miesięcznik informacyjno-techniczny
6-7 (214-215), czerwiec - lipiec 2016
Uszczelnianie połączeń w rurach żeliwnych
Dobijanie w kielichu W artykule chciałbym przedstawić dawne metody uszczelniania połączeń kielichowych żeliwnych rur wodociągowych i kanalizacyjnych, które często można jeszcze spotkać w funkcjonujących instalacjach.
odlewu para nie spowodowała eksplozji formy. Po wylaniu ołowiu należało po kilku minutach glinianą formę usunąć, nadmiar ołowiu odciąć dłutem i ewentualnie pozostawiony ołów dobić i Uszczelnianie rur wodociągowych sinterit wyglądał zupełnie tak samo jak wygładzić dobijakiem. odbywało się w sposób następujący: odlany pierścień żeliwny. Poza sinteFormę glinianą przygotowywało się szczeliwo w formie sznura nakładało się ritem znajdowały się w handlu roz- tak, że najpierw wlot do kielicha zana cały obwód rury i przy pomocy maite namiastki, których sposoby uży- słaniało się grubym sznurem, a potem uszczelniacza wbijało się je mocno i po- cia podawane były na opakowaniach. oblepiało dokładnie gliną. Gdy glina woli do wnętrza kielicha rury. W ten Najlepszym zabezpieczeniem szcze- trochę przeschła, sznur wyciągało się sposób zapełnia się połowę do dwóch liwa w połączeniu kielichowym było i w ten sposób po sznurze pozostawatrzecich głębokości kielicha. (mimo wprowadzanych nowości w ła wolna przestrzeń bezpośrednio poDo osłonięcia szczeliwa w kielichu owym czasie) zwyczajne zalanie oło- łączona z wnętrzem kielicha uszczelsłużyła wełna aluminiowa lub ołowia- wiem. Szczeliwo wprowadzało się do nianej rury. Do tej przestrzeni wlewana. Jakość wełny wypróbowywało się kielicha w sposób opisany powyżej, po ło się ołów lub inną szybko zasychajątak, że warkocz z wełny kładło się na czym jeśli rurociąg był pionowy, wy- cą masę, po czym wylanie wykańczakowadle i skuwało się młotkiem, przy starczyło po prostu do pozostawionej ło się w sposób opisany wyżej. czym pomiędzy jednym a drugim wolnej przestrzeni wlać odpowiedDo uszczelniania połączeń użyuderzeniem obracało się go jak zwykłe nią ilość roztopionego ołowiu. Gdy ru- wano sznurów konopnych białych i żelazo podczas kucia. Warkocz powi- rociąg był pochyły lub poziomy, mu- czarnych. Sznurem nazywamy wyronien był gęstnieć i poby skręcane lub plecione szczególne jego części nie z nitek przędzy konopnej, powinny odpadać. Wełna jutowej lub bawełnianej. aluminiowa mogła być tylko Do najlepszych włókien tam użyta, gdzie nie zakonopnych nadających się chodziła obawa, że uszczelna sznury należały włóknienie będzie pozostawać na z konopi europejskich, pod działaniem wody, np. w Rys. 1. Narzędzia do uszczelniania połączeń kielichowych a wśród nich i polskich. mokrych rowach. Gdy za- oraz sposób uszczelniania kielicha za ich pomocą. Grubość sznura konopchodziła taka obawa, nego używanego do uszczelnienie należało wykonać tak, siano najpierw wokół kielicha przy- uszczelniania złączy rur kielichojak to pokazano na rys. 1. gotować z gliny formę, która umożli- wych wahała się od 28 do 35 mm. Wełnę aluminiową przygotowywało wia zalanie ołowiem. Glina użyta do Sznur konopny przeznaczony do się w ten sposób, że kosmyk prostych wykonania formy musi być dobrze uszczelnień kielichów musiał być włosów aluminiowych skręcało się ,,wyrobiona” i nie mogła być zbyt suchy, nie przegniły, czysty, bez najpierw w warkocz, względnie sznur, wilgotna, aby wytwarzająca się podczas zdrewniałej słomy (paździerzy). o średnicy równej szerokości wolnej Stwierdzono w praktyce, że podczas przestrzeni w kielichu, przy czym dobijania sznura z paździerzami, krusznur ten wypychało się do kielicha szą się one (paździerze), a proszek uszczelniaczem (tak samo jak zwykłe wytworzony z tego materiału organicznego podlega procesowi gnicia. W szczeliwo) i wreszcie po osiągnięciu żącelu zapewnienia długotrwałości i danej grubości dobijało się mocno doodporności na gnicie biały sznur kobijaczem. Analogicznie postępowało nopny zanurzało się w gorącej kąpiesię z wełną ołowianą. Przed wojną w Rys. 2. Uszczelnianie kielicha przy li ze smoły, najlepiej drzewnej. Po naNiemczech rozpowszechniony był użyciu wełny aluminiowej: 1. oznasyceniu sznur należało rozwiesić, aby sinterit, który miał za zadanie zastą- cza sznur napojony bituminem, 2. pić wełnę aluminiową lub ołowianą. szczeliwo naoliwione, 3. warstwę ok. nadmiar smoły mógł ociec. Było to żeliwo o strukturze porowatej 10 mm wełny aluminiowej, 4. smołę Andrzej Świerszcz nasycone bitumem. Dobrze wbity bitumiczną około 5 mm. www.instalator.pl
27