Samen koken werkt armoede en eenzaamheid weg

Vlak na de start van de lockdown kookten de eerste vrijwilligers van Kookploeg Gent Solidair à l’improviste enkele maaltijden voor kansarmen. Drie jaar later is de vzw uitgegroeid tot een goed geoliede machine die maandelijks honderden maaltijden klaarmaakt en gratis schenkt aan armoedeorganisaties. De volgende stap: jongeren die het moeilijk hebben in de keukens krijgen.

Kookploeg Solidair is op korte tijd uitgegroeid tot een begrip in Gent. “In het begin sloegen we soms in paniek als een van onze vrijwilligers onverwachts afwezig was. Vandaag gebeurt het dat we kandidaten moeten teleurstellen, omdat de keukens vol zitten”, vertelt Bert Buysse. De criminoloog/opvoeder stampte de vzw uit de grond omdat hij niet wou dat kansarmen en daklozen in de kou bleven staan in tijden van corona. Samen met een paar vrijwilligers begon hij in de eigen keukens warme maaltijden te bereiden met ingrediënten betaald door giften, en schonk die aan sociale verenigingen die behoren tot KRAS, het Gentse Solidariteitsfonds of die onafhankelijk werken.

De thuiskeukens zijn intussen vervangen door vijf vaste kooklocaties, het aantal unieke vrijwilligers is gegroeid tot 140 en de maaltijdenteller staat op 1.000 per maand. Ook zet de Kookploeg in op sensibilisering van overheden en de private sector, bijvoorbeeld via teambuildings. “We zijn organisch gegroeid. Daardoor is het af en toe een tikkeltje chaotisch”, glimlacht Bert. “We zijn op een punt gekomen waarop we een systeem moeten introduceren om het geheel overzichtelijker te maken, want we kunnen hier meer uithalen. Bovendien is er nog veel groeimarge. 1.000 maaltijden lijkt heel wat, maar als je weet dat er in Gent 2.000 thuislozen zijn wil dat zeggen dat we maar de helft van hen bereiken, en slechts één keer per maand. Ons volgende streefdoel is 3.000 maandelijkse maaltijden. Maar daarvoor moeten we meer vrijwilligers kunnen inzetten en meer kookmomenten kunnen organiseren.”

Youth Empowerment Program

Om dat plan op een duurzame manier te realiseren, wil de Kookploeg focussen op verschillende doelgroepen binnen de vrijwilligerswerking. Jongeren van 18 tot 30 jaar bijvoorbeeld. “Jonge mensen vinden al hun weg naar onze keukens. Soms op eigen initiatief, soms via hun school of (jongeren) organisaties als Kompaan, vzw aPart of Groep Intro. Maar daar schuilt nog ontzettend veel potentieel. Daarom willen we een ‘Youth Empowerment Program’ in het leven roepen, kortweg YEP, specifiek voor jongeren die het wat moeilijker hebben. Jongeren die de schoolbanken dreigen te verlaten zonder diploma, die zelf uit een kansarm milieu komen, die een cognitieve beperking hebben. Vrijwilliger worden bij de Kookploeg kan heel verrijkend zijn. Koken is niet alleen een nuttige en aangename tijdsbesteding, het helpt om sociale vaardigheden te verbeteren, een netwerk uit te bouwen, kookkunsten te perfectioneren of zelfs van nul te leren koken. Wie weet leiden die nieuwe kennis en ervaring wel tot een job in de horeca. Maar om zulke persoonlijke begeleiding te kunnen bieden, hebben we meer middelen nodig.”

Daarom heeft de Kookploeg de hulp ingeroepen van # Een hart voor Gent. Via crowdfunding wil ze 3.000 euro inzamelen. Lukt dat, dan wordt het bedrag verdubbeld. “Dat biedt ons de kans om een coördinator in te schakelen voor de jeugdwerking en om bijkomende kookmomenten voor jongeren te introduceren waarvoor dan weer ingrediënten moeten worden aangekocht. Dankzij goede samenwerking met handelaars kan dat gelukkig tegen een zacht prijsje. Maar omdat we alle maaltijden gratis wegschenken, zijn we volledig afhankelijk van financiële steun van anderen. Zoals die van het streekfonds.”

Eten als bindmiddel

Een kookploeg van zo’n 140 vrijwilligers in goede banen leiden gaat niet vanzelf. Iemand moet de leiding nemen, op maandagmiddagen doen Heidi en Martine dat. De gepensioneerde vriendinnen maken al bijna van bij het begin deel uit van de Kookploeg. “Wij zijn altijd maatschappelijk geëngageerd geweest”, vertellen de chefs van dienst, die vandaag toezien op de bereiding van 75 vegetarische lasagnes. “Toen corona uitbrak, wilden we een steentje bijdragen. Dat is zo goed meegevallen, dat we één dag per week zijn blijven koken en nu een coördinerende rol opnemen. Het mooie aan de Kookploeg is dat je een waardevolle bijdrage levert aan de samenleving en tegelijk in contact komt met veel verschillende mensen die je anders niet zou ontmoeten. Soms ook mensen uit andere landen, met een andere cultuur, want via samenwerking met allerlei organisaties hebben we ook veel anderstalige vrijwilligers. Het gebeurt dat we er Google Translate bijhalen om elkaar te begrijpen, maar iedereen doet zijn uiterste best en dat lukt elke week beter. Hoewel we allemaal een andere achtergrond hebben, is er toch iets wat ons bindt: graag bezig zijn met eten. Het zou mooi zijn om nog meer jong volk in de keukens te hebben.” De 140 vrijwilligers komen overigens niet elke week. De vaste kern bestaat uit een veertigtal personen. “Sommige van hen zijn goede vrienden geworden. We horen elkaar ook buiten de kooksessies. Maar als er uitzonderlijk eens niet gekookt wordt, missen we dit toch echt.”

Lage drempel = hoge troef

Dante (21) is sinds oktober een vast gezicht in de keuken. “In samenspraak met mijn school”, legt hij uit. “Ik volg duaal leren: een paar dagen per week ga ik naar de les, de overige dagen doe ik werkervaring op. Dat is voor mij niet evident, want ik heb last van een sociale fobie. Omgaan met mensen, zeker nieuwe mensen, vind ik erg moeilijk. Ik krijg hartkloppingen, begin te zweten, word ontzettend nerveus. Het is dan niet simpel om een stageplaats te vinden. Er is dus afgesproken dat ik hier een geïndividualiseerd traject mag volgen, want koken bij de Kookploeg is heel laagdrempelig. Je voelt je echt welkom. Natuurlijk was ik in het begin zenuwachtig, maar ik voel me hier begrepen. Er wordt niet geoordeeld. Dat je iets moois doet voor de samenleving is bovendien mooi meegenomen. Ik ben van plan om na de stage te blijven terugkomen.”

Ook Parinaz (25) voelt zich erg welkom. Zij verhuisde twee jaar geleden uit Iran, haar echtgenoot achterna. “Ik studeer online en doe daarnaast vrijwilligerswerk bij de Kookploeg.

Van Plant tot Pot laat kinderen tuinieren en alles wat erbij hoort samen ontdekken.

Habbekrats vzw, Gent

1.000 + 1.000 euro

Het verhaal van Kookploeg Solidair is een van de 17 nieuwe initiatieven. Ontdek alle nieuwe projecten op onze website of scan de qr-code.

Hieronder een korte omschrijving, wie de initiatief nemers zijn en de locatie waar het project gerealiseerd wordt. Daarbij hoeveel middelen ze willen inzamelen via crowdfunding en het bedrag van de verdubbeling door # Een hart voor Gent.

Elk Kind Telt verzorgt activiteiten voor kinderen in de wijken van Gent.

Free-Time vzw, Sint-Amandsberg

5.000 + 5.000 euro

Rouwondersteuning bij het verlies van een dierbare voor kinderen, jongeren en jongvolwassenen. Missing You vzw, Gent

5.000 + 5.000 euro

Littekens maakt littekens (fysiek en/of emotioneel) bespreek baar en toont dat je niet alleen bent.

Littekens, Gent

5.000 + 5.000 euro

Kookploeg stelt voor: Youth Empowerment Program YEP brengt jongeren samen in de wijk via kooklessen en kook-events.

Kookploeg Solidair, Gent

3.000 + 3.000 euro

Talent herkend gaat langs aan huis om samen vaardigheden te ontdekken en te ontwikkelen

Uilenspel vzw, Sint-Amandsberg.

5.000 + 5.000 euro

Vind rust & richting wil groepstherapiesessies aanbieden aan jongeren en/of studenten.

Broeinest vzw, Gent

5.000 + 5.000 euro

De Sportbox wil ook in de zomer sportmateriaal aanbieden in de Gentse wijken.

Sportaround vzw, Gent

5.000 + 5.000 euro

Roots Festival 2023 gaat danstalent lokaal ontdekken in de Gentse wijken.

Roots Compagnie, Gent

5.000 + 5.000 euro

Ik ben namelijk dol op koken. In onze cultuur is dat een manier om liefde over te brengen. Mijn moeder kookte thuis altijd heel uitgebreid voor ons. Nu wil ik hetzelfde doen: mijn liefde voor de medemens tonen door voor kansarmen te koken. Ik heb een groot verantwoordelijkheidsgevoel en dat herken ik bij iedereen hier. De groep is zo warm, zo nederig. Het is een fijne manier om een verschil te maken, Nederlands te leren en kennis te maken met mensen en nieuwe recepten van over de hele wereld. Ook Belgische.”

# Een hart voor Gent kan de crowdfunding verdubbelen dankzij de financiële inbreng van:

#komvandatschermaf doet leuke activiteiten samen, ook naast gamen.

GameChangers, Gent

5.000 + 5.000 euro

Boost je jongerenwerking houdt creatieve ondernemerskampen om jongeren te versterken. Junior Argonauts, Gent

4.000 + 4.000 euro

Thuis in de wijk wil met een open huis buurtbewoners verbinden.

Thuis in de wijk, Gent

5.000 + 5.000 euro

Brood(doos)nodig zal scholen ondersteunen in de problematiek rond lege boterhamdozen. Enchanté vzw, Gent

5.000 + 5.000 euro

Rabotiennes Box wil een ontmoetingsplek bouwen voor vrouwelijke buurtbewoners.

OCUP vzw, Gent

5.000 + 5.000 euro

Mini-Guislain laat personen met een beperking het museum ontdekken via een creatieve box.

Museum Dr. Guislain, Gent

4.000 + 4.000 euro

Santo junior – buurthuis voor en door de jongeren laat hen zelf het buurthuis vormgeven.

Buurthuis Santo, Gentbrugge

5.000 + 5.000 euro

Youthstart Gent geeft jongeren een persoonlijk toekomstplan via een traject vol positieve feedback. YouthStart Gent, Gent

5.000 + 5.000 euro

Algist Bruggeman, Artevelde Hogeschool, BNP Paribas Fortis, Christeyns Foundation, De Wilde & Baele Gerechtsdeurwaarders, Dovesco, Haerens Group, J.C. Wibo, Magelaan, Menlo Park, North Sea Port, Proximus, Schelstraete Delacourt Associates, Teamleader, United Petfood, Universiteit Gent, Voka Oost-Vlaanderen en Willow.