plan emisji nowych akcji filii lub oddziału, następ-
W pierwszym okresie po emisji akcje trac-
nie wnioskuje do Komisji Nadzoru Finansowego
kingstock zwyżkują bądź zniżkują analogicznie do
o pozwolenie na taką emisję, przedkładając ko-
pakietów akcji całej firmy. Niemniej po pewnym
misji informacje w zakresie sprawozdań finanso-
czasie trendy jednych i drugich akcji rozchodzą się
wych wyodrębnionej jednostki. Equity carve-out,
i dopiero wtedy proces emisji można uznać za do-
podobnie jak każde IPO, jest prowadzone przez
pełniony. Equity carve-out oraz emisje akcji trac-
bank inwestycyjny lub konsorcjum bankowe
kingstock mają wspólną cechę: wydzielony oddział
(w formie underwritingu) w celu tworzenia księgi
ma własne akcje notowane na rynku publicznym,
popytu. Zysk, który pochodzi z emisji, może zostać
odzwierciedlające jego wartość. W obu przypad-
zaksięgowany jako zysk spółki macierzystej bądź
kach firma macierzysta osiąga wpływy gotówkowe.
wydzielonego oddziału. W pierwszym przypadku
Główna różnica polega na tym, że w przypadku
firma macierzysta płaci podatek od różnicy pomię-
equity carve-out spółka-matka utrzymuje kon-
dzy wpływami z emisji a wartością księgową wyod-
trolę nad wydzielonym oddziałem. W nowej jed-
rębnionej jednostki.
nostce powstaje odrębny zarząd i rada nadzorcza,
Jeszcze inną formą dekompozycji aktywów
a akcjonariusze zyskują prawo głosu. W przypadku
firmy są akcje typu trackingstock. Ich emisja opie-
akcji trackingstock spółka-matka zachowuje pełną
wa na określone części firmy (filie, oddziały). Z ta-
kontrolę nad wydzielonym oddziałem, a posiada-
kich emisji firma pozyskuje dodatkową gotówkę.
cze nowych akcji nie mają prawa głosu.
Istnieje również możliwość zrealizowania transakcji w formie bezgotówkowej. Firma macierzysta
Krzysztof Knopp
zwykle zachowuje pełną kontrolę nad jednostkami,
Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
na które opiewają akcje trackingstock. Ciekawost-
krzysztofknopp.wpia@gmail.com
ką jest, że w USA takie akcje na parkiecie podczas notowań giełdowych są oznaczane dodatkową literą. Proces emisji akcji trackingstock jest podobny do procesu spinoff. Firma w pierwszej kolejności ogłasza zamiar emisji akcji, po czym wnioskuje do Komisji Nadzoru Finansowego o pozwolenie na emisję, a także wyznaczenie daty emisji. Następnie przydziela nowe akcje istniejącym akcjonariuszom proporcjonalnie do ich dotychczasowych udziałów własnościowych. Emitenci takich akcji powinni mieć na uwadze trzy istotne kwestie: 1. Prawo głosu – istotną kwestią jest to, czy akcje trackingstock dają prawo głosu w sprawach dotyczących danego oddziału. Biorąc pod uwagę, iż oddział, na który opiewają akcje trackingstock, jest pod kontrolą firmy macierzystej, sposób uregulowania prawa głosu może mieć istotny wpływ na cenę akcji. W praktyce większość tych akcji nie daje prawa głosu. 2. Prawo do aktywów spółki w przypadku jej likwidacji – warunki emisji powinny być jasno określone, w szczególności regulacja dotycząca roszczeń posiadaczy takich akcji w przypadku likwidacji emitenta. Istotne jest, czy posiadacze tych akcji mają wówczas prawo do gotówki danego oddziału firmy po spłaceniu wierzycieli i czy są ostatni w kolejce do majątku likwidowanego oddziału. 3. Transakcje pomiędzy wydzielonym oddziałem i resztą firmy – wydzielony oddział często zawiera transakcje z pozostałymi jednostkami organizacyjnymi firmy. Sposób księgowania i upubliczniania takich transakcji może mieć istotny wpływ na zyski i wartość wydzielonego oddziału. 37