EXPERIMENTOS

EXPERIMENTOS CEIP VILAVERDE: - PEIXES DE CORES, PEIXES Á CARREIRA

- REACIÓNS DA COL LOMBARDA. CAMBIOS DE COR - O CICLO DA AUGA, AS NUBES E A CHOIVA - A FLOTABILIDADE - A DENSIDADE DOS LÍQUIDOS REALIZADO POR: SUSANA GONZÁLEZ MÁRQUEZ MARÍA TERESA VÁZQUEZ VÁZQUEZ

PEIXES DE CORES (3 ANOS) XUSTIFICACIÓN:

LECTURA DO CONTO “O PEIXE SEN CORES E A NENA”. PEDÍMOSLLE AO ALUMNADO COLABORACIÓN PARA POÑERLLE COR AOS PEIXIÑOS. MATERIAIS:

- PAPEL DE FILTRO DE CAFÉ, RECORTADO CON FORMA DE PEIXE.

- ROTULADOR CARIOCA NEGRO - PRATO CON AUGA

MANS Á OBRA:

1. DEBUXAMOS E RECORTAMOS OS

PEIXES EN PAPEL DE FILTRO. 2. DEBUXAMOS UNHA OU DÚAS RAIAS NOS PEIXES CO ROTULADOR

NEGRO CARIOCA. 3. POÑEMOS UN PRATO CON AUGA 4. METEMOS O RABO DO PEIXE NA AUGA E OBSERVAMOS

¿QUE SUCEDE?

A AUGA SOBE POLO PAPEL DENDE O RABO DO PEIXE , CANDO CHEGA A RAIA DO ROTULADOR ARRASTRA A TINTA DESCOMPOÑÉNDOA EN DIFERENTES CORES. A MEDIDA QUE A AUGA SE VAI DESPRAZANDO POLO PAPEL DE FILTRO ARRASTRA CONSIGO OS

PIGMENTOS QUE CONTEN A RAIA DO ROTULADOR E O QUE SE COÑECE COMO

CROMATOGRAFÍA (SEPARANDO SUBSTANCIAS).

PEIXES NADADORES (3 ANOS) XUSTIFICACIÓN: XURDIU DESPOIS DO PRIMEIRO EXPERIMENTO, O ALUMNADO QUERÍA QUE OS PEIXES NADARAN.

MATERIAIS: -

PAPEL ALBAL DAS MERENDAS RECORTADO CON FORMA DE PEIXE

-

RECIPIENTE CON AUGA

-

XABÓN LÍQUIDO

-

PALILLO

MANS Á OBRA:

1. RECORTAMOS OS PEIXES NO PAPEL ALBAL .

2. BOTAMOS AUGA NO RECIPIENTE. 3. POÑEMOS OS PEIXES POR RIBA DA AUGA CON COIDADO.

4. MOLAMOS O PALILLO NO XABÓN E DESPOIS NA AUGA. 5. OBSERVAMOS QUE OCORRE.

¿QUE SUCEDE?

AS MOLÉCULAS DA AUGA DA SUPERFICIE FORMAN UNHA FINA PELÍCULA QUE OFRECE UNHA RESISTENCIA E A COÑECIDA TENSIÓN SUPERFICIAL. AO INTRODUCIR O XABÓN NA AUGA ROMPEMOS A TENSIÓN SUPERICIAL E PROVOCAMOS UN MOVEMENTO DAS MOLÉCULAS QUE FAN QUE OS PEIXES SE MOVAN E SE DESPRACEN ATA OS EXTREMOS DO RECIPIENTE.

REACIÓNS DA COL LOMBARDA. CAMBIOS DE COR (4 ANOS) XUSTIFICACIÓN: O ALUMNADO ESTÁ DESENVOLVENDO O PROXECTO “AS PLANTAS”: CULTIVADAS, ARBOREAS, INVASORAS, AROMÁTICAS… NO HORTO DO COLE COA AXUDA DOS MAIORES PLANTARON ALGUNHAS DAS CULTIVADAS. TAMÉN APROVEITAMOS PARA EXPERIMENTAR COAS MENOS RECOÑECIDAS, NESTE CASO A COL LOMBARDA. MATERIAIS:

-

¼ DE COL LOMBARDA

-

VINAGRE, BICARBONATO

-

XABÓN EN PO

-

UN COITELO, UN MORTEIRO,

UN COADOR E

3 VASOS

MANS Á OBRA: 1. CORTAR A LOMBARDA EN ANACOS CO COITELO, UN ADULTO. 2. BOTAR OS CACHIÑOS NUN MORTEIRO CUN POUCO DE AGUA. ESMAGAR A LOMBARDA CO MAZO. 3. ENGADIR UN POUCO MÁIS DE AGUA E MESTURAR. 4. VERTER A AGUA DA LOMBARDA EN TRES VASOS. EMPREGAR UN COADOR. 5. A AGUA DOS TRES VASOS TEN UNHA COR OSCURA AZUL VIOLETA. 6. SE BOTAMOS UN POUCO DE VINAGRE NO PRIMEIRO VASO, COMO POR ARTE DE MAXIA, ¡DE REPENTE O LÍQUIDO VÓLVESE VERMELLO! SE BOTAMOS UN POUCO DE XABÓN EN PO NO SEGUNDO VASO, MUDA VERDE AMARELO! SE BOTAMOS BICARBONATO DE SODIO NO TERCEIRO VASO VERÁS COMO MUDA A AZUL.

¿QUE SUCEDE? ÁCIDOS E BASES: A LOMBARDA TEN UN COLORANTE ESPECIAL QUE SE PODE EXTRAER CORTÁNDO AS SÚAS FOLLAS. NUN LÍQUIDO NEUTRO, ESTE COLORANTE É AZUL VIOLETA. PERO CAMBIA DE COR SEGUNDO O QUE SE LLE ENGADA A ESE LÍQUIDO. NUNHA SOLUCIÓN ÁCIDA, VÓLVESE VERMELLA. NUNHA SOLUCIÓN BÁSICA, VÓLVESE AZUL. SE A SOLUCIÓN É TODAVÍA MÁIS BÁSICA, ENTÓN VÓLVESE AMARELA. ASÍ QUE O CAMBIO DE COR INDÍCANOS SE UN LÍQUIDO É ÁCIDO OU BÁSICO.

O CICLO DA AUGA (4 ANOS) XUSTIFICACIÓN:

O ALUMNADO DESENVOLVE O PROXECTO “AS PLANTAS”. TIVEMOS QUE ESPERAR UNS DÍAS PARA PLANTAR

PORQUE CHOVIA. XURDIRON PREGUNTAS SOBRE AS NUBES E A CHUVIA. MATERIAIS: -

BOLSA HERMÉTICA DE PLÁSTICO

-

ROTULADORES

-

AUGA FRÍA E COLORANTES

-

GOTEIROS E XERINGAS

-

VASOS

MANS Á OBRA CICLO DA AUGA: 1. TINGUIMOS A AUGA COS COLORANTES 2. DEBUXAMOS COS ROTULADORES NAS BOLSAS O SOL QUE PROVOCA A EVAPORACIÓN E A LIÑA POR ONDE IMOS POÑER A AUGA EN ESTADO LÍQUIDO. 3. INTRODUCIMOS A AUGA NA BOLSA 4. COLGAMOS NUNHA VENTÁ SOLEADA E OBSERVAMOS COMO SE EVAPORA E CONDENSA A AUGA COA CALOR DO SOL.

¿QUE SUCEDE? NA BOLSA SIMULAMOS UNHA ATMOSFERA CONTROLADA, ONDE TEMOS A AUGA EN ESTADO LÍQUIDO QUE SE VAI EVAPORANDO COA CALOR DO SOL, ELÉVASE NO AIRE EN ESTADO GASEOSO, ATA QUE COMEZA A BAIXAR A TEMPERATURA E SE CONDENSA, FORMANDO GOTAS DE AUGA QUE SE UNEN E FORMAN AS NUBES. CANDO PESAN MOITO PRECIPITAN E DESCARGAN EN FORMA DE CHOIVA. COMEZANDO DE NOVO O PROCESO POR ISO SE CHAMA CICLO DA AUGA.

AS NUBES E A CHOIVA (4 ANOS) XUSTIFICACIÓN: O ALUMNADO DESENVOLVE O PROXECTO “AS PLANTAS”. TIVEMOS QUE ESPERAR UNS DÍAS PARA PLANTAR PORQUE CHOVIA. XURDIRON PREGUNTAS SOBRE AS NUBES E A CHUVIA. MATERIAIS: -

BOTE DE CRISTAL

-

ESCUMA DE AFEITAR

-

VASOS CON AUGA

-

COLORANTES

-

GOTEIROS E XERINGAS

MANS Á OBRA: 1.

2.

3.

4.

ENCHEMOS UN BOTE DE CRISTAL ATA ALGO MÁIS DA METADE, SIMULANDO A ATMOSFERA. BOTAMOS ESCUMA POR RIBA DA AUGA DO BOTE, SIMULANDO A NUBE ALGODONADA- CÚMULO COA AUGA MOI CONDENSADA. PREPARAMOS 4 VASOS DE AUGA CON COLORANTE, SIMULARÁN AS GOTAS DA CHOIVA DE CORES. COS GOTEIROS E AS XERINGAS BOTAMOS AUGA POR RIBA DA NUBE QUE PRECIPITARÁ EN FORMA DE GOTAS DE CHUVIA DE CORES.

¿QUE SUCEDE?

A NUBE ALGODONADA OU CÚMULO, NUBE ALTA CON BORDES DEFINIDOS, NON DEIXA CAER AS GOTAS (PRECIPITAR) ATA QUE SE SATURA, SE ENCHE DE AUGA, MOMENTO NO QUE A AUGA CON COLORANTE VAI ABRINDO PASO ATA CHEGAR A AUGA CLARA PARA FORMAR FERMOSAS FIGURAS OU GOTAS.

FLOTABILIDADE (5 ANOS) XUSTIFICACIÓN:

O ALUMNADO DESENVOLVE O PROXECTO “O DESCUBRIMENTO DE AMÉRICA”. APROVEITANDO A NAVEGACIÓN E AS CARABELAS INTRODUCIMOS A FLOTABILIDADE. MATERIAIS: -

DOUS RECIPIENTES CON AUGA

-

MATERIAIS DIVERSOS: MADEIRA, PLÁSTICO PLASTILINA, CORCHO, CLIP, CUBERTOS…

MANS Á OBRA 1ª PARTE: 1.

2.

DISPOÑEMOS DOUS RECIPIENTES CON AUGA. HIPOTIZAMOS SOBRE A FLOTABILIDADE DOS MATERIAIS PRESENTES.

3.

COMPROBAMOS AS HIPÓTESES.

MANS Á OBRA 2ª PARTE: 1.

XURDEN NOVAS HIPÓTESES E COMPROBÁMOLAS: - SE FACEMOS BÓLAS DE PLASTILINA MÁIS PEQUENAS FLOTAN

2. QUE PASARÍA SE LLE DÉSEMOS FORMA DE BARCO, CAL SERÍA A MÁIS NAVEGABLE E RESISTENTE.

¿QUE SUCEDE? A AUGA EXERCE UNHA FORZA CARA ARRIBA QUE ACTÚA SOBRE OS CORPOS QUE SE SOMERXEN NELA. PRINCIPIO DE ARQUÍMIDES. CANTA MÁIS AUGA DESALOXA UN OBXECTO NA SÚA INMERSIÓN , MAIOR É O EMPUXE CARA ARRIBA.

A BÓLA DE PLASTILINA AFUNDESE PORQUE É MÁIS DENSA QUE A AUGA, DESALOXA POUCA AUGA E O EMPUXE CARA ARRIBA É INSUFICIENTE. SE LLE DAMOS FORMA DE BOTE OCUPA MAIOR VOLUME E DESALOXA MOITA MÁIS AUGA, O EMPUXE É MAIOR E PERMITE QUE O BOTE FLOTE.

AUGA DOCE – AUGA SALGADA (5 ANOS) XUSTIFICACIÓN:

O ALUMNADO DESENVOLVE O PROXECTO “O DESCUBRIMENTO DE AMÉRICA”. DESPOIS DO 1º EXPERIMENTO XORDE A SEGUINTE DÚBIDA: ONDE FLOTAMOS MÁIS. MATERIAIS: -

DOUS BOTES DE AUGA

-

DOUS OVOS

-

SAL

MANS Á OBRA: 1. DISPOÑEMOS AUGA NOS DOUS BOTES 2. NO PRIMEIRO INTRODUCIMOS UN DOS OVOS E OBSERVAMOS. 3. NO OUTRO ENVASE BOTAMOS 4 CULLERADAS DE SAL, REMEXEMOS, BOTAMOS O OUTRO OVO E OBSERVAMOS.

¿QUE SUCEDE? SOBRE O OVO ACTÚAN DÚAS FORZAS: O SEU PESO (A GRAVIDADE QUE O EMPUXA CARA ABAIXO) E O EMPUXE DA AUGA (RESISTENCIA DA AUGA QUE O EMPUXA CARA ARRIBA). SE O PESO É MAIOR QUE O EMPUXE DA AUGA O OVO AFÚNDESE. EN CASO CONTRARIO FLOTA E SE SON IGUAIS O OVO QUEDA NO MEDIO. O OVO AFÚNDESE NA AUGA DOCE PORQUE A SÚA DENSIDADE É MAIOR QUE A DA AUGA. AO ENGADIRLLE SAL A DENSIDADE DA AUGA É MAIOR QUE A DO OVO E O OVO FLOTA. A AUGA EXERCE UNHA FORZA CARA ARRIBA QUE ACTÚA SOBRE OS CORPOS QUE SE SOMERXEN NELA. PRINCIPIO DE ARQUÍMIDES.

DENSIDADE DOS LÍQUIDOS (OBRADOIRO EP) XUSTIFICACIÓN:

APROVEITANDO QUE NOS DIFERENTES NIVEIS DE EP ESTÁN TRABALLANDO OS LÍQUIDOS LEVAMOS A CABO ESTE EXPERIMENTO NO LABORATORIO NO TEMPO DE RECREO CON ALUMNADO DIFERENTES IDADES. MATERIAIS: -

PROBETAS

-

COLORANTES

-

AUGA, ACEITE, ALCOHOL E XABÓN LÍQUIDO

MANS Á OBRA: 1.

PRESENTAMOS OS LÍQUIDOS E HIPOTIZAMOS SOBRE A SÚA DENSIDADE, COMO PODERÍAMOS VERTELOS NAS PROBETAS PARA QUE NON SE MESTURARAN. 2. TINGUIMOS A AUGA DE VERMELLO E O ALCOHOL DE AZUL PARA DIFERENCIALOS. 3. OS DIFERENTES GRUPOS COINCIDEN NAS HIPÓTESES E PASAMOS A COMPROBALAS.

¿QUE SUCEDE?

LÍQUIDOS QUE OCUPAN O MESMO ESPACIO (50ML) PODEN TER MAIOR OU MENOR DENSIDADE. O LÍQUIDO MÁIS DENSO É O QUE PESA MÁIS E DEPOSÍTASE ABAIXO NA TORRE. O QUE TEN UNHA DENSIDADE MENOR SITÚASE ENRIBA, É DICIR, É MENOS DENSO QUE O ANTERIOR E MÁIS QUE O POSTERIOR. PARA QUE AS CORES QUEDEN CLARAMENTE DEFINIDAS É IMPORTANTE INTRODUCIR OS LÍQUIDOS POR ORDE DE DENSIDADE.

OUTRAS EXPERIENCIAS: BRÚXULA CASEIRA

COCHE AUTOPROPULSADO