ПОЛИТИКА
ДИПЛОМАТСКА ОФА
`
`
Грција нема да дозволи прием на FYROM во НАТО и во ЕУ под нејзиното уставно име. Тоа на македонскиот амбасадор во Грција, Благој Ханџиски, му го соопштил Александрос Маљас, раководител на Бирото за контакти со БЈРМ, на неодамнешната средба во Министерството за надворешни работи во Атина. Пишува: Рената МАТЕСКА
во државите на ЕУ и во оние држави каде што се седиштата на клучни меѓународни организации, треба комплетно да се оспособат за аргументирање на ставовите, кои се однесуваат на приемот и статусот на Македонија во ООН.
Г
рција на голема врата ја најави и ја почна својата "грандиозна" офанзива против користењето на името Република Македонија, особено по признавањето на нашето уставно име од страна на САД, кое предизвика "бура" кај јужниот сосед. Без многу заобиколување, Александрос Маљас, раководител на Бирото за контакти со БЈРМ, на неодамнешната средба со македонскиот амбасадор во Грција, Благој Ханџиски, му соопштил дека Грција нема да дозволи прием на FYROM во НАТО и во ЕУ под нејзиното уставно име. Грчкиот претставник потенцирал дека решавањето на спорот околу името ќе биде многу значајно за нормализирање на односите меѓу Атина и Скопје. Амбасадорот Ханџиски го информирал Маљас дека македонската Влада има волја за продолжување на двостраните разговори за името под покровителство на ОН. Во засилувањето на офанзивата на Грција против користењето на името Република Македонија се вклучил и архиепископот на Атина и на цела Грција, Христодулос, кој испратил писмо до премиерите на земјите од Европската унија и до поглаварите на христијанските цркви во Европа, во кое го објаснил ставот на Атина во врска со прашањето за името Македонија. Грчката Влада упати и протестна нота до Албанија, поради најавите на албанскиот претседател Алфред Моисиу дека Тирана ќе ја следи одлуката на САД и ќе ја признае Македонија под неј-
ИНИЦИЈАТИВА
Д-Р ИГОР ЈАНЕВ
зиното уставно име. Битката за спорот со името не запира сега и тука, останува да се види македонската страна и дали ние имаме добри играчи за ваквата агресивна грчка дипломатска стратегија. Нашите експерти советуваат дека треба да се тргне во акција за воспоставување на уставното име, за што треба да се мобилизира и значително професионално да се засили целиот релевантен кадровски потенцијал кај соодветните државни органи. Нашите дипломатски претставништва, особено
"Дипломатската иницијатива која ја презема Грција кон членките на Европската унија во врска со прашањето за уставното име на Македонија во ОН, а како резултат на признавањето од САД, ќе покрене нов бран притисоци за разрешување на проблемот со името во ООН. Грција, како што можеше да се очекува, ќе прави максимални напори за другите држави во меѓународната заедница да не ја признаат Македонија под нејзиното уставно име и ќе го зајакне притисокот во ООН, па и кон САД, за изнаоѓање решение кое ќе подразбира промена на уставното име. Правото на суверен избор на името од страна на една држава исклучува обврски на таа држава за преговори со друга држава. Сепак, останува фактот на изразена политичка волја од страна на САД за признавање на уставното име на Македонија, фактот на
Анализирајќи ги актуелните грчко-американски односи и влијанието на грчката емиграција во САД, а во контекст на последното заладување на односите поради Македонија, атинскиот весник "Вима" пишува дека односите се исти како и пред 19 години, кога во Грција постоеше нагласен "антиамериканизам", а во администрацијата на Роналд Реган, "антиелинизам". Игнорирањето кон грчката емиграција од страна на надворешно политичката администрација има корени уште од времето на Хенри Кисинџер и Џејмс Бејкер. Веројатно, таа иста администрација, сфаќајќи дека грчкото лоби е немоќно, сега ги расчистува проблемите без колебања, изјавил доброупатен извор од Вашингтон.
18 МАКЕДОНСКО СОНЦЕ 543 / 26.11.2004
самото признавање и правнополитичките последици на тој факт. Грчката страна добро го сфатила значењето на тие факти и нејзината политичка акција на меѓународната арена е сосема разбирлива", констатира д-р Игор Јанев, поранешен специјален советник на МНР (за државно име), член на Њујоршката академија на науките, член на Академскиот совет за системот на Обединетите нации (ОН) и член на Американското друштво за меѓународно право. Сепак, ние не треба да реагираме со скрстени раце на грчката остра офанзива. "Од страна на македонската Влада - вели тој - треба да се покрене широка дипломатска акција со која ќе се објасни дека изборот на името е суверено и инхерентно право на секоја држава и дека негирањето на ова право, што е сторено во спомнатите резолуции на ОН и на Советот за безбедност, значи негирање на правото, преку нелимитиран нелегален процес, воопшто да се има име. Ова произлегува од тоа дека името, како правен идентитет на меѓународноправен субјект, како што е државата, е есенцијален дел од нејзиниот субјективитет и оттаму не може да биде предмет на одземање, наметнување и/или преговарање. Од друга страна, името како такво не имплицира правни последици (на пример, право на нечии територии) и понатаму треба да се има предвид и дека со амандманите воведени во својот Устав, Македонија експлицитно се оградува од такви интерпретации. Ова се базични аргументи кои му ја одземаат правната сила на грчкиот аргумент дека името Македонија имплицира 'територијални претензии'. Името на една држава по себе не имплицира или влијае на територијалните права и обврски на таа држава, како и на другите држави. Овој аргумент се однесува и кон другите права и обврски на државите (културни, историски и слично)".