'Sommige docenten missen basale kennis van Windows'

‘Sommige docenten missen basale kennis van Windows’ Vijf keer in ongeveer twee uur tijd; dat is hoe vaak op de deur geklopt werd tijdens het gesprek met Ralph Crützen op het Grotiuscollege in Heerlen. We zijn op de kamer van de vandaag afwezige systeembeheerder gaan zitten, een plek die de wiskundeleraar en ­informaticadocent wel vaker opzoekt. Het geeft meteen aan hoe onmisbaar systeem­ beheerders op middelbare scholen zijn.

Door Malini Witlox De leerlingen die een sleutel van de laptopkast nodig hebben, helpt Crützen nog even, de andere vragen van zowel scholieren als collega-docenten moeten wachten. ‘Als ik niet bezig ben, help ik wel’, legt hij uit. Veel collega’s gaan er toch vanuit dat de informaticadocent alles over computers weet, en dan zitten ze er in het geval van Crützen niet ver naast. ‘Knopjesfreak, bevlogen gebruiker van Linux en Arduino’, zo omschrijft hij zichzelf, maar het zijn geen ingewikkelde vragen over dit soort - voor velen - alternatieve software en hardware die hij ­d agelijks krijgt. Integendeel, vaak gaat het om basiskennis van Windows. Zo vertelt Crützen: ‘Soms schrik ik van het niveau van de vragen. Sommige docenten missen basale vaardigheden, bijvoorbeeld hoe je een bestand verplaatst.

De logica achter simpele computerhandelingen is er niet.

Dan is het snelkoppelingicoontje van het Windowsbureaublad verdwenen en blijkt een docent geen idee te hebben hoe hij

met Windows P eenvoudig kunnen dupliceren, weten niet alle

dat terugkrijgt. Of het geluid werkt niet en dan hebben ze het

docenten. Het is deels desinteresse en deels de generatie-

schuifje gewoon uitstaan. Docenten zijn tegenwoordig verplicht

kloof. In de jaren ‘90 waren computers eenvoudiger. Iemand

het digibord te gebruiken. Als je geen affiniteit met ICT hebt,

die nu pas in 2016 achter de PC gaat zitten, krijgt een overload

gaat het een keer mis. Dan verschijnt er bijvoorbeeld alleen

aan informatie. Verder zijn mensen bang om op de PC fouten

beeld op de laptop en niet op het grote scherm. Dat ze dat

te maken. Dat komt onder meer door de berichtgeving over phishingmails en virussen. Fouten maken is niet erg, daar leer je weer van. De ene persoon klikt nieuwsgierig overal op, de ander heeft last van computervrees.’ Het gebrek aan digitale kennis van docenten verleidde het Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS) er eind 2015 toe het meldpunt ‘Help! Mijn docent is digibeet’ te openen. Zo krijgt het LAKS inzicht in de grootste ICT-ergernissen, zodat ze docenten kunnen meegeven welke basis ICT-vaardigheden zij minimaal zouden moeten beheersen. Die informatie wil het LAKS overhandigen aan lerarenopleidingen en organisaties die nascholing verzorgen.

Crützen is niet al te enthousiast over het meldpunt. ’Ik ben blij dat ze geen namen openbaar maken, maar wat willen ze nu eigenlijk met die informatie? Je kunt een docent wel op cursus

18

COS JAARGANG 33 NUMMER 07 – 2016

Tips!

Hoe kun je als docent moderne middelen zoals Scratch, de Arduino en de 3D-printer het beste inzetten? Ralph Crützen geeft voor verschillende vakken wat mogelijkheden.

‘Allereerst wat mogelijkheden voor het vak Natuur, Leven en Technologie (NLT). Veel scholen hebben 3D-printers.

Laat leerlingen voor dit vak bijvoorbeeld de onderdelen van een waterzuiveringsinstallatie zelf printen, nadat ze theorieles hebben gehad over waterzuivering. Wat nog een mogelijkheid is voor het vak NLT én voor het vak informatica is het bouwen van robots. Tegenwoordig kan dit al heel makkelijk en de leerlingen zijn hierdoor met alle facetten van techniek bezig. Tijdens het Studiehuisuur kunnen de leerlingen bij mij op school zelfstandig aan een vak werken of juist extra

sturen, maar dat werkt niet. Dat merk ik ook bij cursussen die

hulp van een docent krijgen. Echter, leerlingen die dat niet

ik heb gegeven over de elektronische leeromgeving. Nog niet

nodig hebben, kiezen vaak voor het computerlokaal, omdat

eens de helft van de informatie blijft hangen. Bovendien is de

ze willen gamen. Wat ik dan liever heb, is dat ze CodeCombat

werkdruk al hoog genoeg. En waar begin je, het insteekniveau

of Bomerbot (betaald) spelen. Op deze manier leren leerlingen

is zo wisselend.’

spelenderwijs programmeren.’

MAAKONDERWIJS LAMPJES IN JE KLEDING

Geïnspireerd door de bekende FABklas van de middelbare

‘Voor de muziekles bestaat er een populair software­

school De Populier, begon Crützen in Heerlen met de MakerKlas.

programma voor de Raspberry, namelijk Sonic Pi. Je kunt

Na schooltijd komen 20 leerlingen van Mavo 1 tot en met

aan de hand van dit programma muziek maken door codes

VWO 5 bij elkaar, om zich bezig te houden met maak­onderwijs.

te typen. Als de muziekdocent genoeg Raspberry’s tot zijn

Programmeren, solderen, 3D-printen, ontwerpen, onderzoeken,

beschikking heeft, kan de hele klas meedoen. Dit programma

schroeven en boren: alles kan, al weet de docent meer van

is er om de muzieklessen binnen scholen te ondersteunen.

computers dan van houtbewerking. ‘Mijn persoonlijke voorkeur

Maak bijvoorbeeld een band met synthesizers en andere

gaat uit naar elektronica en het gebruik van de Arduino en

muziekinstrumenten. Erg leuk en leerzaam! Als docent kun

Raspberry Pi, daarom ligt hier dan ook de nadruk op. Zelf

je de Arduino inzetten voor de vakken geschiedenis en/of

ben ik hier vier jaar geleden mee begonnen als hobby. In de

aardrijkskunde. Met de Arduino kun je een interactief

informaticalessen kan ik hier niet veel tijd aan besteden, dat

informatiebord maken voor in een museum. Tot slot, een

programma zit al zo ontzettend vol.’ Eén van Crützens wiskunde­

mogelijkheid hoe je als docent moderne middelen kunt

collega’s is bij het project betrokken, andere docenten tonen in

inzetten voor het vak kunst. Met de Lillypad Arduino kun

wisselende mate interesse, maar zijn met het maak­onderwijs

je elektronica in textiel verwerken, bijvoorbeeld via een

nog niet aan de slag gegaan. ‘Jammer’, meent Crützen, want

geleidende draad. Zo kun je lampjes in kleding verwerken

met bijvoorbeeld Scratch kun je mooie dingen maken. ‘Deze

of bijvoorbeeld knopjes voor geluid. De Lillypad is ontworpen

programmeertaal kun je bij ieder vak gebruiken. Je zou bijvoor-

als een draagbare computer die je gemakkelijk op shorts

beeld een animatie van een historische gebeur­tenis kunnen

en broeken kunt naaien. Natuurlijk kun je ook naast de

maken, dat blijft beter hangen bij leerlingen dan een samen­

Lillypad, Scratch gebruiken bij de kunstvakken om allerlei

vatting uit een boek.’

animaties te maken.’

KOPPELS MAKEN Volg Ralph ook op Twitter @RalphCrutzen

Hoe krijg je de docent nu massaal aan de ICT? In ieder geval niet door dit klassikaal te benaderen, vindt de informatica­ docent. ‘Veel collega’s hebben nog nooit van Scratch gehoord.

Je moet een-op-een met een docent gaan praten en laten zien wat de mogelijkheden zijn (zie kader, red.). Het beste kun je koppels maken van iemand met technische kennis en iemand met de inhoudelijke vakkennis. Laat ze langzaam kennismaken met de commando’s en structuren, zodat ze begrijpen hoe een computer echt werkt. Maar misschien moet je ook niet willen dat alle docenten digitaal gaan. Laat die collega die graag het krijtbord gebruikt, dat gewoon doen. Er moet wel iets van wil aanwezig zijn, anders ontstaat er alleen maar frustratie.’ <<

COS JAARGANG 33 NUMMER 07 – 2016

19