Waardig winkelen ondanks beperkt budget

Je ziet niet meteen dat de Sociale Kruidenier huis houdt achter aan de Wereldwinkel van Den Dries. De ingang is bewust discreet gehouden: veel klanten moeten een drempel over als ze hier pas komen. Maar winkelen tegen lage prijzen en gelijkgestemden ontmoeten, reken maar dat het deugd doet.

In de rekken van de Sociale Kruidenier vind je zowel voeding als verzorgingsproducten. Een pak melk kost hier 62 cent, wasproduct Ultra 2 euro voor 2,5 liter. “Het leuke is dat je kan kiezen wat je meeneemt. Omdat ik kom winkelen voor mij en mijn vrouw, mag ik met mijn klantenkaart twintig euro per maand besteden aan voeding, plus tien euro aan extra’s. Op je ticket staat aangegeven voor hoeveel je al hebt gekocht, heel overzichtelijk”, zegt Herman, een van de vaste gezichten daar.

“Dat je zelf je tas vult, is het belangrijkste verschil met de voedselbank”, valt Marleen hem bij. “Daar krijg je voor – in mijn geval – 20 euro per maand een pakket. Ook heel fijn natuurlijk, maar je bepaalt niet zelf wat erin zit. Je moet blij zijn met wat je krijgt. Terwijl de Sociale Kruidenier voor mij een soort buffer vormt. Ik kijk wat ik nodig heb en wat te duur is in de winkel, schaf ik hier aan. Dingen die wel betaalbaar zijn, koop ik in de gewone supermarkt. Dat systeem geeft me de zekerheid dat we te eten zullen hebben, dat ik inkopen kan doen op een plek waar ik welkom ben en begrepen word. Iedereen die hier komt winkelen zit met íets. De ene praat erover, de andere niet, dat bepaal je zelf. Maar sowieso voel je je deel van de groep.”

Gewoonweg pech

Zowel Herman als Marleen komt al naar de Sociale Kruidenier van vlak na de opening in september 2022. Ze zijn doorverwezen via het OCMW, wat de voorwaarde is om een klantenkaart te krijgen. “Zelf kom ik in aanmerking omdat mijn vrouw en ik ooit 18 miljoen Belgische frank zijn verloren toen het misging met haar zaak, door facturen die niet betaald werden, bedrog, diefstal… We hadden zoveel bereikt, we stonden zélf volop in het verenigingsleven. Wij hebben altijd gegeven. Het is heel moeilijk om plots hulp te moeten aannemen. Na al die jaren heb ik dat een plaats kunnen geven. Laat de mensen maar kijken als ik hier binnenstap.

Mijn vrouw heeft het nog steeds moeilijk om onze situatie te aanvaarden. Vroeger kon ze mooie kleren dragen, haar haar laten kappen, ze ging winkelen met onze dochter en kleinzoon om voor iedereen iets te kopen. Dat kan niet meer en dat doet haar pijn. Mij ook natuurlijk, maar ik haal er steun uit dat ik hier vertrouwde gezichten zie en mensen ontmoet die ook gewoonweg pech hebben gehad.”

Ook Marleen put veel kracht uit dat aspect van de Sociale Kruidenier. “Elke keer als ik inkopen doe, drink ik een koffie en maak ik een praatje. Als je een moeilijk moment hebt, staan de vrijwilligers open voor een gesprek. Dat doet deugd. Maar gewoon een plezante babbel kan ook. Op andere plekken zou je dat sociale contact ook kunnen hebben, er zijn genoeg terrasjes. Maar dat terras is er wel, het geld in mijn portemonnee niet. Dat lukt één of twee keer, maar zeker niet elke week. En niet in een grote groep: ik kan één koffie betalen, geen rondje.”

Marleen kwam in de bemiddeling terecht door een ex-man die schulden bleek te hebben. “Ik ben toen alleen gevallen terwijl ik voor de tweede keer zwanger was, samen met mijn zoon van twaalf. Ik wou niet volledig afhankelijk zijn van mijn ouders dus ik probeerde alle kosten zelf te betalen. Maar dat lukte niet. Rekeningen bleven openstaan en ik zakte steeds dieper weg. Daardoor leef ik al jaren met een schuldgevoel tegenover de kinderen. Ik kon bijvoorbeeld geen PlayStaton kopen of Nintendo. Maar zij hebben altijd begrip getoond. ‘Mama, maak je geen zorgen’, zei mijn oudste. ‘Ik heb hier vrienden in de straat bij wie ik kan gaan spelen.’ Door in zulke omstandigheden op te groeien hebben zij een heel goed besef van de waarde van geld.”

Meer ruimte voor meer klanten

De verhalen van Herman en Marleen zijn tekenend voor de klantenkring van de Sociale Kruidenier. Die is heel divers: mannen en vrouwen, jong en minder jong, soms getekend door hoge ziekenhuisfacturen of invaliditeit, soms door een migratieachtergrond, of door echtscheiding. Evergem telt 280 gezinnen die recht hebben op een klantenkaart, maar doordat de kruidenier uit zijn voegen dreigt te barsten is dat aantal beperkt tot vijftig. Daarom organiseert de vzw een crowdfunding ondersteund door # Regiokracht om 5.000 euro op te halen voor een uitbreiding. Als dat lukt, verdubbelt # Regiokracht het bedrag en kunnen meer mensen comfortabel komen winkelen.

Inzetten op dezelfde hoge kwaliteit

“Toen onze voorzitter Jan Cornelis met het idee kwam om een sociale kruidenier te starten, ben ik meteen mee op de kar gesprongen”, vertelt Stijn Descamps, een van de vijf oprichters en bestuurders van vzw Sociale Kruidenier Evergem. “Zelf ben ik ingenieur in de industriesector, maar dat zag ik als een voordeel: via mijn connecties kon ik bedrijven overtuigen om het initiatief financieel te helpen dragen.” De vzw is namelijk volledig afhankelijk van giften. Producten worden aangekocht bij onder meer Colruyt Group tegen een verlaagde prijs – niets is vervallen, kwaliteit primeert – maar omdat ze nog aanzienlijk goedkoper in de rekken komen te liggen (zo’n 30%), draait de Sociale Kruidenier met verlies. “We hebben dat tot nu toe heel goed kunnen opvangen, vooral omdat onze werking volledig steunt op vrijwilligers: niemand krijgt een loon. Ook kregen we bij de start een grote financiële injectie van de gemeente Evergem dankzij het burgerbudget. Ons project werd in 2021 verkozen als een van de winnaars, de 10.000 euro die we toen kregen financierden de startkosten.”

De Sociale Kruidenier is inmiddels zo bekend dat bestaande donaties de dagelijkse werking kunnen dekken. “Het probleem is echter ruimte”, zegt penningmeester Hugo Stas. “Nu hebben we een halve garagebox ter beschikking met plaats voor één diepvries, één koelkast en onze winkelrekken. De winkel is elke maandag- en zaterdagvoormiddag open, maar elke maandag wordt er afgebroken en op zaterdag opnieuw opgebouwd, omdat in diezelfde ruimte op andere weekdagen workshops worden gegeven aan de klanten van Den Dries. We zouden heel graag meer mensen de kans geven om inkopen te doen bij ons, maar we kunnen onze producten nergens bewaren. We hebben het extra budget van de crowdfunding en # Regiokracht dus nodig om te investeren in een grotere stockageruimte, en eventueel een grotere of een tweede locatie.” Want zo’n winkel maakt voor sommigen tegen het einde van de maand wel degelijk het verschil tussen wel en niet warm eten.

Eigen ervaring betekent veel

De Sociale Kruidenier wordt ondersteund door het lokale bestuur. Joeri De Maertelaere, burgemeester van Evergem: “Hoewel Evergem een welvarende gemeente is, stijgt het aantal mensen die het moeilijk hebben. Maar om hulp te aanvaarden, moet je een drempel over. De Sociale Kruidenier verlaagt die door de aangename setting. We hebben in de gemeente nog een initiatief, Onderlinge Hulp, dat voedselpakketten voorziet voor wie het nodig heeft. Maar de afdeling Evergem-Ertvelde wordt in juni stopgezet. Ik denk dus actief mee met hen en met de Sociale Kruidenier op welke manier we de doelgroep kunnen blijven bereiken en helpen.”

Dit alles zou nooit mogelijk zijn zonder de steun van de vele sympathisanten. Lindsay draagt ook een steentje bij, als vrijwilligster in de winkel: “Ik heb gereageerd op een oproep vzw Heldenhuis, Eeklo

Fijne ontmoeting met de helden in onze inclusieve voortuin werkt aan een warme ontmoetingsplek tussen begeleiding, zorg en de buurt.

5.000 + 5.000 euro

Het verhaal van sociaal kruidenieren in Evergem is een van de nieuwe initiatieven in de regio Meetjesland, Leiestreek, Oostrand van Gent. Ontdek alle nieuwe projecten op onze website of scan de qr-code.

Sociaal en betaalbaar kruidenieren mikt met vrijwilligers aan het roer op een warme ontmoetingsplek te midden van de sociale kruidenierswinkel.

Sociale Kruidenier Evergem, Evergem

5.000 + 5.000 euro

Samen schommelen voor inclusie geeft rolstoelgebruikers meer bewegingsmogelijkheden met een schommel die ook toegankelijk is voor de buurt.

Zonnehoeve|Living+, Eke

5.000 + 5.000 euro

Cactus & Wolf voor een betrokken buurt wil de school met zijn dieren en groen aanwenden om mensen bijeen te brengen.

Cactus & Wolf, Adegem in het lokale krantje”, vertelt ze. “Ik heb altijd in de zorg gestaan als verpleegkundige. Ik werk graag met mensen. Dit zag ik als een mooie kans om een bijdrage te leveren. Ik maak uurroosters op, ga mee inkopen doen, zet de winkel mee op en zorg dat de rekken gevuld zijn. Dat is voor mij ook een vorm van geheugentraining. Ik heb dat nodig, want ik heb een auto-immuunziekte. Daardoor kan ik mijn job niet meer uitoefenen. Het contact met anderen en deze zinvolle bezigheid zijn dus ook voor mijzelf heel betekenisvol. Ik ken onze vaste klanten intussen goed, je smeedt hier echt een band. Ik merk dat het hen goed doet om eens hun hart te luchten. Op de kankerafdeling waar ik vroeger werkte, vertelden patiënten soms meer aan ons dan aan hun familie, omdat het gemakkelijker kan zijn om een buitenstaander in vertrouwen te nemen. Hier merk ik dat ook. Dus ik sta steeds klaar om te luisteren en eventueel advies te geven, zowel over ernstige onderwerpen als over kleine, luchtige dingen zoals recepten.”

De mobiele (zorg)boerderij maakt dagbestedingsactiviteiten en workshops mobiel door de aankoop van een elektrische fiets.

Proefboerderij d’Heerlijkheid vzw, Zevergem

4.000 + 4.000 euro

Samen rollen we de natuur in! rolt inclusief de natuur in met aangepaste rolwagens om zo de prachtige streek te ontdekken.

Triple Challenge Club vzw, Landegem

4.500 + 4.500 euro vzw Groeisels, Landegem

Zaadjes voor onze groeisels bouwt een nieuwe inclusieve dagbesteding uit voor allerlei doelgroepen op de biologische zelfplukboerderij.

5.000 + 5.000 euro

DePiDiGo zet disc golf op de kaart om samen een fijne sport te beoefenen in de gezonde buitenlucht.

DePiDiGo – Disc Golf, De Pinte

3.500 + 3.500 euro

Hieronder een korte omschrijving, wie de initiatiefnemers zijn en de locatie waar het project gereali seerd wordt. Daarbij hoeveel middelen ze willen inzamelen via crowdfunding en het bedrag van de verdubbeling door # Regiokracht.

2.250 + 2.250 euro

Fietsbazaar als schakel naar ontmoeting, dienst- en hulpverlening waar gezinnen met kinderen fietsen kunnen uitlenen en meedoen aan tal van activiteiten.

Wijkcentrum De Kring, Eeklo

5.000 + 5.000 euro

Yaado, een ontmoetings- en belevingstuin voor mens en hond wil de jongeren in begeleiding en buurtbewoners met elkaar in contact brengen via hun honden. Psychiatrisch Centrum Gent-Sleidinge, Sleidinge 5.000 + 5.000 euro