Duikplaatsen in het Haringvliet? Vanaf 2018 stroomt Noordzeewater het Haringvliet in. De verwachting is dat dit een positief effect heeft op de onderwaternatuur en er misschien nieuwe interessante duikplaatsen ontstaan. De NOB heeft een aantal mogelijke locaties in kaart gebracht die door een team van vrijwillige sportduikers regelmatig worden bezocht. Er zijn 26 monitoringslocaties waarvan 6 alleen met een boot bereikbaar. Samen met Stichting Anemoon coördineert de NOB het monitoringsprogramma waarbij aan de hand van waarnemingen van duikers wordt gevolgd wat de effecten voor het onderwaterleven zijn. Vondsten op de tweede Haringvliet-verkenningsdag: • Planten: vallisneria, rivierfonteinkruid, smalle waterpest, schede en tenger fonteinkruid, aarvederkruid, draadwier (soms massaal). • Krabben en kreeften: chinese wolhandkrab, brakwatergarnaal, penseelkrab, gestreept amerikaans zoetwaterkreeftje, reuze vlokreeft, langneussteurgarnaal. Ook een blaasjeskrab zou gespot zijn. • Mosselen: tweekleppige quaggamosselen, aziatische korfmosselen, driehoeksmosselen, brakwaterkokkel, zwanenbekmossel.
Vismigratie even die duikstek zoeken. Terwijl de laatste ja- pen. Op de rand bij een gemaal staand, bij het Dit jaar organiseerde Manon twee duikdagen ren in Zeeland verschillende voorzieningen zijn afvoerkanaal, ziet het er nog hoopvol uit. Het om het Haringvliet te verkennen. De laatste aangelegd, is het hier erg behelpen. Gelukkig water lijkt helder al is het daar maar zestig was in september. De nulduiken zijn gehouden hebben we van het waterschap de sleutel ge- centimeter diep. Er beweegt wat blankvoorn. omdat de overheid in 2018 de sluizen wil kregen van een hek, waardoor we de eerste openzetten. Daarmee wordt We hebben toestemming van de een Europees besluit uitgeboer om door zijn weiland te rijWe hebben toestemming van de boer voerd om de vismigratie te beden en vinden een strandje waar om door zijn weiland te rijden vorderen. Door de Haringvlietwe makkelijk het Haringvliet in sluizen op een kier te zetten kunnen. Al hobbelend rijden we kunnen trekvissen zoals zalm door het weiland naar de wateren zeeforel de sluizen passeren kant waar we ons omkleden. Het richting hun paaigebieden die stroomopwaarts vijfhonderd meter vanaf een landweggetje is nu nog tien meter lopen. Als we het water liggen. Een bijeffect van het openzetten van door kunnen rijden. Op de dijk zien we een in gaan is het zicht nog goed, maar terwijl de de sluizen is dat het Haringvliet weer voor een brede strook weiland met daarachter het water. fotografen wat shots nemen wordt het zicht al deel brak wordt en een leefmilieu kan bieden Maar waar is nu die stek? Er zijn natuurlijk nog snel verschrikkelijk. Slib waait op. Er liggen een aan andere plant- en diersoorten. Eerst maar geen borden met duiksteknummers die ons hel- paar stenen op de kop van de dijkjes die het
22
Reportage |
Door Malini Witlox. Foto’s: Rob Aarsen en Ron Offermans.
afwateringskanaal begrenzen. Vis is hier – op een enorme hoeveelheid zwartbekgrondels na – nog niet te zien. In het ondiepe stuk bij de oever, tot twee meter, zien we alleen krabben en stenen, compleet begroeid met de alles overwoekerende quaggamosselen. Met daartussen incidenteel wat driehoeksmosselen die nog niet zijn verdrongen. Ik besluit de diepte in te gaan, maar op twaalf meter hou ik het voor gezien. Er is alleen een zandbodem die is bedekt met een dikke sliblaag en daarin overal kuiltjes. Later horen we van bioloog Peter van Bragt dat die door palingen zijn gemaakt. Die graven holletjes in het slib waar ze alleen met hun kop en staart uit steken. De sliblaag heeft zich gevormd in
ONDERWATERSPORT
|
OKTOBER / NOVEMBER 2016
de jaren dat het Haringvliet afgesloten is geweest. Dat was in 1970, toen de Haringvlietdam in het kader van de Deltawerken de voormalige zeearm helemaal afsloot van de Noordzee. Alleen voor de scheepvaart zijn er sluizen in de dam. Het slib dat door de grote rivieren al die jaren is aangevoerd, stroomde niet meer weg naar de zee en is in het Haringvliet bezonken. Bij Baak de Pieter bedekt het slib ook het harde substraat van de dijkvoet. Kruispunt van vis De Europese aal laat zich aan mij niet zien op deze stek, terwijl een ander buddypaar bij Middelharnis toch ruim twintig palingen ziet zwemmen. Dan maar het ondiepe afvoerkanaal in, waar het wemelt van de waterplanten
Manon van Noorloos Bijl coördineert de verkenning van het Haringvliet (Rob Aarsen).
Grote foto: In het ondiepe afvoerkanaal wemelt het van de waterplanten (Rob Aarsen). Foto inzet: Alleen het westelijke deel van het Haringvliet wordt in de toekomst brak (Rob Aarsen).
zoals draadwier, fonteinkruid, waterpest en aardvederkruid. Het zicht is nog steeds slecht, hooguit twee meter, en op de zwartbekgrondels na zie ik geen vis. Uit het niets lijk ik me bijna aan het einde van het kanaal opeens op een kruispunt van vis te bevinden. Drie karpers zwemmen langs, maar de vage schimmen zijn direct uit het zicht en terwijl ik ze zoek, komt een snoek langs vergezeld door wat baars. Het westelijke deel van het Haringvliet waar onder meer Baak de Pieter ligt, wordt in de toekomst brak. ‘Ongeveer de helft van het Haringvliet blijft zoet,’ zo legt Manon na de duik uit. ‘Er wordt gestart met een hele kleine opening in de Haringvlietsluizen, waarbij streng gereguleerd zal worden.’ Boeren die hun wei-
»
23