interview / ingeborg Timmerman
met hun partner te zoeken naar wat ze het meest prettig of opwindend vinden. We zien vaak dat het seksuele repertoire steeds beperkter wordt wanneer mensen langer bij elkaar zijn en dat het vrijen niet altijd de opwinding geeft die men zou willen. En we krijgen er juist zin in door lekkere seks. Ik ontmoet weleens stellen die het al heel lang fijn hebben, maar door dat het door medicijnen of andere problemen de seks minder goed gaat. Die stellen vind ik interessant: hoe hebben ze het zo lang fijn kunnen houden? Dat blijkt altijd te zitten in een liefdeen respectvolle manier van met elkaar en elkaars gevoelens omgaan. Als de een niet wil vrijen, heeft de ander niet zoiets van: wat stom, je wilt ook nooit wat. Of als de een meer wil of vaker wil, wordt dat niet afgedaan met: wat zeur je nou, laat me met rust. Ze praten er niet over, ze beginnen gewoon een beetje te spelen en zien dan wel wat ervan komt. Ook zie je bij mensen die lang een gezonde seksuele relatie hebben, dat hun repertoire heel breed is. Ze doen niet standaard hetzelfde, maar houden de spanning erin door variëteit. Want voorspelbaarheid is de grootste killer van lust.’ Een site als Second life zie je bloeien op internet. Hoe ontwrichtend werkt deze vorm van vreemdgaan? ‘Het opzoeken van zulke sites op internet is een heel gemakkelijke manier om een kick te krijgen. Het nadeel is dat het je gepaard kan gaan met schuldgevoel, minderwaardigheidsgevoelens of het vergroten van onvrede over je relatie. Daardoor moet je zoeken naar steeds extremere prikkels om de onlustgevoelens te verminderen. Het is een negatieve spiraal, die kan uitmonden in werkelijk vreemdgaan, terwijl je alleen maar op zoek was naar spanning. Vaak wordt dit patroon pas doorbroken als de partner erachter komt. Dat werkt inderdaad heel ontwrichtend: het vertrouwen in de ander verdwijnt; de een voelt zich schuldig, de ander bedrogen. Meestal was er al iets mis voordat het gebeurde, maar dit kan nog eens jaren kosten om het echt achter je te laten. Er zijn natuurlijk ook mensen die in hun relatie heel open zijn over hun seksuele escapades. Ze weten van elkaar dat ze avontuurtjes buiten de relatie zoeken en geven aan dat ze elkaar dat gunnen. Voordeel hiervan is dat de relatie er niet door ontwricht wordt. In de jaren 70 waren de zogenaamde ‘sleutelfeesten’ populair en was het truttig om jaloers te worden. Maar in de hulpverlening zijn we veel vrouwen en kinderen tegengekomen, die later last kregen van deze vrije, grenzeloze manier van omgaan met seksualiteit. Wellicht zijn de schadelijke effecten minder, nu vrouwen seksueel weerbaarder zijn dan toen, maar dat kunnen we nog niet voorspellen. Als een stel na een crisis besluit om bij elkaar te blijven,
‘als je niet communiceert, raakt de relatie uit evenwicht, zijn mensen niet meer blij, gaan ze vreemd of verbreken ze de relatie.’ zoeken we samen uit hoe ze weer positieve gevoelens kunnen ervaren in hun intieme en seksuele relatie. Vaak gaat het om mensen die het sowieso al moeilijk vinden om intiem contact aan te gaan. Als je als kind hebt geleerd dat je gevoelens er niet toe doen of niet gerespecteerd worden, kan het ook in intieme relaties moeilijk en bedreigend zijn om je kwetsbaar op te stellen. De angst leeft dat de ander deze gevoelens niet zal respecteren, laat staan dat hij of zij je daarin tegemoet zal komen. Bij onvrede in de relatie is het dan makkelijker om je naar buiten te richten dan je te openen voor je partner. Maar als je dit in die crisis toch doet, toch leert, kan het een enorme bevrijding zijn en je persoonlijke ontwikkeling en je relatie een even enorme impuls geven. En natuurlijk kun je ook tot de conclusie komen dat je partner je niet biedt wat je verlangt, dat de liefde op is of dat jij zelf zodanig bent veranderd dat hij of zijn je minder aantrekkelijk vindt. Het valt me op dat er over het algemeen veel stof opwaait als mensen gaan scheiden, terwijl ik juist meer aandacht zou willen voor de groep die besluit bij hun partner te blijven uit gewoonte, economisch motief of angst om alleen te zijn. De eenzaamheid en de voortdurende onzekerheid die passen bij deze keuze kunnen ook heel groot zijn.’ ‘Zoveel mensen, zoveel verschillende relaties. Iedereen maakt daarin zijn eigen keuzen. We hebben allemaal onze eigen normen en waarden. Ik gebruik zoveel mogelijk wetenschappelijke inzichten om mensen bewust te maken van wat er bij hen past en hoe ze zo goed mogelijk door moeilijke fasen in hun leven heen kunnen komen. Liefde en seksualiteit zijn immers de meest waardevolle aspecten van ons leven. En het is fantastisch als je die een mooie plek geeft.’ < interview: Cindy cello / augusta verburg
Ingeborg Timmerman, psychotherapeut - seksuoloog kern van Helder, matchmakers in liefde. (www.heldermatchmakers.nl) Tevens werkzaam als psychotherapeut in seksuologisch expertise centrum in Haarlem en als klinisch psycholoog en seksuoloog in Kennemer Gasthuis (www.sechaarlem.nl).
MAGGS / 13