort nirre;istrah g[and il-librar, [adtu d-dar u r;ajt qrajtu. Did-darba ikkupjajt paragrafi s[a[ li [assejthom kapolavuri tal-awtur.

U meta ’l quddiem kont insibni b’[in liberu, kont naqbad l-iskritt b’dawn il-paragrafi u nitpaxxa bil-kitba ta’ dal-;enju li jaf ibikkem, iferra[ u jg[allem lil min jaqrah.

Snin wara kelli opportunità nara fi/-/inema A Christmas Carol. Ixxukkjani. {assejt lg[araq [iere; minni. I]da Dickens, bl-g[erf mistur tieg[u, [ari;ni mid-dwejjaq u mexxieni lejn il-fer[ u s-sodisfazzjon.

Mhux ta’ b’xejn li Mario Attard jistudjah, jittradu/ih u jelo;jah!

D.P.J.

{al Qormi

Prosit lix-Xewkija Tigers Sur Editur , Dan l - ista;un kien wie[ed memorabbli u ta ’ sodisfazzjon kbir g[ax - Xewkija Tigers F . C . Il klabb irnexxielu jirba[ l - unuri kollha li joffri l - futbol G[awdxi ( Tazza Indipendenza , Tazza Jum il - {elsien , Tazza GFA , Super Cup u l - Kampjonat) .

Ta ’ dan irrid ng[id prosit lil kull

min kien involut .

B’sodisfazzjon kbir, wie[ed seta’ jara li matul l-ista;un, kif ukoll waqt i/-/elebrazzjonijiet, ir-ra[al tax-Xewkija ta prova tal-isportività tieg[u kemm fil-ground kif ukoll barra l-ground.

Matul l-ista;un ma nqalg[u lebda in/identi sinifikanti min-na[a tax-Xewkija, kif ukoll waqt i/-

/elebrazzjonijiet li taw prova talmaturità tal-partitarji Xewkin.

Dan kollu wera kemm ir - ra[al tax - Xewkija g[andu biex jifta[ar u m ’ g[andna qatt in[ossuna inferjuri g[al ir[ula o[ra… pjuttost g[andna [afna affarijiet biex nifta[ru bihom .

Bil - provi urejna li l - mod negattiv li [afna drabi jpin;una r[ula o[rajn

hu ]baljat u in;ust g[all - a[[ar .

Irrid allura nie[u din l-okka]joni u nwassal il-messa;; li kull Xewki g[andu j[ossu kburi b’ra[al twelidu u biex kull fejn inkunu, nag[mlu minn kollox biex ng[ollu dejjem ’il fuq l-isem tar-ra[al tag[na.

MARCEL BONNICI

Ix-Xewkija

ITTRI LILL-EDITUR

19

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

Sekularizzazzjoni Ixekklu lil kunsilli Varist Sur Editur, g[al dan u biex jag[ni l B Att XXI tas 7 ta Lulju Università tag[na kien da[[al u l-Malti Laburista#So/jalista 978 il Gvern fil librerija tag[ha salt kotba nazzjonalisti biex Malti ta Kim il Sung biex dik l -

’

1

Sur Editur, Mela l-Ambaxxatri/i l;dida tal-Istati Uniti isSinjura Gina Abercrombie-Winstanley ppre]entat il-kredenzjali tag[ha lill-President ta’ Malta.

Matul il-pre]entazzjoni l-ambaxxatri/i tkellmet bil-Malti.

Mill-ewwel ;ie f’mo[[i l-g[aref Varist Bartolo, Shadow Minister talEdukazzjoni li ftit ilu kien irrakkomanda li llezzjonijiet fl-iskejjel talgvern jibdew isiru blIngli].

Dak jonqosna. Mhux bi]]ejjed li l-ilsien nazzjonali tag[na g[addej minn ]mien diffi/li [afna fejn [afna qed ibi//ruh u jippastardjawh bla [niena spe/jalment fuq il-mezzi tax-xandir!

Basta tal-Labour issa ma g[adhomx Malta Labour Party i]da wara mitt sena saru Partit Laburista!

U dawk il-qabda taparsi patrijotti li tg[idx kemm kienu qerdu u xewxu meta konna se nid[lu fl-Unjoni Ewropea g[ax qalu li lMalti qatt ma kien se jkun wie[ed mill-ilsna uffi/jali tal-UE, issa x’sar minnhom, immutaw^ {add ma jg[idlu xejn lil Varist^ {a;a o[ra: ma nafx g[aliex l-Awtorità taxXandir tag[mel plejtu jekk xi [add jag[mel xi riklam mhux skont ir-regoli imqar jekk bi ]ball ;enwin.

Allura m’hawn l-ebda awtorità li g[andha ssa[[a t[ares l-eg[]e] [a;a fost il-wirt Malti, ji;ifieri l-ilsien nazzjonali^

P. FALZON

-

’

-

kien ille;i]la li “l-Università m’g[andha tipprovdi ebda istituzzjoni jew fa/ilità lillFakultà tat-Teolo;ija”.

Ji;ifieri dik il-fakultà li kienet ilha hemm g[al mijiet ta’ snin sa mit-twaqqif talUniversità ta’ Malta, inqalg[et ’il barra mill-Università bilprofessuri u l-g[alliema kollha tag[ha.

Ji;ifieri t-tag[lim f’livell terzjarju fuq Alla u fuq irreli;jon fl-Università twaqqaf [esrem. I]da l-Gvern Laburista#So/jalista ta’ Dom Mintoff kien [aseb biex ipatti

’

-

-

università miskina, imbag[ad, bdiet to[ro; id-diplomi u kwalifiki fl-istudji tal-Idea Juche ta’ Kim-il Sung, iddittatur Komunist tal-Korea ta’ Fuq. Ara veru li l-poplu Malti kwiet biex kien qag[ad g[al dawk il-[ni]rijiet arroganti tal-Gvern Laburista.

Irrid ng[id ukoll, i]da, li kienet di;à ;iet imposta l-idea — ma nafx hux Juche jew le — li l-protesti kienu inutli kif ukoll riskju]i [afna.

JOE. FARRUGIA

Il-Marsa

Helena Dalli ma tafx… i]da a[na nafu!

Sur Editur, Nhar il-:img[a 16 ta’ Lulju 2010, is-Sur Darren Marmarà kien [abbar ir-ri]enja tieg[u minn Sindku tal-Fgura. Dakinhar kien stqarr li filwaqt li hu dejjem kien leali lejn il-PL, mill-banda lo[ra kien sar minn kollox biex hu jispi//a minn sindku. Qal ukoll li hu u l-familja tieg[u kienu ;ew mhedda.

F’:unju 2011, is-Sinjura Marie Louise Coleiro Preca, wara li kienet [abbret li se tastjeni fil-vot dwar id-d[ul tad-divorzju f’Malta, kienet stqarret ukoll “li ]gur mhu denju g[al [add li fuq id-de/i]joni tieg[i ni;i mhedda, immalafamata u l-familja tieg[i ti;i intimidata.”

Issa nhar it-Tnejn 16 ta’ April kellna lill-onorevoli l-o[ra, isSinjura Helena Dalli, li kitbet f’The Times dwar vjolenza politika fi ]mien il-gvern ta’ Mintoff u semmiet il-possibbiltà li fost dawk li wettqu dik il-vjolenza seta’ kien hemm xi mer/enarji nazzjonalisti li kienu tpo;;ew hemm apposta.

Tg[id fi]-]ew; ka]i li semmejt dwar theddid lil Marmarà u lil Coleiro-Preca u lill-familji tag[hom seta’ kien hemm xi infiltrazzjoni min-na[a tan-nazzjonalisti^ Isa, g[idilna Sinjura Dalli, g[aliex filwaqt li tipprova tag[ti limpressjoni li taf xi [a;a dwar mer/enarji nazzjonalisti f’dak i]]mien ta’ terrur, fil-fatt ma taf xejn (g[ax ma kien hemm xejn) u dan biex ma ng[idx li qed tivvinta minn ]niedha.

I]da fejn Helena Dalli ma tafx, a[na n-nazzjonalisti nafu li linfiltrati u l-mer/enarji, pere]empju, kienu sa fl-og[la livelli talkorp tal-pulizija tar-re;im, fosthom dawk li kienu jag[mlu lframe-ups biex in-nazzjonalisti je[lu ta’ atti kriminali li laburisti jkunu wettqu fuq nazzjonalisti.

Dan kollu rri]ulta fil-Qrati tag[na bil-ka] klassiku jkun lassassinju politiku ta’ Raymond Caruana u l-frame-up ta’ Pietru Pawl Busuttil!

S. MALLIA

{al Qormi

Ir-Rabat

L-MLP fi Pyongyang Sur Editur, Sirna nafu li mal monument lill - Idea Juche ta ’ Kim - il Sung fi Pyongyang hemm ]ew; lapidi tal - ir[am minn Malta .

Wa[da mill - Malta Labour Party (moderat u progressiv) u l - o[ra mill Kumitat Nazzjonali Malti g[all - Istudji tal - Idea Juche, ta ’ Kim - il Sung .

Peress li dan l - a[[ar Joseph Muscat /a[ad parti minn dak li l - Koreani qalu li kien qal hu lill Ambaxxatur Han Tae Song, jit[ajjarx issa l - PL jg[id li dik il - lapida mal - monument tal - Idea Juche, twa[[let

hemm bla ma kienu jafu l laburisti Maltin^ L-istess jg[odd g[allKumitat Nazzjonali Malti biex jistudja l-Idea Juche.

U jekk inhu hekk tg[id jaslu biex lill-Koreani jg[idulhom ine[[uhom dawk il-lapidi^ Ara lil Gaddafi kienu qablu li jitte[idlu l-unur li kienet tatu Malta.

Tg[id f’dal-ka] jaslu jag[mlu l-istess^ Ma na[sibx g[aliex kontra l-ka] tal-familja Gaddafi l-familja Kim g[adha fil-poter!

PAUL MALLIA

{a]-}ebbu;

ja[tfu l-gvern Sur Editur, Nixtieq li xi [add midDipartiment tal-Gvern Lokali jispjegali fiex jikkonsisti l-;urament li ja[ilfu dawk li jkunu eletti kunsillieri lokali.

Qed ng[id dan b’referenza g[al dak li [are; dan l-a[[ar dwar kif kunsillieri laburisti Naxxarin ikkonfoffaw biex jie[du f’idejhom il-laqg[at tal-Kunsill tan-Naxxar billi joqog[du jressqu mozzjonijiet f’kull laqg[a u li dawk il-mozzjonijiet ikunu ‘ma[duma’ biex jie[du f’idejhom il-laqg[at tal-kunsill u mhux g[all;id tan-Naxxarin!

Il-messa;; talkunsillieri Naxxarin kompla jg[id li peress li kien jidher li s-Sindku Deguara kienet [ier;a g[all-elezzjoni, kellha ti;i targeted, ji;ifieri tkun attakkata, inklu] bi kliem dispre;;attiv.

Il-messa;; tal-kunsillieri laburisti Naxxarin g[alaq hekk: “Ejjew [a na[dmu flimkien g[all-interess tanNaxxarin u wisq aktar g[all-partit [alli fl-a[[ar ikollna l-gvern immexxi mill-partit tag[na.”

Jidher /ar li din hi listrate;ija tal-labour li kunsilli lokali b’ma;;oranza nazzjonalista jkunu attakkati piecemeal jew wie[ed wie[ed.

Di;a kellna l-attakk b’gideb fuq is-Sindku Graziella Galea ta’ San Pawli l-Ba[ar fejn bissa[[a tan-nazzjonalisti li ma marrux jivvutaw, tal-

Labour irnexxielhom ‘ja[tfu’ dak il-kunsill lokali fejn di;à qed juru kemm ma jafux imexxu u di;à bdew iba]wru fissistema tal-parking wara li qabel l-elezzjoni kienu qalu li l-problema talparking g[alihom kienet se tkun priorità.

Issa kellna l-laqg[a talKunsill Lokali b’ma;;oranza nazzjonalista ta’ {al Lija li saret nhar it-Tlieta 24 ta’ April 2012 u li fiha ]-]ew; kunsillieri laburisti telqu ’l barra biex ma jkunx jista’ jimtela’ l-post vakat millkunsillier nazzjonalista Jeremy Dalli li kien irri]enja g[al ra;unijiet personali.

Il-laqg[a kellha tkun a;;ornata u allura b’dak li g[amlu ]-]ew; kunsillieri laburisti l-interessi tarresidenti ta’ {al Lija kienu m]ebil[a.

Imbag[ad ji;i Muscat u jg[idlek li jrid li l-kunsilli jibdew ja[dmu b’mod ;did u fl-interess tar-residenti u jitkellem bit-tabella quddiemu G[aqal fitTmexxija.

Hemm bonn li l-votanti nazzjonalisti, flok igergru fuq il-[merijiet, jing[aqdu qaqo//a madwar irrappre]entanti lokali tag[hom g[ax hemm indikazzjonijiet /ari li dawn, u spe/jalment issindki, se jkunu attakkati bil-goff biex jippruvaw ikissrulhom il-kredibbiltà tag[hom.

J. CAMILLERI Tas-Sliema

Evarist Bartolo jinfexx f’attakki minn pa;na 5

■ Sadattant, fi stqarrija b’rabta ma’ dan lattakk ta’ Bartolo, il-PN qal li l-Labour qed

jimxi bi strate;ija li jag[mel attakki sistemati/i biex jipprova j[amme; lil min hu serju f’xog[lu u qed jag[ti kontribut siewi lillpajji].

“Muscat jipprova jilg[abha tal-moderat, i]da fil-verità dawwar lilu nnifsu bl-estremisti.

Muscat i[ossu komdu b’dawn madwaru jag[tuh il-pariri u jitkellmu f’ismu.”

Il-PN qal li Evarist Bartolo, ix-Shadow Minister g[all-Edukazzjoni, fuq l-istazzjon laburista, ilbiera[, infexx jattakka lil Richard Cachia Caruana u feta[ attakk ukoll fuq il;udikatura.

Dan l-attakk minn esponent ewlieni laburista sar fl-istess ]mien meta l-Kumitat Parlamentari g[all-Affarijiet Barranin qed jisma’ x-xhieda dwar mozzjoni li saret fuq premessi ]baljati.

Il-PN ]ied li din il-mozzjoni tressqet minn

George Vella, li kien g[ajjar lill-istudenti Maltin “faxxisti, [amalli, injoranti, arroganti, baxxi, mhux-superjuri u abjetti”.

Fl-istess programm, Evarist Bartolo feta[ attakk ukoll fuq il-;udikatura.

“Il-Labour m’g[andux rispett lejn listituzzjonijiet indipendenti ta’ pajji]na. Ma jemminx li l-;udikatura qieg[da hemm biex t[ares id-drittijiet ta/-/ittadini. Jemmen li jista’ jattakkahom u jinda[lilhom fil-[idma tag[hom g[ax dejjem i;ib l-interess parti;jan tieg[u l-ewwel. L-attakk li sar ilbiera[ fuq il;udikatura juri sa liema livelli kapa/i jasal ilLabour,” qal il-PN. Din mhix l-ewwel darba li Evarist Bartolo infexx f’attakki b[alma g[amel ilbiera[, tant li l-istess Shadow Minister kien g[ajjar linnazzjonalisti ‘]ibel’.

Il-Partit Nazzjonalista, filwaqt li ikkundanna l-attakki li g[amel Evarist Bartolo, qal li jistenna li Muscat jikkundannah ukoll.

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

1

Koordinazzjoni: Doris Azzopardi — doris.azzopardi@media.link.com.mt

Fil-pa;ni ta’ ;ewwa:

2 2 films ;odda fis-swali ta/-/inema

8-9 Andrew Azzopardi jix[et ir-rifletturi fuq is-settur tad-di]abbiltà f’pajji]na

11

Ir-ri]ultat tal-wirja tal-fjuri fil-:onna ta’ San Anton

3

It-tindif ta]-]arbun qabel tid[ol id-dar.

Strument importanti li llum baqa’ biss ftit tifkiriet tieg[u

2

Battleship (KRS – PG) Imma;inaw bastiment talgwerra je[odha kontra attakk mill-aljeni f’[ames vetturi spazjali ;ganteski u armati sa snienhom li mhux biss kapa/i jtiru, b[alma ;eneralment narawhom, i]da jba[[ru wkoll.

Dan ba]ikament hu Battleship, imnebba[ millog[ba tant popolari mat-tfal.

Dan appuntu jinvolvi battalja fuq il-ba[ar bejn dan ilbastiment u dawn il-vetturi spazjali jew bastimenti.

Kollox jibda meta l-bniedem jirnexxilu jibg[at messa;;i miljuni ta’ kilometri bog[od

ÇINEMA

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

fl-ispazju. Jg[addu s-snin u jidher li dawk il-messa;;i r/evewhom xi aljeni li jaslu fid-dinja tag[na fuq [ames vetturi spazjali li jibqg[u ne]lin fl-o/eani tag[na.

Ma jdumux ma jibdew i[addmu l-pjanijiet tag[hom li g[all-ewwel ma jidhrux daqstant aggressivi, daqskemm ta’ ri/erka, l-aktar fil-mezzi tal-komunikazzjoni tag[na li wasslu l-messa;;i sal-pjaneta tag[hom.

F’nofs din il-[idma jsibu rwie[hom g[add ta’ bastimenti tal-gwerra minn diversi pajji]i li kienu qed jie[du sehem f’manuvri ta’ ta[ri; internazzjonali.

Meta dawn jirrea;ixxu g[attlug[ mill-ba[ar tal-ewwel vettura spazjali bl-isparar talkanuni, tibda l-ewwel battalja.

Naturalment il-bnedmin jo[or;u telliefa, u jifdal biss bastiment wie[ed li jkollu jibda jikkmandah i]-]ag[]ug[ Hopper (Taylor Kitsch) li qabel rajnieh ikollu jid[ol fisservizz kwa]i bilfors, kien bniedem irresponsabbli g[alla[[ar.

Flimkien mal-ekwipa;; kura;;u] li jinkludi lillkantanta Rihanna fl-ewwel film tag[ha, ju]aw lesperjenzi u t-tatti/i navali tag[hom biex jisfrattaw ilpjanijiet, b’sekwenzi millaktar spettakolari ta’ azzjoni, bis-sa[[a tal-kompjuter.

StreetDance 2 – 3D (KRS – PG)

Skont films b[al dan, bejn il-gruppi ta’ ]effiena tal-hip hop hemm rivalità kbira, aktar milli fi gruppi o[ra, u dawn il-films dejjem jintemmu bi sfida finali li lkompetizzjoni fiha hi donnha kwistjoni ta’ [ajja jew mewt.

L-isifidanti din id-darba huma Ash (Falk Hentschel) u l-membri arroganti, anki fl-isem tag[hom, ‘Invincibles’.

Wara li xejn ma jaqta’ figura tajba waqt kompetizzjoni, Ash ikun konvint mill-manager ]ag[]ug[ tieg[u biex jg[aqqdu grupp ;did.

Biex jag[mlu dan iduru dawra ma’ nofs lEwropa (ir-rakkont ise[[ fl-Ingilterra) biex isibu l-aqwa talenti tal-hip hop.

Fost dawn ikun hemm tfajla sabi[a

Spanjola, Eva (Sofia Boutella), ferm tajba fi]]fin Latin Amerikana, u li tikkonvin/i lil Ash u li]-]effiena l-o[ra biex i[alltu l-hip hop ma’, appuntu, il-Latin Amerikan.

L-iskop ikun li l-grupp, li jsejja[ lilu nnifsu ‘Popcorn’, jisfida lill-Invincibles f’kompetizzjoini internazzjonali ta]-]fin f’Pari;i.

Fl-ewwel StreetDance kien hemm l-attri/i anzjana Charlotte Rampling, u f’dan insibu lill-veteran Tom Conti b[ala z-ziju twajjeb ta’ Eva, dejjem lest biex jag[ti pariri siewja.

Il-film hu mwassal ukoll bit-3D, li tag[ti aktar reali]mu lis-sekwenzi ta]-]fin, u hemm ukoll sekwenza ta’ ;lieda bl-im[aded tassew effettiva.

The Devil Inside (KRS – 18) Jekk f’dawn l-a[[ar g[exieren ta’ snin rajtu xi wie[ed mill[afna films li kkupjaw lil The Exorcist, allura tafu sew x’tistg[u tistennew.

G[aldaqstant, jekk dawn huma l-films li jog[;bukom, mhux se tonqsu li tmorru taraw dan ukoll, i]da jekk le, allura tafu x’g[andkom tag[mlu.

Differenza ]g[ira minn o[rajn hawn hi li kollox jintwera minn suppost filmati li nstabu, g[alkemm kif dawn instabu nsiru nafuh biss fi tmiem il-film.

Il-protagonista, Isabella (Fernanda Andrade) kellha tfulija xejn sabi[a min[abba li ommha jing[ad li kienet posseduta mix-xitan, u tentattivi ta’ e]or/i]mu li saru wasslu biex l-omm toqtol

b’mod salva;; lil ]ew; qassisin u soru.

Bejn dubji li ommha (Suzan Crowley) ma kienet xejn posseduta, i]da mi;nuna, u bejn bi]a’ li hi setg[et tispi//a b[ala, il-bint tmur i]]ur lil ommha li kienet qed tin]amm fi klinika mentali tal-Vatikan,

flimkien ma’ ]ew; qassisin ]g[a]ag[ (Evan Helmuth u Simon Quarterman) fl-a[[ar tentattiv ta’ e]or/i]mu, anki jekk il-Vatikan ma kienx jaqbel ma’ dan.

Dak li ji;ri waqt dawn ittentattivi ftit hu differenti milli rajna f’films simili.

FOTOGRAFIJA

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

3

St Paul’s Building

Naddafa tas-sandli mal-bibien tal-Belt

Strada Carri - {mie; ta]-}iemel

Esej fotografiku ta’ Norbert Ellul-Vincenti Meta t-toroq kienu g[adhom mhumiex miksija bit-tarmak, i]]raben u s-sandlijiet kienu spiss jimtlew bit-trab u t-tajn. Allura, qabel ma tid[ol fid-dar jew filknisja, jew f’bini tas-sinjuri, kont trid tnaddaf i]-]arbun jew is-sandli li jkollok.

G[al dan il-g[an – ji;ifieri biex tnaddaf i]-]arbun mit-tajn – kienu jipprovdu bi//a [adida [dejn il-bieb biex t[okk issandli jew i]-]arbun mag[ha.

Nannuwi u nannuk hekk kien ikollhom jag[mlu.

Ma kinux jikkuntentaw b’kollox imma ;ieli kienu jfittxu li jag[mlu opra ta’ arti.

Fil-belt kapitali tag[na bilkemm baqa’ dawn il-[dejjed, a[seb u ara kemm baqa’ arti. Allura se jkolli nissellef xi [a;a minn barra biex naraw kemm da[let fantasija anke f’dawn il-[dejjed.

Li sibt il-Belt huma ta’ San :wann, San Duminku, Santu Wistin, u f’Auberge d’Aragon, l-unika ber;a li g[ad fadlilha bi//a [adida, g[all-inqas, ta’ kumpliment g[a]-]arbun. Ferm interessanti huma l-[dejjed kantuniera ma’ St Paul’s Building fejn darba qag[ad Sir Walter Scott. Dawn il[dejjed qeg[din mal-art vi/in ta’ da[la fil-;ebel biex i]]arbun jid[ol hemm waqt li jitnaddaf il-pett. {asra li dawn il-[dejjed kollha nqerdu. Forsi g[ad ner;g[u nag[mluhom, g[ax fa/li [afni li jer;g[u jsiru.

Mejjet biex in[okk sieqi ma’ xi [adida mwa[[la fl-art [dejn bieb nobbli.

B’xorti, i]da, fi Strada Carri g[ad hemm imwa[[al mal-

‘Bootscraper’

[ajt [adid li darba kien jifforma kaxxa biex jin;abar il-[mie; ta]-]wiemel, fi ]mien l-Ingli]i.

Min jaf, forsi nie[du [siebu qabel ma l-[adid kollu jitmermer u ma jibqa’ xejn.

Dejjem nittama li nirkupraw xi [a;a mill-belt antika qabel ma tisfaxxa g[alkollox.

Fl-istess [in hawn xi e]empji ta’ boot-scrapers minn barra minn Malta fejn jg[o]]uhom [afna.

Il-:ermani]i jsej[ulhom boot-schaber, it-Taljani raschietto, l-Ispanjoli limpiabarros jekk ma ni]baljax, u l-Fran/i]i décrottoir – dawk dejjem differenti hux?

Xi nsej[ulhom bil-Malti ma stajtx insib. Forsi xi [add jaqtag[li l-kur]ità u jg[idli.

Il-Konkatidral ta’ San :wann

San Duminku

‘Bootscraper’ fl-Italja

Santu Wistin

‘Bootscraper’ fi Brussell

Auberge d’Aragon

4

TELEVIÛJONI

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

cable#digital tv televiΩjoni Favourite Ch.

melita 31#108, GO Plus 106

07.00 KMK • 09.05 Kont taf? • 09.15 F. News • 09.30 ECO • 10:30 The Design Workshop (r) • 12.00 Kont taf? • 12.15 F. News • 12.30 Musbie[ g[al Ri;lejja • 13.00 Mitqlu Deheb • 15.00 Teleshopping • 16.00 Entertain Me • 18.15 F. News • 18.30 Sejja[tli • 20.00 Kont taf? • 20.15 F. News • 21.00 Sapiano Show • 22.00 Bawxati • 23.15 F. News.

Calypso Music TV

GO Plus 107

07.00 Total Request • 09.00 80s Classics • 10.00 90s Classics • 11.00 2000s-2009s Classics • 11.30 Teleshopping • 13.30 2010 Onwards • 14.30 Drama Bronks • 15.00 Wasal il-{in g[all-Maltin • 15.30 Bell’Italia • 16.00 Romantica (Love Songs) • 17.00 Teleshopping • 18.00 Total Request • 20.00 Bingo 75 • 20.30 Kontra r-Ri[ (r).

Eurosport

melita 600, GO Plus 801

08.30 FIA World Touring Champ. • 08.45 FIA World Touring Champ.: Warm-Up (live) • 09.15 UCI World Tour Cycling • 10.00 WC Canoeing: Sprint Event (live) • 11.00 European Champ. Diving: F.: Women’s 3m (live) • 12.00 UCI World Tour Cycling • 13.00 FIA World Touring Champ.: Rd 11 (live) • 14.00 FIA World Touring Champ.: Rd 12 (live) • 15.15 UCI World Tour Cycling: Stage 15: Busto Arsizio - Lecco Pian dei Resinelli (live) • 17.30 European Champ. Diving: F.: Men’s 10m (live) • 19.00 European Champ. Diving • 19.30 European Champ. Diving: F.: Women’s 3m Synchronised (live) • 20.30 WTA Tennis • 22.00 Motorsports Weekend • 22.15 UCI World Tour Cycling • 23.30 Tour of California Cycling: Stage 8 (live).

BBC Entertainment

melita 310, GO Plus 701

08.05 Murder at the Gallop. Film ’63 (U) • 09.30 Terror by Night. Film ’46 (U) • 10.40 Pursuit to Algiers. Film ’45 (U) • 11.55 Dragonwyck. Film ’46 (PG) • 13.55 Miss Congeniality. Film 2000 (12) • 16.00 The Young Guns.

Film ’56 (A) • 17.40 Bandolero! Film ’68 (15) • 19.40 The Big Trail. Film ’30 • 22.00 Hell on Wheels • 23.00 Deadwood.

MGM Movies

melita 312, GO Plus 702

007.15 Strictly Business. Film ’91 (15) • 08.35 Haunted Honeymoon. Film ’86 (PG) • 09.55 How to Succeed in Business Without Really Trying. Film ’67 (U) • 11.55 Ghoulies. Film ’85 (15) • 13.15 The Group. Film ’66 • 15.45 MGM’s Big Screen • 16.00 In His Life: The John Lennon Story.

Film 2000 • 17.29 Hair. Film ’79 (15) • 19.30 Pale Blood. Film ’91 (15) • 21.00 Rockula. Film ’90 (12) • 22.30 Flesh & Blood. Film ’85 (18).

Discovery Channel

melita 400, GO Plus 501

07.15 American Chopper: Senior vs Junior: Lawless Drag Bike Part 2, PJD Bike Part 4 and Geico Bike Part 3 • 08.10 Mythbusters • 09.05 Destroyed in Seconds • 10.00 Extreme Engineering: High Risk Tower • 10.55 Swamp Loggers: Rising Waters • 11.50 Dirty Jobs: Mud Mineral Excavator • 12.45 Deadliest Catch: New Beginnings • 13.40 Mythbusters • 14.35 Motor City Motors: Scramble Van • 15.30 Factory Line • 16.25 Mighty Ships: Africa Mercy • 17.20 Border Security • 18.15 River Monsters: Flesh Ripper • 19.10 Lobstermen: The Draggers Are Coming • 20.05 Hillbilly Handfishin: I Want the Big One • 21.00 Man, Woman, Wild: Utah • 21.55 Ultimate Cops • 22.50 Rattlesnake Republic: Mutiny • 23.45 Miami Swat.

Melita Movies

melita 801

10.00 Toy Story 3 • 11.40 Flubber • 13.15 Ramona and Beezus • 14.57 Hollywood Buzz • 15.20 X-Men: First Class • 17.35 Catch That Kid • 19.10 Knight and Day 21.00 Crimes of Passion • 22.30 Gospel Hill • 00.05 America.

Melita More

melita 802

08.00 Hollywood Buzz • 08.30 Full House • 09.00 The West Wing • 09.50 ER • 10.40 Top Gear • 11.45 Brothers and Sisters • 12.30 Amazing Race • 13.20 Fringe • 19.30 How I Met Your Mother • 20.00 Mike & Molly • 20.22 2 Broke Girls • 20.45 Suburgatory • 21.15 Brothers and Sisters • 22.00 Desperate Housewives • 22.45 Alcatraz • 23.30 Bored To Death • 23.55 The Mentalist • 00.45 Supernatural.

Biography Channel

melita 102, GO Plus 102

07.00 08.00 08.30 09.30 10.30 12.00 13.00 14.00 14.05 14.20 15.00 15.05 15.35 16.30 17.00 18.00 18.10 18.40 18.55 19.45 20.30 21.30 21.32 23.15 23.45

NET News Anali]i tal-A[bar (r) Newsroom (r) Teleshopping U/u[ Teleshopping Simpati/i (r) NET News Teleshopping Wheelspin (r) NET News Teleshopping Djalogu Anali]i tal-A[bar (r) Sport Extra NET News Flusek (r) G[alik fl-Ewropa Wheelspin NET News, NET Sports, NET Meteo Stejjer NET News Replay NET News Djalogu.

melita 300, GO Plus 301

• 07.10 3rd & BiRd 07.20 Little Prairie Dogs • 07.30 Nina and the Neurons • 07.45 Poetry Pie • 07.50 Me Too! • 08.10 The Roly Mo Show • 08.25 The Large Family • 08.35 Robin Hood • 09.20 One Foot in the Grave • 09.50 The Green Green Grass • 10.20 Britain’s Royal Weddings • 11.15 New Tricks • 12.05 Emma • 13.05 The Weakest Link • 14.00 One Foot in the Grave • 14.30 The Green Green Grass • 15.00 Doctors • 17.30 ’Allo, ’Allo!

• 18.00 Apes in Danger • 18.25 Britain’s Royal Weddings • 19.15 Emma • 20.10 Blackadder II • 20.40 Lead Balloon • 21.10 afterlife • 22.00 The Children • 22.50 New Tricks • 23.45 Britain’s Royal Weddings.

TCM

NET Television

melita 411

07.00 Arnold Schwarzenegger • 08.00 John Travolta • 09.00 Jamie Foxx • 10.00 Arnold Schwarzenegger • 11.00 John Travolta • 12.00 Jamie Foxx • 13.00 Billy the Exterminator: Coffin of Deadly Reptiles • 13.30 Billy the Exterminator: Wolf Attack • 14.00 Billy the Exterminator: Raccoon Rampage • 14.30 Billy the Exterminator: Snake Bite! • 15.00 Pawn Stars: Strike, Spare, Boom • 15.30 Pawn Stars: Moon Walking • 16.00 Pawn Stars: Gone with the Schwinn • 16.30 Pawn Stars: Peeping Pawn • 17.00 Pawn Stars: Ace in the Hole • 17.30 Pawn Stars: Strike, Spare, Boom • 18.00 Pawn Stars: Moon Walking • 18.30 Pawn Stars: Gone with the Schwinn • 19.00 Pregnant in Heels: Rosie Pope, Maternity Concierge • 20.00 Real Housewives of Beverly Hills: Back to Beverly Hills • 21.00 Will Smith • 22.00 Storage Wars: Auction Royale • 22.30 Storage Wars: Young with a Gun • 23.00 Pawn Stars: Broadsiding Lincoln • 23.30 American Restoration: Batter Up.

TVM melita 101, GO Plus 101

07.00 08.00 08.30 09.00 09.50 11.30 12.00 12.05 12.10 14.00 14.05 15.00 15.30 16.00 16.10 16.55 17.15 18.00 18.10 18.40 19.15 20.00 20.40 20.45 21.55 23.15 23.30 23.35

L-G[odwa t-Tajba Wirt, Arti u Kultura Madwarna Il-Quddiesa tal-{add Malta u lil hinn Minnha {add G[alik A[barijiet fil-Qosor Eurovision Links (ikompli) {add G[alik A[barijiet (ikompli) {add G[alik Gadgets (r) Teleshopping A[barijiet Teleshopping Madwarna Venere (r) A[barijiet Modern Lifestyles Keeping Up Apperances Leli ta’ {a]-}g[ir A[barijiet Eurovision Links Min Imissu Kontrattakk A[barijiet Eurovision Links Malta u lil Hinn Minnha.

TVM 2 melita 104, GO Plus 104

15.00 15.05 15.35 16.45 17.00 17.05 18.35 19.30 20.00 20.45 21.00 21.30 22.00 22.50

A[barijiet Asteriks Lux Design Buddha (dok.)

A[barijiet Military Tattoo (it-II parti) G[anafest (d-IX parti) YEP A[barijiet Madwarna Dot EU Leli ta’ {a]-}g[ir (r) BBC - Rivers Mixage.

ONE melita 103, GO Plus 103

07.20 08.00 09.35 11.00 12.00 12.15 12.45 13.30 13.40 15.45 16.00 16.10 17.00 17.30 17.35 19.30 20.10

On D Road (r) Folji Aroma Kitchen (r) Hazzzard Teleshopping }ona Sport Malta Fuq Kanvas ONE News Showbiz Teleshopping Te]ori (r) Looks (r) L-Argument ONE News L-Argument ONE News Mill-Attività Politika f’San :wann - Diskors ta’

ANTONIO BANDERAS u ANGELINA JOLIE f’xena mill-film Amerikan tal-2001 ORIGIINAL SIN (Rete 4 23.50).

20.45 21.40 23.15 23.45

Dr Joseph Muscat Mad-Daqqa t’G[ajn Amen (ep. 5 u 6) ONE News Attività Politika f’San :wann.

Raiuno melita 150, GO Plus 201

06.30 09.30 09.35 10.00 10.30 10.55 12.00 12.20 14.00 16.30 16.35 18.50 20.00 20.35

23.35 00.40 01.05

Unomattina in famiglia Tg 1 L.I.S. Easy Driver Linea verde orizzonti A Sua Immagine Santa Messa dalla Basilica Santa Maria sopra Minerva in Roma Regina Coeli Linea verde Domenica in Tg 1 Domenica in L’eredità Tg 1 Football. Coppa Italia F. Juventus v Napoli Speciale Tg 1 Tg 1 notte Cinematografo Speciale Cannes.

Raidue melita 151, GO Plus 202

07.00 09.00 09.55 10.10 10.50 11.30 13.00 13.30 13.45 15.50 17.20 18.05 19.35 20.30 21.05

22.40 23.20 23.35 00.40 01.10 02.00

Cartoons Battle Dance 55 Cartoons Ragazzi c’è voyager A come aventura Mezzogiorno in famiglia Tg 2 giorno Tg 2 motori Il commissario Herzog.

TF La casa sulla collina. Film 2008 Due uomini e mezzo. TF Disegno di un omicidio.

Film 2007 Il clown. TF Tg 2 notizie NCIS - unità anticrimine Dark Blue. TF Tg 2 notizie La domenica sportiva estate Protestantesimo A proposito di Brian. TF Peperoni ripieni e pesci in faccia. Film 2004.

Raitre melita 11#152, GO Plus 203

07.15 Verdi dimore. Film ’59 09.00 TGR - Speciale ambiente Italia 10.55 Tgr estovest 11.15 Tgr mediterraneo 11.40 Tgr Regioneuropa 12.00 Tg 3 persone 12.25 Telecamere 12.55 Lezioni dalla crisi 13.25 Il capitale di Philippe Daverio 14.00 Tg regione 14.15 Tg 3 14.30 In 1#2 h 15.00 Tg 3 L.I.S. 15.05 95˚ giro d’Italia 18.05 90˚ minuto Serie B 19.00 Tg 3 19.30 Tg regione 20.00 Blob 20.20 Pronto Elisir 21.00 Scent of a Woman. Film ’92 23.40 Tg 3

23.55 Cosmo 01.05 Telecamere 01.55 95˚ Giro d’Italia.

Canale 5 melita 16#154, GO Plus 205

08.00 08.50 10.00 10.45 13.00 13.40 16.05 18.00 20.00 20.40 21.30 23.30

01.30 02.00

Tg 5 mattina Le frontiere dello spirito Ciak Junior Mela e Tequila - una pazza storia d’amore con sorpresa. Film ’97 Tg 5 L’onore e il rispetto Al cuore si comanda. Film 2003 I delitti del cuoco Tg 5 Paperissima sprint Caterina e le sue figlie 3 Miss FBI - Infiltrata speciale. Film 2005 Tg 5 notte Paperissima sprint.

Rete 4 melita 14#153, GO Plus 206

07.00 07.30 08.30 08.50 09.25 10.00 11.00 11.30 12.00 13.20 14.00 15.05 17.20 18.55 19.35

21.30 23.50

Mediashopping Zorro (TF) Ti racconto un libro Slow Tour Magnifica Italia. Alto Adige - Dalla Valle Isarco alla Val Senales Santa Messa Pianeta mare - Il mare Tg 4 Melaverde (attwalità) Pianeta mare Donnavventura Sciarada. Film ’63 Colombo. TF Tg4 Telegiornale Tempesta d’amore (soap) Lo straniero che venne dal mare. Film ’97 Original Sin. Film 2001.

Italia 1 melita 20#155, GO Plus 204

07.00 07.40 10.20 10.45 12.00 12.15 15.00 16.00 18.30 19.00 19.30

21.30 00.30

Superpartes Cartoons Yu Gi Oh! 5d Motociclismo Studio aperto Motociclismo Fuori giri Tennis. Internazionali BNL d’Italia Studio aperto Bau Boys Vulcano - Los Angeles 1997 Wild Shock America’s Cup World Series.

La 7 melita 23#156, GO Plus 207

07.00 07.30 10.00 11.25 13.30 14.10 17.00 18.00 20.00 20.30 21.30 23.45 23.50 23.55 01.55

Omnibus Tg La 7 Ti ci porto io In Plain Sight. TF Tg La 7 Angeli con la pistola. Film ’61 The District. TF L’Ispettore Barnaby. TF Tg La 7 In onda Gli inesorabili. Film ’60 Tg La 7 Tg La 7 sport Giordano Bruno. Film ’73.

Bookstore.

6

ANNIVERSARJU

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

Il-Grupp Familji Nsara, Parro//a Santa Venera, ji//elebra l-40 anniversarju minn Michael u Joan Caruana, koppja PRO Grupp Familji Nsara, Parro//a Santa Venera

B[ala parti mi//elebrazzjonijiet ta’ g[eluq l40 sena mit-twaqqif tal-Grupp Familji Nsara, Parro//a Santa Venera, il-koppji membri ]aru lill-Isqof ta’ G[awdex Mario Grech fis-Seminarju Ma;;uri Qalb ta’ :esù, ir-Rabat.

Il-koppji membri kienu mmexxija mill-Koppja President Mario u Evelyn Farrugia u mi/-Chaplain Fr Robert Farrugia O. Carm.

Fid-diskors ta’ introduzzjoni l-Koppja President qalet li kien sena wara li l-Moviment ta’ Kana waqqaf il-ferg[a Gruppi Familji Nsara li f’Santa Venera saret l-ewwel laqg[a ta’ Grupp li din is-sena qed ji//elebra l-40 sena mittwaqqif tieg[u. Dan il-Grupp malajr sab l-ispazju tieg[u u beda jintrodu/i fil-parro//a attivitajiet li w[ud minnhom g[adhom fil-kalendarju parrokkjali b[all-e]er/izzi spiritwali g[all-koppji g[arajjes u mi]]ew;in, il:img[a Familja, cine fora,

Via Sagra fit-toroq fil-bidu tal-:img[a Mqaddsa, il-Festa Familja u l-kors ta’ t[ejjija g[a]-]wie;.

Fi kliem ie[or, qalu Mario u Evelyn Farrugia, il-Grupp Familji Nsara refa’ fuq spallejh il-funzjoni ta’ Kummissjoni Parrokkjali Familja. Illum li l-Parro//a Santa Venera g[andha lKummissjoni Familja, [afna minn dawn l-attivitajiet wirtithom hi. Imma dawn lattivitajiet g[enu mhux ftit biex i[e;;u, jg[aqqdu u jin/entivaw lill-membri li [afna minnhom kienu familji g[adhom qed irabbu t-tfal.

Dan il-perijodu [alla memorji sbie[ fost il-koppji membri kollha. Illum g[alkemm [afna minn dawk il-membri huma nanniet u qed irabbu t-tfal tattfal tag[hom, xorta g[adhom jifir[u meta jiltaqg[u b[alma g[amlu fi]-]jara lill-Isqof ta’ G[awdex.

Il-Koppja Mexxejja qalet li ]-]jara lil Monsinjur Mario Grech hi parti minn programm

ta’ attivitajiet li jfakkar g[eluq l-40 sena mit-twaqqif talGrupp. Kull g[axar snin ilGrupp i//elebra l-anniversarju b’numru ta’ attivitajiet. Meta g[alaq g[axar u 20 sena organizza l-:img[a Familja u f’g[eluq it-30 sena ppubblika l-ktieb Il-Familja Nisranija fil{ajja tal-Lum. Din is-sena qed jorganizza laqg[a mal-Isqof ta’ G[awdex Mario Grech u mal-Ar/isqof Pawlu Cremona; quddiesa fis-Santwarju talMadonna tal-Mellie[a; u pellegrina;; g[al Lourdes f’Awwissu li ;ej bl-iskop li dd[ul li jkun hemm imur biex isir investiment f’membri talKomunità Karmelitana li jkunu jridu jispe/jalizzaw fuq i]-]wie; u l-familja.

Tul dawn l-40 sena, qalu Mario u Evelyn Farrugia, ilGrupp baqa’ jiltaqa’ kull xahar biex jiddiskuti problemi so/jali attwali u j[ares lejn lEvan;elu biex isib issoluzzjoni g[alihom. Barra minn dan, issir kull xahar adorazzjoni fejn il-koppji

membri jsibu ser[an spiritwali.

L-Isqof ta’ G[awdex, fiddiskors tieg[u, qal li f’dawn la[[ar snin f’pajji]na jidher li twieled moviment li qed jitfa’ dubji kemm dwar it-tifsira kif ukoll dwar l-identità u lmissjoni tal-familja fis-so/jetà. {add ma jitkellem kontra “ilfamilja” imma jing[ad jew jitwettaq [afna li l-effett tieg[u, fil-prattika, qed idg[ajjef il-familja b[ala //ellula fundamentali tasso/jetà.

Id-d[ul tad-divorzju fil-li;i tal-familja tag[na, sostna lIsqof Mario Grech, hu biss sinjal wie[ed ta’ dan ilmoviment. G[alhekk ikun f’waqtu jekk mag[qudin flimkien il-familji j[abirku biex il-li;ijiet u listituzzjonijiet tal-pajji] mhux biss ma jmorrux kontra imma g[andhom isostnu u jiddefendu bil-qawwa kollha d-drittijiet u d-dmirijiet talfamilja. Minn dan tidher limportanza ta’ asso/jazzjoni

ta’ familji li jkunu protagonisti fil-politika g[all-familja.

L-esperjenza tal-Gruppi Familji Nsara, ferg[a ewlenija tal-Moviment ta’ Kana, kienet u hi strumentali filformazzjoni umana u spiritwali ta’ g[add sabi[ ta’ familji. Filwaqt li dawn ilGruppi g[andhom il-missjoni proprja tag[hom li tibqa’ dejjem valida, hu opportun il[olqien ta’ asso/jazzjoni ta’ familji bl-iskop li tg[asses biex il-familja tibqa’ tgawdi g[arfien u sostenn pubbliku.

Wara, l-Isqof Mario Grech wie;eb g[all-mistoqsijiet li sarulu minn u[ud mill-koppji pre]enti.

Fi tmiem i]-]jara l-Isqof ta’ G[awdex ;ie ppre]entat b’koppja tal-ktieb Il-Familja Nisranija fil-{ajja tal-Lum li lGrupp ippubblika fit-30 anniversarju tieg[u u b’donazzjoni ta’ flus li wara g[addieha lis-Seminarju Ma;;uri Qalb ta’ :esù.

I]-]jara ntemmet b’quddiesa u ikla fl-istess seminarju.

MUZIKA

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

7

minn Noel d’Anastas

Donna Summer – tislima lil-le;;enda tad-disco

Awguri Kurt – Kurt Calleja u s-supporting band tieg[u jinsab igawdi l[olma tieg[u f’Baku, f’Azerbaijan bit-tama li jer;a’ jpo;;i lil Malta fil-final tal-Eurovision Song Contest ta’ nhar isSibt 26 ta’ Mejju. L-avventura tieg[u bdiet fi Frar li g[adda meta qata’ l-passa;; lejn Baku, g[alkemm kien ilu milledizzjoni tal-2010 jipprova jag[mel dan.

Id-dehra ta’ Malta fil-Crystal Hall se tin]amm fit-tieni semi-finali tal-24 ta’ Mejju meta se tkun qed tkanta fir-raba’ po]izzjoni.

Fuq il-palk, Kurt Calleja se jkollu mieg[u lil Warren the DJ\dancer, Amber b[ala backing vokalista flimkien ma’ kantanti o[ra, u l-band tieg[u iffurmata minn Rebecca (drums), Christian u Kevin (kitarri) u David (bass).

L-edizzjoni f’Baku [olqot xi ftit tal-kontroversji millattivisti g[ad-drittijiet tal-annimali fejn f’Azerbaijan kienu qed jinqatlu l-klieb ji;;errew. {afna ipprotestaw u po;;ew filmati fuq You Tube u kummenti fuq is-social networks biex jibbojkottjaw il-Eurovision. Il-battibekki f’Malta kienu jduru mal-PBS li kellu d-dritt assolut fuq id-diska u stazzjonijiet lokali [assewhom urtati u maqrusa milli jdoqqu d-diska. Anke l-kantanta ]ag[]ug[a Ylenia Vella li kienet fit-tim li reba[ f’Malta nbidlet u postha [aditu Amber li kienet klassifikata fit-tielet post fi Frar li g[adda.

Il-provi f’Baku bdew kmieni l-;img[a li g[addiet u Kurt u s[abu kellhom kummenti po]ittivi fid-dehriet dinami/i tag[hom. L-ener;ija li toffri This is The Night miktuba minn Johan Jämtberg, Mikael Gunnerås u Kurt Calleja qed tin]el tajjeb f’Baku u anke ma’ xi pajji]i partikulari li stiednu lill-kontin;ent Malti g[al diversi parties. Dan ikompli jawgura tajjeb il-prestazzjoni Maltija u minn hawn nawguraw lil Kurt u lill-kontingent Malti li jgawdu dan ilmument ma;iku fit-triq g[all-finali. Malta se tkun warajkom.

Din is-sena m’a[niex se nisimg[u lil Eileen Montesin tirrapporta l-andament tal-Eurovision kif kien qed jin]amm f’diversi edizzjonijiet li g[addew, i]da lil Elaine Saliba li fi Frar li g[adda ppre]entat il-Malta Eurovision Song Contest.

Jaqra l-punti tat-televoting u tal-;urija se jkun Keith Demicoli li wkoll fi Frar li g[adda [a [sieb il-;urija pre]enti.

Bla dubju, nhar il-{amis li ;ej Malta u l-Maltin se jkunu qed isegwu dak kollu li se jkun qed ji;ri f’Baku, l-ispettaklu garantit offrut u fuq kollox l-istennija tal-votazzjonijiet, tipika tas-soltu bil-pajji]i ;irien i[okku dahar xulxin.

Nittamaw!

Awguri Malta

Fi spazju ta’ ftit xhur, id-dinja mu]ikali pop re;g[et tilfet kantanta /elebri kbira. Irre;ina tad-disco, Donna Summer mietet il-{amis li g[adda fi Florida fl-età ta’ 63 sena bil-marda tal-kan/er. Ilwirt li [alliet din il-kantanta le;;endarja fid-dance floors tas-snin sebg[in u tmenin hu kbir, kantanta b’talenti kbar li g[amlet hits internazzjonali fosthom rebbie[a ta’ [ames grammys g[al I Feel Love, Love to Love You Baby u She Works Hard for the Money.

Il-kollaborazzjoni tag[ha mal-;enju producer Giorgio Moroder fis-sebg[inijiet po;;ew il-qafas g[all-mu]ika dance u kienu influwentali g[all-mu]ika elettronika li kellha ti;i wara.

Imwielda f’Boston fl-Istati Uniti, Summer b[al bosta kantanti kibru fil-kant filkorijiet tal-knejjes. Minn hemm ing[aqdet g[al ]mien qasir ma’ grupp psikadeliku rock u wara [adet sehem filproduzzjoni Hair. Marret il:ermanja u hemm iltaqg[et ma’ Moroder. F’Love to Love You Baby, Summer tkanta flistil ta’ Marilyn Monroe u tikseb su//ess kbir fid-dance

floors, l-aktar g[all-ver]joni twila. Fl-era disco, is-su//ess kompla f’Hot Stuff, Bad Girls li waslu sal-qu//ata u lver]joni ta’ Jimmy Webb ta’ MacArthur Park.

Mal-a[bar tal-mewt tag[ha, [afna li g[exu l-era sabi[a tas-sebg[inijiet u t-tmeninijiet taw tislima xierqa lil din iddiva. Philip Pace fuq ilfacebook kiteb hekk “A very influential artist whose songs I had the pleasure to play at Beachaven, Ta’ Saveria, Tigullio, Gianpula, Vibes, Caravel and many other places. ‘Hot Stuff and Bad Girls’ were a pioneering dance songs that created Rock Disco!”

Doddy Bugeja li niftakru sew fir-Raffles fit-tmeninijiet issellem hekk: “long time no play.....The disco queen from Boston now in heaven....God bless you for making our 70’s so wonderful with your talent...”

Alex Grech jg[id li kien ir-radju li introdu/ieh ma’ Mac Arthur Park fl-1978 meta kellu 13-il sena.

“F’dawn l-a[[ar 27 sena kwa]i dejjem daqqejt xi diska tag[ha. Personalment, il-favorita tibqa’ On The Radio peress li f’din kont smajt il-vu/i ta’ din id-diva g[all-ewwel darba - Donna Summer RIP My Disco Queen”.

10

AVVENIMENTI

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

L-HSBC isa[[a[ il-konnettività kummer/jali globali tieg[u bi tliet [atriet ;odda F’konformità mal-istrate;ija ta’ HSBC Malta, biex ikompli jsa[[a[ il-konnettività kummer/jali globali tieg[u, HSBC Bank Malta [abbar tliet [atriet ;odda.

B’hekk it-tim espert talKummer/ Internazzjonali fi [dan il-bank se jissa[[a[ b’aktar g[arfien u esperjenza spe/jalizzata.

It-tliet [atriet ;odda huma ta’ Gordon Scicluna b[ala Senior International Banking Manager u Kap tal-Payments & Cash Management, Gaetano Sammut b[ala Kap tat-Trade & Receivables Finance, u Vincent Borg b[ala Senior Invoice Finance Manager.

Gordon Scicluna g[andu aktar minn 22 sena esperjenza fis-servizzi finanzjarji, li matulhom wettaq bosta rwoli mani;erjali g[oljin fil-bank filqasam tal-Personal u Commercial Banking. {adem b[ala manager tal-ferg[at u mexxa l-Contact Centre.

Scicluna kien Project Manager fl-implimentazzjoni tal-Contact Centre tal-HSBC fis-Swatar, liema /entru jaqdi lis-suq tarRenju Unit. Wara dan, beda ja[dem fil-Commercial Banking. Qabel din il-[atra ;dida, hu kien is-Senior Manager g[all-SMEs u s-Senior Receivables Finance Manager.

Gaetano Sammut, li da[al fil-

Il-kap tal-’Commercial Banking’ Michel Cordina (it-tieni mix-xellug) flimkien mat-tliet persuni ma[tura (mix-xellug) Gaetano Sammut, Vincent Borg, u Gordon Scicluna

bank fl-1977, spe/jalizza fitTrade Services, Credit management, u l-Credit & Risk.

Fl-2009, Sammut in[atar Kap tat-Trade & Supply Chain, responsabbli g[all-finanzjament tal-kummer/ internazzjonali.

Hu membru asso/jat tal-Istitut tas-Servizzi Finanzjarji, fejn kien serva wkoll b[ala membru tal-bord kif ukoll segretarju.

Sammut hu membru tal-bord tal-Kamra tal-Kummer/ Maltija ?ini]a.

Vincent Borg da[al il-bank fl-1990 u [adem f’diversi ferg[at madwar Malta qabel ma n[atar Financial Planning Manager. Wara dan, [adem b[ala Compliance Manager u aktar tard hu ng[aqad malHSBC Life Assurance (Malta)

Ltd fejn mexxa d-dipartiment ta’ Business Development, Underwriting & Claims g[al sitt snin. Fl-2011, Borg beda ja[dem mal-Commercial Banking b[ala Senior Receivables Finance Manager.

Borg g[andu //ertifikazzjonijiet ta’ bankier, konsulent finanzjarju u underwriting specialist.

AX Holdings jippremjaw lill-[addiema bl-itwal servizz G[add ta’ [addiema minn fost l-aktar grupp ta’ negozju dinamiku f’Malta ng[ataw rikonoxximent g[al snin twal ta’ servizz li taw fi [dan AX Holdings.

Tul i/-/elebrazzjoni annwali tal-AX Holdings Long Service Awards, li saret fil-lukanda The Palace f’TasSliema, i/-Chairman ta’ AX Holdings, Angelo Xuereb, ippre]enta mementos lil dawk il-membri tal-grupp li din is-sena qed ji//elebraw il-

[ames, l-g[axar, il-[mistax jew l-g[oxrin sena servizz fi [dan il-grupp.

Il-grupp ta’ Kumpaniji AX ja[dem fi tliet setturi prin/ipali li dejjem jirrikjedu l-aqwa ri]orsi umani: il-kostruzzjoni, l-ospitalità u l-i]vilupp. G[al din ir-ra;uni l-grupp hu impenjat li l-[addiema kollha tieg[u jir/ievu l-aqwa gratifikazzjonijiet, f’forom varji, mill-post tax-xog[ol, “g[ax jixirqilhom,” sa[aq Xuereb.

“Grazzi g[al-lealtà, lisforzi u d-dedikazzjoni talimpjegati tag[na llum nistg[u ng[idu li AX Holdings sar wie[ed mill-gruppi ta’ negozju ewlenin f’Malta, b’reputazzjoni msejsa fuq snin ta’ [idma u sforzi biex dejjem inkunu minn ta’ quddiema fl-innovazzjoni.”

Chris Micallef u Noel Camilleri ng[ataw mementos talli kienu qed ji//elebraw lg[oxrin sena servizz ma’ AX Holdings.

TAGÓRIF

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

L-ewwel premju ‘Best in Show’

‘Imrew[a’, l-ewwel post ta’ Maria Micallef

Trijonf ta’ arti, fwie[a u lwien Il-Wirja Annwali tal-Fjuri hi organizzata mis-So/jetà talOrtikultura, li twaqqfet fl-20 ta’ Frar 1903 minn That H.E. Lord Grenfell. F’din il-fiera jkunu esibiti arran;amenti talfjuri, wirjiet tal-pjanti, [xejjex, fjuri u frott tal-ista;un, preserves u o[rajn.

Din il-wirja hi attività importanti fil-kalendarju ta’ dawk in-nies li g[andhom g[al qalbhom il-;miel tannatura. Il-wirja tpaxxi l-g[ajn tal-udjenza li tmur bi [;arha biex tapprezza x-xog[ol tal-id u l-kapa/ità ta’ min ja[dem u jesponi x-xog[lijiet tieg[u.

Ma jonqosx il-briju tal-banda u ]-]fin, u xi bibita friska, biex jo[olqu atmosfera ferrie[a u serena waqt ilwirja.

Ta’ kull sena l-livell qieg[ed ikun g[oli, anke min[abba li sSo/jetà qed toffri nies professjonali minn barra minn xtutna biex jag[tu dimostrazzjonijiet u esibizzjonijiet ta’ arran;amenti ta’ fjuri. B’hekk il-Maltin jistg[u jil[qu livell g[oli u internazzjonali. Ix-xog[lijiet jinkludu x-xog[ol kreattiv, biex flimkien mal-arti talarran;amenti tal-fjuri, ti]died l-arti tal-ganutell, bizzilla, cross stitch, u kull tip ta’ crafts.

Il-wirja tal-fjuri hi wa[da mimlija [ajja u kuluri. Din il-

wirja g[andha tkompli tqanqal l-interess biex ikollna ambjent sabi[ u kkulurit fil-g]ejjer tag[na.

‘A[dar u abjad’ ta’ Mariella Scerri fl-ewwel post

11

‘Vintage’, l-ewwel post ta’ Tania Catania

Wie[ed mill-arran;amenti esibiti din is-sena

Connie Scerri tir/ievi t-trofew ‘Samara’ g[all-fjuri artisti/i tag[ha ming[and il-President ta’ Malta

12 PROPRJETÀ

Il-{amrun

APPARTAMENT fa//ata tal-Isptar Mater Dei, ]ew; kmamar tas-sodda (wa[da ensuite), washroom, lift, garaxx, k/ina#living, kamra tal-banju. Prezz €158,000. ?emplu 99804788.

DAR b’kamra tas-sodda wa[da, bl-arja tag[ha f’Victory Str, €93,174 (Lm40,000), {anut Class 4 u store u f’Birkirkara dar b’kamra tas-sodda u bl-arja tag[ha €65,222 (Lm28,000). ?emplu 99491062 jew 79981410.

{al Qormi

Il-{amrun

Birkirkara

APPARTAMENT bi tliet kmamar tas-sodda ensuite#bathroom fi blokk ta’ tnejn bil-bejt u washroom fl-ewwel sular. ?emplu 21443976 jew 79443976.

Il-G]ira

PENTHOUSE bi tliet kmamar tas-sodda u flats b’]ew; kmamar tas-sodda, dirett ming[and is-sid. ?emplu 21333212 jew 99498770.

KLASSIFIKATI

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

MAISONETTE fuq l-ewwel sular fuq ]ew; fa//ati.

G[andu ]ew; kmamar tassodda kbar, k/ina, sitting room separat, dining room separat, kamra tal-banju, ]ew; verandi fuq wara, gallarija fuq quddiem u boxroom. Bejt tieg[ek bil-possibbiltà ta’ sular ie[or u washroom. Main bedroom ;dida. Il-post huwa freehold (ming[ajr /ens).

Prezz €84,000 negozjabbli. ?emplu 99832061.

Is-Swatar

APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tassodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar talbanju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000.

Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess mill-komun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.

I]-}ejtun#Gwardaman;a# Tal-Pietà

FLATS u maisonettes spazju]i b’]ew; kmamar tassodda jew tlieta, tnejn talbanju, areas tajbin u kwieti [afna. €80,000. ?emplu lissid 79592925.

Marsaskala, Bellavista Area

SEMI-BASEMENT, garaxx ta’ ]ew; karozzi. €28,000

(Lm12,000). ?emplu 99120504.

Marsaxlokk

FLAT bi tliet kmamar tassodda, wa[da b’ensuite, bilveduta minn wara u minn quddiem, terrazzin lest minn kollox ta’ kwalità tajba.

Prezz €112,000 (Lm48,000). ?emplu 79441869.

tas-sodda wa[da ensuite, gallarija quddiem u wara u parti mill-bejt bil-washroom. €116,000 (Lm50,000) ?emplu 79990798.

{a] - }ebbu;

Marsaxlokk

APPARTAMENT kbir fl ewwel sular fi blokka ta ’ tnejn . Parzjalment lest , k/ina , living u dining area ( open plan) , tliet kmamar tas - sodda , wa[da minnhom ensuite u kamra tal - banju .

Washroom , bejt u l - arja .

Prezz €1 45 , 000 . ?emplu 79050498 .

Proprjetà

G{ALL-BEJG{ JEW TPARTIT

FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.

U artijiet g[all-i]vilupp. ?emplu 99473354 jew 21387082.

Santa Venera

FLAT l-ewwel sular finished u furnished. Tliet kmamar

Remissa

BI tliet stalel, post ideali lMarsa vi/in il-korsa, livell mat-triq, g[all-bejg[ jew tpartit ma’ proprjetà. ?emplu 79259744.

G{ALL-KIRI {al Tarxien

{ANUT Class 4 tajjeb g[al kull negozju. Bla rigal. €10 kuljum. 35 metru kwadru. ?emplu 27680469 jew 99824167.

{a]-}abbar

GROCER 40 pied x 11.5-il pied u 17 g[oli. Post /entrali u spazju]. Rigal €12,000 u kera € 250 fixxahar (stokk jekk trid).

Titilfuhx. ?emplu 77#99449931.

Ra[al :did

GARAXX fi Triq il-Palma (60 pied x 18-il pied) tajjeb g[al [anut, bieb wiesa’, dawl, ilma u toilet. Kien fih permess. ?emplu 21667278 jew 79804767.

G{AT-TWELLIJA Il-Qrendi

IRONMONGERY jew petshop bi klijentela tajba. Luniku [anut ta’ dan it-tip fil-Qrendi. ?emplu 79936692.

L-Imsida

{ANUT tajjeb g[al kull negozju . ?emplu 99898254 .

VETTURI Range Rover

CLASSIC, 3 door V8 3.9 EFI, ;ewwa mibdul – soft dash. Prezz €5,000 negozjabbli. ?emplu 79456174.

KLASSIFIKATI AVVI}I Accounts

VAT, taxxa, pagi e//. Xog[ol effi/jenti g[all-b]onnijiet tieg[ek. Rati moderati [afna. ?emplu jew ibag[tu sms fuq 79283252.

G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma.

Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol.

B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.

Jiena

:UVNI ta’ 36 sena nixtieq niltaqa’ ma’ mara tal-istess età bis-serjeta. ?emplu 99206673.

M&K

TOFFRI xog[ol ta’ kisi bil;ibs, kisi, ]ebg[a u tibjid bilpont, kull tip ta’ katusi, qoxra fuq il-fil u antika u kull alterazzjoni fil-;ebel, bl-a[jar prezzijiet u xog[ol fil-pront. ?emplu 99491062 jew 79981410.

13

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

Nixtri

AFFARIJIET antiki, fajjenza antika, g[amara antika u affarijiet ta’ xi kollezzjoni. ?emplu 21822703, 21802514, 21675703 jew 79451871.

Nixtri

GARAXX in-na[a tal-iskola tal-Gvern, San Pawl il-Ba[ar. ?emplu 99887233.

Ni]barazza

DJAR u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa [ames sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.

Restawr

RESTAWRATUR Taljan jag[mel restawr professjonali fuq g[amara antika ta’ kull stil u epoka bi French polish finishing. Aktar minn 20 sena esperjenza fl-Italja u f’Malta. ?emplu 99420424 jew 21578866.

Tiswijiet fil-pront u fil-post TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet.

Stima b’xejn minn qabel.

Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

Trasport bejn l-Ingilterra u Malta

GANGA Transport Services, Triq Wied il-G[ajn, {a]}abbar }BR2703. Is-soluzzjoni tieg[ek g[al ;arr ta’ karozzi bejn l-Ingilterra u Malta. Store fl-Ingilterra. ?emplu 21803271 jew 99153153.

G{ALL-BEJG{ Caravan ‘Knoces’

JORQDU erbg[a fih. Fih batterija, charger, inverter u awring, f’kundizzjoni tajba [afna. Prezz €9500. ?emplu 99455091.

G[al kull xog[ol ta’ stampar u sheets tat-tombla

B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici printing press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: minna[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur, e//. u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com

Lott brieret

KOLLEZZJONI ta ’ aktar minn 80 beritta bir - reklam – € 60 kollha jew €1 l wa[da . ?emplu 2 1 242 1 80 .

Mejda tal-pranzu

KOMPLUTA b ’ sitt si;;ijiet , magna tal - [jata Singer Melody 60 , wall unit , k/ina , one seater sofa , ]ew; si;;ijiet tal - injam b ’ cushions bojod tal - ;ilda , tliet si;;ijiet tal - injam , tapit kbir a[dar bil - kannel la , monitor tal - kompjuter , libsa tal - bridesmaid , pitturi ori;inali mpittrin g[all gosti tag[kom , kostum tal Karnival g[all - kbar f ’ kun dizzjoni tajba u elaborat ,

kien mixtri g[al show . ?emplu 798839 1 6 .

Toilet seats

NAG{MEL xog[ol ta’ toilet seats ;odda li jkunu maqsumin jew li ma ssibux tixtru b[alhom, mag[mulin mill-injam tal-pine bilkuluri li jaqblu u kif tixtiquhom intom, g[all-kamra tal-banju kompluti bil-fittings. G[al aktar informazzjoni /emplu 21675053 jew 79675053.

JIN{TIE:U Mastrudaxxa

BL-ESPERJENZA. ?emplu Casaform 79447266 .

14

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

FEATURE

All the saints go marching in - out minn Fr Thomas Moore ofm.conv .........................................................

Filwaqt li konna bilqieg[da nie[du kafè, bdejna nisimg[u dik l-g[anja sabi[a: “All the saints go marching in”.

B’da[ka sarkastika, wie[ed minna qal; “Illum bil-maqlub – As the saints go marching out...” Jiena staqsejtu g[ala m’g[adux “go marching in”. “Ma tafx li llum sejrin lura; min qed jag[ti kas biex isir qaddis?”

G[edt f’qalbi: din hi riflessjoni ta’ min ja[seb fuqha bis-serjetà.

L-Img[allem :esù g[amilha tieg[u wkoll is-sej[a g[all-qdusija li l-Mulej Alla wassal lill-poplu tieg[u tar-Rabta l-Qadima: “G[andkom tkun qaddisin g[ax qaddis jien, il-Mulej Alla tag[kom” (Lev 19, 2). Dan il-kliem lImg[allem irrepetieh kemm-il darba, bil-kliem u bil-g[emil. Fid-diskors talmuntanja (Mt 5, 3 – 12) [alla lillKnisja kodi/i ta’ qdusija li jista’ jag[mlu kul[add. “Ibqg[u fija u jiena nibqa’ fikom. Kif il-ferg[a ma tistax tag[ti frott minnha nnifisha jekk ma tibqax fid-dielja, hekk anqas intom jekk ma tibqg[ux fija. Jiena d-dielja, intom il-frieg[i. Min jibqa’ fija u jiena fih, dan jag[mel [afna frott” (:w 15, 4-5).

Il-Beatu Papa :wanni Pawlu II ta’ sikwit kien isemma’ le[nu, spe/jalment fl-okka]joni ma]-]g[a]ag[, biex juri ssbu[ija tal-qdusija, filwaqt li jsejja[ lil kul[add g[al din il-[ajja. G[adu jidwi l-messa;; tieg[u fil-Jum Dinji ta]}g[a]ag[ fis-sena 2000 f’Ruma. Kiteb ukoll lil dawn il-[bieb tieg[u tal-qalb imxerrdin fid-dinja kollha fl-okka]joni tal-:ublew: “G[e]ie] ]g[a]ag[ li tinsabu f’kull kontinent, la tib]g[ux tkunu qaddisin tat-tielet millennju.

A[sbu fil-[ajja Nisranija; [obbu t-talb; kunu koerenti u aqblu mal-fidi ta’ Kristu; ;eneru]i fil-qalb ma’ [utkom.

Il-Mulej iridkom tkunu appostli qalbiena tal-Bxara t-Tajba kullimkien, ma’ kul[add u bennejja ta’ ;enerazzjoni ;dida.”

Dan il-messa;; g[all-qdusija kompla l-eku tieg[u sentejn wara fil-Jum Dinji ta]-}g[a]ag[ fil-Kanada. Il-Beatu :wanni Pawlu II ]ied il-[sieb tieg[u fuq il-qdusija, filwaqt li stieden li]]g[a]ag[ tad-dinja kollha: “B[alma lmel[ jag[ti t-tog[ma fl-ikel u d-dawl juri u jke//i d-dlamijiet, hekk ukoll ilqdusija tag[ti tifsira s[i[a lill-[ajja biex tirrifletti l-glorja ta’ Alla.

Forsi wie[ed jistaqsi: Min huma lqaddisin? G[ala l-Knisja tiddikjara nies ta’ kull livell u età fis-so/jetà b[ala qaddisin? Fi kliem il-Beatu Papa :wanni Pawlu II nsibu twe;iba tajba meta kompla jg[id li l-eroj ir;iel u nisa li toffrilna d-dinja llum huma difettu]i g[all-vera [ajja. I[alluna bil-g[atx u mxennqin. Dawk li nsej[ulhom veri stilel fil-[sieb ta’ :wanni Pawlu II huma l-qaddisin u l-beati li qatt ma g[amlu ru[hom eroj u lanqas [admu biex jimpressjonaw. Eroj ta’ din ilkwalità huma b’e]empju g[alina biex ng[ixu b[alhom fit-talb u l-[idma, g[ax b’hekk nistg[u n;eddu u nirriformaw il-Knisja. Jekk jirnexxilna nitolbu mal-qaddisin f’dan is-sens, inkunu ;a qbadna t-triq tal-qdusija a[na wkoll.

Il-Papa pre]enti, imbag[ad, qed i]id id-do]a g[all-qdusija. Fil-Jum Dinji ta]-}g[a]ag[ tas-sena 2005, f’Cologne, il-:ermanja, il-Papa

Benedittu XVI [ajjar bil-qawwa kollha: “G[e]ie] ]g[a]ag[, il-Knisja g[andha b]onn xhieda sin/iera g[allevan;elizzazzjoni – nisa u r;iel – li bidlu [ajjithom ma’ Kristu Rxoxt, u li huma kapa/i jg[addu din l-esperjenza lillo[rajn. Il-Knisja g[andha b]onn qaddisin – ilkoll imsej[in g[al din il-[ajja; b’hekk nistg[u n;eddu wi// l-umanità. Il[ajja ta’ [utna li g[exu l-Van;elu hija b[al ktieb kollu stampi sbie[ li fihom insibu l-valuri tal-[ajja vera.

Tajjeb tkun taf li l-Beatu Papa :wanni Pawlu II ipproklama 1,338 beatu u beata, u 482 qaddis. G[ad hemm post g[alina wkoll. Imma nistaqsu bis-serjetà: Kemm qed nitkellmu dwar il-[ajja tal-qaddisin fillaqg[at tag[na, fil-lezzjoni talKateki]mu, waqt djalogu u konferenza? Kemm qed in[ajru li]]g[a]ag[ biex jixxennqu g[all-[ajja tal-qdusija?

Din hi idea fundamentali tal-Patt il:did li torbot mal-Patt il-Qadim: g[aliex g[andna nkunu qaddisin – g[aliex il-Mulej Alla nnifsu hu qaddis, u a[na [olqien tieg[u. Li tkun qaddis mhix xi impo]izzjoni jew pi].

Obbligu, iva, imma li ;ej minn nobbiltà li g[andna ta’ wlied Alla Missierna, g[ax kif jg[idu, in-nobbiltà

tobbliga; a[na ma[luqin fuq xbieha tieg[u (:en 1, 27). Mela mhux biss hi naturali, imma hi wkoll vokazzjoni li nkunu qaddisin: “Kunu qaddisin, g[ax Qaddis jien” (1 Pt 1,6). Mhux biss bla mist[ija, bla bi]a’, imma hekk g[andna nkunu; hemm nissej[u persuna vera, li rnexxiet. Inkella nkunu tassew falluti. Il-maqlub ta’ qaddis mhux il-midneb imma l-bniedem fallut. L-ikbar di]grazzja li tista’ taqa’ fuqna (Leon Bloj). Kellha ra;un ilBeata Madre Tere]a meta wie;bet lil wie[ed ;urnalista li staqsieha xi prova tag[ti biex kul[add isej[ilha “is-Soru l-Qaddisa”, meta qaltlu; “Li tkun qaddis mhux lussu, imma ne/essità”.

Jalla l-qaddisin ikunu mudelli ta’ [ajjitna, u lill-Mulej Alla nitolbuh: A[na li nag[tu ;ie[ lill-qaddisin tieg[ek g[all-merti tag[hom, ilqa’ ttalb li tant qaddisin joffrulek g[alina, u xerred fuqna bil-kotra l-[niena mixtieqa tieg[ek. Bi Kristu Sidna.

Ammen.

TAGÓRIF

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

15

Esibizzjoni fil-Birgu b[ala parti mill-pro;ett SECRET SECRET (Sustainable EcoCultural Responsible European Tourism) hu pro;ett iffinanzjat mill-Unjoni Ewropea ta[t il-programm Europe for Citizens.

Il-pro;ett g[andu lMuni/ipalità ta’ Volos filGre/ja b[ala l-Imsie[eb Prin/ipali. L-imsie[ba l-o[ra huma l-bliet ta’ Brezno fisSlovakkja, Limbazi fil-Latvja, Paphos f’?ipru u l-Birgu f’Malta.

Kien wasal i]-]mien g[allBelt Marittima tal-Birgu biex

tospita l-laqg[a li jmiss ta’ dan il-pro;ett, wara li lKunsill Lokali tal-Birgu kien attenda konferenzi fil-bliet imsemmija hawn fuq matul dawn l-a[[ar sentejn.

G[alhekk, bejn il-:img[a 13 u l-{add 11 ta’ Mejju 2012, il-Kunsill Lokali tal-Birgu organizza l-wirja bl-isem ‘Participation with joint project stand’ u g[allesibizzjoni l-muni/ipalitajiet kollha membri tal-pro;ett, tellg[u stand sabiex jesibixxu l-gosti u l-attrazzjonijiet tal-

bliet rispettivi tag[hom.

Din l-esibizzjoni saret filbinja storika u mill-aktar presti;ju]a fil-belt tal-Birgu, dik tal-Ber;a ta’ Franza, u ;iet uffi/jalment inawgurata minn Carm Mifsud Bonnici, il-Ministru tal-Intern u lGvern Lokali, fil-pre]enza ta’ Stefan Buontempo, il-Kelliem g[all-Gvern Lokali.

Is-Sindku tal-Birgu, John Boxall, Manos Vougioukas, il-koordinatur tal-pro;ett ‘SECRET’, Peter van Roosmalen, il-President tal-

Il-kompetizzjoni Skywards Future Artists tlaqqa’ artisti ;odda ma’ udjenza ta’ 7 miljuni Il-linja tal-ajru Emirates nediet il-kompetizzjoni Skywards Future Artists 2012 biex issib lill-artisti l-aktar ambizzju]i fiddinja.

Ir-rebbie[a tal-kompetizzjoni se jkollhom xog[olhom jidher fuq il-cards tas-s[ubija ta’ Skywards 2013, il-programm rebbie[ g[al dawk li jsiefru ta’ spiss, u b’hekk tag[ti lill-artisti opportunità li jissodisfaw ilkreattività tag[hom waqt li tg[aqqadhom mas-seba’ miljun membru ta’ Skywards madwar id-dinja.

Il-kompetizzjoni ta’ Skywards Future Artists qed tfittex talent mhux mag[ruf, li jista’ jkun dak li g[allem lilu nnifsu, studenti tal-arti u anke individwi ta’ esperjenza, li g[ad ma la[qux l-aspirazzjonijiet artisti/i tag[hom. Bl-g[aqda mal-akbar udjenza possibbli, Skywards trid tintrodu/i lil dawn l-artisti madwar id-dinja u turi x-xog[ol ori;inali tag[hom.

Il-kompetizzjoni jistg[u jie[du sehem fiha l-artisti kollha, fi tliet kategoriji wesg[in ta’ media: fotografija#tpin;ija bid-digital media#illustration, u 3D (skultura, /eramika u [;ie;).

Jintg[a]lu tliet rebbie[a, wa[da g[al kull klassi ta’ s[ubija fi Skywards. Ix-xbieha rebbie[a tax-xog[ol tal-arti li tintg[a]el tintwera fuq il-cards ta’ s[ubija ta’ Skywards g[all-2013, kif ukoll f’kull komunikazzjoni u materjal ta’ promozzjoni li jintu]a online u offline. L-isem ta’ kull artist jidher flimkien max-xog[ol tal-arti rebbie[ tag[hom.

“Hekk kif il-kumpanija tkompli bit-tkabbir globali tag[ha, Emirates, permezz talfrequent flyer programme Skywards, trid tag[milha possibbli li artisti b’talent jaqsmu x-xog[ol innovattiv talarti tag[hom mal-bqija taddinja,” qal Brian LaBelle, Senior Vice-President ta’ Skywards. “Skywards Future Artists Competition hi l-[olqa perfetta bejn il-komunità diversa tag[na ta’ Skywards u l-artisti ;odda b’ambizzjoni fid-

Ix-xog[ol tal-arti rebbie[ tal-kompetizzjoni ‘Skywards Future Artists’ g[as-sena 2012 Gold Tier, Naji Muneer

dinja tal-arti.”

Dawk li jo[olqu x-xog[lijiet tal-arti rebbie[a jir/ievu US$5,000 flimkien ma’ premju ta’ US$2,000 g[all-istituzzjoni fejn ir-rebbie[a studjaw (jekk dan japplika). G[add ta’ professjonisti ta’ reputazzjoni mill-aqwa fl-industrija, esperti u membri ta’ Skywards

ji;;udikaw ix-xog[lijiet. Dawn jo[olqu lista ta’ xog[lijiet li jkunu ;ew sottomessi li mbag[ad ikunu ;;udikati millmembri ta’ Skywards permezz ta’ pro/ess ta’ votazzjoni fuq ilwebsajt.

Il-websajt biex ji;u sottomessi x-xog[lijiet u rregoli tal-kompetizzjoni hi www.skywardsfutureartists .com. L-a[[ar data biex isiru sottomissjonijiet ta’ xog[lijiet hi l-25 ta’ :unju, 2012. Ilvotazzjoni mill-membri ta’ Skywards issir bejn it-30 ta’ Lulju u l-15 ta’ Awwissu, u rrebbie[a jit[abbru fl-a[[ar ta’ Awwissu.

Emirates topera titjiriet kuljum minn Malta g[al Dubaj b’waqfa qasira f’Larnaka, ?ipru.

European Walled Towns, u Nikos Stoikos, il-Vi/i Sindku ta’ Volos, rispettivament, indirizzaw lil dawk kollha pre]enti g[all-inawgurazzjoni.

Numru kbir ta’ barranin, li jag[mlu parti mill-Walled Towns Friendship Circle, fejn il-Birgu huwa membru, u li kienu f’Malta g[al-Laqg[a tal-E]ekuttiv ta’ din lasso/jazzjoni, kienu wkoll

pre]enti.

Il-laqg[a finali ta’ dan ilpro;ett hi ppjanata li ssir bejn id-29 u t-30 ta’ :unju, 2012 fil-belt tal-imsie[eb ewlieni, Volos, fil-Gre/ja. Il-Kunsill Lokali tal-Birgu hu entu]jast li ladarba dan il-pro;ett jasal fi tmiemu, se jinqalg[u opportunitajiet ;odda g[allbenefi//ju tal-Birgu, il-Belt Kapitali Marittima Maltija.

16

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

TAGHRIF

Opra ;dida fil-knisja parrokkjali ta’ {al Tarxien Illum {al Tarxien qed ji//elebra l-festa talpatruna tieg[u Marija Annunzjata.

Disat ijiem wara ja[bat l-420 sena minn meta l-Isqof Gargallo [are; l-att li bih qasam l-art ta’ Bir Miftu[ f’g[add ta’ parro//i fosthom ta’ {al Tarxien.

Biex ikun immarkat dan l-anniversarju lparru//ani rregalaw lill-knisja parrokkjali erba’ gastri tal-fidda u erba’ fjuretti tal-ganutell biex jintramaw fuq l-artal ma;;ur fil-jiem tal-festa tal-Lunzjata. Id-disinn tal-gastri ]viluppah lartist Renzo Gauci. Dan g[amlu b’mod li jikkumplimenta l-istil tal-gandlieri li jintramaw fuq l-artal f’dawk il-jiem. Biex ]gur ikun esegwit dak li kellu f’mo[[u, Renzo skolpixxa l-mudell tal-injam li ntu]a g[all-forom biex tin[adem il-fidda u ssupervi]jona x-xog[ol kollu.

Ix-xog[ol fil-fidda ;ie esegwit b’mod skruplu] mid-ditta LAGA. Ix-xog[ol tal-ganutell in[adem mi]-]ag[]ug[ Joshua Mercieca. Dan ukoll ta l-aqwa tieg[u f’dan ix-xog[ol. Bis-sapport kontinwu, kemm morali kif ukoll konkret, minn ommu u missieru u b’konsulenza ma’ Renzo, Joshua [are; b’bi//a xog[ol ta’ klassi g[olja bi fjuri mirquma u kuluri armoni/i u li fl-ebda [in ma jisirqu l-g[ajn minn fuq id-dehra ;enerali talartal.

Kemm Renzo kif ukoll Joshua wettqu din ilbi//a xog[ol bla ebda [las. Dan g[en mhux ftit biex l-ispi]a n]ammet baxxa kemm jista’ jkun, i]da l-ispejje] tal-materjal tal-ganutell u xxog[ol tal-fidda telg[u g[al somma sostanzjali.

G[al dan g[amlu tajjeb il-parru//ani li, b[assoltu, laqg[u l-pro;ett bil-fer[ u b’;enero]ità li

Staff ta’ Middlesea Insurance fil-Millennium Chapel

Middlesea Insurance torganizza CSR Day fil-Millennium Chapel

wasslet biex il-[olma twettqet.

Din l-opra kienet inawgurata nhar il-{amis 10 ta’ Mejju wara l-[ru; tal-vara tal-Lunzjata min-ni//a. Wara, il-gastri u l-fjuretti t[allew g[al xi ;ranet g[all-wiri, b’mod li wie[ed seta’ jammira d-dettall tax-xog[ol mill-vi/in.

Fil-;ranet tal-festa ]]ejjen l-artal ma;;ur, ilpost li g[alih in[admu.

Numru ta’ impjegati ta’ Middlesea Insurance attendew jum ta’ Responsabbiltà So/jali Korporattiva, fil-Millennium Chapel, li hi wa[da mill-benefi/jarji tal-programm ta’ Responsabbiltà So/jali Korporattiva.

Matul il-jum, membri tal-istaff kellhom l-opportunità j]uru l-Millennium Chapel u /-?entru Wishing Others Well, il-ferg[a so/jali tal-kappella, sabiex jaraw u jesperjenzaw is-servizzi offruti minnha.

Il-Millennium Chapel hi oasi ta’ pa/i g[al kull twemmin u reli;jon kif ukoll post ta’ adorazzjoni perpetwa. Toffri wkoll g[ajnuna, u servizz ta’ konsulenza u assistenza diretta g[al dawk li je[tie;u appo;; f’mument ta’ kri]i, inklu]i persuni bla dar u persuni f’riskju ta’ faqar anke permezz tat-tqassim tal-ikel. Il-Millennium Chapel hi post fejn jiltaqg[u bosta ]g[a]ag[, residenti lokali, kif ukoll turisti, f’ambjent ta’ fidi.

L-attività kienet immexxija minn Fr Hilary Tagliaferro OSA, id-direttur u fundatur tal-Millennium Chapel.

20

I/-/imiterju l-;did fin-Nadur u l-prin/ipji nsara Sur Editur, L-ittra ta’ Zokor (Nadur) li dehret f’din il-gazzetta fil-[ar;a tal-{add 29 ta’ April, 2012 kienet intenzjonata biex tipprovoka lil xi [add li tant i[obb il-kittieb.

Barra li parti mill-ittra hi kontradittorja l-inkonsistenza tal-[sieb u l-ge;wi;ija ta’ ideat bla konnessjoni bejniethom u g[al kollox barra mis-su;;ett fa/ilment jikkonfermaw ilmotivi ulterjuri tal-korrispondent.

Zokor [assu skandalizzat b’dak li kiteb Kanonku Naduri f’gazzetta lokali bl-Ingli] dwar il-ka] ta/-/imiterju l-;did u mhux komplut fin-Nadur. I]da mbag[ad wara jistqarr li dan ilKanonku kellu dritt jesprimi lopinjoni tieg[u. Dan jag[mel sens? U j[ossu skandalizzat fiex?

Zokor ma jsemmi assolutament xejn!

Naturalment kul[add se j[oss xi [a;a dwar x’jg[id jew ja[seb [addie[or; tista’ taqbel jew ma taqbilx jew ma jkollokx opinjoni qabel ma tkun taf laffarijiet kollha.

I]da li pubblikament tinsinwa xi skandlu li ta[seb li jkun g[amel [addie[or u tibqa’ vag bla ma tispe/ifika, tkun qed tpo;;i lil dik il-persuna g[addisprezz tal-pubbliku u meta dan ikun Kanonku tkun qed timmina l-integrità sa/erdotali tieg[u wkoll.

Barra minn hekk ta’ min ifakkar lil Zokor li hemm liskandlu Fari]ajku. Mid-dehra dan il-korrispondent tka]a jew kien skandalizzat g[ax ilKanonku kixef xi ftit l-g[atu tal-borma li fiha kien hemm lilma jbaqbaq jew [arrek l-ilma qieg[ed li ;ab arja di]gustanti!

Ta’ min jistaqsi: G[aliex Zokor ma semmiex lil dan ilKanonku b’ismu, u biex [assu skandalizzat?

Il-punti l-o[ra li qajjem b[all-elemo]ina tal-Quddies u d-dmirijiet tal-Kanon/i minhiex se nwie;eb g[alihom g[assempli/i ra;uni li huma irrilevanti g[all-ittra li kiteb Zokor u li hi prova /ara li hu

ITTRI LILL-EDITUR

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

ried jinsinwa u jipprovoka.

M’g[andix dubju li dan ilkorrispondent jaf li d-dar il;dida ta’ Di/embru 13, baqg[et ming[ajr linja tad-dawl u l-ilma g[aliex kien hemm /erti illegalitajiet fil-kostruzzjoni talbini. Dawn kienu regolarizzati billi saru dawk il-bidliet li talbet il-MEPA b’eluf ta’ ewro u wara ng[ataw kemm id-dawl u kemm l-ilma.

Naqbel li dawk il-fdalijiet qaddisa tal-erwie[ li qeg[din fi xkejjer u f’kaxxi g[andhom ikollhom qabar fejn jindifnu b’mod dinjitu]. G[ax te]isti din ir-realtà u hu ur;enti li dawn ilfdalijiet jindifnu f’qabar ma tikkostitwixxi l-ebda dritt li tinjora l-li;ijiet tal-pajji] fejn jid[ol l-ippjanar u d-drittijiet /ivili ta’ terzi persuni o[ra.

Il-passjoni, l-emozzjoni u ttag[jir ma jwasslux biex tinstab soluzzjoni.

Iz-Zokor jaf daqsi — ma nafx hux i]jed minni — li assolutament ma tag[milx sens li tqaddes Quddiesa f’sit ta’ /imiterju nofs le[ja fejn l-oqbra huma vojta. Jixraq aktar li tqaddes Quddiesa fil-kappella ta/-/imiterju fejn hemm ilkaxxi u l-ixkejjer bil-fdalijiet tal-i;sma qaddisa, f’post ikkonsagrat.

Il-poplu tag[na intelli;enti bi]]ejjed biex jifhem dan ilkun/ett b[alma qaluli [afna nies… u dawn mhumiex ilbdiewa.

Teolo;ikament hu inkon/epibbli li b[ala g[an a[[ari l-Quddiesa tintu]a b[ala g[odda. G[alija din hi l-akbar profanazzjoni li tista’ ssir.

Jekk hemm irregolaritajiet i//elebrazzjoni tal-Ewkaristija mhix se tag[milhom regolari.

A[na min a[na rridu nkunu nies ta’ prin/ipji. Dan ifisser li jekk l-azzjoni jew il-[a;a tkun [a]ina fiha nfisha qatt ma tista’ tag[milha bl-e//ezzjoni meta tkun l-inqas [a]ina bejn ]ew; affarijiet []iena; u qatt ma tista’ g[al fini tajjeb b’mezzi []iena jew ille/iti, the end does not justify the means.

{ABIB TAL-KANONKU

In-Nadur

?aqliq g[at-tajjeb Sur Editur, L-idea li l-Università ta’ Malta t[ajret tniedi Konferenza fuq G.K. Chesterton turi li hawn /aqliq biex il-pajji] jintrefa’ akkademikament.

Chesterton twieled f’Londra fid-29 ta’ Mejju, 1874 u miet fl-14 ta’ :unju, 1936.

B[ala bniedem kolt u responsabbli, [ass ittaqlib ta’ ]mienu spe/jalment bid-di]astru tal-Gwerra l-Kbira (1914 – 1918) u t-tensjoni li kienet qed takkumula bejn parti u o[ra ta’ Spanja u li splodiet fi gwerra /ivili xahar wara mewtu.

Chesterton kien dotat b’kapa/ità letterarja vasta. Kien kritiku politiku, poeta, awtur ta’ ’l fuq minn 1,000 esej, novellista u — wara li kkonverta g[all-fidi Kattolika — difensur qalbieni ta’ din l-istituzzjoni. Flimkien ma’ Hilaire Belloc, kien jikteb intensament flistampa g[al kaw]a i]jed distributtiva fost ilpoplu.

L-oppo]ituri tieg[u sabu fuqxiex jistg[u ji;bdulu siequ, u ffukaw fuq il-figura tieg[u li kienet pjuttost sproporzjonata. Kien o[xon i]da hu ma kienx jinkedd. Kienu jpin;uh, barra milli bil-lunetta, b’]aqqu e]a;eratament goffa u b’par saqajn irqaq biex figurtu tkun i]jed komika.

Kien popolari fil-kitba g[ax kitbietu tappella. Intefa’ jikteb fuq awturi kbar talletteratura, fosthom Robert Browning (1903)

u Charles Dickens (1906).

Wara qabad jikteb dwar it-teolo;ija u rreli;jon. Kiteb il-[ajja ta’ San Fran;isk t’Assisi (1923), il-Bniedem Etern (1925) u San Tumas d’Aquino (1933).

Fil-poe]ija tieg[u, irka//at [afna dik intitolata Lepanto — avveniment li se[[ sitt snin wara l-Assedju l-Kbir ta’ Malta (1565).

Hi ballata twila dwar dik il-battalja kru/jali bejn flotta nisranija u dik ottomana.

Chesterton kien jaf jag[milha [ajja bil-mod kif kitibha. Hemm parti li l-kapijiet insara tal-flotta alleata, imlaqqa’ g[al kontra lg[adu, bdew jib]g[u jie[du t-tmexxija talispedizzjoni.

F’daqqa wa[da qam minn fosthom Don Juan tal-Awstrija u qalilhom: “I’ll lead the fleet”; u hemm vers ta’ Chesterton li jg[id: “Don… Juan… of Austria is going… to… the war”.

Dak il-mument timma;ina l-imqadef taxxwieni jaqdfu ’l quddiem lejn Lepanto, filGolf ta’ Patras.

Ma nistag[;ibx jekk G.K.C. ikun skopert bil-kbir hawn Malta. Meta, fl-1934, kien ;ie Malta, kien iltaqa’ mieg[u Dun Karm Psaila, il-Poeta Nazzjonali tag[na, fil-Lukanda Osborne, u tkellmu fit-tul u fuq diversi su;;etti.

A.D.S.

{’Attard

50 sena sa/erdoti

Sur Editur, Kien 50 sena ilu, nhar is-7 ta’ April tas-sena 1962, meta numru ta’ Djakni kienu ordnati Sa/erdoti mill-Ar/isqof Mons.

Mikiel Gonzi fil-Konkatidral ta’ San :wann. {afna minnhom servew b[ala kappillani jew ar/iprieti u f’xog[ol ie[or pastorali.

Fost dawn is-sa/erdoti hemm il-Kan. John Ciarlò, l-editur attwali tal-;urnal Kattoliku Le[en is-Sewwa. Il-Kan. John Ciarlò hu wkoll il-Kan/illier tal-Kapitlu tal-Kolle;;jata ta’ San Pawl Nawfragu tal-Belt Valletta, fejn wettaq il-[idma sa/erdotali tieg[u.

Sa/erdot ie[or hu Mons. Joe Carabott, li kien kappillan talparro//a ta’ Wied il-G[ajn u Ar/ipriet tas-Si;;iewi. Bejn issnin 1981 – 2003, Mons.

Carabott kien ar/ipriet talparro//a tag[na tal-Mosta, fejn [adem [afna u wettaq diversi pro;etti me[tie;a. Bil-[idma tieg[u nbnew i/-?entri Pastorali ta’ Sant’Andrija

f’Tar;a Gap; ta’ Marija Omm il-Knisja f’Ta’ Mlit u s-Sala Papa Wojtyla. Pro;ett ie[or importanti kien ir-restawr minn barra tar-Rotunda. Fis-sena 1985 kienet indurata mill-;did l-istatwa titulari ta’ Sant Marija. {adem ukoll b’risq ilvokazzjonijiet, dejjem ta importanza li/-/elebrazzjonijiet litur;i/i u l-qasam pastorali b’mod spe/jali fiz-zoni.

Fl-okka]joni ta’ g[eluq il-25 sena mill-inkurunazzjoni talKwadru Titulari tal-Assunta, nhar l-10 ta’ Awwissu 2000 organizza festi spe/jali, fejn listess kwadru tal-Assunta kien im]ejjen bi tnax-il kewkba taddeheb.

Meta fis-sena 2003, kien ma[tur Monsinjur tal-Katidral, Mons Carabott xorta baqa’ u g[adu joffri s-servizz sa/erdotali tieg[u fil-parro//a tal-Mosta.

Meta kien ar/ipriet, flimkien ma’ ]ew; [uti l-o[rajn ir/evejt il-Gri]ma tal-Isqof f’Lulju tas-

sena 1983, mill-Vigarju :enerali Mons. Carmelo Xuereb fir-Rotunda tal-Mosta.

Sa/erdot ie[or hu Mons.

Alfred Xuereb, li serva b[ala kappillan ta’ Marsaxlokk u ta’ {al Lija, ra[al twelidu. Kien ukoll Assistent Direttur tad-Dar tal-Kleru u Ar/ipriet talKatidral tal-Imdina. Sirt nafu meta kont g[amilt ]mien abbati fil-Konkatidral ta’ San :wann.

Mons. Lawrence Gatt kien, fost l-o[rajn, Rettur tasSeminarju u Direttur tad-Dar tal-Providenza, fejn g[amilt ]mien na[dem jien. Illum Mons. Gatt hu l-Kan/illier talKurja tal-Ar/isqof.

Flimkien ma’ dawn issa/erdoti hemm o[rajn li kollha wettqu [idma pastorali b’im[abba u fedeltà.

Illum, g[alkemm kibru fletà, xorta g[adhom joffru sservizz sa/erdotali tag[hom.

O[rajn illum jinsabu filLitur;ija tas-sema biex jie[du l-premju tal-[idma tag[hom.

Fost dawn hemm l-Isqof Mons.

Annetto Depasquale li kien ilVigarju :enerali ta’ Malta g[al diversi snin.

Hu d-dmir tag[na li filwaqt li nirringrazzjawhom ta’ kull ma wettqu matul dawn il-50 sena, nitolbu g[alihom biex il-Mulej :esù, is-Sa/erdot ta’ dejjem u l-Ver;ni Marija, l-Omm u sSultana tas-Sa/erdoti, ikomplu j[arsuhom fil-missjoni qaddisa tag[hom u biex ikunu xhieda [ajja tal-im[abba li Alla g[andu g[al kull bniedem.

Mill-;did awguri u ad multos annos.

IVAN SCERRI Il-Mosta

ITTRI LILL-EDITUR

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

I]-]rin; u l-iskorpjun Sur Editur, Dan l-a[[ar inkixfet il-laqg[a sigrieta li kellu Joseph Muscat mal-Ambaxxatur talKorea ta’ Fuq inklu] dak li qal Muscat li ried isa[[a[ irrelazzjonijiet bejn il-Partit Laburista Malti u l-Partit Komunista Korean.

Dan kollu wera li l-Labour ma jinbidilx, jitqan][u kemm jitqan][u l-apolo;isti tieg[u!

Dan kollu fakkarni wkoll fl-istorja ta]-]rin; u l-iskorpjun!

Mela darba skorpjun ried

jaqsam xmara u peress li hu ma jafx jg[um talab li]-]rin; itellg[u fuq dahru u jaqsamlu hu. I]-]rin; wie;eb li kien jib]a’ jag[mel hekk g[ax xejn ma ried l-iskoprjun waqt li jkunu qed jaqsmu jda[[allu n-niggie]a f’dahru.

L-iskorpjun kien pront wie;eb li hu ma kienx iblah g[ax li kieku kellu jag[mel hekk imbag[ad kienu jeg[rqu t-tnejn li huma.

B’dan l-argument irnexxielu jikkonvin/i li]]rin; li g[abbieh fuq dahru u

Ma jridx jikxef il-karti

Sur Editur, Xi snin ilu kienu qassmulna stickers sofor f’kull dar biex inwa[[luhom mal-bieb biex ilWitnesses of Jehovah ma j[abbtulniex. Din seta’ kellha skop tajjeb imma kienet tindika wkoll bi]a’ li l-Kattoli/i Maltin ma jafux jargumentaw il-fidi tag[hom ma’ min ma jaqbilx mag[hom.

Joseph Muscat hekk qed jag[mel. Ma nemminx li mg[andux ideat kif se jmexxi u proposti xi jressaq imma tant mhux fidu/ju] minnhom, tant i[ossu inferjuri g[all-ideat li kontinwament jo[or;u l-gvern u l-Partit Nazzjonalista, li ma jridx li jkun hemm diskussjoni fit-tul u fil-fond dwarhom, g[ax inferjuri.

Allura jo[ro;hom kollha f’daqqa filkonfu]joni tal-kampanja elettorali biex ma jil[qux, ming[alih, jag[mluhomlu g[arbiel u trietaq. Jib]a’ mill-poplu. Jittamah u jtellag[lu laspettattivi b’mod ;enerali, imma jibda jressaq il-proposti tieg[u g[all-g[arbiel kalm tal-poplu.

Imma l-floating voter qed josserva kollox.

Anke d-difetti tan-nazzjonalisti jara. Imma jara wkoll il-;id kbir li sar minn dan il-gvern u lbi]a’ li g[andu Joseph Muscat milli jkun /ar mal-poplu. Jekk mhux qerq, bi]a’… g[ax inferjuri.

A. BORG

ANTHONY FARRUGIA Tas-Sliema

Ta[t it-3 fil-mija Sur Editur,

Il-Eurostat g[adu kif ikkonferma li Malta hi fost l-uni/i sitt pajji]i fiz-zona ewro li g[andhom ]bilan/ ta’ anqas minn 3% fil-finanzi pubbli/i.

Din hi reb[a kbira g[al Malta g[ax dan ifisser ambjent tajjeb g[al min irid jinvesti f’pajji]na, li possibbilment ifisser aktar xog[ol.

Bis-sa[[a tal-par idejn sodi ta’ Lawrence Gonzi issa ssuperajna wkoll din l-isfida u dan minkejja li l-Gvern baqa’ jippompja l-miljuni kbar fl-ekonomija u fis-servizzi so/jali ta’ pajji]na.

Meta nara l-martirju li g[addejjin minnu l-[addiema u lpensjonanti ta’ [afna pajji]i o[ra (li wara kollox ifakkarni fi ]mien il-Gvern Laburista ta’ bejn l-1981 u l-1987) in[ossni kburi li jien Malti u li jien tajt sehmi biex ikollna Gvern Nazzjonalista.

G[aliex ner;a’ nivvota Gonzi Sur Editur, Jien minn dejjem nazzjonalist. Imma qatt ma ridt inkun ba[nan. Ivvutajt dejjem nazzjonalist g[ax dejjem dehrli li gvernijiet nazzjonalisti, blelf difett li kellhom, g[ax bnedmin, kienu elf darba a[jar minn dawk laburisti bit-tajjeb kollu tag[hom. }balji jag[mel kul[add u pre;ji g[andu kul[add. Imma mhux kul[add xorta. L-istorja dejjem uriet li l-ideat u r-rotot /ari u effi/jenti dejjem kienu n-na[a tal-PN. Din id-darba g[andi ra;uni iktar konvin/enti g[aliex nivvota g[al gvern ie[or immexxi minn Lawrence Gonzi. G[ax wera bi/-/ar, kemm g[andu par idejn sodi. F’din il-le;i]latura lgvern immexxi minn Lawrence Gonzi g[amel il-meravilji, minkejja l-maltemp minn barra u lgambetti minn ;ewwa. Mela x’kapa/i jag[mel meta l-kri]i mondjali tittaffa u l-partit jissaffa minn dawk li xekkluh^ Jien perswa] li l-ag[ar g[adda. Il-futur f’idejn Gonzi hu futur isba[. La bniedem g[andu ]gur il-limitazzjonijiet tieg[u. Imma f’dil-le;i]latura wera bil-provi li hu Prim Ministru for all seasons. Il-futur ta’ Malta f’idejh g[andu garanzija ta’ su//ess.

Ikkonvin/i lil s[abek minn dan.

Birkirkara

Ri]enji u tke//ijiet

Sur Editur, Aktar ma jg[addi ]-]mien aktar qed jo[ro; fil-bera[ kemm Joseph Muscat hu dg[ajjef biex jie[u azzjoni kontra min ji]balja fil-PL. Dan ikompli jikkonfermah il-ka] ta’ kunsillier lokali laburista li f’{amis ix-Xirka allegatament attakka anzjana residenti fil-kumpless St. Jean Antide.

Biex jist[arre; dwar il-ka], il-Kap Muscat qabbad lissotto Kap Toni Abela. Dan, Muscat g[amlu anke biex forsi jirba[ i]-]mien. Issa,

beda jaqsam ix-xmara bih.

F’nofs l-ilma l-iskorpjun ma fela[x aktar u da[[al inniggie]a f’dahar i]-]rin;.

Waqt li kienu qed jeg[rqu ]-]rin; staqsa lill-iskorpjun: “G[aliex g[amilt hekk^” Wie;eb l-iskorpjun: “G[ax jien skorpjun u hekk naf nag[mel!”

Nittama biss li l-poplu Malti ma ji;rilux b[alma ;ralu ]-]rin;!

Abela, fejn tid[ol dixxiplina, ma tantx ikaxkar saqajh anzi jkun pront li fejn jidhirlu, spe/jalment jekk ikun involut hu personalment, jie[u azzjoni immedjata.

Qed nirreferi g[all-ka] ta’ Alfred Kitcher veteran laburist mill-G]ira meta dan kien spi//a mke//i mill-Partit Laburista g[ax Kitcher f’wi//u kien fakkru f’meta hu (Abela), wara li kien spi//a mill-PL kien waqqaf lAlternattiva Demokratika (kompetitur tal-PL) biex imbag[ad, meta dehrlu, re;a’

J. DEBONO

{al Qormi

lura fil-partit u sussegwentement la[aq Deputat Mexxej.

Kellna wkoll il-ka] ta’ veterana laburista }abbarija li wkoll kienet spi//at imke//ija mill-partit.

Jien na[seb li fil-ka] talkunsillier laburista ta’ Birkirkara m’hi se tittie[ed ebda azzjoni u l-ka] jit[alla jintesa.

Jien, i]da, bi [siebni, kull tant ]mien, infakkar dan ilka].

JOHN CASSAR Ra[al :did

21

P. MICALLEF

{al Luqa

Dak progress!

Sur Editur, Dan l-a[[ar kont is-suq tal-Mosta u ltqajt ma’ wie[ed [abib tieg[i li konna l-iskola flimkien u li kont ili ma narah is-snin.

Wara li fra[na b’xulxin u morna nie[du xi [a;a, waqqajna s-su;;ett fuq issitwazzjoni pre]enti peress li a[na t-tnejn tal-istess kulur.

Tkellimna tista’ tg[id fuq kollox, fuq i]-]g[o]ija, fuq il-familja u sintendi fuq is-sitwazzjoni pre]enti; kemm verament tbiddlet Malta f’dawn l-a[[ar g[oxrin sena u kemm tassew t[ossok sodisfatt meta tara l-progress li sar f’kull qasam — edukattiv, ambjentali, teknolo;iku, bini, turi]mu, [wienet, ajruport, media u anki f’dak li hu espressjoni talkelma. Fi ]mienna kollox kien kwa]i sta;nat.

Illum timmeravilja ru[ek meta tara bowsers kbar g[addejjin u misjuqin minnisa, u krejnijiet jaqsmu minn binja g[all-o[ra jg[abbu ;ebel u jlestu binja fi ]mien qasir.

Tie[u pja/ir ukoll meta wie[ed jara lussu ta’

karozzi, lussu fid-djar, kul[add isiefer u anki xi soru ssuq xi vann!

Il-media nazzjonalista g[andha tassew fejn timra[ meta tqabbel ilprogress li sar f’Malta fi ]mien l-amministrazzjoni nazzjonalista ma’ g[oxrin sena ilu.

In-ne/essità hi li ma toqg[odx tin[ela fi propaganda r[isa u toqg[od tfettaq jekk Jason Micallef tal-One TV g[andux jit[alla jo[ro; g[all-politika.

Jekk hemm il-;lied [allihom jitqabdu u jitmieg[ku bejniethom.

A[na x’jimpurtana jekk lil Jason isej[ulux il-King jew jekk hux [iere; g[allelezzjoni ;enerali^ Qabel sellimna ’l xulxin, irrealizzajna li l-aktar [a;a importanti hi li ntambru l[in kollu bil-progress li sar f’dawn l-a[[ar snin u mhux noqog[du nin[lew fuq Jason, il-King li, nist[ajjel, qed i[ossu kburi bil-propaganda li qed issir fuqu.

FRAN:ISK

Il-Birgu

22

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

internazzjonali L-ISTATI UNITI

Id-dissident g[ami jitlaq lejn l-Istati Uniti Id-dissident g[ami ?ini], Chen Guangcheng, ilbiera[ in[are; minn sptar f’Beijing, fejn kien ilu jin]amm g[al dawn l-a[[ar tliet ;img[at, wara li kien mar jitlob kenn fl-Ambaxxata Amerikana, u t[alla jitlaq lejn l-Istati Uniti.

Hu telaq flimkien mal-familja tieg[u u b’hekk tne[[a ostaklu li kien fe;; fir-relazzjonijiet bejn l-Istati Uniti u /-?ina.

Chen kien [arab mill-arrest fid-dar tieg[u x-xahar li g[adda u mbag[ad fe;; fl-Ambaxxata Amerikana – ka] li kien imbarazza [afna li/-?ina u kkaw]a xi tilwim diplomatiku malIstati Uniti.

IR-RENJU UNIT

Cameron lest jibg[at it-truppi s-Sirja Il-Prim Ministru Ingli], David Cameron, indika li t-truppi Ingli] jistg[u jintbag[tu lejn is-Sirja biex i]idu l-pressjoni fuq ir-re;im ta’ Bashar alAssad.

Hekk kif fis-Sirja qed tkompli l-vjolenza, Cameron qal lill-mexxejja l-o[ra mi;bura g[as-summit tal-G8 fl-Istati Uniti, li jrid isir aktar biex jitwaqqf it-tixrid taddemm fis-Sirja.

Cameron qal li hu lest jibg[at it-truppi lejn is-Sirja b[ala parti minn forza internazzjonali biex ikun assigurat li qed jin]amm ilwaqfien mill-;lied.

B[alissa hemm aktar minn mitejn osservatur tan-

Nazzjonijiet Uniti fis-Sirja, fejn aktar minn 9,000 persuna nqatlu f’aktar minn sena ta’ vjolenza, hekk kif ir-re;im jipprova jra]]an l-oppo]izzjoni g[at-tmexxija ta’ Assad.

Sadattant, jidher li l-Gvern Ingli] qed jg[in lill-forzi li qed ji;;ieldu biex jitne[[a r-re;im ta’ Assad. Fost dan intbag[at apparat g[all-komunikazzjoni li l-Gvern Ingli] jg[id se jg[in biex ikunu dokumentati labbu]i li qed isiru mir-re;im.

Intant, din il-;img[a sar mag[ruf li n-Nazzjonijiet Uniti qed tinvestiga lpossibbiltà li r-re;im ta’ Assad qed jag[mel skambju ta’ teknolo;ija militari mal-Korea ta’ Fuq. Sensiela ta’ ritratti mag[mulin mill-komputer, li juru l-pjattaformi li se jintu]aw biex jittella’ l-Costa Concordia. (Ritratt> Reuters)

L-ITALJA

Tir li l-Costa Concordia jitwassal f’port sa Frar Kumpanija tas-salvata;; Amerikana u o[ra Taljana, blu]u ta’ cranes kbar u air tanks se jippruvaw itellg[u l-Costa Concordia mill-iskoll barra lg]ira ta’ Giglio u jwasslu sa port Taljan.

Il-[idma se tibda fil-;ranet li ;ejjin u l-iskop hu li dan kollu jsir sa Frar tas-sena ddie[la. Din se tkun l-ewwel darba li ssir [idma ta’ din ixxorta, u l-ispi]a mistennija tkun tla[[aq madwar it-300 miljun dollaru.

Dan t[abbar mis-sidien talvapur, il-Costa Cruises.

Il-vapur, li hu twil 290 metru u ji]en 114,500 tunnellata, kien inkalja barra l-g]ira Taljana fit-13 ta’ Jannar u tal-anqas 30 persuna tilfu [ajjithom, u hemm tnejn li g[adhom ma nstabux.

Il-[idma tas-salvata;; se ssir mill-kumpanija

Amerikana Titan Salvage u minn dik Taljana, il-Micoperi.

L-uffi/jali Taljani qalu li issa se tibda [idma biex ilvapur ma jkomplix jitkaxkar ’l isfel mal-iskoll li inkalja fuqu, g[aliex madwaru hemm ba[ar fond. Imbag[ad, dan se jin;ibed ’il fuq u jin]amm dritt f’wi// l-ilma permezz ta’ air tanks enormi – xi [a;a li qed jittamaw tkun se[[et sa Frar tas-sena d-die[la.

Wara, il-vapur se jin;arr lejn port Taljan biex imbag[ad ji]]arma. Hemm ilpossibbiltà li jittie[ed lejn ilport ta’ Livorno biex jg[in irre;jun ta’ Toscana fejn se[[ lin/ident billi jin[olqu limpjiegi.

F’Marzu kienu tne[[ew mill-vapur madwar 2,300 tunnellata ta’ fuel biex ikun evitat di]astru naturali.

Iz-zona hi ri]erva naturali.

INTERNAZZJONALI

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

23

IL-KRI}I IRANJANA

Tama ta’ ftehim Yukiya Amano, il-kap talferg[a tan-Nazzjonijiet Uniti inkarigata mill-ener;ija nukleari, l-IAEA, illum se jmur Tehran f’dak li jidher li hu sforz biex l-ispetturi tieg[u jkunu jistg[u jinvestigaw xi suspetti fir-ri/erka dwar l-armi nukleari fl-Iran.

Dan, ftit ;ranet qabel l-Iran u l-potenzi ewlenin jiltaqg[u f’Bagdad g[al ta[ditiet malIran dwar il-programm nukelari.

Din i]-]jara rari minn kap tal-IAEA se ssir hekk kif iddiplomati/i tal-Punent qalu li l-Iran u l-IAEA kienu qed jag[mlu progress lejn qafas ta’ ftehim dwar kif se jkun

indirizzat it-t[assib li l-Iran qed jipprova ji]viluppa l-armi nukleari.

Is-sorsi qalu li kieku Amano ma kienx ]gur li ]-]jara tieg[u kienet se sservi g[al xi [a;a ma kienx imur.

L-IAEA trid li l-Iran ji//ara l-kwistjonijiet li tqanqlu f’rapport tal-a;enzija s-sena li g[addiet, li ]vela l-isforzi li qed isiru mill-Iran biex ji]viluppa l-armi nukleari.

L-Iran qed isostni li din linformazzjoni hi falza; imma l-IAEA qed titlob li l-ispetturi tag[ha jing[ataw l-a//ess li g[andhom b]onn fil-pajji] biex jaslu g[allkonklu]jonijiet tag[hom.

Xi membri tal-forzi tas-sigurtà quddiem l-iskola fi Brindisi, fejn ilbiera[ se[[et l-isplu]joni fatali (Ritratt> Reuters)

IR-RENJU UNIT

L-ITALJA

Suu Kyi se tindirizza l-Parlament Ingli]

Attentat ma’ skola

Aung San Suu Kyi, li tmexxi l-moviment favur iddemokrazija f’Mjanmar, eks Burma, f’:unju se tag[mel lewwel vja;; tag[ha barra lpajji] f’24 sena.

Hi se tmur ir-Renju Unit, fejn studjat meta kienet tfajla, u tindirizza l-Parlament Ingli].

Hi se tmur ukoll l-Università ta’ Oxfrod, fejn studjat fissnin Sittin.

Hi se ]]ur ukoll it-tfal tag[ha u n-neputijiet tag[hom, li rarament tara.

Suu Kyi se tkun il-mistiedna tal-Gvern Ingli] wara li l-Prim Ministru Ingli], David Cameron, ]ar Mjanmar ixxahar li g[adda. Dan il-vja;; qed jitqies b[ala indikazzjoni tal-pass mg[a;;el li bih il-

pajji] qed jag[mel it-transizzjoni lejn id-demokrazija.

Aung San Suu Kyi mistennija wkoll i]]ur lIrlanda u n-Norve;ja waqt vja;; ta’ ;img[a, li jibda fit18 ta’ :unju.

Il-gvernijiet tal-Punent se jkunu jridu jisimg[u direttament minnha dwar kif la[jar jistg[u jg[inu l-pro/ess demokratiku fil-pajji], u dwar jekk id-dittatura militari fil-pajji] hix lesta tkompli bil-pro/ess demokratiku.

Suu Kyi ilha daqshekk ma tivja;;a barra l-pajji] g[al 15 minn dawn l-a[[ar 24 sena u min[abba l-bi]a’ li jekk to[ro; mill-pajji] ma tit[alliex ter;a’ tid[ol.

Tfajla nqatlet u o[ra tinsab f’xifer il-mewt wara splu]joni qawwija quddiem skola fi Brindisi.

Fl-isplu]joni ndarbu sitt persuni o[ra, u s-suspetti ewlenin huma li din kienet xog[ol il-Majfa.

L-isplu]joni se[[et hekk kif l-istudenti kienu qed jippreparaw biex jid[lu fliskola.

L-iskola ;;ib l-isem ta’ ‘Morvillo-Falcone’, mart ilMagistrat Giovanni Falcone, li nqatel fit-23 ta’ Mejju tal-1992. Hu kien twieled fit-18 ta’ Mejju tal-

1939 u lbiera[ fil-belt

kellha tasal delegazzjoni biex tqajjem kuxjenza kontra l-Mafja.

Il-vittma kienet Melissa Bassi ta’ 16-il sena, u anki ttfajla l-o[ra, li tinsab f’kundizzjoni gravi, g[andha 16-il sena. Fl-iskola jattendu 600 student u jidher li lbomba kienet mag[mula minn tliet /ilindri tal-gass, li t[allew f’landa tal-iskart.

Il-bomba splodiet hekk kif l-istudenti kienu ni]lin mixxarabank li wasslithom liskola.

B[ala prekawzjoni, l-

iskejjel kollha fi Brindisi ng[alqu lbiera[. Dan l-a[[ar, fi Brindisi kien qed ikun hemm ]ieda ta’ atti kriminali b’rabta mal-Mafja.

L-attentat tal-biera[ ;ab mieg[u kundanna kbira, inklu] mill-Prim Ministru u mill-President Taljan, kif ukoll mill-Papa Benedettu XVI. Dan l-a[[ar fl-Italja kien hemm sensiela ta’ attentati u theddid, i]da b’rabta politika aktar milli b’wa[da Mafju]a, u dan kien wassal biex ti]died is-sigurtà madwar ilbini pubbliku.

24

LOKALI

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

Il-baritonu Malti Joseph Lia jirba[ kompetizzjoni lirika f’S. Pietruburgu Joseph Lia, il-baritonu ]ag[]ug[ Malti li b[alissa qieg[ed jistudja filKonservatorju Statali N. Rimski-Korsakov f’San Pietruburgu, ir-Russja, g[adu kif reba[ kompetizzjoni talkant liriku f’San Pietruburgu stess u [a l-premju tal-aqwa interpretazzjoni tal-arja barokka, billi kanta l-arja Dove Sei? mill-opra Rodelinda ta’ G.F. Handel.

Din il-kompetizzjoni, li kienet parti mill-festivalkonferenza From the Russian Silver Age to the New

Renaissance, kienet organizzata mill- Ministeru g[all-Kultura Russu flimkien mal-Konservatorju RimskiKorsakov u d-dipartiment talmu]ika tal-Università talPedago;ija Alexander Gerzen ta’ San Pietruburgu.

Waqt i/-/erimonja talg[eluq, li saret fis-sala Glazunov, is-sala prin/ipali tal-kun/erti tal-Konservatorju, fejn kien hemm ukoll [afna mistednin distinti, ir-Rettur fa[[ar [afna lir-rebbie[a g[al-livell g[oli li wrew filwirja tag[hom.

Ta[dita pubblika fuq il-[sieb po]ittiv Mag[ruf b[ala ‘ra;el b’missjoni’, Leo Bormans jiddeskrivi lilu nnifsu b[ala ambaxxatur tal-kuntentizza u l-kwalità tal-[ajja.

Nhar il-:img[a, l-1 ta’ :unju, Bormans se jkun Malta biex jag[mel ta[dita pubblika fuq il-kuntentizza u l-i]vilupp tal-[sieb ottimist, bl-isem The Power of Positive Thinking (Il-Qawwa tal-{sieb Po]ittiv).

L-attività, li se tkun tinkludi wkoll dibattitu pubbliku, se titmexxa millProfessur Joe Friggieri u se ssir fil-Lukanda Phoenicia, il-Furjana u tibda fit-8.30 a.m.

Dit-ta[dita se tkun organizzata minn LeadingTalks, b’kollaborazzjoni mal-Fond g[ar-Ri/erka, l-Innovazzjoni u l-I]vilupp talUniversità ta’ Malta (RIDT) u s-So/jetà Maltija talFilosofija. Hi miftu[a g[all[addiema so/jali, innegozjanti, l-g[alliema, lakkademi/i, l-g[aqdiet mhux governattivi u g[alluffi/jali tal-gvern.

Leo Bormans, Bel;jan, hu ;urnalist, ispiratur, kittieb, kelliem motivat, il-Kap Editur u l-awtur talpubblikazzjoni li g[amlet su//ess kbir madwar iddinja The World Book of

Leo Bormans, l-awtur tal-ktieb The World of Happiness

Happiness – ;abra ta’ 100 komponiment qasir dwar ilkuntentizza.

Il-ktieb kien tradott f’diversi lingwi u ntbag[at ukoll mill-President talKunsill Ewropew, Herman Van Rompuy, lill-mexxejja kollha tad-dinja b[ala rigal spe/jali g[all-Ewwel tasSena 2012.

The World Book of Happiness hu g[all-bejg[ mill-[wienet tal-kotba talAgenda. Dawk li jixtiequ jattendu g[at-ta[dita pubblika The Power of Positive Thinking mitluba jirre;istraw minn qabel billi jiktbu f’info@leadingtalks.com.mt.

Il-postijiet huma limitati.

Id-d[ul hu b’xejn.

Wara dan id-diskors tqassmu d-diplomi lirrebbie[a mit-tenur Mariinski Alexei Steblianko li kien ukoll parti mill-;urija.

Din ma kinitx l-ewwel kompetizzjoni li reba[ Joseph, peress li f’Di/embru li g[adda rnexxielu jirba[ kompetizzjoni o[ra f’Helsinki.

Joseph Lia issa ilu g[al dawn l-a[[ar [ames snin jistudja f’dan il- Konservatorju fejn qieg[ed jispe/jalizza filkant operistiku, kant di camera u fil-pedago;ija u t-tag[lim tal-kant liriku.

Joseph Lia (lemin) mal-g[alliem tieg[u Prof. Sergei Riazantsev

Konferenza mill-HP f’Malta Is-soluzzjonijiet il-;odda dwar l-a[[ar ]viluppi filvirtwalizzazzjoni, is-sistemi converged, is-sistemi cloud, linfrastruttura tal-IT, kif ukoll is-servers, il-[a]na u nnetworks se jkunu diskussi f’konferenza tal-HP li se ssir f’Malta fit-30 ta’ Mejju filWestin Dragonara Resort, San :iljan.

L-HP, bl-g[ajnuna talpro/essuri Intel Xeon, se tkun qed titkellem fuq il-valur talvirtwalizzazzjoni bis-sa[[a tas-sistemi converged.

Il-konferenza g[andha l-isem HP Solutions u hi miftu[a

g[all-klijenti kollha talintrapri]i tal-HP, g[all-imsie[ba fin-negozju, g[ar-rappre]entanti u g[al dawk kollha li jie[du dde/i]jonijiet f’intrapri]i ]g[ar u medji, li huma interessati jsiru jafu aktar dwar il-prodotti u ssoluzzjonijiet tat-teknolo;ija talHP. Herbert Rastbichler, il-Vi/i President u d-Direttur Mani;erjali tar-Re;jun ?entrali u tal-Lvant talEwropa, se jag[mel id-diskors ewlieni tal-konferenza, u fih se jitkellem u jag[ti [arsa fuq l-istrate;ija u l-futur tal-kumpanija.

Rappre]entanti g[olja o[ra tal-HP li se jkunu pre]enti g[all-konferenza jinkludu lil Franz Scherz, Direttur Mani;erjali; Beatrix MuellerMeszarich, Manager tasServer tal-Intrapri]i, il-{a]na u n-Networks; Jelena Bratic, Arkitett g[all-G[ajnuna fisSoluzzjonijiet; Dejan Stanic, Konsulent tas-Servers, il{a]na u n-Networks u Igor Kermetciev, Spe/jalista talBejg[ relatat man-Netwerks.

Il-Manager ta’ Microsoft Malta Adrianna Zammit se titkellem fuq is-s[ubija talMicrosoft mal-HP.

Pre]entat ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’

Fil-jiem li g[addew Klabb Kotba Maltin organizza serata li fiha l-atturi mag[rufa Mario Micallef, Moira Muscat, Nathalie Micallef u Godwin Scerri interpretaw xeni mittrilo;ija Hekk T[abbat il-Qalb Maltija ta’ Oliver Friggieri, volum li g[adu kemm ;ie pubblikat.

Il-programm, pre]entat minn Mario Micallef, sar fisSala tal-Konferenzi, ?AK, Birkirkara, quddiem udjenza numeru]a. {adu sehem ukoll il-kantanti Diane Micallef u Vince Fabri. Il-Professur Charles Briffa g[amel diskors qasir dwar it-trilo;ija.

Hekk T[abbat il-Qalb Maltija hu volum li jinkludi rrumanzi It-Tfal Ji;u bil-Vapuri,

Mix-xellug g[al-lemin> Godwin Scerri, Moira Muscat, Mario Micallef, Oliver Friggieri, Nathalie Micallef, Diane Micallef u Vince Fabri

La Jibbnazza Ni;i Lura u Dik id-Dg[ajsa f’Nofs il-Port, li ftit ilu kienu trasmessi fuq NET TV b[ala teleserje.

Il-ktieb ta’ Oliver Friggieri jinsab g[all-bejg[ ming[and il-librara ewlenin f’Malta u f’G[awdex.

EUROVISION SONG CONTEST 2012

INGLOT sponsor uffi/jali tal-makeup

Wojtek Inglot mas-supermudella Pollakka Anja Rubik

Issa uffi/jali! G[as-sena 2012 il-kumpanija mondjali INGLOT se tipprovdi lmakeup ne/essarju kollu g[as-57 edizzjoni talEurovision Song Contest li se jsir f’Baku, l-Azerbaijan.

I]-]ew; semifinali ta’ dan il-kompetizzjoni se jsiru tTlieta u l-{amis li ;ejjin u lfinali s-Sibt li ;ej, 26 ta’ Mejju. Fil-fatt, se jkun hemm pre]enti 25 makeup artist li se japplikaw il-makeup u prodotti ta’ INGLOT fuq il-

parte/ipanti tal-kompetizzjoni.

Il-brand INGLOT stabbilixxiet ru[ha 25 sena ilu mill-intraprenditur Wojtek Inglot li [oloq prodotti ta’ kwalità permezz tal-a[jar ingredjenti u materjali minerali. INGLOT ta[dem ma’ makeup artists mondjali u esperti tal-kulur biex joffru dehriet skont l-a[[ar moda.

Illum, INGLOT saret brand internazzjonali li tinstab f’aktar minn 280 pajji]

madwar id-dinja b’aktar minn 800 [anut.

Rachel Vella, Direttur ta’ INGLOT Malta, stqarret li t[ossha onorata li tifforma parti minn din il-kumpanija li llum il-;urnata stabbilixxiet ru[ha madwar id-dinja kollha.

G[al aktar informazzjoni, ]ur il-[anut ta’ INGLOT ta’ The Strand, Tas-Sliema.

Tista’ wkoll i//empel 20151410#5 jew tid[ol fis-sit elettroniku www.inglotmalta.com.

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

Collage

25

Koordinazzjoni: Joe Cassar – mument@media.link.com.mt

F’pa;ni o[ra:

26-27 Kotba ;odda

fis-City Theatre

33 Meta [list mill-g[arqa…

34-35 A[barijiet minn G[awdex

Kun/ert live bil-kanzunetti ta’ Whitney Houston Il-kantanta Eleanor Cassar se tkun qed tag[ti kun/ert spettakolari fis-City Theatre, il-Belt Valletta, nhar il-{add li ;ej, 27 ta’ Mejju, fis-7.30 p.m. b’tislima lill-kantanta Whitney Houston li mietet fil-11 ta’ Frar li g[adda.

Se jkunu interpretati 17-il kanzunetta u jintwerew ukoll xi filmati li jkopru l-karriera ta’ Houston. Mistednin spe/jali fl-istess serata Glen Vella u Chiara.

Booking miftu[ mis-sit elettroniku www.biljetti.com. Il-biljetti jiswew €12 u l-qlig[ imur g[all-Fondazzjoni Puttinu Cares.

G[al aktar tag[rif /emplu lil Lorraine 99445783 jew email lil> whitneyhoustontribute27@gmail.com.

ELEANOR CASSAR> ‘A Live Tribute to Whitney Houston’ nhar il-{add li ;ej fil-Belt

26

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

C O L L A G E LETTERATURA

Kitbiet dwar it-Teatru Kontemporanju f’Malta Pubblikat volum li jintra//ja l-i]vilupp tal-arti drammatika f’Malta f’dawn l-a[[ar [amsa u g[oxrin sena I/-?entru tad-Drama M.A. Borg fi [dan id-Direttorat g[all-Edukazzjoni Tul il{ajja g[adu kemm nieda ttieni pubblikazzjoni tieg[u.

Wara l-[arsa kritika u g[add ta’ intervisti dwar ittradizzjoni tat-teatrin f’Malta (2010), issa lattenzjoni hi fuq il-qag[da tat-teatru kontemporanju f’pajji]na.

M’hemmx B]onn Siparju: Kitbiet dwar it-Teatru Kontemporanju f’Malta, editjat minn Mario Azzopardi, ilaqqa’ flimkien sbatax-il kontributur, minn prattikanti u atturi sa kriti/i tat-teatru u dawk letterarji, li jag[rblu kif it-teatru lokali evolva tul dawn l-a[[ar 25 sena.

Il-volum jinkludi anali]i kemm tal-avvanzi kif ukoll tal-limitazzjonijiet flambjent teatrali Malti.

Insibu riflessjonijiet ta’ prattikanti tat-teatru li jag[tu xhieda tal-influwenzi sofistikati li [allew fuqhom it-teori/i l-kbar tal-arti drammatika b[al Stanislavski, Mejerhold, Brecht, Grotowski, Barba jew Dario Fo, fost l-o[rajn.

Hemm ukoll kummenti u riflessjonijiet dwar iddiffikultajiet pratti/i li limpresarji u d-diretturi jiffa//jaw meta ji;u biex itellg[u xog[ol teatrali.

Kontribuzzjoni interessanti ta’ Charles Briffa tevalwa

fid-dettall ir-rabta bejn itteatru u n-narrattiva permezz ta’ anali]i testwali mixxog[lijiet ta’ Alfred Sant, Oliver Friggieri u Francis Ebejer, fost o[rajn. {afna ma jasso/jawx lil

Frans Sammut mal-kitba g[all-palk, imma fil-fatt Sammut kien interessat filkitba teatrali, l-aktar fi traduzzjonijiet g[all-Malti ta’ testi klassi/i minn Racine, Gorki u Tcekhov.

?ensu Vella – {ajja ta’ Bidwi Koperattiv Uliedu jfakkru [ajtu f’pubblikazzjoni interessanti u informattiva minn Joe Galea

Mhux ta’ spiss li wlied jippubblikaw ktieb fuq il-[ajja ta’ missierhom, u i]jed u i]jed hu rari dan fis-settur agrikolu.

I]da hekk g[amlu wlied ilmejjet ?ensu Vella ta]}ebbieg[.

Bil-g[ajnuna ta’ Carmelo Baldacchino, persuna ferm mag[rufa u fdata fis-settur agrikolu u koperattiv, ulied ?ensu Vella rnexxielhom jippubblikaw ktieb dwar il[ajja ta’ missierhom ?ensu.

Hu fera[ [afna meta sar jaf dan, i]da sfortunatament ftit ;ranet wara li kien pubblikat, ?ensu miet g[all-g[arrieda fid-dar tieg[u fi]-}ebbieg[, dar li fiha saru [afna u [afna laqg[at tal-Koperattiva talBdiewa tal-Im;arr u g[aqdiet o[ra qabel ma nbena /-?entru

fi]-}ebbieg[.

Il-ktieb dwar il-[ajja ta’ ?ensu Vella hu wkoll, biex ng[id hekk, storja talKoperattiva tal-Bdiewa talIm;arr g[ax [afna milli]vilupp tag[ha sar meta ?ensu kien President.

Fih anki informazzjoni dwar il-kumitat li [aseb biex tinbena l-Knisja ta]-}ebbieg[.

F’kelmtejn ta’ introduzzjoni, Carmelo Baldacchino jag[ti mertu wkoll lil Austin Walker, li wkoll kien jaf sewwa lil ?ensu g[ax [adem mieg[u mill-qrib g[al madwar 25 sena fil-qasam tal-koperattivi talbdiewa. Baldacchino jg[id li ming[and Walker ir/ieva sorsi prezzju]i li wassluh g[all-formazzjoni ta’ din il-

bijografija ta’ ?ensu Vella.

Il-ktieb qed jitqassam b’xejn, imma tintalab donazzjoni ta’ €10 biex tmur g[all-Missjoni tas-Sorijiet Ulied il-Qalb ta’ :esù filKenja. Wie[ed minn ulied ?ensu, Joe u martu, se jmexxu grupp ta’ voluntiera li be[siebhom imorru jag[mlu xi xog[ol fil-Missjoni ta’ dawn is-sorijiet fil-Kenja aktar tard din is-sena. U g[alhekk dak li jid[ol millkontribuzzjonijiet se jmur g[al din il-missjoni.

Biex jakkwista dan il-ktieb, wie[ed jista’ j/empel lil Joe Vella, tel. 21576102, jew jibg[at €12 lil Joe Vella, 33, ‘La Signora’, Triq Andrè Deguara, M;arr (Malta) u jir/evih bil-posta.

Wara mewtu s-sena li g[addiet, ibnu sab da[la qasira li Sammut kiteb g[attraduzzjoni li [ejja g[al Izziju Vanja tal-awtur Russu.

Din qed tidher g[all-ewwel darba f’dan il-volum.

Kontribuzzjoni o[ra, din id-darba minn Albert Marshall, tipprovoka ’lqarrejja ja[sbu dwar il-mod kif l-istudenti-atturi qed ikunu influwenzati mill‘fama illu]orja’ tad-drama televi]iva filwaqt li tag[ti direzzjoni vi]jonarja ta’ kif l-ambjent palkoxeniku lokali g[andu jil[aq livell iktar professjonali.

L-implikazzjonijiet politi/i tat-teatru wkoll jing[ataw attenzjoni dettaljata: mitteatru tat-triq u]at b[ala mezz ta’ kif jitwassal messa;; lill-mexxejja politi/i sat-teatru komunitarju li jinqeda bitteatru [alli jqajjem kuxjenza dwar materji li jolqtu lkwalità tal-[ajja tan-nies, b[all-bullying, il-vjolenza domestika jew it-tni;;is talarja.

Il-ktieb jinkludi esej ta’ Marco Galea dwar limplikazzjonijiet politi/i talpantomima, b[ala forma ta’ teatru impurtat li l-Maltin g[amlu tag[hom, mhux biss g[ax qed jittellg[u pantomimi bil-Malti imma g[ax dawn qed jinkludu do]a qawwija ta’ satira politika, g[all-kuntrarju ta’

dak li ji;ri fir-Renju Unit.

L-istorja tat-teatru politiku u l-kwistjoni ta/-/ensura ta’ kitbiet u rappre]entazzjonijiet teatrali joffru lkuntest li fih evolva lambjent palkoxeniku lokali.

Temi o[ra jinkludu r-rabta bejn il-[sieb filosofiku u limpuls imma;inattiv u tteatru b[ala l-vejikolu li jesprimi l-a[jar dawn i]]ew; aspetti, il-mixja mitteatrin g[ad-drama televi]iva u [arsa kritika lejn it-teatru li n[adem Malta filbidu tas-seklu 21, f’rassenja dettaljata li joffri Paul Xuereb.

Awturi kontributuri o[rajn jinkludu lil Joe (Peppi) Azzopardi, Joe Friggieri, Oliver Friggieri, Giuseppe Schembri Bonaci, Immanuel Mifsud, Chris Gruppetta, Mario Micallef, Marc Spiteri Lucas, Ylenia Carabott u Loranne Vella.

Dan hu ktieb essenzjali mhux biss g[all-prattikanti u l-istudju]i tat-teatru imma g[andu jolqot l-attenzjoni ta’ dawk kollha li tinteressahom il-kultura f’Malta u kif din hi l-a[jar barometru tal-bidliet so/jali li qed ise[[u.

M’hemmx b]onn Siparju jista’ jinkiseb direttament mi/-?entru tad-Drama, c#o Kulle;; San Injazju, Triq Mountbatten, Blata l-Bajda (Tel. 21220665), billi jintbag[at /ekk ta’ €10 (posta inklu]a).

C O L L A G E LETTERATURA

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

Ir-rumanz ta’ Anton Grasso Il-Kittieb pubblikat mill-;did G[adu kemm [are; g[allbejg[ IL-KITTIEB, rumanz ta’ Anton Grasso.

Dan ir-rumanz Grasso kitbu meta kellu 28 sena u kien stampat l-ewwel darba fl-1981.

Din l-edizzjoni, li kienet riveduta mill-awtur u pubblikata mill-Horizons, ;iet stampata l-A&M Printing, il-Qala G[awdex, b’qoxra ;dida ta’ Mario Cocker.

Anton Grasso, li twieled Ra[al :did fl-1952, hu wie[ed mill-aktar awturi prolifi/i u l-esponent ewlieni tal-kitba makabra f’Malta. Hu awtur ta’ aktar minn 50 ktieb li bosta minnhom nbieg[u kollha.

IL-KITTIEB hu t-12-il ktieb tieg[u li re;a’ ;ie pubblikat.

Grasso jiddeskrivi ILKITTIEB b[ala l-aktar rumanz g[al qalbu dwar isse[er u s-satani]mu. Hu rumanz li aktar minn tletin sena ilu qanqal kontroversja

Il-Premju Francis Ebejer jag[laq fil-31 ta’ Mejju L-applikazzjonijiet g[allPremju Francis Ebejer se jibqg[u miftu[a sal-{amis 31 ta’ Mejju.

Dan il-Premju, li hu ma[sub biex i[e;;e; kittieba ;odda u stabbiliti jaqsmu xog[lijiethom ma’ udjenza wiesg[a, joffri pjattaforma soda g[allaktar drammi promettenti bil-Malti.

Il-pakkett ta’ g[arfien g[all-aqwa drammi ma jinkludix biss premjijiet fi flus, imma wkoll g[ajnuna biex id-drammi rebbie[a jittellg[u u jkunu pubblikati s-sena d-die[la, meta Malta tfakkar l-20 anniversarju mill-mewt ta’ Francis Ebejer.

Il-Premju hu miftu[ g[al kittieba ta’ kull età, grad ta’ esperjenza u nazzjonalità. Id-drammi g[andhom ikunu bil-Malti.

Dan ma jeskludix l-u]u ta’ lingwi o[ra, sakemm lilsien ewlieni jkun ilMalti.

Il-kittieba g[andhom jippre]entaw dramm(i) filkategoriji li ;ejjin: Kategorija A: Drammi ta’ kull tul; Kategorija B: Drammi g[attfal#]g[a]ag[ (udjenzi ta’ 16-il sena jew i]g[ar); Kategorija ?: Radjudrammi.

Aktar tag[rif fuq www.maltaculture.com.

l-aktar min[abba passa;;i twal sesswali, li llum lawtur irridu/ihom g[al linji qosra fejn i[alli limma;inazzjoni tal-qarrej ta[dem aktar.

IL-KITTIEB hu l-istorja ta’ Christopher Doversmith, awtur fallut, li jkun de/i] li jkisser id-dinja biex jirnexxi. Jasal Ruma flimkien ma’ martu Marianne u ibnu Malcolm meta d-dinja tkun /entrata fuq Ruma min[abba l-mewt tal-Papa.

Fl-istorja tal-Knisja Kattolika qatt ma [akem ta[wid b[al dan. Seba’ ;img[at wara l-mewt talPapa, is-si;;u tas-Su//essur tieg[u kien g[adu vojt. LIsqfijiet u l-Kardinali ma setg[ux jaqblu dwar il-Papa l-;did.

Ruma jiltaqg[u mieg[u Philip u Katja Denver, li jin;ibdu lejh mill-ewwel u ma jiqfux ifa[[ruh.

G[alihom kien donnu l-akbar

kittieb fid-dinja. Christopher u Marianne ma setg[ux jemmnu. Meta l-bibien kollha kienu mag[luqin f’wi//u, meta l-ewwel rumanz li ppubblika ma rnexxiex, huma kienu jemmnu bis-s[i[ li ma jdumx ma jikseb fama maddinja kollha.

Marianne tissuspetta li riedu ja[bulhom xi [a;a, ma kinux sin/ieri fi [siebhom.

Chris tassew beda jikseb ilfama i]da l-bidla li se[[et fih kienet wa[xija wisq biex temminha u ta//ettaha.

Fi ftit ;img[at Christopher Doversmith la[aq lambizzjoni tieg[u i]da Marianne tilfitu darba g[al dejjem.

IL-KITTIEB hu rumanz li jitlob maturità mill-qarrejja tieg[u. :rajja tal-bi]a’ li ta[fnek mill-bidu tag[ha sat-tmiem inkredibbli. Jekk temmen li je]isti x-xitan, taqrah u tib]a’, jekk ma temminx, taqrah u tibdel fehmtek.

27

30

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

Delegati ta’ Vodafone f’Malta g[al konferenza internazzjonali Delegati minn kumpaniji ta’ Vodafone minn madwar iddinja dan l-a[[ar iltaqg[u f’Malta g[all-konferenza annwali International Legal Principals Conference.

L-g[an ta’ din ilkonferenza kien li tiddiskuti numru ta’ su;;etti ta’ importanza g[all-komunità legali ta’ Vodafone.

Il-konferenza laqqg[et 40 persuna minn dipartimenti legali tal-Grupp Vodafone u tmexxiet minn Rosemary Martin, Company Secretary u Group General Counsel ta’ Vodafone.

Il-konferenza, li tlaqqa’ delegazzjoni ta’ livell g[oli, issir kull sena u din id-darba saret f’Malta. Dawk li [adu

sehem kienu sorpri]i blambjent u t-temp ta’ Malta.

Minkejja skeda mimlija ddelegati rnexxielhom i]uru diversi postijiet u jammiraw il-wirt kulturali ta’ Malta.

Rosemary Martin qalet li lg[a]la ta’ Malta kienet perfetta. “Id-delegati kienu impressjonati b’dak li g[andha x’toffri Malta.”

Inawgurat pro;ett f’Ta’ Sannat Il-Kunsill Lokali Ta’ Sannat g[adu kemm inawgura pro;ett finanzjat minn EKO G[awdex fiz-zona mag[rufa b[ala d-Da[la ta/-?nus.

F’din iz-zona partikolari kien hemm is-servizz talopen skips fejn il-Kunsill Lokali tas-Sannat idde/ieda li jitne[[ew min[abba labbu]i li kienu qeg[din issiru.

Il-Kunsill Lokali ta’ Sannat fil-bidu ta’ din il-legi]latura kien wieg[ed lir-residenti li minflok l-open skips kien se jsir pro;ett ta’ tisbi[ f’din izzona partikolari u li se jkun ta’ benefi//ju g[ar-residenti Sannatin u kull min jiffrekwenta din iz-zona li qeg[da ssir tant popolari g[al mixjiet kulturali. Din ilweg[da l-Kunsill Lokali ta’ Sannat onoraha.

Is-Sindku Philip Vella jinawgura l-pro;ett fil-pre]enza tal-Ministru Giovanna Debono u Stefan Buontempo

Il-post ta’ rikreazzjoni kien inawgurat mis-Sindku Philip Vella u l-Ministru g[al G[awdex Giovanna Debono fil-pre]enza tal-kelliem ewlieni tal-Oppo]izzjoni g[all-Kunsilli Lokali Stefan Buontempo u l-kunsilliera tal-lokal.

F’din l-okka]joni [adu

sehem ukoll it-tfal tal-iskola primarja Profs. :u]è Aquilina, li kantaw l-innu ta’ EKO G[awdex dwar l-ambjent.

Il-Kunsill Lokali [a [sieb li jipparte/ipaw it-tfal taliskola biex jag[ti sinjal lill;enerazzjoni futura biex tag[raf tg[oz] u t[obb lambjent.

C O L L A G E TAGÓRIF

Issa ma’ GO tista’ tkun konness kullimkien GO qed tintrodu/i apparat ;did ta’ mowbajl Wi-Fi biex b’hekk il-klijenti tag[ha jistg[u jkunu konnessi ma’ Wi-Fi kullimkien.

L-Alcatel One Touch Y580 hu apparat ta’ mowbajl Wi-Fi li jikkonnettja mal-internet u jgawdi download speeds ta’ sa 21Mbps u appload speeds ta’ sa 5.76Mbps.

Il-klijenti jistg[u jikkonnettjaw mal-internet sa 10 mezzi fl-istess [in kemm iPad, smartphones jew netbooks. L-apparat jappo;;ja wkoll SMS. GO qed tag[ti lill-klijenti tag[ha l-opportunità unika li jiksbu Alcatel One Touch Y580 b’xejn meta jabbonaw g[all-mobile internet plan il-;did ta’ GO, On The Move 12GB, bi [las g[alla//ess ta’ €24.99 biss fixxahar meta jiffirmaw ftehim

ta’ 24 xahar flimkien ma’ mandat tad-debitu dirett.

U hemm aktar! Klijenti tal-Home Pack, Duo Pack u Business Pack g[andhom i//ans li jiksbu dan l-apparat ta’ mowbajl Wi-Fi b’xejn u fl-istess [in igawdu wkoll minn rata fix-xahar skontata ta’ €14.99 g[al On The Move 12GB meta jiffirmaw ftehim ta’ 24 xahar u jag[]lu [las permezz ta’ mandat taddebitu dirett.

L-Alcatel One Touch Y580 hu kompatt [afna bilqisien 103.8 x 61.8 x 16.9mm u ji;i b’disinn tassew attraenti.

Hu 3G router bi prestazzjoni g[olja b’konnessjoni tal-internet li jie[u sa 10 apparat Wi-Fi inkorporati fih.

Aktar informazzjoni fuq is-servizz ;did ta’ mowbajl Wi-Fi mis-sit www.go.com.mt.

Mi;bura s-somma ta’ €17,980 mill-Maratonasport fl-Im;arr Waqt l-attività Maratonasport li saret fl-Ortarorju Qalb Bla Tebg[a ta’ Marija fl-Im;arr fix-xhur li g[addew, in;abru b’kollox €17,980 li issa kienu pre]entati lid-Dar tal-Providenza.

Il-Maratonasport kienet imqassma fuq jumejn u kienet tinkludi log[ob ta’ billiards u table tennis, volleyball, tombla u varjetà u divertiment g[all-familja kollha. Kien hemm ukoll g[ana tradizzjonali, karaoke u log[ob g[at-tfal.

Attrazzjonijiet o[ra kienu wirja ta’ karozzi antiki u bejg[ ta’ pjanti.

L-RIDT jir/ievi donazzjoni mill-Bank ?entrali ta’ Malta

L-Università ta’ Malta, permezz tat-twaqqif tar-Research, Innovation and Development Trust (RIDT) (Trust tar-Ri/erka, Innovazzjoni u }vilupp), se tkun qeg[da tir/ievi donazzjoni ta’ €108,000 mill-Bank ?entrali ta’ Malta biex tistabbilixxi Professorat fl-Ekonomija fl-Università.

Il-post, li se jkun mag[ruf b[ala Central Bank of Malta’s Chair in Economics (Professorat fl-Ekonomija tal-Bank ?entrali ta’ Malta), se jitwaqqaf minn Ottubru ta’ din is-sena fi [dan ilFakultà tal-Ekonomija, Management u Accountancy (FEMA) talUniversità g[al erba’ snin, u wara, dan il-ftehim jista’ jkun im;edded g[al aktar ]mien.

Ir-Rettur tal-Università ta’ Malta l-Professur Juanito Camilleri u l-Gvernatur tal-Bank ?entrali ta’ Malta l-Professur Josef Bonnici, iffirmaw ftehim ta’ erba’ snin filwaqt li Anthony J. Tabone u Winston V. Zahra ffirmaw il-ftehim g[an-nom tal-RIDT. Ilpre]entazzjoni tad-donazzjoni saret fil-kampus tal-Belt Valletta.

Il-Bank ?entrali ta’ Malta se jkun qieg[ed jag[mel g[otja annwali ta’ €27,000 g[al erba’ snin, li tibda mill-1 ta’ Ottubru 2012. Din se tkun amministrata mill-RIDT.

Ir-Rettur tal-Università l-Professur Juanito Camilleri jir/ievi l-ftehim tad-donazzjoni ming[and il-Gvernatur tal-Bank ?entrali l-Prof. Josef Bonnici. Mix-xellug> Id-Dekan tal-FEMA l-Prof. Joseph Falzon, Anthony J. Tabone, Winston Zahra u Bernie Mizzi

C O L L A G E MEDIA

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

31

MEDIAFORUM Cyberspace minn Mario Azzopardi – marpardi@maltanet.net

nu]a fra]i minn Sartre, “Hemm wisq [adid fir-ru[,” u l-e]empji tar-‘reli;ju]i’ filpoter ma tantx jawguraw tajjeb.

L-g[onja u l-foqra

Persuna wa[da minn kull tnejn fl-Istati Uniti tg[ix filfaqar.

L-istazzjon World Radio Network (WRN) silet dan ilfatt fil-programm Democracy Now biex jippre]enta servizz dwar ktieb ;did li g[adhom kif [ar;u ]ew; akkademi/i li jservu fl-Università ta’ Princeton.

The Rich and the Rest of US: A Poverty Manifesto hi pubblikazzjoni re/enti bilfirma ta’ Cornel West u Tavis Smiley, ]ew; awturi li ]velaw mal-WRN l-esperjenzi personali tag[hom b[ala persuni li trabbew f’faqar kbir u li g[alhekk, il-fenomenu g[exuh u missewh b’idejhom.

It-tnejn telg[u f’ambjent priv g[al kollox, bi Smiley jirrakkonta kif g[ex f’familja ta’ tlettax-il ru[ fi trailer.

B’danakollu, hu qatt ma kien pessimist u kellu rieda bi]]ejjed biex jinqala’ mittajn. “I]da anki t-tama te[tie; l-g[ajnuna,” irrimarka l-koawtur.

Min-na[a l-o[ra, ilprofessur West [adem bla heda g[all-jeddijiet tas-suwed u kien jorganizza diversi strajkijiet biex jimbotta [alli l-istudji Afro-Amerikani jidda[[lu fl-iskejjel sekondarji.

Il-ktieb jikkritika bl-a[rax il-flejjes astronomi/i li jintefqu fuq il-gwerer, u lawturi j]ommu b[ala ispirazzjoni dak li kien jg[id Martin Luther King: “Ilgwerra [i l-g[adu tal-foqra.”

L-awturi jis[qu li l-povertà fl-Amerika mhijiex xi [a;a li jaqg[u fiha biss is-Suwed, i]da miljuni ta’ Bojod ukoll.

Dawk fil-poter ma jridux jisimg[u x’inhi r-realtà, jistqarru ]-]ew; akkademi/i, “i]da a[na rridu li l-le[en talverità jippermetti ’l-faqar jitkellem.” Dawk fil-poter iridu jsikktu l-verità, “g[ax ilverità hi perikolu]a.”

Fl-intervista li saritilhom fuq l-istazzjon Amerikan, i]]ew; awturi tkellmu wkoll dwar l-oxxenità tal-miljuni spettakulari li kemm Mitt Romney (kandidat presidenzjali Repubblikan) kif ukoll Barack Obama qeg[din jammassaw (issemmew aktar minn biljun dollaru) biex imexxu lkampanji elettorali rispettivi tag[hom, meg[junin minn korporazzjonijiet kbar tannegozju, filwaqt li 50% talpoplu jinsabu bla xog[ol, bla ri]orsi, bla jeddijiet u bla dinjità.

In-NY Times u l-Knisja In-New York Times, f’sensiela ta’ artikli li xxandru

Pier Mario Morosini Ix-xahar li g[adda, il-mewt g[al g[arrieda ta’ Pier Mario Morosini waqt il-log[ba Pescara-Livorno kellha elementi drammati/i.

Qabel xejn, kien hemm ilfilmati (ripetuti bla heda fuq diversi stazzjonijiet) talmumenti kru/jali tal-mewta tal-plejer ta’ 25 sena: jaqa’, jipprova jqum, jer;a’ jaqa’,

Pier Mario Morosini – i]-‘]ag[]ug[ tad-deheb’ b’destin tra;iku

f’dawn il-;img[at, iddefendiet it-tag[lim teolo;iku u morali tal-Knisja.

L-artikli jikkonkludu li lKnisja mhijiex istituzzjoni fundamentalista, imma “sempli/iment ortodossa.”

L-awtur tas-servizzi stampati, Ross Douthat – li kkonverta g[all-Kattoli/i]mu – insista li l-konservati]mu Kristjan u l-fundamentali]mu Kristjan huma differenti minn xulxin.

Minbarra l-artikli fin-NY Times, Douthat g[adu kemm ippubblika l-ktieb Bad Religion: How We Became a Nation of Heretics (Free Press), li fih jappella biex dawk li jipprofessaw li jemmnu, jirritornaw lejn tradizzjonijiet u duttrini awtentikament Kristjani.

Jargumenta li b[alissa qeg[din je]istu forom ‘distorti’ ta’ reli;jon, ba]ati fuq gratifikazzjoni egoista b’“miri materjali biss”; u dan qed jhedded il-;id komuni.

Jappella wkoll biex dawk li jemmnu jirrevedu l-veduti tag[hom fuq is-sesswalità u ]]wie;, u jag[mlu anali]i birreqqa ta’ x’inhi ortodossija u x’inhu fundamentali]mu.

Filwaqt li l-ortodossija ta//etta l-Iskrittura b[ala rivelazzjoni, hi kontra li lBibbja tintu]a biex tispekula dwar it-tmiem tad-dinja, jew biex te[odha kontra x-xjenza, jew billi tinsinwa li d-di]astri naturali huma kaw]ati minn xi tpattija divina.

Meta jitkellem dwar issesswalità fil-[sieb kontemporanju, l-awtur jg[id li t-tendenza hi li s-sess jinfatam mill-‘pi] morali’ li j;orr mieg[u, u dan hu rri]ultat dirett tal-liberali]mu sekulari li qed jiddomina lkultura ta’ ]mienna.

Hu importanti li l-appelli ta’ xi [add b[al Douthat dehru mxandra f’;urnal daqshekk influwenti, i]da x’aktarx li din tieg[u [i g[ajta o[ra fid-de]ert. Biex

iqum jixxengel u mbag[ad jinstabat g[al wi//u fl-art.

Kien hemm [afna li o;;ezzjonaw g[all-filmati ripetuti ta’ dawk il-mumenti ta’ agunija. L-ambulanza waslet sitt minuti tard min[abba li d-da[la talground kienet imblukkata minn karozza tal-Pulizija.

Kien hemm l-assistenza medika frenetika, iffilmjata wkoll. Kien hemm anki lintervisti li taw it-tobba, fejn ]velaw dettalji tal-mezzi kollha li ntu]aw biex jippruvaw jirrianimaw lil Morosini (“serje infinita ta’ interventi g[alxejn”): CPR, defibrillatur, xokkijiet elettri/i, kirur;ija biex ikun installat pacemaker, e//.

Attwalment, skont il-medi/i, Morosini sofra tliet attakki kardija/i infila.

Imbag[ad waslu l-intervisti mal-g[arusa tieg[u, Anna: “Il-log[ob tal-ballun kien issens li kien jara f’[ajtu u kien i[oss fer[ kbir meta jilg[ab fix-xita” (interessanti l-element tal-ilma b[ala tindif psikolo;iku).

Wasal ukoll l-oma;; ta’ Don Luciano, il-missier spiritwali ta’ Morosini, li ddeskriva l-po]ittività e]emplari tal-;uvni, minkejja l-istorja tra;ika tieg[u.

U kienet proprju din listorja ta’ tra;edji li ;ibdet laktar l-attenzjoni tal-media.

Morosini tilef lil ommu Camilla meta kellu [mistaxil sena u lil missieru Aldo sentejn wara. {uh u o[tu jsofru minn di]abbiltajiet fi]i/i. {uh i]]g[ir m’ilux ikkommetta suwi/idju billi qabe] minn tieqa.

Dawn huma l-ingredjenti ta’ tra;edja drammatika li jekk tin[adem f’teatru, aktarx li l-kriti/i jippronunzjawha b[ala “melodrammatika ]]ejjed.”

Minkejja l-[ruxijiet reali f’[ajtu, Pier Mario Morosini baqa’ po]itttiv, deskritt minn dawk kollha li kienu jafuh b[ala “]ag[]ug[ taddeheb”.

Kummenti dwar websajts li Ωort Konferma fl-istess jum Dawk li jaqraw INNAZZJON forsi qraw lartiklu tieg[i ta’ nhar il:imgha 11 ta’ Mejju, blisem “Wirt infami fil-Partit Laburista”. Fih argumentajt li Mintoff sa mill-bidu tal-

karriera politika tieg[u kien [e;;e; u kien u]a ttheddid u l-g[ira b[ala g[odod biex jasal fejn ried jasal.

Komplejt nispjega b’e]empji ta’ x’kien g[amel Mintoff lill-a[wa minn Salvu Felice Pace Cachia Zammit u lixshareholders tan-National sfelicep@go.net.mt Bank fil-bidu tas-snin 70.

Spi//ajt billi ddeskrivejt lil Mintoff b[ala bully ma’ dawk li ma kinux kapa/i jiqfulu, ji;ifieri mal-yes-men, u kien dg[ajjef ma’ min kien bully b[alu, b[al ma kien Lorry Sant.

Mela fl-istess jum, kemm The Times kif ukoll Daphne Caruana Galizia, fil-blog popolari tag[ha, taw rendikont dwar x’kien qal ftit sig[at qabel Adrian Vassallo, membru parlamentari Laburista.

Ma kontx nistenna li kien se jkolli konferma ta’ dak li ktibt dwar il-wirt Mintoffjan li wiret Joseph Muscat fl-istess jum. Vassallo tkellem dwar il-grupp parlamentari Laburista b[ala rubber stamp g[al dak li jrid Joseph. Mela l-yes-men ta’ ]mien Mintoff g[adhom hemm, kif semmejt jien flartiklu. Dan wassal lil Vassallo biex jiddeskrivi t-tmexxija ta’ Muscat b[ala dittatorjali, kif kienet dik ta’ Mintoff.

Vassallo spjega kif minn mindu hu kien wera ru[u kontra d-divorzju, kien hemm l-intenzjoni mit-tmexxija tal-PL li jfarrkuh – kif argumentajt jien li kien jag[mel Mintoff fi ]mienu ma’ dawk li kellhom il-kura;; li jiqfulu.

Mibeg[da u tpattija Il-politika ta’ Mintoff kienet ;abet il-mibeg[da fostna lMaltin, u s-supporters ta’ Mintoff kienu jsarrfu dik ilmibeg[da fi tpattija oxxena kontra l-avversarji politi/i tag[hom. G[alhekk kienu saru d-desekrazzjoni tal-Kurja, il[ruq ta’ The Times meta kien g[ad hemm diversi [addiema fil-bini, u s-swat lill-mara ta’ Fenech Adami, u l-isfre;ju tad-dar ta’ Eddie u [afna, [afna aktar.

Issa ji;i Adrian Vassallo u jg[idilna b’mod awtorevoli li dawk li jiffurmaw il-moviment li bena Joseph Muscat g[andhom dawn l-g[anijiet. Li jirb[u l-elezzjoni u jkunu minflok in-Nazzjonalisti fil-gvern (x’jag[mlu wara mhux importanti), li ju]aw il-poter tag[hom biex jivvendikaw ru[hom, u o[rajn qeg[din hemm biex jippromovu l-interessi partikulari tag[hom. Interessanti li jien semmejt fl-artiklu tieg[i f’IN-NAZZJON li xi partitarji Laburisti u o[rajn kienu lesti li jpattuha lin-Nazzjonalisti wara l-a[[ar elezzjoni kieku ;ew eletti; u hawn g[andha lil Adrian Vassallo jikkonfermalna li l-affarijiet ta[t Joseph Muscat ma nbidlux. Il-vendikazzjoni g[adha arma politika fil-PL ta[t Joseph Muscat.

Jekk tridu ter;g[u taraw dak li qal Adrian Vassallo sibu lkopja ta’ The Times tal-11 ta’ Mejju fl-arkivju ta’ www.timesofmalta.com, jew id[lu f’www.daphnecaruanagalizia.com, u da[[lu fil-kaxxa tattfittxija l-isem Adrian Vassallo. Fi]-]ew; siti ssibu wkoll forum.

U aktar ;id…

Waqt li Joseph Muscat qieg[ed sieket dwar dak li se jag[mel jekk ikun fil-gvern, Lawrence Gonzi jkompli j;ib il-;id, li jissarraf f’impjiegi u f’aktar flus fil-but. L-Aviation Cosmetics tal-Olanda qed tinvesti 21.7 miljun ewro biex ti;i ta[dem minn Malta. Kumpanija li tispe/jalizza fi]-]ebg[a u l-fornituri tal-ajruplani l-kbar.

Is-sit www.aviation-cosmetics.com jag[ti tag[rif dwar ilkumpanija u s-servizzi li din toffri lill-klijenti tag[ha.

Muscat iparla, Gonzi ja[dem. Muscat jo[loq id-dubji, Gonzi j;ib i/-/ertezza. L-g[a]la [afifa.

32

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

Radju Marija strument u xbieha tal-Ver©ni Marija

C O L L A G E RELIÌJON

Is-7 {add tal-G[id Tlug[ il-Mulej fis-Sema

minn Fr Charles Fenech, OP

Kull don hu ]errieg[a mi]rug[a minn Alla fil[amrija tal-qalb. Hu ta’ responsabbiltà kbira li wie[ed ja[dem g[all-frott ta’ din i]-]errieg[a, mhux biss g[al 30 jew 60 filmija tag[ha i]da g[allmija fil-mija tag[ha.

Irridu noqog[du attenti li ]-]errieg[a ma tinxifx, u rridu ni]guraw li qed tikber sakemm issir ]bula.

G[alhekk inqisu Radju Marija b[ala strument umli f’idejn il-Ver;ni Marija.

Ming[ajr l-ebda relazzjoni pre;udikata bejn l-a[wa fi Kristu, lim[abba u d-devozzjoni lejn Omm Alla bejn ilmanagers, il-kelliema u lkollaboraturi, ilkooperazzjoni ma’ dak kollu li ;ej minn Alla hi impossibbli.

Meta strument ma jkunx qed ja[dem kif suppost, ilVer;ni Marija tag[]el ie[or.

F’dan is-sens, a[na lkoll qaddejja bla b]onn, g[aliex min[abba fina stess il-Ver;ni Marija tista’ tag[mel malo[rajn dak li ma rnexxilhiex tag[mel mag[na.

Radju Marija hu strument effettiv tal-Ver;ni Marija g[ax l-g[an tieg[u hu dak li jkun ta’ xbieha [ajja ta’ Marija. Il-Ver;ni Marija g[andha pre]enza siekta firRadju, fil-programmi kollha tieg[u kif ukoll f’dawk li mhumiex reli;ju]i, u anke filmu]ika. Hi trid tkun pre]enti bis-sbu[ija tag[ha, bid-dawl, il-pa/i u l-fer[ tag[ha, bittenerezza, bil-fidi, bit-tama u bl-im[abba tag[ha.

Id-dija tal-pre]enza talVer;ni Marija trid tle[[ f’kull programm ta’ Radju Marija. Dan ikun possibbli jekk ix-xandara jg[o]]u ’l Marija fil-qalb tag[hom. Issemmieg[a jridu jinteb[u b’dan b’tali mod li ma jsibu l-ebda diffikultà li jag[rfu li Radju Marija hu l-istazzjon tal-Ver;ni Marija. B’hekk huma jkunu qed i[ossu lpre]enza t’Omm Alla.

Radju Marija ]gur li g[andu l-istil u l-ispirtu tieg[u. Dan jo[ro; millpre]enza tal-Ver;ni Marija fil-qalb tax-xandar. Fidi soda f’Alla, l-im[abba lejn ilKnisja, ir-rispett lejn ilbniedem, li wie[ed jie[u [sieb il-morda, dawk li qed

e]empju tieg[u.

G[al din ir-ra;uni, kontribut importanti jing[ata b’[afna xhieda ta’ semmieg[a li jitkellmu fuq il-problemi tag[hom, ilkumbattimenti tag[hom, il-waqg[at tag[hom u rreb[iet tag[hom.

Radju Marija hu radju tal-[ajja fejn id-duttrina tal-fidi g[andha ssir iddawl u l-qawwa ta’ din lavventura spiritwali. Issu//ess ta’ Radju Marija ma jing[atax missemmieg[a, i]da millerwie[ li jer;g[u jduru lejn Alla. ibatu u l-imwarrba; linkora;;iment g[all-qlub imbieg[da, g[all-midinba; kliem ta’ dawl, verità u konsolazzjoni; dan kollu jsawwar l-ispirtu u l-istil ta’ Radju Marija li ma jistg[ux ikunu mg[allma jew imitati jekk il-Ver;ni Marija ma tkunx qed tg[ammar fil-qlub tag[na.

F’riflessjoni aktar millqrib, l-identità vera ta’ Radju Marija hi dik tal-Ver;ni Marija l-aktar Qaddisa firRadju stess. Iktar ma nkunu l-qaddejja umli u fidili talVer;ni Marija, din ilpre]enza aktar tkun qawwija u tiddi.

Radju Marija jippromwovi mixja spiritwali Ix-xog[ol tat-talb u l-

evan;elizazzjoni li huma lkaratteristika ta’ Radju Marija huma mmirati g[allqdusija tal-erwie[. Li ssemmieg[a jikbru fil-fidi, fittama u fl-im[abba hu l-g[an a[[ari tal-programmi kollha.

Dawn jistg[u jg[idu li la[qu l-g[anijiet meta jkun hemm xhieda min-nies li jg[idu li kellhom avventura spiritwali ma’ Radju Marija.

Biex dan ikun possibbli, hu me[tie; li l-kelliema nfushom jg[addu minn din ilmixja. Huma mhumiex biss g[alliema jew komunikaturi, i]da xhieda. Meta xandar, spe/jalment meta hu pre]enti b’mod kostanti fuq ir-radju, jikber u jimmatura fit-triq lejn il-qdusija tieg[u nnifsu, ming[ajr ma jinduna hu jkun qed jaqbad l-id ta’ [afna erwie[ o[ra li j[ossuhom inkora;;iti u sostnuti bl-

Radju Marija jafda fil-Providenza Divina

Min[abba li ma jag[tix wisa’ g[ar-reklami u g[al kull forma ta’ d[ul finanzjarju ie[or g[ajr g[all-offerti tal-fidili, Radju Marija m’g[andux sigurtà umana u b’hekk jag[ti aktar xhieda tal-ori;ini sopranaturali tieg[u.

Dan hu l-aspett l-aktar li jolqot lill-bnedmin u li ji;bdilhom l-attenzjoni u jo[loq fihom im[abba ;enwina. Anki [afna stazzjonijiet tar-radju protestanti g[andhom profil reli;ju], i]da huma g[andhom eluf ta’ dollari biex jg[inuhom. Ukoll [afna stazzjonijiet tar-radju Kattoli/i jserr[u fuq istituzzjonijiet ekkle]jali li ji]guraw li dawn jibqg[u ja[dmu u mhux rari li dawn ikunu finanzjati mirreklami.

Ir-ra;uni biex ji;u rifjutati kull forma ta’ finanzjament g[ajr g[all-;enero]ità u ssagrifi//ju tan-nies, hi lakbar sfida li Radju Marija jrid i[abbat wi//u mag[ha kuljum. Hekk huma xxog[lijiet tal-Mulej, inkella huma jkunu su;;etti g[al aktar fra;ilità u pro;etti umani re/enti.

Jekk Radju Marija jkompli jag[mel ix-xog[ol fdat lilu mill-Ver;ni Marija, l-indispensabbli qatt mhu se jkun nieqes. Il-Ver;ni Mbierka tie[u [sieb listazzjon tar-radju tag[ha, billi tipprovdi r-ri]orsi me[tie;a kollha, kemm dawk umani u anki materjali.

{SIEB

Alla ma kienx i[e;;i;na nitolbu kieku ma kienx lest li jg[inna.

– Santu Wistin

}mien il-Kerygma Atti 1>1-11< Salm 46< Efesin 1>17-23< Mark 16> 15-20 Il-{sieb Fil-mument li l-Mulej tela’ fis-sema nifhmu li l-Appostli be]g[u. Issa jinsabu wa[edhom. {afna drabi a[na ji;rilna listess g[ax nib]g[u li f’/erti sitwazzjonijiet ninsabu wa[edna. Ma hemm [add mag[na. X’se nag[mlu? Fa/ilment li taqta’ qalbek meta ssib li qed tg[ix il-fidi tieg[ek f’minoranza ming[ajr g[ajnuna ta’ [add u ninsew kontinwament li l-Mulej qalilna li lkoll kemm a[na rridu nag[mlu sforz kbir biex in[ossu l-pre]enza tieg[u [dejna.

Sforz kbir biex neg[lbu l-aljenazzjoni li [afna drabi nkunu fiha. Sforz kbir biex inkunu nafu a[jar il-kelma tal-Mulej u nxandru din l-A[bar it-Tajba. Tlug[ il-Mulej fis-sema hi ;rajja li timliena bil-kura;;. Il-Mulej se jibqa’ mag[na dejjem sal-a[[ar ta]-]minijiet. Il-Mulej weg[idna li se jkun mag[na wkoll fil-mumenti iebsa. Qatt mhu se j[allina wa[edna, spe/jalment meta nkunu qed na[dmu g[alih.

Importanti li nkunu qed na[dmu u nxandru lilu u mhux lilna u l-interessi tag[na.

Il-Kelma L-Ewwel Qari tal-lum hu me[ud mill-Ktieb tal-Atti talAppostli fejn il-bidu ta’ dan il-ktieb jirrakkonta t-tlug[ fissema tal-Mulej. Is-Salm Responsorjali li g[andna llum, me[ud minn Salm 46, hu g[anja ta’ fer[ g[ax il-Mulej tela’ fis-sema biex joqg[od fuq in-na[a tal-lemin tal-Missier.

It-Tieni Qari tal-lum, me[ud mill-Ittra ta’ San Pawl lillEfesin, g[andna lil San Pawl li jitlob lil Alla jdawwal lillInsara bil-grazzja li jag[rfu li tlug[ is-sema tal-Mulej kien ifisser li l-glorja tal-Mulej hi l-glorja tag[na. Fil-Van;elu ta’ San Mark g[andna lill-Mulej jibg[at lill-Appostli jxandru u jg[ammdu. Hu jitla’ s-sema imma jibqa’ ja[dem mag[hom.

Din hi l-Knisja.

Il-{ajja 1. “Morru fid-dinja kollha, xandru l-Bxara t-Tajba lillbnedmin kollha.” Liema Bxara Tajba – Kerygma – qed ixxandar inti fl-ambjent tieg[ek?

2. Kemm tassew t[oss il-pre]enza tal-Mulej mieg[ek meta inti ta[dem g[alih?

3. Mal-Mulej timxi bil-kejl: Quddies il-{add biss [a ne[les?

4. Kemm tassew qed tag[mel sforz fil-[ajja tieg[ek biex tmur ixxandar il-Mulej b’g[emilek?

5. Inti temmen fil-Bxara t-Tajba?

Id-Djalogu Mulej, g[allimni nkun dixxiplu tieg[ek li nwasslek f’dawn ta’ madwari.

Fr Charles Fenech, OP

C O L L A G E {SIBIJIET

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

33

Meta [list mill-g[arqa sirt naf …

Kull sena nwaqqaf widnejja kull darba li l-lettur tat-tieni qari jaqra dan ir-rakkont millisba[ f’jum il-festa tannawfra;ju ta’ San Pawl.

Is-soltu ni[mar g[aliex in[oss ;ewwa fija dak lentu]ja]jmu g[all-[elsien mill-g[arqa ta’ Pawlu u s[abu, liema [elsien kien ifisser g[alina, il-Maltin u lG[awdxin, il-mag[mudija tag[na f’:esù Kristu.

Imma issa, kull darba li se nisma’ l-kelmiet “Meta [lisna mill-g[arqa, sirna nafu ...”

(Atti 28, 1), se nibda ni[mar g[aliex f’dan il-vers nara [ajti stess miktuba fuq ilpa;ni tal-Iskrittura Mqaddsa.

G[aliex?

Kien il-:img[a, l-4 ta’ Mejju, g[all-[abta tat-tlieta ta’ waranofsinnhar, is-sieg[a tal-{niena Divina fuq id-dinja kollha, meta l-vapur ta’ [ajti ltaqa’ ma’ mew;a perikolu]a li ppruvat tni]]lu fil-qieg[.

Kont rieqed g[all-affari tieg[i, nistrie[ biex in[ejji ru[i g[ax-xift ta’ billejl f’Mater Dei, il-post imqaddes fejn il-Mulej po;;ieni biex bija ja[fer, jidlek u jqawwi lil uliedu li l-aktar g[andhom b]onn tal-[niena tieg[u.

Beda die[el l-ilma

Kollox kien g[addej [arir meta beda die[el l-ilma flistiva tal-vapur ta’ [ajti.

U;ig[ misterju] u rqiq beda tiela’ bil-mod il-mod g[al qalbi. G[all-ewwel [sibt li ;rali hekk g[aliex kont kilt daqxejn tal-[elu. {afna jafu li l-[elu ma tantx hu [abibi.

B[al missieri.

Tant hu hekk li jekk niekol imqar naqra i]jed minnu n[oss l-istonku tieg[i jiddarras bl-u;ig[ li jibda j;arrab. {sibt li se tkun l-istess storja. Ma tajtx kas. “U iva.

Na[seb dik il-bi//a roly-poly li kilt. Issa jg[addili”. I]da ;ejt imqarraq. L-u;ig[, mg[arraq li hu, baqa’ jag[tini.

kirurgu, flimkien mat-team tieg[u, feta[homli b’su//ess kbir u b’kalma liema b[alha.

Mag[hom apprezzajt il-mod professjonali tal-infermier talCardiac Catheterisation Suite li, bi [lewwa liema b[alha, ikkalmani daqs [aruf g[allintervent tal-angioplasty.

Dawn l-an;li tawni mill;did [ajja o[ra. Il-vapur salva mit-tempesta, imma kien hemm b]onn li t-ti/rita li ;arrab tissewwa fit-tarzna talIsptar.

Reb[a mill-kbar nett X[in [ri;t mis-sala tal-

“Il-Mulej salvani minn mewta /erta”

U iktar ma g[adda l-[in iktar beda j]id. Addio r-raqda!

Kelli nqum minn fuq friexi u nibda nippassi;;a ma’ kamarti. Ma kinitx wa[da minn dawk il-passi;;ati li soltu nag[mel biex niftakar x’g[andi nag[mel u nni]]el fuq bi//a karta dak li l-Mulej ifakkarni biex inwettaq.

Le. Kienet mixja ta’ wie[ed li ma jistax jissaporti i]jed lu;ig[ li kellu fuqu. Innutajt li jdejja t-tnejn kienu mxarrba g[asra bl-g[araq. B]ajt. Qatt ma kien ;rali hekk qabel.

L-u;ig[ kaxkarni sat-toilet. {arist fil-mera u ssummajt b’dak li rajt quddiemi. Rajtni abjad karti. Lewn il-qarsa taxxemg[a! L-ebda sinjal ta’ [ajja ma kien g[ad hemm i]jed f’wi//i. Tbikkimt.

G[al mument bdejt niftakar f’dawk il-persuni li se n[alli warajja. Indunajt li [ajti kienet imdendla b’xag[ra.

Possibbli kont se mmut ta’ 39?

Min-na[a l-wa[da iddi]appuntajt ru[i bil-kbir g[aliex kont naf li kien g[ad baqag[li [afna i]jed x’nag[ti lil min [alaqni. Ma rridx na//etta li kont se mmut.

Emmint li l-Mulej kien se jfejjaqni.

Dak li kien qieg[ed itini ]gur li ma kienx pja/ir tieg[u.

Hu ried xi [a;a o[ra minni. U hekk kien. G[aliex f’dak il[in stess [assejt pa/i kbira f’qalbi ta’ xi [add li mexxieni lejn l-Isptar biex jg[inuni.

Ma tliftx ]mien. Sejja[t lil wie[ed mill-patrijiet u dan [adni Mater Dei. X[in wasalt, l-istaff tal-emer;enza daru qaqo//a mieg[i. G[arfuni!

Mhux bilfors jekk jien il-patri tag[hom! Da[[luni bil-;iri lejn is-sala u ta’ nies musta//uni li huma f’xog[olhom mill-ewwel indunaw li ]ew; arterji minn qalbi kien mi]duda.

B’majestrija tal-g[a;eb il-

operazzjoni [assejt ;ewwa fija li kont wettaqt reb[a millkbar nett. Il-Mulej salvani minn mewta /erta. Kelli filwisa’ fejn nibqa’ ta[tha imma l-mod spettakulari ta’ kif salvani ma ninsieh qatt.

X’sirt naf meta [list minn din l-g[arqa? Is-sabi[ li na[dem fl-Isptar Mater Dei. X’dedikazzjoni, x’g[aqal, x’[ila g[andhom it-tobba Maltin u G[awdxin.

Is-sig[at twal ta’ xog[olhom jag[tuhom minn qalbhom mhux biss g[aliex jag[mlu dak li hu mitlub minnhom i]da wkoll g[aliex bl-attitudni tag[hom jg[inu lilna l-pazjenti biex ni;u f’tag[na i]jed malajr.

Apprezzajt i]jed il-miraklu li l-Mulej iwettaq blinfermieri tag[na. Tg[id jag[tuha l-;urnata tax-xog[ol tag[hom? Lejl u nhar, Sibtijiet u {dud, dejjem qeg[din hemm biex jaqduna.

Taqblu mieg[i li, b[attobba u kull [addiem ie[or flisptar, dan ix-xog[ol ]gur li ma jitwettaqx g[all-flus.

I]da l-fejqan li jo[ro; minnu huwa kbir. Bi kliemhom u g[emilhom lili fejquni. Biss [a;a wa[da ppruvajt nag[mel, ma nwebbisx qalbi u rasi. Hekk stajt nilqa’ b’pa/i kbira lfejqan tal-kura li tawni.

Il-[elsien mill-g[arqa

minn Patri Mario Attard OFM Cap

g[enni biex nag[ti valur i]jed lix-xog[ol tal-ECG technicians, Nursing Aids u lbqija. Min [adli d-demm, i//ekkjali lil qalbi, temag[ni, [asilni, farra;ni bi kliemu, urieni li jag[ti kasi, fakkarni f’dik il-qalb [anina u mo[bija li hemm midfuna fina, ilMaltin u l-G[awdxin, u li tiddistingwina mill-bqija talpopli l-o[ra.

Issa nista’ nifhem i]jed…

Wara l-burraxka li g[addejt

minnha stajt i]jed nifhem kemm hawn nies li j[obbuni u japprezzawni. Meta xi ;ranet wara fta[t il-mowbajl sibtu mballat b’telefonati u messa;;i. Sirt naf aktar kemm jien apprezzat mill-patrijiet, ;enituri, qraba, [bieb, fosthom minn Edward Spiteri u l-membri tal-Komunità Ti;i Saltnatek, u ta’ persuni o[ra li fis-skiet tant i[obbuni u jie[du [siebi tul is-sig[at ta’ dlamijieti.

Sirt iktar konxju li ng[atajt /ans ie[or biex ng[ix. U ng[atajtu biex nie[u [sieb aktar minn qalbi l-[ti;iet spiritwali tal-pazjenti, ilfamiljari u l-[addiema tag[na f’Mater Dei. G[aliex, wara kollox, li nsalvaw ru[na mhuwiex il-milja ta’ sa[[itna?!

34

C O L L A G E GÓAWDEX

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

Lejlet Lapsi Notte Gozitana Illum til[aq il-qofol tag[ha l-edizzjoni ta’ din is-sena ta’ Lejlet Lapsi Notte Gozitana, blattivitajiet li bdew nhar il-:img[a u li qed jipprovdu kultura u divertiment b’xejn fil-qalba tar-Rabat g[al kul[add.

L-attivitajiet qed isiru fil-pjazez prin/ipali tar-Rabat, filwaqt li minbarra fi Triq irRepubblika u fil-qalba l-antika tar-Rabat, fosthom fil-Mandra;;, l-attivitajiet qed isiru wkoll fil-;nien pubbliku tal-Villa Rundle, li g[adu kif ;ie modernizzat.

Qed isiru wkoll numru ta’ kun/erti fi knejjes u f’kappelli fir-Rabat u fi/-?ittadella, fosthom fil-Ba]ilika ta’ San :or; u filKatidral, kif ukoll fil-bini tal-Kurja ta’ G[awdex, b’;eneri varji ta’ mu]ika minn pop,

g[al musicals u g[al folkloristiku, jazz, klassiku u polifoniku.

Saru wkoll xi attivitajiet fl-iskola l-;dida tassubien, filwaqt li l-programm jinkludi wkoll irrappre]entazzjoni drammatizzata tas-70 Anniversarju mill-g[oti tal-George Cross lil Malta.

L-attivitajiet jinkludu wkoll numru ta’ ]jarat iggwidati, kif ukoll wirjiet – mill-inqas b’20 wirja li wie[ed seta’ j]ur f’dawn il-jiem – u lftu[ tal-mu]ewijiet u s-siti stori/i importanti fi/-?ittadella, inklu]i dawk immexxija millHeritage Malta.

Ma jonqsux iz-zoni u l-attivitajiet g[at-tfal u l-festa tal-ikel tradizzjonali G[awdxi f’diversi n[awi tar-Rabat.

Konferenza dwar l-awti]mu Saret aktar [idma b’rabta mal-kundizzjoni talAwti]mu f’G[awdex. Il-Federazzjoni G[awdxija g[all-Persuni b’Di]abbiltà organizzat il-konferenza An Introduction on Autism Spectrum Disorders, li saret fi/-?entru Santa Marta, ir-Rabat.

Pre]enti g[al din il-konferenza kien hemm il-Ministru g[al G[awdex Giovanna Debono, li fid-diskors tag[ha qalet li din ilkonferenza hi inti]a li tqajjem kuxjenza dwar din il-kundizzjoni. Tikkumplimenta wkoll l-impenn u l-[idma siewja li qed

iwettaq il-Ministeru g[al G[awdex f’dan ilqasam.

Giovanna Debono semmiet it-titjib li sar f’dan il-qasam, fost o[rajn permezz tat-twaqqif ta/-?entru Santa Marta, li qed jaqdi l-funzjoni ta’ Respite Centre g[all-persuni adulti li jattendu regolarment g[all-attivitajiet li ji;u organizzati matul il-jum.

Din il-konferenza kienet immexxija minn Melvin Attard u minn Yanika Attard, li huma spe/jalisti tal-awti]mu u li ilhom ja[dmu f’dan il-qasam g[al dawn l-a[[ar g[axar snin.

LAQG{A MAS-SAJJIEDA. Il-Ministru g[al G[awdex Giovanna Debono dan l-a[[ar iltaqg[et mas-sajjieda G[awdxin u ma’ rappre]entanti tal-Koperattiva Nazzjonali tas-Sajd. Fillaqg[a, li saret fil-Ministeru g[al G[awdex, kienu diskussi lhard-standing facilities fil-Port tal-Im;arr, u l-pro;ett talWaterfront ta]-}ewwieqa.

FONDI G{AL DAR :U}EPPA DEBONO. Dar :u]eppa Debono ng[atat fondi mill-Ministeru g[al G[awdex biex ikun implimentat il-pro;ett Home Start. Il-Ministru g[al G[awdex Giovanna Debono ppre]entat dawn il-fondi lil Maria Attard, f’isem id-Dar, waqt laqg[a fil-Ministeru g[al G[awdex.

C O L L A G E GÓAWDEX

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

35

€14.5 miljun f’fondi tal-UE g[all-pro;ett ta/-?ittadella Il-pro;ett tar-restawr u rriabilitazzjoni tal-parti interna ta/-?ittadella f’G[awdex kien approvat biex jing[ata fondi mill-UE. Il-pro;ett, li jinvolvi linvestiment ta’ €14.5 miljun, se jfisser li partijiet sostanzjali mill-Master Plan ta/?ittadella, li tfassal fl-a[[ar snin, jitwettqu bil-g[an li /?ittadella ting[ata [ajja ;dida.

F’Ottubru li g[adda lMEPA approvat il-Master Plan – li wkoll t[ejja bilg[ajnuna ta’ fondi Ewropej – u fix-xhur ta’ wara n[ar;u lpermessi me[tie;a biex xi elementi individwali talMaster Plan ikunu jistg[u jitwettqu.

Din l-approvazzjoni ta’ issa tfisser li issa l-pro;ett qed ji;i inklu] g[all-kofinanzjament mill-UE, u g[alhekk jistg[u jibdew jo[or;u s-sej[iet g[all-

Impressjoni artistika tal-pro;ett

offerti fix-xog[lijiet individwali. Jekk il-pro/ess kollu jimxi kif suppost, ilpro;ett mistenni jkun lest fl2015.

Fost l-interventi ppjanati hemm ir-restawr u r-

riabilitazzjoni ta’ ;ibjun mibni fi ]mien l-Ingli]i biex iservi ta’ /entru g[all-vi]itaturi, ittisbi[ u r-restawr tal-Pjazza tal-Katidral, ir-restawr ta’ numru ta’ fa//ati ta’ binjiet stori/i, ir-riabilitazzjoni tal-

foss b[ala zona ta’ rikreazzjoni, interventi ta’ preservazzjoni u pre]entazzjoni a[jar tar-rovini stori/i, kif ukoll listallazzjoni tas-servizzi kollha minn ta[t l-art u lpavimentar tat-toroq kollha mis-swar ’il ;ewwa.

Permezz ta’ dan il-pro;ett se ti]died ukoll l-a//essibbiltà g[al dawk il-partijiet ta/?ittadella li sa issa ma kinux daqstant a//essibbli.

Fl-a[[ar snin, dan ilmonument storiku ra investiment li qatt ma ra b[alu qabel; l-ewwel pass kien itt[ejjija tal-Master Plan, li wa[du sewa iktar minn €300,000. Dan, minbarra lpro;ett li g[addej b[alissa tarrestawr ta’ iktar minn kilometru ta’ swar, b’investiment ta’ €7 miljun o[ra, ukoll b’finanzjament talUE u tal-Gvern Malti.

Midalja tal-Bron] g[al inbid G[awdxi Tal-Massar jirb[u titlu presti;ju] fi Franza

Kate Gonzi tippre]enta rigal ta’ tifkira lil Ersilja Gatt

Tag[laq 100 sena Fl-24 ta’ April, Ersilja Gatt, li toqg[od ir-Rabat, g[alqet 100 sena.

Ersilja, kunjomha xebba Sciortino, twieldet nhar l-24 ta’ April, 1912, u l-;enituri tag[ha kienu Maltin. Missierha, li kien minn {a]-}ebbu;, ji;i sekond-ku;in mal-iskultur Antonio Sciortino.

Ersilja ]]ew;et lil Anton Gatt u flimkien marru jg[ixu G[awdex. B’kollox Ersilja g[andha 11-il wild, li tlieta minnhom illum huma mejtin, u hi nanna ta’ 15-il neputi u bu]nanna ta’ 13-il pro-neputi.

F’g[eluq il-mitt sena mit-twelid tag[ha kienet /elebrata Quddiesa fil-Kunvent ta’ Santu Wistin, ir-Rabat stess, li g[aliha attendew il-Ministru g[al G[awdex Giovanna Debono, u mart il-Prim Ministru Kate Gonzi.

Wara l-Quddiesa, Kate Gonzi tat rigal lil Ersilja b[ala tifkira f’g[eluq sninha.

Il-kumpanija G[awdxija talinbidTal-Massar reb[et midalja tal-bron] meta pparte/ipat fis36 edizzjoni tal-kompetizzjoni Challenge International du Vin, li hi meqjusa b[ala wa[da mill-akbar kompetizzjonijiet Fran/i]i tal-inbejjed internazzjonali.

Tal-Massar da[let g[al din il-kompetizzjoni bl-inbid abjad mag[mul mill-g[enba Vermentino, bl-isem Tanit.

Imniedi d-Djarju ta’ Kikku Il-Ministru g[al G[awdex Giovanna Debono nediet Id-Djarju ta’ Kikku, fl-okka]joni tal-Jum Dinji tal-Ktieb, waqt attività li saret fl-Iskola Primarja tar-Rabat, fi [dan il-Kulle;; ta’ G[awdex.

Id-Djarju ta’ Kikku jinkludi dak kollu li jag[mel Kikku fil;ranet kollha tal-;img[a, b’mod partikulari f’dak li jirrigwarda lkultura u l-ambjent. Fid-djarju tieg[u, Kikku juri kif qed jipprova jg[ix [ajja sostenibbli filwaqt li jitg[allem affarijiet o[ra li ma kienx jaf bihom, spe/jalment u]anzi mill-passat. Dan id-djarju g[andu kitba ta’ Christabel Attard, tpin;ija ta’ Marvic Spiteri, grafika ta’ Richard Agius u d-disinn tal-karattru Kikku ta’ Martin Attard, li lkoll huma impenjati fil-qasam edukattiv f’G[awdex.

IL-KAPPELLA TA’ SANTA ?E?ILJA

Inawgurat il-pro;ett tar-restawr L-unika kappella medjevali li tinsab f’G[awdex, ilKappella ta’ Santa ?e/ilja, re;g[et fet[et il-bibien tag[ha wara kwa]i 400 sena, issa li tlesta l-pro;ett tarrestawr. B’hekk issa din re;g[et ing[atat lura g[attgawdija tal-pubbliku.

Il-pro;ett kien inawgurat mill-Ministru g[al G[awdex

Giovanna Debono. Il-pro;ett tar-restawr estensiv sar millBaron Group f’G[awdex, kif ukoll mill-[addiema talMinisteru g[al G[awdex, li wettqu parti mix-xog[lijiet.

Il-pro;ett ing[ata fondi wkoll minn skema ta’ EkoG[awdex g[all-NGOs, imnedija mill-istess Ministeru, u li permezz tag[ha kienu

L-istess inbid spikka fost 4,700 inbid ie[or minn 30 pajji] ie[or minn madwar iddinja.

Anthony Hili, li hu l-produttur ta’ dan l-inbid, stqarr li kien propju wie[ed mill-klijenti barranin li [e;;u jipparte/ipa f’din il-kompetizzjoni.

It-Tanit hu wie[ed mill-erba’ nbejjed li jipprodu/u f’TalMassar, ix-Xag[ra. L-o[rajn huma San Mitri, Garb u Annu.

finanzjati l-art il-;dida talinjam tal-kappella, kif ukoll is-sistemi tad-dawl b’vulta;; baxx, li jinsabu fuq barra u fuq ;ewwa tal-kappella.

Il-kappella issa mistennija tg[addi f’idejn l-NGO ‘Wirt G[awdex’, g[all-imani;;jar tag[ha permezz ta’ ftehim iffirmat bejn il-Ministeru g[al G[awdex stess u l-g[aqda.

minn Nathaniel Attard nathaniel.attard@media.link.com.mt

Studju dwar il-mina bejn Malta u G[awdex Il-Gvern lest li, jekk listudji finali juru li jkun possibbli finanzjarjament u strutturalment, u ma jkun hemm l-ebda dannu g[all-ambjent, jibni mina bejn Malta u G[awdex.

Dan sostnieh dan la[[ar il-Ministru g[allInfrastruttura, it-Trasport u l-Komunikazzjoni, Austin Gatt, f’konferenza tala[barijiet, li matulha saret pre]entazzjoni dwar lg[a]liet li je]istu biex issir mina bejn i]-]ew; g]ejjer.

Il-Ministru Gatt, li kien akkumpanjat mill-Ministri Giovanna Debono u Chris Said, fisser kif fix-xhur li g[addew, bl-approvazzjoni tal-Kabinett, ilGvern ikkummissjona organizzazzjoni tal-UE biex t[ejji studju dwar din il-proposta.

L-esperti kkonfermaw li fil-prin/ipju l-mina bejn Malta u G[awdex hi teknolo;ikament possibbli, u din tista’ tkun ekonomikament vijabbli.

Hu qal li issa l-pass li jmiss hu li jkun kummissjonat studju iktar dettaljat biex ikunu evalwati l-erba’ g[a]liet jew rotot pre]entati firrapport preliminari.

Il-Ministru Gatt sa[aq li jekk xi wa[da minn dawn l-g[a]liet tkun ta’ detriment g[all-ambjent, il-Gvern ikun lest li jwarrabha.

36

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

C O L L A G E KURÛITAJIET

INTERVALL PAWSA QASIRA TA’ MISTRIEÓ Ja[bat f’garaxx tal-Pulizija Ra;el imfittex g[al diversi in/identi tat-traffiku f’Connecticut fl-Istati Uniti kien arrestat wara li t-trakk li kien qed isuq ikkraxxja fil-garaxx talPulizija.

Ir-ra;el ta’ 36 sena qed i[abbat wi//u ma’ akku]i li da[al fejn ma kellux permess, li saq b’mod irresponsabbli u li kellu ddrogi fuqu.

Il-Pulizija qalet li ssewwieq baqa’ die[el sparat fil-garaxx u baqa’ jsuq f’lift u]at millkarrozzi.

Ir-ra;el kien arrestat meta pprova ja[rab.

Minn st[arri; li sar irri]ulta li t-trakk kien imda[[al f’[afna in/identi tat-traffiku fil-belt ta’ Bridgeport, g[ad li [add ma korra fihom.

Is-sewwieq qal li kien qed isuq b’velo/ità qawwija g[ax kienu qed ji;ru warajh. Imma hu ma kellux xhieda li dan kien il-ka].

Il-Ferrari taparsi

Issa g[andu Ferrari… imma mpin;ija Ra;el minn Hampshire fl - Ingilterra iffissat fuq il - karozzi Ferrari jaf li qatt ma jasal biex ikollu flus bi]]ejjed biex jixtri Ferrari . Allura pin;a wa[da fuq il - bieb tal - garaxx tieg[u .

Chris Smart , ta ’ 32 sena , dam aktar minn ;imag[tejn biex pin;a Ferrari 250 GTO tal -1 962 b ’ ]ebg[a li tifla[ g[all - elementi tan - natura . Issa meta jkunu g[addejjin il - ;irien u nies

o[rajn jibqg[u skantati j[arsu lejn it tpin;ija g[ax ja[sbu li qed jaraw il karozza ta ’ veru . :ieli anki jkun hemm karozzi jie[du brake biex jammiraw il - karozza bla ma jindunaw li hi biss tpin;ija .

Smart , li jg[allem l - arti , qal li l - bieb tal - garaxx kien ikrah tassew u dejjem xtaq li jag[mlu attraenti . Peress li hu ffissat fuq il - Ferrari deherlu li seta’

jolqot ]ew; g[asafar b ’ ;ebla wa[da billi jpitter karozza fuqu .

Fit - tpin;ija , b[ala sfond , jidhru fost o[rajn l - ixkupa ta ’ Harry Potter u landa ta] - ]ebg[a li fuqha hemm miktub l - isem tar - ra;el stess . Martu Kerry qalet li l - uniku /ans li ]ew;ha kien se jkollu Ferrari kienet it - tpin;ija li jag[mel . “ Naturalment ,” kompliet tg[id , “ jekk ma jirba[x il - lotterija .”

Tifla ta’ 13-il sena fet[et kumpanija g[all-kura tas-sulluzzu

G[all-bejg[> tifkira fil-;ebel ta’ Bin Ladin

Qed ibig[ il-brikks mid-dar ta’ Bin Ladin

Il-brikks tad-dar fejn inqatel Bin Ladin qed jinbieg[ lit-turisti wara li l-post tkisser f’Abbattabad fil-Pakistan.

Shakeel Ahmad Yusufzai [allas £2,700 lill-Gvern biex seta’ [a l-kuntratt biex i;arraf il-kumpless fi Frar li g[adda li kien in[eba fih g[al sitt snin l-aktar terrorist imfittex fiddinja.

Ir-ra;el qed jir/ievi bosta theddid fuq [ajtu minn membri tal-al-Qaeda imma hu xorta g[adu g[addej bil-bejg[. Martu l-[in kollu tinkwieta li se jkun vittma tal-g[aqda terroristika u tinkwieta li se jinqatel jew jin[ataf.

“Anki jien nib]a’ xi ftit,” qal ir-ra;el. “Imma ma rridx nieqaf minn dak li qed nag[mel.”

Tifla Amerikana ta’ 13-il sena fet[et kumpanija g[al rasha wara li skont hi sabet kura kif tfejjaq is-sulluzzu.

Mallory Kievman minn Manchester f’Connecticut qalet li sabet tarf is-sulluzzu wara li ma setg[etx te[les minn wie[ed sentejn ilu.

Dakinhar ippruvat kull mezz biex twaqqaf issulluzzu imma kien kollu ta’ xejn. Fost l-o[rajn ippruvat tixrob l-ilma bilmel[, tixrob l-ilma rasha ’l isfel, tiekol iz-zokkor u lmeraq tal-pikles.

Kievman issa hi lfundatur u l-kap e]ekuttiv tal-kumpanija Hiccupops li se tibda timmanifattura b’mod kummer/jali l-kura f’forma ta’ lollipops li jikkonsistu l-aktar f’[all tattuffie[ u zokkor.

It-tifla applikat biex linvenzjoni tag[ha tkun re;istrata uffi/jalment u di;à sabet kumpaniji li lesti jg[inuha finanzjarjament biex tirnexxi.

Mallory Kievman bil-kura ;dida g[as-sulluzzu – il-lollipops

C O L L A G E PASSATEMP

37

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

3

2

Mimdudin> 1. Daqs kemm hawn in]ul hawn minnhom (6) 3. Pajsa;; jew panorama (6) 7. Jing[ad [afna diskors fiha (7) 8. Fl-antik kien jesegwixxi qtug[ ir-ras (5) 9. Il-vu/i tieg[i (5) 10. Mag[ruf kif titlob il-li;i (9) 11. Akku]awk (6) 13. Lesti biex je[duha ma’ Rita? (6) 15. Ra biss ro[s enormi – kwa]i kollox b’xejn! (6) 17. Tag[tiha din, sintendi bil-moqdief (5) 21. :ibtuh f’ilsien in-nies (9) 23. G[adda ;ewwa (5) 24. Re;ina kollha rix (5) 25. Dan ikun it-tmiem tan-nies (7) 26. Jid[lu fl-injam bit-tidwira u jo[or;u wkoll qabel it-tie; (6) 27. }mien li g[adda (6)

1

Weqfin 1. Tu]aw l-ilma biex i]]ommu l-indafa (6) 2. Isajjar fil-forn (5) 3. Mawra minn pajji] g[all-ie[or (5) 4. Dak li jkollu jag[ti (7) 5. Dar kbira u lussu]a (5) 6. I;;orrhom warajha l-ferrovija (6) 7. Ma tg[addix minn e]ami (5) 12. L-ewwel mara (3) 14. Metodu (3) 15. Wi// [amrani (6) 16. Tani tir (7) 18. }iemel tal-g[alqa (5) 19. G[omma (5) 20. Mhux g[adu tieg[ek la tela’ mod ie[or! (6) 22. Te]amina b’reqqa kbira (5) 23. Iebsa tkun wa[da tal-g[aqal (5)

15

4

5

6 8

7

10

9

11

13

12

16

pin PUBLICATIONS

14

18

17

20

19

21

22

24

25

26

23

27

Soluzzjoni tat-Tisliba li dehret il-{add li g[adda Mimdudin> 1. Bjonda; 3. Aringa; 7. Ritratt; 8. Debba; 9. Jiksi; 10. Paraventu; 11. Saffa; 13. {asira; 15. Sploda; 17. Fjakk; 21.

Kur/ifiss; 23. Briju; 24. Aqdef; 25. Lembuba; 26. Tifla[; 27. }an]an.

Weqfin> 1. Bieqja; 2. Ditti; 3. Attur; 4. Indivja; 5. Xalpa; 6.

Katusa; 7. Rikbar; 12. u 14. Frosta; 15. Sakkar; 16. Dniefel; 18.

Kbira; 19. Qsamt; 20. }un]an; 22. Iblah; 23. Bruda.

pin PUBLICATIONS

Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà Tel> 25965412

IRBAÓ… voucher ta’ €20 li jissarraf f’g[a]la ta’ kotba tal-PIN (Pubblikazzjonijiet Indipendenza), Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà (Tel. 25965463). Indirizzaw is-soluzzjoni, flimkien mal-indirizz u n-numru tattelefon tag[kom, hekk: TISLIBA il-mument, Stamperija Indipendenza, Triq Herbert Ganado, Pietà PTA1450. G[andkom ]mien sa nhar is-Sibt li ;ej. Irrebbie[ ikun mitlub iwie;eb mistoqsija sempli/i fuq it-telefon. Ir-rebbie[a tat-Tisliba ta’ [mistax ilu hi: M’Grace Sant, 217, Triq il-Kbira, Mosta.

Qwiel Maltin

■ Kul[add bis-slaleb u sslaleb Alla jibg[athom. Dan

ifisser li kul[add g[andu jirrassenja ru[u mat-tbatijiet li jibg[atlu Alla.

■ Kul[add i[okk fejn jieklu.

Dan ifisser li kul[add ja[dem g[all-interessi tieg[u l-aktar.

Soluzzjonijiet 1. Is-saqaf tad-dar fuq illemin u l-parti ta’ fuq talkappell; 2. Il-[axix quddiem iddar (lemin) u d-du[[an; 3. {alq ir-ra;el u lg[asfur fil-g[oli; 4. Il-kitba (lemin) fuq ilmenu u r-rifless tax-xemx fl-ilma; 5. Il-parafangu talkarozza u l-parti ta’ quddiem tad-dg[ajsa; 6. Widnet il-kelb u limnie[er tar-ra;el.

Il-konfront

Il-konfront> x’g[andhom komun^

G[oxrin differenza

Dawn i]-]ew; xeni jidhru identi/i imma dik ta’ ta[t tvarja minn ta’ fuq f’g[oxrin differenza. Ara ssibhomx kollha?

20 differenza

Dawn i]-]ew; xeni g[andhom komun seba’ partikularitajiet.

E]: L-orlu tat-tendina fuq nett in-na[a tal-lemin fl-ewwel xena u s-sinjal tal-mew;a ta[t il-[uta fix-xena ta’ ta[t. Baqa’ sitta u dawn g[alik!

38

Kun/ert ie[or kbir f’{al G[axaq Thomas Anders ta’ Modern Talking ‘live’ f’{al G[axaq nhar il-:img[a Qeg[din fil-bidu tal-ista;un tal-festi. Wa[da mill-ewwel festi /elebrati f’Malta hi dik ta’ San :u]epp ta’ {al G[axaq, fl-ewwel {add ta’ :unju.

F’dawn l-a[[ar snin lG[aqda Mu]ikali San :u]epp ta’ {al G[axaq introdu/iet attività ;dida ftit jiem qabel il-festa, idea li ntg[o;bot sew mill-[afna dilettanti tal-festi Maltin.

Ftit jiem qabel il-festa qed ikun organizzat kun/ert fuq livell nazzjonali fejn idd[ul ikun b’xejn filwaqt li jin;abru donazzjonijiet g[al xi entità filantropika.

F’dawn l-a[[ar tliet snin gawdew minn dan ilkun/ert il-Community Chest Fund, id-Dar talProvidenza u Puttinu Cares.

F’kummenti lil din ilgazzetta, Frankie Zammit, wie[ed mill-koordinaturi ta’ dawn il-kun/erti, qal li f’dawn is-snin in;abru madwar €20,000 li ng[ataw b’donazzjoni.

Zammit kompla jispjega li dawn l-attivitajiet setg[u jsiru biss bl-g[ajnuna ta’ Wilfred Spiteri li bl-ideat u s-sostenn tieg[u kien qed jg[in bil-kbir lill-G[aqda Mu]ikali San :u]epp f’dawn l-attivitajiet.

Din is-sena l-protagonist se jkun Thomas Anders, ilkantant ori;inali ta’ Modern Talking, il-pop duo :ermani] li tant kiseb su//essi fis-snin tmenin.

Dan il-kun/ert se jsir nhar il-:img[a 25 ta’ Mejju filGrounds ta’ {al G[axaq mit-8 p.m. ’il quddiem.

Il-kun/ert qed ikun offrut b’xejn lil kul[add.

IL-G}IRA. Il-Kumitat

{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. qed ikun hemm membri talKumitat fl-istess Uffi//ju, fi Triq il-Kbira (quddiem il-knisja ta’ San :or;).

CAROLINE GALEA. Il-{bieb

SAN :ILJAN. Membri talKumitat Sezzjonali PN qed ikunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. u l-Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ ti;did u tesseramenti ;odda.

EDWIN VASSALLO. Il-{bieb

I}-}URRIEQ. Membri talKumitat Sezzjonali PN se jkunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l[las ta’ tesseri ;odda.

ROBERT ARRIGO. Il-{bieb

IL-G}IRA. Il-bar tal-Uffi//ju PN qed ikun miftu[ kuljum bejn it-Tnejn u l-{add. Is-Sibt u l{add ikun miftu[ filg[odu wkoll mid-9 a.m.

AVVI}I SO?JALI

Sezzjonali PN se jorganizza Tombla, l-Erbg[a, 23 ta’ Mejju fl-10 a.m. fl-Uffi//ju PN tallokalità. Il-biljetti jixtraw ming[and il-helpers jew /emplu 21314502 wara s-6 p.m. ta’ Caroline Galea se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 23 ta’ Mejju fir-Razzett tal-{biberija, Inspire, Marsaskala. G[all-biljetti /emplu 99843564 jew 99491069. ta’ Edwin Vassallo se jorganizaw Coffee Morning, il-{amis, 24 ta’ Mejju fil-lukanda Canifor, Bu;ibba. Prezz €5 u g[al aktar informazzjoni /emplu 21433869.

Thomas Anders

Madankollu kull min jattendi se jintalab jag[ti donazzjoni b’risq id-Dar talProvidenza. Thomas Anders se jkun qed jag[ti kun/ert live ta’ sag[tejn flimkien mal-band tieg[u.

Thomas Anders se jkun qieg[ed ikanta w[ud millaqwa diski tas-snin tmenin, fosthom You’re my heart you’re my soul, Cheri Cheri Lady, Atlantis is calling, You can win if you want, Take the chance, Win the race u [afna o[rajn. Dj Alex (reflex) Grech se jkun qed jag[ti Retro Set qabel u wara Thomas Anders.

Din is-sena se jinfet[u wkoll parking areas vi/in [afna tal-post tal-kun/ert biex kemm jista’ jkun tissolva l-problema tal-parking.

Dawk kollha li jixtiequ jakkwistaw VIP ticket huma mitluba j/emplu 77020177 u g[al aktar informazzjoni wie[ed g[andu jid[ol fuq www.sanguzeppg[axaq.com.

Kun/ert vokali u strumentali fis-Seminarju tal-Virtù F’g[eluq il-25 sena tad-direzzjoni tal-Banda L’Isle Adam mis-Surmast Joseph Galea

Fl-Awditorium tasSeminarju tal-Virtù, irRabat, nhar il-{add 27 ta’ Mejju, fis-7 p.m. se jsir kun/ert vokali u strumentali mill-Banda L’Isle Adam biex jitfakkar il-25 sena minn mindu s-Surmast Joseph Galea n[atar direttur mu]ikali ta’ din ilbanda /ittadina Rabtija.

Matul il-kun/ert se jindaqqu bosta xog[lijiet operisti/i kif ukoll li [ar;u mill-pinna tas-Surmast Joseph Galea, li g[andhom rabta mal-banda L’Isle Adam kif ukoll arran;amenti mu]ikali talistess surmast.

Jie[du sehem is-sopran Karen Camilleri, il-mezzosopran Marie Therese Vassallo, it-tenur Joseph Aquilina u l-baritonu Louis Cassar.

Il-kun/ert jifta[

TAGÓRIF

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

b’Tislima l-ewwel Banda tar-Repubblika, mu]ika tasSurmast J. Galea.

Wara nisimg[u dawn issiltiet: Nabucco, If I were a richman, Tosca E Lucevan Le Stelle, O surdato nnamurato, La Bohemme Si Mi chiamano Mimi, Gran Selection Macbeth, Il Trovatore Il Balea del suo sorriso, Un amore cosi grande, E Dalilah ‘S’Apre per te il mio cour u Non ti scordar di me.

Fl-a[[ar tas-serata lkwartett mag[mul missopran, mezzo sopran, tenur u baritonu jesegwixxu Quartet Rigoletto Un de Seben Rammentomi ta’ G. Verdi.

Kul[add hu mistieden g[al dan il-kun/ert spe/jali.

Id-d[ul hu b’xejn u lparke;; [dejn is-Seminarju tal-Virtù mhux problema.

ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw {ar;a g[al G[awdex, il-:img[a, 25 ta’ Mejju. In]uru [afna postijiet u jkollna l-Ikla ta’ nofsinhar fis-Seashells Restaurant. Prezz €15 u €13 g[al min g[andu lKartAnzjan. G[all-biljetti /emplu 23285000 jew mill-uffi//ji.

NOEL GALEA. Il-{bieb ta’ Noel Galea se jorganizzaw Coffee Morning g[all-kostitwenti tal-{ames Distrett, it-Tlieta 29 ta’ Mejju fil-lukanda Alexandra, Paceville. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu lill-helpers fil-lokalitajiet tag[kom jew 21641281, 27602437 jew 99458101.

TAS-SLIEMA. Il-Kumitat

Sezzjonali PN se jorganizza Breakfast, it-Tlieta, 29 ta’ Mejju fis-San Antonio Hotel & Spa, Bu;ibba. Prezz €10 u g[all-biljetti /emplu 99824277 jew 79866595 jew ming[and il-helpers.

PAULA MIFSUD BONNICI.

Il-{bieb ta’ Paula Mifsud Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 31 ta’ Mejju fil-Buskett Road House. Prezz €5 bit-trasport provdut u g[allbiljetti /emplu 21239210, 79538559 jew 99242945.

{AL LIJA. Il-Kumitat

Sezzjonali PN se jorganizza Ri/eviment fl-okka]joni talanniversarju mill-ftu[ talUffi//ju Sir Ugo Mifsud, il:img[a, 1 ta’ :unju fit-8 p.m. flUffi//ju PN tal-lokalità.

Mistieden spe/jali l-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi.

AVVI}I O{RA

{AL SAFI. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jixtieq jav]a li kull min g[andu b]onn jag[mel kuntatt jew g[al informazzjoni, jista’ j/empel 79051529.

{AL BALZAN. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jixtieq jav]a littesserati kollha tal-lokalità li ttesseri jistg[u jin;abru millUffi//ju PN tal-lokalità, fil-pjazza ta’ {al Balzan. Il-[inijiet talftu[ huma mill-5.30 p.m. ’l quddiem u g[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99848644 jew 21496322.

L-ISLA. Is-Segretarju talKumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a lil min jixtieq ji;bor ittessera li hu mitlub imur flUffi//ju PN tal-lokalità kuljum bejn il-5 p.m. u s-7.30 p.m. u l{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. {AL QORMI. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jav]a li b[ala parti mill-e]er/izzju ta’ ti;did u tesserament ;did, kull nhar ta’

IL-QRENDI. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jav]a li l-Uffi//ju PN jinsab miftu[ ta[t management ;did wara t-tisbi[ u limmodernizzar li sar fl-a[[ar ;img[at. L-Uffi//ju PN qed ikun miftu[ kuljum bejn is-7 a.m. u tard filg[axija b’fa/ilitajiet b[al big screen u organizzar ta’ ikliet.

G[al aktar informazzjoni /emplu 99479383.

L-ISLA. Il-Kumitat Sezzjonali

PN jixtieq jav]a li l-bar talUffi//ju PN tal-lokalità re;a’ nfeta[ ta[t management ;did. Ilbar qed ikun miftu[ is-Sibt u l{add mill-5 p.m. ’l quddiem, u jintwerew log[ob tal-Premier Ingli] u s-Serie A Taljan.

IL-MOSTA. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jixtieq jav]a li lbar tal-Uffi//ju PN tal-lokalità re;a’ jinsab miftu[ kuljum ta[t management ;did.

TAL-PIETÀ. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jixtieq jav]a li lbar tal-Uffi//ju PN tal-lokalità issa qed jitmexxa minn management ;did. Qed ikunu servuti appetizers u jintwera l-football live. Qed ikunu organizzati ikliet, fosthom fenkati, la[am ta]]iemel u majjal mimli. G[allbookings tistg[u //emplu 99298312 jew 21244956. Il-bar qed ikun miftu[ kuljum mill-5 p.m. ’l quddiem u l-{add anke filg[odu.

TAS-SLIEMA. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jixtieq jav]a li qed jilqa’ offerti g[all-kiri tal-Bar talUffi//ju PN tal-lokalità. Kull min hu interessat jista’ jikkuntattja lill-President tal-Kumitat Sezzjonali PN Sliema fuq 99824277. Il-Kumitat jirri]erva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a.

TONIO BORG. Il-Vi/i Prim

Ministru u Vi/i Kap tal-PN Tonio Borg jilqa’ lill-pubbliku fluffi//ju tieg[u f’Birkirkara bejn it-8 a.m. u l-10 a.m. G[al appuntament tistg[u //emplu 22042235 jew 21232873.

DAVID AGIUS. Min jixtieq jiltaqa’ ma’ David Agius jista’ jag[mel dan ming[ajr b]onn ta’ appuntament kull nhar ta’ Tnejn wara l-4 p.m., f’187 Triq Santa Katerina {’Attard jew /emplu 79423101 jew 21417507 g[al appuntament fil-;ranet l-o[ra.

David Agius hu Deputat g[as-7 Distrett ({a]-}ebbu;, {adDingli, ir-Rabat, l-Im;arr u lImtarfa) u g[all-11-il Distrett ({’Attard, {al Balzan, il-Mosta u l-Imdina).

ROBERT ARRIGO. Robert Arrigo jav]a li qed jiltaqa’ ma’ kull min jixtieq jiltaqa’ mieg[u, kuljum bejn id-9 a.m. u l-10.30 a.m. fl-uffi//ju tieg[u, 60 Triq Depiro, Tas-Sliema. ?emplu 23285000 jew 79492885.

JASON AZZOPARDI. Jason

Azzopardi qed jiltaqa’ mal-kostitwenti tieg[u, fl-uffi//ju 26, Triq Bormla, Paola. G[al appuntament /emplu 22985100 jew 22985104.

CHARLÒ BONNICI. Charlò

Bonnici jixtieq jav]a li jiltaqa’ ma’ min ikun jixtieq jiltaqa’ mieg[u, bla appuntament, fluffi//ju tieg[u f’20, Triq ilQarsajja, {’Attard, kull nhar ta’ {amis bejn it-3.30 p.m. u l-5.30 p.m. Min jixtieq appuntament fluffi//ju tal-Mosta, jista’ j/empel 21430752 jew 79796667 jew jibg[at email lil info@charlobonnici.com.

JOE CASSAR. Joe Cassar jixtieq jav]a li qed jiltaqa’ mal-kostitwenti tas-7 Distrett (ir-Rabat, {a]-}ebbu;, {ad-Dingli, lIm;arr u l-Imtarfa) u tal-11-il Distrett ({’Attard, {al Balzan, il-Mosta u l-Imdina) kull nhar ta’ Tnejn u {amis bejn l-4 p.m. u s6 p.m. G[al appuntament tistg[u //emplu 22992418.

MARIO DE MARCO. Mario de

Marco qed jiltaqa’ mal-pubbliku kull nhar ta’ {amis mill-4 p.m. sal-5.30 p.m. fl-uffi//ju tieg[u, 9 Brittania House, Triq l-Ifran, ilBelt Valletta u bejn il-5.30 p.m. u t-8 p.m. fl-uffi//ju tieg[u, 833 Triq il-Kbira San :u]epp, il{amrun. G[al appuntament /emplu 21255265 jew 22915022.

CAROLINE GALEA. Caroline

Galea tixtieq tav]a lill-kostitwenti li qed tilqa’ lin-nies fl-uffi//ju tag[ha f’25 Tarxien Road, Paola (quddiem il-Palace), kull nhar ta’ Tnejn u nhar ta’ Erbg[a bejn il5.30 p.m. u s-7.00 p.m. ming[ajr il-b]onn ta’ appuntament.

Il-Moviment Nisa Partit Nazzjonalista se jorganizza

{ar;a g[al G[awdex fit-12 ta’ :unju.

Tluq fis-7 a.m. mill-postijiet tas-soltu.

Prezz: €18 u jinkludi ikla fis-Seashells Restaurant.

Il-prezz ma jinkludix il-prezz tal-vapur.

G[all-biljetti kkuntattjaw lill-helpers jew /emplu 99473932 jew 79603401. Il-biljetti huma limitati.

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

39

SPORT DUATHLON

Bonello Spiteri fid-disa’ post I/-Champion nazzjonali tad-Duathlon u tTriathlon, Danica Bonello Spiteri [adet sehem filKampjonati tad-Duathlon fl-Ingilterra fejn temmet fit-tielet post fil-kategorija tag[ha u fid-disa’ post overall fost in-nisa. Hija kellha [in ta’ sag[tejn u 42 minuta.

Bonello Spiteri friska mis-su//ess li kellha dan l-a[[ar fit-Triathlon tal-Ewropa fil-kategorija talage group tag[ha f’Eilat, [adet sehem kontra bosta atleti ta’ fama li g[amlu din it-ti;rija wa[da diffi/li.

L-ewwel ti;rija kienet ta’ 12 km fuq ]rar kontinwu apparti l-fatt li ma kienx hemm partijiet /atti u kien hemm ri[ qawwi.

Il-parti tar-rota wkoll kienet tinkludi [afna tlajja waqt li l-in]ul kienu kollha liwjiet perikolu]i li g[amlu din il-korsa wa[da teknika [afna u diffi/li.

Fl-a[[ar 4 km tal-;irja Bonello Spiteri kellha bidu qawwi imma nqab]et fl-a[[ar 800m millatleta li kellha ti;ri mag[ha.

F’din it-ti;rija [adet sehem ukoll Margaret Seguna ta’ Mellie[a AC li kisbet is-sit t post fl-age group tag[ha li hu ri]ultat po]ittiv fl-ewwel dehra tag[ha.

L-impenn li jmiss g[al Bonello Spiteri issa se jkunu l-kwalifikazzjoni g[all-Kampjonati Mondjali tat-Triathlon li se jsiru f’Madrid fil-25 tax-xahar. Dawn se jkunu jikkonsistu f’g[awma ta’ 1.5 km, qadfa bir-rota ta’ 38.5 km u ;irja ta’ 10 km.

ARA PA:NI 46 u 47

CHAMPIONS LEAGUE

Chelsea Champions

Said u l-ma;;oranza tal-Kumitat ta’ Floriana FC mhux se jibqg[u fil-kariga Il-kumitat ta’ Floriana FC [are; stqarrija uffi/jali ffirmata minn Matthew Carbone wara diversi rapporti li dehru fil-media lokali fla[[ar jiem. Fl-istqarrija, Floriana qalu li riedu ji//araw il-po]izzjoni tal-President tag[hom u ta’ bosta membri fil-kumitat.

Huma qalu li l-President Johann Said jikkonferma b’mod ufficjali li mhux se jer;a’ jikkontesta g[allkumitat ta’ Floriana FC. Bl-istess mod mhux se jer;g[u jikkontestaw ukoll il-ma;;oranza assoluta talmembri tal-kumitat attwali. Din hija de/i]joni finali li mhux se ter;a’ ti;i kkunsidrata.

Fl-istqarrija ntqal li ri/entament ]viluppat sitwazzjoni fejn ilkumitat e]ekuttiv ma setax jibqa’ g[addej fid-direzzjoni li qabad fla[[ar sentejn. Il-kummenti dispre;jattivi, il-kritika kontinwa u l-ine]attezzi totali li dan il-kumitat

iffa//ja min-nies qrib il-klabb wasslu biex ilPresident Johann Said u l-ma;;oranza assoluta tal-membri tal-kumitat attwali jie[du d-de/i]joni li jag[mlu spazju g[al min jemmen li jista’ jmexxi lil Floriana FC b’mod a[jar.

Minkejja kull diffikultà li kien hemm fil-klabb, u kull diffikultà li j;ib mieg[u l-football Malti, is-sentejn li g[addew i[allu warajhom memorja mill-isba[ g[all-Furjani]i li, wara assenza ta’ 17-il sena, gawdew l-unur tal-FA Trophy u, g[al darbtejn konsekuttivi, kwalifikazzjoni g[allkompetizzjonijiet tal-UEFA. Illum,

Floriana FC g[andhom skwadra kompetittiva, bi players kollha propjetà tal-klabb.

Floriana FC g[andhom il-ka]in tag[hom, li, blg[ajnuna tal-kumitati pre/edenti u lawtoritajiet governattivi, illum jilqa’ fih mhux biss ilmijiet ta’ unuri li reba[ il-klabb tul issnin imma wkoll ilpost fejn isiru laqg[at tal-istrutturi differenti tal-klabb, inklu] rally qabel kull log[ba biex il-partitarji j]ommu kuntatt dirett ma’ dak kollu li jkun g[addej fil-klabb tag[hom.

Floriana FC g[andhom ukoll pro;ett ambizzju] g[addej, li bl-

g[ajnuna tal-MFA se jirri]ulta f’kumpless sportiv fix-Xag[ra talFloriana.

Il-kumitat attwali jassigura lillmembri kollha tal-klabb li se jibqa’ jerfa’ r-responsabbiltà tieg[u sallaqg[a ;enerali annwali, li g[andha ssir fl-10 ta’ :unju. Il-President Johann Said qed i]omm kuntatt dirett mal-iskwadra biex ikun kollox ippreparat g[all-bidu talpre-season, bi preparazzjoni g[allog[ob tal-UEFA. Wara, il-klabb ikollu tmexxija ;dida g[all-istagun li jmiss bit-tama li t-tim jibqa’ fost il-forzi ewlenin tal-football Malti.

L-istqarrija ttemm tg[id li lkumitat jirringrazzja lil dawk ilFurjanizi li, fl-a[[ar sentejn, tawh g[ajnuna ;enwina. Grazzi wkoll lill-players u lill-coaches kollha li [admu mag[hom g[aliex huma kienu l-aktar parti integrali tassu//ess.

SPORT

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

41

U*BET FA TROPHY S#F

Valletta u Hibs ifittxu sfida o[ra diretta I/-Champions, Valletta FC, illum se jkunu qed jilag[bu flewwel semi-finali tal-U*Bet FA Trophy kontra Qormi, bil-mira ewlenija li jkunu l-ewwel finalisti; huma qed jittamaw li dan l-ista;un jag[mlu d-double.

Is-semi-finali l-o[ra bejn Hibs u {amrun Spartans tintlag[ab g[ada t-Tnejn.

Ironikament, is-semi-finali se jkunu qed ilaqqg[u kontra xulxin lill-ewwel ]ew; timijiet fi/-Championship Pool malewwel tnejn fir-Relegation Pool, u wie[ed g[ad irid jara jekk id-differenza bejn l-ewwel sitta u l-a[[ar sitta hix se tkun riflessa wkoll f’dawn il-partiti, partikularment issa li mhemmx pressjoni fuq Qormi u {amrun g[aliex sta;un ie[or dawn se jkunu fil-Premier, u dawn il-partiti issa huma bonus g[alihom.

Valletta g[andhom vanta;; komdu fuq Qormi dan l-ista;un, fejn reb[u l-ewwel round, 3-1 u t-tieni round, 4-1.

Interessanti l-fatt li wie[ed jara b’liema spirtu se jkunu qed jaffrontaw din il-partita lQriema, fejn g[ad hemm g[ajdut kbir li l-kow/ ta’ Valletta b[alissa, Jesmond Zerafa, jista’ jkun qed jirritorna ma’ Qormi l-ista;un li ;ej.

Il-Qriema g[andhom players li kapa/i jag[tu sfida denja li/Champions, u bosta minnhom iridu jag[tu l-a[jar wirja tag[hom bit-tama li ji;;eddilhom il-kuntratt jew li ma jitilfux posthom g[al sta;un ie[or.

Sentejn ilu, din il-partita bejn Qormi u Valletta kienet il-finali tal-FA Trophy, li Valletta kienu reb[u 2-0.

Ming[ajr Miller

L-akbar problema g[al Hibernians fil-konfront ta’ g[ada kontra {amrun hi li se jkunu ming[ajr Mark Miller, li telaq lill-klabb b’effett

IL-PROGRAMM

S#F U*Bet Trophy Stadium Nazzjonali Illum fis-6pm Qormi v Valletta

G[ada fis-7.30pm Hibs v {amrun S.

immedjat wara ftehim re/iproku. Hibs se jkunu mmexxija minn Richard Mercieca u Ndubisi Chukunyere g[al din il-partita, u forsi wkoll g[all-final jekk jikkwalifikaw.

Mercieca g[andu esperjenza kbira u jaf kif g[andu jmexxi littim, imma forsi hu nieqes minn dik il-kari]ma li tant hu mag[ruf g[aliha Mark Miller.

G[al din il-log[ba, Hibs se jkunu ming[ajr Clayton Failla u Dos Santos g[aliex i]-]ag[]ug[ Bjorn Kristensen, li wkoll kien ;ie sospi] log[ba mat-tnejn lo[ra, la[aq skonta din il-partita fil-log[ba tal-Youths kontra listess Valletta, nhar il-{amis, li ntreb[et ukoll minn Hibernians b’goal ta’ Brandon Muscat.

Mhemmx dubju g[alhekk li lkumitat u l-players huma [erqana li jag[tu risposta lillistess Miller, li dak li pprattikaw u tg[allmu ta[tu fl-a[[ar snin, tg[allmuh sewwa.

G[al {amrun Spartans din ukoll hi log[ba li tista’ ssalvalhom sta;un pjuttost deludenti. It-tim immexxi fla[[ar partiti minn Stefan Sultana qed jemmen bis-s[i[ li kapa/i jissupera lil Hibernians fuq log[ba wa[da u jkun hu li jilg[ab fil-final. Hu g[alhekk li Hibernians iridu jkunu kkon/entrati tul il-partita kollha g[aliex l-Ispartans dan l-ista;un veru kienu ferm inkonsistenti, u f’xi partiti minnhom dehru sa[ansitra medjokri; imma bilmaterjal li g[andhom huma ta’ sfida g[al kul[add.

Valletta u Hibs jidhru favoriti li l-{add li ;ej ikunu huma li jer;g[u jiltaqg[u fil-finali tat-Trophy

Fil-fatt, fi]-]ew; konfronti pre/edenti dan l-ista;un – li kienu fl-ewwel fa]i qabel inqasmu t-timijiet – Hibs u {amrun kienu spi//aw 1-1 flewwel konfront; imma fit-tieni round, Hibs kisbu reb[a kbira, 5-0, bit-tim tal-Ispartans ma jing[arafx minn dak li lag[ab flewwel round kontra l-istess Hibs.

Fuq il-karta jidher li g[andhom ikunu Valletta u Hibernians li jikkwalifikaw g[all-finali. Imma s-sabi[ tatTrophy hu li kollox irid ji;i de/i] f’log[ba wa[da, fejn bi draw l-log[ba tmur g[all-[in barrani u anki l-penalties, u g[alhekk jirba[ min ikun l-a[jar fil-;urnata.

F’ka] li /-Champions u Hibs jg[addu g[all-final, allura din mistennija tkun log[ba o[ra kbira li tattira pubbliku numeru] lejn Ta’ Qali. Wara kollox, din is-sena, l-FA Trophy g[andha laqta spe/jali g[aliex g[allewwel darba ntlagb[et bejn ittimijiet kollha tal-MFA ta’ kull divi]joni, u anki timijiet G[awdxin.

42

SPORT

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

“Tqabblunix ma’ Messi,” jg[id Ronaldo L-attakkant Portugi] ta’ Real Madrid, Cristiano Ronaldo, ma ja//ettax li jqabbluh malattakkant rivali ta’ Barcelona, Lionel Messi, u jinsisti li g[andhom jitqiesu daqslikieku ]ew; mudelli ta’ karozzi lussu]i bil-magni differenti.

Jer;a’, aktar sinjifikanti hi lammissjoni ta’ Ronaldo li jista’ ma jag[laqx il-karriera fis-Santiago Bernabeu, u meta dan lanqas ma ]amm lura milli jtenni l-apprezzament u l-im[abba tieg[u g[al Manchester United, li snin ilu ng[aqad mag[hom minn ma’ Sporting Lisbon u fejn ]viluppa b[ala wie[ed millaqwa players ta’ kull ]mien.

United kienu bieg[u lil Ronaldo lil Real g[as-somma rekord fid-dinja ta’ 80 miljun lira Sterlina, u g[alkemm ilPortugi] g[amilha /ara li jinsab kuntent f’Madrid, ma jeskludix “sfida ;dida aktar ’il quddiem fil-karriera”.

Sadattant – u f’dik li dehret b[ala botta lil Manchester City, li g[adhom kemm [adu t-titlu ta’ champions lil United b’differenza ta’ goals a[jar – Ronaldo insista li l-eks klabb tieg[u xorta g[adu “ir-Re talFootball Ingli]”.

Hu innota li “Manchester City skurjaw il-goals de/i]ivi (ma’ Queens Park Rangers) li

rebb[uhom il-league fil-91 u t-93 minuta tal-log[ba finali tal-kampjonat”, u j[ossu ddi]appuntat g[aliex United jibqa’ t-team g[al qalbu. “(Manchester) City illum g[andhom team fantastiku, i]da fil-fehma tieg[i United g[andhom ikomplu b[ala tTeam Numru Wie[ed talIngilterra anki fis-snin li ;ejjin,” enfasizza Cristiano Ronaldo, li hu kuntent [afna wara li mexxa lil Real Madrid g[ar-reb[ tal-kampjonat Spanjol wara nuqqas ta’ snin.

F’intervista separata ma’ CNN World Sport, Ronaldo, li g[andu 27 sena, anki qal li ddejjaq jisma’ l-paraguni bejnu u l-istilla Ar;entina, Messi, “g[aliex ma tistax tqabbel karozza Ferrari ma’ Porsche li g[andha magna differenti”.

Ronaldo kompla li Messi jag[ti l-a[jar log[ob tieg[u g[al Barcelona, waqt li hu jag[mel l-istess g[al Real, blammont inkredibbli ta’ goals li qed jiskurjaw iservu biex ikissru r-rekords personali ta’ xulxin.

“A[na rivali sportivi f’kompetizzjoni ta’ kwalità g[olja, bl-aqwa forma talplayers ewlenin tqanqal reazzjoni mir-rivali li jridu jil[qu u jissuperaw dan illivell... Hu g[alhekk li Real

Cristiano Ronaldo bit-trofew b[ala Champion ta’ Spanja ma’ Real Madrid

Madrid u Barcelona huma laqwa teams, g[aliex l-unuri tal-wie[ed jistimulaw lillie[or biex jag[mel b[alu jew a[jar minnu,” sostna lfenomenu Portugi].

F’dan il-kampjonat mitmum Ronaldo sab ix-xibka xejn anqas minn 46 darba wara 38 log[ba, biex ikkonferma ssu//ess ta’ Real, li [adu lura t-titlu lil Barcelona wara li g[aqqdu total ta’ mitt punt.

I]da fuq livell personali,

David Beckham (nofs) u Sebastian Coe (fuq wara), i/-Chairman tal-Kumitat Organizzattiv tal-Olimpjadi ta’ Londra, f’ritratt mat-tfal, waqt ]jara li g[amlu fi skola f’Ateni din il-;img[a

OLIMPJADI

Coe ji/[ad xnig[at dwar Beckham I/-Chairman tal-Kumitat Organizzattiv talOlimpjadi ta’ Londra, Sebastian Coe, /a[ad li lKumitat qed jag[mel pressjoni ]ejda fuq il-kow/ nazzjonali tat-tim tar-Renju Unit, Stuart Pearce, biex jinkludi lil David Beckham fl-iskwadra tieg[u.

“Mhuwiex veru li g[amilna pressjoni fuq Pearce biex jag[]el lil Beckham. Pearce irid jag[]el tim li kapa/i jirba[ it-tazza, u a[na se n[allu kollox f’idejh,” qal Coe. Min-na[a tieg[u, David Beckham ilu ]mien jg[id li jixtieq jie[u sehem fl-Olimpjadi li se jsiru f’Londra. Jidher li jekk Beckham ikun mag[]ul ma’ dan it-tim, hu x’aktarx ikun il-captain.

“Hi [a;a ovvja li wie[ed jixtieq jara lil player b[al Beckham fl-Olimpjadi; imma dak hu f’idejn il-kow/,” temm jg[id Coe.

Giggs jixtieq jilg[ab fl-Olimpjadi Intant, player ie[or li esprima x-xewqa li jkun parti mit-tim tar-Renju Unit hu l-winger ta’ Man Utd, Ryan Giggs. Il-kow/ tat-tim, Stuart Pearce, jista’ jag[]el tliet players li g[andhom ’il fuq minn 23 sena.

Ferguson di;à qal li ma jridx players ta’ Man Utd jie[du sehem fl-Olimpjadi, u ftit tal-;img[at ilu, l-istess Ferguson reba[ battalja mat-tim nazzjonali Messikan biex lattakkant Hernandez mhux se jilg[ab malMessiku.

Minkejja li Giggs lag[ab 64 darba ma’ Wales, dan qatt ma lag[ab f’turnament internazzjonali. “Jekk Pearce jag[]ilni, tkun a[bar tajba. Kul[add qed jistenna l-Olimpjadi u jien nittama li nilg[ab fihom,” qal Giggs.

Ronaldo kellu japplawdi lil Messi, li mar jer;a’ a[jar minnu b’50 goal minn 37 log[ba. I]da l-Portugi] xorta jinsab fer[an bil-prestazzjoni

tieg[u, u enfasizza “dak kollu li irnexxielha tikseb liskwadra Madrilena b[ala kollettiv u fl-aktar kampjonat diffi/li tad-dinja”.

ATLETIKA

Powell jemmen li jista’ jirba[ il-100m f’Londra Asafa Powell qal li jemmen li sab ir-ra;uni g[alfejn dejjem falla li juri l-a[jar tieg[u fi tlielaq kbar, u jemmen li jekk ikun fl-aqwa forma fi]ika, se jkun qed jirba[ il-100m flOlimpjadi ta’ Londra.

Il-:amajkan, eks holder tar-rekord tad-dinja, ;era l-100m f’anqas minn 10 sekondi, aktar minn kwalunkwe atleta ie[or fid-dinja. Imma hu dejjem sabha bi tqila f’avvenimenti kbar kontra l-konnazzjonal Usain Bolt.

Powell qal li kuntrarju g[al atleti o[rajn, hu ji;ri l-a[jar meta jkun irrilassat u bi tbissima u ammetta li l-pre]enza ta/-Champion Olimpiku, Bolt u l-Amerikan Tyson Gay f’ti;rija, taffettwa l-prestazzjoni tieg[u.

“Meta tkun ma’ Usain jew Tyson Gay jew ma’ xi [add ie[or li jkun qed ji;ri 9.90sek jew anqas, taf li se tkun vi/in u mhux se tkun fa/li u trid tag[ti kollox biex tirba[. Trid aktar minn kon/entrazzjoni biex tibqa’ rrilassat u kalm.

Meta tkun hemm ma’ ismijiet kbar t[oss pressjoni akbar.”

Powell qal li biex jeg[leb din il-problema qed ja[dem [afna biex i]omm kalm u jag[mel ta[ri; mentali meta jkun fuq it-track. “Irrid nikkon/erntra fuqi biss u fuq [add aktar.

Irrid nara x’inkun qed nag[mel jien.”

Minkejja li aktar tard din is-sena se jkun qed jag[laq 30 sena, Powell qal li m’g[andux pjani li jirtira u ma eskludiex li jista’ jibqa’ jikkompeti sal-Olimpjadi tal-2016, fil-Bra]il.

Jirba[ f’Shanghai

Sadanittant Powell reba[ fa/ilment il-100m f il-laqg[a tad-Diamond League li saret f’Shanghai ilbiera[ f’[in ta’ 10.02 sek quddiem l-Amerikan Michael Rodgers.

Il-kompastrijotta tieg[u Veronica Campbell-Brown reb[et il-200m fi 22.50 sek. u /-Champion mondjali tal-indoor Genzebe Dibaba reb[et l-1,500m fi 3 minuti 57.77 sek.

L-Etijopjan Kenenisa Bekele temm biss fil-[ames post fil5,000m wara l-kompatrijott Hagos Gebrhwet.

I/-?ini] Liu Xiang reba[ bl-aktar [in velo/i tas-sena fil110m hurdles ta’ 12.97 sekondi quddiem l-Amerikan David Oliver.

Il-laqg[a saret f’xita kontinwa li g[amlitha ferm diffi/li g[all-atleti.

I/-Champion Olimpiku tal-Javeline Andreas Thorkildsen kellu biss tliet tefg[at qabel irtira u [alla r-reb[a g[a/-?ek Vitezslav Vesely f’85.30 sek.

44

SPORT

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

Del Piero jrid jispi//a bil-Coppa Italia Alessandro Del Piero mistenni jilg[ab l-a[[ar log[ba tieg[u ma’ Juventus illejla, fit-8.45pm, meta /-Champions tas-Serie A jiltaqg[u kontra Napoli fil-final tal-Coppa Italia, fl-Olimpico ta’ Ruma.

Il-captain ta’ Juventus, li g[andu 37 sena, hu eroj f’Turin, fejn skorja 290 goal f’704 partiti; imma l-board ma ;eddidlux il-kuntratt, u lista;un li ;ej mistenni jmur jilg[ab fl-Istati Uniti.

G[al aktar minn 19-il sena, Del Piero reba[ sitt titli tasSerie A, darba l-Coppa Italia, i/-Champions League u t-Tazza Interkontinentali, kif ukoll ittitlu mondjali mal-Italja, fl2006.

Fl-istess sena li l-Azzurri reb[u f’Berlin, spi//a fis-Serie B wara li Juventus ;ew relegati min[abba skandlu ta’ korruzzjoni.

Madankollu, hu g[en lit-tim jirritorna malajr fl-og[la divi]joni wara li saru Champions tas-Serie B. Il-;img[a l-o[ra, Del Piero sellem lis-Serie A b’goal tipiku tieg[u fir-reb[a 3-1 fuq Atalanta, biex saru t-tielet tim li g[amlu sta;un s[i[ tas-Serie A ming[ajr telfa wara li ;img[a qabel kienu reb[u l-ewwel titlu uffi/jali tag[hom mill-2003.

Jekk Juventus jirb[u llum, din tkun l-10 Coppa Italia tag[hom u t-tielet double domestiku.

Su//ess g[all-avversarji, Napoli, ikun ir-raba’ darba filCoppa Italia u l-ewwel darba sa mill-1987. Ikun ukoll lewwel unur sa minn meta reb[u s-Serie A fl-1990 u sSuper Cup Taljana sa minn ]mien Diego Maradona.

Napoli kellhom sta;un inkonsistenti, fejn fallew milli jikkwalifikaw g[a/Champions League u nqab]u minn Udinese fl-a[[ar ;urnata, waqt li s-solitu football ta’ kontrattakk tag[hom seraq ilqlub tal-partitarji fl-Ewropa u f’darhom.

Madankollu, [afna j[ossu li kellhom i/-/ans jisfidaw g[allkampjonat u l-fatt li fallew mi/-Champions League ifisser li w[ud mill-players importanti, inklu] il-playmaker Ezequiel Lavezzi, huma su;;etti g[ax-xnig[at ta’ trasferimenti.

Maradona nnifsu [e;;e; lil Napoli biex ibig[u lil Lavezzi, u qal li kieku hu kien ilPresident Aurelio De Laurentis, kien ibig[u lil Inter, li huma interessati fih.

“Dan hu l-mument opportun li jbig[uh. Imma Inter iridu j[allsu g[alih b[alma [allsu g[al Ronaldo,” qal Maradona.

I]-]ew; timijiet se jkollhom eluf ta’ partitarji fl-Olimpico, li mistenni jkun mimli, u [afna qed isostnu li [afna partitarji se jmorru fil-kapitali Taljana ming[ajr biljett.

Il-partitarji ta’ Juventus u Napoli qatt ma ingwalawha bejniethom, u hemm bi]g[a ta’ xi in/identi.

Il-programm

Final Coppa Italia Juventus v Napoli

Serie B

(2045)

Verona v Varese 3-0 Illum Torino v Modena (12:30) Ascoli v Crotone (15:00) Brescia v Livorno Cittadella v Juve Stabia Grosseto v Empoli Gubbio v Albinoleffe Nocerina v Padova Sassuolo v Reggina Vicenza v Bari Sampdoria v Pescara (18:00)

Alex Del Piero, wara li reba[ il-kampjonat issa jrid jag[laq l-avventura ma’ Juventus bir-reb[ tal-Coppa Italia

TAZZA TAD-DINJA FIL-QATAR 2022

Possibbiltà li s-s[ana ]]id fl-i]balji tar-referees u l-uffi/jali Diversi tournaments tat-Tazza tad-Dinja kienu kkaratterizzati mill-i]balji famu]i tar-referees. I]da t-timijiet li jridu jikkontestaw l-edizzjoni tal-2022 fil-Qatar kapa/i jsofru bil-kbir, skont ri/erka li tg[id li l-uffi/jali huma disposti li “ji]baljaw aktar” fi s[ana qalila.

Fost l-i]balji le;;endarji tar-referees, forsi laktar tnejn prominenti se[[ew bl-ispejje] talIngilterra.

Dawn huma l-famu] goal li skorja b’idejh ilcaptain tal-Ar;entina, Diego Armando Maradona, waqt il-kwarti tal-finali tal-1986, u l-goal /arissmu, i]da mhux-konvalidat tal-midfielder Ingli], Frank Lampard, kontra l-:ermanja (1-4) waqt l-a[[ar tat-Tazza tad-Dinja fl-Afrika ta’ Isfel.

Intant, il-provi li “is-s[ana insapportabbli tirri]ulta fi ]balji kontinwi” g[andhom i]idu lkritika di;à [arxa dwar id-de/i]joni tal-FIFA biex tag[ti t-Tazza tad-Dinja lil pajji] f’de]ert fejn iss[ana medja, matul is-sajf, tla[[aq mal-40 gradi Celsius.

L-organizzaturi jittamaw li jeg[lbu din ilproblema b’sistemi ta’ air-conditioning g[allistadiums ultra-moderni li qed jinbnew g[allokka]joni – i]da x-xjenzati jwissu li l-aktar mi]uri radikali jistg[u ma jkunux bi]]ejjed.

Ir-ri/erkaturi ppre]entaw din l-anali]i lill-UEFA, l-istituzzjoni li tamministra l-football fl-Ewropa u li sponsorjat l-istudju, waqt laqg[a f’:inevra, flI]vizzera.Il-Professur John Brewer, li mexxa l-

istudju, qal li l-istadiums li qed jinbnew fil-Qatar xorta se jkunu miftu[in, u hemm it-t[assib li ttemperaturi “fil-ground” (waqt li jkun g[addej illog[ob), xorta jil[qu tal-anqas it-30 grad – irrispettivament mis-sistemi tal-air-conditioning.

Brewer u l-kollegi tieg[u organizzaw xi “provi” – ]ew; gruppi ta’ parte/ipanti g[amlu rutini ta’ e]er/izzju g[al disg[in minuta ;o environmental chamber, u fejn kellhom jie[du sensiela ta’ de/i]jonijiet ibba]ati fuq simulazzjoni tar-rwol tag[hom waqt log[ba football proprja.

Meta l-e]er/izzju se[[ fi s[ana ekwivalenti g[al 30 grad, dawn il-kundizzjonijiet affettwaw [a]in il-kapa/ità fi]ika tar-referees u daqstant ie[or ilkapa/itajiet tag[hom biex jie[du de/i]jonijiet xierqa.

Fil-fatt, l-uffi/jali, f’dawn i/-/irkustanzi, ]baljaw b’medja ta’ “bejn 20 u 25 darba aktar” milli kien ikun il-ka] f’temperaturi normali. Dan, meta t-ta[bit ta’ qalbhom ]ied fir-rata u bl-g[ejja – minbarra l-effetti tad-dehydration – jin[assu ferm aktar min[abba s-s[ana estrema.

Il-Professur Brewer spjega li dawn ir-ri]ultati jfissru “implikazzjonijiet serji” g[all-wirjiet taluffi/jali tal-log[ba f’/erti kundizzjonijiet tal-klima.

“Je[tie; li n[arsu lejn il-mezzi li jg[inu lirreferees u lill-uffi/jali jikkonfrontaw din is-s[ana “radikali”, bis-sitwazzjoni anki ssotni l-argument favur it-teknolo;ija tal-goal-line fil-log[ob importanti,” ikkonkluda Brewer.

TENNIS

Sharapova u Li fil-finali I/-Champion renjanti, Maria Sharapova, se tkun qed tiltaqa’ kontra /-?ni]a Li Na fil-final tal-Open tal-Italja, wara li g[elbet lill-:ermani]a, Angelique Kerber, 6-3, 6-4 fis-semi-finali.

B’hekk, ir-Russa numru 2 fiddinja pattiet g[at-telfa li sofriet kontra s-seed nru 12, Kerber, aktar kmieni din is-sena.

Li kellha triq aktar fa/li biex g[addiet g[all-finali wara li lavversarja tag[ha, Serena Williams, irtirat min[abba w;ig[ f’daharha.

Rafa Nadal ukoll g[adda g[all-final wara li g[eleb lil David Ferrer.

SPORT

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

45

Kevin Nolan ta’ West Ham United (xellug) jg[olli t-trofew flimkien ma’ s[abu, wara li reb[u /-Championship play-off final kontra Blackpool, f’Wembley

Vaz Te jpo;;i lil West Ham fil-Premier West Ham United reb[u /Championship Final Playoff, partita tipika mimlija tensjoni b’goal fis-87 minuta minn Ricardo Vaz Te, li bilgoal tieg[u ipo;;i lill-Hammers lura fil-Premier Ingli] b’reb[a, 2-1, fuq Blackpool, f’Wembley.

Madankollu, Blackpool, ta[t ittmexxija ta’ Ian Holloway, kellhom la[jar bidu fi]-]ew; taqsimiet, b’Matt Phillips ifalli ]ew; okka]jonijiet /ari ta’ skor.

Kienu i]da West Ham li marru filvanta;; meta Carlton Cole, wara li

Molde rrabjati g[al Solskjaer Molde jinsabu ferm irrabjati g[all-manager Ole Gunnar Solskjaer talli dan mar i]ur lil Aston Villa g[al negozjati informali.

L-isponsors Aker ASA li ilhom involuti ma’ Molde g[al aktar minn 20 sena qalu li se jkunu qed jirtiraw l-appo;; tag[hom lillklabbn Norve;i] talli Solskjaer mar Birmingham.

Dan kollu qajjem rabja kbira fost id-diri;enti u partitarj ta’ Molde filkonfront ta’ Solskjaer li mistenni jmur imexxi lil Aston Villa.

GIRO D’ITALIA

Hesjedal jer;a’ leader Andrey Amador ta’ Costa Rica irre]ista g[al ]ew; [arbiet mi/?ek, Jan Barta, u t-Taljan, Alessandro De Marchi, biex reba[ l-14-il tappa tal-Giro d’Italia.

Il-Kanadi], Ryder Hesjedal re;a’ mar fl-ewwel post overall, wara attakk lejn l-a[[ar.

Hesjedal attakka grupp ta’ favoriti biex temm l-a[[ar 27km fuq quddiem u re;a’ libes il-flokk ro]a, bl-Ispanjol, Joaquim Rodriguez, jin]el fittieni post.

kkontrolla chip ta’ Matt Taylor, qabbe] fuq il-goalkeeper, Matt Gilks, fl-34 minuta.

Thomas Ince, iben l-eks internazzjonali Ingli], Paul Ince, u li kien ibbuwjat mill-partitarji ta’ West Ham tul il-partita kollha, kiseb id-draw g[al Blackpool b’azzjoni identika g[all-goal tal-Hammers, konklu]a b’xutt mal-ewwel fil-baxx biex g[eleb lil Robert Green.

Hawnhekk, Blackpool dehru l-a[jar u West Ham kienu ta[t pressjoni tremenda, spe/jalment meta Gilks kellu

volley sabi[ jistampa mal-mimduda.

Madankollu, Cole spi//a jostakola lil Gilks tliet minuti mit-tmiem u lballun ;ie f’saqajn Vaz Te, li minn ]ew; passi bog[od xe[et fis-saqaf taxxibka u lil West Ham fil-Premier.

Hearts jirb[u t-Tazza Sko//i]a

Sadattant, Rudi Skacel skorja darbtejn hekk kif Hearts g[elbu lirrivali minn Edinburgh, 5-1, biex reb[u t-Tazza Sko//i]a u tawlu s-serje telliefa ta’ Hibernians g[al 110 snin fil-kompetizzjoni.

MUTURI

L-ewwel pole g[al Pedrosa L-Ispanjol Dani Pedrosa reba[ l-ewwel pole-position tieg[u dan l-ista;un g[all-Grand Prix ta’ Franza, proprju fl-a[[ar dawra talprovi biex po;;a li/-Champion tal-MotoGP u sie[bu tal-Honda, Casey Stoner, fit-tieni post.

Pedrosa g[amel l-a[jar dawra tieg[u ta’ minuta 33.638 sekondi, fl-a[[ar tentattiv fuq art xotta, f’Le Mans, u g[eleb lill-Awstraljan li kien ilu quddiem sal-a[[ar minuta tal-poleposition. Stoner, li l-{amis qal li se jkun qed jirtira fi tmiem dan l-ista;un min[abba li tilef l-im[abba lejn l-isport, se jkun qed jibda mit-tieni post fuq il-grid wara li kien 0.303 ta’ sekonda wara Pedrosa.

It-Taljan Andrea Dovizioso, li jinsab il-[ames fil-kampjonat mondjali fuq Tech 3 Yamaha, hu l-a[[ar sewwieq li se jkun flewwel filliera, bl-Ispanjol Champion fl-2010, Jorge Lorenzo, jibda mir-raba’ post fuq Yamaha.

It-Taljan Valentino Rossi se jibda mis-seba’ post fuq Ducati, l-a[jar po]izzjoni li kiseb sa issa din is-sena.

Fl-ewwel finali bejn i]-]ew; na[at sa mill-1896, Hearts iddominaw illog[ba, u issa ilhom 11-il partita ma jitilfu kontra Hibs.

Wara li Darren Barr u Skacel po;;ew lil Hearts 2-0 minn fuq flewwel nofs sieg[a, il-captain ta’ Hibs, James McPake, naqqas l-iskor, imma mal-ftu[ tat-tieni taqsima, lil Hibs tke//ielhom Kujabi, li kkommetta penalty, skorjat minn Danny Graigner, u minn hemm Hearts iddominaw sala[[ar, u skorjaw goal ie[or minn Ryan McGowan.

Chelsea g[all-ewwel darba

46

il-Óadd, 20 ta’ Mejju 2012

SPORT

SPORT

47

il-Óadd, 20 ta’ Mejju, 2012

Petr Cech isalva l-penalty ta’ Robben fil-[in barrani

Chelsea jirb[u /-Champions League bil-penalties Chelsea [asdu lil Bayern Munich biex reb[u /Champions League g[allewwel darba fl-istorja tag[hom bil-penalties, flAllianz Arena, wara finali mimlija tensjoni, li ntemmet 1-1 wara l-[in barrani.

Didier Drogba, li kien kiseb

id-draw g[al Chelsea ]ew; minuti mit-tmiem, skorja lpenalty de/i]iv meta g[eleb lil Manuel Neuer, hekk kif ilvi]itaturi reb[u, 4-3, mill-11il metru wara li Bastian Schweinsteiger laqat sieq illasta bl-a[[ar penalty g[al Bayern.

Il-goalkeeper Neuer meg[lub mill-goal tad-draw ta’ Didier Drogba (mhux fir-ritratt)

Bayern, li kienu qed jilag[bu l-finali fl-istadium tag[hom, assedjaw lil Chelsea tul 120 minuta u dehru li kienu reb[u t-titlu meta Thomas Mueller finalment po;;ihom filvanta;; b’daqqa ta’ ras fit-83 minuta. B’dan il-goal, Mueller sar l-ewwel player :ermani] li skorja f’finali ta/-Champions League sa mill-goal ta’ Stefan Effenberg, fl-2001.

Imma minuti biss bog[od milli jirb[u din ilkompetizzjoni g[all-ewwel darba wara l-2001, Bayern ;arrbu l-goal tad-draw meta fl-a[[ar ]ew; minuti, Didier Drogba b’daqqa ta’ ras stupenda g[eleb lil Neuer.

Fil-[in barrani, Bayern Munich, erba’ darbiet Champions tal-Ewropra u [ames darbiet o[ra finalisti telliefa, re;a’ kellhom opportunità tad-deheb fil-[in barrani meta Drogba waqqa’ lil Ribery fil-kaxxa, imma lpenalty ta’ Arjen Robben kien salvat mill-goalkeeper Cech.

Fl-g[oti tal-penalties, g[al Chelsea falla Mata, waqt li skorjaw David Luiz, Lampard, Cole u Drogba.

G[al Bayern, li qatt ma kienu tilfu bil-penalties

BAYERN

CHELSEA

4 (1)

3 (1) Wara l-g[oti tal-penalties 1-Manuel Neuer, 21-Philipp Lahm, 17-Jerome Boateng, 44Anatoliy Tymoshchuk, 26Diego Contento, 7-Franck Ribery (11-Ivica Olic 96), 31Bastian Schweinsteiger, 39-Toni Kroos, 10-Arjen Robben, 25Thomas Mueller (5-Daniel van Buyten 87), 33-Mario Gomez.

1-Petr Cech, 17-José Bosingwa, 4-David Luiz, 24Gary Cahill, 3-Ashley Cole, 8Frank Lampard, 12-John Obi Mikel, 34-Ryan Bertrand (15Florent Malouda 73), 21Salomon Kalou (9-Fernando Torres 84), 10-Juan Mata, 11Didier Drogba.

Skorjaw: Mueller 83min (BM), Drogba 88min Referee: Pedro Proenca (Portugall) f’kompetizzjoni Ewropea, falla wkoll Ivica Olic, waqt li skorjaw Lahm, Gomez u lgoalkeeper Neuer.

G[al Chelsea iddebutta filkompetizzjoni Ryan Bertrand, li sar l-ewwel plejer li ddebutta fi/-Champions League proprju fil-finali.

Ta’ min jirrimarka li din kienet it-tieni darba li ]-]ew; timijiet spi//aw bil-penalties fil-finali ta/-Champions League. Fl-2001, Bayern kienu g[elbu lil Valencia, u fl-2008 Chelsea kienu tilfu kontra Man Utd. B’dan is-su//ess ta’ Chelsea, l-ewwel wie[ed g[al klabb minn Londra, lIngilterra issa la[qet lill-Italja bi 12-il su//ess.

YFA U#15

Ri]ultati lokali

Msida v Mosta }ebbu; v M;arr Utd Kirkop Utd v Tarxien Rabat v Qormi Dingli S. v Balzan Y.

0-6 3-0 2-0 0-0 1-1

SWAN KO Final

Marsa SM v Tarxien AFC 2-0

ISA J. Casha Cup K#F

Project T. v Carlo Gavazzi 1-3 Toly P. v Vassallo Grp 7-0

HANDBALL KO S#F Ir;iel

La Salle v Luxol Aloysians v Phoenix

32-22 14-12